Bestuursverslag stichting Bekijk ’t 2013 Inleiding Met ingang van 2013 komt Bekijk ’t in een nieuwe fase, waarin de nadruk van onze activiteiten meer komt te liggen op innovatie, diepgang en waar mogelijk langere leerlijnen in binnenschoolse cultuureducatie. Met de gemeente Amsterdam als hoofdsubsidiënt ligt het accent in de prestatiecijfers waartoe we ons in 2013-2016 verplichten op deelname van Amsterdamse scholieren, met name VMBO. De gemeente Amsterdam heeft op advies van de Amsterdamse Kunstraad voor de periode 2013 t/m 2016 een positieve beschikking afgegeven voor structurele subsidiëring van € 149.870 per jaar. Als gevolg van het wegvallen van de structurele subsidiëring vanuit het Fonds voor Cultuurparticipatie betekent dat voor Bekijk ’t over hele linie een halvering, maar aan de andere kant is Bekijk ’t een van de weinige instellingen die van de gemeente Amsterdam een hoger subsidiebedrag krijgt ten opzichte van de vorige periode. We beschouwen dat als een steun in de rug! De nieuwe situatie dwong Bekijk ’t tot een aantal maatregelen om vooral personeelskosten en huisvestingkosten te beperken. In ons verslag over 2012 meldden we al het afscheid eind 2012 van oprichter en mededirecteur Wim Wentzel; zijn vertrek maakte het voor Bekijk ’t mogelijk om met minder middelen en in afgeslankte vorm verder te kunnen. Daarover meer in het hoofdstuk “Organisatie en personeel”. Op het gebied van huisvesting realiseerden we het reeds in 2012 ingezette plan om onze huidige ruimte te gaan delen met jongerenorganisatie Kunstbende. Vanaf maart 2013 werd deze nieuwe huisvestingssituatie een feit. Bekijk ’t en Kunstbende richtten in februari 2013 samen de Vereniging PK19 op, die voortaan als huurder optreedt naar de Westergasfabriek. In een onderling reglement zijn de afspraken met betrekking tot de nieuwe huisvestingssituatie vastgelegd. Een minstens zo belangrijke koerswijziging voerden we door op het gebied van activiteiten. Waar Bekijk ’t in het verleden nog vooral op het gebied van theater opereerde, verleggen we meer en meer de focus naar film. Die koerswijziging was al in de loop van 2012 ingezet met de productie At Your School. Daarover later meer. De belangrijkste doelstelling blijft om innovatieve en vooral enthousiasmerende vormen van kunsteducatie en –participatie te bedenken en uit te voeren.
1. Financiën Over 2013 noteren we een negatief exploitatieresultaat van € 24.783. Dat tekort is deels een gevolg van de frictiekosten ontstaan door het wegvallen van structurele subsidie Fonds voor Cultuurparticipatie met ingang van 2013. De frictiekosten zijn deels gedekt door de frictiekostenvergoeding vanuit OCW en voor het resterende deel door daarvoor de eind 2012 vrijgevallen bestemmingsreserve OCW aan te wenden. Het resterende deel van 3.711 is ten laste gebracht van de egalisatiereserve DMO, die we vanuit 2012 hebben kunnen meenemen naar de periode 2013-2016. De omzet over 2013 (ca. € 285.000) is logischerwijs lager dan in de voorafgaande jaren en met name in vergelijking met het topjaar 2012. De verklaring daarvoor ligt in het wegvallen van de structurele 1
subsidie vanuit het Fonds voor de Cultuurparticipatie en in de kleinschaliger activiteiten: geen grote theatertournee meer zoals met Strada, maar meer concentratie op binnenschoolse projecten. De eigen inkomsten haalde Bekijk ’t vooral uit projecten met scholen, en daarnaast uit samenwerkingsverbanden met organisaties op het gebied van jongerendans als AYA, Solid Ground Movement en ISH. Over de totale inkomsten (minus frictiekostenvergoeding) bedraagt het aandeel aan eigen inkomsten 29,9 %, ruim boven de vereiste 25% die gemiddeld aan eigen inkomsten moet worden gerealiseerd. Het eigen vermogen van de stichting is ten opzichte van 2012 grotendeels als gevolg van de frictiekosten verminderd van € 61.219 naar € 36.436. De algemene reserve is ongewijzigd gebleven en bedraagt € 25.486.
2. Activiteiten 2013 Bekijk ’t onderneemt eigen projecten en projecten in samenwerking met andere partijen. We richten ons in onze projecten vooral (maar niet uitsluitend) op leerlingen in de onderbouw van het VMBO. Primaire doelgroep zijn scholieren op Amsterdamse scholen, daarnaast werkt Bekijk ’t waar mogelijk ook landelijk. In onze eigen projecten hebben we als doelstelling met scholieren de diepte te kunnen opzoeken, waarbij we methodisch en qua tijdsinvestering verder kunnen gaan dan bij samenwerkingsprojecten waarbij we een toegevoegde waarde leveren aan het artistieke en/of educatieve product van een partnerorganisatie. Eigen projecten in 2013 zijn: - 3.1 De interactieve film At Your School - 3.2 De tweejarige VMBO filmschool - 3.3 Workshops inspiratie op de iPad - 3.4 De Sweelinck projectweek - 3.5 Overige workshops voor scholieren - 3.6 Workshops en cursussen voor docenten Samenwerkingsprojecten in 2013: - 3.7 Educatiefilm in opdracht van Ja Natuurlijk - 3.8 Fight Flow en The Gate, i.s.m. ISH / stichting Balls - 3.9 Eerste Keer i.s.m. danstheater AYA - 3.10 The Tasmanian Devil i.s.m. Solid Ground Movement 2.1 At Your School At Your School is een film over een gijzeling op een school. De film bestaat deels uit vastliggende scènes met professionele acteurs, en deels uit variabele scènes die kunnen worden ingevuld door scholieren van deelnemende scholen. In workshops worden opnamen met scholieren gemaakt, die vervolgens in de film worden gemonteerd. De film lijkt zich dan af te spelen op die betreffende school. De scholieren 2
zien de film met hun bijdragen daarin vervolgens terug in een vertoning in bioscoop Het Ketelhuis, waarmee Bekijk ’t voor 2013-2016 een samenwerking is aangegaan. Zie ook www.atyourschool.nl Bekijk ’t heeft voor deze nieuwe vorm (film i.p.v. theater) gekozen om twee redenen; een praktische (na een eenmalige investering aanzienlijk lagere uitvoeringskosten) en een inhoudelijke (we wilden altijd al iets met film). Wat betreft dat laatste aspect: de thematiek van de film sluit ook uitstekend aan op actuele ontwikkelingen in het onderwijs. Rondom de film heeft Bekijk ’t dan ook een uitgebreid offline én online educatietraject ontwikkeld, waarmee scholen zowel in de voorbereiding als in de nabespreking goed uit de voeten kunnen. 2.2 De Bekijk ’t VMBO filmschool De VMBO Filmschool is een tweejarig project dat Bekijk ’t uitvoert op de Bredero Mavo in Amsterdam. Het project wordt mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Prins Bernhard Cultuurfonds, van € 36.285 elk. Daarnaast investeren Bekijk ’t en de school samen minimaal 40% van de totale projectkosten, grotendeels in de vorm van eigen uren (docenten school en medewerkers Bekijk 't). In het schooljaar 2013-2014 volgen alle 75 brugklassers in drie projectweken de filmschool, met een lesprogramma van ca. 13 lessen per week. Professionals uit het filmvak – scenarioschrijvers, documentairemakers, acteurs en regisseurs – nemen de leerlingen mee door de wereld van film. In het schooljaar 2014-2015 specialiseren de leerlingen zich in scenario schrijven, acteren, camera, regie of licht en geluid. In teams maken zij hun eigen film, en het project wordt afgesloten met een festival waarop alle films worden vertoond. Naast het programma voor de leerlingen ontwikkelen we binnen dit project ook trainingen voor docenten, om de school aldus de gelegenheid te bieden het project (of delen ervan) zelfstandig uit te voeren. De lessen die we voor deze VMBO Filmschool ontwikkelen, maken we via de speciale projectsite www.vmbofilmschool.nl ook toegankelijk voor andere VMBO-scholen. Op de website delen we de lessen, de beste voorbeelden van het werk van de Bredero-leerlingen en onze ervaringen in de klas. In december 2013 vond de eerste projectweek plaats, die succesvol is verlopen. In (onder andere) het Parool verscheen een artikel over het project. 2.3 Workshops inspiratie op de iPad Veel VMBO-scholen zien de iPad als een potentieel interessant leermiddel, maar zijn terughoudend om het risico te nemen er flink in te investeren. Omdat Bekijk ’t toch al werkt met iPads (in bijvoorbeeld het project At Your School) hebben we een aantal workshops ontwikkeld waarin scholen en leerlingen op een heel praktische manier kennismaken met de iPad, en zich een beter oordeel kunnen vormen over de mogelijkheden. In 2013 ontwikkelde Bekijk ’t onder andere workshops animatie, posters maken, fotografie, videotoepassingen en social media. Onder andere in dit kader ontwikkelen we ook een workshop videosampling, die we met een projectsubsidie van gemeente Amsterdam, stadsdeel West uitvoeren op de Hubertus Vakschool (vmbo b/k). 2.4 Sweelinck College CKV Projectdagen Het Sweelinck College in Amsterdam organiseert jaarlijks de CKV Projectdagen, een drie dagen durend cultureel programma voor alle leerlingen in de brugklassen en tweede klassen. Voor het tweede achtereenvolgende jaar is Bekijk ’t gevraagd om voor de beide leerjaren een project te organiseren. Voor de brugklassers was het de wens van de school om het succesvolle project van vorig jaar nogmaals 3
uit te voeren: de videoclipbattle, waarin drie groepen van twee klassen elk een videoclip maken. Zowel tekst en beeld worden door de leerlingen bedacht, onder begeleiding van aansprekende rappers en choreografen. Het thema was ‘sociale media’, waarover de leerlingen in rapworkshops zelf teksten hebben gemaakt. In parallelle workshops beweging onder leiding van een choreograaf creëerden de leerlingen dans en beweging. Op de tweede dag vonden de opnamen plaats. Zo ontstonden drie videoclips over sociale media, die werden vertoond in bioscoop Het Ketelhuis. Voor de tweedeklassers organiseerden we een project in het kader van At Your School XL, ofwel een versie van de interactieve film met een aantal extra scènes er in. De uiteindelijke extra lange versie werd voor alle tweedejaars vertoond in bioscoop Het Ketelhuis. Het jongerenmagazine 7 Days besteedde er een reportage aan. 2.5 Overige workshops voor scholieren Soms ontvangen we verzoeken om workshops “op maat”, afgelopen jaar van scholen uit Barendrecht en Amsterdam. Als we dit kostenefficiënt kunnen doen en het heeft een toegevoegde inhoudelijke waarde, dan gaan we op die verzoeken in. In 2013 doen we een poëzieproject met audiovisuele toevoegingen op het Dalton Lyceum in Barendrecht, en een project rondom de film “Fame” op SG Reigersbos in Amsterdam Zuidoost. 2.6 Workshops en cursussen voor docenten, overige presentaties In 2012 organiseerden we voor het eerst een workshop speciaal gericht op docenten van VMBOscholen, met als titel Social media rules!. In deze workshop gaan we in op de kansen en mogelijkheden van het creatief gebruik maken van sociale media in de klas. In 2013 hebben we deze workshop verder ontwikkeld en opnieuw gegeven aan een groep geïnteresseerde docenten. Daarnaast gaven we presentaties over onze werkwijze aan studenten van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, en aan docenten en geïnteresseerden tijdens de Dag van de Mediawijsheid, bij Beeld en Geluid in Hilversum. 2.7 Educatiefilm voor Ja Natuurlijk In 2011 produceerde Bekijk ’t een educatiefilm rondom het project Niet Normaal. Dezelfde organisatie heeft in 2013 de manifestatie Ja Natuurlijk georganiseerd, een tentoonstelling waarin kunstenaars reageren op de vraag “Wat is natuurlijk?” en ook daarvoor werd Bekijk ’t gevraagd een educatiefilm te maken. De film maakte deel uit van het educatieprogramma dat werd aangeboden aan scholen in primair en voortgezet onderwijs. 3.8 Projecten met ISH / stichting Balls Met dansgezelschap ISH spraken we af om bij ca. 2 projecten jaarlijks de educatie te ondersteunen. Bij de voorstelling Fight Flow maakte Bekijk ’t in 2012 een introductiefilm, in 2013 vonden nog een aantal scholenvoorstellingen plaats waarbij de introductiefilm ter voorbereiding door leerlingen werd bekeken. Rondom de voorstelling The Gate maakten we in samenwerking met regisseur Anna Maria Suijkerbuijk een drietal korte filmpjes die direct aansloten op de inhoud van de voorstelling. Voorstellingen van The Gate worden deels in 2013, deels in 2014 gespeeld.
4
3.9 Eerste keer i.s.m. danstheater AYA In de samenwerking met AYA werken we verder op basis van de eerdere ervaringen met het project IDeals in 2010 en 2012. Bij Eerste keer worden scholieren net als bij IDeals op film in de voorstelling betrokken. Daartoe maken we opnamen op scholen in een zevental speelsteden waar de voorstelling is geprogrammeerd. De beelden met die scholieren maken dan telkens onderdeel uit van de voorstelling in die betreffende plaats. In elke voorstelling waren daardoor telkens andere scholieren op film te zien. 3.10 The Tasmanian Devil i.s.m. Solid Ground Movement Voor het eerst werkt Bekijk ’t samen met Solid Ground Movement, oorspronkelijk een hiphopschool, inmiddels ook een productiekern waar jong danstalent dat zich ook in de podiumpraktijk kan ontwikkelen. Onze samenwerking in 2013 heeft vooral betrekking op de voorstelling The Tasmanian Devil, het tweede deel van een trilogie over de opkomst van de VOC in vergelijking met die van de hiphop. Bekijk ’t maakt een interactieve methode, die ook gekoppeld kan worden aan een praktische workshop. In deze methodiek maken leerlingen middels een zevental filmpjes kennis met de VOC-tijd en het ontstaan en ontwikkeling van de hiphop. Daarbij een aantal actieve opdrachten waarin de leerlingen creatief te werk kunnen gaan én ook kennis opdoen over de materie. De voorstellingen en workshops rondom The Tasmanian Devil lopen nog door in 2014. Het is overigens de bedoeling dat de methodiek in de loop van 2014 opnieuw wordt ingezet bij De Zeven Provinciën, de derde voorstelling uit de trilogie.
3. Beleid en plaats in het bestel Wat betreft het aanbod heeft Bekijk ’t voorzien in een ‘duurzame’ productie: het filmproject At Your School. In Amsterdam heeft Bekijk ’t zich in toenemende mate geconcentreerd op intensieve samenwerking met een aantal VMBO-scholen in het voortgezet onderwijs, waar we nieuwe methodieken kunnen ontwikkelen en deze in de praktijk uittesten: met name de Bredero Mavo, het Sweelinck College, praktijkcollege het Plein, de Rosa en de Hubertus Vakschool; de categorie scholen waarin de meeste specifieke expertise is opgebouwd: vmbo en praktijkonderwijs. Bekijk ’t wil daarbij vanaf 2013 de ontwikkelde methodieken in samenwerking met producerende instellingen echter ook een breder (lees: landelijk) bereik geven. De bereikcijfers over 2013 geven aan dat aan die ambitie redelijk is beantwoord. Bij de verschuiving van de focus van theater- naar filmprojecten past ook een steviger oriëntatie op die sector. Eind 2013 treedt Bekijk ’t dan ook toe tot het landelijk netwerk filmeducatie. Ten aanzien van de ambities van de gemeente Amsterdam op het gebied van talentontwikkeling en cultuureducatie zoals verwoord in het Kunstenplan 2013-2016 valt op te merken dat Bekijk ’t zich heeft ingespannen om een kwalitatief hoogwaardige bijdrage te leveren aan het cultuuronderwijs in het voortgezet onderwijs en dan met name in het VMBO. Daarnaast heeft Bekijk ’t bewust gekozen voor samenwerking met een aantal instellingen met het doel elkaar te versterken in het bereik van jongeren.
5
4. Organisatie & Personeel 4.1 Vaste medewerkers in 2012 naam
functie
Luc van Leeuwen
directie
Maren Siebert
educatie en programma’s office manager /projectmedewerker
Claudia Cuypers
In 2013 werken we met drie stafmedewerkers in vaste dienst. Maren Siebert ging half december 2012 met zwangerschapsverlof en werd tot en met april 2013 vervangen door Lieke van den Berge. Maren hervatte haar werk begin mei. 4.2 Stage en onderzoek In 2013 heeft communicatie stagiaire Bernou Dijkstra van de HBO-opleiding Communicatie aan de NHL haar stage en afstudeeronderzoek bij Bekijk ’t uitgevoerd. Zij onderzocht het publiciteitsbeleid van Bekijk 't, deed een aantal aanbevelingen en werkte actief mee aan de versterking van onze sociale media strategie. 4.3 Samenwerkingspartners Bekijk ’t werkte in 2013 samen met:
Sweelinck College Amsterdam: CKV Projectweek Ja Natuurlijk: introductiefilm educatie Danstheater AYA: productie Eerste Keer Dansgezelschap ISH: voorstellingen Fight Flow en educatietraject rondom The Gate Dansgezelschap Solid Ground Movement: educatiemethode rondom The Tasmanian Devil Bioscoop Het Ketelhuis: vertoningen in het kader van o.a. At Your School 4.4 Subsidiënten
Bekijk ’t ontving in 2013 structurele subsidie van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Amsterdam in het kader van Kunstenplan 2013-2016. Bekijk ’t ontving in 2013 een projectsubsidie van € 3.500 voor een serie workshops videosampling op de Hubertus Vakschool. De resultaten daarvan werden vertoond op het festival Kijk op de Wijk in cultuurpark Westergasfabriek. Het Fonds voor Cultuurparticipatie kende een subsidie toe vanuit de regeling Cultuureducatie met kwaliteit voor het VMBO. Hetzelfde subsidiebedrag is daarop toegezegd door het Prins Bernhard Cultuurfonds; uitbetaling daarvan vindt plaats in 2014. 4.5 Bestuur In juni 2013 nemen we afscheid van onze voorzitter Joke Padmos, bestuurslid sinds de oprichting van Bekijk 't . Haar derde en laatste termijn zit er dan op. Bekijk ’t is Joke zeer dankbaar voor haar inspanningen, adviezen en hulp in die twaalf jaar. Haar functie wordt na haar vertrek waargenomen 6
door secretaris Emilie Randoe. De officiële bevestiging daarvan vindt plaats in 2014. In de loop van 2013 treden Machteld Zock en Trees Pels toe tot het bestuur. Machteld is jurist bij UWV, gespecialiseerd in arbeidsrecht. In de loop van 2013 treedt zij in dienst bij ABN-AMRO. Trees Pels is hoogleraar opvoedkunde aan de VU en senior onderzoeker en adviseur diversiteit en multiculturele vraagstukken bij de Verwey Jonker stichting. Penningmeester Aad Robben heeft in de loop van 2013 te kennen gegeven het bestuurslidmaatschap op te willen zeggen vanwege zijn vertrek naar het buitenland. Er is nog geen opvolger voor hem gevonden, zo lang blijft hij nog in functie.
Joke Padmos, voorzitter Emilie Randoe, secretaries, v.a. 21-06-2013 wnd. voorzitter Aad Robben, penningmeester Machteld Zock, bestuurslid Trees Pels, bestuurslid Jasper van der Kuijp. Bestuurslid, v.a. 21-06-2013 wnd. secretaris
sinds 21-06-2001, 3e termijn 03-07-2007, 2e termijn 22-09-2009, 1e termijn 05-02-2013, 1e termijn Nog niet aangemeld 28-09-2010, 1e termijn
tot 21-06-2013
Evaluatie Code Cultural Governance Het bestuur en directie onderschrijven de Code Cultural Governance en volgen die zo goed als mogelijk. Alle procedures hebben de aandacht van het bestuur, maar nog niet alle procedures zijn ook vastgelegd. Het bestuur streeft er naar dit in 2014 te hebben geïmplementeerd. Amsterdam, 25 maart 2014 Namens het bestuur van Stichting Bekijk ‘t
Emilie Randoe voorzitter
7
