Talent bij je kind: stimuleren of niet? Hoe fit ben jij? Ianka Fleerackers. Special angst Moeten we schrik hebben van onze angsten?

ba Een ng nu va mm Rub rieksnaam nt e ew ro or m de n?

HET MAGAZINE DAT DEUGD DOET

Special angst

Moeten we schrik hebben van onze angsten? Ianka Fleerackers

een uitgave van CM antwerpen editie 7 • lente 2013

Talent bij je kind: stimuleren of niet? Hoe fit ben jij?

Doe mee aan onze conditie-enquête en win een nieuwe sportuitrusting

1

Haal de lente in huis... tijdens de

Winsol opendeurdagen VAN VrijdAg

INHOUD

8 t.e.m. zoNdAg 17 maart

14

nu

lenteacties

06

28

32

48

R AM E n En D ROLLu EuREn, IKEn, P OO R tEn En ZOnW ERIng

ENQUÊTE p. 32 +hoe fit ben jij?

Doe mee en win een sportieve prijs!

ramen & deuren

rollu iken

poort en

zonwe

ring

NIEUWS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-5, 22, 30 SPECIAL: SCHRIK VAN ONZE ANGSTEN? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 06 GEPIMPTE FIETS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 ZIN & ONZIN VAN CHECK-UPS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 MOVE TO IMPROVE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 REVALIDEREN IN PULDERBOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 OPROEP CONDITIE-ENQUÊTE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 TALENTEN BIJ DE JEUGD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 COLUMN: IANKA FLEERACKERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 RESULTATEN ANGSTENQUÊTE: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 LEVEN OP HET RANDJE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 ZEG EENS AAA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 CM-DEALS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54-55 AGENDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Winsol Aartselaar  Boomsesteenweg 70  2630 Aartselaar   03 880 85 65 Vervecken  Het Einde 5  2370 Arendonk   014 67 82 19 Winsol Ekeren  Kapelsesteenweg 377  2180 Ekeren   03 880 85 65 Digo Projects  Oostmalsesteenweg 108  2520 Emblem   0475 45 70 42 Mattheeusen & zn.  Stationsstraat 120  2910 Essen   03 667 79 27 Blok Projects  Sint Waldetrudisstraat 34  2200 Herentals   014 21 37 00 Simoens  Industriepark 12 Hal 8  2235 Hulshout   0475 59 39 74 A.S.B.L.  Lerenveld 29  2547 Lint   03 488 24 79 Stebo  Heesbeekweg 32/1  2310 Rijkevorsel   03 314 96 35

WWW.WINSOL.BE

Ik ben een fervent lezer van lezersrubrieken, vooral in gedrukte media. Daar staan veel minder schrijffouten in en de toon die erin aangeslagen wordt, is lang niet zo emotioneel of giftig als in persoonlijke opinies op het internet. Wat me opvalt, is dat er over om het even welk onderwerp steeds wel mensen zijn die hun mening wereldkundig maken en dat er ook steeds tegengestelde meningen bestaan. Enerzijds stimuleert je dat om zelf ook een feit of probleem vanuit verschillende standpunten te bekijken. Anderzijds stel je vast dat de meeste briefschrijvers dat juist niet gedaan hebben. En ten slotte krijg je de bevestiging dat je met een uitgesproken mening nooit alleen staat, maar evenzeer dat je met een genuanceerde mening vaak tot een minderheid behoort. Ook in deze çava? staan er verschillende artikels waarbij je kunt denken ‘Hoe zit het nu?’ Bij het dossier angsten: mag je angst nu gebruiken om een bepaalde gedragsverandering teweeg te brengen? Vandaar mijn persoonlijk advies: ook bij de lectuur van çava? moet je zelf je mening vormen. Wij hebben niet de ambitie om wijsheid rond te strooien, maar wel om stof tot nadenken te geven, je nuttige info te verstrekken en je na het lezen het gevoel te geven ‘fijn dat ik dit gelezen heb!’ Jos Muyshondt Algemeen directeur

Benieuwd naar de ‘making of ’ van onze covershoot met Ianka? Ga dan snel naar www.facebook.com/magazinecava

u bent steeds Welkom in een Winsol verkooppunt (Zie www.winsol.be voor de openingsuren): aartselaar arendonk ekeren emblem essen Herentals HulsHout lint rijkevorsel

Wat is het nu?

Cover: ©Filip Naudts Met dank aan De Client

Verantwoordelijke uitgever Jos Muyshondt, Molenbergstraat 2, 2000 Antwerpen · Bladmanagement Stef Vissers · Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Gert De Glas, Het Salon · Concept, fotografie en vormgeving Het Salon · Advertenties Annick Moons 09 349 69 64, Jordi Daems 0471 11 03 57 · Contact CM Antwerpen, Molenbergstraat 2, 2000 Antwerpen, [email protected] · Çava? is een uitgave van CM Antwerpen en verschijnt in een oplage van 362 000 exemplaren huis aan huis in het arrondissement Antwerpen. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en huishoudelijke reglementen. · Çava? op audio-cd ontvangen? Stuur je naam en adres naar [email protected] CM Antwerpen is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de cava?-advertenties.

nieuws

Couture in Kleur Extra grip dankzij verrimpelde vingers gevoel Iedereen kent het wel, dat vervelende ten geze hebt bad in lang te wanneer je net iets een Uit len. mpe verri te nnen en je vingers begi e blijkt dat studie aan de Universiteit van Newcastl en. Ze hebb n rede een ers ving die verrimpelde werd toe nu Tot grip. extra voor zorgen namelijk at omd len mpe verri ers ving onze verondersteld dat past feite in r maa , men opne r ze te veel wate we natte ons menselijk lichaam zich aan zodat emen. vastn en kunn lijker akke voorwerpen gem

4

Mijn CM-app Met de ‘Mijn CM’-app vind je snel en eenvoudig CM-contactpunten en zorgverleners in je buurt. Een CM-kantoor, CM-brievenbus of een Thuiszorgwinkel? In geen tijd staan de gegevens van het dichtstbijzijnde contactpunt op je smartphone. Ook zorgverleners kun je opzoeken. Je komt bijvoorbeeld te weten welke huisarts de officiële tarieven aanrekent. Of bij welke osteopaten, chiropractors en psychotherapeuten je recht hebt op een CM-tegemoetkoming. Deze spiksplinternieuwe app is gratis beschikbaar voor iOS (iTunes app store) en Android (Google Play).

MoMu, het ModeMuseum in Antwerpen presenteert van 13/03/2013 - 11/08/2013, de tentoonstelling Zijde & Prints uit het Abrahamarchief – Couture in kleur. Hiervoor heeft MoMu de tentoonstelling Soie Pirate: The Abraham Textile Archive Zurich (22-10-2010 – 20-02-2011), hernomen en herwerkt. De tentoonstelling vertrekt zowel van het verhaal van de firma Abraham, als dat van de Europese couture, kunst en luxe in de 20ste eeuw. MoMu vulde de selectie aan met couturesilhouetten van Dior, Givenchy, Yves Saint Laurent en Balenciaga. De tentoonstelling bewijst welke kleurrijke textielbedrukkingen de firma Abraham creëerde. Maar ook hedendaagse ontwerpers zoals Dries Van Noten, Diane Von Furstenberg en Peter Pilotto experimenteren met Abrahamprints. Wil je deze unieke ervaring niet missen? Mail dan naar [email protected] De eerste 10 personen maken kans op een ticket. De expositie loopt van 13-03-2013 tot 11-08-2013 ModeMuseum Provincie Antwerpen, Nationalestraat 28, 2000 Antwerpen www.momu.be Maandag tot en met vrijdag, 10-12 uur en 14-16 uur.

Te Gek!? Tijdens het voorjaar van 2013 trekt Te Gek!?, het initiatief dat psychische problemen in Vlaanderen bespreekbaar wil maken, voor de derde keer met een muziektheaterproductie langs de Vlaamse cultuurcentra. Veelbelovende titel: ‘Nerveuze Vrouwen’. De aanwezigheid van 4 grote dames uit de Vlaamse en Nederlandse muziek- en theaterwereld garanderen alvast een entertainende avond. Karlijn Sileghem, Tine Embrechts, Hannelore Bedert en Roosbeef brengen monologen en dialogen rond de vrouw in de psychiatrie, dit in een regie van de onnavolgbare Sien Eggers. Op 14 maart kunt u de voorstelling bekijken in de Antwerpse Arenbergschouwburg. Tickets en info: www.arenbergschouwburg.be

Wc-bril schoner dan je denkt

Gedaan met markeren

Heel wat mensen schuwen de wc-bril en associëren hem met een broeihaard van bacteriën. Een onterechte reputatie blijkt nu. Onderzoek toont aan dat andere plaatsen in onze woning, waarvan we het minder verwachten, veel onhygiënischer zijn. Onderzoekers namen stalen van verschillende huishoudelijke toestellen en bekeken het aantal bacteriën. Daaruit bleek dat er op het vlak van bacteriën niet veel plaatsen schoner zijn dan onze wc. Zo bevinden er zich meer bacteriën op een snijplank dan op een wc-bril. Misschien de groenten in het vervolg in de badkamer snijden?

Ons brein krijgt dagelijks een hele stroom informatie te verwerken. Om al die info op te slaan, gebruiken we vaak dezelfde technieken zoals het onderstrepen of herlezen van belangrijke passages. Onderzoek toont aan dat de technieken die we het vaakst gebruiken, de minst effectieve leermethodes zijn. Het onderstrepen of herlezen van een bepaalde passage maakt dat we ons te veel concentreren op die ene passage, waardoor we minder verbanden leggen en daardoor minder inzicht hebben in het geheel. Het maken van een samenvatting of noteren van enkele kernpunten helpt meer bij het onthouden van informatie.

5

S p e c i al

Moeten we schrik hebben van onze angsten? Tekst: Eva Hugaerts - Illustratie: Pieter van eenoge

We worden dagelijks geconfronteerd met slecht nieuws. Je kan geen krant openslaan, geen tv aanzetten of de slechtnieuwsshow trekt voorbij. De vraag is of het wel gezond is om daar overal bij stil te staan. Of het nut heeft om overal angstig op te reageren. Onze reporter Eva trok op pad en kwam tot verrassende conclusies.

6

7

S p e c i al

Eva (36), redacteur van çava?, is net mama geworden van dochter Pixie. Sinds Pixies geboorte loopt Eva toch minder onbezorgd door het leven. Maar is haar angst voor al wat komen gaat wel terecht?

Mij maak je niet snel bang. De eeuwige optimist in mij ziet altijd wel het positieve van zelfs de meest schrikwekkende verhalen. Maar met de geboorte van mijn dochtertje is de Miss Positivo in mij langzaam aan het veranderen in een Mevrouwtje Angsthaas. Je zou ook voor minder bang worden als je ziet wat er allemaal op ons afkomt. Wat voor een toekomst staat mijn kleine meid te wachten in een opwarmende wereld waar we van de ene crisis in de andere belanden? En moeten we toegeven aan al onze angsten? Winterbanden kopen, bij elk sterretje in de voorruit meteen naar het bekende adres rennen, auto’s met buitenlandse nummerplaten in de gaten houden, alle spaarcenten blijven oppotten …? Sommige zaken verergeren zelfs als gevolg van angst. Kijk naar de omvang van de huidige financiële crisis. Zou die zo’n impact hebben gehad als er minder paniekerige krantenkoppen, hysterisch reagerende beurzen en prekende economen waren geweest? Moeilijk te zeggen: de wereld is ook zo complex, onoverzichtelijk en oncontroleerbaar geworden.

Loes Gabriëls, hoofd psychiatrie aan het UZ Gasthuisberg in Leuven

Zijn ondernemers sociopaten? Angst op zich is geen verkeerde emotie. We hebben ze nodig voor onze eigen veiligheid. “De enige groep van mensen die geen angst kennen, zijn sociopaten of mensen die totaal geen verantwoordelijkheidsgevoel voor anderen kennen”, aldus

professor Loes Gabriëls, hoofd psychiatrie aan het UZ Gasthuisberg in Leuven. “Het is niet zo verwonderlijk dat we in beroepscategorieën als ondernemers meer mensen met sociopathische trekken tegenkomen. Zij moeten immers meer risico’s nemen, en angst kan daarbij een obstakel vormen.” Maar de overgrote meerderheid – ook de stoerste macho’s onder ons – wordt af en toe geconfronteerd met angstgevoelens. Waar komt dat vandaan? Loes Gabriëls: “Angst is een normale en noodzakelijke biologische respons om te overleven als we fysiek of mentaal worden bedreigd. Kort gezegd: zonder angst zouden we sneller sterven. Het zorgt ervoor dat we alert en gefocust blijven.” Er bestaan verschillende mogelijke reacties op een dreiging. “In de tijd van de holbewoners was de vechtreflex zeer nuttig, maar vandaag wordt die maatschappelijk minder geaccepteerd. Je moet vechten niet altijd letterlijk nemen. Heb je bijvoorbeeld last van examenstress, dan kan die je stimuleren om extra hard te studeren. Een tweede mogelijke reactie is vluchten. Dat kan je zowel letterlijk doen: door op de loop te gaan voor gevaar, als mentaal: je angst niet onder ogen willen zien. Een derde mogelijke reactie is bevriezen. Dat kan een goeie strategie zijn als je oog in oog komt te staan met een wilde beer, maar bevriezen als reactie in ons druk verkeer doe je beter niet. Een laatste manier om met angst om te gaan is vermijden. Heel goed om zo niet bewust het gevaar op te zoeken, maar het kan ook te ver gaan.” Kennis stimuleert Dat brengt ons bij de vraag: wanneer

moeten we ons zorgen maken over onze reactie? Dat is vrij gemakkelijk te herkennen, beweert Loes Gabriëls. “Als de angst die we voelen zodanig sterk is dat ze ons verlamt of als we ons al schrik laten aanjagen door zaken die op zich niet angstaanjagend zijn. Zo is belang hechten aan een goede hygiëne ok, maar bang worden van het kleinste vuiltje, is dat niet. Een gevolg kan zijn dat we ons gedrag veranderen. Dat kan positief zijn, maar als we daardoor niet meer normaal kunnen functioneren, dan is er een probleem.” Vroeger was het slechter Zijn we vandaag banger dan vroeger? “Dat is best mogelijk. We leven in een kennismaatschappij. We weten meer en dat maakt ons angstiger. Tegelijk zorgt die grotere kennis ervoor dat we ons beter kunnen beschermen of dat we op de hoogte zijn van mogelijke oplossingen.” Hebben we ook meer redenen om bang te zijn dan vroeger? Je zou denken van wel, maar professor Gabriëls relativeert. “Angst is van alle tijden. Vroeger kregen we te maken met andere dreigingen, maar dat betekent niet dat het toen beter was. Integendeel! Vandaag leven we langer dan ooit tevoren. We hebben dus minder redenen om bang te zijn.” Het is de schuld van de media Toch zou je denken dat net het omgekeerde het geval is, als we afgaan op wat de media ons voorschotelen. Enkel krantenkoppen, twitterberichten of korte stukjes online lezen,

“Angst is een normale en noodzakelijke biologische respons om te overleven als we fysiek of mentaal worden bedreigd”

helpt een positief wereldbeeld niet meteen mee vooruit. Maar om de media meteen te bestempelen als handelaars in angst, daar is Liesbeth Van Impe, hoofdredacteur van Het Nieuwsblad, het niet mee eens. “Je moet de zaken ook niet verbloemen. Zeker niet nu we in een tijd leven waarin een aantal zaken ons toch bang maken, van een inbrakengolf over de opvoeding van onze kinderen tot de eurocrisis. Als krant kunnen we die angst niet wegnemen, maar we moeten wel beseffen dat we een van de radertjes in het mechanisme zijn. Bij Het Nieuwsblad trekken we soms aan de rem bij bepaalde berichten of krantenkoppen. Maar het is ook onze taak om uitleg en duiding te geven. Dat veronderstelt wel dat mensen het artikel lezen. Met een titel kun je nooit alles uitleggen om het verhaal te begrijpen. We hebben niet de meest extreme pers in België, gelukkig maar. Het cynisme dat je in sommige Britse

tabloids ziet en waarbij angst aanjagen een heel bewuste strategie is, bestaat bij ons niet of nauwelijks.” Oergevoelens Angst als techniek om een bepaalde boodschap over te brengen, vind je vaker terug. Het is nog altijd populair bij politici (‘stem op mij, anders …’), milieuorganisaties (‘geef, anders vergaat de wereld’) en ouders (‘als je dit niet doet, loopt het later verkeerd af ’). Ook in de reclame blijft angst een veelgebruikte strategie. “Door die gevoelens te stimuleren, willen adverteerders bereiken dat het product meer wordt verkocht”, aldus Loes Gabriëls. “Denk maar aan bepaalde reclamefilmpjes voor zeepproducten voor kinderen. Wat moet je een slechte moeder zijn als je kinderen niet om de haverklap hun handjes wassen met een bepaalde zeep, in de strijd tegen al die gevaarlijke bacteriën! Een overdreven boodschap, maar ze Ω 9

S p e c i al

angstgevoelens. “Hoe ouder je wordt, hoe angstiger. Daar is een logische verklaring voor. Bij het ouder worden, gaat onze gezondheid achteruit. We zijn niet meer zo goed te been en dat maakt ons onzekerder. Die onzekerheid tast ons zelfvertrouwen en veiligheidsgevoel aan.”

Ω werkt wel. Dat komt omdat angst een oergevoel is, zoals plezier. Iedereen voelt iets bij dergelijke reclames. Of je nu wil of niet.” Het zit in de familie We mogen dan al minder vrezen voor ons leven bij elk mogelijk gevaar, toch reageren we allemaal anders op dreigingen. De één ziet een mes als een bedreiging, de ander als een nuttig gebruiksvoorwerp. “Angst is een biologische reactie en die kan worden versterkt of afgezwakt door onder andere onze opvoeding of omgeving. Waarvoor we schrik hebben, kan zelfs genetisch bepaald zijn. Zo’n twee procent van de bevolking heeft last van dwangmatig obsessief gedrag, zoals smetvrees. Kijk je naar de familie van iemand met smetvrees, dan kan het zijn dat deze vorm van angst tot 15 procent voorkomt in dezelfde familie!” Bepaalde groepen mensen kunnen meer vatbaar zijn. Loes Gabriëls geeft enkele voorbeelden. “Mensen die al van kleins af met angst werden geconfronteerd, bijvoorbeeld omdat ze zijn grootgebracht in een onveilige omgeving met ouders die een drugs- of alcoholprobleem hadden. Vaak zijn die kinderen voortdurend op hun hoede. Op zich geen slechte overlevingsstrategie. Maar dit kan een probleem worden als ze later wel in een veilige omgeving terechtkomen, bijvoorbeeld in een stabiele relatie met een liefdevolle partner. Dan is het voor hen lastig om die waakzaamheid af te schudden.” Nog een andere groep van mensen wordt sneller geplaagd door 10

“Ben je snel bang, dan moet je leren beseffen dat wat vroeger is gebeurd, niet noodzakelijk ook vandaag zal gebeuren”

Wat als? Zelf herken ik me niet in de voorbeelden die ze aanhaalt, maar dat betekent niet dat ik vrij ben van angst. Toch heb ik geen zin om me thuis op te sluiten en het leven aan mijn raam voorbij te zien gaan. Ik wil mijn dochter zien opgroeien in een vrolijke en (min of meer) zorgeloze omgeving. Volgens Loes Gabriëls moet ik me zeker niet laten leiden door angst. Er bestaan heel wat manieren om ermee om te gaan. “Dikwijls ligt het antwoord in je verleden. Ben je snel bang, dan moet je leren beseffen dat wat vroeger is gebeurd, niet noodzakelijk ook vandaag zal gebeuren. Die voortdurende focus op gevaar mag dan ooit zijn biologische nut hebben bewezen, door erop toe te spitsen, hou je geen rekening meer met goede of positieve ervaringen. En zo blaas je het gevaar steeds meer op. Maar het is niet zo gemakkelijk om deze angstspiraal te doorbreken. Wordt het te erg, dan kan je altijd professionele hulp inschakelen. Deze zal je bijvoorbeeld doen nadenken over gelijkaardige situaties waar het wél goed afliep. Datgene waar we schrik voor hebben, kan gebeuren. Maar evengoed gebeurt er niks. Lezen we ergens dat je twee procent kans hebt om te worden overvallen in stad x, dan

zal je dat middagje shoppen misschien afzeggen omdat je denkt dat ‘ik zeker zal worden overvallen’. Terwijl de kans natuurlijk veel groter is dat er niets gebeurt en je een leuk dagje uit hebt.” Veiligheid vs onvoorspelbaarheid Mensen moeten in de eerste plaats zelf leren omgaan met hun angst. Dat doen we het beste in een veilige omgeving: in een warm gezin, in een groep die ons samenhorigheidsgevoel versterkt, ook geloof kan uitkomst bieden. “Dat het angstgevoel in onze samenleving toeneemt, ligt in belangrijke mate aan de geïndividualiseerde maatschappij waarin we vandaag leven.” Ook door te focussen op positieve gevoelens zoals plezier en zelfvertrouwen kunnen we angst indijken. “Zoek afleiding voor angst in dingen die je leuk vindt: sporten, een potje kaarten met vrienden, een kookcursus, … Je zult minder met je angstgevoelens bezig zijn, waardoor ze op de duur ook verminderen.” Moeten we hier schrik voor hebben? Angst heeft zeker niet altijd negatieve gevolgen. Soms kan het leiden tot positief gedrag. Kijk maar naar de BOBcampagnes van het BIVV, die bij bijna alle Belgen gekend zijn en zorgden voor een positieve gedragsverandering. Anderzijds kan je je de vraag stellen of ook hier de slinger soms niet te snel doorslaat naar ‘paniekvoetbal’. Na de plotse dood van enkele jonge sporters hoorde je volop pleiten voor een preventief hartonderzoek bij alle jonge sportertjes. Hoe goed ook bedoeld, is dit ook een effectieve maatregel?

Loes Gabriëls gaat hierin mee: “Als gevolg van bepaalde berichtgeving – bijvoorbeeld over de plotse dood van jonge sporters – lopen de mensen sneller naar de dokter. Meestal onnodig, maar het kan ook nuttig zijn. Alleen moeten we ons de vraag stellen én moet er wetenschappelijk onderzoek gebeuren naar het nut, de kostprijs en de wenselijkheid van sommige preventieve gezondheidsonderzoeken. Bij vrouwen leeft bijvoorbeeld het verkeerde idee dat een preventief borstonderzoek het risico op borstkanker zou verminderen. Dat is waar, maar slechts voor een kleine groep van vrouwen. Te jonge vrouwen die jaarlijks een mammografie laten doen, worden nodeloos blootgesteld aan gevaarlijke straling, terwijl het risico op borstkanker bij deze groep te laag ligt voor een jaarlijkse check-up. Als er een nieuwe angsthype op vlak van gezondheid opduikt, kan je het er beter eens over

hebben met je huisarts, mocht je je zorgen maken.” Help, ik kan er niets van! De meeste bedreigingen komen van buiten uit. Maar we zijn ook perfect in staat om onszelf angst aan te jagen. Ik heb soms nog nachtmerries over mondelinge examens of sollicitatiegesprekken van vroeger. We kunnen er zelf voor zorgen dat het slechtst mogelijke scenario werkelijkheid wordt: falen. Omdat we vandaag leven in een maatschappij gedreven door succes, is falen geen optie meer. Met nog meer faalangst tot gevolg. Hoe kan ik als bezorgde mama ervoor zorgen dat mijn kind niet moet worstelen met faalangst? Is het voldoende om haar de boodschap mee te geven dat falen ok is en dat we allemaal fouten maken? Orthopedagoge en gedragstherapeute Ilse Dewitte weet raad. Ω

Hoe maak je mensen bang? Om succesvol een angstpsychose te veroorzaken, moet je wel een strategie achter de hand hebben. Enkele vuistregels: 1. Kies je doelgroep goed uit. 2. Maak je doelgroep bewust van de – al dan niet bestaande – risico’s en durf hierbij te overdrijven. 3. Benadruk enkel de negatieve punten en herhaal ze regelmatig. 4. Haal zaken uit hun context en breng ze ongenuanceerd over. 5. Pas je taalgebruik aan en verhef je stem. Dit komt bedreigender over. 6. Een vermoeid en hongerig publiek is vatbaarder voor angstboodschappen. 7. Kies een thema dat het veiligheidsgevoel van je doelgroep direct kan bedreigen. 11

S p e c i al

De experts We legden vier experts een stelling voor over het gebruik van angst in hun vakgebied.

Om te vermijden dat je kind bij de tien tot vijftien procent hoort van degenen die er voortdurend onder gebukt gaan, kan je als ouder heel wat doen. 1. Toon belangstelling voor andere interesses van je kind. 2. Bespreek ook de goede resultaten van je kind. Spreek niet te pas en te onpas over rapporten en punten. 3. Zoek mee naar een realistisch beeld van een taak en naar haalbare doelstellingen. 4. Maak duidelijk dat je de angst begrijpt en dat een kind ook bang ‘mag’ zijn. 5. Zorg voor ontspanning.

Ω “Hoe meer iemand belang hecht aan goed presteren, hoe groter de kans om faalangstig te reageren. Hoe jouw kind met prestatiedruk omgaat, daar kan je als ouder veel impact op hebben. Wat ook een rol kan spelen in het relativeren of compenseren van presteren, zijn andere interesses of activiteiten zoals hobby’s of een vriendenkring.” Succes = toeval Hoe kan je faalangst bij jezelf herkennen? Ilse Dewitte: “Mensen met faalangst zullen hun eigen mogelijkheden meestal onderschatten

Ilse Dewitte, orthopedagoge en gedragstherapeute 12

6. Benadruk dat activiteiten ook gewoon leuk kunnen zijn, niet enkel het resultaat telt. 7. Als je met je kind oefent, begin dan met oefeningen die grote kans op succes geven. 8. Probeer zelf een evenwichtige balans te vinden tussen ontspannen en inspannen. 9. Zie jezelf niet als een falende ouder als je het zelf niet meer weet, maar klop aan voor advies of hulp.

en de moeilijkheidsgraad van de taak overschatten. Valt het uiteindelijk allemaal goed mee, dan schrijven ze dat eerder toe aan toeval dan aan de eigen mogelijkheden en inspanningen. Maar valt het tegen, dan zien ze hierin een bevestiging van hun geloof dat ze weinig kunnen. Verder kan faalangst ook het gevolg zijn van het echt niet aankunnen. Stel dat je jouw dochter dwingt om boven haar studieniveau te presteren, waardoor ze telkens opnieuw slechte cijfers haalt, dan kan ze faalangst krijgen.” Faalangst is een lastig beestje om vanaf te raken. “Mensen met faalangst denken negatief over zichzelf en kijken veel naar anderen, waarbij ze vooral zien wat die anderen zogezegd beter kunnen. Centraal staat de angst om negatief te worden beoordeeld door hun omgeving. Daarbij is het risico om in een negatieve spiraal terecht te komen, heel reëel. Hoe meer ze iets als

© Universiteit Antwerpen

Hoe pak je faalangst aan bij je kind? een mislukking ervaren – ook al is die ingebeeld – hoe belangrijker het wordt om te slagen. Dat lokt twee reacties uit: ofwel harder gaan presteren ofwel weglopen van de prestatiedruk.” Bouwen aan zelfvertrouwen Een kind met faalangst lijkt wel de last van de wereld op de frêle schouders te dragen, want ze zullen er niet snel zelf mee op de proppen komen. Je zult ook niet altijd zien dat achter hun onverschillige houding eigenlijk angst schuilgaat. “Bouwen aan zelfvertrouwen begint van jongs af aan. Kinderen moeten ervaren dat ze ook iemand zijn zonder bepaalde prestaties. Soms moet ‘goed genoeg’ ook goed genoeg zijn voor de ouders en de leerkrachten. Kinderen moeten zelf ervaren dat ze ok zijn. Ze moeten vertrouwen opbouwen in zichzelf met hun vaardigheden én met hun beperkingen”, aldus Ilse Dewitte. “Want een kind is meer dan een leercomputer of een puntenmachine.” Daar zal ik aan proberen denken als dochterlief naar huis komt met een dikke onvoldoende. Want toch liever een gelukkig kind dat durft mislukken, dan een opgejaagd prestatiedier.

Werd jij wel eens bewust of onbewust bang gemaakt? Laat het ons weten via www.cava-magazine.be of mail naar [email protected]

Infoavond CM Antwerpen organiseert op 7 mei een infoavond rond ‘Faalangst en zelfvertrouwen bij kinderen en jongeren’ met Ilse Dewitte. Meer info in de agenda achteraan.

Dirk Draulans, Bioloog, journalist en schrijver:

Patrick De Pelsmacker, Professor Marketing Departement aan de Universiteit Antwerpen:

Luc Janssens, Diensthoofd Cardiologie van het Imeldaziekenhuis te Bonheiden:

Liesbeth Van Impe, Hoofdredacteur Het Nieuwsblad:

Hebben we angst nodig om ons comfortabele leven spannend te maken?

Is angst een goede strategie in de reclame?

Voorstander van preventieve screenings, ook al kunnen er risico’s aan verbonden zijn?

Jaag jij je lezers angst aan?

Angst is hyperfunctioneel in het bevorderen van de overlevingskansen van mensen, zeker in een context waarin je voortdurend reëel gevaar loopt, zoals die van de mens in de prehistorie met zijn sabeltandtijgers en wolhaarneushoorns. Maar het stimuleren van angst in een comfortabele maatschappij kan verlammend werken. We maken mensen bang voor het kleinste avontuur, zelfs voor een dagje uit. We willen niet dat hen iets overkomt. We lijken te streven naar een wereld waarin mensen geen risico’s nemen, om hen zo lang mogelijk in leven te houden. Wat is daar in godsnaam het nut van? Waar is de levensvreugde in een maatschappij die meent mensen bang te moeten maken voor niets? Er is niets zo gemakkelijk als het bang maken van mensen als je weet hoe je het moet doen. Soms krijg ik het onhebbelijke gevoel dat de angstcultuur vooral gestimuleerd wordt door mensen die zich op die manier menen nuttig te moeten maken. Anderen bang maken om jezelf interessant te vinden. Een funeste ontwikkeling uiteraard.

Het opwekken van angstgevoelens via reclame is een tactiek die al heel lang wordt gebruikt, en die we vooral kennen van social profitcampagnes zoals anti-tabakcampagnes, veilig rijden, veilige seks ... In commerciële campagnes worden angstprikkels of fear appeals veel minder vaak gebruikt. Als de getoonde bedreiging sterk genoeg is, en het duidelijk is hoe je de bedreiging kunt afwenden, zijn mensen wel degelijk geneigd om de raad in de campagne op te volgen. Dat is vooral het geval bij ‘nieuwe’ bedreigingen. Bij gevaren die men al lang kent, is het veel effectiever om de nadruk te leggen op de oplossing: hoe kan ik stoppen met roken? Overdrijven met het benadrukken van het gevaar is niet goed. Mensen schieten in een kramp, gaan de boodschap vermijden of er zich tegen afzetten. Zo heeft veel onderzoek uitgewezen dat het gebruik van fear appeals tegen gevaarlijk rijden niet werkt bij jonge mannen. Ze rijden snel om zich te manifesteren en laten zich de wet niet voorschrijven. In die gevallen is het veel beter in te spelen op positieve gevoelens, zoals bijvoorbeeld de BOB-campagnes.

In een ideale wereld brengt screeningsonderzoek enkel de risicogevallen aan het licht. Maar we hebben vaak te maken met een grijze zone of ‘valse positieven’. Die kan je aanpakken door gericht te screenen. Dan bedoel ik mensen die actief sporten of die bepaalde klachten of een familiale voorgeschiedenis hebben. Een mogelijk nadeel van preventieve screening is het feit dat we zo jongeren onnodig van het sporten houden. Daarom is het belangrijk om op het juiste moment een onderzoek te doen. Zo is een hartscreening pas relevant vanaf 14 jaar, aangezien een cardiogram dan min of meer stabiel blijft. Er zijn altijd bepaalde risico’s die we met een screening niet kunnen uitsluiten. Het is een constante afweging: we kunnen niet alle risico’s opsporen en maken mensen soms nodeloos ongerust, maar we kunnen een aantal hartdoden voorkomen. Als je een twintigjarige er nog 60 jaar kan bijgeven, is dat toch wel wat waard. Ik ben dan ook een voorstander van preventieve screenings als deze gericht en georganiseerd gebeuren en we de resultaten bijhouden om in de toekomst meer inzicht te krijgen.

Je kunt niet stoppen met nieuws verslaan omdat het mensen zou kunnen bang maken. We zijn ons er wel van bewust dat technieken die we gebruiken om lezers in een stuk te lokken, ook degene kunnen zijn die de angst vergroten. Het is belangrijk dat je niet alleen een krant maakt met enkel het harde, slechte, pijnlijke en moeilijke nieuws. We letten op ons taalgebruik en manier van berichtgeven. Daar zijn geen richtlijnen voor op onze redactie, dat komt voort uit de sfeer op onze krant. Ik kan mij voorstellen dat er redacties zijn die zeggen ‘doe er nog maar een schep bovenop’, want dat verkoopt beter. Het feit dat media angst stimuleren komt onder meer door een focus op criminaliteit en fait divers. Dat zijn dingen die gebeuren en die we moeten brengen. Maar we hebben wel een belangrijke rol als laagdrempelig medium om mensen die het gevoel hebben dat ze geen greep meer hebben op de wereld rondom hen, terug een stuk controle te geven door dingen op een toegankelijke manier uit te leggen en in context te plaatsen.

13

p o rtre tte n

Gespot:

de gepimpte fiets! Wat meer kleur in het straatbeeld kan nooit kwaad. Deze drie trotse fietseigenaars deden alvast hun best. Zo ging Hilde zelf vrolijk aan de slag met kleurrijke bloemen en slingers, terwijl Reinout koos voor een felgroene racefiets in zijn puurste vorm. Mieke sloeg dan weer aan het breien. Maar alle drie zijn ze het erover eens: met een gepimpte fiets bereik je meer dan alleen je bestemming. Tekst: Joke Gabriëls fotografie: filip naudts

Wie: Reinout Bertels Wat: hippe groene ‘fixie’ “Samen met mijn zonen van 15 en 17 jaar kocht ik een oude ‘Jan Janssen’ racefiets op de rommelmarkt. Die hebben we vervolgens volledig gestript en met groene verf bespoten. Van het stuur hebben we een stuk afgezaagd en nadien omgedraaid. Dat geeft de fiets al een heel andere look. Wij bouwen zelf ‘fixies’ of ‘fixed-gear bikes’. Dat zijn racefietsen in hun puurste vorm: wielen, een ketting en een paar trappers. Omdat de wet het voorschrijft, staan er ook remmen op. We gebruiken die eigenlijk niet, maar ik zou niet graag een boete aan mijn been hebben.”

14

Wie: Hilde Peeters Wat: kleurrijke, vrolijke fiets “Toen mijn fiets vorig jaar gestolen werd, was ik daar het hart van in. Van een vriend kreeg ik een aapje cadeau voor op mijn nieuwe fiets. Langzaamaan begon ik zelf ook spulletjes te verzamelen om de fiets te versieren. Ik vind het fantastisch om allerlei prulletjes te zoeken. Zo komen de bloemenkransen uit een Chinees winkeltje in Barcelona, de pomponnetjes aan de zijkant uit een klein stadje aan het Titicacameer en mijn plastieken toeter is een hondenspeeltje. Ik heb sinds kort twee nieuwe bewoners, mijn tuinkabouters Irma en Ernest. Ik ga achteraan op mijn fiets twee kabouterstoeltjes maken, zodat ik ze af en toe mee op avontuur kan nemen.”

15

p o rtre tte n

Ru b r i e ks naam

Wie: Mieke van den Eynde Wat: lekker warm op haar gebreide fiets “Naar aanleiding van de wildbrei-acties in Nederland, kreeg ik het idee om zelf rond mijn fiets te breien en te haken. Ik had niet echt een idee waar ik aan begon, want ik was helemaal geen fervent breister. Mijn dochter maakt ook af en toe gebruik van mijn fiets, het is dan ook een bijzonder mooi exemplaar. Zij heeft van haar collega’s al heel wat enthousiaste reacties gekregen en natuurlijk vaak de vraag of hij het te koud heeft. Maar wees gerust, het is een fiets die best tegen een stootje kan!”

ziekenzorg cm

Wil je de volledige verhalen lezen? Ga dan naar www.facebook.com/ magazinecava

16

17

z i n e n o n zi n va n C heck -ups

De medische check-up gecheckt

“In het wilde weg zoeken naar iets heeft weinig zin”

Tekst: Jan Verstraete

Sportdoden, jong of oud, amateur of prof. Hoe verscheiden ze ook zijn, telkens weer hebben ze een voorspelbaar resultaat. Ze wakkeren de discussie aan rond zin en onzin van de medische check-up. Maar ook rond de preventieve screening voor borstkanker of prostaatkanker bestaat er al lang verdeeldheid in de medische wereld. Çava? polste bij drie specialisten: moeten we nu jaarlijks naar de dokter of niet?

Professor Bert Aertgeerts van de KU Leuven is meteen duidelijk: “Er zijn maar twee interventies die echt effect hebben: stoppen met roken en bewegen. Om dat te weten heb je als patiënt geen check-ups nodig. Het geld dat de overheid besteedt aan preventieve onderzoeken kan ze dus beter uitgeven aan programma’s om mensen van de sigaret af te helpen en in beweging te krijgen.” Risicofactoren De professor van het Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde nuanceert: het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen check-ups en preventieve screenings. Het doel van een check-up is niet duidelijk. Je gaat als arts op een algemene manier zoeken naar iets, maar je weet eigenlijk niet precies wat je zoekt. Vertrouwen op het onbeperkte kunnen van de medische wetenschap is hierbij eigenlijk misplaatst. “De tests die we hebben zijn vooral ontworpen om ziektes op te sporen bij mensen die symptomen hebben,” verduidelijkt Bert Aertgeerts. “In het wilde weg zoeken naar iets heeft daardoor weinig zin. Uiteraard blijft het belangrijk om mensen met een hoge bloeddruk, suikerziekte, … regelmatig op te volgen. We spreken over een screeningsonderzoek wanneer we een test gaan uitvoeren bij een groep mensen die geen klachten vertoont. Als je gericht gaat screenen, alarmeer je ook mensen die helemaal niet ziek zijn. Die mensen maak je alleen maar ongerust met je screening.” Spectaculaire daling van het risico Volgens Bert Aertgeerts is het verhoudingsgewijs weinig voorkomen van de aandoening het grote probleem

18

Professor Bert Aertgeerts van de KU Leuven

en bron van de vele discussies over de zin en onzin van screening voor borst-, prostaat- of baarmoederhalskanker. Hierdoor zullen een groot aantal mensen een positieve testuitslag hebben terwijl ze eigenlijk niet ziek zijn. Om meer inzicht te krijgen in het werkelijke risico op een bepaalde aandoening is het belangrijk om goed naar de echte cijfers te kijken. Al te vaak wordt er gegoocheld met procenten. Stel dat het gaat om een aandoening met een risico op overlijden van bijvoorbeeld 1 op 10 000. Na behandeling daalt de kans op overlijden spectaculair met 20 procent … tot de even verwaarloosbare 0,8 op 10 000.” Hebben screenings dan helemaal geen zin? “Het eenmalig meten van de cholesterol, de suikerwaarde en het bekijken van de nierfunctie, en dat vooral bij oudere mensen, is wel zinvol.” 19

z i n e n o n zi n va n C heck -ups

“Op lange termijn kunnen gerichte check-ups levens redden” Schadelijke screening Zich voor alle zekerheid laten screenen kan schadelijk zijn voor de gezondheid. De Vlaamse Liga tegen Kanker kaartte bijvoorbeeld de risico’s aan van PSA-tests. PSA staat voor Prostaat Specifiek Antigeen. De verhoogde aanwezigheid ervan in het bloed wijst al heel vroeg op mogelijke prostaatproblemen. De PSA-test is de meest gebruikte vorm van screening voor prostaatkanker, maar controversieel. Om die reden werd de terugbetaling ervan stopgezet. Bij een agressieve snelgroeiende tumor kan een vroege diagnose levens redden. De keerzijde? In een vroeg stadium kan men niet bepalen om welk soort tumor het gaat. Bij prostaatkanker gaat het meestal om een traag groeiende tumor, waar de man nooit last zou van hebben. Door vanaf een bepaalde leeftijd alle mannen te screenen zouden veel mannen bijgevolg de diagnose van kanker krijgen, die zeer belastend is voor de gezondheid en een ingrijpende behandeling vereist. Mogelijke gevolgen als incontinentie en impotentie zijn niet van de poes. Levensreddend “Op lange termijn kunnen gerichte check-ups levens redden,” vindt cardioloog Luc Missault van het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende. “Doordat we beslist hebben om cholesterol of de bloeddruk te behandelen, is het aantal mensen dat sterft aan cardiovasculaire aandoeningen aanwijsbaar gedaald.” Daarbij stelt de arts duidelijk dat een screening niet vrijblijvend kan zijn. “Een routineonderzoek bestaat niet. Alleen als de check-up doelgericht is en op maat van de patiënt, is dat onderzoek medisch zinvol.” 20

CM-advies

cardioloog Luc Missault, AZ Sint-Jan Brugge-Oostende

Concreet komt het erop neer dat de voorgeschiedenis van de patiënt bepaalt welk soort onderzoek de arts zal uitvoeren. “Een eenvoudig voorbeeld: als je hoort dat hoge cholesterol in de familie zit, dan is het zeker zinvol om die risicofactor bij de patiënt te onderzoeken. Ik durf er in dat geval zelfs voor pleiten om ook de familieleden preventief te onderzoeken. Want dat is de essentie van een goede check-up: verborgen risicofactoren zoals hoge cholesterol aan de oppervlakte te brengen. Dat hij rookt of een pondje te veel weegt, dat weet de patiënt zelf wel. Dat zijn cholesterol te hoog is, kan hij niet weten.” Opvolging “Een check-up heeft geen zin als je er geen consequenties aan verbindt. Je kunt niet zeggen tegen je patiënt: je hebt last van een hoge bloeddruk, maar we laten dat blauwblauw. In die context is regelmatige opvolging zinvol. Dan kun je als arts controleren of de patiënt daadwerkelijk de therapie volgt. Je kunt dan ook de medicatie bijsturen om de effectiviteit te verhogen of in te spelen op een veranderde gezondheidstoestand.”

Onder een check-up onderzoek verstaan we een algemeen gezondheidsonderzoek bij een gezonde burger zonder klachten, al dan niet vanaf een bepaalde leeftijd en periodisch (bv jaarlijks). Het nut hiervan op de volksgezondheid is niet bewezen en daarom wordt dit ook niet aangeraden. Wel is het nuttig dat mensen met familiaal specifieke problemen zoals bijvoorbeeld verhoogde cholesterol, verhoogde bloeddruk, staar ... dit laten opvolgen. Algemeen is het aan te raden dat mannen tussen de 35 en 65 jaar, vrouwen tussen de 45 en 65 jaar om de vijf jaar hun cholesterolgehalte en bloeddruk laten controleren. Vooral belangrijk om hart- en vaatziekten en kanker te voorkomen is niet roken, elke dag minstens 30 minuten matig bewegen, overgewicht voorkomen, een gezonde voeding met veel groenten, fruit, volkorenproducten en weinig vet, je alcoholgebruik beperken en voldoende slapen. Onder screening verstaan we een gericht bevolkingsonderzoek bij een bepaalde doelgroep naar een bepaalde ziekte in de bevolking om die in een vroegtijdig stadium te ontdekken en te behandelen. Wij denken hierbij aan screeningsonderzoeken naar borstkanker, baarmoederhals- en dikke darmkanker. Van deze drie soorten kanker is het bewezen dat een vroegtijdige opsporing gezondheidswinst oplevert door minder ziekte en sterfte. Deze bevolkingsonderzoeken worden daarom ook door de overheid georganiseerd en opgevolgd en door CM aangeraden. Dr. Michiel Callens Directeur Onderzoek en Ontwikkeling

Zijn check-ups volgens jou noodzakelijk of hebben ze helemaal geen zin? Geef je mening op www.facebook.com/magazinecava

21

nieuws

Ru b r i e ks naam

“Terug makkelijk de trap op en af.

Half uurtje sporten beter dan uurtje sporten?

Dankzij m’n traplift van ThyssenKrupp Encasa.”

Volgens een Deens onderzoek is een half uurtje sport even goed om af te vallen als één uur. Bij het onderzoek trainde de helft van de zestig matig zwaarlijvige Deense mannen dagelijks een half uur en de andere helft één uur. De mannen die dagelijks dertig minuten sportten, verloren gemiddeld 3,6 kilo in drie maanden tijd, terwijl de mensen die een heel uur trainden slechts 2,7 kilo verloren. Een mogelijke verklaring is dat dertig minuten per dag trainen beter haalbaar is, waardoor de proefpersonen na die dertig minuten nog zin en energie hadden om ook buiten hun dagelijkse training meer te bewegen.

Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Dat kan! Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven en beneden. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal, steil of hebt u een wenteltrap. En dat allemaal dankzij onze unieke monorail. Die is niet alleen veilig en elegant, maar past ook in ieder interieur. Kortom, met een traplift van ThyssenKrupp Encasa blijft alles bij het oude. Behalve natuurlijk het gemak waarmee u voortaan de trap op en af gaat!

Gezondheidsbib op NIEUWE stek!

Comfortabel, veilig en gebruiksvriendelijk!

Na 2,5 jaar tijdelijk verblijf in het World Trade Center op de Frankrijklei vind je ons sinds kort in een splinternieuw gebouw aan de Sint-Jacobsmarkt! Voor informatie over gezondheid moet je bij ons zijn! We hebben een heel gamma aan boeken, dvd’s, didactische pakketten en spelmateriaal, aanschouwelijk materiaal … En je kan alles gratis lenen. Leerkrachten kunnen ook – na afspraak – met hun klas op bezoek komen.

Veilig rijden met

Norah Jones Wetenschappers van de London Metropolitan University ontdekten dat het afspelen van bepaalde nummers de verkeersveiligheid beïnvloedt. Voor Britse automobilisten blijkt ‘Come away with me’ van Norah Jones het veiligste nummer. Voornamelijk nummers met een tempo van 60 tot 80 beats leiden tot het veiligste rijgedrag. Dat tempo komt overeen met de gemiddelde hartslag van de mens.

Wil je weten wat we verstaan onder niet veilig rijden? Bekijk het filmpje op www.facebook.com/magazinecava

22

En dit is lang nog niet alles! In het splinternieuwe gebouw organiseert CM allerlei infosessies, lezingen en cursussen die te maken hebben met gezondheid, opvoeding en ziekte! Benieuwd? Kom dan zeker eens een kijkje nemen! Gezondheidsbib CM, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Tel.: 03 470 21 50 [email protected] www.gezondheidsbib.be www.cm.be/agenda Openingsuren: van maandag tot vrijdag van 9 tot 13 uur op woensdag doorlopend van 9 tot 16 uur Tot binnenkort!

n e d e -l M C r o o v s w u ie n d e o G die een bril of lenzen dragen tkoming Vanaf nu èlk jaar een tegemoe il of lenzen tot 40 euro bij aankoop van br

ThyssenKrupp Encasa, professionele service overal in België. 24 uur per dag, 7 dagen op 7. gekend: De tegemoetkoming wordt toe trist een erkende opticien of optome bij bril een van • voor aankoop of apotheker opticien, optometrist, oogarts p van lenzen bij een erkende koo aan r voo • ering rzek ziekteve www.tk-traplift.be is voorzien door de verplichte • indien er geen terugbetaling tegemoetkoming is er jaarlijks éénThuiszorgwinkels: Voor meer info kan u terecht in0 tot één dejaar onderstaande met 18 en van Voor kinderen en jongeren van 2000 ANTWERPEN Tel. 03 238 40 53 2170 MERKSEM Oude Bareellei 33 tot 50 euro Amerikalei 152 2550 KONTICH Drabstraat 11A 2920 KALMTHOUT Kapellensteenweg 73

Bezorg de originele factuur

Tel. 03 888 68 93 Tel. 03 644 41 13

2110 WIJNEGEM Turnhoutsebaan 363

len www.thuiszorgwinkel.be w.cm.be/diensten-en-voorde ww

Tel. 03 645 80 51 Tel. 03 354 08 12

A ASSIST

Thuiszorgwinkel 23

M ov e to i m p rov e

Pure wilskracht Revalidatie bij jongeren Tekst: Jan Verstraete fotografie: Peter De Schryver

De dertienjarige Georges Vermast uit Oostduinkerke wou een jaar geleden beginnen fietsen. Niet evident voor het meisje dat geboren werd met een hersenverlamming. En toch: de voorbije zomer fietste ze op haar driewieler samen met haar vader en grootmoeder naar het strand. Georges speelde het klaar op pure wilskracht én met een duwtje in de rug van Tom Boonen.

“Kinderen als Georges moeten elke dag knokken om zo goed mogelijk te kunnen functioneren” papa Stefaan

Door haar hersenverlamming kampt Georges met een spastische dubbelzijdige verlamming, die een teveel aan spanning in haar benen veroorzaakt. Georges stapt met een looprek, ook na een ingrijpende operatie waarbij haar benen werden rechtgezet en de beenspieren omgeleid. Na de ingreep verbleef de tiener drie maanden in het UZ Pellenberg voor revalidatie. Daar maakte ze kennis met Move To Improve. Deze vzw zet zich in voor kinderen met neuromotorische problemen en stimuleert het onderzoek naar betere behandelingsmethodes. “Tom Boonen is peter van Move To Improve en hij kwam regelmatig op bezoek”, aldus Georges. De bewondering van hem is gemeend, weet vader Stefaan Vermast. “Tom zei dat hij geluk heeft omdat hij geld verdient met wat hij graag doet: fietsen. Hij bewondert kinderen als Georges die elke dag moeten knokken om zo goed mogelijk te kunnen functioneren.” 24

25

M ov e to i m p rov e

“Tom Boonen is peter van Move To Improve en hij kwam regelmatig op bezoek”

Het fonds Move To Improve ondersteunt kinderen met neuromotorische problemen. De kinderen gaan op consultatie in het UZ Pellenberg. De faculteit voor bewegings- en revalidatiewetenschappen van de KU Leuven doet daar ook aan wetenschappelijk onderzoek, onder leiding van Prof. Dr. Molenaers. Zijn labo voor klinische bewegingsanalyse is een wereldspeler op het vlak van onderzoek bij kinderen met neuromotorische problemen. Move To Improve is steeds op zoek naar middelen. Nieuwe en betere behandelingen vinden immers enkel hun weg naar de praktijk dankzij voldoende financiën. Ook voor geschikte apparatuur zijn er centen nodig. www.movetoimprove.be 26

Kuitenbijter Peter Tom Boonen steekt de kinderen in Pellenberg niet alleen een hart onder de riem. Hij heeft hen tevens aangestoken met de fietsmicrobe. “Ik ben beginnen fietsen omdat Tom ons zoveel steunt en omdat het voor mij ook een betere manier is om mij sneller voort te bewegen,” zegt Georges daarover. “Ik heb eerst vier maanden heel hard moeten oefenen om eerst mijn knieën te kunnen plooien. Toen ik mijn driewieler zelf mocht kiezen was ik wel heel trots. Ik koos een leuke fiets met stickers erop.” Voor haar inspanningen werd Georges beloond: ze is het gezicht van het promofilmpje van Move To Improve. Daarin fietst ze een venijnige helling op. Waarom meteen een helling? Georges: “Het moest hé. Als je op een berg geraakt kan je de rest ook.”

Geen holle slogan Vader Stefaan Vermast zet zich ook in voor Move To Improve. “Move To Improve is geen holle slogan. Bewegen is heel belangrijk voor kinderen zoals Georges. Als Georges niet zo actief was, zat ze allang in een rolstoel,” aldus Stefaan. Hij zette verschillende initiatieven op poten om Move To Improve financieel te steunen. Voor een goede revalidatie is immers gespecialiseerde apparatuur nodig. Die toestellen moeten de kinderen helpen bij de zware dagelijkse inspanningen om zich op eigen kracht voort te bewegen. “Na de operatie van Georges moesten we een toestel huren voor de revalidatie. De kosten van het toestel dat helpt om de knieën te plooien, liepen op tot ongeveer 550 euro per maand. Van terugbetaling was geen sprake. Elk kind met een neuromotorische beperking heeft de eerste weken na de operatie thuis zo’n toestel nodig. Ik kon me voorstellen dat sommige mensen in de problemen kwamen door een dergelijke financiële aderlating. Daar wou ik iets aan doen.” Welzijn en wetenschap Samen met een vriend organiseerde Stefaan in 2011 een gesponsorde fietstocht van Genève naar Nice. Dat fietsavontuur bracht genoeg centen in het laatje voor zes revalidatietoestellen. Die apparaten worden nu vanuit de afdeling kinderorthopedie

Het adviescentrum aangepast fietsen voor kinderen in UZ Pellenberg stimuleert kinderen met een motorische beperking om in het fietszadel te klimmen. De vzw Move To Improve heeft dit project financieel ondersteund, meer bepaald door de aankoop van 4 aangepaste fietsen en de financiering van een mandaat van sportadviseur voor een periode van één jaar. De adviseur helpt bij het uitzoeken en uittesten van verschillende handbikes of aangepaste fietsen. Dankzij de aankoop van het juiste materiaal kan het kind volledig zelfstandig sporten. Georges Vermast: “Tijdens de kine zit je steeds binnen. Met mijn fiets kan ik naar buiten en ergens naartoe fietsen als ik daar zin in heb. Dat is veel plezanter.”

en –revalidatie van het UZ Pellenberg gratis ter beschikking gesteld voor thuisrevalidatie. Dit jaar leverde een eetfestijn dan weer 17.000 euro op voor het onderzoek naar betere fietsen. Stefaan Vermast: “Momenteel rijden de kinderen met driewielers, maar het is de bedoeling om in de toekomst meer met ligfietsen te gaan werken. Die zijn beter geschikt.” Geen rekje De aandacht van Tom Boonen is voor Georges een opsteker. “Ik ben meer dan een rekje,” zegt de tiener. Naast de steun van vedetten maken ook weerbare ouders zoals Stefaan Vermast het verschil. “Als ouder streef je er zoveel mogelijk naar om ervoor te zorgen dat je kind zelfstandig kan leven. Toch is die

zelfstandigheid voor elk kind met neuromotorische beperkingen anders. Je kunt de kinderen dus niet vergelijken. De doelstellingen voor elk kind zijn anders. We hadden bijvoorbeeld recht op een traplift in huis, maar wilden dat niet. Als Georges op eigen kracht de trap op moet, is dat een oefening voor haar.”

Meer zelfstandigheid met het juiste hulpmiddel Met het juiste hulpmiddel kan je vaak meer dan je zou denken. De CMThuiszorgwinkels hebben ook voor kinderen een ruim assortiment aangepaste hulpmiddelen. Bovendien kunnen de medewerkers deskundig advies geven over wat er allemaal op de markt is en over hoe bepaalde hulpmiddelen gebruikt moeten worden. CM-leden krijgen extra korting. Meer info: www.thuiszorgwinkel.be

Benieuwd naar Georges haar schitterende prestatie tijdens het beklimmen van een venijnige helling? Bekijk dan op www.facebook.com/ magazinecava het filmpje met Georges en Tom Boonen. 27

R e vali d e r e n i n p u l d e rbos

Kinderen en jongeren die nood hebben aan een intensieve revalidatie kunnen in het revalidatiecentrum Pulderbos terecht. Hier geven dokters en verzorgers het beste van zichzelf om het maximale eruit te halen. Lynn en Deborah zijn twee dappere meisjes die in het centrum verblijven en hun bijzonder verhaal met ons willen delen.

Lynn 16 jaar

Het zal je maar overkomen: in de bloei van je leven word je geconfronteerd met een zeldzame ziekte. Melas, één die je stofwisseling helemaal overhoop gooit. Het overkwam Lynn, twee jaar geleden. Dat was een zware klap voor haar en haar familie. In revalidatiecentrum Pulderbos vond ze de steun en begeleiding die ze nodig had. “Hier voel ik me echt goed, want hier begrijpen ze me tenminste.” Lynn verblijft er sinds september en weet nog niet wanneer ze naar huis mag. In de tussentijd heeft ze nieuwe vrienden gemaakt. Toch kijkt ze uit naar de dag waarop ze naar huis mag. “Daar staat een heerlijk groot bed op mij te wachten!” 28

Deborah 17 jaar

Deborah heeft mucoviscidose. Haar hele leven al. Toch straalt ze een ongelooflijk enthousiasme uit. “Als ik zou mogen kiezen, zou ik natuurlijk het liefst van al een betere gezondheid hebben. Maar dat is moeilijk zeker? Ik volg drie keer per dag intensieve kinesessies hier in Pulderbos en merk dat mijn longfuncties niet achteruit gaan. Maar ik heb ook niet het gevoel dat het verbetert. Dat frustreert want ik wil uiteraard vooruitgang boeken.” Deborah zit nu in haar laatste jaar wetenschappen-wiskunde en wil volgend jaar graag farmaceutische of biomedische wetenschappen studeren. “Dus laten we gewoon hopen dat het volgend jaar allemaal goed gaat met mijn studies!”

In het revalidatiecentrum Pulderbos nemen artsen van de Universitaire ziekenhuizen van Leuven en Antwerpen het medische luik voor hun rekening. De infrastructuur wordt ter beschikking gesteld door CM.

Benieuwd naar het verhaal van Deborah en Lynn? Ga dan naar www.facebook.com/magazinecava 29

nieuws

Ru b r i e ks naam

21,4 % Hulp nodig bij je iPad? Vraag het aan je peuter! Twee derde van de ouders vindt dat hun peuters evenveel of meer over technologische snufjes weten. Dat blijkt uit een onderzoek van het Amerikaanse energiebedrijf EON. Zo zouden meer dan 3 miljoen ouders hun peuter wel eens hulp gevraagd hebben over het werken met gadgets. Jongere ouders (18-34 jaar) zijn in vergelijking met hun oudere lotgenoten meer geneigd om hun kinderen de literaire wereld via tablets en e-readers te laten ontdekken. Al zouden diezelfde ouders zich dan weer zorgen maken over het effect van dat continue gadgetgebruik.

Van de eettafel naar de bank Uit een poll van ‘New Zealand Herald’ blijkt dat 21,4  % van de ondervraagden toegeeft ‘bijna nooit’ aan de eettafel te dineren. Zij verkiezen de bank boven de eettafel. Desondanks blijft een overgrote meerderheid trouw aan het gezamenlijke familiediner. Zo eet 47,5  % vijf dagen per week aan tafel en eet 15,6  % van de gezinnen zelfs twee avonden per week samen. Samen dineren is nu eenmaal gezelliger.

Maakt geluk geld? Dat geld niet altijd gelukkig maakt weten we al langer. Maar het tegenovergestelde zou wel eens waar kunnen zijn. Uit een onderzoek van de ‘National Academy of Science’ blijkt dat gelukkige mensen dankzij hun positieve houding meer geld zouden verdienen. Onderzoekers volgden zo’n 15 000 individuen 14 jaar lang en hun studie toonde aan dat er een duidelijk link is tussen een gelukkige kindertijd en een hoger salaris. Dankzij hun positieve ingesteldheid maken deze gelukkige kinderen later meer kans op een hogere opleiding, een betere job en promotie.

30

AD 3 1/1 TOM HEEFT NU EVEN GEEN ZIN OM GEWICHTEN TE HEFFEN IN DE FITNESS Fulltime ouder zijn en fit door het leven gaan is makkelijker gezegd dan gedaan. Gelukkig is er de Kilootje minder-coach die je helpt met eenvoudige tips.

Leef gezonder met www.kilootjeminder.be

31

Ru b r i e ks naam

t i f e Ho ? j i j ben

32

Doe mee aan de enquête en maak kans op een sportieve prijs! Kan jij met gemak een sprintje trekken of ben je al uitgeteld na het uitlaten van je hond? Is sporten voor jou een noodzakelijk kwaad of iets dat je nodig hebt om de dag door te komen? Benieuwd hoe het met jouw conditie is gesteld? Kom het te weten via onze conditie-enquête en wie weet win jij wel een bon van United Brands t.w.v. 100 euro. Deelnemen kan tot 8 april 2013 op www.cava-enquete.be styling: Maison Mademoiselle - locatie: Stadium Coupure, Coupure links 625 - 9000 Gent

33

© Studio Edelweiss

Tale n t e n b i j d e j e u g d

Haal het beste talent uit je kind

“Sommige kinderen kunnen iets aan op een bepaalde leeftijd, andere helemaal niet”

Hoe stimuleer je talent bij kinderen? Als je het zelf bezit, geef je het dan door? Een actrice, een illustrator en een muzikant geven hun idee erover. En wanneer je jezelf totaal talentloos vindt, hoe kan je dan toch het beste uit kinderen naar bovenhalen? Tekst: Peter slabbynck Fotografie: Filip Naudts, Guy Swinnen Illustratie: Klaas Verplancke

Ianka Fleerackers brak door met haar rol van Prinses Prieeltje in de reeks ‘Kulderzipken’ en werd naderhand een bekend gezicht dankzij series als ‘Flikken’, ‘LouisLouise’ en ‘Het goddelijke monster’. Niet alleen met acteren en presenteren bewees ze haar talent, maar ook als auteur. Ze ziet meteen al een groot verschil in hoe zij met haar jeugdig talent omging en hoe haar twee kinderen dat doen.

“Ik wist al op mijn zevende wat ik later wilde doen met mijn leven, acteren dus. Wolf is nu ook zeven, Lily tien. Zij zijn allebei nog aan het zoeken wat ze later willen doen. Eigenlijk is dat niet meer dan normaal en verschillen ze daarin niet van andere kinderen. Ik was heel vastberaden op die leeftijd. Voor mij vraagt dat dus een enorme aanpassing. Wat ik vooral leer en blijf leren, is dat je moet vertrekken van de kinderen die je in huis hebt. Sommige kinderen kunnen iets aan op een bepaalde leeftijd, andere helemaal niet. Ik merk wel dat mijn kinderen bepaalde talenten hebben. Wolf kan heel goed technisch tekenen. Lily heeft zeker talent voor acteren, maar voelt meer voor het werk achter de schermen. Ze houdt van fotograferen en maakt zelfs fotoromans. Fijn om zien dat ze die talenten hebben, maar ik vind niet dat ze er daarom ook absoluut iets mee moeten doen.” Hoe kijk je aan tegen academies en sportclubs? “Als je iets wil kunnen, moet je ook bereid zijn om te leren. Dat is de aard van het beestje. Wolf volgde voetbal en tekenschool. Hij krijgt nu gitaarles, privé weliswaar. Ik wil hem behoeden voor die saaie notenleer die het plezier van het spelen wegneemt in plaats van opbouwt. Lily volgde teken- en balletschool. Maar mijn kinderen vinden het schoolse aspect niet leuk. Ze gaan al de hele

34

Met dank aan De Client

dag naar school om te leren en dan moeten ze ook nog eens leren tijdens hun hobbyactiviteiten. Ik snap hun redenering wel. Bovendien word ik gek van die ouders die de agenda van hun kinderen volstouwen. Willen ze voetbal spelen? Hop, dan moeten ze drie keer per week gaan trainen. Is dat dan nog een hobby als er al op die leeftijd zoveel tijd in kruipt? Bovendien komt er in het geval van sportclubs al snel een mate van competitiviteit bij kijken, iets waar ik niet van hou. En dan moet dat nog eens gecombineerd worden met huiswerk maken. Begin er maar eens aan als kind en als ouder.” Het talent ontwikkelen van je kinderen zorgt dus ook voor druk op de ouders? “Al die ouders, en vooral mama’s, die de hele tijd rondhotsen met hun kinderen. Het is me toch wel wat. Ik weet intussen hoe ik mij perfect kan bezighouden als ik een uur moet wachten in de auto. Het lijkt wel of je geen goede ouder bent als je je kind tegenwoordig niet van alles aanbiedt. En het kost ook geld, veel geld soms. Geen wonder dat er vaak geredeneerd wordt ‘je bent er aan begonnen dus je moet het jaar uitdoen’. Sleur je kind maar eens een half jaar naar een les waar het geen zin in heeft, ik weet wat voor een hel dat is. Al die activiteiten zetten ook nog extra druk op het gezin. Er is vaak nog nauwelijks tijd om eens iets met z’n allen samen te doen.” 35

Ta le n t e n b i j d e j e u gd

plezier. Pieterjan hoeft dus geen beroepsgitarist te worden. Toch zou ik hem niet tegenhouden, als hij die keuze zou maken.” Guy Swinnen kent iedereen als opperhoofd van The Scabs, die onlangs uit hun as verrezen. Hoewel het vuur nog steeds hevig brandt bij Guy, heeft hij intussen met succes de fakkel doorgegeven aan zoon Lee. Die heeft de smaak van optreden te pakken als zanger van de groep Tubelight. Guy vertelt graag hoe hij de creatieve microbe zelf erfde van zijn ouders.

Vind je dat kinderen beter niet te veel gestimuleerd worden? “Ik heb mijn kinderen in elk geval nooit gepusht om te tekenen. Als je je kind te veel in een bepaalde richting duwt, ben je het eigenlijk al aan het verknoeien. Wat ik vooral van belang vind, is dat kinderen hun creativiteit kunnen ontwikkelen en uiten. En dat ze zelf keuzes kunnen maken. Eenmaal die keuze gemaakt, kan je een kind wel stimuleren. Om verder te gaan en zich te verdiepen in een keuze. Vaak komt daar ook enig doorzettingsvermogen bij kijken. Zeker als het geconfronteerd wordt met een leerproces, bijvoorbeeld in een muziekacademie. Dan moet je wel even focussen op dat leerproces en niet op het talent.”

Wat heeft je vader je bijgebracht op creatief vlak? “Mijn vader was creatief op zijn manier. Hij was meubelmaker en als we thuis een koffer of een kastje nodig hadden, dan stond hij al fluitend te timmeren en te zagen in zijn werkhuis. Onder begeleiding van het scheurende geluid van een zaagmachine, zong hij oude smartlappen en countryliedjes van Bobbejaan Schoepen of melodieën die ik jaren later herkende in de songs van Hank Williams. Dat ik later mijn gading vond in het industriële en rauwe geluid van de punkbeweging, heeft daar allicht mee te maken.” Hoe gingen je ouders ermee om toen je je eerste stappen in de muziek zette? “Ik sta er nu nog van te kijken dat mijn ouders dit doorstaan hebben. We speelden zo 36

©Vicky Bogaert

“Achteraf beschouwd is het niet te verwonderen dat ik een artistiek beroep uitoefen. Het werd me van jongs af aan met de paplepel ingegeven. Mijn ma schilderde. Elke zondag trok ze er samen met mijn pa op uit om in de natuur schetsen te maken. Die schetsen verwerkte ze thuis in haar atelier tot een heus olieverfschilderij, terwijl ze luisterde naar klassieke platen. Ik mocht op een tafel naast haar op een stuk aquarelpapier wat prutsen met waterverf. Dat resulteerde dan meestal in lichte frustratie, want zo’n resultaat als dat naar olieverf geurende doek van mijn moeder zou ik nooit bereiken. Maar zo bracht ze mij de liefde voor beeldende kunst bij.”

“Muzikaal talent had ik allicht wel, maar ik was zeker geen genie of virtuoos” luid dat de glazen in de keukenkast stonden te trillen en dat ze noodgedwongen het huis moesten uitvluchten naar een oom of een tante omdat de tv onhoorbaar was. En dat lukte allemaal zonder al te veel gemor. Ik zie het in het modale Vlaamse gezin niet meteen gebeuren. Over het stimuleren van mijn muzikale ambities door mijn ouders heb ik dus absoluut niet te klagen. Muzikaal talent had ik allicht wel, maar ik was zeker geen genie of virtuoos. Motivatie was zeker ook een belangrijke factor.”

Klaas Verplancke zag een drumstel wel zitten toen hij jong was. We zullen echter nooit weten of hij echt talent had om drummer te worden. Het ouderlijk huis was immers niet geschikt om de vellen te laten trillen.

Of er al dan niet iets gebeurt met je talent als kind, hangt dus niet alleen van je ouders af maar ook van heel wat praktische zaken. Toch wordt algemeen aangenomen dat ouders de meest bepalende factor zijn. Klaas bleek al snel een ander talent in handen te hebben, één dat zijn ouders helemaal zagen zitten en waarvoor het huis wel geschikt bleek. Vandaar dat Klaas zich nu een gewaardeerd illustrator mag noemen met tal van boeken en onderscheidingen op de schouw. Hoe gaat Klaas nu zelf om met de talenten van zoon Pieterjan (13) en dochter Sarah (17)? “Mijn zoon speelt heel goed gitaar,” vertelt Klaas in zijn stijlvolle loft waar hij sinds enkele jaren niet alleen boeken illustreert, maar ook zelf verhalen schrijft. “Het belangrijkste is dat Pieterjan plezier beleeft aan dat spelen. Het zou goed zijn, mochten we met z’n allen kunnen afstappen van die kapitalistische visie dat alles moet renderen. Iets graag doen is onbetaalbaar. Waarom mogen we geen pure fun beleven aan een instrument bespelen? We denken te vaak dat iets moet opbrengen. Alsof we alle energie die we in iets stoppen op een of andere manier willen terugkrijgen. Er bestaat ook nog iets als het kapitaal van het

Hoe gingen je ouders om met jouw talent? “Ik heb eigenlijk makkelijk praten want ik heb een gelukkige jeugd gehad en was thuis voortdurend omringd door kunst. Ik heb altijd graag getekend maar mijn ouders hebben mij daarin niet gepusht. Geen enkele ouder zou zijn kind mogen pushen om artiest te worden. Want dan stelt zich al snel de vraag ‘hoe gaat mijn zoon of dochter daar ooit van leven’. Ik volgde wel een artistieke opleiding, maar was eigenlijk niet van plan om illustrator te worden. Ik ben een mooi voorbeeld van iemand die van het plezier dat hij aan iets beleeft, in mijn geval tekenen, zijn beroep gemaakt heeft.” Wellicht ben je geen fan van talentenjachten? “Niet echt. Maar ik had er wel al mee te maken. Mijn dochter Sarah is vooral bezig met toneel en woord. Ze leest enorm veel en schrijft teksten en gedichten. Toen ze zes was, wilde ze meedoen aan Junior Eurosong. Ze had een tekst gemaakt en ik heb toen iemand gezocht die muziek voor haar wou schrijven. Omdat ze er zelf mee afkwam, vond ik niet dat ik die ambitie moest beknotten. Als een kind iets echt wil, dan zorg je als ouder voor de faciliteiten. Uiteindelijk wijst alles zichzelf uit, ook in het geval van Sarah. Maar voel je als ouder dat een kind beter stopt met iets, laat het dan stoppen en dring niet aan om door te doen.” 37

Ta le n t e n b i j d e j e u gd

Groot of klein. Hoog of laag. Op Regatta voelt iedereen zich thuis

Zo kan je het aanpakken

Bezoek ons

Junior toolbox voor talent Pedagoog Luk Dewulf bracht in 2009 het boek ‘Ik kies voor mijn talent’ uit. Om aan te geven welke richting ouders uit kunnen met het talent van hun kinderen, trekt Luk momenteel Vlaanderen rond met een kleine theatervoorstelling rond het boek. Zo kan hij aan een ruimer publiek de ‘Junior toolbox voor talent’ voorstellen. Die ontwikkelde hij samen met Peter Beschuyt en Els Pronk en is bedoeld voor kinderen van 10 tot 14 jaar. Het is een opsomming van zo’n 40 duidelijk omschreven talenten en hefboomvaardigheden met ronkende namen als ‘bezige bij’, ‘foutenspeurneus’, ‘kennisspons’ en ‘woordkunstenaar’. De toolbox kan gebruikt worden door ouders maar ook door scholen en in de bijzondere jeugdzorg. Luk Dewulf vindt dat er bij kinderen vaak te veel focus ligt op wat ze niet kunnen, in plaats van op hun talenten. Maar hoe ontdek je die als ouder? Hij geeft ons enkele tips mee:

1. Vraag jouw kind om alle uren van de voorbije week aan te duiden waarin de tijd voorbij vloog en wat ze toen deden. Op die manier kan je te weten komen wat de talenten van jouw kind zijn en wat het graag doet. 2. Stel bij elk van die activiteiten de vraag aan je kind waar het toen voldoening uithaalde. Het is een vraag die altijd leidt tot talent. Zo kan de ene graag voetballen omdat hij gewonnen heeft en die heeft dan een competitiedrang. Terwijl de andere graag kan voetballen omdat ze goed samenspeelden. Dat zegt dan iets over de teamgeest van jouw kind. 3. Probeer zoveel mogelijk verschillende alternatieve activiteiten uit om het talent van je kind te ontdekken en observeer het kind. Dat kan bijvoorbeeld een sport, dans of andere activiteit zijn. 4. Kinderen moeten al zo vaak presteren dat ze thuis eens nood hebben om te lummelen of te luieren. Dat is ook belangrijk want lummelen en luieren zijn fases die voorafgaan aan creativiteit. Thuis moet een plek kunnen zijn waar je kind even niet hoeft te presteren. 38

5. Het talent in je kind komt vaak maar naar boven bij een activiteit die aansluit bij dat talent. Het is niet omdat je het gevoel hebt dat het talent er nog niet uitkomt, dat het kind daarom geen talenten heeft. Wat je dan moet doen is je kind stimuleren om dingen te doen die het nog nooit gedaan heeft. 6. Maak een onderscheid tussen talent in de vorm van een favoriete activiteit en het eigenlijke talent. Tekenen, dansen en vioolspelen zijn activiteiten. Het talent is datgene wat je gebruikt bij die activiteiten. Een kind dat graag voetbalt, kan dat vanuit verschillende talenten graag doen. Het kan een doorzetter zijn, een grenzenverlegger zijn of iemand die graag samenspeelt met anderen. Als je dat ontdekt kan je kijken hoe je kind deze talenten ook in andere activiteiten kan ontwikkelen.

Moeten onze kinderen absoluut iets met hun talenten doen? Of pushen we hen net iets te veel? Laat het ons weten op www.facebook.com/ magazinecava

MODELAPPARTEMENT

elke zondag tussen 11u. en 14u. Gelegen aan het Belgicaplein. (Ingang Blancefloerlaan thv sporthal)

Gelukkige kinderen? Kies voor hun talent! Voorstellingen met Luk Dewulf voor iedereen die betrokken is bij opvoeding.

CM en Luk Dewulf nemen je mee op ontdekkingstocht tijdens een inspirerende ‘talententournee’ door Vlaanderen. Hoe kun je als ouder, leerkracht, opvoeder, begeleider … kinderen helpen om gelukkig en zelfverzekerd te zijn? “Door kinderen aan te spreken op hun talent”, zegt Luk Dewulf. “Focus op hun passie en wat ze kunnen, in plaats van te kijken naar waar ze minder sterk in zijn. Want tenslotte is niemand perfect.” Data: 18-04-2013 20 uur Antwerpen De Stroming, Nationalestraat 111 24-04-2013 20 uur Wuustwezel GC Kadans, Achter d’ Hoven 15 Deelnameprijs: CM-leden 5 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming/Omnio 2,5 euro, niet-leden 10 euro Inschrijven kan via www. plukjegeluk.be/talent CM-voordeel: CM-leden kunnen de toolbox ‘Ik kies voor mijn talent. Toolbox voor jong talent.’ (uitgegeven bij Lannoo) kopen tegen een voordeelprijs. Dit exclusief voordeel is alleen geldig tijdens de voorstellingen van de talententournee. Je betaalt slechts 35 euro in plaats van 49,99 euro. Meer info vind je ook achteraan in çava? in de agenda op p.56

Ben jij al eens gaan kijken? Regatta heeft woningen en appartementen voor ieders smaak en budget. Groot of klein, hoog of laag wij zorgen voor alles van a tot z. Ook voor uw welzijn en het welzijn van uw buren. Zo creëren wij in Antwerpen aan het Galgenweel woningen en appartementen met een meerwaarde, ingeplant in een buurt waar het goed is om te wonen. Mail voor meer informatie naar [email protected] of bel ons op

03 260 95 60

www.vooruitzicht.be/regatta

Bedenker van buitengewone buurten

c o lu mn

Een laatbloeiende vroege vogel Als kind zal je je maar geprezen voelen met al die bewonderende blikken en jubelkreten als blijkt dat je expressief bent en goed ter tale. Als zevenjarig meisje werd het mij al snel duidelijk (gemaakt) dat een podium en het bijhorende applaus echt iets voor mij zou zijn en dat ik er ‘iets mee moest doen’. Dat vond ik zelf trouwens ook. Op de speelplaats van de school mocht ik dan wel het gepeste roodharige kind zijn, op het podium was ik de ster. Je zou voor minder denken je roeping gevonden te hebben. Dus was het van in den beginne duidelijk wat het beroep van kleine Ianka zou worden: actrice. Ik volgde met alle plezier en gedrevenheid lessen in ballet, toneel, dictie en voordracht en trad als 9-jarige op met mijn ballet- en toneelgroepen of werkte voor tv en radio (wat toen echt uitzonderlijk was). Tussen alles door maakte ik in de artiestenfoyers mijn huiswerk.

Dat ‘later’, brak snel aan. Onrustig omdat er van mij verwacht werd me te wijden aan 1 ‘talent’ deed ik in mijn professionele leven het tegenovergestelde. Ik wou me niet beperken tot het acteren en geloofde in mijn kleinere, minder duidelijke ambities. En als ik mijn credo over de zin van het leven wilde naleven, was ik dit aan mezelf verplicht. Ik zou alle mogelijke talenten die in mij zaten de kans geven om zich te ontplooien en dus ook schrijven, ondernemen en inspireren. Op de schoolbanken zitten, zat er alleen niet meer in. Dat had ik gehad. Het leren moest anders gebeuren: al doende en levenslang.

Mijn ouders steunden mij en maakten tijd om al dat talent overal naartoe te rijden. Zelf waren ze hardwerkende kleine zelfstandigen die me vooral wezen op de hardheid van het artiestenbestaan. Er was geen auditie geslaagd voordat het contract ondertekend in je huis lag, dus jubelen voor het zover was, hoefde niet. Met een zeer beperkte kennis van de artiestenwereld vonden we na veel en hard zoeken en in een toen nog computer- en internetloze wereld, de weg naar een beroepsopleiding voor acteurs. Ook talent gaat naar school. Vlak voor de start van die acteursopleiding, twijfelde ik voor de eerste keer. Wat als dat acteren niet echt mijn ding blijkt te zijn maar eerder het resultaat van onvervulde dromen van ouders, gepush van de omgeving? Ik had immers nog andere dromen: schrijven, journalistiek, talen, ondernemen. Ik weet het aan faalangst en dacht bij mezelf, ik kan later nog iets anders studeren. 40

“Het werd mij al snel duidelijk dat podium en applaus echt iets voor mij zou zijn”

Ik benijd de jongeren van vandaag die dankzij het internet een veel ruimere blik op de wereld krijgen. Duidelijk bepalen wàt je grote talent is, is daardoor misschien wel moeilijker, maar anderzijds laat het je toe meerdere aspecten van jezelf te ontwikkelen. Je leert je flexibeler te bewegen in een steeds veranderende wereld, zonder jezelf te verliezen. Er zijn mensen die veelzijdigheid synoniem vinden aan gebrek aan focus of oppervlakkigheid. Kan zijn, maar het voortdurend aftasten van de grenzen van mijn talenten geeft me een rijk en gevarieerd leven, voor verveling heb ik geen tijd en ik blijf gepassioneerd en nieuwsgierig in alles wat ik doe. Ondertussen is de mindset van ‘levenslang leren’ maatschappelijk helemaal ingeburgerd. 15 jaar geleden kon je het maar beter verzwijgen als je een andere richting uit wilde met je leven. Nu is het iets dat je op sociale media in het groot en breed verkondigt.

Ik voel me dus in mijn nopjes nu ik met meer talenten aan de slag kan gaan. De afgelopen maanden heb ik een online magazine opgestart, ben ik met een marketingbedrijf voor schrijvers begonnen en zal ik enkele van mijn eigen literaire concepten produceren. Het gekke is dat door de levenservaring ook die talenten er nu anders uitzien. Stiekem zijn er nieuwe ontstaan, gegroeid en veranderd. Een talent is dus organisch en groeit mee met de persoon die je zelf wordt. De meesten zien een talent als iets dat je moet ontwikkelen om er je brood mee te verdienen. En hoe sneller je dat talent ontwikkelt, hoe beter je erin wordt en dus ook rijker. Nu denk ik dat het zien van kansen, het aanvoelen van wat leeft in jezelf en je omgeving en positief met die wetenschap omspringen, misschien wel het grootste talent is. En dat je dàt moet ontwikkelen omdat het je gelukkig maakt. De leeftijd waarop je dat doet of beseft, is niet van belang, zolang je het maar doet.

Al sinds haar zestiende is Ianka Fleerackers actief als actrice voor televisie, film en theater. Haar bekendste rollen zijn Prinses Prieeltje in Kulderzipken en Gudrun Deschryver in ‘Het goddelijke monster’. Naast acteren heeft Ianka nog een andere passie: schrijven. Dat nieuwe talent kan je bewonderen op www.wildgoosestories. be. De volledige column kan je lezen op www.istoire.be. 41

R e su ltat e n e n qu ête

Ru b r i e ks naam

De meest voorkomende symptomen: - Gespannen zijn - Moeilijkheden om te slapen - Versnelde hartslag - Overmatig zweten - Versnelde ademhaling

Angst

8 op 10 heeft ermee te maken Maar het zit vooral in je hoofd Angst is heel gewoon. Het is een basisemotie. Zo lang we niet te bang worden om te doen wat we willen, tenminste. Maar dan nog is er goed nieuws: je kunt je gemakkelijk laten helpen. 569 mensen van de 725 die onze online enquête beantwoordden, noemden zichzelf een beetje tot heel erg angstig.

Tekst: Femke Coopmans Foto: Studio Edelweiss

42

Blijdschap, verdriet, woede en angst. Dat zijn de vier basisemoties waar we voortdurend tussen zweven. En net zoals je niet altijd door het dolle heen kunt zijn van vreugde, is het normaal dat je je af en toe eens verdrietig of kwaad voelt. Of bang. Maar met die laatste emotie kunnen we niet allemaal even goed omgaan. Gedragstherapeut Bart De Saeger legt uit hoe dat komt: “We zijn geëvolueerd naar een sterk beschermende maatschappij waarbij angsten voor een groot stuk opgevangen worden. Heb je verdriet of maak je je kwaad, dan benoemen je ouders dat onmiddellijk – ‘Je moet je niet

22 %

van de deelnemers wordt er (soms) door belemmerd

zo kwaad maken’ – en op die manier normaliseren ze de emotie. Maar als een kind zich angstig voelt, willen ouders meteen gaan beschermen, het bij de hand nemen. Daardoor kan het dat we angsten op latere leeftijd soms als vreemd aanvoelen. In landen waar kinderen opgroeien in vrij angstige situaties wordt angst op volwassen leeftijd als normaler gezien. Zij kunnen er beter mee omgaan omdat ze het al vroeg geleerd hebben, dat valt op.” Van Bart De Saeger mag iedereen zo zijn angst hebben. “Dat is normaal zolang de angst geen

negatieve impact heeft op je sociaal, professioneel en/of relationeel leven. Bijvoorbeeld: mij krijg je niet op een dak, maar met mijn job zie ik ook niet in waarom ik daarop zou moeten kruipen. Stel dat ik me morgen wil omscholen tot dakwerker, dan ga ik eerst die angst moeten aanpakken.” Voor 22 % van de deelnemers werkt angst (soms) belemmerend. Zo red je je leven Ruim de helft van de mensen die de enquête invulden, hebben het gevoel dat angst hen alert houdt. Zij hebben 43

Ω

R e su ltat e n e n qu ête

2,9 % vindt zichzelf heel erg angstig

62,7 % vindt zichzelf een beetje angstig

13 % vindt zichzelf vrij angstig

20,2 % vindt zichzelf

helemaal niet angstig

Ω gelijk, dat is inderdaad één van de dingen die angst doet. “Angst is een levensreddend mechanisme”, legt de gedragstherapeut uit. “Je wordt geconfronteerd met een levensbedreigende prikkel, die naar je hersenen wordt gestuurd en daar wordt het levensreddende vecht-of-vluchtmechanisme geactiveerd. In een levensbedreigende situatie kan je maar twee dingen doen: vechten of vluchten. En dan nog het liefst vluchten, want als je vecht, loop je misschien toch schade op. Dus gaan je hersenen in een fractie van een seconde de ideale vluchtomstandigheden creëren. Ze zorgen ervoor dat je klaar bent voor een prestatie die jij normaal nooit zou kunnen leveren. Je ademhaling versnelt en je hartslag gaat omhoog, naar het niveau van het piekmoment tijdens een sportprestatie. Dan kun je alvast als een pijl uit een boog uit de startblokken schieten. Daarnaast zorgen ze ervoor dat je zintuigen scherper gaan werken. De adrenaline gaat omhoog en je wordt alerter. Want je mag natuurlijk niet over de eerstvolgende tak struikelen. En als je tijdens een auto-ongeval nog last-minute met één beweging kunt bijsturen, kan dat je leven redden. Tot slot mag je vluchtend ook geen spierverrekking lopen, dus gaat de lichaamstemperatuur omhoog om de spieren op te warmen. Zo zorgt angst ervoor dat je leven gered wordt.” Bang en onzeker Iets maakt je onzeker. Iets ergers maakt je bang. En als je denkt dat het nog erger is, dan ontstaat er paniek die tot een paniekaanval of een paniek-

44

stoornis kan leiden. “Wanneer angst overgaat in paniek, dan spreken we van abnormale angst in een normale situatie. Bijvoorbeeld: je stapt in een lift, begint te denken dat hij naar beneden zal storten, jouw hersenen krijgen die levensbedreigende prikkel en je lichaam reageert met hartkloppingen, tintelingen, je voelt je ijl in je hoofd ...”, vertelt de expert. “Tintelingen in je vingers en ijl in je hoofd? Dat is de adrenaline. Je begint te zweten? De lichaamstemperatuur stijgt. Je lichaam bereidt zich razendsnel voor om te vluchten, terwijl dat helemaal niet nodig is. Buikkrampen krijg je niet in die eerste fractie van een seconde, die komen pas nadat de paniekaanval een ernstige stressbron is geworden. En stress zet zich bij veel mensen op maag en darmen.” Hetzelfde geldt voor slaapproblemen, waar 39,5 % van de deelnemers wel eens last van zegt te hebben. In totaal zijn er dertien klachten beschreven. Als je er vier of meer hebt, dan heb je een paniekaanval. De meest voorkomende symptomen in onze enquête: - Gespannen zijn: 42,6 % - Moeilijkheden om te slapen: 39,5 % - Versnelde hartslag: 32,2 % - Overmatig zweten: 15,2 % - Versnelde ademhaling: 12,8 % Mensen geloven de therapeut niet altijd als die hen vertelt dat zij er in hun hoofd, door hun denken, een levensbedreigende situatie van maken. Want ze stappen in hun auto en – boem – daar is de angst. “Dan spreken we van conditionering. De eerste keer hebben ze daar zeker wel

“In een levensbedreigende situatie kan je maar twee dingen doen: vechten of vluchten”

over nagedacht, de tweede keer ook nog, maar de derde keer kan ‘oei’ al genoeg zijn voor de hersenen. Bovendien, eens je een paniekaanval hebt gehad, ontstaat angst voor de angst en zo hou je het ook zelf in stand.” De ene bangerik is de andere niet 62,7 % vindt zichzelf een beetje angstig, 13 % vrij angstig, 2,9 % heel erg en 20,2 % helemaal niet. “Het is zo dat mensen van nature angstgevoeliger kunnen zijn, net zoals sommigen meer perfectionistisch zijn dan anderen. Op zich geen probleem, als je maar weet hoe je ermee om kunt gaan”, zegt Bart De Saeger. “Ieder van ons kan op een bepaald moment in zijn leven een angstaanval krijgen, net zoals we een depressie onmogelijk kunnen uitsluiten. Opnieuw in een situatie komen die de vorige keer erg eindigde, is soms al genoeg. Of: je zag ooit je mama panikeren op het vliegtuig en sindsdien heb je een heilige schrik om te vliegen. Onder de zes jaar zien we zelden paniek. Kleinere kinderen laten hun hersenen niet op die manier kronkelen. Op latere leeftijd heeft de ene wel wat meer draagkracht dan de andere, maar niemand is helemaal veilig.” Eén en ander heeft ook te maken met zelfvertrouwen. “Mensen met zelfvertrouwen denken anders. Iemand zonder zelfvertrouwen gaat situaties waar een negatieve prikkel in komt veel gemakkelijker op een negatieve manier benaderen en daardoor kunnen ze het hele angstsysteem activeren. Omgekeerd denk ik ook dat het een negatieve impact

op je zelfvertrouwen heeft als je jaren rondloopt met angsten.” Toen we een reactie vroegen op de stelling ‘Ik heb voldoende zelfvertrouwen’, zei 4,6 % niet akkoord te zijn, 22,4 % is eerder niet akkoord. 67,1 % is eerder of zelfs helemaal akkoord. Vrouwen denken meer We leggen de titel meteen in de mond van de expert: ‘vrouwen denken meer’. Het valt op dat het enquêtepubliek voor 2/3 vrouwelijk was, dat vrouwen (67 %) iets minder zelfvertrouwen hebben dan mannen (75 %), dat 30,5 % van de mannen zichzelf helemaal niet angstig vindt terwijl dat bij vrouwen maar 15,6 % is ... Mannen vinden angst ook geen thema om over te praten. “Er zijn in het algemeen meer psychische problemen bij vrouwen dan bij mannen en dat heeft er voor een groot stuk mee te maken dat vrouwen vaak met veel meer tegelijk bezig zijn. Zij denken op het werk al na over wat er vanavond thuis nog moet gebeuren. Dat geeft een hogere druk, meer stress en die kan zowel lichamelijke als psychische klachten uitlokken. Mannen zijn veel meer bezig met wat ze bezig zijn: op het werk met werk en thuis met thuis. Al mogen we die lijn ook niet te scherp trekken, want niemand is 100 % man of 100 % vrouw.” De ene angst is de andere niet Je hebt specifieke fobieën, zo zijn er 1001. Je hebt meervoudige fobieën. En je hebt sociale fobieën. Als je dingen begint te vermijden, komt 45

Ω

R e su ltat e n e n qu ête

Ω daar ook nog eens agorafobie bij – dat is volgens het jargon dus meer dan zomaar vrees voor grote pleinen. Je kan ook de hele dag door angst voelen, dan spreekt men van een gegeneraliseerde angststoornis. En ook de posttraumatische stress-stoornis (trauma’s) en OCD, de obsessieve-compulsieve stoornis, horen bij de angsten. “Een obsessie is een dwanggedachte en de compulsie een dwanghandeling. De obsessie heeft altijd met angst te maken, de compulsie helpt om die angst te verminderen en uiteindelijk ook de gedachte los te laten. Bijvoorbeeld: een meisje kiest kleren uit voor ze ’s morgens naar beneden gaat. Als ze even later de trap afloopt en ondertussen denkt dat er die dag iets met haar mama gaat gebeuren, dan is ze ervan overtuigd dat ze de verkeerde keuze heeft gemaakt. Ze draait zich om en gaat iets anders aantrekken, tot twintig keer op een ochtend. Tot de angst daalt en zij zonder nadenken de trap af kan.” Populaire angsten Bart De Saeger herkent hier in grote lijnen de piekertop in, een paar jaar geleden onderzocht door de Gentse universiteit. “Piekeren is een vorm van negatief denken. Elk piekeren leidt tot een emotie en de meest logische is hier vaak angst.” Als meer specifieke angsten hebben mensen het vaak over spreken voor een menigte, het verkeer, wateroverlast, hoogtes, het donker, muizen en ratten, claustrofobie, roosters ... Wat doe je eraan? Een paar cijfers die niet uit onze enquête komen: 1 op 3 heeft vliegangst en de helft daarvan vliegt met angst, de andere helft neemt nooit het vliegtuig. Gedragstherapeut Bart De Saeger vindt dat niet alleen jammer, hij vindt het zelfs erg. “Want 46

WAARVOOR HEBBEN WE ANGST?

63,4 %

Dat er mijn dierbaren iets overkomt

36,2 %

37,9 %

Dat onze kinderen het veel minder goed zullen hebben

35,1 %

Dat ik iets niet aankan of verkeerd doe

Om ziek te worden

35 %

33,9 %

Om financiële problemen te krijgen

27,4 %

Wanneer ik ’s avonds alleen de straat op ga

20,9 %

Om uitgelachen te worden

Van extreme geloofsovertuigingen

26,8 %

Om eenzaam te worden

“Het is erg makkelijk te behandelen, tenzij er andere problemen zoals depressie of hyperventilatie bij komen kijken” steeds grotere psychische afhankelijkheid. Wat wij wel doen, is mensen eerst laten inzien dat angst normaal is en we leggen hen uit wat er bij een paniekreactie gebeurt. Het is heel belangrijk dat ze dat inzicht krijgen. Daarna leren we hen technieken aan om de controle te krijgen als ze

angsten zijn erg gemakkelijk te behandelen, tenzij er andere problemen zoals depressie of hyperventilatie bij komen kijken. We doen dat niet met pillen. Angstremmers schrappen we, want die vallen onder de noemer ‘vermijding’ en daarmee los je niets op. Ze zorgen integendeel voor een

Wij verhogen uw comfort !

Huisliften

Plateauliften

VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Bel gratis : 0800 20 950 www.trapliftinfo.be

E SERVIC 7d/7d

24u/24u

20,4 %

Dat we afstevenen op een escalatie van conflicten en oorlogen

opnieuw een angstaanval hebben. En tot slot willen we ervoor zorgen dat het helemaal niet meer tot paniek komt. We pakken zowel gedrag, emotie als denken aan en tot slot werken we stapsgewijs naar de ‘exposure’ toe. Met al je inzichten en technieken moet je uiteindelijk nog wel in die lift of dat vliegtuig stappen. Als we dat heel voorzichtig aanpakken, lukt het meestal wel.” De therapeut is blij om te horen dat 43 % van onze deelnemers psychologische hulp zou overwegen indien nodig.

-

NV Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne [email protected] | www.trapliftinfo.be

Trapliften

Voor meer info kan u terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: 2000 ANTWERPEN Amerikalei 152 Tel. 03 238 40 53 2550 KONTICH Drabstraat 11A Tel. 03 888 68 93 2920 KALMTHOUT Kapellensteenweg 73 Tel. 03 644 41 13

2170 MERKSEM Oude Bareellei 33 2110 WIJNEGEM Turnhoutsebaan 363

Tel. 03 645 80 51 Tel. 03 354 08 12

L e ve n op he t r a n d j e

Clara heeft borderline

“Ik dacht al langer dat ik niet de enige was”

“Ik weet dat ik structuur nodig heb en dat een dagschema of stappenplan kan helpen”

Tekst: Femke Coopmans

Aan Clara (27) zie je niets. Ze heeft een goed gevuld sociaal leven en haar ouders rekent ze bij haar beste vrienden. Met de mannen wil het niet altijd zo vlotten, maar bij wie wel? Clara neemt geen medicatie en is niet echt in behandeling. Ze heeft wel borderline. “Ik heb niet alle symptomen. In mijn armen snijden doe ik niet. Maar ik denk enorm zwart-wit. Ik trek aan en stoot weer af. Alles of niets, dat heb je bij mij. Ik kan niet relativeren – dat probeer ik wel te leren – en ik analyseer alles kapot. Erg vermoeiend is dat. Ik vind ook dat ik hypergevoelig ben. Dan begin ik ofwel keihard te wenen, ofwel wordt mijn taal erg agressief. Zelfmoordgedachten horen er ook bij. Ik geloof dat er sinds mijn achttiende drie echte zelfmoordpogingen zijn geweest en ik ben vier keer op voorhand bij de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis gaan aankloppen omdat ik voelde dat ik iets ging doen. Voor iemand die er constant aan denkt, valt dat mee. Toch?” “Ik ben geadopteerd toen ik al 3,5 was. Ik heb begrepen dat de eerste drie jaar belangrijk zijn om je te hechten en dat is mij nadien nooit meer gelukt, al heb ik hele goede ouders. Toen ik acht was, zat ik voor het eerst bij de psycholoog. Toen al had ik last van zelfmoordgedachten. Twee jaar later liep ik van huis weg omdat ik geen cd mocht lenen van mijn zus. Dat klinkt belachelijk, maar op dat moment stortte mijn wereld in. Ook dat is typisch borderline: je denkt dat het nooit meer goed kan komen en je loopt weg. De zelfmoordpogingen die erop volgden zijn eigenlijk 48

hetzelfde. Zelfmoord is dan de enige uitweg. Ik werd ook steeds rebelser. Vanaf mijn vijftiende verbleef ik een tijd in een jeugdinstelling, zonder daar echt iets uit te leren. Ik ben pas rustiger geworden na een reis naar Indië met een groep geadopteerde jongeren. Ik was toen achttien en kon drie weken in hetzelfde weeshuis blijven slapen tussen de moeders die hun kinderen afstonden. Gaandeweg, na heel veel vragen te stellen, begon ik hun kant van het verhaal te zien.” “In 2004 sprong ik uit een raam, brak ik mijn hielen en mijn bekken en lag ik vijf maanden in het ziekenhuis. Nadien moest ik nog anderhalf jaar in een rolstoel zitten. De verpleging raadde me toen aan om naar de psychiatrie te gaan. Maar ik was toch zeker niet zot? Ik vond het heel lastig om dat te aanvaarden, zeker zolang ik nog in die rolstoel zat. Ik ben toen wel boeken beginnen lezen – je moet daar iets doen – en zo begreep ik stilaan zelf dat ik borderline had. De psychiater bevestigde dat toen ik hem ernaar vroeg.” “Mijn ouders zijn mij een periode kwijt geweest. Dat heeft hen pijn gedaan en er is hun jammer genoeg ook wel wat verweten. De band met hen werd stilaan beter toen ik alleen ging wonen. Verder probeer ik er allemaal zo

constructief mogelijk mee om te gaan. Ik blijf boeken over borderline lezen en probeer anderen te helpen via mijn eigen website, die ik er ook af en toe wel eens af durf te gooien. Dat hoort er bij. Ik weet dat ik iemand ben die eerst moet denken voor ze iets zegt. Ik weet ook dat ik structuur nodig heb, dat een dagschema of stappenplan kan helpen. Ik leerde dat dingen die je meemaakt je ook sterker kunnen maken. Medicatie neem ik niet meer en ik ga niet elke week of maand naar de psycholoog of psychiater. Omdat dat duur is, maar ook omdat ik niet altijd iets te vertellen heb. Er zijn nog wel momenten waarop ik er niet meer wil zijn en dan eet ik dagen niets. De aanleiding kan iets heel stoms zijn, bij mij vaak de liefde. Ik heb die dagen ook geen honger en maak mezelf wijs dat mijn hoofd het blijkbaar al aanvaard heeft. De derde of vierde dag begin ik me af te vragen of al dat gedoe wel zin heeft. Ik eet iets en schaam me rot.” “Onlangs las ik in De Standaard dat mensen zich tegenwoordig eenzaam voelen. Mijn reactie: ik dacht al langer dat ik niet de enige was. Elke normale mens zal zich wel eens leeg voelen. Dat maakt ons menselijk. Wat ik dan wel soms doe, is al mijn Facebookvrienden verwijderen omdat die het blijkbaar te druk hebben om iets tegen mij te zeggen. Of nog: ik ben nu bijna drie jaar vrijgezel en op het punt waarop ik mezelf zielig begin te vinden. Maar ik geloof niet dat je borderline moet hebben om met zulke ideeën rond te lopen, of wel?” 49

L e ve n op he t r a n d j e

“Excuseer, beste maatschappij, maar de boot gaat wat snel” De hele welvarende westerse wereld is ziek. Borderline, volgens psychiater Dirk De Wachter. Alles wat hij zijn patiënten hoort vertellen, kan hij zo vertalen naar wat jij en ik elke dag beleven.

We zijn allemaal een beetje gek en het verschil tussen normaal of abnormaal is relatief. Tot zover niets nieuws. Maar er dan meteen het woord borderline aan koppelen, gaat dat niet wat ver? Professor Dirk De Wachter doet dat in zijn boek Borderline Times. Hij daagt met opzet uit. “De borderliners, dat zijn gewelddadige patiënten die medicatie nemen, drinken en allerlei dingen doen die niet goed zijn. Sluit ze maar op, dokter, vragen ‘de normalen’, dan moeten wij er ons niets van aantrekken. Wel, ik vind dat onrechtvaardig. Ik vind dat die fantastisch goed bezig zijn en dat de normalen niet alleen naar het succes mogen kijken. Ze zouden zien dat wat onze patiënten vertonen eigenlijk een afspiegeling is van wat er in de maatschappij gebeurt.”

Psychiater Dirk De Wachter maakt zich meer zorgen over de mentale gezondheid van de samenleving dan van zogenaamde patiënten.

50

Zelfverminking? Dat doe ik niet. Dus kijken we naar de negen karaktertrekken die iemand met de borderline persoonlijkheidsstoornis kunnen typeren. Weinig mensen die zich niets kunnen voorstellen bij relationele instabiliteit en we hebben allemaal wel een beetje schrik om in de steek gelaten te worden, maar zelfverminking? “Hiervan zal je zeggen ‘dat doe ik niet’”, zegt de psychiater. “Maar dan verwijs ik naar het overdreven gebruik van plastische chirurgie. Dat is dagelijkse praktijk geworden. Aanpassen aan een onmogelijke Hollywoodnorm is verminking. Hetzelfde mechanisme speelt: ik voel me niet goed in mijn vel, ik ga erin laten snijden, zonder me af te vragen waarom en of ik niet gewoon mezelf mag zijn.” Maar we lopen toch ook niet allemaal met zelfmoordplannen rond? Dirk De Wachter: “Ik ben 52. Iedereen van mijn generatie en jonger zal zich

op het einde van zijn leven afvragen hoe hij wil sterven als zijn lijden te groot wordt. We willen dat zelf bepalen. Als een patiënt zegt dat hij niet meer wil leven, dan roepen wij: dat is heel ziek! Die heeft niet alleen pillen nodig, maar mag ook een tijdje opgesloten worden. Maar als wij ons lijden niet meer draaglijk vinden, willen we wel zelf kunnen beslissen over leven en dood. Dat is de maatschappelijke zelfdoding, zeg ik.” Eigen schuld We moeten de hele tijd en overal maar succes hebben, anders ben je fout bezig. Borderline Times opent niet voor niets met een citaat: ‘Het aapje dat geluk pakt’ waarin auteur Arnon Grunberg stelt dat er geen normale mensen bestaan. Er bestaan alleen patiënten. Sommige

patiënten weten zich staande te houden ten koste van andere patiënten en die noemen we daarom geen patiënten. Die noemen we geslaagd. Professor De Wachter vult aan: “Het verschil tussen patiënt en niet-patiënt is eigenlijk een soort maatschappelijk excuus om het verschil tussen succes en geen succes aan te geven. Als je in een villa met zwembad woont, heb je succes. Dan mag je op het einde zeggen: ik verdien deze bonus, want ik heb ervoor gewerkt. En als je geen succes hebt, dan is dat jouw schuld. Dan heb je niet genoeg geprobeerd, niet genoeg wilskracht, niet genoeg ... Dan moet je naar de psychiater. Niet zozeer voor een gesprek, maar voor de juiste pil.” De speedboot van het leven Vandaag gaat onze jacht op succes zo hard dat er niet

Ω

E 3

korting

‘Borderline Times. Het einde van de normaliteit’

van Dirk De Wachter is uitgegeven bij Lannoo Campus.

We leven in borderlinetijden. In de psychiatrie is borderline vandaag met voorsprong de vaakst gestelde diagnose. Bovendien is de lijn tussen patiënten en niet-patiënten flinterdun. Zijn wij collectief op weg naar ziekte en ongenoegen? Psychiatrie is de spiegel van de wereld waarin we leven. Dirk De Wachter schetst borderline dan ook als een maatschappelijk ziektebeeld. Eén conclusie staat als een paal boven water: in onze westerse maatschappij zijn de symptomen van borderline niet ver te zoeken. Meer nog, ze kenmerken onze leefwereld. Wij zijn ons brein in de tijd. Gelukkig zijn er andere, meer hoopgevende signalen met vooruitzicht op herstel. Onze wereld lijkt aan een grens te staan. Mensen verzetten zich uitdrukkelijk tegen de symptomen. Hechting, engagement, solidariteit en gemeenschapszin zijn waarden die broodnodig zijn om

weerwerk te bieden tegen de huidige borderlinegesteldheid van dreigende verbrokkeling, impulsiviteit en zinloosheid.   Korting voor çava?-lezers çava? schenkt je i.s.m. Uitgeverij Lannoo 3 euro korting* bij aankoop van dit boek. In plaats van 19,99 euro betaal je nu slechts 16,99 euro. Surf hiervoor naar www.lannooshop.be/ cava. Betalen kan online of via een eenvoudige overschrijving.   *De korting: (1) is enkel geldig via de webshop van de uitgeverij en dus niet in de reguliere boekhandel; (2) wordt verrekend nadat je het boek in de webshop hebt toegevoegd aan je winkelmandje; (3) geldt enkel indien je gebruik maakt van bovenstaande actie-url en dit (4) zolang de voorraad strekt.

51

L e ve n op he t r a n d j e

Z e g e e n s AAA

Tips die helpen Borderline? Hebben we allemaal!

Wijs de kater de deur!

Borderline is een persoonlijkheidsstoornis met negen kenmerken. Als je wil, kun je eerst afvinken voor jezelf en dan ook nog eens voor de wereld rond je. Vijf keer ‘ja’ is in principe genoeg, maar niet om dan tegen de psychiater te gaan zeggen: ‘Ik ben een borderliner’. Dirk De Wachter krijgt zo steeds meer mensen in zijn praktijk.

en 95 000 Belgen zijn precies Ω veel moet gebeuren of we om die reden meer dan één lopen tegen de muur. Profesjaar aan een stuk werkonbesor De Wachter vergelijkt het kwaam. “Dat is enorm veel”, leven met een speedboot. “En vindt de psychiater. “Neem als er dan iets gebeurt met de 1. Verlatingsangst daar nog de mensen met gezondheid, met je geliefde, je 2. Instabiele en intense relaties lage rugklachten bij, met naasten, je job ... gaat die boot 3. Intense woede of moeite om kwaadheid te oververmoeidheid en je ziet niet vertragen. Zeker in tijden beheersen dat een gigantisch deel van van crisis niet. We moeten nog 4. Identiteitsstoornissen met een instabiel de bevolking moet afhaken uit meer werken, langer, flexibeler zelfbeeld of zelfgevoel het succesverhaal van de ween harder. Ik kan dat begrijpen, 5. Affectlabiliteit (bv. periodes van intense reld. Die wereld wil dat niet maar als psychiater zeg ik dat somberheid, prikkelbaarheid of angst) weten, die vindt dat ze goed we met zo’n succesverhaal 6. Impulsiviteit (bv. geld verkwisten, seks, bezig is, want ‘we zijn toch zo steeds meer onbedoelde misbruik van middelen, roekeloos gelukkig’ en de rest kan naar schade gaan hebben. Steeds autorijden, vreetbuien) de psychiater. Dat noem ik meer mensen krijgen het 7. Voorbijgaande, stressgebonden paranoïde het einde van de normaliteit.” moeilijk. ‘Ach professor, gij ideeën of dissociatiesymptomen De psychiater zal het dus wel spreekt te veel met uw patiën8. Zelfverminking en zelfmoordneigingen oplossen? “Nee. Heel veel ten’, zeggen de economische 9. Zinloosheid en leegte mensen kunnen niet op korte experten dan. Op zich een en zelfs niet op lange termijn mooi compliment voor een weer succesvol worden, dus psychiater, maar ze vinden dus men vindt de resultaten van de psychiatrie tegenvallen. dat ik te pessimistisch ben. Zij vinden dat het juist heel goed Maar wie gaat hier dan in de fout? De psychiater in zijn gaat met onze wereld, of toch met de meeste mensen. Wel, kleine reddingssloep of de speedboot die steeds harder dan moeten ze eens naar de cijfers kijken.” steeds verder vaart? Dat is voor veel mensen niet haalbaar. Mag ik dan tegen de maatschappij zeggen: de boot gaat Allemaal naar de psychiater wat snel?” 1 op 4 mensen krijgt in de loop van zijn leven een depressie

Online gelukscoach Wil je actief werk maken van een gelukkiger leven? De online gelukscoach gaat samen met jou op weg. Je krijgt oefeningen, getuigenissen, advies en informatie. Je kunt vragen stellen aan een expert en ideeën uitwisselen op het forum. De gelukscoach helpt je om je mentale fitheid te verbeteren. Wie het

52

programma volgt, leert wat mentale fitheid is en hoe je gelukkiger en meer ontspannen in het leven kunt staan. Het programma bestaat uit zeven modules die ieder een geluksstrategie aanpakken. De oefeningen zijn gebaseerd op uitgangspunten van de positieve psychologie, de cognitieve gedragstherapie en mindfulness.   Prijs: 25 euro  CM-leden: gratis Registreer je op www.plukjegeluk.be

Cursussen en infosessies De dienst Gezondheids-promotie van CM organiseert geregeld cursussen en infosessies om te werken aan meer geluk in je leven (workshops mindfulness, cursus depressie ‘Je kan anders’, …) Meer info: www.cm.be/agenda

Last van een bonkend hoofd en een misselijk gevoel? Met andere woorden een kater om ‘u’ tegen te zeggen? Kan gebeuren. Freddy Moens, adviserend geneesheer bij CM, zet de voornaamste anti-katertips op een rijtje. Al zweert hij er natuurlijk bij dat helemaal niét drinken, de beste manier is om een kater tegen te gaan.

3 Voor het slapengaan:

1 Voor het stappen:

 Alcohol stimuleert de afscheiding

van urine, hierdoor ga je uitdrogen en wordt er water onttrokken aan de hersencellen. Niets is zo belangrijk als voldoende water drinken om dit tegen te gaan.  Eet een vetrijke maaltijd om ‘een fond’ te leggen. Dat gaat de opname van alcohol in je bloed aanzienlijk vertragen. Hierdoor word je minder snel dronken, toch krijg je dezelfde hoeveelheid binnen.

2 Op het feestje:

 Kies voor een kleiner, stijlvol (cham-

pagne)glas. Dan drink je automatisch minder.  Drink afwisselend een glaasje water.  Probeer voldoende tijd te laten tussen twee alcoholische dranken. Neem maximum 1 glas per uur als richtlijn.  Vermijd sterke dranken. Het gevaar zit hem hier in de hoeveelheden: je hebt al snel te veel alcohol binnen.  Sommige mensen zijn gevoelig voor wijn met sulfieten en krijgen daarvan barstende hoofdpijn. Kies idealiter een wijn zonder sulfieten.

 Ook hier: drink voldoende water.

De volgende morgen ga je jezelf dankbaar zijn.  Preventief een pijnstiller nemen, is nutteloos!

4 De volgende morgen:

 Drink voldoende, liefst water (en

sportdrankjes) om te hydrateren.

“Of je de volgende morgen last hebt van een kater of niet, hangt vaak samen met hoe snel je metabolisme werkt”

 Vermijd koffie!  Neem een pijnstiller (paraceta-

mol of aspro bruis) indien nodig.  Een stevig ontbijt met vers fruit

kan wonderen doen, als je het verdraagt natuurlijk …  Probeer niet té lang in bed te blijven liggen. Maak een fikse wandeling in de buitenlucht als het ergste van je kater voorbij is.

Heb jij zelf een vraag voor onze expert? Laat het ons weten op www.facebook.com/magazinecava 53

Haal je voordeel uit Ru b r i e k s na a m

CM-deals!

AutoSlaapTrein: welkom aan boord

5ko0 € rt ing

Laat je rijden. Met de AutoSlaapTrein rechtstreeks naar Noord-Italië, Toscane, Slovenië en Kroatië. Jouw vakantie begint in Zuid-Nederland (Den Bosch). • Vermijd files en vakantiestress • Met jouw wagen of motor op de trein veilig en snel naar jouw vakantiebestemming • ’s Nachts slapend reizen = meer vakantie, uitgerust aankomen • Besparing brandstof-, tol- en overnachtingskosten en maaltijden inbegrepen! • Onbeperkt bagage meenemen in jouw auto

1ko5r  t% ing!

50 euro korting voor çava?-lezers, direct op factuur, ook voor een enkele reis!

Info + boeking Zie voor alle reisinformatie, prijzen en acties: www.autoslaaptrein.nl Geef bij het reserveren de actie code CM-Cava door! ([email protected] of 0031 15 213 36 36)

Gezinsvakantie in Tsjechië

Voordeliger naar Shrek, De musical! Chris Van den Durpel speelt Shrek, een reusachtig groen wezen, in de hilarische Vlaamse versie van Shrek de Musical. Van de ene dag op de andere krijgt Shrek tegen zijn zin alle bekende sprookjesfiguren in zijn moeras op bezoek. Heer Farquaad zit daar voor iets tussen. Samen met de pratende ezel Donkey gaat Shrek naar hem toe om dit op te lossen. Ook benieuwd naar Van den Durpel als groene moerasheld? Shrek de Musical loopt van 22 maart tot 21 april in de Stadsschouwburg in Antwerpen.

54

niet ver en budgetvriendelijk

15   korting% v

cm -ledeonor

CM-voordeel Dankzij CM krijg je 15 % korting voor dit familiespektakel.

CM-voordeelpakket: 7 overnachtingen (kamer met ontbijt) drankje bij aankomst 15 % korting op de boeking

Wat te doen? - Surf naar www.sherpa.be - Kies eerst een datum en vervolgens de categorie en het aantal kaarten. - Daarna kun je bij ‘Kortingen’ de CM-korting van 15  % aanduiden. Selecteer ‘CM’ of ‘CM kind’ voor kinderen jonger dan 12 jaar. - Volg ten slotte de verdere instructies van Sherpa.be.

Op 800 km van de Belgische grens, midden in het Boheemse Woud, ligt het dorpje Jiřičná. Hier kun je terecht voor een unieke gezinsvakantie. Je verblijft in stijlvolle gastenkamers met restaurant, manege, buitensportcentrum en clubhuis. In de zomermaanden is er een aanbod van sportieve, culturele en creatieve activiteiten afgestemd op families. Er is een servicepunt met onthaal in het Nederlands en gedetailleerde streekinformatie.

Van zat. tot zat.

Prijs per persoon per week

Extra bed in de kamer ( + 12 jr)

Extra bedprijs ( - 12 jr)

Kamer en ontbijt

210 euro

180 euro

125 euro

Info + boeking OUTLINE TRAVEL Lic A6061 Tel.: 09 219 90 18 E-mail: [email protected] Website: www.jiricna.com CM-lidnummer doorgeven bij boeking 55

ag e n da

Infoavond ‘Kinderen en jongeren in echtscheidingssituaties’

Baby en kind

Bij echtscheiding hebben we vaak de indruk dat kinderen vooral stille oogen oorgetuigen zijn van bijvoorbeeld de ruzie en spanningen tussen ouders. Maar is dat wel zo? Hoe beleven kinderen en jongeren gezinsconflicten en een echtscheiding? Waarmee kunnen we als ouder rekening houden? En valt een echtscheiding altijd samen met een trauma voor kinderen en jongeren?

Infoavond ‘Van moeilijke eters tot voedingsproblemen bij kinderen met een handicap’ Bij baby’s met ontwikkelingsproblemen of kinderen met een handicap komen voedings-, eet- en slikproblemen geregeld voor. Dit probleem is voor ouders vaak een bron van veel wanhoop en ergernis. Hoe ga je hiermee om? Wat is een mogelijke oorzaak of oplossing?

Waar? KVG vzw Arthur Goemaerelei 66 2018 Antwerpen

Gastspreker is Marleen D’hondt. Marleen is logopediste, Bobath-Müller- en SI-therapeute en docente in de Arteveldehogeschool. Daarnaast heeft ze nog een private praktijk voor kinderen met voedingsproblemen en werkt ze in de multidisciplinaire slikpolikliniek van het kinderziekenhuis UZ in Gent.

Prijs 7 euro / leden van KVG of CM: 3 euro

Voorstelling ‘Gelukkige kinderen? Kies voor hun talent!’

Wanneer - Waar? Donderdag 18 april 2013 20 uur (tot 22 uur): De Stroming (ACW), Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen

Wanneer? Dinsdag 12 maart 2013 van 19.30 tot 22 uur

Vooraf inschrijven: Gezin en Handicap vzw, [email protected] of 03 216 29 90

Woensdag 24 april 2013 20 uur (tot 22 uur): Gemeenschapcentrum ‘Kadans’, Achter d’Hoven 15, 2990 Wuustwezel

Gelukkige en zelfverzekerde kinderen, dat wenst toch iedereen? Maar hoe kun je hier als ouder, leerkracht, opvoeder, begeleider bij helpen? “Door kinderen aan te spreken op hun talent”, zegt pedagoog Luk Dewulf. “Focus op hun passie en wat ze kunnen, in plaats van te kijken naar waar ze minder sterk in zijn. Want tenslotte is niemand perfect.” In deze voorstelling gaat Luk Dewulf op een boeiende manier dieper in op het belang van talenten bij kinderen en jongeren. Hij toont hierbij aan hoe invloedrijk de ontwikkeling ervan is voor hun toekomst en geluk. Lees ook het artikel over kinderen en talenten op p.34 56

Prijs CM-leden: 5 euro Niet-leden: 10 euro CM-leden met verhoogde tegemoetkoming/Omnio: 2,50 euro Vooraf inschrijven: www.cm.be/agenda of 03 470 21 53- Gezondheidspromotie

CM-voordeel ‘Ik kies voor mijn talent. Toolbox junior editie’ Auteurs: Luk Dewulf, Peter Beschuyt en Els Pronk Ouders, leerkrachten, opvoeders en hulpverleners vinden in deze box een uitgebreide set aan werkvormen en tools om talenten van kinderen te leren zien, te ontwikkelen en maximaal in te zetten. CM-leden kunnen de toolbox kopen tegen een voordeelprijs: 35 euro i.p.v. 49,99 euro. Dit exclusief voordeel is alleen geldig tijdens de voorstellingen van de talententournee.

Op dit alles gaat Maurits Wysmans uitgebreid in. Maurits Wysmans is verbonden aan de KHLeuven en opleidingshoofd van de bacheloropleiding ‘Sociale readaptatiewetenschappen: kinderen, jongeren en welzijn’.

Waar? CM-Auditorium St.-Jacobsmarkt 49-51 2000 Antwerpen Wanneer? Donderdag 30 mei 2013 Aanvang: 19.30 uur (tot 22 uur) Prijs? 6 euro (CM-leden: 3 euro) Vooraf inschrijven: www.cm.be/agenda of 03 470 21 53Gezondheidspromotie

Deze infoavond is warm aanbevolen voor ouders, grootouders, leerkrachten, opvoeders en iedereen die op de één of andere manier zorg draagt voor kinderen en jongeren.

Infoavond ‘Faalangst bij kinderen en jongeren’ In deze voordracht krijg je enkele concrete voorbeelden van faalangst en hoe je dit als ouder of als leerkracht kan herkennen. Je krijgt tips om het zelfvertrouwen bij kinderen op te krikken en faalangst te voorkomen en/of aan te pakken thuis en op school. Ilse Dewitte is orthopedagoge en kinder- en jongerentherapeute, verbonden aan de dienst kinder- en jeugdpsychiatrie van het UZ Gasthuisberg. Ze werkt daarnaast in een privépraktijk in Kessel-Lo met kinderen, jongeren én hun ouders rond gedrags- en emotionele problemen.

Waar? CM-Auditorium St. Jacobsmarkt 49-51 2000 Antwerpen Wanneer? Dinsdag 7 mei 2013 Aanvang: 19.30 uur (tot 22 uur)

Prijs 6 euro (CM-leden: 3 euro) Vooraf inschrijven: www.cm.be/agenda of 03 470 21 53- Gezondheidspromotie

57

ag e n da

Infoavond ‘Omgaan met slaapproblemen’

GOED IN JE VEL

Cursus Depressie: ‘Je kan anders!’ Cursus van 5 sessies 1 op 8 mensen maakt gedurende zijn leven een depressie door. Je kiest niet voor depressieve klachten. Ze overkomen je en kunnen je hele functioneren en je levenskwaliteit aantasten. In deze cursus krijg je inzicht in het ontstaan van depressieve klachten en de manier waarop die kunnen versterkt worden. Je krijgt informatie over technieken om depressie te voorkomen of te verhelpen en tips om de kans op herval te verminderen. De cursus wordt docerend gegeven. Je krijgt het bijhorende boek ‘Je kan anders’ waarin je zowel de info vindt als de oefeningen voor thuis. Deze cursus is geen vervanging van een behandeling die je eventueel volgt bij je huisarts, psychiater of psycholoog maar het kan wel een nuttige aanvulling zijn. Lesgever: Barbara Depreeuw, psychologe verbonden aan The Human Link

Waar? Gezondheidsbib CM, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Wanneer? Telkens op maandag: 25 maart, 15 april, 22 april, 29 april, 6 mei 2013 Aanvang: 19 uur (tot 21 uur) Prijs 140 euro / CM-leden: 85 euro / Leden met verhoogde tegemoetkoming/Omnio: 45 euro In deze tarieven zijn de drank en het boek ‘Je kan anders’ + CD inbegrepen Vooraf inschrijven: www.cm.be/ agenda of 03 470 21 53Gezondheidspromotie

Cursus ‘Draag zorg voor jezelf’ Als je worstelt met ziekte en gezondheid, ga je na een tijd vaak twijfelen aan jezelf. Heel wat schuldgevoelens bekruipen je, zowel ten opzichte van anderen als tegenover jezelf. Je gunt het jezelf niet meer om te genieten op betere momenten. Tijdens goede momenten zorg je goed voor anderen, maar verwaarloos je vaak jezelf. Zelfzorg betekent: ‘jezelf het recht geven om te bestaan’. Naast zelfkennis heb je daar eigenwaarde voor nodig. Hoe geef je richting aan je dagelijks leven? Hoe verwen je jezelf ? Welke illusies laat je beter los? In deze cursus ervaar je de kracht van jouw persoonlijke groei en zoek je hoe je sterker kunt staan ten opzichte van anderen door jezelf meer te waarderen.

58

Iedereen slaapt wel eens minder goed, maar als slapen meer een vloek dan een zegen wordt, is er iets aan de hand. Tijdens deze avond krijg je aan de hand van concrete voorbeelden inzicht in slapeloosheid en tips voor een aanpak van in- en doorslaapproblemen en een slechte slaapkwaliteit.

Waar? CM Auditorium St.-Jacobsmarkt 49-51 2000 Antwerpen

Gastspreker: Liesbet Van Houdenhove, klinisch psychologe en gedragstherapeute. Liesbet is gespecialiseerd in de ‘niet-medicamenteuze aanpak’ van slaapproblemen.

Prijs? 6 euro / CM-leden: 3 euro Vooraf inschrijven: www.cm.be/agenda of 03 470 21 53 - Gezondheidspromotie

Cursus ‘Chinese massage’ Tuina is een soort massage die toegepast wordt in China. De massageoefeningen voor de gewrichten en spieren brengen een heilzaam gevoel. Je leert de acupunctuurpunten lokaliseren. Zowel massage van hoofd en nek, buik en ledematen, als van organen komen aan bod, met aandacht voor praktische toepassingen bij hoofdpijn, kneuzing, hoge bloeddruk, concentratie- en energieproblemen … Zowel massage (op kledij) met twee als zelfmassage komen aan bod. Een boeiende en deugddoende cursus.

Waar? LDC ’t Bruggeske, Hoevensebaan 12/1 in Kapellen Wanneer? Maandag 27 mei, 3, 10, 17 en 24 juni 2013 van 13.30 tot 16.30 uur Prijs? 105 euro / CM-leden: 35 euro / Leden met verhoogde tegemoetkoming/omnio: 17,50 euro Deze cursus richt zich naar chronisch zieken. Vooraf inschrijven: 03 221 95 70 of [email protected] - Ziekenzorg

Waar? CC Bouckenborgh, Bredabaan 561 in Merksem Wanneer? Donderdagen 23, 30 mei, 6, 13 en 20 juni 2013 van 13.30 tot 16.30 uur

Infoavond ‘De kunst van het kiezen’

Prijs 105 euro / CM-leden: 35 euro Leden met verhoogde tegemoetkoming/omnio: 17,50 euro

Keuzes maken en beslissingen nemen, je doet het wel honderd keer per dag. Of het nu gaat om het tijdstip waarop je de wekker morgenvroeg zal laten aflopen, het aangaan van een nieuwe uitdaging, het kopen van een huis of om het zoeken naar een oplossing voor een conflict op het werk. Eén probleem, vele mogelijkheden … En, welke kies je dan?

Deze cursus richt zich naar chronisch zieken. Vooraf inschrijven: 03 221 95 70 of [email protected] - Ziekenzorg

wanneer? Dinsdag 26 maart 2013 Aanvang: 19.30 uur (tot 22 uur)

Tijdens deze infosessie krijg je meer zicht op allerlei factoren die onze keuzes en onze beslissingen mee bepalen. Verder krijg je een antwoord op de vraag hoe je met minder hoofdbrekens en minder stress optimaler kan leren kiezen en beslissen. Gastspreker: Erna Claes, doctor in de psychologie en adviseur in gezondheidspromotie en ziektepreventie.

Waar? CM Auditorium St.-Jacobsmarkt 49-51 2000 Antwerpen wanneer? Donderdag 16 mei 2013 Aanvang: 19.30 uur (tot 22 uur) Prijs? 6 euro / CM-leden: 3 euro Vooraf inschrijven: www.cm.be/agenda of 03 470 21 53- Gezondheidspromotie 59

Ag e n da

BEWEGING

Taiji Qigong, Dagreeksen van 6 sessies De cursus Taiji Qigong bestaat uit een serie van 18 eenvoudige Qigong oefeningen. Deze zijn erop gericht de meridianen of energiebanen te openen, de organen te masseren en spieren en pezen te versterken. Als de energie vrij kan stromen zonder onderbrekingen bevordert dat onze gezondheid. De oefeningen werken zeer ontspannend. Ze verhogen je natuurlijke weerstand en ze kunnen op langere termijn onder meer problemen met gewrichten, spijsvertering en ademhaling verminderen. Taiji Qigong kan door jong en oud beoefend worden omdat de oefeningen laagdrempelig en erg toegankelijk zijn, ook voor ouderen en voor mensen met gezondheidsproblemen. Je zorgt best voor losse kleding en platte schoenen. Lesgever: Els Muys, Taiji school ‘De Lotusbloem’, centrum voor relaxatie en beweging

Eutonie voor beginners ‘Eutonie’ betekent letterlijk ‘in de juiste harmonische spanning komen’. Eutonie-oefeningen ondersteunen het genezend vermogen van je eigen lichaam. Er wordt met eenvoudige lichaamsoefeningen gewerkt waarbij je aandachtig waarneemt wat er binnenin je ‘beweegt’. Doorheen oefeningen op een stoel (zitten) of op eutoniematten (liggen) word je je meer bewust van lichamelijke spanningen en verkrampingen. De meeste oefeningen zijn eenvoudig en makkelijk toe te passen in het dagelijks leven.

Qigong voor chronisch zieken Met deze oefeningen kun je de gezondheid en harmonie van lichaam en geest verbeteren. Je krijgt ook oefeningen mee om thuis te doen.

GEZOND IN JE HOOFD Waar? CM–Auditorium, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Wanneer? 6 sessies van 1 uur, telkens op vrijdag: 19 april, 3 mei, 17 mei, 24 mei, 31 mei, 14 juni 2013 Aanvang: KEUZE: ofwel schrijf je in voor de reeks van 10 tot 11 uur ofwel schrijf je in voor de reeks van 11.15 tot 12.15 uur Prijs? 72 euro / CM-leden: 36 euro Leden met verhoogde tegemoetkoming/ Omnio: 18 euro Vooraf inschrijven: www.cm.be/agenda of 03 470 21 53- Gezondheidspromotie

Waar? LDC ’t Bruggeske, Hoevensebaan 12/1 in Kapellen Wanneer? Maandagen 15, 22, 29 april, 6 en 13 mei 2013 van 13.30 tot 16.30 uur Prijs? 105 euro / CM-leden: 35 euro/ Leden met verhoogde tegemoetkoming/ Omnio: 17,50 euro Voor chronisch zieke mensen. Vooraf inschrijven: 03 221 95 70 of [email protected] - Ziekenzorg

Waar? CC Bouckenborgh, Bredabaan 561 in Merksem Wanneer? Dinsdagen 16, 23, 30 april, 7 en 14 mei 2013 van 13.30 tot 16.30 uur Prijs? 105 euro / CM-leden: 35 euro / Leden met verhoogde tegemoetkoming/Omnio: 17,50 euro Voor chronisch zieke mensen. Vooraf inschrijven: 03 221 95 70 of [email protected] - Ziekenzorg

60

Gespreksgroep voor mensen met een chronische ziekte ‘De Carrousel’ Langdurig ziek zijn, is een ingrijpend gebeuren voor jezelf, je partner en heel je omgeving. Praten met andere personen in een gelijkaardige situatie kan deugd doen. Je voelt je (h)erkend, je ervaart begrip. De groepsmaatschappelijk werkster zorgt ervoor dat iedereen aan bod komt en heeft oog voor een veilige omgeving om je verhaal te brengen.

Waar? Vormingscentrum Auxilia St-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen, wanneer? In het voorjaar van 2013 telkens op donderdag van 14 tot 16 uur. Data: 21 en 28 maart, 18 en 25 april, 2, 16 en 23 mei 2013 Prijs? Deelname is gratis Vooraf inschrijven: [email protected] of 03 221 96 65 (elke werkdag behalve woensdag van 9 tot 10 uur)

Cursus ‘Leven met mijn verlies’ Waar? TPC, Groenenborgerlaan 149 in Wilrijk – Antwerpen

In deze cursus staan je verlieservaringen van je gezondheid en alle gevolgen centraal. Welk verlies maak je door? Welke ‘zin’ heeft dit? Wat doet dit met jou? Hoe pak je het aan? We bekijken ook hoe je omgeving met je verlies omgaat. We zoeken hoe je kunt aanvaarden en loslaten. En hoe kun je ondanks het verlies toch werken aan persoonlijke groei?

Wanneer? Dinsdag 29 mei, 5, 12, 19 en 26 juni 2012 van 13.30 tot 16.30 uur Prijs? 105 euro / CM-leden: 35 euro Leden met verhoogde tegemoetkoming/Omnio: 17,50 euro Voor chronisch zieke mensen. Vooraf inschrijven: 03 221 95 70 of [email protected] - Ziekenzorg

Praatcafé voor mantelzorgers Vier keer per jaar organiseert Ziekenzorg CM een praatcafé voor mantelzorgers. Bij een drankje is er ruimte voor een babbel met andere mantelzorgers. Verhalen delen en tips uitwisselen kan verrijkend zijn. In elke bijeenkomst introduceert een spreker een thema. Je kunt vragen stellen en ervaringen uitwisselen, maar evengoed luisteren. In maart kiezen we het thema ‘Humor in de zorg’. Er overkomen je omstandigheden waarvoor

je nooit zou kiezen. Dan is de vraag: ‘Hoe hou je in moeilijke tijden de positieve sfeer en stemming vast?’ Kan humor je misschien beter helpen dan een pil? Ad Goos zoekt een antwoord in verhalen uit het leven zoals het is. Hij werkte 35 jaar als hulpverlener in de zorg voor mensen met beperkingen. Zijn verhalen halen het beste in mensen boven, blijven naruisen in hoofd en hart en kunnen nieuwe kracht en energie geven.

Waar? LDC ’t Cogelshof, Deuzeldlaan 49 in Schoten Wanneer? Maandag 18 maart 2013 van 14 uur tot 16.30 uur Prijs? Toegang is gratis Wel vooraf inschrijven op het nummer 03 221 95 70 of via [email protected]

61

ag e n da

Praatcafé dementie Antwerpen Iedereen is welkom, maar onze bijzondere aandacht gaat naar mensen die de zorg thuis organiseren en opnemen voor hun partner of familielid met dementie. In elk praatcafé wordt zowel een mantelzorger, als een deskundige geïnterviewd rond een bepaald thema. Zo krijg je heel wat informatie mee. Maar je kan er ook in een ontspannen sfeer andere lotgenoten ontmoeten en ervaringen delen. In mei komt het thema ‘Omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag’ aan bod. Is het zomaar gedrag of is het gedrag met een betekenis? Hoe kan je betekenis geven aan dit gedrag? Hoe kan je ermee omgaan?

Waar? LDC De Oever, Korte Ridderstraat 18, 2000Antwerpen Wanneer? Dinsdag 14 mei 2013 om 19.30 uur Prijs? Toegang is gratis Vooraf inschrijven is niet nodig.

‘Een solidaire sociale zekerheid … niet meer voor morgen?’ Peter Mertens is socioloog en schrijver van het succesvolle boek ‘Hoe durven ze’. Hierin maakt hij een analyse van het neoliberale klimaat waarin we vandaag opereren en schetst hij de gevaren die hierin schuilgaan voor o.a. de sociale zekerheid. Hij geeft ook aan waarom een solidaire sociale zekerheid volgens hem zo belangrijk is en een voorwaarde om armoede tegen te gaan. We leggen de spreker volgende stellingen voor en vragen er zijn reflectie op: 1. De financiering van onze sociale zekerheid staat onder druk. Welke mechanismen liggen hier aan de basis? Is er nog een toekomst voor ons systemen van een solidaire, voor iedereen toegankelijke sociale bescherming?

2. Hoe bedreigt het neo-liberalisme een systeem van sociale bescherming? Welke rol speelt Europa hierin? Wat met de vermarkting van de zorg? 3. Hoe zie je de rol van de ziekenfondsen, het middenveld hierin?

Waar? CM-Auditorium, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen

Je krijgt tijdens de Café soiree een boeiende uiteenzetting van een uurtje. Het debat hierover wordt nadien ‘aan den toog’ gevoerd. Geen saaie, lange panelgesprekken dus, maar een aangename, informatieve avond over een boeiend onderwerp.

Prijs? Deelname is gratis

Wanneer? 28 maart 2013 om 20 uur

Vooraf inschrijven: www.cm.be/agenda of 03 221 93 39

• Workshops Babymassage: in Aartselaar, Berchem, Boom, Brecht, Kalmthout, Schilde, Schoten, Stabroek en Zwijndrecht. Gratis als je baby CM-lid is. • Proeven van aandachtstraining, workshops mindfulness in Antwerpen op 12 maart of 13 maart • Infoavond ‘Pas zwanger’ in Antwerpen op 18 maart

Meer informatie en vooraf inschrijven voor deze cursussen kan via www.cm.be/agenda of tel. 03 470 21 53 – Gezondheidspromotie

CM beTaalT Mee vOOr MIjn nIeuWe brIl. nu 1 x per jaar TOT 40 eurO* TeGeMOeTKOMInG bIj aanKOOp van een brIl OF lenZen. (*TOT 50 eurO vOOr WIe nOG Geen 19 jaar OuD IS) WWW.CM.be - ZOeK ‘brIllen’

62

63

Een snelle, natuurlijke remedie tegen spier- en gewrichtspijnen

Profiteer nu nog van onze Batibouw condities!

SAMEN TEGEN REUMA

Health Mate steunt het fonds voor wetenschappelijk Reumaonderzoek

DE BESTE KWALITEIT INFR AROODC ABINES - VAN 1 TOT 5 PERSONEN

Verlicht nek- en rugklachten. Goed voor hart en bloedvaten. Verbetert de bloeddoorstroming.

Vermindert cellulitis. Verbrandt calorieën. Verbetert uw algemene conditie en weerstand. Vermindert hoofdpijn. Verjaagt stress.

Surf naar onze website voor meer getuigenissen, toepassingen en studies. Of bel 03 295 50 25 voor een brochure. Het volledig dealeroverzicht vindt u op www.healthmate.be

Verdrijft afvalstoffen uit uw lichaam.

34

UMME EN

Raadpleeg steeds uw arts als u een Health Mate® infraroodcabine wil gebruiken voor medische doeleinden.

ANTWERPEN: Arak Wellness LIER 03 295 50 25 | Van den Berg HOOGSTRATEN 03 315 75 31 | Sanik GEEL 014 58 86 70 | AquaVision OUD-TURNHOUT 014 62 02 00 | Fonne Smeulders KALMTHOUT 03 62 01 620 | Reborn Wellness SCHOTEN 03 685 44 50 | NG Project BALEN 014 73 53 99 | Schrauwen: BRASSCHAAT 03 645 24 79 – HERENTALS 014 24 40 20 – WILRIJK 03 825 69 81 – ZANDHOVEN 03 464 19 16 | LIMBURG: ‘t Hoveniertje WELLEN 012 74 53 60 | Schrauwen GENK 089 30 86 20 | Varey LOMMEL 011 54 43 69 | Sleurs & Vangompel BOCHOLT 089 46 56 00 | WEST-VLAANDEREN: Spa-Wellness ZWEVEGEM 0477 59 58 13 | Ovalco OOSTKAMP 050 82 75 86 | Health Mate Shop Knokke 0486 51 89 83 | Delaere IZEGEM 051 30 11 82 | Wellness La Rose GISTEL 059 27 61 84 | Florisan VEURNE 058 31 53 15 | Vanderhaeghe IEPER 057 21 37 23 | Vermeersch KORTEMARK 051 57 52 08 | Lamo RUISELEDE 051 68 82 53 | Van Raes ROESELARE 051 22 20 15 | DC infrarood RUDDERVOORDE 050 28 07 87 | OOST-VLAANDEREN: Aquatropic MALDEGEM 050 71 93 92 | Aquazure NINOVE 054 50 01 69 | Het Buitenhuis DENDERMONDE 052 25 61 16 | Wellness Decor KRUISHOUTEM 09 383 70 83 | Wida MELSELE 03 336 54 94 | Esento: BRAKEL 055 42 76 08 – GENT 055 42 76 08 | Van Poucke ZOTTEGEM 09 360 16 91 | Vepa ZELZATE 09 345 56 25 | Schrauwen ST-NIKLAAS 03 766 18 17 | Sterck AALST 053 70 16 11 | Sani-en Keukendecor WAASMUNSTER 03 250 66 90 | VLAAMS-BRABANT: Van Poucke LENNIK 02 582 35 03 | L’air et L’eau BEGIJNENDIJK 016 41 42 66 | Ventimec LEUVEN 016 23 39 74 | Pool+ HAACHT 016 85 09 55 | Runningmate KAMPENHOUT 016 65 05 86 | Van Diest HALLE 02 361 14 16 Volledig dealeroverzicht op www.healthmate.be

R

Vermindert huidproblemen zoals acne, psoriasis, eczeem.

Verlicht astma en bronchitis.

D

Verzacht spier- en gewrichtspijnen zoals fibromyalgie, reuma, artrose.

www.cobretti.be

Health Mate® infraroodcabines