terre NR.2 SEPTEMBER 2015
Chan
‘Maandag en donderdag zijn mijn favoriete dagen’
28 arrestaties, 7 veroordelingen Resultaten na een jaar Project WATCH
De twee gezichten van de Keniaanse kustprovincie Kwale
Chan Bros Touch (13) uit Pursat, Cambodja
2
terre magazine september 2015
te gast Tamara Seur is vanaf 2002 werkzaam bij het NOS Jeugdjournaal; vanaf 2006 als presentatrice en verslaggever. Zij heeft twee kinderen Katja (9) en Charlie (4).
‘Een prachtig potentieel’ Tamara Seur is presentatrice en verslaggever bij het NOS Jeugdjournaal, dat kinderen van 9 tot 12 jaar elke dag het laatste nieuws brengt - ook als het over ernstige schendingen van kinderrechten gaat.
‘I
n de afgelopen jaren heb ik veel pittige onderwerpen voorbij zien komen. De stelregel van het Jeugdjournaal is dat wij geen enkel nieuws uit de weg gaan. We tonen de feiten, maar passen taalgebruik en beeldmateriaal uiteraard wel aan. En als het mogelijk is, laten wij zien hoe iemand uit een uitzichtloze situatie is gekomen. Ik ben van mening dat kinderen recht hebben op nieuws, voor hun eigen ontwikkeling en begrip van deze wereld. Tegelijkertijd vind ik nieuws soms te bizar en onvoorstelbaar voor woorden. Helemaal als het om onrecht tegenover kinderen gaat. Dat maakt mij heel bewust van mijn rol als journalist: ervoor zorgen dat de slachtoffers en hun families gezien en gehoord worden. Toen ik net moeder was geworden, kwam heftig
nieuws driedubbel zo hard bij mij binnen. Helemaal als het over misbruik van kinderen ging. Ik werd onpasselijk bij het idee dat het mijn eigen kinderen zou overkomen. Inmiddels heb ik geleerd om mij hier deels voor af te sluiten. Maar wel met de overtuiging dat het naar buiten brengen van nieuws een bijdrage levert aan de uiteindelijke oplossing. Wat mij keer op keer positief verrast, is dat kinderen zo wereldwijs en betrokken zijn. Ze zijn oprecht geïnteresseerd in maatschappelijke kwesties en zien goed in dat problemen vaak twee kanten hebben. En kinderen willen graag wat doen, ze zijn heel actiebereid. Het is voor mij hoopgevend, deze nieuwe generaties met een prachtig potentieel. Want zij zijn uiteindelijk de toekomst.’
3
INHOUD - TERRE MAGAZINE NR. 2 2015
De keuze van...
Gastredacteur Tamara Seur
Verder 6 / Help-hulp Maandag en donderdag zijn Chans favoriete dagen 11/ Tips van de redactie Win kaarten voor het Humanity House
P8 ‘Ongelooflijk dat één persoon zoveel slachtoffers kan maken. Project WATCH laat zien dat het loont om intensief in te zetten op het opsporen en vervolgen van pedoseksuelen’
17/Op stapel Een opvolger voor ‘Sweetie’
Volg ons en praat mee op social media! twitter.com/terredeshommes facebook.com/terredeshommes.nl www.youtube.com/TerredesHommesNL
P14 ‘Onderwijs, onderwijs, onderwijs. Bijna altijd de beste oplossing uit armoede en misbruik. Stoere moeder Miriam snapt dat als geen ander’
P18 ‘Mercy heeft zich weten te ontworstelen aan een uitzichtloze situatie en er keihard voor geknokt om naar school te kunnen. Haar droom is nieuwslezeres worden, dat ontroert me’
COLOFON
Hoofdredactie: Marlieske Sjouke, Annemieke Swaan Tekst: Yvette Brook, Monique Janssens, Paul Wolters, Sal Stam Foto’s: Benno Neeleman, NOS/Stefan Heijdendael, Sven Torfinn, Corbino, Rogier Jaarsma Basisconcept: Maters & Hermsen Vormgeving en productie: Newton 21 Drukwerk: Simo Support Oplage: 51.000 Stichting Terre des Hommes Nederland Zoutmanstraat 42-44 2518 GS Den Haag 070 - 3105000 www.terredeshommes.nl De donateursservice is maandag tot en met vrijdag te bereiken tussen 09.00 en 14.00 uur Dankzij uw steun kunnen we strijden tegen kinderuitbuiting. IBAN NL10 INGB 0000 252525 Hartelijk dank voor uw bijdrage!
4
terre magazine september 2015
Goed nieuws
Kort nieuws over successen, afgeronde projecten en hoopvolle signalen.
Steun aan onderwijsproject Thailand niet langer nodig
H 108
T
kindbruiden gered
erre des Hommes redde recentelijk in Shinyanga, een regio in Tanzania met het hoogste percentage kindhuwelijken van het land, 108 kindbruiden. De meisjes werden tijdelijk opgevangen en kregen een beroepsopleiding voor een zelfstandige toekomst. Hun huwelijk werd ongeldig verklaard. Terre des Hommes voorkwam ook dat 89 jonge meisjes gedwongen werden te trouwen. In de strijd tegen kindhuwelijken mobiliseert Terre des Hommes bewust
ook de kinderbescherming en de bevolking, met name de traditionele leiders. In Tanzania trouwt bijna vier op de tien meisjes vóór haar achttiende verjaardag. Hoe jonger een meisje in het huwelijk treedt, hoe hoger haar bruidsschat een belangrijk kapitaal voor de hele familie. Maar kindbruiden zijn zowel lichamelijk als geestelijk nog niet klaar voor een volwassen relatie en de gevolgen daarvan, zoals het dragen en baren van een kind. Bovendien stoppen jonge bruiden meestal met school.
Meer goed nieuws? Schrijf u in voor onze maandelijkse email nieuwsbrief via www.terredeshommes.nl/aanmelden-nieuwsbrief
et onderwijsproject van Migrant Education in de Thaise grensplaats Mae Sot kon recent haar deuren sluiten - en dat is goed nieuws. Bij aanvang van het project in 2011 was het voor migrantkinderen uit het politiek onrustige buurland Myanmar zeer moeilijk om toegang te krijgen tot het Thaise onderwijssysteem. De kinderen misten vaak de juiste papieren. Intensieve samenwerking met de Thaise overheid en een aantal Thaise scholen leidde er uiteindelijk toe dat een aantal onderwijscentra voor migrantkinderen nu officieel zijn erkend door het Thaise ministerie van Onderwijs. Hierdoor zijn duizenden migrantkinderen in Thailand verzekerd van onderwijs, wat belangrijk is voor hun toekomst. Het werk van Migrant Education is aan Thaise organisaties overgedragen. En daarmee zijn de doelen van het project behaald; de steun van Terre des Hommes is niet langer nodig.
5
I Opnieuw veroordelingen na ‘Sweetie’
Hulp na de aardbeving Na de aardbevingen in Nepal dit voorjaar kwam Terre des Hommes direct in actie. Een greep uit de geboden hulp tot dusver: van 1000 familiekits met • verspreiding onder meer dekens en keukenspullen voor
• • •
5.478 mensen verspreiding van toiletartikelen zoals zeep, tandenborstels en maandverband voor 2000 huishoudens, in totaal 10.826 mensen organisatie van 15 voorlichtingssessies over goede hygiëne voor 1628 mensen opzetten van 72 child friendly spaces waar 2.587 jongens en 2.827 meisjes kunnen spelen en tekenen
n juni zijn opnieuw twee kindermisbruikers, een leraar uit Engeland en een oudpolitieagent uit Denemarken, veroordeeld als gevolg van het onderzoek met ‘Sweetie’ in 2013. Terre des Hommes identificeerde toen met behulp van dit virtuele Filipijnse meisje 1.000 plegers van webcamseks met kinderen. Inmiddels zijn meerdere individuen veroordeeld in Australië, België, Denemarken, Polen en het Verenigd Koninkrijk. Terre des Hommes werkt nu aan een nieuwe methode om daders van webcamseks te ontmoedigen, te waarschuwen en af te schrikken (zie ook pagina 17).
Samenwerking met La Ligna
U
kunt in de ruim 40 Terre des Hommes winkels door Nederland nu ook artikelen van La Ligna kopen. De Nederlandse kledingketen stelt kleding en accessoires (zoals riemen en tassen) beschikbaar aan Terre des Hommes, die zij door nieuwe trends of door een klein weeffoutje niet meer in de eigen winkels verkoopt. La Ligna
zamelt ook langs andere wegen geld in om Terre des Hommes te ondersteunen in haar strijd tegen schendingen van kinderrechten. Zo zijn op de counter bij de kassa’s van de La Ligna winkels sjaaltjes verkrijgbaar waarbij een deel van de opbrengst bestemd is voor Terre des Hommes.
6
terre magazine september 2015
help
‘Maandag en donderdag zijn mijn favoriete dagen’ Chan Bros Touch (13) uit Pursat, Cambodja
‘N
u ik weer naar school ga, zien mijn dagen er heel anders uit. En dat is alleen maar fijn. Elke ochtend sta ik om vijf uur op. Ik help eerst mijn vader met water halen uit de waterput vlakbij huis zodat we ons reservoir kunnen vullen, daarna neem ik een douche. Om half zeven stap ik meestal zonder ontbijt op de fiets naar school. Hier doe ik zo’n tien minuten over. Om zeven uur begint de eerste les. Maandag en donderdag zijn mijn favoriete dagen, omdat we dan wiskunde hebben. Daar ben ik heel goed in: ik ben zelfs de beste van de klas! Dit betekent niet dat ik de andere dagen op school niet leuk vind. Ik heb wel wat moeite met het Khmer omdat ik een jaar op school gemist heb. Vooral lezen vind ik een beetje moeilijk, ondanks dat ik mijn laatste toets wel haalde. Om elf uur gaat de school uit en fiets ik weer naar huis. Mijn maag rammelt dan. Ik eet samen met mijn ouders. Groenten, of als mijn vader wat extra heeft verdiend, kip of vis. Hierna doe ik een middagdutje in de hangmat onder ons huisje. ’s Middags help ik mijn vader soms met wat klusjes thuis of op de plantage. Voor het avondeten fris ik me altijd even op. Ik maak vervolgens nog wat huiswerk en ga dan vroeg, om acht uur, naar bed. Morgen is weer een nieuwe schooldag.’
In de rubriek help/hulp komen een kind en een hulpverlener uit één van Terre des Hommes’ projecten aan het woord. Dit keer het verhaal van de 13-jarige scholier Chan uit Cambodja.
7
hulp
‘Chan heeft veel in zijn mars’ Seng Chamroen (28), maatschappelijk werker in Pursat, Cambodja
‘Toen ik Chan vorig jaar september ontmoette, ging hij al elf maanden niet meer naar school. Hij werkte elke dag op de cassaveplantages. Met een hakmes en schop, tussen gewassen die met chemicaliën besproeid werden. De jongen vormde daarmee een belangrijke inkomstenbron voor het gezin. SCHOOLBEURS
Ik vroeg Chans ouders of zij bereid waren hun zoon terug naar school te sturen. Ze zeiden geen nee, maar ook geen ja. Uiteindelijk accepteerden ze schoorvoetend de schoolbeurs die ik hen aanbood. Een verstandig besluit, want Chan heeft veel in zijn mars. PRATEN
In oktober begon Chan weer op school en sindsdien bezoek ik hem regelmatig. Want hem terug naar school helpen is één ding, zorgen dat hij op school blíjft en zich goed ontwikkelt is een tweede. Meestal zien we elkaar na schooltijd, bij Chan thuis. We praten over wat er goed gaat op school, wat
minder en hoe zijn ouders er in staan. En hoe ik hem daar bij kan helpen. ARMOEDE
Er zijn het afgelopen jaar meerdere momenten geweest waarop Chan dreigde te stoppen met school. Maar ik gaf niet op en zorgde ervoor dat zijn ouders een landbouwtraining kregen. De vader heeft nu gelukkig vaker werk en ook zijn kleine cassaveplantage brengt meer op. En dus kan de jongen op school blijven. POTENTIE
Ik heb grote dromen voor kinderen als Chan. Maar ik ben geen dromer. Ik vertel de kinderen altijd dat ze - binnen hun mogelijkheden - zelf hun toekomst moeten vormgeven. Onderwijs is zo belangrijk om uit de armoede te komen. Ik hoop hen boven alles te helpen inzien hoeveel potentie ze hebben.’
8
terre magazine september 2015
9
Wekenlang posten voor het hotel van kindersekstoerist P.R. Op de Filipijnen zit een Australiër vast op verdenking van misbruik van 15 minderjarigen. Met hem heeft de Filipijnse justitie een ‘vette vis’ in handen, vertelt Hans Guijt van Terre des Hommes. Een reconstructie.
E
en arrestatie wegens kindermisbruik, daar kijken ze op de Filipijnen niet snel van op. In diverse delen van het land komt misbruik door kindersekstoeristen op grote schaal voor. Met name steden als Cebu en Cordova zijn berucht. Maar de aanhouding van de 51-jarige Australiër P.R., nu een jaar geleden, is er niet zomaar eentje. Het is het resultaat van maanden hard werken door onder meer het Project WATCH team van Terre des Hommes. Hoe gaat dat in zijn werk? Een
kijkje in één van de dertig dossiers, die op dit moment op de Filipijnen zijn aangelegd. Januari - maart 2014, een half jaar voor arrestatie de lokale politie en het Project WATCH-team starten een onderzoek naar de gepensioneerde werktuigbouwkundige P.R. uit Austalië, die tegenwoordig in Manilla woont en regelmatig naar Cebu en Cordova gaat. Daar heeft hij, zo vermoedt het team, contact met kinderen. P.R. ontmoet die onder een andere naam via Facebook.
•
Juni 2014, enkele weken voor arrestatie De politie krijgt een tip: een sociaal werkster in de stad Lapu Lapu op Maktan noteert de verklaring van een 11-jarig meisje over P.R. Daarna tipt ze politie en het Project WATCHteam zijn verblijfplaats: een luxe bungalowpark in Cordova op de zuidkust van datzelfde eiland.
•
•
Een onderzoeker van het Project WATCH-team houdt wekenlang het hotel van de Australiër in de gaten. Onder→
Eén jaar Project WATCH Project WATCH is opgezet om, gebaseerd op een succesvolle aanpak in Cambodja, actief kindersekstoeristen op te sporen en laten vervolgen in vier Aziatische landen: de Filipijnen, Indonesië, Nepal en India. In totaal zijn daar acht teams actief die in actie komen als sprake is van vermoedens van misbruik. Elk team bestaat uit twee detectives, een advocaat en een maatschappelijk werker. De teams van Project WATCH ondersteunen de politie, die zelf vaak niet in staat is om achter
elke mogelijke zaak aan te gaan. Tussen april 2014 en maart 2015 werden 28 pedoseksuelen, veelal Westerse sekstoeristen met een strafblad, gearresteerd. In zeven gevallen leidde het vergaarde bewijs inmiddels tot een veroordeling. De 157 betrokken kinderen konden worden opgevangen en begeleid bij het opbouwen van een nieuwe toekomst. Project ‘WATCH’, wordt mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij.
28 arrestaties, 7 veroordelingen, 157 kinderen opgevangen
Kijk voor meer info op: www.tdh.nl/watch
10 terre magazine september 2015
tussen spreken de teamleden andere kinderen die in het gezelschap van P.R. worden gezien om het verhaal te controleren. 24 juni 2014, de arrestatie Er is voldoende bewijslast en de politie wordt ingeschakeld: P.R. wordt in de boeien geslagen in zijn bungalow. Hij is daar op dat moment in het gezelschap van vijftien kinderen. Behalve P.R. wordt ook een meisje van 17 aangehouden die later zijn handlangster blijkt.
•
•
Op de telefoon van P.R. worden foto’s met behalve kinderen ook diverse naakte volwassenen aangetroffen. Naar aanleiding van vondsten in zijn bungalow
wordt ook vermoed dat ouders van de kinderen betrokken zijn bij het misbruik.
•
P.R. wordt onder meer verdacht van kinderhandel, verkrachting, het produceren van kinderporno en andere vormen van misbruik. Het 17-jarige meisje zou contact hebben gelegd met minderjarigen en ontmoetingen hebben geregeld in Manilla, waar P.R. woont. Augustus – december 2014, de nasleep Het onderzoek is nog niet afgelopen. De lokale politie gaat nu na of hij deel uitmaakt van een internationaal netwerk en ook zijn de moeders van twee
•
kinderen aangehouden, op verdenking van kinderhandel.
•
De advocaten van Project WATCH blijven de kinderen begeleiden, bezorgd dat zij bij terugkeer in Lapu Lapu zullen worden omgekocht om hun getuigenverklaringen in te trekken. Juli 2015, P.R. nog steeds in de gevangenis Een jaar later zit P.R. nog steeds in de gevangenis. In de tussentijd heeft de politie meer zaken tegen hem aan weten te spannen. P.R. ontkent dat hij iets met de kinderen te maken heeft. Hij beweert te werken als consultant in Manilla en op vakantie te gaan in Cebu.
•
‘Onze aanpak werpt zijn vruchten af’
Hans Guijt, hoofd speciale programma’s en campagnes van Terre des Hommes en het brein achter Project WATCH, vindt de aanhouding van P.R. een sterk voorbeeld van het werk van één van ‘zijn’ teams. ‘Hopelijk schrikt deze zaak andere daders af.’
‘We zijn trots, niet alleen omdat we vijftien kinderen uit een uitbuitingssituatie hebben gehaald, maar ook omdat we gezamenlijk een heel ingewikkelde en lastige klus hebben geklaard. Zo moesten we wel constant het hotel van de man in de gaten houden, terwijl hij daar niet altijd was. Daarnaast moet je slachtoffertjes zover zien te krijgen belastende verklaringen af te leggen. Ook dat is een hele opgave, zeker in een arm land als de Filipijnen. Misbruik is voor veel families een manier om aan geld te komen. Een kwestie van
overleven dus: kinderen worden er voor betaald en zijn dus afhankelijk. Probeer dat maar eens te doorbreken. Het is echt te gek voor woorden dat ouders hun kinderen op deze manier aan het werk zetten. Hopelijk schrikt deze zaak niet alleen daders maar ook ouders af. Wij zitten er bovenop, samen met de Filipijnse autoriteiten en andere instanties die misbruik kunnen voorkomen. Samen moeten we ogen en oren open houden. Alleen al deze zaak bewijst de waarde van Project WATCH.‘
11
Tips
van de redactie
ACTIEF
Fietsen voor kwetsbare kinderen
FILM
Tussen droom en nachtmerrie
De Nederlander Morgan Knibbe documenteerde in Those Who Feel the Fire Burning met dichterlijke blik de situatie van bootvluchtelingen die stranden in Zuid-Europa. Zij die de oversteek wél tot een goed einde brengen maar vervolgens tussen droom en nachtmerrie leven. De film was 28 juli op NPO2 te zien en komt op het International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) op 18 en 19 november a.s. Kijk voor meer info op www.idfa.nl
MUSEUM
WINKELS
Win kaarten voor het Humanity House
Nieuwe Terre des Hommes winkels
Terre des Hommes is sinds juni partner van het Humanity House in Den Haag en mag vijf keer twee gratis toegangskaarten weggeven voor dit museum. Via een ervaringsreis van ongeveer driekwartier ziet, hoort en beleeft u wat het betekent om te moeten overleven in een conflict- of rampgebied. Kinderuitbuiting, zoals kinderarbeid en kinderhandel, komt in dit soort situaties vaak op grote schaal voor. Het museum is geschikt voor kinderen vanaf 10 jaar. Wilt u gratis een kijkje nemen? Ga voor 5 oktober naar www.tdh.nl/humanityhouse en maak kans op de toegangskaarten
Een droomreis combineren met hulp aan kinderen? Terre des Hommes organiseert een zesdaagse fietsreis door Cambodja met als hoogtepunt de Angkor Wat Bike 4 Kids race rondom het tempelcomplex Angkor Wat op 5 december 2015. Doel van deze race is geld inzamelen voor de projecten van Terre des Hommes in het land. Interesse? Kom naar de informatiebijeenkomst op 23 september a.s. Kijk voor meer info op www.tdh.nl/awb4k
Er zijn onlangs weer twee nieuwe Terre des Hommeswinkels geopend: in Alkmaar en in Alphen aan den Rijn. In deze winkels kunt u tweedehands artikelen - zoals kleding, spullen voor in huis, speelgoed en sieraden - van goede kwaliteit kopen én brengen. De opbrengst van de winkels, geheel gerund door vrijwilligers, komt ten goede aan de projecten van Terre des Hommes. Er zijn momenteel door heel het land 45 Terre des Hommeswinkels. Kijk voor de exacte locatie en openingstijden van de winkels bij u in de buurt op www.tdh.nl/winkels
12 terre magazine september 2015
Zij gaan (weer) naar school De zomervakantie in Nederland zit er op. Basisschoolscholieren starten weer elke dag om half 9 om rond drie uur ‘s middags te eindigen. In de projecten van Terre des Hommes ziet een schooldag er soms heel anders uit. Een impressie.
BANGLADESH
ETHIOPIË
In Bangladesh is het schooljaar nu in volle gang: kinderen starten in januari en eindigen in december. Vaak gaan kinderen in twee shifts naar school. Zo starten de 1e en 2e klas op de Ideal Primary School (die momenteel wordt uitgebreid, red.) om 09.00 uur voor twee uurtjes les, waarna de kinderen buiten spelen. De hogere klassen beginnen om 11.30 uur en zijn klaar om 16.30 uur, met een uur pauze. De kinderen - gemiddeld 24 in een klas - krijgen ook les in hygiëne en krijgskunst.
Vanwege het grote aantal leerlingen gaan kinderen in plattelandsgebieden in twee shifts naar school. Ze hebben óf in de ochtend les, van 08.00 tot 12.30 uur, óf in de middag van 13.30 tot 17.30 uur. Hun schoolweek duurt van maandag tot en met vrijdag. In de steden zitten er gemiddeld vijftig kinderen in een klas, op het platteland zijn dit er vijfenzestig tot zeventig. Het schooljaar in Ethiopië loopt min of meer gelijk aan dat in Nederland: het start half september en eindigt eind juni.
13
Uw vraag
/ ONS ANTWOORD
‘Stel dat ik voor langere tijd naar de Filipijnen ga, kan ik dan ook ter plekke iets voor Terre des Hommes betekenen?’ Dhr. S. van der Neut
‘W
ij waarderen deze vraag enorm, fijn dat u zich ook op andere manieren wilt inzetten voor onze organisatie. In de praktijk is dit echter niet eenvoudig. De projecten van Terre des Hommes tegen kinderuitbuiting lopen over langere periodes en zijn van zichzelf vaak complex: inhoudelijk maar ook organisatorisch. Willen we onze teams uitbreiden dan komt daar heel wat bij kijken. Daarbij werken we in de regel altijd met lokale organisaties en mensen. Dit betekent niet dat we deur helemaal dicht houden. Stel bijvoorbeeld dat u heel specifieke kennis heeft over een bepaald onderwerp, bijvoorbeeld traumaverwerking, en daarover bijvoorbeeld een training kan geven die we net nodig hebben, dan kijken we daar natuurlijk heel serieus naar.
PERU
Ook Peru werkt met shifts. Kinderen die ‘s ochtends les hebben, beginnen tussen 07.00 en 08.00 uur. In de amazone starten ze iets eerder dan in de steden. Gemiddeld hebben de kinderen tot 13.00 uur les, met een half uur pauze voor een snack en spelletjes. ‘s Middag gaat om 18.00 uur de school uit. In de steden telt een klas gemiddeld 37 kinderen, op het platteland 25. Soms is er maar één leraar voor verschillende klassen.
In Nederland zelf is het gelukkig eenvoudiger om als vrijwilliger iets te doen voor Terre des Hommes. Bijvoorbeeld in een van onze ruim 40 winkels. Iedere donateur die iets voor de winkels wil doen, is van harte welkom!’ Albert Jaap van Santbrink, directeur Heeft u ook een vraag aan Albert Jaap van Santbrink? Mail naar
[email protected] o.v.v. ‘Terre Magazine’
14 terre magazine september 2015
‘Iedereen weet wat er op het strand gebeurt’ In de arme Keniaanse provincie Kwale, waar het toerisme ooit floreerde, bieden steeds meer meisjes en jongens noodgedwongen hun lichaam te koop aan. Temidden van een hoge werkloosheid groeit de lokale vraag naar goedkope seks.
Z
o op het eerste gezicht ziet Kwale er paradijselijk uit: tropische stranden omzoomd door palmbomen aan de azuurblauwe Indische Oceaan. De kustprovincie ligt ten zuiden van Kenia’s tweede stad Mombasa en strekt zich uit tot aan de grens met Tanzania, met de badplaats Diani als de belangrijkste strandbestemming van het land. Maar wie verder kijkt, ziet
de armoede in het binnenland. Van de bijna 650.000 inwoners leeft bijna driekwart onder de armoedegrens van minder dan een dollar per dag. Kwale is daarmee een van de armste provincies van het land. Al Shabaab De mensen in Kwale leven voornamelijk van kleinschalige landbouw en visserij. Het toerisme is een andere - seizoensgebonden -
inkomstenbron. Veel van de werknemers in deze sector zitten tegenwoordig echter werkloos thuis zonder enig inkomen. Door onder meer de dreiging van de Somalische terreurbeweging Al Shabaab is het toerisme in Kenia de afgelopen jaren sterk teruggelopen. En de baantjes bij de weinige grote bedrijven in de streek gaan aan de lokale bevolking voorbij vanwege hun lage opleidingsniveau.
15
De titaniummijnen en de suikerrietplantage maken gebruik van arbeidsmigranten die uit andere delen van Kenia komen en beter gekwalificeerd zijn. Deze mannen zijn zonder hun gezinnen naar Kwale verhuisd.
Maar hij of zij moet daarnaast nog vaak er seksuele diensten verlenen tegen betaling in natura, zoals eten, kleding, en vervoer van en naar hun ‘werkplek’. Jongens bieden zich vooral bij vrouwelijke toeristen aan op de stranden.
Vertier Het gevolg van deze instroom van migranten die wél iets te besteden hebben, is dat de vraag naar goedkope arbeid - voor bijvoorbeeld huishoudelijk werk door kinderen - toeneemt. Hetzelfde geldt voor goedkope seks. Ook de studenten van buiten die op de nieuwe universiteit in Kwale zitten, zoeken vertier voor weinig geld – in de lokale clubs of in hun eigen onderkomens die ze als bordelen voor goedkope seks gebruiken. Door de hoge werkloosheid en de groeiende markt voor seks met minderjarigen neemt de druk op kinderen en vooral meisjes toe.
Gemakkelijk geld Meisjes in Kwale hebben traditiegetrouw een ondergeschikte positie: ze moeten doen wat hun ouders hen opdragen en al vroeg bijdragen aan het gezinsinkomen. Aan hun schoolopleiding wordt weinig waarde gehecht. ‘Ouders zien hun dochters als een inkomstenbron. Prostitutie beschouwen ze als ‘gemakkelijk geld’ dat snel te verdienen is op de stranden en markten van Kwale en aan de grens met Tanzania,’ aldus de voorzitter van een lokaal kinderbeschermingscomité. Wat ook veel voorkomt, is seks volgens het ‘voor wat hoort wat ’ principe,
1,80 euro In een recent door Terre des Hommes gehouden steekproef verklaarde 80 procent van de jongeren - al dan niet gedwongen door hun ouders - in de prostitutie te werken. Verreweg de meeste slachtoffers, tachtig procent, zijn meisjes, vooral in de leeftijd tussen de dertien en achttien jaar. Maar er zijn ook nog jongere slachtoffers. Prostitutie wordt vaak als de enige uitweg uit de diepe armoede in Kwale gezien, of de enige manier om te kunnen overleven. Bemiddelaars, zowel lokale mannen als vrouwen, spreken een prijs af met de klant en innen het overgrote deel zelf. Een jongen of meisje verdient uiteindelijk omgerekend 1,80 euro per klant. Per weekend heeft een kind gemiddeld twee betalende klanten.
oftewel in ruil voor materiële of financiële steun aan het meisje zelf of aan haar familie. Seks als weder dienst is vaak een langlopende stilzwijgende overeenkomst tussen het meisje, haar familie en hun weldoeners. →
‘Ik begon toen ik 13 was. Op een dag besloot ik naar het strand te gaan. En tja, iedereen weet wat daar gebeurt. Het waren allerlei soorten mannen, van jong tot oud. Per weekend verdiende ik ongeveer twee euro. Ik kon het geld goed gebruiken, om eten en maandverband te kopen’ Asia, 17 jaar
Tabel hieronder: perspectief van een kindprostituee met een vakopleiding
€45,33 Maandsalaris volleerd kapster
€27,20 €18,Gemiddeld inkomen kinderprostituee per maand
€1,80 <€1,Gemiddeld besteedbaar bedrag inwoner Kosten pakje Kwale per maandverdag band
€0,73
€1,18 eten voor één dag
Tarief kinderprostituee voor één klant
Start salaris (maand) voor leerlingkapster
16 terre magazine september 2015
Criminelen Kinderprostituees staan aan talloze gevaren bloot. Meisjes lopen grote gezondheidsrisico’s door onder meer inconsequent condoomgebruik - in de steekproef gaf slechts zes procent aan altijd bescherming te gebruiken. Daarnaast worden de kinderen vaak
fysiek mishandeld of zelfs verkracht. Prostitutie is verboden in Kenia, waardoor kinderprostituees geregeld hardhandig in aanraking komen met de politie. Ze worden als criminelen behandeld en in overvolle cellen geplaatst, samen met volwassenen. Ook psychisch is het zwaar werk: de angst en het
schuldgevoel zijn groot, wat kan uitmonden in depressies. Als een meisje zwanger raakt, dreigt sociale uitsluiting door haar familie omdat zij en haar (toekomstige) baby een last voor de familie worden in plaats van dat zij aan het gezinsinkomen bijdragen. Zo blijft zij kwetsbaar voor uitbuiting.
‘Voor wat hoort wat’ Miriam (16): ‘De buren schreeuwden: “Onze zoon is niet in staat om met een meisje zoals jij te zijn. Je moet met anderen geslapen hebben. Ga onder hen maar naar de vader van je kind zoeken.” En de volgende dag waren ze ineens verdwenen. Mijn ouders waren woest, want wie ging ons nu eten geven en mijn school betalen? Ze hebben me nog net niet op straat gezet, maar weigeren om me ook maar met iets te helpen. Dat doet pijn. Mijn ‘vriendschap’ met de buurjongen begon toen ik veertien was. Geen idee hoe oud hij was, ergens in de twintig denk ik. In ruil voor de steun van zijn ouders aan mijn familie deed ik ‘s nachts alles wat hij wilde. Tot ik zwanger werd. Na het vertrek van de buren was er geen geld meer voor school. Ik ben vis gaan verkopen om te overleven. Mijn dochtertje is nu bijna één jaar oud en ik volg de kappersopleiding. Ik werk heel hard, want ik wil dat mijn kind alle mogelijkheden heeft die ik niet heb gekregen.’
Om Miriam en haar dochter te beschermen zijn zij onherkenbaar gefotografeerd.
Wat doet Terre des Hommes? Terre des Hommes helpt slachtoffers van seksuele uitbuiting terug naar school of met een beroepsopleiding voor een betere, zelfstandige toekomst. Waar nodig krijgen zij tijdelijke opvang, terwijl Terre des Hommes naar oplossingen zoekt voor een veilig, permanent onderkomen. De huishoudens waar de kinderen vandaan komen, krijgen ondersteuning om hun inkomen te verbeteren. Zo kan de vicieuze cirkel van uitbuiting worden doorbroken. Om kinderprostitutie te voorkomen maakt Terre des Hommes gemeen-
schappen bewust van de risico’s en gevaren van seksuele uitbuiting. Ouders krijgen ook training in goed ouderschap en kinderen leren in kinderrechtenclubs over hun rechten. Ook organiseert Terre des Hommes grootschalige bewustwordingscampagnes in Kwale via onder meer straattheater en de radio, waarin ook culturele tradities ter discussie worden gesteld. Tenslotte worden politie en justitie getraind in het beter beschermen van kinderen en leren zij kinderprostituees als slachtoffer te behandelen - en niet als crimineel.
17
op stapel Over projecten en programma’s van Terre des Hommes in de nabije toekomst.
Een opvolger voor ‘Sweetie’
H
et ‘Sweetie’-onderzoek van Terre des Hommes eind 2013 toont de aard en omvang van webcam kindersekstoerisme en dat een proactieve aanpak ervan werkt. Maar ondanks wereldwijde verontwaardiging over het fenomeen gaan daders nog steeds veelal ongestraft hun gang. Daarom ontwikkelt Terre des Hommes met steun van de Nationale Postcode Loterij een nieuwe geavanceerde methode om webcamseks met kinderen wereldwijd aan te pakken. Chatbots maken het straks mogelijk om geheel geautomatiseerd duizenden chatrooms tegelijkertijd te monitoren en potentiële kindermisbruikers te benaderen, te identificeren en af te schrikken. Criminologen en psychologen van de universiteit van Tilburg onderzoeken deze methode om aan te kunnen tonen dat een dergelijke benadering werkt. Juristen van de universiteiten van Tilburg en Leiden nemen de wetgeving in diverse landen onder de loep en komen met aanbevelingen voor politie en justitie om webcamseks met kinderen efficiënter en effectiever te kunnen aanpakken.
Bescherming tegen kinderhandel
Programma tegen kinderhandel in India en Nepal
I
n India en Nepal start Terre des Hommes een programma om migrantkinderen tegen uitbuiting en specifiek kinderhandel te beschermen. Vanwege een gebrek aan perspectief, natuurrampen en etnische conflicten zoeken veel kinderen elders een betere toekomst. Ze trekken - al dan niet met familie - naar een andere regio of de grens over en zijn zo extra kwetsbaar om te worden verhandeld. Dit geldt in het bijzonder voor kinderen in Nepal na de aardbevingen eerder dit jaar. Terre des Hommes gaat via grootschalige voorlichtingscampagnes families bewust maken van de risico’s die kinderen lopen als ze migreren, hulp bieden bij het vergroten van het gezinsinkomen en kinderen terug naar school helpen. Oudere kinderen krijgen de kans een vaktraining te volgen. Terre des Hommes wil zo in drieënhalf jaar tijd 70.000 kinderen, 275.000 families en gemeenschappen, 4000 ambtenaren en 400 wetshandhavers bereiken.
Traumabehandeling voor de allerkleinsten
B
aby’s, peuters en kleuters zijn kwetsbaar. Zeker als ze zijn geboren uit verkrachting. Het Centrum Kinderhandel Mensenhandel (een samenwerking tussen expertise- en behandelcentrum Fier en Terre des Hommes red.) vangt deze kinderen op, samen met hun moeders die slachtoffer zijn van kinder-/mensenhandel en soms jarenlang als prostituee zijn uitgebuit. Voor de moeders, afkomstig uit landen als Guinee en Hongarije, is behandeling in Nederland gefinancierd, voor hun jonge kinderen echter niet. Terwijl zij juist een groot risico lopen op ontwikkelings-, gedrags- en psychische problemen. Fier en Terre des Hommes ontwikkelen daarom samen een speciaal zorgprogramma voor deze kwetsbare kleintjes. Doel is de getraumatiseerde ontwikkeling van baby’s, peuters en kleuters ombuigen naar een normale ontwikkeling en de basis voor gezond ouderschap herstellen. Het zorgprogramma wordt vastgelegd in een handboek dat later met andere zorgprofessionals wordt gedeeld.
18 terre magazine september 2015
het moment van
Als een ster op TV Oud-kindarbeider Mercy Mutheu (16 jaar) uit Nairobi, Kenia, werd op vrijdag 12 juni - de internationale dag tegen kinderarbeid - geïnterviewd op de Keniaanse televisie.
‘Ik voelde me echt een ster! De hele dag was ik op stap met de cameraploeg. We gingen onder meer naar de plek waar ik vroeger moest werken, langs de snelweg. Ik vertelde hoe ik er, toen iknegen was, van zes uur ‘s ochtends tot zes uur ‘s avonds pinda’s verkocht. Dan was ik net voor het donker thuis. Soms werd ik bestolen van mijn dagop-
brengst (tussen de één en twee euro, red). Maar het ergste vond ik dat terwijl ik aan het werk was, andere kinderen onbezorgd op school zaten. Sinds mijn vader ons verliet, moest ik wel meehelpen om geld te verdienen. Na twee jaar pinda’s te hebben verkocht, kon ik via Terre des Hommes weer naar school. De eerste paar maanden werkte ik
nog na schooltijd, maar daarna verdiende mijn moeder met wat hulp genoeg zodat dit niet meer nodig was. Ineens was ik de beste van de klas! Nu zit ik op de middelbare school en het gaat heel goed. Mijn droom voor later? Dan wil ik nieuwslezeres worden en nog veel vaker op TV komen!’
19
urgent
Babyhandel booming business
B
aby’s die verstopt in viskisten naar Singapore worden gesmokkeld, schandalen in zogenaamde weeshuizen in China, Nigeria en Nepal en baby’s die uit Keniaanse ziekenhuizen worden gestolen. Signalen van partnerorganisaties van Terre des Hommes en verhalen uit de media wijzen sterk op een schrikbarende toename van de illegale handel in baby’s in Azië en Afrika. Een lucratieve business: naar verluidt leggen buitenlandse stellen tussen de 3000 en 7000 euro neer voor een zuigeling. Maar ook lokale afnemers spelen een rol bij illegale babyadoptie. Babyhandel betreft een extreme vorm van kinderhandel en is een grove schending van kinderrechten. Terre des Hommes doet momenteel nader onderzoek naar de problematiek van babyhandel en werkt aan een strategisch programma om dit schokkende fenomeen aan te pakken.
en verder
Acties voor Terre des Hommes Een greep uit de acties voor Terre des Hommes in de afgelopen maanden.
€335,- In plaats van kraamcadeaus voor baby
Eline Christina Coppers vroegen haar ouders om een bijdrage voor hulp aan kinderarbeiders in India door Terre des Hommes. Zij zamelden zo 335 euro aan giften in.
De gezichten van kindersekstoerisme
I
n de rondreizende foto-expositie ‘13 in een dozijn’ werpt fotograaf Corbino (pseudoniem van Maarten Corbijn) nieuw licht op de vele gezichten van kindersekstoerisme. U kunt deze tentoonstelling nog bezoeken in het stadskantoor van Leeuwarden (14 september t/m 9 oktober) en het stadhuis van Hoofddorp (2 t/m 20 november). Toegang is gratis. Kijk voor meer informatie en een impressie van de fotoserie op www.tdh.nl/13.
€15.503,- Vrijwilliger Inge Klaassen liep als afscheid van de Terre des Hommes-werkgroep Heemskerk, waar ze 35 jaar actief voor was, in juni de vierdaagse van Alkmaar. Ze liet zich samen met collega-vrijwilliger José de Bree sponsoren door vrienden en familie en haalde zo ruim 15.000 euro op voor Terre des Hommes. €8.000,-
De werkgroep ‘s Heer Hendrikskinderen verkocht tijdens de jaarlijkse rommelmarkt ruim 7.200 euro aan artikelen. Ook organiseerden ze een collecte die nog eens een kleine 800 euro opleverde.
€675,-
Mevrouw Russchen-Mensinga zamelde ter ere van haar zestigste verjaardag 675 euro in. Het geld gaat naar programma’s tegen verborgen kinderarbeid zoals huisslaafjes.
EEN ACTIEVE DROOMREIS COMBINEREN MET HULP AAN KINDEREN...
Geniet van zes dagen fietsen door Cambodja, met als hoogtepunt de 100 kilometer lange Angkor Wat Bike 4 Kids rondom het wereldberoemde tempelcomplex. Laat u sponsoren voor Terre des Hommes en fiets mee!
Meer informatie of aanmelden voor de informatie-avond op 23 september a.s. in Den Haag? Vul de antwoordkaart in het hart van dit magazine in of ga naar www.tdh.nl/awb4k
