LICG Huisdierenbijsluiter | Sumatraan
www.licg .n l
Serie vissen
Sumatraan
Capoeta tetrazona De Sumatraan is een populaire aquariumvis uit de familie van de karperachtigen (Cyprinidae). Hij wordt in de literatuur teruggevonden onder de namen Capoeta tetrazona, Barbus tetrazona en ook wel Puntius tetrazona. Sumatranen zijn scholenvissen, afkomstig uit Indonesië, Maleisië en Thailand. Ze hebben een goudgele basiskleur en meestal vier zwarte dwarsbanden. De rugvin heeft een rode rand, de buikvinnen zijn geheel rood en ook de overige vinnen en de neus hebben rode aftekeningen. Sumatranen worden ongeveer zes centimeter lang. Als u overweegt om Sumatranen als huisdier te kopen, is het belangrijk dat u zich van tevoren goed laat informeren. Deze huisdierenbijsluiter is hierbij een hulpmiddel.
Juli 2009
www.licg .n l
LICG Huisdierenbijsluiter | Sumatraan
Verschillende varianten
De watertemperatuur moet tussen 22 en
Door kweken zijn diverse kleuren
26 graden Celsius liggen. Gebruik een
ontstaan, zoals de gouden, groene en
verwarmingselement en een thermostaat
albino Sumatraan. Er bestaat ook een
zodat de temperatuur niet schommelt.
ondersoort, B. tetrazona partipentazona.
De pH-waarde van het water kan het
Deze heeft vijf dwarsbanden waarvan één
beste tussen 6,5 en 7,5 gehouden
niet helemaal compleet is.
worden. Sumatranen hebben liefst iets zacht tot gemiddeld hard water, tussen
Natuurlijk gedrag
ongeveer 5 en 12 DH. Voor de Sumatraan
Sumatranen zijn actieve scholenvissen.
is het belangrijk dat het water schoon
Van nature leven ze in helder of
is en voldoende zuurstof bevat. Gebruik
ondoorzichtig, ondiep water en rustige
daarom een goed waterfilter. Ook
stroompjes. Mannetjes hebben een
verlichting behoort tot de basisuitrusting
territorium. In een school is een rangorde
van het aquarium. Zorg ervoor dat het
waarin de mannetjes bovenaan staan.
licht tenminste twaalf uur per dag aan staat.
Huisvesting
Een donkere bodembedekking is voor
Sumatranen zijn goed in een
vissen het prettigst, dit geeft hen een
gezelschapsaquarium te houden. U moet
veilig gevoel. Een inrichting met planten
er echter wel rekening mee houden dat
zorgt voor schuilplaatsen en een plek om
ze de neiging hebben om aan lange
eventueel de eieren tegen af te zetten.
vinnen van andere vissoorten te eten.
Ook helpen planten om de waterkwaliteit
Vissen met lange sluierstaarten, lange
op peil te houden. Kies wel voor stevige
vinnen of sprieten vormen dus geen
planten, want zachte blaadjes worden
goede combinatie met de Sumatraan. Ook
vaak opgegeten.
kunnen rustige, gevoelige vissoorten last
Wilt u kweken met Sumatranen dan
hebben van de soms snel door de bak
kunt u het beste een aparte kweekbak
schietende school Sumatranen.
gebruiken met water dat een temperatuur
Omdat Sumatranen echte scholenvissen
heeft rond 25 graden Celsius, een pH
zijn, is aan te raden om tenminste zes
tussen 6,5 en 7 en een hardheid van
exemplaren te houden, liefst meer. Ze
ongeveer 5 DH. Sumatranen zetten in
kunnen dan hun scholengedrag uitvoeren
de natuur hun eieren af tegen planten,
en het ziet er mooi uit wanneer ze als
maar in een kweekbak kunt u ook
groep door het aquarium zwemmen.
een stukje kunstgras of een borstel
Daarvoor hebben ze wel genoeg ruimte
gebruiken, een voordeel daarvan is dat
nodig. Sumatranen zijn vooral te vinden
de volwassen dieren niet gemakkelijk bij
in de middelste waterlaag. Ze houden van
de eieren kunnen om ze op te eten. Bij
stroming in het water.
het opzetten, inrichten en onderhouden
Om Sumatranen te houden heeft u
van een aquarium komt heel wat
een aquarium nodig van tenminste 80
kijken. In de handleiding ‘het tropisch
centimeter lang. Een vuistregel die voor
zoetwateraquarium’ leest u hoe u dat aan
kleinere vissoorten opgaat is om te
kunt pakken.
zorgen voor tenminste één liter water per centimeter vis. 2
www.licg .n l
LICG Huisdierenbijsluiter | Sumatraan
Verzorgen en hanteren
u dit toch nodig vinden, gebruik dan
Dagelijks moet u de vissen even bekijken
uitsluitend schoonmaakmiddelen die
om te zien of ze gezond zijn. Controleer
geschikt zijn voor een aquarium en alleen
meteen de watertemperatuur. Kijk
aan de buitenzijde.
elke dag of er geen voedselresten in
TL-lampen moeten, afhankelijk van het
het aquarium liggen. Deze kunt u met
type, regelmatig vervangen worden.
een speciale zuiger of een schepnetje
Heeft u meerdere lampen, vervang ze
verwijderen. Voer vervolgens wat minder
dan niet tegelijkertijd want dan verandert
zodat er geen resten blijven liggen. Haal
het licht te plotseling. Gebruik attributen
elke week losse plantenresten weg.
die voor het aquarium bestemd zijn,
Hoe vaak het nodig is om het filter
zoals een emmer en schepnetje, alleen
schoon te maken hangt onder andere af
voor het aquarium en niet voor andere
van de bezetting van uw aquarium. Het
huishoudelijke activiteiten. Was altijd uw
mechanische deel van het filter, zoals
handen nadat u met het aquarium bezig
sponzen, kunt u uitspoelen in warm
bent geweest. Gebruikt u een hevelslang,
(niet heet) water zodat de bacteriën die
zorg er dan voor dat u geen water binnen
het water helpen schoonhouden niet
krijgt. Vissen kunnen de Salmonella
doodgaan. Neem hiervoor bijvoorbeeld
bacterie bij zich dragen en sommige
het verwijderde aquariumwater als
visziekten zijn ook besmettelijk voor
u een deel van het water ververst. Is
mensen.
het materiaal erg vies dan kunt u het vervangen. Het biologische deel van het
Voeding
filter hoeft minder vaak vervangen te
Sumatranen zijn alleseters. Ze eten
worden. U kunt dit afspoelen in water van
droogvoer, diepvriesvoer en levend
25 graden Celsius of aquariumwater.
voer zoals watervlooien, Tubifex
Ook moet af en toe een deel van het
of muggenlarven en hebben ook
water ververst worden, bijvoorbeeld om
plantaardig voer nodig, bijvoorbeeld
de week een derde van het water of elke
voedingstabletten of vlokken uit
week twintig procent. Gebruik hiervoor
plantenmateriaal. Laat diepvriesvoer wel
altijd water op de juiste temperatuur
eerst ontdooien. Pasgeboren Sumatranen
en vervang niet teveel water ineens.
kunt u stofvoer geven en Artemia
Behandel het verse leidingwater indien
naupliën. Geef liever twee of drie keer
nodig eerst met een waterbehandelaar om
per dag een klein beetje voer dan ineens
chloor en andere ongewenste stoffen te
een heleboel: voer zoveel als de vissen
verwijderen. In de dierenspeciaalzaak zijn
in enkele minuten op hebben. Voerresten
allerlei testsetjes te koop waarmee u de
moeten verwijderd worden omdat ze
waterkwaliteit kunt controleren. Belangrijk
het water vervuilen. Bewaar het potje
zijn daarbij vooral de zuurgraad (pH),
droogvoer niet op de lichtkap van het
de hardheid en de hoeveelheid nitriet,
aquarium, want dan wordt het te warm en
nitraat en ammonium. De ruiten van het
gaan de vitaminen verloren.
aquarium kunt u schoonhouden met een krabber, een pluk filterwatten of
Van jong tot volwassen dier
een magneetveger. Gebruik liefst geen
Het verschil tussen mannetjes en
schoonmaakmiddelen, maar mocht
vrouwtjes is moeilijk te zien. De
3
www.licg .n l
LICG Huisdierenbijsluiter | Sumatraan
mannetjes zijn wat kleiner en slanker
De ziekte verspreidt zich snel en moet
dan de vrouwtjes, die een rondere buik
dan ook meteen behandeld worden.
hebben. Ook hebben de mannetjes wat
Een andere bekende huidziekte is
meer rood op vinnen en neus en zijn de
fluweelziekte (oodinium), waarbij de huid
zwarte banen scherper afgetekend.
van de vis een fluweelachtig uiterlijk
Het vrouwtje legt per keer ongeveer
krijgt. Vinrot wordt veroorzaakt door een
100 tot 500 eieren. Ze worden afgezet
bacterie die toeslaat als de weerstand
tussen bladeren. Tijdens het afzetten
van de vis verlaagd is doordat de
van de eieren houdt het mannetje het
omstandigheden in het aquarium niet
vrouwtje vast met zijn vinnen en bevrucht
optimaal zijn of bij stress. Door snelle
de eieren. Het afzetten kan een paar
behandeling kunnen de aangetaste vinnen
uur duren. Sumatranen kennen geen
binnen een aantal weken weer herstellen.
broedzorg en eten hun eigen eieren ook
Na beschadiging van de huid kunnen
op. Vang dus de ouders weg of gebruik
schimmelinfecties optreden.
een borstel om de eieren op af te laten
In de dieren- of aquariumspeciaalzaak
zetten. De dieren kunnen dan niet bij
vindt u voor veel ziekten het geschikte
de eieren. Na anderhalf tot drie dagen
bestrijdingsmiddel. Hier kunt u ook
komen de eieren uit, ongeveer vijf dagen
advies vragen over ziekten en mogelijke
na het leggen van de eieren zwemmen de
behandelwijzen. Er bestaan ook
jongen los rond. Al na een week of acht
dierenartsen die gespecialiseerd zijn in
kunnen de jongen zichzelf voortplanten,
vissen.
ze zijn dan twee tot drie centimeter lang. Sumatranen kunnen vier tot vijf jaar oud
Benodigde ervaring
worden.
Voor het op een verantwoorde wijze houden van dit huisdier is geen specifieke
Ziekten en aandoeningen
ervaring nodig. Zorg er wel voor dat u
Om te zien of de vissen gezond zijn, let u
zich van tevoren goed informeert.
vooral op de huid, de vinnen en de manier van zwemmen. Om uw vissen gezond
Kosten
te houden is het erg belangrijk om te
Sumatranen kunt u kopen bij de
zorgen voor een goede waterkwaliteit en
dierenspeciaalzaak of bij een kweker.
goede voeding. Stress kunt u voorkomen
Ze kosten per stuk vanaf ongeveer
door de vissen zoveel mogelijk met rust
twee euro, speciale kleuren zijn vaak
te laten en een vast dagpatroon aan te
wat duurder. De opstartkosten van een
houden. Zet geen soorten bij elkaar die
aquarium zijn vrij hoog, maar hangen af
elkaar lastigvallen.
van de grootte van het aquarium en de
Een bekende vissenziekte is ‘witte stip’.
gewenste techniek. Terugkerende kosten
Deze ziekte wordt veroorzaakt door een
zijn bijvoorbeeld die voor de aanschaf
parasiet die de huid aantast. Men ziet dan
van voer, watertest setjes en kosten voor
witte stipjes op de huid van de vis. Witte
verwarming en verlichting. Daarnaast
stip ontstaat vaak bij stress of verlaagde
kunt u voor extra uitgaven komen te
weerstand door bijvoorbeeld te koud
staan als er ziekten in het aquarium
water of plotselinge veranderingen in
ontstaan.
watersamenstelling. 4
LICG Huisdierenbijsluiter | Sumatraan
www.licg .n l
Bijzonderheden
• Let er bij het kopen van vissen op dat ze uit schone bakken komen. Er mogen geen zieke of dode dieren in de bak zitten. Laat de meest actieve vissen vangen en vermijd ‘kneusjes’. Let erop dat de vissen een mooie schone huid hebben. • Laat nieuw gekochte vissen geleidelijk wennen aan de nieuwe wateromstandigheden (zie: het tropisch zoetwateraquarium), nog beter is het om nieuwe vissen in een quarantainebak te plaatsen. • Spoel planten voor het plaatsen altijd goed af om parasieten te voorkomen.
Kijk voor de meest recente informatie op www.licg.nl
Het LICG is hét informatiepunt voor het ‘houden van huisdieren’. Deze stichting geeft onafhankelijke en betrouwbare informatie over het op een verantwoorde wijze kopen en verzorgen van huisdieren. Deze informatie is op de meest recente inzichten gebaseerd en wordt bovendien wetenschappelijk getoetst. Door het bieden van informatie en het organiseren van campagnes, levert het LICG een bijdrage aan verbetering van de gezondheid en het welzijn van huisdieren in Nederland.
5
