Technology rocks Hollands best practices Deloitte
Download free books at
Inhoud
03
08
Inleiding
Sterk ondernemerschap essentieel voor Nederlandse economie Ralph Cohen IceMobile
21
Vincent Gravesteyn the valley
‘Een ondernemer is net een bokser, je krijgt voortdurend klappen te verwerken…’
27
Nawoord
Anders is beter
‘Het was geen geluk, we hebben er jaren voor gevochten…’
14
Rinze-Jan van der Schuit FibreMax
Colofon
‘Je hebt een droom en die moet je achterna jagen …’ Het e-book ‘Technology rocks’ is het eerste in een serie van e-books over ondernemerschap, groei, kansen en missers in de technologie sector. Suggesties voor nieuwe cases met inspirerende verhalen en ervaringen kunnen gestuurd worden naar )DVW#GHORLWWHQO
Download free eBooks at bookboon.com
‘Technology rocks’ Hollands best practices
Sterk ondernemerschap essentieel voor Nederlandse economie Inleiding
Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht dit jaar een economische groei van 1,75 procent. De behoorlijke productiedaling tijdens de kredietcrisis en de minimale groei sindsdien scheppen de verwachting dat pas halverwege 2012 het niveau van begin 2008 wordt geëvenaard. Nederland is door de kredietcrisis dus zo’n vier jaar aan economische groei kwijtgeraakt. Doordat de wereldhandel toeneemt vormt de Nederlandse export een belangrijk onderdeel van het herstel. Echter, voor duurzame groei is het herstel van de wereldhandel niet genoeg. Innovatie en nieuwe businessmodellen zullen steeds belangrijker worden voor het realiseren van economische groei. Hiervoor is ondernemerschap nodig. Gelukkig kennen wij in Nederland steeds meer succesvolle technologieondernemers getuige de vele nieuwkomers in de Deloitte Technology Fast50 en de impact van deze bedrijven op het wereldtoneel.
Maar wat maakt deze bedrijven succesvol? En wat zijn de geheimen van hun succes? Waarom slagen zij waar anderen falen? En wat is sterk ondernemerschap? In dit e-book doen we een poging om deze vragen te Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
beantwoorden, door te kijken naar de cijfers en ondernemers aan het woord te laten. Spannend jongensboek Denk bijvoorbeeld aan Rinze van der Schuit, die met zijn bedrijf FibreMax lichtgewicht hightech kabels levert aan China, Brazilië en de Verenigde Staten. Het verhaal van Rinze leest als een spannend jongensboek: in 2003 is hij het idee gaan uitdiepen om op een totaal nieuwe manier een kabel te maken. Twee jaar is hij bezig geweest met het bouwen van machines, het neerzetten van een fabriek en om überhaupt te kijken of het idee dat hij had lukte. Vier miljoen euro heeft hij geïnvesteerd, maar nu heeft hij wel een technologische voorsprong van minstens vijf jaar. Van heinde en verre komen geïnteresseerden om zijn product te testen. Hij is een grote bron van inspiratie in zijn regio, maar eigenlijk voor alle ondernemers in Nederland. Een andere grote inspirator is natuurlijk TomTom. Het in 1999 opgerichte bedrijf behaalde in de periode van 2001 tot 2006 het bijna onwerkelijke groeipercentage van zo’n 30.000. In dat jaar verkocht het
‘Technology rocks’ Hollands best practices 3
bedrijf in Europa en Noord-Amerika acht miljoen navigatiesystemen. Het unieke aan TomTom is dat het bedrijf deze hoge groeipercentages jarenlang heeft kunnen volhouden, zelfs toen de omzetgrens van 100 miljoen euro al lang gepasseerd was. TomTom is daarmee nog steeds uniek in de geschiedenis van de Deloitte Technology Fast50. Zoals de grafiek aantoont, laten de meeste technologiebedrijven namelijk de sterkste groei zien in de eerste fase van hun ontwikkeling. Deze groeicijfers weten aan te houden op langere termijn is maar voor weinig ondernemers weggelegd. Je kunt nu eenmaal niet jarenlang verdubbelen in omvang. Om dezelfde groeipercentages vast te houden dient een onderneming een steeds hogere omzetgroei te realiseren. Voor langdurige groei is naast technologische innovatie een schaalbaar businessmodel nodig. Albumprinter is hier een goed voorbeeld van. Het bedrijf is in 2003 opgericht en liet in 2009 over de vijf jaren daarvoor een groei zien van bijna 9.000 procent. Albumprinter heeft naast een schaalbaar businessmodel dat gebaseerd is op Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
Lead. Innovate. Excel. Deloitte Technology Fast 500 EMEA 2010 Ranking and CEO Survey
internettechnologie, toegang tot grote groepen klanten via zowel retailers als het eigen label Albelli. Tot slot heeft het bedrijf operational excellence op het gebied van het produceren van fotoalbums. Wat zijn de geheimen van het succes? Voor het slagen van een onderneming zijn behalve een sterk product en een goede bedrijfsvoering, vaak juist de persoonlijke kwaliteiten van het managementteam van doorslaggevend belang. Daarnaast hechten sommige ondernemers belang aan het ondernemersklimaat dat de overheid creëert. Uit de 7HFKQRORJ\)DVW&(2 Survey van Deloitte blijkt dat 45 procent van de Fast500-bedrijven
‘Technology rocks’ Hollands best practices 4
Factors enabling fast growth over the last five years
wist uit te breiden. Voor de risico’s die hij nam, ook in crisistijden, is een flinke portie lef nodig.
68%
Strong product line Starting from a small revenue base
47%
Quality of top management
45%
Investment in developing proprietary intellectual property
43%
Selling capabilities
42%
Changing focus to new product(s)/service lines
39%
Timing
37% 33%
Singular focus 22%
Changing target market M&A activities
11%
Lean procurement (e.g. procurement of low cost materials)
2%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
aangeeft dat de kwaliteit van het management de sterke groei verklaart. Dit wordt als belangrijker ervaren dan de verkoopkwaliteiten (42 procent). De ervaring leert dat dit vaak iets te maken heeft met durf, creativiteit, doorzettingsvermogen, boerenslimheid en fingerspitzengefühl. Serial entrepreneurs Ondernemers zoals Boris Veldhuijzen van Zanten en Richard Branson starten, met succes, onderneming na onderneming en verlaten deze vervolgens weer om iets nieuws te beginnen. Deze serial entrepreneurs zijn van groot belang voor een vitale economie, omdat zij hun kennis, ervaring en geld inzetten om nieuwe startende bedrijven succesvol te maken. Een ander mooi voorbeeld hiervan is Vincent Gravesteyn, die zijn bureaugroep the valley steeds verder Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
Slim ondernemen Een ander punt dat naar voren komt in onderzoeken is het belang van efficiency. Ondernemers vinden efficiency veruit het belangrijkste aspect bij ondernemen en plaatsen het boven mensgerichtheid, veiligheid, duurzaamheid en connectiviteit. In de toekomst zal de aandacht voor efficiency alleen maar toenemen, en zal het met name beschouwd worden als een manier om de winstgevendheid te verhogen. De populairste efficiencydrivers zijn efficiënt inkopen (63%), telefonische bereikbaarheid (56%), flexibel werken (50%), het gebruik van mobiele hulpmiddelen zoals laptops en smartphones (48%) en het optimaliseren van bedrijfsprocessen (46%). Productlijn %LMQDSURFHQWYDQGH)DVW ondernemers, de Fast50-ondernemers in heel EMEA, is ervan overtuigd dat de sterke productlijn debet is aan de snelle groei. Een van de eerste ideeën van Ralph Cohen, oprichter van IceMobile, was gebaseerd op het
‘Technology rocks’ Hollands best practices 5
Entrepreneurial environments / gov’t supported R&D cited as most important factors for favorable climate globally. Factors creating a more favorable climate for venture capital (all respondents)
helpen van grote merken, waardoor ze zoveel mogelijk konden profiteren van de mobiele internetontwikkeling. Niemand geloofde destijds echter in ‘internetten op een postzegel’. ‘Er waren genoeg redenen voor de grote merken om geen zaken met ons te doen’, vertelt hij achteraf. Maar door verder te gaan kwam hij toch tot interessante producten die verschillende prijzen in de wacht slepen. Een voorbeeld daarvan is de Appie-app die onlangs de Spinaward won voor het beste mobiele concept. Rol van de overheid De meningen verschillen over de steun die de overheid geeft aan startende bedrijven. Uit onderzoek van Deloitte blijkt dat een sterk R&D-klimaat, ondersteund door de overheid, op nummer twee staatatvan de voorwaarden die Download free eBooks bookboon.com Inhoud
Fast500-ondernemers stellen aan een beter ondernemersklimaat. De Nederlandse overheid stelt dit jaar een budget van 26 miljoen euro beschikbaar voor innovatie. Volgens Harrold Goddijn, CEO van TomTom, heeft een succesvolle starter echter helemaal geen overheid nodig (bron: “Succesvolle starter heeft helemaal geen overheid nodig” NRC Weekend, kat. Economie p 4/5, 12 maart 2011). Samenwerking Hoe je het ook went of keert, naast goede omstandigheden, is juist de persoonlijke visie en drive van de ondernemer van onmiskenbaar belang. Het zijn deze entrepreneurs die de Nederlandse economie weer op niveau gaan krijgen en andere bedrijven en instellingen inspireren tot nieuwe producten, diensten en samenwerkingsverbanden. Om tot succesvolle businessmodellen te komen zullen bedrijven namelijk steeds meer gaan samenwerken. Nieuwe, snelle en informele samenwerkingsverbanden zullen aan terrein winnen. Grote bedrijven werken samen met kleine bedrijven en startende ondernemingen stellen ervaren commissarissen aan.
‘Technology rocks’ Hollands best practices 6
Ook netwerken waarin kennis gedeeld wordt, schieten als paddenstoelen uit de grond. Bij Fast50-bijeenkomsten en studiereizen voel je de vibes meteen. Als ik dan bevlogen ondernemers spreek, proef ik de passie en dat
Daan Witteveen, Industry Leader TMT
werkt aanstekelijk. En dat is precies wat we met dit e-book willen bereiken: het overbrengen van het enthousiasme van ondernemers en het inspireren van andere ondernemers. En dan in het bijzonder in de technologiemarkt, want technology rocks!
Carlo Renne , Programma Leader Deloitte Technology Fast50
Download free eBooks at bookboon.com
Inhoud
‘Technology rocks’ Hollands best practices 7
De aanhouder
w1nt ‘Het was geen geluk, we hebben er jaren voor gevochten…’
Oprichting:
2002
Omzet: Niet openbaar Fast50: IceMobile wint Rising Star Award in 2006
Bedrijf: IceMobile is een full service mobile agency. Het bedrijf houdt zich bezig met strategie, concept, design en productie van mobiele applicaties voor merken als Albert Heijn, ABN Amro, Philips, Staatsloterij, Unilever en Vodafone.
Het moment dat Steve Jobs de allereerste iPhone aan de wereld presenteerde, zal Ralph Cohen nooit meer vergeten. Het mobiele apparaat veranderde de samenleving en IceMobile, gespecialiseerd in apps voor smartphones, brak definitief door. Wat echter bijna niemand weet, is dat het bedrijf toen al vijf jaar aan de weg timmerde. Ontstaan vanuit de gedachte dat internet altijd en overal, het wel eens zou kunnen gaan worden voor mensen. Inmiddels is de ondernemer aardig op weg om zijn gelijk te halen.
Download free eBooks at bookboon.com
Inhoud
‘Technology rocks’ Hollands best practices 8
‘Ik weet niet hoe het bij jouw opa en oma ging, maar bij mij hadden zij de telefoon in de gang staan. Eén telefoon in het hele huis. Daar kwam de kabel naar binnen, dus was dat de plek om te bellen en dat vonden we heel normaal. Daarna kwam de
‘Als ik zei dat ik wat met mobiel deed, was ik niet interessant’ mobiele telefoon en konden we overal en altijd bellen. Een volgende stap was de komst van internet en ik vond het bizar dat je daar alleen gebruik van kon maken in een van de kleinere ruimtes van het huis, de studeerkamer. Je moest vaak nog de verwarming aanzetten en alles opstarten. Terwijl de behoefte aan informatie, communicatie en entertainment er eigenlijk altijd wel is. Ik bedacht me hoe het zou zijn als mensen overal en altijd op het internet kunnen. Want waarom zou je in je studeerkamer gaan zitten als dat niet nodig is?’ Als jeathem voor het Download free eBooks bookboon.com Inhoud
eerst ziet, denk
je niet meteen dat hij directeur is van een bedrijf met 75 medewerkers. Als een soort nomade zwerft Ralph Cohen rond op het kantoor, onafscheidelijk van zijn rugzak, op zoek naar een werkplek. ‘Tja, we breiden uit en hebben te weinig plaats. Toen heb ik mijn plek maar opgegeven, met als gevolg dat ik overal en nergens zit te werken, tot de verbouwing van de tweede verdieping klaar is.’ De uitbreiding van het bedrijf is geen verkeerde ontwikkeling. Er zijn tijden geweest waarin internetbedrijven het lastiger hadden, zoals net na het barsten van de internetbubbel in 2002. Dit ondervond ook Ralph. ‘In die tijd waren woorden als internet en telecom vieze woorden. Net zoals je vandaag de dag op een feestje niet moet vertellen dat je bankier bent. Als ik zei dat ik wat met mobiel deed, was ik niet interessant. Achteraf gezien is het alleen maar goed dat we al zo vroeg zijn begonnen. We hebben veel geleerd en een stevige basis gelegd.’ Een van de eerste ideeën van de jonge internetondernemer richtte zich op het helpen van grote merken met het profiteren van de mobiele internetontwikkeling. Makkelijker gezegd dan gedaan, bleek in de praktijk. ‘Niemand geloofde namelijk
‘Technology rocks’ Hollands best practices 9
in internetten op een postzegel. Wie wil er nou naar zo’n klein beeld kijken terwijl je thuis een groot beeldscherm hebt? Daarnaast was de snelheid van de verbinding niet goed en was het te duur. Genoeg redenen voor de grote merken om geen zaken met ons te doen. Heel af en toe kon je duizend euro krijgen uit een of ander innovatiepotje. Het bleef het bruidsmeisje en niet de bruid. Als ik nu terugkijk naar die periode was dat
‘Het was het bruidsmeisje en niet de bruid’ eigenlijk best moeilijk. Zo heb ik het toen echter nooit ervaren, want we geloofden er heilig in. Maar we waren wel een van de weinigen. Toch denk ik dat het ontzettend belangrijk is om, als je ergens in gelooft, er vol voor te gaan. Ook al gaat het niet zo snel als je dacht, toch doorzetten. Als je onderweg stopt en met excuses komt als, het geld is op of ik kan niet de juiste mensen vinden, dan geloof je er niet echt in. Ik kon toen voor mijn Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
gevoel sowieso niet stoppen. Dit was hét voor mij.’ Inspirator De ommekeer kwam ongeveer vier jaar geleden, op de dag dat Steve Jobs de iPhone introduceerde. Ralph kan zich dit moment nog als de dag van gisteren herinneren. ‘Ik heb die keynote zeker tien keer gezien. Het was wonderlijk wat er toen gebeurde. Apple kwam ineens vanuit het niets met een apparaat waar Nokia, als marktleider, vier jaar later nog niet eens bij in de buurt komt. Die innovatie vind ik ongelofelijk knap. Een andere reden waarom ik dit moment briljant vind is omdat ik Steve Jobs de beste spreker ooit vind. Er is niemand in de wereld die het zich kan permitteren om een presentatie te geven zoals hij dat doet. De lange stiltes die hij laat vallen, het oneindig herhalen van wat hij al heeft gezegd en de theatrale manier van spreken. Een compleet narcistisch feestje zonder blikken of blozen. Fascinerend en tegelijkertijd ook walgelijk hoe hij dat doet. Ik spreek zelf ook vaak in het openbaar, maar ik zou nooit met zijn stijl wegkomen. Dan zouden mensen kotsend de kamer uitlopen, en terecht.’
‘Technology rocks’ Hollands best practices
Hoe onder de indruk Ralph ook is van de presentatie van de iPhone, het moment was tegelijkertijd ook erg dubbel voor de ondernemer. ‘Ik dacht meteen, dat apparaatje moet ik hebben. Maar tegelijkertijd zei Steve ook: “No more babyinternet”. Wij maakten mobiele sites voor telecomoperators. Ons werk degradeerde hij in één seconde naar baby-internet.’ Einde verhaal voor IceMobile dus? ‘Het was een spannende situatie, maar ik zag ook
‘Ik lig heus wel eens wakker van een pitch’ meteen kansen voor een nieuwe markt. Onze jarenlange ervaring in de mobiele ontwikkeling, onze positieinname in een markt die eigenlijk nog niet bestond, gaf ons een voorsprong. Het was geen geluk, we hadden er tenslotte al jaren voor gevochten.’ Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
Recht voor zijn raap Inmiddels heeft IceMobile al tientallen succesvolle applicaties voor smartphones op haar naam staan. Het bedrijf werkt voor merken als Albert Heijn, ABN Amro, Philips, Staatsloterij, Unilever en Vodafone en heeft een goedgevulde prijzenkast. Al drie jaar op rij heeft IceMobile een SpinAward gewonnen voor beste mobiele concept en beste innovatie. Een goed voorbeeld van een succesverhaal is de Appie applicatie van Albert Heijn. Voor Ralph een app waar hij erg trots op is. ‘De manier waarop we deze app hebben ontwikkeld en onze kennis hebben samengevoegd met Albert Heijn, is een belangrijk onderdeel van het succes. Dit is ook te danken aan onze visie op samenwerking. Een samenwerking met een klant zie ik als daten. Soms klikt het wel en soms niet. Daarbij ben ik een eigenwijs baasje en vind ik het soms nodig om te zeggen waar het op staat. Je moet op een bepaalde manier met elkaar samenwerken, wil je succes hebben. Je kunt niet zeggen; dit product willen
‘Technology rocks’ Hollands best practices 11
we, bouw het maar. Dat snappen bedrijven niet altijd. We zeggen ook wel eens nee tegen een opdracht. Het is belangrijk om alleen iets te doen als je erin gelooft. Soms vertoon ik misschien wat sociaal onwenselijk gedrag maar dat doe ik alleen om een mooi product te creëren met de klant, zoals ook gelukt is bij de Appie app.’ Een applicatie die de ondernemer overigens zelf ook regelmatig gebruikt. ‘Pas nog om te kijken welke supermarkt open was. Daarnaast maak ik boodschappenlijstjes samen met mijn vrouw.’ Je zou zeggen dat de directeur van een mobiel applicatie ontwikkelbedrijf een behoorlijke smartphone addict Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
moet zijn. Of tenminste alle ins & outs van iedere app aan den lijve heeft ondervonden? ‘Ik volg wel het nieuws in mijn vakgebied en check veel mail maar ik leef niet online. Ik vind het ook belangrijk aandacht aan andere zaken te kunnen geven, zoals mijn gezin. Het is heus niet zo dat ik iedere app gebruik die wij maken. Als ze handig zijn dan wel, maar ik behoor natuurlijk niet altijd zelf tot de doelgroep. Er zijn ook apps van concurrenten die ik gebruik omdat ze makkelijk zijn. Ik kan ervan genieten als ik mensen onze apps zie gebruiken of als we hele positieve reacties krijgen. Zoals laatst bij een app die we voor Philips hebben gemaakt voor zwangere vrouwen. Er zijn mensen die daar heel dankbaar voor zijn en daar ben ik dan echt trots op. Tegelijkertijd kan ik ook bloedchagrijnig worden van negatieve reacties. Overigens heb je als ondernemer altijd met pieken en dalen te maken. De pieken zijn hoog en de dalen diep. Daar moet je mee leren omgaan, zeker als je waarde hecht aan een leven buiten je werk. Men zegt dat ik daar goed in geslaagd ben, maar ik weet het niet. Ik lig heus wel eens wakker van een pitch die ik gewoon moet winnen of iets wat niet goed loopt. Niet alleen negatief
‘Technology rocks’ Hollands best practices
trouwens maar ook vaak vanuit een extreme betrokkenheid. Dan heb ik ‘s nachts een ideetje en dat borrelt dan maar door.’ Grootste angst Over zijn grootste angst als ondernemer kan Ralph tenslotte kort zijn. ‘Als je steeds groter wordt, ben je minder flexibel. Ik ben weleens bang dat we een stuk van onze slagvaardigheid verliezen.’ Waar hij over vijf jaar staat weet de ondernemer nog niet.
‘Vijf jaar geleden bestonden apps voor iPhone en Google nog niet en vijf jaar later halen we hier een groot deel van de omzet uit. De grootste fout die je als ondernemer kunt maken, is dat je denkt dat je positie in de markt voor altijd is. Als je dat denkt, zal het niet zo zijn. Als je ervoor blijft vechten maak je een kans. Zo ben ik begonnen vanuit de gedachte dat mobiel internet het belangrijkste medium voor mensen gaat worden en daar geloof ik nog steeds heilig in.’
Ralph Cohen (35) 2002 – heden: Oprichter & CEO IceMobile 1998 – 2002: Oprichter & CEO SMS broker Minick Opleiding: Communicatie in Amsterdam Motto: ‘If you think you can you can, if you think you can’t you are right’ Download free eBooks at bookboon.com
Inhoud
‘Technology rocks’ Hollands best practices 13
?
Een brug
te ver
‘Je hebt een droom en die moet je achterna jagen …’
Oprichting:
2003
Omzet: 10 miljoen Fast50: FibreMax wint Rising Star Award in 2009
Bedrijfsinformatie: FibreMax B.V. maakt lichtgewicht kabels middels een uniek productieproces. De kabels worden gebruikt voor applicaties in o.a. de offshore, en de kranenindustrie. SmartRigging en (DV\5LJJLQJ zijn ook onderdeel van het bedrijf en richten zich op kleinere lichtgewicht kabels.
Kabels. Sterke kabels. Maar dan echt reusachtige kabels. Een megabrug tussen Rusland en Alaska, gebouwd met zijn kabels, dat was het idee. Iets wat grenst aan het ongelofelijke. Dat is dan ook de filosofie van ondernemer Rinze-Jan van der Schuit. Als een mens echt wil, kan hij ongelofelijke dingen presteren. Ook al dreigt dat uiteindelijk bijna in een nachtmerrie te ontaarden.
Download free eBooks at bookboon.com
Inhoud
‘Technology rocks’ Hollands best practices 14
Voor Rinze begint het als een spannend jongensboek. ‘Iedereen wil wel iets nalaten op aarde. Ik ook. Een brug gebouwd met mijn kabels, dat was mijn droom. En dan niet met kabels van staal, maar gemaakt van hightech vezels. In 2003 ben ik het idee gaan uitdiepen om op een hele nieuwe manier in de wereld een kabel te maken. Twee jaar zijn we bezig geweest met machines bouwen, een fabriek neer te zetten en überhaupt te kijken of het idee wat ik had lukte. Vier miljoen euro heb ik geïnvesteerd. Vier miljoen en dan moet je nog kijken of het werkt. Alleen maar testen, testen en nog eens testen. De Wet van Murphy kent iedereen. Nou, wij hadden meneer Murphy hier twee jaar over de vloer.’ Een barre tijd voor de ondernemer, zeker als je die vergelijkt met de gloriejaren daarvoor. In 1984 richtte Rinze zijn eerste bedrijf Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
op: Filterservice Heerenveen. Die filters lagen hem wel. In een stroomversnelling wist het bedrijf binnen 15 jaar naar 250 werknemers te groeien met zeven vestigingen door heel Europa en 1,5 miljoen gulden winst per jaar. In het jaar 2000 verkoopt de Friese entrepreneur de hele handel. De fabriek bestaat nu nog steeds en is de grootste van Europa. ‘Toen ik de boel verkocht had waren we dusdanig welvarend dat ik nooit meer hoefde te werken. Dat klinkt voor veel mensen hartstikke leuk maar dat is het niet en zeker niet als je 38 jaar bent en daarnaast zeer gedreven.’ Het is dan ook niet meer dan vanzelfsprekend voor de geboren ondernemer om aan een nieuw avontuur te beginnen. ‘Aangezien niemand het ooit eerder gedaan had waren de woorden van de bank: “Prima idee, maar dan wel met je eigen geld”. Dus ging ik zelf aan de
‘Technology rocks’ Hollands best practices 15
‘Vier miljoen investeren en dan nog maar zien of het werkt’ slag. Je bouwt een mooie fabriek en zet mensen aan het werk. En dan komt er niets binnen. 600.000 euro verlies per jaar. Daar gaat je geld waar je jaren hard voor gewerkt hebt.’ Even valt Rinze stil en staart hij door zijn raam naar buiten. Naar de Friese polder waar hij vanuit zijn kantoor een weids uitzicht over heeft. ‘Weet je, op dat moment dacht ik echt: waar zijn we in gódsnaam aan begonnen? We hadden een fantastisch leven, het had niet gehoeven. Slapeloze nachten heb ik ervan gehad. Je levert alles in, huizen, sportauto’s, je hele oude leven. Stoppen was geen optie. Als ik ermee ophield, was ik vier miljoen euro kwijt. De machines zijn een waardevolle investering als je goede kabels kunt maken. Als dat niet lukt, brengt een machine misschien twee euro per kilo op. Het ergste was dat niemand me begreep, want niemand snapte het product dat ik wilde maken.’ MacGyver Voor de Fries is het niet de eerste keer at dat hij zich onbegrepen voelt. Download free eBooks bookboon.com Inhoud
Door zijn vrienden wordt hij ook wel MacGyver genoemd. Als klein mannetje bouwde hij al skelters, motoren van auto’s en kranen met alles erop en eraan. Zonder boekje, dat wel. ‘Veel mensen vinden mij technisch hoogbegaafd. Ik ben echter een simpele LTS’er en dyslectisch.’ Dat hij dyslectisch is, ontdekt hij pas op late leeftijd, nadat bij zijn beide dochters deze woordblindheid wordt geconstateerd. Voor Rinze vallen op dat moment alle puzzelstukken in elkaar. ‘Ik heb me jarenlang geërgerd aan hoger opgeleide techneuten, die in mijn ogen dom waren omdat ze mij niet snapten. Zij hadden de Technische Universiteit gedaan. Dan moesten zij tien keer slimmer zijn dan ik, toch? Ik had zeven bedrijven met zeven directeuren, maar ik had het idee dat ik met alle goede ideeën kwam. Daar was ik helemaal klaar mee. Had ik toen maar begrepen dat ik diegene was met de afwijking.’ Zijn dyslexie betekent voor hem weliswaar een voorsprong op
‘Technology rocks’ Hollands best practices 16
technisch gebied, maar het speelt hem ook parten in het vinden van de juiste mensen om hem heen. ‘Van mijn mensen verwacht ik dat ze mij begrijpen en mijn gekke ideeën respecteren. Ik heb erg lang gezocht naar een machinebouwer. Toen ik mijn huidige machinebouwer voor het eerst ontmoette, kreeg ik binnen tien minuten ruzie met hem. Hij heeft net zo’n grote passie voor techniek als ik en wilde mij verbeteren. Dat zag ik eerst niet zitten, maar uiteindelijk hebben we wel samen technologie gecreëerd die niemand op de wereld heeft. We hebben een hechte relatie want mijn machinebouwer draagt het Coca-Cola-geheim, net als ik, met zich mee.’
‘Had ik toen maar begrepen dat ik diegene was met de afwijking’ Staal vs. vezel Mede dankzij deze unieke band tussen ontwerper en producent reist Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
deze zomer de grootste mobiele kermisattractie ter wereld door Nederland. Gedragen door de kabels van FibreMax. Er komt geen staal aan te pas. Er verschijnt een twinkeling in Rinze’s ogen. ‘Iedereen denkt dat staal in kracht onverslaanbaar is maar staalkabels kunnen op een bepaald moment kapot gaan door metaalmoeheid. Vezel lijdt niet aan vermoeiing dus dat probleem is opgelost. Blijft de vraag open hoe je van vezel een hele sterke kabel maakt. Dat doen we door endless wining; het eindeloos wikkelen van vezels om twee eindfittingen heen. Dit hebben we naar een niveau van perfectie getild. We hadden de veronderstelling dat het erg makkelijk was. We hoefden toch alleen maar door te wikkelen? Dit bleek in het begin echter een van onze eerste missers. De lengte
‘Technology rocks’ Hollands best practices 17
beginjaren die we hebben gehad. Nu draaien we gelukkig al een aantal jaren erg goed.’
is niet het probleem maar de sterkte behouden in de kabel, daar gaat het om. We hebben nu in zes jaar tijd 5000 kabels geproduceerd en er is nog nooit een kabel geknapt.’ De kabelbouwer reist tegenwoordig de hele wereld over om zijn verhaal te vertellen. Hij heeft een vliegschema waar zelfs een piloot niet aan kan tippen. ‘Soms ben ik door vertragingen wel 27 uur onderweg, terwijl het ook in negen uur kan. Ja, dan heb ik het wel even gehad. Al is dat gevoel niet te vergelijken natuurlijk met de lastige
‘Ik heb een grote sneeuwbal op een berg gelegd en ben er zelf voor gaan rennen’ Download free eBooks at bookboon.com
Inhoud
Blijven rennen Een understatement als je weet wat een gemiddeld project van zijn hand opbrengt. Van industriële kabels tot kabels voor zeiljachten met omzetten tussen de 50.000 euro en tien miljoen euro. Dit zijn behoorlijke opdrachten als je kijkt naar de ‘bemanning’ van het bedrijf. Slechts acht medewerkers houden de organisatie draaiende. ‘Kijk, we zijn goed in kabels maken en that’s it. Als ik nu stop met doorontwikkelen ben ik zo ingehaald. Ik heb een grote sneeuwbal op een berg gelegd. Die heb ik een duw gegeven en ik ben er zelf voor gaan lopen. Als ik struikel, word ik verpletterd dus moet ik door blijven rennen. De grootste les die we hierin hebben geleerd, is dat je niet moet verdrinken in je eigen enthousiasme. Kabels zijn voor ons erg belangrijk. Voor klanten is ons product bijzaak. Als we een offerte opsturen, is anderhalf jaar wachten op een reactie heel normaal. Tenenkrommend en tandenknarsend wacht ik dan af. Ik kan niet anders. Vroeger was ik een optimist, nu ben ik een realist. Maar ik ben wel altijd blijven geloven
‘Technology rocks’ Hollands best practices 18
in mijn eigen kracht. De reden dat ik zover gekomen ben, is omdat ik nooit naar andere mensen kijk. Ik was vroeger professioneel zeiler en ben ooit wereldkampioen geworden. Hoe word je kampioen? Als jij nummer één bent en ik nummer twee, zeil ik dan achter je aan of doe ik wat anders? Zo werkt het in het zakenleven ook. Als je succesvol wilt zijn, moet je het anders aanpakken dan anderen. De juiste koers varen op onbekend terrein.’ Nog steeds is zeilen zijn grote passie. Zijn kantoor hangt vol met foto’s en bekers uit de tijd dat hij samen met zijn vrouw aan wedstrijden over de hele wereld meedeed. Die tijd is voorbij, maar nog regelmatig vaart hij met zijn dochter op de catamaran. ‘Prachtig. Ik ben een echt buitenmens. Ik heb mijn eigen jacht aan het IJsselmeer. Als ik er soms even helemaal klaar mee at ben, stap ik in de auto en ga ik Download free eBooks bookboon.com Inhoud
lekker jetskiën. Dat heb ik nodig, want af en toe is het best eenzaam. Als ik een biertje drink in de kroeg zijn er weinig mensen die begrijpen waar ik mee bezig ben. We maken kabels van 1,5 miljoen euro. Dat grenst aan het ongelofelijke. Ik wil niet altijd de vreemde eend zijn, maar ook waardering krijgen. Mensen meten succes af aan materiële zaken. Vroeger reed ik in een Ferrari en nu rijd ik al zes jaar in dezelfde auto. Vroeger verdienden we zoveel dat we niet meer konden investeren. Nu stoppen we alles wat we verdienen terug in de zaak. Toen kon het allemaal niet op, maar er was ook niets meer aan. Nu creëer ik waarde met mijn bedrijf door de techniek die we hebben ontwikkeld.’ David en Goliath Dat het bedrijf inmiddels een forse waarde heeft werd Rinze het afgelopen jaar meer dan eens duidelijk. Inmiddels staan er zeven bedrijven in de rij om de technologie over te kopen. ‘Ik ben nog lang niet klaar met ondernemen dus dat zou voor mij niet de reden zijn om het bedrijf te verkopen. Zijn droom om met zijn kabels een reusachtige brug te bouwen heeft hij nog niet weten te realiseren. ‘Vroeger dacht ik
‘Technology rocks’ Hollands best practices 19
dat ik dat ging halen voordat ik met pensioen zou gaan. Ik ben nu 48 jaar en heb erkend dat dit mij niet meer gaat lukken. Een uitdaging die nog wel kans maakt, is een olieplatform uitrusten met onze kabels. Hier zijn we dichterbij dan we denken. Het is alleen lastig om met acht man een contract te sluiten van 50 miljoen met
een oliemaatschappij. Wij zijn David, maar we hebben Goliath nodig om succesvol te kunnen zijn in de off shore of de grote bruggenbouw. Hoe dan ook, ik heb bewezen dat als je écht iets wilt en bereid bent om tot het gaatje te gaan, je dingen kunt bereiken waar je vroeger alleen maar over kon dromen.’
Rinze-Jan van der Schuit (49) 2003 – heden Oprichter & CEO FibreMax 2000 – 2003 Sabbatical 1984 – 2000 Oprichter en CEO Cabin Air Group Opleiding: IVA Driebergen Motto: ‘Geef nooit op!’ Download free eBooks at bookboon.com
Inhoud
‘Technology rocks’ Hollands best practices
‘Every disappointment is a blessing’ ‘Een ondernemer is net een bokser, je krijgt voortdurend klappen te verwerken…’
Oprichting: Omzet:
1995
8 miljoen
Fast50: Zes jaar in de Fast50 lijst gestaan op verschillende posities. In 2009 de award gewonnen voor constante groei: Sustainable Grower.
Bedrijfsinformatie: Bureaugroep the valley is gespecialiseerd in interactieve marketingcommunicatie en bestaat uit: internetbureau the people’s valley, e-mail marketingen communicatie bureau Veritate, reclamebureau Pickle Factory en specialist in mobiele apps mobtzu.
Men neme twee rode bretels, een eigenwijze (kale) kop en een vleugje humor. Plak daar het motto dromen, denken, durven, doen op en je hebt Vincent Gravesteyn. Weet meer van overnames dan menig ander en ziet het als zijn missie om iedere dag weer mensen te inspireren. Hij heeft zijn hele leven nog nooit voor een baas gewerkt en gaat dat naar eigen zeggen ook nooit doen. Een rasechte ondernemer. En dat merk je.
Download free eBooks at bookboon.com
Inhoud
‘Technology rocks’ Hollands best practices
‘Tijdens mijn studietijd werkte ik al meer dan dat ik studeerde. Ik gaf les en was privéchauffeur. Gesolliciteerd heb ik wel eens, maar dat was kansloos. Het was een slechte tijd en ik wilde veel te veel geld verdienen. Ik was 23 jaar toen ik met een zakenpartner een bedrijf opstartte in websites. Dat avontuur duurde negen jaar. Daarna wilde ik iets nieuws en werd me toevalligerwijs gevraagd of ik een bedrijfje wilde doorstarten.’ De doorstart van dat bedrijfje was het
‘Ik heb een uur naar buiten zitten staren’ begin van the valley groep. De groep bestaat inmiddels uit vier verschillende bedrijven, verwacht dit jaar een omzet van acht miljoen te halen en wordt gedragen door 70 medewerkers. ‘Eigenlijk zou ik maar drie maanden blijven, maar ik zit hier na negen jaar nog steeds. Er is namelijk iets heel leuk hier.’ Dat het niet alleen leuk is, maar dat de ondernemer ook heel goed weet Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
hoe hij te werk moet gaan moge duidelijk zijn, als je kijkt naar de snelle ontwikkeling van the valley. Zijn streven om alles wat hij doet zo goed mogelijk te doen, vertaalt zich ook in dit interview. Voorbereid tot in de puntjes, met voor zich een velletje papier met dingen die hij niet moet vergeten te zeggen. ‘Zelf heb ik als ondernemer en als persoon altijd veel gehad aan verhalen van anderen. Op mijn 30ste had ik graag geweten wat ik nu weet. Je moet in je leven vooral veel luisteren en deze kennis meenemen als je keuzes maakt. Een bedrijf opbouwen en laten groeien is niet zo moeilijk, alleen moet je ervoor zorgen dat het een winstgevend stabiel bedrijf wordt. Voor the valley was dat een bumpy road met een aantal flinke hobbels.’ Mislukte deal De internetondernemer hield zich de afgelopen jaren meer dan eens bezig met overnames om zijn groep sterker te maken. Dat het ook mis kan gaan, ondervond hij in het crisisjaar 2009. ‘De hele markt ging naar beneden en ik was bezig met een overname. Het was echt een toonaangevende stap, waarvan iedereen zou zeggen: “wauw”. Zes maanden voorbereiding
‘Technology rocks’ Hollands best practices
en in de allerlaatste minuut werd de deal gegund aan iemand anders. Het was heel verklaarbaar en begrijpelijk, maar als je er al zo lang mee bezig bent, doet het iets met je. Vroeger werd ik door dit soort tegenslagen zo erg geraakt dat het voelde alsof mijn eerste verkering uitging. Bij dit moment heb ik een uur naar buiten zitten staren. Direct daarna heb ik mijn team bij elkaar geroepen en het aan hen verteld. Zij waren er meer kapot van dan ik. Dat moment was bij mij al voorbij. Het maakt niet eens uit om welk bedrag het gaat. Als iemand anders verkozen wordt boven jezelf doet dat al genoeg.’
‘Het beste advies kwam van mijn toenmalige kapper’ Blockhead Het beste advies dat Vincent ooit kreeg om met tegenslagen als deze om te gaan, kreeg hij jaren geleden van zijn toenmalige kapper. ‘Hij zei het volgende: “Ik heb goed nieuws en ik heb slecht nieuws. Het slechte nieuws Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
is dat je kaal wordt. Het goede nieuws is dat ik er een mooie blockhead van ga maken. Deze nieuwe coupe gaat je uitstekend staan en veel vrouwen vallen op kale mannen.” Dus ik ging naar huis met een kale kop. Hij heeft mij geleerd dat every disappointment a blessing is. Zo ging dat ook met die mislukte overname. Nadat ik een uur voor het raam had gezeten, dacht ik: het zal wel ergens goed voor zijn dat dit niet doorgaat. Op dat soort momenten ben ik aan het einde van het rouwproces beland. Eerst trek ik mezelf door het dal heen. Vervolgens kom ik er sterker uit. Tijdens het omhoog krabbelen ga ik met mensen over mijn nieuwe ideeën praten. Iedereen zou zo nu en dan tijd moeten maken om te kijken waar hij of zij mee bezig is.’ Ongeveer twee jaar geleden heeft de ondernemer deze daad zelf ook bij het woord gevoegd en ging
‘Technology rocks’ Hollands best practices
hij op zoek naar een coach. Die vond hij in een vrouw die hem opdrachten gaf waar hij niets van snapte. ‘Ik ben best een slimme jongen maar ik snapte gewoon niet wat ik moest doen. Het mooie was dat ze mij uiteindelijk zelf liet zeggen wat mijn probleem was en welke oplossing daarbij hoorde, door alleen maar vragen te stellen.’ De kwestie waar hij mee worstelde, richtte zich op het feit dat hij niet de goede mensen had om de organisatie verder te brengen. Een probleem waar meer ondernemers tegenaan lopen. ‘Je moet durven om kwaliteit binnen te halen. Maar je moet ook goede mensen belonen door afscheid te nemen van de minder goede mensen, want mensen zijn alles voor je bedrijf. Dat is een harde keuze: of je houdt iemand en accepteert dat hij minder presteert, of die persoon gaat eruit en dat kost geld, gedoe en veroorzaakt onrust. Als ik nu terugkijk heb ik nooit gedacht wat missen we die persoon, maar wel altijd, dit hadden we veel eerder moeten doen. Ondernemers zijn vaak eigenwijs en denken dat ze alles zelf kunnen. Vaak kan je maar twee van de tien dingen goed en die andere acht moet je aan anderen overlaten. Daarbij heb je werknemers, Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
werknemers plus en ondernemers. De ondernemers raak je sowieso op een bepaald punt kwijt. Werknemers plus zijn mensen die erg betrokken zijn bij het bedrijf en de gewone werknemers gaan voor 100 euro meer ergens anders heen. Dat is zo en daar moet je mee leren omgaan. Als ondernemer krijg je voortdurend klappen te verwerken. Je bent net een bokser. Je moet dus goed voorbereid zijn om tegenslagen te kunnen incasseren. )DVW bedrijven bijvoorbeeld zijn snelgroeiende bedrijven, maar het kan ook heel snel fout gaan. En dan word je erg emotioneel, want het is wel je kindje waar we over praten.’ Humor Veel tegenwind of niet, grijze haren zal de ondernemer er in elk geval niet van krijgen. Want, zo zegt hij zelf: ‘Ik ben gezegend met een terugtrekkende haargrens sinds mijn 25e dus die angst is er nooit geweest.’ Zelfspot is Vincent niet vreemd en dit deelt hij ook graag met zijn werknemers. Humor is voor hem een sleutelwoord om mensen bij zijn bedrijf te betrekken. ‘We zijn een bedrijf waar veel wordt gelachen. We hebben eens bij alle vrouwen op Valentijnsdag een bos rozen laten bezorgen. Dat leidde tot hilarische
‘Technology rocks’ Hollands best practices
reacties, want al die vrouwen hadden allemaal mannen thuis zitten. Het is belangrijk dat the valley een leuk bedrijf is om voor te werken. Sterker nog, dat men verliefd wordt op het bedrijf. Het gaat tenslotte om een vallei van mensen, dat is onze filosofie. We organiseren ieder jaar een verkiezing waarbij iedereen op
‘Ondernemers zijn eigenwijs en denken dat ze alles kunnen’ elkaar mag stemmen in de volgende categorieën: hardwerkend, sociaal, creatief, inspirerend en humor. We vinden dat onze mensen deze vijf kenmerken in huis moeten hebben. De winnaar die op alle punten het beste scoort mag een lang weekend naar New York. Ik sta altijd in de top drie van de categorie inspirerend. Ik hoef Download free eBooks at bookboon.com Inhoud
helemaal niet op deze lijst genoemd te worden, maar het is wel gaaf als mensen het leuk vinden om met mij samen te werken.’ Zijn eigen inspiratie haalt hij uit iets waarvan hij nooit had gedacht zijn passie juist hierin te vinden. Twee jaar geleden werd hij zich plots bewust van iets wat heel belangrijk voor hem is, namelijk zijn lichaam. ‘Ik had nooit zin om te sporten, eerder om lekker onderuit te hangen en naar Ajax te kijken. Toen ging ik door mijn rug en kon ik mijn oudste dochter niet eens meer optillen. Dat was verschrikkelijk. Ik sport nu vijf keer per week en kan niet meer zonder. Daarnaast ben ik een fanatiek schaker. Dat doe ik online en ik schaak zo’n 20 potjes tegelijkertijd. Het is een enorme tik en het houdt me erg scherp. Ik heb een winpercentage van 92 procent. Als dat naar beneden zakt, baal ik daar gigantisch van. Het lijkt me daarom wel wat om over een aantal jaar, als the valley een nog grotere groep is geworden, niet meer eindverantwoordelijke te zijn maar
‘Technology rocks’ Hollands best practices
meer de strategische denker. Laat mij maar in een apart kamertje met de schaakstukken spelen. Wat ik dan doe met de rest van mijn tijd? Dan probeer ik misschien wel weer een nieuw bedrijf van de grond te krijgen. Voor mij is ondernemen namelijk: dromen,
denken, durven, doen, risico lopen, je hart volgen versus zakelijk zijn en last but not least een heel mooi middel om geld te verdienen.’
‘Laat mij maar in een apart kamertje met de schaakstukken spelen’ Vincent Gravesteyn (41)
2002 – heden: Oprichter & CEO the valley 1993 – 2002: Oprichter & MD iCommerce Opleiding: Marketing management, Christelijke hogeschool Windesheim Motto: ‘Dromen, denken, durven, doen’ Download free eBooks at bookboon.com
Inhoud
‘Technology rocks’ Hollands best practices
Nawoord
Anders is beter
Lessen uit het verleden zijn geen garantie voor succes in de toekomst, toch zijn ervaringen een gezonde leermeester. Begin negentiger jaren op een slaapkamertje in de Jordaan zat een klein groepje bijeen om de fundamenten te leggen voor het succes van Dell Computer in Nederland en België. Ondergetekende had het genoegen als marketeer daar deel van uit te maken. Binnen drie jaar hadden we een kleine 200 mensen in dienst. Met double digit groeicijfers. Hyper growth was onze opdracht ofwel een forse marktverschuiving bewerkstelligen. En dat lukte wonderwel. Aansluitend mocht ik hetzelfde beleven in het Duitse taalgebied; iets andere spelregels maar hetzelfde principe. Er was sprake van een onderscheidende propositie: beter, sneller en voordeliger. Het succes zat hem in de consequente en creatieve uitvoering, met hart en ziel onbereikbaar ogende doelen realiseren.
kwamen, werkte inspirerend. Deze moeilijk te onderdrukken drang naar groei en succes zie ik ook bij snelgroeiende technologiebedrijven, die onder andere aangesloten zijn bij Deloitte Technology Fast50. Groot respect en begrip heb ik voor deze ondernemers, die van een idee een plan weten te maken en vervolgens een succesvol snel groeiend bedrijf neer weten te zetten. Zoals Michael Dell zich ooit ontwikkelde van nerd naar miljardair, zo zie ik dat ook gebeuren bij afgestudeerde techneuten die een bedrijf opstarten.
De dynamiek, de spanning over de dagen van morgen en het enorme geweld en de energie die vrij
Peter Keijzer, managing director L&DJ PR
Ze verzamelen de juiste mensen om zich heen, nemen niet de makkelijkste keuzes en hebben vooral de guts om in het diepe te springen en anders te zijn. Dit e-book is het eerste in een lange serie, met inspirerende ondernemersverhalen. Er gaan er zeker meer volgen, want Nederland heeft genoeg technologisch ondernemerstalent. No guts no glory!
Download free eBooks at bookboon.com
Inhoud
‘Technology rocks’ Hollands best practices
Colofon
Aan dit e-book werkten mee:
Dit e-book is een uitgave van Deloitte Technology Fast50. De Deloitte Technology Fast50 is een community
Redactie:
L&DJ PR, Elke van Boxmeer en Maartje van Oeveren
van snel groeiende technologiebedrijven waar tal van activiteiten gedurende het jaar voor worden georganiseerd,
Video en fotografie: Maartje van Poelje en Tommaso Miglio
ook online is de community erg actief. Daarnaast houdt de Deloitte Technology
Vormgeving:
Deloitte, Marco Dobbelman
Coördinatie:
Deloitte, Jeanne Theunissen
Contact:
'HORLWWH7HFKQRORJ\)DVW, 3HWHU(QJHO
Fast50 een jaarlijks terugkerende verkiezing van de vijftig snelst groeiende technologiebedrijven in Nederland en België. De selectie vindt plaats op basis van de percentuele omzetgroei over de afgelopen vijf jaar. Ook bedrijven die korter dan vijf jaar bestaan, kunnen meedoen aan het 7HFKQRORJ\)DVW
Discussieer mee op de Linkedin community en volg updates Deloitte Technology Fast50 op Twitter
programma in de categorie Rising Star. Zij worden beoordeeld op groeipotentie, in plaats van op groeicijfers. De deelnemers kunnen afkomstig zijn uit de publieke en private sector en omvatten alle technologiesegmenten waaronder
Het e-book ‘Technology rocks’ is het eerste in een serie van e-books
software, internet, biotech/medische
ondernemerschap, groei, kansen en missers in de technologie
apparatuur, computers/randapparatuur,
sector. Suggesties voor nieuwe cases met inspirerende verhalen en
halfgeleiders, communicatiemiddelen/
ervaringen kunnen gestuurd worden naar
[email protected].
netwerken, media/entertainment en greentech. Naast de ranglijst bestaat het Technology Fast50 programma uit seminars, ronde tafel besprekingen met (voormalige) ‘captains of industry’ en studiereizen die gedurende het jaar georganiseerd worden.
Inhoud