Stichting Essentius, te Breedenbroek BESTUURSVERSLAG. Versie: Definitief

Jaarrekening 2010 50129 / Stichting Essentius, te Breedenbroek

BESTUURSVERSLAG

Versie: Definitief 15-06-2011

1


BESTUURSVERSLAG ESSENTIUS 2010 Voorwoord Professionele onderwijsorganisatie Essentius is een professionele onderwijsorganisatie, bestaande uit 9 Katholieke basisscholen in de gemeente Oude IJsselstreek en 1 in de gemeente Aalten. De scholen zijn gevestigd in Ulft(3), Gendringen, Breedenbroek, Etten, Dinxperlo, Megchelen, Varsselder en Netterden. Met ruim 160 personeelsleden wordt het onderwijs verzorgd aan ongeveer 1800 leerlingen. Het onderwijs binnen de stichting baseert zich op de katholiek - christelijke geloofstraditie. Dit uit zich in de manier waarop medewerkers en kinderen met elkaar omgaan, maar ook door de betrokkenheid bij en medewerking aan vieringen van de plaatselijke parochies. De scholen hebben een breed toegangsbeleid. Niet wat ons scheidt, maar wat ons bindt is altijd het uitgangspunt. Stichtingsnaam Essentius is de stichtingsnaam die vanaf september 2009 wordt gevoerd. De stichting, die hiervoor Stichting Katholiek Basisonderwijs Dinxperlo/ Gendringen heette is ontstaan in 1997 uit een fusie van 7 katholieke schoolbesturen in de toenmalige gemeente Gendringen. Later kwam de Liborius uit Dinxperlo erbij. Krimp ‘Groeien naar krimp’, ‘Krimp als kans’, ‘Meer kwaliteit met krimpende middelen’. Zomaar een greep uit de prachtige plotachtige titels die de suggestie proberen te wekken dat krimp ook kansen biedt. Kansen, die direct gelieerd zijn aan intellectuele uitdagingen om vooral creatief, inventief en innovatief de sterk krimpende baten door de teruglopende leerlingenaantallen op te vangen. In een regio waarin alle besturen in het primaire onderwijs van de tien gemeenten in de achterhoek op min of meer gelijktijdig moment worden ‘uitgedaagd’ door de krimp, is het voorwaar geen sinecure om de kansen te zien of te vinden. Laat onverlet dat iedere bedreiging uiteindelijk ook kansen en mogelijkheden biedt. Namens het bestuur van Essentius Albert Sluiter, algemeen directeur Essentius

Inleiding In dit jaarverslag wordt aandacht besteed aan algemene, beleidsmatige en financiële activiteiten van onze stichting over boekjaar 2010.

Hoofdlijnen van beleid: • Essentius staat voor de kwaliteit van haar onderwijs: heeft hoge verwachtingen van haar leerlingen en personeel • Essentius heeft meerjarenplanningen en meerjarenramingen ontwikkeld, waarbinnen risicoanalyses zijn meegenomen • Normatieve kaders zijn ontwikkeld en vastgesteld voor directies, onderwijzend personeel (waaronder IB’ers) en onderwijsondersteunend personeel • Essentius heeft in 2010 geïnvesteerd in een reorganisatie met flankerend beleid en vertrek bevorderende maatregelen • Essentius heeft energiek en doordacht geïnvesteerd in het upgraden van de bedrijfsvoering. Beleidsstukken zijn ontwikkeld en vastgesteld. Notities en plannen zijn uitgewerkt en binnen de organisatie gecommuniceerd • Essentius richt zich de komende jaren voor haar legitimatie en bestaansrecht op een drietal scenario’s (zelfstandig blijven, aansluiten bij groter netwerk of opschalen/ fusie met andere besturen) • Binnen het bestuurskantoor heeft een personele mutatie en kwaliteitsimpuls op financiën en beheer plaatsgevonden


2


Juridische structuur De rechtspersoon van het bevoegd gezag is een stichting. Stichting Essentius is op 26 oktober 1967 opgericht en is ingeschreven bij de kamer van koophandel te Arnhem onder dossiernummer 41046798.

Organisatiestructuur en personele bezetting Organogram

Bestuur

Bestuurskantoor

Algemeen directeur

GMR

Directieberaad

Dyade Directeur school 1 t/m 4 Directeur cluster 5 t/m 10

conciërge interieur verzorger

leerkrachten

MR

administratief medewerker

onderwijsassistent

In de organisatiestructuur van de Stichting zijn de volgende organen opgenomen: Op bestuursniveau een toezichthoudend bestuur een algemeen directeur, tevens gemandateerd bestuurder een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad Ondersteuning vindt op bestuursniveau plaats vanuit: bestuurskantoor, stafmedewerker personele zaken, stafmedewerker financiën en beheer en managementassistent administratiekantoor, Dyade Op school niveau: onderwijsassistent administratief medewerker conciërge een ouderraad Naast een veelheid van administratieve werkzaamheden die binnen de organisatie worden verricht, worden de financiële administratie en de personeels- en salarisadministratie uitgevoerd door Dyade, vestiging Ede.


3


Bestuurssamenstelling Het bestuur is ultimo 2010 als volgt samengesteld: Voorzitter Vicevoorzitter Secretaris e 2 Secretaris Bestuurslid

: : : : :

De heer M.C.G. Broekhuizen De heer J.F.M. Freriks Mevrouw P.T.M. Steentjes Mevrouw D.M.B.G. Hermsen De heer D.H.T. Kroesen

In 2010 hebben 10 reguliere vergaderingen van het bestuur plaatsgevonden, daarnaast zijn 2 bijeenkomsten georganiseerd in het kader van de invoering van Policy Governance.

Governance Op 1 augustus 2010 is de wet op het primair onderwijs gewijzigd, waarbij voorgeschreven wordt dat functies van bestuur en toezicht gescheiden zijn. Het bevoegd gezag moet uiterlijk 1 augustus 2011 deze scheiding hebben doorgevoerd. Het bestuur hanteert de Code Goed Bestuur PO van de PO-Raad. Het bestuur heeft gekozen voor een feitelijke scheiding per 1 augustus 2011, waarbij de algemeen directeur de bestuurstaak uitoefent namens het formele bestuur; het formele bestuur de toezichthouder wordt; algemeen directeur en het formele bestuur gezamenlijk het bevoegd gezag vormen; het bestuursmodel van Policy Governance als werkwijze wordt gehanteerd. De verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden binnen het bevoegd gezag dienen doordacht te zijn met inachtneming van efficiëntie, doelmatigheid, adaptiviteit en subsidiariteit (beslissingsbevoegdheid op het juiste niveau neerleggen). Het Policy Governance model van Carver gaat uit van de filosofie van goed toezicht houden en voldoet aan de uitgangspunten van de wetgeving en de ‘Code Goed Bestuur’. Om de bovenstaande structuur te kunnen realiseren wordt in het schooljaar 2010-2011 een Bestuurlijk Beleidskader ontwikkeld, waarin de bestuurlijke werkwijze, de schakel tussen bestuur en directeur, de doelstellingen en het bevoegdheidskader van de directeur worden beschreven.

Bestuurskantoor Bezoekadres: Postadres: Telefoon: Email: Website:

Terborgseweg 34,7084 AJ Breedenbroek Postbus 71, 7090 AB Dinxperlo 0315-617013 [email protected] www.essentius.nl

Medewerkers bestuurskantoor: Algemeen directeur: Stafmedewerker PZ: Managementassisstent: Stafmedewerker F&B:

Albert Sluiter Paul Hebinck Julie Bouman Robert Vastenhout


4


Jaarrekening De jaarrekening is voor Essentius opgesteld door Dyade Ede en is gecontroleerd door DVE accountants. Het resultaat over 2010 bedroeg -/- € 148.056,- (nadelig). In de financiële paragraaf zal dit resultaat uitvoerig worden toegelicht

Kernactiviteiten en beleid Het beleid van Essentius is erop gericht passend, opbrengstgericht en onderscheidend onderwijs te verzorgen aan de leerlingen die één van de scholen bezoeken. Daarbij wordt vanuit een breed spectrum van beleidsvoornemens gestuurd op de kwaliteit van het zittende personeel: onderwijzend personeel, directie en onderwijsondersteunend personeel en de kwaliteit van de faciliteiten: voorzieningen, materialen, methoden en gebouwen. Onder het bevoegd gezag Stichting Essentius, met administratienummer 50129, vallen de onderstaande scholen en gymzalen School: Basisschool De Dobbelsteen Basisschool De Borckeshof Basisschool De Klimpaal Basisschool De Pius X Basisschool "St. Liborius" Mariaschool Basisschool "St. Martinus" Basisschool "H. Walburgis" Christoffelschool Basisschool "St. Antonius" Gymzaal De Dobbelsteen Gymzaal Walburgis Gymzaal St. Antonius Gymzaal Prinsenhof

Brinnummer: 03LK 04XS 04XW 04YG 05GL 06HE 06RX 07BS 07PM 08KS

Directeur: Hans Epping Nico Huntink Michel Ros Jan Hesseling Nico Huntink Ton Geerts Bert Leuverink Ferdy Wissing André Wiesman Jurgen Huls

Doelstelling van de organisatie (Missie en visie) Statutaire missie van Essentius: De stichting heeft ten doel, het zonder winstoogmerk bevorderen van het onderwijs in de plaatsen Breedenbroek, Etten, Dinxperlo, Netterden, Gendringen, Ulft, Megchelen en Varsselder. Zij beoogt daarbij onderwijs te doen geven op katholieke grondslag. Zij wil daarbij handelen volgens de regels van het katholiek onderwijs van de Nederlands Katholieke Schoolraad en het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs. Het verrichten van verdere handelingen, die met vorenstaande in ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. De stichting tracht haar doel ondermeer te verwezenlijken door: het oprichten en beheren van één of meer katholieke scholen in de eerder genoemde plaatsen het aandacht besteden aan godsdienstige vorming van de leerlingen, overeenkomstig hetgeen daaromtrent in het Algemeen Reglement voor Katholiek Onderwijs is bepaald het aangeven in het schoolplan van de wijze waarop vorm en inhoud wordt gegeven aan de katholieke identiteit van door haar bestuurde scholen het meewerken aan de vorming van een katholiek en nationaal onderwijsbeleid met name door het samenwerken met instellingen die een gelijk of gelijksoortig doel nastreven het benutten van alle andere wettige middelen, die ter bereiking van het doel nuttig kunnen zijn.

Deze missie vindt haar vertaalslag in de strategische missie voor de komende jaren:


5


Missie van Essentius: ‘Jij doet ertoe’ Essentius stelt zich tot doel om kwalitatief, passend en opbrengstgericht onderwijs te verzorgen op al haar scholen. Daarbij probeert zij het onderwijs in kleine kernen, leefgemeenschappen in stand te houden op voorwaarde dat dit onderwijskundig en economisch verantwoord is. Daarnaast dient ook de leefgemeenschap zelf dit belang te ondersteunen en te onderschrijven. Het onderwijs is ‘state of the art’ en dient aan alle kinderen, ook de kinderen met specifieke kenmerken en behoeften, op maat te worden aangeboden, waarbij er sprake is van hoge wederzijdse verwachtingen. Essentius wil voorop gaan als het erom gaat instanties binnen onderwijs en opvoeding binnen de leefgemeenschappen met elkaar te verbinden en elkaar te versterken. Visie van Essentius ‘Passend (klasse)management voor passend, opbrengstgericht en onderscheidend onderwijs’ De visie van Essentius is vanwege het brede spectrum niet in een paar woorden te vervatten, vandaar dat we een beschrijving voorstaan op een zestal domeinen; 1. Onderwijs, waaronder identiteit en opvoeden 2. Profiel en imago, waaronder samenwerking en communicatie 3. Huisvesting en beheer 4. Organisatie, waaronder bestuur en management. 5. Personeel 6. Financiën Op deze domeinen hebben we naast onze ambities ook onze doelen in een strategisch beleidsplan vastgelegd.

Bekostigingsgrondslag Het aantal leerlingen op 1 oktober vormt de grondslag voor de bekostiging. Eventueel kan door middel van een groeitelling aanvullende bekostiging worden toegekend als het aantal leerlingen van een school volgens daartoe vastgestelde normen is toegenomen. Er hebben gedurende het kalenderjaar 2010 geen groeitellingen plaatsgevonden. In onderstaand overzicht wordt het aantal leerlingen vergeleken met de laatste jaren

De Dobbelsteen De Borckeshof De Klimpaal Pius X Basisschool "St. Liborius" Mariaschool Basisschool "St. Martinus" Basisschool "H. Walburgis" Christoffelschool Basisschool "St. Antonius"


1-10-2010 1-10-2009 1-10-2008 1-10-2007 1-10-2006 280 293 295 284 262 127 132 128 125 118 185 200 227 224 234 93 97 93 89 87 140 165 165 147 321 330 341 357 337 112 119 119 114 100 50 43 43 58 60 323 338 338 349 352 204 210 210 229 233 1.835 1.927 1.969 1.977 1.930

6


Belangrijkste kenmerken van het gevoerde beleid op zestal domeinen Essentius maakt een aantal interessante en inspirerende ontwikkelingen door, die naast het bieden van kansen ook een verhoogde mate van professionele alertheid op alle domeinen noodzakelijk maken: 1.Onderwijs, waaronder identiteit en opvoeden; Leidend uitgangspunt is en blijft de kwaliteit van ons onderwijs. Essentius wil haar organisatie zo inrichten dat iedere leerling die wordt aangemeld bij één van de Essentiusscholen altijd het beste onderwijs krijgt dat is afgestemd op de eigen onderwijsbehoeften en kindkenmerken. ‘Essentius, altijd de beste keuze’. Ontwikkelingen dienaangaande: - schoolprofielen zijn ontwikkeld en onderwijs - zorgprofielen worden in 2011 i.s.m. de SWV’en ontwikkeld. Uitgangspunt is een stichtingsbreed zorgpalet waarbinnen alle leerlingen kunnen worden opgevangen en begeleid. BaO- BaO verwijzingen en allerlei tussenvoorzieningen behoren tot de mogelijkheden. Directies en intern begeleiders zijn uitgedaagd dit professioneel in te regelen; - Schoolplannen 2011-2015 worden in een uniform format per school uitgewerkt, waarbij een directe relatie bestaat met het strategisch beleidsplan. Directies werken planmatig en doelgericht middels managementcontracten; - Tevredenheidonderzoeken worden voorbereid en stichting breed uitgezet voor de ouders, medewerkers en leerlingen van de groepen 5 t/m 8. Rapportages zullen leiden tot school- en stichtingsontwikkelingen; - Teams ontwikkelen zich in het handelingsgericht werken. Leerkrachtbesprekingen vervangen de leerlingbespreking. ‘No more childblaming approach’, niet de leerling heeft een probleem, de leerkracht wordt op zijn/ haar professionaliteit aangesproken en heeft een ‘project’; - Binnen de stichting heerst het collectieve besef dat kinderen slechts 1x de kans krijgen zich te ontwikkelen en ze daarbij recht hebben op de allerbeste leerkrachten; - Leerlingen worden gevolgd op basis van hun vaardigheidsscores. Er worden minimale doelen gesteld en ontwikkelingsperspectieven vastgesteld en verantwoord; - Groepsplannen vervangen individuele handelingsplannen (LGF leerlingen kunnen hierop een uitzondering maken) - Audits met trendanalyses op taal en/ of rekenen hebben op alle scholen plaatsgevonden. De audits worden tijdens de DIB (directies en IB’ers) verder uitgewerkt. - Essentius is aangesloten bij twee samenwerkingsverbanden: Brevoordt en Doetinchem. Bij beide verbanden wordt proactief meegedacht en meegewerkt aan ontwikkelingen op onderwijskundig, maar ook op bestuurlijk terrein - Op één na hebben alle scholen een basisarrangement voor inspectie. De Mariaschool is middels een plan van aanpak, externe expertise en subsidies volop bezig het predikaat ‘zwak’ met verscherpt toezicht van de school in te halen. De eerste bevindingen zijn positief Cito scores voldeden aan de norm. - Voor hoogbegaafde leerlingen wordt in samenwerking met het Almende college (VO) en prof.dr. Ton de Mooy een systematische aanpak voorbereid 2.Profiel en imago, waaronder samenwerking en communicatie Schoolprofielen zijn ontwikkeld. Zorgprofielen worden komend schooljaar uitgewerkt per school of per cluster van scholen. Het zorgprofiel beschrijft de ‘zorg’ mogelijkheden per school/ cluster. Verdere interventies: - Directeuren volgden 3-daagse training over ondernemen, verzorgd door de denkacademie van de Argumentenfabriek (pilot van ministerie O,C & W); - Parallel hieraan volgden de kweekvijver, leerkrachten LB, studenten M&O en een aantal leerkrachten LA een training van 5 dagdelen over ‘ondernemendheid’ bij leerkrachten en kinderen. Intenties hierbij zijn om te komen tot ondernemende scholen (een ondernemende organisatie) die zichzelf onderscheidend positioneren en profileren.


7


Een eigentijdse website met uniforme templates zal vanaf 17 februari 2011 operationeel zijn. - Maatschappelijke ontwikkelingen vechten op thema’s om voorrang, Essentius probeert hierop tijdig te anticiperen; Essentius presenteert zich tijdens lezingen en debatten over met name de krimp in ons voedingsgebied - Essentius zoekt de samenwerking met andere besturen, instellingen en gemeentes om gezamenlijk te kijken hoe het onderwijskundig landschap in de achterhoek eruit ziet over 3, 5 en tien jaar - Er wordt veel van de leerkrachten en haar directies gevraagd. Door verdichting van problematiek verschuiven taakvelden, personeel dient meer dan ooit bewuste keuzes te maken over wat nu wel en wat niet tot de verantwoordelijkheden (‘core business’) behoort en hierover naar haar educatieve partners (lees hier evt. ouders/ verzorgers) helder en transparant te communiceren 3. Huisvesting en beheer Essentius beheert momenteel 10 scholen/ schoolgebouwen. Negen in de gemeente Oude IJsselstreek en 1 in de gemeente Aalten (de Liborius). - Drie scholen zijn gehuisvest in Ulft: Maria, Dobbelsteen en Antonius. Voor de Dobbelsteen en de Antonius loopt een traject om op te gaan in een Multi Functionele Accommodatie als 1 school in het najaar van 2013, een onderscheidend onderwijskundig concept is momenteel in ontwikkeling. Een extern bureau tracht de MFA te definiëren in april 2011, waarbij alle betrokken partijen zijn gehoord. - De Liborius in Dinxperlo wordt vanaf mrt. 2011 onder 1 dak gebracht met de Wegwijzer, een school van Reflexis. Vanaf 2002 zijn gesprekken gevoerd en plannen ontwikkeld, daarbij is gekozen voor de inrichting van 2 afzonderlijke scholen op 1 locatie. Tijdens de bouw is er optimaal samengewerkt door de algemene directies en directies. Mogelijkheden tot scholenfusie lijken optioneel. - In Gendringen is de Christoffel gehuisvest. De Hoeksteen, een school van Accent is er eveneens gehuisvest. Recentelijk hebben gesprekken plaatsgevonden tussen gemeente, (wethouder onderwijs), Accent en Essentius. Er wordt geopteerd voor één Bredeschool in Gendringen vanaf 2014. - De overige 5 scholen zijn als enige onderwijsvoorziening gehuisvest in dorpen/ kleine kernen. Walburgis in Netterden, Klimpaal in Etten, Pius X in Varsselder, Martinus in Megchelen en Borckeshof in Breedenbroek. De Walburgis lift mee op de gemiddelde schoolgrootte, zij zitten onder de opheffingsnorm van 79 leerlingen in gemeente Oude IJsselstreek. Niet het openhouden van de scholen zal het grootste probleem zijn, maar veeleer het ‘verantwoord’ open houden. Daartoe heeft Essentius een ‘balance scorecard’ ontwikkeld die nog nader moet worden uitgewerkt. De onderstaande 4 domeinen moeten met elkaar in balans zijn. Indien 1 van de vier onder druk komt te staan, moeten passende en verantwoorde maatregelen worden getroffen. 1. Onderwijskwaliteit; de harde en de zachte kant (van cijfers tot sfeer; cognitief, affectief, sociaal, emotioneel, motorisch) 2. Personeel; goed werkgeverschap, werkdruk, taakbelasting, jaartaak 3. Betaalbaarheid; bedrijfsmatige, bovenschoolse aansturing en budgettering op basis van meerjarenplanningen/ ramingen 4. Ontwikkeling; continu proces, de beste willen zijn; ‘state of the art’ Om kostenreductie te bewerkstelligen dient per locatie gezocht te worden naar inwoning en/ of medegebruik. Gesprekken met Humanitas (KDV, PSZ, VSO en BSO) vinden daartoe centraal en lokaal plaats. - Jaarlijks onderhoud van alle gebouwen heeft plaatsgevonden - Op de Klimpaal, Borckeshof en de Mariaschool zijn binnenklimaat aanpassingen gerealiseerd, middels cofinanciering tussen de gemeente Oude- IJsselstreek en het ministerie - Bij de Martinus is een prachtig ‘groen’ buiten lokaal geopend, gerealiseerd door de inspanning van zeer veel vrijwilligers


8


4. Organisatie, waaronder bestuur en management. Binnen de stichting wordt effectief samengewerkt. Hiertoe is een notitie opgesteld waarin de verschillende gremia met elkaar zijn verbonden: de triadische stichtingsstructuur. Vanuit het teamdoelmatigheidsmodel staan doelen, taken, procedures en processen beschreven. Op bestuursniveau ligt een 1e concept beleidshandboek ‘loslaten, als andere manier van vasthouden’, om besturen en toezicht te kunnen scheiden. Het bestuur heeft zich ten doel gesteld om per 01 augustus 2011 een aangepaste organisatiestructuur operationeel te hebben, gebaseerd op het strategisch beleidsplan. Deze organisatiestructuur dient tevens als basis voor het functiegebouw per 01 augustus 2011. Binnen de stichting wordt centraal gestuurd op resultaatverantwoordelijkheid en zelfbeheer en getoetst op kwaliteit van onderwijs. 5. Personeel Het flankerend beleid schooljaar 2010-2011 heeft tot nu toe (ultimo december 2010) een personele krimp op onderwijsgevenden opgeleverd van 10,8 fte (11,8 fte inclusief bapo, waarvan 1 fte is gedetacheerd). Door de draconische leerlingenkrimp wordt de stichting jaarlijks geconfronteerd met minder baten. Dit probleem wordt nog versterkt door overheids- en gemeentelijke bezuinigingen op incidentele vergoedingen. De natuurlijke afvloeiing en terugloop van leerlingen zijn nog niet in balans, waardoor we jaarlijks wellicht afscheid zullen moeten nemen van collegae. De stichting hanteert ontslagbeleid. Hierbij zal conform de door de stichting vastgestelde normering voor onderwijsgevenden jaarlijks een aantal collegae in het RDDF geplaatst worden om indien daar toe noodzaak is vervolgens een jaar later ook daadwerkelijk ontslagen te worden. Vanuit de afvloeiingssystematiek van LiFo (Last in, First out) treft het steeds de overwegend jonge collegae. Doel van het bestuur is om ook deze jongere collegae te kunnen behouden, omdat zij ook een impuls kunnen geven aan het behoud en verbeteren van kwaliteit van onderwijs binnen de stichting. Het in goed overleg met de vakcentrales afgestemde sociale flankerend beleid en de daarmee samenhangende vertrek bevorderende maatregelen hebben de afgelopen periode hun vruchten afgeworpen, waarmee vooralsnog gedwongen RDDF-ontslag per 1 augustus 2011 is voorkomen. Het in control krijgen van de personele kosten heeft ook voor de komende periode de volle aandacht van het bestuur, omdat de krimp en terugloop van incidentele vergoedingen de komende jaren zal doorzetten. Uit de inmiddels ingevoerde maandelijkse budgetbewaking op de personele kosten over de eerste maanden van 2011 kan worden geconcludeerd dat Essentius in control is aangaande de personele kosten en ook met de kosten van de vertrek bevorderende maatregelen vanuit het flankerend beleid. Door deze transparantie kan het bestuur adequaat sturen op toekomstige ontwikkelingen op de personele kosten. Het normatief kader voor directie en onderwijsgevenden dat vanaf het schooljaar 2010-2011 is vastgesteld is hierbij leidend en is met de maandelijkse actuele budgetbewaking daarmee een essentieel sturingselement voor het bestuur. Normen voor administratieve ondersteuning, schoonmaak, onderwijsassistentie en conciërges zijn opgesteld en verdisconteerd. Daarbij is overigens ook het bestuurskantoor meegenomen. Van de medewerkers wordt gevraagd om een professionele op reflectie, ontwikkeling en collegiale consultatie gerichte werken leerhouding, die leren van en met elkaar mogelijk maakt; Cosmo, een digitaal zelfanalyse instrument is ingevoerd; hiermee wordt in 2011 verder gewerkt. Een gesprekcyclus is doorontwikkeld, beoordelingsgesprekken zijn toegevoegd. De functiemix heeft ervoor gezorgd dat 8 collegae zijn benoemd in een LB functie. Essentius voldoet daarmee aan de norm.


9


6. Financiën Binnen het bestuurskantoor heeft een wisseling van de wacht plaatsgevonden. De beleidsmedewerker Financiën en beheer heeft de taak neergelegd, daarvoor in de plaats is op freelance basis een stafmedewerker Financiën ingehuurd. Naast een kwaliteitsimpuls heeft dit een kostenbesparing van ruim € 25.000,- op het bestuurskantoor opgeleverd. In de notitie ‘Krimpbeleid’, ‘meer kwaliteit met krimpende middelen’ wordt gezocht naar mogelijkheden om effectiever en efficiënter met de beperkte/ beperkende middelen om te gaan. Inkoopbeleid zal samen met andere besturen en/of met een centrale inkoper van de gemeente verder worden doorontwikkeld. Essentius heeft de afgelopen jaren fors ingeteerd op haar weerstandsvermogen (in casu algemene reserves) om toekomstige nadelige ontwikkelingen op het gebied van de baten (rijks- en gemeentelijke vergoedingen) op te kunnen vangen. De komende jaren heeft het bestuur o.a. tot doel het weerstandsvermogen op peil te houden binnen de normen die door de commissie als richtinggevend zijn gesteld, waarbij de kwaliteit van onderwijs dat door Essentius wordt geboden in stand wordt gehouden en waar mogelijk ook wordt verbeterd. De administratieve organisatie, interne beheersing, planning & controle alsmede een financieel beleidsplan worden ontwikkeld. Hiertoe vinden o.a. gesprekken plaats met het administratiekantoor en wordt een overstap naar een andere AK ernstig overwogen. Belonings- en gratificatiebeleid wordt nader onder de loep genomen. Het huidige beleid verdringt werkgelegenheid van werknemers met een aanstelling voor onbepaalde tijd. Mogelijke wijzigingen van dit beleid zullen ter instemming worden voorgelegd aan de PGMR. De bestuurders ontvangen wel bezoldiging, maar deze vergoedingen zijn afgestemd op de toegestane vrijwilligersvergoeding 2010.

Klachtencommissie Essentius is aangesloten bij de landelijke klachtencommissie. Alle scholen beschikken over een eigen interne vertrouwenspersoon. Essentius heeft een overeenkomst afgesloten met IJsselgroep Educatieve Dienstverlening voor de aanstelling van een extern vertrouwenspersoon, mevr. Kampsma. Bij de externe vertrouwenspersoon zijn in 2010 geen klachten binnengekomen. Wel is er telefonisch consult gevraagd door twee ouders.


10


FINANCIEEL BELEID Financiële positie op balansdatum Onderstaand treft u de balans aan per 31 december 2010. De balans is een momentopname van de vermogensstructuur van een organisatie. Hierna vindt u een overzicht van de financiële situatie op 31 december 2010 in vergelijking tot de situatie van een jaar daarvoor. Na de balans volgt een korte toelichting op de belangrijkste wijzigingen in de balans. Activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen

31-12-2010 1.384.592 1.748 519.566

31-12-2009 Passiva 1.587.985 Eigen vermogen 2.400 Voorzieningen 505.086 Langlopende schulden

Liquide middelen

1.111.740

1.078.631 Kortlopende schulden

Totaal activa

3.017.646

3.174.102 Totaal passiva

31-12-2010

31-12-2009

1.542.527

1.690.583

612.423

532.947

58.308

56.272

804.388

894.300

3.017.646

3.174.102

In de balans per 31 december 2009 is de herziene stand na stelselwijziging opgenomen. Nadere informatie omtrent de stelselwijziging is te vinden in het hoofdstuk Grondslagen van waardering en resultaatbepaling. Toelichting op de balans (voor de leesbaarheid zijn bedragen afgerond op duizendtallen): Activa: Materiële vaste activa Door een afgekondigde investeringsstop is de waarde van de materiële vaste activa (MVA) in 2010 afgenomen. Alleen de hoogst noodzakelijke (vervangings)investeringen zijn in 2010 uitgevoerd tot een bedrag van € 27.000 en bedroegen de afschrijvingen op de MVA € 230.000. Per saldo een afname van de MVA van circa € 200.000. In de loop van 2011 wordt er op beperkte schaal weer geïnvesteerd op basis van goedgekeurde meerjareninvesteringsplannen (MIP). Ultimo 2011 staat Essentius echter wel voor een forse investering in verband met de implementatie van De Klas 3.0. Bij het opstellen van de begroting 2012 zal er rekening mee worden gehouden om de hiermee samenhangende incidentele implementatiekosten en afschrijvingskosten binnen de reguliere begroting van de materiële instandhouding en PAB-middelen op te vangen. Financiële vaste activa Deze verstrekte kortlopende lening zal ultimo 2011 volledig zijn afgelost. Vorderingen Dit betreft hoofdzakelijk de vordering op het ministerie van OCW ad € 412.000 i.v.m. het door DUO gehanteerde betalingsritme. Jaarlijks wikkelt deze vordering per 31 juli volledig af. Een te ontvangen rentebedrag van € 13.000 is in januari 2011 ontvangen. Daarnaast stonden er per balansdatum vorderingen open tot een bedrag van circa € 90.000. Dit betreft met name vorderingen op de gemeente Oude IJsselstreek, de gemeente Aalten en enkele vaste huurders. In deze post is ook een subsidiebedrag ad € 10.000 opgenomen welke begin 2011 is ontvangen. Ultimo mei 2011 was nog circa € 44.000 te ontvangen en betrof o.a. een gemeentelijke vordering ad € 21.000. Liquide middelen De liquide middelen zijn ultimo 2010 licht toegenomen ten opzichte van 2009, ondanks een nadelig resultaat over 2010 van circa € 148.000. De voornaamste reden dat de liquide middelen toch licht zijn gestegen houdt verband met de afgekondigde investeringsstop en de vrijvallende middelen vanuit de afschrijvingen op de MVA van per saldo € 200.000. De afname op de kortlopende schulden en de toename van de voorzieningen compenseren elkaar goeddeels en hebben daarmee per saldo nauwelijks invloed op de liquide middelen gehad. Zo ook de nagenoeg gelijk gebleven vorderingen en langlopende schulden per balansdatum 2010 ten opzichte van 2009.


11


Passiva: Eigen vermogen Met ingang van 2010 zijn de algemene reserve, personele reserve en de reserve nulmeting op schoolniveau per school samengevoegd. Een nadere toelichting wordt gegeven bij de Grondslagen van waardering en resultaatbepaling. Voornaamste reden om tot één algemene reserve per school te komen is dat het financiële risico op de personele kosten met ingang van 2011 bovenschools wordt afgedekt. Daarnaast zijn voor onderhoud aparte voorzieningen opgenomen. Het weerstandsvermogen per school kan hierdoor beperkt worden gehouden en kan het bestuur de komende jaren ook werken aan de verdere vorming van een bestuursreserve, waarbij een balans wordt gezocht tussen afdoende weerstandsvermogen en investeren in de kwaliteit van het onderwijs dat door Essentius wordt geboden. E.e.a. natuurlijk ook te bezien in het licht van de door de commissie Don vastgestelde parameters. Het negatieve resultaat over 2010 is grotendeels ten laste gebracht van de algemene reserves op schoolniveau. De private bestemmingsreserve van circa € 364.000 houdt verband met het private bezit van een gymzaal. Onder de MVA is deze gymzaal per balansdatum gewaardeerd op circa € 352.000. De jaarlijkse afschrijvingskosten van de gymzaal worden uit deze reserve gedekt. Daarnaast wordt een beperkte rentevergoeding jaarlijks aan deze reserve toegevoegd. Voorzieningen De toename van de voorzieningen van circa € 80.000 is grotendeels te verklaren door het opnemen van een personele voorziening voor reorganisatiekosten ad € 84.000. Vanuit deze voorziening worden in 2011 en 2012/3 kosten gedekt die voortvloeien uit in 2010 aangegane verplichtingen vanuit het flankerend beleid en de daarmee samenhangende sociale vertrek bevorderende maatregelen (e.e.a. is afgestemd met de vakcentrales). De onderhoudsvoorzieningen zijn nagenoeg gelijk gebleven t.o.v. 2009. Hierbij moet wel worden aangetekend dat voor een drietal scholen in 2010 geen dotatie aan de onderhoudsvoorzieningen heeft plaatsgevonden. Dit houdt verband met de nieuwbouw van de Sint Liborius en de toekomstige vorming van een MFA voor de Dobbelsteen en de Sint Antonius. Op basis van de meerjaren onderhoudsplanning (MOP) kan geconcludeerd worden dat de huidige voorzieningen toereikend zijn. In de loop van 2011 wordt nader onderzocht of de vorming van één bovenschoolse onderhoudsvoorziening zinvol is. Door de vorming van één bovenschoolse onderhoudsvoorziening kan het bestuur adequater sturen op noodzakelijk onderhoud en prioriteiten jaarlijks bijstellen. Langlopende schulden De langlopende schulden hebben betrekking op verplichtingen in het kader van spaarverlof. Daar het niet meer mogelijk is om spaarverlof te initiëren zal deze post de komende jaren volledig tot afwikkeling komen. Kortlopende schulden Deze balanspost omvat: - crediteuren (inkoopfacturen) - loonheffing december 2010 - pensioenpremie december 2010 - rechten vakantiegeld - overige schulden - vooruitontvangen subsidie OCW - diversen

€ 90.000 288.000 95.000 243.000 49.000 32.000 7.000 € 804.000

afgewikkeld in het 1e kwartaal 2011 afgewikkeld ultimo januari 2011 afgewikkeld ultimo januari 2011 afgewikkeld ultimo mei 2011 ultimo mei 2011 is ook deze post grotendeels afgewikkeld afwikkeling in de loop van 2011

De kortlopende schulden zijn per balansdatum altijd een substantieel onderdeel. Dit houdt grotendeels verband met de over december af te dragen loonheffing aan de belastingdienst, premies pensioenfonds en in mei uit te keren vakantiegeldrechten: per balansdatum 2010 in totaal € 626.000. De post crediteuren kan per balansdatum fors fluctueren. Dit heeft alles te maken met de planning van het betalingsverkeer door de banken rond de jaarwisseling. Deze fluctuatie heeft wel haar invloed op de stand van de liquide middelen per balansdatum en daarmee samenhangend de liquiditeitsratio per balansdatum volgens de normen van de commissie Don. Bij de kengetallen wordt e.e.a. nader toegelicht.


12


Analyse resultaat De begroting van 2010 liet een negatief resultaat zien van afgerond € 247.831. Uiteindelijk resulteert een negatief resultaat boekjaar 2010 van afgerond € 148.056: een verschil van afgerond € 99.775 met de begroting. Het negatief resultaat over het boekjaar 2009 bedroeg € 159.259. In de navolgende paragraaf treft u een vergelijking aan en een specificatie van de belangrijkste verschillen.

Analyse realisatie huidig jaar versus realisatie voorgaand jaar en realisatie huidig jaar versus begroting Onderstaand een vergelijking van de staat van baten en lasten op basis van gerealiseerde en begrote baten en lasten voor het kalenderjaar 2010 en gerealiseerde baten en lasten voor het kalenderjaar 2009: Realisatie 2010

Begroting 2010

Verschil

Realisatie 2009

Verschil

Baten Rijksbijdragen OCenW

8.595.647

8.232.293

363.354

8.807.966

-212.319

Overige overheidsbijdragen

122.852

86.270

36.582

139.128

-16.276

Overige baten

230.455

230.341

114

176.189

54.266

8.948.954

8.548.904

400.050

9.123.283

-174.329

-131.572

Totaal baten Lasten Personele lasten

7.746.782

7.537.804

208.978

7.878.354

Afschrijvingen

230.516

231.833

-1.317

234.222

-3.706

Huisvestingslasten

397.050

386.221

10.829

432.902

-35.852

Overige instellingslasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Nettoresultaat

734.501

651.877

82.624

764.849

-30.348

9.108.849

8.807.735

301.114

9.310.327

-201.478

-159.895

-258.831

98.936

-187.044

27.149

11.839

11.000

839

27.785

-15.946

-148.056

-247.831

99.775

-159.259

11.203

Toelichting op de baten en lasten (voor de leesbaarheid zijn bedragen afgerond op duizendtallen): Het nadelig resultaat is ten opzichte van 2009 met circa € 11.000 afgenomen. Over 2010 wordt Essentius echter nog wel geconfronteerd met een nadelig resultaat van circa € 148.000. Een gedetailleerde toelichting op de te onderscheiden posten is weinig zinvol, omdat Essentius over 2010 en voorgaande jaren niet in control was betreffende de personele kosten en de daar tegenoverstaande begrote rijksvergoedingen. Het nadelig resultaat kan echter wel kort worden verklaard door de kosten die de reorganisatie met zich mee heeft gebracht. Nadelig resultaat 2010 € 148.000: € 200.000 - verantwoorde kosten reorganisatie (inclusief voorziening personele kosten ad € 84.000) -40.000 - geschrapte begrote dotaties voorziening onderhoud (o.a. nieuwbouw en geplande MFA) -10.000 - diversen € 150.000 Totaal nadelig: Met de in 2010 genomen maatregelen op het personele vlak kan worden gesteld dat Essentius met ingang van 2011 in control is op dit gebied. De genomen maatregelen hebben hun doorwerking in 2011 en volgende jaren. E.a.e. wordt bevestigd door de in 2011 ingevoerde maandelijkse personele kostenbewaking en het feit dat er per 1 augustus 2011 geen gedwongen RDDF-ontslag hoeft plaats te vinden.


13


Daarnaast zijn maatregelen genomen om ook op de materiële instandhouding kostenreducties door te voeren: - een voordelig contract met betrekking tot de energiekosten is afgesloten - een voordelig contract voor de inkoop van leermiddelen is afgesloten - besparingen op het gebeid van alarm(opvolging)/BHV etcetera zijn in onderzoek - besparingen op het gebied van schoonmaak is in onderzoek - besparingen door centrale inkoop (eventueel in samenwerking met andere besturen) is in onderzoek De overschrijding op de overige instellingslasten heeft alles te maken met de uitgaven voor reorganisatiekosten.

Investeringen en financieringsbeleid Vanwege de gunstige liquiditeit worden de investeringen uit eigen middelen voldaan. In 2010 zijn er de nodige investeringen gedaan in verband met de nieuwbouw van de Sint Liborius. Deze investeringen worden echter gefinancieerd vanuit overheidsmiddelen. Voor de overige investeringen was in 2010 een investeringsstop afgekondigd. Zoals eerder toegelicht heeft dit ook haar invloed gehad op het op niveau houden van de liquide middelen. Voor de komende jaren worden investeringen alleen goedgekeurd op basis van een MIP en worden de investeringen en de daarmee samenhangende afschrijvingskosten nauwlettend gemonitord.

Toekomstparagraaf De afgelopen jaren was Essentius niet in control op met name de personele kosten. De in 2010 genomen maatregelen hebben inmiddels forse besparingen op de personele kosten opgeleverd. Daarnaast zijn diverse initiatieven genomen om tot verdere kostenbesparingen te komen. Ook in het kader van de planningen controlcyclus zijn kwaliteitsimpulsen geinitieerd. In 2011 vindt een maandelijkse budgetbewaking op de personele kosten plaats. Geconstateerde afwijkingen kunnen tot op persoonsniveau worden geanalyseerd. In de begroting 2011 zijn de terugloop in leerlingenaantallen en de daaraan gekoppelde rijks- en incidentele vergoedingen verwerkt. De personele lasten zijn fors lager begroot in 2011. Dit heeft alles te maken met de doorwerking van de in 2010 (ruim 10 fte) gerealiseerde besparingen en de voor 2011 reeds bekende personeelsmutaties. Essentius hanteert zoals eerder gemeld ontslagbeleid. Voor Essentius zal de komende jaren jaarlijks beoordeeld moeten worden of er medewerkers in het RDDF moeten worden geplaatst en of RDDF-ontslag per 1 augustus van enig schooljaar noodzakelijk is. Essentius is momenteel in de positie om hierop adequaat te kunnen anticiperen. Het begrote voordelig resultaat over 2011 van circa € 15.000 zal naar verwachting worden gerealiseerd en waarschijnlijk hoger uitvallen. Hiermee kan het bestuur van Essentius haar weerstandsvermogen verbeteren. Eind 2011 zal een besluit genomen moeten worden om over te gaan tot een forse investering in verband met de implementatie van De Klas 3.0. Deze investering zal vanuit de eigen middelen gefinancieerd kunnen worden. Doordat de overige investeringen in de loop van 2011 beperkt zijn zal deze financiering vanuit de eigen middelen naar verwachting relatief weinig effect hebben op de stand van de liquide middelen ultimo 2011.


14


Realisatie 2010

Begroting 2011

Baten Rijksbijdragen OCenW

8.595.647

8.218.057

Overige overheidsbijdragen

122.852

125.171

Overige baten

230.455

106.823

8.948.954

8.450.051

Totaal baten Lasten Personele lasten

7.746.782

6.972.544

Afschrijvingen

230.516

223.625

Huisvestingslasten

397.050

506.325

Overige instellingslasten

734.501

744.125

9.108.849

8.446.619

-159.895

3.432

11.839

12.000

-148.056

15.432

Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Nettoresultaat

Treasuryverslag De stichting hanteert het uniforme treasurystatuut van de Besturenraad. In dit statuut is bepaald binnen welke kaders instellingen voor onderwijs hun financierings- en beleggingsbeleid dienen in te richten. Het uitgangspunt is dat de toegekende publieke middelen overeenkomstig hun bestemming worden besteed. De stichting heeft een zeer terughoudend financieel beleid gevoerd. Er is gebruik gemaakt van spaarrekeningen/maanden kwartaaldeposito's. De tegoeden op deze rekeningen zijn direct opeisbaar. Alle rekeningen-courant rekeningen zijn ondergebracht bij de Rabo-bank.

Kengetallen Met betrekking tot de solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit en het weerstandsvermogen vermelden wij onderstaand de kengetallen: Solvabiliteit: De solvabiliteit geeft de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen aan en verschaft dus inzicht in de financieringsopbouw. De solvabiliteit geeft ook aan in hoeverre de instelling op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie: Eigen vermogen en voorzieningen gedeeld door het totale vermogen Kengetal 2010: Kengetal 2009:

71,4% 70,1%

Signaleringsgrens volgens Commissie Don: ondergrens 20%, bovengrens n.v.t. Definitie van de solvabiliteit geeft aan dat 71,4% van het totale vermogen uit eigen vermogen ofwel reserves en voorzieningen bestaat, hetgeen inhoudt dat slechts 28,6% van het totale vermogen gefinancierd wordt met vreemd vermogen. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de vermogenspositie van de stichting goed is. De stichting is duidelijk in staat om aan haar verplichtingen op langere termijn te kunnen voldoen.


15


Liquiditeit: De liquiditeit geeft aan in hoeverre de instelling op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Definitie: De verhouding tussen de vlottende activa (som van liquide middelen, vorderingen en voorraden) en de kortlopende schulden. Kengetal 2010: Kengetal 2009:

2,0 1,8

Signaleringsgrens volgens commissie Don: ondergrens 0,5, bovengrens 1,5. De liquiditeitsratio geeft aan dat 2,0 keer kan worden voldaan aan de uitstaande kortlopende schulden, bestaande uit kortlopende verplichtingen aan kredietinstellingen, crediteuren, nog te betalen posten en de overlopende passiva. De stichting heeft op 31 december 2010 de beschikking over € 1.111.740 aan liquide middelen en heeft daarnaast € 519.566 openstaan aan nog te ontvangen bedragen. Deze bedragen zijn binnen één jaar opeisbaar, waardoor kan worden voldaan aan de openstaande schulden die binnen één jaar voldaan moeten zijn, te weten € 804.388. De liquiditeitspositie van de stichting is hierdoor goed te noemen. In bovenstaande berekening is geen rekening gehouden met de in de voorzieningen opgenomen verplichtingen voor 2011 (in casu de opgenomen voorziening personele verplichtingen ad € 84.000 in het kader van de de reorganisatiekosten voortvloeiend uit het flankerend beleid en de genomen vertrek bevorderende maatregelen). Rentabiliteit: De rentabiliteit geeft aan of er sprake is van een positief dan wel negatief bedrijfsresultaat in relatie tot de totale baten. Definitie: Resultaat gedeeld door de totale baten (inclusief financiële baten). Kengetal 2010: Kengetal 2009:

-1,7% -1,7%

Signaleringsgrens volgens commissie Don: ondergrens 0%, bovengrens 5%. Het rentabiliteitskengetal heeft de nodige aandacht van het bestuur. De verwachting is dat dit kengetal over 2011 positief zal uitpakken. De rentabiliteit geeft aan hoeveel procent van de totale opbrengsten omgezet wordt in het uiteindelijke resultaat. De stichting heeft van de totale opbrengsten, te weten € 8.962.477, een resultaat behaald van € -148.056. Dit houdt in dat er naast de inzet van elke euro die wordt ontvangen, € 0,02 wordt ingeteerd op de reserves. In vergelijking met vorig jaar is de ratio toegenomen, hetgeen aangeeft dat in het jaar 2010 procentueel minder kosten zijn verantwoord dan in het voorafgaande jaar 2009.


16


Kapitalisatiefactor: De kapitalisatiefactor geeft een indicatie hoe rijk een schoolbestuur is, dit om te signaleren of onderwijsinstellingen misschien een deel van hun kapitaal niet of inefficiënt benutten voor de vervulling van hun taken. Definitie: De activazijde van de balans minus de materiële vaste activa betreffende gebouwen en terreinen gedeeld door de totale baten (inclusief financiële baten). Kengetal 2010: Kengetal 2009:

29,7% 30,7%

Signaleringsgrens volgens commissie Don: grote instellingen 35% en kleine instellingen 60% Weerstandsvermogen: Het weerstandsvermogen geeft aan het vermogen om niet-voorziene tot de reguliere bedrijfsvoering behorende risico's op te vangen. Definitie: Het eigen vermogen minus de materiële vaste activa, uitgedrukt in een percentage van de rijksbijdrage OCW. Kengetal 2010: Kengetal 2009:

1,8% 1,2%

Bij toepassing en verankering van het risicomanagement in de organisatie en het goed functioneren van de planning & control cyclus blijven altijd restrisico's achter. Voor het opvangen van de mogelijke financiële effecten moet het bestuur voldoende weerstandsvermogen hebben of opbouwen.


17

Stichting Essentius, te Breedenbroek BESTUURSVERSLAG. Versie: Definitief

Recommend Documents