Studieaanbod in de eerste graad A-stroom
Screening van de basisopties in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs
juli 2015
Inhoud Inhoud ..................................................................................................................................................... 2 1
Inleiding ........................................................................................................................................... 6
2
Situering .......................................................................................................................................... 7
3
Leerlingenaantallen in de eerste graad ........................................................................................... 9 3.1
Aantal leerlingen en onderwijsinstellingen in het 1ste leerjaar A .......................................... 9
3.2
Aantal leerlingen en onderwijsinstellingen in het tweede leerjaar ...................................... 11
3.3
Aantal leerlingen en onderwijsinstellingen in de basisopties ............................................... 13
3.4
Aantal leerlingen en onderwijsinstellingen per basisoptie ................................................... 18
3.4.1
Basisoptie Agro- en biotechnieken................................................................................ 18
3.4.2
Basisoptie Artistieke vorming ........................................................................................ 19
3.4.3
Basisoptie Ballet ............................................................................................................ 20
3.4.4
Basisoptie Bouw- en houttechnieken............................................................................ 20
3.4.5
Basisoptie Creatie en vormgeving ................................................................................. 21
3.4.6
Basisoptie Grafische communicatie en media .............................................................. 22
3.4.7
Basisoptie Grieks-Latijn ................................................................................................. 24
3.4.8
Basisoptie Handel .......................................................................................................... 25
3.4.9
Basisoptie Hotel-voeding............................................................................................... 26
3.4.10
Basisoptie Industriële wetenschappen ......................................................................... 27
3.4.11
Basisoptie Latijn............................................................................................................. 27
3.4.12
Basisoptie Maritieme technieken.................................................................................. 28
3.4.13
Basisoptie Mechanica-elektriciteit ................................................................................ 29
3.4.14
Basisoptie Moderne wetenschappen ............................................................................ 30
3.4.15
Basisoptie Sociale en technische vorming..................................................................... 31
3.4.16
Basisoptie Techniek-wetenschappen ............................................................................ 32
3.4.17
Basisoptie Textiel ........................................................................................................... 33
3.4.18
Basisoptie Topsport ....................................................................................................... 34
Gekozen basisopties per provincie ................................................................................................ 35 4
Herkomst van de leerlingen .......................................................................................................... 36 4.1
Eerste leerjaar A .................................................................................................................... 36
4.2
Tweede leerjaar A.................................................................................................................. 36
4.3
Agro- en biotechnieken ......................................................................................................... 36
4.4
Artistieke vorming ................................................................................................................. 37
4.5
Ballet ...................................................................................................................................... 37
4.6
Bouw- en houttechnieken ..................................................................................................... 37 2
5
4.7
Creatie en vormgeving .......................................................................................................... 37
4.8
Grafische communicatie en media ........................................................................................ 38
4.9
Grieks-Latijn........................................................................................................................... 38
4.10
Handel ................................................................................................................................... 38
4.11
Hotel-voeding ........................................................................................................................ 38
4.12
Industriële wetenschappen ................................................................................................... 39
4.13
Latijn ...................................................................................................................................... 39
4.14
Maritieme technieken ........................................................................................................... 39
4.15
Mechanica-elektriciteit.......................................................................................................... 39
4.16
Moderne wetenschappen ..................................................................................................... 40
4.17
Sociale en technische vorming .............................................................................................. 40
4.18
Techniek-wetenschappen ..................................................................................................... 40
4.19
Textiel .................................................................................................................................... 40
4.20
Topsport ................................................................................................................................ 41
Attestering van de leerlingen ........................................................................................................ 42 5.1
Eerste leerjaar A .................................................................................................................... 42
5.2
Tweede leerjaar A.................................................................................................................. 42
5.3
Agro- en biotechnieken ......................................................................................................... 42
5.4
Artistieke vorming ................................................................................................................. 42
5.5
Ballet ...................................................................................................................................... 42
5.6
Bouw- en houttechnieken ..................................................................................................... 43
5.7
Creatie en vormgeving .......................................................................................................... 43
5.8
Grafische communicatie en media ........................................................................................ 43
5.9
Grieks-Latijn........................................................................................................................... 43
5.10
Handel ................................................................................................................................... 43
5.11
Hotel-voeding ........................................................................................................................ 43
5.12
Industriële wetenschappen ................................................................................................... 44
5.13
Latijn ...................................................................................................................................... 44
5.14
Maritieme technieken ........................................................................................................... 44
5.15
Mechanica-elektriciteit.......................................................................................................... 44
5.16
Moderne wetenschappen ..................................................................................................... 44
5.17
Sociale en technische vorming .............................................................................................. 44
5.18
Techniek-wetenschappen ..................................................................................................... 45
5.19
Textiel .................................................................................................................................... 45
5.20
Topsport ................................................................................................................................ 45 3
6
7
Doorstroom naar de tweede graad ............................................................................................... 46 6.1
Agro- en biotechnieken ......................................................................................................... 46
6.2
Artistieke vorming ................................................................................................................. 47
6.3
Ballet ...................................................................................................................................... 48
6.4
Bouw- en houttechnieken ..................................................................................................... 48
6.5
Creatie en vormgeving .......................................................................................................... 49
6.6
Grafische communicatie en media ........................................................................................ 50
6.7
Grieks-Latijn........................................................................................................................... 51
6.8
Handel ................................................................................................................................... 51
6.9
Hotel-voeding ........................................................................................................................ 52
6.10
Industriële wetenschappen ................................................................................................... 53
6.11
Latijn ...................................................................................................................................... 53
6.12
Maritieme technieken ........................................................................................................... 54
6.13
Mechanica-elektriciteit.......................................................................................................... 54
6.14
Moderne wetenschappen ..................................................................................................... 55
6.15
Sociale en technische vorming .............................................................................................. 56
6.16
Techniek-wetenschappen ..................................................................................................... 57
6.17
Textiel .................................................................................................................................... 57
6.18
Topsport ................................................................................................................................ 58
6.19
Overzicht ............................................................................................................................... 58
Inhoudelijke analyse van de basisopties ....................................................................................... 61 7.1
Algemene vakken .................................................................................................................. 61
7.2
Vakken en inhouden van de basisoptie................................................................................. 62
7.2.1
Agro- en biotechnieken ................................................................................................. 62
7.2.2
Artistieke vorming ......................................................................................................... 62
7.2.3
Ballet .............................................................................................................................. 63
7.2.4
Bouw- en houttechnieken ............................................................................................. 63
7.2.5
Creatie en vormgeving .................................................................................................. 64
7.2.6
Grafische communicatie en media ................................................................................ 64
7.2.7
Grieks-Latijn................................................................................................................... 65
7.2.8
Handel ........................................................................................................................... 65
7.2.9
Hotel-voeding ................................................................................................................ 66
7.2.10
Industriële wetenschappen ........................................................................................... 67
7.2.11
Latijn .............................................................................................................................. 68
7.2.12
Maritieme technieken ................................................................................................... 68 4
8
7.2.13
Mechanica-elektriciteit.................................................................................................. 68
7.2.14
Moderne wetenschappen ............................................................................................. 69
7.2.15
Sociale en technische vorming ...................................................................................... 70
7.2.16
Techniek-wetenschappen ............................................................................................. 70
7.2.17
Textiel ............................................................................................................................ 71
7.2.18
Topsport ........................................................................................................................ 72
7.2.19
Conclusie ....................................................................................................................... 73
Algemene conclusies ..................................................................................................................... 74
Bijlage: Methodologie ........................................................................................................................... 75
5
1
Inleiding
De screening van de eerste graad A-stroom bestaat uit een analyse van het studieaanbod in het voltijds regulier secundair onderwijs tussen het schooljaar 2007-2008 en het schooljaar 2013-2014. Het eerste deel bevat een kwantitatieve analyse van de leerlingenaantallen, de herkomst van de inschrijvingen, de attestering en de doorstroom naar de tweede graad. De cijfergegevens, analyses en vaststellingen fungeren als bron voor de modernisering van het secundair onderwijs. Tenzij anders aangegeven, werd voor het cijfermateriaal een beroep gedaan op de datawarehouse van het beleidsdomein Onderwijs en Vorming. De ruwe data werden verwerkt tot de tabellen en grafieken in dit rapport. Technische uitleg over de methodologie is terug te vinden in de bijlage achteraan. Het tweede deel bevat een kwalitatieve analyse van de leerplannen van de koepelorganisaties en het GO!.
6
2
Situering
De eerste graad van het secundair onderwijs omvat het eerste leerjaar A, het eerste leerjaar B, het tweede leerjaar van de eerste graad en het beroepsvoorbereidend leerjaar. In het tweede leerjaar van de eerste graad en in het beroepsvoorbereidend leerjaar wordt een keuze aangeboden tussen verschillende basisopties (A-stroom) en verschillende beroepenvelden (B-stroom). Bij de overstap van lager onderwijs naar secundair onderwijs volgen de meeste leerlingen het eerste leerjaar A. In dit leerjaar volgen de leerlingen een groot aantal gemeenschappelijke vakken, ongeacht de basisoptie waarvoor ze in het tweede leerjaar zullen kiezen. Slechts een klein gedeelte van het lessenrooster is opgesplitst in keuzevakken. Het eerste leerjaar B is bestemd voor leerlingen die behoefte hebben aan een aangepast onderwijs. Dit leerjaar is een brugklas tussen lager en secundair onderwijs. Na het eerste leerjaar B kunnen de leerlingen ofwel naar het beroepsvoorbereidend leerjaar ofwel naar het eerste leerjaar A. In het tweede leerjaar van de eerste graad krijgen de leerlingen een lessenpakket met enerzijds gemeenschappelijke vakken die alle leerlingen uit dit leerjaar volgen en anderzijds vakken die behoren tot een basisoptie. Een basisoptie wordt gedefinieerd als een groep leervakken die in de eerste graad een bredere observatie en oriëntatie van de leerling mogelijk maakt (Codex secundair onderwijs). Het tweede leerjaar bereidt de leerling voor om bij de overstap naar de tweede graad te kiezen voor de studierichting in één van de vier onderwijsvormen (algemeen, beroeps-, kunst- of technisch secundair onderwijs) die het best aansluit bij zijn/haar interesses en mogelijkheden. In het beroepsvoorbereidend leerjaar krijgen de leerlingen een lessenpakket aangeboden met enerzijds gemeenschappelijke vakken die alle leerlingen uit dit leerjaar volgen en daarnaast vakken die behoren tot een beroepenveld. Een beroepenveld wordt gedefinieerd als de combinatie van technische disciplines die onderwezen worden in het beroepsvoorbereidend leerjaar (Codex secundair onderwijs). Het beroepsvoorbereidend leerjaar bereidt de leerling voor om bij de overstap naar de tweede graad te kiezen voor één van de studierichtingen in het beroepssecundair onderwijs. In deze screening wordt de focus gelegd op het tweede leerjaar met volgende 18 (van 20) basisopties: -
Agro- en biotechnieken Artistieke vorming Ballet Bouw- en houttechnieken Creatie en vormgeving Grafische communicatie en media Grieks-Latijn Handel Hotel-voeding Industriële wetenschappen Latijn
7
-
Maritieme technieken1 Mechanica-elektriciteit Moderne wetenschappen Sociale en technische vorming Techniek-wetenschappen Textiel Topsport
De basisopties Rudolf Steinerpedagogie en Yeshiva zijn niet opgenomen in deze analyse omwille van hun specifiek karakter. Ook het buitengewoon secundair onderwijs en het huisonderwijs worden hierin niet opgenomen. De screening van de B-stroom wordt in een afzonderlijk rapport behandeld.
1
De basisoptie Maritieme vorming werd vanaf het schooljaar 2008-2009 vervangen door de basisoptie Maritieme technieken. De gegevens voor het schooljaar 2007-2008 voor de basisoptie Maritieme vorming worden opgenomen bij die voor Maritieme technieken.
8
3
Leerlingenaantallen in de eerste graad
Onderstaande tabellen en grafieken geven een beeld van de leerlingenaantallen in het eerste en tweede leerjaar van de eerste graad A-stroom. In de tabellen wordt enerzijds het gemiddeld aantal inschrijvingen over 5 schooljaren weergegeven, namelijk van 2007-2008 tot en met 2011-2012 en anderzijds het aantal inschrijvingen in het betrokken leerjaar of basisoptie per provincie in het schooljaar 2012-2013 en 2013-2014. Daarnaast noteren we het aantal onderwijsinstellingen en het gemiddeld aantal leerlingen per onderwijsinstelling per provincie. De taartgrafieken visualiseren het gemiddeld aantal inschrijvingen per provincie en het gemiddeld aantal onderwijsinstellingen per provincie in de periode 2007-2008 tot en met 2011-2012. De lijngrafiek brengt de evolutie van het leerlingenaantal van de 7 schooljaren in kaart. Ter vergelijking is een grafiek opgenomen die de evolutie van het aantal 12-, 13- en 14-jarigen weergeeft van 2007 tot 2014.
3.1
Aantal leerlingen en onderwijsinstellingen in het 1ste leerjaar A
1ste leerjaar A
1ste leerjaar A
inschrijvingen
onderwijsinstellingen
WestVlaanderen 18%
WestVlaanderen 20%
Antwerpen 27%
VlaamsBrabant 15%
Brussels Hoofdstedelijk Gewest 4%
OostVlaanderen 23%
VlaamsBrabant 14%
Limburg 13%
Antwerpen
# Instellingen
# Inschrijvingen
Brussels Hoofdstedelijk Gewest 4%
Limburg 13%
OostVlaanderen 21%
Gemiddelde 2007-2012 Eerste leerjaar A
Antwerpen 28%
Gemiddelde*
2012-2013 # Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
201
15.981
79,68
204
15.753
77,22
205
15.326
74,76
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
30
2.107
69,84
32
2.227
69,59
32
2.361
73,78
Limburg
94
7.670
81,62
97
7.535
77,68
99
7.417
74,92
Oost-Vlaanderen
149
13.428
89,91
153
13.020
85,10
153
13.188
86,20
Vlaams-Brabant
95
8.743
92,12
95
8.813
92,77
96
8.694
90,56
West-Vlaanderen
142
10.607
74,63
144
10.372
72,03
143
9.921
69,38
Totaal
711
58.536
82,28
725
57.720
79,61
728
56.907
78,17
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
9
Evolutie van het aantal 12-, 13- en 14-jarigen in Vlaanderen 76.000 74.000 72.000 70.000
12-jarigen
68.000
13-jarigen
66.000
14-jarigen
64.000 62.000 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Bron: www4.vlaanderen.be/dar/svr/cijfers/Exceltabellen/demografie/1_Bevolking/1_Gewesten/5_Bevolking_naar_leeftijd_en_g eslacht_per_gewest.xls
1ste leerjaar A evolutie leerlingenaantal 60.000 59.000 58.000 57.000 56.000 55.000 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
1ste leerjaar B evolutie leerlingenaantal 9.700 9.200 8.700 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Samenvatting • •
•
De evolutie van het leerlingenaantal in het eerste leerjaar A loopt gelijk met de evolutie van het aantal 12-jarigen in dezelfde periode. De evolutie van het leerlingenaantal in het eerste leerjaar B loopt quasi gelijk met de evolutie van het aantal 12-jarigen in dezelfde periode; er is enkel een zeer lichte stijging merkbaar van 2012 tot 2014 ondanks de daling van het aantal 12-jarigen in dezelfde periode. De daling van het leerlingenaantal in het eerste leerjaar A en B loopt parallel met de denataliteit.
10
3.2
Aantal leerlingen en onderwijsinstellingen in het tweede leerjaar 2de leerjaar A onderwijsinstellingen
2de leerjaar A inschrijvingen WestVlaanderen 19%
WestVlaanderen 20%
Antwerpen 27%
VlaamsBrabant 15%
VlaamsBrabant 14%
Brussels Hoofdstedel ijk Gewest 3% Limburg 13%
OostVlaanderen 23%
# Instellingen
Antwerpen
# Inschrijvingen
Brussels Hoofdstedel ijk Gewest 4%
OostVlaanderen 21%
Gemiddelde 2007-2012 Tweede leerjaar A
Antwerpen 28%
Limburg 13%
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
201
15.149
75,37
203
14.649
72,16
203
14.915
73,47
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
31
1.920
62,34
32
1.986
62,06
32
2.079
64,97
Limburg
95
7.377
77,49
97
7.098
73,18
96
7.141
74,39
151
12.656
83,81
153
12.569
82,15
153
12.272
80,21
Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant
95
8.438
88,45
96
8.577
89,34
96
8.500
88,54
West-Vlaanderen
144
10.441
71,81
144
9.625
66,84
144
9.940
69,03
Totaal
717
55.981
77,88
725
54.504
75,18
724
54.847
75,76
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
2de leerjaar A evolutie leerlingenaantal 57.000 56.500 56.000 55.500 55.000 54.500 54.000 53.500 53.000 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
11
Beroepsvoorbereidend leerjaar evolutie leerlingenaantal
13200 13000 12800 12600 12400 12200 12000 11800 11600 11400 11200 11000 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Samenvatting •
• •
Het gemiddeld aantal leerlingen in het tweede leerjaar A gedurende de periode 2007-2012 bedraagt 55.981. In het laatste geanalyseerde schooljaar 2013-2014 volgden 54.847 leerlingen het tweede leerjaar A. Het leerlingenaantal daalt in het tweede leerjaar A en in het beroepsvoorbereidend leerjaar, behalve in het laatste geanalyseerde schooljaar. De daling in het tweede leerjaar A en in het beroepsvoorbereidend leerjaar loopt parallel met de denataliteit.
12
3.3
Aantal leerlingen en onderwijsinstellingen in de basisopties
Vooraleer een analyse per basisoptie te geven, schetsen we een totaalbeeld van het leerlingenaantal in alle basisopties in Vlaanderen. Eerst tonen we het gemiddeld percentage leerlingen per basisoptie en provincie. Het gaat om het gemiddelde van 5 schooljaren (2007-2008 tot en met 20112012) en om de cijfers voor de afzonderlijke schooljaren 2012-2013 en 2013-2014. Exemplarisch worden de cijfers van 2013-2014 grafisch weergegeven.
Inschrijvingen per basisoptie en per provincie (gemiddelde over een periode van 5 jaar: 2007-2008 - 2011-2012) Antwerpen
Brus. H.G.
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
Totaal
Moderne wet.
7.012
46,29%
1.048
54,58%
3.358
45,52%
5.906
46,67%
4.299
50,94%
4.207
40,29%
25.829
46,14%
Latijn
2.525
16,67%
397
20,67%
1.356
18,38%
2.296
18,14%
1.823
21,60%
1.767
16,92%
10.163
18,15%
Soc. en tech. vorm.
1.753
11,57%
57
2,97%
836
11,33%
980
7,74%
667
7,90%
1.248
11,95%
5.540
9,90%
Handel
1.001
6,61%
134
6,99%
396
5,37%
1.075
8,50%
411
4,87%
784
7,51%
3.801
6,79%
Mechanica-elektriciteit
720
4,75%
16
0,82%
514
6,97%
698
5,51%
286
3,39%
651
6,23%
2.884
5,15%
Grieks-Latijn
600
3,96%
200
10,44%
178
2,41%
546
4,32%
309
3,66%
500
4,78%
2.333
4,17%
Industriële wet.
383
2,53%
0
0,00%
328
4,45%
228
1,80%
255
3,02%
313
3,00%
1.508
2,69%
Techniek-wetensch.
331
2,19%
7
0,34%
104
1,41%
225
1,78%
49
0,58%
186
1,78%
901
1,61%
Bouw- en houttechn.
205
1,35%
0
0,00%
109
1,48%
204
1,61%
61
0,72%
276
2,65%
855
1,53%
Artistieke vorming
242
1,59%
43
2,23%
51
0,69%
80
0,64%
76
0,90%
84
0,80%
575
1,03%
Agro- en biotech.
102
0,68%
3
0,16%
64
0,87%
159
1,25%
129
1,53%
115
1,10%
572
1,02%
Hotel-voeding
140
0,92%
10
0,51%
55
0,75%
45
0,35%
25
0,29%
160
1,53%
434
0,78%
Creatie en vormgeving
64
0,43%
1
0,05%
5
0,07%
120
0,95%
0
0,00%
85
0,82%
277
0,49%
Graf. comm. en media
27
0,18%
5
0,24%
11
0,15%
68
0,54%
30
0,35%
17
0,16%
157
0,28%
Topsport
17
0,11%
0
0,00%
12
0,16%
26
0,21%
19
0,23%
18
0,18%
92
0,16%
8
0,04%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
25
0,24%
33
0,06%
Ballet
19
0,13%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
19
0,03%
Textiel
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
7
0,06%
7
0,01%
Totaal
15.149
55.981
100,0%
Maritieme techn.*
1.920
7.377
12.656
8.438
10.441
* De basisoptie Maritieme vorming werd vanaf het schooljaar 2008-2009 vervangen door de basisoptie Maritieme technieken. De gegevens voor het schooljaar 2007-2008 voor de basisoptie Maritieme vorming worden opgenomen bij die voor Maritieme technieken.
13
Inschrijvingen per basisoptie en per provincie (2012-2013) Antwerpen
Brus. H.G.
Limburg
Moderne wetenschappen
6.908
47,16%
1.155
58,16%
3.358
Latijn
2.573
17,56%
380
19,13%
Sociale en technische vorming
1.659
11,33%
71
3,58%
Handel
799
5,45%
111
Mechanica-elektriciteit
673
4,59%
Grieks-Latijn
576
3,93%
Industriële wetenschappen
366
2,50%
Techniek-wetenschappen
332
Bouw- en houttechnieken
165
Artistieke vorming Agro- en biotechnieken
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
47,31%
6.025
47,94%
4.427
51,61%
1.325
18,67%
2.364
18,81%
1.981
23,10%
785
11,06%
941
7,49%
649
7,57%
5,59%
351
4,95%
964
7,67%
339
3,95%
9
0,45%
419
5,90%
660
5,25%
251
173
8,71%
188
2,65%
452
3,60%
283
0
0,00%
325
4,58%
220
1,75%
2,27%
7
0,35%
99
1,39%
188
1,13%
0
0,00%
73
1,03%
166
250
1,71%
63
3,17%
59
0,83%
West-Vlaanderen 3.884
Totaal
40,35%
25.757
47,26%
1.660
17,25%
10.283
18,87%
1.140
11,84%
5.245
9,62%
704
7,31%
3.268
6,00%
2,93%
560
5,82%
2.572
4,72%
3,30%
458
4,76%
2.130
3,91%
256
2,98%
307
3,19%
1.474
2,70%
1,50%
33
0,38%
180
1,87%
839
1,54%
1,32%
43
0,50%
257
2,67%
704
1,29%
119
0,95%
87
1,01%
93
0,97%
671
1,23%
93
0,63%
3
0,15%
67
0,94%
160
1,27%
136
1,59%
110
1,14%
569
1,04%
136
0,93%
8
0,40%
36
0,51%
53
0,42%
33
0,38%
143
1,49%
409
0,75%
Creatie en vormgeving
53
0,36%
2
0,10%
0
0,00%
145
1,15%
0
0,00%
73
0,76%
273
0,50%
Grafische communicatie en media
36
0,25%
4
0,20%
12
0,17%
82
0,65%
37
0,43%
13
0,14%
184
0,34%
Topsport
8
0,05%
0
0,00%
1
0,01%
30
0,24%
22
0,26%
16
0,17%
77
0,14%
Maritieme technieken
7
0,05%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
20
0,21%
27
0,05%
15
0,10%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
15
0,03%
Textiel
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
7
0,07%
7
0,01%
Totaal
14.649
Hotel-voeding
Ballet
1.986
7.098
12.569
8.577
9.625
54.504
14
Inschrijvingen per basisoptie en per provincie (2013-2014) Antwerpen
Brus. H.G.
Limburg
Moderne wetenschappen
7.154
47,97%
1.217
58,54%
3.308
Latijn
2.382
15,97%
411
19,77%
Sociale en technische vorming
1.828
12,26%
76
3,66%
Handel
773
5,18%
106
Mechanica-elektriciteit
705
4,73%
Grieks-Latijn
525
3,52%
Industriële wetenschappen
431
2,89%
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen 4.122
41,47%
Totaal
46,32%
5.827
47,48%
4.355
51,24%
25.983
47,37%
1.253
17,55%
2.392
19,49%
1.872
22,02%
1.667
16,77%
9.977
18,19%
825
11,55%
969
7,90%
713
8,39%
1.163
11,70%
5.574
10,16%
5,10%
357
5,00%
811
6,61%
326
3,84%
663
6,67%
3.036
5,54%
14
0,67%
448
6,27%
672
5,48%
266
3,13%
581
5,85%
2.686
4,90%
175
8,42%
188
2,63%
458
3,73%
312
3,67%
472
4,75%
2.130
3,88%
0
0,00%
348
4,87%
234
1,91%
264
3,11%
327
3,29%
1.604
2,92% 1,78%
Techniek-wetenschappen
372
2,49%
4
0,19%
139
1,95%
216
1,76%
46
0,54%
201
2,02%
978
Bouw- en houttechnieken
191
1,28%
0
0,00%
70
0,98%
170
1,39%
42
0,49%
251
2,53%
724
1,32%
Artistieke vorming
237
1,59%
60
2,89%
59
0,83%
117
0,95%
78
0,92%
93
0,94%
644
1,17%
Agro- en biotechnieken
109
0,73%
1
0,05%
92
1,29%
167
1,36%
132
1,55%
112
1,13%
613
1,12%
Hotel-voeding
106
0,71%
9
0,43%
37
0,52%
35
0,29%
22
0,26%
142
1,43%
351
0,64%
Creatie en vormgeving
39
0,26%
2
0,10%
0
0,00%
119
0,97%
0
0,00%
78
0,78%
238
0,43%
Grafische communicatie en media
27
0,18%
4
0,19%
15
0,21%
56
0,46%
40
0,47%
18
0,18%
160
0,29%
Topsport
12
0,08%
0
0,00%
2
0,03%
29
0,24%
32
0,38%
22
0,22%
97
0,18%
9
0,06%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
19
0,19%
28
0,05%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
15
0,03%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
0,09%
9
0,02%
Maritieme technieken Ballet
15
0,10%
Textiel
0
0,00%
Totaal
14.915
2.079
7.141
12.272
0
0,00%
9
8.500
100,00%
9.940
54.847
15
Percentage leerlingen per provincie en per basisoptie 2013-2014 70,00%
60,00%
50,00%
40,00% Antwerpen 30,00%
Brussels Hoofdstedelijk Gewest Limburg
20,00%
Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant
10,00%
West-Vlaanderen
0,00%
16
De tabel toont per provincie en voor Vlaanderen (incl. Brussels Hoofdstedelijk Gewest) en per basisoptie het absolute en het procentuele leerlingenaantal. Overal kiezen leerlingen het meest voor de basisoptie Moderne wetenschappen. Bijna 50% van de leerlingen in het tweede leerjaar A volgt deze basisoptie. Voor de basisoptie Latijn kiest bijna 20% van de leerlingen. Op de derde plaats komt steeds Sociale en technische vorming met ongeveer 10% van de leerlingen, gevolgd door Handel met ongeveer 7%, Mechanica-elektriciteit (ongeveer 5%) en Grieks-Latijn (ongeveer 4%). Deze 6 basisopties omvatten ongeveer 90% van alle leerlingen van het 2de leerjaar van de eerste graad. In dit rapport worden deze 6 basisopties aangeduid als de basisopties van ‘cluster 1’. Alle overige basisopties samen vormen de resterende 10% (cluster 2). De verhouding van de leerlingenaantallen per provincie loopt quasi gelijk. Er zijn slechts enkele uitzonderingen, vooral dan voor de minder bevolkte basisopties. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest valt op door de bijna afwezigheid van leerlingen in basisopties als Mechanica-elektriciteit (minder dan 1%) en Industriële wetenschappen (wordt niet aangeboden in BHG), maar ook door de lage leerlingenaantallen voor Sociale en technische vorming (minder dan 4%).
17
3.4
Aantal leerlingen en onderwijsinstellingen per basisoptie
Onderstaande cijfers geven een beeld van de spreiding van de basisopties over de Vlaamse provincies en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De evolutie van de leerlingenaantallen (van 2007-2008 tot 20132014) wordt grafisch weergegeven voor elke basisoptie. Voor de basisopties van cluster 1 wordt ook de evolutie van het relatieve aandeel ten opzichte van de andere basisopties grafisch weergegeven. 3.4.1
Basisoptie Agro- en biotechnieken
Agro- en biotechnieken inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 20%
Antwerpen 18%
Limburg 11% VlaamsBrabant 23% OostVlaanderen 28%
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling Gemiddelde 2007-2012 Agro- en biotechnieken
# Instellingen
# Inschrijvingen
Antwerpen
5
102
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
1
Limburg OostVlaanderen VlaamsBrabant WestVlaanderen Totaal
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
20,48
5
93
3
3
1
3
64
21,47
5
159
4
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
18,60
5
109
21,80
3
3,00
1
1
1,00
3
67
22,33
3
92
30,67
31,72
5
160
32,00
5
167
33,40
129
32,3
4
136
34,00
4
132
33,00
6
115
20,5
5
110
22,00
5
112
22,40
24
572
24,25
23
569
24,74
23
613
26,65
18
Agro- en biotechnieken evolutie leerlingenaantal 650 600 550 500 450 2007-2008
3.4.2
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Basisoptie Artistieke vorming
Artistieke vorming inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 15% Antwerpen 42%
VlaamsBrabant 13%
OostVlaanderen 14%
Limburg 9%
BHG 7%
Gemiddelde 2007-2012 Artistieke vorming
# Instellingen
# Inschrijvingen
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
Antwerpen
9
242
25,7
5
93
18,60
5
109
21,80
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
4
43
11,26
1
3
3,00
1
1
1,00
Limburg
4
51
13,32
3
67
22,33
3
92
30,67
Oost-Vlaanderen
5
80
17,48
5
160
32,00
5
167
33,40
Vlaams-Brabant
4
76
19
4
136
34,00
4
132
33,00
West-Vlaanderen
6
84
14
5
110
22,00
5
112
22,40
32
575
18,21
23
569
24,74
23
613
26,65
Totaal
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
19
Artistieke vorming evolutie leerlingenaantal 800
600
400 2007-2008
3.4.3
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Basisoptie Ballet Gemiddelde 2007-2012
Ballet
# Instellingen
# Inschrijvingen
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
Antwerpen
1
19
19,4
1
15
15,00
1
15
15,00
Totaal
1
19
19,4
1
15
15,00
1
15
15,00
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Ballet evolutie leerlingenaantal 25 20 15 10 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
De basisoptie Ballet wordt enkel in één instelling in de provincie Antwerpen aangeboden. 3.4.4
Basisoptie Bouw- en houttechnieken
Bouw- en houttechnieken inschrijvingen 2007-2012
WestVlaanderen 32%
Antwerpen 24%
BHG 0%
VlaamsBrabant 7%
Limburg 13% OostVlaanderen 24%
20
Gemiddelde 2007-2012
Bouw- en houttechniek en
# Instellingen
# Inschrijvingen
10
205
9
Antwerpen Limburg OostVlaanderen VlaamsBrabant WestVlaanderen Totaal
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
20,06
10
165
109
11,64
8
13
204
16,16
5
61
15 52
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
16,50
10
191
19,10
73
9,13
9
70
7,78
11
166
15,09
11
170
15,45
12,63
4
43
10,75
5
42
8,40
276
18,18
16
257
16,06
16
251
15,69
855
16,37
49
704
14,37
51
724
14,20
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Bouw- en houttechnieken evolutie leerlingenaantal 1.000
800
600 2007-2008
3.4.5
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Basisoptie Creatie en vormgeving
Creatie en vormgeving inschrijvingen 2007-2012
WestVlaanderen 31%
Antwerpen 23%
Limburg 2%
OostVlaanderen 44%
21
Gemiddelde*
Gemiddelde 2007-2012 Creatie en vormgeving
# Instellingen
Antwerpen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
2012-2013 # Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
2013-2014 # Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
5
64
12,38
5
53
10,60
4
39
9,75
1
1
1,33
1
2
2,00
1
2
2,00
Limburg
1
5
5,4
0
0
0,00
0
0
0,00
Oost-Vlaanderen
7
120
17,2
7
145
20,71
7
119
17,00
West-Vlaanderen
6
85
14,72
6
73
12,17
6
78
13,00
20
277
14,01
19
273
14,37
18
238
13,22
Brussels Gewest
Hoofdstedelijk
Totaal
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Creatie en vormgeving evolutie leerlingenaantal
400
300
200 2007-2008
3.4.6
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Basisoptie Grafische communicatie en media
Grafische communicatie en media inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 11%
Antwerpen 17% BHG 3%
VlaamsBrabant 19%
Limburg 7%
OostVlaanderen 43%
22
Grafische communicatie en media
Gemiddelde 2007-2012 # Instellingen
# Inschrijvingen
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
Antwerpen
3
27
9,13
3
36
12,00
3
27
9,00
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
1
5
4,6
1
4
4,00
1
4
4,00
Limburg
2
11
5,6
2
12
6,00
2
15
7,50
Oost-Vlaanderen
3
68
22,6
2
82
41,00
3
56
18,67
Vlaams-Brabant
1
30
29,8
1
37
37,00
1
40
40,00
WestVlaanderen
2
17
9,22
2
13
6,50
2
18
9,00
12
157
13,34
11
184
16,73
12
160
13,33
Totaal
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Grafische communicatie en media evolutie leerlingenaantal 200 150 100 50 0 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Het leerlingenaantal in Grafische communicatie en media bepaalt slechts 0,28% van het totaal aantal leerlingen in het tweede leerjaar A. Concreet gaat dit over gemiddeld ongeveer 160 leerlingen die jaarlijks deze basisoptie volgen. Meer dan de helft van het totale leerlingenaantal in deze basisoptie loopt school in de provincies Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant.
23
3.4.7
Basisoptie Grieks-Latijn
Grieks-Latijn inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 21%
Antwerpen 26%
VlaamsBrabant 13%
BHG 9%
OostVlaanderen 23%
Limburg 8%
Gemiddelde 2007-2012 Grieks-Latijn
2012-2013
40
600
14,92
40
576
14,40
36
525
14,58
9
200
22,77
8
173
21,63
8
175
21,88
16
178
11,41
15
188
12,53
14
188
13,43
33
546
16,46
33
452
13,70
32
458
14,31
20
309
15,61
20
283
14,15
19
312
16,42
34
500
14,61
34
458
13,47
35
472
13,49
152
2.333
15,37
150
2.130
14,20
144
2.130
14,79
Limburg OostVlaanderen VlaamsBrabant WestVlaanderen Totaal
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
# Inschrijvingen
Antwerpen
# Instellingen
2013-2014
# Instellingen
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Gemiddelde*
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Grieks-Latijn evolutie leerlingenaantal 2.500 2.400 2.300 2.200 2.100 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
2012-2013
2013-2014
Grieks-Latijn evolutie proportioneel aandeel 4,5% 4,0% 3,5% 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
24
3.4.8
Basisoptie Handel
Handel inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 21%
Antwerpen 26%
VlaamsBrabant 11%
BHG 4%
Limburg 10%
OostVlaanderen 28%
Gemiddelde 2007-2012 Handel
# Instellingen
# Inschrijvingen
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
Antwerpen
61
1.001
16,34
59
799
13,54
58
773
13,33
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
10
134
13,98
8
111
13,88
8
106
13,25
Limburg
35
396
11,44
33
351
10,64
34
357
10,50
OostVlaanderen
60
1.075
17,92
58
964
16,62
55
811
14,75
32
411
12,69
28
339
12,11
26
326
12,54
47
784
16,75
44
704
16,00
45
663
14,73
245
3.801
15,54
230
3.268
14,21
226
3.036
13,43
VlaamsBrabant WestVlaanderen Totaal
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Handel evolutie leerlingenaantal 4.500 4.000 3.500 3.000 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
2012-2013
2013-2014
Handel evolutie proportioneel aandeel 10,0% 5,0% 0,0% 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
25
Het leerlingenaantal in de basisoptie Handel is stelselmatig gedaald vanaf het schooljaar 2007-2008 tot 2013-2014. Ook proportioneel daalt het aantal leerlingen in deze basisoptie over dezelfde periode. 3.4.9
Basisoptie Hotel-voeding
Hotel-voeding inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 37%
Antwerpen 32%
VlaamsBrabant 6%
BHG 2%
OostVlaanderen 10%
Limburg 13%
Gemiddelde 2007-2012 Hotel-voeding
# Instellingen
# Inschrijvingen
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
Antwerpen
7
140
19,97
7
136
19,43
7
106
15,14
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
1
10
9,8
1
8
8,00
1
9
9,00
Limburg
2
55
27,5
2
36
18,00
2
37
18,50
4
45
11,2
4
53
13,25
4
35
8,75
2
25
12,3
3
33
11,00
3
22
7,33
5
160
29,67
5
143
28,60
6
142
23,67
21
434
20,29
22
409
18,59
23
351
15,26
OostVlaanderen VlaamsBrabant WestVlaanderen Totaal
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Hotel-voeding evolutie leerlingenaantal 500 450 400 350 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
2012-2013
2013-2014
Hotel-voeding evolutie proportioneel aandeel 1,0% 0,5% 0,0% 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
26
3.4.10
Basisoptie Industriële wetenschappen
Industriële wetenschappen inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 21%
Antwerpen 25%
VlaamsBrabant 17%
Limburg 22%
OostVlaanderen 15%
Gemiddelde 2007-2012 Industriële wetenschappen
# Instellingen
# Inschrijvingen
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 # Instellingen
Gemiddelde*
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
Antwerpen
28
383
13,87
27
366
13,56
26
431
16,58
Limburg
25
328
13,02
25
325
13,00
25
348
13,92
Oost-Vlaanderen
16
228
14,44
16
220
13,75
16
234
14,63
Vlaams-Brabant
14
255
18,76
14
256
18,29
14
264
18,86
West-Vlaanderen
20
313
15,5
20
307
15,35
18
327
18,17
102
1.508
14,72
102
1.474
14,45
99
1.604
16,20
Totaal
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per instelling
Industriële wetenschappen evolutie leerlingenaantal 1700 1600 1500 1400 2007-2008
3.4.11
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Basisoptie Latijn
Latijn inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 17%
Antwerpen 25%
Brussels Hoofdstedelij k Gewest 4%
VlaamsBrabant 18%
OostVlaanderen 23%
Limburg 13%
27
Gemiddelde 2007-2012 Latijn
# Instellingen
# Inschrijvingen
Antwerpen
106
2.525
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
18
Limburg OostVlaanderen VlaamsBrabant WestVlaanderen Totaal
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
23,91
107
2.573
397
22,55
18
60
1.356
22,67
87
2.296
60
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
24,05
105
2.382
22,69
380
21,11
17
411
24,18
60
1.325
22,08
58
1.253
21,60
26,39
89
2.364
26,56
89
2.392
26,88
1.823
30,28
62
1.981
31,95
62
1.872
30,19
81
1.767
21,86
80
1.660
20,75
76
1.667
21,93
411
10.163
24,73
416
10.283
24,72
407
9.977
24,51
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Latijn evolutie leerlingenaantal 10400 10200 10000 9800 9600 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
2012-2013
2013-2014
Latijn evolutie proportioneel aandeel 19,0% 18,0% 17,0% 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
Het leerlingenaantal voor de basisoptie Latijn schommelt sinds 2009-2010 rond de 10.000. Procentueel vertegenwoordigt de basisoptie Latijn ongeveer 18% van het totaal aantal leerlingen in het tweede leerjaar A.
3.4.12 Basisoptie Maritieme technieken Maritieme technieken inschrijvingen 2007-2012 Antwerpen 20%
WestVlaanderen 80%
28
Maritieme technieken
Gemiddelde 2007-2012** # Instellingen
# Inschrijvingen
Antwerpen
1
8
WestVlaanderen
2
Totaal
3
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
8,2
1
7
25
12,4
2
33
11
3
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
7,00
1
9
9,00
20
10,00
2
19
9,50
27
9,00
3
28
9,33
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling ** De basisoptie Maritieme vorming werd vanaf het schooljaar 2008-2009 vervangen door de basisoptie Maritieme technieken. De gegevens voor het schooljaar 2007-2008 voor de basisoptie Maritieme vorming worden opgenomen bij die voor Maritieme technieken.
Maritieme technieken evolutie leerlingenaantal 60 40 20 0 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Deze basisoptie wordt slechts in twee provincies ingericht, namelijk in Antwerpen en West-Vlaanderen. Het gemiddeld aantal leerlingen per onderwijsinstelling schommelt rond de 10 leerlingen.
3.4.13 Basisoptie Mechanica-elektriciteit Mechanica-elektriciteit inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 23%
Antwerpen 25%
VlaamsBrabant 10% OostVlaanderen 24%
Limburg 18%
29
Gemiddelde 2007-2012
2012-2013
# Instellingen 36
720
19,88
32
673
21,03
33
705
21,36
2
16
8,78
1
9
9,00
2
14
7,00
Limburg
33
514
15,68
31
419
13,52
26
448
17,23
Oost-Vlaanderen
36
698
19,38
36
660
18,33
36
672
18,67
Vlaams-Brabant
19
286
14,91
18
251
13,94
18
266
14,78
West-Vlaanderen
41
651
15,87
35
560
16,00
39
581
14,90
167
2.884
17,27
153
2.572
16,81
154
2.686
17,44
Antwerpen Brussels Gewest
Hoofdstedelijk
Totaal
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014
# Inschrijvingen
Mechanica-elektriciteit
Gemid delde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemid delde*
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Mechanica-elektriciteit evolutie leerlingenaantal 4000 3000 2000 1000 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
2012-2013
2013-2014
Mechanica-elektriciteit evolutie proportioneel aandeel 6,0% 5,0% 4,0% 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
Na een daling van het leerlingenaantal (zowel in absolute als in relatieve aantallen) vanaf het schooljaar 2007-2008 tot 2010-2011 blijft het leerlingenaantal tot 2013-2014 stabiel. 3.4.14
Basisoptie Moderne wetenschappen
Moderne wetenschappen inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 16%
VlaamsBrabant 17%
OostVlaanderen 23%
Antwerpen 27%
BHG 4%
Limburg 13%
30
Gemiddelde 2007-2012 Moderne wetenschappen
# Instellingen
Antwerpen
# Inschrijvingen
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
2013-2014
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
139
7.012
50,52
138
6.908
50,06
138
7.154
51,84
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
23
1.048
46,36
23
1.155
50,22
23
1.217
52,91
Limburg
72
3.358
46,38
74
3.358
45,38
74
3.308
44,70
Oost-Vlaanderen
102
5.906
57,67
103
6.025
58,50
103
5.827
56,57
Vlaams-Brabant
74
4.299
58,09
74
4.427
59,82
75
4.355
58,07
WestVlaanderen
97
4.207
43,46
96
3.884
40,46
94
4.122
43,85
507
25.829
50,94
508
25.757
50,70
507
25.983
51,25
Totaal
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Moderne wetenschappen evolutie leerlingenaantal 26200 26000 25800 25600 25400 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
2012-2013
2013-2014
Moderne wetenschappen evolutie proportioneel aandeel 48,0% 47,0% 46,0% 45,0% 44,0% 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
Bijna de helft van de leerlingen van het tweede leerjaar A volgt de basisoptie Moderne wetenschappen. Het aandeel (een indicatie van de populariteit bij de leerlingen) is gestegen doorheen de geanalyseerde periode. 3.4.15
Basisoptie Sociale en technische vorming
Sociale en technische vorming inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 22%
Antwerpen 32%
VlaamsBrabant 12%
BHG 1% OostVlaanderen 18%
Limburg 15%
31
Sociale en technische vorming
Gemiddelde 2007-2012 # Instellingen
# Inschrijvingen
62
1.753
5
Limburg
2012-2013 # Instellingen
# Inschrijvingen
28,45
60
1.659
57
11,4
5
39
836
21,44
Oost-Vlaanderen
40
980
Vlaams-Brabant
23
WestVlaanderen
Antwerpen Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Totaal
Gemiddelde*
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
27,65
60
1.828
30,47
71
14,20
4
76
19,00
40
785
19,63
39
825
21,15
24,62
39
941
24,13
39
969
24,85
667
28,75
24
649
27,04
24
713
29,71
51
1.248
24,46
52
1.140
21,92
53
1.163
21,94
220
5.540
25,23
220
5.245
23,84
219
5.574
25,45
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Sociale en technische vorming evolutie leerlingenaantal 5800 5600 5400 5200 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
2012-2013
2013-2014
Sociale en technische vorming evolutie proportioneel aandeel 10,2% 9,7% 9,2% 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
Na de basisopties Moderne wetenschappen en Latijn is deze basisoptie de meest bevolkte in Vlaanderen. Zowat 10% van de leerlingen in het tweede leerjaar A volgt deze basisoptie. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vormt hierop een uitzondering met minder dan 4% van de leerlingen in deze basisoptie. 3.4.16
Basisoptie Techniek-wetenschappen Techniek-wetenschappen inschrijvingen 2007-2012
WestVlaanderen 21%
Antwerpen 37%
VlaamsBrabant 5%
OostVlaanderen 25%
BHG 1% Limburg 11%
32
Techniekwetenschappen
Gemiddelde 2007-2012 # Instellingen
# Inschrijvingen
Antwerpen
2012-2013
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
15
331
21,52
15
332
22,13
16
372
23,25
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
1
7
6,6
1
7
7,00
1
4
4,00
Limburg
7
104
14,83
7
99
14,14
7
139
19,86
14
225
16,06
14
188
13,43
14
216
15,43
Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant
3
49
15,19
3
33
11,00
3
46
15,33
West-Vlaanderen
15
186
12,05
15
180
12,00
15
201
13,40
Totaal
56
901
16,09
55
839
15,25
56
978
17,46
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Techniek-wetenschappen evolutie leerlingenaantal 1000
900
800 2007-2008
3.4.17
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Basisoptie Textiel Gemiddelde 2007-2012
2012-2013
# Instellingen
# Inschrijvingen
West-Vlaanderen
2
7
4,13
1
7
Totaal
2
7
4,13
1
7
Textiel
Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
2013-2014 Gemiddelde*
# Instellingen
# Inschrijvingen
Gemiddelde*
7,00
1
9
9,00
7,00
1
9
9,00
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Textiel evolutie leerlingenaantal 15 10 5 0 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
Deze basisoptie wordt enkel ingericht in de provincie West-Vlaanderen door momenteel 1 onderwijsinstelling. 33
3.4.18
Basisoptie Topsport Topsport inschrijvingen 2007-2012 WestVlaanderen 20%
Antwerpen 18%
Limburg 13% VlaamsBrabant 21% OostVlaanderen 28%
Gemiddelde 2007-2012 Topsport
# Instellingen
Antwerpen
# Inschrijvingen
1
2012-2013
Gemiddelde*
17
16,8
# Instellingen
# Inschrijvingen
1
2013-2014 Gemiddelde*
8
8,00
# Instellingen
# Inschrijvingen 1
Gemiddelde*
12
12,00
Limburg
1
12
11,6
1
1
1,00
1
2
2,00
Oost-Vlaanderen
1
26
26
1
30
30,00
1
29
29,00
Vlaams-Brabant
1
19
19
1
22
22,00
1
32
32,00
WestVlaanderen
1
18
18,4
1
16
16,00
1
22
22,00
Totaal
5
92
18,36
5
77
15,40
5
97
19,40
*Gemiddeld aantal inschrijvingen per onderwijsinstelling
Topsport evolutie leerlingenaantal 150 100 50 2007-2008
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
2013-2014
34
Gekozen basisopties per provincie In onderstaande tabel zijn de meest bevolkte basisopties per provincie opgesomd (in dalende volgorde van leerlingenaantal). Elke cluster per provincie omvat ten minste 90% van de leerlingen. Deze tabel is gebaseerd op de cijfers van het schooljaar 2013-2014.
Antwerpen
BHG
Limburg
- Moderne wet. - Latijn - STV - Handel - M-E - Grieks-Latijn
-
-
Moderne wet. Latijn Grieks-Latijn Handel
Moderne wet. Latijn STV M-E Handel IW
OostVlaanderen - Moderne wet. - Latijn - STV - Handel - M-E - Grieks-Latijn
VlaamsBrabant - Moderne wet. - Latijn - STV - Handel - Grieks-Latijn - M-E
WestVlaanderen - Moderne wet. - Latijn - STV vorming - Handel - M-E - Grieks-Latijn - IW
IW = Industriële wetenschappen M-E = Mechanica-elektriciteit STV = Sociale en technische vorming
Samenvatting •
•
• •
Ruwweg 90% van de leerlingen van het tweede leerjaar van de eerste graad kiest voor één van de volgende basisopties (in dalende volgorde): Moderne wetenschappen Latijn Sociale en technische vorming Handel Mechanica-elektriciteit Grieks-Latijn Deze cijfers verschillen nauwelijks voor de 5 Vlaamse provincies; het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wijkt licht af omdat Sociale en technische vorming en Mechanica-elektriciteit relatief minder bevolkt zijn, vergeleken met de rest van Vlaanderen. De overige 12 onderzochte basisopties vertegenwoordigen samen slechts 10% van de leerlingen in het tweede leerjaar van de tweede graad. De verdeling over de verschillende basisopties blijft vrij stabiel in de onderzochte periode 20072008 tot 2013-2014. Moderne wetenschappen, de meest bevolkte basisoptie, heeft gedurende de 7 geanalyseerde schooljaren nog aan populariteit gewonnen.
35
4
Herkomst van de leerlingen
In onderstaande tabellen wordt per schooljaar (2007-2008 tot 2013-2014) aangegeven hoeveel leerlingen overgingen vanuit het vorige leerjaar (‘instromers’). Daarnaast zijn er de categorieën ‘zittenblijvers’, ‘OKAN’ en ‘overige’. ‘OKAN’ zijn leerlingen die het jaar voordien in een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers zaten. In de categorie ‘overige’ zitten leerlingen van wie de herkomst onbekend is en leerlingen die het jaar voordien: • in een systeem met hoofdstructuur zonder leerjaren (methodescholen) • in het buitengewoon onderwijs zaten (BuSo OV1, 2 of 3) zaten De grafieken geven een overzicht van het gemiddeld aandeel van elke categorie voor 7 opeenvolgende schooljaren (vanaf 2007-2008 tot 2013-2014).
4.1
Eerste leerjaar A Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
56.492
95,19%
2.073
3,49%
103
0,17%
686
1,16%
59.349
2008-2009
56.380
95,54%
1.969
3,34%
91
0,15%
578
0,98%
59.015
2009-2010
56.389
95,45%
2.082
3,52%
123
0,21%
488
0,83%
59.080
2010-2011
55.424
95,61%
1.911
3,30%
130
0,22%
506
0,87%
57.966
2011-2012
54.946
95,94%
1.686
2,94%
140
0,24%
500
0,87%
57.270
2012-2013
55.387
95,96%
1.658
2,87%
151
0,26%
524
0,91%
57.720
2013-2014
54.633
96,00%
1.579
2,77%
142
0,25%
553
0,97%
56.907
4.2
Tweede leerjaar A Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
54.139
95,63%
2.252
3,98%
52
0,09%
168
0,30%
56.611
2008-2009
53.869
96,13%
1.958
3,49%
55
0,10%
158
0,28%
56.040
2009-2010
53.656
96,03%
1.992
3,57%
65
0,12%
161
0,29%
55.874
2010-2011
54.020
96,45%
1.759
3,14%
87
0,16%
145
0,26%
56.011
2011-2012
53.284
96,24%
1.765
3,19%
131
0,24%
189
0,34%
55.367
2012-2013
52.822
96,91%
1.406
2,58%
144
0,26%
132
0,24%
54.504
2013-2014
53.264
97,11%
1.254
2,29%
145
0,26%
184
0,34%
54.847
4.3
Agro- en biotechnieken Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
533
94,17%
32
5,65%
0
0,00%
1
0,18%
566
2008-2009
502
93,66%
33
6,16%
0
0,00%
1
0,19%
536
2009-2010
537
95,89%
22
3,93%
0
0,00%
1
0,18%
560
2010-2011
561
94,92%
28
4,74%
0
0,00%
1
0,17%
590
2011-2012
572
93,92%
36
5,91%
0
0,00%
1
0,16%
609
2012-2013
546
95,96%
22
3,87%
0
0,00%
1
0,18%
569
2013-2014
582
94,94%
30
4,89%
0
0,00%
1
0,16%
613
36
4.4
Artistieke vorming Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
483
87,03%
70
12,61%
0
0,00%
2
0,36%
555
2008-2009
483
88,46%
62
11,36%
0
0,00%
1
0,18%
546
2009-2010
478
86,75%
70
12,70%
0
0,00%
3
0,54%
551
2010-2011
507
89,42%
56
9,88%
0
0,00%
4
0,71%
567
2011-2012
569
86,47%
80
12,16%
2
0,30%
9
1,06%
658
2012-2013
598
89,12%
63
9,39%
5
0,75%
5
0,75%
671
2013-2014
592
91,93%
41
6,37%
4
0,62%
7
1,09%
644
4.5
Ballet Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
21
100,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
21
2008-2009
20
100,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
20
2009-2010
21
91,30%
0
0,00%
0
0,00%
2
8,70%
23
2010-2011
15
100,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
15
2011-2012
17
94,44%
1
5,56%
0
0,00%
0
0,00%
18
2012-2013
15
100,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
15
201232014
13
86,67%
0
0,00%
0
0,00%
2
13,33%
15
4.6
Bouw- en houttechnieken Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
872
94,47%
50
5,42%
0
0,00%
1
0,11%
923
2008-2009
869
96,88%
25
2,79%
0
0,00%
3
0,33%
897
2009-2010
844
96,24%
30
3,42%
0
0,00%
3
0,34%
877
2010-2011
786
95,97%
33
4,03%
0
0,00%
0,00%
819
2011-2012
731
96,57%
25
3,30%
0
0,00%
1
0,13%
757
2012-2013
686
97,44%
16
2,27%
1
0,14%
1
0,14%
704
2013-2014
705
97,38%
17
2,35%
0
0,00%
2
0,28%
724
4.7
Creatie en vormgeving Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
258
93,14%
19
6,86%
0
0,00%
0
0,00%
277
2008-2009
238
91,89%
20
7,72%
0
0,00%
1
0,39%
259
2009-2010
276
92,31%
19
6,35%
0
0,00%
4
1,34%
299
2010-2011
274
94,16%
16
5,50%
1
0,34
0
0,00%
291
2011-2012
235
91,44%
18
7,00%
2
0,78%
2
0,78%
257
2012-2013
266
97,44%
4
1,47%
2
0,73%
1
0,37%
273
2013-2014
220
92,44%
18
7,56%
0
0,00%
0
0,00%
238
37
4.8
Grafische communicatie en media Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
129
82,17%
27
17,20%
0
0,00%
1
0,64%
157
2008-2009
119
79,87%
26
17,45%
3
2,01%
1
0,67%
149
2009-2010
121
84,03%
22
15,28%
0
0,00%
1
0,69%
144
2010-2011
163
90,06%
16
8,84%
0
0,00%
2
1,10%
181
2011-2012
130
83,33%
25
16,03%
1
0,64%
0
0,00%
156
2012-2013
158
85,87%
26
14,13%
0
0,00%
0
0,00%
184
2013-2014
138
86,25%
21
13,13%
1
0,63%
0
0,00%
160
4.9
Grieks-Latijn Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
2.335
99,62%
8
0,34%
0
0,00%
1
0,04%
2.344
2008-2009
2.408
99,67%
3
0,12%
0
0,00%
5
0,21%
2.416
2009-2010
2.240
99,69%
4
0,18%
0
0,00%
3
0,13%
2.247
2010-2011
2.346
99,87%
1
0,04%
0
0,00%
2
0,09%
2.349
2011-2012
2.303
99,74%
3
0,13%
0
0,00%
3
0,13%
2.309
2012-2013
2.125
99,77%
3
0,14%
0
0,00%
2
0,09%
2.130
2013-2014
2.125
99,77%
1
0,05%
0
0,00%
4
0,19%
2.130
4.10
Handel Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
3.624
87,94%
456
11,07%
13
0,32%
28
0,68%
4.121
2008-2009
3.543
89,51%
372
9,40%
13
0,33%
30
0,76%
3.958
2009-2010
3.431
89,35%
381
9,92%
5
0,13%
23
0,60%
3.840
2010-2011
3.260
90,13%
326
9,01%
16
0,44%
15
0,41%
3.617
2011-2012
3.114
89,74%
307
8,85%
22
0,63%
27
0,78%
3.470
2012-2013
2.983
91,28%
241
7,37%
25
0,76%
19
0,58%
3.268
2013-2014
2.768
91,17%
208
6,85%
36
1,19%
24
0,79%
3.036
4.11
Hotel-voeding Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
381
91,37%
35
8,39%
0
0,00%
1
0,24%
417
2008-2009
365
92,88%
26
6,62%
1
0,25%
1
0,25%
393
2009-2010
410
92,55%
29
6,55%
0
0,00%
4
0,90%
443
2010-2011
414
91,39%
37
8,17%
0
0,00%
2
0,44%
453
2011-2012
432
92,90%
30
6,45%
0
0,00%
3
0,65%
465
2012-2013
393
96,09%
15
0,00%
1
0,24%
409
2013-2014
330
94,02%
17
0,28%
3
0,85%
351
3,67% 4,84%
0 1
38
4.12
Industriële wetenschappen Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
1.487
96,68%
46
2,99%
1
0,07%
4
0,26%
1.538
2008-2009
1.527
97,63%
35
2,24%
1
0,06%
1
0,06%
1.564
2009-2010
1.463
97,40%
31
2,06%
3
0,20%
5
0,33%
1.502
2010-2011
1.438
97,69%
30
2,04%
2
0,14%
2
0,14%
1.472
2011-2012
1.419
97,06%
38
2,60%
3
0,21%
2
0,14%
1.462
2012-2013
1.448
98,24%
17
1,15%
5
0,34%
4
0,27%
1.474
2013-2014
1.569
97,82%
28
1,75%
3
0,19%
4
0,25%
1.604
4.13
Latijn Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
10.182
99,54%
33
0,32%
2
0,02%
12
0,12%
10.229
2008-2009
9.911
99,77%
13
0,13%
0
0,00%
10
0,10%
9.934
2009-2010
10.185
99,66%
18
0,18%
1
0,01%
16
0,16%
10.220
2010-2011
10.217
99,65%
25
0,24%
1
0,01%
10
0,10%
10.253
2011-2012
10.149
99,71%
15
0,15%
2
0,02%
13
0,13%
10.179
2012-2013
10.258
99,76%
19
0,18%
0
0,00%
6
0,06%
10.283
2013-2014
9.954
99,77%
10
0,10%
0
0,00%
13
0,13%
9.977
4.14
Maritieme technieken Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008*
18
64,29%
10
35,71%
0
0,00%
0
0,00%
28
2008-2009
24
92,31%
2
7,69%
0
0,00%
0
0,00%
26
2009-2010
29
90,63%
3
9,38%
0
0,00%
0
0,00%
32
2010-2011
34
85,00%
6
15,00%
0
0,00%
0
0,00%
40
2011-2012
33
33
6
15,38%
0
0,00%
0
0,00%
39
2012-2013
24
84,62%
3
11,11%
0
0,00%
0
0,00%
27
2013-2014
25
89,29%
3
10,71%
0
0,00%
0
0,00%
28
* De basisoptie Maritieme vorming werd vanaf het schooljaar 2008-2009 vervangen door de basisoptie Maritieme technieken. De gegevens voor het schooljaar 2007-2008 voor de basisoptie Maritieme vorming worden opgenomen bij die voor Maritieme technieken.
4.15
Mechanica-elektriciteit Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
3.014
92,43%
233
7,15%
0
0,00%
14
0,43%
3.261
2008-2009
2.893
93,99%
178
5,78%
1
0,03%
6
0,19%
3.078
2009-2010
2.723
93,54%
177
6,08%
3
0,10%
8
0,27%
2.911
2010-2011
2.419
93,94%
145
5,63%
2
0,08%
9
0,35%
2.575
2011-2012
2.445
94,15%
142
5,47%
5
0,19%
5
0,19%
2.597
2012-2013
2.442
94,95%
115
4,47%
5
0,19%
10
0,39%
2.572
2013-2014
2.565
95,50%
112
4,17%
2
0,07%
7
0,26%
2.686
39
4.16
Moderne wetenschappen Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
24.841
96,21%
858
3,32%
31
0,12%
90
0,35%
25.820
2008-2009
24.778
96,47%
794
3,09%
27
0,11%
86
0,33%
25.685
2009-2010
24.786
96,53%
766
2,98%
49
0,19%
76
0,30%
25.677
2010-2011
25.225
96,78%
697
2,67%
59
0,23%
83
0,32%
26.064
2011-2012
25.027
96,63%
685
2,64%
82
0,32%
105
0,41%
25.899
2012-2013
25.050
97,26%
546
2,12%
89
0,35%
72
0,28%
25.757
2013-2014
25.322
97,46%
481
1,85%
85
0,33%
95
0,37%
25.983
4.17
Sociale en technische vorming Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
5.009
93,31%
345
6,43%
4
0,07%
10
0,19%
5.368
2008-2009
5.190
93,73%
330
5,96%
8
0,14%
9
0,16%
5.537
2009-2010
5.178
92,80%
389
6,97%
4
0,07%
9
0,16%
5.580
2010-2011
5.305
94,23%
308
5,47%
6
0,11%
11
0,20%
5.630
2011-2012
5.238
93,75%
324
5,80%
9
0,16%
16
0,29%
5.587
2012-2013
4.941
94,20%
286
5,45%
9
0,17%
9
0,17%
5.245
2013-2014
5.295
94,99%
247
4,43%
12
0,22%
20
0,36%
5.574
4.18
Techniek-wetenschappen Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
880
96,70%
28
3,08%
1
0,11%
1
0,11%
910
2008-2009
921
96,14%
35
3,65%
1
0,10%
1
0,10%
958
2009-2010
820
96,58%
27
3,18%
0
0,00%
2
0,24%
849
2010-2011
929
96,27%
33
3,42%
0
0,00%
3
0,31%
965
2011-2012
791
96,23%
27
3,28%
3
0,36%
1
0,12%
822
2012-2013
806
96,07%
29
3,46%
3
0,36%
1
0,12%
839
2013-2014
958
97,96%
18
1,84%
1
0,10%
1
0,10%
978
4.19
Textiel Instromers
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
2007-2008
9
90,00%
1
10,00%
0
0,00%
0
0,00%
10
2008-2009
6
85,71%
1
14,29%
0
0,00%
0
0,00%
7
2009-2010
7
100,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
7
2010-2011
6
100,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
6
2011-2012
1
33,33%
2
66,67%
0
0,00%
0
0,00%
3
2012-2013
7
100,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
7
2013-2014
9
100,00%
0
0,00%
0
0,00%
0
0,00%
9
40
4.20
Topsport Instromers
2007-2008
Zittenblijvers
OKAN
Overige
Totaal
63
95,45%
1
1,52%
0
0,00%
2
3,03%
66
2008-2009
72
93,51%
3
3,90%
0
0,00%
2
2,60%
77
2009-2010
107
95,54%
4
3,57%
0
0,00%
1
0,89%
112
2010-2011
121
97,58%
2
1,61%
0
0,00%
1
0,81%
124
2011-2012
78
97,50%
1
1,25%
0
0,00%
1
1,25%
80
2012-2013
76
98,70%
1
1,30%
0
0,00%
0
0,00%
77
2013-2014
94
96,91%
2
2,06%
0
0,00%
1
1,03%
97
Samenvatting • • • • •
Voor Vlaanderen (incl. het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) bedraagt het percentage zittenblijvers gemiddeld minder dan 4% in de eerste graad. Het percentage zittenblijvers verschilt niet voor het eerste en het tweede leerjaar van de eerste graad. Vanaf het schooljaar 2009-2010 is er jaarlijks een (lichte) relatieve daling van het percentage zittenblijvers. In de basisoptie Artistieke vorming was tot aan het schooljaar 2013-2014 het gemiddeld percentage zittenblijvers hoger dan 10%; in 2013-2014 daalde dit tot 6,4%. In de basisopties Latijn en Grieks-Latijn bedraagt het percentage zittenblijvers minder dan 1%.
41
5
Attestering van de leerlingen
Dit hoofdstuk biedt een overzicht van het aantal leerlingen dat op het einde van een schooljaar een A-, B- of C-attest behaalde. De behaalde attesten worden in kaart gebracht voor het eerste en het tweede leerjaar A en voor elke basisoptie. De data geven het gemiddelde voor de periode van het schooljaar 2008-2009 tot en met het schooljaar 2011-2012 en de afzonderlijke schooljaren 2012-2013 en 20132014. In de categorie ‘Onbekend’ worden leerlingen opgenomen van wie niet bekend is of zij een attest hebben behaald.
5.1
Eerste leerjaar A
1ste leerjaar A 2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.2
B-attest 5.138 8,78% 4.665 8,08%
51.288
4.489
2007-2012 2012-2013 2013-2014
A-attest 46.788 83,58% 46.746 85,77% 47.234 86,12%
7,90%
962
1,69%
61 99
Onbekend 0,10% 0,17%
Totaal 58.536 57.720
54
0,10%
56.793
B-attest 8.130 14,52% 6.943 12,74% 6.767 12,34%
Onbekend 55 0,10% 53 0,10% 104 0,19%
Totaal 55.981 54.504 54.847
Onbekend 0,17% 0,18% 0,33%
Totaal 572 569 613
Onbekend 1 0,17% 0 0,00%
Totaal 575 672*
C-attest 1.009 1,80% 762 1,40% 742 1,35%
Agro- en biotechnieken
Agro- en biotechnieken 2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.4
90,31%
C-attest 1.276 2,18% 911 1,58%
Tweede leerjaar A
2de leerjaar A
5.3
A-attest 52.061 88,94% 52.045 90,17%
451 465 521
A-attest 78,72% 81,72% 84,99%
106 83 77
B-attest 18,55% 14,59% 12,56%
15 20 13
C-attest 2,55% 3,49% 2,27%
1 1 2
Artistieke vorming
Artistieke vorming 2007-2012 2012-2013 2013-2014
A-attest 421 73,17% 544 80,95%
B-attest 129 22,41% 110 16,37%
C-attest 24 4,24% 18 2,68%
491
114
37
76,24%
17,70%
5,75%
2
0,31%
644
* Door een technisch probleem met de databank is het aantal uitgereikte attesten groter dan het aantal leerlingen (dit verschil betreft 1 leerling)
5.5
Ballet
Ballet 2007-2012 2012-2013 2013-2014
A-attest 16 82,47% 10 66,67% 14
93,33%
B-attest 3 14,43% 5 33,33% 1
6,67%
C-attest 0 0,00% 0 0,00% 0
0,00%
Onbekend 1 3,09% 0 0,00% 0
0,00%
Totaal 19 15 15
42
5.6
Bouw- en houttechnieken
Bouwen houttechnieken 2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.7
A-attest
C-attest
Onbekend
Totaal
704 599
82,38% 85,09%
138 95
16,14% 13,49%
11 7
1,26% 0,99%
2 3
0,21% 0,43%
855 704
584
80,66%
123
16,99%
16
2,21%
1
0,14%
724
Creatie en vormgeving
Creatie en vormgeving 2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.8
B-attest
A-attest
B-attest
C-attest
Onbekend
Totaal
207 199
74,64% 72,89%
57 64
20,74% 23,44%
12 7
4,41% 2,56%
1 3
0,22% 1,10%
277 273
205
86,13%
27
11,34%
4
1,68%
2
0,84%
238
Grafische communicatie en media
Grafische communicatie en media 2007-2012 2012-2013 2013-2014
A-attest 115 148 126
73,19% 80,43% 78,26%
B-attest 33 30 28
21,09% 16,30% 17,39%
C-attest 9 6 7
Onbekend 5,46% 3,26% 4,35%
0 0 0
0,25% 0,00% 0,00%
Totaal 157 184 161*
* Door een technisch probleem met de databank is het aantal uitgereikte attesten groter dan het aantal leerlingen (dit verschil betreft 1 leerling).
5.9
Grieks-Latijn
Grieks-Latijn
A-attest 2.223 95,30% 2.032 95,40% 2.027 95,16%
B-attest 105 4,48% 87 4,08% 95 4,46%
C-attest 3 0,12% 4 0,19% 5 0,23%
Onbekend 2 0,09% 7 0,33% 3 0,14%
Totaal 2.333 2.130 2.130
A-attest 2.703 71,10% 2.411 73,78% 2.221 73,16%
B-attest 907 23,85% 713 21,82% 701 23,09%
C-attest 187 4,91% 142 4,35% 109 3,59%
Onbekend 5 0,13% 2 0,06% 5 0,16%
Totaal 3.801 3.268 3.036
B-attest 71 16,31% 53 12,93% 48 13,68%
C-attest 18 4,19% 14 3,41% 8 2,28%
Onbekend 1 0,32% 0 0,00% 2 0,57%
Totaal 434 410* 351
2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.10
Handel
Handel 2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.11
Hotel-voeding
Hotel-voeding 2007-2012 2012-2013 2013-2014
A-attest 344 79,18% 343 83,66% 293 83,48%
* Door een technisch probleem met de databank is het aantal uitgereikte attesten groter dan het aantal leerlingen (dit verschil betreft 1 leerling).
43
5.12
Industriële wetenschappen
Industriële wetenschappen 2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.13
A-attest 1.290 1.274 1.431
85,57% 86,37% 89,21%
197 195 156
C-attest
13,09% 13,22% 9,73%
18 6 14
Onbekend 1,19% 0,41% 0,87%
2 0 3
Totaal
0,15% 0,00% 0,19%
1.508 1.475 1.604
Onbekend 2 0,02% 0 0,00% 2 0,02%
Totaal 10.163 10.283 9.977
Latijn
Latijn
A-attest 9.383 92,33% 9.518 92,56% 9.265 92,86%
2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.14
B-attest
B-attest 761 7,48% 750 7,29% 692 6,94%
C-attest 17 0,17% 15 0,15% 18 0,18%
Maritieme technieken
Maritieme technieken
A-attest B-attest C-attest Onbekend Totaal 2007-2012* 27 80,61% 5 14,55% 1 4,24% 0 0,61% 33 2012-2013 24 88,89% 3 11,11% 0 0,00% 0 0,00% 27 2013-2014 22 78,57% 6 21,43% 0 0,00% 0 0,00% 28 * De basisoptie Maritieme vorming werd vanaf het schooljaar 2008-2009 vervangen door de basisoptie Maritieme technieken. De gegevens voor het schooljaar 2007-2008 voor de basisoptie Maritieme vorming worden opgenomen bij die voor Maritieme technieken.
5.15
Mechanica-elektriciteit
Mechanica-elektriciteit 2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.16
B-attest 709 24,57% 530 20,61%
1.998
608
74,39%
C-attest 104 3,62% 66 2,57%
22,64%
76
Onbekend 4 0,14% 3 0,12%
2,83%
4
0,15%
Totaal 2.884 2.572 2.686
Moderne wetenschappen
Moderne wetenschappen 2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.17
A-attest 2.067 71,67% 1.973 76,71%
A-attest
B-attest
C-attest
Onbekend
Totaal
21.712 22.192
84,06% 86,16%
3.644 3.222
14,11% 12,51%
451 317
1,75% 1,23%
22 26
0,09% 0,10%
25.829 25.757
22.558
86,82%
3.027
11,65%
324
1,25%
74
0,28%
25.983
Sociale en technische vorming
Sociale technische vorming 2007-2012 2012-2013 2013-2014
en A-attest
B-attest
C-attest
Onbekend
Totaal
4.326 4.257
78,09% 81,16%
1.081 854
19,51% 16,28%
125 122
2,26% 2,33%
8 12
0,14% 0,23%
5.540 5.245
4.550
81,63%
912
16,36%
107
1,92%
5
0,09%
5.574
44
5.18
Techniek-wetenschappen
Techniekwetenschappen 2007-2012 2012-2013 2013-2014
A-attest
B-attest
C-attest
Onbekend
Totaal
716 691
79,53% 82,26%
173 138
19,21% 16,43%
11 11
1,20% 1,31%
1 0
0,07% 0,00%
901 840*
831
84,97%
143
14,62%
4
0,41%
0
0,00%
978
* Door een technisch probleem met de databank is het aantal uitgereikte attesten groter dan het aantal leerlingen (dit verschil betreft 1 leerling)
5.19
Textiel
Textiel 2007-2012 2012-2013 2013-2014
5.20
A-attest 5 81,82% 2 28,57% 9
100,00%
B-attest 1 15,15% 5 71,43% 0
0,00%
C-attest 0 3,03% 0 0,00% 0
0,00%
Onbekend 0 0,00% 0 0,00% 0
Totaal 7 7
0,00%
9
Onbekend 1 0,65% 0 0,00%
Totaal 92 77
Topsport
Topsport 2007-2012 2012-2013 2013-2014
A-attest 78 84,97% 64 83,12% 88
90,72%
B-attest 11 11,76% 6 7,79% 9
9,28%
C-attest 2 2,61% 7 9,09% 0
0,00%
0
0,00%
97
Samenvatting •
• • •
De meeste A-attesten worden behaald in de basisopties Bouw- en houttechnieken, Grieks-Latijn, Industriële wetenschappen, Latijn, Moderne wetenschappen en Topsport. Gemiddeld behaalt minstens 80% van de leerlingen een A-attest. Minstens 20% van de leerlingen in de basisopties Handel en Mechanica-elektriciteit behaalt een Battest. In de basisopties Grieks-Latijn en Latijn worden de minste B-attesten uitgereikt. De meeste C-attesten worden uitgereikt aan leerlingen uit de basisopties Artistieke vorming, Grafische communicatie en media, Handel en Hotel-voeding. Er worden quasi geen C-attesten uitgereikt in de basisopties Ballet, Latijn en Grieks-Latijn.
Onderstaande tabel biedt een overzicht van de attesteringen (B-attesten) voor het schooljaar 20132014.
Attestering (B-attesten) schooljaar 2013-2014 0-10% B-attesten Ballet Grieks-Latijn Industriële wetenschappen Latijn (Textiel) Topsport
10-15% B-attesten Agro- en biotechnieken Creatie en vormgeving Hotel-voeding Moderne wetenschappen Techniek-wetenschappen
>15 % B-attesten Artistieke vorming Bouw- en houttechnieken Grafische communicatie en media Handel Maritieme technieken Mechanica-elektriciteit Sociale en technische vorming
45
6
Doorstroom naar de tweede graad
Hieronder wordt vanuit elke basisoptie de doorstroom naar het eerste leerjaar van de tweede graad weergegeven. In de tabel wordt het aantal leerlingen per onderwijsvorm en het gemiddelde over 4 schooljaren (20082009 tot en met 2011-2012) weergegeven. Aangezien we in onze analyse de leerlingenaantallen bekijken vanaf het schooljaar 2007-2008, zijn doorstroomcijfers naar het volgende leerjaar bijgevolg pas relevant vanaf het schooljaar 2008-2009. In de kolommen ernaast wordt het aantal leerlingen per onderwijsvorm voor de schooljaar 2012-2013 en 2013-2014 weergegeven. Aangezien leerlingen kunnen doorstromen naar (zeer) veel studierichtingen in de tweede graad, worden enkel die studierichtingen aangeduid waarnaar minstens 1% van de leerlingen doorstroomde in het schooljaar 2013-2014. Het totaal aantal leerlingen dat doorstroomt naar de verschillende onderwijsvormen wordt wel telkens weergegeven in onderstaande tabellen, alsook de totaalsom. Echter, doordat niet alle studierichtingen waar de leerlingen naar doorstromen worden opgenomen in de onderstaande tabellen, verschilt het totaal aantal leerlingen per basisoptie met de cijfers weergegeven in de tabellen in hoofdstuk 3.4 (leerlingenaantal per basisoptie). De totale leerlingenaantallen per basisoptie komen ook niet overeen met de totaalaantallen vermeld in de vorige hoofdstukken. Dit is te wijten aan o.a. doorstroom naar dbso, leertijd en modulaire studierichtingen of andere mogelijkheden zoals het buitengewoon onderwijs, die in deze screening niet in kaart worden gebracht. In elke tabel wordt de studierichting waar de meeste leerlingen vanuit een bepaalde basisoptie naar doorstromen, cursief aangeduid.
6.1
Agro- en biotechnieken
Doorstroom vanuit de basisoptie Agro- en biotechnieken naar het eerste leerjaar van de tweede graad Agro- en biotechnieken aso
Totaal aso Basismechanica
kso
2013-2014
#LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
6
1,17%
7
1,18%
4
0,74%
5
0,94%
3
0,51%
9
1,67%
9,78%
54
9,11%
63
11,69%
5
0,98%
6
1,01%
9
1,67%
Totaal bso
78
14,65%
78
13,15%
90
16,70%
Totaal kso
6
1,12%
11
1,85%
5
0,93%
104
19,51%
132
22,26%
107
19,85%
47
8,75%
38
6,41%
34
6,31%
238
44,45%
286
48,23%
269
49,91%
10
1,82%
11
1,85%
14
2,60%
444
83,06%
497
83,81%
440
81,63%
Verzorging-voeding
Biotechnische wetenschappen Lichamelijke opvoeding en sport tso
2012-2013
52
Plant, dier en milieu* bso
Gemiddelde 2008-2012
Plant-, dier- en milieutechnieken** Sociale en technische wetenschappen Totaal tso
Totaal
534
593
539
* De bso-studierichting Plant, dier en milieu vervangt de studierichtingen Dierenzorg, Landbouw en Tuinbouw vanaf het schooljaar 2008-2009. De cijfers voor dit schooljaar worden weergegeven bij de studierichting Plant, dier en milieu. ** De tso-studierichting Plant-, dier- en milieutechnieken vervangt de studierichtingen Dierenzorgtechnieken, Landbouwtechnieken en Tuinbouwtechnieken vanaf het schooljaar 2008-2009. De cijfers voor dit schooljaar worden weergegeven bij de studierichting
Plant-, dier- en milieutechnieken.
46
De leerlingen uit de basisoptie Agro- en biotechnieken stromen het vaakst door naar een studierichting in tso en meer bepaald naar Plant-, dier- en milieutechnieken uit het studiegebied Land- en tuinbouw. In de tweede plaats stromen zij door naar de studierichting Biotechnische wetenschappen uit datzelfde studiegebied. Ongeveer 15% stroomt door naar bso waar de meeste leerlingen kiezen voor de studierichting Plant, dier en milieu (studiegebied Land- en tuinbouw).
6.2
Artistieke vorming
Doorstroom vanuit de basisoptie Artistieke vorming naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
Artistieke vorming
aso
bso
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
Humane wetenschappen
34
6,78%
42
7,00%
58
9,19%
Wetenschappen
10
2,04%
8
1,33%
8
1,27%
Totaal aso
53
10,51%
55
9,17%
76
12,04%
Publiciteit en etalage
21
4,09%
25
4,17%
24
3,80%
Totaal bso
43
8,52%
68
11,33%
48
7,61%
Artistieke opleiding
24
4,73%
28
4,67%
21
3,33%
Audiovisuele vorming
kso
19
3,79%
20
3,33%
13
2,06%
Beeldende en architecturale kunsten
144
28,60%
154
25,67%
200
31,70%
Beeldende en architecturale vorming
70
13,85%
63
10,50%
62
9,83%
Dans
10
1,94%
24
4,00%
27
4,28%
8
1,54%
29
4,83%
28
4,44%
40
7,87%
59
9,83%
65
10,30%
329
65,47%
388
64,67%
417
66,09%
Bio-esthetiek
9
1,84%
8
1,33%
7
1,11%
Handel
6
1,25%
6
1,00%
9
1,43%
Handel-talen
4
0,70%
6
1,00%
8
1,27%
Sociale en technische wetenschappen
26
5,08%
31
5,17%
29
4,60%
Totaal tso
78
15,50%
89
14,83%
90
14,26%
Muziek Woordkunst-drama Totaal kso
tso
Totaal
502
600
631
Om en bij de 65% van de leerlingen uit de basisoptie Artistieke vorming stroomt door naar een studierichting in het kso, meer bepaald naar de studierichting Beeldende en architecturale kunsten in het studiegebied Beeldende kunsten. Ongeveer 15% van de leerlingen stroomt door naar het technisch secundair onderwijs en dan vooral naar Sociale en technische wetenschappen in het studiegebied Personenzorg. 10% van de leerlingen stroomt door naar het aso, voornamelijk naar Humane wetenschappen. Een beperkte groep van leerlingen (4%) kiest de bso-studierichting Publiciteit en etalage in het studiegebied Decoratieve technieken.
47
6.3
Ballet
Doorstroom vanuit de basisoptie Ballet naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
Ballet aso
kso
tso
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
Wetenschappen
1
2,82%
0
0,00%
2
15,38%
Humane wetenschappen
1
2,82%
0
0,00%
1
7,69%
Totaal aso
1
7,04%
0
0,00%
3
23,08%
Ballet
13
70,42%
14
82,35%
10
76,92%
Totaal kso
16
88,73%
17
100,00%
10
76,92%
Totaal tso
1
4,23%
0
0,00%
0
0,00%
Totaal
18
17
13
De leerlingen uit de basisoptie Ballet stromen het vaakst door naar het kso en in hoofdzaak naar de studierichting Ballet.
6.4
Bouw- en houttechnieken
Doorstroom vanuit de basisoptie Bouw- en houttechnieken naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
Bouw- en houttechnieken aso
bso
kso
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
1
0,12%
1
0,14%
0
0,00%
Basismechanica
10
1,17%
4
0,54%
8
1,17%
Bouw
45
5,25%
23
3,11%
19
2,79%
Hout
85
10,00%
68
9,20%
72
10,56%
Totaal bso
165
19,38%
115
15,56%
120
17,60%
Totaal kso
4
0,44%
5
0,68%
2
0,29%
51
5,95%
48
6,50%
46
6,74%
129
15,07%
100
13,53%
84
12,32%
6
0,65%
4
0,54%
7
1,03%
Houttechnieken
454
53,23%
416
56,29%
381
55,87%
Lichamelijke opvoeding en sport
6,5
0,76%
10
1,35%
8
1,17%
8
0,94%
9
1,22%
11
1,61%
683
80,06%
618
83,63%
560
82,11%
Totaal aso
Bouw- en houtkunde Bouwtechnieken Elektrotechnieken tso
Sociale en technische wetenschappen Totaal tso Totaal
853
739
682
Ongeveer 4 leerlingen op 5 uit de basisoptie Bouw- en houttechnieken stromen door naar een studierichting in het tso en vooral naar de studierichting Houttechnieken uit het studiegebied Hout. Tussen 10 en 15% kiest voor de studierichting Bouwtechnieken uit het studiegebied Bouw. Bijna een vijfde van de leerlingen uit deze basisoptie kiest voor het bso, van wie iets meer dan de helft voor de studierichting Hout.
48
6.5
Creatie en vormgeving
Doorstroom vanuit de basisoptie Creatie en vormgeving naar het eerste leerjaar van de tweede graad Creatie en vormgeving aso
Humane wetenschappen
kso
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
2
0,68%
4
1,63%
10
3,91%
4
1,56%
5
2,03%
12
4,69%
7
2,82%
4
1,63%
10
3,91%
12
4,47%
12
4,88%
8
3,13%
3
1,26%
7
2,85%
5
1,95%
Verzorging-voeding
11
4,28%
22
8,94%
24
9,38%
Totaal bso
47
18,39%
55
22,36%
52
20,31%
Beeldende en architecturale kunsten
20
7,88%
18
7,32%
19
7,42%
2
0,68%
1
0,41%
4
1,56%
Totaal kso
27
10,51%
29
11,79%
24
9,38%
Bio-esthetiek
22
8,66%
15
6,10%
13
5,08%
109
42,51%
91
36,99%
103
40,23%
3
1,07%
2
0,81%
3
1,17%
34
13,04%
30
12,20%
45
17,58%
179
69,55%
157
63,82%
168
65,63%
Publiciteit en etalage
Woordkunst-drama
Handel-talen Sociale en technische wetenschappen Totaal tso
Totaal
2013-2014
Totaal aso
Creatie en mode tso
2012-2013
Haarzorg Moderealisatie en -presentatie bso
Gemiddelde 2008-2012
257
246
256
De grote meerderheid uit de basisoptie Creatie en vormgeving stroomt door naar een tso-studierichting, en vooral naar Creatie en mode uit het studiegebied Mode. Een kleiner aantal leerlingen stroomt door naar Sociale en technische wetenschappen uit het studiegebied Personenzorg. Tot 20% van de leerlingen kiest voor het bso. Ongeveer 10% kiest voor het kso.
49
6.6
Grafische communicatie en media
Doorstroom vanuit de basisoptie Grafische communicatie en media naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012 Grafische communicatie en media aso
%
#LLN
%
#LLN
%
1
0,69%
1
0,71%
1
0,56%
10
6,54%
12
8,57%
10
5,65%
Elektrische installaties
2
1,03%
2
1,43%
2
1,13%
Plant, dier en milieu
1
0,69%
0
0,00%
2
1,13%
Publiciteit en etalage
2
1,38%
4
2,86%
5
2,82%
Schilderwerk en decoratie
2
1,38%
0
0,00%
2
1,13%
Verzorging-voeding
2
1,38%
1
0,71%
2
1,13%
25
17,04%
25
17,86%
26
14,69%
Artistieke opleiding
1
0,69%
2
1,43%
3
1,69%
Beeldende en architecturale kunsten
2
1,55%
4
2,86%
7
3,95%
Totaal aso
Totaal bso
Beeldende en architecturale vorming
0
0,00%
0
0,00%
2
1,13%
Totaal kso
4
2,75%
8
5,71%
12
6,78%
Elektrotechnieken
2
1,20%
2
1,43%
2
1,13%
Fotografie
5
3,44%
3
2,14%
7
3,95%
Grafische communicatie
13
8,61%
10
7,14%
15
8,47%
Grafische media
87
59,55%
84
60,00%
102
57,63%
2
1,20%
0
0,00%
5
2,82%
Handel Sociale en technische wetenschappen
2
1,03%
3
2,14%
3
1,69%
Toerisme
0
0,17%
0
0,00%
2
1,13%
116
79,52%
106
75,71%
138
77,97%
Totaal tso Totaal
2013-2014
# LLN
Drukken en voorbereiden
kso
2012-2013
145
140
177
De leerlingen uit de basisoptie Grafische communicatie en media kiezen het vaakst voor een studierichting in het tso en hoofdzakelijk (60%) voor de studierichting Grafische media uit het studiegebied Grafische communicatie en media. Ruwweg 1 leerling op 6 kiest voor het bso, hoofdzakelijk voor Drukken en voorbereiden uit het studiegebied Grafische communicatie en media. Vanuit deze basisoptie stromen er quasi geen leerlingen door naar het aso en een zeer kleine minderheid (3%) naar het kso.
50
6.7
Grieks-Latijn
Doorstroom vanuit de basisoptie Grieks-Latijn naar het eerste leerjaar van de tweede graad Grieks-Latijn
Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
52
2,25%
58
2,53%
50
2,37%
Grieks
162
7,00%
166
7,25%
125
5,93%
Grieks-Latijn
949
40,98%
918
40,10%
965
45,80%
26
1,11%
20
0,87%
28
1,33%
1.010
43,58%
967
42,25%
794
37,68%
103
4,44%
148
6,47%
124
5,89%
Totaal aso
2.306
99,57%
2.282
99,69%
2.099
99,62%
kso
Totaal kso
5
0,23%
1
0,04%
3
0,14%
tso
Totaal tso
5
0,21%
6
0,26%
5
0,24%
Economie
aso
Humane wetenschappen
Latijn Wetenschappen
Totaal
2.316
2.289
2.107
De leerlingen uit de basisoptie Grieks-Latijn kiezen bijna uitsluitend voor een studierichting in het aso en hoofdzakelijk voor de studierichting Latijn of Grieks-Latijn, samen goed voor meer dan 80%.
6.8
Handel
Doorstroom vanuit de basisoptie Handel naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012 Handel Economie aso
bso
kso
Humane wetenschappen
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
54
1,52%
52
1,60%
59
1,94%
48
1,35%
46
1,42%
33
1,08%
117
3,31%
113
3,49%
105
3,45%
Kantoor
253
7,17%
230
7,09%
192
6,30%
Verkoop
45
1,26%
33
1,02%
44
1,44%
Verzorging-voeding
75
2,13%
60
1,85%
55
1,81%
Totaal bso
493
13,98%
417
12,86%
391
12,83%
Totaal kso
50
1,41%
48
1,48%
31
1,02%
Bio-esthetiek
53
1,50%
38
1,17%
44
1,44%
1.620
45,93%
1.559
48,09%
1.426
46,80%
Handel-talen
548
15,54%
461
14,22%
487
15,98%
Lichamelijke opvoeding en sport
122
3,45%
119
3,67%
97
3,18%
Sociale en technische wetenschappen
282
8,00%
266
8,20%
274
8,99%
59
1,67%
47
1,45%
38
1,25%
2.868
81,30%
2.664
82,17%
2.520
82,70%
Toerisme Totaal tso Totaal
2013-2014
Totaal aso
Handel
tso
2012-2013
3.527
3.242
3.047
Vanuit de basisoptie Handel stroomt gemiddeld iets meer dan 80% van de leerlingen door naar het tso, vooral naar de studierichtingen Handel en Handel-talen in het studiegebied Handel. Ongeveer 13% van de leerlingen kiest voor een studierichting in het bso, vooral Kantoor. Een kleine minderheid van ongeveer 3 % kiest voor een studierichting in het aso.
51
6.9
Hotel-voeding
Doorstroom vanuit de basisoptie Hotel-voeding naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
Hotel-voeding aso
bso
kso
Totaal aso
#LLN
%
#LLN
%
3
0,82%
3
0,68%
3
0,77%
28
7,02%
31
7,05%
23
5,87%
Restaurant en keuken
52
13,10%
50
11,36%
29
7,40%
Slagerij en vleeswarenbereiding
9
2,26%
8
1,82%
7
1,79%
Verzorging-voeding
5
1,19%
4
0,91%
12
3,06%
Totaal bso
108
26,96%
112
25,45%
76
19,39%
Totaal kso
2
0,56%
1
0,23%
1
0,26%
Brood en banket
43
10,72%
71
16,14%
64
16,33%
Grafische media
0
0,00%
1
0,23%
5
1,28%
Hotel Slagerij en vleeswaren Sociale en technische wetenschappen Toerisme Voedingstechnieken Totaal tso Totaal
%
Brood- en banketbakkerij
Handel
tso
# LLN
2
0,56%
4
0,91%
7
1,79%
188
47,21%
185
42,05%
177
45,15%
13
3,26%
20
4,55%
18
4,59%
9
2,13%
10
2,27%
12
3,06%
15
3,70%
10
2,27%
9
2,30%
4
1,00%
5
1,14%
9
2,30%
286
71,66%
324
73,64%
312
79,59%
399
440
392
Tussen 70 en 80% van de leerlingen uit de basisoptie Hotel-voeding stroomt door naar het tso, in hoofdzaak naar de studierichting Hotel en in tweede instantie naar Brood en banket (11%), allebei studierichtingen uit het studiegebied Voeding. Daarna volgt een kleinere groep, tussen 20 en 25%, die kiest voor het bso, vooral voor de studierichting Restaurant en keuken uit het studiegebied Voeding.
52
6.10
Industriële wetenschappen
Doorstroom vanuit de basisoptie Industriële wetenschappen naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
Industriële wetenschappen Economie aso
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
23
1,53%
23
1,62%
27
1,87%
Wetenschappen
45
3,08%
47
3,30%
45
3,11%
Totaal aso
88
5,96%
87
6,11%
84
5,81%
bso
Totaal bso
33
2,25%
26
1,83%
23
1,59%
kso
Totaal kso
19
1,28%
16
1,12%
21
1,45%
Bouw- en houtkunde
26
1,79%
26
1,83%
29
2,01%
Elektriciteit-elektronica
87
5,91%
80
5,62%
70
4,84%
Elektromechanica
226
15,40%
242
16,99%
215
14,87%
Elektrotechnieken
67
4,53%
67
4,71%
67
4,63%
tso
Handel
26
1,75%
27
1,90%
21
1,45%
Houttechnieken
16
1,11%
17
1,19%
15
1,04%
701
47,79%
690
48,46%
733
50,69%
Mechanische technieken
60
4,09%
46
3,23%
51
3,53%
Sociale en technische wetenschappen
25
1,72%
20
1,40%
33
2,28%
Techniek-wetenschappen
31
2,10%
27
1,90%
22
1,52%
1.328
90,51%
1.295
90,94%
1.318
91,15%
Industriële wetenschappen
Totaal tso Totaal
1.468
1.424
1.446
Vanuit de basisoptie Industriële wetenschappen stroomt ongeveer 90% van de leerlingen door naar het tso, van wie iets meer dan de helft naar de studierichting Industriële wetenschappen uit het studiegebied Mechanica-elektriciteit. Ongeveer 1 leerling op 7 stroomt door naar de studierichting Elektromechanica uit datzelfde studiegebied.
6.11
Latijn
Doorstroom vanuit de basisoptie Latijn naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012 Latijn
2012-2013
2013-2014
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
Economie
903
8,97%
837
8,31%
894
8,75%
Humane wetenschappen
305
3,03%
280
2,78%
355
3,48%
Latijn
6.612
65,72%
6.456
64,09%
6.312
61,80%
Wetenschappen
2.008
19,96%
2.293
22,76%
2.428
23,77%
Totaal aso
9.927
98,68%
9.955
98,83%
10.085
98,75%
bso
Totaal bso
3
0,02%
1
0,01%
0
0,00%
kso
Totaal kso
37
0,37%
28
0,28%
33
0,32%
tso
Totaal tso
94
0,93%
89
0,88%
95
0,93%
aso
Totaal
10.060
10.073
10.213
Bijna alle leerlingen uit de basisoptie Latijn stromen door naar het aso. Tussen 60 en 65% kiest voor de studierichting Latijn en een goede 20% voor de studierichting Wetenschappen. In de laatste geanalyseerde schooljaren is er een stijgende tendens voor Wetenschappen en een dalende voor Latijn.
53
6.12
Maritieme technieken
Doorstroom vanuit de basisoptie Maritieme technieken naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012* Maritieme technieken
bso
# LLN
%
#LLN
Basismechanica
2
5,31%
Maritieme vorming
1
1,77%
Rijn- en binnenvaart
1
Totaal bso
Maritieme technieken dek tso
2012-2013
Maritieme technieken motoren Totaal tso
%
#LLN
0
0,00%
1
3,85%
4
11,11%
3
11,54%
1,77%
2
5,56%
3
11,54%
4
14,16%
7
19,44%
8
30,77%
18
62,83%
20
55,56%
14
53,85%
4
14,16%
8
22,22%
2
7,69%
24
84,96%
29
80,56%
17
65,38%
29
Totaal
2013-2014
36
%
26
* De basisoptie Maritieme vorming werd vanaf het schooljaar 2008-2009 vervangen door de basisoptie Maritieme technieken.
De doorstroomcijfers voor het schooljaar 2008-2009 voor de basisoptie Maritieme vorming worden opgenomen bij die voor Maritieme technieken.
Van de leerlingen uit de basisoptie Maritieme technieken kiest 85% voor het tso en in hoofdzaak voor Maritieme technieken dek (63%) en voor Maritieme technieken motoren (14%). De overige 14% (4 leerlingen) kiest voor het bso; vijf procent (2 leerlingen) kiest voor de studierichting Basismechanica uit het studiegebied Mechanica-elektriciteit. De doorstroom naar aso en kso is verwaarloosbaar.
6.13
Mechanica-elektriciteit
Doorstroom vanuit de basisoptie Mechanica-elektriciteit naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
Mechanica-elektriciteit aso
bso
kso
tso
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
7
0,25%
5
0,20%
4
0,16%
Basismechanica
227
8,24%
188
7,62%
178
7,23%
Elektrische installaties
103
3,73%
85
3,45%
87
3,54%
Totaal aso
Hout
45
1,64%
34
1,38%
48
1,95%
Totaal bso
455
16,51%
368
14,92%
376
15,28%
Totaal kso
10
0,37%
18
0,73%
9
0,37%
Elektriciteit-elektronica
196
7,09%
178
7,22%
157
6,38%
Elektromechanica
519
18,84%
472
19,13%
472
19,18%
Elektrotechnieken
703
25,50%
673
27,28%
655
26,62%
Handel
33
1,21%
21
0,85%
28
1,14%
Houttechnieken
50
1,82%
48
1,95%
43
1,75%
629
22,80%
537
21,77%
561
22,80%
31
1,13%
36
1,46%
32
1,30%
2284
82,86%
2.076
84,15%
2.072
84,19%
Mechanische technieken Sociale en technische wetenschappen Totaal tso Totaal
2.756
2.467
2.461
De overgrote meerderheid van de basisoptie Mechanica-elektriciteit kiest een studierichting in het tso. Ongeveer 25% stroomt door naar de studierichting Elektrotechnieken en een iets geringer percentage
54
naar de studierichting Mechanische technieken. Ook voor de studierichting Elektromechanica wordt in aanzienlijke mate (ongeveer 20%) gekozen. Ongeveer 15% kiest voor bso, terwijl de doorstroom vanuit deze basisoptie naar aso en kso verwaarloosbaar is.
6.14
Moderne wetenschappen
Doorstroom vanuit de basisoptie Moderne wetenschappen naar het eerste leerjaar van de tweede graad Moderne wetenschappen
Gemiddelde 2008-2012 # LLN
%
2012-2013
2013-2014
#LLN
%
#LLN
%
Economie
7.430
30,12%
7.258
29,03%
7.089
28,39%
Humane wetenschappen
3.454
14,00%
3.700
14,80%
3.811
15,26%
417
1,69%
575
2,30%
615
2,46%
7.043
28,55%
7.267
29,07%
7.135
28,58%
Totaal aso
18.537
75,14%
18.845
75,37%
18.707
74,92%
bso
Totaal bso
325
1,32%
273
1,09%
297
1,19%
kso
Totaal kso
451
1,83%
477
1,91%
419
1,68%
Elektromechanica
237
0,96%
289
1,16%
298
1,19%
aso
Sportwetenschappen Wetenschappen
Handel
tso
1.186
4,81%
1.128
4,51%
1.099
4,40%
Handel-talen
293
1,19%
258
1,03%
275
1,10%
Industriële wetenschappen
240
0,97%
259
1,04%
270
1,08%
Lichamelijke opvoeding en sport
526
2,13%
566
2,26%
567
2,27%
1.553
6,29%
1.577
6,31%
1.653
6,62%
410
1,66%
420
1,68%
398
1,59%
5.357
21,71%
5.407
21,63%
5.546
22,21%
Sociale en technische wetenschappen Techniek-wetenschappen Totaal tso Totaal
24.669
25.002
24.969
De doorstroom vanuit de basisoptie Moderne wetenschappen gebeurt voor ongeveer 75% naar een studierichting in aso en vooral, en bijna in gelijke mate, naar de studierichtingen Economie en Wetenschappen. Ongeveer één leerling op 5 stroomt door naar het tso en hoofdzakelijk naar Sociale en technische wetenschappen uit het studiegebied Personenzorg en in iets mindere mate naar Handel uit het studiegebied Handel. Er kiezen veel minder leerlingen voor een studierichting in kso (2%) of bso (1%).
55
6.15
Sociale en technische vorming
Doorstroom vanuit de basisoptie Sociale en technische vorming naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
Sociale en technische vorming # LLN aso
bso
kso
Humane wetenschappen
%
#LLN
%
36
0,70%
59
1,11%
60
1,20%
Totaal aso
54
1,04%
77
1,45%
84
1,67%
130
2,50%
90
1,69%
77
1,53%
Kantoor
134
2,58%
92
1,73%
120
2,39%
Verzorging-voeding
481
9,25%
475
8,95%
419
8,35%
Totaal bso
967
18,60%
884
16,65%
777
15,48%
Totaal kso
124
2,39%
110
2,07%
122
2,43%
Bio-esthetiek
308
5,93%
286
5,39%
230
4,58%
99
1,90%
115
2,17%
118
2,35%
Handel-talen Lichamelijke opvoeding en sport
Sociale en technische wetenschappen Toerisme Totaal tso Totaal
#LLN
Haarzorg
Handel
tso
%
67
1,29%
74
1,39%
72
1,43%
216
4,16%
237
4,46%
204
4,07%
2.977
57,27%
3.153
59,38%
3.059
60,96%
52
1,00%
61
1,15%
51
1,02%
4.054
77,99%
4.239
79,83%
4.035
80,41%
5.198
5.310
5.018
Ongeveer 80% van de leerlingen uit de basisoptie Sociale en technische vorming kiest voor een studierichting in het tso en vooral voor Sociale en technische wetenschappen (58%) uit het studiegebied Personenzorg. Iets meer dan 15% van de leerlingen kiest voor bso, hoofdzakelijk voor de studierichting Verzorgingvoeding uit het studiegebied Personenzorg. Er is nauwelijks doorstroom naar kso (2%) of aso (1%).
56
6.16
Techniek-wetenschappen
Doorstroom vanuit de basisoptie Techniek-wetenschappen naar het eerste leerjaar van de tweede graad Techniek-wetenschappen
aso
Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
Economie
13
1,48%
7
0,88%
12
1,50%
Humane wetenschappen
35
3,98%
16
2,02%
27
3,38%
Sportwetenschappen*
14
1,59%
23
2,90%
15
1,88%
Wetenschappen
87
9,83%
89
11,22%
91
11,38%
Totaal aso
150
17,07%
135
17,02%
145
18,13%
bso
Totaal bso
30
3,41%
26
3,28%
27
3,38%
kso
Totaal kso
21
2,36%
18
2,27%
14
1,75%
Biotechnische wetenschappen
15
1,73%
8
1,01%
11
1,38%
Elektriciteit-elektronica
11
1,19%
7
0,88%
9
1,13%
Elektromechanica
25
2,87%
37
4,67%
26
3,25%
Elektrotechnieken
14
1,62%
16
2,02%
16
2,00%
Handel
21
2,39%
28
3,53%
15
1,88%
tso
Houttechnieken
5
0,54%
8
1,01%
8
1,00%
Lichamelijke opvoeding en sport
36
4,12%
31
3,91%
37
4,63%
Plant-, dier- en milieutechnieken*
15
1,65%
13
1,64%
16
2,00%
Sociale en technische wetenschappen
124
14,09%
100
12,61%
103
12,88%
Techniek-wetenschappen
346
39,26%
311
39,22%
332
41,50%
3
0,37%
4
0,50%
8
1,00%
679
77,16%
614
77,43%
614
76,75%
Toerisme Totaal tso Totaal
880
793
800
*De studierichting Sportwetenschappen wordt ingericht vanaf het schooljaar 2009-2010 en vervangt de studierichting Sport. De inschrijvingen in de studierichting Sport in het schooljaar 2008-2009 worden weergegeven onder Sportwetenschappen. ** De studierichting Plant-, dier- en milieutechnieken vervangt de studierichtingen Dierenzorgtechnieken, Landbouwtechnieken en Tuinbouwtechnieken vanaf het schooljaar 2008-2009. De cijfers voor dit scholjaar worden weergegeven bij de studierichting Plant-,
dier- en milieutechnieken.
Bijna 4 leerlingen op 5 uit de basisoptie Techniek-wetenschappen stroomt door naar het tso en vooral naar de studierichting Techniek-wetenschappen uit het studiegebied Chemie. Ook naar de studierichting Sociale en technische wetenschappen is er een doorstroom van rond de 13% . Om en bij de 17% kiest voor het aso en vooral voor de studierichting Wetenschappen (10%). De doorstroom naar bso en kso is zeer beperkt.
6.17
Textiel
Doorstroom vanuit de basisoptie Textiel naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012
2012-2013
2013-2014
Textiel
bso
tso
Totaal
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
Basismechanica
0
0,00%
0
0,00%
1
14,29%
Textiel
0
0,00%
0
0,00%
1
14,29%
Totaal bso
1
7,41%
0
0,00%
2
28,57%
Textiel- en designtechnieken
2
22,22%
1
33,33%
3
42,86%
Textieltechnieken
4
59,26%
2
66,67%
2
28,57%
Totaal tso
6
92,59%
3
100,00%
5
71,43%
7
3
7
57
Gezien het zeer kleine aantal leerlingen in deze basisoptie, kunnen hiervoor geen betekenisvolle conclusies worden getrokken.
6.18
Topsport
Doorstroom vanuit de basisoptie Topsport naar het eerste leerjaar van de tweede graad Gemiddelde 2008-2012 Topsport
aso
2013-2014
# LLN
%
#LLN
%
#LLN
%
Economie
4
4,14%
4
5,13%
5
7,14%
Humane wetenschappen
1
1,38%
0,00%
2
2,86%
10
11,33%
9
11,54%
8
11,43%
6
6,35%
8
10,26%
4
5,71%
Wetenschappen-topsport
48
52,76%
36
46,15%
27
38,57%
Totaal aso
Sportwetenschappen* Wetenschappen
70
77,35%
57
73,08%
46
65,71%
Kantoor
1
0,55%
1
1,28%
1
1,43%
Totaal bso
2
2,49%
2
2,56%
1
1,43%
Handel
0
0,28%
0,00%
1
1,43%
Lichamelijke opvoeding en sport
5
5,80%
7
8,97%
7
10,00%
10
11,05%
1
1,28%
1
1,43%
1
0,83%
8
10,26%
14
20,00%
18
19,89%
19
24,36%
23
32,86%
bso
tso
2012-2013
Topsport Sociale en technische wetenschappen Totaal tso
78 70 Totaal 91 *De studierichting Sportwetenschappen wordt ingericht vanaf het schooljaar 2009-2010 en vervangt de studierichting Sport. De inschrijvingen in de studierichting Sport in het schooljaar 2008-2009 worden weergegeven onder Sportwetenschappen.
De meeste leerlingen uit de basisoptie Topsport kiezen voor een studierichting in het aso en hoofdzakelijk voor Wetenschappen-topsport (53%) uit het studiegebied Sport.
6.19
Overzicht
De drie meest gekozen studierichtingen vanuit elke basisoptie worden schematisch weergegeven in onderstaande tabel. In de eerste kolom wordt de basisoptie van het tweede leerjaar A vermeld, in de tweede en derde kolom de gekozen onderwijsvorm (O.V.) en het afgeronde percentage van de leerlingen die voor deze onderwijsvorm kiest in 2013-2014. Vervolgens komt de meest gekozen studierichting in de betreffende onderwijsvorm. De drie uiterst rechtse kolommen geven het afgeronde, gemiddelde percentage leerlingen weer dat kiest voor deze studierichting vanuit de betreffende basisoptie, voor respectievelijk de periode van 2008-2009 tot 2011-2012 (4 schooljaren) en de afzonderlijke schooljaren 2012-2013 en 2013-2014.
58
Basisoptie tweede leerjaar A Agro- en biotechnieken
Artistieke vorming
Ballet
Bouw- en houttechnieken
Creatie en vormgeving
Grafische communicatie
Grieks-Latijn
Handel
Hotel-voeding
Industriële wetenschappen
Gekozen O.V. en % 2013-2014 tso
82%
bso
17%
kso
66%
Gekozen studierichting 2de graad
Mechanicaelektriciteit
Moderne wetenschappen
2013-2014
44%
48%
50%
Biotechnische wetenschappen
20%
22%
20%
Plant, dier en milieu
10%
9%
12%
Beeldende en architecturale kunsten
29%
26%
32%
Beeldende en architecturale vorming
14%
11%
10%
5%
5%
5%
70%
tso
14%
Sociale en technische wetenschappen
kso
77%
Ballet
82%
77%
aso
23%
Wetenschappen
3%
0%
15%
Houttechnieken
53%
56%
56%
Bouwtechnieken
15%
14%
12%
tso 82% bso
18%
Hout
10%
9%
11%
tso
66%
Creatie en mode
43%
37%
40%
Sociale en technische wetenschappen
13%
12%
18%
4%
5%
3%
60%
60%
58%
Grafische communicatie
9%
7%
8%
Drukken en voorbereiden
7%
9%
6%
Latijn
44%
42%
38%
Grieks-Latijn
bso
20%
Moderealisatie en -presentatie
tso
78%
Grafische media
bso
15%
aso
100%
tso
83%
41%
40%
46%
Grieks
7%
7%
6%
Handel
46%
48%
47%
Handel-talen
16%
14%
16%
7%
7%
6%
bso
13%
Kantoor
tso
80%
Hotel
47%
42%
45%
Brood en banket
11%
16%
16%
bso
19%
Restaurant en keuken
13%
11%
7%
tso
91%
Industriële wetenschappen
48%
48%
51%
Elektromechanica
15% 6%
17% 6%
15% 5%
Latijn
66%
64%
62%
Wetenschappen
20%
23%
24%
9%
8%
9%
Maritieme technieken dek
63%
56%
54%
Maritieme technieken motoren
14%
aso
99%
Economie Maritieme technieken
2012-2013
Plant-, dier- en milieutechnieken
Elektriciteit-elektronica Latijn
2008-2012
tso
65%
22%
8%
bso
31%
Maritieme vorming
2%
11%
12%
tso
84%
Elektrotechnieken
26%
27%
27%
Mechanische technieken
23%
22%
23%
Elektromechanica
19%
19%
19%
Economie
30%
29%
28%
Wetenschappen
29%
Humane wetenschappen
14%
29% 15%
29% 15%
aso
75%
59
Sociale en technische vorming
Techniek wetenschappen
Textiel
Topsport
tso
80%
Sociale en technische wetenschappen
57%
59%
61%
Bio-esthetiek
6%
5%
5%
9%
bso
15%
Verzorging-voeding
9%
8%
tso
77%
Techniek-wetenschappen
39%
39%
42%
Sociale en technische wetenschappen
14%
13%
13%
aso
18%
Wetenschappen
10%
11%
11%
tso
71%
Textieltechnieken
59%
67%
29%
Textiel- en designtechnieken
22%
33%
43%
Wetenschappen-topsport
53%
46%
39%
Sportwetenschappen
11%
12%
11%
1%
10%
20%
aso
tso
66%
33%
Sociale en technische wetenschappen
Samenvatting • •
•
De meerderheid van de leerlingen (50% en meer) kiest vanuit de basisoptie in de eerste graad een inhoudelijk verwante vervolgopleiding in de tweede graad. Uitzondering hierop vormen de volgende basisopties, waarvan minder dan de helft van de leerlingen doorstroomt naar inhoudelijk verwante studierichtingen in de tweede graad: Artistieke vorming (43%), Creatie en vormgeving (43%), Industriële wetenschappen (48%) en Techniekwetenschappen (39%). 4 basisopties hebben een dominante doorstroom naar het aso, 2 naar het kso en 12 naar het tso. Er is geen dominante doorstroom vanuit een basisoptie naar het bso.
60
7
Inhoudelijke analyse van de basisopties
7.1
Algemene vakken
Hieronder wordt het aantal lestijden voor de basisvorming in de eerste graad uit de leerplannen van de verschillende onderwijskoepels en het GO! in beeld gebracht. Het aantal uren voor de basisopties wordt in de volgende paragraaf besproken. Het eventuele vrije keuze-gedeelte wordt hier buiten beschouwing gelaten. Verschillen tussen de vakken en het aantal lestijden worden aangeduid in het rood. Wanneer er twee cijfers zijn weergegeven, gescheiden door een koppelteken (bijv. Frans VVKSO: 4-7), dan duidt dit op een keuzemogelijkheid tussen het vermelde aantal wekelijkse lestijden.
GO!
VVKSO
OVSG/POV*
Eerste leerjaar A Godsd. of Niet-con.zedenleer Aardrijkskunde Frans
2 2 4
Geschiedenis
1
Lichamelijke opvoeding
2
Muzikale opvoeding
1
Natuurwetenschappen Nederlands Plastische opvoeding Techniek
1 5 1 2
Wiskunde
5
Engels
2
Godsdienst Aardrijkskunde
2
2
Godsd. of Niet-con.zedenleer 2 4-7
Aardrijkskunde
2
Frans
Frans
4
Geschiedenis
1
Geschiedenis
2
Lichamelijke opvoeding
2
Lichamelijke opvoeding
2
Muzikale opvoeding
1
Muzikale opvoeding
1
Natuurwetenschappen
2
Natuurwetenschappen
2
5-7 2
Nederlands
4
Plastische opvoeding
2
2-4
Techniek
2
4-7
Wiskunde
4
Nederlands Plastische opvoeding Techniek Wiskunde
Totaal 28 27 * Als algemene regel geldt dat provinciale scholen in Limburg, Antwerpen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen de leerplannen van OVSG volgen voor de AV-vakken en het specifieke gedeelte. Provinciale scholen in Oost-Vlaanderen volgen daarvoor de leerplannen van het GO!. Vandaar dat we hier OVSG en POV samennemen.
27
Tweede leerjaar A Aardrijkskunde
1
Engels
2
Frans
3
Geschiedenis
2
Godsd. of Niet-con.zedenleer
2
Lichamelijke opvoeding
2
Natuurwetenschappen Nederlands Techniek Wiskunde Plastische opvoeding Totaal
2 5 2 4 1 26
Aardrijkskunde
1 2
Aardrijkskunde
1
Engels
Engels
2
Frans
3
Frans
3
Geschiedenis
2
Geschiedenis
1
Godsdienst
2
Godsd. of Niet-con.zedenleer
2
Lichamelijke opvoeding
2
Lichamelijke opvoeding
2
Natuurwetenschappen
1
Natuurwetenschappen
2
Nederlands
4
Nederlands
4
Techniek
2
Techniek
2
Wiskunde
4
Wiskunde
4
Muzikale opvoeding
1
Muzikale opvoeding
1
24
24
61
Er bestaan weinig verschillen tussen de onderwijsverstrekkers m.b.t. het aantal wekelijkse lestijden voor de basisvorming in de eerste graad. Inhoudelijk wordt de basisvorming (met uitzondering van het levensbeschouwelijk vak) immers grotendeels bepaald door de eindtermen.
7.2
Vakken en inhouden van de basisoptie
Hieronder volgt een bondige beschrijving van de 18 basisopties die besproken werden in het kwantitatieve deel. Binnen elke basisoptie kunnen één of meer vakken2 worden aangeboden. Voor elke basisoptie wordt volgende informatie gegeven: • • • •
Vakken met hun administratieve benaming Aantal wekelijkse lestijden per vak en per onderwijskoepel en GO! Jaar van goedkeuring van leerplan Bondige beschrijving van de inhoud
7.2.1
Agro- en biotechnieken
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO! OVSG POV VVKSO
PV Praktische oefeningen agrarische technieken TV Agrarische technieken PV Realisatietechnieken agrarische technieken TV Agrarische technieken PV Realisatietechnieken agrarische technieken TV Agrarische technieken PV Agrarische technieken TV Agrarische technieken
Aantal wekelijkse lestijden 2-4 4-2 Zie POV
Jaar van goedkeuring leerplan 2011 2011 Zie POV
4 2 4/2 3
2007 2007 2002
In deze basisoptie ligt in alle leerplannen de nadruk op volgende inhoudelijke thema’s: (1) Kennismaking met het productieproces van planten en dieren, (2) noodzaak van voeding voor mensen en dieren, (3) productie van voedsel voor mens en dier en (4) aandacht voor het leefmilieu. De leerplannen van de verschillende onderwijskoepels en het GO! verschillen inhoudelijk weinig van elkaar. Om het eerste leerjaar van de tweede graad in het studiegebied Land- en tuinbouw aan te vatten zijn er geen specifieke voorkennis en vaardigheden vanuit de basisoptie Agro- en biotechnieken vereist. 7.2.2
Artistieke vorming
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO! OVSG
POV
KV Kunstinitiatie AV Expressie AV Muzikale opvoeding KV Beeldende vorming Zie OVSG
Aantal wekelijkse lestijden 4 2 1 3
Jaar van goedkeuring leerplan 2005 1997 2005 1995
2
Bij de vakken wordt een onderscheid gemaakt tussen algemene vakken (AV), kunstvakken (KV), praktische vakken (PV) en technische vakken (TV).
62
VVKSO
KV Kunstinitiatie
5
2011
In het leerplan Kunstinitiatie van het GO! komen volgende - eerder algemene - aspecten van kunst aan bod: (1) kunstvormen herkennen, (2) artistieke uitingen en realisaties in een historisch kader situeren, (3) kunstproducties kritisch benaderen, (4) vakterminologie en vormelijke/inhoudelijke aspecten van kunstvormen, (5) zich creatief uiten en (6) vormen en technieken van multimedia. Daarnaast krijgen meer concreet beeldende kunsten en podiumkunsten (muzikale expressie, taal, bewegingsexpressie, toneel, …) een plaats in het leerplan. Het vak Expressie van OVSG is opgebouwd rond de thema’s luisteren en kijken, spreken en dramatiseren. Het vak Muzikale opvoeding is grotendeels gebaseerd op de eindtermen van de basisvorming van de eerste graad, waarvan uitbreidingsdoelen zijn afgeleid die door de leerlingen van deze basisoptie moeten gerealiseerd worden. In het leerplan van het VVKSO komen alle expressievormen (muzikale, beeldende, beweging, verbale en via media) geïntegreerd aan bod. Artistieke vorming laat de leerling ontdekken in welke facetten van het artistieke hij goed is. Elke leerling kan zijn creativiteit verder ontwikkelen en op die manier ervaren of hij geschikt is om een artistieke weg in te slaan of in te stappen in een richting waar het expressieve en creatieve belangrijk is. De doorstroom vanuit deze basisoptie ligt moeilijk voor de Podiumkunsten omdat daar meer vaardigheden verwacht worden dan diegene die aangeleerd worden in de basisoptie Artistieke vorming. Vanuit GO! wordt expliciet aangegeven dat voor een doorstroom naar Podiumkunsten een degelijke voorkennis en vaardigheden van dans of een muziekinstrument noodzakelijk zijn. Dit is niet het geval voor de andere onderwijsnetten. 7.2.3
Ballet
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net OVSG
PV Praktijk Oefeningen Klassieke Dans
Aantal wekelijkse lestijden 10
Jaar van goedkeuring leerplan 2013
Deze basisoptie wordt enkel aangeboden door OVSG en gebeurt onder de vorm van praktijkoefening van klassieke dans. Met het specifieke gedeelte wil men de leerlingen een brede waaier van danstechnieken aanleren, waarbij de nadruk ligt op klassiek ballet. De start in de tweede graad van het studiegebied Ballet kan slechts mits een succesvolle auditie, waarvoor voorkennis en vaardigheden noodzakelijk zijn. 7.2.4
Bouw- en houttechnieken
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO!
OVSG POV VVKSO
PV Praktische oefeningen bouw PV Praktische oefeningen hout TV Bouw TV Hout TV Hout/Bouw PV Realisatietechnieken Hout/Bouw Zie GO! en OVSG PV/TV Bouw/Hout/Nijverheidstechnieken
Aantal wekelijkse lestijden 2 2 2 2 2 4
Jaar van goedkeuring leerplan 2012 2012 2012 2012 2010 2010
5/7
2011
63
De leerlingen maken kennis met de wereld van hout en bouw, meer specifiek met de grondstoffen, materialen en constructies. Ze leren de basis voor het uitvoeren van werkzaamheden in beide sectoren en de voorbereidende (teken)activiteiten. Het leerplan van het GO! vertrekt van een aantal gemeenschappelijke doelstellingen die verband houden met het plannen en voorbereiden van de werkzaamheden, technisch tekenen, welzijn, veiligheid en milieu. In het leerplan bouw wordt ingegaan op de functieomschrijving van eenvoudige bouwconstructies met aandacht voor stabiliteit, stekte, onderdelen, bouwrealisatie. Verder komen aan bod: machines, gereedschappen, kennis van materialen en basisprincipes van duurzaam bouwen. In het vak Hout wordt de functieomschrijving gegeven van een eenvoudige houtconstructie, een overzicht van de courante houtsoorten en plaatmateriaal en wordt de werking besproken van eenvoudige houtbewerkingsmachines en verspaningsgereedschap. De leerlingen maken ook kennis met verbindingen en afwerkingsproducten zoals vernis, verf … Zowel het leerplan van OVSG als van VVKSO bevat in grote lijnen dezelfde doelstellingen als deze in het leerplan van het GO!. Voor de start in de tweede graad in de studierichtingen Bouwtechnieken of Houttechnieken zijn geen voorkennis en vaardigheden vereist. 7.2.5
Creatie en vormgeving
Onderwijskoepel of Vakken (administratieve benaming) -net GO! POV
VVKSO
Schooleigen leerplan PV Realisatietechnieken TV Kleding / KV Beeldende Vorming / AV Plastische Opvoeding AV Plastische opvoeding/KV Beeldende vorming/TV Mode PV Mode
Aantal wekelijkse lestijden
Jaar van goedkeuring leerplan
6 4
2000 2000
4/3 3/2
1998 1998
De focus in deze basisoptie ligt op het ontdekken van de eigen creatieve mogelijkheden en de eigen ontplooiing. De leerlingen maken kennis met technieken om een ontwerp te maken, uit te voeren en te verfijnen. Zij leren de basis van voorbereidende activiteiten en het gebruik van materialen en materieel. Bij de start in de tweede graad in de studierichting Creatie en mode zijn geen specifieke voorkennis en vaardigheden vanuit deze basisoptie nodig. 7.2.6
Grafische communicatie en media
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO! VVKSO
PV Praktische oefeningen grafische technieken TV Grafische technieken PV Grafische technieken/Nijverheidstechnieken TV Grafische technieken/Nijverheidstechnieken
Aantal wekelijkse lestijden 6 2 4/2 3
Jaar van goedkeuring leerplan 2007 2007 2006 2006
Enkel GO! en VVKSO bieden deze basisoptie aan. Via het vak Grafische technieken maken de leerlingen kennis met de bedrijfswereld (printbedrijven, producten, productietechnieken), materialen (papier, karton …), basisformaten.
64
Verder komen aan bod: dimensie en vormopmaak (zowel digitaal als handmatig), conceptontwikkeling, opmaakverloop, drukprocedés, normering, kwaliteitszorg en restverwerking. Het leerplan van het VVKSO stelt als hoofddoelstelling dat leerlingen eigen inzichten en mogelijkheden inzake het ontwerpen van producten moeten ontdekken en dat ze kennis moeten maken met enkele uitvoeringsaspecten. Als afgeleide doelstellingen formuleert het leerplan: • Het ruimtelijk waarnemingsvermogen en het ruimtelijk voorstellingsvermogen ontwikkelen. • De eigen mogelijkheden inzake het ontwerpen van producten ontdekken. • De functie van het te realiseren product omschrijven. • Productvarianten ontwerpen en de kenmerken ervan toelichten. • De eigen mogelijkheden inzake de uitvoering ontdekken. • Kennismaken met grafische techniek en technologie. • De werkingsprincipes van enkele mechanismen in gereedschappen en apparaten/machines schematisch voorstellen en toelichten. • De veiligheids-, hygiënische en milieuvoorschriften naleven. • Evaluatie van product en proces Voor de doorstroom naar de tweede graad in het gelijknamige studiegebied zijn er geen voorkennis en vaardigheden vanuit deze basisoptie vereist. 7.2.7
Grieks-Latijn
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO!
AV Grieks AV Latijn AV Grieks AV Latijn
VVKSO
Aantal wekelijkse lestijden 2 4 3/4 4/3
Jaar van goedkeuring leerplan 2010 2008 2011 2011
Deze basisoptie wordt enkel aangeboden door GO! en VVKSO. De leerplannen formuleren doelen over taal en Romeinse en Griekse cultuur. De leerlingen leren de basiskennis van woordenschat en grammatica van beide talen. Zij maken ook kennis met vertaalmethodieken. Om een doorstroom mogelijk te maken in de gelijknamige studierichting in de tweede graad zijn de verworven voorkennis en vaardigheden uit de eerste graad noodzakelijk. 7.2.8
Handel
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO!
OVSG VVKSO
AV Aardrijkskunde TV Dactylografie TV Handel TV Handel TV Dactylografie TV Dactylografie/Handel TV Handel
Aantal wekelijkse lestijden +1 1 4 3 1 2 3
Jaar van goedkeuring leerplan 2010 2000 2006 2004 2004 2011 2011
65
Bij alle onderwijskoepels en het GO! wordt in deze basisoptie minstens een wekelijkse lestijd dactylografie ingericht. Het leerplan Handel van het VVKSO legt de nadruk op initiatie in de bedrijfseconomie. Hierbij komen de volgende thema’s aan bod: (1) kennismaking met retail, (2) kennismaking met logistiek, (3) kopen en verkopen, (4) betalen in de handel, (5) kennismaken met de organisatie van een bedrijf en (6) kennismaken met de toeristische sector. In de leerplannen van het GO! komen volgende thema’s aan bod: (1) kopen, (2) sparen, (3) belang van geld, (4) rol van bedrijven en (5) de actualiteit. In deze basisoptie biedt het GO! (buiten de basisvorming) een aanvullende wekelijkse lestijd aardrijkskunde aan, waarbij vooral het economisch perspectief van het vak wordt belicht. Het leerplan Handel van OVSG is opgedeeld in twee grote blokken: economie en handel. In het deel Economie wordt ingegaan op economische activiteiten (goederen, diensten), productiefactoren en het principe van economische kringloop. Verder komen aan bod: onderscheid tussen arbeider, bediende, zelfstandige en vrij beroep, onderscheid bruto- en nettoloon en vormen van inkomensbesteding. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de rol van bedrijven, indeling van bedrijven volgens sectoren, vormen van betalingen, de rol van de overheid en overheidsinkomsten, markten en prijzen en de Europese Unie. In het deel Handel maken de leerlingen kennis met de verschillende soorten handelszaken, het resultaat van een handelszaak, aspecten van kopen en verkopen, soorten facturen, … Bij de start van de studierichtingen Handel en Handel-talen in de tweede graad worden geen specifieke voorkennis en vaardigheden vanuit deze basisoptie vereist. 7.2.9
Hotel-voeding
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO! OVSG POV VVKSO
PV Praktijk bakkerij/hotel/slagerij TV Bakkerij/hotel/slagerij PV Realisatietechnieken Hotel/Bakkerij/Slagerij TV Hotel/Bakkerij/Slagerij Zie OVSG PV Praktijk bakkerij/hotel/slagerij TV Bakkerij/hotel/slagerij
Aantal wekelijkse lestijden 5 3 3 3
Jaar van goedkeuring leerplan 2011 2011
5/3 2
1999 1999
In deze basisoptie maken de leerlingen kennis met de hotel- en restaurantsector, brood- en banketbakkerij en slagerij. De leerplannen van de verschillende onderwijskoepels en het GO! zijn zeer vergelijkbaar en verschillen enkel m.b.t. een aantal accenten. De volgende aspecten zijn in alle leerplannen van deze basisoptie opgenomen: • elementaire kennis van basisgrondstoffen in de contexten bakkerij, hotel en slagerij; • elementaire kennis van het verband tussen voeding en gezondheid in de contexten bakkerij, hotel en slagerij; • elementaire kennis van voedselveiligheid kunnen toepassen in de contexten bakkerij, hotel en slagerij; • basisbewerkings- en bereidingswijzen binnen de contexten kunnen uitvoeren; • de basisgereedschappen correct kunnen benoemen, gebruiken en onderhouden; • kennis van het technisch proces en de volgorde van de bewerkingen.
66
Voor het volgen van een studierichting in het studiegebied Voeding zijn in principe geen voorkennis en vaardigheden vanuit deze basisoptie nodig. 7.2.10
Industriële wetenschappen
Onderwijs- Vakken (administratieve benaming) koepel of net GO! AV Wetenschappelijk werk (natuurwetenschappen) PV Praktische oefeningen elektriciteit PV Praktische oefeningen mechanica TV Elektriciteit TV Mechanica OVSG AV Wiskunde TV Techniek/Nijverheidstechnieken POV Zie OVSG en GO! VVKSO PV/TV Nijverheidstechnieken/Bouw/Elektriciteit/Elektromechanica/Grafische technieken/Hout/Mechanica
Aantal wekelijkse lestijden 2 1 2 1 2 1 4 5/8 5/7
Jaar van goedkeuring leerplan 2011 2009 2009 2009 2009
2012
In deze basisoptie maken leerlingen kennis met industriële technologie en de mechanismen die in de techniek gebruikt worden. Zij leren de basiskennis van elektriciteit en mechanica en hun materialen en materieel. In deze basisoptie is wiskundig inzicht belangrijk. Het GO! bouwt het vak elektriciteit uit rond thema’s als opwekking en distributie van elektriciteit, de elektrische kring, elektrische grootheden, elektrisch vermogen en arbeid en beveiliging. Via het vak mechanica leert de leerling aspecten van materialenleer, en maakt hij kennis met gereedschappen, machines, realisatietechnieken en -proces en oefent hij vaardigheden als meten, controleren, bijsturen en evalueren. Ook veiligheid, gezondheid, hygiëne en milieu komen aan bod. Het leerplan van OVSG vertrekt vanuit het technisch proces en brengt haar leerdoelen onder bij drie overkoepelende thema’s, nl. techniek en energie, techniek en beweging en techniek en wetenschappen. Binnen deze thema’s worden de traditionele aspecten van elektriciteit, elektronica en mechanica behandeld. In POV worden hiervoor 5 of 8 lestijden voorzien, afhankelijk van de school en de provincie. Na een aantal overkoepelende doelstellingen rond duurzaamheid, gezondheid, veiligheid, preventie en milieu worden in het leerplan van VVKSO doelen geformuleerd rond elektriciteit, elektronische componenten, energie-omzettingen en mechanica (enkelvoudige sturing, fysische kenmerken van materialen). Ook moeten leerlingen eenvoudige werktuigmachines kunnen bedienen. Voor de aansluiting in de gelijknamige studierichting in de tweede graad zijn geen voorkennis en vaardigheden nodig, wel een sterke wiskundige basis.
67
7.2.11
Latijn
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO!
AV Latijn AV Wetenschappelijk werk (natuurwetenschappen) AV Latijn AV Latijn
OVSG VVKSO
Aantal wekelijkse lestijden 4 2 4 5
Jaar van goedkeuring leerplan 2008 2011 2011
Via de leerplannen worden de taal en Romeinse cultuur uitgediept. De leerlingen leren de basiskennis van woordenschat en grammatica van Latijn. Zij maken ook kennis met vertaalmethodieken. Om een doorstroom mogelijk te maken in de gelijknamige studierichting in de tweede graad zijn de voorkennis en vaardigheden verworven in de eerste graad in de basisopties Latijn of Grieks-Latijn noodzakelijk. 7.2.12
Maritieme technieken
Onderwijskoepel of -net
Vakken (administratieve benaming)
GO!
PV Praktijk nautische technieken/zeemanschap PV scheepswerktuigkundige/mechanica/elektromechanica TV Nautische technieken/scheepvaart/zeemanschap TV scheepswerktuigkundige/mechanica/elektromechanica
Aantal wekelijkse lestijden 2 2 1 1
Jaar van goedkeuring leerplan 2001 2001 2001 2001
Enkel het GO! richt deze basisoptie in en voorziet hiervoor 6 lestijden. De leerlingen maken kennis met de wereld van de scheepvaart, zeevisserij en de Rijn- en binnenvaart. Zij leren de technieken en de basiskennis van de materialen en materieel van deze sector kennen. Omdat het studiegebied Maritieme opleidingen een gespecialiseerde studiegebied is, zijn enige voorkennis en vaardigheden nodig of moeten er extra inspanningen geleverd worden om de basisvaardigheden te verwerven om een doorstroom naar de tweede graad mogelijk te maken. 7.2.13
Mechanica-elektriciteit
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO!
OVSG POV VVKSO
PV Praktische oefeningen elektriciteit PV Praktische oefeningen mechanica TV Elektriciteit TV Mechanica PV Realisatietechnieken Mechanica/Elektriciteit TV Mechanica/Elektriciteit Zie OVSG en GO! PV/TV Elektriciteit/Mechanica/Nijverheidstechnieken
Aantal wekelijkse lestijden 2 3 1 2 4 2
Jaar van goedkeuring leerplan 2008 2008 2008 2008
5/7
2011
68
De leerplannen van GO! en VVKSO bevatten ongeveer identieke doelstellingen als die van de basisoptie Industriële wetenschappen. Het verschil tussen beide basisopties situeert zich vooral op het vlak van de verdeling van het aantal wekelijkse lestijden, waar bij Industriële wetenschappen iets meer tijd en aandacht worden besteed aan de theoretische aspecten, terwijl bij Mechanica-elektriciteit de focus iets meer ligt op de praktijk. Via deze basisoptie maken de leerlingen kennis met de wereld van elektriciteit en metaal. De leerlingen leren de technieken uit deze sector kennen. Ze leren de basiskennis mechanica en elektriciteit en hun materialen en materieel. Om door te stromen naar de tweede graad van het studiegebied Mechanica-elektriciteit zijn geen voorkennis en vaardigheden nodig, maar wordt een goede wiskundebasis verwacht. 7.2.14
Moderne wetenschappen
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO! OVSG POV VVKSO
AV Economie AV Wetenschappelijk werk (natuurwetenschappen) AV Socio-economische initiatie AV Wetenschappelijk werk Zie OVSG AV Socio-economische initiatie AV Wetenschappelijk werk
Aantal wekelijkse lestijden 2 2 2 2
Jaar van goedkeuring leerplan 2006 2011 2012 2012
2/3 3/2
2011 ?
Het VVKSO vult deze basisoptie in met de vakken socio-economische initiatie (SEI) en wetenschappelijk werk. In het vak SEI worden facetten uit het sociaal en economisch leven behandeld. Zo maken leerlingen kennis met economie als wetenschap. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de sociocomponent waarbij aspecten van gedrags- en cultuurwetenschappen centraal staan. In het vak wetenschappelijk werk wordt de wetenschappelijke methode verkend aan de hand van biologische, chemische en fysische contexten. Het GO! biedt in deze basisoptie naast het vak wetenschappelijk werk ook het vak economie aan. Economie laat leerlingen kennismaken met thema’s als consumeren, sparen, noodzaak van het gebruik van geld en de rol van bedrijven. Voor het vak wetenschappelijk werk bieden de eindtermen Natuurwetenschappen van de eerste graad het kader. De nadruk komt in wetenschappelijk werk meer te liggen op wetenschappelijke en informatievaardigheden. Ook bij OVSG sluit het vak wetenschappelijk werk onmiddellijk aan bij de eindtermen Natuurwetenschappen van de eerste graad. Het geeft leerlingen de kans zelf te experimenteren en een aantal onderwerpen uit het vak natuurwetenschappen verder te exploreren of te verdiepen. Bij de aangeboden onderzoeksopdrachten of projecten worden alle stappen van de natuurwetenschappelijke methode actief en zelfstandig doorlopen. In het vak wetenschappelijk werk worden bovendien een aantal algemene doelstellingen permanent benadrukt (gebruik van de wetenschappelijke methode, probleemoplossend denken, …). Met het vak Socio-economische initiatie worden volgende algemene doelstellingen beoogd: (1) inzicht verwerven in een aantal (eenvoudige) economische begrippen; (2) inzicht verwerven in een aantal (eenvoudige) economische relaties; (3) inzicht verwerven in een aantal (eenvoudige) verbanden tussen het economische en het sociale aspect van onze samenleving; (4) kritische zin leren tonen t.a.v. het eigen (en andermans) consumptiegedrag en kritische vragen kunnen stellen t.a.v. welvaart en 69
welzijn; (5) informatie kunnen halen uit eenvoudige economische bronnen; (6) ordelijk en nauwgezet kunnen werken. De doorstroom naar de tweede graad in een studierichting, bijvoorbeeld Wetenschappen, Economie of Humane wetenschappen, in aso vereist geen voorkennis en vaardigheden vanuit deze basisoptie. 7.2.15
Sociale en technische vorming
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO!
OVSG POV VVKSO
AV Muzikale opvoeding AV Plastische opvoeding PV Praktische oefeningen gezinstechnieken TV Gezinstechnieken PV Realisatietechnieken Gezinstechnieken TV Gezinstechnieken Zie OVSG PV Huishoudkunde TV Huishoudkunde
Aantal wekelijkse lestijden 1 +1 4 2 4 2
Jaar van goedkeuring leerplan 2006 2003 2009 2009 2005 2005
4/3 3/2
2001 2001
Het leerplan van het GO! is opgebouwd rond drie overkoepelende thema’s (1) het lichaam (in het kader van lichaamshygiëne), inclusief EHBO, (2) voeding en daaraan gekoppeld vaardigheden m.b.t. meten, wegen, temperatuur bepalen, … (3) sociale en communicatieve vaardigheden, met als subthema’s: ik en de anderen, omgangsvormen en jongerengedrag. Naast de vakken praktische oefeningen gezinstechnieken en gezinstechnieken neemt het GO! het vak muzikale opvoeding en een extra lestijd plastische opvoeding op in deze basisoptie. OVSG bouwt het leerplan op rond drie onderdelen: sociale vorming, technische vorming en realisatie- en gezinstechnieken. In het deel sociale vorming ligt de klemtoon op het ontwikkelen van het zelfbeeld, rechten en plichten van het individu, communicatiemiddelen en geld en geldverhandelingen. In het deel Technische vorming wordt aandacht besteed aan allerhande toestellen en apparaten (koelkasten, warmtetoestellen …), massa- en volumemeting, temperatuurmeting en kwaliteitsmeting. In het derde onderdeel, realisatie- en gezinstechnieken, ligt de focus op het realiseren van een werkstuk en het uitvoeren van een opdracht volgens de fasen van een technologisch proces. Het leerplan van het VVKSO komt in grote lijnen overeen met dit van OVSG. De doorstroom naar de aansluitende studiegebieden in de tweede graad kan gebeuren zonder voorkennis en vaardigheden. Het VVKSO vermeldt wel in haar leerplan dat deze basisoptie in het bijzonder voorbereidt op de studierichting Sociale en technische wetenschappen van de tweede graad tso. 7.2.16
Techniek-wetenschappen
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net POV VVKSO
AV Natuurwetenschappen AV Wetenschappelijk werk AV Natuurwetenschappen
Aantal wekelijkse lestijden 3 4 3-5
Jaar van goedkeuring leerplan 2005 2005 2011
70
In deze basisoptie worden de leerlingen ondergedompeld in de wereld van de natuurwetenschappen en techniek. Zij leren de basistechnieken om een eenvoudig onderzoek uit te voeren Het leerplan van het vak natuurwetenschappen van POV behandelt achtereenvolgens volgend thema’s: (1) het heelal en de aarde, (2) de evolutie van de planeet en het leven, (3) warmte en energie, (4) water als bouwstof van levende wezens en als leefmilieu; daarnaast komen aspecten als afvalwaterproblematiek en getijdenwerking aan bod, (5) lucht en (6) bodem, m.i.v. bodemgebruik, vervuiling en bestemming van gebieden. In het vak wetenschappelijk werk wordt aandacht besteed aan het determineren van organismen, omgang met dieren, wetenschappelijke technieken en methode, natuurbeheer, fysiologie, chemische basisvaardigheden, krachten , vloeistoffen en gassen en elektromotoren. In het leerplan Natuurwetenschappen van het VVKSO wordt de basisvorming Natuurwetenschappen verder verkend en uitgediept. Voor de doorstroom naar de studierichting Techniek-wetenschappen zijn geen voorkennis en vaardigheden vereist. Er wordt wel een goede basis van wiskunde en wetenschappen gevraagd. 7.2.17
Textiel
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net POV
PV Realisatietechnieken textiel TV Textiel
Aantal wekelijkse lestijden 6 3
Jaar van goedkeuring leerplan 2000 2000
Deze basisoptie wordt enkel ingericht door POV en voorziet hiervoor 9 lestijden. Het vak textiel schenkt aandacht aan technisch tekenen en weefselkennis. Het vak realisatietechnieken textiel is opgebouwd rond het realiseren van textielproducten, werkingsprincipes en productieprocessen m.b.t. textiel De doorstroom naar de tweede graad in het studiegebied Textiel vraagt geen voorkennis en vaardigheden vanuit deze basisoptie.
71
7.2.18
Topsport
Onderwijskoepel Vakken (administratieve benaming) of -net GO!
AV Sport
Aantal wekelijkse lestijden 6
Jaar van goedkeuring leerplan
Deze basisoptie wordt enkel ingericht door GO!, waar men 6 lestijden voorziet voor dit specifiek gedeelte. Dit gebeurt via het vak sport. Deze basisoptie biedt de leerlingen de kans om hun sportieve talenten onder deskundige begeleiding verder uit te bouwen en hen tevens een sterke theoretische vorming te geven. De doorstroom naar de tweede graad vereist geen echte voorkennis en vaardigheden en wordt individueel bekeken. De leerlingen moeten wel bedreven zijn in een bepaalde sporttak.
72
7.2.19
Conclusie
Het aantal wekelijkse lestijden dat aan een bepaalde basisoptie wordt besteed verschilt van basisoptie tot basisoptie, maar ook voor dezelfde basisoptie zijn er verschillen tussen de netten. Daarenboven laten de leerplanontwikkelaars soms ruimte aan de scholen om het aantal lestijden per basisoptie te bepalen, in functie van hun doelgroep. Het aantal wekelijkse lestijden per basisoptie varieert tussen 3 en 10, maar schommelt rond een gemiddelde van 6 tot 7 lesuren. De uitschieters met een groot aantal lestijden zijn Textiel en Ballet die respectievelijk 9 en 10 wekelijkse lestijden aan de basisoptie besteden. In de 9 onderstaande basisopties wordt het ‘specifieke gedeelte’ telkens met een praktisch en technisch deel ingevuld. In al deze basisopties maken de leerlingen kennis met de sector en zijn materialen en materieel. Zij leren er basistechnieken die eigen zijn aan de sector. • Agro- en biotechnieken • Bouw- en houttechnieken • Grafische communicatie en media • Hotel-voeding • Industriële wetenschappen • Maritieme technieken • Mechanica-elektriciteit • Sociale en technische vorming • Textiel Voor de studierichtingen Latijn en Grieks-Latijn van de tweede graad zijn de voorkennis en vaardigheden verworven in de basisopties van resp. Latijn en Grieks-Latijn vereist om te kunnen starten in de tweede graad. Voor Ballet en Topsport zijn bepaalde fysieke competenties vereist. Ook voor het studiegebied Podiumkunsten zijn voorkennis en vaardigheden vereist om een makkelijk doorstroom te garanderen. De voorkennis voor deze drie laatste kan ook elders verworven worden. Zowel het GO! als het VVKSO voegen aan de basisoptie Latijn het vak wetenschappelijk werk toe (2 wekelijkse lestijden). De eindtermen natuurwetenschappen van de eerste graad vormen het kader voor het vak wetenschappelijk werk, waarbij de nadruk zeer sterk ligt op de ontwikkeling van wetenschappelijke en informatievaardigheden. De overheid legt enkel de basisopties voor het tweede leerjaar van de eerste graad vast, maar formuleert hiervoor geen eindtermen. De onderwijsverstrekkers - en in de praktijk zijn dat meestal de leerplanmakers van de verschillende onderwijskoepels en GO! - zijn zelf verantwoordelijk voor de bepaling van de vakken en de vakinhouden. Hiervoor formuleren ze leerplandoelstellingen. Hoewel de naam van de vakken in eenzelfde basisoptie soms verschilt tussen de verschillende leerplannen, valt het op dat de inhouden sterk gelijklopend zijn en dat de verschillen vaak te maken hebben met specifieke accenten.
73
8
Algemene conclusies
In het tweede leerjaar worden 20 basisopties ingericht. Deze screening bekijkt 18 van deze 20 basisopties. De basisopties Rudolf Steinerpedagogie en Yeshiva worden niet meegenomen in deze screening. Zowat 90% van de leerlingen van het tweede leerjaar van de eerste graad volgt één van de volgende basisopties (in dalende volgorde): +- 47% van de leerlingen in 2de leerjaar A • Moderne wetenschappen +- 18% van de leerlingen in 2de leerjaar A • Latijn +- 10% van de leerlingen in 2de leerjaar A • Sociale en technische vorming +- 5% van de leerlingen in 2de leerjaar A • Handel +- 5% van de leerlingen in 2de leerjaar A • Mechanica-elektriciteit +- 4% van de leerlingen in 2de leerjaar A • Grieks-Latijn De overige 10% van de leerlingen volgt één van de 12 overige basisopties. Sommige van deze basisopties zijn zeer dun bevolkt, waarbij het soms gaat over minder dan 30 leerlingen voor heel Vlaanderen. De leerlingenaantallen in elke basisoptie en dus ook de onderlinge verhouding tussen de verschillende basisopties blijven relatief stabiel over de onderzochte periode. Er zijn wel lichte verschillen tussen de provincies m.b.t. onderlinge verhoudingen tussen de basisopties. Het percentage zittenblijvers voor zowel het eerste als tweede leerjaar van de eerste graad bedraagt ongeveer 4%. Vanaf het schooljaar 2009-2010 daalt het percentage zittenblijvers jaarlijks. Het percentage zittenblijvers is relatief hoog in de basisoptie Artistieke vorming, terwijl er nauwelijks zittenblijvers zijn in de basisopties Latijn en Grieks-Latijn. Het hoogste percentage B-attesten wordt uitgereikt in de basisopties Handel en Mechanica-elektriciteit, het laagste in Latijn en Grieks-Latijn. De meeste C-attesten komen voor in de basisopties Artistieke vorming, Grafische communicatie en media, Handel en Hotel-voeding. Het aantal wekelijkse lestijden dat besteed wordt aan de basisoptie varieert tussen 3 en 10, maar schommelt gemiddeld rond de 6 en 7 lesuren per week. Voor het overgrote deel van de basisopties geldt dat kennis en vaardigheden verworven in deze basisopties geen (strikte) voorwaarde vormen om door te stromen naar een studierichting in de tweede graad. Dat maakt volgende vaststelling des te opmerkelijker: de meerderheid van de leerlingen stroomt door naar een studierichting van de tweede graad die inhoudelijk aansluit bij de gevolgde basisoptie van de eerste graad.
74
Bijlage: Methodologie Voor het cijfermateriaal werd een beroep gedaan op het datawarehouse van het beleidsdomein Onderwijs en vorming. In deze methodologische toelichting wordt eerst algemeen toegelicht hoe hierbij tewerk werd gegaan. Daarna wordt per hoofdstuk uitgelegd hoe de cijfers uit het datawarehouse werden verwerkt tot de tabellen in dit rapport. Algemeen • De tabellen en de cijfers in dit rapport komen niet rechtstreeks uit het datawarehouse. Gemiddelden, percentages en totalen in de tabellen werden berekend door AKOV. • Door afrondingen lijken sommige totalen op het eerste gezicht niet te kloppen. De sommen werden in Excel berekend aan de hand van de volledige cijfers zonder afrondingen. Hierdoor kan er een verschil zitten op een som van afgeronde cijfers. • Indien een basisoptie van naam wijzigde tijdens de onderzochte periode werden de gegevens samengenomen. Dit geldt in deze screening enkel voor Maritieme technieken: tijdens het schooljaar 2007-2008 heette deze basisoptie Maritieme vorming, vanaf het schooljaar 20082009 Maritieme technieken. De cijfers voor Maritieme vorming worden in de gemiddelden meegenomen en werd dit met een (*) aangeduid en onderaan de tabel verduidelijkt. •
De totaalaantallen per leerjaar en per basisoptie vertonen kleine verschillen met het statistisch jaarboek. Verschillen m.b.t. het tweede leerjaar A zijn o.a. te verklaren doordat dit rapport de inschrijvingen in Rudolf Steinerpedagogie, Yeshiva en proeftuinen niet meeneemt. Daarenboven werkt het statistisch jaarboek met de telling van 1 februari. In het datawarehouse wordt daar later nog een correctie op doorgevoerd.
Leerlingenaantallen in de eerste graad • Wat de leerlingenaantallen betreft, werden uit het datawarehouse cijfers gebruikt met betrekking tot het aantal inschrijvingen per basisoptie en per leerjaar voor het schooljaar 20072008 tot en met het schooljaar 2011-2012. De schooljaren 2012-2013 en 2013-2014 hebben we apart vermeld. • Cijfers voor het tweede leerjaar A, gemiddelden en percentages werden door AKOV berekend.
Herkomst van de leerlingen • De tabellen over herkomst werden samengesteld op basis van twee verschillende query’s in het datawarehouse. De eerste query toonde de studierichtingen waar leerlingen uit instroomden in het studiejaar dat eraan voorafgaat. De tweede query bood een overzicht van het aantal zittenblijvers ten opzichte van de doorstromers (leerlingen die naar het volgende leerjaar overgaan in dezelfde instelling) en de instromers (leerlingen die naar het volgende leerjaar overgaan in een andere instelling).
75
Attestering van de leerlingen • De tabellen over attestering werden samengesteld op basis van een query in het datawarehouse die het aantal attesten aangaf dat werd behaald in de verschillende basisopties. Hierin werd voorzien in een categorie ‘geen attest’ en een categrorie ‘onbekend’. Beide werden opgenomen in de kolom ‘Onbekend’. • Indien het eindtotaal niet overeenkwam met het totaal aantal inschrijvingen in een bepaalde studierichting werd het verschil aangevuld bij ‘Onbekend’. • Indien het aantal leerlingen in deze tabellen groter was dan het aantal ingeschreven leerlingen, werd dit met een (*) aangeduid en onderaan de tabel verduidelijkt.
Doorstroom naar de tweede graad • Indien een studierichting in het eerste leerjaar van de tweede graad van naam wijzigde tijdens de onderzochte periode werden de gegevens samengenomen en werd dit met een (*) aangeduid en onderaan de tabel verduidelijkt.
76