STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT EEN GEZAMENLIJK PROGRAMMA VAN DE KONING BOUDEWIJNSTICHTING EN DE SOROS FOUNDATIONS, IN PARTNERSCHAP MET DE WERELDBANK
Bulgarije Estland Hongarije Letland Litouwen Macedonië Polen Roemenië Slovakije Tsjechië
4
Praktische nota ter attentie van de lezer Dit document bestaat uit twee delen. Het eerste deel geeft een korte schets van de problematiek van straatkinderen/kinderen op straat in Centraal- en Oost-Europa, en stelt het programma van de Koning Boudewijnstichting en de Sorosstichtingen in 10 landen voor. Dat eerste deel verschijnt in het Engels, Frans en Nederlands. Het tweede deel, dat alleen in het Engels verschijnt, bevat een korte voorstelling van de lokale organisaties die in het kader van het programma worden gesteund, met opgave van hun volledige contactgegevens. Die informatie moet het voor de betrokken organisaties gemakkelijker maken om met elkaar contact op te nemen. Het is immers één van de doelstellingen van het programma om verrijkende uitwisselingen over de grenzen heen te bevorderen. Al wie geïnteresseerd is, individu of organisatie, kan contact opnemen met de organisaties die in het tweede deel worden voorgesteld en zal beslist heel hartelijk worden ontvangen. Taalproblemen kunnen de communicatie bemoeilijken, maar op dat vlak kunnen de nationale coördinatoren van het programma wellicht behulpzaam zijn. Ook hun personalia worden in het document vermeld.
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
INHOUDSTAFEL Algemeen overzicht van het verschijnsel straatkinderen/ kinderen op straat in Centraal- en Oost-Europa
7
Voorstelling van het programma
19
Initiatieven op nationaal niveau
25
BULGARIJE ESTLAND HONGARIJE LETLAND LITOUWEN MACEDONIË POLEN ROEMENIË SLOVAKIJE TSJECHIË
27 29 31 33 35 37 39 41 43 45
Korte beschrijving van de ondersteunde projecten (in het Engels) 47 BULGARIA CZECH REPUBLIC ESTONIA HUNGARY LATVIA LITHUANIA MACEDONIA POLAND ROMANIA SLOVAKIA
B i jlage : Personalia van de Pa rtn ers (in het Engels)
49 53 57 63 71 75 79 81 87 89 93
6 ALGEMEEN OVERZICHT VAN HET VERSCHIJNSEL STRAATKINDEREN/KINDEREN OP STRAAT IN CENTRAAL- EN OOST-EUROPA
ALGEMEEN OVERZICHT VAN HET VERSCHIJNSEL STRAATKINDEREN — KINDEREN OP STRAAT IN CENTRAAL- EN OOST-EUROPA door
P R O F . S T E WA R T A S Q U I T H Centre for the Child & Society University of Glasgow
8 ALGEMEEN OVERZICHT VAN HET VERSCHIJNSEL STRAATKINDEREN/KINDEREN OP STRAAT IN CENTRAAL- EN OOST-EUROPA
INLEIDING Tien jaar geleden keurde de Verenigde Naties de Conventie van de Rechten van het Kind goed. Het zou één van de meest geratificeerde conventies in de geschiedenis van de mensenrechten worden. Slechts twee landen in de hele wereld hebben die de tekst nog steeds niet geratificeerd. Maar ondanks de achterliggende filosofie van de Conventie - de algemene inzet om onze kinderen een beter leven te geven door verbetering van hun sociale, civiele en politieke rechten - is het duidelijk dat in de hele wereld veel kinderen lijden, misbruikt en uitgebuit worden en leven in omstandigheden die een gezonde, evenwichtige groei en ontwikkeling in de weg staan. Elk land van de pan-Europese gemeenschap heeft de CONVENTIE VAN DE RECHTEN VAN HET KIND geratificeerd. Maar de snelle sociale, economische en politieke veranderingen die zich in tal van landen voltrekken - vooral in Centraal- en Oost-Europa - hebben vérstrekkende gevolgen voor grote delen van de bevolking, en vooral voor de gezinnen en kinderen. Families gaan steeds meer gebukt onder de gevolgen van werkloosheid, armoede, ontoereikendheid van het sociale vangnet en sociale zekerheidssysteem. Voor de kinderen houdt dat een duidelijk risico in. Onderhavig rapport gaat over één groep risicokinderen - de straatkinderen of kinderen op straat - en behandelt het programma dat de Koning Boudewijnstichting samen met de Soros Foundation, die in tien landen1 van Centraal- en Oost-Europa werkzaam is, voor die risicogroep op touw heeft gezet. Dit rapport is bescheiden van opzet. Het wil alleen een overzicht brengen, met enige algemene commentaar over de situatie waarin veel kinderen in een aantal landen in Centraal- en Oost-Europa zich bevinden. De situatie in de tien bestudeerde landen vertoont grote onder1
linge gelijkenissen, maar ook een aantal verschillen die enige uitleg verdienen. Wanneer men dieper ingaat op de problematiek van de straatkinderen, rijzen twee fundamentele vragen. Ten eerste, hoe kun je het best voorkomen dat kinderen op straat terechtkomen? Ten tweede, hoe kun je ze het best helpen en steunen als ze in die situatie zijn beland? Door een algemeen beeld te schetsen van de ervaringen waarmee de straatkinderen in die landen worden geconfronteerd, wil onderhavig rapport ook bijdragen tot de verbetering van hun levensomstandigheden.
Definitie van het verschijnsel Kinderen kunnen niet zomaar en zonder meer in de categorie “straatkinderen” worden gestopt, omdat het meestal andere aspecten van hun levensomstandigheden zijn, zoals kleine misdaad, drugsmisbruik, slechte gezondheid enzovoort, die de aandacht van de overheid trekken. Straatkinderen vormen maar één groep van de zogenaamde “risicokinderen”, de kinderen die in “bijzonder moeilijke omstandigheden” verkeren. Toch onderscheidt het feit dat zij op en van de straat leven, hun van andere risicokinderen, zodat hun situatie toch wel specifieke aandacht verdient. Er kunnen twee ruime definities worden gehanteerd. Ten eerste zijn er de kinderen die men terecht “straatkinderen” noemt, omdat ze echt op straat leven en hun leven meestal helemaal draait om wat zij op straat beleven en meemaken. Ten tweede zijn er de kinderen die men “kinderen op straat” kan noemen en die tijdens de schooluren op straat rondhangen of een groot deel van de dag op straat doorbrengen, maar ’s nachts toch naar huis en naar hun familie terugkeren. Een derde, nog ruimere definitie, die in het rapport uit Polen wordt voorgesteld, omvat alle kinderen en jongeren die veel tijd op straat doorbrengen, niet omdat ze geen thuis meer hebben, maar omdat ze thuis, op school of in de gemeenschap veel te weinig affectie en steun vinden.
Bulgarije, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Macedonië, Polen, de Slovaakse Republiek, de Tsjechische Republiek en Roemenië
9
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
Uit de rapporten van de landen die aan het programma deelnemen en uit de commentaar van straatkinderen uit andere landen2 blijkt duidelijk dat veel kinderen die op straat leven zich in een hopeloze situatie bevinden. Zij zijn blootgesteld aan grote gevaren van allerlei aard, worden seksueel en fysiek misbruikt, terwijl het gebrek aan middelen en sociale opvang hun moeilijkheden nog vergroot.
Verspreiding van het verschijnsel Uit andere landenrapporten en uit ander materiaal3 over straatkinderen/kinderen op straat blijkt duidelijk het gebrek aan systematische informatie en aan cijfermateriaal over de verspreiding en omvang van het verschijnsel. Hoewel een aantal landen statistisch materiaal kan voorleggen, laat ook daar de betrouwbaarheid van de cijfers te wensen over. Zo wordt in Roemenië het aantal straatkinderen op 3.500 geraamd; in Polen is dat 500; in Tsjechië 1.300 en in Hongarije zou het om 1.200 kinderen gaan. Maar het gebrek aan precieze cijfers kan niet langer verhullen dat het in veel landen om een belangrijk probleem gaat dat nog verder zou kunnen ontsporen, zoals we later zullen zien. De kritiek op het gebrek aan precieze statistische gegevens is geen kritiek op degenen die de gegevens inzamelen, maar toont gewoon aan dat de problematiek van straatkinderen en kinderen op straat niet echt in statistische categorieën kan worden gegoten. Zo wordt in Litouwen het gebrek aan cijfermateriaal toegeschreven aan het ontbreken van een duidelijke definitie en van geschikte statistische methoden. De statistische gegevens over “straatkinderen” worden dan afgeleid van het aantal kinderen dat niet naar school gaat. Hetzelfde geldt voor Tsjechië waar het bestaan van het verschijnsel wordt erkend, maar er geen echte analyse wordt gemaakt. 2
3 4
Toch is men het erover eens dat het verschijnsel van de straatkinderen in Europa in het algemeen4 de jongste jaren in een aantal landen tot een belangrijk probleem is uitgegroeid, en dat de algemene sociale en economische situatie in veel landen uit Centraal- en Oost-Europa een situatie heeft gecreëerd waar tal van kinderen genoodzaakt zijn om op straat te leven en te overleven. Sidorenko-Stephenson verwijst in dat verband, maar zonder precieze cijfers te geven, naar Rusland waar het probleem proporties zou hebben aangenomen die vergelijkbaar zijn met de situatie tussen de twee wereldoorlogen. De dramatische stijging van het aantal gevallen die in de meeste landen van het programma kan worden vastgesteld, betekent dat het fenomeen de laatste jaren in omvang is toegenomen. Bovendien onderschatten de officiële statistieken wellicht het werkelijke aantal betrokken kinderen. Het is een belangrijk probleem dat dringende aandacht vergt. Het gaat immers om de marginalisering en sociale uitstoting van onze kinderen en jongeren. Het probleem van kinderen die op straat leven is niet nieuw. Maar het feit dat de omvang van het probleem in veel Centraal- en Oost-Europese landen is toegenomen en dat het netwerk van sociale zorg om tal van redenen niet in staat is om de problemen van die kinderen te verhelpen, maakt de problematiek des te dwingender.
HOE VALT HET VERSCHIJNSEL STRAATKINDEREN/KINDEREN OP STRAAT TE VERKLAREN? Straatkinderen zijn geen recent verschijnsel. De meeste landen in Centraal- en Oost-Europa ondergaan snelle sociale en economische veranderingen, waardoor gezinnen en kinderen een bijzonder moeilijke tijd doormaken.
Zie Svetlana Sidorenko-Stephenson “The Abandoned Children of Russia - from ‘privileged’ class tot ‘underclass’”, paper voorgesteld op de Conference on Education and Civic Culture in Post Communist Societies, London, SSEES, november 1998. Zie Sidorenko-Spehenson, op.cit. Street Children, rapport voorbereid door het Steering Committee on Social Policy, Raad van Europa, Straatsburg, 1994.
10 ALGEMEEN OVERZICHT VAN HET VERSCHIJNSEL STRAATKINDEREN/KINDEREN OP STRAAT IN CENTRAAL- EN OOST-EUROPA
Het is niet verrassend dat de misdaad onder kinderen en jongeren duidelijk stijgt, dat er problemen zijn met alcohol- en drugsmisbruik, met de algemene gezondheidstoestand en slechte voeding, met de scholingsgraad en dergelijke meer. Ook het feit dat men in de gezondheid- en welzijnszorg gewag maakt van de verslechterde conditie van de kinderen in Centraal- en OostEuropa (bijvoorbeeld het toenemende sterftecijfer)5 betekent dat het verschijnsel van straatkinderen/kinderen op straat gezien moet worden tegen de achtergrond van de algemeen moeilijke levensomstandigheden waarin tal van kinderen in een tijd van grote sociale en economische achteruitgang moeten zien te overleven. In een aantal betrokken landen lijkt het probleem van de straatkinderen bij het publiek in een eerder negatief daglicht te staan. Men denkt er gemakkelijk dat de kinderen zelf in zekere mate verantwoordelijk zijn voor de situatie waarin ze zijn beland, of men vindt dat hun gedrag vooral voor anderen problemen schept. Daarbij worden wel de factoren die kinderen op straat doen belanden over het hoofd gezien, en vergeet men dat die kinderen een leven moeten leiden dat hen blootstelt aan misbruik, slechte gezondheid en soms zelfs de dood.
Sociale en economische oorzaken Uit een aantal bronnen blijkt duidelijk dat er voor veel kinderen in Centraal- en Oost-Europa een kloof gaapt tussen de rechten die zij volgens de VN Conventie hebben en de werkelijke situatie waarin zij moeten leven. De kinderen betalen een heel hoge prijs voor de snelle sociale en economische veranderingen. De gevolgen op langere termijn, zowel voor de kinderen als individu, als voor de samenlevingen wiens toekomstige groei en ontwikkeling van die kinderen afhangen, zijn negatief. In de meeste betrokken landen heeft de snelle overgang van een ge5
centraliseerde planeconomie, waarin de rijkdom en de industrie voornamelijk in de handen van de staat zijn, naar een sterk geprivatiseerde vrije markt, zeer nefaste gevolgen voor de gezinnen en kinderen. Een aantal indicatoren toont hoe negatief die gevolgen voor vele kinderen zijn. In eerder algemeen gestelde termen gaat het om: ■ ■ ■ ■ ■
■ ■
■ ■
■ ■ ■
extreme armoede werkloosheid scheiding en echtscheiding toenemende mortaliteit dalende levensverwachting, vooral voor mannen dakloosheid toenemende criminaliteit onder de jongeren toename van zelfmoord toename van het aantal kinderen dat het slachtoffer wordt van seksuele uitbuiting en misbruik ontheemding scheiding van ouders en familie toenemende gezondheidsproblemen.
Ook is het zo dat kinderen niet alleen de extreme gevolgen van de snelle sociale en economische achteruitgang in de late jaren ’80 tot het begin van de jaren ’90 hebben ondergaan, maar dat daarenboven de voorzieningen inzake gezondheids- en welzijnszorg die in de vroegere politieke systemen wel beschikbaar waren, voornamelijk op universele basis, nu omzeggens helemaal zijn weggevallen. Voor de landen die onafhankelijk werden en uit het socialistische politieke systeem stapten, betekende die overgang in sommige gevallen ook de teloorgang van de gerespecteerde en gewaardeerde gezondheids- en welzijnszorg. Families en kinderen in veel landen uit dat gebied hebben nu te kampen met extreme armoede en gebrek aan bestaansmiddelen, en
Generation in Jeopardy: Children in Central and Eastern Europe and the former Soviet Union. Ed. Alexandre Zouev, Unicef, Sharpe London. 1999.
11
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
hebben eigenlijk meer dan ooit behoefte aan basisvoorzieningen op het vlak van sociale bijstand en welzijnszorg. De gezinnen en kinderen die nu worden geconfronteerd met hoge werkloosheid, stijgende voedselprijzen, uiteenvallen van de familiestructuur, toename van gedragsproblemen bij de jeugd, verslechterende algemene gezondheidstoestand, kunnen op maar weinig steun van de overheid rekenen, waardoor de kinderen in deze regio kwetsbaarder zijn dan ooit. Landen die zelf het toneel vormen van conflicten of die aan zulke landen grenzen, zullen worden geconfronteerd met vluchtelingen of ontheemden. We denken hierbij vooral aan de landen in de Balkan waar het huidige conflict een grote vluchtelingenstroom op gang kan brengen naar landen waar reeds een tekort aan materiële en sociale hulpmiddelen bestaat. De gevolgen van dergelijk displacement in extreem moeilijke omstandigheden, gekoppeld aan een grote schaarste van hulpvoorzieningen, vergroot nog het risico dat kinderen alternatieve levensstijlen gaan ontwikkelen. In die algemene omstandigheden zijn veel kinderen genoodzaakt om op straat te gaan leven, ofwel om hun familie in leven te helpen houden, ofwel om gewoon voor zichzelf te zorgen en zo te overleven. Een diepgaander inzicht in de sociale, economische en politieke factoren die kinderen op de straat doen belanden is van groot belang bij het zoeken naar middelen om te voorkomen dat kinderen in die situatie terechtkomen en om ze te helpen eenmaal ze zich in daarin bevinden. Een repressieve6 en negatieve houding houdt niet alleen geen rekening met de ware toedracht, maar haalt op langere termijn ook niets uit, noch voor de kinderen, noch voor de samenleving. De behoefte aan een betere kennis van de omstandigheden waarin die kinderen leven, en aan inzicht in de belangrijkste oorzaken van hun problemen 6
is een thema dat steeds terugkomt in alle rapporten over de problematiek van de straatkinderen/kinderen op straat.
Familiale factoren Het is moeilijk om bij het verklaren van het verschijnsel van straatkinderen/kinderen op straat een onderscheid te maken tussen de sociale en economische factoren enerzijds, en de familiale factoren anderzijds, daar de ruimere context van sociale achteruitgang en snelle sociale verandering onmiskenbaar ook voor het gezinsleven gevolgen heeft. In veel landenrapporten wordt gesteld dat de gevolgen van armoede en werkloosheid, met toenemende spanningen en conflicten in het gezin, rechtstreeks bijdragen tot het uiteenvallen van gezinnen, tot echtscheiding, tot alcohol- en drugsmisbruik, tot een tekort aan goede zorg voor de kinderen, tot misbruik en verwaarlozing van de kinderen door de familie, tot de noodzaak om te gaan bedelen en te leven van wat men de “zwarte economie” noemt. De afwezigheid van een goed systeem van sociale voorzieningen en maatschappelijke bijstand verergert de zaak nog en maakt het voor de betrokken gezinnen en kinderen allemaal nog moeilijker. In de landenrapporten wordt melding gemaakt van gezinnen waar ofwel geen enkele volwassene werk heeft, of waar beide ouders uit werken gaan en toch nog niet genoeg verdienen om op een menswaardige manier te overleven. In dergelijke omstandigheden, zo blijkt uit de getuigenissen van de kinderen zelf, kunnen kinderen door hun ouders worden gedwongen om geld te verdienen of moeten ze gewoon zichzelf zien te redden, wat ze kwetsbaar maakt voor uitbuiting door andere volwassenen of zelfs door andere kinderen. Veel landenrapporten maken ook melding van het feit dat scholen - die nochtans in het socialiseringsproces en in de zorg voor de kinderen een belangrijke rol spelen - zelf geen middelen
De negatieve gevolgen van een repressieve aanpak worden besproken in het rapport van de Raad van Europa, op.cit.
12 ALGEMEEN OVERZICHT VAN HET VERSCHIJNSEL STRAATKINDEREN/KINDEREN OP STRAAT IN CENTRAAL- EN OOST-EUROPA
en geschoold personeel meer hebben. Zo worden de kinderen opnieuw uitgesloten van een belangrijke vorm van ondersteuning, maar tegelijk ook hun families en zelfs de hele maatschappij. Een gegeven dat in de achtergrond van straatkinderen/kinderen op straat geregeld opduikt, is dat zij vaak aan de zorg van de overheid werden toevertrouwd en weggelopen zijn uit de instellingen waar zij geplaatst werden. Vaak hebben zij verhalen over misbruik en verwaarlozing in de tehuizen die nochtans de verondersteld worden voor hen te zorgen. Wanneer de familie, om welke reden ook, niet meer in staat is om voor de kinderen te zorgen, kunnen de overheidsinstellingen die taak blijkbaar niet meer overnemen, eveneens wegens een tekort aan middelen en geschoold personeel. Wat men moet beseffen is dat voor vele kinderen het leven op straat ondanks alle risico’s een veel aantrekkelijker bestaan is dan hetgeen zij thuis of in de instellingen hebben meegemaakt. 50% van de kinderen die voor de studie Enfants de la Gare, een Bulgaarse studie over kinderen in Boekarest, werden geïnterviewd, verklaarde dat zij de straat verkozen boven het dagelijkse geweld in het gezin thuis. De straatkinderen praten dus inderdaad over wat volgens hen de positieve aspecten van het leven op straat zijn, wat op zich al een duidelijke aanklacht inhoudt tegen hetgeen zij vroeger te verduren kregen. 55% beweerde van het leven op straat te houden, en 69% zegde de straat nooit te zullen opgeven wegens de voordelen die dat leven bood in vergelijking met wat zij thuis moesten meemaken.
HOE IS HET OM EEN STRAATKIND TE ZIJN? Wij weten eigenlijk niet goed hoe het is om een straatkind te zijn en daaromtrent moet nog veel onderzoek worden gedaan. Toch werden in enkele landen reeds kleinschalige studies gemaakt die ons een nuttig doch beperkt beeld geven van hoe het is om op die manier te leven.
Wie zijn die straatkinderen — kinderen op straat? Wij weten dat kinderen van alle leeftijden op straat leven, hoewel zij in Europa slechts zelden echt op straat worden geboren, zoals het verslag van de Raad van Europa stelt. Uit de bestaande studies blijkt dat de meeste straatkinderen jongens zijn, hoewel ook het aantal meisjes lijkt toe te nemen. De 14- tot 15-jarigen vormen de grootste groep straatkinderen, hoewel er ook heel wat groepen jongere kinderen zijn. Zo bleek in de Bulgaarse studie 9% van de geïnterviewde kinderen jonger dan 10 jaar. Het feit dat drie vierde van die kinderen uit een jeugdinstelling van de staat komt, bevestigt het reeds aangehaalde punt. Bovendien blijkt uit veel rapporten over straatkinderen dat de grote steden en hoofdsteden een aantrekkingspool zijn voor kinderen die thuis weggaan of daartoe worden gedwongen. Veel kinderen in de straat kunnen dus uit landelijke gebieden afkomstig zijn (waar de armoede wellicht groter is), of toch uit andere, kleinere steden. Hoofdsteden hebben een grote aantrekkingskracht omdat zij de kinderen meer mogelijkheden bieden: er is een grote stroom van menselijk verkeer en van materiële goederen. De kinderen hebben er meer kans om voedsel te vinden, en een plek om zich te verschuilen en te leven. Bovendien ontsnappen zij op die manier ook aan de diepe armoede, de misbruiken en de conflicten waarmee zij thuis werden geconfronteerd, zoals vele kinderen in het interview vertelden. In een aantal landen, met name in Macedonië, Roemenië, Polen, Hongarije en Bulgarije, bestaat een groot deel van de straatkinderen uit zigeuners of Roma. In sommige landen maken de straatkinderen deel uit van de stroom vluchtelingen die het land is binnengetrokken, zoals de Bosniërs in Hongarije of de Roemenen in Polen. In andere landen zoals Litouwen, Letland en Hongarije behoren de straatkinderen soms ook tot de etnische minderheden die in die
13
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
landen leven, bijvoorbeeld de kinderen van Russische families, of de grote groep Chinezen in Hongarije. Algemeen gesteld, zijn er duidelijk veel redenen waarom kinderen op straat gaan leven. Die redenen zijn althans ten dele een afspiegeling van de grotere economische, sociale en politieke problemen in en buiten hun land. Kinderen van alle leeftijden leven op straat, om uiteenlopende redenen, maar brengen zichzelf daarmee in groot gevaar. Men mag ook niet vergeten dat hoewel de meerderheid van de kinderen waarover de landenrapporten gaan, effectief op straat leeft, er ook veel kinderen zijn die ‘s nachts naar huis terugkeren. De straat biedt hen de mogelijkheid om, al dan niet onder dwang, bij te dragen in het gezinsinkomen door te bedelen of op straat te werken, en is op z’n minst ook een middel om aan de dagelijkse ellende thuis te ontsnappen.
Wat doen kinderen op straat? Kinderen op straat houden zich meestal onledig met bedelen, diefstal en kleine georganiseerde criminaliteit, hoewel veel kinderen ook geld verdienen door op straat spullen te verkopen. Wat verontrustender is, is de groep kinderen die hun toevlucht zoekt in prostitutie of homoseksualiteit - of daartoe wordt gedwongen als middel om aan geld te geraken, voor zichzelf of voor een volwassene, en zich zo aan ernstige gevaren blootstelt. Thuisloze kinderen, wanhopig op zoek naar geld en voedsel, zijn erg kwetsbaar en worden gemakkelijk door anderen meegesleept in een of andere vorm van prostitutie. Wat prostitutie betreft, vermelden de meeste landen dat jonge meisjes in de prostitutie terechtkomen als een middel om geld te verdienen en op straat te overleven. Erg verontrustend in dat opzicht is dat het niet alleen om jonge vrouwen of oudere meisjes gaat, maar ook om heel jonge kinderen. Rapporten uit Polen en
Roemenië laten verstaan dat zeer jonge meisjes, van tien jaar of jonger nog, seksuele diensten moeten leveren. Er moet ook een onderscheid worden gemaakt tussen de kinderen die overgehaald worden om geld voor anderen te verdienen, en zij die zich voor seks aanbieden “omdat het niets is om beschaamd over te zijn, alleen een manier om geld te verdienen”. Het feit dat 86% van de kinderen die in het Roemeense onderzoek werden geïnterviewd, beweert dat prostitutie de meest courante manier is om aan geld te geraken, is tekenend voor de aantrekkingskracht van wat duidelijk een activiteit is waar veel vraag naar bestaat. Hetzelfde geldt voor jonge jongens die zich prostitueren. Een gemeenschappelijk kenmerk van hun gedrag is dat zij hun diensten aanbieden rond stations en op andere drukke, openbare plaatsen. Verder weten wij dat straatkinderen ook buiten de eigenlijke prostitutie blootgesteld worden aan seksueel en lichamelijk misbruik, soms zelfs door andere kinderen. Er bestaat ook informatie over kinderen die werden ontvoerd voor de sekshandel in andere landen of voor pornofilms en -literatuur. Op straat leven brengt duidelijk grote risico’s met zich mee.
Welke gevaren lopen straatkinderen/kinderen op straat? Op straat leven is erg gevaarlijk voor de kinderen, niet alleen wegens de manier waarop anderen hen behandelen, maar ook wegens het effect dat die levenswijze op hen heeft. Vooral voor meisjes is het risico op seksueel misbruik groot. In een studie over Roemenië vermeldde 27% van de geïnterviewde kinderen reeds verkracht geweest te zijn. Het gevaar voor seksuele uitbuiting is in het algemeen erg groot. Daarbij komt nog dat veel jonge kinderen zichzelf intraveneus drugs toedienen en elkaars naalden gebruiken en daarenboven worden blootgesteld aan de gevaren van seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s), onder meer Aids.
14 ALGEMEEN OVERZICHT VAN HET VERSCHIJNSEL STRAATKINDEREN/KINDEREN OP STRAAT IN CENTRAAL- EN OOST-EUROPA
Uit de rapporten uit heel Centraal- en OostEuropa blijkt ook dat straatkinderen al op heel jonge leeftijd het risico lopen om drugs of alcohol te gebruiken, waarbij vooral de goedkope spullen zoals lijm en solventen populair zijn. Dat verhoogt hun kwetsbaarheid nog. Kenmerkend voor het leven op straat is dat de kinderen de neiging hebben om samen te troepen rond trein- of busstations, op pleinen, in winkelcentra en andere plaatsen waar ze meer gelegenheid hebben om spullen te verkopen, te bedelen, te stelen, enzovoort. Er werd reeds op gewezen dat de aantrekkingskracht van het leven op straat te maken heeft met de armzalige omstandigheden thuis. Wanneer kinderen over hun leven op straat worden ondervraagd, valt het op dat velen te kennen geven dat zij wel een meer conventionele manier van leven verkiezen, in die zin dat zij naar school willen gaan, betere contacten met hun familie wensen, en betere kansen op werk. Wat zij niet graag zouden opgeven - en dat is een boodschap voor elke organisatie die met straatkinderen wil werken - is de vrijheid en de verantwoordelijkheid voor hun eigen leven. Men moet ook begrijpen dat het leven op straat een intense sociale ervaring is en dat de kinderen voor elkaar zorgen, dat zij samenwerken en meestal beter sociaal georganiseerd zijn dan hun manier van leven doet vermoeden. Daarmee beweren we niet dat ze geen gevaar lopen, maar willen we alleen illustreren dat bij elke poging om die kinderen te steunen en te helpen, rekening moet worden gehouden met hun kijk op hun leven, met hoe zij dat leven ervaren.
Verschillen per streek en per land Het is moeilijk om in zo’n algemene uiteenzetting als deze dieper in te gaan op de verschillen binnen de regio. Heel wat elementen uit de problematiek van de straatkinderen zijn dezelfde voor alle landen in Centraal- en OostEuropa, net zoals dat voor alle thema’s in verband met risicokinderen het geval is.
Toch kan hier en daar een meer specifieke toelichting worden gegeven. Zo blijkt dat het verschijnsel van straatkinderen en kinderen in de straat meer voorkomt in landen met een traditie van institutionele kinderopvang. Wanneer een deel van de instellingen zijn deuren moet sluiten en de resterende tehuizen over steeds minder middelen en personeel beschikken, neemt het aantal kinderen op straat toe, ofwel omdat de kinderen weglopen uit die staatsinstellingen of omdat de staat de zorg voor de kinderen niet langer op zich kan nemen. De bekommernis naar de toekomst toe is dat in landen zoals Roemenië en Bulgarije, waar nog heel wat kinderen in dergelijke instellingen verblijven, het aantal straatkinderen wel eens beduidend zou kunnen toenemen. De situatie in die twee landen is bijzonder zorgwekkend, omdat daar nog tienduizenden kinderen in tehuizen verblijven. Ten tweede tekent zich een concentratie van straatkinderen af volgens de etnische scheidingslijnen. De meeste straatkinderen in het zuiden komen voornamelijk uit de Roma-gemeenschap. In het noorden van de regio, met name in Litouwen, Letland en Estland, zijn het eerder de Russisch sprekende kinderen die worden gemarginaliseerd en die in relatief grote aantallen op straat leven. Op dezelfde manier is er in de zuidelijke landen van de regio, en vooral in het Balkangebied, een probleem wegens de grote stromen vluchtelingen als gevolg van de conflicten in dat gebied. Ten derde is het duidelijk dat het probleem van de straatkinderen/kinderen op straat moet worden gezien tegen de achtergrond van de economische en politieke situatie van het moment. In landen met een slechtere economische en politieke situatie zal het verschijnsel van de straatkinderen grotere proporties aannemen, omdat zeer negatieve levensomstandigheden altijd een impact hebben op de gezinnen en de kinderen. Als de economische situatie nog zou verslechteren, dan zal - als er geen andere hulp komt - het fenomeen van de straatkinderen wellicht nog toenemen.
15
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
WAT BRENGT DE TOEKOMST? Door het ontbreken van systematische informatie en kennis is het moeilijk om voorspellingen te doen over hoe de problematiek van de straatkinderen/kinderen op straat verder zal evolueren. Op basis van het beschikbare materiaal kunnen echter wel een paar brede veralgemeningen worden gemaakt. Ten eerste, als de economische en politieke situatie van die landen niet verbetert en inderdaad nog verder achteruitgaat, is de kans reëel dat er nog meer kinderen en families het moeilijk zullen hebben en zullen er waarschijnlijk nog meer kinderen op straat terechtkomen. Ten tweede, als er geen materiële middelen en goed opgeleide hulpverleners kunnen worden ingezet, zal de situatie van de straatkinderen niet veranderen en zullen zij ook in de toekomst risico blijven lopen. Ten derde, als de overheidsinstellingen in de landen waar nog veel kinderen in tehuizen verblijven, effectief hun deuren sluiten, zullen er uiteindelijk nog meer kinderen op straat belanden.
Ten vierde, als er geen geschikte programma’s voor straatkinderen en kinderen op straat op touw worden gezet, zullen die kinderen in de kou blijven staan wat hun basisbehoeften op fysiek, sanitair, emotioneel en educatief vlak betreft. Ten vijfde kan het conflict in de Balkan het aantal ontheemden, zowel kinderen als volwassenen, de vluchtelingenstroom en het aantal kinderen op straat nog doen toenemen. Het feit dat de vluchtelingenstroom nu terechtkomt in landen die zelf reeds met een zwakke economie en labiele politieke situatie kampen, zal de zaak alleen nog verergeren. Ten zesde en ten laatste: er bestaat, uitgaande van de ervaringen en de mening van de kinderen zelf, een behoefte aan maatregelen en voorzieningen om de kinderen overdag bezig te houden en ze ‘s nachts een elementaire accommodatie te bezorgen. Ook op grond van de beperkte kennis waarover we beschikken, kunnen we stellen dat als er niets voor de straatkinderen/kinderen op straat wordt gedaan, steeds meer kinderen zullen worden veroordeeld tot een risicovol leven dat hun toekomst in het gedrang brengt.
BESLUITEN Uit de ervaringen van organisaties die trachten kinderen te helpen die in de beschreven omstandigheden moeten leven, kan men een aantal conclusies trekken over het verschijnsel straatkinderen/kinderen op straat. Hoewel die besluiten vrij algemeen zijn, moet men er rekening mee houden bij het ontwikkelen van strategieën en maatregelen om te voorkomen dat nog meer kinderen worden gedwongen om op straat te leven, en om de kinderen en jongeren te helpen die nu reeds op en van de straat leven. Ten eerste houdt het leven op straat een groot risico op lichamelijk en seksueel misbruik in; het gevaar van ernstige gezondheidsproblemen is reëel en legt een zware hypotheek op hun groei tot gezonde volwassenen. De nodige hulpverlening moet er komen om in de mate van het mogelijke iets te doen aan de ernstige risico’s die deze kinderen lopen. Ten tweede moet men beseffen dat het leven op straat voor veel kinderen veel aantrekkelijker is dan wat zij thuis of in instellingen hebben meegemaakt. Er moet worden gedacht aan hulp en steun voor gezinnen die met extreme armoede kampen en er moet een oplossing komen voor het ontbreken van een aangepaste welzijnszorg en opvang in tehuizen. Ten derde is er een duidelijk tekort aan materiële middelen en goed opgeleid personeel om de straatkinderen te helpen en hun behoeften op het vlak van opvoeding en onderwijs, gezondheid en affectief leven op te vangen. Het tekort aan middelen betekent ook dat er onvoldoende hulpverleners zijn en dat ook degenen die zich voor de straatkinderen/kinderen op straat inzetten vaak niet de vereiste kwalificaties en opleiding hebben.
16 ALGEMEEN OVERZICHT VAN HET VERSCHIJNSEL STRAATKINDEREN/KINDEREN OP STRAAT IN CENTRAAL- EN OOST-EUROPA
Ten vierde kan de problematiek van de straatkinderen niet worden aangepakt zonder een ruimer sociaal beleid en strategie om iets te doen aan de onderliggende sociale en familiale factoren die voor de kinderen in het algemeen een gevaar betekenen. In zekere zin is het probleem van de straatkinderen een duidelijke illustratie van het falen en het wegvallen van het vangnet dat de sociale bijstandsprogramma’s en de welzijnszorg vormden. Ten vijfde blijkt uit de bestaande studies duidelijk dat maatregelen om straatkinderen te helpen gebaseerd moeten zijn op een beter inzicht in de aard van het probleem en vooral in hetgeen de kinderen en jongeren zelf ervaren. Er is een gebrek aan systematische kennis over de omvang en de aard van het verschijnsel. Het vergaren van informatie over de omvang van het fenomeen en over de ervaringen van de kinderen zelf is duidelijk een prioriteit. Ten zesde is het klaarblijkelijk niet zo dat er geen organisaties bestaan die kinderen willen helpen die op of van de straat leven, wel integendeel. Maar de deskundigen in de landenrapport wijzen wel op de grote behoefte aan een mechanisme of orgaan dat al die initiatieven, zowel van de overheid als van de NGO’s, coördineert en op elkaar afstemt. Op die manier kunnen de straatkinderen/kinderen op straat veel efficiënter worden geholpen. Voorts wordt in een aantal landenrapporten de vrees geuit dat als het probleem van de straatkinderen openlijker wordt erkend, dat bij het grote publiek en bij de overheid tot minder tolerantie en tot een hardere aanpak kan leiden naarmate het “problematische” gedrag van die kinderen ook zichtbaarder wordt. Maar uit hetgeen men weet over de factoren die kinderen op straat doen belanden, is het duidelijk dat repressieve maatregelen en strategieën weinig zullen uithalen om het verschijnsel te voorkomen of om de kinderen in kwestie te helpen. Het is niet de schuld van de kinderen zelf dat zij op straat terechtkomen, het is een complex geheel van familiale, sociale en economische omstandigheden die ze in die situatie doet belanden. De kinderen de schuld geven, betekent dat men de schuld bij het slachtoffer legt, en dat is zeker geen realistische vertrekbasis voor preventie en hulpverlening. Zoals we in het begin reeds stelden, hebben alle landen uit Centraal- en Oost-Europa de VN Conventie van de Rechten van het Kind geratificeerd, wat er toch op wijst dat men algemeen aanvaardt dat verdediging van de rechten van het kind een goede zaak is, voor de kinderen en voor de maatschappij in het algemeen. Hoewel dit rapport de nadruk legt op straatkinderen en kinderen op straat, moeten alle pogingen om de levensomstandigheden en -ervaringen van die kinderen te verbeteren kaderen in een algemene strategie en een omvattend beleid om de levensomstandigheden van kinderen in nood te verbeteren. Dat is de beste manier om te voorkomen dat kinderen op straat belanden en om zij die reeds op straat leven te helpen. De VN Conventie van de Rechten van het Kind toepassen is de beste manier om te voorkomen dat kinderen overtredingen begaan, om hun gezondheidstoestand te verbeteren, om hun scholingsgraad te verhogen, om ze meer kansen op een baan te geven, om ze, kortom, op lange termijn meer kansen te geven op gezondheid en ontwikkeling. Verdediging van de rechten van het kind en toepassing van de VN Conventie kunnen op zich reeds heel wat helpen om onze kinderen aan minder risico’s bloot te stellen. Door toepassing van de Conventie en door verdediging van de sociale en politieke rechten van het kind, door kinderen te zien als personen met eigen rechten, door te erkennen dat de situatie waarin kinderen zijn beland niet hun schuld is maar het gevolg is van ruimere maatschappelijke en politieke omstandigheden, kan men ook verder komaf maken met de repressieve aanpak die in een aantal geschriften wordt voorgesteld. Maar men moet wel beseffen dat de Conventie niet kan worden toegepast als daar niet aanzienlijke financiële en menselijke middelen worden voor vrijgemaakt. Het is immers in de eerste plaats de politieke en economische situatie in Centraal- en Oost-Europa - en vooral het enorme gebrek aan economische middelen - die nu zoveel kinderen in gevaar brengt. Dat neemt niet weg dat de VN Conventie over de Rechten van het Kind een wettige basis aanreikt om aan de behoeften van onze kinderen tegemoet te komen en ze als een prioriteit te zien: het gaat nu eenmaal om een recht. Daarnaast fungeert de Conventie ook als referentiekader dat de samenwerking en het overleg tussen de vele NGO’s en overheidsinstanties die zich voor de kinderen inzetten, kan bevorderen. Doordat er een nauw verband bestaat tussen hetgeen de kinderen meemaken en de oorzaken ervan, moeten de maatregelen en strategieën om de situatie te verhelpen door de diverse actoren in een omvattende benadering worden uitgewerkt. De VN Conventie van de Rechten van het Kind reikt het kader voor een dergelijke benadering aan. Zij heeft het vereiste potentieel om niet alleen de situatie van straatkinderen/kinderen op straat te verbeteren, maar ook die van alle kinderen die in moeilijke omstandigheden leven. Tegemoetkomen aan de behoeften van de straatkinderen/kinderen op straat omdat het om een recht gaat, betekent dat men het inzicht verdedigt dat die kinderen slachtoffer zijn van zeer sterke sociale, economische en politieke krachten, dat hun situatie hun niet verweten kan worden en zij daar evenmin voor gestraft mogen worden. Dat is de vertrekbasis voor een positieve aanpak, en niet voor afwijzing of repressie.
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
ENIGE REFERENTIES M. Ainscow and M. Haile-Giorgis The Education of Children with Special Needs: Barriers ands Opportunities in Central and Eastern Europe, Innocenti Occasional Papers No 67, Innocenti Child Development Centre, Florence, 1999. G. Cornia Ugly facts and fancy theories: Children and Youth during the Transition, Innocenti Occasional Papers No 47, Innocenti Child Development Centre, Florence, 1995. Judith Ennew and Brian Milne Methods of Research with Street and Working Children: an annotated bibliography, Swedish Save the Children. Jocke Nyberg Radda Barnen’s Work with Children on the streets (Booklet) Swedish Save the Children. Street Children, Report prepared by the Steering Committee on Social Policy, Council of Europe, Strasbourg, 1994. Svetlana Sidorenko-Stephenson “The Abandoned Children of Russia - from “privileged” class to “underclass”, paper presented at the conference on Education and Civic Culture in Post Communist Societies, London, SSEES, November 1998. Alexandre Zouev (ed) Generation in Jeopardy: Children in Central and Eastern Europe and the former Soviet Union, Unicef, Sharpe London, 1999.
17
HET PROGRAMMA
20 HET PROGRAMMA
IN HET KORT Het programma “Straatkinderen/Kinderen op straat” loopt in 10 landen van Centraal- en OostEuropa: Bulgarije, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Macedonië, Polen, Roemenië, Slovakije en Tsjechië. Het werd in 1998 gelanceerd en zal in de huidige vorm tot eind 2000 worden voortgezet. De bedoeling van het programma is de initiatieven die in de verschillende landen voor straatkinderen op het getouw worden gezet, te coördineren en verder uit te bouwen. Daartoe wordt steun gegeven aan organisaties die rechtstreeks met de kinderen werken (eerstelijns), maar ook aan initiatieven die meer structureel bezig zijn (tweedelijns). Op die manier wil het programma het overleg tussen de organisaties in het veld stimuleren en tegelijk de overheid en het grote publiek bewust maken van de problematiek. De Koning Boudewijnstichting financiert het programma voor ongeveer de helft van het totale budget. De lokale stichtingen die tot het Soros-netwerk behoren, staan in voor de rest. Elke stichting neemt daarbij zowat de helft van het landelijke budget voor haar rekening. Met het hele programma is een totaalbudget van ongeveer 2 miljoen EURO gemoeid. De stichtingen die tot het Soros-netwerk behoren, worden net als de Koning Boudewijnstichting geleid door een pluralistisch samengestelde Raad van Bestuur die representatief is voor de verschillende strekkingen in het land. De doelstellingen van die stichtingen zijn volkomen verenigbaar met wat de Koning Boudewijnstichting nastreeft en vormen de vereiste stevige basis voor een goede samenwerking.
VRUCHTBARE SAMENWERKING TUSSEN DE STICHTINGEN De Koning Boudewijnstichting en de 16 stichtingen van het Soros-netwerk in Centraal- en Oost-Europa werken al sinds 1996 samen aan het zogenaamde “Improving Inter-Ethnic Relations in Central and Eastern Europe”-programma dat vooral de dialoog tussen de verschillende groepen wil bevorderen en lokale initiatieven financieel steunt. De samenwerking tussen de verschillende stichtingen heeft vruchten afgeworpen en is voor alle betrokkenen nuttig gebleken. Als gevolg van die positieve ervaring heeft de Koning Boudewijnstichting zich opnieuw tot de Soros-partners gewend om een nieuw initiatief rond straatkinderen op te starten. In een partnerschap samenwerken betekent dat men de financiering en de verantwoordelijkheden deelt en samen de beleidsbeslissingen treft. De doelstellingen, structuur en organisatie van het programma die u in deze brochure worden voorgesteld, zijn dan ook het resultaat van weloverwogen beslissingen, getroffen door alle partners samen. In een dergelijke aanpak zijn goede communicatie en effectieve samenwerking op alle niveaus van groot belang. Dat vergt tijd en is niet haalbaar zonder wederzijdse bereidheidwilligheid, beschikbaarheid en vertrouwen. Alleen op die manier kunnen de coherentie en deugdelijkheid van het hele programma worden gewaarborgd, en kunnen kleine tegenstellingen, verschillen in visie of misverstanden worden overwonnen.
ELK EEN APARTE ROL, MET EEN GEMEENSCHAPPELIJK DOEL Hoewel de grote beleidslijnen van het programma in gemeenschappelijk akkoord worden bepaald, worden de verantwoordelijkheden binnen het partnerschap op een pragmatische manier ver-
21
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
deeld: de Soros-stichtingen die in de landen van Centraal- en Oost-Europa actief zijn, staan in voor de uitvoering en het dagelijks beheer van het programma in hun land, soms met de hulp van een andere organisatie; de Koning Boudewijnstichting is de drijvende kracht op internationaal vlak en waakt over de algemene coherentie. Alle leden van het partnerschap zetten zich dus in voor een gemeenschappelijk doel: het welslagen van het programma in elk van de betrokken landen. Die manier van samenwerken biedt de Koning Boudewijnstichting het voordeel dat zij kan steunen op lokale partners die goed op de hoogte zijn van de plaatselijke situatie, wat van belang is als er beslissingen moeten worden genomen, en die in hun land het beheer van het programma waarnemen. Voor de Soros-stichtingen is de deelname aan een groot internationaal programma een verrijkende ervaring die hun nationale zienswijze verbreedt. Bovendien zorgt de cofinanciering voor een sterkere impact van de investeringen in personeel en in geld.
■
“kinderen in de straat” zijn kinderen die niet regelmatig schoollopen en overdag op straat omhangen.
Toch zijn beide categorieën niet duidelijk afgebakend. De dagelijkse realiteit van de straatkinderen verandert immers voortdurend, zodat een kind zich nu eens in de ene dan weer in de andere situatie kan bevinden, of in nog andere omstandigheden kan belanden. Bij de selectie van de projecten die voor financiële steun in aanmerking kwamen, hebben de jury’s soms beslist om die definities ruimer te interpreteren als dat beter aansloot bij de problematiek in hun land.
DOELSTELLINGEN VAN HET PROGRAMMA Streefdoel van het programma is straatkinderen zodanig te helpen dat zij weer helemaal in de samenleving kunnen worden opgenomen, met dezelfde toekomstmogelijkheden als andere kinderen. Een resultaat dat kan worden bereikt als alle betrokken actoren daadwerkelijk hun verantwoordelijkheid opnemen.
DOELGROEP De doelgroep kan op verschillende manieren worden omschreven naargelang van de gekozen invalshoek. De partners hebben gekozen voor de tweeledige benaming “straatkinderen/kinderen op straat”, die ook de titel van het programma geworden is. Die definitie heeft het voordeel erg concreet te zijn. En zij benadrukt tegelijk dat in het sociaal werk de straat moet worden gezien als de plaats waar kinderen leven en waar hun socialisatie zich voltrekt. ■
“straatkinderen “ zijn kinderen van minder dan 18, die echt op straat leven, dag en nacht;
Dat doel is niet realiseerbaar zonder concrete doelstellingen en acties die de vele facetten van de problematiek aanpakken. Zij worden hieronder opgesomd.
1. Het werken met straatkinderen steunen en verder uitbouwen, zodat meer kinderen worden geholpen en er voor hun problemen doelmatiger en beter gecoördineerde oplossingen worden aangereikt.
Belangrijkste acties: financiële ondersteuning van organisaties in het veld; vorming voor de leden van NGO’s; bijstand aan NGO’s bij het zoeken naar nieuwe financieringsbronnen.
22 HET PROGRAMMA
2. Het bevorderen van de coherentie en coördinatie op landelijk niveau, zowel bij het definiëren van de problematiek van straatkinderen als bij het aanreiken van oplossingen.
Belangrijkste acties: onderzoek naar de behoeften van de straatkinderen in het betrokken land; nagaan op welke domeinen er in de eerste plaats aan de verdediging van de rechten van die kinderen moet worden gewerkt (advocacy); zo volledig mogelijke informatie ter beschikking stellen over de straatkinderen en over de actoren/organisaties die met hen werken; creëren van netwerken tussen de betrokken actoren en organisaties.
3. De competenties die lokaal en in het land aanwezig zijn, zowel in de NGO’s als in de gemeenschap zelf, verder ontwikkelen zodat er beter op de behoeften van de straatkinderen kan worden ingespeeld.
Belangrijkste acties: organiseren of faciliteren van ontmoetingen waarbij NGO’s hun kennis en competenties kunnen uitwisselen en de lessen uit hun concrete ervaringen kunnen meedelen; oprichten van een specifiek steunpunt voor NGO’s die rond de problematiek van straatkinderen werken.
4. De overheid en het publiek in het algemeen beter bewust maken van de rechten en behoeften van straatkinderen en iedereen aanzetten om op dat vlak zijn verantwoordelijkheid op te nemen.
Belangrijkste acties: bewustmakingscampagnes voeren, lobbyen bij overheidsinstellingen, vertegenwoordigers van de betrokken politieke en
administratieve overheden betrekken in de follow-up van de programma’s (bijvoorbeeld in het nationaal adviescomité).
STRUCTUUR VAN HET PROGRAMMA IN DE BETROKKEN LANDEN In elk betrokken land wordt een structuur uitgebouwd om de geplande acties te ondersteunen of te versterken. Die structuur omvat, naast de eigenlijke partner-stichting , eveneens:
Een nationaal adviescomité (National Advisory Board) Het Nationaal Adviescomité bestaat uit deskundigen en vertegenwoordigers van de betrokken overheden en geeft advies over de oriëntatie en het verloop van het programma. Het comité wordt regelmatig door de coördinator op de hoogte gehouden. In de meeste landen worden de leden van dit comité ook betrokken bij de selectie van de organisaties die voor financiële steun in aanmerking komen.
Een nationaal coördinator (Country co-ordinator) De nationaal coördinator is het middelpunt en de spilfiguur van het programma in zijn land. Hij stelt een strategisch plan op voor de implementering van het programma in zijn land. Hij omkadert alle initiatieven van het programma in zijn land, organiseert vormingen, creëert en motiveert een NGO-netwerk, zorgt ervoor dat het steunpunt er komt, voert bewustmakingscampagnes en doet aan lobbying. Volgend hoofdstuk geeft een overzicht, per land, van de stand van zaken in de nationale initiatieven, samen met de contactgegevens.
De organisaties die financiële steun krijgen Het betreft de organisaties die een project hebben ingediend naar aanleiding van de project-
23
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
oproep door de partner-stichting in het land. Hun project werd door de nationale jury geselecteerd. Het aantal projecten dat per land door het programma wordt gesteund, varieert van 4 tot 14. In totaal krijgen 80 organisaties financiële steun.
werking van het partnerschap samen te evalueren. Dergelijke bijeenkomsten vonden plaats in Praag, Tsjechië (1-2 maart ‘98), in Brussel, België (19 september ‘98), in Boekarest, Roemenië, (22-24 april ‘99, tegelijk met de bijeenkomst van nationale coördinatoren).
Het bijvoegsel geeft een korte beschrijving van de projecten, evenals de contactgegevens van de organisaties.
Daarenboven organiseert de Koning Boudewijnstichting regelmatig ontmoetingen met de nationale coördinatoren (ongeveer 3 keer per jaar). Dergelijke bijeenkomsten vonden reeds plaats in Boedapest, Hongarije (24-25 april ’98), in Varna, Bulgarije, (3-4 juli ’98), in Tallinn, Estland (4-5 december ’98) en in Boekarest, Roemenië (22-24 april ’99).
Het Resource Centre Dit steunpunt voor NGO’s moet de netwerking tussen de verschillende NGO’s vergemakkelijken en de bewustmakingsacties over de rechten van straatkinderen/kinderen op straat ondersteunen. Dat gebeurt onder meer door lokalen ter beschikking te stellen, maar vooral door informatie te verspreiden. Die informatieverspreiding heeft betrekking op: ■
■
■
■
de actoren die in het land zelf met straatkinderen/kinderen op straat werken (NGO’s en overheidssector); juridische teksten, wetten, conventies in verband met kinderen (op nationaal en internationaal niveau); internationale organisaties die met die problematiek bezig zijn; mogelijke financieringsbronnen voor de werking met straatkinderen/kinderen op straat
ACTIVITEITEN OP INTERNATIONAAL NIVEAU De programmaverantwoordelijken binnen de Koning Boudewijnstichting gaan geregeld naar de betrokken landen voor projectbezoeken, werkvergaderingen, deelneming aan de selectie van projecten, persreizen met Belgische journalisten, enzovoort. De programmaverantwoordelijken binnen de diverse partner-stichtingen komen één keer per jaar bijeen om de stand van zaken en de
Het is de bedoeling dat de tien coördinatoren op die ontmoetingen contacten leggen, van gedachten wisselen en elkaar gezamenlijk steunen. Daar de coördinatoren elk in hun land apart bezig zijn, bestaat immers het gevaar dat ze zich geïsoleerd voelen. Maar de bijeenkomsten van coördinatoren blijven daar niet toe beperkt, wel integendeel: in kleinere werkgroepen worden bepaalde aspecten van het programma verder uitgediept en besproken (bijvoorbeeld het opstellen van strategische plans, het oprichten van steunpunten, van een netwerk van NGO’s die met straatkinderen werken, ...). En daarnaast worden ook werkbezoeken afgelegd aan projecten waar met straatkinderen wordt gewerkt, zodat de deelnemers een levendig beeld krijgen van de concrete levensomstandigheden van die kinderen en van het werk dat de organisaties in de tien betrokken landen doen.
SAMENWERKING MET DE WERELDBANK Twee eenheden binnen de Wereldbank, “Urban Partnership” en “World Bank Institute” hebben zich bij het partnerschap aangesloten.
24 HET PROGRAMMA
“Urban Partnership” doet een onderzoek naar de succesfactoren in de lokale projecten en in de bredere acties rond straatkinderen binnen de 10 landen. De studie zal voornamelijk, doch niet uitsluitend, gaan over initiatieven die in het kader van het programma tot stand zijn gekomen. In een tweede fase zal de studie in drie tot vijf landen verder worden uitgediept. Het eindrapport van de studie, dat de voorwaarden voor succes en de opgedane ervaring zal schetsen, zal in het jaar 2000 worden gepubliceerd. “World Bank Institute” zal instaan voor het beleggen van internationale bijeenkomsten met de NGO’s die door het programma worden gesteund, met vertegenwoordigers van de autoriteiten van de 10 landen en eveneens met andere deelnemers. Op die bijeenkomsten kan er overlegd worden met de autoriteiten, zouden de NGO’s dan zelf de conclusies van de studie door het Urban Partnership kunnen bespreken, kunnen er bepaalde initatieven gecoördineerd worden en aan verdere vooruitzichten worden gedacht.
INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
27
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
BULGARIJE
Maria PETKOVA OPEN SOCIETY FOUNDATION SOFIA Balscha Street, 1, bl.9, Kompl. Ivan Vazov 1408 SOFIA BULGARIA TEL. +359-2.919 32 531 FAX +359-2.951 63 48 E-MAIL
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Door de economische ineenstorting na de val van het communistisch regime en de moeilijke overgangsperiode, wordt Bulgarije nu geconfronteerd met een nieuw en ongewoon probleem, dat van de straatkinderen. Het probleem werd voor het eerst zichtbaar in het begin van de jaren ’90. De ineenstorting van de economie en de industriële herstructureringen veroorzaakten een felle daling van de levensstandaard, terwijl tegelijk de werkloosheid sterk toenam. Die kritieke situatie werd nog versterkt door het feit dat bepaalde gemeenschappen aan de rand van de maatschappij (voor 80% Romani) al altijd bestonden uit laaggeschoolde werkkrachten die slechts moeilijk toegang hadden tot de arbeidsmarkt. Zo werden honderden kinderen genoodzaakt om te bedelen of gewoon op straat te overleven. De maatschappelijke dienstverlening in Bulgarije beschikt niet over de nodige deskundigheid en inzicht in dit ernstige probleem om het oordeelkundig te kunnen aanpakken. Er wordt nu aan een herstructurering van de welzijnszorg gewerkt. Op institutioneel vlak wordt een meer flexibel en responsief sociaal vangnet gecreëerd om de nieuwe problemen aan te kunnen. Maar de maatschappelijke hulpverlening werd nog niet aan de nieuwe realiteit aangepast. Er bestaat geen regeringsprogramma voor de opvang van straatkinderen, en al evenmin een
institutioneel kader, noch nationaal, noch lokaal. Toch moet hier worden vermeld dat er onder de auspiciën van de President van de Republiek reeds drie rondetafelconferenties over het onderwerp werden gehouden, met name in 1993, 1996 en 1998. Die initiatieven leidden tot de oprichting van een informeel netwerk van NGO’s die in het veld werkzaam zijn. Zo zijn er verschillende organisaties die dagen nachtopvangcentra openhouden, werk geven, opvoedkundige projecten lanceren. Een aantal van die activiteiten krijgt financiële steun van de Europese Commissie in samenwerking met ChildHope UK, en van het Duitse en Zwitserse Rode Kruis. Het Resource Centre heeft onderdak gevonden in de kantoren van de Open Society Foundation (OSF) in Sofia. Het staat onder leiding van de nationale coördinator die alle informatie en literatuur over de problematiek van straatkinderen verzamelt en ter beschikking stelt van NGO’s en geïnteresseerde partners en van de 18 OSF informatiecentra die over het hele land zijn verspreid. De reactie van de NGO’s is zeer positief: zij raadplegen het beschikbare materiaal en bezorgen het Centrum ook alle relevante informatie. Het voortbestaan van het Centrum na afloop van het programma lijkt nu wel verzekerd. De OSF werkt momenteel aan de oprichting van een NGO Steunpunt onder leiding van een directeur die tegelijk lid is van het Nationaal Adviescomité. Na afloop van het programma Straatkinderen/Kinderen op straat, zou het Resource Centre worden opgenomen in het nieuwe NGO Steunpunt. Alle bestaande NGO’s werden gerepertorieerd (zij vroegen bijna allemaal financiële steun aan), de selectie werd gemaakt en de contracten zullen binnenkort worden ondertekend. NGO’s die in verschillende steden rond straatkinderen werken, hebben elkaar reeds bezocht maar het netwerk zal pas echt groeien als de geselecteerde projecten worden uitgevoerd. Het is de
28 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
bedoeling een soort van nationale task force te vormen met de betrokken NGO’s, de respectieve lokale en nationale overheden zoals het Ministerie voor Sociale Zaken, het Ministerie van Onderwijs enz., en met het Nationaal Adviescomité. Dat platform zou dan regelmatig bijeenkomen om overleg te plegen en gezamenlijke acties op touw te zetten. Daarna zal het Nationaal Adviescomité de zaak in handen nemen: de leiding over het programma op middellange termijn waarnemen, nagaan of de doelstellingen worden bereikt, de coördinator helpen om de geselecteerde projecten te implementeren, druk uitoefenen op de beleidsmakers op het vlak van kinderbescherming. Het Adviescomité zal ook het opleidingsprogramma helpen opstellen en wordt door de coördinator op de hoogte gehouden van de vorderingen en resultaten van het programma. In 1999 zullen twee of drie vormingsseminaries worden gehouden, maar de inhoud ligt nog niet helemaal vast. Afhankelijk van de specifieke behoeften van de NGO’s (zowel degene die door het programma worden gesteund als andere), zullen onderwerpen zoals projectbeheer, straathoekwerk, behoeften van straatkinderen, fundraising, aan bod komen. De Britse medewerkers van ChildHope hebben trouwens in Bulgarije reeds een aantal vormingsseminaries gegeven. De coördinator denkt ook aan vormingssessies over de rechten van het kind in samenwerking met Save the Children UK. De mediabelangstelling voor het programma was vrij groot. Zo werd de coördinator door de nationale radio-omroep uitgenodigd om deel te nemen aan een debat van drie uur en de vragen van de luisteraars te beantwoorden. Er werd een brochure uitgegeven over de rechten van straatkinderen, onder de titel “Wat weet je van straatkinderen?”. Elke vereniging organiseert een of andere activiteit om het publiek bewust te maken van de problematiek.
En bovendien zullen de geselecteerde NGO’s samen een informatiecampagne voeren. Voorts moet ook worden vermeld dat de NGO Free and Democratic Bulgaria elke maand een bulletin over de problemen van straatkinderen publiceert en opstuurt naar de bevoegde instanties. Er werd getracht de overheid bij de problematiek te betrekken in het kader van een ander programma van OSF: er werd voor de vertegenwoordigers van de respectieve ministeries en NGO’s een reeks workshops gehouden over kansarme kinderen en meer specifiek over straatkinderen/kinderen op straat en schoolverlaters. Maar het is nog te vroeg om te speculeren over mogelijke partnerschappen of om financiële plannen voor na het jaar 2000 te maken.
29
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
ESTLAND
Erki KORP TALLINN CHILD SUPPORT CENTRE Nomme Tee 19-27 11315 Tallinn ESTONIA TEL. +372-655.69 70 FAX +372-655.69 71 E-MAIL
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Op de rondetafelconferentie werden de volgende cijfers naar voren gebracht: Estland zou ongeveer 100 tot 200 straatkinderen tellen en 4000 tot 5000 kinderen die een groot deel van hun tijd op straat doorbrengen. De coördinator is goed geplaatst om de samenwerking binnen het netwerk te verstevigen en uit te bouwen. Vóór hij de leiding over de Open Estonia Foundation (OEF) overnam, was hij werkzaam binnen de Union for Child Welfare waar hij drie jaar aan een gelijkaardig programma werkte. Zo legde hij contact met tal van regionale en lokale overheidsinstanties en met verschillende NGO’s. In heel Estland zijn slechts een 1200-tal mensen werkzaam in kinderopvang en welzijnswerk. Er zijn ongeveer 200 NGO’s die op het vlak van kinderbescherming of sociaal werk actief zijn, waarvan er een 20- tot 30-tal rechtstreekser met straatkinderen werkt. Bij de voorstelling van zijn strategisch plan betreurde de coördinator het haast totale gebrek aan enige vorm van sociaal werk bij straatkinderen. Sterker nog, er zijn eigenlijk geen echte straathoekwerkers. Nu is het wel zo dat Estland pas in 1991 onafhankelijk is geworden, en dat de Pedagogische Universiteit van Tallinn en de Universiteit van Tartu ondertussen zijn gestart met een opleiding voor
maatschappelijk werkers, maar het aantal studenten en de opleiding zijn ontoereikend om aan de bestaande behoeften te voldoen. In grotere steden zoals Tallinn, Tartu, Narva, leven er beslist straatkinderen, een gevolg van de snelle maatschappelijke veranderingen en de daaruit voortvloeiende armoede. De kinderen worden almaar jonger en naar verluidt ook steeds gewelddadiger. Verschillende verenigingen trachten iets te doen aan die situatie. Zo werd in november 1997 door de Union for Child Welfare van Estland voor het eerst een conferentie georganiseerd om de aandacht van de samenleving op dat verwaarloosde probleem te vestigen. De Estonian Union for Child Welfare, de Estonian Children Foundation en het Rode Kruis van Estland zijn nu actief op dat vlak. Al die organisaties hebben behoefte aan vorming, informatie en onderlinge samenwerking, én aan financiële steun. Het zijn precies die lacunes die het programma Straatkinderen/Kinderen op straat tracht op te vullen. Het Resource Centre, dat het Tallinn Children Support Centre wordt genoemd, werd in februari opgestart. De werking is niet specifiek op de problematiek van straatkinderen toegespitst, maar men tracht alle kinderen te bereiken die problemen hebben op school, thuis of elders. Het centrum is in feite de vrucht van een partnerschap tussen het programma Straatkinderen/Kinderen op straat en het programma tegen kindermisbruik van het Open Society Institute. Het centrum is tijdens de week vier uur per dag open en iedereen kan er terecht voor informatie. De coördinator betreurt echter het tekort aan materiaal over straatkinderen in het Estnisch, daar de meeste documenten in het Engels zijn opgesteld. Het centrum organiseert ook opleidingen en vormingssessies voor leerkrachten, welzijnswerkers, enzovoort. Het beschikt over databanken
30 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
met alle gegevens over de instanties die op het vlak van maatschappelijk werk voor kinderen actief zijn, zowel overheidsorganen als andere instellingen en NGO’s. Verleden jaar werden drie brochures gepubliceerd: één over de databank, een andere over onderlinge samenwerking en een derde over netwerking. De nationaal coördinator van het programma Straatkinderen werkt momenteel aan een handleiding over de problematiek van straatkinderen in het Estnisch, die in juni zal verschijnen. De OEF is verantwoordelijk voor het Centrum. Die Stichting verleent haar volledige steun aan het Team tegen Misbruik van Kinderen en zal dat ook in het jaar 2000 blijven doen. Zij krijgt zelf support van de Union for Child Welfare en van het Zweedse Save the Children. Ook het Stadsbestuur van Tallinn kent enige steun toe. Het Centrum is nog paar pas operationeel: er wordt in deze fase nog veel informatie verzameld en men tracht via internet contacten te leggen met verschillende organisaties. Op 11 maart 1999 werd een rondetafelconferentie gehouden waarop de OEF 30 mensen had uitgenodigd die bijzonder goed met de problematiek van straatkinderen vertrouwd zijn. Het was een zeer vruchtbare ontmoeting, waarop het actieplan tot aan de zomer werd uitgewerkt. Het Nationaal Adviescomité kiest niet alleen de projecten die voor steun in aanmerking komen, maar gaat ook na welke de lacunes zijn in de lokale initiatieven, activiteiten en opleidingen, en stelt de coördinator daarvan op de hoogte. Het Comité komt vier keer per jaar bijeen en kijkt ook uit naar verdere financieringsmogelijkheden om de leefbaarheid van de initiatieven op langere termijn te waarborgen. De coördinator organiseert vormingssessies voor de negen geselecteerde projecten. Er zijn twee niveaus: het eerste voor de projectleiders (9 tot 14 mensen), het tweede voor de veldwerkers (18 mensen). De opleidingen vinden
om de maand of om de twee maanden plaats en omvatten ook een bezoek aan de gesteunde projecten en instellingen. Daarna volgen besprekingen en lezingen door deskundigen, onder meer over kinderpsychologie, netwerking, communicatie, organisatie-ontwikkeling, enzovoort. Ook de kinderpsychologie wordt op twee niveaus behandeld, net als conflictbeheersing. Twee psychologen verlenen hun medewerking aan het programma. Het budget voorziet de nodige middelen om die opleidingen en uitwisselingen tot in juli te kunnen voortzetten. Het Zweedse Save the Children zal eind augustus een vormingsweek in Boekarest organiseren. De coördinator hoopt in oktober een meeting of conferentie voor alle Baltische landen te kunnen organiseren. Toen de negen projecten waren geselecteerd en de OEF de contracten tekende, werden radio, televisie en pers uitgenodigd. Elke projectleider schreef een artikel over zijn project voor de lokale pers. Naar verluidt was de belangstelling vanwege de lokale media groot en werd er ruime aandacht aan besteed. De rondetafel in maart werd eveneens met een persconferentie afgerond en op verschillende televisiezenders werden uitvoerige reportages aan het gebeuren gewijd. Op de geplande bijeenkomst in oktober zullen ook politieke figuren worden uitgenodigd. De strategie die in Estland wordt gevolgd, is niet uitsluitend op straatkinderen gericht. Zo werd onlangs een nieuwe projectoproep gelanceerd onder het thema “Een kinderprobleem is ieders probleem”. De OEF heeft daarop niet minder dan 118 projectvoorstellen ontvangen van organisaties die met kinderen werken. Twaalf daarvan zullen door ons worden gesteund!
31
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
HONGARIJE
Monika ISTENES SOROS FOUNDATION Bolyai U.14 1023 BUDAPEST HUNGARY TEL. +36-1.212 48 00 FAX +36-1.315 02 01 E-MAIL
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Hoewel de omvang van het verschijnsel van straatkinderen in Hongarije bij gebrek aan enig grondig onderzoek moeilijk kan worden ingeschat, gaat het wel degelijk om een reëel en veelzijdig probleem. Zo zijn er meisjes van amper 10 of 12 jaar oud, vaak verkocht door hun ouders, die op het Rakocziplein in Boedapest of rond parkeerterreinen aan autosnelwegen rondhangen. Jongens van 15 of 16, voornamelijk van Hongaarse of Roemeense origine, eindigen in het prostitutiecircuit. Ook de jonge schoolverlaters vormen een probleem. Na de omwentelingen in 1989 houdt een aantal alternatieve scholen zich wel met probleemkinderen bezig, maar van echt maatschappelijk werk is eigenlijk nog geen sprake. De opening van het land naar het Westen heeft ook het aantal illegale immigranten sterk doen stijgen: zo komt 80% van de clandestiene kinderen uit Roemenië. Het gaat meestal om Romkinderen die aan Hongaarse volwassenen worden verkocht. Ze worden naar Hongarije gebracht waar ze gedwongen worden om op straat te werken of te bedelen. En hoewel de meeste jonge vluchtelingen uit Bosnië in de vluchtelingenkampen verblijven, belandt een aantal van hen toch in de illegaliteit. Bovendien bestaat er in Boedapest een grote Chinese gemeenschap van ongeveer 8000 mensen, waaronder een 3000-tal illegale immigranten. Naast die
groepen die specifiek zijn voor Hongarije, wordt het land ook geconfronteerd met drugsverslaafden, delinquenten, daklozen... Een aantal instanties tracht het probleem met de beschikbare middelen aan te pakken. De politie wordt vaak met de problematiek van straatkinderen geconfronteerd, zonder dat de politiemensen een aangepaste opleiding hebben gekregen. Overheidsinstellingen zoals de diensten voor jeugdbescherming, hebben grondige veranderingen ondergaan sinds in november 1997 de nieuwe wet op de kinderbescherming van kracht werd. Die instellingen vertoonden nog sterk te stempel van de centraliserende en collectivistische ideologie. Zij vangen honderden kinderen op maar moeten in bedenkelijke omstandigheden werken, en ondanks de goede bedoelingen van het personeel wordt er nog altijd op een ouderwetse en onpersoonlijke manier aan opvoeding gedaan. Het aantal tehuizen is sinds 1997 toegenomen: kinderen van 8 tot 12 jaar vormen nu leefgemeenschappen met hun opvoeders. Ook het netwerk van adoptieouders groeit en in de staatshomes werd het aantal kinderen beperkt. Opvangtehuizen geven tijdelijk onderdak en maaltijden aan jongeren tot 18 jaar, echter zonder morele of psychologische begeleiding. De crisistehuizen trachten het probleem van de straatkinderen op een grondiger manier aan te pakken. Zij zijn flexibeler dan de tijdelijke opvangtehuizen en er werken maatschappelijk werkers, wat in Hongarije een nieuw beroep is. De nieuwe wet op de kinderbescherming die in 1997 werd afgekondigd, creëert een nieuw netwerk van instellingen, de Child Welfare Assistance. Maar het zal nog enige tijd duren alvorens de verhoopte veranderingen ook werkelijkheid zullen worden, vooral omdat de financiële middelen ontoereikend zijn en veel instellingen nog ervaring moeten opdoen. Het Resource Centre verkeert nog in de projectfase. Het Nationaal Adviescomité heeft in
32 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
maart 1999 vergaderd met de instellingen die een aantal taken binnen dat centrum zullen uitvoeren. De geïnteresseerde instellingen werden verzocht om hun visie op het nieuwe centrum uiteen te zetten en de coördinator zal ze een bezoek brengen. Wanneer het selectieproces is afgelopen, zal het Centrum in juni in Boedapest worden opgericht. Het Centrum wil tegen het jaar 2000 een en ander bereiken. Het wil de samenwerking tussen de deelnemers aan het programma (organisaties en deskundigen) verbeteren, als link fungeren tussen de overheid en de openbare instellingen, lezingen organiseren voor iedereen die met straatkinderen te maken krijgt, de organisaties opnemen in een netwerk, een vormingsprogramma aanbieden, en ten slotte ook bijeenkomsten organiseren voor al wie een rol speelt in de kinderopvang en jeugdzorg. Uitwisseling van kennis en ervaring tussen de veldwerkers is eveneens een prioriteit. Dat is precies één van de opdrachten van het Nationaal Adviescomité. Vele leden van dat comité zijn werkzaam in openbare instellingen of geven les in sociaal werk aan de universiteit. Zij vervullen een belangrijke rol in het doorspelen van informatie en in het uitoefenen van druk op lokaal en nationaal niveau. Bovendien moet elk lid van het comité zich specialiseren in een bepaald deelgebied van de problematiek. Het Centrum moet de organisaties ook helpen bij de moeilijke taak om, na afloop van het programma, andere financieringsbronnen te vinden. In werkelijkheid zullen vele Hongaarse organisaties gedwongen zijn om hun werking na twee jaar stop te zetten, wegens gebrek aan financiële middelen. Het Resource Centre zal enerzijds ideeën doorspelen aan de NGO’s en anderzijds ook de overheid aanspreken over de financiële moeilijkheden waarmee die organisaties worden geconfronteerd.
Het netwerk staat nog in de kinderschoenen. De 14 organisaties die voor het programma werden geselecteerd, hebben een lijst ontvangen met de gegevens en werkzaamheden van de andere NGO’s. De coördinator rekent nu op de medewerking van een vakblad om de sector beter te informeren over wat er gebeurt. De 14 geselecteerde organisaties zijn in april 1999 bijeengekomen; dat was tegelijk de eerste keer dat zij elkaar ontmoetten en van gedachten konden wisselen. Hetzelfde geldt voor het vormingsprogramma. Twee leden van het Nationaal Adviescomité zullen de coördinator bijstaan om de behoeften van de NGO’s op dat vlak na te gaan; zij zullen een opleidingsprogramma voorstellen dat de coördinator zal uitvoeren. Er werd reeds een eerste vormingssessie gepland voor de maand mei waarin de volgende onderwerpen aan bod zullen komen: uitwisseling van informatie over organisatorische aspecten van de projecten (plaats, doelgroep, doel, aard van de problemen en oplossingen); consensus over de evaluatie van de resultaten van de projecten; nuttige vormen van samenwerking en de verwachtingen wat het Resource Centre betreft. Elke geselecteerde NGO mag twee mensen afvaardigen: de contactpersoon en een professioneel projectmedewerker. Een vragenlijst zal de behoeften van de NGO’s aan het licht brengen, op basis waarvan dan het onderwerp van de volgende vormingssessie, gepland voor oktober 1999, zal worden bepaald. In afwachting van de verdere uitvoering van die plannen (oprichting van het centrum, netwerking, vorming) worden reeds verschillende stappen gezet om de welzijnssector en het grote publiek voor de problematiek bewust te maken: interviews in de pers, een jongerenprogramma op TV over straatkinderen en dergelijke meer. De coördinator heeft ook een artikel voor een vakblad geschreven, terwijl de public relations verantwoordelijke van de Soros Foundation actief bezig is met een strategie om het onderwerp onder de aandacht van de media te brengen.
33
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
LETLAND
Solvita KALNINA SOROS FOUNDATION Brivibas Iela 40-44 LV-1050 RIGA LATVIA TEL. +371-7.505 066 FAX +371-7.505 067 E-MAIL
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Hoewel de cijfers over het aantal straatkinderen/kinderen op straat verschillen naargelang van de bron, zijn deskundigen het erover eens dat één derde van de Letse gezinnen om een of andere reden niet goed functioneert en dus mogelijkerwijs geen harmonische omgeving vormt waarin een kind zich goed kan ontwikkelen. In het strategisch plan dat de coördinator opstelde, worden daarvoor een tiental oorzaken opgesomd. Niet alleen de sociaal-economische factoren zoals de toenemende werkloosheid en het stijgende aantal echtscheidingen spelen een rol, maar het plan wijst ook op de gebrekkige samenwerking tussen de instellingen voor kinderopvang, het tekort aan professionalisme bij het personeel, de vele tegenstrijdigheden in de wetgeving, en de onvolkomenheden in het onderwijssysteem, wat onder meer is toe te schrijven aan de noodzaak om bijbaantjes te nemen om in het levensonderhoud te kunnen voorzien. Het Resource Center tracht momenteel een maximum aan informatie (boeken, tijdschriften, nieuwsbrieven, nationale en internationale wetten) te vergaren over de aanpak en methoden om het probleem van de straatkinderen op te lossen. Het Centrum heeft onderdak gevonden bij het NGO Centrum in Riga en richt zich tot alle belangstellende NGO’s en deskundigen. Dit en volgend jaar zal een budget voor de inrichting van het centrum worden vrijge-
maakt, voor het bestellen van boeken en tijdschriften en voor publiciteit. De toekomst van het Resource Center hangt af van het voortbestaan van het NGO Centrum in Riga, en van de activiteiten van het netwerk van NGO’s die door het programma Straatkinderen/Kinderen in de straat werden geselecteerd. Twintig organisaties maken deel uit van het NGO-netwerk voor Straatkinderen/Kinderen op straat. Gezien de toenemende belangstelling vanwege de welzijnssector, hopen wij dat het netwerk in de nabije toekomst nog zal uitbreiden. Vertegenwoordigers van diverse openbare en lokale instanties, zoals het comité voor jeugdzaken in het Parlement, de jeugdpolitie, de schoolraad en het overheidscentrum voor kinderbescherming en dergelijke meer, zullen worden gepeild naar hun verwachtingen ten overstaan van de NGO-sector en vooral van de organisaties die aan het programma deelnemen. Op die manier worden zij tegelijk op hoogte gesteld van de activiteiten van de NGO’s en kunnen zij een doeltreffende vorm van samenwerking ontwikkelen. Andere NGO’s hebben goed werk geleverd rond de verdediging van de kinderrechten in Letland. Hun inbreng is van groot belang en neemt toe, maar zij willen hun werking onafhankelijk houden. Organisaties zoals Save the Children en het Letse Children’s Fund zijn niet erg gemotiveerd om actief aan het NGO-netwerk voor Straatkinderen/Kinderen op straat deel te nemen, hoewel zij regelmatig op de hoogte worden gehouden van de activiteiten (meetings, opleidingen, enzovoort). Het Nationaal Adviescomité heeft de projecten geselecteerd, vertrekkend van een globale kijk op het probleem en de oplossingen ervoor. Het comité helpt en adviseert de nationaal coördinator bij de uitvoering van de strategische planning, neemt deel aan de evaluatie van de projecten en helpt bij de informatieverspreiding, vooral naar de overheid toe.
34 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
Aansluitend op de vraag van de NGO’s zullen de vormingssessies vooral de volgende onderwerpen behandelen: inzicht in de ontwikkeling van het kind en in het belang van relatievorming op jonge leeftijd; communicatie en conflictbeheersing; betekenis van geweld en hulp aan slachtoffertjes van geweld; straathoekwerking en straatkinderen; teamwerk en hulpmiddelen (vanwege de overheid, het lokale niveau, de NGO’s - onderscheid tussen de verschillende verantwoordelijkheden); bescherming van de rechten van het kind (wettelijke aspecten). Er werden reeds twee opleidingen gegeven over het werken met drugsverslaafden. Daaruit bleek de behoefte aan bijkomende vorming. Men is over het algemeen zeer enthousiast over het programma en veel organisaties uit het netwerk hebben er grote belangstelling voor; sommige nemen ook actief deel. Zo heeft het Leger des Heils zijn lokalen ter beschikking gesteld, wat de kosten helpt drukken. De coördinator heeft in december 1998 een persconferentie over het programma Straatkinderen/ Kinderen op straat georganiseerd om de media op de hoogte te stellen van de geplande acties en activiteiten. Verschillende journalisten hebben gevraagd regelmatig op de hoogte gehouden te worden. Het strategisch plan voorziet verder bezoeken ter plekke met de leden van het Nationaal Adviescomité, waarop ook de media zullen worden uitgenodigd. De belangstelling bij het grote publiek is momenteel vrij groot. Aan de activiteiten van de deelnemende organisaties en aan andere nationale en internationale acties wordt vrij veel aandacht besteed, bijvoorbeeld in een documentaire van 20 minuten in november 1997, in tal van artikels in de lokale pers, een lezing door de Union of the Intelligentsia in juni 1998. Bovendien heeft UNICEF net een tweedaags seminarie over straatkinderen en Aids georganiseerd en wordt een opstelwedstrijd voor leerlingen van de middelbare school uitgeschreven.
Voor de openbare instellingen is het probleem van de straatkinderen een prioriteit geworden, hoewel de verantwoordelijkheden op de verschillende beleidsniveaus nog niet goed zijn vastgelegd. Volgens de coördinator wint de NGO-sector voortdurend aan gezag en zouden bepaalde functies moeten worden gedelegeerd. Het is de taak van de overheid om structurele hervormingen door te voeren, om de kinderen in nood en hun families de nodige bijstand te geven, en om het preventiewerk in de scholen uit te breiden.
35
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
LITOUWEN
Zydre ARLAUSKAITE CHILDREN SUPPORT CENTER Saltoniskiu 58-106 2034 VILNIUS LITHUANIA TEL. +370-2.79 06 24 FAX +370-2.79 02 29 E-MAIL
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Het is moeilijk om het werkelijke aantal straatkinderen/kinderen op straat in Litouwen te bepalen, deels omdat de definities niet altijd even strikt worden toegepast en deels wegens het gebrek aan effectieve statistische methoden. Maar rapporten uit verschillende hoek melden dat er daadwerkelijk kinderen op straat leven: ze verkopen bloemen of kranten, wassen auto’s of bedelen in de hoofdstraten van de grotere steden. De overheid heeft reeds een aantal maatregelen getroffen. Zo heeft het Litouwse Parlement in 1995 de Conventie van de Rechten van het Kind geratificeerd, en werkte het Ministerie van Onderwijs en Cultuur in 1996 een nationaal programma ‘ter voorkoming van criminaliteit bij kinderen en jongeren’ uit dat door de regering in 1997 werd goedgekeurd. Sinds 1996 moeten zomerkampen die door overheidsorganisaties of door NGO’s worden georganiseerd verplicht kinderen uit ‘risicogroepen’ opnemen (25% van het totale aantal deelnemertjes). Ongeveer 15 organisaties werken rond straatkinderen. Hun werking bestaat uit seminaries en vormingssessies, vrijetijdsactiviteiten, medische verzorging, onderwijsprogramma’s, zomerkampen, zoeken van pleeggezinnen, ... en wordt financieel gesteund door de gemeenten, de parochies of het Ministerie van Onderwijs.
Toch gaat het nog steeds om versnipperde initiatieven, niet om een omvattend programma: veldwerkers noemen het ontbreken van een langetermijnvisie, de gebrekkige samenwerking en coördinatie, de behoefte aan vorming en geschoold personeel de belangrijkste problemen. Het Resource Centre is gehuisvest in het Children Support Centre, waar ook de nationaal coördinator werkt. Het Centrum beschikt over een bibliotheek met boeken over psychologie, methodologie en informatiekunde, artikels en publicaties over straatkinderen. Een database bevat alle gegevens over NGO’s, instellingen en privépersonen die op dat vlak werkzaam zijn. Daar kunnen ook details over opleidingen, seminaries, hulpmogelijkheden en dergelijke worden opgevraagd. En tot slot worden daar ook de meetings en vormingssessies gehouden. Alle NGO’s en mensen die met straatkinderen werken, werden door de coördinator op de opening van het Centrum uitgenodigd. Sommigen werken in kleine groepen en delen de schaarse middelen. Het netwerk groeit dus stilaan, er wordt reeds met grotere groepen gewerkt en er staan gemeenschappelijke activiteiten op stapel. Voor het strategische werk en voor de followup van de gesteunde projecten kan de coördinator rekenen op de deskundigheid van het Nationaal Adviescomité. Dat comité vergadert meestal om de twee maanden. Het heeft de projecten geselecteerd en wordt op de hoogte gehouden van de uitvoering ervan. Voorts adviseert het ook over de continuïteit op langere termijn van het programma. De belangrijkste behoeften op het vlak van vorming werden vastgesteld: kinderpsychologie, crisissituaties in het gezin, conflictbeheersing, fondsenwerving, opleiden van vrijwilligers, scholing en motivatie van de risicogroep. Er werd reeds een workshop over de psychologische problemen van straatkinderen georganiseerd en er staan nog vier vormingssessies op
36 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
het programma. Zij richten zich tot NGO’s, vrijwilligers die met straatkinderen werken, politieofficieren en leerkrachten die met die kinderen te maken krijgen. De nationaal coördinator staat in voor de organisatie van die vormingssessies. De media werden uitgenodigd op de opening van het Centrum. De coördinator en de ploeg van het Children Support Centre werden door de audiovisuele en de geschreven pers geïnterviewd. Zij hebben in Vilnius en in andere grote steden ook lezingen gehouden. Ten slotte onderhouden de psychologen van het Children Support Centre en de coördinator het contact met de overheid en overheidsinstellingen. In seminaries en lezingen werd de actuele situatie in Litouwen geschetst en er werden reeds enige concrete stappen gezet. Er werden ook rondetafelgesprekken gehouden om de onderlinge samenwerking te verbeteren en om het werk met risicogezinnen en -kinderen beter te organiseren. Verschillende lokale overheden en openbare instellingen verklaarden tot medewerking bereid te zijn. Er wordt nu gehoopt dat diezelfde lokale overheden, evenals het Ministerie van Onderwijs en het Ministerie van Arbeid en Sociale Zaken die bij de follow-up van het programma betrokken zijn, ook in de toekomst voor de nodige financiële steun zullen zorgen, vooral om de werking van het programma na het jaar 2000 voort te zetten. In dat opzicht is het onmiskenbaar een voordeel dat in het Nationaal Adviescomité ook vertegenwoordigers van de openbare instellingen zetelen, zoals politie-inspecteurs, directeuren van ministeriële departementen, enzovoort.
37
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
MACEDONIË
Suzana SAVESKA FACULTY OF PHILOSOPHY INSTITUTE OF SOCIAL WORK AND SOCIAL POLICY Bul. Krste Misirkov bb. 91000 SKOPJE MACEDONIA TEL. +389-91.600 021 FAX +389-91.600 021 E-MAIL
[email protected] E-MAIL2
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Het Resource Centre zal een integraal onderdeel vormen van de bibliotheek van het Institute of Social Work and Social Policy. Het zal informatie en literatuur over straatkinderen verstrekken. De belangrijkste boekwerken, zoals handleidingen over het werken met straatkinderen en kinderen in crisissituaties, zullen in het Macedonisch worden vertaald zodat zij voor alle geïnteresseerde partijen toegankelijk zijn. Het Centrum zal ook twee databases samenstellen: één over de NGO’s die met straatkinderen en kinderen in het algemeen werken, en één over straatkinderen. Die laatste zal bestaan uit persoonlijke files en moet efficiënter casework mogelijk maken. Het genoemde instituut voor maatschappelijk werk en sociaal beleid zal met het Resource Centre meewerken, onder meer in de vorm van professionele begeleiding bij het organiseren van opleidingen, professionele counseling en supervisie van de NGO’s. De studenten van het instituut zullen het Centrum bijstaan in zijn activiteiten, op vrijwillige basis. De leiding over het Centrum is in handen van de nationaal coördinator die ook de werkzaamheden van de geselecteerde NGO’s zal coördineren. De relatie tussen het Centrum, de nationaal coördinator en het Adviescomité zal
afhangen van de strategie die wordt uitgewerkt. Het Resource Centre zal ook na 2000 aan het vooropgestelde doel voortwerken en de nodige informatie bezorgen aan alle structuren die met de problematiek van de straatkinderen begaan zijn. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de infrastructuurwerken. Er werden reeds drie van de vier overeenkomsten met NGO’s ondertekend. Wanneer de werken in het Centrum klaar zijn, zullen het bestaan van het Centrum en zijn doelstellingen onder de aandacht van het grote publiek worden gebracht. Men zal ook de belangstelling van de media voor het werk van het Centrum trachten te vergroten, zodat een meer gerichte belangstelling van alle relevante doelgroepen mogelijk wordt. Eén van de belangrijkste taken van het Centrum is een netwerk doen ontstaan tussen alle relevante organisaties (zowel gouvernementele als niet-gouvernementele) die rond de problematiek van straatkinderen werken of ermee in contact komen, of die actief zijn op het vlak van kinderbescherming in het algemeen. Alle dergelijke NGO’s zullen in een brief op de hoogte worden gebracht van het initiatief en uitgenodigd worden om van de voorzieningen gebruik te maken. Alle belangstellenden kunnen een beroep doen op de diensten van het Centrum. Het Resource Centre zal ook vormingssessies organiseren en coördineren. Deze zullen in twee fasen worden gegeven, zoals werd gepland. De inhoud ervan zal worden afgestemd op de concrete behoeften van de deelnemende NGO’s. De sessies zullen worden geleid door professionele welzijnswerkers uit eigen land en door wetenschappers. Indien nodig zal een buitenlands deskundige worden uitgenodigd. Dergelijke vormingen zullen worden georganiseerd ten behoeve van de geselecteerde NGO’s en de overheidsinstellingen die daarvoor belangstelling hebben.
38 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
Wat de mediastrategie betreft, zal het Resource Centre de contacten verzorgen en al het mogelijke doen om de belangstelling van het grote publiek voor de problematiek van de straatkinderen te wekken, zodat de nodige bescherming vanuit de samenleving kan komen. Het Resource Centre zal persbriefings organiseren over de opstarting en vordering van de diverse projecten. De activiteiten van het Centrum zullen ook op de lokale televisiestations aan bod komen. De nadruk zal daarbij niet liggen op het Centrum zelf, wel op de NGO’s die met straatkinderen werken. Het centrum zal regelmatig persberichten doorgeven aan alle staatsen lokale kranten, en aan de radio- en televisiestations.
39
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
POLEN
Monika KULIK FOUNDATION FOR POLAND ul. Szpitalna 5/5, III Floor 00-031 WARSZAWA POLAND TEL. +48-22.828 9128 FAX + 48-22.828 9129 E-MAIL
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Wie zijn de ‘straatkinderen’ in Polen? Het zijn kinderen die het grootste deel van hun tijd op straat doorbrengen omdat ze thuis niet eens een minimum aan materiële en emotionele geborgenheid vinden. De straat is hun thuis en hun leerschool, de plek waar ze mensen ontmoeten en werken. Het probleem van de straatkinderen is in Polen niet zo acuut als in Brazilië, Afrika of in de zwarte getto’s in de Verenigde Staten. De Poolse straatkinderen weten meestal wel wie hun ouders zijn en gewoonlijk slapen ze ook thuis. Maar emotioneel zijn ze thuisloos. Ze leven in armoede en hun ouders hebben vaak veel problemen, onder meer verslaving. Toch gaan die kinderen min of meer regelmatig naar school. Ze verdienen een cent door te bedelen, kruimeldiefstallen te plegen, auto’s te wassen of te bewaken, spulletjes te verkopen, soms caddies naar de supermarkten terug te brengen, of nog in de prostitutie. Volgens schattingen zou 13,5% van de 6- tot 18-jarigen in disfunctionele gezinnen leven. De gesloten opvoedingsgestichten voor jongeren zijn vaak kweekscholen voor delinquenten. De kinderen lopen er weg, en keren dan naar hun vroegere omgeving en familie terug, ook als die een nadelige invloed hebben. Meestal wordt te laat met een of andere vorm van therapie gestart; de kinderen zijn dan reeds 13 tot 14 jaar oud, wat de kans op resultaten verkleint. Het programma Straatkinderen/Kinderen op straat ging in Polen in 1997 van start met een
ontmoeting tussen vertegenwoordigers van organisaties die met kinderen werken. Zij stelden een verslag op voor de Koning Boudewijnstichting. Het programma wil de situatie van de straatkinderen verbeteren en ze helpen bij hun reïntegratie in de samenleving door een alternatief opvangsysteem uit te werken en de samenwerking tussen de betrokken NGO’s te verbeteren. Het Resource Centre bevindt zich in Lodz, in het hoofdkantoor van de NGO Monar en wordt door een lid van die NGO beheert. Het Centrum verzamelt informatie over Poolse NGO’s die met kinderen bezig zijn. Tot nu toe heeft het Centrum gegevens ingezameld over meer dan 170 dergelijke organisaties in heel Polen. Het verzamelt ook documentatie over projecten en wetten, zowel uit Polen als daarbuiten, evenals Poolse en Europese publicaties over dat onderwerp. De toekomst van het Centrum na 2000 is nog vrij onzeker. De leiding van het programma zou het Centrum willen opnemen in het netwerk van organisaties die met straatkinderen werken. Er werd reeds aan 30 tot 40 organisaties voorgesteld om samen een netwerk te vormen. De nationaal coördinator, een socioloog, heeft een vormingsprogramma uitgewerkt: de vormingssessies moeten vooral een forum zijn waar de NGO’s die door het programma financieel worden gesteund, hun ervaringen kunnen uitwisselen. Er werden reeds opleidingen gegeven over onderwerpen die door de organisaties zelf werden aangebracht. Er werden ook studiebezoeken afgelegd waarbij telkens een vertegenwoordiger van de desbetreffende organisatie het project en de methodologie aan de anderen voorstelde. Het programma doet ook aan bewustmaking bij het grote publiek door de media uit te nodigen op conferenties, door journalisten in contact te brengen met NGO’s en ze regelmatig over
40 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
het onderwerp te informeren. Dat is één van de taken van het Nationaal Adviescomité. In dat comité zetelen een paar belangrijke figuren (afgevaardigden van het Ministerie van Onderwijs en van Justitie, van de Universiteit van Lodz, enzovoort). Zij moeten het comité enige bekendheid geven en lobbywerk doen. Het Comité moet ook de nodige fondsen vinden om de leefbaarheid van het programma op langere termijn te verzekeren.
41
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
ROEMENIË
Iulia VRAJITORU FEDERATION OF NGO’S ACTIVE IN CHILD PROTECTION B-dul Decebal nr 4, BL. S 11, Sc. 1, Et. 3, Ap. 9, Sector 3 71102 BUKAREST ROMANIA TEL. +40-1.320 80 65 FAX +40-1.320 80 65 E-MAIL
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Het programma Straatkinderen/Kinderen op straat ging in Roemenië in september 1998 van start als een gezamenlijk initiatief van de Koning Boudewijnstichting en de Open Society Foundation van Roemenië. De Roemeense FONPC, dat is de koepel van niet-gouvernementele organisaties voor kinderbescherming, is verantwoordelijk voor de uitwerking en implementering van het programma. Het Resource Centre is reeds verschillende maanden operationeel. Het werd opgericht in samenwerking met de stad Boekarest (die zorgt voor de lokalen, verwarming en elektriciteit), de Roemeense regering, meer bepaald het departement Kinderbescherming, en de organisatie Save the Children die instaat voor de salarissen, meubels en apparatuur. Het Centrum wordt geleid door een verantwoordelijke van Save the Children. De programmacoördinator houdt toezicht op de activiteiten. Het Centrum werkt met drie professionals: een jurist, een verantwoordelijke voor de relaties met de andere NGO’s en een programmeur. Het Centrum beschikt momenteel over een vrij complexe databank, die met de hulp van andere experts nog zal worden uitgebreid en over een lokaal waar de NGO’s en de lokale en centrale overheidsinstanties kunnen vergaderen. Er werd
reeds een overeenkomst afgesloten met 15 NGO’s die met straatkinderen werken. Het Centrum stelt ook informatie ter beschikking, zowel rechtstreeks als via een maandelijks bulletin. De activiteiten van het centrum lopen volgens drie krachtlijnen: partnerschappen tussen NGO’s en overheid in de hand werken door vergaderingen over specifieke onderwerpen te beleggen, gezamenlijke projecten coördineren en vormingssessies houden. Ook op langere termijn ontbreekt het niet aan een doel. Het Centrum wil een studie over het probleem van de straatkinderen in Roemenië op touw zetten, een overzicht maken van alle sociale diensten die op dat vlak actief zijn, ze informeren over doel en bestaan van het Resource Centre, een gemeenschappelijke strategie uitwerken voor de bescherming en reïntegratie van straatkinderen en partnerschappen tussen de betrokken NGO’s tot stand brengen. Daarnaast zal het Centrum ook het grote publiek beter informeren en wil het een mentaliteitswijziging bewerkstelligen. De hindernissen zijn echter talrijk. Veel NGO’s blijven los van elkaar werken, beconcurreren elkaar zelfs. Verschillen in aanpak leiden zelfs tot conflicten die een negatieve invloed hebben op de kinderen. In die omstandigheden is het ook moeilijk om informatie over de kinderen te verzamelen, zelfs wanneer zij door officiële organisaties worden geholpen. Maar het Centrum blijft zich inspannen om een goed gestructureerde instelling te worden die degelijke informatie verstrekt om de reïntegratie van straatkinderen te vergemakkelijken. Het Nationaal Adviescomité bestaat uit zeven leden en heeft de projecten geselecteerd die voor steun in aanmerking komen. Het volgt de vordering van het programma en adviseert over de te volgen strategie, in nauwe samenspraak met de coördinator. Deze heeft ook een systeem voor technische en financiële followup van de 5 geselecteerde NGO’s uitgewerkt.
42 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
Na zes maanden wordt een meer globale evaluatie gemaakt. Er werd reeds een netwerk opgericht: het Resource Centre werkt samen met 20 NGO’s en met het Departement voor Kinderbescherming van de centrale overheid. Zij zetten samen activiteiten op touw die de straatkinderen rechtstreeks ten goede komen. Het Centrum heeft van het Programma een modem en internetaansluiting gekregen, net als de vier andere NGO’s. Zo kan de maandelijkse nieuwsbrief van het Centrum via het internet worden opgevraagd, evenals de andere informatie in de database. Er wordt gehoopt dat het stadsbestuur van Boekarest na 2000 de financiële en organisatorische verantwoordelijkheid voor het Centrum zal overnemen. Het Departement Kinderbescherming zou daarnaast gelijkaardige centra in andere grote steden zoals Timisoara, Craiova, Constanta, Lasi, moeten oprichten, want ook daar stijgt het aantal straatkinderen onrustwekkend. Wat de behoeften inzake vorming betreft, hebben de NGO’s een vragenlijst ingevuld en een open discussie gevoerd, wat tot een aantal conclusies heeft geleid. Er bestaat vooral een behoefte aan vorming over fondsenwerving en projectbeheer. Voorts laat de communicatie tussen de NGO’s die met straatkinderen werken te wensen over. Een vormingsessie over de aanpak van straatkinderen zou welkom zijn en zou tegelijk de communicatie tussen de leiding van de NGO’s en de andere actoren in het veld vergemakkelijken. Op grond van dat onderzoek werd dan een actieplan voorgesteld: met de steun van de Foundation for the Development of Civil Society werd een managementtraining van 4 dagen aangeboden. De eerste module over fondsenwerving in februari werd gevolgd door 15 vertegenwoordigers van 9 NGO’s. Twintig NGO’s
die in Boekarest met straatkinderen werken, zullen een opleiding in projectbeheer kunnen volgen en de werking van hun organisatie kunnen evalueren tijdens een tweede module. Voorts is ook de constructieve uitwisseling van ideeën één van resultaten die van die sessies worden verwacht. Er wordt een tweedaagse workshop gegeven over de minimumnormen die de NGO’s in hun werking met straatkinderen moeten respecteren, en over communicatiestrategieën naar het grote publiek toe. Ongeveer 40 vertegenwoordigers van NGO’s uit Boekarest en van bevoegde autoriteiten zullen eraan deelnemen. In september volgt een andere tweedaagse workshop over de rechten van het kind en over de communicatiestrategieën tussen al degenen die met straatkinderen werken. Die workshop richt zich niet alleen tot de NGO’s en de directie van de Kinderbescherming, maar ook tot politiemensen, met de bedoeling om gemeenschappelijke programma’s uit te werken en een gezamenlijk interventienetwerk tussen NGO’s en overheid te kunnen oprichten. Voor dat vormingsproject werd bij UNICEF financiële steun aangevraagd.
43
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
SLOVAKIJE
Michal SIMKO CHILDREN OF SLOVAKIA FOUNDATION Hviezdoslavovo nam. 20 811 03 BRATISLAVA SLOVAKIA TEL. +421-7.54 41 74 30 FAX +421-7.54 43 11 43 E-MAIL
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Het probleem van de straatkinderen is de jongste jaren in Slovakije sterk in omvang toegenomen. Dat komt ten dele doordat het Slovaakse sociale systeem de politieke en sociale omwentelingen die zich in het begin van de jaren ’90 hebben voorgedaan, niet aankan. Eén van de erfenissen van het communisme zijn de enorme slaapsteden met talloze flatgebouwen, zonder voorzieningen voor ontspanning en vrije tijd. Veel jongeren brengen er de hele dag op straat door en komen zo met drugs in aanraking. Petrzalka in Bratislava is zo’n immense slaapstad en telt 150 000 inwoners. De gemiddelde leeftijd van de verslaafden ligt laag: de jongeren zijn meestal tussen 14 en 19 jaar oud. Ook het eerste contact met drugs gebeurt op jonge leeftijd, soms beneden de 10 jaar. Zo maar eventjes 62% van alle jonge drugsverslaafden van Slovakije woont in Petrzalka. Er zijn ook veel Romani-nederzettingen, vooral in het oosten van het land. Veel jonge mensen leven er samen met hun ouders en familie in zeer armoedige omstandigheden. Door hun lage scholingsgraad zijn zij de eersten die hun baan verliezen. In sommige streken is meer dan 80% van de Rom werkloos. Sommige ouders gaan zover dat zij hun kinderen niet naar school laten gaan om meer financiële hulp te krijgen (bestemd voor probleemkinderen).
Naast die twee categorieën, die specifiek zijn voor Slovakije, zijn er ook andere kinderen op straat. Kinderen die in grote steden bloemen verkopen. Het zijn meestal Romani. In veel gevallen worden zij door hun ouders gedwongen om op die manier geld te verdienen. Ook veel jonge drugsverslaafden belanden in de kleine misdaad om aan geld te geraken. Echte kinderbendes zijn er in Slovakije niet. Maar de toenemende werkloosheid onder de jongeren zou dat probleem kunnen doen ontstaan. Openbare instanties (Ministerie van Onderwijs, Ministerie van Arbeid, Sociale Zaken en Gezin) richten nu consultcentra op, centra voor kinderpsychiatrie, sociale diensten. Maar dergelijke centra werken maar aan één specifiek aspect van het probleem en de samenwerking stelt niet zoveel voor. Er bestaan nog geen echte staatsinstellingen en de NGO’s geraken maar moeilijk aan de nodige financiële middelen. Er is ook een gebrek aan professionalisme. Tot in 1989 viel het maatschappelijk beleid onder de verantwoordelijkheid van de “sociaal curatoren”. Hun rol is sindsdien veranderd, maar hun functie is nog altijd onduidelijk: zij worden verondersteld de kinderen te beschermen, maar hebben ook de bevoegdheid om ze in instellingen te plaatsen. In Slovakije zijn heel wat organisaties actief die met specifieke groepen werken: drugsverslaafden, mishandelde kinderen, seksueel misbruikte kinderen, Rom-kinderen, enzovoort. In het hele land worden crisiscentra geopend. Psychologen, maatschappelijk werkers, studenten-vrijwilligers, trachten er professioneel werk te leveren. Maar zij slagen er nog niet in om het hele gamma van dienstverlening te brengen. Zo is er een tekort aan straathoekwerkers die zich met marginale groepen bezighouden, of aan centra met een lage drempel, ondanks de dringende behoefte daaraan. In het algemeen zijn de verenigingen die op informele basis ontstaan, veel beter georganiseerd dan sommige
44 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
openbare instellingen, die zich vaak beperken tot het geven van wat onpersoonlijke, goede raad. In het algemeen worden de christelijke centra de meest effectieve genoemd, omdat zij met elk kind apart werken, ongeacht zijn afkomst of religie. De NGO’s hebben natuurlijk te kampen met een grote behoefte aan geld. Geld om de voorzieningen te financieren, de lonen te betalen, een uitrusting aan te schaffen, enzovoort. Voorts moet er ook een goed communicatiesysteem komen tussen de verschillende instanties, moeten de bestaande wetten ter bescherming van degenen die met straatkinderen werken worden nageleefd. Ook de behoefte aan vorming en concrete informatie is groot. Te weinig centra zijn dag en nacht open, er is een tekort aan goed opgeleid personeel, aan coördinatie. Er bestaat geen opvang voor gezinnen met zware problemen, geen onderzoek, geen behoefteanalyse. Er moet dringend deskundigheid uit de West-Europese landen worden ‘geïmporteerd’. Het Resource Centre in Slovakije wordt nu Inquiry and Documentation Centre Street Child (IDC) genoemd. De opstarting verloopt zoals gepland: de lokalen zijn bijna klaar, de databases worden aangevuld en er worden nieuwe contacten gelegd met 16 organisaties uit de buitenwijken van Bratislava. Het Centrum hoopt over twee jaar volledige gegevens te hebben ingezameld over organisaties die rechtstreeks met straatkinderen werken en over deze die aanverwante problemen aanpakken (drugs, Rom-minderheden, ..). Het is de bedoeling die informatie aan donor- en partnerorganisaties te kunnen doorgeven. De coördinator heeft acht organisaties aangesproken over het netwerk. Zij zullen vanaf augustus 1999 toegang hebben tot dat netwerk. Man in Crisis zal instaan voor de vorming, die in Nitra wordt gegeven. De coördinator heeft contact met de verschillende doelgroe-
pen. Het Resource Centre en het Opleidingscentrum onderzoeken de mogelijkheid tot samenwerking, met de hulp van het Nationaal Adviescomité. Na afloop van de selectie belegt het Adviescomité om de drie maanden een vergadering met de coördinator om de uitvoering van de projecten te kunnen volgen en om na te gaan of het programma nog steeds beantwoordt aan het strategisch plan dat door de coördinator werd uitgewerkt. De coördinator heeft de NGO’s ook een vragenlijst bezorgd om hun behoeften inzake vorming te kennen. De antwoorden zullen in april worden geanalyseerd. Er bestaan plannen om drie driedaagse seminaries voor ongeveer dertig NGO-leden te organiseren, evenals een tweedaags seminarie voor 120 NGO-personeelsleden. De opleiding wordt gegeven aan acht geselecteerde organisaties, en aan een vijftiental andere verenigingen die met straatkinderen te maken krijgen. Het project wordt door het Ministerie gesteund en er zullen verschillende psychologen en deskundigen aan meewerken. Er is ook een vergadering gepland met SLONAD (het Slovaakse Hope for Children) en met UNICEF, die reeds met het Ministerie aan een nieuwe sociale wetgeving werken.
45
STRAATKINDEREN K I N D E R E N O P S T R A AT
TSJECHIË
Katerina SCHMIDOVA OPEN SOCIETY FUND PRAGUE Seifertova 47 PRAHA 3 - 130 00 CZECH REPUBLIC TEL. +420-2.62 79445 FAX +420-2.62 79444 E-MAIL
[email protected] NATIONAAL COÖRDINATOR
Wij hebben het in Tsjechië gewoonlijk over “kinderen op straat” en niet zozeer over “straatkinderen”. Er bestaat geen gedetailleerde analyse van de hele problematiek van straatkinderen in Tsjechië; het onderwerp duikt meestal op in verband met andere problemen zoals drugs en prostitutie. De probleemgroep omvat zowel jonge prostituees die in spoorwegstations actief zijn, sleutelkinderen die in de nieuwe woningblokken leven, als Roma-kinderen of jongeren die in verlaten gebouwen, kelders en kraakpanden wonen (meestal druggebruikers). Op overheidsniveau werd in het kader van het sociaal preventieprogramma in 1993 een aantal antennes van het Departement voor Maatschappelijke Preventie opgericht. Binnen die departementen werd een nieuwe functie gecreëerd, die van maatschappelijk assistent-straathoekwerker. Tegenwoordig zijn 33 dergelijke hulpverleners actief. Zij concentreren zich voornamelijk op risicojongeren en brengen het grootste deel door op straat, de natuurlijke leefomgeving van die jongeren. Zij werken rechtstreeks met drugsverslaafden en jonge delinquenten, maar ook met alle groepen die op dat vlak gevaar lopen. De overheidsinstellingen kunnen echter niet tegemoetkomen aan alle behoeften van de verschillende doelgroepen. Dat verklaart waarom nieuwe projecten op niet-gouvernementeel vlak werden opgestart
(gemeenschapscentra, liefdadigheidsinstellingen, K-centra). De NGO’s trachten de problemen van de kinderen op een soepeler manier op te lossen en zij staan meer open voor de noodzaak om ook buiten de hoofdstad aan straathoekwerk te doen. In 1997 werd de Vereniging van straathoekwerkers opgericht. Die instantie geeft het Ethum-bulletin uit, een vakblad over straathoekwerk en andere aanverwante onderwerpen. Dat bulletin zal in het kader van dit project enige steun ontvangen. De lacunes zijn verder groot: de bestaande NGO’s beschikken over onvoldoende financiële middelen, ofwel bestaan er in bepaalde gebieden helemaal geen dergelijke organisaties. Het Programma kent financiële steun toe aan acht organisaties. Het gaat meestal om gemeenschapscentra (lage drempel), om organisaties die met jonge prostituees in Praag werken, en om de Vereniging van Sociaal Assistenten in Pilsen. Het Resource Centre zal binnenkort in Brno worden opgericht, in de lokalen van de NGO Ratolest (voorheen Lata). Er wordt een budget van 3000 dollar ter beschikking gesteld om een bibliotheek samen te stellen met nationale en internationale publicaties en boeken, evenals een databank over alle NGO’s en overheidsinstellingen die rond straatkinderen werken. Het Centrum zal ook alle informatie verzamelen over de verschillende programma’s, activiteiten en dergelijke meer. Alle NGO’s werden opgespoord en gecontacteerd. De meeste hebben erin toegestemd om in een netwerk te worden opgenomen en beloofden hun medewerking. Op de vormingssessies zullen zij elkaar regelmatig kunnen ontmoeten en ervaringen uitwisselen. De taak van het Nationaal Adviescomité, waarin vier vertegenwoordigers van openbare instellingen zetelen, bestaat voornamelijk in het doorgeven van informatie over straatkinderen, het selecteren en evalueren van de NGO’s die
46 INITIATIEVEN OP NATIONAAL NIVEAU
voor steun in aanmerking komen, het definiëren van de behoeften op het vlak van vorming, wat ten dele gebeurt op basis van een vragenlijst die naar de verenigingen in het veld werd opgestuurd. Verschillende onderwerpen zullen op die manier aan bod komen: fundraising, projectbeheer, communicatie, psychologie en pedagogie... . Die thema’s zullen worden behandeld op drie grote weekendsessies en op de maandelijkse vergaderingen van één dag. De coördinator is rechtstreeks verantwoordelijk voor het vormingsprogramma. Hij moet ook een follow-up-procedure uitwerken en de uitwisseling van informatie, kennis en vaardigheden bevorderen. De pers zal op de hoogte worden gesteld van de opening van het Resource Centre. Binnenkort verschijnt ook het jaarverslag van het Open Society Fund waarin een beschrijving van het programma Straatkinderen/Kinderen op straat werd opgenomen. In maart werd een belangrijke conferentie gehouden waarop de NGO’s en de overheid de kans kregen om van gedachten te wisselen over hun ervaringen met de verschillende vormen van straathoekwerk. Tot slot is momenteel in Tsjechië een debat aan de gang over de nieuwe Wet op de Maatschappelijke Bijstand die ook voor het werken met straatkinderen gevolgen zal hebben. Daarnaast werden ook met UNICEF contacten gelegd om een studie over de problematiek van straatkinderen te maken.
KORTE BESCHRIJVING VAN DE ONDERSTEUNDE PROJECTEN
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
B U L G A R I A
PLACE
Varna
ORGANISATION
GAVROCHE ASSOCIATION
ADDRESS
UL. Voinishka 3A TEL / FAX
•
9000 Varna
+359-52.300 229 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
The Socialisation of Homeless Children
RESPONSIBLE PERSON
M ARIA P ROHASKA
The association was formed in 1995 and runs a day and night Childcare Centre for homeless children under 16. Since the beginning of the current school year 19 children have sheltered in the centre and regularly attend classes at the local school. The current project aims to improve the quality of the work both in the Centre and on the streets in terms of better advice and help on hygiene, health and schooling, to increase the number of children targeted, develop their social skills, and conduct a publicity campaign to raise public awareness of the problem. The programme involves the hiring of two full time teachers to help the children with their homework, one nurse, and two full time street staff to provide support and contact with the families and authorities.
PLACE
Burgas
ORGANISATION
CARITAS CATHOLIC ORGANISATION, BURGAS
ADDRESS
1 Elin Perin St TEL / FAX
•
8000 Burgas
+359-56.840 209
PROJECT NAME
A Better World for Homeless Children
RESPONSIBLE PERSON
N INA P IPEROVA
The organisation has contributed to establishing two Roncalli Homes for homeless street children. The current project targets children between 5 and 14 and aims to help them build strengths to cope with life without the support of their parents, and to protect them from drugs and crime. The programme includes educational help (drawing, music, languages, sports) and health care, as well as hikes and games in the summer. Staff will be trained for improved interaction and conflict resolution with the children, and a team will be formed comprising a co-ordinator,, assistants, and educators. It is hoped that these educational activities will foster their natural desire to play and learn and enable them to distinguish right from wrong.
49
50
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
B U L G A R I A
PLACE
Haskovo
ORGANISATION
CHANCE AND PROTECTION ORGANISATION
ADDRESS
“Tsar Osvoboditel” 4, fl. 2, off 1 TEL
•
6300 Haskovo
+359-38.6 21 38 FAX +359-38.2 41 92 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Day-care Centre for Homeless Children
RESPONSIBLE PERSON
M ALINA S LAVOVA
The association is active in work with homeless/potentially homeless children, and also organises care for mentally handicapped children and those who are especially gifted (through scholarships). The current project aims to establish and operate a day-care centre for homeless children providing health care, legal advice, relaxation and educational programmes to improve social integration. 35 children from the Haskovo region are already involved, and the centre is open from 8am to 4pm daily. It is located next to the Social Care Complex but needs maintenance work to ensure proper water and electricity supply. Efforts will be made to attract interest and support from local businesses and to raise public awareness.
PLACE
Sofia
ORGANISATION
THE FREE AND DEMOCRATIC BULGARIA FOUNDATION
ADDRESS
24, Venelin str. ent 2 TEL / FAX
PROJECT NAME
•
1000 Sofia
+359-2.988 82 73 E-MAIL
[email protected]
New Prospects for the Development of the ‘Faith, Hope and Love’ Centre for Homeless Children
RESPONSIBLE PERSON
N ADYA N EDKOVA
The FDBF runs several programmes including some for street children, with a Childcare Centre for homeless children called ‘Faith, Hope, and Love’, an Information Centre on Homeless Children, Civil Society conferences, journalism prizes and Outward Bound courses for socially disadvantaged young people. The current project concerns the Childcare Centre, which has handled over 300 children since it started at the end of 1995 and is now frequented by 30 to 40 children a day, aged between 3 and 16. A team of experts also communicates regularly with 180 children who are still living on the streets, offering free medicines and advice. The Centre itself has a staff of 14, working on education, music, arts and crafts, as well as health care. A homeless children helpline is also planned within the project, which should improve the effectiveness and scope of the work in the streets.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
B U L G A R I A
PLACE
Russe
ORGANISATION
SOCIETY FOR PREVENTATIVE WORK - ‘SOCIETY - X’
ADDRESS
21 Petko D. Petkov str Ent B ap 1 TEL
•
7000 Russe
+359-82.484 661 FAX +359-82.229 612
PROJECT NAME
Socialization of Street Children
RESPONSIBLE PERSON
D R S IMEON T ODOROV
The Society has been working with underprivileged children for 4 years and has experience with drug users, young prostitutes and violence. The current project is an addition to the existing shelter for street children in Russe, run by the Bulgarian Red Cross. The programme includes outreach work, informal education in a day centre, practical support with food and clothing, and contact with families where possible.
PLACE
Burgas
ORGANISATION
“HOPE” ASSOCIATION
ADDRESS
20 Slivnitcha str. TEL / FAX
•
8000 Burgas
+359-56.42 281
PROJECT NAME
Knowing Child School
RESPONSIBLE PERSON
B ILIANA G ITAROVA
Hope Association works in the Roma quarter of Burgas and is co-operating with the Bulgarian Red Cross in this project. It aims to provide informal education for 24 street children, split into two age groups, in a class room/day centre. The children will spend 4 hours a day there, the 12 younger children on weekdays and the older ones over the weekend. A Roma person will act as a mediator to support the children, most of whom do not speak Bulgarian. All necessary educational materials as well as food will be provided.
51
52
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
B U L G A R I A
PLACE
Plovdiv
ORGANISATION
BOARD OF TRUSTEES ‘’RADA KIRKOVITCH’’
ADDRESS
Dimiter Tchonchev 11 TEL
•
4000 Plovdiv
+359-32.64 16 22 FAX +359.32 86 41 92
PROJECT NAME
Creation of a home for Street Children
RESPONSIBLE PERSON
A LEXANDRINA K OSTOVA
The organisation works in Plovdiv in co-operation with the Municipality, the Regional Centre for social care, and the NGO centre. The latter started a shelter for street children funded by the PHARE programme, with the Regional Centre for social care currently covering the running costs. The Board’s project involves outreach work as an addition to the shelter, support for children outside it, equipment of the shelter (educational materials, TV etc.), relations with the parents and permanent contact with institutions who can accommodate children.
P R O J E C T S
C Z E C H
R E P U B L I C
PLACE
Prague
ORGANISATION
ROZKSBEZ RIZIKA
ADDRESS
Bolzanova 1 TEL
•
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
Prague 1
+420-2.242 344 53 FAX +420-2.242 361 62
PROJECT NAME
‘’Not to be the same like mother’’
RESPONSIBLE PERSON
M ARTINA Z IKMUNDOVÁ
The organisation does outreach work and provides a counselling centre for teenage prostitutes and their children, including diagnosis and treatment of STDs. The project targets 50 girls in these two groups and aims to re-socialise these marginalised girls and their young children. The programme comprises three aspects: work with the mother on developing positive attitudes towards their child and advice on basic education; crisis intervention with girls on the street for the first time, with counselling, music and biblio-therapy, aimed at persuading them to return to their families or relatives; and help for homeless girls by providing temporary asylum, counselling, sport and cultural activities, and reorientation.
PLACE
Plzen
ORGANISATION
SOCIAL ASSISTANTS CENTRE
ADDRESS
Houskova 11 TEL / FAX
•
301 54 Plzen
+420-19.745 66 77
PROJECT NAME
SLEEP-STOP 1999
RESPONSIBLE PERSON
J AN D RNEK
The SAC seeks and monitors places for young people to meet, provides help in solving conflicts, educational and therapeutic services. The current project targets a punk group of about 30 members aged between 15 and 25, who are antisocial and are often runaways. It aims to offer temporary asylum accommodation in caravans on the city outskirts, to mediate with parents where possible, and to equip and run a workshop for productive garden/farming activities. Accommodation will be offered to those who show willingness to participate positively and stabilise their financial situation. The project hopes to help limit the isolation and social misery felt by this group.
53
54
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
C Z E C H
PLACE
Pardubice
ORGANISATION
KLUB HURÁ KAMARÁD
ADDRESS
Pichlova 1339 TEL
•
R E P U B L I C
530 02 Pardubice
+420-40.514 375 FAX +420-40.518 611 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Children in the street - home for children in need
RESPONSIBLE PERSON
DAVID M ATYSEK
The Klub has been working with street children since 1994, often with Roma children, and in 1997 started to run a crisis and anti-drug centre. The target group for the current project is about 180 boys and girls, in the 6-12 and 13-18 age ranges. The 3 main goals are: (a) the opening of a communal centre for the lower age group to distract them from criminal tendencies; (b) broadening the activities of the anti-drug centre into an ‘open club’ which will provide re-socialising activities; and (c) offering a temporary home and re-qualification for 15 to 18s who have abandoned school, and depend on some sort of criminal activity to survive.
PLACE
Blansko (Adamov)
ORGANISATION
REGIONAL CHARITY BLANSKO
ADDRESS
Komského 15 TEL
•
678 01 Blansko
+420-506.53 583 FAX +420-506.41 7351
PROJECT NAME
Golden Station
RESPONSIBLE PERSON
M GR . L ADISLAV M ÜLLER
The Regional Charity offers among other things, an asylum house for mothers and children, and old people’s home, a day care centre for handicapped children and a help line. The current project targets 60-120 young people from 12 to 20 and involves the creation of a ‘Golden Station’ consisting of three rooms: the first for counselling sessions with a psychologist, social worker or lawyer, the second for use as a tea room and workshop and games/activity area, and the third for larger meetings including concerts and dances. The ‘station’ plans to open four times a week.
P R O J E C T S
C Z E C H
R E P U B L I C
PLACE
Blansko
ORGANISATION
NGO ULITA ASSOCIATION
ADDRESS
Capkova 10 TEL
•
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
678 01 Blansko
+420-506.410 110 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
STREET (Ulice)
RESPONSIBLE PERSON
A LES H ERZOG
The Association has worked with street children since 1995 first with outdoor activities and later with a club. The project targets about 200 young people in the 12 to 18 age group and aims to attract them away from the streets into the safe and stimulating environment of the Club Ulita. There are three basic aspects: ‘low-threshold’ activities in the club (music, video, discussion, human rights); outdoor contacts and activities including controlled pavement spraying and outdoor concerts; and social assistance including contacts with the authorities and schools, and counselling.
PLACE
Olomouc
ORGANISATION
CADUCEUS
ADDRESS
Karafiátová 1 TEL / FAX
•
779 00 Olomouc
+420-603.444 474
PROJECT NAME
Community work with threatened youth
RESPONSIBLE PERSON
M ILOS K RIZEK
The organisation already works with young people between 15 and 18 who hang out in the streets, as well as with Roma children. The project targets 30 boys and 20 girls in this age group who have left school early, and are affected by problems such as alcohol and drug abuse. It aims to run a club for these children where they can participate in activities including artwork, concerts and excursions, and receive counselling. Training of volunteer helpers is also planned.
55
56
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
C Z E C H
PLACE
Rychnov nad Kneznov
ORGANISATION
VIA COMMODA
ADDRESS
Národní Dum Panská 79 TEL
•
R E P U B L I C
516 01 Rychnov nad Kneznov
+420-445.531 432
PROJECT NAME
The Way
RESPONSIBLE PERSON
M R L IBOR T ICHY
The Way carries out social work with young people offering free-time and sports activities and crisis intervention. The project targets 25 boys and 15 girls in the 10 to 18 age group who have drug and alcohol problems or are petty criminals or vandals. The aim is to establish an informal place to meet for contact and positive activities, with the support of local structures. It should be open every day and include tea rooms, music and biblio-therapy and space for counselling by a psychologist and social workers.
PLACE
Tábor
ORGANISATION
CHEIRON T, O.P.S
ADDRESS
Dekanská 302 TEL / FAX
•
390 01 Tábor
+420-361.257 624
PROJECT NAME
The Run of Community Centre for children and youth in Tábor
RESPONSIBLE PERSON
J IRINA S VOBODOVÁ
The organisation provides a street worker’s service of information and needle exchanges as well as consultations. The project targets 40 boys and 30 girls in the 12 to 18 age group who hang out in the streets and suffer from drug and alcohol abuse and have problems at home. It aims to create constructive alternatives for spare time activities through a venue where they can meet and participate in the centre’s theatre, musical and graphic workshops, .as well as in sessions with specialists on a variety of subjects including drugs, criminality, health, lifestyle. Exhibitions are planned of the resulting artwork and other achievements.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
E S T O N I A
PLACE
Tallinn
ORGANISATION
THE TALLINN CITY MISSION
ADDRESS
Asula 11 TEL
•
0013 Tallinn
+372-2.556 890 or +372-2.508 6355
PROJECT NAME
From the street to the home and school
RESPONSIBLE PERSON
L AURI K URVITS
The City Mission opened a Night Home in February 1998 for under 18s who need a place to sleep due to domestic violence and alcohol abuse. The project aims to find solutions within the child-family-school triangle,and boost the children’s selfconfidence. It plans to motivate parents through family visits, help with homework, and organise free time activities such as cinema, picnics, Christmas and Easter celebrations. It also intends to provide language lessons for Russian-speaking children. Co-operation is foreseen with the Tallinn Social Welfare Department, the Education Department and the Red Cross.
PLACE
Pärnu
ORGANISATION
SHALOM SUPPORT CENTRE OF PÄRNU
ADDRESS
Papiniidu 8 TEL / FAX
•
3600 Pärnu
+372-244.24 786
PROJECT NAME
‘’Risk of the Millennium’’
RESPONSIBLE PERSON
A NNE A AS
The Centre has been working with street children since 1996 when they organised a summer camp. The current project targets 10-15 children who lack parental care or are homeless, and aims to create a network of social workers and support people to work with these children and their families. The programme involves training of staff, identifying those children in most need, organising home visits where appropriate and activities in the centre such as gym, a club, and counselling. Excursions and camps are also planned. Through the project it is hoped to help problem families and decrease the number of street children and juvenile delinquency in Pärnu.
57
58
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
E S T O N I A
PLACE
Ida-Viru County
ORGANISATION
ONTIKA DEVELOPMENT AND TRAINING CENTER
ADDRESS
Johvi Rakvere tn. 6-B TEL
PROJECT NAME
•
2045 Johvi
+372-233.70303 OR +372-233.70013 E-MAIL
[email protected]
Prevention and Diminishing of the Phenomenon ‘’Street Children’’ in Ida-Viru County
RESPONSIBLE PERSON
R EET K ALDUR
The Centre was established in 1993 to facilitate the integration of the non-Estonian population into the county, as well as to provide adult education in the transition to the market economy. The project aims to help remove the root causes for street children and bring the children back to ‘normal’ society. It plans to organise, together with local bodies, training courses for different institutions dealing with children as well as camps for drug-dependent and truant children. It will also offer teaching materials, and clothes, food and shelter where necessary for the really poor cases. Close co-operation will take place with the Youth Police, the governmental regional programme “Ida-Virumaa” and the Ministry of Education for the Crime Prevention programme.
PLACE
Kohila
ORGANISATION
KOHILA LASTE PAEVAKESKUS
ADDRESS
Posti 5A TEL
•
79801 Kohila
+372-248.32411
PROJECT NAME
“To develop the Day Centre for children without supervision”
RESPONSIBLE PERSON
K RISTIINA K UNTOR
There are about 850 children in Kohila under 17, some of them from poor families affected by alcoholism and neglect, and very few possibilities to spend their free time. Vacant rooms in the Sipsik kindergarten need to be adapted for use as a day centre. The project aims to provide a place where these children can get psychological and medical counselling, as well as take part in hobby groups, discussions, cooking and computer courses, and relax through TV and videos.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
E S T O N I A
PLACE
Kuressaare
ORGANISATION
KURESSAARE NOORTE HUVIKESKUS
ADDRESS
Tallinna 12 TEL
•
3300 Kuressaare
+372-245.55199 OR +372-245.33207
PROJECT NAME
“From street to room”
RESPONSIBLE PERSON
F RANTSESKA VAKKUM
The organisation already runs a project for 16-25s, and now plans to address children in the 10-12 age group who have problems at home or school or have broken the law. The project aims to help these children to seek and find solutions to their problems through psychological consultation, practical training in hygiene, nutrition and household tasks, external visits, sports sessions and activity camps. Reconciliation with and reintegration in the family is also worked on.
PLACE
Paide
ORGANISATION
PAIDE LINNAVALITSUS
ADDRESS
Keskväljak 14 TEL
•
2820 Paide
+372-238.52 693
PROJECT NAME
Establishing a refuge for street children in Paide
RESPONSIBLE PERSON
A RNE U USJÄRV
The town of Paide lacks a shelter and meeting place for street children. The project aims to establish and equip such a place of refuge, where children can stay temporarily (with their mothers where necessary), eat and study. It also includes hiring suitable staff, and visits to and counselling of parents unable to cope. A database is to be set up which will include current and potential street children.
59
60
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
E S T O N I A
PLACE
Rakvere
ORGANISATION
RAKVERE PEDAGOGICAL SCHOOL
ADDRESS
Rohuaia 12 TEL
•
44308 Rakvere
+372-232.43771 FAX +372-232.44155
PROJECT NAME
The Chance for a Better Future
RESPONSIBLE PERSON
K AIE K RANICH
The local police have on their books 86 children up to 16 years of age, suffering from neglect or drunkenness, and not attending school. The project targets 20-25 of these in the 5 to 14 age range, and will largely be based in the Church Youth House. The emphasis for the younger group (children up to 11) will be on creative games and self-help, while the older group will learn practical communication skills and participate in discussions on various topics including addictions, aimed at expressing their feelings and enhancing their self-esteem. The expected results should be an improvement in school attendance and social skills, and less criminality.
PLACE
Tartu
ORGANISATION
SOCIAL REHABILITATION ‘KESKUS OSAK TOV KRISTLIK KODU’
ADDRESS
Koidu 13 TEL
•
2400 Tartu
+372-27.472 559
PROJECT NAME
“Owl 111”
RESPONSIBLE PERSON
LY B RIKKEL
Projects Owl 1 and 11 already established contacts with about 20 adolescents roaming the streets, often in gangs. The current project aims to reduce juvenile delinquency by a programme of cultural and educational evenings twice a week, plus regular activity and relaxation camps. A team comprising a rehabilitation worker, activity organiser and tutor together with other volunteers is being formed and trained. The project will be considered successful if the adolescents involved start to ‘go straight’ and continue their studies.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
E S T O N I A
PLACE
Tallinn
ORGANISATION
YOUTH CREATIVE UNION VARIA ART
ADDRESS
PK 3231
•
0090 Tallinn
MOBILE PHONE
+372-5.654 739 FAX +372-2.535 115
PROJECT NAME
Children from the streets
RESPONSIBLE PERSON
O LEG VARES
The project started in June 1998 working with Russian and Estonian street children aged between 8 and 15 from poor families. The work is carried out in groups of 10 with a voluntary group leaders, and consists of psychological and educational help, discussions on topical problems including drugs and health, and excursions. The expected result is that the children will return to school with a more positive attitude and will be less tempted to engage in crime.
61
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
H U N G A R Y
PLACE
Budapest
ORGANISATION
CHILD CRISIS FOUNDATION
ADDRESS
Deres u. 11 TEL
•
1124 Budapest
+36-1.210 25 63
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
É VA F LASKAY
Child Crisis Foundation has been running the Blue Line Phone Service for 5 years (receiving about 200 calls per year) and now plans to operate a temporary home for crisis intervention. The initial target group for the project is 16 youngsters between 10 and 18 who have run away from home due to abuse or neglect. The programme involves the renovation of the building purchased for the home, building of a team of professional helpers, and recruitment and training of ‘stand-by’ foster parents where appropriate. This should result in the stabilisation of the child’s situation and his/her constructive orientation towards the future.
PLACE
Budapest, 15th District
ORGANISATION
‘’SZALMASZAL’’ FOUNDATION
ADDRESS
Erdökerülö út 36 TEL
•
1157 Budapest
+36-1.418 33 49
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
B EATRIX U RBÁN
The Foundation does street social work through contact, crisis intervention, case management and addiction-related counselling. The project targets boys and girls in the 10 to 18 age group, and involves the employment of more social workers. These are needed to reinforce both the contact group and the team providing free-time activities and assistance in managing social, psychological and family problems, using the Lanszcem Street Social Care Base.
63
64
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
H U N G A R Y
PLACE
Budapest 7/8
ORGANISATION
“MOMO” CHILD PROTECTING FOUNDATION
ADDRESS
Herzen u.6 TEL
•
1136 Budapest
+36-1.349 14 44
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
K OVÁCS K RISZTINA
The Foundation has been working since 1997 with children who ran away from home, and targets the 6 to 16 age group. 10 young people can be accommodated in their temporary home. The project aims to fill a gap in the existing social care system in Budapest, and to re-integrate children in their own families through family and group therapy during the period of crisis intervention. The programme includes social work and counselling in the temporary home as well as with the families to prepare for the re-integration of the child, and to follow up afterwards.
PLACE
Budapest
ORGANISATION
“LINK” YOUTH SELF-HELPING SERVICE
ADDRESS
Zichy M. u. 14 TEL
•
1146 Budapest
+36-1.251 72 66
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
A NDRÁS S ZABÓ
LINK has been helping young people since 1992 in problem-solving and crime prevention. The current project targets 6-7000 boys and girls in the 14-23 age group and plans to organise an information service, enlightenment programme in schools (on drugs), summer activities and a radio group. The focus is on ‘converting’ youngsters who come for assistance into potential age-group helpers with a positive attitude.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
H U N G A R Y
PLACE
Budapest
ORGANISATION
“GAP” SOCIAL AND CULTURAL FOUNDATION
ADDRESS
Pesti út 237 TEL
•
1173 Budapest
+36-1.258 58 95 or +36-1.258 58 96
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
C SABA K ÁDAS
GAP runs a ‘’Protected Youth Hostel’’ providing accommodation for teenagers between 14 and 20 who are separated from their families. The project aims to supply ‘crutches’ to this target group to help them use the information they are offered concerning children’s rights, legal and illegal drugs, and disease prevention, so that they can make sensible decisions to solve their problems. The programme also involves creating, equipping and maintaining group homes.
PLACE
Budapest (Nap St estate)
ORGANISATION
“SUN” CLUB FOUNDATION
ADDRESS
Nap. u. 37 VII 21 FAX
•
1082 Budapest
+36-1.333 78 86
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
T EMPLOM J OZSEFNE
The Foundation has provided a workshop/day-care since 1993 and a Youth Club for adolescents since 1996. The project targets about 80 boys and girls between 6 and 18 who come from disadvantaged families living on the ‘’Nap Street’’ housing estate and who tend to get caught up in gangs and petty crime. The objective is to involve these children in activities such sports, dance and drama, so as to develop their learning skills and prevent them sliding back into deviant behaviour.
65
66
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
H U N G A R Y
PLACE
Eger
ORGANISATION
FOUNDATION FOR THE SUPPORT OF THE POOR
ADDRESS
Beke u. 60 TEL
•
3300 Eger
+36-36.431 165
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
Z SUZSANNA FARKAS
The foundation has offered free-time and educational activities to street children since 1990, and established a temporary ‘home’ for children in 1998. The project aims to provide safety and opportunities for neglected or abused children and young people, by drawing them in to the ‘Youth Help House’, where they can obtain educational and psychological counselling and the chance to participate in various activities to develop their skills. Other organisations such as EVAT Rt and the Family Assistance Centre are co-operating by providing financial help and space respectively.
PLACE
Kazincbarcika
ORGANISATION
“DON BOSCO” VOCATIONAL AND PRIMARY SCHOOL
ADDRESS
Illyes Guyla út 1 TEL
•
3700 Kazincbarcika
+36-48.311 574
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
L UCKACS B ARNABAS
The school has been educating disadvantaged children and unemployed young people for 10 years. The project targets 20 children in the 10-14 age group and 31 in the 14-18 group, many of them from Romany families. It aims to broaden the scope of activities provided and to promote the children’s integration into society and a constructive attitude to their future. The programme involves a mixture of educational and free-time activities, vocational guidance and social service, and will be carried out with the co-operation of the Municipality, the local government of the Romanies, and the Educational Counselling Office.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
H U N G A R Y
PLACE
Miskolc
ORGANISATION
“SUNSHINE FOR LIFE” FOUNDATION
ADDRESS
Baross G. út 13-15 TEL
•
3527 Miskolc
+36-46.345 477
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
T OTH J OZSEF
The Foundation has been dealing with street children since 1996, maintaining a Health and Mental Health Centre for the homeless. The project targets 15 boys and 45 girls between 10 and 18 who are subject to truancy, emotional instability and drug addictions. It aims to provide daily mental and social care, preventive counselling and basic health services. The programme involves community-building and cultural activities as well as camps.
PLACE
Nyíregyháza
ORGANISATION
“PERIFÉRIA” ASSOCIATION
ADDRESS
Arpad u. 41/b TEL
•
4400 Nyiregyhaza
+36-20.9677 551
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
L ÁSZLÓ PATTYÁN
The association has so far worked mainly with homeless people, young prostitutes and runaway children. The target group for the project covers 280 boys and girls between the ages of 6 and 18 who are either living in the streets or spend most of their time there. The project aims to contact this target group, develop programmes of legal and psychological counselling in co-operation with the Child Welfare Service, and to provide access to free-time activities (clubs, sports etc.). The ultimate aim is to run the programme continuously with professional services.
67
68
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
H U N G A R Y
PLACE
Budapest
ORGANISATION
“OVEGYLET” FOUNDATION
ADDRESS
Zichy Jenö u. 29 TEL
•
1066 Budapest
+36-1.311 06 51
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
D R . P USZTAI I LDIKO
The Foundation has been dealing with HIV/AIDS prevention since 1994 among youngsters between 10 and 18. The project targets boys in the above age group, and aims to provide a counselling service in Óvegylet, a daily medical consultation facility and training for more effective HIV prevention and re-integration. Expected short term results include improvements in decision-making abilities and higher self-esteem. In the longer term the establishment of a shelter is envisaged to promote re-socialisation.
PLACE
Pécs
ORGANISATION
“MESZESI” SOCIAL FOUNDATION FOR THE SETTLEMENT
ADDRESS
Komloi u.65 TEL
•
7629 Pecs
+36-72.241 612
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
TAMÁS G OLDMAN
The Foundation has been running youth clubs for disadvantaged and endangered young people for 6 years in collaboration with the local Family Assistance and Child Welfare Service. The project targets those in the 14 to 18 age group who are school drop-outs and subject to truancy, stealing and addictions. It aims to provide free-time activities and a healthier, addiction-free way of living through evening sports competitions such as table-tennis, combined with group counselling.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
H U N G A R Y
PLACE
Salgótarján
ORGANISATION
“PLANK” YOUTH HELP ORGANISATION
ADDRESS
Fö tér 19 TEL
•
3100 Salgotarjan
+36-32.411 777
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
Z SUZSANNA A LEXI
PLANK offers the possibility of participating in evening activities to all young people between 9 and 25 hanging around the streets. The project targets about 44 boys and girls in this age group, and involves organising evening table-tennis and other personality-developing competitions which will dissuade them from addiction to drugs and alcohol. In the longer term the programme should be extended throughout the county, with the support of the County Corporation and the Foundation for Crime Prevention.
PLACE
Tatabánya
ORGANISATION
ASSOCIATION OF STREET SOCIAL ASSISTANTS
ADDRESS
Gál Itp.405 TEL
•
2800 Tatabánya
+36-34.311 197
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
N ORBERT L ÖRINCZ
The association has been helping street people (including children, drug addicts and prostitutes) for 6 years, mainly with primary needs such as clothes, food and medicine. The current project targets 75 children and young people between 6 and 18. It plans the creation and operation of a mobile service, bringing supplies, information and counselling to 4 ‘hot spots’ in town three times a week by caravan. In addition to this a youth office provides a permanent service involving children in clubs and activities, in which young people will be also invited to participate as age-group helpers.
69
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
L A T V I A
PLACE
Riga
ORGANISATION
CARITAS LATVIJA AND ORPHAN CENTRE ‘KOPÂ AR MUMS’ (‘TOGETHER WITH US’)
ADDRESS
Krâslavas 22-15 TEL / FAX
PROJECT NAME
•
1003 Riga
+371-7.205 235 E-MAIL
[email protected]
Reintegration of children from dysfunctional families, teenagers and graduates from boarding school
RESPONSIBLE PERSON
S ERGEJS M AKSOMOVS
The Orphan Care Centre already helps to run a summer camp for 30-40 children with follow-up afterwards. The current project aims to improve the capacity of the Centre to help children and teenagers neglected by their parents, to raise the quality of the staff and to establish a night refuge centre. The programme involves the creation of a training room for the children to do homework, catering and washing facilities, counselling with a qualified psychologist, training on practical and language skills and guidance on job options.
PLACE
Riga
ORGANISATION
LATVIAN ORTHODOX CHURCH, ST NIKOLAI RIGA CHRISTIAN CHILDREN REFUGE
ADDRESS
Lacplsa iela 70 b-4 TEL
PROJECT NAME
•
1050 Riga
+371-7.285 050
Programme for development of intellectual and creative capacity of street children
RESPONSIBLE PERSON
D IANA VASIIANE
Currently about 25 children attend the place of refuge. The project is concerned with helping these children reintegrate into society by encouraging enrolment at school and organising creative activities. A data base on street children and their problems is to be established, and active co-operation sought with official institutions. The programme includes equipping the office (telephone, fax, computer, printer, etc.), creating workshops in moulding, leatherwork and computer graphics, and organising an exhibition of the children’s work as well as excursions.
71
72
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
L A T V I A
PLACE
Talsi
ORGANISATION
TALSI CRISIS CENTRE OF CHILDREN AND WOMEN (TALSI EVANGELIC LUTHERAN CHURCH)
ADDRESS
Saules iela 7 TEL
•
LatviaTalsi
+371-32.222 24 FAX +371-32.242 51
PROJECT NAME
Care for street children at the Talsi Crisis Centre of Children and Women
RESPONSIBLE PERSON
I NTA P OUDZIUNAS
The Crisis Centre offers day care and night accommodation to street children in the Talsi area with 5 paid staff and 20 volunteers. The project aims to help the children with reintegration into society with regular care and the organisation of summer camps. Every day up to 15 children are cared for before and after school (including receiving help with homework). A library will be established at the centre and there will also be a month devoted to charity work with a gala concert and press conference. Regular training for volunteers is also planned.
PLACE
Riga
ORGANISATION
LATVIAN YOUTH MOVEMENT (LYM) FOR LIFE FREE FROM ALCOHOL AND DRUGS
ADDRESS
Marijas iela 1-25 TEL / FAX
•
1050 Riga
+371-7.333 351
PROJECT NAME
Coffee at Night
RESPONSIBLE PERSON
E NGELENA K RUMINA
LYM has organised summer camps, courses ‘Action against Drugs’, and numerous seminars. The current project aims to provide social rehabilitation to street children through direct communication. It targets young people up to 18 who live in old Riga and hang out on the streets. The approach is to establish contact with each ‘child’ over a cup of coffee, so that problems are discussed individually. Once a week between 9pm and 1 am project members make these contacts, discuss and distribute useful information. Ultimately the children involved can help others in need. Co-operation with local NGOs is also planned.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
L A T V I A
PLACE
Viiani
ORGANISATION
VIIANI CHARITY SOCIETY “ATBALSTS”
ADDRESS
Nakotnes iela 1-24 TEL
•
4650 Viiani
+371-46. 62 153 OR +371-46. 62 973
PROJECT NAME
“Ceriba” (Faith)
RESPONSIBLE PERSON
VALENTINA VAIVADE
In Viiâni (population 4000) there are 90 children growing up in dysfunctional families (where one or both parents are alcoholic) and 30 children are actually living on the streets. The charity’s day centre currently caters for 14 children in the 7-14 age group. The project aims to improve the day-centre-refuge, provide catering free of charge and establish a ‘children’s council’ to help organise and implement educational events in the centre. It is planned to increase the capacity to 30 children and to provide facilities for games and relaxation (TV etc.).
PLACE
Ziemeli district, Riga
ORGANISATION
CHILDREN AND FAMILY RIGHTS SUPPORT CENTRE
ADDRESS
Kalngales iela 7 TEL
•
1010 Riga
+371-7.312 544 FAX +371-7.371 559
PROJECT NAME
My little native land - Ziemeli District
RESPONSIBLE PERSON
VALERIJS C EPLIS
The project aims to help reintegrate children who lack family support. The programme targets 10-15 children and involves organising social excursions and activities to develop their interest in their immediate environment, establishing interdisciplinary links (history, geography, natural science), and carrying out social and educational work with the families concerned. Based on the results of the local excursions a guidebook will be prepared, and regular monitoring sessions will take place between the school psychologist, social educator and activity organiser.
73
74
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
L A T V I A
PLACE
Riga, Kurzeme district
ORGANISATION
CENTRE AGAINST VIOLENCE TO SUPPORT CHILDREN AND FAMILIES
ADDRESS
Zalves iela 124-1 TEL
•
1046 Riga
+371-7.012 363
PROJECT NAME
Interdisciplinary approach to solution of the street children problem
RESPONSIBLE PERSON
L AILA B ALODE
The Centre considers that the reasons for child criminality are so varied that analysing just one of them will not solve the problem, so they favour teamwork among different professionals (social workers, psychologists, doctors etc.) to develop a common work strategy. The current project aims to create a model for teamwork adapted to the local situation, and has selected the Kurzeme district of Riga for its implementation. The objective is to promote the integration of street children into society and to establish, in the second year, a support centre for them. Initially the target group will be those children recorded on the police register, children whose aggressive behaviour is often due to violence at home. The programme involves contact at the street level, the collection of information on their problems and potential solutions and the preparation of guidelines on teamwork for use by other professionals in the future.
PLACE
Riga
ORGANISATION
SOCIAL EDUCATION SUPPORT FOUNDATION
ADDRESS
EiBenijas St. TEL
•
1007 Riga
+371-7.371 346
FAX
+371-245 89 37 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Educational programme for work with street children
RESPONSIBLE PERSON
I NGA L UKASINSKA
The project objective is to improve and develop the knowledge and skills of experts and volunteers involved in work with street children, in order to combat further increases in their numbers. The programme involves: organising 24 one-day training workshops (14 in Riga, 10 elsewhere) for the staff of day centres, children’s homes, municipal police and school teachers (total 480 participants) developing a study plan for social science students; presenting a course of lectures at 3 higher education establishments; and publishing new materials used in the workshops.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
L I T H U A N I A
PLACE
Vilnius (Rudininku)
ORGANISATION
CHURCH OF ALL THE SAINTS IN VILNIUS
ADDRESS
Rudininku 20-1 TEL
•
2001Vilnius
+370-2.313890 or +370-2.617434 FAX +370-2.617414
PROJECT NAME
Street children - courtyard children
RESPONSIBLE PERSON
V IDA M ARIJA P OSKIENE
The organisation has been working continuously with street children for 2 years. The project targets both children in the 7-16 age group who have abandoned school and show delinquent behaviour, and children between 6 and 14 from high risk problem families who are in danger of going the same way. The project is essentially a system of social, pedagogical and psychological support for both the children and other family members. It involves regular group work with the parents and with the children (2 groups of 8 once a week), plus excursions and events (e.g. Easter). All children will also be able to participate in the ABC programme offering pedagogical help and a day centre. The expected result, based on previous experience, is a high rate of return to school, and improved family relationships.
PLACE
Vilnius (Totoriu)
ORGANISATION
LITHUANIAN CHILD’S RIGHT PROTECTION ORGANISATION “SAVE THE CHILDREN”
ADDRESS
Otoriu 15 TEL
•
2001Vilnius
+370-2.610815 FAX + 370-2.610837 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Street sociologist training
RESPONSIBLE PERSON
A URELIJA O KUNSKIENE
Since 1998 the organisation has been working with 6 children between 14 and 17 giving them interim care, but found it difficult to keep them continually motivated. The project specifically targets 10 street children subject to drugs and petty crime but is also meant to be a model for the whole country and to attract the attention of the media. It aims to make ‘street sociologists’ out of the children through regular sessions and counselling with psychologists and social workers, so that they can not only return to school but help their friends and other children in the context of the Street Children Centre. Contests, play-acting and practical workshops are planned as additional activities.
75
76
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
L I T H U A N I A
PLACE
Vilnius (M.Paco)
ORGANISATION
MONASTERY OF ST JOHN’S CONGREGATION
ADDRESS
M.Paco 4/1 TEL
•
2055 Vilnius
+370-2.744415 FAX +370-2.618270 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Children of St Jean
RESPONSIBLE PERSON
G REGOIRE P LUS
The organisation opened a night-stay home and observation centre in 1997. The current project targets boys under 14 who have abandoned school and suffer from lack of hygiene, extortion by older boys, loneliness and drug abuse. It aims to get them off the street and back to school and their families where possible. Four stages are planned: contacts in the street, use of the night-stay home, use of the observation centre as soon as they have decided to quit street life, and the ‘family fireplace’ for those who cannot go back to their families but want to return to school.
PLACE
Kaunas
ORGANISATION
INSTITUTION OF MARIE CHRISTIAN SUPPORT DAUGHTERS
ADDRESS
Mariu 20 TEL
•
3023 Kaunas
+370-27.737278 FAX +370-27.737706
PROJECT NAME
The Day Centre of Palemonas
RESPONSIBLE PERSON
L IUCIJA-A USRA G RYBAITE
The Institution founded the Day Centre two years ago and targets children from unstable families who do not attend school regularly and are tempted by petty crime. The project aims to continue with the work of feeding and caring for these children and helping to develop their social skills and values. The programme of the Day Centre includes daily homework and games, weekly communication and computer training, music and films, excursions and celebration of religious festivals. Experience so far shows that more children will be stabilised and return to school to achieve better results.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
L I T H U A N I A
PLACE
Klaipeda
ORGANISATION
FOUNDATION ‘CENTRE FOR SPIRITUAL SUPPORT FOR YOUTH’ IN KLAIPEDA
ADDRESS
Smilteles 27 TEL
•
5815 Klaipeda
+370-26.360411 FAX +370-26.360412 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Crime Prevention Project for ‘Street Children’ of the city of Klaipeda
RESPONSIBLE PERSON
I NGA DAUGVILAITE
The Foundation has been active for four years with a preventive programme with risk group children and teenagers who have committed crimes or are from foster homes. The project aims to continue this and also create a new group for younger street children who risk going the same way. Volunteer youth leaders of over 16 will be trained to work with the children in summer camps, and a specialist from the USA will assist in a programme addressed to parents of the 6 to 12 age group, encouraging a more positive and healthy approach. There will be a seminar for pedagogues, police officers and youth leaders and education about AIDS. The project will be concentrated in the poor Zvejybos district of Klaipeda, where there are 3 secondary schools, but will be open to youths from the whole town.
77
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
M A C E D O N I A
PLACE
Skopje
ORGANISATION
ASSOCIATION OF WOMEN’S ORGANISATIONS OF THE REPUBLIC. OF MACEDONIA (AWORM)
ADDRESS
“Vasil Gorgov”, P.O. Box 571 TEL / FAX
•
91 000 Skopje
+389-91.126 185 or +389-91.110 162 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
“Education of Street Children’s Mothers”
RESPONSIBLE PERSON
S AVKA T ODOROVSKA
AWORM is a network of women’s organisations who work for the interests of women and their children in both material and cultural ways. As regards street children their efforts have so far been in the supply of food and clothing. The current project targets the mothers of children who are on the streets begging, stealing and sometimes involved in prostitution. It aims to provide them with the necessary preparation to facilitate return to a ‘normal’ life. The programme will last for 6 months and involve weekly meetings of mothers and children who are mistreated, during which didactic materials developed by experts will be used to educate them and raise their awareness of the problems and solutions available to them.
PLACE
Skopje
ORGANISATION
ROMA WOMEN’S ASSOCIATION “ESMA”
ADDRESS
“Metodija Mitevski” b.b. TEL / FAX
•
Local Community “Rajko Zinzifov”
•
91 000 Skopje
+389-91.621 031
PROJECT NAME
“Education, Games and New Opportunities”
RESPONSIBLE PERSON
K JMET A MET
AND
K EVSERA M EMEDOVA
The Association’s basic aim is the emancipation of the Roma woman and the elimination of all forms of discrimination. The project targets about 70 boys and 30 girls aged between 8 and 16 in the Suto Orizi settlement and the suburb of Topaana, where these children often miss or leave school and get into drugs and delinquency due to their family’s economic hardship. Three phases are planned: preparation, including selection of 40 ‘high risk’ cases from the target group and adaptation of the ESMA premises for meetings/counselling; sessions with a psychologist including games and discussions around conflict situations, help with school work, plus recreational and cultural activities and trips; and regular evaluation of the reintegration process.
79
80
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
PLACE
Bitola
ORGANISATION
“FELIKS”
ADDRESS
“Josif Hristovski” 4/4 TEL
M A C E D O N I A
•
97 000 Bitola
+389-97.222 874 FAX +389-97.252 600
PROJECT NAME
“Street Children/ Children on the streets in Bitola”
RESPONSIBLE PERSON
D R D IJANA G ORGIEVSKA
This newly formed organisation plans to target about 20 street children between 7 and 18 in the ‘Bair’ area of the city, affected by poor health and delinquency. The project involves making initial contact with these children and the setting up and running of a day centre to get them off the streets and help them with school books, better hygiene, food, and social and cultural activities. Efforts will also be made to raise the awareness of governmental and other public institutions of the need for more lasting solutions to the problem of street children.
PLACE
Skopje / ‘Jane Sandanski’
ORGANISATION
JOURNALISTS FOR CHILDREN’S AND WOMEN’S RIGHTS AND ECOLOGY IN MACEDONIA
ADDRESS
“Jane Sandanski” 86-2/15 TEL / FAX
•
91 000 Skopje
+389-91.446 135 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Children’s Hope
RESPONSIBLE PERSON
N ATASA D OKOVSKA
This newly formed organisation consists mostly of journalists but also doctors, psychologists and educators. Its target groups are street children and those subject to abuse and addictions, as well as women victims of violence. The current project is focused on 25 children between 6 and 14, most of them from Roma families, who rarely attend school and are neglected by their parents. The programme involves identifying the children, informing them about a new centre including a ‘tea kitchen’ where they can get a hot meal and some clothes, and facilities for preparation for school and medical attention where necessary. Eventually it is hoped to develop the centre into a home for street children, and after the first year to publish the first book on the condition of street children in Macedonia.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
P O L A N D
PLACE
Poznan
ORGANISATION
MUTUAL HELP FOUNDATION “BARKA”
ADDRESS
ul. Bydgoska 6/7 TEL
•
61 123 Posnan
+48-61.877 2265 or +48-61.877 0506 FAX +48-61.877 4823
PROJECT NAME
Children in “Barka”
RESPONSIBLE PERSON
B EATA B ENYSKIEWICZ
The Foundation is active in social integration, ecology and educational courses for the poor and unemployed. Three groups of children are targeted under the project: those already living in hostels (about 20), those whose parents participate in the Danish-sponsored Koefoed School programme to prevent social marginalisation (about 15), and a further 15 from local rural communities. The programme includes the running of a kindergarten, regular therapy and education for parents in child-care, activities and addiction prevention, and ‘volunteers’ camps.
PLACE
Poznan
ORGANISATION
NOMADIC UNIVERSITY OF IMAGINATION OF STREETS AND GARDENS - NON-PROFIT FOUNDATION
ADDRESS
ul. Grochowska 129 m. 15 TEL / FAX
•
60 336 Poznan
+48-61.853 5976
PROJECT NAME
“A Child Entering the House, Entering the World”
RESPONSIBLE PERSON
M ARIA L IBUDZISZ
This organisation concentrates on cultural, artistic and ecological education, and its project is aimed at the emotional and physical well-being of children at risk due to poverty and neglect, by involving them in activities such as environmental protection. The group targeted consists of 80 children between 5 and 16, who spend most of their time on the streets to escape from domestic abuse and violence. The programme includes the creation of a friendly landscape of streets and people called ‘’Small Community of Feelings’’, and educational sessions instilling a sense of values and responsibility into the children.
81
82
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
P O L A N D
PLACE
Bielsko-BiaZa
ORGANISATION
PSYCHO-PREVENTION ASSOCIATION
ADDRESS
Department in Bielsko-BiaZa TEL
•
Plac.Fabryczny 1
•
43 300 Kinga
+48-33.12 5415
PROJECT NAME RESPONSIBLE PERSON
S OWINSKA-K LIMA
The association concentrates on socio-therapy for children from problem families and the families themselves, as well as programmes of addiction prevention. The project targets 20 children between 7 and 15, together with their families affected by alcoholism and violence. The programme involves running support groups for parents, a crisis hostel with socio-therapeutic sessions, and the establishment of substitute families where appropriate.
PLACE
Cracow
ORGANISATION
YOUTH CARE LEAGUE - “SALTROM”
ADDRESS
ul. Rozana 5 TEL
•
30 305 Cracow
+48-12.267 4900 or +48-12.267 7630 FAX +48-12.267 0763
PROJECT NAME
“New countenance - Saltrom 2000”
RESPONSIBLE PERSON
R EV. DARIUSZ P ORZUCEK
Youth Care League Saltrom is concerned with the prevention of drug addiction, reintegration of the socially maladjusted, and the social and religious development of young people in general. The project targets children and youths in the Cracow and surrounding area from the 10-20 age group, who are exposed to drugs, are homeless or relying on social security, or are from poor or dysfunctional families. The programme involves the establishment of a Centre for Counselling and Re-Socialisation for teenagers, the operation of a day centre providing food and extra-curricular activities (including a yacht club), a magazine and a drama group, and a hostel for street children. The project aims to occupy the children’s time productively and increase their social consciousness, while at the same time alleviating problems of undernourishment and brutality.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
P O L A N D
PLACE
Zielona Gora
ORGANISATION
FAMILY DEVELOPMENT ASSOCIATION
ADDRESS
Plac Slowianski 6 TEL
PROJECT NAME
•
Budynek C
•
65 096 Zielona Gora
+48-68.20 2205
Activities with Children and Teenagers Providing Sexual Services in the German-Polish Borderland
RESPONSIBLE PERSON
Z BIGNIEW I ZDEBSKI
The organisation aims to educate young people and families on ‘responsible’ sex and parenthood, birth control and contraception, and to restrict the spread of sexually transmitted diseases. In the German-Polish borderland several nationalities are caught up in prostitution as illegal employment, as it is easier to find such opportunities there. The project targets young prostitutes as well as teenagers from local schools. The programme includes initial contact with the targets, meetings to demonstrate the problem and possible solutions (involving social workers, teachers, health care staff etc), negotiations with the families of the children, and training of volunteer workers, who are mostly students of the Pedagogy and Social Policy Institute. The project aims to restrict the number of child prostitutes and significantly increase the level of AIDS awareness and community responsibility.
PLACE
Gdansk
ORGANISATION
“ANT-HILL” SOCIETY OF SOCIAL PREVENTION
ADDRESS
ul. Agrama 2 TEL / FAX
•
80 298 Gdansk
+48-56.349 4690
PROJECT NAME
“Ant-hill” Club of Social Prevention
RESPONSIBLE PERSON
A NNA D OLECKA
The organisation is involved in health promotion, addiction prevention, education, counselling and youth development. The project targets children and young people from the poorest and most problematic families in the Gdansk-Wrzeszcz district, and aims to help them develop productive activities in their spare time and improve their mental and physical health. The programme includes regular sessions on self-help, health and sex education, individual therapy at the Youth therapy Centre, excursions and camps.
83
84
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
P O L A N D
PLACE
Czestochowa
ORGANISATION
THERAPEUTIC DAY CENTRE FOR CHILDREN AND YOUTH HOUSE OF PRINCE MONAR ASSOCIATION
ADDRESS
Al. Wolnosci 44 TEL / FAX
PROJECT NAME
•
42 200 Czestochova
+48-34.324 3256
Extension of “the HELPERS” programme with regard to street therapists work
RESPONSIBLE PERSON
T OMASZ K OZLOWSKI
The ‘’House of Prince’’ Day Centre was created on the basis of ‘environmental’ street work and is located in a tenement in the centre of Czestochowa, where there are many families suffering from unemployment, delinquency and alcoholism. About 70 children aged between 5 and 17 currently attend the centre, and the project aims to double this number. The programme includes a daily street ‘service’, the organisation of daily activities (gym, art and music workshops, a housekeeping course etc.) in the centre, and winter and summer camps. Eventually the hope is to create a network of day centres in different parts of the city, co-operating together.
PLACE
Warsaw
ORGANISATION
EDUCATION AND SOCIAL ANIMATION SOCIETY, NP DISTRICT
ADDRESS
ul. Gibalskiego 8/1 TEL
PROJECT NAME
•
01 190 Warsaw
+48-228.632 7694
Education and Social Animation in an Open Environment of the North Praga District
RESPONSIBLE PERSON
I RENA C HMIEL
As its name implies, this organisation focuses on the promotion of social and civic attitudes among street children, and addiction prevention. The target group for their project is about 50 children from ‘problem’ families affected by alcoholism, unemployment, disease and neglect. The programme includes summer and winter holiday weeks, therapeutic trips, and individual therapy, and aims to improve interpersonal contacts and self-esteem among the children as well as to facilitate their re-integration in existing education and care systems.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
P O L A N D
PLACE
Warsaw
ORGANISATION
POLISH PSYCHOLOGY ASSOCIATION
ADDRESS
ul. Kaliska 1 m. 20 TEL / FAX
•
02 316 Warsaw
+48-228.822 74 77
PROJECT NAME
“Meeting on a street”
RESPONSIBLE PERSON
A NNA C IUPA
This association provides psychological training for people working with children and teenagers, and runs training courses for the latter. The project targets children hanging about in areas of prostitution in Warsaw such as Trzech Square and the Central Railway Station. Often the children are there to escape problems at home and find shelter, and sometimes earnings, out of reach of the police. The project aims to educate these children on their rights and reduce the frequency of situations resulting in their ‘escape’ and exploitation. It involves training volunteers to ‘patrol’ the areas concerned, persuade the children to attend centres for discussion and activities, and creating a brochure on their rights.
PLACE
Warsaw
ORGANISATION
SOCIAL FOUNDATION OF POWISLE IN WARSAW
ADDRESS
ul. Molkotowska 55
•
00 542 Warsaw
TEL +48-228. 625 7922 PROJECT NAME
Psychological Prevention Project in Local Area - Crisis Care Centre
RESPONSIBLE PERSON
A NNA O RZECHOWSKA
The Foundation focuses on treatment and social rehabilitation of young people with problems, and the mentally ill. The project is located in an area of about 50,000 inhabitants containing areas of extreme poverty and inadequate living conditions. It is aimed at children, youths and families threatened by demoralisation, crime and addiction, and involves the creation of a Crisis Hostel where 15 or 20 children at a time can stay for a few weeks or even months while the problems in their family (conflicts, violence, alcoholism etc) are resolved with the help of therapists. The programme includes finding and equipping a location for the Hostel, recruitment and training of staff, and intensive therapeutic work with the families - resulting in a reduction of the number of children sent to reformatory schools, and an improvement of family ties and educational skills.
85
86
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
P O L A N D
PLACE
Wejherowo
ORGANISATION
FRIENDS OF FAMILY ASSOCIATION IN WEJHEROWO
ADDRESS
ul. Dworcowa 12 TEL
PROJECT NAME
•
84 200 Wejherowo
+48-58.672 4591
Dirty Yards - Psychological and Educational Support for children and Youth, Their Families and Educators in Wejherowo
RESPONSIBLE PERSON
Z OFIA K USTERSKA
This organisation manages a day centre for street children providing educational and psychological help, and a separate centre for prevention and solutions of alcohol-related problems. It has shown positive results since it opened in 1992. The target group for the project is about 300 children of whom over half require special care, and many have drug or alcohol problems. The programme involves weekly sessions of one hour or more on the development of cultural interests, physical education and sports, the family unit and psychological education to increase sensitivity to relationships, problem-solving and social responsibility.
PLACE
Starachowice
ORGANISATION
TEACHERS’ ASSOCIATION “HEALTHY SCHOOL”
ADDRESS
ul.Konstytucji 3 Maja 15 TEL
•
27 200 Starachowice
+48-47.274 8056 FAX +48-47.274 7478
PROJECT NAME
“Street Children”
RESPONSIBLE PERSON
G RAZYNA J ABLONSKA
The organisation focuses on training of teachers, running spare-time activities for children/teenagers (with day centres, camps etc), and providing psychological consultation. The project involves two specific areas, Poludnie and Orlowo, originally developed to house workers at the Star car plant before it fell on hard times. The main problems among children and teenagers in these areas are alcoholism, petty theft and physical violence. The team includes 4 educators aiming to establish effective contact with groups of street children, and to persuade them to join the programme and learn to use their spare time more interestingly. Efforts are also planned to gain the co-operation of parents, and the support of local communities to secure the use of day centres and playgrounds.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
R O M A N I A
PLACE
Bucharest
ORGANISATION
PHILIP’S HOUSE FOUNDATION
ADDRESS
Str. Petre Tunsu nr 9 TEL / FAX
•
sector 5
•
Bucharest
+40-1.423 28 80 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
“The Right to Learn”
RESPONSIBLE PERSON
OVIDIU F ILIPESCU
“Caminul” Philip Foundation operates in the poor Ferentari area where many parents do not have enough resources to maintain their children at school. The project aims to ensure free access for about 30 street children to some form of schooling, and to provide material support and counselling to poor parents of street children. It involves identification and selection of ‘problem’ families, preparing support plans for each child, collaboration with the local school No. 148 for inclusion of the children in classes, and after-school care in the Foundation’s social service centre, for homework and recreational activities. The Foundation collaborates with the ‘’Casa Deschisa’’ Association and the ‘’Robin Hood’’ placement centre.
PLACE
Bucharest
ORGANISATION
FAMILY AND CHILD PROTECTION FOUNDATION
ADDRESS
Str. Pericle Gheorghiu nr 15 TEL
•
Sector 5 Bucharest
+40-1.336 63 53 FAX +40-1.337 48 63 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Reintegration of street children
RESPONSIBLE PERSON
C ATALIN G ANEA
The Foundation plans to establish a permanent service working to prevent street children from abandoning school and to provide conditions for social reintegration in the family, school and work. The project targets street children between 9 and 16, who have not yet completely severed the links with their family. The programme includes contacting children in difficulty, evaluation of family resources, establishment of an individualised intervention plan leading to a ‘social contract’ with the beneficiaries, and encouragement of more autonomy. School results will be continuously monitored and discussed with each child with a view to achieving full reintegration.
87
88
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
R O M A N I A
PLACE
Bucharest
ORGANISATION
THE OPEN HOUSE
ADDRESS
c/o FONPC TEL / FAX
•
Str Bradetului nr 24
•
Sector 4 Bucharest
+40-1.332 20 00 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Big-Berceni
RESPONSIBLE PERSON
C LAUDIA L UCA
The organisation already runs the ‘’Casa Deschisa’’ Day Centre targeting children within the 8-18 age group. The project has two aspects: support for continued activities in this day-centre, and assistance to other institutions interested in establishing day centres for street children. Its objective is preparation for social, family and educational reintegration, and assistance to children placed in institutions until reintegration is achieved. The programme involves educational games and responsibility-building tasks in the day centre, and moral support for children who have left the centre to family, school or work situations. To assist other interested institutions, printed material on the methods and techniques of Casa Deschisa are planned to be produced and disseminated, as are meetings for information exchange. The Open House collaborates with several non-governmental institutions as well as the local Police Department and Dept for Crime Prevention.
PLACE
Bucharest
ORGANISATION
SUPPORT FOR THE SOCIAL INTEGRATION ASSOCIATION-ASIS
ADDRESS
Calea Calarasilor nr 4 TEL / FAX
PROJECT NAME
•
Bl. 105 A sc. 4, et.1, ap.94
•
Sector 3 Bucharest
+40-1.323 38 55 E-MAIL
[email protected]
Cultural support for the social integration of underpriviledged teenagers and youth
RESPONSIBLE PERSON
R ODICA G REGORIAN
ASIS has recently established a residential centre to provide the opportunity for social reintegration for disadvantaged youth. The project aims to ensure a rapid, full and stable socio-professional reintegration for at least 20 disadvantaged teenagers, with priority given to boys, who form the majority of those in the street and are considered to be more capable of sustaining a family later. The approach used is a step-by step method, from observation to conversation, role-playing, group discussions and progressive delegation of authority. The ultimate objective is to help 20 teenagers every year in this way. Financial support has been promised by several organisations including Child Care Romania-UK and Child Hope UK.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
S L O V A K I A
PLACE
Nitra - Stitáre
ORGANISATION
SLONAD
ADDRESS
Fabryho 5 TEL
•
951 50 Nitra
+421-87.65190 MOBILE PHONE +421-903.506 296 FAX +421-87.65190
PROJECT NAME
Children in Crisis Centre
RESPONSIBLE PERSON
M ARIANA K OVÁCOVÁ /V IOLA D ROZDOVÁ
SLONAD (Slovak Children Hope) was formed in 1994 to help neglected and abused children, mainly through Children Telephone Line of Salvation (over 180 calls a day) and a Children Crisis Centre in Banská Bystrica. The aim of the project is to open and run a crisis centre in Nitra with a specialist team of a psychologist, social worker, doctor, policeman to counsel the children, avoid repeated damage and prepare them for return to school and a better family life. Sleeping accommodation is planned for up to 12 children and where necessary, their mothers.
PLACE
Ziar nad Hronom, Levice, Stáry Tekov, Spisská Nová Ves
ORGANISATION
SCHOOL WIDE OPEN
ADDRESS
Moysesa 12 TEL
•
965 01 Ziar nad Hronom
+421-857.6723137 or +421-857.6716453 FAX +421-857.6723137
E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
“Let’s start together”
RESPONSIBLE PERSONS
V INCENT C ERVEN / J OZEF B REZOVSKY
The organisation helps to develop children’s potential. The current project aims to help integrate street children into the formal school system, and to form model centres for monitoring their real needs and providing appropriate stimuli for development. Two age groups are involved: ■ 5-6 facilitating their start in primary school, introduction to reading/writing/maths etc, plus various activities (music, painting...) ■ 6-15 reintegrating into the school system through tutoring support group, counselling for addiction prevention, and regular consultations with parents.
89
90
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
S L O V A K I A
PLACE
Roznava Region
ORGANISATION
SALESIAN YOUTH ASSOCIATION - ROZNAVA
ADDRESS
Zdruzenie saleziánskej mládeze TEL
•
Námestie baníkov 30
•
048 01 Roznava
+421-942.215 18 or +421-903.613 850 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Creation of crisis centre for street children
RESPONSIBLE PERSONS
M ÁRIA F ÁBIANOVÁ / I VAN T RUNKO
The organisation has worked with street children for 6 years providing after-school activities and summer camps which also cater for handicapped children. The project targets a total of 67 street children from the Roznava region, mostly from the endangered housing estate JUH, suffering from the effects of unemployment, addictions and neglect by the parents. It involves the creation and equipping of a crisis centre where these children can meet for counselling and productive activities, and also contact with the parents to promote healthier families.
PLACE
Bardejov
ORGANISATION
SALESIAN YOUTH ASSOCIATION - DOM
ADDRESS
Kellerova 7 TEL
•
085 01 Bardejov
+421-935.727 401 FAX +421-935.722 678 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Help for street children
RESPONSIBLE PERSON
I NG . M GR .P ETER B ESENYEI
The Youth Association targets mainly Romany children who do not attend school, but also young couples, married and unmarried, who are unemployed. A youth centre is already operating in the village of Postárka where it promotes the development of young people and provides them with education.
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
S L O V A K I A
PLACE
Radosina
ORGANISATION
QUEEN OF PEACE COMMUNITY
ADDRESS
Piest’anská 11/18 manor house TEL / FAX
•
956 05 Radosina
+421-815.981 02
PROJECT NAME
Bridges
RESPONSIBLE PERSON
M GR . B RANKO T UPY
The organisation provides basic needs such as food, accommodation, health care as well as some educational help to boys who hang around the streets for lack of family security or stability. The project targets a total of 38 boys aged between 18 and 22, of whom 18 are located in the institution ‘Family of Good Hope’, and where possible, their parents. The programme involves counselling and caring for boys who have often left reform schools after compulsory education, and helping them find suitable employment.
PLACE
Bratislava
ORGANISATION
CIVIC ASSOCIATION PRIMA
ADDRESS
Bagarova 22 TEL
•
841 01 Bratislava
+421-7.767 838 FAX +421-7.5333 249 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Vagón - Contact Centre for hidden population of drug users
RESPONSIBLE PERSON
M GR . M AREK M RACKA
PRIMA, a non-governmental and not-for-profit organisation formed in July 1998, plans to open and operate the first institution in Slovakia concentrating on the hidden population of drug addicts. The centre will open daily from 10am to 10pm and provide consultancy on legal, health and sociopsychological matters, information on the risks of drug addictions and how to alleviate them, plus basic health care, food and vitamin service, and needle/injection changes.
91
92
P R O J E C T S
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
S L O V A K I A
PLACE
Banská Bystrica
ORGANISATION
HOPE FOR CHILDREN
ADDRESS
P.O. Box 12 TEL
•
974 11 Banská Bystrica
+421-88.413 06 98 FAX +421-88.411 60 39
PROJECT NAME
Children in streets
RESPONSIBLE PERSON
S TEFAN N ÁTHER
The organisation runs regular activities for children during the school year and the holidays. It focuses on socially weaker families mainly of Romany origin but the more specific target group is 15 children of whom 11 do not attend school at all and 4 attend irregularly. The programme involves the placing of these children into a daily crisis centre on weekdays where they will receive help with reading, maths etc. as well as counselling on hygiene and domestic problems. Meetings with their parents will also be arranged together with the psychologist to discuss topics such as the child and school.
PLACE
Kosice
ORGANISATION
CHARITY OF ARCHDIOCESE KOSICE
ADDRESS
ADCH, Nám. Kosickych Muceníkov c.1 TEL
•
040 22 Kosice
+421-95.743 983 FAX +421-95.743 901 E-MAIL
[email protected]
PROJECT NAME
Crisis Centre Tahanovce
RESPONSIBLE PERSON
M GR .I NG .J ÁN J ELÍNEK
The charity runs a network of care service and social centres for young people, the elderly, and dependent people. The project targets street children in the endangered housing estate of Tahanovce, and aims to provide a crisis centre offering accommodation (for urgent cases), socio-psychological counselling and recreational activities for children of all ages. The programme involves the creation of peer groups and tutor groups for educational, cultural and sporting activities and meetings. It also plans to create a club for younger children to help their reintegration in the school system, as well as groups for addicts, and for women and children suffering from domestic violence.
ANNEXE: THE PARTNERS
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
MEMBERS
OF
THE
PARTNERSHIP
KING BAUDOUIN FOUNDATION L a u re n t M E S S I A E N
Programme Officer rue Brederodestraat 21 1000 BRUSSELS BELGIUM TEL +32-2.549 02 28 FAX +32-2.549 03 11 E-MAIL
[email protected]
SOROS FOUNDATIONS O P E N S O C I E T Y F O U N D AT I O N S O F I A
S O R O S F O U N D AT I O N
G E N C H E V G e o rg i
E R D O S K r is z t i
Executive Director Balscha Street, 1, bl. 9, Kompl. Ivan Vazov 1408 SOFIA BULGARIA TEL +359-2.919 329/919 32 534 FAX +359-2.951 63 48 E-MAIL
[email protected]
Programme Officer Bolyai U.14 1023 BUDAPEST HUNGARY TEL +36-1.21 25 463 FAX +36-1.31 50 201 E-MAIL
[email protected]
OPEN SOCIETY FUND PRAHA
S O R O S F O U N D AT I O N
M L C K O V A Ka t e r i n a
M U I Z N I E K S N i ls
Programme Officer Seifertova 47 PRAHA 3 - 130 00 CZECH REPUBLIC TEL +420-2.62 79445 FAX +420-2.62 79444 E-MAIL
[email protected]
Programme Officer Kr. Barona 31 1722 RIGA LATVIA TEL +371-7.28 06 41 or 21 10 97 FAX +371-7.28 38 40 E-MAIL
[email protected]
O P E N E S TO N I A F O U N D AT I O N
OPEN SOCIETY FUND
Open Estonia Foundation provided the financial means for
A M B R A Z E V I C I E N E V i rg i n i j a
the programme together with the King Baudouin Foundation.
Programme Officer Jaksto 9 2600 VILNIUS LITHUANIA TEL +370-2.22 16 87 FAX +370-2.22 14 19 E-MAIL
[email protected]
For further information, please take contact with the country co-ordinator for Estonia: E r k i K O R P
Nomme Tee 19-27 • 11315 TALLINN • ESTONIA TEL +372-655.69 70 FAX +372-655.69 71 E-MAIL
[email protected]
95
96
STREET CHILDREN CHILDREN IN THE STREETS
MEMBERS
OF
THE
PARTNERSHIP
OPEN SOCIETY INSTITUTE MACEDONIA
O P E N S O C I E T Y F O U N D AT I O N
INDZEVSKA Slavica
D I A C O N E S C U Isa b e l a
Dep. Executive Dir. for joint programs Jane Sandanski 111 P.O. box 378 91000 SKOPJE MACEDONIA TEL +389-91.44 44 88, ext. 105 FAX +389-91.44 44 99 E-MAIL
[email protected]
Program Co-ordinator Calea Victoriei Nr 155 bl. D1, sc. 6, et. 2 71102 BUKAREST ROMANIA TEL +40-1.650 63 25, 659 13 21 FAX +40-1.312 70 53, 312 02 84 E-MAIL
[email protected]
F O U N D AT I O N F O R P O L A N D
O P E N S O C I E T Y F U N D B R AT I S L AVA
M O R A W S K A Ka t a r z y n a
K L E M E N TO V A V i e ra
Director
Programme Officer Staromestska 6/D 811 03 BRATISLAVA SLOVAKIA TEL +421-7.54 41 47 30 or 54 41 69 13 FAX +421-7.54 41 88 67 E-MAIL
[email protected]
KOLANKIEWICZ Ewa
Programme Officer 5, Szpitalna st., III floor 000 31 WARSAW POLAND TEL +48-22.828 91 28 FAX +48-22.828 91 29 E-MAIL
[email protected]
THE WORLD BANK Ka t e S C H E C T E R
Elizabeth ASHBOURNE
Task Manager, Street Children Initiative Urban Partnership 1818 H Street, N.W. WASHINGTON, DC 20433 U.S.A. TEL +1-202.473 3239 FAX +1-202.522 2125 E-MAIL
[email protected]
Coordinator, Private Sector Partnerships The World Bank Institute 1818 H Street, N.W. WASHINGTON, DC 20433 U.S.A. TEL +1-202.458 5247 FAX +1-202.522 3521 E-MAIL
[email protected]
Tim CAMPBELL
Myriam WAISER
Leader, Urban Partnership 1818 H Street, N.W. WASHINGTON, DC 20433 U.S.A. TEL +1-202.473 7829 FAX +1-202.522 2125 E-MAIL
[email protected]
Task Manager, Human Development The World Bank Institute 1818 H Street, N.W. WASHINGTON, DC 20433 U.S.A. TEL +1-202.473 0384 FAX +1-202.522 2125 E-MAIL
[email protected]