THE CANOPY VISIE OP DE ONTWERPOPGAVE Studentenpaviljoen Campus Woudenstein Erasmus Universiteit Rotterdam
Amsterdam, 02.12.2010 MASS STUDIES | Seoul Fuji Bldg. 4F 683-140 Hannam 2-dong Yongsan-gu Seoul 140-892, Zuid Korea
NEXT architects | A'dam Paul van Vlissingenstraat 2a 1096 BK Amsterdam The Netherlands
t. 020 4630463 f. 020 3624745
[email protected] www.nextarchitects.com
NEXT architects | Beijing 38 Chuang Jing Da Sha 4F ShouTi Nan Lu - Haidian Qu China
t. +86 (0) 10 58892111 f. +86 (0) 10 58892255
[email protected] www.nextarchitects.com
THE CANOPY LICHTE BEHUIZING: CONTINUÏTEIT EN OPENHEID De aangewezen locatie voor het paviljoen wordt gekenmerkt door de horizontale continuïteit van een baldakijn van bladeren van de omringende bomen en reikt zodoende zeer wenselijke voorwaarde aan voor het verzamelen binnen de Campus van de Erasmus Universiteit (EUR). Met het betrekken van deze uitzonderlijke omgeving door het nieuwe paviljoen plegen wij te voorzien in het doorzetten van de huidige ruimtelijke kwaliteiten van continuïteit en openheid onder een ‘bladerdak’.
KERN: CENTRALITEIT EN BEWEGING De centrale positie die het paviljoen betrekt binnen de campus, laat zich vergelijken met een atoom bestaande uit een duidelijk zichtbare kern, maar waarvan de werkelijke invloedssfeer veel groter is en wordt bepaald door de constant bewegende elektronen in de nabije schillen. Het paviljoen zal fungeren als middelpunt van ontmoeting en kennis. Hierbij werken de activiteiten en evenementen in het gebouw niet alleen als katalysator voor een levendige invulling binnen in het gebouw, maar zullen zij tevens fungeren als een stimulans voor bewegingen rondom de site. Het opnemen van en aansluiten bij horizontale en verticale connecties die plaatsvinden naar aanleiding van de complexe, maar kansrijke contextuele uitgangsposities, staat centraal in het voorliggende ontwerp.
Baldakijn van bladeren Campus EUR
The Canopy als voortzetting bladerdak
Zuidgevel
DUURZAAMHEID: GELAAGDHEID EN INTELLIGENTIE
Een beschutte plek onder een dak van subtiel gefilterd licht dat bovendien energie opwekt, het geheel maakt het onwaarschijnlijke mogelijk: een transparant glazen gebouw als icoon voor duurzaamheid. Het geheim ligt verscholen in een gelaagde opbouw van klimaatzones die temperatuurverschillen constant op een intelligente manier matigen. Hierbij wordt massa gemaakt waar het nodig is en licht en transparantie ingezet waar mogelijk; deze strategie verstopt het theater deels onder de grond en maakt het tot een buffer voor temperatuursverschillen in het paviljoen.
BRUISEND PAVILJOEN Een publiek gebouw moet niet alleen onderdak bieden aan een publiek programma maar ook aan een publieke ervaring. Die ervaring kan ontstaan door de uitstraling die het gebouw op zijn omgeving heeft of door de ruimtelijke belevenis ervan. Wij hebben getracht om die beide mogelijkheden op een uitzonderlijke manier samen te laten komen; een gebouw dat van binnen naar buiten doorloopt en een zichtbaar interieur toont. Maar dat tegelijk als een panorama Mesdag zijn omgeving inkadert in alle richtingen en een nieuw perspectief werpt op de eigen specifieke plek. Dat geheel wordt ondergebracht onder een transparant dak dat de zon weert en licht op een geheel eigen manier filtert. Een gebouw zonder begin of einde, dat altijd weer op een andere manier toegankelijk is en verandert met de seizoenen. De houten constructie is licht en uniek in zijn soort, een houten spaceframe is op zichzelf al een unicum die het gebouw tot icoon kan maken. Maar de functie van het frame gaat verder. De perforaties maken de gehele gevel tot een lichtbalk waarop wisselende teksten en berichten kunnen worden opgeladen. Het gebouw communiceert met zijn omgeving over de laatste EUR nieuwsberichten en de op komst zijnde programma’s die het rijk is. Door het hele jaar heen zal een energieteller op de gevel worden afgebeeld. Het laat exact zien hoeveel energie dit gebouw heeft opgeleverd, in de zomer zal de teller omhoog gaan en in de winter zal ie weer iets dalen maar in de lengte van tijd zal de teller stijgen. Dit gebouw leeft en creëert zijn eigen geschiedenis.
2 1 The Canopy Studentenpaviljoen Campus Woudestein Erasmus Universiteit Rotterdam
Vogelvluchtperspectief 's nachts
CONTEXT BRANDPUNT VAN DE CAMPUS Het paviljoen vormt een zeer belangrijke schakel binnen het masterplan van de toekomstige Campus van de EUR. Enerzijds omdat het de belichaming is van de gezamenlijke activiteiten binnen de EUR, anderzijds omdat het ruimtelijk gesitueerd is op het brandpunt van de Campus. Geflankeerd door de vijver en gelegen aan de kruising van de toekomstige Plaza en de statige Institutenlaan, staat het aan de voet van het monumentale H-gebouw waar Karel Appel zijn kunstwerk voltooide en in voorbije jaren de professoren de Universiteit betraden. Deze uitzonderlijke situatie vraagt om een gebouw dat in staat is optimaal gebruik te maken van deze uitgangspositie en een meerwaarde vormt voor zijn omgeving.
STRATEGISCH TRANSPARANT Onze aanpak valt eenvoudig uit te leggen als het strategisch positioneren van twee hoofdelementen van het ontwerp. Ten eerste het plaatsen van de theaterzalen centraal op de locatie, zodat er ruimte aan alle zijden ontstaat voor optimale alzijdigheid en ontsluiting. Deze zalen laten we vervolgens in de grond zakken, waardoor er in alle richtingen doorzichten ontstaan; vanaf de aangrenzende plaza kijkt men door het gebouw heen naar het werk van Karel Appel. Ten tweede, het positioneren van een groot zwevend dak daarboven, waardoor er een flexibele en lichte ruimte ontstaat tussen dak en zalen. Vanuit deze ruimte heeft men uitzicht in alle windrichtingen. Een diversiteit van ruimtes ontstaat vervolgens doordat een drietal glazen schillen de ruimte indelen in verschillende klimaatzones met specifieke kwaliteiten.
INTERACTIEF EN ALZIJDIG Ondanks dat het gebouw geen voor of achterkant kent, heeft het wel uitgesproken verschillende condities aan de verschillende kanten, ruimtelijk reageert het gebouw op deze condities door de binnenruimtes daarop aan te laten sluiten. Op de zuid en oost kant, waar het gebouw aan de belangrijkste verkeersroutes van de campus grenst, zien wij kans om die beweging door te zetten naar binnen als verkeerszones met luie trappen die de terreinhoogtes overbruggen en de interactie tussen binnen en buiten vergroten. Op het lager gelegen niveau aan de vijver ontstaat zodoende plaats voor verblijfsfuncties wat een logische plek markeert voor het Grand café.
Studenten paviljoen in Campus Woudestein
Noordgevel 4 3 The Canopy Studentenpaviljoen Campus Woudestein Erasmus Universiteit Rotterdam
Zuidoostgevel in verbinding met Plaza
PROGRAMMA HORIZONTALE OPENHEID VERBONDEN DOOR RUIMTELIJK DAK +5.4 / +6.5 / +7.1m NAP: Dakverdieping en zonnedak De open constructie van het houten dak biedt ruimte aan bijzondere programmaonderdelen. Verschillende meeting rooms, kantoren en een dakterras nestelen zich in dit dak. De specifieke ruimte en beslotenheid creëert een contrast met de generieke openheid van het informatieplein, waardoor de diversiteit aan ervaringen binnen het gebouw aanzienlijk wordt versterkt. Het betreden van de dakverdieping biedt een ongekend overzicht over het gehele paviljoen, een zogenaamd vogelperspectief. De langgerekte ruimte aan de zuidzijde is toegankelijk door twee trappen en de lift. Het biedt ruimte voor vergaderen, computer stations, kantoor en toiletten. Op de noordoost hoek is een meer private teamkamer gesitueerd. Het dakterras op de noordwest hoek vormt het absolute hoogtepunt van het gebouw, met uitzicht over de vijver waar het laatste straaltje avondzon nog kan worden opgevangen. +3.45m NAP: Informatie en ontmoetingscentrum Vanuit alle kanten zichtbaar wordt het informatieplein als een digitaal eiland, centraal op een podium geplaatst. Het bestaat uit een grote ruimte met een hoge flexibiliteit. De patio vormt een introverte groene ruimte als tegenhanger van de open ruimte rondom het paviljoen. De te openen glazen wanden en het kantelbare dak maken de patio flexibel om als onderdeel van de binnen- of de buitenruimte te functioneren naar gelang het klimaat dat verlangt. Hett informatieplein heeft een universele kwaliteit als flexibel te gebruiken ruimte met wisselende programma’s en kent tegelijk heel diverse kwaliteiten van uitzichten naar buiten. De houten structuur van de dakopbouw zorgt door de variërende plafondhoogte voor interessante variaties voor de plekken op de open vloer. Bovendien valt het daglicht in verschillende dichtheidspatronen door het verlopende grid van de dakconstructie.
VERTICALE RUIMTELIJKHEID OMRINGT DUBBELHOOG THEATER 0m NAP: Theaters en Grand café De flexibele vloer maakt de theaterzalen bruikbaar over twee verdiepingen. Aan de Plaza zijde bevinden zich de ingangen om de tribune vanuit de lobby op een hoger niveau te betreden. Indien de theatervloer aan de noordzijde wordt opgehoogd, vindt de zaal aansluiting bij de het Grand café dat zich aan die kanten rondom de zalen vouwt. Het café krijgt de meeste ruimte aan de westkant waar ook de hoofdbar is gepositioneerd en de ruimte aan het water grenst. De lengte en de verschillende oriëntaties creëren een natuurlijke indeling van het café in subzones. De zone in het noorden heeft uitzicht op het kunstwerk en grenst aan de groene ruimte. De oostzone is aanzienlijk kleiner, maar geschikt voor kleine borrels en bevat een eigen bar. Deze bar kan bovendien service verlenen aan de zalen, als koffie bar, voor na of tijdens voorstellingen en evenementen. Zo wordt het Grand café op piekmomenten ontlast wanneer bijvoorbeeld de theaterzalen uitlopen. -3m NAP: Theaters en ondersteunende functies De centrale zalen worden aan de zuidkant aangekondigd door de 9 meter hoge lobby die zich aan de plaza kant opent richting de voorbijgangers. Luie trappen brengen de mensen naar beneden voor een voorstelling of lezing. De ruime lobby grenst direct aan de parkeergarage wat een extra ingang vanzelfsprekend maakt maar geen vereiste is. Het biedt zelfs kansen voor een ontsluiting met lift direct het gebouw in. De open ruimte van de lobby kan mede dienst doen als plek voor het organiseren van evenementen zoals een bedrijvendag. De muren worden gebruikt voor het exposeren van werken van studenten. Rondom de zalen bevindt zich een ring aan faciliterende functies die worden omsloten door een corridor met een glazen plafond voor natuurlijk daglicht. Deze corridor vindt op twee plaatsen aansluiting op de liften.
Dak patio, kantelbare glazen delen Glazen dak voorzien van PV cellen
Dak als energiebron
+5.4m / kantoor en computerstations +7.10m NAP Houten spacestructure, variabele dichtheden
+6.5m / vergaderruimte
+7.1m / getrapt dakterras
Glazen buitenschil, dubbel glas
+4.0m NAP Glazen wanden patio met schuifbare delen Semi-klimaat zone in patio Glazen binnenwanden, enkel glas , doorvalbeveiligd Hoofddragers en service zones, beton en hout
+4.0m NAP foyer patio infocenter en ontmoetingsruimten
+3.55m NAP hoofdentree +0.75m NAP Betonnen wanden theater, incl. servicezone Te openen glazen wand
+0.75m NAP foyer entree theaterzalen op nivea
Theatervloer, in hoogte verstelbaar Verticaal vouwbare scheidingswand
grand cafe
Te openen schuifdeuren, 8m lengte
- 3.0m NAP Betonnen draagconstructie
- 3.0m NAP foyer en expositieruimte entree theaterzalen, gelijkvloers theaterzalen serviceruimten, o.a. keuken
6 The Canopy Studentenpaviljoen Campus Woudestein Erasmus Universiteit Rotterdam
Avondpanorama gezien vanaf de vijver
FLEXIBILITEIT | THEATER | GRAND CAFÉ Ruimtelijkheid met de theaterzalen als centrum De centrale zaal heeft een aantal zeer hoogstaande flexibiliteitsoplossingen die uitzonderlijk divers gebruik mogelijk maken, als zaal op zich maar ook in relatie tot de omliggende ruimten en zelfs de buitenruimte. Ten eerst is de zaal, met afmetingen van 18,8 bij 19,3 meter op te delen in twee los van elkaar functionerende zalen door middel van een vouwbare scheidingswand. Het is een verticaal systeem met een opbergplek aan het plafond (optie: Skyfold). Ten tweede wordt een in hoogte verstelbare vloer voorgesteld. De hoogte kan varieren van -3m (de theater-vloer) tot 0 m (de cafévloer). Door deze vloer in te delen in een aantal compartimenten wordt de diversiteit van de indeling nog eens vele malen vergroot. Een twaalftal stroken, die in het midden worden verdeeld, maakt een patroon van 24 los van elkaar te bewegen elementen, deze stroken varieren in breedte van 1,1 m tot 4.7 m. Deze configuratie biedt een voordelige en zeer flexibele oplossing voor de belangrijkste scenario’s van vlakke feest vloer en tribune tot arena of studielandschap. Als derde principe worden verplaatsbare wanden geïntroduceerd, waardoor de theaterruimte één grote ruimte met het café kan gaan vormen. Er worden twee systemen toegepast: grote 8m brede schuifdeuren aan de west en oost zijde die achter de twee barren kunnen worden opgeborgen en een vouwbare wand die over de gehele lengte van 18.8 m kan worden opengezet. Als aanvulling op deze flexibiliteitmogelijkheden kan de pui van het cafe worden geopend naar de buitenruimte, door middel van glazen puien van elk 3 meter. Aan de west kant creëert dat een te openen buitengevel over een lengte van 18 m en aan de noordzijde zelfs 24 m. Een dergelijke flexibiliteit kan nagenoeg elke configuratie van zeer groot en open tot klein en besloten in zich opnemen.
Scenario's 0.75 + NAP
Diner, borrel, feest, theater
Eurekaweek
Expositie zaal 1 en 2
8 7 Plattegrond niveau theater (3.00m - NAP)
The Canopy Studentenpaviljoen Campus Woudestein ErasmusPlattegrond Universiteitniveau Rotterdam Grand café (0.75m +NAP)
Schaal 1:200
Grote theaterproductie
Studiemarkt scholieren
Faculteitsfeest
Interactief debat met buitenlandse universiteit op groot scherm
Lezing zaal 1 en promotieborrel zaal 2
Voorlichtingsavond in zaal 1 Symposium met aansluitend diner zaal 2
Grand café met buitenterras en verbinding theaterzaal
FLEXIBILITEIT | INFORMATIE | ONTMOETING Ruimtelijkheid met de patio als centrum De patio is een unieke groene ruimte die zich aanpast aan de klimatologische condities van de buitenruimte. Het functioneert als een buffer tussen binnen en buiten en kan zich zowel horizontaal als verticaal openen. Het dak is opgbouwd uit kantelbare glazen panelen die worden ge-opend bij oplopende temperaturen. De oost en west wand van de patio bevatten 4 meter brede openingen met schuifdeuren die de patio met het informatieplein kunnen verbinden. Zowel in de winter als in de zomer kunnen deze deuren opengezet worden om de patio op te nemen als integraal onderdeel van het plein. De centrale plek van de patio verdeelt het open plein in vier gebieden die met elkaar verbonden zijn, maar ook ieder een eigen oriëntatie en kwaliteiten hebben, waardoor het aantrekkelijk wordt voor een breed scala aan programma’s. De ruimtelijke opzet met de patio als te openen centrale plek zorgt voor een continue ruimte rondom dit centrum. Dit maakt het een gebouw zonder doodlopende routing. Er zijn geen strikte grenzen waarbinnen programma’s zich moeten inpassen, of waar de ene ruimte begint en de andere eindigt
Scenario's Plaza niveau
Gehele vloer Gehele vloer excl. patio
Avond: informatiebalie theater
10 9 Plattegrond niveau Plaza (4.00m +NAP)
The Canopy Studentenpaviljoen Campus Woudestein Erasmus Universiteit Rotterdam Plattegrond niveau dak (7.10m +NAP)
Schaal 1:200
Vergaderruimte in dak
Foyer grenzend aan Plaza (+3.55 m NAP)
Flexibel indeelbaar ontmoetings- en informatiecentrum met uitzicht op Campus Woudestein
DUURZAAMHEID TOEKOMSTWAARDE
MILIEU EN UITSTRALING
Een van de belangrijkste uitgangspunten bij het maken van een duurzaam gebouw is gelegen in de ruimtelijke organisatie van de programma onderdelen die het huisvest en een efficient energiegebruik op basis van duurzame bronnen. In het voorliggende ontwerp heeft deze strategie van meet af aan een doorslaggevende rol gespeeld. Dit heeft geresulteerd in een gebouworganisatie die zich manifesteert in een compacte stapeling van programma in de kern (theaterzalen, infocenter en vergaderruimte) met daaromheen een ‘schil’ van verbindende functies (foyer en café). Deze hoofdopzet maakt het gebouw niet alleen energetisch optimaal controleerbaar en zuinig, maar zorgt bovendien voor een zeer hoge mate van flexibiliteit in gebruik op de korte en de lange termijn.
De dakconstructie wordt vervaardigd van duurzaam verworven, FSC gecertificeerd hout (Titan accoya, Lenotech) en voorziet in een lichte constructie die op een betonnen onderconstructie wordt geplaatst, als ‘een tafel op de grond’. Deze betonnen sokkel voorziet in een duurzaam en stabiel fundament. De kozijnen worden vervaardigd van aluminium en de overige materialen zo licht mogelijk gehouden wat de belasting op het fundament zo klein mogelijk houdt. De in het oogspringende houten structuur in de gevel geeft het gebouw een vriendelijk en natuurlijk karakter. Deze houten structuur is ook beeldbepalend voor het interieur, waar bovenop de theaterzalen een grote patiotuin de duurzame identiteit van het gebouw verder versterkt. Het paviljoen sluit aan bij de bladerdekens van de bomen die haar omringen en zal zorgdragen voor de continuering van het aangename verblijf tussen de groene omgeving op de Campus.
ENERGIE EN GEBRUIKSKWALITEIT Het gebouw is onderverdeeld in 3 klimatologische hoofdzones, te weten: zone 1: theaterzalen, zone 2: foyer en café, zone 3: vergaderruimte en infocenter.
zone 2 zone 1
Klimatologische zones (0.75m +NAP)
zone 2 zone 3
Klimatologische zones (4.00m +NAP)
De centraal gelegen theaterzalen vormen met hun massieve betonnen constructie de basis van het binnenklimaat door hun sterk gereguleerde temperatuursconstante. De positionering van alle andere ruimtes daaromheen fungeren als een ‘spouw’ waar de temperatuur naar gelang de functie kan worden beheerst. Er zijn 2 systemen werkzaam: Enerzijds wordt gebruik gemaakt van het accumulerend vermogen van de betonnen ‘sokkel’ door middel van betonkern activering, waardoor er een constante lage temperatuur verwarming of koeling werkzaam is, waarbij lokaal bijverwarmd wordt door straling vanuit specifieke gebouwdelen en/of meubelverwarming. Anderzijds zal er een geconditioneerd luchtbehandelingssyteem met warmte terugwinning geïntroduceerd worden welke aan de verschillende eisen van de specifieke programmaonderdelen kan worden aangepast. Voor beide systemen wordt de warmte/koude opslag voorziening van de nabijgelegen studentenwoningen ingezet. De keuze voor mechanische ventilatie is ingegeven door het feit dat er een zeer wisselend aantal personen van het paviljoen gebruik maken. Natuurlijke ventilatie is in dit geval niet toereikend om deze fluctuatie in aantallen te verwerken. Dit heeft weliswaar een nadelig effect op de uitkomst van de GPR scores, maar is volgens ons een noodzaak om het gebouw optimaal te laten functioneren en zodoende gebruiksvriendelijk te maken. GPR scores vertegenwoordigen een multifunctioneel paviljoen slechts in bepaalde mate doordat de score met name geschikt is voor bijvoorbeeld schoolgebouwen waar een constant gebruik aan de orde is. Het paviljoen daarentegen zal juist een gebouw zijn waar van het een op het andere moment het gebruikersaantal radicaal zal fluctueren. Verder is het gebruik van kunstlicht zoveel mogelijk beperkt. Het daglicht dringt dan ook helemaal tot in de theaterzalen en de benedenverdieping door middels slim ingezette glasstroken in de verschillende vloeren en wanden. Het dak fungeert als een ‘groene’ structuur, zoals een bladerdek bij een boom. Het filtert het zonlicht voor de daaronder gelegen leefomgeving en genereert energie met behulp van zonnecellen en kleine windturbines.
PROFITEREN VAN DE SEIZOENEN Schema zomersituatie: De betonnen constructie van de theaterzalen zorgt voor een constante hoge temperatuurkoeling. De holle plafondconstructie van de theaterzalen transporteren voorgekoelde ventilatielucht door middel van een warmtepomp met warmte/koude opslag (studentenwoningen) voor programmaspecifieke, welke al naar gelang de vraag kan worden gereguleerd. Eenmaal in de desbetreffende ruimte zal de lucht vervolgens worden afgezogen. Schema wintersituatie: In de winter zorgt de betonnen constructie van de theaterzalen voor een constante lage temperatuursverwarming. Daarnaast zal er lokaal bijverwarmd worden. De holle plafondconstructie van de theaterzalen zorgt voor programmaspecifieke voorverwarmde ventilatielucht door middel van een warmtepomp met warmte/koude opslag (studentenwoningen), welke al naar gelang de vraag kan worden aangepast. Eenmaal in de desbetreffende ruimte zal de lucht vervolgens worden afgezogen.
WINTERSITUATIE
ZOMERSITUATIE warmtewisselaar
PVC
warmtewisselaar
Flexibele vloer warmtepomp
warmtepomp
warmte- en koudeopslag
12 11 The Canopy Studentenpaviljoen Campus Woudestein Erasmus Universiteit Rotterdam
Oostgevel
+10.00m NAP
+6.50m NAP
+3.45m NAP
+3.00 NAP Doorsnede parallel aan Institutenlaan
ONTMOETEN SENSE OF PLACE In 2004 werd Atlas van de Culturele Ecologie van Rotterdam uitgebracht, dit product van NEXT architects inventariseerde het centrum van Rotterdam als een gelaagd ecologisch systeem dat niet alleen bestaat uit plekken maar ook uit beweging. Het doel was om inzicht te bieden in het gebruik van de stad en het hoe en waarom van de aanwezigheid van bepaalde programma’s op diverse plekken in de stad. ‘Sense of place’, ofwel ‘Het specifieke gevoel’ dat een plek oproept, ontstaat door jarenlang gebruik door bepaalde groepen. Door alledaagse rituelen zoals winkelen en uitgaan, door bijzondere gebeurtenissen verbonden met overgangsrituelen, afgewisseld met jaarlijks terugkerende evenementen. Dagelijkse, wekelijkse of jaarlijkse routines slijten als het ware sporen in de stedelijke structuur, waardoor een plaats of route een bepaalde sfeer of reputatie krijgt die in de loop van de tijd zeer weerbarstig kan blijken. (Atlas van de Culturele ecologie van Rotterdam, p.7) De campus van de universiteit is zo’n plek met een verleden, een plek van gedeelde herinneringen die mensen met elkaar verbindt. De campus is tegelijk aan een grootschalige verandering toe die een aantal ankers van deze herinneringen zal vervagen maar tegelijk nieuwe zal doen ontstaan. Het studentencentrum zal een centrale plek moeten vinden in deze transitie en zelf ook de gewenste verandering in zich op moeten kunnen nemen. Over de flexibiliteit die dat vraagt is al genoeg gezegd, maar dit raakt ook aan de essentie van de ontmoeting in de nabije en latere toekomst. Het gebouw moet de mogelijkheid bezitten om in te slijten in een routine zonder dat deze definitief is. Maar eerst moet het gebouw verworden tot een centrum van ontmoeting. Sense of place werd in samenwerking met de stadssocioloog Arnold Reijndorp gemaakt en werd dan ook sterk beïnvloed door zijn gedachten over het publiek domein, een aantal van die ideeën leven ook door in onze ideeën over betekenis geven aan publieke gebouwen. Met name het onderscheid tussen openbare ruimte en publiek domein is van belang, de openbare ruimte is ‘een ruimte die voor iedereen vrij toegankelijk is’. Het Publiek domein is een ‘Plaats voor gedeelde ervaringen door mensen met verschillende achtergronden en interesse. Het publieke domein is de sfeer waar we de spreekwoordelijke ‘ander’ tegenkomen en waar we ons moeten verhouden tot ‘ander’ gedrag.’ Publiek domein ervaringen vinden plaats op de grens tussen frictie en vrijheid. Publiek domein ervaringen vinden plaats met het betreden van parochiale domeinen van ‘anderen’. Publiek domein draait om de ervaring van nieuwe perspectieven, confrontatie met de andere en het eigene.
De koppeling is de wijze waarop verschillende plekken op elkaar worden betrokken. Koppeling kan zowel het karakter van de confrontatie als van de verleiding hebben. In het ontwerp wordt de koppeling op twee manieren vorm gegeven. Ten eerste door de programma’s te fysiek te verlengen. We hebben gekozen voor een ontwerp dat is opgebouwd uit schillen, een buitenschil die zeer toegankelijk is en een binnenschil die meer specifiek kan worden. Het ontwerp in schillen maakt dat de verschillende programma’s overal constant aan elkaar grenzen en elkaar ontmoeten. De verleiding vindt plaats door de zichtrelaties, de confrontatie ontstaat door de mogelijkheden tot overlast, de invloed van gelijktijdigheid creëert een kennismaking met het onbekende.
TUSSENRUIMTE Een belangrijk architectonisch middel dat we inzetten is het creëren van tussenruimte. Essentieel in onze gedachte over ontmoeting is dat de onverwachte ontmoeting vaker plaats vindt op de weg naar de plek van bestemming dan op de plek zelf. Dat men het andere ontmoet op weg naar het eigene. Zowel Mass studies als NEXT architects heeft dat idee reeds in eerdere projecten onderzocht in een architectonische vorm van een opgetild gebouw dat een open ruimte overdekt. Dit paviljoen is een volgende stap in die ontwikkeling, een stevig dak dat wordt geladen met programma biedt plek voor ontmoeting in een flexibele en open ruimte eronder. Dit paviljoen versterkt dat idee nog eens door het maken van verlengde overgangzones op de grens tussen buiten en binnen. De luie trappen en de zichtrelaties verlengen de circulatieruimte die de gebruiker exposeert.
cafe
patio
plaza lobby
vijver theater Overlappende invloedssferen
COMPRIMEREN EN KOPPELEN Voor het ontwerp van een dergelijk plek voor ontmoeting worden door Reijndorp verschillende strategieën genoemd, waaronder; comprimentering en koppeling. Strategieën die wij in dit ontwerp hebben toegepast. Bij comprimentering worden publiek domein gegenereerd door een aantal elementen dat voor verschillende groeperingen betekenisvol is, dicht bij elkaar te plaatsen. Wij hebben dit in het ontwerp vertaald door het maken van een compact volume dat een enorme diversiteit aan ruimtes bevat, in hoogte, oriëntatie, openheid en beslotenheid en ook in materialisering is er diversiteit gecreëerd, Die diversiteit is niet perse voorbestemd als eendimensionaal en functioneel maar heeft de intentie om te worden opgenomen door de gebruiker in de vorm van een gevoel voor de plek.
Dit gebouw kan bij uitstek functioneren als plek voor de ontmoeting van de ander, het is het domein van de EUR en vormt een interessante plek voor kennismaking met dat domein voor externen. Maar het is met na me het kloppende hart van de EUR en een ontmoetingscentrum voor de verschillende faculteiten en de daarbij horende studenten en medewerkers. Het is daarmee ook een ontmoetingscentrum tussen rangen en standen en tussen leeftijden die de EUR rijk is. Belangrijkste voorwaarde voor het functioneren is dat geen van deze groepen een overhand krijgt en de ruimte zal gaan claimen. Alleen dan zal het gebouw als ontmoetingscentrum kunnen werken voor de hele Universiteit om gezamenlijk herinneringen te creëren.
14 13 The Canopy Studentenpaviljoen Campus Woudestein Erasmus Universiteit Rotterdam
Westgevel 's avonds
LOGISTIEK DE ENTREES Het gebouw telt vier hoofdingangen in alle windrichtingen, de belangrijkste is gelegen op de kruising van het Plaza en de Institutenlaan. Vanaf deze ingang leiden drie hellingen naar de verschillende ruimtes van het gebouw. Eén in de aanloop naar het informatiecentrum en de vergaderzalen en de andere door de grote vide langs het plein naar beneden richting het Grand café en vervolgens door naar de theaterzalen. En een derde loopt met de helling van de Institutenlaan aan de oostkant mee en vormt een tweede entree voor het Grand café in het geval het café wordt gebruikt door twee groepen of de zalen uitlopen. Alle andere hoeken van het paviljoen hebben tevens ingangen, waardoor het gebouw met alle niveaus is verbonden en zodoende een enorme flexibiliteit bezit om alle functies gescheiden van elkaar te gebruiken. Op Plaza niveau is er bovendien een tweede ingang om de foyer rechtstreeks te bereiken, waardoor er nog meer openheid naar het plein wordt gecreëerd. Het café heeft een ingang aan de vijver kant, dit schept mogelijkheden om dit programmaonderdeel als laatste deel van het gebouw te sluiten. De entree in de noordoost hoek is hoofdzakelijk bedoeld als distributie- en opslag ingang. En heeft een directe verbinding met de lift.
P
P
Entrees 0.75 +NAP
Entrees plazaniveau
Expeditie
LOGISTIEK EN EXPEDITIE De expeditie van het paviljoen vindt plaats op het niveau van de vijver. Hier zullen leveranciers hun goederen aanbieden waarna ze door medewerkers van het paviljoen begeleid worden naar de lift. Vanuit de lift zijn alle verdiepingen te bereiken en zullen de spullen opgeslagen worden in de verschillende bergingen van de theaterzalen, het Grand café, de keuken, de kantoren en de facilitaire diensten. Voor de grotere rekwisieten en artefacten voor de theaterzalen is er een rechtstreekse verbinding vanuit het Grand café naar de zalen, waar de in hoogte verstelbare vloer dienst kan doen als ‘laadplatform’ tussen het niveau van het Grand café en de theaterzalen. Tevens is er de mogelijkheid om wellicht in een later fase van de ontwikkeling van de Campus een directe verbinding te maken naar de parkeergarage vanuit het paviljoen.
Foyer (3.00m -NAP) met entree theaterzalen en garderobe
16 15 The Canopy Studentenpaviljoen Campus Woudestein Erasmus Universiteit Rotterdam
COLOFON ONTWERP
ADVISEURS
MASS Studies l Seoul Minsuk Cho, Kisu Park, Joungwon Lee, Sebastien Soan, Nickolas Urano, Boram Leejung, Yongsu Choung, Daehyn Kim, Guo Xiang
BuildDesk l Delft Ir. Sebastiaan Veldhuisen Oude Delft 49 2611 BC Delft t. 015 215 0215
[email protected] www.builddesk.nl
NEXT architects | Amsterdam Marijn Schenk, Bart Reuser, Michel Schreinemachers, Joost Lemmens, Marieke Spits, Pieter Mulder, Anabel Arsenault
IN OPDRACHT VAN Erasmus Universiteit Rotterdam
PROJECTTEAM NEXT architects | Amsterdam Ir. M.E. Schreinemachers Paul van Vlissingenstraat 2A 1096 BK Amsterdam t. 020 4630436 f. 020 3624745
[email protected] www.nextarchitects.com
Adviesburo Nieman | Utrecht Sophialaan 1a 3542AR Utrecht t. 030 241 34 27 f. 030 241 02 66
[email protected] www.nieman.nl Bouwkostenadvies T.N.Laan Theo Laan Oostwouderdorpsstraat 48 1678 HG Oostwoud t. 0229 20 15 09
[email protected] www.laanbouwkostenadvies.nl
MET SPECIALE DANK AAN MASS Studies l Seoul Ir. Minsuk Cho 683-140 Hannam 2-Dong 4F Yongsan Gu Seoul 140-892, Korea t. +82 (0)2 790 6528/9 f. +82 (0)2 790 6438
[email protected] www.massstudies.com
Arup, Dublin 50 Ringsend Road, Dublin 4, Ireland Rory McGowan (Director, Structural Engineer) Adrian Ryan (Structural Engineer) Pieters Bouwtechniek, Almere Flevostraat 8 1315 CC Almere Tel.: 036-5305299 Fax: 036-5403549 Paul Rijpstra (Directeur, Constructeur) Rogier Schuch (Constructeur)
18 The Canopy Studentenpaviljoen Campus Woudestein Erasmus Universiteit Rotterdam