17/03/2012
Taalontwikkeling en communicatie bij het jonge kind Stephanie Gillebert, logopediste
COS Antwerpen
19 maart 2012
Leren communiceren Van alle dingen die ik een kind moet leren, is communiceren één van de belangrijkste! – – – –
greep krijgen op je omgeving, jezelf uitdrukken, in contact komen met anderen, kennis van de wereld verwerven.
19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
1
17/03/2012
De taalontwikkeling als multidimensioneel gebeuren
(Zink & Smessaert, 2009) 19 maart 2012
Fasen in de taalontwikkeling • Fasen in de taalontwikkeling – Prelingale periode (0-1;0 jaar) – Vroeglinguale periode (1;0-2;5 jaar) – Differentiatiefase (2;5-5;0 jaar) – Voltooiingsfase (> 5;0 jaar) Alle kinderen doorlopen min of meer deze fasen, maar op een verschillend tempo!
• Receptieve taalontwikkeling (taalbegrip) Expressieve taalontwikkeling (taalproductie)
19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
2
17/03/2012
Minimumspreeknormen van Goorhuis Brouwer, 2000 (1) • 1 jaar: – Veel en gevarieerd brabbelen met af en toe een herkenbaar woord (o.a. mama, dada) • 1,5 jaar: – 5-10 woordjes (vorm mag onvolledig zijn vb. toe ipv stoel) • 2;0 jaar: – Tweewoorduitingen(woordopbouw nog onvolledig) • 3;0 jaar: – Drie- tot vijfwoorduitingen – Weinig grammaticale structuur – 50 tot 75% verstaanbaar 19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
Minimumspreeknormen van Goorhuis Brouwer, 2000 (2) • 4;0 jaar: – Eenvoudige zinnen – Problemen met meervouden en vervoegingen – 75 à 90% verstaanbaar • 5;0 jaar: – Goed gevormde, ook samengestelde zinnen – Goed verstaanbaar Indien het kind deze normen niet haalt reden voor doorverwijzing
19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
3
17/03/2012
Taalontwikkelingsproblemen • Primaire taalontwikkelingsproblemen te verklaren vanuit het aangeboren taalvermogen van het kind • Secundaire taalontwikkelingsproblemen te verklaren vanuit andere ontwikkelingsdomeinen (sensori-motorisch, cognitief, sociaal-emotioneel)
19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
Communicatieve ontwikkeling • •
Taalontwikkeling moet gezien worden binnen de communicatieve ontwikkeling van het kind! Communicatie is het overbrengen van een boodschap van een zender naar een ontvanger via een of meerdere communicatievormen = multimodaliteit (≠ enkel praten).
19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
4
17/03/2012
Communicatieve ontwikkeling • •
•
Taalontwikkeling moet gezien worden binnen de communicatieve ontwikkeling van het kind! Communicatie is het overbrengen van een boodschap van een zender naar een ontvanger via een of meerdere communicatievormen = multimodaliteit (≠ enkel praten) Voor het verschijnen van het eerste woord communiceert een kind al via lichaamstaal, gebaren, mimiek en geluiden. – – – –
Willen (vb. reiken naar koelkast), weigeren (vb. fruitpap) Gevoelens uit te drukken (vb. huilen bij pijn) Vestigen van aandacht op iets (vb. wijzen naar iets) …
19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
Communicatiemodel van Shane, aangepast door Verpoorten (1983)
19 maart 2012
5
17/03/2012
Communiceren is meer dan spreken In ziekenhuizen komen hulpverleners in contact met kinderen die niet – kunnen spreken vb. NAH, intubatie, canule, anderstaligen – willen spreken vb. pijn, te slap, te moe, te ziek – mogen spreken vb. stembandknobbels Het is niet omdat een kind niet spreekt dat het geen communicatiebehoefte heeft!
19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
Communiceren is basisrecht recht om te begrijpen wat er rondom hem gebeurt voorspelbaarheid, duidelijkheid, veiligheid
recht om te communiceren met zijn/haar omgeving - Behoeftes uitdrukken vb. honger, dorst, toilet - Informatie geven vb. moe - Vragen stellen vb. ga ik pijn hebben? -…
19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
6
17/03/2012
Communiceren is basisrecht Bevoorrechte taak als ouder en hulpverlener: helpen bij het begrijpen van de omgeving (voorspelbaarheid, duidelijkheid, veiligheid) begrijpen van hun communicatie, aandacht voor alle communicatievormen aanreiken van communicatiehulpmiddelen opdat ze zelf kunnen communiceren
19 maart 2012
http://modem.kinsbergenvzw.be/
Studiedag kinderverpleegkundigen
www.ikkkannietpraten.be
19 maart 2012
7
17/03/2012
Meeneem boodschappen
• De taalontwikkeling is een onderdeel van de totale ontwikkeling van het kind. • Communiceren is een basisrecht en is meer dan spreken alleen. Bedankt voor uw aandacht! Vragen:
[email protected]
19 maart 2012
Studiedag kinderverpleegkundigen
8
