TEST
Ademende Regenkleding DE GRENS IN ZICHT
Op zoek naar het beste regenjack krijgt Op Pad zicht op de grens van wat op dit moment technisch mogelijk is. Als de waterdichtheid en ademende prestaties van steeds meer materialen gelijkwaardig blijken te zijn, kijken we naar duurzaamheid en prijs. Welk materiaal is dan het interessantst?
6 - 2009 65
OP0906_TestRegenjacks 7PAG 65
14-08-2009 10:44:09
Wie regenkleding vooral gebruikt tijdens een bos- of strandwandeling zal zelden teleurgesteld zijn in een jack met een coating
In 2007 testte Op Pad voor het eerst drie ademende waterdichte jacks op zweetpop SAM. Volgens exact dezelfde testmethode worden ditmaal vier jacks op SAM getest, net als toen in het Zwitserse testinstituut EMPA. De in totaal zeven geteste regenjassen kunnen goed met elkaar worden vergeleken en geven een actueel beeld van de prestaties van de belangrijkste ademende waterdichte materialen.
DE MATERIALEN De ademende waterdichte familie valt uiteen in coatings en membranen. Coatings worden vooral in goedkopere regenkleding verwerkt (enkele coatings daargelaten) en hebben met elkaar gemeen dat ze kwetsbaar zijn bij wasbeurten. Wie regenkleding vooral gebruikt tijdens een bos- of strandwandeling of het uitlaten van de hond zal zelden teleurgesteld zijn in een gecoat regenjack. Loop je echter langer door de regen met een rugzak op de schouders of ben je in afgelegen gebie-
den afhankelijk van je materiaal, dan kun je beter voor een membraan kiezen. Er zijn microporeuze en hydrofiele membranen. Het bekendste microporeuze membraan wordt gemaakt door Gore. Gore-Tex kent meerdere uitvoeringen, waarvan het 3laagse Pro Shell (bij EMPA getest in 2007) het duurzaamste is en het nu geteste 2-laagse Paclite lichter en compacter. Het goede ademende vermogen in combinatie met de duurzame waterdichtheid maakten Gore-Tex eind jaren negentig tot het betrouwbaarste membraan in regen-
oppad.nl
Foto Tony West
Zie oppad.nl voor meer informatie over coatings, membranen en 2- en 3-laags-laminaten. Via ‘Uitrusting’ -> ‘Productgroep Kleding’ -> ‘Test regenjacks Op Pad 6/2007’ kom je bij alle relevante artikelen die Op Pad in de afgelopen 25 jaar over dit onderwerp heeft gepubliceerd. Een nuttig actueel overzicht van ademende waterdichte technieken, geschreven door Rolf Westerhof, werd gepubliceerd in Hoogtelijn 2/2009 (zie www.hoogtelijn.nl).
66
6 - 2009
OP0906_TestRegenjacks 7PAG 66
14-08-2009 10:44:23
De EMPA Labtest
1. ISOLATIE
2. ZWEET- MINUS 3. CONDENS ACCLIMATISATIEFASE IN JACK
4. CONDENS OP SAM
3-laags Dermizax, een hydrofiel PU-membraan in Bergans’ Rask Jacket
163 Rct
36 W
7 gram
29 gram
3-laags Gore Pro Shell, een microporeus PTFE-membraan in Lowe Alpine’s Climb Pro Jacket
182 Rct
38 W
5 gram
28 gram
3-laags eVent, een PTFE-membraan in Vaude’s Infinity Jacket
168 Rct
40 W
2 gram
25 gram
3-laags H2No, een hydrofiel PU-membraan in Patagonia’s Stretch Element Jacket
140 Rct
40 W
5 gram
30 gram
2-laags Gore Paclite, een microporeus PTFE-membraan in The North Face’s Prophecy Jacket
157 Rct
39 W
3 gram
28 gram
3-laags Omnitech, een microporeus membraan in Columbia’s Selkirk II Parka
161 Rct
37 W
4 gram
26 gram
2-laags MP+, een hydrofiel PU-membraan in Vertical’s Shelter Ultra
157 Rct
40 W
2 gram
33 gram
Uitleg bij de cijfers 1. Alle isolatiewaarden (uitgedrukt in Rct = warmteweerstand) zijn normaal voor lichtgewicht regenjacks. Alleen het jack van Lowe Alpine (Gore Pro Shell) uit de test van 2007 is wat warmer dan de andere jacks.
kleding. Tegenwoordig moet Gore deze positie delen met andere membranen. De sterkste concurrent van Gore is sinds een paar jaar eVent. Op papier (zie de EMPA testuitslag 2007 + 2009) presteert eVent zelfs beter, maar EMPA verwacht niet dat de meetverschillen in de praktijk door mensen kunnen worden opgemerkt. Een andere concurrent is het hydrofiele PU-membraan Dermizax, van het Japanse Thoray. In 2007 werd 3-laags Dermizax bij EMPA getest in een Bergans-jack en ditmaal blijkt er bij Patagonia onder de naam H2No ook 3-laags Dermizax in het testjack te zitten. Een voordeel van Dermizax en andere hydrofiele PU-membranen
2. Het verschil tussen de acclimatiesatiefase en de inspanningsfase geeft aan hoe goed een jack ademt (hoe hoger, hoe beter). De jacks van Vaude/eVent, Patagonia/H2No en Vertical/MP+ presteren net iets beter, maar EMPA kwalificeert de ademende prestaties van alle jacks als goed en nagenoeg gelijk.
(Sympatex) is dat ze niet gevoelig zijn voor vuil en dat ze modieuzer kunnen worden verwerkt. Een nadeel is dat er verschillende soorten Dermizax bestaan waarvan de prestaties uiteenlopen. Nieuw in deze test zijn MP+, een relatief onbekend 2-laags hydrofiel PU-membraan van het Franse merk Vertical, en 3-laags Omnitech, het microporeuze membraan van Columbia.
DE EMPA LABTEST EMPA Material Science & Technology (www.empa.ch) is een Zwitsers textiel– laboratorium waar Op Pad al jaren het ademende vermogen van regenjacks laat onderzoeken. Vroeger op een zweetarm,
3/4. Hoe minder condensatie, hoe prettiger je een jack ervaart. eVent geeft in totaal de minste condens, maar het is de vraag of de gemeten verschillen door mensen in de praktijk waargenomen kunnen worden. Het volledige EMPA-rapport vind je op www.oppad.nl
sinds 2007 op pop SAM (Sweating Agile Manikin). Crux van de test is de warmte die aan SAM moet worden toegevoegd om hem ten opzichte van z’n leefomgeving (50% luchtvochtigheid, 0,4 m/s wind, 220 g/h/m2 zweetwater) constant te houden. De metingen vallen uiteen in twee delen: de acclimatisatiefase (eerste 60 minuten, SAM op 34°C zonder dat hij zweet), en de inspanningsfase (tweede 60 minuten, SAM zweet 220 g/h/m2). Op speciaal verzoek van Op Pad worden de metingen uitgevoerd in een klimaatkamer bij 10°C (i.p.v. 20°C), omdat deze temperatuur realistischer is bij het dragen van regenkleding. (lees verder op pagina 70) 6 - 2009 67
OP0906_TestRegenjacks 7PAG 67
14-08-2009 10:44:37
DE GETESTE JACKS PATAGONIA
Stretch Element Jacket
THE NORTH FACE Prophecy Paclite Jacket
PRIJS/GEWICHT € 420 / 594 gram (L) WATERDICHT MATERIAAL H2No, een 3-laags hydrofiel PU-membraan. Op verzoek gaf Patagonia aan dat H2No een Dermizax-versie van Toray is. WASVOORSCHRIFT 30° C, niet in droger. UITVOERING Royaal regenjack met 2 forse steekzakken, 1 borstzakje en 2 binnenzakken van gaas. Pitzips onder de armen voor extra ventilatie. Zacht fleece rondom de nek en kin, goed instelbare capuchon. Relatief ruim onder de kin: je moet het elastiek goed aantrekken om te voorkomen dat het inregent. Geschikt voor zware tochten. WATERDICHTHEID Na een half jaar testen 100% waterdicht. Jack loopt door in duurtest. INFORMATIE Patagonia, Europe, (06) 46 11 19 88, www.patagonia.com
PRIJS/GEWICHT € 275 / 454 gram (L) WATERDICHT MATERIAAL Gore-Tex Paclite, een 2-laags microporeus PTFE-membraan. WASVOORSCHRIFT 40° C, mag in droger. UITVOERING Driekwart lichtgewicht jack met twee royale steekzakken en een bovenarmzakje. De buitenstof op de armen is steviger dan op de body. Pitzips onder de oksels, goed afsluitbare vaste capuchon met klep. In principe niet geschikt voor zwaar rugzakgebruik. WATERDICHTHEID Na een half jaar testen 100% waterdicht. Jack loopt door in duurtest. INFORMATIE CJ Agencies, (035) 542 42 00, www.thenorthface.com. Gore: www.gore-tex.com
68
2009 200 6 - 2009
OP0906_TestRegenjacks 7PAG.indd 68
14-08-2009 15:14:48
COLUMBIA Selkirk II Parka
(regenjack + uitneembaar donsjack)
VERTICAL Shelter Ultra
PRIJS/GEWICHT € 420 /610 gram (L, alleen het regenjack) WATERDICHT MATERIAAL Omnitech, een 3-laags microporeus membraan. Over de herkomst wil Columbia weinig kwijt: ‘Wij willen niet zeggen waar het membraan vandaan komt of dat het een eigen ontwikkeling is.’ WASVOORSCHRIFT 30° C, mag in droger. UITVOERING Volledig uitgewerkt regenjack: 2 royale steekzakken, zakje op bovenarm, 2 binnenzakken van gaas, pitzips onder de armen, goed instelbare capuchon met fijne klep. Geschikt voor rugzakgebruik. De Selkirk II Parka is alleen verkrijgbaar in combinatie met (niet getest) uitneembaar donsjack. WATERDICHTHEID Na een half jaar testen 100% waterdicht. Jack loopt door in duurtest. INFORMATIE www.columbia.com
PRIJS/GEWICHT € 199 / 235 gram (L) WATERDICHT MATERIAAL MP+, een 2-laags hydrofiel PU-membraan. WASVOORSCHRIFT 30° C, niet in droger. UITVOERING Lichtgewicht ‘jekkie’ met een minimale pakmaat van 12 x 10 cm. Op het oog een windbreker, in de praktijk een prima ademend en waterdicht jack met twee borstzakken, een vaste capuchon en een ‘vizor’ voor je horloge. Door de lichte 2-laags-constructie ongeschikt voor rugzakgebruik. Daarvoor maakt Vertical o.a. de 3-laagse Shelter XP (€ 239,95). WATERDICHTHEID Na een half jaar testen lichte lekkage op de naad van één schouder. INFORMATIE V&W, Adventures, (06) 48 17 23 10, www.mariowolff.nl 6 - 200 20 09 69 2009
OP0906_TestRegenjacks 7PAG.indd 69
14-08-2009 15:16:11
De grenzen komen in zicht van wat een ademend waterdicht jack kan presteren
In 2007werden Gore Pro Shell, eVent en Dermizax getest op SAM en dit jaar H2No (Patagonia), Gore Paclite (o.a. The North Face), Omnitech (Columbia) en MP+ (Vertical). De testomstandigheden waren identiek, en alle testuitslagen kunnen dus met elkaar worden vergeleken.
DUURZAAM WATERDICHT Twee jaar geleden schreef Op Pad dat ‘Gore een goede staat van dienst heeft als het op duurzaamheid aankomt. Dermizax en eVent moeten zich nog bewijzen.’ Van Gore weten we dat een drielaags jack onder normaal gebruik en goed onderhoud minimaal zo’n drie jaar mee gaat. Inmiddels weten we dat dit voor eVent (Vaude, Infinity Jacket) en Dermizax (Bergans, Rask Jacket) ook geldt. De testjacks uit begin 2007 zijn immers nog steeds geheel waterdicht. Van het 3-laags H2No (Patagonia) verwacht Op Pad dat het zich ook bij dit rijtje mag aansluiten, maar het jack loopt voor de zekerheid nog door in een duurtest. Over de duurzame waterdichtheid van Omnitech (Columbia) kan Op Pad pas over twee jaar een uitspraak doen. Uit testervaring weet Op Pad dat 2-laags Paclite (Gore) minder duurzaam is, zeker
in combinatie met een rugzak. Het geteste superdunne 2-laags MP+ (Vertical) is nog kwetsbaarder: het doet z’n werk als ultralichtgewicht noodjack, maar is zeer kwetsbaar in combinatie met een rugzak.
Conclusie DE GRENZEN BEREIKT? Voor mijn neus staan twee glazen: in het ene zit 27 cc water (eVent), in het andere 36 cc (Dermizax/Bergans). Na jarenlang testen is het verschil tussen het best ademende jack en het ‘slechtst’ ademende jack 9 cc. De andere vijf van de in totaal zeven geteste jacks - alle 2- en 3laagslaminaten - zitten tussen die 27 en 36 cc in. Alle gemeten condens ontstaat na één uur testtijd op en om het lichaam van testpop SAM. Het Zwitserse testinstituut EMPA gooit alle zweetresultaten onder één noemer: zowel goed als gelijkwaardig. Interessant is dat volgens EMPA 3-laags Gore Pro Shell en 2-laags Gore Paclite dus ook even goed ademen. Ik buig mij over beide glazen: niemand zal het verkeerde glas aanwijzen op de vraag waar het meeste water in zit en toch zal iedereen goed moeten kijken om die
Foto Tojeerd Visser
‘Helemaal eens met EMPA, dit verschil merkt niemand’
70
vraag correct te kunnen beantwoorden. Toen Lowe Alpine ooit (met Triple Point, in Op Pad 8/1998) minder goed scoorde dan de concurrent, zei Gerard Ritter, de importeur van Lowe Alpine, ‘Waar hebben we het eigenlijk over, wie merkt dat verschil?’ Een opmerking van een verliezer vond ik toen. Toch schiet het voorval nu door mijn hoofd. Wie merkt een verschil van 9 cc vocht in één uur tijd, verdeeld over een héél bovenlichaam? ‘Niemand’, antwoordt EMPA. Maar vanuit eVent bekeken leveren alle andere ademende membranen 11 tot 33% meer condens op. Reden voor eVent om in polonaise door het kantoor te gaan? ‘Ja’ als we kijken hoeveel geld er door de verschillende merken aan productontwikkeling en marketing wordt besteed. ‘Nee’ als je naar het water in de bekertjes staart. Ik ben het helemaal eens met EMPA, dit verschil merkt niemand.
WIE DURFT.. Niet het best ademende materiaal is op dit niveau dus doorslaggevend voor het uitroepen van een winnaar, maar duurzame waterdichtheid, onderhoud, gewicht, pakmaat en prijs. Duurzaam zijn de 3laags jacks met eVent, Gore Pro Shell en de geteste versies van Dermizax, maar hun prijsniveau is nagenoeg identiek dus een winnaar levert dit niet op. Columbia zou het op prijsniveau kunnen winnen, maar helaas verkopen ze dit jaar hun enige 3-laags Omnitech jack alleen in combinatie met een uitneembaar donsjack. Bovendien moet Op Pad de duurzaamheid nog onderzoeken. Qua onderhoud mag Gore als enige iets warmer worden gewassen èn in de droger gestopt worden, wat een pluspuntje blijft. Zoek je iets heel lichts dan kom je bij een 2-laags jack uit. Die jacks zijn goedkoper, maar helaas ook kwetsbaarder. Een echte testwinnaar heeft Op Pad dus nog steeds niet gevonden. Wel komen de grenzen in zicht van wat een ademend waterdicht jack kan presteren. Het wachten is op de eerste die z’n prijs verlaagt.
6 - 2009
OP0906_TestRegenjacks 7PAG 70
14-08-2009 10:48:30
