Best practices in Vlaanderen

November 2011

Best practices in Vlaanderen Stimuleren, begeleiden en ondersteunen van allochtoon ondernemerschap

Inhoud

I.

Inleiding ........................................................................................................................................... 4

II.

West‐Vlaanderen ............................................................................................................................. 5 1.

Lopende projecten ...................................................................................................................... 5 1.1.

2.

3.

Afgelopen projecten .................................................................................................................... 5 2.1.

Cel Allochtone Ondernemers .............................................................................................. 5

2.2.

HALLO .................................................................................................................................. 6

2.3.

Ondernemende inburgeraars op koers ............................................................................... 8

Organisaties ................................................................................................................................. 9 3.1.

Agentschap Ondernemen West‐Vlaanderen ...................................................................... 9

3.2.

Copernicus International ..................................................................................................... 9

3.3.

De Som ................................................................................................................................ 9

3.4.

E‐ en‐R ............................................................................................................................... 10

3.5.

Economisch Huis Oostende ............................................................................................... 10

3.6.

Onthaal Etnische culturele minderheden ......................................................................... 11

3.7.

SECUREX ............................................................................................................................ 11

3.8.

Stad Kortrijk ....................................................................................................................... 11

3.9.

Syntra West ....................................................................................................................... 12

3.10. III. 1.

2.

3.

IV. 1.

2.

DIMA KMO ........................................................................................................................... 5

VZW Turkse Vriendenkring ............................................................................................ 12

Oost‐Vlaanderen ....................................................................................................................... 13 Lopende projecten .................................................................................................................... 13 1.1.

Anderstalig Ondernemen .................................................................................................. 13

1.2.

DIMA KMO ......................................................................................................................... 14

Afgelopen projecten .................................................................................................................. 14 2.1.

Allochtoon ondernemen ................................................................................................... 14

2.2.

Allochtone ondernemers welkom ..................................................................................... 17

2.3.

Atlas ................................................................................................................................... 18

2.4.

HALLO ................................................................................................................................ 21

Organisaties ............................................................................................................................... 22 3.1.

Betiad Gent (Uniekon) ....................................................................................................... 22

3.2.

Stad Gent ........................................................................................................................... 23

Antwerpen ................................................................................................................................. 25 Lopende projecten .................................................................................................................... 25 1.1.


1.2.

DIMA/KMO ........................................................................................................................ 26

Afgelopen projecten .................................................................................................................. 26

1

3.

2.1.

Actief en bewust starten en ondernemen ........................................................................ 26

2.2.


2.3.

HALLO ................................................................................................................................ 28

2.4.

Ondernemerscoach ........................................................................................................... 29

2.5.

Peterschap Allochtoon Ondernemen ................................................................................ 30

Organisaties ............................................................................................................................... 31 3.1.

Betiad Antwerpen (Unaco) ................................................................................................ 31

3.2.

De8 .................................................................................................................................... 32

V. Vlaams‐Brabant ............................................................................................................................. 34 1.

2.



1.2.

STIMULO ............................................................................................................................ 35

Organisaties ............................................................................................................................... 36 2.1.

VI. 1.

2.

3.

Limburg ...................................................................................................................................... 37 Lopende projecten .................................................................................................................... 37 1.1.


1.2.

Intercultureel bedrijfsbeheer ............................................................................................ 38

1.3.

Naar een nieuw samenlevingsmodel voor multiculturele handelstraten ......................... 39

1.4.

Ondernemende Nieuwe Limburger .................................................................................. 40


All in ................................................................................................................................... 41

2.2.

All out ................................................................................................................................ 42

2.3.


2.4.

Allochtone Ondernemers, Welkom! ................................................................................. 44

2.5.

InTrO (Integraal Traject naar Ondernemerschap voor inburgeraars) ............................... 45

2.6.

Mozaïek ............................................................................................................................. 46

2.7.

Ondernemende inburgeraars op koers ............................................................................. 47

2.8.

Opstapopleidingen ............................................................................................................ 48

2.9.

Peterschap Allochtoon Ondernemen ................................................................................ 49

2.10.

Stimuleren van ondernemerschap bij allochtone jongeren in het onderwijs ............... 50

2.11.

STIMULO ........................................................................................................................ 50

Organisaties ............................................................................................................................... 51 3.1.

VII. 1.

Betiad Limburg (Acton) ...................................................................................................... 51

Vlaanderen ................................................................................................................................ 53 Lopende projecten .................................................................................................................... 53 1.1.

2.

NFTE ................................................................................................................................... 36

Taal‐ en leercoach ............................................................................................................. 53

Afgelopen projecten .................................................................................................................. 53

2

2.1.

DOD – Divers Ondernemende Dames ............................................................................... 53

2.2.

OK ‐ Ondernemen met kansengroepen ............................................................................ 54

2.3.

Ondernemers aller landen................................................................................................. 55

2.4.

Rainbow economy ............................................................................................................. 56

3.

Organisaties ............................................................................................................................... 57 3.1.

Betiad ................................................................................................................................ 57

3.2.

Hefboom ............................................................................................................................ 58

3

I. Inleiding Sinds een aantal jaren zijn stadsbesturen, werkgeversorganisaties en andere organisaties actief bezig met het stimuleren van ondernemerschap bij allochtonen en het beter begeleiden en integreren van (startende) ondernemers van vreemde origine. Deze acties gebeuren meestal onafhankelijk van elkaar. Betrokken organisaties zijn vaak niet op de hoogte van initiatieven en diensten van andere organisaties. Dit betekent een ernstig obstakel voor een efficiënte ondersteuning en snelle doorverwijzing van allochtone (would be) ondernemers naar organisaties of steunpunten die hen effectief verder kunnen begeleiden. Het EOS project wil daarom een breed overzicht realiseren van organisaties en initiatieven die het allochtoon ondernemerschap in Vlaanderen stimuleren en ondersteunen. In dit rapport worden per provincie alle (lopende en afgelopen) projecten en andere initiatieven van organisaties in kaart gebracht die deze doelstelling nastreven. Dit aanbod voor allochtone (would be) ondernemers zal onder de loep genomen worden op basis van de resultaten van het onderzoek naar de noden en behoeften van allochtone prestarters en ondernemers in Vlaanderen (zie: ‘Noden en behoeften van allochtone prestarters en ondernemers in Vlaanderen’). Op basis van de conclusies van dit onderzoek wordt per provincie een pilootproject ontwikkeld om de prestarters en ondernemers van vreemde origine beter te kunnen ondersteunen (zie: ‘EOS pilootprojecten’).

4

II. West‐Vlaanderen 1. Lopende projecten 1.1. DIMA KMO Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Doelstelling(en) project

Tussentijdse resultaten

Syntra Vlaanderen Kanselarijstraat 19 1000 Brussel www.syntravlaanderen.be Annelies Goethals 02 227 49 32 [email protected] SYNTRA‐netwerk, Stad Gent, Stad Antwerpen, Stad Kortrijk, Uniekon, Betiad Vlaams Ministerie voor Inburgering, Managers van Diversiteit 01/01/2010 ‐ 31/12/2011 Organisatie van korte, niet‐gecertificeerde opleidingen voor allochtone micro‐ondernemers en KMO‐medewerkers. Combinatie van opleidingen op maat (in het bedrijf zelf) en gezamenlijke sessies. Vooral beheersmatige onderwerpen of taal.  Algemeen: de meerwaarde van vorming en bijscholing tastbaar maken.  Specifiek: in 4 provincies dergelijke opleidingen organiseren voor allochtone KMO’s.  In Gent: 2 bedrijfjes opgeleid en gezamenlijke sessies zijn nu bezig.  Antwerpen en Kortrijk: opleidingen in het najaar.  Vooral ‘harde’ onderwerpen als boekhouden en het behalen van veiligheidscertificaten en vergunningen zijn in trek.

2. Afgelopen projecten 2.1. Cel Allochtone Ondernemers Promotor Cesie vzw Adres Stasegemsesteenweg 110 8500 Kortrijk Website www.kanaal127.be Contactpersoon Rik Desmet Tel. 056 23 70 20 E‐mail [email protected]

5

Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Mentor Consult, Hefboom Agentschap Ondernemen 1/10/2007 ‐ 30/09/2010 De ondersteuningscel allochtone ondernemers coördineerde een volledig begeleidingstraject voor potentiële ondernemers van allochtone afkomst bij de voorbereiding van hun eigen zelfstandige activiteit. De basisdoelstellingen hierbij waren de persoonlijke ontwikkeling in functie van ondernemerschap en de uitwerking van het project met de bijhorende ondersteuning naar financiering. 

Behaalde resultaten



Er werden 79 allochtone werkloze ondernemers begeleid bij de opstart van hun eigen zaak. 35% (27 allochtonen) van de ondernemers hebben hun eigen zaak opgestart.



Leerpunten

 

De allochtone micro‐ondernemers hebben bij de opstart van hun eigen zaak nood aan een korte en intensieve begeleiding. Allochtoon ondernemerschap speelt zich niet uitsluitend af aan de onderkant van de markt. Er zijn opgestarte allochtone zaken in alle maten en gewichten. Het netwerk van begeleidingsinstanties is in de regio Zuid‐ West‐Vlaanderen goed uitgebouwd, maar er is een gebrek aan afstemming en afspraken tussen de verschillende dienstverleners. Allochtone ondernemers uit de regio Zuid‐ West‐Vlaanderen geven aan dat zij bij de opstart van hun eigen zaak nood hadden aan een herkenbaar en neutraal aanspreekpunt.



Valkuilen



Bij allochtone starters moet er ook tijd en ruimte worden vrijgemaakt om hen te coachen op hun pro‐activiteit. Velen onder hen denken dat ze zonder een plan een rendabele zaak in Vlaanderen kunnen opstarten en dat de begeleider/adviseur voor hen alles in orde zal brengen: afspraken met leveranciers, de opmaak van het financieel plan, de registratie van de handelshuur, … . Allochtone ondernemers geven aan dat ze bij de opstart van hun eigen zaak niet in groep willen worden begeleid, maar nood hebben aan een individueel traject.

2.2. HALLO Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners

Unizo Meetjesland Langekruisstraat 7 9000 Gent www.unizo.be/gent‐meetjesland Wim Geirnaerdt 09 235 49 93 [email protected] Unizo Noord‐West‐Vlaanderen, Unizo Antwerpen‐Mechelen, Unizo

6

Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten

Zuid‐West‐Vlaanderen Agentschap Ondernemen 1/11/2007 ‐ 30/10/2010  Uitbouwen van een netwerk in de provincies West‐Vlaanderen, Antwerpen en Oost‐Vlaanderen om de starterswerking bij de doelgroep allochtone starters bekend te maken.  Het informeren, begeleiden en adviseren van alle allochtone starters en dit via een aanpak op maat in de regio Antwerpen‐ Mechelen, Gent‐Meetjesland, Brugge‐Oostende en Kortrijk.         

Leerpunten

   



Valkuilen

 

 

Netwerk onthaalbureaus: alle onthaalbureaus kennen het aanbod. 12 collectieve infosessies in de taal van de allochtone ondernemer. 37 competentiescans. 320 oriëntatiegesprekken. 298 collectieve infosessies: beknopt informeren over voorwaarden en opstartformaliteiten. 236 begeleidingsgesprekken. 44 interventies bij de opmaak van het ondernemingsplan. 302 effectief opgestarte allochtone ondernemers. 40 post‐begeleidingen. Omdat er in West‐Vlaanderen te weinig kritische massa aanwezig was om collectieve trajecten aan te bieden, werden in deze provincie de allochtone starters individueel begeleid. Het begeleiden van allochtone starters was zeer tijdsintensief. Sommige allochtone starters dachten dat een professionele begeleiding automatisch resulteerde in een succesvolle opstart of een positieve beoordeling van hun kredietdossier. Buiten de wettelijke noodzaak zal er in de toekomst tijd en ruimte nodig zijn om enerzijds het contact met de doelgroep te kunnen behouden en anderzijds om een professionele relatie met de doelgroep te kunnen uitbouwen. De contacten met de allochtone organisaties verliepen moeizaam omwille van allerlei redenen: het bestuur was pril, er was geen interesse in een samenwerking, etc. De uitbouw van een kwalitatieve starterswerking en een aangepast netwerk zal een werk van lange adem zijn. De begeleiders hadden de nodige tijd nodig om de ondernemers te kunnen coachen. De begeleidingen waren arbeidsintensief. De communicatie met de doegroep verliep voornamelijk mondeling. Folders werden niet of nauwelijks gelezen. De toeleiders hadden niet altijd de juiste kennis van zaken, waardoor zij andere verwachtingen hadden.

7

2.3. Ondernemende inburgeraars op koers Promotor Stebo vzw Adres Jaarbeurslaan 25 3600 Genk Website www.stebo.be Contactpersoon Frank Maleszka Tel. 089 32 95 30 E‐mail [email protected] Partners Gusto cvba Subsidiekanaal Agentschap Binnenlands Bestuur (Experimentele projectsubsidies etnisch‐culturele minderheden) Looptijd 01/09/2010 ‐ 31/08/2011 Korte omschrijving project InTrO was een sterk project in Limburg. Maar werkt dit model ook in West‐Vlaanderen? Met ‘Ondernemende inburgeraars op koers’ werd de kennis die is opgedaan in InTrO, namelijk de begeleiding als het doorverwijs‐ en het terugkoppelschema, uitgetest in West‐Vlaanderen. Zowel in West‐Vlaanderen als in Limburg werden inburgeraars met aspiratie naar ondernemen begeleid in het integraal traject. Behaalde resultaten  Een traject met bijhorend doorverwijs‐ en terugkoppelingschema tussen de partners werd ontwikkeld.  Bereikmatrix ontwikkeld: iedere etnische groep heeft haar communicatiekanalen en manieren om het te kunnen bereiken. Dit werd in een bruikbare matrix gegoten.  150 inburgeraars werden in West‐Vlaanderen en Limburg bereikt.  Een catalogus goede praktijken van allochtone ondernemers werd samengesteld. Leerpunten  Bevestiging van InTrO.  Vertragend effect: aangezien inburgeraars nog een aantal randvoorwaarden moeten aanpakken, duurt het een tijd na de begeleiding totdat ze opstarten.  De mindswitch tussen ondernemen in het land van herkomst en ondernemen in Vlaanderen is een belangrijk proces om met de inburgeraar door te maken om tot een succesvolle ondernemer komen.  Langdurige projecten met een strategische focus zijn moeilijk voor etniciteiten die dit niet als competentie overgedragen krijgen. Valkuilen  Het machtig zijn van de Nederlandse taal zien als een kritische succesfactor voor succesvol ondernemen in Vlaanderen.

8

3. Organisaties 3.1. Agentschap Ondernemen West‐Vlaanderen Adres Jan Breydellaan 107 8200 Sint‐Andries Website www.agentschapondernemen.be Contactpersoon Iris Detavernier Tel. 050 32 50 00 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Binnen de organisatie is er één medewerker die allochtone starters organisatie het allochtoon begeleidt bij de opstart. De medewerker begeleidt de starters op ondernemerschap? uitdrukkelijke vraag van hen en geeft informatie en advies over subsidie ‐en financieringmogelijkheden bij de opstart van de eigen zaak. “ Allochtonen vragen een intensievere begeleiding, hebben meestal een beperktere kennis van het Nederlands, zijn minder bereid om zelf de dingen in handen te nemen (zelfsturing) en hebben een verbloemd beeld over ondernemerschap.“ Resultaten In 2010 nam er geen enkele allochtone starter contact met het Agentschap ondernemen om een startlening in te dienen. 3.2. Copernicus International Adres Kortrijksesteenweg 69 bus 201 8350 Harelbeke Website www.copernicus‐international.be Contactpersoon Jowita Sokoloveska Tel. 0478 70 30 66 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Doordat deze organisatie sterk ingebed is in de Poolse gemeenschap organisatie het allochtoon fungeren zij als aanspreekpunt voor de Polen die een eigen zaak willen opstarten in West‐Vlaanderen. Copernicus wijst hen de weg naar ondernemerschap? Unizo, ADMB, Zenito, … . Resultaten Er zijn geen cijfers beschikbaar. 3.3. De Som Adres Hoogstraat 98/7 8800 Roeselare Website www.desom.be Contactpersoon Catherine Dedecker Leen Steenland Tel. 0499 51 37 10 0495 51 92 77

9

E‐mail

[email protected] [email protected] Hoe ondersteunt deze In het primair traject (module maatschappelijke oriëntatie) krijgen de organisatie het allochtoon inburgeraars van een VDAB‐consulent de werking van de VDAB uitgelegd en weten ze bij wie ze binnen de VDAB terecht kunnen als ze ondernemerschap? hun eigen zaak willen opstarten. In het secundair traject is er nog geen specifiek aanbod ontwikkeld voor de inburgeraars die hun eigen zaak willen opstarten. Resultaten In 2010 volgden er 1715 inburgeraars (108 groepen) een module maatschappelijke oriëntatie in de provincie West‐Vlaanderen. 3.4. E‐ en‐R Adres Zwevegemsestraat 31 8500 Kortrijk Website ‐ Contactpersoon Ersin Filiz Tel. 0484 61 11 53 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze E en R wil de ‘missing link’ zijn tussen de allochtone organisatie het allochtoon starter/ondernemer en de overheid. Het is voor heel wat van deze ondernemers niet duidelijk met welke wetgeving, vergunningen, ondernemerschap? formaliteiten zij in orde moeten zijn. Binnen hun netwerk en milieu hebben ze geen aanspreekpunt die ze vertrouwen en die hen de correcte info kunnen geven. E en R wil op deze behoefte inspelen. Resultaten In 2010 begeleidde E en R 8 allochtone ondernemers. 3.5. Economisch Huis Oostende Adres Van Iseghemlaan 48 8400 Oostende Website www.oostendewerkt.be Contactpersoon Gunther Vanpraet Tel. 0475 27 06 36 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Allochtone ondernemers of prestarters kunnen net zoals autochtone organisatie het allochtoon starters bij het Economisch Huis terecht met hun zakelijke problemen. Het Economisch Huis zal ofwel een advies vestrekken of doorverwijzen ondernemerschap? naar de juiste dienstverlener. Allochtone ondernemers, die gevestigd zijn in de belle époque wijk kunnen een gratis beroep doen op het Economisch Huis om hun etalage aan te passen aan de smaak en cultuur van de autochtone Oostendenaars.

10

Resultaten

In 2010 werden 150 starters begeleid door het Economisch Huis, 30 van hen waren van allochtone afkomst.

3.6. Onthaal Etnische culturele minderheden Adres Hospitaalstraat 45 8300 Oostende Website www.cawjz.be Contactpersoon Doris Gielen Tel. 059 40 25 24 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Het onthaal etnisch culturele minderheden is een eerste lijndienst die organisatie het allochtoon sociaal‐juridisch advies geeft aan vluchtelingen. Het ECM begeleidt op jaarbasis 1000 vluchtelingen. ondernemerschap? Resultaten Het ECM kreeg in 2010 10 vragen over ondernemerschap. 3.7. SECUREX Adres Conservatoriumplein 21 8500 Kortrijk Website www.securex.be Contactpersoon Jannick Debeurme Tel. 056 23 68 22 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Allochtone starters kunnen via Securex hun diploma laten gelijkstellen. organisatie het allochtoon Securex doet dit in de plaats van de starter. Dit is de enige begeleiding die door Securex wordt aangeboden. ondernemerschap? Resultaten In 2010 werden 8 starters begeleid bij de gelijkschakeling van hun diploma. 3.8. Stad Kortrijk Adres Leiestraat 28 8500 Kortrijk Website www.kortrijk.be Contactpersoon Maarten Decramer Tel. 056 28 09 31 E‐mail maarten@shop‐in‐kortrijk.be Hoe ondersteunt deze Allochtone handelaars kunnen met ondersteuning van de organisatie het allochtoon centrummanager hun winkelinrichting en etalage afstemmen op de behoeftes, wensen van de autochtone klanten. ondernemerschap? Deze gratis dienstverlening werd aangeboden aan de allochtone handelaars die in de Zwevegemstraat zijn gevestigd. Resultaten

Geen enkele allochtone handelaar ging op dit aanbod in.

11

3.9. Syntra West Adres

Spoorwegstraat 14 8200 Brugge Website www.syntrawest.be Contactpersoon Marion Decock Tel. 050 40 30 66 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Er is een taal ‐en leercoach aangesteld voor de 6 regionale organisatie het allochtoon opleidingscentra, die in West‐Vlaanderen actief zijn. De cursisten die een ondernemingsopleiding (bedrijfsbeheer, personenzorg, …) volgen ondernemerschap? en hierbij taal‐ en leerproblemen ondervinden, kunnen contact opnemen met de coach. De allochtone prestarters die een cursus bedrijfsbeheer volgen doen meestal een beroep op deze ondersteuning omdat ze hun haalbaarheidsstudie niet kunnen uitschrijven. Syntra‐West organiseert op regelmatige basis voortrajecten voor allochtone prestarters die de opleiding bedrijfsbeheer willen aanvatten. Resultaten In 2010 deden er 67 starters beroep op de taal ‐en leercoach. In 2010 werd er geen voortraject bedrijfsbeheer specifiek voor allochtone starters georganiseerd omdat er geen inschrijvingen waren. 3.10. VZW Turkse Vriendenkring Adres Hoogstraat 31 8000 Brugge Website ‐ Naam Emin Mektepli Tel. 0479 69 58 90 E‐mail ‐ Hoe ondersteunt deze De vzw organiseert op regelmatige tijdstippen activiteiten in Brugge organisatie het allochtoon om de verstandhouding tussen de autochtonen en de allochtonen te verbeteren. Er zijn 180 autochtonen lid van de vzw en 20 Turkse ondernemerschap? allochtonen. Bij de oprichting van de vzw leefde het idee om initiatieven te nemen om de Turkse Bruggelingen te helpen bij de opstart van hun eigen zaak. Het is bij een idee gebleven. Turken die in de regio Brugge willen opstarten kunnen bij de voorzitter terecht voor raad. De voorzitter onderstreepte in het gesprek dat hij op veel vragen van de starters geen antwoord weet. Resultaten Er werden in 2011 2 adviezen door de voorzitter verstrekt aan twee Turkse ondernemers die hun eigen zaak willen opstarten in Brugge.

12

III. Oost‐Vlaanderen 1. Lopende projecten 1.1. Anderstalig Ondernemen Promotor Syntra Vlaanderen Adres Kanselarijstraat 19 1000 Brussel Website www.syntravlaanderen.be Contactpersoon Clémence Suykens Tel. 02 227 49 94 E‐mail [email protected] Partners VDAB Subsidiekanaal WIP Looptijd 2010‐2011, verlengd 2011‐2012 Korte omschrijving project Anderstalig Ondernemen is een samenwerking met VDAB. Deze opleiding richt zich op werkloze kandidaat‐ondernemers die nog nauwelijks Nederlands spreken. In dit traject behalen ze in acht maanden tijd zowel een attest bedrijfsbeheer als een goede kennis van het Nederlands. In oktober start de opleiding opnieuw in Gent, Antwerpen, Genk en Brussel. Doelstelling(en) project Na afloop van het traject:  hebben de cursisten een attest bedrijfsbeheer.  hebben de cursisten een goed ontwikkeld en haalbaar ondernemersidee en een businessplan.  spreken de cursisten Nederlands op minstens een niveau 2.2.  hebben de cursisten kennisgemaakt met de belangrijkste organisaties en instanties voor ondernemers in Vlaanderen.  hebben de cursisten een sterk verbeterd inzicht in de Vlaamse markt. Tussentijdse resultaten  In Gent en Antwerpen studeerden in juni de eerste groepen af (25 cursisten). Alle cursisten slaagden voor het tussentijds examen boekhouden. Alle cursisten zitten op het gewenste niveau Nederlands.  Het partnerschap verloopt goed.  Er is een draaiboek opgesteld voor continuering van het project.  De uitbreiding naar Genk en Brussel wordt voorbereid.  In oktober starten minstens 45 mensen.

13

1.2. DIMA KMO Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project




2. Afgelopen projecten 2.1. Allochtoon ondernemen Promotor Stad Gent ‐ Dienst Economie Adres Sint‐Niklaasstraat 27/401 9000 Gent Website www.gent.be Contactpersoon Danny Van Royen Tel. 09 266 84 00 E‐mail [email protected] Partners Syntra, Unizo, Getiad, KUL Subsidiekanaal ESF Looptijd 01/01/2003 ‐ 31/12/2006 Korte omschrijving project De doelstelling van het project Allochtoon Ondernemen was het bieden van gelijke kansen aan alle ondernemers, ongeacht hun etnische afkomst.

14

Behaalde resultaten

Deze doelstelling omvatte volgende aandachtspunten:  het verlagen van de toegangsdrempel tot al bestaande kanalen.  het informeren over de actuele wetgeving en desgevallend relevante wetswijzigingen.  het Allochtoon Ondernemen een eigen identiteit geven naar de buitenwereld toe.  het bevorderen van de zelforganisatie van de allochtone handelaars, in de mate dat dit leidt tot een bevordering van de integratie binnen reguliere organisaties, of tot een algemene verhoging van de kwaliteit van de Gentse middenstand.  het stimuleren en promoten van de SIF‐gebieden als multiculturele koopcentra.  het structureel ondersteunen van het ondernemerschap in winkelzones in achteruitgang met groeipotentieel.  de preventie van faillissementen en stopzettingen vóór de start van de onderneming.  het bevorderen van het overleg met betrekking tot alle voorgenoemde doelstellingen.  Met het oog op de uitwisseling van ervaringen omtrent Allochtoon Ondernemen tussen verschillende steden werd een Interstedelijk Overlegplatform Allochtoon Ondernemen voor Vlaanderen en Brussel opgericht. Het overlegorgaan werd in een protocol geofficialiseerd.  Ontwikkeling en verdeling van de viertalige (Nederlands, Frans, Engels, Turks) brochure “Hoe succesvol ondernemen?”.  Ontwikkeling en verdeling van de tweetalige brochure (Nederlands, Turks) “Nederlands voor anderstaligen in de detailhandel”.  Jaarlijkse cursus “Nederlands voor anderstaligen in de detailhandel” (in samenwerking met Syntra). De cursus omvat 60 lesuren en legt de nadruk op mondelinge communicatie. De inhoud is zeer praktisch en cursisten kunnen zelf onderwerpen aanbrengen gebaseerd op hun specifieke situatie. o 2003‐2004: 12 cursisten o 2004‐2005: 10 cursisten o 2005‐2006: 8 cursisten  In samenwerking met Syntra organiseerde Stad Gent, dienst Economie en Werkgelegenheid, jaarlijks 3 cursussen bedrijfsbeheer met Turkse omkadering. o 2002‐2003: 62 cursisten o 2004‐2005: 42 cursisten o 2005‐2006: 50 cursisten o 2006‐2007: 56 cursisten  Gebaseerd op het principe van “Nederlands voor anderstaligen op de werkvloer” werd in 2005 het pilootproject “Nederlands in de KMO” uitgewerkt. Dit is een samenwerking van Stad Gent met KUL, Unizo en Syntra Gent. Een vijftal bestaande

15

 





allochtone ondernemers werd gecontacteerd uit verschillende sectoren. Zij kregen de kans een lesgever Nederlands gedurende een zestal weken over de vloer te krijgen. Oorspronkelijk kreeg men 2 keer per week gedurende 1.5 uur les in de zaak maar dit bleek in de praktijk niet haalbaar voor de meeste ondernemers. In 2005 werd ook een omkaderde cursus bedrijfsbeheer voor Engelstalige (kandidaat)ondernemers ontwikkeld (47 cursisten). De “Gent Verwent” actie wil Gent promoten als shoppingstad en biedt Gentse handelszaken de kans zich gratis voor te stellen in de shoppinggids “Gent Verwent”. Vooraf werden

een aantal kwalitatieve allochtone handelszaken geselecteerd door de trajectbegeleider en de projectmedewerker. Dankzij de persoonlijke uitleg en opvolging van de trajectbegeleider steeg het aantal deelnemende allochtone handelaars. Stimuleren gebruik gevelrenovatiepremie bij allochtone handelaars door informatieverspreiding en begeleiding bij aanvraag. Vanaf 1 januari 2005 dienden horecazaken over het brandweerattest te beschikken als bewijs van hun brandveiligheid. Stad Gent stimuleerde allochtone ondernemers om een preventieve controleaanvraag in te dienen. 118 allochtone ondernemers gingen hier op in.



De politie van Sint‐Amandsberg Gent deed regelmatig beroep op de afdeling Allochtoon Ondernemen om bepaalde allochtone (nacht)cafés samen te behandelen. De uitbater kreeg de kans zich in orde te stellen met de Belgische wetgeving en klachten over buurthinder en aanverwanten zoveel mogelijk te reduceren.



Tijdens het verloop van de cursus kwam één opmerking regelmatig naar voor: de moeilijke bereikbaarheid van de leslokalen van Syntra. Cursus uitbreiden naar allochtone (kandidaat)ondernemers met niet gemeenschappelijke moedertaal. Periodieke aanwezigheid van de trajectbegeleider en de projectbegeleider bij de lessen omkaderde cursus bedrijfsbeheer Turks is vereist om een vertrouwensrelatie te creëren met bestaande en toekomstige ondernemers. Persoonlijk bezoek aan allochtone ondernemers in de handelszaak is noodzakelijk om voeling te krijgen met hun problemen. De trajectbegeleider probeerde zoveel mogelijk de problematiek van de (kandidaat)ondernemer integraal te behandelen: persoonlijkheid van de (kandidaat)starter, motivatie, degelijkheid en leefbaarheid van het ondernemingsidee, ondernemingsplan en financieringsplan, administratieve formaliteiten, … . Dit is een zeer arbeids ‐en

Leerpunten

 





16





tijdsintensieve methode, maar is een voorwaarde om te komen tot de vereiste vertrouwensbasis met de (kandidaat)starter. Soms zijn er achterliggende elementen zoals verblijfsvergunningen, “grijze” zones, familiekwesties, … die pas na verloop van tijd tot uiting komen maar wel hun invloed (kunnen) hebben op het succes van de onderneming. De ervaring leerde dat de allochtone ondernemers in een vrij beperkt aantal sectoren start waarin weinig nood is aan veel kapitaal en kennis: telefoonwinkel, nachtwinkel, koerierdienst, import/export, snack/pita en folderbedeling. Voor de meeste van deze sectoren is de markt reeds verzadigd. Daarom probeerden Stad Gent de ondernemers van allochtone afkomst positief te demotiveren voor deze sectoren. Voor een aantal laaggeschoolde en langdurige werklozen lijkt zelfstandig ondernemen een laatste (nood)oplossing. Aan de hand van opleiding, advies en begeleiding probeerden de trajectbegeleider, projectmedewerkster en interculturele begeleiders aan te tonen dat het moeilijker is zelf te ondernemen dan een baan te zoeken.

Valkuilen

   

Dossiers voor kandidaat ondernemers zelf opstellen, in plaats van hen te stimuleren om het zelf te doen. Een aantal kandidaat ondernemers lopen vast in de anonimiteit van de administratie. Het is belangrijk om een netwerk van concrete contactpersonen uit te bouwen. Het gevaar bestaat dat de ondernemers denken dat alles voor hen geregeld zal worden. Het duurt heel lang voordat een netwerk is opgebouwd. Dit kan echter even snel terug verwateren indien er geen regelmatig contact is.

2.2. Allochtone ondernemers welkom Promotor Unizo Vorming Adres Spastraat 1000 Brussel Website www.unizo.be Contactpersoon Jan Boulogne Tel. 0478 35 39 39 E‐mail [email protected] Partners Adviesbureau Allochtoon Ondernemen, Stad Gent, Stebo vzw, Unizo Vlaams‐Brabant, SYNTRA Vlaanderen Subsidiekanaal ESF Vlaanderen Looptijd 01/01/2004 ‐ 31/12/2006 Korte omschrijving project Allochtone ondernemers starten dikwijls minder voorbereid op. Ze vinden niet altijd de weg naar de reguliere adviesverlener, zijn niet volledig geïnformeerd welke startersformaliteiten voor hun ondernemersidee van toepassing zijn. Daarnaast hebben ze een gebrekkige kennis van en gebruikt amper de beschikbare

17

Behaalde resultaten

Leerpunten

Valkuilen

2.3. Atlas Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners

ondernemersnetwerken: er bestaat een beperkte kennis van mogelijke adviescentra, er is een beperkt lidmaatschap van beroepsorganisaties, er is een beperkte deelname aan extra opleiding. Toch is er bereidheid om gebruik te maken van advies‐ en opleidingsmogelijkheden, indien deze persoonlijk worden aangeboden. UNIZO wilde de slaagkansen van alle kandidaat‐zelfstandige ondernemers verhogen ongeacht hun afkomst of achtergrond. Daartoe hanteerde de ondernemersorganisatie voor welbepaalde doelgroepen een aangepaste begeleiding. Het UNIZO‐project ‘Allochtone ondernemers welkom’, maakte dergelijke aangepaste begeleiding mogelijk in functie van de startpositie van de kandidaat‐ondernemer. Het project werd uitgevoerd in heel Vlaanderen met uitzondering van West‐Vlaanderen.  Ontwikkeling van een trajectbegeleiding voor startende ondernemers.  Ontwikkeling van de ‘ondernemerswegwijzer’ (www.ondernemerswegwijzer.be).  2000 prestarters en starters werden bereikt.  1800 monothematische contacten op 3 jaar.  180 langdurige trajecten op 3 jaar (gemiddeld 10u per traject).  500 prestarters werden opgeleid in de cursussen bedrijfsbeheer voor anderstaligen (i.s.m. SYNTRA Vlaanderen en de lokale SYNTRA).  Dikwijls zijn het kandidaat‐ondernemers die uiteindelijk niet opstarten, die in traject komen.  Degene die opstarten, komen eenmaal of komen zelfs niet in aanraking met de dienstverlening.  Allochtone kandidaat‐ondernemers plannen minder en zijn ‘kopers’: wanneer ze iets nodig hebben, weten ze u te vinden.  Dossiers voor kandidaat ondernemers zelf opstellen, in plaats van hen te stimuleren om het zelf te doen.

Voka – Kamer van Koophandel Oost‐Vlaanderen Martelaarslaan 29 9000 Gent www.voka.be/oost‐vlaanderen Arne Oosthuyse 09 266 14 34 [email protected] Uniekon

18

Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten

Leerpunten

Agentschap Ondernemen 01/06/2007 ‐ 31/05/2010 Het project wilde de allochtone ondernemers in Oost‐Vlaanderen in kaart brengen, hen via activiteiten in contact brengen met autochtone ondernemers en hen professionaliseren via de deelname aan opleidingen. Bij de aanvang van het ATLAS project werd een mapping gemaakt van het allochtone ondernemerschaplandschap in Oost‐Vlaanderen. Tijdens de uitvoering van het project werd dit netwerk verder uitgebouwd en telde, bij het afsluiten van het project, meer dan 250 allochtone ondernemers. Het werd snel duidelijk dat de traditionele aanpak om ondernemers te bereiken (e‐mail, brieven, website, …) niet werkt. De allochtone ondernemers drongen zelf aan op een persoonlijk gesprek. Zo is het ATLAS netwerk voornamelijk tot stand gekomen door het individueel bezoeken van de ondernemers. Het voordeel van deze face to face gesprekken is dat we een beter beeld konden vormen van hun manier van werken en de specifieke problemen waarmee ze geconfronteerd worden. Daarnaast kregen we onmiddellijk feedback op het ATLAS project, kon een persoonlijke vertrouwensrelatie opgebouwd worden en kwamen we ook sneller in contact met andere ondernemers. In de loop van het project werden 65 allochtone ondernemers uit verschillende sectoren en gemeentes bezocht. Op basis van het vooronderzoek werden activiteiten georganiseerd die tegemoet komen aan de noden en behoeften van de allochtone ondernemers. De stuurgroep hielp ons bij het uitstippelen van de te volgen strategie: via welke activiteiten brengen we de allochtone en autochtone ondernemers met elkaar in contact, hoe kunnen we ze bereiken en mobiliseren. Tussen 28 september 2008 (startevent ATLAS) en 30 juni 2010 werden 20 activiteiten georganiseerd. Aan de verschillende activiteiten hebben in totaal meer dan 540 ondernemers uit het ATLAS netwerk deelgenomen (de deelnemers aan activiteiten met vrije toegang zijn niet inbegrepen).  De lage diversiteit in het allochtone ondernemingslandschap zorgt voor een harde concurrentie die soms gepaard gaat met een prijzenoorlog. Veel bedrijven maken geen kostencalculatie waardoor met verlies wordt verkocht.  De prijzen van allochtone ondernemers worden ook laag gehouden door de verwachtingen van de consument. Volgens de bevraagde ondernemers verwachten Vlamingen vaak lage prijzen bij allochtone bedrijven.  Vele sectoren kampen met een hoog personeelsverloop –en tekort. Dit kan verklaard worden door de grote onderlinge concurrentie.  Ondernemers werken vaak uitsluitend met mensen uit hun

19



  

  

 

Valkuilen





 

gemeenschap. Ze proberen wel Vlamingen aan te trekken, maar die voelen zich niet thuis in de groep. Slechts weinig ondernemers doen beroep op werkgeversorganisaties, sectorfederaties, overheidsinstanties. Hun boekhouder of advocaat is vaak het enige aanspreekpunt voor problemen. Vele ondernemers proberen ook hun problemen zelf op te lossen. Ze komen niet graag naar buiten met hun problemen. De verschillende financierings ‐en subsidiemogelijkheden zijn slechts in beperkte mate gekend. Slechts enkele allochtone ondernemers hebben nog steeds een grote taalachterstand. Hun klantenpotentieel blijft beperkt tot de eigen gemeenschap. Het aanbod van allochtone ondernemers is dikwijls afgestemd aan de behoeften van hun gemeenschap. Vele allochtone ondernemers blijven ook netwerken in eigen kringen waardoor ze weinig contact hebben met Vlaamse ondernemers. De meeste bevraagde ondernemers erkennen een behoefte aan ondersteuning, opleiding en uitbreiding van hun netwerk. Ze wensen wel niet apart behandeld te worden omdat ze allochtoon zijn. Mond‐aan‐mond reclame is een heel belangrijk promotiekanaal. Vele allochtone ondernemers verklaren nog regelmatig te maken te hebben met vooroordelen en discriminatie. Anderen verklaren dan weer dat ze op professioneel vlak geen problemen ondervinden. Iedereen is er wel over eens dat er een duidelijke verbetering met vroeger is. De vooroordelen verdwijnen ook meestal na het eerste contact. Ondanks de duidelijke interesse, is het toch niet altijd eenvoudig geweest om de allochtone ondernemers in te lichten over de verschillende Atlas‐activiteiten. Vooral in het begin, toen het Atlas project nog niet zo gekend was, waren brieven en mailings onvoldoende. De stuurgroep raadde ons aan om de ondernemers op te bellen of zelfs persoonlijk te gaan bezoeken. Het is niet eenvoudig om als autochtoon een netwerk op te bouwen in een allochtone gemeenschap. Daarom bleken goede contacten met allochtone (ondernemings)verenigingen van cruciaal belang te zijn. Door hun nauwe band met de allochtone bedrijvengemeenschap, kunnen zij op korte termijn veel ondernemers mobiliseren. De respons op de traditionele mediakanalen (brieven, mailings) blijft zeer beperkt. Het was niet altijd eenvoudig om een geschikt thema te selecteren voor de evenementen. De stuurgroep speelde ook hier een belangrijke rol. Zij duidden aan welke thema’s de allochtone ondernemers zouden aanspreken en hoe hierover te communiceren. Desondanks hadden een aantal activiteiten

20



niet het gehoopte succes. Volgens de stuurgroep was dit vooral te wijten aan de timing van de evenementen. Vele allochtone ondernemers hebben eenmanszaken of delegeren te weinig waardoor ze zich overdag moeilijk kunnen vrijmaken. Sindsdien probeerden we de activiteiten zoveel mogelijk ’s avonds te organiseren. Ervaring leert ook dat een inschrijving geen garantie is dat de ondernemers effectief komen opdagen voor een activiteit. Het is aan te raden vlak voor het event nog een reminder te sturen of de ingeschrevenen op te bellen.

HALLO

2.4. Promotor Adres

Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten

Unizo Meetjesland Langekruisstraat 7 9000 Gent www.unizo.be/gent‐meetjesland Wim Geirnaerdt 09 235 49 93 [email protected] Unizo Noord‐West‐Vlaanderen, Unizo Antwerpen‐Mechelen, Unizo Zuid‐West‐Vlaanderen Agentschap Ondernemen 1/11/2007 ‐ 30/10/2010  Uitbouwen van een netwerk in de provincies West‐Vlaanderen, Antwerpen en Oost‐Vlaanderen om de starterswerking bij de doelgroep allochtone starters bekend te maken.  Het informeren, begeleiden en adviseren van alle allochtone starters en dit via een aanpak op maat in de regio Antwerpen‐ Mechelen, Gent‐Meetjesland, Brugge‐Oostende en Kortrijk.         

Leerpunten

 

Netwerk onthaalbureaus: alle onthaalbureaus kennen het aanbod. 12 collectieve infosessies in de taal van de allochtone ondernemer. 37 competentiescans. 320 oriëntatiegesprekken. 298 collectieve infosessies: beknopt informeren over voorwaarden en opstartformaliteiten. 236 begeleidingsgesprekken. 44 interventies bij de opmaak van het ondernemingsplan. 302 effectief opgestarte allochtone ondernemers. 40 post‐begeleidingen. Omdat er in West‐Vlaanderen te weinig kritische massa aanwezig was om collectieve trajecten aan te bieden, werden in deze provincie de allochtone starters individueel begeleid. Het begeleiden van allochtone starters was zeer tijdsintensief.

21

 



Valkuilen

   

Sommige allochtone starters dachten dat een professionele begeleiding automatisch resulteerde in een succesvolle opstart of een positieve beoordeling van hun kredietdossier. Buiten de wettelijke noodzaak zal er in de toekomst tijd en ruimte nodig zijn om enerzijds het contact met de doelgroep te kunnen behouden en anderzijds om een professionele relatie met de doelgroep te kunnen uitbouwen. De contacten met de allochtone organisaties verliepen moeizaam omwille van allerlei redenen: het bestuur was pril, er was geen interesse in een samenwerking, etc. De uitbouw van een kwalitatieve starterswerking en een aangepast netwerk zal een werk van lange adem zijn. De begeleiders hadden de nodige tijd nodig om de ondernemers te kunnen coachen. De begeleidingen waren arbeidsintensief. De communicatie met de doegroep verliep voornamelijk mondeling. Folders werden niet of nauwelijks gelezen. De toeleiders hadden niet altijd de juiste kennis van zaken, waardoor zij andere verwachtingen hadden.

3. Organisaties 3.1. Betiad Gent (Uniekon) Adres

Joremaaie 3 b101 9000 Gent Website http://gent.betiad.be Contactpersoon Salih Kiziltepe Tel. 0477 48 25 09 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Door het verschaffen van infomomenten en vormingen naar organisatie het allochtoon allochtone ondernemers toe. ondernemerschap? De ondernemers met specifieke vragen kunnen ook in contact komen met succesvolle ondernemers die hun expertise delen en de jonge en onervaren ondernemers op pad helpen. De algemene doelstellingen van Betiad zijn:  Ondersteuning bieden aan startende ondernemers zodat zij op een correcte manier hun start aanvatten.  Ondersteuning bieden aan ondernemers rond de ontwikkeling van hun professionaliteit.  Een belangrijke expansie van aangesloten ondernemingen om hun concurrentiepositie op nationaal en internationaal vlak te kunnen versterken.  De belangen van de ondernemers verdedigen in België en

22



Resultaten

Europa. Een economische en sociale meerwaarde bieden aan de Belgische samenleving.

Betiad heeft 222 leden over heel Vlaanderen. Vorig jaar werden 7 vormingen georganiseerd met de volgende thema’s:  Boekhouding en fiscale tips  Inkoop beleid  Reclame en marketing  Winwin ‐en activaplan

3.2. Stad Gent Adres

Sint‐Niklaasstraat 27/401 9000 Gent Website www.gent.be Contactpersoon Danny Van Royen Tel. 09 266 84 00 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Het beleidsplan van de Dienst Economie Stad Gent heeft als organisatie het allochtoon uitdrukkelijk doel Gent als een aantrekkelijke en dynamische stad te bevorderen en te promoten waar het aangenaam wonen, werken en ondernemerschap? winkelen is. Vanuit die optiek streeft men onder andere naar kwalitatieve handelszaken, onafhankelijk van de etniciteit of nationaliteit van de uitbater. Allochtone ondernemers zijn in de eerste plaats ondernemers maar met een aantal bijkomende aandachtspunten. Inzicht in bedrijfsbeheer voor een goed gesprek met de boekhouder, vlotte communicatie met leveranciers en klanten in het Nederlands, kennis van de Belgische markt bij het kiezen van een geschikte locatie, toegang tot kapitaal, … zijn voor de meeste allochtonen geen evidentie. Bovendien beschikken zij over een minder uitgebreid netwerk waar zij zich correct kunnen informeren. Via het “inclusief beleid” van de Vlaamse overheid wil men door drempelverlagend te werken allochtone (kandidaat)ondernemers zoveel mogelijk aansluiting te laten vinden bij bestaande kanalen en acties. Resultaten De dienstverlening “allochtoon ondernemen” begeleidt allochtone (kandidaat)ondernemers bij de voorbereiding en opstart van hun zaak. De ondernemer en zijn idee staan steeds centraal. De trajectbegeleider geeft gratis advies bij elke stap en verwijst zoveel mogelijk door naar relevante instanties en organisaties. Daarnaast worden doelgroepgerichte cursussen en infosessies ingericht volgens de noden van de markt, zoals omkaderd bedrijfsbeheer met tolk, voortraject Nederlands voor bedrijfsbeheer,

23

Nederlands in de handelszaak, hygiëne in de horeca, beroepskaart, …

24

IV. Antwerpen 1. Lopende projecten 1.1. Anderstalig Ondernemen Promotor Syntra Vlaanderen Adres Kanselarijstraat 19 1000 Brussel Website www.syntravlaanderen.be Contactpersoon Clémence Suykens Tel. 02 227 49 94 E‐mail [email protected] Partners VDAB Subsidiekanaal WIP Looptijd 2010‐2011, verlengd 2011‐2012 Korte omschrijving project Anderstalig Ondernemen is een samenwerking met VDAB. Deze opleiding richt zich op werkloze kandidaat‐ondernemers die nog nauwelijks Nederlands spreken. In dit traject behalen ze in acht maanden tijd zowel een attest bedrijfsbeheer als een goede kennis van het Nederlands. In oktober start de opleiding opnieuw in Gent, Antwerpen, Genk en Brussel. Doelstelling(en) project Na afloop van het traject:  hebben de cursisten een attest bedrijfsbeheer.  hebben de cursisten een goed ontwikkeld en haalbaar ondernemersidee en een businessplan.  spreken de cursisten Nederlands op minstens een niveau 2.2.  hebben de cursisten kennisgemaakt met de belangrijkste organisaties en instanties voor ondernemers in Vlaanderen.  hebben de cursisten een sterk verbeterd inzicht in de Vlaamse markt. Tussentijdse resultaten  In Gent en Antwerpen studeerden in juni de eerste groepen af (25 cursisten). Alle cursisten slaagden voor het tussentijds examen boekhouden. Alle cursisten zitten op het gewenste niveau Nederlands.  Het partnerschap verloopt goed.  Er is een draaiboek opgesteld voor continuering van het project.  De uitbreiding naar Genk en Brussel wordt voorbereid.  In oktober starten minstens 45 mensen.

25

1.2. DIMA/KMO Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project




2. Afgelopen projecten 2.1. Actief en bewust starten en ondernemen Promotor UNACO Adres Noordersingel 9 bus 2 2140 Antwerpen Website www.unaco.be Contactpersoon Ibrahim Celik Tel. 0484 51 51 87 E‐mail [email protected] Partners Unizo Subsidiekanaal Agentschap Ondernemen (peterschapsprojecten) Looptijd 01/09/2008 ‐ 31/08/2010 Korte omschrijving project UNIZO en UNACO wilden samen 60 ondernemers beter leren zaken doen, dankzij de inzet van UNIZO‐experts en UNACO‐peter‐ ondernemers. UNACO zorgde voor de promotie, de werving en het

26

Behaalde resultaten

Leerpunten

Valkuilen

bijeenbrengen van de peters en de deelnemers. UNIZO leverde experts, ondersteunde de peters en stelde de UNIZO‐ peterschapswerking en het UNIZO‐peterplatform open voor de deelnemers. De ondernemers werden in groepen gedurende 18 maanden begeleid. Ze kregen 10 seminaries over uiteenlopende onderwerpen. De ondernemers werden verdeeld volgens hun sector en interesse. Aan de vormingen hebben meer dan 55 ondernemers deelgenomen. De vormingen hadden de volgende thema’s:  Time management  Gebruik van internet voor het vinden van nieuwe klanten  Internationale handel, export  Boekhoudkundige problemen  Buitenlandse ondernemers  Human resource management  Bouwcoach  Netwerk verschaffen De ondernemers weten meestal zelf niet wat ze nodig hebben. Dus is er nood aan een goed voorafgaand onderzoek om te bepalen rond welke thema’s men moet werken. De seminaries mogen iets interactiever. Door alleen te luisteren is de input soms te laag.

2.2. Allochtone ondernemers welkom Promotor Unizo Vorming Adres Spastraat 1000 Brussel Website www.unizo.be Contactpersoon Jan Boulogne Tel. 0478 35 39 39 E‐mail [email protected] Partners Adviesbureau Allochtoon Ondernemen, Stad Gent, Stebo vzw, Unizo Vlaams‐Brabant, SYNTRA Vlaanderen Subsidiekanaal ESF Vlaanderen Looptijd 01/01/2004 ‐ 31/12/2006 Korte omschrijving project Allochtone ondernemers starten dikwijls minder voorbereid op. Ze vinden niet altijd de weg naar de reguliere adviesverlener, zijn niet volledig geïnformeerd welke startersformaliteiten voor hun ondernemersidee van toepassing zijn. Daarnaast hebben ze een gebrekkige kennis van en gebruikt amper de beschikbare ondernemersnetwerken: er bestaat een beperkte kennis van mogelijke adviescentra, er is een beperkt lidmaatschapschap van

27

Behaalde resultaten

Leerpunten

Valkuilen

2.3. HALLO Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal

beroepsorganisaties, er is een beperkte deelname aan extra opleiding. Toch is er bereidheid om gebruik te maken van advies‐ en opleidingsmogelijkheden, indien deze persoonlijk worden aangeboden. UNIZO wilde de slaagkansen van alle kandidaat‐zelfstandige ondernemers verhogen ongeacht hun afkomst of achtergrond. Daartoe hanteerde de ondernemersorganisatie voor welbepaalde doelgroepen een aangepaste begeleiding. Het UNIZO‐project ‘Allochtone ondernemers welkom’, maakte dergelijke aangepaste begeleiding mogelijk in functie van de startpositie van de kandidaat‐ondernemer. Het project werd uitgevoerd in heel Vlaanderen met uitzondering van West‐Vlaanderen.  Ontwikkeling van een trajectbegeleiding voor startende ondernemers.  Ontwikkeling van de ‘ondernemerswegwijzer’ (www.ondernemerswegwijzer.be).  2000 prestarters en starters werden bereikt.  1800 monothematische contacten op 3 jaar.  180 langdurige trajecten op 3 jaar (gemiddeld 10u per traject).  500 prestarters werden opgeleid in de cursussen bedrijfsbeheer voor anderstaligen (i.s.m. SYNTRA Vlaanderen en de lokale SYNTRA).  Dikwijls zijn het kandidaat‐ondernemers die uiteindelijk niet opstarten, die in traject komen.  Degene die opstarten, komen eenmaal of komen zelfs niet in aanraking met de dienstverlening.  Allochtone kandidaat‐ondernemers plannen minder en zijn ‘kopers’: wanneer ze iets nodig hebben, weten ze u te vinden.  Dossiers voor kandidaat ondernemers zelf opstellen, in plaats van hen te stimuleren om het zelf te doen.

Unizo Meetjesland Langekruisstraat 7 9000 Gent www.unizo.be/gent‐meetjesland Wim Geirnaerdt 09 235 49 93 [email protected] Unizo Noord‐West‐Vlaanderen, Unizo Antwerpen‐Mechelen, Unizo Zuid‐West‐Vlaanderen Agentschap Ondernemen

28

Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten

1/11/2007 ‐ 30/10/2010  Uitbouwen van een netwerk in de provincies West‐Vlaanderen, Antwerpen en Oost‐Vlaanderen om de starterswerking bij de doelgroep allochtone starters bekend te maken.  Het informeren, begeleiden en adviseren van alle allochtone starters en dit via een aanpak op maat in de regio Antwerpen‐ Mechelen, Gent‐Meetjesland, Brugge‐Oostende en Kortrijk.         

Leerpunten

   



Valkuilen

   

2.4. Ondernemerscoach Promotor

Netwerk onthaalbureaus: alle onthaalbureaus kennen het aanbod. 12 collectieve infosessies in de taal van de allochtone ondernemer. 37 competentiescans. 320 oriëntatiegesprekken. 298 collectieve infosessies: beknopt informeren over voorwaarden en opstartformaliteiten. 236 begeleidingsgesprekken. 44 interventies bij de opmaak van het ondernemingsplan. 302 effectief opgestarte allochtone ondernemers. 40 post‐begeleidingen. Omdat er in West‐Vlaanderen te weinig kritische massa aanwezig was om collectieve trajecten aan te bieden, werden in deze provincie de allochtone starters individueel begeleid. Het begeleiden van allochtone starters was zeer tijdsintensief. Sommige allochtone starters dachten dat een professionele begeleiding automatisch resulteerde in een succesvolle opstart of een positieve beoordeling van hun kredietdossier. Buiten de wettelijke noodzaak zal er in de toekomst tijd en ruimte nodig zijn om enerzijds het contact met de doelgroep te kunnen behouden en anderzijds om een professionele relatie met de doelgroep te kunnen uitbouwen. De contacten met de allochtone organisaties verliepen moeizaam omwille van allerlei redenen: het bestuur was pril, er was geen interesse in een samenwerking, etc. De uitbouw van een kwalitatieve starterswerking en een aangepast netwerk zal een werk van lange adem zijn. De begeleiders hadden de nodige tijd nodig om de ondernemers te kunnen coachen. De begeleidingen waren arbeidsintensief. De communicatie met de doegroep verliep voornamelijk mondeling. Folders werden niet of nauwelijks gelezen. De toeleiders hadden niet altijd de juiste kennis van zaken, waardoor zij andere verwachtingen hadden.

UNACO

29

Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten

Leerpunten

Valkuilen

Noordersingel 9 bus 2 2140 Antwerpen www.unaco.be Ibrahim Celik 0484 51 51 87 [email protected] Unizo Managers van diversiteit 2008 ‐ 2009 Het project bestaat uit 2 luiken: enerzijds een tijdschrift uitbrengen en anderzijds starterseminaries verschaffen aan allochtone personen die hun eerste stappen zetten richting ondernemerschap. Er werden 4 tijdschriften op de markt gebracht met de volgende onderwerpen: 1. Ondernemers op de hoogte brengen van nieuwe wetgeving, subsidies, enz. 2. Succesvolle ondernemers in de kijkers plaatsen. 3. Een sector uitvergroot in beeld brengen. 4. Tot stand brengen van mogelijke samenwerkingsverbanden tussen ondernemers. Het tijdschrift is uitgedeeld aan 2500 ondernemers in Antwerpen. Een tijdschrift kan enigszins de ondernemers motiveren. Een dergelijk tijdschrift zou frequenter moeten uitgebracht worden. Een opmaak van zo’n tijdschrift moet professioneel ondersteund worden door vakmensen.

2.5. Peterschap Allochtoon Ondernemen Promotor VLAJO Adres Kapeldreef 60 3001 Heverlee Website www.vlajo.org Contactpersoon Annelies Gennez Tel. 016 29 84 01 E‐mail [email protected] Partners Stebo vzw, CISO vzw, Stad Antwerpen Subsidiekanaal Managers van Diversiteit Looptijd 01/11/2008 ‐ 31/10/2009 Korte omschrijving project Er gaat ondernemend talent verloren in het onderwijs, zeker allochtoon ondernemend talent. VLAJO versterkt de ondernemersambities in het onderwijs door o.a. succesvolle ondernemers voor de klas te brengen als rolmodellen in

30

Behaalde resultaten

Leerpunten

Valkuilen

een peterschap naar de klas toe. In het project Peterschap Allochtone Ondernemers (PAO) was het de bedoeling om allochtone ondernemers voor de klas te brengen. Dit met 2 doelstellingen: 1. voor leerlingen van allochtone afkomst een ondernemer als rolmodel tonen waarmee ze zich kunnen identificeren (i.p.v. de Belgische mannelijke veertiger in maatpak). 2. Leerlingen van autochtone afkomst zien dat allochtone ondernemers in de eerste plaats ondernemers zijn met dezelfde competenties en bezorgdheden als ondernemers van autochtone afkomst.  17 dynamische succesvolle allochtone ondernemers deden hun verhaal voor de klas.  10 klassen in Limburg en 10 klassen in Antwerpen werden bezocht.  400 leerlingen in Antwerpen en Limburg namen actief deel aan de infosessies en getuigenissen van de ondernemers.  Een getuigenboekje van de ondernemers werd samengesteld (http://stebo.brainlane.com/content/assets/Peterschapsproje ct_Allochtone_Ondernemers.pdf).  De wervingsinspanningen en het zoeken van geschikte kandidaten zijn zeer arbeidsintensief.  Omdat iemand een succesvol ondernemer is, wil niet zeggen dat hij automatisch vlot voor een klas gaat staan. In het project ondervingen we dit door: o een ‘voor de klas staan en uw verhaal doen’ training te organiseren voor de deelnemende ondernemers. o de ondernemer te laten vergezellen door een projectmedewerker. Bij de projectontwikkeling is de voorbereidingstijd zwaar onderschat. Er is veel meer moeite gegaan naar het selecteren, contacteren, informeren en overhalen van succesvolle allochtone ondernemers. Zelfs met een netwerk aan ondernemers vraagt het nog veel overredingskracht om hen te overhalen hun verhaal voor de klas te brengen.

3. Organisaties 3.1. Betiad Antwerpen (Unaco) Adres Noordersingel 9 bus 2 2140 Antwerpen Website www.unaco.be Contactpersoon Ibrahim Celik

31

Tel. E‐mail Hoe ondersteunt deze organisatie het allochtoon ondernemerschap?

Resultaten

03 669 86 00 [email protected] Door het verschaffen van infomomenten en vormingen naar allochtone ondernemers toe. De ondernemers met specifieke vragen kunnen ook in contact komen met succesvolle ondernemers die hun expertise delen en de jonge en onervaren ondernemers op pad helpen. De algemene doelstellingen van Betiad zijn:  Ondersteuning bieden aan startende ondernemers zodat zij op een correcte manier hun start aanvatten.  Ondersteuning bieden aan ondernemers rond de ontwikkeling van hun professionaliteit.  Een belangrijke expansie van aangesloten ondernemingen om hun concurrentiepositie op nationaal en internationaal vlak te kunnen versterken.  De belangen van de ondernemers verdedigen in België en Europa.  Een economische en sociale meerwaarde bieden aan de Belgische samenleving. Betiad heeft 222 leden over heel Vlaanderen. Vorig jaar werden 7 vormingen georganiseerd met de volgende thema’s:  Boekhouding en fiscale tips  Inkoop beleid  Reclame en marketing  Winwin ‐en activaplan

3.2. De8 Adres

Van Daelstraat 35 2140 Borgerhout Website www.de8.be Contactpersoon Kaudtar Boughaba Tel. 03 271 11 33 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze De8 werkt op verschillende terreinen aan gelijke kansen voor organisatie het allochtoon minderheden. Sinds kort houdt de organisatie zich ook bezig met ondernemerschap? ondernemerschap. Er werden al stuurgroepen georganiseerd bij verschillende groepen allochtone aspirant‐onderneemsters en onderneemsters, om te peilen naar hun noden. De8 wil in de toekomst verschillende acties rond allochtoon ondernemerschap uitvoeren.

32

Resultaten

De 8 heeft reeds een informatiereeks georganiseerd in samenwerking met SYNTRA Vlaanderen (testfase in het kader van EOS project droom van een eigen zaak)  3 groepen van elk ongeveer 15 vrouwen namen deel aan de stuurgroepen.  8 infosessies waar telkens 7 vrouwen aanwezig waren.

33

V. Vlaams‐Brabant 1. Afgelopen projecten 1.1. Allochtone ondernemers welkom Promotor Unizo Vorming Adres Spastraat 1000 Brussel Website www.unizo.be Contactpersoon Jan Boulogne Tel. 0478 35 39 39 E‐mail [email protected] Partners Adviesbureau Allochtoon Ondernemen, Stad Gent, Stebo vzw, Unizo Vlaams‐Brabant, SYNTRA Vlaanderen Subsidiekanaal ESF Vlaanderen Looptijd 01/01/2004 ‐ 31/12/2006 Korte omschrijving project Allochtone ondernemers starten dikwijls minder voorbereid op. Ze vinden niet altijd de weg naar de reguliere adviesverlener, zijn niet volledig geïnformeerd welke startersformaliteiten voor hun ondernemersidee van toepassing zijn. Daarnaast hebben ze een gebrekkige kennis van en gebruikt amper de beschikbare ondernemersnetwerken: er bestaat een beperkte kennis van mogelijke adviescentra, er is een beperkt lidmaatschapschap van beroepsorganisaties, er is een beperkte deelname aan extra opleiding. Toch is er bereidheid om gebruik te maken van advies‐ en opleidingsmogelijkheden, indien deze persoonlijk worden aangeboden. UNIZO wilde de slaagkansen van alle kandidaat‐zelfstandige ondernemers verhogen ongeacht hun afkomst of achtergrond. Daartoe hanteerde de ondernemersorganisatie voor welbepaalde doelgroepen een aangepaste begeleiding. Het UNIZO‐project ‘Allochtone ondernemers welkom’, maakte dergelijke aangepaste begeleiding mogelijk in functie van de startpositie van de kandidaat‐ondernemer. Het project werd uitgevoerd in heel Vlaanderen met uitzondering van West‐Vlaanderen. Behaalde resultaten  Ontwikkeling van een trajectbegeleiding voor startende ondernemers.  Ontwikkeling van de ‘ondernemerswegwijzer’ (www.ondernemerswegwijzer.be).  2000 prestarters en starters werden bereikt.  1800 monothematische contacten op 3 jaar.  180 langdurige trajecten op 3 jaar (gemiddeld 10u per traject).  500 prestarters werden opgeleid in de cursussen bedrijfsbeheer voor anderstaligen (i.s.m. SYNTRA Vlaanderen

34



Leerpunten

 

en de lokale SYNTRA). Dikwijls zijn het kandidaat‐ondernemers die uiteindelijk niet opstarten, die in traject komen. Degene die opstarten, komen eenmaal of komen zelfs niet in aanraking met de dienstverlening. Allochtone kandidaat‐ondernemers plannen minder en zijn ‘kopers’: wanneer ze iets nodig hebben, weten ze u te vinden.



Valkuilen

Dossiers voor kandidaat ondernemers zelf opstellen, in plaats van hen te stimuleren om het zelf te doen.

1.2. STIMULO Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten Leerpunten

Unizo Limburg Maastrichtersteenweg 254 3500 Hasselt www.unizo.be/limburg Patrick Buteneers 011 26 30 33 patrick.buteneers@unizo‐lim.be Unizo Vlaams Brabant Agentschap Ondernemen 01/11/2007 ‐ 31/10/2010 Het project had tot doel om de slaagkansen van allochtone startende ondernemers te verhogen door hen persoonlijk te informeren en te begeleiden, voor tijdens en na de start van hun bedrijf. Basis hiervoor vormde een ondernemingsplan dat in samenspraak met de adviseur werd uitgewerkt en bijgestuurd. Het project gaf ruimte om advies op maat aan te bieden dat tegemoet kwam aan de specifieke noden van allochtone ondernemers. Collectieve infosessies werden georganiseerd en individueel advies en verdere begeleiding maakten deel uit van het traject.  Meer dan 300 allochtone ondernemers werden met het project bereikt.  Om de 2 weken werden infosessies georganiseerd met gelegenheid tot individueel advies voor allochtone ondernemers naderhand.  Basisinfo werd (verplicht) collectief gegeven, voor verder advies kon men na de sessie terugkomen.  Allochtone ondernemers doen vooral beroep op hun netwerk, en hier geraak je moeilijk tussen.  Grootste nut van het project: ruimte om deze groep persoonlijk te bereiken, extra promotie en extra acties naar deze groep toe te doen.

35

Valkuilen



Allochtone ondernemers komen voor advies, basisinformatie. Een verdere stap wordt meestal niet gezet en zij haken af.

2. Organisaties 2.1. NFTE Adres

Bedrijvencentrum Senneberg Jean Monnetlaan 1 1804 Vilvoorde Website www.nfte.be Contactpersoon Lena Bondue Tel. 02 257 68 20 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze De organisatie biedt opleidingen aan personen uit de kansengroepen. organisatie het allochtoon Dit betreft enerzijds kortgeschoolde personen, langdurige werkzoekende personen en personen die omwille van allochtone ondernemerschap? origine moeilijkheden hebben bij hun professionele inschakeling. Tijdens de opleiding staat het aanwakkeren van ondernemingszin en het exploreren van het ondernemerschap als professionele piste voorop. Alle deelnemers ontwikkelen een businessplan voor een eigen project. 50 % van de 3300 bereikte deelnemers van NFTE Belgium is van allochtone origine. Resultaten Voor de volledige resultaten zie de website www.nfte.be  Sterke resultaten inzake het verbeteren van positieve en ondernemende attitudes.  92 % van de deelnemers maakt de opleiding af.  72 % doorstromingsresultaat d.w.z. : 23 % verder studeren, 42 % werken als ondernemende werknemer en 7 % opstart als ondernemer.

36

VI. Limburg 1. Lopende projecten 1.1. Anderstalig Ondernemen Promotor Syntra Vlaanderen Adres Kanselarijstraat 19 1000 Brussel Website www.syntravlaanderen.be Contactpersoon Clémence Suykens Tel. 02 227 49 94 E‐mail [email protected] Partners VDAB Subsidiekanaal WIP Looptijd 2010‐2011, verlengd 2011‐2012 Korte omschrijving project Anderstalig Ondernemen is een samenwerking met VDAB. Deze opleiding richt zich op werkloze kandidaat‐ondernemers die nog nauwelijks Nederlands spreken. In dit traject behalen ze in acht maanden tijd zowel een attest bedrijfsbeheer als een goede kennis van het Nederlands. In oktober start de opleiding opnieuw in Gent, Antwerpen, Genk en Brussel. Doelstelling(en) project Na afloop van het traject:  hebben de cursisten een attest bedrijfsbeheer.  hebben de cursisten een goed ontwikkeld en haalbaar ondernemersidee en een businessplan.  spreken de cursisten Nederlands op minstens een niveau 2.2.  hebben de cursisten kennisgemaakt met de belangrijkste organisaties en instanties voor ondernemers in Vlaanderen.  hebben de cursisten een sterk verbeterd inzicht in de Vlaamse markt. Tussentijdse resultaten  In Gent en Antwerpen studeerden in juni de eerste groepen af (25 cursisten). Alle cursisten slaagden voor het tussentijds examen boekhouden. Alle cursisten zitten op het gewenste niveau Nederlands.  Het partnerschap verloopt goed.  Er is een draaiboek opgesteld voor continuering van het project.  De uitbreiding naar Genk en Brussel wordt voorbereid.  In oktober starten minstens 45 mensen.

37

1.2. Intercultureel bedrijfsbeheer Promotor SYNTRA Vlaanderen Adres Kanselarijstraat 19 1000 Brussel Website www.syntravlaanderen.be Contactpersoon Luc Neyens Tel. 02 227 49 49 E‐mail [email protected] Partners SYNTRA Limburg, SYNTRA Genk, Stebo vzw Subsidiekanaal SYNTRA Vlaanderen, doelgroepen Looptijd Jaarlijks herzien Korte omschrijving project Iedereen die een eigen zaak wil starten in Vlaanderen moet een getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer (bbh) kunnen voorleggen of dit kunnen aantonen aan de hand van relevante ervaring. Het getuigschrift is één zaak, kennis hebben over handeldrijven en de bijhorende administratie een ander. In de reguliere opleidingen bbh merken we dat allochtone kandidaat ondernemers met taalachterstand niet altijd kunnen volgen, de inhoud niet beheersen en vlugger uitvallen of niet slagen. Dit zorgt ervoor dat veel toch opstarten, eventueel in een ‘creatieve’ constructie. Daarnaast zien we dat allochtone ondernemers informatie krijgen uit hun informeel circuit, welke niet altijd de juiste informatie voorziet. Werkwijze: 1. Afname TOOL test (taalniveau van cursist) 2. indeling in groepen a. Goed NL: reguliere bbh b. Matig NL: schakelcursus (economisch Nederlands en reguliere cursus bbh gelijktijdig) c. Minder NL: omkaderde cursus bbh (meer uur en aanwezigheid van intercultureel bemiddelaar, HERtaalt) 3. Opvolging a. Mogelijkheid tot extra‐scolaire begeleiding 4. Diploma‐uitreiking a. Voor heel de groep b. Extra duiding van begeleidingsmogelijkheden bij opstart Doelstelling(en) project  Allochtone kandidaat ondernemers een grotere slaagkans geven op bbh.  Deze cursisten een maximale duidelijkheid in het ondernemen in Vlaanderen geven door de cursus bbh verstaanbaar te maken voor hen, aangepast aan het taalniveau.  Het (economisch) Nederlands van de cursist verbeteren zodat hij/zij zelfredzaam is, eenmaal opgestart. Tussentijdse resultaten  Jaarlijks 1 cursus voor Turkstaligen (+/‐ 16 cursisten)

38

 

Jaarlijks 1 cursus voor Arabischtaligen (+/‐ 16 cursisten) Jaarlijks 1 schakelcursus, voor heterogene groepen (+/‐ 16 cursisten)

Naar een nieuw samenlevingsmodel voor multiculturele handelstraten

1.3. Promotor Adres


Stebo vzw Jaarbeurslaan 25 3500 Genk www.stebo.be Frank Maleszka 089 32 95 30 [email protected] Stad Genk, Agentschap Ondernemen Limburg, Syntra Limburg, Unizo Genk Managers van Diversiteit 01/01/2010 ‐ 31/12/2011 50 % van de pasgeborenen in Genk is van niet‐Belgische origine. Deze demografische verandering weerspiegelt zich ook in de handelstraten: meer en meer startende handelaars zijn van allochtone origine en nemen autochtone handelszaken over. Momenteel gebeurt dit vooral in de bovenlokale handelstraten, maar langzaamaan ook in het centrum van Genk. Niet alle allochtone handelaren zijn even succesvol. Maar de tijd dat de allochtone handelaar enkel een niet rendabele kebabzaak of groentewinkel opstartte, ligt ook al een poosje achter ons. De allochtone handelaar is daarentegen zelden aangesloten bij een lokale handelaarsvereniging, ondernemersorganisatie of gemeentelijk inspraakorgaan. Omdat zij niet aangesloten zijn bij een lokale handelaarsvereniging, zorgt ervoor dat ze minder contact hebben met de autochtone handelaars. En zoals in meerdere situaties maakt ook hier onbekend dikwijls onbemind. Er bestaan veel misverstanden en kleine irritaties kunnen oplopen tot serieuze wrijvingen omdat er geen of weinig communicatie is tussen de allochtone en de autochtone handelaars. Het is belangrijk om een handelaar niet als een geïsoleerde speler te zien, maar eerder als één van de actoren in een buurt. Handelaars zorgen met hun handelszaken immers dikwijls voor een ontmoetingsplatform voor de bewoners uit de buurt, sponsoren de lokale verenigingen, luisteren de straten op bij feestelijkheden, … . Handelaars zijn bijgevolg een groep die onontbeerlijk is wanneer men de sociale cohesie in een straat of buurt wil verhogen. Dit project beoogt dan ook een duurzame participatie van de allochtone handelaar aan het bestaande handelsapparaat zoals handelaarsvereniging, horecaraad, … .

39



De doelstelling van dit project is tweeledig: 1. Duurzame participatie van de allochtone handelaar aan het bestaande handelsapparaat. 2. Verhoging van de kwaliteit van de individuele allochtone handelaar. Om deze hoofddoelstellingen te bereiken, werden acties uitgewerkt onder volgende subdoelstellingen:  Subdoelstelling 1: Passend ondernemerschap in functie van de rendabiliteit van de eigen handelszaak.  Subdoelstelling 2: Passend ondernemerschap in functie van de verwachtingen van de omgeving/buurt.  Subdoelstelling 3: Participatie van de allochtone handelaars.  Subdoelstelling 4: Innovatie.  Subdoelstelling 5: Beeldvorming.  Subdoelstelling 6: Strategische LT‐visie rond etnisch ondernemen ontwikkelen en hierrond overdraagbare methodes ontwikkelen.  Handelaarsvereniging terug nieuw leven ingeblazen met een aantal allochtone bestuursleden.  Samen met de Provinciale Hogeschool Limburg werden innovatieve modellen voor allochtone handelszaken uitgewerkt.  Beeldvorming is gedraaid naar kleurrijke en levendige winkelstraat (banners, website, facebook, draagtassen, eindejaarsaffiches, …).

Ondernemende Nieuwe Limburger

1.4. Promotor Adres


Unizo Limburg Maastrichtersteenweg 254 3500 Hasselt www.unizo.be/limburg Patrick Buteneers 011 26 30 33 patrick.buteneers@unizo‐lim.be Limburgse Integratie Raad (LIR) Provincie Limburg Jaarlijks Jaarlijks wordt de award voor ‘Ondernemende Nieuwe Limburger’ uitgereikt. Aangezien het aandeel zelfstandige ondernemers van niet‐ Belgische origine blijft toenemen, wil het provinciebestuur en UNIZO‐ Limburg via dit initiatief dan ook deze ‘ondernemende nieuwe Limburgers’ belonen voor hun ondernemingszin. Deze award wordt toegekend door een jury bestaande uit:

40

  



1 ondernemer 1 vertegenwoordiger van de LIR Winnaar van award vorig jaar

De award wordt uitgereikt op de jaarlijkse bestuurdershappening van Unizo Limburg.  Positieve beeldvorming door succesvolle allochtone ondernemers in de kijker te plaatsen.  Allochtone ondernemers stimuleren om ook deel te nemen aan ondernemersnetwerken en buiten hun persoonlijke netwerken te treden.  Jaarlijks wordt de award uitgereikt.  Jury is gegroeid naar een divers platform bestaande uit een ondernemer, vertegenwoordiger van de LIR en de winnaar van de vorige award.

2. Afgelopen projecten 2.1. All in Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten

Leerpunten

VOKA Limburg Gouverneur Roppesingel 51 3500 Hasselt www.voka.be/limburg Johan Grauwels 011 56 02 00 [email protected]

‐ Agentschap Ondernemen 01/02/2006 ‐ 31/03/2007 Het All in project werd opgestart in 2006 ter bevordering van de allochtone integratie, meer bepaald hun deelname aan zakelijke netwerken. Onderzoek en de ervaring wees immers uit dat allochtone ondernemers minder tot weinig voorkomen op netwerkmeetings. Eerst werden ondernemers van niet‐Belgische origine samengebracht rond diverse thema’s om zo vervolgens door te stromen naar de reguliere zakelijke netwerken.  Samenkomsten rond bepaalde thema’s met deze ondernemers.  Deze allochtone ondernemers fungeerden ook als rolmodel in het project All Out van VOKA Limburg. Een ondernemer is een ondernemer. Het maakt niet uit of hij al dan

41

Valkuilen

2.2. All out Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten

Leerpunten

niet van Belgische origine is. We moeten opletten dat bepaalde benoemingen of focussen niet leiden tot segregatie. VOKA Limburg heeft hierdoor de beslissing genomen om ondernemers effectief als ondernemer te benaderen, los van hun etniciteit. In netwerken moet men blijvend investeren. Zo ook in netwerken met allochtone ondernemers. Wanneer de focus van projecten verandert, dreigen de contacten te verwateren.

VOKA Limburg Gouverneur Roppesingel 51 3500 Hasselt www.voka.be/limburg Johan Grauwels 011 56 02 00 [email protected] ‐ Agentschap Ondernemen 01/10/2007 ‐ 31/08/2010 Limburg telt een groot aantal allochtonen, de grootste concentraties treft men vooral aan in de oude mijngemeentes. Eigen aan allochtone jongeren is dat zij proportioneel gezien minder gemakkelijk verder studeren en doorgroeien in het bedrijfsleven, wat zich vertaalt in een relatief hogere jeugdwerkloosheid en werkloosheid in het algemeen in deze regio’s. Het project wilde succesvolle allochtone ondernemers voor de klas brengen zodat allochtone jongeren een meer herkenbaar rolmodel voor zich krijgen en zien dan ondernemerschap ook voor hen een valabele keuze kan zijn. All In legde de focus op de steden Hasselt, Genk, Beringen, Maasmechelen, Houthalen‐Helchteren en Heusden‐Zolder, aangezien deze gemeenten procentueel meer allochtone jongeren in de klas hebben.  Succesvolle allochtone ondernemers werden in verschillende Limburgse scholen (in 6 gemeenten) als rolmodel voor de klas gebracht.  Workshops rond ondernemerscompetenties werden aan de leerlingen aangeboden.  Mogelijkheid om van de praktijk te proeven via bedrijfsstage.  Een deel van de ondernemers van het All In project namen deel aan het All Out project om voor de klas te getuigen. Cfr. All In: focus op een bepaalde groep leidt uiteindelijk tot meer segregatie.

42

Valkuilen

Cfr. All In: blijvend investeren in netwerken.

2.3. Allochtone ondernemers welkom Promotor Unizo Vorming Adres Spastraat 1000 Brussel Website www.unizo.be Contactpersoon Jan Boulogne Tel. 0478 35 39 39 E‐mail [email protected] Partners Adviesbureau Allochtoon Ondernemen, Stad Gent, Stebo vzw, Unizo Vlaams‐Brabant, SYNTRA Vlaanderen Subsidiekanaal ESF Vlaanderen Looptijd 01/01/2004 ‐ 31/12/2006 Korte omschrijving project Allochtone ondernemers starten dikwijls minder voorbereid op. Ze vinden niet altijd de weg naar de reguliere adviesverlener, zijn niet volledig geïnformeerd welke startersformaliteiten voor hun ondernemersidee van toepassing zijn. Daarnaast hebben ze een gebrekkige kennis van en gebruikt amper de beschikbare ondernemersnetwerken: er bestaat een beperkte kennis van mogelijke adviescentra, er is een beperkt lidmaatschapschap van beroepsorganisaties, er is een beperkte deelname aan extra opleiding. Toch is er bereidheid om gebruik te maken van advies‐ en opleidingsmogelijkheden, indien deze persoonlijk worden aangeboden. UNIZO wilde de slaagkansen van alle kandidaat‐zelfstandige ondernemers verhogen ongeacht hun afkomst of achtergrond. Daartoe hanteerde de ondernemersorganisatie voor welbepaalde doelgroepen een aangepaste begeleiding. Het UNIZO‐project ‘Allochtone ondernemers welkom’, maakte dergelijke aangepaste begeleiding mogelijk in functie van de startpositie van de kandidaat‐ondernemer. Het project werd uitgevoerd in heel Vlaanderen met uitzondering van West‐Vlaanderen. Behaalde resultaten  Ontwikkeling van een trajectbegeleiding voor startende ondernemers.  Ontwikkeling van de ‘ondernemerswegwijzer’ (www.ondernemerswegwijzer.be).  2000 prestarters en starters werden bereikt.  1800 monothematische contacten op 3 jaar.  180 langdurige trajecten op 3 jaar (gemiddeld 10u per traject).  500 prestarters werden opgeleid in de cursussen bedrijfsbeheer voor anderstaligen (i.s.m. SYNTRA Vlaanderen en de lokale SYNTRA). Leerpunten  Dikwijls zijn het kandidaat‐ondernemers die uiteindelijk niet

43

 

opstarten, die in traject komen. Degene die opstarten, komen eenmaal of komen zelfs niet in aanraking met de dienstverlening. Allochtone kandidaat‐ondernemers plannen minder en zijn ‘kopers’: wanneer ze iets nodig hebben, weten ze u te vinden.



Valkuilen

Dossiers voor kandidaat ondernemers zelf opstellen, in plaats van hen te stimuleren om het zelf te doen.

2.4. Allochtone Ondernemers, Welkom! Promotor Unizo Limburg Adres Maastrichtersteenweg 254 3500 Hasselt Website www.unizo.be/limburg Contactpersoon Patrick Buteneers Tel. 011 26 30 33 E‐mail patrick.buteneers@unizo‐lim.be Partners Acton Subsidiekanaal Managers van Diversiteit Looptijd 01/11/2006 – 31/10/2009 Korte omschrijving project Via het project “Allochtoon ondernemerschap” wilde UNIZO Limburg gevestigde allochtone en autochtone ondernemers dichter bij elkaar brengen. Een belangrijke doelstelling van het project is ook de verbetering van de wederzijdse beeldvorming en communicatie van en tussen allochtone en autochtone ondernemers. Hiervoor werden er bedrijfsbezoeken bij allochtone ondernemers georganiseerd en werd er een award ‘Allochtone ondernemer’ uitgereikt. Uiteindelijke doelstelling was om allochtone ondernemers bij de werking van Unizo Limburg te betrekken en ze op langere termijn te laten doorgroeien naar het bestuur van Unizo Limburg. Behaalde resultaten  De award ‘Allochtone Ondernemer’ werd 3 maal uitgereikt.  Deze award is gegroeid naar award ‘Ondernemende Nieuwe Limburger’ en wordt jaarlijks uitgereikt.  Verschillende allochtone ondernemers werden lid van lokale Unizo verenigingen.  Jaarlijks verschenen 3 portretten van succesvolle allochtone ondernemers in het ledenblad ‘Unizo Limburg Magazine’. Leerpunten  Allochtone ondernemers betrekken bij de Unizo werking is een groeiproces. Een soortgelijk proces werd jarengeleden uitgevoerd om meer vrouwen bij de Unizo werking te betrekken.  Om allochtone ondernemers in het bestuur te krijgen, moet dit van onderuit groeien: eerst actief in een lokale Unizo afdeling, bestuurslid in een lokale Unizo afdeling om vervolgens te

44

Valkuilen

 

kunnen doorgroeien naar het bestuur van Unizo Limburg. Moeilijk om allochtone ondernemers mee op bezoek te krijgen naar autochtone ondernemers, zelfs als een organisatie van de allochtone ondernemers betrokken wordt in de organisatie. Ledenorganisaties van allochtone handelaars hebben een minder wervende kracht aangezien het lidmaatschap vrijblijvender is.

2.5. InTrO (Integraal Traject naar Ondernemerschap voor inburgeraars) Promotor Stebo vzw Adres Jaarbeurslaan 25 3600 Genk Website www.stebo.be Contactpersoon Frank Maleszka Tel. 089 32 95 30 E‐mail [email protected] Partners Onthaalbureau Inburgering Limburg, VDAB Limburg, SYNTRA Limburg, Agentschap Ondernemen Limburg, Ondernemersatelier Subsidiekanaal Managers van Diversiteit Looptijd 01/11/2006 ‐ 31/10/2009 Korte omschrijving project Tewerkstelling is een goede manier om zich te integreren. Zo ook zelftewerkstelling. Heel wat nieuwkomers hebben in het land van herkomst reeds een zelfstandige activiteit uitgeoefend, meestal in een minder gereglementeerde setting als in Vlaanderen. Het inburgeringsbeleid focust in haar arbeidsoriëntatie vooral op tewerkstelling in loondienst. InTrO ontwikkelde een traject naar ondernemerschap in Vlaanderen. Dit traject is complementair aan het tewerkstellingstraject en verwijst door en koppelt terug tussen de partners. Behaalde resultaten  Een traject met bijhorend doorverwijs ‐en terugkoppelingsschema tussen de partners werd ontwikkeld.  In 3 jaar tijd waren er 966 contacten met inburgeraars met ondernemersaspiraties.  252 inburgeraars volgden een traject naar ondernemerschap gedurende de 3 jaar.  71 personen die het traject volgeden startten hun eigen zaak op. Leerpunten  Vertragend effect: aangezien inburgeraars nog een aantal randvoorwaarden moeten aanpakken, duurt het een tijd na de begeleiding totdat ze opstarten.  De mindswitch tussen ondernemen in het land van herkomst en ondernemen in Vlaanderen is een belangrijk proces om met de inburgeraar door te maken om tot een succesvolle

45

ondernemer komen. 

Valkuilen

Het machtig zijn van de Nederlandse taal zien als een kritische succesfactor voor succesvol ondernemen in Vlaanderen.

2.6. Mozaïek Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten

VOKA Limburg Gouverneur Roppesingel 51 3500 Hasselt www.voka.be/limburg Johan Grauwels 011 56 02 00 [email protected] Het Belang van Limburg, Radio2 Limburg, TV Limburg Managers Van Diversiteit (Minister van Inburgering) 01/12/2006 ‐ 31/03/2007 en 01/01/2008 ‐ 01/07/2008 Grenzen vervagen en steeds meer mensen van niet Belgische origine vestigen zich in België en Limburg. Het project heeft als doelstelling dit te leren zien als verrijking, als een kans om van anderen te leren en te zoeken naar de complementariteit. Een mozaïek is een geheel van allemaal aparte gekleurde steentjes die samen een mooi beeld geven. De samenleving dient ook in die zin te evolueren. Integratie van diversiteit oftewel Limburgering. Dit project had 2 doelstellingen; 1. De soms negatieve beeldvorming over ondernemers van niet‐ Belgische origine doorbreken. Door de bijdrage van deze ondernemer voor onze maatschappij te benadrukken kan een positiever beeld van het allochtoon ondernemerschap ingang vinden. 2. Een rolmodel aanreiken voor de allochtonen zelf om een duidelijk en bereikbaar rolmodel te hebben waaraan ze zich kunnen spiegelen. Succesvol ondernemen is ook voor niet‐ Belgen een haalbare kaart. De nadruk op de succesverhalen stimuleert andere niet‐Belgen om ook hun kans te wagen.  In de eerste Mozaïek werden 10 succesvolle Limburgse ondernemers van niet Belgische origine in beeld gebracht op TVL, Radio 2 en Het Belang Van Limburg. 1 ondernemer per week en dit gedurende 10 weken.  In de vervolgfase op Mozaïek werden er nog 6 succesvolle ondernemers van niet‐Belgische origine in beeld gebracht.  De getuigenissen zijn terug te vinden op http://www.voka.be/limburg/infotheek/Pages/Limburgsemoza

46

Leerpunten

Valkuilen

iek.aspx. Voka Limburg wil niet langer de nadruk op het verschil leggen, maar op de gemeenschappelijkheden, op de complementariteit van de ondernemers van niet Belgische origine en van wat zij wel kunnen. Uit dit leerpunt ontstond dan ook het project ‘Internationaal talent’: www.internationaaltalent.be. Het blijven hangen in de focus wat ondernemers van niet Belgische origine niet kunnen, in plaats van te focussen op wat zij wel kunnen.

2.7. Ondernemende inburgeraars op koers Promotor Stebo vzw Adres Jaarbeurslaan 25 3600 Genk Website www.stebo.be Contactpersoon Frank Maleszka Tel. 089 32 95 30 E‐mail [email protected] Partners Gusto cvba Subsidiekanaal Agentschap Binnenlands Bestuur (Experimentele projectsubsidies etnisch‐culturele minderheden) Looptijd 01/09/2010 ‐ 31/08/2011 Korte omschrijving project InTrO was een sterk project in Limburg. Maar werkt dit model ook in West‐Vlaanderen? Met ‘Ondernemende inburgeraars op koers’ werd de kennis die is opgedaan in InTrO, namelijk de begeleiding als het doorverwijs‐ en het terugkoppelschema, uitgetest in West‐Vlaanderen. Zowel in West‐Vlaanderen als in Limburg werden inburgeraars met aspiratie naar ondernemen begeleid in het integraal traject. Behaalde resultaten  Een traject met bijhorend doorverwijs‐ en terugkoppelingschema tussen de partners werd ontwikkeld.  Bereikmatrix ontwikkeld: iedere etnische groep heeft haar communicatiekanalen en manieren om het te kunnen bereiken. Dit werd in een bruikbare matrix gegoten.  150 inburgeraars werden in West‐Vlaanderen en Limburg bereikt.  Een catalogus goede praktijken van allochtone ondernemers werd samengesteld. Leerpunten  Bevestiging van InTrO.  Vertragend effect: aangezien inburgeraars nog een aantal randvoorwaarden moeten aanpakken, duurt het een tijd na de begeleiding totdat ze opstarten.  De mindswitch tussen ondernemen in het land van herkomst

47



en ondernemen in Vlaanderen is een belangrijk proces om met de inburgeraar door te maken om tot een succesvolle ondernemer komen. Langdurige projecten met een strategische focus zijn moeilijk voor etniciteiten die dit niet als competentie overgedragen krijgen.



Valkuilen

Het machtig zijn van de Nederlandse taal zien als een kritische succesfactor voor succesvol ondernemen in Vlaanderen.

2.8. Opstapopleidingen Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project


SYNTRA Limburg Herkenrodestraat 20 3600 Genk www.syntra‐limburg.be Chris Venken 011 28 60 50 chris.venken@syntra‐limburg.be Stebo vzw Impulsfonds 01/09/2006 ‐ 31/08/2007 Levenslang Leren is geen keuze meer, maar pure noodzaak. We zien echter dat allochtone ondernemers minimaal terug te vinden zijn in de ondernemersopleidingen (buiten bbh) binnen SYNTRA. En juist zij zouden er baat bij hebben; hoe kan ik mij beter commercieel ontplooien, hoe doe ik mijn eerste aanwerving, … . Door aangepaste opleidingen aan te bieden aan de allochtone ondernemers en met een intensieve werving, allochtone ondernemers over de streep trekken een ondernemersopleiding te volgen. Dit ‘proeven’ moet leiden tot een vlottere doorstroom naar de reguliere opleidingen zodat de opstapopleidingen een ‘opstapje’ zijn naar de reguliere opleidingen.  Een opleiding marketing en een opleiding Excel voor de KMO werden samengesteld.  De 2 opleidingen zorgden voor 20 inschrijvingen en cursisten.  

Allochtone ondernemers tot een opleiding stimuleren is zeer arbeidsintensief. Zeker wanneer de opleiding niet verplicht is zoals dit wel het geval is voor bedrijfsbeheer en beroepskennis. Opleidingen gaan dikwijls door op openingsuren (geen personeel).

Valkuilen

 

Vraag tot opleiding in hun taal en hierbij een sterkere instroom. ‘Gratis’ leidt tot verwatering engagement van de cursisten: men komt te laat, niet altijd, … .

48

2.9. Peterschap Allochtoon Ondernemen Promotor VLAJO Adres Kapeldreef 60 3001 Heverlee Website www.vlajo.org Contactpersoon Annelies Gennez Tel. 016 29 84 01 E‐mail [email protected] Partners Stebo vzw, CISO vzw, Stad Antwerpen Subsidiekanaal Managers van Diversiteit Looptijd 01/11/2008 ‐ 31/10/2009 Korte omschrijving project Er gaat ondernemend talent verloren in het onderwijs, zeker allochtoon ondernemend talent. VLAJO versterkt de ondernemersambities in het onderwijs door o.a. succesvolle ondernemers voor de klas te brengen als rolmodellen in een peterschap naar de klas toe. In het project Peterschap Allochtone Ondernemers (PAO) was het de bedoeling om allochtone ondernemers voor de klas te brengen. Dit met 2 doelstellingen: 1. voor leerlingen van allochtone afkomst een ondernemer als rolmodel tonen waarmee ze zich kunnen identificeren (i.p.v. de Belgische mannelijke veertiger in maatpak). 2. Leerlingen van autochtone afkomst zien dat allochtone ondernemers in de eerste plaats ondernemers zijn met dezelfde competenties en bezorgdheden als ondernemers van autochtone afkomst. Behaalde resultaten  17 dynamische succesvolle allochtone ondernemers deden hun verhaal voor de klas.  10 klassen in Limburg en 10 klassen in Antwerpen werden bezocht.  400 leerlingen in Antwerpen en Limburg namen actief deel aan de infosessies en getuigenissen van de ondernemers.  Een getuigenboekje van de ondernemers werd samengesteld (http://stebo.brainlane.com/content/assets/Peterschapsproje ct_Allochtone_Ondernemers.pdf). Leerpunten  De wervingsinspanningen en het zoeken van geschikte kandidaten zijn zeer arbeidsintensief.  Omdat iemand een succesvol ondernemer is, wil niet zeggen dat hij automatisch vlot voor een klas gaat staan. In het project ondervingen we dit door: o een ‘voor de klas staan en uw verhaal doen’ training te organiseren voor de deelnemende ondernemers. o de ondernemer te laten vergezellen door een projectmedewerker. Valkuilen Bij de projectontwikkeling is de voorbereidingstijd zwaar onderschat.

49

Er is veel meer moeite gegaan naar het selecteren, contacteren, informeren en overhalen van succesvolle allochtone ondernemers. Zelfs met een netwerk aan ondernemers vraagt het nog veel overredingskracht om hen te overhalen hun verhaal voor de klas te brengen. 2.10. Stimuleren van ondernemerschap bij allochtone jongeren in het onderwijs Promotor Unizo Limburg Adres Maastrichtersteenweg 254 3500 Hasselt Website www.unizo.be/limburg Contactpersoon Patrick Buteneers Tel. 011 26 30 33 E‐mail patrick.buteneers@unizo‐lim.be Partners ‐ Subsidiekanaal Managers van Diversiteit Looptijd 01/01/2009 ‐ 31/08/2011 Korte omschrijving project In scholen in Limburg werden aan leerlingen infosessies rond ondernemen gegeven om ondernemerschap meer ingang te doen vinden bij de schoolgaande jeugd. In dit project werd de mogelijkheid geboden aan scholen met een hoog percentage allochtone leerlingen om een herkenbaar profiel voor de klas te krijgen. Dit kon ondermeer de awardwinnaar ‘Ondernemende Nieuwe Limburger’ zijn. Daarnaast werden er bedrijfsbezoeken georganiseerd voor de scholen aan bedrijven die aansluiten bij de opleiding van de jongeren, maar ook bij het profiel van de leerlingen. Behaalde resultaten  30 sessies per jaar werden georganiseerd (infosessies en bedrijfsbezoeken). Leerpunten  Vervoersonkosten (om bedrijf te bezoeken) is dikwijls voor scholen een breekpunt. Valkuilen  Eenmaal subsidies wegvallen en de school moet instaan voor de vervoersonkosten, vallen de bezoeken stil (ondanks de blijvende interesse vanuit de scholen). 2.11. STIMULO Promotor Unizo Limburg Adres Maastrichtersteenweg 254 3500 Hasselt Website www.unizo.be/limburg Contactpersoon Patrick Buteneers Tel. 011 26 30 33

50

E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project


Valkuilen

patrick.buteneers@unizo‐lim.be Unizo Vlaams Brabant Agentschap Ondernemen 01/11/2007 ‐ 31/10/2010 Het project had tot doel om de slaagkansen van allochtone startende ondernemers te verhogen door hen persoonlijk te informeren en te begeleiden, voor tijdens en na de start van hun bedrijf. Basis hiervoor vormde een ondernemingsplan dat in samenspraak met de adviseur werd uitgewerkt en bijgestuurd. Het project gaf ruimte om advies op maat aan te bieden dat tegemoet kwam aan de specifieke noden van allochtone ondernemers. Collectieve infosessies werden georganiseerd en individueel advies en verdere begeleiding maakten deel uit van het traject.  Meer dan 300 allochtone ondernemers werden met het project bereikt.  Om de 2 weken werden infosessies georganiseerd met gelegenheid tot individueel advies voor allochtone ondernemers naderhand.  Basisinfo werd (verplicht) collectief gegeven, voor verder advies kon men na de sessie terugkomen.  Allochtone ondernemers doen vooral beroep op hun netwerk, en hier geraak je moeilijk tussen.  Grootste nut van het project: ruimte om deze groep persoonlijk te bereiken, extra promotie en extra acties naar deze groep toe te doen.  Allochtone ondernemers komen voor advies, basisinformatie. Een verdere stap wordt meestal niet gezet en zij haken af.

3. Organisaties 3.1. Betiad Limburg (Acton) Adres Martelarenlaan 46 3500 Hasselt Website www.acton.be Contactpersoon Özkan Yilmaz Tel. 011 43 64 05 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Door het verschaffen van infomomenten en vormingen naar organisatie het allochtoon allochtone ondernemers toe. ondernemerschap? De ondernemers met specifieke vragen kunnen ook in contact komen met succesvolle ondernemers die hun expertise delen en de jonge en

51

Resultaten

onervaren ondernemers op pad helpen. De algemene doelstellingen van Betiad zijn:  Ondersteuning bieden aan startende ondernemers zodat zij op een correcte manier hun start aanvatten.  Ondersteuning bieden aan ondernemers rond de ontwikkeling van hun professionaliteit.  Een belangrijke expansie van aangesloten ondernemingen om hun concurrentiepositie op nationaal en internationaal vlak te kunnen versterken.  De belangen van de ondernemers verdedigen in België en Europa.  Een economische en sociale meerwaarde bieden aan de Belgische samenleving. Betiad heeft 222 leden over heel Vlaanderen. Vorig jaar werden 7 vormingen georganiseerd met de volgende thema’s:  Boekhouding en fiscale tips  Inkoop beleid  Reclame en marketing  Winwin ‐en activaplan

52

VII. Vlaanderen 1. Lopende projecten Taal‐ en leercoach

1.1. Promotor Adres




Syntra Vlaanderen Kanselarijstraat 19 1000 Brussel www.syntravlaanderen.be Clémence Suykens 02 227 49 94 [email protected] SYNTRA‐netwerk ESF Sinds 2008 In alle SYNTRA afdelingen is een taal‐ en leercoach aanwezig. De taal ‐ en leercoach is er voor alle SYNTRA cursisten die een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Anderstaligen met taalproblemen en cursisten met weinig studeerervaring of een leerprobleem, kunnen bij deze persoon terecht. De coach is er voor alle cursisten, maar zeker in de grootsteden is een groot deel van de klanten allochtoon. De coaches bedienen in 2011 minstens 350 mensen. Deze cursisten hebben een hoger slaagpercentage dan gemiddeld. In 2009‐2010 werden 387 cursisten bereikt.

2. Afgelopen projecten 2.1. DOD – Divers Ondernemende Dames Promotor Syntra Vlaanderen Adres Kanselarijstraat 19 1000 Brussel Website www.syntravlaanderen.be Contactpersoon Clémence Suykens Tel. 02 227 49 94 E‐mail [email protected] Partners Levanto, Adviesbureau voor Zelfstandigen Subsidiekanaal Managers van Diversiteit Looptijd 15/12/2006 ‐ 30/11/2007

53

Korte omschrijving project


Een voortraject aanbieden voor kandidaat‐onderneemsters, met extra aandacht voor allochtone vrouwen. Ontwikkelen van een toeleidingsmethodiek om allochtone vrouwen te bereiken. Organisatie van een studiedag ‘Doceren in Diversiteit’. In totaal hebben 53 vrouwen zich ingeschreven voor de cursus DOD. Er was echter een grote uitval. Er hebben 23 dames de cursus beëindigd.  



Valkuilen

  

De cursus speelt in op een reële nood bij vrouwen; ze kunnen namelijk in een beschermde omgeving uitzoeken of het ondernemerschap iets voor hen is. De verwachtingen aan het begin van de cursus moeten goed worden afgetoetst, zowel bij de docent als bij de cursist. In deze cursussen heeft de docente daar veel aandacht aan geschonken en dat is de reden van de grote tevredenheid. Indien er informatie verspreid wordt via klassieke kanalen als kranten, websites is de respons bij autochtone vrouwen zeer groot. Voor de benadering van de allochtone vrouwen is een meer gerichte en tijdsintensieve aanpak nodig. De kennis van de taal moet aangepast worden aan de specifieke eisen van de kandidaat‐ondernemers. Vooral bij de allochtone vrouwen was de uitval groot.

OK ‐ Ondernemen met kansengroepen

2.2. Promotor Adres


NFTE Belgium Bedrijvencentrum Senneberg Jean Monnetlaan 1 1804 Vilvoorde www.nfte.be Lena Bondue 02 257 68 20 [email protected] Atel Antwerpen, Studiecentrum voor Ondernemerschap Ehsal Brussel, Syntra Vlaanderen, Vlerick Leuven Gent Management School. ESF 01/07/2006 ‐ 31/12/2007 Het doel van het project was dat meer personen uit de kansengroepen kiezen voor het ondernemerschap en ondernemende attitudes om te komen tot duurzame professionele inschakeling, als zelfstandige of als werknemer. Het project richtte zich vooral op het ontwikkelen, aanpassen en innoveren van curricula, concepten en methodieken die ondernemerschaps‐educatie vernieuwen en efficiënter maken.

54


  





Valkuilen

Ontwikkeld curriculum “Openstaan voor Ondernemingszin en ondernemerschap” Ontwikkeld curriculum “Positieve attitudes” Ontwikkeld curriculum Creativiteit en Innovatie binnen ondernemerschapseducatie Het bleek een zeer moeilijke opdracht te zijn om voor de finale doelgroep efficiënte, effectieve en aangepaste curricula te ontwikkelen. De eenvoud en relevantie die voorop moet staan in het werken met kanszoekende jongeren zit wat haaks op de vele uitdagingen die ondernemers ondervinden. De passie voor het ontwikkelen van een businessproject is iets waar de doelgroep in uitblinkt, alsook de energie en de motivatie (vaak door noodzaak) om het plan te doen slagen maar het beheersmatig aspect van ondernemen blijkt vaak ondermaats.

Het project beoogde finaal een gecoördineerde aanpak om drie doelgroepen te sensibiliseren voor ondernemerschapseducatie, namelijk de finale doelgroep van kanszoekende jongeren en jong volwassenen, de intermediairen die met deze jongeren werken en de beleidsmakers die het kader creëren van waaruit activiteiten en initiatieven kunnen worden ontwikkeld. Het project is er evenwel niet volledig in geslaagd deze drie doelgroepen via een structurele dialoog samen te brengen, omwille van de grote versplintering van het ondernemerswerkveld en de verschillende ministers en bevoegdheden die raken aan ondernemerschap en educatie.

2.3. Ondernemers aller landen Promotor Kanaal Z Adres Medialaan 1 1800 Vilvoorde Website www.kanaalz.rnews.be Contactpersoon Jeroen Bernaers Tel. 02 467 57 07 E‐mail [email protected] Partners ‐ Subsidiekanaal Agentschap Ondernemen Looptijd 01/08/2007 ‐ 31/08/2008 Korte omschrijving project Kanaal Z wilde het allochtoon ondernemerschap in Vlaanderen bevorderen via de 13‐delige tv‐reeks 'Anders Getoond' waarin succesvolle ondernemers van allochtone origine werden geportretteerd. De dertiendelige reeks portretteerde succesvolle ondernemers van Behaalde resultaten allochtone origine. De 13 geportretteerde ondernemers hadden hun wortels in diverse landen en culturen – en zijn in hoge mate “self made man” of “self made woman”. Ze werden niet alleen geschetst op basis

55

Leerpunten

Valkuilen

2.4. Rainbow economy Promotor Adres Website Contactpersoon Tel. E‐mail Partners Subsidiekanaal Looptijd Korte omschrijving project

Behaalde resultaten

van hun bedrijfsactiviteiten en de obstakels die ze moesten overwinnen om hun onderneming uit te bouwen, maar ook op basis van hun familiale, culturele en religieuze achtergrond. Elke aflevering bevatte een minireportage over een recent gestarte allochtone ondernemer, die van de ervaren ondernemer advies meekreeg. De titel verwees zowel naar de allochtone ondernemers zelf, die anders zijn, als naar de andere invalshoek. Kanaal Z wilde afstappen van de allochtonen die alleen maar op een negatieve manier in het nieuws komen. Bedoeling was om de allochtone gemeenschap anders te tonen. Niet langer de nadruk op het verschil leggen, maar op de gemeenschappelijkheden, op de complementariteit van de ondernemers van niet Belgische origine en van wat zij wel kunnen. Het blijven hangen in de focus wat ondernemers van niet Belgische origine niet kunnen, in plaats van te focussen op wat zij wel kunnen.

De Overmolen Cellebroersstraat 16 1000 Brussel www.deovermolen.be Mark D’Hondt 02 513 09 99 [email protected] EHSAL, de Hefboom, de Beursschouwburg, Regionaal integratiecentrum, Foyer Brussel, Fiscaal en Juridisch studiebureau ESF 01/07/2005 ‐ 31/12/2007 Rainbow Economy wilde inspelen op de wens van verschillende nieuwkomers in Brussel om zelfstandig iets op te zetten, startend met kleine haalbare zaakjes die ze eigenhandig kunnen (leren) runnen. Daartoe bood het project aan asielzoekers en nieuwkomers experimenteerruimte, om hun ondernemende vaardigheden uit hun land van herkomst, in België te exploiteren en verder vorm te geven, met het oog op het opdoen van werkervaring als zelfstandig ondernemer in een Belgische context. Daarnaast wilden ze een oplossing zoeken voor de financiële, juridische en administratieve obstakels van deze doelgroepen.  38 immigranten kregen een intensieve begeleiding.  4 ondernemers kregen individuele begeleiding.  9 prestarters in de catering sector, die later samen een coöperatieve vennootschap hebben opgestart, en 6 andere ondernemers kregen begeleiding in groep.  Tijdens drie edities van het muziekfestival Klinkende Munt werd een experimentele markt georganiseerd waar

56

Leerpunten

Valkuilen

nieuwkomers hun producten konden voorstellen. Op basis van de evaluaties bleek dat de trainingprogramma’s teveel nadruk legden op de theorie en te weinig op de praktijk. De deelnemers wilden leren van de ervaringen van succesvolle immigrantondernemers. Daarnaast wilden ze ook in contact komen met organisaties die hen verder konden helpen. Het is aangewezen de activiteiten ’s avonds te organiseren in plaats van overdag. Het was moeilijk om de doelgroep te bereiken. Bij de opstart van dergelijke projecten is een breed netwerk met verschillende actoren cruciaal: immigrantenorganisaties, NGO’s, publieke instanties, etc. De relaties met de overheid waren te beperkt om te lobbyen tegen de financiële, juridische en administratieve obstakels van deze doelgroepen.

3. Organisaties 3.1. Betiad Adres

Meeûssquare 23 1000 Brussel Website www.betiad.be Contactpersoon Savas Metin Tel. 02 218 67 23 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Door het verschaffen van infomomenten en vormingen naar organisatie het allochtoon allochtone ondernemers toe. ondernemerschap? De ondernemers met specifieke vragen kunnen ook in contact komen met succesvolle ondernemers die hun expertise delen en de jonge en onervaren ondernemers op pad helpen. De algemene doelstellingen van Betiad zijn:  Ondersteuning bieden aan startende ondernemers zodat zij op een correcte manier hun start aanvatten.  Ondersteuning bieden aan ondernemers rond de ontwikkeling van hun professionaliteit.  Een belangrijke expansie van aangesloten ondernemingen om hun concurrentiepositie op nationaal en internationaal vlak te kunnen versterken.  De belangen van de ondernemers verdedigen in België en Europa.  Een economische en sociale meerwaarde bieden aan de Belgische samenleving. Resultaten Betiad heeft 222 leden over heel Vlaanderen. Vorig jaar werden 7

57

vormingen georganiseerd met de volgende thema’s:  Boekhouding en fiscale tips  Inkoop beleid  Reclame en marketing  Winwin ‐en activaplan 3.2. Hefboom Adres

Vooruitgangstraat 333/5 1030 Brussel Website www.hefboom.be Contactpersoon Marion Cahen Tel. 02/205 17 20 E‐mail [email protected] Hoe ondersteunt deze Hefboom staat voor integratie van mensen uit de kansengroepen via organisatie het allochtoon tewerkstelling. Deze missie concretiseert zich in kredietverlening en advies aan organisaties uit de Sociale Economie. Deze organisaties ondernemerschap? creëren arbeidsplaatsen voor kansengroepen. De tewerkstelling van mensen uit de kansengroepen kan ook via zelftewerkstelling gebeuren. Hefboom wenst een rol te spelen in het toeleiden van kansengroepen naar zelfstandig ondernemerschap door hen krediet en begeleiding te verlenen. Hiervoor heeft Hefboom een partnerschap afgesloten met het Participatiefonds, waarbij samengewerkt wordt rond het product: de Solidaire Lening. Dit product focust zich op ondernemers of kandidaat ondernemers die geen toegang hebben tot het bankkrediet. De dienstverlening hierbij is tweedelig: kredietverlening en begeleiding. De bedoeling van de kredietverlening is om kredieten te verlenen aan (kandidaat)ondernemers die geen aangepaste financiering vinden in het traditionele bankcircuit voor de opstart of uitbouw van leefbare projecten. Aangezien de activiteiten met betrekking tot microfinanciering afhankelijk zijn van subsidiëring is het belangrijk niet marktverstorend op te treden en zich enkel te focussen op ondernemers die geen toegang hebben tot het bankkrediet. Hefboom en de Solidaire Lening Samen met het Participatiefonds biedt Hefboom het kredietproduct Solidaire Lening aan. Hefboom staat in voor de kredietanalyse en een begeleiding, het Participatiefonds stelt het krediet ter beschikking. Hefboom in de toekomst

58

Resultaten

De samenwerking met het Participatie Fonds loopt tot 31 december 2011. Daarna zal Hefboom zijn eigen microkrediet kunnen aanbieden, voor een ruimer doelpubliek (geen uitgesloten sector meer) en een breder aanbod, o.a. een hoger bedrag. Hefboom heeft als doel een sterker en breder netwerk aan steunpunten op te bouwen om ons doelpubliek beter en doeltreffender te kunnen bereiken. In 2010 werden 100 aanvragen voor een solidaire lening ingediend. 52 dossiers werden voor het kredietcomité gebracht en in het totaal werden 26 leningen toegekend.

59

Best practices in Vlaanderen

Recommend Documents