j i j f j i l b e En ho ? d f o o h e j fit in
1,2,3,..., 10 stappen
n. a a n w e rk e a a r k u n je d , n le e o v o m fi t in je v e l s p ir e re n je J e le k k e r in e Z . n e p ta p t mensen g d e ti e n s al heel wa L e e s ru s ti n e b b e h n e l m id in je h o o fd , maar we te b li jv e n e rf o rm u le s v to n e e g e e tj e H e t z ij n s tu k je b ij b g e h o lp e n . d e n e n je ie b t s a v u e r le v e n . een ho d e le n d ie e n g e lu k k ig r e d n o z e g is ? n naar een s t g e s te ld v o o rt h e lp e t jo u w g e e e m t e h e out w e te n h o onze eenv W il je e e rs e om met .b fd o o h je a a r fi ti n en. S u rf d a n n o fd te n e m k je in je h o k ij k n e h a rd je o o e t d ig e te s h e lp t, h o e ts ie n t h c e u lp . in d ru k d a t s s io n e le h H e b je d e z o e k p ro fe n e t ie n n A a rz e l d a p ro b e e rt ?
1
ké. o f l e z e j erd d Vin n gewaarde oor iederee
hard d robeer je te lles onder Misschien p streven of a te a n ie ct e jd. de perf ogelijke stri te worden, t is een onm a D . n et. e b b e h iemand is h controle te ct te zijn. N e rf e p t ie n l nt. lemaa zoals je be Je hoeft he ient respect rd aar. ve n e k je niet zom Je bent unie nderen kun ra ve , n e ill w ite je dat dan de moe Ook al zou dat je meer n e d u o h . jn n e zi r echt Blijf voor og nt, mag je e e b u n je ls Zoa waard bent.
2 er. Praat erouvg een olifant baren.
, kan een m gen zich op In je hoofd n je, ze drin e ig ld e rw ns ove achtrust. Je gevoele rstoren je n ve n e tie a tr gen je concen ijgen de din halen je uit te praten, kr r ve o d an n a t iem ter wat er a Door er me . Je ziet be p o t va r e spreksn heb je doen. Je ge t n een naam e ku l e e tu ven en wat je e r durft te de hand is Dat je erove . n e lp e h ij n je daarb n sterkte da partner kan en teken va e ls a r e rd e hij e praten, ziet . e van zwakt
3
Beweeg.k suf? Dat vreet energie.
amssoms oo or een licha Pieker jij je ken. Kies vo re rb o o d je kun n, sporten … Die spiraal n, wandele e ts fie t: d n je leuk vi verhoogt je activiteit die keren en je ie p r e d in m zelf ovendien Je gaat van ermogen. B sv g in tt e rz o . Gezonde en je do gevoel van energiepeil n e n n a p ts on en heerlijk egen kan krijg je er e slaap. Bew je k o o rt te aar id verbe er, te voet n vermoeidhe aar de bakk n ts fie e d t me lift … simpel zijn: ats van de emen in pla n p a tr e d , het station
4 uit. s w u e i n s t Probeer ien Chinees te leren? Of wil je
a aar te zijn room je erv en kunsten e Misschien d g ft e o h ? Je f ren dansen ts maken o de tango le reen kan ie e d Ie . n re ë , bloemuws te cre w inrichten u ie om iets nie n p o is u h n, ie krijgen. Je ail versture onder de kn n leuke e-m e e , n e kk a iets. en taart b ts of maak schikken, e ken. Doe ie a m n e ch la het dat je uniek iemand aan het gevoel je ijg kr o Z fantasie. Gebruik je je leeft. bent en dat
5
nden. e i r v e j p o Reken t zegt, kunnen je vrienden ook niet bt aan et zelf nie hoefte je he Zolang je h hoeveel be n e lt e vo jij je eer energie weten hoe n kost het m a d , jk ili e o oen. b je het m oet je het d contact. He en. Toch m p p a st te e n to je om naar he dan je door kracht geeft r e n e m t a d elen. Mense Er is niets grepen te vo e b n e rd n a nva n, bure , vrienden aa n, kennisse te o n e g m a iets. llega’s, te deel je wel genoeg: co et iedereen M . n e d n ie , vr n. kameraden en je in leve tacten houd n Sociale co
6 ggen. e z e t e e n Durf dat glas Nee tegen nt een nee.
n rmijn loo waar je gee Op lange te iets vraagt ie d d n a m je tegen ie gen, ervaar te veel, nee durft te zeg e e n il. je ls a Pas een eigen w zin in hebt. voelens en e g n e ig e t mand me je respect. jezelf als ie ggen, krijg ze te t rf u d ee lezier aan Pas als je n rd waar je p o o w n e e genieten. , wordt ja om echt te Als nee kan id e ijh vr e d n geeft ja je beleeft. Da
7 Ga ervootra.an te gaan. Als je opgaat in eetnje el da gagemen je het gevo Durf een en en en krijg rg zo je je t rgee breken: een activiteit, ve uit jezelf te m o n re ie n itprobe1001 ma en recept u e leeft. Er zijn , n ke e zo op n, vrienden ak, film bekijke ij een huista b n zijn ter helpe ch o d je , elen, actief n p re n, toneels e ts e o p , n vrije at je kunt voetballen, rgt ervoor d zo p e ro g e m bij niging. D it helpt je o in een vere n de activite e it ite iv ct a en opgaan in e horen. te de groep
8 gen. a r v e t p l u Durf h Hulp vragen getuigt van
een t alles zelf. helemaal g Je kunt nie nnis. Het is e lfk ze n e heid bewijs dat je bescheiden r vormt het a a m , id e ké. ulpeloosh helemaal o teken van h agen is dus vr lp u H . n redde t iemand jezelf kunt het doet da d g u e d l e en ren hoeve eken naar e Je zult erva n je helpt zo e kt n e d e e w je m lf na aaranders met t. Ga bij jeze d n vi t ie n n het ie je allee je daarvoor oplossing d hebt en wie ig d o n lp u h es voor je preci nspreken. a best kunt a
9 ust. r f l e z e j n Gu t werk, Slorpen he
st? op? ms overbela ast al je tijd Voel je je so uders … ha o je , n hure e tg d kin en slech e je partner, je prikkelbaar r e t rd o w voor jezelf ress. Je moment vrij Zo krijg je st n e e tig a en: Maak regelm rust te kom meurd van. lpen om tot e h je ie d , een bad iteiten in n verzorgen en las activ re ie d , n re te muziek luis ren spelen, lezen, naar et de kinde m , n a a g a n ing r de sau at de spann nemen, naa vermijd je d o Z … n re dite bidden, me os ophoopt. lo zich node
10 H
water. n e v o b d f ou je hoo rin alles
waa en periode wel eens e ft e e soms niet h n e Iedere enten kun je m o m e jk ili e beren te p die mo n water pro tegenzit. O ve o b fd o o h t rd oen dan he n niet te ha veel meer d dag leven e t to g a d n woon va tranen dan houden: ge ent, laat je b tig e ri rd ve een zelf. Als je pje thee op zijn voor je stel een ko e b , g ru te op. Zorg je even buitenlucht lopen, trek e d k e zo f de stad in o akt. Laat je terrasje, ga eens vastp je ie d is d n er al: ooit er iema ervoor dat je het vroeg d n o rv e d n Misschien o koesteren. . etere tijden komen er b
t op fi Doe de tes tinjehoofd
V.U.: Chris Vander Auwera, Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, Koning Albert II-laan 35 bus 33, 1030 Brussel - D/2009/3241/052
VLAAMS ACTIEPLAN SUÏCIDEPREVENTIE
.be.
