Supply Chain Women staan hun mannetje
S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E
05 / 2006
50
Vrouwen zien eerst verbanden en dan pas de feiten, mannen juist omgekeerd
Relatiebeheer, communicatie en vertrouwen spelen een grote rol in de Supply Chain. Vrouwen kunnen zich met hun competenties in deze omgeving goed staande houden. Dat bewijst een drietal vrouwelijke managers in de Supply Chain. Door ir. Martijn Lofvers, hoofdredacteur en Marieke Jansen, redacteur
D
Een voorstelrondje is bij de start van de eigenlijke discussie al overbodig. Meteen tijdens de exquise lunch wisselen de dames allerlei informatie uit over onder andere de gebruikte bedrijfssoftware en hun ervaring ermee. Veronique Sonsma vertelt over haar moeizame zoektocht naar vergelijkbare Europese medegebruikers
Feminiene eigenschappen Bescheidenheid; Communicatieve vermogens; Creativiteit; Doorzettingsvermogen; Eerlijkheid; Empathie; Georganiseerdheid;
Innemendheid; Luisterend vermogen; Leergierigheid; Nieuwsgierigheid; Opmerkzaamheid; Passie.
05 / 2006
Fotomodellen
van de planningssoftware van Manugistics. Kitty Dik, enigszins bekend van haar deelname aan een testpanel van zakenauto’s (tot 70.000 euro) voor het blad Management Team, heeft onlangs voor haar zelf een complete inventarisatie gemaakt van cursussen op gebied van Supply Chain Management. En Nicole Govers probeert heel doortastend nog een vrouwelijke collega telefonisch op te trommelen voor het rondetafelgesprek, maar vanwege de al geanimeerde stemming en de tijdrovende fotoshoot van de dames gelijk na de lunch wordt besloten met het drietal de middag verder te gaan. De uitgebreide fotosessie, met complete opstellingen van flitsschermen, is voor de dames een geheel nieuwe, maar toch vermakelijke ervaring. ‘Ik heb nu wel meer respect gekregen voor professionele modellen die eindeloos in verschillende houdingen moeten poseren’, erkent Kitty Dik vlak voordat de discussie eindelijk begint. Behalve over hun taken en verantwoordelijkheden hebben de dames tijdens de lunch en de fotosessie ook van alles uitgewisseld over de thuissituatie en hun achtergrond. Kitty Dik heeft een HTS-achtergrond. Haar eerste baan was bij KLM Catering Services waarbij ze betrokken was bij de implementatie van het ERPsoftwarepakket Baan. Na twee jaar besloot Dik om op te stappen. ‘Ik heb ontslag genomen en ben gaan rugzakken. Vier jaar lang heb ik af en aan gereisd en gewerkt via Randstad Interim Kader’, zegt Dik. ‘Daarna ben ik bij Philips terecht gekomen, als een
S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E
e arbeidsparticipatie van vrouwen in Nederland is het laagste van alle EU-landen. En binnen bepaalde branches ligt de verhouding helemaal scheef. Mannen domineren vooral het terrein van productie en logistiek; vrouwen bekleden verhoudingsgewijs veel marketing- en communicatiefuncties. Op het relatief nieuwe functiegebied van Supply Chain Management zijn (gelukkig) al verschillende vrouwen werkzaam. SCM Supply Chain Magazine organiseert een rondetafelgesprek met een aantal van hen om te praten over hun werk en ambities. Dat er maar weinig vrouwelijke managers in de Supply Chain zijn, is niet de reden dat er deze keer minder deelnemers aan tafel zitten bij de rondetafeldiscussie. Alles was tiptop geregeld, maar soms bemoeit Murphy zich er persoonlijk mee. Vijf Supply Chain Women zouden naar de prachtige locatie van interieurinrichter Wolterinck in Laren komen op Bevrijdingsdag. Een dag van tevoren krijgt de redactie een telefoontje van een beursgenoteerd technologiebedrijf: de betreffende dame van dat concern mag van Corporate Communications niet meewerken aan het rondetafelgesprek. Zonder dat nu echt duidelijk wordt waar het probleem zit, legt de eindredacteur die de Engelssprekende man te woord staat, zich er uiteindelijk maar bij neer omdat er geen discussie mogelijk is. Een dag later krijgt de hoofdredacteur letterlijk twee voor twaalf een sms-je van een van de andere deelnemers. Ze moet voor een familielid naar het ziekenhuis en is dus helaas verhinderd. Dus blijven er nog drie vrouwelijke managers in de Supply Chain over: Nicole Govers van Buena Vista Home Entertainment, Kitty Dik van Philips DAP en Veronique Sonsma van Masterfoods. Dat het een kleiner gezelschap is dan gepland doet echter niets af aan de discussie, zo blijkt meteen.
De deelnemers aan de discussie (vlnr): Kitty Dik (Philips DAP), Veronique Sonsma (Masterfoods) en Nicole Govers (Buena Vista Home Entertainment).
51
Veronique Sonsma:
Tip: ‘Streef wederkerigheid na in iedere zakelijke relatie en wring dus niet de laatste cent uit de leverancier’
S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E 05 / 2006
52
Bedrijf
Veronique Sonsma Visitekaartje: Project mana-
ger Supply Chain Development
Taken: development en project management Demand planning voor Europese Supply Chain Sinds: 2004 Arbeidsverleden: Friesland
Dairy Foods, VODW Marketing & Management consultants
Opleiding: Technische Bedrijfskunde (TUE) Eerste werkgever: Clarks
Shoes (UK)
Thuissituatie: getrouwd en
drie kinderen; man werkt vier dagen per week
Bedrijf: Masterfoods Activiteit: ontwikkeling, productie, marketing & sales van food, huisdierenverzorgingsproducten en snacks Gevestigd in Nederland: Veghel en
Oud-Beijerland
Website: www.masterfoods-online.nl
Waar valt eigenlijk strategisch concurrentievoordeel te behalen? Jeroen Janssen Lok, Supply Chain Directeur bij Sara Lee DE, stelde in een eerder interview met SCM Supply Chain Magazine dat bedrijven competitief voordeel moeten halen uit hun product en niet uit de logistiek. ‘Kwalitatieve logistieke dienstverlening is
masculiene eigenschappen Ambitie; Analytisch vermogen; Constructieve vermogens; Doelgerichtheid; Dynamiek; Fysieke gezondheid; Kalmte; Lef;
Netwerkkunde; Ratio; Strategische vermogens; Sturend vermogen; Technische competenties; Visie; Zakelijkheid.
05 / 2006
Logistiek concurrentievoordeel
een minimale randvoorwaarde. Net zoals een bank betrouwbaar moet zijn, anders hoef je niet eens te beginnen.’, zegt Sonsma, waarop Dik inhaakt: ‘Slechte logistiek kan een product maken en breken.’ Sonsma vindt dat Sara Lee best ver gaat in hun logistieke samenwerking met concurrenten: ‘Wij willen wel samenwerken met anderen in categorieën die elkaar niet bijten, zoals we bijvoorbeeld met Sara Lee doen op het gebied van distributie en warehousing van onze ijsproducten en hun koffie. Helemaal niet samenwerken is geen optie nu logistiek dienstverleners ook steeds meer fuseren en samenwerken.’ De discussie begeeft zich daarna op het terrein van de afnemers. De retailers hebben behoefte om zich te onderscheiden door speciale op klant gemaakte verpakkingen af te nemen. Dat betekent naast alle voordelen die dat heeft voor de marktbewerking voor leveranciers en retailers ook additionele complexiteit in de hele keten. Volgens Dik heeft dat meer te maken met prijspunten. ‘Wall-Mart bijvoorbeeld heeft als eis unieke producten te willen leveren. Als je het ergens anders goedkoper kunt krijgen, dan krijg je bij Wall-Mart je geld terug. Maar de verpakking heeft dan net een uniek kleurtje, dat maakt dat het nooit hetzelfde product is.’ Elk bedrijf heeft haar eigen uitdagingen. ‘Er is de laatste tijd veel discussie over overgewicht en het belang van gezonde voeding’, licht Sonsma de uitdaging voor de snackdivisie van Masterfoods toe. ‘De oplossingen liggen enerzijds in bewust met je voeding omgaan, maar anderzijds ook vooral in meer bewegen. Gebrek aan beweging is een van de grootste oorzaken van overgewicht.’ De filmbranche heeft met een geheel andere uitdaging te maken. Govers praat over piracy en dan heeft ze het niet over de succesvolle vervolgfilm op ‘Pirates of the Carribean’ die binnenkort in de bioscoop gaat. ‘We zijn nu hard bezig om onze producten extra te beveiligen tegen kopiëren. Het illegaal kopiëren van DVD’s maakt de markt in Spanje volledig kapot. Daar is het de gebruikelijke kleedverkoop op straat waar weinig tegen te doen is. Onze omzet is daar gehalveerd. In Nederland valt het nog wel mee. De stichting Brein pakt veel mensen op. Dan gaat het niet om mensen die voor eigen gebruik een film downloaden en thuis branden, maar om mensen die een organisatie eromheen bouwen. Echter, dat stukje wat we in Spanje verliezen, weegt niet op tegen de goede omzet die we nu in de UK draaien.’ S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E
guinea pig in de internationale Supply Chain, waarvan de laatste anderhalf jaar tevens actief in de pilot en implementatiefase van SAP-APO-SNP van het Supply Center in Drachten.’ Ze maakt meteen gebruik van de gelegenheid om de andere deelnemers uit te nodigen voor een bezoek aan de fabriek van de International Group Shavers in Drachten waar ze nu fulltime werkt. Bij Philips DAP in Drachten is Dik verantwoordelijk voor de Supply Chain in de regio Noord-Amerika, Canada en Mexico. Veronique Sonsma heeft een zeer gevarieerd en internationaal georienteerd Curriculum Vitae. Ze is als technisch bedrijfskundige afgestudeerd aan de Technische Universiteit Eindhoven. Ze heeft daarna verschillende functies uitgeoefend op het snijvlak van marketing, customer service en Supply Chain. Eerst in Engeland en daarna in Nederland. Bij Masterfoods ging ze zich zowel als lijnals ook projectmanager met deze aandachtsgebieden bezighouden. Nu doet ze samen met twee andere projectmanagers Supply Chain Development voor de EMEA-regio op dit gebied. ‘Mijn taak is het ontwikkelen van een wereldwijde aanpak op het gebied van demand planning. Changemanagement is een groot deel van mijn werkzaamheden.’ Sonsma doet dit werk in vier dagen per week. Nicole Govers werkt vijf dagen per week bij Buena Vista Home Entertainment, het onderdeel van de Walt Disney Company dat de DVD’s distribueert en vermarkt. Eerst heeft ze voor de Beneluxorganisatie gewerkt waarbij zij de spil was tussen sales en de distibuteur. Nu is het haar taak om te zorgen dat de Europese Supply Chain goed loopt en is daarvoor 40 procent van haar werktijd van huis. De landen maken lokaal een forecast en gebaseerd hierop worden de DVD’s centraal geproduceerd. ‘Wij plaatsen de productieorders en hebben de verantwoordelijkheid voor de voorraad.’ Enthousiast vertelt ze dat de onlangs op DVD uitgebrachte familiefilm ‘Narnia’ van Disney het goed doet in Europa. Bij Philips wordt de slogan ‘Easy to experience’ aangepakt en ziet Dik een duidelijke ontwikkeling dat de fabriek flexibeler moet worden. ‘We hebben een strategie ontwikkeld om de fabriek flexibeler te maken, Cycle Time Reduction. Het moet allemaal sneller, goedkoper, de voorraden moeten lager en meer outsourcing.’ Sonsma denkt dat de trends bij Masterfoods niet zozeer verschillen van die bij Philips en Disney. ‘We zitten alledrie in een competitieve omgeving waar de omzetten onder druk staan. De drijfveren zijn hetzelfde en dat maakt dat we naar dezelfde oplossingen zoeken.’ Niet alleen bij Philips is sprake van outsourcing. Zowel bij Masterfoods als Disney zijn warehousing en distributie uitbesteed. Bij Disney is sinds een paar jaar ook customer service uitbesteed. ‘De vraag is of dit wel verstandig is’, zegt Govers. ‘We zijn op dit moment aan het kijken wat het meest efficiënte proces is.’
53
Nicole Govers-Scholten:
Tip: ‘Maak als vrouw meer PR voor jezelf om promotie te krijgen’
S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E 05 / 2006
54
Nicole Govers-Scholten Visitekaartje: European Development Manager
Eerste werkgever: Nedlloyd
Taken: uitrollen van ver-
twee kinderen; man werkt twee dagen per week
beteringsprocessen voor Europese Supply Chain
Thuissituatie: getrouwd en
Bedrijf Bedrijf: Buena Vista Home
Entertainment
Activiteit: outsourcing, marketing &
sales van DVD’s van moederconcern Disney
Sinds: 2002
Gevestigd in Nederland in: Hoofddorp
Arbeidsverleden: Zurell
Website: http://bventertainment.go.com
(bloemeninport/export)
Opleiding: Heao Bedrijfs-
economie
‘Aan de top ben je wel heel erg lonely’ Om te kijken uit wat voor een soort hout de dames zijn gesneden, krijgen ze elk een persoonlijk dilemma voorgelegd. Sonsma kan CEO worden bij haar huidige werkgever of een vergelijkbaar bedrijf, maar dat zou betekenen dat ze nooit meer een Supply Chain Managementfunctie mag beoefenen. Sonsma: ‘Dat vind ik niet zo’n moeilijk dilemma: ik wil graag hogerop, maar dat hoeft niet per se in Supply Chain Management. In mijn werk vind ik belangrijk dat ik iets doe waar ik goed in ben en ik moet het leuk vinden. Dat zie je wel in mijn carrière; ik heb veel verschillende dingen gedaan.’
Work and life balance
Onvolledig stratenplan Sonsma komt in haar werk veel verschillende types tegen, zowel goede mensen als ook mensen die niet weten waar ze het over hebben. ‘Je moet een algemeen begrip hebben van de werkwijze van alle afdelingen en de mensen die er werken. Dus niet een stratenplan maken voor een dorp en dan vergeten te kijken waar aansluitingen met de snelwegen moeten komen liggen. En dan naar andere afdelingen wijzen die dat hadden moeten invullen.’ Dik beaamt dat de afdeling Supply Chain bruggen en wegen moet leggen: ‘Daarom hoort deze functie volgens mij in de boardroom.’ ‘Supply Chain Management wordt nog niet voor vol aangezien. Dat blijkt ook wel uit het feit dat er geen echte opleidingen bestaan, zoals andere vakgebieden die wel hebben’, constateert Sonsma. ‘P&O kan alleen maar door iemand met een HR-opleiding gedaan worden, voor marketing moet je Nima-C hebben, voor inkoop NEVI. En voor Supply Chain? Dat kan ineens iedereen.’ Govers bevestigt met haar uitspraak dat Supply Chain Management helaas een soort vergaarbak lijkt.
Academische competenties; Handelsgeest; Inspiratie; Intelligentie; Onafhankelijkheid; Overtuigingskracht;
Positieve houding; Pro-activiteit; Pragmatisme; Uithoudingsvermogen; Veerkracht; Verantwoordelijkheid.
05 / 2006
neutrale eigenschappen
S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E
‘Ik hoef niet per definitie CEO te worden’, zegt Govers ‘Aan de top ben je wel heel erg lonely. Er tussenin zitten vind ik top.’ Waarop Sonsma reageert: ‘Het gaat niet zozeer om de positie in de organisatie, maar om de inhoud van de functie. De breedte van de onderwerpen, de mogelijkheden om daarin te sturen en toegevoegde waarde te leveren. Ik heb ook een gezin en daar wil en ga ik vanuit een blinde ambitie niet alles voor op geven. Het gaat om een gezonde work and life balance.’ Stel: je kan een miljoen winnen, maar dat zou betekenen dat je nooit meer mag werken, ook geen vrijwilligerswerk. Dik: ‘Ik heb me die vraag vaak genoeg gesteld. Ik heb veel interesses, hobby’s en een gezin, dus ik heb genoeg dingen die ik zou kunnen doen. Maar ik moet toegevoegde waarde kunnen leveren; ik wil me nuttig voelen en niet alleen voor mijn gezin. Uit mijn werk haal ik veel energie. Ik ben een jaar thuis geweest en toen had ik minder energie dan nu; thuis ben je veel geïsoleerder.’ Sonsma kan zich daar wel aan relateren: ‘Tijdens een zwangerschapsverlof van vier maanden kost het je bij wijze van spreken zowat een dag om een postzegel te plakken; tijdens je werk doe je dat in een seconde.’ Dik merkte ook een groot verschil tussen vijf of vier dagen werken. ‘Met een vierdaagse werkweek kun je een dag gebruiken om de huishoudelijke klussen te doen en dan heb je het hele weekend voor jezelf.’ De laatste stelling krijgt Govers voorgelegd: je krijgt een mooie promotie aangeboden, maar dat zou betekenen dat je nooit meer terug mag naar je huidige werkgever. ‘Dat zou ik niet zo’n punt vinden. Al is het wel leuk dat ik met mijn gezin altijd gratis naar Disneyland Parijs mag.’ En als de voorwaarde voor de promotie is dat je nooit meer in Nederland mag werken? Govers antwoordt wel graag in het buitenland te werken en hoeft dan niet meer terug. ‘Het buitenland trekt mij wel en ik overweeg het serieus.’ Sonsma heeft een tijd lang in het buitenland gewoond en reist nog steeds zeer veel naar het buitenland. ‘Mijn man en ik hebben beiden een carrière en we hebben al een aantal keer voor de keuze gestaan. Dat begon 12 jaar geleden toe we een keuze moesten maken: of mijn man kwam naar Engeland, of ik ging terug naar Nederland. En ook daarna hebben we een paar keer een keuze moeten maken. Alhoewel leven en werken in het buitenland heel mooi kan zijn, het (b)lijkt altijd romantischer dan het uiteindelijk is. En laten we wel wezen, in Nederland zijn heel veel dingen wel erg goed geregeld, ondanks dat er veel kritiek is op van alles en nog wat.’ Dik geeft net als Govers aan wel in het buiten-
land te willen werken.Wat is nu het belangrijkste dat de deelnemers op school hebben geleerd waar ze in de praktijk het meest aan hebben? Op die vraag antwoordt Sonsma stellig: ‘Procesmatig denken en doen.’ ‘En een helikopterview’, zegt Dik. ‘Veel mensen die zeggen dat ze het hebben, hebben het niet.’ Wat ze niet geleerd hebben, maar wel nodig hebben, zijn de psychologische aspecten en omgaan met politieke spelletjes, zegt Govers. Sonsma, Govers en Dik hebben niet echt een mentor of een groot voorbeeld. Ze kunnen eigenlijk alleen maar voorbeelden naar boven halen van hoe het in hun ogen niet moet. ‘Ooit had ik een manager die ik niet erg competent vond. Hij had bijvoorbeeld presentaties van 55 slides. Ik dacht: moet ik hem nou gaan vertellen hoe het wel moet?’, zegt Govers. En zo kan Dik ook wel wat voorbeelden oplepelen: ‘Ik werkte met iemand die was inhoudelijk zeer goed, maar hij kon voor geen meter leiding geven. Goede managers weten wat er speelt, maar houden zich niet met elk detail bezig. Het is een combinatie van strategie en Human Resources.’ Govers heeft nog het meeste geleerd van haar Development Director. ‘Hoe je bepaalde dingen moet benaderen en hoe je je moet opstellen in een Europese baan. Nederlanders zijn bot en zeggen waar het op staat. Van haar heb ik geleerd hoe je dezelfde boodschap kunt brengen, maar dan met meer souplesse.‘
55
Kitty Dik-Brouwer:
Tip: ‘Zie vrouwelijke collega’s niet als concurrenten in je carrière’
S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E 05 / 2006
56
Bedrijf
Kitty Dik-Brouwer Visitekaartje: Availability Manager International Supply Group Shavers bij Philips
Arbeidsverleden: Randstad Interim Kader (o.a. bij NS)
Taken: managen van de
Bedrijfskunde, + Bovenbouwstudie Logistiek
wereldwijde beschikbaarheid van scheerapparaten richting de Philips National Sales Organisations vanuit de productielocaties Drachten en Zhuhai. Sinds: 2001
Opleiding: HTS Technische
Eerste werkgever: KLM Cate-
ring Services
Thuissituatie: getrouwd en
twee kinderen; man werkt vier dagen per week
Bedrijf: Philips DAP Activiteit: productie, innovatie en
supply van scheerapparaten
Gevestigd in Nederland: Drachten Website: www.philips.nl
‘Vertrouwen speelt een belangrijke rol in de Supply Chain. Ik vraag me af of mannen en vrouwen hierin hetzelfde bereiken’ Als Govers met een incompetente manager moet werken, dan probeert ze daar pragmatisch mee om te gaan. ‘Gewoon goed luisteren naar wat zo’n persoon zegt en wil. Ik probeer daarna met een plan van aanpak terug te komen. Ik had ooit een manager die alles op wilde leggen, maar dat werkt niet.’ Volgens Dik is het belangrijk om vertrouwen te winnen. ‘Dan kun je heel veel.’
Borst, Verdonk of Halsema
Wolterinck in Laren is veel meer dan alleen een eetgelegenheid. Het is tegelijkertijd een winkel, showroom en bloembinderij, geheel in de eigen stijl van meesterbinder en gepassioneerd lifestyledecorateur Marcel Wolterinck. Wolterinck heeft naast retail nog twee andere hoofdactiviteiten: projecten en evenementen. Het ontwerpt en realiseert exclusieve interieurs en exterieurs in binnen- en buitenland. Tot slot kan iedereen er terecht voor de exclusieve en creatieve decoratie van evenementen, zoals beurspresentaties, directie-lunches, recepties en productpresentaties.
kunt, dan had je allang een ander werkgebied opgezocht. Het ligt er ook aan hoe goed je iemand kent’, zegt Dik. Het wordt wel erg ongemakkelijk wanneer het hiërarchische niveauverschil te groot wordt.
Sexy Supply Chain
U kunt reageren op dit artikel via
[email protected]
05 / 2006
Philips wordt getypeerd als een echt mannenbolwerk. ‘Ik wil graag als tip meegeven dat vrouwen hun medevrouwelijke collega’s op hetzelfde niveau niet moeten beconcurreren. Je ziet vaker bij vrouwen dan bij mannen dat ze elkaar de tent uitvechten.’ ‘Bij Masterfoods werken wel veel vrouwen. Ook in de topfuncties al zijn ze op dit moment toevallig wat minder vertegenwoordigd’, nuanceert Sonsma de stelling. Dik hekelt dat de kinderopvang slecht is geregeld in Den Haag: ‘Je moet minimaal een academische opleiding hebben gehaald om het te kunnen betalen.’ En dit geldt ook om de benodigde administratie in te vullen. Sonsma ziet veel vrouwen afhaken maar geeft aan dat ook de bereidheid tot flexibiliteit een belangrijke reden kan zijn. Ook is bereidheid tot flexibiliteit volgens haar een belangrijke voorwaarde. Zowel van de werkgever als de werknemer. ‘Het betekent dat ik wel eens wat later op mijn werk kom, maar ook tot ’s avonds laat doorwerk. En als ik op zakenreis ben, kan ik nou eenmaal niet zeggen dat ik wel even een weekend blijf en maandag wel verderga omdat vrijdag nou eenmaal mijn vrije dag is. Belangrijkste is dat het werk goed gedaan wordt.’ Concluderend zou je kunnen zeggen dat deze dames op de perfecte plek zitten, met een belangrijke Supply Chain-functie. Een vakgebied dat alleen maar belangrijker wordt om goed in te kunnen spelen op de markt en de klant. Ook andere vrouwen zouden zich moeten realiseren dat zij eveneens een mooie positie in de Supply Chain kunnen bereiken zoals deze drie overtuigende dames. Dik vindt de Supply Chain een stuk sexier dan de logistiek en Sonsma noemt het heel dynamisch. Govers: ‘De Supply Chain is helemaal niet suf. En je kunt je hier als vrouw juist goed staande houden.’
S U P P LY C H A I N M A G A Z I N E
Inhakend op het voorbeeld van de incompetente manager wordt de dames gevraagd zichzelf te typeren. Zijn ze meer het warme, hartelijk en begripvolle type, dat veel oog heeft voor andermans gevoelens en ongenoegens, zoals voormalig minister Els Borst? Of toch eerder het type dominant, krachtig en onafhankelijk met een sterke persoonlijkheid, die bereid is risico’s te nemen à la Rita Verdonk? Of toch een combinatie van begripvol, krachtig en een sterke persoonlijkheid, zoals Femke Halsema? Alledrie geven de voorkeur aan het derde, het zogenaamde androgyne profiel. ‘Soms moet je een mannelijke lijn inzetten om iets te bereiken. Ik kom in verschillende landen met elk hun eigen wensen. Je moet sterk leiderschap tonen, met alleen maar begrip tonen bereik je niets.’ Govers vindt dat je wel altijd begripvol moet luisteren. ‘Je kunt aan de andere kant niet alles opleggen, want dan krijg je geen noodzakelijke buy-in.’ Onderzoek heeft uitgewezen dat mannen eerst vooral feiten verzamelen en dan op zoek gaan naar verbanden; vrouwen doen het juist in de omgekeerde volgorde. Sonsma bevestigt slechts in een enkel geval eerst de feiten op te zoeken, maar meestal inderdaad naar de verbanden te kijken. ‘Als je veel ervaring hebt, dan zie je de verbanden zonder ook maar één feit gezien te hebben.’ ‘Verbanden zijn gewoon vanzelfsprekend’, reageert Dik met een overtuiging alsof de mannelijke benadering onlogisch is. Ook Govers herkent het wel: eerst kijken naar verbanden. ‘Verbanden leggen heeft weer te maken met die helikopterview’, betoogt Dik, die stellig beweert dat studentes van de Technische Universiteit en de HTS meer testosteron bezitten dan gemiddelde vrouwen. ‘Vrouwen met een bètastudie krijgen dan ook vaker jongens dan meisjes.’ Een steekproef onder de drie deelnemers lijkt deze stelling te bevestigen. De dames zijn het unaniem over eens dat vrouwen zelfkritischer zijn dan mannen. Ook bij de uitspraak ‘If you want something said, ask a man; if you want something done, ask a woman’ van Margaret Thatcher knikken ze instemmend. ‘Een man kan dingen harder zeggen. Die is dan zogezegd doortastend en krachtig, terwijl je als vrouw meteen de bitch bent. Er wordt een verschillende waarde gekoppeld aan dezelfde boodschap’, aldus Sonsma. Volgens Dik kan een man het vaak luchtiger brengen, met een vleugje humor. Dat communicatie van cruciaal belang is in de Supply Chain blijkt wel uit de vele contacten die dames in hun werk hebben, zowel intern als extern. ‘Vertrouwen speelt een grote rol in de Supply Chain’, benadrukt Dik. ‘Ik vraag me af of mannen en vrouwen hierin hetzelfde bereiken.’ Even komt aan de orde dat vrouwen in de Supply Chain tegen geflirt moeten kunnen. Ze werken nu eenmaal in een mannelijke omgeving. ‘Als je niet tegen flirtgedrag
De lifestyle van Wolterinck
57