14
COMMERCIALISATIE
De BelOrta 4 - oktober 2013
Terugblik derde kwartaal 2013 Terugblikken op de aanvoer, verkoop en prijsvorming van groenten gedurende de zomermaanden betekent in eerste instantie terugblikken op de weersomstandigheden van die periode. Het weer is immers tegelijkertijd een zeer bepalende factor voor de productie en het verbruik. Zelfs het weer in het buitenland is van belang: mooi zomerweer doet het verbruik overal toenemen en wateroverlast of -tekort kan geplande oogsten en aanvoervolumes ontregelen. Ons land werd de afgelopen maanden gekenmerkt door stabiel zomerweer. Na een lange koude winter en het uitblijven van zacht lenteweer, brachten de maanden juli en augustus wel de normale zomerse weersomstandigheden. Hieronder zullen we de voornaamste groenten van BelOrta bespreken wat prijsvorming, aanvoer en verkoop betreft.
Sla en aanverwante bladgewassen De zomermaanden zijn relatief – in vergelijking met de zomermaanden van de voorbije jaren – goed doorgekomen. De voorbije jaren was het vaak zo dat er geen prijsvorming voor slasoorten
was met ‘doordraai’ tot gevolg. Daar zijn we de afgelopen periode gelukkig van gespaard gebleven. De gemiddelde prijzen zijn weliswaar niet hoog maar extreem lage prijzen waren niet aan de orde. De teeltomstandigheden – voornamelijk in buitenlandse productielanden – waren niet bevorderlijk voor zeer grote en constante oogsten: het koud voorjaar werd gevolgd door periodes van vaak hevige regenval. Bijgevolg hielden een goede vraag en moeilijkere teeltomstandigheden in het buitenland onze prijzen op peil.
verloop van het verdere seizoen, bleek de werkelijkheid anders. Eens juni begonnen was met warmer weer en een hogere aanvoer tot gevolg, stortte de markt in. De prijzen bleven aanhoudend laag tot zeer laag. De productie in concurrerende productielanden bleef op een hoog niveau. De afzetmarkten van de ons omringende landen zijn gedurende weken verzadigd gebleven door ruime aanvoer uit alle windstreken van Europa. Een goede zomer doet ook de opbrengsten in de hobbytuintjes toenemen. Nederland verkocht aan zeer lage prijzen door het ontbreken van elke ‘ophoudprijs’. De impact van promotieacties in supermarkten bleef beperkt: de consument kocht niet meer volume omdat er zonder promotieprijzen ook al goedkoop kon worden aangekocht. Tomatenspecialiteiten zijn minder onderhevig geweest aan deze lage prijzen. Na een moeilijk voorjaar (koud weer en dus lagere vraag) brak een goede zomer aan en steeg de vraag. Op deze manier bleven de prijzen iets beter, zonder van echte hoogvliegers te spreken.
Komkommers en courgette Tomaten Hoewel de maanden april en mei ons nog hoopvol stemden voor een goed
Komkommerprijzen zijn op peil gebleven. Mooi weer stimuleert het verbruik en daar hebben de komkommerprijzen
COMMERCIALISATIE
De BelOrta 4 - oktober 2013
van kunnen profiteren. Een lager areaal, ook in Nederland, is hier natuurlijk ook niet vreemd aan. De laatste weken staan de komkommerprijzen meer onder druk door de eerste leveringen vanuit Zuid-Europa. Courgette verging het minder goed: na een seizoenstart met hoge prijzen, door het uitblijven van lenteweer, zakten de prijzen in juli en augustus. De vraag kon de aanvoer niet volgen.
Paprika en aubergine Het verloop van het aubergineseizoen in de zomermaanden is vergelijkbaar met de voorbije jaren. Paprika heeft een goede zomer achter de rug: de prijzen bleven op niveau. Dit is een noodzakelijkheid na verschillende jaren van slechte rendementen. Het feit dat er in Nederland een gevoelige areaalsdaling heeft plaatsgevonden is één van de oorzaken. Zoete puntpaprika heeft zijn plaats in het winkelrek definitief verworven: met de huidige arealen zijn goede prijzen gerealiseerd.
Witloof De witloofprijzen zijn dramatisch laag gebleven. De neerwaartse trend die in het voorjaar werd ingezet, kon niet worden gebroken. Het aanbod bleef hoog: de oogst van witloofwortels is in
2012 dermate goed gelukt dat de productie van witloof het hele jaar vlot kon doorgaan. De zomermaanden, met een traditioneel laag verbruik, hebben een afnemend aanbod nodig om de prijs op niveau te houden. Dit was jammer genoeg niet aan de orde.
Aardbei en ander zachtfruit De prijsvorming van aardbeien was goed tot begin juli, doordat grote producties uitbleven door het late voorjaar. Juli werd gekenmerkt door een dalende prijsvorming omwille van het grote aanbod vollegrondaardbeien. In augustus trokken de prijzen weer aan. De prijs van frambozen bleef op hetzelfde niveau als vorig seizoen. Bramen en Rode bessen werden vanaf half juli ge-
kenmerkt door een hoge productie en een matige kwaliteit met een zwakke prijsvorming tot gevolg.
Bloemkool en broccoli De hoge prijzen van bloemkool in het voorjaar hebben geen vervolg gekend in de zomer. Prijzen gingen op en af: warm zomerweer stimuleert het verbruik van koolsoorten niet. De weersomslag van begin juli deed de prijzen sterk dalen. Broccoli volgde dit scenario, met het verschil dat bij mooi zomerweer de consumptie van broccoli nog lager uitvalt. Koolsoorten reageren met een dubbel effect op hoge buitentemperaturen: de oogsten stijgen en de consumptie daalt.
15
16
COMMERCIALISATIE
De BelOrta 4 - oktober 2013
Tijd voor grondwitloof Met opening nieuw seizoen in Kampenhout Op 27 september werd op het bedrijf van François en Monique Wellens-Vansteenweghen te Kampenhout het Brussels grondwitloofseizoen plechtig geopend. Groenteambassadrice Kim Gevaert en groentekok Frank Fol waren uiteraard van de partij evenals de Ghesellen van het Witloof, de pioniers van de erkenning van het witloof en sympathisanten. BelOrta leidde uiteraard mee de dans. Erkend streekproduct met geschiedenis In 2008 kreeg het Brussels Grondwitloof het EU-streeklabel BGA (Beschermde Geografische Aanduiding). Datzelfde jaar kreeg het ook het label Brabants Grondwitloof van Vlaams ‘Streekproduct.be’. Het is echter van oudsher een typisch Vlaamse seizoensgroente die in 2013 aangeboden wordt door een 150-tal grondwitlooftelers. Het telen van grondwitloof is sinds dit jaar ook cultureel erfgoed. De geschiedenis van het grondwitloof gaat echter terug tot 1846 in de onderaardse gewelven van de Brussels kruid-
tuin. Vooral de laatste 30 jaar maakte het hydro-witloof een steile opgang zodat het arbeidsintensieve grondwitloof zelfs in verdrukking kwam. Tijdens de witloofcrisis van midden de jaren negentig was dit sterk voelbaar en in 1995 werd de vzw Brussels Grondwitloof opgericht, die tegemoet kwam aan een vraag bij de consument en de belangen van de telers behartigde bij de afnemers, ondermeer de supermarktketens. Er kwamen stickers met het logo Brussels Grondwitloof en de naam van de teler. In 2002 werd de traceerbaarheid verbeterd. In 2003 werd de certificatie ondermeer van EurepGAP opgestart en in 2004 werd de aanvraag voor een Europees streeklabel ingediend. Na de EU-erkenning werd in 2011 een sensibiliseringscampagne gevoerd om jonge
telers aan te trekken. Er kwamen er 5 bij zodat in 2012 in Steenokkerzeel voor de eerste maal het Brussels grondwitloofseizoen officieel werd geopend met 126 actieve leden. En nu waren we dus aan de tweede officiële opening toe.
Ambassadeur van witloof en groenten Voor de laatste maal nam bij die gelegenheid Frans Bergen als voorzitter van de vzw het woord. Op 30 september gaf hij, na 17 jaar voorzitterschap (met een kleine onderbreking), de fakkel door. Frans vroeg zijn leden verder te gaan op de ingeslagen weg en niet te veel inmenging van derden te dulden. Namens BelOrta zei directeur Filip Fontaine dat grondwitloof immaterieel
De BelOrta 4 - oktober 2013
COMMERCIALISATIE
doch zeer tastbaar erfgoed is en hij benadrukte dat erfgoed iets collectiefs is, dus van iedereen. Grondwitloof heeft volgens hem de historie mee maar heeft ook een verantwoordelijkheid. Eerder dan zich te wentelen in zelfgenoegzaamheid moet het grondwitloof zijn herkomst niet verloochenen en zijn koninklijke positie gebruiken als ambassadeur van witloof in het algemeen en bij uitbreiding van alle groenten. Hij noemde het Brussels grondwitloof de moeder van alle witloof. De band tussen de jonge veiling BelOrta met een oude geschiedenis en het oudste product, noemde hij een sterk huwelijk dat alle witloof op de kaart moet zetten en houden. Het moet een goed en eerlijk product blijven, bereikbaar voor alle consumenten en het moet de telers leefbaar houden. Er volgden nog toespraken van Kim Gevaert, voorzitter Jean Meeus van de Ghesellen van het Witloof en tenslotte werd het seizoen officieel geopend met het uithalen van de eerste krop.
17
18
COMMERCIALISATIE
De BelOrta 4 - oktober 2013
Primeurverkoop grondwitloof ten voordele van ‘Ons tehuis Brabant’ Op maandag 30 september werd op veiling BelOrta het eerste Belgische grondwitloof van het nieuwe seizoen verkocht. Teler Daniël Schoevaerts uit Kampenhout voerde de 1ste kist (5 kg) aan en ontving hiervoor de primeurprijs van € 99,99/kg. Het was supermarkt Delhaize die het primeur-grondwitloof kocht. Dit bedrag werd door veiling BelOrta verhoogd tot € 1.000,00 en geschonken aan ‘Ons Tehuis Brabant’, een woonvoorziening voor volwassen met een mentale handicap uit Kampenhout. Kampenhout behoort tot één van de pioniersgemeenten in Vlaanderen waar het grondwitloof als lekkernij ambachtelijk wordt geteeld. Zowel veiling BelOrta, afd. Kampenhout als het witloofmuseum getuigen hiervan.
Sven Van De Voorde, Category Manager van Delhaize, koopt de 1ste kist grondwitloof van het nieuwe seizoen.
Sven Van De Voorde, Category Manager Fruit & Vegetables van Delhaize: “Grondwitloof is een typisch Belgisch kwaliteitsproduct. Door het aanbieden van dit product wil Delhaize de lokale, traditionele teelt verder ondersteunen. Klanten kunnen hierdoor genieten van echte Belgische producten van bij ons.”
Op de foto ziet u van links naar rechts : Herman Michiels en Herman Segers van ‘Ons Tehuis Brabant’, Sven Van De Voorde van Delhaize, witloofteler Daniël Schoevaerts en Jo Lambrecht, commercieel manager van BelOrta.
