Stichting Provinciaal Museum Limburg (Het Bonnefantenmuseum) Jaarverslag 2011
Inhoudsopgave Jaarverslag 2011 1.
Voorwoord directie
3
2.
Bericht van de Raad van Toezicht
4
3.
Bestuursverslag 2011 3.1. Mission Statement 3.2. Tentoonstellingen 3.3. Museumcollectie 3.4. Educatie 3.5. Publieksbegeleiding 3.6. Evenementen 3.7. Pers en Publiciteit 3.8. Kunstuitleen 3.9 Publicaties 3.10. Ontwikkeling financiële resultaten 2011 3.11. Personeelsvertegenwoordiging 3.12. Stichting Collectie Bonnefantenmuseum 3.13. Vereniging Vrienden van het Bonnefantenmuseum 3.14. Begroting 2012
8 9 11 16 18 19 20 22 23 24 25 26 27 28
Jaarrekening 2011 4.1. Resultaat 4.2. Financiële positie 4.3. Balans 31.12.2011 4.4. Functionele exploitatierekening 2011 4.5. Kasstroomoverzicht 4.6. Algemene toelichting 4.7. Toelichting op de balans 4.8. Niet uit de balans blijkende verplichtingen 4.9. Toelichting op de exploitatierekening 4.10. Categoriale rekening van baten en lasten 4.11. Overige gegevens
30 31 32 34 35 36 40 44 45 53 54
Bijlagen 5.1. Formatieve opbouw (31.12.2011) 5.2. Organisatiestructuur 5.3. Personeelsbestand 2011 5.4. Tijdelijke bruiklenen Hedendaagse Kunst 5.5. Tijdelijke bruiklenen Oude Kunst 5.6. Begunstigers 2011
56 57 58 60 69 70
4.
5.
Voorblad: Keetje Mans, Ranchbox, 2010
2
1.
Voorwoord directie
Graag presenteren wij hierbij het Jaarverslag 2011 van het Provinciaal Museum Limburg (Het Bonnefantenmuseum). Het mooie aan het maken van een jaarverslag is dat je even stil mag staan bij alles dat zich het jaar ervoor heeft afgespeeld. Het jaar 2011 is voor het museum een succesvol jaar geweest, met een veelvoud aan activiteiten. Als nieuwe directie hebben we hier niet direct deel aan gehad, maar we kijken graag samen met u terug op dit jaar. Het Bonnefantenmuseum breidde zijn collectie uit met een aantal prachtige aanwinsten: Opera Grafica van Aldo Rossi, Ranchbox van Keetje Mans, Déjà-vu paintings, Cruiser van Francis Alÿs, Torencompositie 003 Kruispunt van Jeroen van Bergen, Banner van Rik Meijers, Zittende sater met panfluit van Charles Vos en diverse tekeningen van Sandra Vásquez de la Horra. Het zijn allen bijzondere werken die onze collectie verlevendigen. Bijzonder waren verder een aantal organisatieontwikkelingen, te weten: • Het invoeren van het Raad van Toezicht – model (voorheen bestuurdersmodel) inclusief de daarvoor benodigde statutenwijzigingen; • Het tekenen van de intentieovereenkomst Gesamtkunstwerk Wijlre; • Het aangaan van de overeenkomst met de ECI Cultuurfabriek te Roermond; • Het afscheid van de voormalige en de werving van de huidige directie. We bedanken Alexander van Grevenstein en Harrie Dragstra voor hun inzet in de afgelopen jaren, wat heeft geresulteerd in een organisatie met een mooie toekomst. Daarnaast zijn we verheugd over de inzet en warme ontvangst van de medewerkers van het museum wat een soepele directiewisseling mogelijk heeft gemaakt. Het succes van ons museum danken wij mede aan de samenwerking met verschillende uiteenlopende instellingen, organisaties en individuen. Samenwerkingspartners en steungevers willen wij hartelijk danken voor hun vertrouwen en steun. We maken van de mogelijkheid gebruik om ook alvast naar 2012 te kijken. We noemen hier de tentoonstellingen van Martin Visser en de Schoonheid van Stilte, de opening van de tentoonstelling Different Impressions, Changing Traditions door Hare Majesteit de Koningin samen met de Turkse president Gül, en de daadwerkelijke realisatie van Wijlre op 27 april jongstleden. Het betreft gebeurtenissen en activiteiten die ons met trots en plezier een zogenoemde vliegende start hebben bezorgd, gericht op een toekomst in een prachtig museum met Blijvend vrij uitzicht!
Met hartelijke groet,
Stijn Huijts Artistiek directeur
Sandra Holtjer, Zakelijk directeur
28 juni 2012
3
2.
Bericht van de Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht van Het Bonnefantenmuseum kijkt terug op een succesvol jaar. Meer dan 106.000 personen werden ontvangen onder wie een toenemend aantal jongeren in het kader van educatieve projecten. Met veel waardering voor hun inzet en betrokkenheid werd eind 2011 afscheid genomen van de zakelijke directeur H.Dragstra en trad de artistiek directeur A. van Grevenstein terug in deze functie na ruim 25 jaar als grondlegger en boegbeeld te hebben gefungeerd voor het Bonnefantenmuseum. De Raad van Toezicht is verheugd dat, in goed overleg met alle belanghebbenden de continuïteit van de directievoering kon worden gewaarborgd door de tijdige benoeming van een nieuwe directie. Het museum heeft het jaar met een positief financieel resultaat afgesloten. De maatschappelijke ontwikkelingen, zeker voor organisaties in de not for profitsector eisen in toenemende mate transparantie met betrekking tot de invulling van de toezichthoudende functie. De Raad van Toezicht volgt de beginselen van deugdelijk bestuur en best-practice-bepalingen met betrekking tot cultural governance zoals vastgelegd in de Code of Ethics van het ICOM en in de Code Cultural Governance. De Raad van Toezicht is als volgt samengesteld: • drs. J.H.H. Mans, voorzitter • prof. dr. K.A. Ottenheym, vice voorzitter • drs. J. van den Belt • L.J.J. Rulkens RA • ir. N.H. Gerardu De leden van de Raad van Toezicht van Stichting Provinciaal Museum Limburg (Het Bonnefantenmuseum) beschikken allen over een of meer van de volgende competenties: financieeleconomische deskundigheid, HRM- en bedrijfskundige deskundigheid, juridische deskundigheid, kunsten cultuurhistorische deskundigheid, affiniteit met de overheid en affiniteit met de markt/commerciële sector. De leden van de Raad van Toezicht van het Bonnefantenmuseum ontvangen geen vergoeding voor hun werkzaamheden ten behoeve van het museum. Naast het lidmaatschap van de Raad van Toezicht ven het Bonnefantenmuseum worden de volgende (neven)activiteiten ontplooid: Drs. J.H.H. Mans Nevenfuncties: - Member of the Presidency of the Standing Committee Euromediterrenean Partnership of the Local and Regional Authorities - Voorzitter Raad van Commissarissen EFPC Bilthoven - Voorzitter Stichting Floriade Venlo - Voorzitter Slachtofferhulp Nederland - Voorzitter koor Studium Chorale Maastricht - Lid Raad van Toezicht Jan van Eyckacademie Maastricht - Voorzitter Raad van Commissarissen JAHA/Group Kerkrade - Voorzitter Raad van Advies Nieuwe Borg RED BV Roosteren - Voorzitter Stichting ESIC Maastricht - Voorzitter Stichting Ontwikkelingsmaatschappij ENCI Maastricht
4
Prof. Dr. K.A. Ottenheym Functie: Hoogleraar architectuurgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht Nevenfuncties: - Directeur landelijke Onderzoekschool Kunstgeschiedenis - Voorzitter bestuur ICOMOS Nederland, International Council on Monuments and Sites (tot juni 2011) - Lid bestuur van de Vereniging Hendrick de Keyser - Lid bestuur Stichting Landgoed Linschoten - Regent van de Fundatie van Renswoude te Utrecht (tot juni 2012) Drs. J.L. van den Belt Nevenfuncties: - Lid van de Raad van Commissarissen Accell Group N.V. - Lid van de Raad van Commissarissen Groeneveld B.V. - Lid van de Raad van Commissarissen Attero Holding NV - Lid Bosa/Council - Raad in de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam - Penningmeester bestuur Natuurmonumenten L.J.J. Rulkens, RA Functie: Voorzitter Raad van Bestuur Vitalis WoonZorg Groep Nevenfuncties: - Bestuurslid/commissaris van de stichting alsmede de B.V. WTC Heerlen – Aachen - Commissaris van de Ruijters Groep - Directeur L.J.J. Rulkens Beheer B.V. Ir. N. H. Gerardu Functie: Lid Raad van Bestuur Koninklijke DSM N.V. Nevenfuncties: - Lid Raad van Commissarissen Voestalpine Polynorm N.V., Bunschoten - Lid Bestuur Vereniging Nederlandse Chemische industrie (VNCI), Den Haag In het verslagjaar kwam de Raad van Toezicht zes maal bijeen in vergadering met de directie. Daarnaast hebben diverse vergaderingen met de directie en individuele leden van de Raad van Toezicht en de Personeelsvertegenwoordiging plaatsgevonden. De financiële ontwikkelingen werden op hoofdlijnen in de reguliere vergaderingen besproken en in afzonderlijke vergaderingen door de penningmeester met de zakelijk directeur en de financial controller. Op die manier kan de Raad van Toezicht zijn toezichthoudende functie adequaat vervullen en wordt besluitvorming in de voltallige Raad van Toezicht met betrekking tot de financiële ontwikkeling van het Bonnefantenmuseum goed voorbereid. De door de directie opgestelde jaarrekening 2010 is in het verslagjaar ter goedkeuring aan de Raad van Toezicht voorgelegd. Mede op basis van het door de accountant opgestelde accountantsverslag en de bijbehorende verklaring werd deze jaarrekening goedgekeurd.
5
Belangrijkste gebeurtenissen in 2011 waren: • Het wijzigen van de statuten en daarmee invoering van toezicht op afstand. Het zogenaamde Raad van Toezichtmodel is per 1 januari 2012 geëffectueerd. • Werving nieuwe directie per 1 januari 2012. • Het ondertekenen van de intentieovereenkomst Gesammt Kunstwerk Wylre. • Het formaliseren van de toekomstige samenwerking met de ECI Cultuurfabriek Roermond. • De start van het project Duurzaam Museum in samenwerking met de provincie Limburg. • Het niet doorgaan van de realisatie c.q. verbouwing van het Zichtdepot. • Het 25 - jarig dienstjubileum van Alexander van Grevenstein. • De uitreiking van de Bonnefantenpenning aan dr. Sjeng Kremers. Het jaar 2011 is ook het jaar waarin de nieuwe directie van het Bonnefantenmuseum werd geworven. Sandra Holtjer trad per 1 januari 2012 officieel in dienst als zakelijk directeur en Stijn Huijts per 1 maart 2012 als artistiek directeur. Ondanks alle succesvolle activiteiten spreekt de Raad van Toezicht haar zorgen uit over mogelijke toekomstige ontwikkelingen zoals eventuele kortingen op subsidies en het in mindere mate beschikbaar zijn van mogelijkheden voor bedrijfssponsoring. Dit legt een grotere druk op de organisatie om de exploitatie blijvend sluitend te houden. Ondernemerschap en creativiteit zijn in deze belangrijke sleutelwoorden. De Raad van Toezicht bedankt alle medewerkers van het Bonnefantenmuseum voor hun grote betrokkenheid en inzet alsmede alle vrijwilligers en vrienden die, ook in deze roerige tijden met veel energie hebben bijgedragen aan het succes van het Bonnefantenmuseum. Maastricht, 25 mei 2012 drs. J.H.H. Mans, voorzitter prof. dr. K.A. Ottenheym drs. J. van den Belt L.J.J. Rulkens RA ir. N.H. Gerardu
6
3. Bestuursverslag
7
3.1.
Mission Statement
De stichting Provinciaal Museum Limburg, (Het Bonnefantenmuseum) heeft ten doel (statutair): a. Het verzamelen van werken op het gebied van oude- en moderne en hedendaagse kunst; b. Het verbreiden en het stimuleren van de belangstelling voor de cultuur in de provincie Limburg en daarbuiten op het terrein van de beeldende kunst, met alles wat daartoe behoort of daartoe dienstig kan zijn, alles te nemen in de meest ruime betekenis. De stichting tracht dit doel onder meer te bereiken door: a. Het in stand houden en exploiteren van het Bonnefantenmuseum te Maastricht, alsmede de organisatie van de kunstuitleen; b. Het bevorderen van de verwerving van kunstwerken op het vlak van oude, moderne en hedendaagse kunst; c. Het organiseren van tentoonstellingen op het gebied van oude, moderne en hedendaagse kunst; d. Het bevorderen van de kennis en waardering van de beeldende kunst binnen het kader van de doelstelling van de stichting; e. Alle overige wettige middelen. Het Bonnefantenmuseum wil betrokkenheid bevorderen bij de beeldende kunst. Daartoe combineert het hedendaagse, oude en moderne kunst. Het museum beheert publieke en private collecties van nationaal en internationaal belang. Bonnefanten wil zijn museale taken (beheren, verzamelen, bestuderen, onderzoeken, publiceren, tentoonstellen en informeren) op een kwalitatief zo hoog mogelijk niveau uitvoeren, klantgericht, zakelijk en met open oog voor maatschappelijk actuele ontwikkelingen. Het museum manifesteert zich tussen de grote instellingen in de wijde omgeving met een onderscheidend profiel. Het wil een ‘center of excellence’ zijn, waar dieper op de zaken wordt ingegaan, omwille van de kunst en tot nut van een zo breed mogelijk publiek. Het museum stelt zich concreet ten doel: a. Het tonen van ontwikkelingen in de kunst en actief bijdragen aan het actuele discours; b. Het verwerven van een relevante collectie internationale hedendaagse kunst vanaf 1970; c. Het tonen van de samenhang tussen de internationale ontwikkelingen en het werk van nationale en (Eu)regionale kunstenaars; d. Het uitbouwen van een afdeling oude kunst, die in nauwe samenwerking met het Bisschoppelijk Museum en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) de kunst van de Zuidelijke Nederlanden verbindt met Zuid-Europese cultuurcentra; e. Het samenwerken met particuliere verzamelaars en het tonen van hun collecties op een wijze die niet alleen recht doet aan deze collecties, maar bovendien extra reliëf geeft aan het kunstpalet van het museum.
8
3.2.
Tentoonstellingen
3.2.1
Hedendaagse Kunst
Walldrawing #801: Spiral (1996) De spectaculaire muurschildering Walldrawing #801: Spiral (1996) van Sol LeWitt, een schenking van de kunstenaar in 2002 is vanaf 4 februari 2011 weer permanent te bezichtigen in de koepeltoren van het museum. De muurschildering is twee keer eerder uitgevoerd in het Bonnefanten, in 1996 en in 2005 bij gelegenheid van het tienjarig bestaan van het door architect Aldo Rossi ontworpen museumgebouw. Wintertuin / Jardin D’Hiver 13.03. – 19.06.2011 Met Wintertuin presenteerde het Bonnefantenmuseum een veertigtal klassieke meesterwerken uit de collecties van de stad Luik en de Franstalige Gemeenschap van België, waaronder een zevental werken van uitzonderlijke kwaliteit, die bekend staat als de ‘Belgische nationale schat’: Marc Chagall, James Ensor, Paul Gauguin, Oskar Kokoschka, Max Liebermann, Franz Marc en Pablo Picasso. Naast werken van voornoemde kunstenaars waren onder meer werken te zien van Monet, Pissarro, Van Rysselberghe, Signac, Léger en Arp. Rik Meijers/Jeroen van Bergen 19.04. – 03.07.2011 De presentatie van het werk van Rik Meijers en Jeroen van Bergen was een bijzondere duo tentoonstelling die past in een reeks van tentoonstellingen van kunstenaars die in de nabijheid van het museum werken. De jonge kunstenaar Jeroen van Bergen (1979) maakt maquettes met lasertechniek uitgefreesd uit karton. Via stapeling en repetitie ontstaan labyrintische bouwwerken. Rik Meijers (1963) maakte de afgelopen jaren landelijk naam met schilderijen opgebouwd uit verf, maar ook uit vogelzaad, veren, kroonkurken en doppen. Collectie Vandenhove 5.07.2010 – 23.08.2011 en 24.08. – 16.01.2012 Tijdelijke bruiklenen uit de privécollectie van Jeanne en Charles Vandenhove uit Luik (B) vormen sinds 2007 prachtige intermezzo’s in de collectieopstelling hedendaagse kunst van het Bonnefantenmuseum. De privécollectie van circa 300 werken is de afgelopen vijftig jaar verzameld door het echtpaar Vandenhove. In 2011 betrof het drie substantiële werken. De befaamde Duitse kunstenaar Anselm Kiefer (1945) was vertegenwoordigd met Le Dormeur du Val (2010), een schilderij van recente makelij en de sculptuur Katarina (1999) opgebouwd uit een jurk, gips en gebakken klei. Van de Belgische kunstenaar David Claerbout (1969) was een verstilde interactieve video-installatie uit 2000, Man under Arches, te bewonderen. Panta Rhei – Het verborgen leven van de dingen 13.10. – 04.12.2011 De tweede editie van het grensoverschrijdende samenwerkingsproject van Landcommanderij Alden Biesen in Bilzen (B) en het Bonnefantenmuseum Maastricht nam in 2011 de vorm aan van een groepstentoonstelling. Onder de titel Panta Rhei. Het Verborgen Leven Van De Dingen werden in het monumentale kasteel sculpturen en installaties van 19 kunstenaars (gerenommeerd en jong) uit de internationale collectie van het Bonnefantenmuseum getoond. Aan de hand van de kunstwerken werd het publiek uitgenodigd zijn of haar betrekkingen tot het alledaagse te herzien. Heraclitus’ opvattingen rondom het idee van een constante staat van verandering vormden het vertrekpunt.
9
Extended Drawing 18.09.2011 – 15.01.2012 Sol LeWitt, Robert Mangold, Bruce Nauman & Richard Serra Met de grootse groepstentoonstelling Extended Drawing nam Alexander van Grevenstein in 2011 afscheid als directeur van het museum. De tentoonstelling thematiseerde de transformaties van lijn en tekening in het werk van de Amerikaanse kunstenaars Sol LeWitt, Robert Mangold, Bruce Nauman en Richard Serra. Deze kunstenaars staan, aldus Van Grevenstein, model voor nieuwe opties in de tekenkunst en exploreren de mogelijkheden die de architectonische dan wel de publieke ruimte biedt. De tentoonstelling besloeg de hele tweede verdieping en de bruiklenen waren afkomstig uit gerenommeerde particuliere en publieke collecties. Het werk van vier voornoemde kunstenaars speelt sinds 1987 een belangrijke rol in de collectie van het museum.
3.2.2. Oude Kunst Augenspiel 12.03.2010 – 02.04.2012 Selectie topstukken uit de collectie Oude, Moderne en Hedendaagse Kunst De collectieopstelling op de eerste verdieping was geen gewone collectieopstelling. Voor het eerst werd in het Bonnefantenmuseum een selectie oude en hedendaagse highlights aan het publiek getoond. Lopend van de ene naar de andere zaal werd de bezoeker geconfronteerd met kunstwerken en voorwerpen uit zeer verschillende periodes. Ieder schilderij, beeld of object is uitgezocht op zijn eigen beeldende merites. Uniciteit, zeldzaamheid en kwaliteit vormden de leidraad. Het verhaal erachter stond even in de wacht. Zoals de titel al aangeeft, ging het om het plezier van kijken Schatten uit Moskou 18.03.2011 – 19.06.2011 Hollandse tekeningen uit het Pushkin Museum De tentoonstelling Schatten uit Moskou toonde de 90 beste (voornamelijk) Hollandse tekeningen uit de zeventiende eeuw. Hiermee was het Bonnefantenmuseum de eerste locatie sinds anderhalve eeuw waar deze werken buiten Rusland te zien waren. De tentoonstelling bood een chronologisch en thematisch overzicht van de Hollandse tekenkunst van de 17de eeuw. Ze omvatte tekeningen van onmiskenbare grootheden als Rembrandt, Abraham Bloemaert, en Adriaen van Ostade. Van geboren Hollanders, maar ook van kunstenaars van elders die hun heil zochten in het 17de eeuwse artistieke middelpunt, zoals Gerard de Lairesse uit Luik, Wallerant Vaillant uit Lille en Gerard ter Borch uit Zwolle. In de objectkeuze is vooral gestreefd naar diversiteit van thema’s, compositie en functie. Zo waren er schetsen te zien, naast volledig opgewerkte figuur- en compositiestudies. Zodoende gaf de tentoonstelling een schitterend en bovendien tot op heden nauwelijks gekend overzicht van de Hollandse tekenkunst van de Gouden eeuw, en bovendien een blik op de Russische verzamelgeschiedenis van Nederlandse kunst. De verzameling Van Herck 03.07.2011 – 09.01.2012 Terracotta’s uit de 17de en 18de eeuw De tentoonstelling Terracotta’s uit de 17de en 18de eeuw omvatte ruim 50 beelden uit de verzameling van de Antwerpse kunsthandelaar Charles van Herck (Antwerpen 1884 – 1955). Op het gebied van de 17de en 18de eeuwse beeldhouwkunst gold deze liefhebber als een gerespecteerde autoriteit die zijn verzameling met een scherp oog en grote kennis van zaken gestaag opbouwde en meesters als Artus Quellinus, Hiëronymus Duquesnoy en Michael Rysbrack bijeenbracht. De meeste terracotta’s gaven een prachtig inzicht in het creatief proces van de kunstenaar. Er waren bozetti te zien; snelle schetsen, bedoeld om een idee vast te leggen in klei. Ook werd er een aantal modelli in de tentoonstelling opgenomen. Dit zijn de laatste en meest gedetailleerde versies die als basis dienden voor het definitieve beeldhouwwerk. Modelli werden ook voorgelegd aan de opdrachtgever ter goedkeuring. Meestal werden deze uitgewerkte ontwerpen bewaard. Ze worden nu vaak beschouwd als kunstwerk op zich.
10
3.3.
De museumcollectie
3.3.1. Collectiebeheer en –documentatie Met professionalisering als uitgangspunt zet de afdeling collectiebeheer en -documentatie zich de komende jaren blijvend in voor: • Het concreet vormgeven en realiseren van beleid met betrekking tot het behoud en beheer van de museale verzameling; • Kwaliteitsverbetering op het gebied van registratie en documentatie; • Verankering van kennis en ervaring binnen de eigen organisatie; • Verbetering van kennis- en informatieoverdracht (toegankelijkheid). 3.3.2. Registratie en Documentatie Nieuwe aanwinsten worden met ingang van 2011 geregistreerd in de collectiedatabase Adlib Museum Standaard. Ook zijn er richtlijnen geformuleerd aan de hand waarvan de registratie van bestaande collectieonderdelen, op het niveau van basisregistratie, op juistheid en volledigheid wordt gecontroleerd en waar mogelijk aangevuld. De eerste stappen zijn gezet in de richting van het online toegankelijk maken van informatie over de hoogtepunten uit de museale verzameling. Niet alleen via de eigen website maar ook door aansluiting te zoeken bij regionale, nationale en internationale portals. Verder heeft de nieuwe standaard voor inrichting van de collectiedocumentatie in 2011 eveneens zijn beslag gevonden. Er is een begin gemaakt met het gefaseerd ordenen en aanvullen van de bestaande dossiers. Het voornemen om een handbibliotheek in te richten heeft concreet vorm gekregen. 3.3.3. Depot(s) Het museum heeft in 2011 geïnvesteerd in een aantal (basis)voorzieningen voor de depots. Naar aanleiding daarvan heeft de afdeling collectiebeheer een gedetailleerd plan van aanpak opgesteld, met het oog op efficiënter gebruik van ruimte, een soepele flow van werkzaamheden en verbeterde bewaarcondities. 3.3.4. Preventieve conservering en restauratie De afdeling werkt continue aan kwaliteitsverbetering van collectieonderdelen. Op basis van de onderhoudsovereenkomst met de Stichting Restauratie Atelier Limburg (SRAL) zijn in 2011 vele conserverende behandelingen en restauraties uitgevoerd. Noemenswaardig is de voltooiing van de twee jaar durende restauratie van het laatmiddeleeuwse Driekoningenaltaar, toegeschreven aan de Meester van het Nenkersdorfer retabel. Daarbij zijn onder meer de oorspronkelijke verflagen en vergulding van dit belangrijke en in tact gebleven altaar behandeld. Het monumentale retabel verschijnt opnieuw op zaal en het publiek wordt uitgebreid geïnformeerd over de ingrijpende restauratie.
11
3.3.5. Aanwinsten Francis Alÿs 1959 Antwerpen – Mexico City Déjà-vu paintings, Cruiser, 1995 21 x 18 x 2 cm Diptiek, olieverf op canvas op hout 5 tekeningen, olieverf en potlood, collage op kalkpapier 31 x 26,5 cm; 27 x 28,5 cm; 34 x 21 cm; 23 x 25 cm; 29 x 23 cm Inv 5619 Jeroen van Bergen 1979 Heythuysen – Maastricht Torencompositie 003 Kruispunt, 2011 onderzoeksbox Karton, hout en verf Schaal 1:100 Inv 5622 MET STEUN VAN DE MONDRIAAN STICHTING Keetje Mans 1979 Amsterdam – Maastricht Ranchbox, 2010 200 x 250 cm Olieverf op linnen Inv 5593 MET STEUN VAN DE MONDRIAAN STICHTING Rik Meijers 1963 Rotterdam – Sittard Banner, 2008 160 x 110 cm Gemengde techniek op doek Inv 5620 MET STEUN VAN DE MONDRIAAN STICHTING Aldo Rossi 1931 – Milaan – 1997 Opera Grafica, 1973 – 1997 Diverse afmetingen Gemengde techniek op papier 110 diverse inv.
12
Sandra Vásquez de la Horra 1967 Viña del Mar (Chili) – Berlijn Serie van 19 tekeningen, 2007-2010 Potlood op papier, was Inv 5594/5611 én 5618/5621 MET STEUN VAN DE MONDRIAAN STICHTING Charles Vos 1888 – Maastricht – 1954 Zittende sater met panfluit, 1924-1934 71 x 35 x 80 cm Geglazuurd keramiek Inv 5618 MET STEUN VAN DE MONDRIAAN STICHTING 3.3.6. Schenkingen Sandra Vásquez de la Horra 6 tekeningen 2010 Potlood en wax op papier 35 x 25 cm; 76 x 58 cm Inv 5612-5617
13
3.3.7. Tijdelijke bruiklenen aan derden Hedendaagse Kunst 2011 Hierna worden de tentoonstellingen genoemd welke middels tijdelijke bruiklenen werk van het Bonnefantenmuseum hebben getoond. De werken worden nader genoemd in de bijlage 5.4. Jardin d’hiver Topstukken uit de Bonnefantencollectie in het MAMAC, Luik 25.11.2010 t/m 27.02.2011 Minimalism and Applied II Daimler Contemporary, Berlijn 26.10.2010 t/m 27.03.2011 Richard Deacon Retrospektive Sprengelmuseum, Hannover 23.01.2011 t/m 15.05.2011 Zó Hollands. Het Hollandse landschap in de Nederlandse kunst sinds 1850 Frans Halsmuseum, Haarlem 24.06.2011 t/m 11.09.2011 Eyck in Frankrijk Streekmuseum Land van Valkenburg, Valkenburg a/d Geul 03.04.2011 t/m 18.09.2011 Musica Sacra Theater aan het Vrijthof, Maastricht 13.09.2011 t/m 22.09.2011 Neo Rauch in Baden-Baden Museum Frieder Burda, Baden-Baden 16.05.2011 t/m 30.09.2011 Panta Rhei Landcommanderij Alden Biesen, Rekem 14.10.2011 t/m 04.12.2011 10 Museum voor hedendaagse Aboriginal Kunst, Utrecht 27.05.2011 t/m 22.01.2012 Locus Solus. Impressions of Raymond Roussel Reina Sofia, Madrid 25.10.2011 t/m 28.02.2012 MNCARS. René Daniëls Reina Sofia, Madrid 27.10.2011 t/m 02.04.2012 Wintertentoonstelling collectie H. Paetzold Museum het Domein, Sittard 15.11.2011 t/m 01.03.2012
14
Geloof. Heimwee en liefde - Aad de Haas Kunsthal Rotterdam 10.12.2011 t/m 04.03.2012 3.3.8. Tijdelijke bruiklenen aan derden Oude Kunst 2011 Hierna worden de tentoonstellingen genoemd welke middels tijdelijke bruiklenen werk van het Bonnefantenmuseum hebben getoond. De werken worden nader genoemd in de bijlage 5.5. The World of Lucas Cranach. An artist in the Age of Dürer, Titian and Metsys Paleis voor Schone Kunsten, Brussel 20.10.2010 t/m 23.01.2011 The Renaissance in Europe, Art and Power Musée Luxembourg, Parijs 05.02 t/m 23.05.2011 Von Schönheit und Tot. Tierstilleben von der Renaissance bis zur Moderne Kunsthalle Karlsruhe, Karlsruhe 19.11.2011 t/m 19.02.2012
15
3.4.
Educatie
3.4.1. Onderwijs en programma’s tijdens vakanties Basisscholen Twee nieuwe programma’s hebben in 2011 het licht gezien. Kunstwerkenfluisteraar op bezoek in het museum! Een theatrale rondleiding met Maria van Manen die over de gevoelens van kunstwerken vertelt. Ook was er een workshop: De grote Landschap show!waarin kinderen met behulp van diverse technieken en materialen een panoramaschilderij ‘opbouwden’. Familievoorstelling Tijdens de herfstvakantie ging Operatie BFF van start. Deze absurdistische, interactieve voorstelling van theatercompagnie DEFDEF trok 151 bezoekers. Zomerworkshops Er namen 218 Kinderen deel aan in totaal 16 workshops. De kinderen konden uit 2 workshops kiezen. De schilder- en knutselworkshop: Door de bomen een bos. Schilderijen met landschappen dienden als inspiratie voor een ‘gelaagd’ werkstuk waarin afdrukken van spons en materialen als veren, draden touw met lijmpistolen op karton konden worden geplakt. En de workshop boetseren Knotsgekke kleiwerken geïnspireerd op de terracotta’s van Van Herck. In de workshop gingen de kinderen lekker zelf met de handen in de klei en boetseerden op een kleitablet het verhaal van Apollo met de draak. Voortgezet onderwijs In 2011 hebben 205 groepen uit het Voortgezet onderwijs het museum bezocht, een toename van 9 groepen. 504 leerlingen hebben deelgenomen aan Kommetje Kunst, de CKV weken van Maastricht.. Er zijn twee docentenontvangsten geweest bij de tentoonstelling Wintertuin en Extended Drawing. 3.4.2. Voor de eerste keer M2LIVE WEEKEND 2011 M2LIVE ‘nieuwe stijl’ heeft op zaterdag 29 én zondag 30 januari 2011 plaatsgevonden. De zaterdag bleef het karakter houden zoals iedereen dat kent met onder andere zeer diverse optredens door jong talent en een afterparty. De zondag werd rondom de uitreiking van de M2LIVE Filmprijs ingevuld en kreeg een ingetogener en meer inhoudelijk karakter met Art-trips en bijzondere performances. Bijzonder te vermelden is dat zowel nationaal als internationaal het M2LIVE evenement op steeds meer belangstelling mag rekenen. Naast een toenemend aantal interviews en artikelen kwam eveneens de directeur van Fundació “la Caixa" uit Barcelona (een sociaal- en cultuurfonds van de Caixabank) op bezoek om te kijken hoe ze in Maastricht Kunst - en Cultuureducatie met jongerenparticipatie combineren. 3.4.3. M2LIVE Filmprijs voor studenten met 80 inzendingen groot succes Het was voor het eerst dat studenten van de film-, kunst- en toneelacademies in België, Nederland en Duitsland (Rheinland Westfalen) werden uitgenodigd zélf hun films in te sturen. Voorheen waren vooral docenten actief. De afdeling heeft voor de werving de contacten op de academies fors uitgebreid en samenwerking gezocht met diverse instituten zoals Breaking Ground, een platvorm voor Europese filmstudente en Eye Filminstituut Nederland. De studenten hebben laten zien een dergelijke Filmprijs zeer te waarderen door, boven verwachting, meer dan 80 films in te sturen waarvan vele van bijzondere kwaliteit. We hebben met deze filmprijs voor ‘filmmakers in wording’ een platvorm gecreëerd dat nog in Nederland ontbrak. De uitreiking was druk bezocht en had een feestelijk karakter.
16
3.4.4. Convenanten Met zeven onderwijsinstituten (*) is een convenant afgesloten en in totaal werden er 5.784 jaarpassen afgenomen. Twee tegenprestaties zijn het vermelden waard: de vierdelige cursus Introduction into Restauration (in samenwerking met Studium generale en de SRAL) waaraan 43 studenten deelnamen én gewaardeerd werd met een 8,4; en de opleiding tot studentengids voor 2e jaars studenten van de docentenopleiding van de ABK. Tijdens het Museumweekend brachten ze hun opgedane kennis in praktijk. Bezoek jongeren < dan 25 jaar
2011 Groepen
Jongeren < dan 13 jaar
3.784 Basisonderwijs
Jongeren 13 – 18 jaar
7.659 Voortgezet onderwijs
Studenten > 18 jaar
4.254
M2LIVE
3.900
Totaal
19.597
2011
89 195
284
(* Academie voor beeldende kunsten, Academie van Bouwkunst, Toneelacademie, Universiteit Maastricht, Kumulus, Bonnefantencollege en het Sint-Maartenscollege)
17
3.5.
Publieksbegeleiding
3.5.1. Servicebalie Na de succesvolle introductie van de Servicebalie in 2010, is het afgelopen jaar de visie op het vrijwilligersbeleid verder ontwikkeld, geëvalueerd en bijgesteld. De servicebalie heeft een vaste plek in de entreehal gekregen en is – naast de vertrouwde ticketbalie - dé plek voor bezoekers voor het verkrijgen van informatie, het geven van reacties en het maken van een praatje. Het team vrijwilligers, onder leiding van Frits Nijenhuis, is volledig in de organisatie geïntegreerd en fungeert als één van de pijlers voor ‘goed gastheerschap’ van het Bonnefantenmuseum. 3.5.2. Afterparty Op donderdag 17 maart werd voor de 5e keer de (TEFAF) Afterparty georganiseerd. Dit jaar werd het belangrijkste relatie evenement van het Bonnefantenmuseum gecombineerd met twee openingen, te weten: Wintertuin en Schatten uit Moskou. Bijna 650 prominente gasten woonden deze feestelijke avond bij. Burgemeester Onno Hoes nam het eerste exemplaar van de wetenschappelijke catalogus: ‘Het Pushkin Museum voor Schone Kunsten - Nederlandse, Vlaamse en Nederlandse tekeningen uit de XVI-XVIII eeuw, Belgische en Nederlandse Tekeningen van de XIX-XX eeuw’ in ontvangst. 3.5.3. Uitreiking Bonnefantenpenning Zaterdag 26 november was een bijzondere dag. Voor de derde keer werd de Bonnefantenpenning uitgereikt, een onderscheiding met een persoonlijk stempel van artistiek directeur Alexander van Grevenstein. Dr. Sjeng Kremers kreeg de penning voor zijn verdienste op het vlak van Kunst en Cultuur. In de gedenkwaardige lofrede, uitgesproken door de heer dr. Philip Houben, werd onder meer stilgestaan bij de ontstaansgeschiedenis en het belang van het Bonnefantenmuseum en andere musea voor de provincie Limburg. 3.5.4. Afscheid artistiek directeur Na bijna 25 jaar werd het tijd voor Alexander van Grevenstein, artistiek directeur en boegbeeld van het Bonnefantenmuseum, om het stokje over te dragen. Het was zijn wens om (in plaats van een openbaar afscheid) op informele en persoonlijke manier afscheid te nemen van alle (oud) medewerkers. Dankzij de inzet van een aantal getalenteerde en zeer betrokken medewerkers c.q. vrijwilligers werd donderdag 15 december een onvergetelijke, vrolijke en humorvolle avond. Als grote verrassing kreeg Alexander uit handen van gouverneur Theo Bovens de prestigieuze Erepenning van de Provincie Limburg.
18
3.6.
Evenementen 2011
3.6.1. Nationaal Museumweekend Het Nationaal Museum Weekend op 2 en 3 april werd bezocht door 2.461 personen. Het gevarieerde aanbod bestond uit 17 rondleidingen door gidsen, studenten, conservatoren en de artistiek directeur, de workshop DrawingFUNten in samenwerking met de Kinderacademie, een kunstdebat door cursisten van de Vooropleiding Kunstacademie (beide van Kumulus) en een lezing van Lars Hendrikman over Schatten uit Moskou. Dit programma was ontwikkeld als stageproject van Daria Crisu en Qiaoli Wang, masterstudenten van de Faculteit Cultuur- en Maatschappijwetenschappen van de UM. 3.6.2. Burenavond Bonnefanten deed ook mee aan de zogenaamde Burenavond, een initiatief van de Nederlandse Museumvereniging voor de beneficianten van de Bankgiro Loterij. ‘At random’ waren Maastrichtenaren uit omliggende buurten uitgenodigd voor een gezellige avond. Circa 200 personen maakten van de uitnodiging gebruik. Tien gasten kregen als aandenken een getekend portret (samenwerking ABKM). 3.6.3. Open Dag Op zondag 20 november vond de zevende Open Dag plaats. Deze activiteit is een initiatief van de Gemeente Maastricht om de bekendheid van het museum bij de inwoners te vergroten. De ‘partner’ van deze editie was de gemeenschap van ca. 6.000 internationale studenten. Mede door de goede contacten van de UM-stagiair Luc Bartholomee lukte het om 100 deelnemers, al dan niet georganiseerd in studiegroepen of verenigingen, bij elkaar te brengen in een breed programma onder de titel Showtime, international students and their view on art: workshops, theatervoorstellingen, concerten, poetrylounges, rondleidingen en twee creatieve wedstrijden. Van de 1.600 bezoekers was minstens de helft (internationale) student. Zelden heeft men in dit museum op één dag zoveel talen gehoord. 3.6.4. Overige evenementen Traditiegetrouw was het museum gastheer voor activiteiten in het kader van festivals: Coup Maastricht (26 juni, concert strijkkwartet Conservatorium) en Musica Sacra (18 september, rondleiding Extended Drawing en concert The So-Called Laws of Nature van David Lang door het slagwerkensemble Conservatorium Maastricht). Vanwege het thema van Musica Sacra, De Vreugde der Wet, werd in het Theater aan het Vrijthof het diaprogramma over Dom Hans van der Laan, gemaakt voor diens expositie in 1982, opnieuw vertoond.
19
3.7 Pers & Publiciteit 3.7.1. Onze Bezoekers In 2011 bezochten 106.000 mensen het Bonnefantenmuseum. De communicatieplannen en inspanningen van de afdeling waren in 2011 gericht op de werving van bezoekers, met accent op individuele volwassenen met specifieke interesse in kunst- en cultuur. Hiertoe, alsmede ter versterking van de reputatie en imago van het museum, werden vakpers en professionals op het terrein van toerisme, cultuur en beeldende kunst regelmatig benaderd en uitgenodigd. 3.7.2. Free publicity & persbewerking In 2011 zijn er plusminus 30 persberichten over uiteenlopende onderwerpen verzonden: aankondigingen van tentoonstellingen en beleidszaken en berichten over bijzondere evenementen, activiteiten en rondleidingen in het museum. De resultaten van deze inspanningen vonden in 2011 hun weerslag in meer dan 790 artikelen en publicaties en 200 online recensies. Alle tentoonstellingen konden rekenen op recensies in de belangrijkste nationale media (NRC Handelsblad, de Volkskrant, Het Financiële Dagblad, de Telegraaf, AD, Trouw, het Parool, Metro, de Limburger, Vrij Nederland, VPRO Gids, NRC Next, de Groene Amsterdammer, Avrobode, Elle Decoration, Libelle, Zin, Esta, Red, Flair, Lifestyle Magazine, Hollands Diep, Kampioen, Kunstbeeld, Museumtijdschrift, Origine en Tableau Magazine). Online was er aandacht voor het Bonnefanten op zowel lokaal, landelijk als internationaal niveau (Limburger.nl; l1.nl; rtvmaastricht.nl; maastrichtaktueel.nl; vvvzuidlimburg.nl; nrc.nl; nos.nl; kunstbeeld.nl; museumvereniging.nl; artdaily.org; lesoir.be; rtbf.be; knack.be en lefigaro.fr. De tentoonstellingen Schatten uit Moskou en Extended Drawing stonden ook internationaal in de belangstelling (Le Soir, de Morgen, de Standaard, Knack, H-art, Kunst & Antiek). 3.7.3. Website en sociale media In 2011 hebben 144.740 unieke bezoekers de website van het museum geraadpleegd; 71,4 % betrof nieuwe bezoekers. Dit is een effect van de regelmatige update van de website, sociale media en de verzending van digitale nieuwsbrieven naar een stijgend aantal email adressen (in 2011 zijn circa 25 nieuwsbrieven verzonden naar 6.500 adressen). Het gemiddelde aantal pagina’s per bezoek bedraagt 4,6. 76 % en 11 % van de bezoekers die de website www.bonnefanten.nl geraadpleegd hebben zijn van Nederlandse en Belgische oorsprong. De overige bezoekers komen uit de volgende landen: Duitsland (6 %), VS (1 %), Frankrijk (1 %), GB (1 %), Italië (0,6 %). 66,9 % van de bezoekers komt op de website terecht via zoekmachines; 21,1 % via verwijzende websites en 12 % uit direct verkeer. Het Bonnefantenmuseum heeft 1.396 vrienden, 1.147 fans op Facebook en 1.779 volgers op Twitter (wij volgen zelf 412 profielen). Een mix van nieuws, vooraankondigingen, praktische info, foto’s, links naar artikels en filmpjes worden wekelijks geplaatst en gedeeld op Facebook en Twitter.
20
3.7.4. Lancering Bonnefanten app Just add art! In augustus 2011 werd de gratis app Just add art! tijdens de Uitmarkt gelanceerd. Met deze simpele en grappige app kan de gebruiker spelen met kunst. In drie makkelijke stappen kun je een kunstwerk kiezen uit de collectie van het Bonnefanten en deze op een creatieve manier toevoegen aan een nieuwe of reeds bestaande foto. Daarna kun je deze nieuw bewerkte foto delen en rondsturen. Meer dan 1.000 gebruikers hebben tussen augustus en december 2011de app gratis gedownload op iTunes of bij de App store. In 2012 heeft Just add art! een eervolle vermelding gekregen tijdens de Muse Awards 2012 van de Media & Technology Standing Professional Committee of the American Association of Museums. 3.7.5. Bonnefanten extra-muros In 2011 heeft het museum in Landcommanderij Alden Biesen (B) voor de tweede keer naam weten te maken met de tentoonstelling Panta Rhei. De tentoonstelling toonde een selectie uit de Bonnefanten collectie. Meer dan 2.600 bezoekers kwamen deze expositie tussen oktober en begin december 2011 bezichtigen. 3.7.6. Evenementen & acties Voor de vierde keer nam het Bonnefantenmuseum (met steun van de BankGiro Loterij) deel aan de Uitmarkt in Amsterdam. Een bijzonder belangrijk moment voor het museum om de tentoonstelling Extended Drawing voor aan te kondigen en om de app Just add art! te lanceren. In september 2011 was het Bonnefanten een van de vele deelnemers aan het Parcours, tijdens de opening van het culturele seizoen in Maastricht. 3.7.7. Externe contacten De afdeling Pers & Publiciteit vertegenwoordigde het Bonnefantenmuseum in 2011 in de volgende verbanden c.q. overlegstructuren: • Nationale Museumvereniging • VVV • MCB Maastricht • VVV Zuid Limburg • KOM: Kultureel Overleg Maastricht
21
3.8.
Kunstuitleen
3.8.1. Algemeen De doelstelling van Bonnefanten Kunstuitleen is tweeledig: • Het verspreiden van een representatieve collectie hedendaagse beeldende kunst, samengesteld op basis van kwaliteitscriteria, onder een zo groot mogelijk publiek en tegen een voor iedereen betaalbare prijs. Bonnefanten Kunstuitleen stelt zich mede als taak om regionale kunstenaars goed te vertegenwoordigen in de kunstcollectie. Er wordt gestreefd om minimaal 50% van het aankoopbudget te besteden aan regionale kunst; • Daar waar mogelijk binnen de ruimtes van de kunstuitlenen een podium te creëren voor jonge en gerenommeerde kunstenaars om hun werk te tonen en te verkopen. 3.8.2. Aankopen 2011 In 2011 werden ruim 300 werken aangekocht waarvan bijna de helft van Limburgse kunstenaars. Verder is er voor diverse kunstenaars de mogelijkheid gecreëerd hun werk onder de aandacht te brengen bij de kunstuitleenbezoekers. Diverse tentoonstellingen werden geïnitieerd met werken van regionale kunstenaars zoals Monique Bruls en Bernadet Moerkerk (Venlo). In Weert en Venlo waren er overzichtstentoonstellingen van de nieuwe aanwinsten voor de kunstuitleen met o.a. werken van Jos van Beek en Marcel van Hoef te zien en in Maastricht werden kleine wisselende verkooptentoonstellingen van keramisten georganiseerd. 3.8.3. Dag van de Kunstuitleen Op 5 november 2011 werd voor het derde achtereenvolgende jaar, na het opheffen van de FKU en zo ook de landelijke jaarlijkse promotie, de “Dag van de Kunstuitleen” geheel binnen de eigen gelederen georganiseerd met als thema Kiem je eigen kunst. Dit jaar werd het cadeau voor nieuwe leden ontworpen door Lucie Berben, keramiste uit Roermond. Lucie haalt haar inspiratie uit de flora en verbindt vaak contrasterende kleuren en materialen om zo de nadruk te leggen op tegenstellingen in de natuur. Naast de landelijke dag van de kunstuitleen heeft de dependance Venlo gekozen voor een speciale regionale actie. Deze actie werd niet beperkt tot een dag, maar was geldig voor een periode van 2 weken (tussen 24 oktober en 5 november 2011). Dependance Venlo kampt met een groot parkeerprobleem op zaterdag. Vanwege werkzaamheden was de binnenstad lange tijd moeilijk bereikbaar. Het aantal nieuwe aanmeldingen tijdens de Dag van de kunstuitleen viel de laatste paar jaren tegen. Tijdens deze regionale actie kregen nieuwe leden als welkomstgeschenk Reis van de Muze van de Venlose kunstenares Monique Bruls. Het werk werd speciaal ontworpen voor Bonnefanten Kunstuitleen en verbeeldt een reis naar de wereld van de kunst, gesymboliseerd door een boot met daar op een toegangspoort. De resultaten van de Dag van de kunstuitleen vielen iets tegen ten opzichte van voorgaande jaren. Gezien de positieve resultaten in Venlo is het wellicht tijd voor een ander concept.
22
3.9.
Publicaties
3.9.1. Publicaties Hedendaagse Kunst 2011
Jeroen van Bergen; introductie Alexander van Grevenstein; essay Bart Verchaffel; N/E; 80 pagina’s; kleurafbeeldingen; ontwerp Peter Willberg, Londen; ISBN 978-90-72251-57-2
Rik Meijers As if we never knew it; introductie Alexander van Grevenstein; essay Dominic van den Boogerd; E; 80 pagina’s; kleurafbeeldingen; ontwerp Peter Willberg, Londen; ISBN 978-90-72251-56-5
Extended drawing Sol LeWitt, Robert Mangold, Bruce Nauman, Richard Serra; introductie Alexander van Grevenstein; statements kunstenaars; essays Arthur C. Danto en Richard Shiff; interviews Sara Kent (LeWitt), Joan Simon (Nauman) en John Yau (Mangold); E; 76 pagina’s; kleurafbeeldingen; ontwerp Peter Willberg, Londen; ISBN/978-94-6190-254-2
23
3.10. Ontwikkeling financiële resultaten 2011 3.10.1. Financiën 2011 Het jaar 2011 is afgesloten met een positief exploitatieresultaat ad € 570.000. Daardoor kon de algemene reserve met afgerond € 50.000 worden verhoogd tot € 235.000. Deze reserve is een noodzakelijke buffer om tegenvallers in de exploitatie te kunnen opvangen. Het resterende positieve saldo is een resultaat van onderschrijdingen op met name aankopen kunstwerken, publicaties en afschrijvingen. De solvabiliteit en liquiditeit ultimo 2011 kunnen als voldoende worden beoordeeld. Ter financiering van de programmering 2013 is het fonds tentoonstellingen in 2011 niet aangesproken. Het streven is om in 2012 een bedrag van € 50.000 extra te reserveren. De overige fondsen zijn eveneens aan de maat. Met ingang van 2011 is het fonds “Vrijgekomen subsidie verkochte werken” vervallen. De voorzieningen zijn eveneens op niveau en conform de afspraak in overleg met onze subsidiënt gevormd. Per saldo is op de directe opbrengsten € 2.300 minder gerealiseerd dan begroot. Ten opzichte van 2010 was dat € 126.000. Dit wordt verklaard door de extra inkomsten in 2010 ad € 100.000 betreffende de BACA. Het aantal bezoekers in 2011 kwam uit op 106.000 (2010: 102.000). Van belang is de komende jaren veel energie te steken in het realiseren van sponsorgelden. We zien deze de afgelopen jaren sterk teruglopen. Een actief beleid in deze is gewenst. De gedachten gaan o.a. uit naar het vormen van een businessclub. De indirecte opbrengsten leiden ten opzichte van de begroting en voorgaande jaren niet tot bijzondere opmerkingen. De organisatielasten, kosten collectie en publiekskosten bleven op nagenoeg alle onderdelen binnen de begroting 2011. De energielasten laten ten opzichte van 2010 een daling van 14 % zien. In de loop van 2012/2013 zal het project Duurzaam Museum afgerond worden. Een verdere daling van voornoemde lasten is realistisch. De totale salariskosten (inclusief sociale lasten en pensioenen) bedragen in 2011 € 1.772.700 (2010: € 1.676.400). De gemiddelde personeelsbezetting bedroeg in 2011 29,33 fte (2010: 28,6). De gemiddelde salariskosten kwamen uit op € 60.400 (2010: € 58.600). Het ziekteverzuim van de stichting was in 2011 met 3,89 % (2010: 4,72 %) lager dan het landelijk gemiddelde van 5,8 %. 3.10.2. Bedrijfsvoering De planning & control cyclus is in de basis op orde. Maandelijks worden managementrapportages gerapporteerd met voornamelijk financiële gegevens. Deze rapportages zullen in 2012 verder ontwikkeld worden. Vooral de personele en bezoekerscijfers zullen intensiever worden geanalyseerd. Tevens wordt in 2013 een projectenadministratie tentoonstellingen ingevoerd in combinatie met budgetverantwoordelijkheid van medewerkers. Voor 2012 is wederom een sluitende begroting gerealiseerd. Gezien de huidige financiële ontwikkelingen blijft een strak monitoringsbeleid in combinatie met het genereren van extra gelden een must. In dit kader is ook gestart met het herbeoordelen van lopende contracten. Met blijvend vrij uitzicht zal het Bonnefantenmuseum zich ook in 2012 inzetten om de kwaliteit op alle gebieden te waarborgen en waar mogelijk verder te verbeteren.
24
3.11. Personeelsvertegenwoordiging De samenstelling van de personeelsvertegenwoordiging (PVT) was in 2011 ongewijzigd: • L. Hendrikman • G. van der Hout • L. Brandts – Rokx De personeelsvertegenwoordiging heeft 4 maal vergaderd. Met de directie is 3 maal vergaderd en een keer heeft er overleg plaatsgevonden met 2 leden van het bestuur. Acties: Behalve de algemene actuele personeelszaken was in 2011 vooral de procedure met betrekking tot de directiewisseling een belangrijk punt van aandacht voor de PVT. De personeelsvertegenwoordiging heeft haar advies uitgebracht over de profielschetsen van beide directievacatures. Tevens heeft er een gesprek plaatsgevonden met de door het bestuur geschikt bevonden kandidaat voor de vacature van zakelijk directeur.
25
3.12. Stichting Collectie Bonnefantenmuseum De Stichting Collectie Bonnefantenmuseum is de datum 10 september 2007 statutair opgericht. De statutaire vestigingsplaats is Maastricht. De samenstelling van het bestuur (ten minste 5 leden) wordt gevormd door 3 leden van de Raad van Toezicht (waaronder de voorzitter) en de directie van de Stichting Provinciaal Museum Limburg (Het Bonnefantenmuseum). De stichting stelt zich ten doel: • Het instandhouden en uitbreiden van de collectie ter ondersteuning van de belangen van de Stichting Provinciaal Museum Limburg (Het Bonnefantenmuseum); • Het verrichten van alle verdere handelingen , die met vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn, zoals het in stand houden van een aankoopfonds. De stichting probeert dit doel te bereiken door het verwerven van kunstwerken, die naar het oordeel van de directie van het museum in het verzamelbeleid van het museum passen, teneinde deze aan het museum ter beschikking te stellen voor exposities, onderzoek en publicaties. Door het werven van subsidies, sponsorgelden, andere bijdragen en het werven van donateurs en begunstigers, alles voor zover daardoor verworven gelden ten doel hebben het instandhouden en uitbreiden van de collectie, alsmede al hetgeen met het voorgaande rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. De in een jaar aangekochte kunstwerken worden in het jaar van aanschaf direct ten laste van de exploitatie verantwoord. Het eigendom wordt overgedragen aan de Stichting Collectie Bonnefanten Museum. De Stichting Collectie Bonnfantenmuseum stelt jaarlijks een jaarrekening op. Het bestuur van de stichting bestaat ultimo 2011 uit de volgende leden: • drs. J.H.H. Mans, voorzitter • drs. J. van den Belt, secretaris • L.J.J. Rulkens RA, penningmeester • A.M.U. van Grevenstein • drs. H. Dragstra Het bestuur van de stichting Collectie Bonnefantmuseum heeft in 2011 één keer vergaderd. Aan de orde kwam de vaststelling van de jaarrekening 2010.
26
3.13. Vrienden van het Bonnefantenmuseum 2011 De Vereniging Vrienden van het Bonnefantenmuseum telt ongeveer vierhonderd leden. Ondanks intensivering van de wervingsactiviteiten, overigens in nauwe samenwerking met de medewerkers van het museum, moeten we helaas constateren dat het ledental al diverse jaren een dalende tendens vertoont. In dit kader is in 2011 onder andere de vriendenflyer ingrijpend gewijzigd. Het bestuur van de vereniging bestaat uit zes personen die ongeveer eens in de twee maanden vergaderen. De voorzitter en secretaris van het bestuur hebben periodiek overleg met de directie van het museum. In 2011 heeft dat overleg slechts één keer kunnen plaatsvinden als gevolg van de op handen zijnde wisseling van directie. De bestuurssamenstelling was aan het eind van het verenigingsjaar: • Ed J.H.C. van Lamoen, voorzitter Coördineren vrijwilligersbeleid • Guido J.H. Beckers, secretaris • Harry H.C. Degens, penningmeester • Anne H. Smits-Albers Verzorgen van de ledenadministratie Contactpersoon. Post. Organisatie kunstlunches. • Cees P.L. Straus Beheer website Redacteur vriendenmail • Renée M.G. Korff de Gidts Organisatie excursies, atelierbezoeken en lezingen Naast het bestuur zijn een aantal werkgroepen of commissies actief voor de vereniging. De excursiecommissie bereidt exclusief voor de Vrienden interessante excursies voor. Zo is in 2011 een bezoek aan Leuven gebracht, heeft een rondleiding plaatsgevonden op het Provinciehuis waarin in het bijzonder aandacht besteed is aan de daar aanwezige kunstschatten, is het Hedgehouse in Wijlre bezocht en heeft een bezoek aan het atelier van Peter Cox plaatsgevonden. Daarnaast worden speciaal voor de Vrienden lezingen en kunstlunches georganiseerd. Deze laatste vinden doorgaans plaats onder leiding van één van de conservatoren van het museum, of de artistiek directeur. Na het bezoek aan een expositie vindt aansluitend een nabespreking plaats onder het genot van een lunch in Café Ipanema. In 2011 heeft drie maal een kunstlunch plaatsgevonden rond de exposities Schatten uit Moskou, Wintertuin en Extended Drawing. Ongeveer de helft van het bedrag dat de Vrienden aan contributie bijdragen wordt jaarlijks gestort in het aankoopfonds. Dit fonds wordt besteed aan de aankoop van kunst voor het museum. De aankoopcommissie overlegt daarover met de artistiek directeur van het museum en brengt daarna een advies uit aan het bestuur van de Vrienden. Vanwege het jubileum van het museum hebben de Vrienden in 2010 een extra bedrag gestort in het aankoopfonds, waardoor de reserve flink geslonken was en dientengevolge in 2011 geen aankoop heeft plaatsgevonden. Voor de communicatie met de Vrienden en andere belangstellenden onderhoudt het bestuur een eigen website die gelinkt is aan de website van het museum en worden de Vrienden regelmatig via email en nieuwsbrieven op de hoogte gehouden. In 2011 verscheen vier maal een nieuwsbrief. Tot slot ontmoeten de Vrienden elkaar tijdens de nieuwjaarsreceptie die in 2011 op 16 januari plaatsvond en tijdens de algemene ledenvergadering op 3 april.
27
3.14. Begroting 2012 Rekening
Begroting
2011
2012
€
%
€
%
Baten Opbrengsten 1.
Directe opbrengsten
796.227
11,8
919.500
13,2
2.
Indirecte opbrengsten
370.243
5,5
395.000
5,7
3.
Beheerkosten
400.000 1.566.470
5,9 23,1
400.000 1.714.500
5,7 24,5
4.
Subsidie Provincie
5.019.601
74,1
5.144.158
73,6
5.
Overige subsidies
186.469
2,8
129.993
1,9
6.
Overige bijdragen
5.206.070
76,9
5.274.151
75,5
6.772.540
100,0
6.988.651
100,0
Bijdragen
Totaal baten
Lasten 7.
Organisatie
2.999.353
44,3
3.290.814
47,1
8.
Collectie
1.040.761
15,4
1.386.371
19,8
9.
Publiek
1.783.414
26,3
1.944.716
27,8
10.
Beheervergoeding
400.000
5,9
400.000
5,7
6.223.528
91,9
7.021.901
100,5
549.012
8,1
-33.250
0,5-
Totaal lasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten 11.
Rentebaten
43.727
0,6
50.743
0,7
12.
Bijzondere lasten
24.900-
0,4-
17.493-
0,3-
13.
Resultaat op beleggingen
2.448
0,0
-
-
570.288
8,4
-
-
Resultaat vóór bestemming
28
4. Jaarrekening 2011
29
4.1.
Resultaat
Het boekjaar 2011 is afgesloten met een positief resultaat (vóór resultaatbestemmimg) ad € 570.288. Resultaatvergelijking 2010 en 2011 De winst en verliesrekening kan als volgt
2011
2010
worden samengevat en geanalyseerd: €
%
€
%
Baten Directe opbrengsten
796.227
11,8
922.191
12,7
Indirecte opbrengsten
370.243
5,5
416.121
5,7
Beheerkosten
400.000
5,9
400.000
5,5
Subsidie Provincie
5.019.601
74,1
4.961.543
68,3
Overige subsidies
186.469
2,8
567.346
7,8
6.772.540
100,0
7.267.201
100,0
Organisatie
2.999.353
44,3
3.130.772
43,1
Collectie
1.040.761
15,4
2.030.589
27,9
Publiek
1.783.414
26,3
1.640.814
22,6
400.000
5,9
400.000
5,5
6.223.528
91,9
7.202.175
99,1
549.012
8,1
65.026
0,9
21.275
0,3
47.953
0,7
570.288
8,4
112.980
1,6
Lasten
Beheervergoeding
Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat vóór bestemming
30
4.2.
Financiële positie
Kapitaal- en vermogensverhoudingen 2011 De kapitaal- en vermogensverhoudingen zijn ten opzichte van 2011 als volgt weer te geven. 2011
2010 €
%
€
%
Activa Vaste activa
233.324
5,3
275.498
7,0
Vlottende activa
473.890
10,8
429.925
11,0
Effecten Liquide middelen
460.942
10,5
458.495
11,7
3.233.533 4.401.690
73,5 100,0
2.752.260 3.916.178
70,3 100,0
2.279.466
51,8
1.709.177
43,6
710.682
16,1
733.008
18,7
-
0,0
-
0,0
Passiva Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden en overlopende passiva
1.411.542 4.401.690
32,1 100,0
1.473.993 3.916.178
37,6 100,0
Kengetallen 2011 Liquiditeit Onder liquiditeit wordt verstaan de mate waarin het Bonnefantenmuseum in staat is om aan haar korte termijnverplichtingen te voldoen. Een veelgebruikte ratio om de liquiditeit te beoordelen is de zogenaamde current ratio. De current ratio wordt bepaald door de vlottende activa te relateren aan de vlottende passiva. Vuistregel bij de beoordeling van de current ratio is dat deze ongeveer 1 bedraagt. Bij deze factor zijn voldoende middelen aanwezig de kortlopende verplichtingen te kunnen voldoen. Current ratio
4.168.365 =
2,95
1.411.542
3.640.680 =
2,47
1.473.993
Solvabiliteit De verhouding van het eigen vermogen ten opzichte van het vreemd vermogen geeft aan in hoeverre het Bonnefantenmuseum in staat is om aan haar lange termijnverplichtingen te voldoen. De minimumnorm ligt tussen de 0,25 en 0,5. Solvabiliteitsratio
2.279.466 = 4.401.690
0,52
1.709.177 =
0,44
3.916.178
31
4.3.
Balans ná voorstel bestemming resultaat
ACTIVA
31-12-2011 €
31-12-2010 €
€
1.
Materiële vaste activa
1.1
Kunstwerken
P.M.
P.M.
1.2
Inrichting
147.848
172.861
1.3
Inventaris
67.691
73.085
1.4
Automatisering
17.784
29.552 233.324
2.
Vlottende activa
2.1
Voorraden
Vorderingen
3.1
Subsidies
3.2
Debiteuren
3.3
Belastingen en premies
3.4
Overige vorderingen
3.5
Overlopende activa
10.470
4.
Effecten
5.
Liquide middelen
Totaal activa
275.498
80.654
3.
€
77.574
239.426
152.684
23.396
22.638
112.876
132.490
7.069
4.539 40.000 393.236
352.351
460.942
458.495
3.233.533
4.401.690
2.752.260
3.916.178
32
4.3.
Balans ná voorstel bestemming resultaat (vervolg)
PASSIVA
31-12-2011 €
1.
Eigen vermogen
1.1
Stichtingskapitaal
1.2.
Algemene reserve
1.3
Fondsen
31-12-2010 €
€
45
45
235.446
184.977
2.043.975
1.524.155 2.279.466
1.709.177
2.
Voorzieningen
2.1
Voorziening onderhoud
561.566
485.532
2.2
Voorziening restauratie
114.868
170.502
2.3
Voorziening Personeel
5.000
35.000
2.4
Voorziening uitgestelde beloningen (jubilea)
29.248
41.974 710.682
3.
Kortlopende schulden/overlopende passiva
3.1
Kooptegoeden abonnees
3.2
Vooruitontvangen subsidies
68.230
3.3
Schulden aan leveranciers
82.199
3.4
Belastingen en premies
3.5
Overlopende passiva
Totaal passiva
€
961.605
733.008
939.321 105.118
96.354
89.342
203.154
340.211 1.411.542
1.473.992
4.401.690
3.916.178
33
4.4.
Functionele Exploitatierekening rekening 2011
in % van
begroting
rekening
de
2011
2010
€
€
begroting € Baten Opbrengsten 1. Directe opbrengsten
796.227
99,7%
798.500
922.191
2. Indirecte opbrengsten
370.243
93,7%
395.000
416.121
400.000 1.566.470
100,0% 98,3%
400.000 1.593.500
400.000 1.738.312
4. Subsidie Provincie
5.019.601
100,0%
5.019.600
4.961.543
5. Overige subsidies 6. Overige bijdragen
186.469
100,0%
186.469
567.346
5.206.070
0,0% 99,5%
26.999 5.233.069
0 5.528.889
6.772.540
99,2%
6.826.569
7.267.201
3. Beheerkosten
Bijdragen
Totaal baten Lasten 7. Organisatie
2.999.353
91,0%
3.296.600
3.130.772
8. Collectie
1.040.761
77,5%
1.342.067
2.030.589
9. Publiek
1.783.414
97,7%
1.825.690
1.640.814
400.000
100,0%
400.000
400.000
6.223.528
90,7%
6.864.357
7.202.174
10. Beheervergoeding
Totaal lasten Financiële baten en lasten 11. Rentebaten
43.727
86,2%
50.743
38.689
12. Bijzondere lasten
24.900-
192,2%
12.955-
22.508-
2.448
100,0%
-
31.772
570.288
100,0%
-
112.980
13. Resultaat op beleggingen
Resultaat vóór bestemming Voorstel resultaatbestemming: Fonds Museum Award
177-
4.186
Fonds publikaties
26.729
Fonds afschrijvingen
48.763
27.711
-
204.698
Fonds tentoonstellingen Fonds aankopen Fonds documentatie collectie
312.825 -
4.426-
208.70683.013-
Fonds herinrichting
76.208
75.000
Fonds organisatie/herontwikkeling
82.470
147.530
Vrijgekomen subsidie verkochte werken
26.999-
50.000-
Toevoeging algemene reserve
50.469
-
Totaal
570.288
112.980
34
4.5.
Kasstroomoverzicht 31.12.2011
31.12.2010
€
€
570.288
112.980
Afschrijving materiële vaste activa
99.964
116.887
Mutatie fondsen/voorzieningen
22.326-
Bruto kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat vóór bestemming Aanpassen voor:
647.926
14.013215.854
Netto kasstroom uit operationele activiteiten Mutatie voorraden
3.080-
17.210
Mutatie vorderingen
40.885-
355.624
Mutatie kortlopende schulden
62.450-
51.026
106.415-
423.860
541.511
639.714
Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa
57.790-
140.846-
Desinvesteringen in materiële vaste activa
-
-
Mutatie fianciële avste activa
-
-
57.790-
140.846-
2.449-
31.772-
-
-
2.449-
31.772-
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie obligatiefondsen Aflossingen
Mutatie liquide middelen
481.273
467.096
Liquide middelen einde boekjaar
3.233.533
2.752.260
Liquide middelen begin boekjaar Mutatie liquide middelen
2.752.260 481.273
2.285.164 467.096
35
4.6.
Algemene toelichting
Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. De activa en passiva worden opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar c.q. periode waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Richtlijn 640 Organisaties zonder winststreven, die uitgegeven is door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Activiteiten De activiteiten van Stichting Provinciaal Museum Limburg “Het Bonnefanten Museum”, statutair gevestigd aan de Avenue Ceramique 250, te Maastricht, bestaan voornamelijk uit: • Het in stand houden en exploiteren van het Bonnefantenmuseum, alsmede de organisatie van de kunstuitleen. • Het bevorderen van de verwerving van kunstwerken op het vlak van oude, moderne en hedendaagse kunst. • Het organiseren van tentoonstellingen op het gebied van oude, moderne en hedendaagse kunst. • Het bevorderen van de kennis en waardering van de beeldende kunst binnen het kader van de doelstelling van de stichting. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa Waardering vindt plaats tegen de verkrijgingsprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. De in een jaar aangekochte kunstwerken worden in het jaar van aanschaf direct ten laste van de exploitatie verantwoord. Het eigendom wordt overgedragen aan de Stichting Collectie Bonnefanten Museum. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijzen, eventueel verminderd met een voorziening voor incourantheid. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, rekening houdend met een eventuele voorziening wegens oninbaarheid. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
36
Effecten De obligaties worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs of lagere marktwaarde. De beslissing tot aanhouden c.q. afstoten wordt jaarlijks beoordeeld. Liquide middelen De liquide middelen omvatten kasgelden, banktegoeden en obligaties. De liquide middelen worden, met uitzondering van de obligaties, gewaardeerd tegen nominale waarde. De liquide middelen staan vrij ter beschikking van de stichting. Eigen vermogen Het eigen vermogen wordt ingedeeld in stichtingskapitaal, reserves en fondsen. Het gedeelte van het eigen vermogen waarover zonder belemmering door wettelijke of statutaire bepalingen kan worden beschikt voor het doel waarvoor de instelling is opgericht, wordt aangeduid als algemene reserve. Bestemmingsfonds Het deel van het eigen vermogen waaraan door derde subsidiënten een beperktere bestedingsmogelijkheid is gegeven, wordt aangeduid als bestemmingsfonds. Er is sprake van een fonds wanneer de reserve is gebonden aan door derden gestelde voorwaarden. De fondsen zijn gevormd in overleg met de subsidiënt. De volgende fondsen worden onderscheiden: • Fonds Museum Award Wordt ingezet voor personen welke zich onderscheiden op cultureel gebied. • Fonds Publikaties Fonds ter financiering van toekomstige publicaties. • Fonds Afschrijvingen Mutatie als gevolg van onderschrijdingen op het budget afschrijvingen. • Fonds Tentoonstellingen Dit fonds dient ter dekking van toekomstige tentoonstellingen. • Fonds Aankopen Het overschot c.q. tekort op het jaarlijkse budget aankopen kunstwerken museum wordt toegevoegd aan dit fonds met het oog op toekomstige aankopen. • Fonds Herinrichting Fonds ter financiering van de herinrichting van de begane grond. • Fonds Organisatie/herontwikkeling Fonds gevormd in het kader van de herontwikkeling van de organisatie. • Fonds Vrijgekomen subsidie verkochte werken Dit fonds dient voor aankopen van kunstwerken voor de kunstuitleen. Voorzieningen De voorzieningen worden gevormd tegen concrete en specifieke risico’s en verplichtingen die op balansdatum bestaan en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is in te schatten. De voorzieningen worden opgenomen tegen nominale waarde. Voorziening onderhoud In 2005 heeft een herijking plaatsgevonden in verband met de eigenaarslasten en de huurderslasten van het museumgebouw. Het gevolg was een verhoging van de huurderslasten. Dit bedrag wordt via de reguliere subsidie aan het museum vergoed. De onderhoudsbegroting, opgesteld door Kraan Consulting in opdracht van de provincie, laat zien dat de huurderslasten van jaar tot jaar grote afwijkingen vertonen. Om jaarlijkse schommelingen in de onderhoudslasten zoveel mogelijk te voorkomen is besloten een voorziening onderhoud te vormen.
37
Voorziening restauratie Het overschot c.q. tekort op het jaarlijkse budget restauratie wordt toegevoegd c.q. onttrokken aan deze voorziening met het oog op toekomstige restauraties. Voorziening uitgestelde beloningen Voor toekomstige uitgaven inzake jubileumgratificaties is een voorziening gevormd, gewaardeerd op basis van de contante waarde. Bij de berekening is rekening gehouden met de verwachte uitstroom en salarisstijging. Voorziening Personeel Deze voorziening is opgenomen tegen nominale waarde van de voor de afwikkeling van de voorziening naar verwachting noodzakelijke uitgaven. Kortlopende schulden De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde en hebben een verwachte looptijd van maximaal 1 jaar. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen De niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen zijn, tenzij anders vermeld, gewaardeerd tegen nominale waarde. Grondslagen voor resultaatbepaling Algemeen Het saldo (resultaat) wordt bepaald als het verschil tussen het totaal der baten en lasten. De baten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; lasten in het jaar waar ze betrekking op hebben. Directe opbrengsten Directe opbrengsten betreffen inkomsten die direct aan de kernactiviteiten van het Bonnefantenmuseum zijn gerelateerd, zoals subsidiegelden, sponsoring en entreegelden. Deze opbrengsten dienen afzonderlijk te worden verantwoord en mogen niet meer worden gesaldeerd met de activiteitenlasten. Indirecte opbrengsten Indirecte opbrengsten zijn opbrengsten die geen of slechts een indirecte relatie hebben met de kernactiviteiten van het Bonnefantenmuseum , zoals verhuur van ruimten en de inkomsten uit de Kunstuitleen. Personeel Deze posten betreffen naast de salariskosten inclusief sociale – pensioenpremies tevens de kosten betreffende uitzendkrachten, scholing, reis- en verblijfkosten en overige personeelskosten. Afschrijvingen Materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikname afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Onderhoud De onderhoudslasten betreft de kosten welke verschuldigd zijn aan derden op het gebied van het cyclisch én niet-cyclisch onderhoud, de kosten van materiaalverbruik en de ureninzet van de technische dienst bij niet-cyclisch onderhoud.
38
Rentebaten De rentebaten betreffen de ontvangen en toegerekende opbrengsten op liquide middelen. Rentelasten Onder de rentelasten zijn de betaalde en verschuldigde rentelasten verantwoord betreffende korten langlopende schulden. Buitengewone baten en lasten Buitengewone baten en lasten zijn baten en lasten die niet uit de gewone bedrijfsuitoefening voortvloeien danwel van incidentele aard zijn en/of door de grootte van de betreffende posten het inzicht in de baten en lasten uit gewone bedrijfsuitoefening zouden vertekenen. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is op de indirecte wijze opgesteld.
39
4.7. 1.
Toelichting op de balans (activa) per 31 december 2011 Materiële vaste activa Boekwaarde
Investeringen
1 januari
1.3 Inventaris/apparatuur 1.4 Automatisering
Afschrijvingen
Boekwaarde
investering €
1.2 Inrichting
Des-
31 december
€
€
€
€
172.861
-
-
25.013
147.848
73.085
46.723
-
52.117
67.691
29.552 275.498
11.067 57.790
-
22.834 99.964
17.784 233.324
Aanschaf-
afschrijvingen
waarde
cumulatief €
€
Inrichting
250.127
102.279
Inventaris/apparatuur
156.350
88.659
Automatisering
44.000 450.477
26.215 217.153
De afschrijvingen zijn gebaseerd op de volgende percentages: Inrichting
10 - 25 %
Inventaris
5 - 10 %
Automatisering
2.
20 - 33 %
31.12.2011
31.12.2010
€
€
Vlottende activa
2.1 Voorraden Voorraad per 31 december Winkel
80.654
77.574
Het vormen van een voorziening voor incourantheid wordt niet noodzakelijk geacht.
40
4.7.
3.
Toelichting op de balans (activa) per 31 december 2011 (vervolg) 31.12.2011
31.12.2010
€
€
Vorderingen Debiteuren Provincie Limburg
2009
120.001
120.001
Provincie Limburg
2010
25.002
25.002
Mondriaan Fonds
2010/2011
87.500
-
Gemeente Maastricht
BACA 2010
6.923
7.681
3.1 Totaal subsidiedebiteuren
239.426
152.684
3.2 Debiteuren algemeen
23.396 262.822
22.638 175.322
Het vormen van een voorziening voor oninbaarheid wordt niet noodzakelijk geacht. De nog te ontvangen subsidies over 2009 en 2010 zijn in 2012 afgewikkeld. 3.3 Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting
112.876
132.490
3.4 Overige vorderingen Kruisposten Voorschotten personeel
443
630
6.626 7.069
3.909 4.539
3.5 Overlopende activa Nog te ontvangen posten Overige overlopende activa
4.
5.
Effecten Obligatiefondsen
-
38.709
10.470 10.470
1.291 40.000
460.942
458.495
Liquide middelen Kassen Bank- en giroboeken
38.508
39.850
3.195.025 3.233.533
2.712.410 2.752.260
De liquide middelen bij de banken zijn terstond opeisbaar. Voor een juiste beoordeling van de liquiditeitspositie dient rekening te worden gehouden met de verplichtingen, in het bijzonder de kooptegoeden van de abonnees van de Kunstuitleen en met de bestemmingsreserves en - fondsen exclusief de algemene reserve van de instelling.
41
4.7.
Toelichting op de balans (passiva) per 31 december 2011
31.12.2011
31.12.2010
€
€
Eigen vermogen Stichtingskapitaal
45
45
Dit betreft het in 1968 uit provinciale middelen afgezonderde kapitaal voor de oprichting van de Stichting Limburgs Museum voor Kunst en Oudheden/Bonnefantenmuseum. Sinds 1977 ressorteert onder de Stichting eveneens de Kunstuitleen, die voor die datum was ondergebracht bij de Stichting Beeldende Kunst. In 1989 werd de statutaire naam van de Stichting gewijzigd in Stichting Provinciaal Museum Limburg (Het Bonnefantenmuseum). Algemene Reserve Saldo per 1 januari
184.977
184.977
Toevoeging uit resultaatbestemming Saldo per 31 december
50.469 235.446
184.977
1.524.155
1.411.175
551.348
459.125
31.529 2.043.975
346.145 1.524.155
Fondsen Saldo per 1 januari Dotatie Onttrekking Saldo per 31 december Samenstelling Fondsen:
Saldo 1 januari
Dotatie
Onttrekking
2011
2011
€
Saldo 31 december
€
€
Fonds Museum Award
108.832
4.353
4.530
108.655
Fonds publikaties
180.147
26.729
-
206.876
Fonds afschrijvingen
314.206
48.763
-
362.969
Fonds tentoonstellingen
519.816
-
-
519.816
Fonds aankopen
151.625
312.825
-
464.450
Fonds herinrichting Fonds organisatie/herontwikkeling Vrijgekomen subsidie verkochte werken
Fonds Museum Award Fonds publikaties Fonds afschrijvingen Fonds aankopen Fonds herinrichting Fonds organisatie/herontwikkeling Vrijgekomen subsidie verkochte werken
75.000
76.208
-
151.208
147.530
82.470
-
230.000
26.999 1.524.155
551.348
26.999 31.529
2.043.975
De dotatie betreft de jaarlijkse rentebijschrijving. De dotatie betreft de onderschrijding van het budget catalogi. De dotatie betreft de onderschrijding van het budget afschrijvingen. Mutatie betreft het nog te besteden budget aankopen kunstwerken. De dotatie betreft de onderschrijding van het budget herinrichting. De dotatie is gebaseerd op de toekomstig verwachte verplichtingen. De onttrekking omvat de vrijval van dit fonds.
42
4.7.
2.
Toelichting op de balans (passiva) per 31 december 2011 (vervolg) 31.12.2011
31.12.2010
€
€
Saldo per 1 januari
733.008
747.021
Dotatie
211.467
265.823
Onttrekking Saldo per 31 december
233.793 710.682
279.836 733.008
Voorzieningen
Samenstelling voorzieningen:
Saldo 1 januari
Dotatie
Onttrekking
2011
2011
€
€
Saldo 31 december €
€
2.1 Voorziening onderhoud
485.532
165.908
89.874
561.566
2.2 Voorziening restauratie
170.502
42.030
97.664
114.868
2.3 Voorziening personeel
35.000
3.529
33.529
5.000
41.974 733.008
211.467
12.726 233.793
29.248 710.682
939.321
918.427
160.387
159.805
2.4 Voorziening uitgestelde beloningen (jubilea)
3.
Kortlopende schulden
3.1 Kooptegoeden abonnees Saldo per 1 januari Bij: Aandeel kooptegoed abonnementen Stortingen abonnees
1.007
99
575
15.834
1.101.290
1.094.165
118.135
136.265
Kooptegoeden Ipomal Af: Aankopen Vervallen kooptegoeden t.g.v. exploitatie Overige beschikkingen Saldo per 31 december Per dependance
Aantal Abonnementen
11.884
8.138
9.666 961.605
10.441 939.321
Kooptegoeden
Kooptegoeden
2011
2010
Maastricht
873
420.993
409.701
Venlo
266
140.830
143.706
Roermond
220
116.685
113.169
Heerlen
256
123.684
121.368
Sittard
194
94.077
88.932
Weert
157 1.966
65.336 961.605
62.445 939.321
43
4.8.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Huur en leaseverplichtingen Het Bonnefantenmuseum heeft met de Provincie Limburg per 1 augustus 2005 een huurovereenkomst gesloten voor het museumgebouw. De jaarlijkse huurverplichting bedraagt afgerond € 850.000 (exclusief omzetbelasting). Deze huur wordt door de Provincie Limburg gesubsidieerd. Er is een leasecontract afgesloten voor een museumauto. De hiermee samenhangende kosten bedragen jaarlijks afgerond € 13.000. Contracten Op het gebied van onderhoud, beveiliging, schoonmaak. automatisering en verzekeringen zijn doorlopende contracten afgesloten voor een bedrag ad € 530.000 per jaar (prijspeil 2012). Verzuim Het Bonnefantenmuseum is niet verzekerd voor het zogenaamde ziektewetrisico. Inzake de met langdurige ziekte samenhangende kosten of kosten voor vervanging zijn geen voorzieningen gevormd.
44
4.9.
Toelichting op de exploitatierekening (baten) 2011
Baten 1. 1.1
Directe opbrengsten
1.2
Sponsoring (direct)
1.3
Inkomsten uit verkoop winkel
1.4
Sponsoring (projecten)
1.5
Rondleidingen/programma's (netto)
1.6
Bijdrage bankgiro loterij Totaal directe opbrengsten
2. 2.1
Indirecte opbrengsten
Entreegelden
rekening
begroting
rekening
2011
2011
2010
€
€
€
325.625
315.000
305.812
19.555
40.000
19.555
205.688
230.000
210.027
3.500
3.500
147.500
41.859
10.000
39.297
200.000 796.227
200.000 798.500
200.000 922.191
Verhuur horeca accomodatie
40.692
40.000
40.064
2.2
Verhuur andere accomodatie
10.798
15.000
16.507
2.3
Overige indirecte opbrengsten
119.461
110.000
147.104
2.4
Opbrengst Kunstuitleen Totaal indirecte opbrengsten
199.292 370.243
230.000 395.000
212.446 416.122
3.
Stichting Collectie Bonnefanten BFM 400.000
400.000
400.000
5.019.601
5.019.601
4.961.543
186.469
186.469
567.346
Doorberekende beheerkosten 4.
Subsidie Provincie Limburg
5.
Overige subsidies
6.
Overige bijdragen
11.
Financiële baten
12.
Resultaat op beleggingen Totaal generaal
-
26.999
-
43.727
50.743
38.689
2.448
-
31.772
6.818.715
6.877.312
7.337.663
45
Analyse exploitatierekening (baten)
1.2
2011
2010
€
€
Directe sponsoring Dit betreft de volgende organisaties: Bureau voor visuele Documentatie
9.555
9.555
Macintosh
5.000
5.000
Schrijen - Lippertz
2.500
2.500
2.500 19.555
2.500 19.555
DSM (Baca)
-
100.000
Essent (bijdrage tentoonstellingen)
-
40.000
Vereniging vrienden BFM (bijdrage jubilieumsgeschenk)
-
7.500
Museumkaart (museumweekend)
2.000
-
Kattendijke/Drucker (Schatten uit Moskou)
1.500 3.500
147.500
Inkoopwaarde verkochte werken Kunstuitleen
84.375
106.475
Diversen Kunstuitleen
25.569
30.620
9.517 119.461
10.009 147.104
Stichting Monumentaal Erfgoed Limburg 1.3
Inkomsten uit verkoop winkel De omzet van de museumshop in 2011 was groot: € 205.688. De inkoopprijs bedroeg € 113.049. Zie tevens 9.5. lasten.
1.4
Sponsoring projecten Dit betreft:
1.6
Bijdrage Bankgiro loterij De Bankgiro loterij heeft een bedrag van € 200.000 toegekend. Dit bedrag dient ter financiering van aankopen kunstwerken.
2.1
Verhuur horeca accommodatie Verantwoord zijn de maandelijkse voorschotten ad in totaal € 20.124 en de afrekening juni 2010 - juni 2011.
2.3
Overige indirecte inkomsten Dit betreft:
Diversen museum
46
Analyse exploitatierekening (baten) 2.4
2011
2010
€
€
Opbrengst kunstuitleen Dit betreft: Opbrengst boetes Inschrijfgelden Opbrengst lijstwerk Provisie verkopen Exploitatie aandeel abonnementsgelden
844
1.013
1.040
1.754
8.118
5.305
50.134
63.293
139.156 199.292
141.081 212.446
Provisie verkopen Provisie verkopen heeft betrekking op 448 (2010: 491) verkochte werken met een totale cataloguswaarde van €156.488 (2010: € 208.026). De gemiddelde cataloguswaarde van de van de verkochte werken bedraagt € 349 (2010: € 424). 3.
Beheerkosten Vanaf 2008 is de collectie van het museum ondergebracht bij de Stichting Collectie Bonnefanten Museum. Ten gevolge hiervan worden een aantal kosten doorberekend aan deze stichting (hierna CBFM). Wij verwijzen hiervoor naar de lasten 10. Beheervergoeding betaald aan CBFM. Tevens verwijzen wij naar de separate jaarrekening van deze stichting.
4.
Subsidie Provincie Bij schrijven d.d. 21.12.2010 werd door de Provincie een maximaal subsidie toegezegd van € 5.019.601. Deze is als volgt samengesteld: Exploitatiesubsidie
3.617.834
3.420.986
Subsidie aankopen
237.012
357.725
Subsidie huur
850.122
850.122
Subsidie onderhoud en afschrijving Extra subsidie inzake BACA 2010
314.633
307.710
5.019.601
4.936.543
5.019.601
25.000 4.961.543
47
Analyse exploitatierekening (baten) 5.
2010
€
€
Overige subsidies
Aard
Mondriaan Fonds
Aankopen
87.500
287.500
Vereniging Rembrandt
Aankopen
-
190.000
Gemeente Maastricht
Baca
-
46.230
Gemeente Maastricht
M2Live
40.000
4.747
Gemeente Heerlen
Kunstuitleen
-
15.000
Gemeente Venlo
Kunstuitleen
13.394
13.294
Gemeente Sittard
Kunstuitleen
3.000
3.000
Gemeente Maastricht
Open dag
7.575
7.575
35.000 186.469
567.346
Prins Bernhard Cultuurfonds
12.
2011
Resultaat op beleggingen Na het verlies in 2008 ontstaan door de kredietcrisis, heeft in 2009, 2010 en 2011 een gedeeltelijk herstel plaatsgevonden, waardoor in 2011 een positief resultaat van € 2.448 is gerealiseerd.
48
4.9.
Toelichting op de exploitatierekening (lasten) 2011
Lasten 7.
Organisatiekosten
7.1
Personeel Salarissen (incl. sociale lasten/pensioenen) Reiskosten Studiekosten
begroting
rekening
2011
2011
2010
€
€
€
518.697
542.666
513.078
46.122
40.028
43.054
2.503
11.258
12.468
206.837
225.147
198.081
Salarisadministratie (provincie Limburg)
15.288
9.006
8.864
Vergoedingen Yonder
18.774
17.515
17.554
-
-
35.000
Inhuur personeel
Wachtgeldverplichtingen Diverse personeelskosten Totaal personeel Aantal Fte ultimo het boekjaar 7.2
rekening
25.520 833.740
40.525 886.145
88.983 917.082
7,81
8,43
8,43
852.085
851.622
851.070
29.280
27.671
28.868
190.970
290.349
223.360
56.287
56.287
55.395
107.747
106.945
101.868
Huisvesting Huur gebouw Huur depot/opslagruimte Energie* Dagelijks onderhoud Schoonmaak Onderhoud tuinen en terreinen
4.997
5.628
9.561
Belastingen en heffingen
21.867
33.208
23.039
Vuilafvoer
16.842
11.258
16.412
4.602
11.258
9.682
Materialen en gereedschappen
11.954
22.515
18.500
Kosten huishoudelijke dienst
19.108
16.885
16.461
165.908
165.908
161.304
Inventaris en onderhoud
Prefentief en groot onderhoud Herinrichtingskosten Afschrijvingen Totaal huisvesting
99.963 1.581.611
76.208 148.726 1.824.468
116.888 1.632.408
* De daling van de energielasten is toe te wijzen aan de realisatie van het project Duurzaamheid.
49
Lasten 7.3
rekening
2011
2011
2010
€
€
€
8.506
8.856
8.884
332.616 341.121
326.461 335.317
339.423 348.308
Telefoon en fax
16.973
37.147
25.551
Porto
45.287
33.774
45.118
Accountant
22.464
16.885
16.618
Drukwerk/kopieekosten/kantoor
39.955
45.658
29.491
Abonnementen en contributies
21.540
22.515
20.552
2.618
-
-
Bewakingsdienst Totaal bewaking en beveiliging Overige beheerskosten
Advies Automatisering
63.974
67.044
66.172
Bestuur
3.972
10.132
5.213
Uitleen Heerlen
9.987
-
15.000
15.238
17.515
12.105
Overige beheerskosten Totaal overige beheerskosten
872 242.881
250.670
2.845232.975
Totaal Organisatiekosten
2.999.353
3.296.600
3.130.772
481.370
462.684
428.933
15.714
22.515
14.607
497.085
485.199
443.539
7,75
7,63
7,22
Aankopen kunstwerken museum*
286.687
599.512
1.193.823
Aankopen kunstwerken kunstuitleen
110.659
110.904
137.850
Totaal collectievorming
397.346
710.416
1.331.673
Representatie
8.
Kosten collectie
8.1
Personeel Salarissen (incl. sociale lasten/pensioenen) Overige personeelskosten Totaal personeel Aantal Fte ultimo het boekjaar
8.2
begroting
Bewaking en beveiliging Bewakingsapparatuur gebouw en beveiliging
7.4
rekening
Collectievorming
* In 2011 hebben met het oog op de directiewisseling minder aankopen plaatsgevonden.
50
Lasten 8.3
rekening
begroting
rekening
2011
2011
2010
€
€
€
Collectiebeheer Verzekeringen
67.788
65.750
65.213
Transportkosten
25.216 93.004
12.515 78.265
6.193 71.407
8.4
Documentatie eigen collectie
11.296
20.644
123.013
8.5
Conservering en restauratie
42.030
47.543
60.957
1.040.761
1.342.067
2.030.589
643.221
685.683
607.088
15.714
45.029
15.070
658.935
730.712
622.158
11,24
10,99
10,91
435.316
436.823
432.790
9.082
7.575
-
28.617
55.346
58.895
473.015
499.744
491.685
Totaal kosten collectie
9.
Publiekskosten
9.1
Personeel Salarissen (incl. sociale lasten/pensioenen) Overige personeelskosten Totaal personeel Aantal Fte ultimo het boekjaar
9.2
Tijdelijke presentatie Kosten wisseltentoonstelling* Open dag Aanmaak catalogi Totaal tijdelijke presentatie
* Dit betreft kosten direct verband houdend met de organisatie van tentoonstellingen, zoals foto's, uitnodigingen, transportkosten en inrichtingskosten.
51
Lasten 9.3
begroting
rekening
2011
2011
2010
€
€
€
Dienstverlening en voorlichting Kosten pinautomaat Kosten publieksbegeleiding
9.4
rekening
3.622
2.214
2.155
63.300
73.264
52.501
M2Live Totaal dienstverlening en voorlichting
59.346 126.268
65.000 140.478
14.317 68.974
Werving en PR *
271.635
208.295
207.814
* Dit betreft o.a. de kosten van advertenties, marketing en de PR van tentoonstellingen, M2Live en projecten.
9.5
Museumwinkel Salarissen (incl. sociale lasten/pensioenen) Overige personeelskosten Inkoop winkelvoorraad Winkelbenodigdheden/afschrijvingen Totaal museumwinkel Aantal Fte ultimo het boekjaar Totaal publiekskosten
10.
Stichting Collectie Bonnefanten BFM
129.441 -
119.072 5.628
127.300 -
113.049
110.691
111.990
11.070
11.070
10.894
253.560
246.461
250.184
2,53
2,53
2,53
1.783.414
1.825.690
1.640.814
400.000
400.000
400.000
Wij verwijzen hiervoor naar de baten 3. Beheerkosten doorberekend aan de stichting CBFM. Tevens verwijzen wij naar de separate jaarrekening van deze stichting. 12.
Bijzondere lasten Totaal generaal Resultaat vóór bestemming
24.900
12.955
22.508
6.248.428
6.877.312
7.224.683
570.288
-
112.980
52
4.10. Categoriale rekening van baten en lasten 2011 rekening
in % van
begroting
rekening
2011
de
2011
2010
€
€
begroting € Baten Opbrengsten 1. Directe opbrengsten
796.227
99,7%
798.500
922.191
2. Indirecte opbrengsten
370.243
93,7%
395.000
416.121
400.000 1.566.470
100,0% 98,3%
400.000 1.593.500
400.000 1.738.312
4. Subsidie Provincie
5.019.601
100,0%
5.019.601
4.961.543
5. Overige subsidies
186.469
100,0%
186.469
567.346
6. Overige bijdragen
5.206.070
0,0% 99,5%
26.999 5.233.069
5.528.889
Totaal baten
6.772.540
99,2%
6.826.569
7.267.201
1.516.635
98,6%
1.537.969
1.438.706
3. Beheerkosten
Bijdragen
Lasten 7. Lonen en salarissen 8. Sociale lasten
72.577
80,4%
90.231
70.878
9. Pensioenlasten 10. Collectie en publiek
183.473
100,9%
181.905
166.820
1.271.651
78,6%
1.618.851
2.270.586
11. Huisvesting
1.581.611
86,7%
1.824.468
1.632.408
Kantoor
579.473
98,9%
585.987
581.282
Publiciteit
271.635
130,4%
208.295
207.814
Diverse personeelslasten
346.472
83,2%
416.651
433.680
400.000
100,0%
400.000
400.000
6.223.527
90,7%
6.864.357
7.202.174
13. Rentebaten
43.727
86,2%
50.743
38.689
14. Bijzondere lasten
24.900-
192,2%
12.955-
22.508-
2.448
100,0%
-
31.772
570.288
100,0%
-
112.980
12. Beheervergoeding
Totaal lasten Financiële baten en lasten
15. Resultaat op beleggingen
Resultaat vóór bestemming
53
4.11. Overige gegevens 4.11.1 Resultaatbestemming 2011 Voorgesteld wordt om het resultaat als volgt te bestemmen: € Resultaat vóór bestemming
570.288
Vrijval bestemmingsfondsen
31.529
Dotatie bestemmingsfondsen Onverdeeld resultaat
551.348 50.469
Naar algemene reserve Onverdeeld resultaat 2011
50.469
Het resultaat is in afwachting van de definitieve bestemming onder de algemene reserve verantwoord. 4.11.2 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening 2011 De directie van Stichting Provinciaal Museum Limburg (Het Bonnefantenmuseum) heeft voorliggende jaarrekening opgemaakt op 25 mei 2012. De Raad van Toezicht van Stichting Provinciaal Museum Limburg (Het Bonnefantenmuseum) heeft kennisgenomen van voorliggende jaarrekening in de vergadering van 25 mei 2012. De formele goedkeuring heeft de dato 28 juni 2012 plaatsgevonden. 4.11.3 Gebeurtenissen ná balansdatum Op 27 april 2012 werd de overdracht van de collectie van Jo en Marlies Eyck ondertekend. Het Bonnefantenmuseum heeft een groot deel van deze privécollectie kunnen verwerven met middelen, beschikbaar gesteld door de Provincie Limburg. Het Bonnefantenmuseum confirmeert zich hiermee het Gesamtkunstwerk in Wijlre in stand te houden en er vooral ook een meer dynamische culturele plek van te maken in de toekomst. Met ingang van 2012 wordt tweemaal per jaar een tentoonstelling geprogrammeerd in het Bonnefanten – Hedge House. De eerste staat gepland voor september 2012.
54
5. Bijlagen
55
5.1.
Formatieve opbouw (per 31.12.2011)
2011 Totaal aantal fte’s
2010
2009
29,33
29,08
28,63
40
41
40
Gemiddelde leeftijd
49,20
49,00
50,20
Gemiddelde dienstverband (jaren)
14,07
13,70
13,37
Aantal fulltimers /deeltijders
16/24
15/26
14/26
7,73
7,40
7,20
11/29
11/30
11/28
Instroom medewerkers
1,00
2,00
2,00
Uitstroom medewerkers
2,00
1,00
2,00
Ziekteverzuim %
3,89
4,72
5,70
Gemiddelde frequentie p/mw
2,93
3,44
2,97
Gemiddelde verzuimduur (dagen)
5,92
7,13
8,48
Aantal fulltime + parttime medewerkers
Gemiddelde (Md) salarisschaal Aantal mannen / vrouwen
56
5.2.
Organisatiestructuur 2011
Directie Directiesecretariaat
Financiën & Administratie Personeelszaken
Artistiek Directeur
Zakelijk Directeur
Afdeling Oude Kunst
Afdeling Pers & Publiciteit
Afdeling Hedendaagse Kunst Afdeling Collectiebeheer Afdeling Inrichting
Afdeling Publieksbegeleiding Museumshop Afdeling Facilitaire Zaken Automatisering Kunstuitleen
57
5.3.
Personeelsbestand 2011
Directie • A.M.U. van Grevenstein, artistiek directeur (tot en met 31.12.2011) • H. Dragstra, zakelijk directeur (tot en met 31.12.2011) Secretariaat • K. van Hulzen, directie assistente Afdeling Hedendaagse Kunst • P. van den Bosch, conservator • I. Kleijn, coördinator Afdeling Oude Kunst • L. Hendrikman, conservator oude kunst vóór 1850 • P. te Poel, conservator sculptuur en kunstnijverheid vóór 1850 • I. van Rooy, coördinator Afdeling Collectiebeheer • I. Kentgens, hoofd collectiebeheer en –documentatie • M. Meisen, registrator collecties • C. Zijlstra, depotbeheerder • J. Curfs, registrator tentoonstellingen Afdeling Pers & Publiciteit • G. Naessens, hoofd pers & publiciteit • N. Fischer, medewerker pers & publiciteit • M. Nijsten – Lardenoye, medewerker pers & publiciteit Afdeling Publieksbegeleiding, Educatie en evenementen • T. Quik, conservator educatie, evenementen & projecten • C. Thomassen, coördinator educatie • S. Wewers, medewerker educatie • A. Bonnier, coördinator publieksbegeleiding • M. Meese, medewerker publieksbegeleiding • F. Nijenhuis, ticketbalie en coördinator vrijwilligers • S. Corsten – Brok, ticketbalie • C. Van Leeuwen, ticketbalie • D. Castermans, ticketbalie • M. Lahaye, ticketbalie (uitzendkracht) Afdeling Financiën • H. Cornelissen, financial controller • M. Gerets, coördinator administratie • G. Bakker, medewerker administratie • H. van de Kragt – van de Peppel, medewerker administratie (t/m 30.06. 2011) • M. Linders, medewerker administratie Kunstuitleen
58
Afdeling Inrichting • G. van der Hout, hoofd inrichting • R. Brouwer, medewerker inrichting • M. Schepers, medewerker inrichting • R. Vondenhoff, medewerker inrichting • A. Claessens (mtb), medewerker inrichting • J. van Tongeren (mtb), medewerker audio video (t/m 31.12.2011) • C. van den Brand, medewerker audio video (m.i.v. 01.09.2011) Afdeling Museumshop • R. Servais, coördinator museumwinkel • R. Hamers, medewerker museumwinkel • E. Klooster – Hamers, medewerker museumwinkel • P. Leenders, medewerker museumwinkel • P. Lenting, medewerker museumwinkel Afdeling Kunstuitleen • L. Brandts – Rokx, coördinator Kunstuitleen • R. Wilhelmus (mtb), medewerker Kunstuitleen • J. Blei – Ponjee, medewerker Kunstuitleen Sittard • I. Lucas, medewerker Kunstuitleen Roermond • A. Debeye, medewerker Kunstuitleen Maastricht • I. Neijnens, medewerker Kunstuitleen Weert • I. Paliska, medewerker Kunstuitleen Landgraaf • M. Schuman, medewerker Kunstuitleen Venlo • E. Lanckohr, Kunstuitleen (uitzendkracht) • M. Ubachs, Kunstuitleen (uitzendkracht) Afdeling Facilitaire zaken G. Baade, hoofd huishoudelijke en technische dienst G. Quaedackers, medewerker huishoudelijke dienst (t/m 30.06.2011) Stagiaires K. Dittel, A. Flynn, M. Gurdusenko, B. Renaux, V. van Rosmalen, H. Sandront. Vrijwilligers W. Castelijns, W. Coumans, J. van Dijk, M. Geebelen, H. Haane, M. Hooft, M. Lahaye, K. Nillesen, E. van Schaik, K. Schellekens, A. Smits, A. van der Zanden, W. Zwartepoorte. Museumgidsen en museumdocenten: (freelancers) A. Agasi, B. Berendschot, G. Boere, S. Boode, M. van der Bos, A. v.d. Bund, D. Castermans, J. Casu, G.Goossens, B. de Graaf, L. Hage, C. Hendrix-Vogels, L. Jansen, M. de Jong, L. Leerschool, I. van Lieshout, M. Martens, N. Nijhuis, V. Pinckaers, M. Pozzo, R. Romondt, M. Smeets, M. Vanderputte, G. Versteijlen, L. Vonhögen, A. van der Zanden.
59
5.4.
Tijdelijke bruiklenen aan derden Hedendaagse Kunst 2011
Jardin d’hiver. Topstukken uit de Bonnefantencollectie in het MAMAC, Luik 25.11.2010 t/m 27.02.2011 Marcel Broodthaers Foto’s Zuid-Limburg 1967-1970 Fotografie op papier Diverse afmetingen Inv 3513 Hugo Debaere Man aan de muur 1994 Geschilderd metaal 155 x 220 x 165 cm Inv 4846 Sol LeWitt Complex Forms no. 8 1988 Beschilderd hout 304 x 690 x 182cm Inv 4066 Roman Signer Nachtfahrt 1999 Dvd Inv 5023 Roman Signer Super 8-Filme 1975-1989 Dvd Inv 5310 Bas de Wit Toontje lager 2008 Gemengde techniek 298 x 261x 132 cm Inv 5556 Bas de Wit Toontje lager (Monument to) 2008 Gemengde techniek 380 x 261x 132 cm Inv 5576
60
Mario Merz Lezione di Anatomia 1979 Doek, krijt, verlichting, metaal 350 x 500 x 250 cm Inv 3561 Pawel Althamer So genannte Wellen und andere Phänomene des Geistes 2003-2004 Dvd Inv 5449 Michael Krebber Flaggs (Against Nature) 2003 Geweven stof 153 x 124 cm (16 x) Inv 495 Marcel Broodthaers MB 1970-1971 ASA 86 x 120,5 cm Inv 3511 a-b Paul Chan Sade for Sade’s Sake 2009 Cd-rom Inv 5590 Minimalism and Applied II Daimler Contemporary, Berlijn 26.10.2010 t/m 27.03.2011 Dom Hans van der Laan Open tafel, bed, kruk 1981 Geverfd hout Diverse afmetingen Inv 3257 b,i,m Richard Deacon Retrospektive Sprengelmuseum, Hannover 23.01.2011 t/m 15.05.2011 Richard Deacon The back of my hand no. 1 1986 365 x 244 x 45 cm Inv 3615
61
Zó Hollands. Het Hollandse landschap in de Nederlandse kunst sinds 1850 Frans Halsmuseum, Haarlem 24.06.2011 t/m 11.09.2011 Jan Dibbets Land/Horizon 45 graden 1973 Fotografie op papier 88 x 122 x 3 cm Inv 5312 Eyck in Frankrijk Streekmuseum Land van Valkenburg, Valkenburg a/d Geul 03.04.2011 t/m 18.09.2011 Charles Eyck Boulogne sur Mer 1930 Olieverf op doek 58 x 69 x 3,5 cm Inv 1409 Charles Eyck Banlieu te Parijs Ca. 1930 Olieverf op doek 54 x 65,3 x 2 cm Inv 449 Musica Sacra Theater aan het Vrijthof, Maastricht 13.09.2011 t/m 22.09.2011 Dom Hans van der Laan Model (Maquette) 1981 Geverfd hout 95 x 106 x 123,5 cm Inv 3257 a Neo Rauch in Baden-Baden Museum Frieder Burda, Baden-Baden 16.05.2011 t/m 30.09.2011 Neo Rauch Lot 1993 Olieverf op papier op hardboard Doorsnede 330 cm Inv 5280
62
Panta Rhei Landcommanderij Alden Biesen, Rekem 14.10.2011 t/m 04.12.2011 Han van Wetering Het Valies – Hommage aan Frans Gast 1987 Brons, marmer 80 x 68 x 42 cm Inv 3521 Mario Merz La natura è l'arte del numero 1976 Metaal, natuursteen, klei, neonverlichting, takken, groenten, fruit, glas 250 x 770 x 110 cm Inv 4046 Franz West Panta Rhei 1996 Metaal, papier, lakverf, hout 244 x 244 cm Inv 4851 Joep van Lieshout Zonder titel (TGV) 1998 Aquarel op papier 57 x 72 cm Inv 4983 Lily van der Stokker Vergaderen 1997 Acrylverf, epoxyhars, vernis 136 x 49 cm Inv 5055 Suchan Kinoshita Zonder titel 2000 Mixed media, hout, monitor 371 x 915 cm Inv 5067 Piet Killaars Doorgang, poort en boot 1980 Eikenhout, ijzer Poort: 300 x 60 cm Boot: 290 x 65 cm Inv 5240
63
Atelier Joep van Lieshout De Bonnefantenkarren 2001 Metaal, leer 120 x 125 x 70 cm Inv 5249 Patrick Van Caeckenbergh Monsieur Teste 1997 Collage op papier 191 x 191 x 7 cm Inv 5282 Patrick Van Caeckenbergh Vorst Myschkin 1997 Collage op papier 191 x 191 x 7 cm Inv 5284 Patrick Van Caeckenbergh Kardinaal Polatuo 1997 Collage op papier 191 x 191 x 7 cm Inv 5286 Patrick Van Caeckenbergh Bouvard & Pecuchet 1997 Collage op papier 191 x 191 x 7 cm Inv 5288 Atelier Joep van Lieshout Zonder titel (Piki Medisch Model) 2002 papier, ingekleurd 27 x 36 cm Inv 5306 Sylvie Macias Diaz La coiffure chez soi - Marabout Flash no 280 2004 Behangpapier, papier, spiegelglas, kunststof, kleurpotlood Spiegel: 41 x 35 x 3 x cm Tekening: 53 x 45 x 1,5 cm Inv 40
64
Isa Melsheimer Abgegolten 2001 Spaanplaat, plexiglas, textiel, schuimrubber, folie, glas, hout, verf 67 x 305 x 226 cm Inv 5444 Isa Melsheimer 4 x Zonder titel (nr. 99, 100, 114, 117) 2004-2005 Gouache op papier 50 x 63 x 3 cm Inv 5474-5477 Suchan Kinoshita Iso-follies 2006 Gemengde techniek Inv 5498 Mai-Thu Perret Apocalypse Ballet (neon belt) 2006 Neonverlichting, papier-maché, staal, transformator, elektriciteitskabel 170 x 110 x 90 cm Inv 5528 Fransje Killaars 24 Hours I 2005 IJzer, acrylverf, textiel 260 x 785 x 160 cm Inv 5538 Mai-Thu Perret Letter Home (A.R.) 2006 Zeefdruk op papier 90 x 65,5 x 4 cm Inv 5544 Bas de Wit Toontje lager 2008 Mixed media, epoxy, polyester 298 x 261 x 132 cm Inv 5556 Capitaine Lonchamps Neige 2009 Gemengde techniek Inv 5572 a-e
65
10 Museum voor hedendaagse Aboriginal Kunst, Utrecht 27.05.2011 t/m 22.01.2012 Sol LeWitt Form Derived from a Cubic (Geometric Figure) 1997 Gouache op papier 153,7 x 234,3 cm Inv 5462 Locus Solus. Impressions of Raymond Roussel Reina Sofia, Madrid 25.10.2011 t/m 28.02.2012 René Daniëls Fountain in Africa 1984 Olieverf op doek 200 x 160 x 4 cm Inv 4099 MNCARS. René Daniëls Reina Sofia, Madrid 27.10.2011 t/m 02.04.2012 René Daniëls Painting on the Flag 1985 Olieverf op doek 127 x 152,5 x 3 cm Inv 3373 René Daniëls Een grammofoonplaat kan soms op de meest onverwachte momenten... 1983 Olieverf op doek 190 x 170 x 3 cm Inv 3893 René Daniëls The most contemporary picture show 1983 Olieverf op doek 130 x 100 x 2 cm Inv 3894 René Daniëls Het romeins wastafeltje 1983 Olieverf op doek 110 x 140 x 2 cm Inv 3906
66
René Daniëls De tijdgeest van de westerse kunst op de Documenta 1982 Aquarel op papier 30 x 41,5 cm Inv 3947 René Daniëls Zonder titel (2 i's strijdend om een punt) 1983 Gouache op papier 30,5 x 25 cm Inv 3953 René Daniëls Triumph des Willens 1984 Balpen en aquarel op papier 31,2 x 23,3 cm Inv 3957 René Daniëls Llandstival 1985 Zeefdruk op papier 115 x 84 cm Inv 3968 René Daniëls Borsalino 1981 Linosnede op papier 40,5 x 37,7 cm Inv 4071 René Daniëls De gymnastiekzaal van het leven (Exorcise wheel) 1981 Linosnede op papier 31,2 x 35 cm Inv 4072 René Daniëls Zonder titel 1979 Olieverf op doek 240 x 180 cm Inv 5569
67
Wintertentoonstelling collectie H. Paetzold Museum het Domein, Sittard 15.11.2011 t/m 01.03.2012 Helga Paetzold Wandtapijten 1955-1990 Textiel Diverse afmetingen Inv 5277 Geloof. Heimwee en liefde - Aad de Haas Kunsthal Rotterdam 10.12.2011 t/m 04.03.2012 Aad de Haas Bezoek (Dubbelportret) 1954 Olieverf op doek 166 x 136 x 6 cm Inv 1032 Aad de Haas Bekoring van de H. Franciscus 1951 Olieverf op doek 41,5 x 49 x 4 cm Inv 1954 Aad de Haas Gezicht op Maastricht 1954 Olieverf op doek 140 x 110 cm Inv 1031 Aad de Haas Zelfportret 1954 Olieverf op doek 80 x 60 cm Inv 3337 Aad de Haas Christus geneest de blinde 1942 Olieverf op doek 51 x 76 x 3 cm Inv 3335
68
5.5.
Tijdelijke bruiklenen aan derden Oude Kunst 2011
The World of Lucas Cranach. An artist in the Age of Dürer, Titian and Metsys Paleis voor Schone Kunsten, Brussel 20.10.2010 t/m 23.01.2011 Marco Marziale Christus en de overspelige vrouw 1506 Olieverf op doek 169 x 203 cm Inv 3587 The Renaissance in Europe, Art and Power Musée Luxembourg, Parijs 05.02 t/m 23.05.2011 Marco Marziale Christus en de overspelige vrouw 1506 Olieverf op doek 169 x 203 cm Inv 3587 Von Schönheit und Tot. Tierstilleben von der Renaissance bis zur Moderne Kunsthalle Karlsruhe, Karlsruhe 19.11.2011 t/m 19.02.2012 Navolger Joachim Beuckelaer Vismarkt 1595 Olieverf op paneel 150 x 200 x 15,5 cm Inv 4029
69
5.6.
Begunstigers 2011
Het Bonnefantenmuseum ontvangt structureel subsidie van de Provincie Limburg en incidentele subsidie van de Mondriaan Stichting. Sponsor: DSM. Het Bonnefantenmuseum is beneficiant van de BankGiro Loterij. Incidentele bijdragen: Gemeente Maastricht, Klara (mediapartner).
Bruikleengevers
Het museum dankt zijn bruikleengevers zowel instellingen als particulieren en kerkbesturen: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), de Fondation Jeanne et Charles Vandenhove, de Fundatie Willem en Jeanne Neutelings, de Stichting Bisschoppelijk Museum en het Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap.
Vereniging Vrienden van het Bonnefantenmuseum
Het museum dankt de Vereniging Vrienden van het Bonnefantenmuseum voor haar steun.
70