Onderzoeksrapport
Subsidieplafond PGB nieuwe stijl 2005
Op 31 maart 2005 uitgebracht aan de sectormanager van de sector AWBZ
Uitgave
College voor zorgverzekeringen Postbus 320
1110 AH Diemen Fax
E-mail
Internet
(020) 797 85 00
[email protected] www.cvz.nl
Volgnummer
25031291
Auteur
de heer A. Bouwman
Afdeling
Doorkiesnummer
Accountancy en Onderzoek Tel. (020) 797 85 29
Bestellingen
Extra exemplaren kunt u bestellen via de afdeling Accountancy en Onderzoek
Inhoud: pag.
Samenvatting
1
1.
Inleiding
3
2.
Werkzaamheden
5
3.
Bevindingen
5
3.a.
Subsidieplafond 2005 van € 807,1 miljoen
6
3.b.
Raming uitgaven PGB ns voor het jaar 2005: nog beschikbaar € 138 miljoen
3.c.
8
Raming van het bedrag PGB nieuwe stijl op jaarbasis voor 2006: € 1,1 miljard
3.d.
12
Mogelijke oorzaken van het verschil tussen de geraamde uitgaven PGB nieuwe stijl voor 2005 ten opzichte van het subsidieplafond 2005
18
4.
Conclusies en aanbevelingen
Bijlage(n) 1.
Maandelijkse monitor PGB nieuwe stijl 2005
2.
Aanvullende informatie
3.
Brief aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport d.d. 23 september 2004
4.
Lijst van afkortingen
Samenvatting
Per 1 april 2003 is het PGB nieuwe stijl (PGB ns) ingevoerd. Budgethouders oude stijl stappen aan het einde van hun
indicatieduur, maar uiterlijk 1 januari 2006, over op een PGB ns. Het PGB ns kent voor 2005 een subsidieplafond van
€ 807,1 miljoen. Een aantal zorgkantoren heeft gemeld dat zij
hun subsidieplafond al hebben bereikt.
De staatssecretaris van Volksgezond, Welzijn en Sport (VWS) heeft inmiddels besloten om aan de zorgkantoren toestem-
ming te verlenen om PGB's toe te kennen tot 110 procent van het subsidieplafond. Daarnaast heeft de staatssecretaris besloten om het subsidieplafond van 110 procent met
1,63 procent (€ 14,4 miljoen) te indexeren.
Daarmee komt het totaal beschikbare bedrag uit op € 902,3 miljoen.
Bij de oorspronkelijke berekening van het subsidieplafond is
een nettobedrag van € 35 per dag gehanteerd. Het blijkt dat er
zorgkantoren zijn met een hoger gemiddeld bedrag per dag.
Daarnaast heeft het College voor zorgverzekeringen (CZV) bij de verdeling van het plafond geen rekening gehouden met verschillen in het aantal instromers uit de verschillende
zorgsectoren en het aantal ex-AAW'ers binnen de regio. Andere oorzaken voor het bereiken van het plafond kunnen zijn: •
het niet op een eenduidige manier opnemen in de monitor van het aantal budgethouders;
• •
het geraamde bedrag van ex-AAW'ers is te laag geweest; in de eerste maand een iets hogere instroom van nieuwe
budgethouders dan waarmee bij de bepaling van de groei van het aantal budgethouders over 2005 rekening is gehouden; •
een gemiddeld genomen snellere uitstroom vanuit de oude PGB-regelingen.
De afdeling Accountancy en Onderzoek van het College voor
zorgverzekeringen verwacht niet dat het herziene
subsidieplafond PGB ns van € 902,3 miljoen voor 2005 op
macroniveau te laag is.
Uit de monitorgegevens blijkt namelijk dat uitgaande van het herziene plafond nog een bedrag beschikbaar is van
€ 138 miljoen. Uitgaande van het bedrag van € 35 per dag, zouden in 2005 nog circa 10.800 PGB's op jaarbasis
toegekend kunnen worden. Rekening houdend met een
gemiddelde instroom gedurende 2005, zou het om circa
23.500 PGB's gaan. Ter vergelijking met 2004 is het aantal PGB's ns per saldo met afgerond 5.600 toegenomen.
Uit gegevens van de Sociale Verzekeringsbank blijkt dat over
het jaar 2004 afgerond 17 procent van het toegezegde bedrag van de oude PGB-regelingen niet is uitgegeven. Hiervan uitgaande zal over 2005 de onderbesteding ongeveer € 19,9 miljoen bedragen.
De afdeling Accountancy en Onderzoek geeft de sector AWBZ
in overweging om de extra middelen die samenhangen met de indexering van € 14,4 miljoen en de geraamde onderbesteding van € 19,9 miljoen, niet te gebruiken voor een generieke
verhoging van het subsidieplafond, maar om er een wachtlijstmiddelenfonds van te maken. Op dit fonds zouden de zorg-
kantoren die sneller dan andere zorgkantoren tegen hun plafond lopen, een beroep kunnen doen.
Ten slotte acht de afdeling Accountancy en Onderzoek het
wenselijk de gehanteerde verdeelsleutels en normen bij de verdeling van het subsidieplafond naar de zorgkantoren en de
daarmee samenhangende hoogte van het subsidieplafond nog eens kritisch tegen het licht te houden. Dit laatste mede
gezien de geraamde berekening, op basis van de beschikbare gegevens, van het subsidieplafond voor 2006 van ongeveer € 1,1 miljard.
Men moet er echter altijd rekening mee houden dat bij het
hanteren van subsidieplafonds, zorgkantoren het plafond voor het eind van het subsidiejaar kunnen bereiken.
1. Inleiding Per 1 april 2003 is de PGB-regeling nieuwe stijl (PGB ns) ingevoerd. Budgethouders oude stijl stappen aan het einde van hun indicatieduur, maar uiterlijk 1 januari 2006, over op een PGB ns. Het PGB ns kent voor 2005 een subsidieplafond van € 807,1 miljoen.
Dit plafond is gebaseerd op een op 23 september 2004 door
het CVZ uitgebracht advies, waarin het CVZ veronderstelde dat
dit plafond toereikend zou zijn om de trendmatige stijging van het aantal budgethouders op te vangen.
Half januari meldden echter al drie zorgkantoren dat zij hun subsidieplafond hadden bereikt. Andere zorgkantoren meldden dat zij hun plafond binnenkort bereiken.
De staatssecretaris van (VWS) heeft inmiddels besloten om aan de zorgkantoren toestemming te verlenen om PGB's toe te
kennen tot 110 procent van het subsidieplafond. Daarnaast
heeft de staatssecretaris besloten om het subsidieplafond van 110 procent met 1,63 procent (€ 14,4 miljoen) te indexeren. De staatssecretaris heeft deze besluiten met de brief van
3 februari 2005 bekend gemaakt.
In haar brief verzoekt de staatssecretaris het CVZ ook om
nader onderzoek uit te voeren naar de vraag hoe het komt dat zoveel zorgkantoren nu al aangeven hun subsidieplafond
(bijna) te hebben bereikt. De staatssecretaris wil de resultaten hiervan graag voor 1 april 2005 ontvangen. De sector AWBZ heeft de afdeling Accountancy en Onderzoek gevraagd om een antwoord op de volgende vragen: •
Hoeveel bedragen naar verwachting de uitgaven PGB ns voor 2005;
•
Hoeveel bedraagt de raming van het bedrag PGB nieuwe
stijl op basis van de thans bekende informatie op jaarbasis
1
voor 2005;
•
Indien mogelijk: wat zijn mogelijke oorzaken voor het verschil tussen de herziene geraamde uitgaven PGB nieuwe stijl voor 2005 ten opzichte van het subsidieplafond 2005.
2
2. Werkzaamheden Om antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvragen, heeft de afdeling Accountancy en Onderzoek aan de 32 zorgkantoren gevraagd om de maandelijkse monitorgegevens per
31 januari (bijlage 1) aan te leveren op 1 maart 2005 in plaats van 15 maart 2005. Daarnaast verzocht de afdeling Accoun-
tancy en Onderzoek om aanvullend informatie aan te leveren over de kosten van overstappende budgethouders oude stijl en ex-AAW'ers (bijlage 2).
Van 17 zorgkantoren waren op 1 maart gegevens ontvangen. In drie gevallen waren de gegevens nog niet volledig.
Van de overige zorgkantoren zijn de gegevens in de periode van 2 tot 15 maart ontvangen. Van een zestal zorgkantoren hebben de monitorgegevens betrekking op de stand per
28 februari. De afdeling Accountancy en Onderzoek heeft de ingevulde vragenlijsten geanalyseerd. Bij de analyse zijn betrokken: •
de uitkomsten van de onderzoeken van het Instituut voor Toegepaste Sociale wetenschappen (ITS) 'monitor budget-
houders pgb nieuwe stijl' en van Hoeksma, Homans & Menting (HHM) 'Het PGB nieuwe stijl in beeld'; •
de informatie van de SVB (kosten PGB oude stijl en geactualiseerde prognose uitstroom budgethouders oude stijl).
In hoofdstuk 3 worden de bevindingen naar aanleiding van de onderzoeksvragen nader uitgewerkt, waarna we in hoofdstuk 4 de conclusies weergeven en enkele aanbevelingen doen.
Ten slotte merkt de afdeling Accountancy en Onderzoek op dat zij de door de zorgkantoren aangeleverde gegevens niet heeft gecontroleerd.
3
4
3. Bevindingen 3.a. Subsidieplafond 2005 van € 807,1 miljoen Met de brief van 23 september 2004 (bijlage 3) heeft het CVZ advies uitgebracht over het subsidieplafond. Daarbij ging het CVZ ervan uit dat dit plafond toereikend zou zijn om de
trendmatige stijging van het aantal budgethouders op te vangen. Het plafond is als volgt samengesteld:
Basisplafond
Bedrag (x € 1 miljoen)
Afbouw oude PGB-regelingen Afbouw ex AAW-regelingen Groei 5%
Subtotaal
687,9 65,8 15,0
768,7 38,4
807,1
Het basisplafond is berekend op grond van het aantal verwachte budgethouders PGB ns per 1 januari 2005 (53.489) en een gemiddeld netto toekenningsbedrag per dag van € 35 (€ 12.775 op jaarbasis).
Het bedrag voor de afbouw van oude PGB-regelingen is gebaseerd op een prognose van de Sociale Verzekeringsbank
(SVB) van het aantal budgethouders dat in 2005 overstapt van PGB oud naar PGB ns (10.305) tegen het bedrag van € 35 per dag.
De ex AAW-regeling is per 1 januari 2005 beëindigd.
De regeling kende voor 2004 een subsidieplafond van
€ 40,1 miljoen. Het CVZ heeft de aan ex-AAW’ers toe te kennen bedragen voor 2005 geraamd op € 15 miljoen.
Tenslotte is uitgegaan van een groeipercentage van 5 procent. Het bedrag van € 38,4 miljoen komt, rekening houdend met
de € 35 per dag, overeen met ongeveer 3.000 budgethouders
5
op jaarbasis en 6.000 rekening houdend met een netto instroom in gemiddeld de loop van het jaar.
Het 'subtotaal' is vervolgens verdeeld over de zorgkantoren op basis van het aantal budgethouders PGB ns en oude regelingen (stand 30 juni 2004) per regio.
Naast het subsidieplafond PGB ns van € 807,1 miljoen heeft het CVZ de kosten voor de PGB-regelingen oude stijl geraamd op € 152,5 miljoen voor 2005. Het betreft de regelingen PGB Verpleging en verzorging (V&V), PGB Verstandelijk Gehandicaptenzorg (VG) en PGB Geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Instroom in deze regelingen is niet meer mogelijk.
Voor de budgethouders die op 31 december 2005 nog gebruik maken van deze regelingen, moet in het najaar 2005
vervroegd een herindicatie worden afgegeven om de overstap naar PGB ns op 1 januari 2006 mogelijk te maken.
Uit de beleidsbrief 'Het PGB gewogen' van 30 november 2004 van de staatssecretaris van VWS aan de voorzitter van de
Tweede Kamer, blijkt dat het plafond voor PGB oude en nieuwe stijl in totaal € 942 miljoen bedraagt. Rekening houdend met
het bedrag voor de PGB-regeling ns van € 807,1 miljoen is dan
voor de PGB-regelingen oude stijl nog € 134,9 miljoen
beschikbaar in plaats van de door het CVZ geraamde € 152,5 miljoen (verschil € 17,6 miljoen).
3.b. Raming uitgaven PGB ns voor het jaar 2005:
nog beschikbaar € 138 miljoen
Aan de hand van vraag 2 van de maandelijkse monitor heeft de afdeling Accountancy en Onderzoek de verplichtingen van de
zorgkantoren op kasbasis (feitelijk aangegane verplichtingen) per 31 januari in beeld gebracht. Voor één zorgkantoor ging
de afdeling Accountancy en Onderzoek uit van het subsidie-
plafond, omdat het betreffende zorgkantoor de gegevens nog niet kon opleveren. Het bedrag van de herziene raming
6
uitgaven PGB ns voor het jaar 2005 is als volgt opgebouwd:
Bedrag (x € 1 miljoen) Toegekend bedrag aan netto PGB’s
•
(incl. ex AAW'ers)
568,0
Gereserveerd 2005 voor overstap-
•
50,6
pende budgethouders oude stijl
Gereserveerd 2005 voor budget-
•
houders ns voor wie de indicatieTotaal
duur in 2005 eindigt
137,3 755,9
Het bedrag dat gereserveerd is voor overstappende budgethouders oude stijl is erop gebaseerd dat het PGB ns gelijk zal zijn aan het PGB oude stijl. De afdeling Accountancy en
Onderzoek ziet op basis van berekeningen, rekening houdend met hogere instroombedragen, aanleiding om dit bedrag met € 8 miljoen te verhogen.
Rekening houdend met het door de indexering van 3 februari
2005 verhoogde subsidieplafond van € 821,5 (807,1 + 14,4 ) miljoen, is er nog een bedrag van afgerond € 57,6 miljoen beschikbaar voor toezeggingen in de maanden februari -
december 2005. Daarbij merkt de afdeling Accountancy en
Onderzoek op dat drie zorgkantoren hebben aangegeven dat in januari nog niet alle PGB's ingevoerd zijn door achterstanden. Het beschikbare bedrag kan dus nog iets lager uitvallen.
Gezien de toestemming van de staatssecretaris van VWS om aan de zorgkantoren PGB's toe te kennen tot 110 procent van
7
het subsidieplafond, bedraagt het totale plafond PGB ns feitelijk € 902,3 miljoen.
Er is nog een bedrag beschikbaar van ongeveer € 138 miljoen.
Uitgaande van de € 35 per dag zouden er in 2005 nog circa 10.800 PGB's op jaarbasis toegekend kunnen worden.
Rekening houdend met een gemiddelde instroom gedurende 2005 zou het om circa 23.500 PGB's gaan.
Daarbij merken wij op, dat het eventuele effect van over-
heveling van niet bestede PGB's van maximaal 10 procent van de toegekende PGB's in dat subsidiejaar, buiten beschouwing is gebleven. De sector AWBZ van het CVZ verwacht dat het effect beperkt zal zijn.
3.c. Raming van het bedrag PGB nieuwe stijl op
jaarbasis voor 2006: € 1,1 miljard
De vraag "raming van het PGB-bedrag nieuwe stijl op basis van de thans bekende informatie op jaarbasis voor 2005" is
gesteld om nader inzicht te krijgen in de verplichtingen voor 2006. Uit de door de zorgkantoren aangeleverde aanvullende informatie blijkt niet in alle gevallen het PGB-bedrag ns op
jaarbasis voor 2005. Voor een antwoord op deze vraag is de afdeling Accountancy en Onderzoek daarom uitgegaan van vraag 3 van de maandelijkse monitor. Deze vraag gaat
namelijk ook in op de verplichtingen op jaarbasis voor 2006.
•
Gereserveerd 2006 voor huidige
•
Gereserveerd 2006 voor budget-
budgethouders *)
houders die in de loop van 2005 zullen overstappen van de PGB oude stijl naar PGB ns *)
Bedrag (x € 1 miljoen)
699
173
8
Totaal
872
*) Bij zes zorgkantoren is uitgegaan van de gemiddelde stijging van de overige zorgkantoren ten opzichte van de verplichtingen op kasbasis voor 2005 of het subsidieplafond
Naast het bedrag van € 872 miljoen zijn er nog de verplichtingen van de instromers vanuit de oude PGB-regelingen die in 2006 instromen. Het betreft op basis van ramingen van de SVB ongeveer 6.807 budgethouders.
Het hiermee gemoeide bedrag op basis van de ITS-bedragen (zie paragraaf hierna) bedraagt ongeveer € 141 miljoen.
Uit gegevens van de SVB blijkt dat per 23 februari 2005 een bedrag van afgerond € 141,2 miljoen is toegewezen aan de PGB-regelingen oude stijl.
Dat er nauwelijks verschil bestaat tussen deze twee bedragen wordt veroorzaakt door de grote uitstroom in 2005 in de maand december.
De uitstromers van de maand december stromen in januari
2006 de regeling PGB ns in. Daarnaast liggen de gemiddelde
bedragen PGB ns van de uitstromers vanuit de oude regelingen hoger dan de gemiddelde PGB bedragen volgens de oude regeling. Hierbij komen nog de nieuwe instromers PGB ns in de periode februari 2005-december 2005 en de nieuwe instromers in
2006. Als we uitgaan van de veronderstelling van 5.500 extra (11/12 maanden x 6.000) netto instromers in 2005 en voor
2006 weer 3.000 instromers op jaarbasis en van de € 35 per dag, geeft dit een bedrag van afgerond € 109 miljoen.
De raming op basis van de huidige gegevens voor 2006 is dan € 1.122 (€ 872 + € 109 miljoen + € 141 miljoen).
Hierbij hebben wij geen rekening gehouden met eventuele
wijziging van beleid, indexering en/of aanpassing van normen. De afdeling Accountancy en Onderzoek is op basis van twee
9
andere berekeningen nagegaan of de € 1.122 miljoen voor 2006 redelijk is.
Plafond 2006 op basis oude regelingen Bij de invoering van PGB ns waren er in de oude regeling PGB-
VG en PGB-GGZ respectievelijk ongeveer 12.000 en 2.500
budgethouders. Rekening houdend met deze aantallen en
uitgaande van onderstaande punten is het plafond voor 2006 te berekenen. •
het aantal budgethouders in de oude PGB regelingen
(16.526) volgens de stand van 31 december 2004 afgezet tegen het gemiddelde budgetbedrag per sector volgens ITS; •
het aantal budgethouders PGB ns (51.614) volgens de stand van 31 december 2004 tegen de € 35 per dag;
•
de groei (exclusief AAW) volgens de brief van
23 september 2004 van netto 3.000 budgethouders op
jaarbasis voor 2005. Maximale instroom dus netto 6.000 tegen € 35 per dag; •
voor 2006 eveneens een groei van 3.000 budgethouders tegen € 35 per dag;
•
een bedrag voor ex-AAW’ers van € 24 miljoen.
De berekening van het plafond voor 2006 is dan als volgt:
Fictieve
Aantal
Bedrag per
Bedrag per zorgsector
zorgsector
budget-
budgethouder
(afgerond x € 1 miljoen)
houders
per zorgsector (op jaarbasis)
VV-oud
9.134
11.544
105
VG-oud
7.088
27.361
194
60.614
12.775
774
GGZ-oud PGB ns
Ex-AAW
304
16.119
5
24
10
77.140
1.102
Dit bedrag komt nagenoeg overeen met de raming voor 2006 van € 1.122 miljoen. Nadere analyse ten opzichte van 2005
Voor 2005 is voor de PGB-regelingen € 942 miljoen beschik-
baar. Rekening houdend met een aantal factoren richting 2006 kunnen we het bedrag voor 2006 als volgt berekenen:
Bedrag (afgerond x € 1 miljoen)
Advies CVZ 2005
Hogere uitgaven AAW Indexering
Instroom 2005 op jaarbasis Gemiddelde instroom 2006 Totaal
960
9
16 39
39
1.063
Deze berekening valt € 59 miljoen lager uit dan de raming van € 1.122 miljoen. Mogelijke oorzaken komen in de paragraaf hierna aan de orde.
11
3.d. Mogelijke oorzaken van het verschil tussen de
geraamde uitgaven PGB nieuwe stijl voor 2005 ten opzichte van het subsidieplafond 2005 Toekenningsbedrag per dag
Bij de berekening van het subsidieplafond 2005 is onder meer uitgegaan van het bedrag van € 35 per dag (€ 12.775 op
jaarbasis) uit de brief van het CVZ van 23 september 2004. Aan de hand van het bedrag op jaarbasis en het aantal budgethouders (exclusief ex-AAW) per 31 januari per
zorgkantoor, is de afdeling Accountancy en Onderzoek
nagegaan of dit bedrag reëel is.
Het gemiddelde bedrag per dag komt uit op € 35,47. Dit bedrag komt nagenoeg overeen met de € 35. Er blijken echter forse verschillen te bestaan tussen de zorgkantoren
onderling. Het gemiddelde bedrag per dag loopt uiteen van € 29 tot € 44. Binnen deze range is sprake van een redelijk
gelijkmatige verdeling. Het huidige cijfermateriaal geeft geen
eenduidige verklaring voor de verschillen. Duidelijk is wel dat de verschillen niet concessiehouder gerelateerd zijn.
Opbouw plafond
De zorgkantoren hebben waar mogelijk een nadere specificatie gegeven van de instromers PGB ns vanuit de oude PGB-
regelingen. Hieruit blijkt dat de gemiddelde kosten van de instromers vanuit de oude PGB-regelingen verschillen.
Dit komt overeen met het onderzoek ITS 'Monitor budgethouders pgb nieuwe stijl' (eindrapport 24 september 2004),
waarin per onderzoeksgroep het gemiddelde PGB ns netto op jaarbasis is aangegeven.
PGB-VV PGB-VG PGB-
12
GGZ Hoogte PGB ns netto op jaarbasis
(n=136
(n=106
(n=164)
Gemiddelde in euro's
11.544
27.361
16.119
Hoogte oude PGB's op jaarbasis
(n=123
(n=111
(n=162)
Gemiddelde in euro's
12.773
20.339
17.103
)
)
)
)
N = steekproefomvang
ITS merkt hierbij wel op dat enige voorzichtigheid bij de PGB
oud bedragen is geboden, omdat veel mensen niet op de
hoogte zijn van de omvang van hun PGB of het onderscheid tussen bruto en netto niet helemaal begrijpen.
Uit de nadere specificaties over de instromers uit PGB oude stijl in januari 2005 van 23 zorgkantoren blijkt dat deze gemiddelde kosten niet onredelijk overkomen.
Indien bij de verdeling van de € 807,1 miljoen over de zorgkantoren rekening was gehouden met:
•
het aantal budgethouders per zorgsector vanuit de oude PGB-regelingen (stand 30 juni 2004);
•
het gemiddelde budgetbedrag per sector volgens ITS,
zouden er aanzienlijke verschillen zijn ontstaan ten opzichte
van de huidige verdeling. Deze verschillen vallen in een range van -/- € 5,2 miljoen tot + € 2,5 miljoen. In percentage is de range afgerond -/- 12 procent tot + 22 procent. Ten slotte blijkt dat het aantal budgethouders volgens de monitorgegevens van 2004 en 2005 en de aanvullende gegevens, niet altijd met elkaar overeenkomen. De zorgkantoren geven hiervoor verschillende oorzaken, zoals het feit dat toegezegde budgetten met een latere ingangs-
datum zijn meegenomen of dat budgethouders ten onrechte in
13
de telling zijn opgenomen. Dit betekent dat de gegevens in de maandmonitor niet eenduidig zijn opgenomen. Het niet
eenduidig opnemen van gegevens in de maandelijkse monitor is uiteindelijk van invloed op het subsidieplafond bij de nu gehanteerde verdeelsleutels. De afdeling Accountancy en
Onderzoek geeft de sector AWBZ in overweging om dit punt onder de aandacht van de zorgkantoren te brengen. Ex-AAW’ers
Uit de opgeleverde aanvullende informatie van de zorg-
kantoren en de door de afdeling Accountancy en Onderzoek bewerkte cijfers blijkt het volgende:
Aantal
Budget op
budget-
jaarbasis *)
houders
(x € 1 mln.
Instroom/budget oud AAW volledig
1.858
9,9
Instroom/budget oud AAW tot 1 juli
4.262
13,7
Totaal
6.120
23,6
toegekend toegekend
*) het budget voor de instromers tot 1 juli is op jaarbasis door de afdeling Accountancy en Onderzoek berekend.
Het CVZ heeft de aan ex-AAW’ers toe te kennen bedragen geraamd op € 15 miljoen. Uit het overzicht blijkt dat dit
bedrag, op basis van gegevens per 31 januari 2005, ongeveer € 8,6 miljoen te laag is geweest. Bepaalde zorgkantoren hebben fors meer uitgegeven dan het bedrag dat beschikbaar is binnen de huidige verdeling per
zorgkantoor. Het definitieve toegezegde bedrag aan de groep
ex-AAW'ers wordt pas de komende maanden duidelijk. Bij het
14
Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV) waren
namelijk ongeveer 14.000 ex-AAW'ers bekend. Van een groot
aantal personen is het tot nu toe dus onzeker of en zo ja voor hoeveel zij om een PGB ns zullen vragen. Uitgaande van het
subsidieplafond van € 40,1 miljoen voor 2004, zou het gaan
om een bedrag van ongeveer € 16,5 miljoen (40,1 -/- 23,6).
Echter gezien de forse verhoging van de eigen bijdrage is dit niet reëel. Daarnaast is moeilijk in te schatten hoeveel ex-
AAW'ers inmiddels de voorkeur hebben gegeven aan 'zorg in natura' en in hoeverre herindicatie zal leiden tot een lager
financieel beslag.
Daarnaast heeft het CVZ bij de verdeling van de € 15 miljoen
geen rekening gehouden met het aantal ex-AAW'ers per regio.
Als bij de verdeling van de € 15 miljoen over de zorgkantoren hiermee wel rekening was gehouden, zou de verdeling anders
zijn geweest dan de huidige verdeling. Deze verschillen vallen in een range van -/- € 575.000 tot + € 973.000. Groeipercentage
Uit de monitorgegevens 2004 bleek dat het totaal aantal budgethouders per 31 december 2004 68.140 bedroeg,
bestaande uit 51.614 budgethouders PGB ns en 16.526 PGB’s uit de oude regelingen. Uit de monitorgegevens en de aanvullende vragenlijst over 2005 blijkt dat het aantal budgethouders per 31 januari 2005 als volgt is:
15
Stand 31-1-2005 *)
Aantal budgethouders
SVB, oude regelingen Af: ex-AAW’ers Saldo
Stand 31-12-2004
Verschil = instroom PGB ns
60.310 14.554 74.864 6.120
68.744 68.140 604
*) zorgkantoren met gegevens per 28 februari 2005 zijn omgerekend naar 31 januari 2005
Uit bovenstaand overzicht blijkt dat in januari 2005 in totaal 604 PGB’s ns zijn toegekend. De netto instroom over 2005 zou dan ongeveer 7.200 PGB’s ns zijn. Bij de groei van
5 procent volgens de oorspronkelijke berekening van het
subsidieplafond voor 2005 is rekening gehouden met een
netto instroom van 6.000 PGB’s ns. Hieruit blijkt dat op basis van de huidige gegevens de instroom PGB ns hoger zal
uitvallen. Daarentegen is de netto instroom gedurende de
maanden juli - december 2004 lager geweest dan waarmee bij de berekening van het subsidieplafond voor 2005 rekening is
gehouden. Het subsidieplafond zou dan ongeveer 2,5 procent lager zijn vastgesteld.
De afdeling Accountancy en Onderzoek neemt bij vorenstaande wel het voorbehoud op dat het niet eenduidig
opnemen van gegevens in de monitor en het bestaan van achterstanden van invloed kan zijn op bovenstaande gegevens.
Uitstroom PGB-oud In het subsidieplafond PGB ns heeft het CVZ een bedrag voor de instroom als gevolg van de afbouw van de oude PGB-
regelingen opgenomen van € 65,8 miljoen voor 2005.
Het CVZ heeft de kosten voor de PGB-regelingen oude stijl voor 2005 geraamd op € 152,5 miljoen. Dit is mede gebeurd
16
op basis van ramingen van de SVB. Wanneer de instroom vanuit de oude PGB-regelingen sneller
zou verlopen, zou dit tot gevolg hebben dat het plafond PGB ns eerder wordt bereikt. Door het sneller instromen in 2004 vanuit de oude PGB- regelingen in de regeling PGB ns doen zorgkantoren een groter beroep op de regeling PGB ns.
Uit gegevens van de SVB blijkt dat per 23 februari 2005 een bedrag van afgerond € 141,2 miljoen is toegewezen aan de
PGB-regelingen oude stijl op jaarbasis.
Ten opzichte van de oorspronkelijke raming is er dus ongeveer
€ 11 miljoen minder toegewezen. Dit heeft als gevolg dat
zorgkantoren het subsidieplafond PGB ns eerder bereiken. Voor de PGB-regelingen oude stijl is € 134,9 miljoen beschikbaar in plaats van de geraamde € 152,5 miljoen.
Het bedrag van € 134,9 miljoen geïndexeerd met 1,63% geeft afgerond € 137,1 miljoen.
Daarnaast blijkt uit gegevens van de SVB van 22 februari 2005,
dat over het jaar 2004 van de toegewezen € 305,8 miljoen PGB oude stijl een bedrag van afgerond € 252,2 miljoen is betaald.
Hieruit blijkt dat afgerond 17 procent niet is uitgegeven.
Hiervan uitgaande zal over 2005 het betaalde bedrag ongeveer € 117,2 miljoen (0,83 x € 141,2 miljoen) bedragen.
De afdeling Accountancy en Onderzoek geeft de sector AWBZ in overweging om het verschil van € 19,9 miljoen tussen dit bedrag en het geïndexeerde bedrag te reserveren voor
eventuele overschrijdingen van het subsidieplafond per zorgkantoor.
17
4. Conclusies en aanbevelingen In dit onderzoek heeft de afdeling Accountancy en Onderzoek
de problematiek rondom het bereiken van het subsidieplafond PGB ns door zorgkantoren in beeld gebracht. Conclusies
Uit het onderzoek blijkt dat voor 2005 nog een bedrag beschikbaar is van ongeveer € 138 miljoen voor nieuwe
instromers in 2005. Uitgaande van het bedrag van € 35 per
dag zouden zorgkantoren in 2005 nog circa 10.800 PGB's op
jaarbasis kunnen toekennen. Rekening houdend met een gemiddelde instroom gedurende 2005, zou het om circa
23.500 PGB's gaan. Ter vergelijking voor 2004 is het aantal PGB's ns per saldo met afgerond 5.600 toegenomen.
De afdeling Accountancy en Onderzoek verwacht daarom, op basis van de beschikbare gegevens, niet dat het plafond
PGB ns van € 902,3 miljoen (€ 807,1 miljoen + 10% + indexe-
ring) voor 2005 te laag is. Wel is het van belang op basis van de maandelijkse monitorgegevens deze ramingen te blijven volgen.
Uit de monitorgegevens 2005, de gegevens van de SVB en de
geraamde instroom heeft de afdeling Accountancy en Onderzoek de verplichting voor 2006 berekend. Het geraamde
bedrag is berekend op ongeveer € 1,1 miljard. Hierbij heeft de afdeling Accountancy en Onderzoek geen rekening gehouden
met eventuele wijziging van beleid, extra verlening tot 110 procent, indexering en aanpassing van normen.
Verder blijkt dat een aantal zorgkantoren tegen hun plafond
aanlopen. Hieraan kunnen meerdere oorzaken ten grondslag liggen: •
er zijn zorgkantoren met een hoger gemiddeld bedrag voor de toegekende zorgkosten per dag dan de bij de
berekening van het subsidieplafond gehanteerde € 35 per
18
dag;
•
bij de berekening van het plafond per zorgkantoor is geen rekening gehouden met het aantal instromers uit de
verschillende zorgsectoren en het aantal ex-AAW'ers binnen de regio;
•
het niet op een eenduidige manier opnemen in de monitor van het aantal budgethouders kan van invloed zijn op de verdeling van het subsidieplafond;
• •
het geraamde bedrag van ex-AAW'ers is te laag geweest; in de eerste maand een iets hogere instroom van nieuwe
budgethouders dan waarmee bij de bepaling van de groei van het aantal budgethouders over 2005 rekening is gehouden; •
een gemiddeld genomen snellere uitstroom vanuit de oude PGB-regelingen.
Aanbevelingen
De afdeling Accountancy en Onderzoek geeft daarom in overweging om de extra middelen die samenhangen met: • •
de indexering met 1,63% (€ 14,4 miljoen);
de geraamde onderbesteding van de geïndexeerde oude PGB-regelingen (€ 19,9 miljoen),
niet te gebruiken voor een generieke verhoging van het
subsidieplafond, maar om er een wachtlijstmiddelenfonds van te maken. Op dit fonds zouden de zorgkantoren die sneller
dan andere zorgkantoren tegen hun plafond lopen, een beroep
kunnen doen.
Ten slotte acht de afdeling Accountancy en Onderzoek het
wenselijk de gehanteerde verdeelsleutels en normen bij de
verdeling van het subsidieplafond naar de zorgkantoren en de daarmee samenhangende hoogte van het subsidieplafond nog eens kritisch tegen het licht te houden. Dit laatste mede
gezien de geraamde berekening van ongeveer € 1,1 miljard
19
voor 2006.
Men moet er echter altijd rekening mee houden dat bij het
hanteren van subsidieplafonds, zorgkantoren het plafond voor
het eind van het subsidiejaar kunnen bereiken.
20
