Bestuursverslag 2013 Stichting Carint Reggeland Groep
Inhoudsopgave VOORWOORD ....................................................................................................................................4 1.
UITGANGSPUNTEN VAN DE VERSLAGLEGGING...........................................................................5
2.
PROFIEL VAN DE ORGANISATIE...................................................................................................6 2.1 2.2
ALGEMENE IDENTIFICATIEGEGEVENS ................................................................................................. 6 STRUCTUUR VAN HET CONCERN........................................................................................................ 6 2.2.1 Juridische structuur .......................................................................................................... 6 2.2.2 Organisatorische structuur............................................................................................... 7 2.3 KERNGEGEVENS ............................................................................................................................ 7 2.3.1. Kernactiviteiten ................................................................................................................ 7 2.3.2. Doelgroepen ..................................................................................................................... 7 2.3.3. Werkgebied ...................................................................................................................... 8 2.3.4. Cliënten, productie en medewerkers ................................................................................ 8 3.
GOVERNANCE.............................................................................................................................9 3.1
BESTUUR ..................................................................................................................................... 9 3.1.1. Raad van Toezicht ............................................................................................................ 9 3.1.2 Raad van Bestuur ........................................................................................................... 11 3.1.3. Governance-code............................................................................................................ 12 3.2 BEDRIJFSVOERING ....................................................................................................................... 12 3.2.1 Algemeen........................................................................................................................ 12 3.2.2 Beleid en Control ............................................................................................................ 13 3.2.3 Risicobeheersing............................................................................................................. 13 3.3 MEDEZEGGENSCHAPSTRUCTUUR .................................................................................................... 15 3.3.1 Cliëntenraad ................................................................................................................... 16 3.3.2 Ondernemingsraad......................................................................................................... 17 3.3.3. Ethische Commissie ........................................................................................................ 17 4.
VISIE, BELEID EN PRESTATIES ....................................................................................................19 4.1.
MEERJARENBELEID ...................................................................................................................... 19 4.1.1. Vastgoedstrategie .......................................................................................................... 19 4.1.2 Contourennota ............................................................................................................... 20 4.2 ALGEMEEN BELEID VERSLAGJAAR .................................................................................................... 20 4.2.1 Realisatie 2013 ............................................................................................................... 22 4.3 ALGEMEEN KWALITEITSBELEID ....................................................................................................... 23 4.3.1. Gehanteerde kwaliteitsmanagement systeem.................................................................. 23 4.3.2. Certificaten ..................................................................................................................... 24 4.3.3 Kwaliteit van informatie en registratie en gegevensbeveiliging .................................... 24 4.3.4. Kwaliteit van gebouwen ................................................................................................. 24 4.4 KWALITEITSBELEID TEN AANZIEN VAN CLIËNTEN ................................................................................. 25 4.4.1 Kwaliteit van zorg........................................................................................................... 25 4.4.2. Toegankelijkheid van de zorg ......................................................................................... 26 4.4.3. Cliëntveiligheid ............................................................................................................... 26 4.4.4. Klachten.......................................................................................................................... 28 4.4.5 Inspectie voor de gezondheidszorg ................................................................................ 29
2
4.5
KWALITEIT TEN AANZIEN VAN MEDEWERKERS .................................................................................... 29 4.5.1 Personeelsbeleid............................................................................................................. 29 4.5.2 Kwaliteit van het werk.................................................................................................... 29 4.5.3 Kwaliteit van het personeel ............................................................................................ 30 4.5.4 Beschikbaarheid van personeel ...................................................................................... 31 4.6 SAMENLEVING EN BELANGHEBBENDEN ............................................................................................ 32 4.6.1. Afstemming ketenpartners............................................................................................. 32 4.6.2 Vrijwilligersbeleid ........................................................................................................... 32 4.6.3 De schatkist van FC Twente............................................................................................ 33 4.6.4 Week van de zorg ........................................................................................................... 33 4.7 FINANCIEEL BELEID ..................................................................................................................... 34 4.7.1. Omzet en resultaat 2013 ................................................................................................ 34 4.7.2 Financiële positie ............................................................................................................ 35 4.7.3 Financieringsbehoeften .................................................................................................. 35 4.7.4 Vooruitzichten ................................................................................................................ 35 SLOTWOORD....................................................................................................................................37 AFKORTINGENLIJST ..........................................................................................................................38
3
Voorwoord Terwijl begin 2014 de eerste voorzichtige signalen zichtbaar worden van herstel van de economie, staat de zorg aan de vooravond van ingrijpende stelselveranderingen. 2013 en 2014 vormen in dat opzicht de opmaat naar de jaren waarin de effecten van die stelselveranderingen in volle omvang merkbaar zullen worden. De wereld van kwetsbare burgers met een ondersteunings-en zorgbehoefte is aan het veranderen. Mensen die zichzelf in deze maatschappij niet goed alleen staande kunnen houden. Die een beetje of veel ondersteuning/zorg nodig hebben om thuis te kunnen blijven wonen of mee te doen in de maatschappij. Carintreggeland verandert met die behoeften van clienten mee. Medewerkers en vrijwilligers verbonden aan Carintreggeland kunnen en willen die ondersteuning en zorg bieden. Daar zijn we trots op. Carintreggeland heeft enkele jaren geleden een nieuwe visie op wonen geformuleerd en vertaald in nieuwe woonconcepten. Eind 2013 zien we in ons werkgebied op veel plekken deze nieuwe concepten zich in rap tempo voltrekken. Eltheto in Rijssen, St. Elisatbeth in Delden, Sloetsweg en Handelstraat in Hengelo, Eugeria in Almelo en De Wheehof in Goor. Initiatieven die bijdragen aan goede cliëntenzorg en die beantwoorden aan toekomstige vragen van onze cliënten en hun directe relaties. Carintreggeland is voor veel mensen bekend en altijd dicht in de buurt. In het verslagjaar is opnieuw gebleken hoe belangrijk het is om als organisatie goed mee te kunnen bewegen met de behoeften van de client. Ook Carintreggeland merkt de tendens, die ook landelijk zichtbaar is, dat de vraag, zowel intramuraal als extramuraal onder druk staat en we creatieve oplossingen moeten vinden om leegstand als gevolg van scheiden van wonen en zorg te voorkomen en actief moeten inzetten op het vergroten van ons marktaandeel. Het is de kunst om goed te luisteren naar mensen. Wat zij vragen is immers niet altijd waar zij behoefte aan hebben en wat zij nodig hebben. We houden onze blik breed en kijken naar wat echt nodig is. Dat is per definitie niet hetzelfde als kijken wat we zelf in huis hebben. Dat betekent vindingrijk zijn. Wat kan een sociaal netwerk oplossen of een algemene voorziening? We zoeken ook actief naar partijen waarmee we clienten zo integraal mogelijk kunnen ondersteunen. Sturing en beheersing vragen onze volle aandacht maar ook durf en het signaleren en benutten van kansen. Loslaten, samenwerken, verantwoordelijkheid geven en nemen. Veel ontwikkelingen en veel onzekerheid maar daarentegen ook een grote mate van cliënttevredenheid en medewerkerstevredenheid. De goede vorderingen die worden gemaakt met de kleinschalige teams. De ruimte die we geven aan de ontwikkeling van talenten in de organisatie, de groei van de medezeggenschapsorganen, onze betrokkenheid en verankering in de lokale gemeenschappen, onze positie als belangrijke werkgever in de regio. Onze visie op vrijwilligers en mantelzorgers. De investeringen in relaties met stakeholders zoals gemeenten, zorgaanbieders, clientenorganisaties en verzekeraars. We sluiten 2013 positief af. Dit jaar heeft ons duidelijk gemaakt, dat we alert moeten zijn en scherp moeten voorsorteren op de grote veranderingen. Hoe die veranderingen ook uitpakken. Wat niet verandert is onze aanwezigheid bij grote groepen kwetsbare burgers. Vanuit eigen kracht en uitgaande van cliënten in regie, bouwen wij actief verder, samen met anderen aan goede zorg, wonen en welzijn.
Raad van Bestuur
Namens de Raad van Toezicht
Mevrouw J.G. Mengerink-Hogevonder
De heer F. Linnebank, voorzitter
4
1.
Uitgangspunten van de verslaglegging
Met ingang van 1 januari 2013 (jaarrekening 2012) is de Regeling Verslaglegging WTZi (RVW) gewijzigd. De veranderingen leiden er toe dat voor een deel van de zorginstellingen, wettelijk gezien zowel op basis van de RVW als Titel 9 Boek 2 BW, geen verplichting meer bestaat een jaarverslag (directieverslag) of verslag van de Raad van Toezicht op te stellen en te publiceren bij de jaarrekening. Als maatschappelijk ondernemer kiest Carintreggeland er voor een bestuursverslag op te stellen en te publiceren. Voor de inhoud en structuur van dit verslag is gebruik gemaakt van het format Jaarverantwoording Zorginstellingen 2011, zoals aangereikt door het ministerie van VWS. De verslagperiode betreft het boekjaar 2013. De reikwijdte betreft de rechtspersoon stichting Carint-Reggeland Groep te Hengelo. Als werknaam wordt Carintreggeland gehanteerd, afgekort CR. De aan CR verbonden rechtspersonen, komen in de samenhang met activiteiten van CR ook aan bod. Met dit verslag legt Carintreggeland zowel inhoudelijk als financieel verantwoording af over het verslagjaar 2013. DigiMV maakt onderdeel uit van de jaarverantwoording. Bij DigiMV is aanvullende informatie met betrekking tot de kern- en productiegegevens van de organisatie aangeleverd, gebaseerd op landelijk vastgestelde indicatoren. De jaarrekening wordt opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen Regeling Verslaglegging WTZi (Wet Toelating Zorginstellingen) de kwaliteitswet Zorginstellingen en de Wet Openbaarmaking uit Publieke Middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT). De jaarrekening bevat informatie over meerdere rechtspersonen. Binnen de consolidatie zijn alle rechtspersonen betrokken waarover feitelijk beleidsbepalende zeggenschap kan worden uitgeoefend door het bestuur van CR. De jaarrekening en het bestuursverslag zijn openbaar en raadpleegbaar via www.jaarverslagenzorg.nl Het bestuursverslag is vastgesteld door de Raad van Bestuur in zijn vergadering van 22 april 2014 en goedgekeurd door de Raad van Toezicht in zijn vergadering van 22 april 2014. De accountantsverklaring is opgenomen bij de jaarrekening.
5
2.
Profiel van de organisatie
2.1
Algemene identificatiegegevens
Naam vastleggende rechtspersoon:
Stichting Carint-Reggeland Groep
Adres:
Boortorenweg 20
Postcode:
7554 RS
Plaats:
Hengelo
Telefoonnummer:
074-367 7000
Nummer Kamer van Koophandel:
41027001
E-mailadres:
[email protected]
Website:
www.carintreggelandgroep.nl
2.2
Structuur van het concern
2.2.1
Juridische structuur
Binnen de consolidatie stichting Carint-Reggeland Groep zijn al die rechtspersonen betrokken waarin feitelijk beleidsbepalende zeggenschap kan worden uitgeoefend door de Raad van Bestuur van Carintreggeland. Per 31 december 2013 betreft het de navolgende rechtspersonen: Figuur 1:
Juridische structuur stichting Carint-Reggeland Groep
Stichting Carint-Reggeland Groep
Stichting Welzijn Ouderen
Stichting Leonardus Hospice
Stichting Leendert Vriel, Hengelo
Izit 10,7 %
Twinta Wonen BV 100 %
Twinta Beheer BV 100 %
Twinta Projectontwikkeling BV 100 %
Twinta Participaties BV 100 %
Dienstengroep Centraal Twente BV 100 %
Meld & Zorg Centrale BV 100 % Naviva Kraamzorg BV 19,92 % Zorgzuster Twente BV 100 % HCNON BV* 25 %
HCNON BV is niet opgenomen in de jaarrekening 2013, vanwege faillissement van de BV. Daar dit nog niet geheel is afgewikkeld bestaat de BV juridisch gezien nog en is daarom wel opgenomen in dit organigram.
6
2.2.2
Organisatorische structuur
CR is een stichting met een Raad van Bestuur en een Raad van Toezicht. De functionele structuur is weergegeven in onderstaand organigram. In 2013 zijn de kolommen Concernbeleid & Ontwikkeling en Personeelsbeleid & Ontwikkeling samengevoegd tot de kolom Beleid & Ontwikkeling. In afwijking tot het jaar 2012 is bijzondere zorg schematisch als 1 kolom weergegeven.
Figuur 2:
Functionele structuur Stichting Carint Reggeland Groep (ultimo 2012)
Raad van Toezicht Raad van Bestuur Cliëntenraad
Ondernemingsraad Bestuurssecretaris
Informatiemanager
Risk- and Compliance Officer
Strateeg Innovator Beleid & Ontwikkeling
Wonen
Aanvullende
Bijzondere Zorg
Diensten
2.3
Kerngegevens
2.3.1.
Kernactiviteiten
Maatschappelijke
Bedrijfsvoering
Ontwikkeling
Carintreggeland is een sociaal maatschappelijke onderneming op het gebied van wonen, welzijn en zorg. CR biedt de volgende AWBZ-functies: persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding, activerende begeleiding, behandeling en verblijf op grond van de AWBZ. Ook levert CR eerstelijns voorzieningen (zorgverzekeringswet) en activiteiten in het kader van maatschappelijke ontwikkeling (gemeentelijke subsidies). In de private sfeer wordt via de ledenservice een groot aantal services aangeboden. 2.3.2.
Doelgroepen
Tot de doelgroepen van Carintreggeland (ouderenzorg met een focus op het zwaardere zorgsegment) horen : •
cliënten met somatische aandoening of beperking;
•
cliënten met psychogeriatrische aandoening of beperking;
•
cliënten met een psychiatrische aandoening;
•
cliënten met een lichamelijke handicap;
•
cliënten met psychosociale problemen.
7
2.3.3.
Werkgebied
Het geografische werkgebied van CR omvat primair de 14 Twentse gemeentes. Het totaal aantal inwoners van deze gemeentes in 2013 was ruim 625.000 inwoners. CR heeft productieafspraken in het kader van de AWBZ met de Zorgkantoor-regio’s Twente en Arnhem. Uitbreiding wordt gezocht in aangrenzende gemeenten. CR heeft 24 locaties waar intramurale zorg wordt geleverd. In de gehele regio worden thuiszorg en andere ondersteunende diensten aangeboden. Figuur 3:
2.3.4.
Werkgebied van Carintreggeland
Cliënten, productie en medewerkers
In onderstaande tabel is een overzicht van de kerngegevens 2010-2013 van de organisatie weergegeven. Tabel 1
Kerngegevens VVT exclusief Jeugdgezondheidszorg
Zorg
2010
2011
1. Aantal intramurale cliënten
1.730
1.723
1.688
1624
2. Aantal extramurale cliënten (incl. cliënten dagactiviteiten en WMO)
4.896
5.135
5.333
5413
3. Aantal beschikbare bedden/plaatsen verblijfszorg
1.872
1.749
1.749
1725
4. Aantal dagen met zorg en verblijf
631.401
629.009
617.978
592.679
5. Aantal uren extramurale productie (excl. Dagactiviteiten en WMO)
845.792
894.109
910.104
910.618
6. Dagactiviteit basis dagdelen
119.462
148.464
146.026
135.037
Medewerkers
2010
2011
2012
2013
7. In loondienst incl. oproepkrachten*
5.067
5.195
4.802
4723
8. FTE ’ s (gemiddeld) **
2.258
2.270
2.280
2295
9. Ziekteverzuim excl. zwangerschap
7,6 %
6,1 %
5,4 %
5,4 %
*op basis van aantal contracten
2012
2013
** op basis van contracturen
8
3.
Governance
3.1
Bestuur
De Raad van Bestuur van Carintreggeland is verantwoordelijk voor en belast met het bestuur van de organisatie. De Raad van Bestuur legt conform wat daarover statutair is bepaald, verantwoording af aan de Raad van Toezicht. 3.1.1.
Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht (RvT) bestond in het verslagjaar uit zeven personen met uiteenlopende achtergronden en uit diverse kennisgebieden. Per 1 januari 2013 zijn 2 nieuwe leden aangesteld. Tabel 2:
Samenstelling en commissies Raad van Toezicht ultimo 2013
Naam
Functie
Installatie
Aftredend
De heer F. Linnebank
Voorzitter Raad van Toezicht
1-1-2007
1-1-2015 niet herbenoembaar
De heer drs. J.M.H. van der Meer RA
Lid Raad van Toezicht
1-3-2010
Lid financiële commissie De heer W. Briggeman
niet herbenoembaar
Lid Raad van Toezicht
1-7-2007
Lid financiële commissie Mevr. drs. J.H. van Beusichem
1-3-2018
1-1-2016 niet herbenoembaar
Lid Raad van Toezicht
1-4-2011
1-1-2019 niet herbenoembaar
De heer F. van Vessem
Vice voorzitter (voordracht CCR)
1-1-2008
Lid remuneratie commissie Mevr. dr. L. Kater MBA
niet herbenoembaar
Lid Raad van Toezicht
1-1-2013
Lid remuneratie commissie Mevr. dr. H. te Grotenhuis
Lid Raad van Toezicht
1-1-2017
1-1-2017 herbenoembaar
1-1-2013
1-1-2017 herbenoembaar
Met deze samenstelling wordt voorzien in kennis m.b.t. Zorg- en welzijnsector:
dhr. F. Linnebank, dhr. F. van Vessem
Financieel:
dhr. J. van der Meer, dhr. W. Briggeman
Vastgoed:
mw. H. van Beusichem, dhr. J. van der Meer
Sociaal-Juridisch :
mevr. L. Kater
Bedrijfskundig:
mevr. H. te Grotenhuis, dhr. W. Briggeman
Met ingang van 1 januari 2013 is de Wet Bestuur en Toezicht van kracht. In deze Wet zijn onder meer bepalingen opgenomen ten aanzien van de evenwichtige verdeling van zetels tussen mannen en vrouwen in de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur. Met betrekking tot de zetelverdeling van de leden van de Raad van Toezicht wordt aan de Wet Bestuur en Toezicht voldaan. Ultimo 2013 bestond de Raad van Toezicht uit vier mannen en drie vrouwen. Gezien het feit dat bij Carintreggeland sprake is van een éénhoofdige Raad van Bestuur kan niet aan een evenwichtige verdeling binnen de RvB worden voldaan. Carintreggeland hanteert geen streefcijfers voor vrouwen in de Raad of andere specifieke doelgroepen, maar bij werving en selectie streeft CR wel naar een evenwichtige samenstelling in relatie tot de doelstellingen van de organisatie.
9
In het verslagjaar hebben vijf reguliere RvT vergaderingen plaatsgevonden. Deze zijn bijgewoond door alle leden van de RvT, de RvB en de bestuurssecretaris. Bij de financiële onderwerpen, zoals begroting en jaarrekening was tevens de directeur bedrijfsvoering aanwezig. De accountant geeft toelichting aan de RvT over het accountantsverslag en de managementletter. Naast de reguliere vergaderingen heeft de RvT themabijeenkomsten bijgewoond met regiegroep en clustermanagers. Een afvaardiging van de Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar aan een overlegvergadering van de OR en de CCr deelgenomen. Toezichthoudende rol De verhouding tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur is verankerd in de statuten van de stichting, het reglement Raad van Toezicht, het reglement Raad van Bestuur en het informatieprotocol. De informatieverstrekking van het bestuur aan de Raad van Toezicht richt zich vooral op het strategisch beleidsniveau en is gerelateerd aan de uiteindelijke doelen/beoogde effecten van CR. Commissies en werkzaamheden De RvT kent een financiële commissie en een remuneratiecommissie. Beide bestaan uit twee leden van de RvT. Tabel 3:
Relevante (neven-) functies Raad van Toezicht ultimo 2013
De heer F. Linnebank
Huidige functie N.v.t.
Relevante nevenfuncties Lid Raad van Toezicht Ambulance Oost te Hengelo Voorzitter Raad van Toezicht Tactus Verslavingszorg te Deventer
De heer W. Briggeman
N.v.t.
Lid gemeenteraad gemeente Haaksbergen Lid regioraad Regio Twente Lid RvC Rabobank Enschede-Haaksbergen
Mevrouw drs. J.H. van Beusichem
Directeur Regio Veenendaal bij Zorggroep Charim
De heer F. van Vessem
N.v.t.
Lid RvT JP van den Bentstichting Deventer Lid RvT Noordermaat Assen Voorzitter RvT Zonnehuisgroep IJssel-Vecht Zwolle
De heer drs. J.M.H. van der Meer RA
N.v.t.
Lid RvC SWZ Zwolle, tevens voorzitter auditcommissie Lid RVT Bestuursstichting Lentis, tevens voorzitter auditcommissie Bestuur/penningmeester Alliance Française Twente Bestuur/penningmeester Vrienden van het Rijksmuseum Twente Lid RvC Countus Group B.V. tevens voorzitter auditcommissie Lid RvC van De Woonmensen KWZA te Apeldoorn
Mevrouw dr. L. Kater MBA
Directeur Kenniscentrum Gezondheid en Welzijn, Hogeschool Windesheim
Vice voorzitter Raad van Toezicht De Passerel in Apeldoorn
Mevrouw dr. H. te Grotenhuis
Adviespraktijk 'Prachttrajecten'
Lid Nederlands bestuur Lectorium Rosicrucianum
10
Bezoldiging Raad van Toezicht De toezichthouders ontvangen voor hun werkzaamheden een vergoeding, gebaseerd op de beloningscode van de Nederlandse Vereniging voor Toezichthouders ( NVTZ). Deze vergoeding wordt gepubliceerd in de jaarrekening.
3.1.2
Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur bestond het gehele verslagjaar uit één persoon, mevrouw J.G. Mengerink-Hogevonder. De Raad van Bestuur verstrekt aan de Raad van Toezicht periodieke bestuursrapportages waarin o.a. verslag wordt gedaan van ontwikkelingen risicomanagement, financiële kwartaalcijfers, ontwikkelingen m.b.t. resultaatgebieden benoemd in strategienota en kadernota. Verder komen aan de orde risicodossiers, waaronder cliëntveiligheid en kwaliteit, bouwontwikkelingen, ICT-beleid en voorts al hetgeen het bestuur noodzakelijk acht te rapporteren. In geval van (ernstige) incidenten wordt de Raad van Toezicht via de voorzitter direct in kennis gesteld. Ten aanzien van nevenfuncties van de Raad van Bestuur geldt dat, alvorens dergelijke functies aanvaard worden, hierover eerst melding wordt gemaakt aan de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht beoordeelt of er sprake is van mogelijke conflicterende belangen ten opzichte van de hoofdfunctie. Tabel 4:
Raad van Bestuur en nevenfuncties in 2013
Naam
Bestuursfunctie
Mevrouw J.G. Mengerink-Hogevonder
Raad van Bestuur
Relevante nevenfuncties
•
Voorzitter Stichting Kans voor een Kind
•
Lid Raad van Advies TNO centrum zorg en bouw
•
Lid Commissie KOS – Actiz
•
Voorzitter RvC IZIT
•
Voorzitter Raad van Toezicht OSG Hengelo
Bezoldiging Raad van Bestuur Met ingang van 1 juli 2009 hanteert de Raad van Toezicht, op advies van de remuneratiecommissie, voor de honorering van de bestuurders van CR de Beloningscode Bestuurders in de Zorg (BBZ) van de Vereniging van Bestuurders in de Gezondheidszorg (NVZD) en Toezichthouders in Zorginstellingen (NVTZ). De Raad van Toezicht respecteert hierbij overeenkomstig de BBZ, de inhoud van de arbeidsovereenkomsten die voor de inwerkingtreding van de BBZ op basis van de oude regelingen tot stand zijn gekomen. De functiegegevens en arbeidsvoorwaarden van de bestuurder zijn opgenomen in de jaarrekening. Besturingsreglement Carintreggeland heeft in 2013 haar besturingsfilosofie vastgesteld. De besturingsfilosofie geeft aan hoe Carintreggeland wordt bestuurd, haar rollen en bevoegdheden invult en hoe de verschillende niveaus in de organisatie zich, voor wat betreft die besturing, tot elkaar verhouden. De besturingsfilosofie van Carintreggeland is: decentraal wat kan en centraal wat moet. Carintreggeland wil verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie leggen en kiest voor kleine teams die een hoge mate van zelforganisatie hebben. De individuele medewerkers hebben een grote mate van zelfstandigheid om vorm en inhoud te geven aan hun werk. Als professionals nemen ze dagelijks veel
11
beslissingen die van invloed zijn op het resultaat. Het is niet mogelijk en niet wenselijk om dit te standaardiseren en te protocolleren. Zingeving, autonomie en capabel zijn, is belangrijk voor mensen om tot een optimale prestatie te komen. Carintreggeland vraagt meer verantwoordelijkheid van iedereen: Medewerkers die staan voor hun zaak, vertrouwen hebben in zichzelf, die gaan voor resultaat en die zorgen voor oplossingen als het tegenzit. Om dit te ondersteunen geldt voor Carintreggeland dat medewerkers/teams in staat worden gesteld om te beoordelen wat binnen hun terrein, competenties en bevoegdheden ligt. Ligt het buiten hun eigen terrein, competenties en bevoegdheden, dan mag hierover niet zelf worden besloten, tenzij is aangegeven dat het wel mag. Iets wat nadrukkelijk op een centraler niveau ligt, wordt in alle gevallen doorverwezen. In het kader van uniformiteit geldt dat keuzes voor wie of welk niveau waarvoor bevoegd is, voor alle onderdelen van de gehele Carintreggeland organisatie gelijk zijn. De
besturingsinrichting
van
Carintreggeland
is
gebaseerd
op
basis
van
lijnsturing.
De
resultaatverantwoordelijke eenheden leggen, op basis van gemandateerde bevoegdheden, opdrachten en toegewezen middelen, verantwoording af over geleverde prestaties. Aan alle opgedragen werkzaamheden ligt een concrete opdracht van een bevoegde opdrachtgever ten grondslag. Elke manager en medewerker hebben een resultaatverantwoordelijkheid en functioneren als eigenaar van deze verantwoordelijkheid en mede-eigenaar van het geheel. We melden geen problemen of knelpunten zonder oplossingsrichting. De resultaatverantwoordelijken werken samen waarbij vakspecialismen ten dienste staan aan een gezamenlijk resultaat.
3.1.3.
Governance-code
CR hanteert de principes overeenkomstig de Zorgbrede Governance Code. De code geldt tevens als basis voor de verantwoording in het jaardocument. De statuten en de reglementen van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur zijn hierop afgestemd en dienen als leidraad voor bestuur en toezicht. De Raad van Bestuur heeft een integriteitsgedragscode vastgesteld om op basis hiervan meer expliciet aandacht te besteden aan het integriteitsbewustzijn binnen de organisatie. Onderdeel hiervan is een klokkenluidersregeling. De code beschrijft de kernwaarden van CR en de wijze waarop werkgever en werknemer inhoud geven aan het begrip integriteit. De code is bespreekbaar gemaakt in de werkoverleggen op de verschillende niveaus in de organisatie. De Raad van Toezicht heeft ingestemd met de code.
3.2
Bedrijfsvoering
3.2.1
Algemeen
Zorgverzekeraars /zorgkantoren / gemeenten vragen steeds meer inzicht in geleverde prestaties, waarbij het mogelijk moet zijn om prestaties uniform aan te leveren zodat vergelijking mogelijk is. Dit stelt specifieke eisen aan de bedrijfsvoering. Mede door het tempo van wijzigingen en de late bekendmaking van definitieve besluiten wordt er veel gevraagd van de inrichting van de bedrijfsvoering. Carintreggeland staat voor de uitdaging om de bedrijfsprocessen meer te stroomlijnen om de ontwikkelingen in de zorg tijdig te zien, daarop in te kunnen spelen en daarmee risico’s te verminderen.
12
3.2.2
Beleid en Control
Binnen CR zijn er verschillende beheerssystemen aanwezig, zoals de managementinformatie, de HKZ, de controle in het kader van de kaderregeling AO/IC en de planning en control cyclus (P&C). Deze systemen zijn beschreven en geborgd. CR hanteert een P&C-cyclus en een planningskalender. Deze zijn het middel voor de beheersing van de doelstelling van het concern. Goed onderbouwde plannen en monitoring maken het mogelijk dat bestuur en management in een vroeg stadium in staat zijn tot het nemen van (bij-)sturingsmaatregelen, zodat de organisatie en haar doelstellingen worden bestuurd en beheerst, kortom in control is. De Kaderregeling AO/IC is conform de wet- en regelgeving ingevoerd. Er is een controle protocol met daarin een risicobeoordeling. Wekelijks wordt er gerapporteerd aan de Risk&Compliance Officer. Uitgebreide maandelijkse exploitatierapportages geven de benodigde informatie om tijdig te kunnen bijsturen en financiële risico’s te vermijden. In 2013 heeft conform de regeling NR-CA-300-020 Administratieve Organisatie en Interne Controle AWBZ zorgaanbieders een interne controle productregistratie plaatsgevonden. Analyse van de foutrapportages leert dat het percentage fouten tussen de 0 en 0,9% ligt. De geconstateerde fouten zijn invoerfouten, er zijn geen systeemfouten geconstateerd. Door de on-hold lijst die geïntroduceerd is in 2013 wordt alleen 100% correcte registratie gedeclareerd via de AW319. Door analyse van foute invoer op de on-holdlijst kan registratie verfijnd worden. Naast integrale controle op productiegegevens heeft controle op aanwezigheid van contracten en zorgplannen plaatsgevonden waarbij steekproefsgewijs ongeveer 400 dossiers zijn gecontroleerd, verdeeld over cliënten met verblijf, dagbesteding of thuiszorg. Bij deze cliënten heeft ook controle op de productie plaatsgevonden. Er zijn bij deze controle geen onvolkomenheden geconstateerd. 3.2.3
Risicobeheersing
Risicomanagement krijgt in de zorgsector steeds meer de aandacht die het verdient. Dit is vooral het gevolg van de grote veranderingen in de zorg. Deels is dat het gevolg van de introductie van marktwerking binnen de zorg waardoor zorgaanbieders steeds meer risico’s in de bedrijfsvoering gaan lopen. Deels is het ook een maatschappelijke en politieke trend dat risico’s zoveel mogelijk vermeden dienen te worden. Risicobeheersing is ook een terugkerend onderwerp in de verslaglegging van de accountant. Het signaleren van risico’s maakt binnen CR onderdeel uit van het kwaliteitssysteem en is geïntegreerd in verschillende systemen. Beheersing van de risico’s is belegd in de lijnorganisatie. In dit verslag gaan we in op de volgende risicogebieden: 1.Wet-en regelgeving Op het vlak van wonen, zorg en welzijn gaat er veel veranderen. De stapeling van de vele wijzigingen en het tempo waarin dit gebeurt, leiden tot veel onzekerheid voor de organisaties. Te meer daar deze wijzigingen gepaard gaan met forse budgetreducties. Hervorming van de AWBZ, Veranderingen in de WMO, het scheiden van de financiering van wonen en zorg, de invoering van de Participatiewet, de Wet Langdurige Zorg en de nieuwe Jeugdwet stellen de organisatie voor forse uitdagingen. De zich wijzigende marktdynamiek en de
13
onduidelijkheden over de invoering van de nieuwe wetgeving en de uitvoering daarvan door partijen leiden tot onzekerheden voor zowel cliënten als organisaties. 2. Financiële risico’s De transitie van AWBZ naar WMO en het onder de verantwoordelijkheid brengen van gemeenten, gaat gepaard met budgetreducties. Ook de onderdelen vanuit de AWBZ die worden overgeheveld naar de ziektekostenverzekeraars zullen als gevolg van beperkingen van het basispakket onder druk komen te staan. Het scheiden van wonen en zorg en de capaciteitsreductie van intramurale plaatsen, dragen risico’s van leegstand in zich. Het risicoprofiel van zorgorganisaties neemt tegen deze achtergrond toe. De resultaatontwikkelingen dienen zich te voltrekken binnen de met de banken gemaakte financieringsafspraken rond de nieuwbouw. Op basis van de meerjarenbegroting is dit haalbaar. CR zal de komende jaren vooral moeten inzetten op verdere flexibilisering van de kosten ( personele kosten) het meebewegen van de kosten met productieontwikkeling en gedegen financieel beleid. Tevens zal behoud en uitbreiding van marktaandeel noodzakelijk zijn. De risico’s worden voldoende beheerst via de P&C-cyclus. De RvT wordt via de bestuursrapportages geïnformeerd over de risico’s en de maatregelen die worden getroffen. 3. Samenwerking CR kiest er voor een brede zorgaanbieder te zijn. Wonen, welzijn en zorg zijn de kernactiviteiten van CR. Gelet op de veranderende markt en visie op zorg en welzijn, is CR zich ervan bewust dat het noodzakelijk is met regionale partijen samen te werken via ketensamenwerking en zo tot een optimaal aanbod te komen. De noodzakelijke samenwerking vraagt om een expliciet en goed onderbouwd portfoliobeleid en een goed onderhouden relatiebeheer. 4. Arbeidsmarkt en personeel Door de nieuwe Wet Werk en Zekerheid verandert o.a. het ontslagrecht, wordt de duur van de WW bekort en krijgen flex-werkers meer rechten. Ook de nieuwe Ziektewet leidt tot extra verplichtingen voor de werkgever. Voor CR is met name het creëren van een passende flexibele schil om op die manier mee te bewegen met fluctuaties in de productie van groot belang. Een aantal jaren geleden werd nog algemeen aangenomen dat er op termijn te weinig personeel in de zorg zou zijn. Nu worden organisaties steeds vaker gedwongen om preventief personeel te ontslaan vanwege grote onzekerheden. Knelpunten op het vlak van HR hebben voor CR
te maken met een lage deeltijdfactor en een hoog
verlooppercentage. Via strategische personeelsplanning moet dit risico worden beheerst. 5. ICT Als zorginstelling zijn wij verantwoordelijk voor zorg en welzijn van onze cliënten. Het leveren van kwaliteit staat bij het uitvoeren van deze taak voorop. Om deze kwaliteit aan cliënten en andere betrokkenen te kunnen bieden
is
een
betrouwbare
informatievoorziening
essentieel.
De
betrouwbaarheid
van
de
informatievoorziening moet zijn gewaarborgd ongeacht de vorm, dus zowel handmatig, bv. in de zorgovereenkomsten als geautomatiseerd denk aan het gebruik van het elektronisch cliëntendossier, internet en e-mail. Uitgebreide aandacht voor beveiliging van de opslag, verwerking en uitwisseling van informatie is continu vereist.
14
CR ontwikkelt hiertoe informatiebeveiligingsbeleid. Informatiebeveiliging betreft het samenhangend stelsel van maatregelen dat zich richt op het blijvende realiseren van een optimaal niveau van beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid van informatie en informatiesystemen. Doel van dit beleid is de doelstellingen en uitgangspunten met betrekking tot informatiebeveiliging binnen CR vast te stellen en vast te leggen. Hiermee vormt het beleid de leidraad voor alle betrokkenen bij informatiebeveiliging binnen Carintreggeland. Het informatiebeveiligingsbeleid is in concept gereed en zal begin 2014 kunnen worden vastgesteld. Het printbeleid, het wachtwoordbeleid en het beleid toegang serverruimte, als uitwerking van het informatiebeveiligingsbeleid, zijn in concept gereed. Met het opstellen van het beleid wordt invulling gegeven aan de hoofdstukken 5, beveiligingsbeleid en 6, organiseren van informatiebeveiliging, van de NEN-norm 7510, Informatiebeveiliging in de zorg, van het Nederland Normalisatie Instituut. 6. Integraal veiligheidsmanagementsysteem Het integraal veiligheidsmanagementsysteem gericht op een integraal en samenhangend veiligheidsbeleid is in concept gereed en zal in 2014 kunnen worden vastgesteld. De veiligheid van de cliëntenzorg heeft permanente aandacht en omvat meerdere gebieden zoals o.a. meldingen incidenten, voedselveiligheid volgens de HACCP en infectiepreventie-aanpak. In het kader van brandveiligheid gebouwen heeft er in 2013 heeft een update plaatsgevonden van de risicoinventarisatie. Het rapport betreft een inventarisatie van de stand van zaken naar bedrijfshulpverlening (BHV) en brandveiligheid. Het rapport beschrijft de risico’s en adviseert over de te nemen maatregelen. In het rapport zijn de bouwkundige, installatietechnische en organisatorische aspecten in onderlinge samenhang beoordeeld. Naar aanleiding van de update 2013 concludeert de RvB dat de gebouwen op het vlak van BHV en brandveiligheid in orde zijn, dan wel dat afdoende maatregelen gericht op verbetering in uitvoering zijn. 7. Fraudebeleid CR voert een preventief beleid gericht op het tegengaan van fraude. In de financiële systemen is een afdoende scheiding in functies geborgd. CR kent een integriteitscode met klokkenluidersregeling. De werking van de processen wordt in het kader van de PDCA-cyclus getoetst. De accountant informeert, voordat de jaarrekening wordt goedgekeurd, jaarlijks actief bij de RvT of deze signalen heeft ontvangen die zouden kunnen wijzen op frauduleuze handelingen.
3.3
Medezeggenschapstructuur
De medezeggenschap van het personeel is georganiseerd door middel van een ondernemingsraad bestaande uit 9 personen. De bestuurder van CR trad op als bestuurder in de zin van de WOR voor de ondernemingsraad. De medezeggenschap van cliënten is georganiseerd via een centrale cliëntenraad en lokale cliëntenraden, waarbij locaties en thuiszorg per regio een eigen cliëntenraad kennen. Daarnaast is er sprake in een aantal regio’s van Locale Adviesraden (Lars). De doelstelling van deze raden is het betrekken van de plaatselijke gemeenschap bij de gang van zaken in de organisatie en daarmee het creëren van maatschappelijk draagvlak.
15
3.3.1
Cliëntenraad
In overeenstemming met de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen kent CR cliëntenraden. Naast de centrale cliëntenraad (CCR) is er sprake van 19 lokale cliëntenraden. Alle lokale cliëntenraden samen tellen rond de 110 leden. De centrale cliëntenraad bestond ultimo 2013 uit 10 leden. Uitgegaan is van een regionale en disciplinaire verdeling waardoor de centrale cliëntenraad veertien leden kan omvatten. De Raad van Bestuur voert het overleg met de centrale cliëntenraad. Het overleg met de lokale cliëntenraden wordt gevoerd met clustermanagers of directeuren. De raad beschikte in 2013 over een extern onafhankelijk voorzitter en een extern ambtelijk secretaris. De leden van de (centrale)cliëntenraad ontvangen een vaste vergoeding per maand en daarnaast de vergoeding voor noodzakelijk te maken kosten. In 2013 hebben de cliëntenraden belangrijke stappen gezet gericht op toekomstbestendige medezeggenschap. De discussie die eind 2013 nog niet is afgerond beweegt zich in de richting van een medezeggenschapstructuur die aansluit bij de structuur van de organisatie. Ook wordt nagedacht over een actievere participatie van cliënten in het kader van de kleinschalige woonstructuur. De gedachtevorming hierover zal in 2014 verder inhoud krijgen. Carintreggeland is aangesloten bij de landelijke commissievertrouwenslieden. In 2013 waren alle lokale cliëntenraden inclusief de Centrale Cliëntenraad via een collectief lidmaatschap aangesloten bij de LOC (Landelijke Organisatie Cliëntenraden). Tabel 5:
Adviezen uitgebracht door de Centrale Cliëntenraad
Advies
Gevraagd*/ongevraagd
Uitkomst
Concernbegroting 2013
Gevraagd
Positief advies
Benoeming lid klachtencommissie
Gevraagd
Positief advies
HACCP certificering
Gevraagd
Positief advies
Gevraagd
Positief advies
Scheiden wonen en zorg
Gevraagd
Positief advies
Aanpassing kledingbeleid
ongevraagd
Voorstel mbt thuiszorg
(voedselveiligheidssysteem) Voedingsconcepten passend bij nieuwe woonconcepten
medewerkers Uitbreiding functie welzijnsmakelaar
ongevraagd
Positief advies
*gevraagde adviezen zijn adviezen conform WMCZ Besproken (beleids-)onderwerpen zijn onder meer: •
Beleid medicijnverstrekking;
•
Voortgang bouwplannen;
•
Elektronisch cliëntdossier en mobiel cliëntenportaal;
•
Preventie en veiligheid op locaties;
•
Uitkomsten cliënttevredenheid/kwaliteit van zorg CQ index;
•
Gevolgen regeerakkoord.
16
3.3.2
Ondernemingsraad
Door de ondernemingsraad is in overleg met het bestuur een nieuwe medezeggenschapsstructuur ontwikkeld die aansluit bij de nieuwe organisatiestructuur. Deze nieuwe structuur is in 2013 doorgevoerd. Er zijn geen onderdeelscommissies meer maar een centrale ondernemingsraad bestaande uit negen personen. De leden worden volgens het personenstelsel gekozen. De negen leden van de OR zijn benoemd voor een periode van vier jaar. Daarnaast heeft de OR vier aandachtsvelden vastgesteld waarover het zijn werkzaamheden verdeelt: financieel beleid, strategisch beleid, personeelsbeleid en economisch beleid. Deze beleidsonderdelen noemt de OR portefeuilles en iedere portefeuille wordt ondergebracht bij twee leden van de OR. Per portefeuille worden medewerkers gevraagd om zich als participant aan te melden. Het gaat dan om medewerkers met veel vakkennis of expertise over bepaalde onderwerpen. De uitvoerbaarheid hiervan wordt gedurende een pilot van een jaar nader onderzocht. Tabel 6:
Formeel uitgebrachte adviezen in het kader van de WOR
Advies/instemming
Uitkomst + reactie bestuurder
Invoering VOG
Positief advies
Beleid Schuldhulpverlening
Positief advies
Procedure functioneringsgesprekken
Positief advies
Reorganisatie Cocon
Positief advies
Introductie concept Zorgzuster
Positief advies
Beleid sociale media
Positief advies
Reorganisatieplan project Deventer
Positief advies
Herinrichting kolom Concernbeleid en ontwikkeling
Instemming
Besluit herpositionering MO kolom
Instemming
Besproken (beleid-)onderwerpen zijn onder meer: •
Contractenbeleid;
•
Inzet uitzendkrachten;
•
Extra bevoegdheden ondernemingsraad;
•
Communicatie omtrent kwartiermakersplannen;
•
Big (her) registratie;
•
Procedure huismeester;
•
Voortgang ICT strategieplan;
•
Vrijwilligersbeleid.
3.3.3.
Ethische Commissie
Los van de formele medezeggenschapsorganen kent CR ook een Ethische Commissie. Ethische vragen uit de praktijk die overstijgend zijn en een algemeen belang van de organisatie dienen, worden door de Raad van Bestuur ter advisering voorgelegd aan de Ethische Commissie. Ook kan de commissie ongevraagd adviezen uitbrengen. In 2013 vergaderde de commissie vijf keer, daarnaast heeft de commissie locaties van Carintreggeland bezocht en gesprekken met medewerkers gevoerd om tot een zorgvuldige advisering te komen.
17
In het verslagjaar zijn door de commissie adviezen uitgebracht over •
Gebruik sociale media;
•
Vrijwilligersbeleid;
•
Hervorming langdurige zorg.
18
4.
Visie, beleid en prestaties
4.1.
Meerjarenbeleid
Het Strategisch Meerjarenbeleid 2012-2015 voor Carintreggeland is richtinggevend voor de visie en het beleid. Gewenste en gedeelde waarden zijn daarin: •
een brede zorgopvatting: ‘mensen laten meedoen in / met het leven’;
•
topkwaliteit in alle schakels;
•
zowel interventie als preventie;
•
initiatiefrijk: dichtbij de cliënt en in de buurt;
•
respect voor persoonlijke waarden.
Carintreggeland werkt vanuit de missie: “Wij voegen waarde toe aan de kwaliteit van leven van onze klanten” CR heeft haar ambities uitgewerkt in vier programmalijnen: cliënt, samenleving, medewerker en organisatie: 1.
Carintreggeland levert en regelt adequaat en naar wens de klantvraag en deze diensten zijn kwalitatief van hoog niveau;
2.
Carintreggeland is in dorpen en wijken zichtbaar aanwezig, levert een bijdrage aan de sociale leefbaarheid en gaat duurzame relaties aan met partners;
3.
Carintreggeland heeft medewerkers die deskundig en trots zijn en is aantrekkelijk voor nieuwe medewerkers;
4.
Carintreggeland is een ‘gezonde onderneming’ met een uitstekend imago en op alle perspectieven (klant, medewerker, financieel, innovatie) best practice.
Per programmalijn is het gewenste resultaat in 2015 beschreven. Hiervoor zijn per programmalijn indicatoren benoemd. 4.1.1.
Vastgoedstrategie
Naast het meerjarenbeleid heeft Carintreggeland in 2011 haar vastgoedstrategie vastgesteld. De vastgoedstrategie richt zich op het met elkaar afstemmen van vraag en aanbod op het terrein van zorg, wonen en welzijn. Hierbij spelen kleinschaligheid en oog voor de menselijke maat (buurt, wijk en kernniveau) een belangrijke rol, maar ook continuïteit (financiële haalbaarheid, duurzame en creatieve oplossingen) en regievoering over zorgtoewijzing aan huidige capaciteiten en beoogde capaciteitsontwikkeling. Daarnaast heeft Carintreggeland haar beleidskaders voor het wonen van de diverse doelgroepen geconcretiseerd in “bouwstenen”. De bouwstenen zijn zo opgesteld dat deze zeer flexibel inzetbaar zijn voor de verschillende doelgroepen. Er is veel aandacht uitgegaan naar de kwaliteit, ombouwbaarheid en courantheid in woonconcepten. In 2013 heeft een heroverweging plaatsgevonden van de vastgoedstrategie. Er is een toetsingskader opgesteld dat als hulpmiddel dient om per locatie te toetsen of het locatiebeleid in het kader van scheiden van wonen en zorg passend is binnen deze strategie. Aan de hand van de elementen klant, maatschappij, financieel, processen en innovatie/groei, is benoemd welke uitgangspunten van invloed zijn voor de manier waarop het scheiden van wonen en zorg wordt toegepast op de betreffende locatie.
19
4.1.2
Contourennota
In 2011 heeft Carintreggeland een heroriëntatie uitgevoerd met als doel te komen tot een toekomstbestendige organisatiestructuur met een levensduur van minimaal vijf jaar. Deze organisatiestructuur is ondersteunend aan de strategische doelstelling zoals verwoord in de strategienota. De bestaande organisatiestructuur belemmerde Carintreggeland om slagvaardig, flexibel en klantgestuurd te kunnen opereren. Ook gaf het te weinig ruimte aan onze professionals als het gaat om zelfstandig werken en verantwoordelijkheid kunnen nemen. Om medewerkers blijvend aan Carintreggeland te binden, willen we de professional in positie zetten. Minder bureaucratie en meer resultaatgerichtheid zijn daarbij kernthema’s.
4.2 •
Algemeen beleid verslagjaar Naast de uitvoering van de programmalijnen uit het meerjarenbeleid heeft Carintreggeland verder inhoud gegeven aan de transitie die in 2012 in gang is gezet, om te komen tot een toekomstbestendige organisatie. De transitie is in 2013 goed op stoom gekomen op basis van de geformuleerde uitgangspunten in de contourennota "Krachtig en Kansrijk". De kolommen hebben daadkrachtig uitvoering gegeven aan de inrichtingsplannen van hun kolommen en teams. Besloten is om de geplande evaluatie van de transitie iets naar voren te halen van september 2014 naar het voorjaar 2014. De reden hiervoor zijn de zich snel voltrekkende externe veranderingen, de heroverweging van de kolom concernbeleid& ontwikkeling en het vertrek van een van de twee directeuren Bijzondere Zorg. Na het vertrek van de directeur van de kolom concernbeleid & ontwikkeling zijn wij op basis van een nadere analyse tot de conclusie gekomen dat een afzonderlijke
kolom
concernbeleid
in
het
licht
van
de
toekomstige
ontwikkelingen
geen
toekomstperspectief heeft. Betreffende diensten zijn ondergebracht bij de kolom Personeelsbeleid en ontwikkeling. De naamgeving van de kolom is gewijzigd in Beleid & Ontwikkeling. •
In het verslagjaar heeft Carintreggeland nader stil gestaan bij de gevolgen van de aanstaande stelselwijziging. Veel is daarbij onduidelijk. Wat in elk geval wel duidelijk is, is dat CR te maken krijgt met een substantiële budgetreductie. Het zal niet alleen de tariefscomponent betreffen, maar ook een volumecomponent en aanvullend zal de samenstelling van de productportfolio onder invloed van financiers gaan wijzigen. Een risico-inventarisatie in het kader van de transitie, heeft opgeleverd dat met name de positionering van de MO-activiteiten om een nadere beschouwing vragen. Carintreggeland heeft het krachtenveld binnen het MO-domein in kaart gebracht en verschillende scenario’s en concepten belicht. Op basis hiervan zijn wij tot de conclusie gekomen dat de dominante zorgvraag leidend is voor de core-business van Carintreggeland en dat de seniore leeftijdscategorie dominant is. Onze kerntaak betreft de ouderenzorg met een focus op het zwaardere zorgsegment. Voor wat betreft de activiteiten van de kolom MO is besloten om de activiteiten die niet tot de kernactiviteiten gerekend kunnen worden, een projectstatus te geven. Dit betekent dat gedurende de projectfase deze activiteiten zich moeten bewijzen of zij bedrijfseconomisch verantwoord kunnen worden uitgevoerd, of van zodanige strategische meerwaarde zijn voor de organisatie dat deze behouden moeten blijven. Activiteiten die hieraan niet voldoen worden afgestoten.
•
Ook op het vlak van de dagbesteding, en lagere ZZP’s hebben heroverwegingen plaatsgevonden vooruitlopend op de door de overheid voorgenomen stelselwijzigingen. Deze heroverwegingen zullen in 2014 tot keuzes leiden.
•
In het kader van de uitvoering van het vastgoedbeleid zijn de volgende stappen gezet: o
Het vaststellen van een addendum vastgoedstrategie dat als visie, beleid- en toetsingskader dient;
20
o
Er is een vastgoedmonitor ontwikkeld waarin de capaciteitsvaststelling en prognose zijn opgenomen op basis van een beleidsrichting per locatie;
o
Er is een ontwikkeldocument opgesteld t.b.v. welzijn-,woon- en zorgdiensten het extramuraal wonen met zorg in nabijheid;
o
De gevolgen voor de cliënten zijn (voorlopig) in beeld gebracht;
o
De personele gevolgen zijn (voorlopig) in beeld gebracht;
o
De gevolgen voor de organisatie zijn in beeld gebracht;
o
Er zijn aanzetten gemaakt voor locaties die met het scheiden van wonen en zorg te maken krijgen. Begin 2014 volgt de nadere uitwerking per locatie. Op woensdag 14 augustus 2013. heeft minister Blok van Wonen en Rijksdiensten, op initiatief van de gemeente Hengelo, een werkbezoek gebracht aan Hengelo. De gemeente maakte gebruik van onze locatie het Woolde/Hiebendaal. Samen met Welbions, RIBW, Trivium Meulenbelt Zorg zijn actuele thema’s rond wonen en zorg besproken. Met name het scheiden van wonen en zorg en het tempo waarin is onderwerp van gedachtewisseling geweest. De minister heeft wethouder mevrouw Oude Alink en de RvB uitgenodigd dit op een ander moment nog verder toe te lichten.
•
Het initiatief dat Carintreggeland enige jaren geleden in Deventer heeft genomen, om een nieuw zorgwelzijnsconcept te ontwikkelen op projectbasis, is einde 2013 beëindigd. Gezien de potentie in het volume, de effecten van het regeerakkoord, de verwachte gemeentelijke bezuinigingen en het minimale zorgapparaat wat nodig is, is overwogen dat voortzetting van het concept van dienstverlening in Deventer onvoldoende levensvatbaar is. Zowel de cliënttevredenheid als de medewerkerstevredenheid waren hoog te noemen. Ook was er vertrouwen bij zowel het Zorgkantoor en gemeente. Ondanks dat, konden geen lange termijn toezeggingen worden gedaan en was er daardoor onvoldoende basis om de dienstverlening te continueren. De cliënten zijn overgedragen aan andere aanbieders. Het personeel heeft binnen Carintreggeland, dan wel elders, werk gevonden.
•
CR heeft ingeschreven op de aanbesteding AWBZ 2014 van de zorgkantoorregio’s Twente en Arnhem (Menzis). In beide gevallen heeft CR gegund gekregen. Verder zijn er contracten afgesloten met zorgverzekeraars over eerstelijnsactiviteiten, geriatrische revalidatiezorg en medisch specialistische verpleegkundige thuiszorg. Met verschillende gemeenten zijn de overeenkomsten betreffende bemiddeling huishoudelijke hulp verlengd. Met een aantal (kleinere) zorgorganisaties heeft CR op hun verzoek een afspraak gemaakt m.b.t. onderaannemerschap inzake hun overproductie.
•
CR ontwikkelt een visie op het terrein van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Er is een voorlopige verkenning naar thema’s in het kader van duurzaamheid uitgevoerd. De volgende thema’s zijn daarin naar voren gekomen: mobiliteit, energie/CO2, arbeid, eindproduct en afvalverwerking. Het thema duurzaamheid zal in 2014 centraal staan.
•
CR heeft het beleid sociale media vastgesteld. Sociale media zijn de online-ondersteuning van communicatie van en naar Carintreggeland. Carintreggeland kan haar zichtbaarheid en bereik vergroten door deel te nemen aan sociale media die voor de doelgroepen relevant zijn en/of worden. Sociale media vormen voor Carintreggeland, met bijna 5000 medewerkers en 3000 vrijwilligers, een toegangspoort tot veel kennis en netwerken die voor medewerkers aantrekkelijk zijn voor hun eigen en daarmee automatische ook de organisatieontwikkeling. Met sociale media zal ook het relatiebeheer naar stakeholders en de leden van Carintreggeland een stimulans krijgen.
•
Belangen of wensen van cliënten stroken soms niet met wettelijke regels en protocollen. Carintreggeland boog zich over die vraag tijdens het themajaar veiligheid in vertrouwen. Vanuit ons streven naar
21
transparantie en open dialoog met cliënten, medewerkers en stakeholders hebben we het aangedurfd dit lastige thema bespreekbaar te maken. Na de aftrap in november 2012 voor relaties, volgden in april 2013 de managers en partners als gemeenten, ziekenhuizen en huisartsen, in de zomer cliënten en familieleden en in het najaar medewerkers en vrijwilligers. Dilemma’s bleken soms echte dilemma’s, bleek tijdens de debatten. Belangrijkste conclusie is dat dilemma’s bespreekbaar gemaakt moeten worden. We moeten duidelijk zijn over wat de klant kan verwachten. We moeten grenzen durven aangeven. •
Donna (ondersteuning jonge moeders), Atlas (ondersteuning jonge vaders) en Cocon ( kinderopvang 0-4 jarigen) werden uitgevoerd door de kolom Maatschappelijke Ontwikkeling. De onderdelen werden gefinancierd door de gemeente Hengelo en boden integrale ondersteuning aan jonge gezinnen in een achterstandsituatie. De werkzaamheden werden, met uitzondering van Cocon geïndiceerd en gefinancierd door de gemeente Hengelo. Binnen de gemeente Hengelo, zijn nieuwe beleidskeuzes gemaakt die directe invloed hebben op de financiering en het aantal indicaties van DAC. Per 1 januari 2013 is tevens de wetgeving rondom de kinderopvang, op met name het financiële gebied gewijzigd. Als gevolg van deze ontwikkelingen heeft CR deze onderdelen gereorganiseerd en de activiteiten beëindigd.
4.2.1
Realisatie 2013
In de kaderbrief 2013 is per programmalijn beschreven wat de doelstellingen zijn voor 2013. Per kolom wordt gemonitord in hoeverre zij aan de gestelde doelen hebben voldaan. Enkele inspanningen per programmalijn in 2013 zijn: Programmalijn 1-cliënt
Carintreggeland ‘levert en/of regelt het”
•
In het hele werkgebied zijn CR teams ingevoerd conform de in 2012 vastgestelde contourennota.
•
Er zijn pilots gestart m.b.t. sociale media zodat zowel medewerkers als klanten toegang kunnen krijgen tot diensten van CR.
•
Het Servicebureau Maatschappelijke Ontwikkeling is operationeel. Klanten uit de regio worden met hun vragen over WMO diensten en thuisbegeleiding (AWBZ) door professionals bij het SMO geholpen.
•
M.b.t. specifieke doelgroepen is de Keten CVA is doorontwikkeld tot een Twentse keten.
•
Samenwerking met OCON is verder geoperationaliseerd.
•
voorbereidingen t.b.v. een integrale samenwerking met het oog op de transitiejeugdzorg per 2015 zijn gestart.
•
De dienstverlening van IDA (interculturele diensten voor en door allochtonen) is uitgebreid in 2013.
Programmalijn 2 - samenleving •
Meedoen in de wijk
Via de taskforce SWZ (scheiden wonen en zorg)
is een plan van aanpak gemaakt voor bouw- en
zorgdiensten. •
Per locatie is een omzettingsplan in het kader van extramuralisering of verzwaring.
•
Het projectbureau Bouw begeleidt de bouwprojecten van het vastgoedplan. Enkele gerealiseerde activiteiten zijn: de Wheehof in Goor; fase 3 (oplevering) van Eltheto in Rijssen, start nieuwbouw van St. Elisabeth, start sloop Eugeria, tijdelijke huisvesting in de Klokkenbelt te Almelo en het vlot trekken van initiatief om te komen tot een gezondheidscentrum in Markelo.
•
Op diverse plaatsen in wijken heeft CR ontmoetingsruimtes. Beleid wordt verder ontwikkeld om vanuit eigen locaties of gezondheidscentra een steunpunt in de wijk te krijgen.
22
Programmalijn 3 -medewerker
Ondernemend en trots
•
Nieuwe organisatie-inrichting geeft teams bijzondere zorg meer regelruimte.
•
Binnen MO kolom zijn in overleg met de gemeenten integrale teams samengesteld.
•
Op basis van de uitkomsten van het Medewerkers Tevredenheids Onderzoek
zijn verbeterplannen
opgesteld. •
Alle medewerkers hebben toegang tot Vief! Activiteiten.
•
Clustermanagers worden gecoacht in hun nieuwe rol
•
Sociale media wordt ingezet bij Care-flex
•
Tweede jaargang talentontwikkelprogramma is in 2013 gestart
•
In samenwerking met ROC van Twente en het Carmel college is een implementatieplan geschreven voor doorlopende leerlijn.
Programmalijn 4. - organisatie •
Gezond ondernemen’
Zorginkoop 2013 naar behoren afgerond. Inmiddels oriëntatie op welzijn/zorginkoop 2015 t.a.v. gemeentes, zorgkantoor en zorgverzekeraars.
•
Wet en regelgeving wordt gevolgd en eventuele gevolgen worden in geschat en hierop wordt geanticipeerd.
•
Door kolom bedrijfsvoering worden aanpassingen in de zorgadministratie voorbereid zodat voldaan kan worden aan de wijzigingen in t.g.v. overheveling van AWBZ zorg naar zorgverzekeraar en gemeente en de consequenties van scheiden van wonen en zorg.
•
Bouwactiviteiten worden nauwlettend gemonitord en waar nodig bijgesteld.
4.3
Algemeen Kwaliteitsbeleid
4.3.1. Gehanteerde kwaliteitsmanagement systeem Carintreggeland hanteert het HKZ kwaliteitsmanagementsysteem. De VVT evenals Voedingsvoorlichting & Dieetadvisering, en Bemiddeling zijn gecertificeerd volgens de HKZ-norm. Het Algemeen Maatschappelijk werk en de Stichting Welzijn Ouderen Hengelo zijn in 2012 van de HKZ certificering afgestapt omdat de cyclus van de gemeenten onvoldoende aansloot bij de cyclus die de organisatie als geheel hanteerde. In 2013 heeft een externe audit op de HKZ normen plaatsgevonden. Ook hebben er interne audits plaatsgevonden op basis van de HKZ normen. Bij de interne audits zijn de normen voor verantwoorde zorg als leidraad in de audits meegenomen en zijn er accenten gelegd op een aantal onderwerpen die extra aandacht behoeven zoals bij de verzorgingshuiszorg de verbeterplannen; primair proces;
VIM
resultaten;
functioneringsgesprekken;
dossiervoering;
medicatiebeleid;
hygiëne
en
infectiepreventie en de calamiteitenprocedure. De MO kolom heeft in 2013 meegewerkt aan een pilot effectmeting van Actiz. Deze pilot is eind 2013 beëindigd met een positief resultaat. Het instrument (Effectenster) is inmiddels aangeschaft en wordt in 2014 in de werkprocessen geïmplementeerd.
23
4.3.2.
Certificaten
CR is een HKZ gecertificeerde organisatie. In 2013 is de certificatie na externe audit bevestigd. Carintreggeland maakt gebruik van een geaccrediteerd extern bureau voor de controle op de voedselveiligheid, op basis van de HACCP (Hazard Analysis of Critical Control Points) regelgeving. Op basis van de rapportages worden verbeteringen uitgevoerd. De systematiek is geborgd.
4.3.3
Kwaliteit van informatie en registratie en gegevensbeveiliging
Naast het onder 3.2.3 reeds genoemde informatiebeveiligingsbeleid heeft CR ook afspraken gemaakt met ketenpartners over veilige uitwisseling van gegevens. In 2013 is door een aantal zorgaanbieders in Twente een Convenant uitwisseling patiëntgegevens gesloten. In Twente werken zorgaanbieders al geruime tijd samen aan elektronische informatie-uitwisseling. Dit doen zij binnen ZorgNetOost. ZorgNetOost biedt vanuit een brede infrastructuur diensten aan, die communicatie en informatie-uitwisseling in de zorgketens mogelijk maken. ZorgNetOost (ZNO) wordt onder regie van IZIT ontwikkeld. Toegang tot de diensten gebeurt via het ZNO ZorgPortaal. Onderdeel van dit convenant is de Gedragscode Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (EGIZ). Deze code wordt onderhouden door het Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG), inclusief haar federatiepartners en het Nationaal ICT Instituut in de Zorg (Nictiz). Met dit convenant willen de ondertekenende partijen benadrukken dat zij zich zullen inspannen om de in de Gedragscode EGIZ beschreven regels en normen toe te passen op de elektronische informatie-uitwisseling die in het kader van ZorgNetOost plaats vindt.
4.3.4.
Kwaliteit van gebouwen
In 2011 heeft CR het strategisch vastgoedplan vastgesteld waarin het strategisch kader waarbinnen de vastgoedinitiatieven worden omschreven, is bepaald. Het regeringsbeleid ten aanzien de consequenties van scheiden van wonen en zorg vraagt een aanvullend kader en een strategische heroverweging als basis voor de te maken beleidskeuzes. Daar waar nodig worden keuzes gemaakt om het vastgoedbeleid te stroomlijnen met het regeringsbeleid. Het vastgoedplan voorziet ook in het onderhoud van locaties en gewenste toekomstige aanpassingen. De Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland heeft haar goedkeuring gegeven aan het oordeel van de visitatiecommissie over Twinta Wonen. Brandveiligheid Alle CR locaties voldoen aan de eisen die de brandweer stelt aan de ruimten ten aanzien van brandveiligheid. Alle locaties beschikken over ontruimingsplattegronden en blusapparatuur worden conform voorschriften gekeurd. Op basis van de periodieke update van de risico-inventarisatie brandveiligheid en de daarin beschreven maatregelen heeft de RvB vastgesteld dat de panden in control zijn in relatie tot vereisten en vergunningen en is de benodigde formatie hierop afgestemd.
24
4.4
Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten
Het is van belang om de mening en de ervaringen van de cliënt te onderzoeken en op basis daarvan verbeteringen in de zorg en dienstverlening aan te brengen. Minimaal één keer per half jaar wordt de zorg en dienstverlening met de cliënt geëvalueerd en op basis daarvan wordt de zorg (zo nodig) bijgesteld. 4.4.1
Kwaliteit van zorg
De klantwaardering wordt onderzocht middels de CQ index meting (cliënt-ervaringsonderzoek). In 2013 is deze CQ index meting op de extramurale zorg uitgevoerd. Middels deze gestandaardiseerde methodiek wordt de kwaliteit van zorg vanuit patiëntenperspectief in kaart gebracht. De CQ index wordt minimaal 1 x per 2 jaar herhaald. CR laat jaarlijks een cliëntonderzoek uitvoeren, jaarlijks afwisselend de extramurale en intramurale zorg. De cliëntenraden worden betrokken bij de klantwaarderingsonderzoeken en in de gelegenheid gesteld aanvullende onderzoeksvragen te formuleren. De CQ vragenlijst voor de thuiszorg bevatte 21 vragen onderverdeeld in vijf thema’s: bejegening, lichamelijke verzorging, kwaliteit van zorgverleners, inspraak en informatie. De score varieert van 1 tot 4. De score 4 duidt op een positieve score, de score 1 duidt op een negatieve score. In onderstaande tabel is de score van CR weergegeven versus de score van de spiegelgroep. CR scoort op het thema kwaliteit zorgverleners hoger dan de spiegelgroep. De overige thema’s scoren vrijwel gelijk (verschil < 0,10 punten) aan de spiegelgroep. Op concernniveau scoort het thema inspraak met 3,31 (16% negatief) relatief het laagst. Tabel 7: Gemiddelde score thema CQ index Thema CQ index
Carintreggeland
Spiegelgroep
Verschil
Thuiszorg score
Thuiszorg score
Carintreggeland
2013
2013
Spiegelgroep
Bejegening
3,63
3,57
0,06
Lichamelijke verzorging
3,36
3,35
0,01
Kwaliteit zorgverleners
3,64
3,54
0,10
Inspraak
3,31
3,24
0,07
Informatie
3,47
3,48
-0,01
Bron: Eindrapport Ervaren kwaliteit thuiszorg Carintreggeland, meting 2013; drs. WE Deen van bureau Deen &van der Zwan, maart 2014.
Naast de klantwaardering middels de CQ index wordt ook de kwaliteit van de zorginhoudelijke indicatoren gemeten, de ZI score. In 2013 zijn in 24 intramurale locaties de zorginhoudelijke indicatoren gemeten. Daarnaast zijn in vier regio’s de zorginhoudelijke indicatoren gemeten bij cliënten die zorg thuis ontvangen. De zorginhoudelijke indicatoren worden vanaf 2008 jaarlijks gemeten in de verschillende zorgcentra en bij de cliënten die thuiszorg ontvangen. Van vrijwel alle organisatorische eenheden is een prestatiedocument / kwaliteitsdocument beschikbaar van de jaren 2008, 2009, 2010 en 2012. De meting van 2011 is door CR niet geaccordeerd in verband met de geconstateerde registratie onbetrouwbaarheid.
25
Uit de data blijkt dat CR op concernniveau op veel indicatoren vooruitgang heeft geboekt ten opzichte van 2010 en 2012. De meeste indicatoren scoren beter dan het landelijk gemiddelde (2012) met uitzondering van de indicator antipsychotica. Voor de intramurale zorg geldt dat de uitvoering en opvolging van de risicosignalering ruim boven de 90% ligt. Voor de extramurale zorg geldt dat bij gemiddeld 15% van de cliënten geen risicosignalering wordt uitgevoerd. Wel is er in 94% van de gevallen sprake van adequate opvolging.
4.4.2.
Toegankelijkheid van de zorg
Bereikbaarheid CR is toegankelijk via servicepunten, loketten, recepties van verzorgings- en verpleeghuizen. CR is zeven dagen per week en 24 uur per dag bereikbaar via de Meld- & Zorgcentrale. Er is een contract afgesloten met een uitwijkcentrale die in geval van calamiteit de bereikbaarheid garandeert. De medewerkers van de Meld & Zorgcentrale kunnen op korte termijn zorg voor de cliënt regelen. CR biedt thuiszorgcliënten de mogelijkheid gebruik te maken van het Clavisio sleutelsysteem. Dit stelt de organisatie in staat een einde te maken aan risicovol sleutelbeheer, en tijdwinst te boeken hetgeen de zorg ten goede komt. Het systeem voorziet in het aanbrengen van een compacte sleutelkluis bij de woning van de cliënt. In de kluis bevindt zich de sleutel van de woning van de cliënt. Carintreggeland voorziet haar cliënten van veel informatie via haar website. Voor de bouwinitiatieven is er een aparte website beschikbaar (www.carintreggelandbouwt.nl). In 2013 is een begin gemaakt met de uitvoering van het social mediabeleid. Carintreggeland vindt het belangrijk om de toegankelijkheid en bereikbaarheid voor haar cliënten te vergroten. Carintreggeland is inmiddels actief op facebook ( het aantal volgers was eind 2013 600), twitter ( 900 volgers) en linkedin ( 100 leden). De RvB is akkoord gegaan met de invoering van het mobiel ECD. Dit betreft het hanteren ( raadplegen en bewerken) van een elektronisch cliëntendossier vanaf een i-pad mini. De pilot die in de eerste helft van 2013 is uitgevoerd heeft zodanige positieve resultaten opgeleverd dat besloten is om het ECD verder te ontwikkelen en uit te rollen voor alle thuiszorgteams. De introductie van het mobiele ECD zal primair kwaliteitsverhogend werken.
4.4.3.
Cliëntveiligheid
In het kader van het interne toezicht is er in het bijzonder toegezien op: •
systematiek zorgplan en cliëntdossier;
•
medicatie;
•
zorginhoudelijke veiligheid van cliënten;
•
fysieke veiligheid van cliënten;
•
VIM (veilig incidenten melden).
Systematiek zorgplan en zorgdossier:
26
Tijdens interne audits zijn de dossiers beoordeeld op de HKZ-normen en is onderzocht of aan de kwaliteitseisen werd voldaan. De kwaliteit van de dossiers met betrekking tot onder meer de doelstelling, het onderhoud van het zorgplan, de evaluatie en de toestemming van de cliënt is daarbij onderwerp van aandacht geweest. Waar nodig zijn verbeteringen uitgevoerd.
Medicatieveiligheid: De medicatieveiligheid was in 2012 een speerpunt. Een werkgroep heeft de implementatie van een nieuwe werkwijze ten aanzien van medicijndistributie nauwlettend gevolgd via o.a. interne audits. Effecten hiervan zijn zichtbaar in de waarden over 2012 en 2013. In onderstaand staafdiagram is het percentage weergegeven dat incidenten voorkomen op concernniveau (donkerblauw-intramuraal) en de landelijke gemiddelde score (roze en licht oranje). De lijndiagram correspondeert met de waarden op de rechter as en geeft het absolute aantal medicijn incidenten weer voor CR.
Figuur 4: Trendanalyse CarintReggeland medicijnanalyse
Bron: Analyse zorginhoudelijke indicatoren; drs. WE Deen van bureau Deen &van der Zwan, maart 2014
Zorginhoudelijke veiligheid: Verantwoorde zorg: Carintreggeland voldoet aan de normen voor verantwoorde zorg. Cliënten van Carintreggeland hebben een individueel zorg- en leefplan/behandelplan. Voor de intramurale zorg is een ECD in gebruik genomen, voor de extramurale zorg is het gebruik van het ECD in 2013 voorbereid. Iedere cliënt heeft een eerst verantwoordelijke verzorgende die een regiefunctie in de zorg vervult en verantwoordelijk is voor de continuïteit van de zorgverlening. Fysieke veiligheid Meting van zorginhoudelijke indicatoren (ZI); De zorginhoudelijke indicatoren werden in 2013 in alle intramurale locaties gemeten en in 4 regio’s bij cliënten die zorg thuis ontvangen. Het aanleveren van de gegevens is gedigitaliseerd en de gegevens zijn verwerkt en geanalyseerd. Infectiepreventie: CR maakt gebruik van een permanente infectiepreventiecommissie.
27
Voedselveiligheid: Carintreggeland maakt gebruik van een geaccrediteerd extern bureau voor de controle op de voedselveiligheid, de HACCP regelgeving. Op basis van de rapportages worden verbeteringen uitgevoerd. De systematiek is geborgd. VIM (veilig incidenten melden); In onderstaand overzicht zijn de meldingen van incidenten weergegeven over 2008-2013. Het aantal meldingen van incidenten loopt in 2013 wat op. De toename is waarschijnlijk het gevolg van de gewenning aan het digitale meldingssysteem (in 2011 ingevoerd). De intramurale zorgverleners doen meer meldingen dan extramurale zorgverleners. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de toegankelijkheid van het digitale formulier. In de thuiszorg is de tijd tussen het incident en de toegang tot de computer groter en wordt er minder gemeld. Voor medicijnincidenten en valincidenten is een verscherping van preventiemaatregelen d.m.v. risicosignalering en opvolging ingezet. Agressiemeldingen laten een dalende tendens zien. Scholing op dit gebied werpt vruchten af. Tabel 7:
Meldingen incidenten cliënten 2008
2009
2010
2011
2012
2013
Aantal meldingen
5412
5768
5616
4161
4912
5505
bijna incidenten
95%
95%
95%
80%
82%
79%
Incidenten
5%
5%
5%
20%
18%
21%
Intramuraal
83%
83%
89%
81%
82%
81%
extramuraal
17%
17 %
11%
19%
18%
19%
4.4.4.
Klachten
De klachtenbehandeling vindt plaats volgens de klachtenregeling CR. De klachtenregeling is gebaseerd op de modelklachtenregeling die door de brancheorganisatie ActiZ samen met de Landelijke Organisatie Cliëntenraden is opgesteld. Door de Inspectie Gezondheidszorg zijn in juli 2013 vijf normen geformuleerd voor en zorgvuldige klachtenbehandeling door zorgaanbieders. Het klachtbeleid van CR voldoet aan deze normen. Uitgangspunt van het klachtbeleid is dat klachten eerst worden besproken daar waar de klacht is ontstaan. Mocht dit niet tot een oplossing leiden dan kan de klachtenfunctionaris worden ingeschakeld. Blijkt dat de klacht dan niet naar tevredenheid kan worden opgelost, dan wordt deze aan de klachtencommissie ter behandeling voorgelegd. In 2013 zijn er 32 klachten bij de klachtenfunctionaris gemeld. Klachten worden per kwartaal gerapporteerd aan de Raad van Bestuur. In 11 gevallen zijn aanbevelingen tot verbetering gedaan. Deze aanbevelingen zijn in 10 gevallen overgenomen. In 2013 zijn 4 klachten in behandeling genomen door de klachtencommissie. Twee klachten(uit 2012) zijn in 2013 voorgelegd aan de geschillencommissie. Daarvan is 1 klacht afgewezen, de andere klacht is deels gegrond verklaard. Samenstelling klachtencommissie CR per ultimo 2013 •
De heer J.C. van der Zwart, voorzitter;
•
Mevrouw N. Dronkert-Veldman;
28
•
Mevrouw JG. Medendorp-Wissink;
•
Mevrouw mr. W. van der Leest;
•
De heer H. de Roos.
4.4.5
Inspectie voor de gezondheidszorg
Carintreggeland valt voor de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) onder het werkgebied Noordoost. De IGZ brengt inspectiebezoeken (on)aangekondigd aan de verschillende woonzorgcentra van CR. In 2013 heeft de inspectie een bezoek gebracht aan Verpleeghuis Eugeria te Almelo en Huize Scherpenzeel te Goor. In het kader van de wet Bopz zijn door de IGZ toezichtbezoeken gebracht aan het Titus Brandsmahof te Almelo, Zuiderhart (tijdelijke huisvesting) te Hengelo en aan ‘t Hassinkhoek (tijdelijke huisvesting) te Delden. De rapportages van de IGZ worden op de website van CR geplaatst.
4.5
Kwaliteit ten aanzien van medewerkers
4.5.1
Personeelsbeleid
In 2013 is het project ten aanzien van de harmonisatie van de ondersteunende functies in de zorg afgerond. Naast de eerder uitgevoerde processen ten aanzien van de zorg en de welzijnsfuncties, waarbij de 85 functies die de organisatie kende terug zijn gebracht tot 14 geharmoniseerde functies, is ook in dit proces het aantal ondersteunende functies in de zorg gereduceerd van 35 naar 6. Op deze wijze is een vergaande vereenvoudiging van het functiehuis gerealiseerd. Het in 2011 gestarte proces om onze opleidingen optimaal te laten aansluiten op de organisatiedoelstellingen, is in 2012 en 2013 verder gerealiseerd. Belangrijke uitgangspunten hierbij zijn aan de ene kant de facilitering van de verdere kwaliteitsverhoging van onze huidige personeelsbezetting en aan de andere kant het zorgdragen voor voldoende toe- en doorstroom. In 2013 heeft dit geresulteerd in een grote toename van het aantal inschrijvingen van alle zorgmedewerkers van niveau 3 en hoger in het kwaliteitsregister van de V&VN. Inmiddels is ruim 65% van de doelgroep ingeschreven. In 2013 is er naast het kunnen bieden van een doorlopende leerlijn van niveau 0 t/m 5 binnen onze eigen organisatie, gezocht naar mogelijkheden om (potentiële) medewerkers via een zij-instroomconstructie op te leiden en in te laten stromen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan medewerkers met een SPW-diploma die zorgmodules krijgen aangeboden. Naast projecten die tot doel hebben mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt op te leiden tot niveau 3, is er meerdere BBL-carrousels voor de niveaus 3 en 4 operationeel. Door de keuze voor de toename van de autonomie op de werkvloer, is in 2013 een nieuw hierbij passend systeem voor het voeren van functionerings- en beoordelingsgesprekken ontwikkeld. Vanaf 2014 zal dit operationeel zijn. 4.5.2
Kwaliteit van het werk
Op basis van het medio 2013 uitgevoerde medewerkerstevredenheidsonderzoek is uitvoering gegeven aan de hieruit
naar
voren
gekomen
verbeterpunten.
Per
afdeling/locatie/gebied
worden
de specifieke
aandachtspunten besproken en waar noodzakelijk en mogelijk worden andere werkwijze en/of –processen ingericht.
29
In 2013 heeft het vitaliteitsprogramma verder vorm gekregen en zijn alle medewerkers van de organisatie in de gelegenheid om een keus kunnen maken uit een ruim aanbod aan trainingen, cursussen, activiteiten en advisering welke tot doel hebben de vitaliteit van onze medewerkers te vergroten. De geplande RI&E’s zijn uitgevoerd en plannen van aanpak zijn gemaakt. Uitvoering en evaluatie van het plan van aanpak naar aanleiding van een RI&E maakt vast onderdeel uit van de overleggen in alle organisatieonderdelen. Binnen geheel Carintreggeland worden met name in uitvoerende zorgfuncties veel meeruren en overuren gewerkt door de medewerkers. Dit betreft medewerkers met een contract waarin een vast aantal uren benoemd staat. In totaal zijn er in 2013 door medewerkers binnen de CAO VVT 301.478 meeruren gedraaid. Daarnaast zijn er 5215 overuren gemaakt tegen 100% vergoeding. Binnen de CAO Welzijn zijn er 1157 meeruren gemaakt. Uitgaande van het gegeven dat een fulltimer 1.872 uren per jaar werkt, heeft Carintreggeland in 2013 164,4 fte ingezet middels meeruren en overwerk. Door middel van het thema Strategische Personeelsplanning zal de organisatie in 2014 keuzes maken op het gebied van inzet.
4.5.3
Kwaliteit van het personeel
Talent-ontwikkelprogramma In 2013 is het tweede talent-ontwikkelprogramma van Carintreggeland gestart. Ook voor deze groep geldt dat gezien de veranderingen die op ons afkomen en onze behoefte om aan te blijven sluiten op de ontwikkelingen in de sector CR getalenteerde medewerkers nodig heeft die mee richting geven aan de ontwikkeling van de organisatie. Het gaat dan zowel om de inhoud van het werk als om cultuur. Thema’s als gezondheid 2.0, vraaggestuurd
werken,
wijkgerichte aanpak,
scheiden
van
wonen
en
zorg,
kleinschalig wonen
en
zorgzwaartebekostiging krijgen hun weerslag op het werk. In het tweede programma wordt meer dan in het eerste de balans bewaakt tussen persoonlijke en organisatieontwikkeling High Performance Organisatie (HPO) Eind 2009 heeft CR zich aangesloten bij het HPO-Care netwerk en streeft er naar een HPO te worden. Een HPO is een organisatie die zowel op financiële als niet-financiële parameters beter presteert dan concurrenten of vergelijkbare organisaties uit dezelfde sector, voor een periode van ten minste vijf tot tien jaar. De 5 pijlers van een HPO zijn; •
Kwaliteit van Management;
•
Openheid & Actiegerichtheid;
•
Lange termijngerichtheid;
•
Continue Verbetering & Vernieuwing;
•
Kwaliteit van Medewerkers.
Tijdens de transitie is bij elke verandering die wordt doorgevoerd van belang dat er vanuit HPO-gedachte gekeken wordt. HPO is geen doel op zich maar moet onderdeel uitmaken van onze dagelijkse gang van zaken. In 2013 is gestart met het scholen van een groep van 50 HPO-ambassadeurs die elk binnen hun eigen werkkring HPO meer gaan operationaliseren. In 2014 zal dit verder vorm krijgen.
30
4.5.4
Beschikbaarheid van personeel
Onderstaande tabel laat de samenstelling op fte en aantal medewerkers zien van het personeel naar opleidingsniveau. Carintreggeland heeft het zwaartepunt liggen op opleidingsniveau 3. In de praktijk is in 2013 gebleken dat het meer investering vraagt om vervangingsvraag en groei op dit niveau te realiseren. Ten aanzien van de man-vrouw verhouding binnen Carintreggeland kan vermeld worden dat 93% van het personeelsbestand vrouwelijk is. Tabel 8: Personeelsomvang en opbouw CR - Functieniveau
FTE
Aantal
niveau 1
123,9
371
niveau 2
136,6
389
niveau 3
1045,0
2020
niveau 4
306,4
534
niveau 5
46,9
68
(overig)
638,2
987
2.296,9
4.369
Eindtotaal
Verloop en vacatures In 2013 hebben 753 mensen Carintreggeland verlaten. Deze medewerkers vertegenwoordigden 149,4 fte. In het totaal zijn 292 personen ingestroomd bij CR, totaal 84,3 fte. Binnen de organisatie is een stijgende aandacht voor de redenen waarom medewerkers vertrekken bij Carintreggeland. In het kader van het thema Strategische Personeelsplanning wordt ook gekeken naar het behoud van gekwalificeerd personeel. Bijvoorbeeld door te analyseren op welke wijze grotere contracten aangeboden kunnen worden aan medewerkers die daar de voorkeur voor hebben. Er zijn in 2013 door de organisatie 232 vacatures gesteld. Van deze 232 vacatures waren er 191 zorggerelateerd en 41 niet zorggerelateerd. In het totaal zijn 154 vacatures vervuld , zijn er 11 ingetrokken en waren er nog 67 open. Het niveau van het ziekteverzuim In 2013 is het verzuimpercentage gedaald tot 5,4%. Met name in het begin van het jaar was het verzuim nog boven de 6%, maar vanaf de maand mei zette een daling in. Het langdurig verzuim blijft binnen Carintreggeland nog een aandachtspunt. De nauwe samenwerking tussen clustermanagers, Tredin als arbodienst en de afdeling HRM blijft hierbij noodzakelijk. De verzuimcijfers over geheel 2013 laten tussen de verschillende locaties en teams nog grote verschillen zien. Door middel van inhoudelijke analyses van het cijfermateriaal wordt per situatie door clustermanagers en HRM bekeken welke interventie het meest passend is. Voor wat betreft de redenen voor het verzuim spannen griep en griepverschijnselen de kroon. Daarnaast blijven klachten aan houdings- en bewegingsapparaat een stevig deel uitmaken van de samenstelling van het verzuim. Vanuit de organisatie zal het thema duurzame inzetbaarheid de komende tijd nog meer aandacht gaan vragen.
31
4.6
Samenleving en belanghebbenden
CR is een sociaal maatschappelijk ondernemer en geeft hieraan invulling samen met partners. Bij het doordenken van strategisch perspectief is de betrokkenheid van stakeholders van groot belang. CR heeft haar visie met betrekking tot het stakeholdersbeleid vastgelegd in de strategienota en het stakeholdersbeleid. Onder invloed van het overheidsbeleid wordt de kracht van het netwerk steeds belangrijker. De participatiewet, de Jeugdwet en de nieuwe WMO noodzaken tot een ander stelsel. Onder andere meer regionale samenwerking, integrale dienstverlening aan burgers, wijkgericht werken en een fundamentele aanpassing van werkprocessen en informatisering, bekostigingssytemen en bovenal een andere manier van denken en handelen zijn nodig. Grote uitdagende opgaven die we als zorgaanbieder niet zonder stakeholders kunnen.
Samenwerking
cliëntenvertegenwoordigers,
met
cliënten,
gemeenten,
etc.
ziektekostenverzekeraars, is
noodzakelijk.
CR
zet
andere
zorgaanbieders,
nadrukkelijk
in
op
die
netwerkontwikkeling via samenwerking en het leveren van een aandeel in integrale ondersteuningsketens. CR investeert in innovatienetwerken met onderwijsinstellingen, participeert in de ontwikkeling van wijkservice gebieden,
zoekt
samenwerking
met
ander
zorginstellingen
in
ketensamenwerking,
met
woningbouwcorporaties in het kader van scheiden van wonen en zorg en is actief in maatschappelijke en burgerinitiatieven. 4.6.1.
Afstemming ketenpartners
Het beleid komt onder meer tot uitdrukking in: •
Samenwerkingsovereenkomsten met andere zorgaanbieders;
•
Ketensamenwerking met de Ziekenhuisgroep Twente;
•
Samenwerking met woningbouwcorporaties rond nieuwbouwprojecten en scheiden van wonen en zorg;
•
Ontwikkelen en participeren in gezondheidszorgcentra;
•
Samenwerking met gemeenten en regio;
•
Het ontwikkelen van een businessmodel gericht op onderzoeken van inkoopsamenwerking met de Ziekenhuisgroep Twente;
•
Samenwerkingsovereenkomst met Orthopedisch Centrum Oost Nederland;
•
Participatie Twentekwartier;
•
Participatie wijkservice-ontwikkelingen;
•
Samenwerking huisartsen;
•
Samenwerkingsovereenkomst ROC.
4.6.2
Vrijwilligersbeleid
Carintreggeland en vrijwilligerswerk zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Samen met beroepskrachten, mantelzorgers en familie, zetten zij zich in voor het welzijn van onze cliënten. Ze geven aandacht en ondersteuning en voeren verschillende activiteiten uit. In het hele werkgebied van Carintreggeland en op alle terreinen is de inbreng van vrijwilligers groot. Vrijwilligers zorgen voor verbondenheid met de lokale gemeenschap, waarmee activiteiten en diensten niet op zich staan en een bredere betekenis krijgen. Vrijwilligers zijn dan ook onmisbaar in het dagelijkse werk van CR. CR zet dan ook nadrukkelijk in om vrijwilligers aan zich te kunnen blijven binden.
32
In 2013 heeft CR een nieuwe visie op vrijwilligers vastgesteld. Met deze visie wil Carintreggeland goed inspelen op wat er om haar heen gebeurt. Ook schetsen wij ons toekomstperspectief. Hierin vinden wij de richting voor onze beleid- en actieplannen voor de komende jaren en de aanknopingspunten voor het verbeteren van de organisatie van het vrijwilligerswerk. Centrale thema’s in het vrijwilligersbeleid zijn: veranderende omgeving, sterk vrijwilligerswerk, vrijwilligers in bloei, samenwerking en goed werkgeverschap.
4.6.3
De schatkist van FC Twente
In de Ontmoetingsruimte / dagvoorziening Palet in Hengelo was op 29 oktober 2013 de aftrap van ‘De Schatkist van FC Twente’. Vitale en kwetsbare ouderen krijgen door de samenwerking tussen FC Twente en Carintreggeland de gelegenheid om op een speciale wijze met elkaar in contact te komen. Samen en actief bezig zijn met FC Twente als een bindende factor. Bewoners van woonzorgcentra, deelnemers dagvoorzieningen en ontmoetingsruimtes of ( thuiszorg) bewoners uit de wijk zijn bij vijf locaties van Carintreggeland en een locatie van de Posten welkom om deel te nemen aan dit unieke project. Tijdens de bijeenkomst van ‘De schatkist van FC Twente’ komen de deelnemers in contact met enkele vedetten van weleer en is de schatkist gevuld met FC Twente attributen die ervoor zorgen dat 50 jaar clubhistorie van FC Twente herbeleefd wordt. Een gezellige bijeenkomst waarbij de begeleiding mede in handen is van speciale hiervoor opgeleide vrijwilligers. 4.6.4
Week van de zorg
Ruim 100 vmbo- en ROC studenten zorg en welzijn toerden begin maart met een bus langs diverse locaties van Carintreggeland. In het kader van de landelijke Week van de Zorg kregen zij een levendig beeld van zorgen voor ouderen. Op dinsdag 12 en donderdag 14 maart bezochten ze de locaties Het Woolde en Humanitas in Hengelo, De Stoevelaar in Goor, Hoog Schuilenburg en Titus Brandsmahof in Almelo. Carintreggeland is altijd op zoek naar nieuw talent in de zorg. De studententour is bedoeld om studenten kennis te laten maken met de vele mogelijkheden en ze enthousiast te maken voor het vak. En één studente wist het na de bustour zeker: ze gaat na deze opleiding SPW doen om in een dagvoorziening te werken.
33
4.7
Financieel Beleid
4.7.1.
Omzet en resultaat 2013 Werkelijk
Werkelijk
Verandering
2013
2012
%
168.823
168.754
0%
Overige bedrijfsopbrengsten
18.428
19.868
-7%
Som der bedrijfsopbrengsten
187.251
188.622
-1%
Personeelskosten
132.595
128.441
3%
9.856
7.999
24%
Overige bedrijfskosten
36.899
44.252
-17%
Totaal bedrijfskosten
179.350
180.693
-1%
7.901
7.930
0%
(2.216)
(2.156)
-3%
5.685
5.774
-2%
(9)
-
5.676
5.774
* € 1.000
Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten
Afschrijvingen vaste activa
Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitvoering Vennootschapsbelasting Nettoresultaat
-2%
Stichting Carint Reggeland Groep heeft over het boekjaar 2013 een winst behaald van € 5,7 miljoen. Ten opzichte van 2012 (winst € 5,8 miljoen) is dit een daling van € 0,1 miljoen. In het resultaat 2013 zijn een aantal incidentele baten en lasten opgenomen van per saldo € 0,4 miljoen negatief, terwijl in het resultaat van 2012 incidentele baten en lasten waren opgenomen van € 5,2 miljoen negatief. Het resultaat geschoond van incidentele posten is derhalve verslechterd met € 4,9 miljoen tot € 6,1 miljoen. Een onderdeel van de incidentele posten 2013 heeft te maken met een bijzondere waardevermindering (lees impairment) die is toegepast op de zorgpanden en een schattingswijziging ten behoeve van de afschrijvingen op zorgpanden. Intramuraal is er sprake van verzwaring van de lagere ZZP’s naar de hogere varianten. Daarnaast is verdwijnen de lage ZZP’s 1 en 2 in een snel tempo binnen de verzorgingshuizen. Verder is extramuraal gezien de productmix nog steeds een bepalende factor. De gerealiseerde aantallen mogen niet afwijken van de verhouding in de afspraak met het Zorgkantoor binnen de producten van bijvoorbeeld persoonlijke verzorging. Bij afwijking wordt basis tarief gehanteerd voor de overschrijdende aantallen binnen de productie.
34
De resultaatratio kan als volgt weergegeven worden: AWBZ
4.7.2
2013
2012
3,1%
3,2%
Financiële positie
CRG Geconsolideerd Ultimo 2013
Ultimo 2012
428.838
428.838
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
22.571.258
16.916.040
Niet collectief gefinancierd vrij vermogen
20.448.148
20.427.001
Totaal eigen vermogen
43.448.244
37.771.879
Solvabiliteitsratio excl. financiële lease
33,5%
32,0%
Solvabiliteitsratio incl. financiële lease
30,8%
29,1%
Omzetratio
23,2%
20,0%
Kapitaal
Ratio’s De liquiditeitsratio inclusief de liquide middelen is ultimo 2013: 0,74 (2012: 0,78) Exclusief de liquide middelen en de kortlopende aflossingsverplichtingen is de liquiditeitsratio 0,30 (2012: 0,33)
4.7.3
Financieringsbehoeften
De langlopende financiering ten behoeve van de geplande nieuwbouwprojecten tot en met 2015 een feit. Deze financiering bestaat voor het grootste gedeelte uit leningen en een klein gedeelte ten behoeve van een rekening courant faciliteit. Totaal bedrag dat hiermee gemoeid is bedraagt 126 mln. Inmiddels zijn een aantal projecten al in een vergevorderd stadium qua ontwikkeling en is het project Eltheto gerealiseerd en in gebruik genomen. 4.7.4
Vooruitzichten
De ontwikkelingen in de langdurige ouderenzorg zijn er op gericht dat de cliënt zelf sturing kan geven aan zijn zorg en ondersteuning, door de mobilisatie van sociale netwerken, technologische innovatie, hulpmiddelen, mantelzorgondersteuning en door zeggenschap over het toegekende budget voor zorg en ondersteuning. De cliënt kiest zelf de zorgondernemer, waar hij de zorg en ondersteuning wil inkopen met behulp van transparante keuze-informatie. Als er ergens de participatiemaatschappij wordt vorm gegeven, dan is het wel in de zorg. De voorgestane hervormingen en bezuinigingen zijn van een zodanige omvang dat deze niet zonder grote aanpassingen zullen kunnen plaatsvinden. De komende jaren wordt bij ongewijzigd overheidsbeleid gerekend met forse budgetreducties. Volgens de recente berekeningen staat ons in het meest negatieve scenario een budgetdaling richting 2017 te wachten van bijna 20%.
35
Het jaar 2015 is in deze transitie een belangrijk kantelpunt, inhoudelijk en financieel. 2015 is echter niet het begin. De transformatie is al begonnen. Als zorgondernemer wacht Carintreggeland niet af wat erop ons afkomt, maar zijn we volop bezig met de noodzakelijke veranderingen. Ondanks de verwachte bezuinigingen de komende jaren, zijn we niet alleen gericht op bezuinigen maar ook gericht op oplossingen. Oplossingen om beter te doen. In dat licht verheugt het ons dat we kans hebben gezien ook voor 2014 in de begroting ruimte voor innovatie en educatie te realiseren. De strategienota, de contourennota, de vastgoedstrategie, het visiedocument en het rapport over de effecten van het scheiden van wonen en zorg, geven de kaders en richting.
36
Slotwoord Bij alle veranderingen en ontwikkelingen die op ons afkomen, is en blijft het zaak om onze maatschappelijke opgave voorop te blijven zetten. Niemand zegt dat het gemakkelijk wordt, maar de motivatie en mogelijkheden om anders te kijken en beter te doen bieden Carintreggeland volop kansen. Soms lijkt het erop dat alles om het geld draait. Onze financiële positie is essentieel. Een gezonde financiële positie is weliswaar van groot belang, het is geen doel op zich. Onze financiële positie en continuïteit zijn randvoorwaarden om samen de best mogelijke zorg te geven aan onze cliënten, veilig en vertrouwd.
37
Afkortingenlijst Afkorting
Betekenis
AO/IC
Administratieve Organisatie en Interne Controle
AWBZ
Algemene Wet Bijzondere Zorg
BBZ
Beloningscode Bestuurders Zorg
BBL
Beroeps Begeleidende Leerweg
BHV
Bedrijfshulpverlening
BOPZ
Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen
BZ
Bijzondere Zorg
CCR
Centrale Cliëntenraad
CQ index
Consumer Quality Index
CR
Carintreggeland
DAC
Donna Atlas en Cocon
DigiMV
Digitaal Maatschappelijk Verslag
EGIZ
Gedragscode Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg
ERP
Enterprise Resource Planning
ECD
Electronisch Cliënt Dossier
FTE
full time equivalenten
GVK
Geld Volgt Klant
HACCP
Hazard Analysis of Critical Control Points
HKZ
Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector
HPO
High Performance Organisatie
ICT
Informatie Communicatie technologie
IDA
Interculturele Diensten voor en door Allochtonen
KNMG
Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst
LHV
Landelijke Huisarts Vereniging
LOC
Landelijke Organisatie Cliëntenraden
MO
Maatschappelijke Ontwikkeling
MVO
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
MZC
Meld en ZorgCentrale
NEN
Nederlandse Norm
Nictiz
Nationaal ICT Instituut in de Zorg
NVTZ
Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen
NVZD
Vereniging van bestuurders in de gezondheidszorg
NZa
Nederlands Zorgautoriteit
OR
Ondernemingsraad
POS
Planningsondersteuning Systeem
P&C
Planning & Control
38
Afkorting
Betekenis
P&O
Personeel & Organisatie
PGB
Persoons Gebonden Budget
PPS
Privaat Publieke Samenwerking
RI&E
Risico Inventarisatie & Evaluatie
ROC
Regionaal Opleidingscentrum
RvT
Raad van Toezicht
SWZ
Scheiden Wonen en Zorg
TPLZ
Transitieprogramma Langdurige Zorg
V&VN
Beroepsvereniging van Verpleegkundigen en Verzorgenden
VIM
Veilig Incidenten Melden
VVT
Verpleging Verzorging Thuiszorg
WLZ
Wet Langdurige Zorg
WMCZ
Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen
WMO
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
WOPT
Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Top inkomens
WOR
Wet op de Ondernemingsraden
WTZi
Wet Toelating Zorginstellingen
ZNO
Zorg Net Oost
39
