Synchromodaal transport: efficient en duurzaam via netwerkregie
Kees Verweij Principal Consultant Goederenvervoer
Antwerpen, december 2011
Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Telnr : 024 379 02 22 Mobiel : 06 511 00 950 Fax : 024 379 01 20 E-mail :
[email protected]
Synchromodaal: start door groei havens
• Rotterdam niet enige: alle Benelux havens kennen ook een sterk herstel in 2010 dat doorzet in 2011. • Havens kennen vaak sterkere groei en dip dan goederenvervoer in algemeen Havens fungeren als groeipolen economie • Goede landzijdige aan- en afvoer havens van essentieel belang voor positie • Investeringen in diverse modaliteiten, terminals • Goed organiseren aan- en afvoer cruciaal voor succes . Buck Consultants International, 2011
1
Na 2011: Groei zet door …. Maasvlakte II
• Groei R’dam zet door: in maart 2011 voor het eerst meer dan 1 miljoen TEU/maand in Rotterdam. • Maasvlakte II: 2 terminals op tijd klaar voor verwachte groei containeroverslag (2014/2015) • Uitdaging om groei via spoor en binnenvaart af te handelen
• Modal split afspraken voor afhandeling goederenvolume Maasvlakte: 45% binnenvaart, 20% spoor en 35% weg • Noodzakelijk: regie op aan- en afvoer stromen. Biedt synchromodaal transport mogelijkheden? Buck Consultants International, 2011
2
Synchromodaal: een nieuwe begrip
• Synchromodaal transport: introductie door Strategisch Platform Logistiek in brief aan informateur Kabinet Rutte in 2010 “Van de vrachtwagens, goederentreinen, vrachtschepen en vrachtvliegtuigen die dagelijks in Europa rijden, varen en vliegen, blijft gemiddeld méér dan de helft van de capaciteit onbenut. Anders gezegd: er liggen elke dag weer gouden kansen voor een betere inzet van vervoermiddelen en infrastructuur. Verzilveren van die kansen kan. We noemen het ‘Synchromodaal Transport’. De kenmerken van Synchromodaal Transport zijn: • Lading en bestemming zijn niet langer vastgeklonken aan één vervoerswijze: de beschikbare capaciteit van vervoermiddelen en infrastructuur bepalen samen met de aard van de lading de keuze voor weg, water, lucht of spoor. • Groei in handelsvolume leidt in dit systeem tot een verbetering van de bereikbaarheid en duurzaamheid omdat de industrie als vanzelf meer gebruik zal gaan maken van water- en railtransport als het volume groeit. • Nieuwe regiecentra met hoogwaardige werkgelegenheid zorgen voor het samenbrengen van goederenstromen, het synchroniseren van diensten en het afstemmen van vervoerswijzen.
• Synchromodaal transport lijkt multi interpretabel: wat is het verschil met intermodaal transport (en co-modaal in Europa?)
Buck Consultants International, 2011
3
Synchromodaal: aanscherping begrip
• Aanscherping begrip door Topteam Logistiek in plan “Partituur naar de Top” in 2011 “Wat is het verschil tussen intermodaal en synchromodaal? Intermodaal is het verplaatsen van goederen van a naar z met verschillende modaliteiten. De modaliteiten liggen van te voren vast. Bijvoorbeeld: Goederen komen aan per zeeschip in Rotterdam, gaan daar eerst op de binnenvaart en vervolgens in Duisburg verder per spoor. Bij synchromodaal kun je op elk gewenst moment kiezen tussen verschillende modaliteiten, op basis van de actuele omstandigheden (lage waterstand, spoedlading etc. en op basis van real-time verkeers- en transportinformatie). Dit betekent dat je iedere keer weer een afweging kunt maken wat de meest wenselijke manier van vervoeren is en welke modaliteiten je daarbij inzet.”
• Synchromodaal transport gaat zo uit van netwerken in plaats van corridors, en flexibel kunnen handelen en schakelen is de basis. Drie vragen: • Nuttig, maar flexibiliteit kost hoe dan ook geld (zeker bij inzet spoor en binnenvaartdiensten volgens dienstregeling): wat is het minimum volume? • Daarnaast: hoe verhoudt synchromodaliteit zich tot co-modaliteit in Europa? • Tenslotte Regie over gebruik modaliteit: verlader of dienstverleners? Buck Consultants International, 2011
4
Synchromodaal transport: netwerkregie
Unimodaal transport - 1 vervoersmiddel
Multimodaal transport - 2 of meer vervoersmiddelen
Comodaal transport - alle vervoersmiddelen naast elkaar
Synchromodaal transport - alle vervoersmiddelen naast elkaar in netwerk
Intermodaal transport - 2 of meer vervoersmiddelen - standaard laadeenheden
corridor
transportmanagement
Buck Consultants International, 2011
keten
ketenmanagement
netwerk
netwerkregie
5
Synchromodaal: kansen langs corridors • Synchromodale diensten: kansen voor nationaal en internationaal vervoer. Grote volumes zijn nationaal. • DC ruimte NL geconcentreerd langs corridors richting achterland • Volume voor opzetten synchromodale diensten ligt langs deze corridors (in NL en EU) • Opzetten synchromodale dienst naar Noord/Oost Nederland: een no-no of een uitdaging?
Bron: DTZ Zadelhoff 2010
Buck Consultants International, 2011
6
Masterplan Vlaanderen: eveneens kansen • Vlaanderen had al eerder Logistiek Masterplan Extended Gateway • Focus: aanbieden goede links met achterland, bouw open overslag faciliteiten in Belgisch Limburg op kruispunt infrastructuur • Samenwerking NL en BE in opzetten/ uitdragen synchromodaal transport lijkt essentieel
Buck Consultants International, 2011
7
Regionaal inland netwerk is basis voor synchromodaal transport Trimodale inlandterminals
Brabant en Noord-Limburg kennen groot aantal spoor- en binnenvaartterminals die langs A58/A67 corridor gebruikt kunnen worden.
Railterminals Binnenvaartterminals
Groningen Leeuwarden Hoogezand
Terminals in zeezee-/shortseahaven Harlingen
Terminals in oprichting
Meppel Coevorden
De meeste spoor- en binnenvaartterminals bieden vaste intermodale diensten naar de mainports aan.
Kampen Beverwijk Zaandam Amsterdam
Buck Consultants International, 2011
Harderwijk Hengelo
Alphen aan den Rijn
Zutphen Utrecht
Ridderkerk
Uitdaging: is het mogelijk om door samenwerking ook synchromodale diensten richting het Europese achterland op te zetten of uit te breiden? (volume, risico, beslissingsmacht)
Lelystad
Moerdijk
Bergen op Zoom
Gorinchem
Waalwijk
Oosterhout Tilburg
Tiel
Nijmegen Oss
Den Bosch Veghel Wanssum Eindhoven Venlo Budel
Born Stein
8
Uitdaging synchromodaal transport bij spoordiensten
Mei 2007
Bron: Rail Cargo Information Netherlands
Sep 2010
Opzetten spoor/binnenvaartshuttles is een investering! Opzetten spoorshuttles in huidige markt lastig, daling in 2007-2010 door economische dip vergt gecoordineerde aanpak Ook opzetten binnenvaartdiensten naar Rijn is niet gemakkelijk door marktomstandigheden Buck Consultants International, 2011
9
Synchromodaliteit: cases al beschikbaar
• Synchromodaliteit: denken in hybride netwerken, aanbieden alle opties aan klant (rederij, verlader. LDV) met gemakkelijke switch • Cases: ECT, maar ook Greenrail/sierteelt en Contargo Buck Consultants International, 2011
10
Conclusies synchromodala cases 2 categorieën synchromodaal transport: Lead bij aanbiedende partij (case EGS en Contargo), die netwerk van op elkaar afgestemde (en dus geregisseerde) uni- en multi/intermodale diensten aanbieden; Lead de vragende partijen (case Greenrail), die initiatief nemen om in netwerk afgestemde unien multi/intermodale diensten te gebruiken/tot stand te brengen. Verder conclusies: Vaak vergelijkbare producten (bijv. sierteelt), of ze kunnen op standaardwijze vervoerd worden (bijv. containers). Flink volume aan goederen of laadeenheden nodig, met concentratie Gebaseerd op bekende Europese corridors (case 2 en 3) of een gebied van 500 km rondom een zeehaven (case 1). ICT-platform is onontbeerlijk ,vaak kan daarbij worden voortgebouwd op bestaande bedrijfs- en sectorale platforms. Transparantie van data is essentieel Ketenregie speelt een duidelijke rol in het opzetten van synchromodale diensten, vooral aan de kant van de aanbieders. Mate van synchromodaliteit kan verschillen opzet van synchromodaal transport kent groeifases Succesfactoren: volume, bundeling, en mate van regie. Struikelblokken: bij elkaar krijgen voldoende volume, creëren van bundeling door regie, en het onvoldoende kunnen oplossen van vertragingen in de vervoersdiensten en terminals waardoor schema’s niet op elkaar aansluiten. Buck Consultants International, 2011
11
CIRCLE LINES: Denken in synchromodale transport netwerken
Buck Consultants International, 2011
12
Rol overheden naast bedrijven
Bedrijfsleven in ‘lead’ Opzetten en rendabel uitbaten synchromodale diensten lastig zonder betrokkenheid overheden in drie rollen”: 1. Als wet- en regelgevende instantie, bijvoorbeeld op Europees niveau in de aanpassing van regelgeving waarmee bijvoorbeeld bedrijven die synchromodaal transport willen aanbieden meer ton per laadeenheid in het voor- en natransport over de weg kunnen vervoeren, of gebruik kunnen maken van Lange en Zwaardere Vrachtwagens (LZV’s) op bepaalde trajecten. 2. Als facilitator (proces en infra), bijvoorbeeld op regionaal niveau bij het samen en in onderling overleg optrekken met marktpartijen om een inlandterminal aan te leggen of te vergroten. 3. Als stimulator, bijvoorbeeld met het aanbieden van een regionale 1-loket functie voor partijen die een synchromodale transportdienst willen opzetten, en hierbij aan regelgeving moeten voldoen.
Buck Consultants International, 2011
13
Conclusie: synchromodaliteit biedt kansen Synchromodaal transport essentieel om volume goederenstromen van verschillende verladers te bundelen alleen door bundeling en netwerkregie kunnen op maat gesneden spoor- en binnenvaartdiensten van de grond komen Kan vanuit dienstverleners of verladers worden opgezet (3 cases) Belangrijke ondersteunende rol van overheden in 3 rollen: wetgevend, faciliterend en stimulerend Ultieme vorm van netwerkregie houdt in dit verladers de beslissing over welke modaliteit wordt gebruikt overlaat aan de synchromodale netwerkregisseur. Om dit te bereiken moet vaak vertrouwen in de dienst worden opgebouwd. Het opzetten van synchromodale diensten is daarom in de praktijk behoorlijk complex
Buck Consultants International, 2011
14
Discussie: afstemming Control Towers
• Verladers hebben zelf control towers voor procesbeheersing • Voorbeeld: SABIC, winnaar NL Logistiek Prijs 2011 met Adaptive Dynamic Sourcing • Sabic houdt zelf regie over transportmarkt (intermodaal) is stap naar synchromodaal mogelijk? Buck Consultants International, 2011
15