Stichting Centrum voor Vrijwillige en Professionele Maatschappelijke Dienstverlening

Stichting Centrum voor Vrijwillige en Professionele Maatschappelijke Dienstverlening

jaarverantwoording 2009

JAARVERSLAG CVD 2009

Inhoudsopgave

Pagina

Aanbiedingsverklaring

2

Inhoudsopgave

3

1

Voorwoord

4

2

Profiel van de organisatie 2.1 algemeen 2.2 organisatiestructuur en juridische structuur 2.3 kerngegevens 2.4 belanghebbenden

5 5 5 6 7

3

Bestuur, toezicht en bedrijfsvoering 3.1. bestuur en toezicht 3.2. bedrijfsvoering 3.3. medezeggenschap

9 9 10 11

4

Beleid, inspanningen en prestaties 4.1. meerjarenbeleid 4.2. realisatie jaarplan 2009 4.3. kwaliteitsbeleid 4.4. personeelsbeleid 4.5. risicomanagement 4.6. financieel beleid

13 13 14 36 38 40 40

3

1. Voorwoord

Het CVD kan het jaar 2009 kenschetsen als een in vele opzichten „beweeglijk jaar‟ dat de organisatie onder meer heeft benut om een forse stap voorwaarts te maken in haar ontwikkeling als maatschappelijke dienstverlener. De inhoudelijke ambities op dat punt hebben in 2009 vorm gekregen in het Strategisch Meerjarenplan CVD 2010-2013, dat de ondertitel „Versterken en Beperken‟ meekreeg. Daarbij is er nadrukkelijk voor gekozen om voort te bouwen op de uitkomsten van het strategieproject uit 2007 en daarmee op de kracht van het CVD. Het CVD wil deze kracht inzetten bij de nieuwe vraagstukken en de ontwikkelingen van deze tijd, gekoppeld aan het realiseren van een daarbij steeds passende cultuur van de organisatie. Helaas bleek de in 2008 ingezette reorganisatie onvoldoende soelaas te bieden om de organisatie op een afzienbare termijn ook financieel weer voldoende stevig te maken. Daardoor werd als snel in 2009 de noodzaak duidelijk om verdergaand te versoberen. Het vertrekpunt daarbij is geweest om slim af te slanken door de versobering te verbinden aan de strategische keuzen zoals die zijn vastgelegd in het meerjarenplan. Daarbij is er voor gekozen om niet geforceerd te reorganiseren, maar daarvoor de tijd te nemen tot einde 2010. Want tijdens de verbouwing ging de verkoop door. En hoe! Het CVD bestond ook in 2009 uit drie domeinen, waarvan twee inhoudelijk waren gericht en het derde domein de staftaken en ondersteuning van de organisatie voor z‟n rekening nam. Extern is in 2009 nadrukkelijk aandacht besteed aan het vergroten van de bekendheid van de organisatie en het verstevigen van de relaties, waaronder die met de deelgemeenten waarvoor het CVD werkzaam is. Het CVD is daarbij in de gelegenheid gesteld zich op verschillende momenten te presenteren aan zowel bewindslieden, gemeentelijke- en deelgemeentelijke bestuurders als (deel)raadsleden. Om ook deze momenten kracht bij te zetten, werd de huisstijl van het CVD opgefrist zonder de haar kenmerkende signatuur (CVD bullit) kwijt te raken. De externe oriëntatie ging hand in hand met het uitbreiden van de activiteiten resp. het vergroten van het marktaandeel van de organisatie, zowel op het gebied van het vrijwilligerswerk (o.a. project „STAPPEN‟, taalmaatjes bij inburgering), de maatschappelijke dienstverlening (met E.H.B.O., Eerste Hulp Bij Opvoeden) als de maatschappelijke opvang (opening voorziening de Sleephelling).. Ook intern is er op diverse fronten gewerkt aan verdergaande professionalisering. Daarnaast heeft er bewustwording plaatsgevonden van de kwetsbare financiële situatie waarin het CVD verkeerde. En dat heeft er weer toe geleid dat er veel scherper op de uitgaven is gelet dan in de periode daarvoor. Het CVD heeft in 2009 ondanks de context van de economische crisis niet alleen een beweeglijk, maar ook een voorspoedig jaar gekend. Vanuit financiële optiek bezien is de organisatie in staat geweest een bescheiden buffer op te bouwen waardoor ze de uitvoering van de reorganisatieplannen kan overbruggen. En waardoor ze iets sterker staat om de opgave die voor ons ligt het hoofd te kunnen bieden. In het voorwoord bij de jaarverantwoording over 2008 gaf ik als net aangetreden bestuurder bij het CVD onder meer aan dat “ook het draagvlak dat hiervoor aanwezig is binnen de organisatie en de ervaren grote veerkracht daarbij van onschatbare waarde zijn en vertrouwen geven in de uitkomst”. Terugkijkend op het jaar 2009 ben ik hierin als bestuurder alleen maar bevestigd. Met dank aan de niet aflatende inzet van de CVD medewerkers die in 2009 is gepleegd, ook al waren de omstandigheden niet altijd even gemakkelijk. Al met al een prima uitgangpunt voor het jaar 2010!

Yvonne Frank Algemeen directeur/bestuurder

4

2.

Profiel van de organisatie

2.1 Algemeen De Stichting Centrum voor Vrijwillige en Professionele Maatschappelijke Dienstverlening (CVD) werd in 1963 opgericht. In 2007 heeft de stichting de B.V. CVD Beheer opgericht (met 100% aandeelhouderschap van de stichting) en in 2009 is deze B.V. geliquideerd. De doelstelling van de Stichting en de zeggenschapsverdeling tussen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht zijn statutair, en aanvullend in reglementen, notarieel vastgelegd. Sinds medio 2009 werkt het CVD daarbij conform de recent beschikbaar gekomen Governancecode Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening. De missie van het CVD, zoals geformuleerd in het Strategisch Meerjarenplan 2010-2013, luidt als volgt. Het CVD biedt daadwerkelijk hulp en ondersteuning aan (groepen van) burgers, veelal met sociaal economische en/of sociaal maatschappelijke problemen met als doel een zodanige persoonlijke ontwikkeling te realiseren dat men zich in de samenleving kan handhaven, ontplooien, actief kan deelnemen aan het maatschappelijk leven én verantwoordelijkheid voor zichzelf en anderen kan dragen. Het CVD werkt als maatschappelijk relevante ondernemer vraaggericht, slagvaardig, professioneel en met respect voor een ieder en neemt verantwoordelijkheid voor het leveren van een bijdrage aan de grootstedelijke problematiek in Rotterdam. Het werkgebied van het CVD omvat de regio Rotterdam. Voor enkele randgemeenten (waaronder Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Langsinerland) biedt de stichting de bereikbaarheidsfunctie buiten kantooruren. Het CVD heeft een toelating als instelling voor verblijf krachtens artikel 8 van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). CVD Adres Postcode Plaats Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel Internetpagina Contactadres

Glashaven 42 3011 XJ Rotterdam 010 243 81 00 41126848 www.cvd.nl [email protected]

2.2. Organisatiestructuur en juridische structuur Het CVD bestond op 1 januari 2009 uit 3 domeinen en de entiteit CVD Beheer BV.

5

Raad van Toezicht

Algemeen bestuurder

Ondernemingsraad

Clientenraad

Manager Kwaliteit

Directeur

Directeur

Intake Wonen

Werk Welzijn

Manager

Service organisatie

2.3 Kerngegevens De kernactiviteiten van het CVD hebben betrekking op maatschappelijke opvang (MO) in al zijn facetten, vrijwilligerswerk en maatschappelijke dienstverlening.

Productie Maatschappelijke Opvang 2009 capaciteit + productie MO capaciteit Nachtopvang 25.620 Dagopvang 54.900 24-uurs voorzieningen 79.788 Beschut / begeleid wonen n.v.t. outreaching n.v.t.

productie 24.682 40.524 76.684 69.776 734

eenheid plaatsen/dagen plaatsen/bezoeken plaatsen/nachten uren uren

Aantal cliënten maatschappelijke opvang 2009 Nachtopvang 363 Dagopvang 1.339 24-uursopvang 412 begeleid wonen 514 outreaching 119

Realisatie AWBZ gefinancierde functies Functie Verpleging Persoonlijke verzorging Ondersteunende begeleiding Ondersteunende begeleiding speciaal Activerende begeleiding Beschermd wonen pension Begeleid wonen ambulant Opvang verpleegbedden Opvang daklozen Ondersteunende begeleiding dagdelen Inloop

2008 5.062 8.646 55.886 22.554 0 30.721 6.469 4.111 3.769 24.712 200

2009 3.706 12.216 54.687 27.321 0 34.961 5.703 4.152 1.217 15.255 196

Eenheid uren uren uren uren uren etmalen etmalen etmalen etmalen uren gem. aantal u. p.mnd.

6

Gemeentelijke en overige gefinancierde producten / diensten Product / dienst 2008 2009 1. Ondersteuning vrijwilligerswerk 22.950 26.736 2. Sociale Activering ondersteuning door vrijwilligers 1.044 1.315 Personen geholpen door vrijw.werk 4.003 5.907 3. Begeleid werken Aantal dagdelen activiteiten 6.178 6.730 Aantal uren activiteiten 137.179 135.061 Aantal activiteiten 8,4 9,2 Aantal deelnemers van een activiteit 573 830 Activeringstrajecten 1.144 1.365 4. Preventie en voorlichting 1.016 1.512 5. Intake en doorverwijzing Cliënten voor trajecttoewijzingscie. 155 118 Geplaatste cliënten 254 447 6. Acuut maatschappelijk werk 3.691 4.701 7. Algemeen maatschappelijk werk 1.938 1.603 8. Pleger- en slachtofferhulp 191 417

9. Crisisopvang

654 2.410 1.364 2.959

529 2.058 1.433 2.032

162

605

Personeel: formatie per 31 december 2009 Categorie aantal personen Personen in loondienst 739

Eenheid uren vrijwilligers personen dagdelen uren activiteiten per dag deelnemers trajecten/deelnemers deelnemers trajectinventarisaties cliënten cliënten/cliëntsystemen cliënten/cliëntsystemen Trajecten (afgesl. en nog lopend) aanmeldingen overnachtingen gesprekken crisisinterventies aanmeldingen voor opvang (incl. achterwachtcontacten)

aantal fte´s 461

Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar Subsidie gemeente Rotterdam ID subsidies Subsidie deelgemeenten Overige subsidies AWBZ gelden Overige inkomsten Opbrengsten cliënten Bijdrage G4 Totaal opbrengsten

Bedrag in euro‟s 17.968.602 935.828 2.065.536 39.394 10.056.639 3.067.451 891.842 2.692.688 37.717.979

2.4. Belanghebbenden Het CVD werkt met vele partners in de stad samen. Met de collega instellingen in de stad werd deelgenomen in de contractgroep Maatschappelijke Opvang, die in oktober 2008 is opgericht. In deze groep wordt op bestuurlijk niveau samengewerkt met de gemeente. Met de ParnassiaBavoGroep werd in 2009 samengewerkt om gezamenlijk invulling te geven aan de bemoeizorg voor cliënten. Ook werd samen met de ParnassiaBavoGroep geoffreerd voor en uitvoering gegeven aan het Plan van Aanpak Maarschappelijke Opvang van de 4 grote

7

gemeenten. Daarover werd in 2009 door beide partijen overeengekomen om per 1-1-2010 tot ontvlechting van deze situatie over te gaan.Voorts trad het CVD in 2009 uit het bestuur van de stichting Mozaïek. Vanuit verschillende thema‟s leverde het CVD een inbreng in diverse gremia in de stad zoals het Platform Huiselijk Geweld en Wmo Stuurgroep van de deelgemeente Hoogvliet. Met bewoners, politie, corporaties en (deel)gemeenten werd inhoud gegeven aan het beheer van de locaties waar CVD (woon)voorzieningen exploiteert. Met deze partijen alsmede met een aantal onderwijsinstellingen die in de stad actief zijn (waaronder de beide ROC´s) wordt verder per project samenwerking gezocht. Tenslotte nam het CVD actief deel aan een aantal branche organisaties, waaronder het BOSSR, de Federatie Opvang, de werkgeversorganisatie MO/groep en de brancheorganisatie InZ..

8

3. Bestuur, toezicht en bedrijfsvoering 3.1 Bestuur en Toezicht Bij de start van het jaar was de leidraad voor het handelen de Corporate Governance Code voor de Zorg. In het jaar 2009 werd overgestapt op de Governancecode Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening. Dit is vastgelegd in de statuten. De Raad van Toezicht besloot daarbij op één punt van de Governancecode af te wijken. In de code staat dat ambtenaren uit de gemeente(n) waar de stichting werkzaam is niet in de Raad van Toezicht kunnen zitten. Gelet op de grootte van de stad Rotterdam resp. de omvang van het ambtenarenkorps is deze bepaling wat preciezer ingevuld. In beginsel kunnen ambtenaren wel in aanmerking komen voor een plaats in de Raad van Toezicht. Dit kan echter niet niet als men verantwoordelijk is voor het werkterrein waarop de stichting in de betreffende (deel)gemeente werkzaam is. Het CVD kende in 2009 een éénhoofdig bestuur. Naam Functie Periode Y. Frank bestuurder 1-1-2009 t/m 31-12-2009 De bestuurder legde vier keer verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De onderwerpen waarover verantwoording moet worden afgelegd zijn vastgelegd in de statuten van de Stichting en de reglementen voor de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. Het CVD maakt voor de besturing van de organisatie gebruik van het Raad van Toezichtmodel. De Raad van Toezicht is het hoogste bestuurlijke orgaan binnen de Stichting. Samenstelling Raad van Toezicht en hoofd- en nevenfuncties Naam functie Hoofd- en Nevenfuncties Mevr. H.B.M.H. Woudenberg-Koreman voorzitter Geen laatste termijn; aftredend 21-12-2010 Dhr. G.A.P.M. Kannekens RA Lid H: Accountant bij Mazars afgetreden 14-07-2009 N: Lid DB van Sint Jacobusstichting N: Bestuurslid Fonds verstandelijk gehandicapten Mevr. dr. G.E. Hoogenboezem Lid H: Wetenschappelijk medewerker (Trimbosafgetreden 14-07-2009 instituut te Utrecht) N: Geen Dhr. J.A. Sevenhuijsen Lid H: Stafdirecteur concernstrategie laatste termijn; aftredend 15-04-2013 N: Geen Dhr A.W.T. ten Velde Lid H: beleidsmedewerker dgm HB/SB laatste termijn; aftredend 24-04-2011 N: Geen Mevr. drs. J.E.A.M. Nooren Lid H: lid RvB Lunet Zorg eerste termijn; herbenoembaar 26-09-2010 N: Lid RvT Wilhelmina ziekenhuis Assen lidmaatschap onderbroken van 20-01-2009 tot N: Bestuurslid van Progressief Akkoord 22-09-2009 Montfoort. Dhr. drs. A.F.M. Commandeur Lid H: Geen Eerste termijn; herbenoembaar 26-09-2010 N: Geen Mevr. drs. H.Demper Lid H: controller Erasmus MC Holding BV Eerste termijn; herbenoembaar 14-07-2013 N: bestuurslid van Veldhuizen Stichting bestuurslid Stichting Popverzamelgebouw Dhr. A. van Nes Eerste termijn; herbenoembaar 14-07-2013

Lid

H: geen N: arbeidsmarktmeester, adviseur bij Van Gansenwinkel NV en bij Oranje BV, lid RvT CJG, Lid adviesraad Common Purpose, Voorzitter stichting get hoekt. Founder Munchhausen beweging.

9

In 2009 zijn de leden Hoogenboezem en Kannekens afgetreden. De daardoor ontstane vacatures zijn vervuld door twee nieuwe leden: mevrouw Demper en de heer van Nes. Laatstgenoemde werd benoemd op voordracht van de Cliëntenraad. Wegens gebleken strijd met de toenmalige statuten heeft tenslotte mevrouw Nooren haar lidmaatschap in 2009 tijdelijk neergelegd. Zij is in die periode wel als adviseur verbonden gebleven aan de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht heeft in 2009 eenmaal vergaderd met de Cliëntenraad en eenmaal met de Ondernemingsraad en in totaal vier keer met de bestuurder. Ook heeft men in januari 2009 een evaluatie van het eigen functioneren gehouden. Tijdens de vergaderingen zijn diverse onderwerpen geagendeerd geweest. Men besloot over te stappen op de Governancecode Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening en stelde de daaruit voortvloeiende herziene Statuten en het Reglement Raad van Toezicht vast. Voorts heeft men de jaarverantwoording 2008 (bestaande uit jaarrekening en inhoudelijk jaarverslag) goedgekeurd alsmede de begroting 2010 en de risicomonitor voor datzelfde jaar. Ook werd een reeds eerder genomen besluit tot een éénhoofdig bestuur herbevestigd. Het zoekprofiel voor de nieuwe leden van de Raad van Toezicht werd vastgesteld, gevolgd door de benoeming van twee leden. En het strategisch meerjarenplan CVD 2010-2013 werd goedgekeurd. Tenslotte besloot de Raad van Toezicht de honorering van haar leden te verhogen tot resp. € 5.000 bruto voor de leden en € 7.500 bruto voor de voorzitter. Voor deze aanpassing is het advies van de NVTZ als uitgangspunt genomen, waarin wordt aangegeven dat omvang en complexiteit van het CVD tot een indeling in categorie D zou leiden. Gezien de aard van de organisatie heeft de Raad van Toezicht gemeend de honorering voor haar leden te moeten mitigeren terwijl er geen extra vergoeding in het leven is geroepen voor commissies. De bedragen zullen jaarlijks worden geïndexeerd conform de NVTZ index en zullen worden afgerond op hele bedragen. De leden Demper en Nooren besloten in 2009 van geldelijke honorering af te zien, terwijl het lid Kannekens zijn honorering beperkt wilde zien tot een kleine onkostenvergoeding. 3.2 Bedrijfsvoering Het CVD kende in 2009 drie domeinen: Intake & Wonen, Welzijn & Werk de Service Organisatie (SO). In 2009 werd elk van de domeinen aangestuurd door een directeur. Dat bleek voor de SO niet de meest optimale situatie. In relatie tot de noodzaak te gaan reorganiseren werd in goed overleg met de betrokken medewerkers besloten het domein SO rechtstreeks onder de bestuurder te positioneren. In 2010 zal dit worden geformaliseerd. Samenstelling Directieteam Naam Functie D. Itaar directeur A. Smits directeur T. Geurink directeur

Domein Intake&Wonen Welzijn&Werk ServiceOrganisatie

Periode 2009 2009 v.a. 18-05-2009

De organisatie kent een strategie-, planning- en control cyclus. De activiteiten in dit kader vinden plaats op basis van een jaarplanning. Hierin is tevens de overlegstructuur en -planning opgenomen. Het management van het CVD bestaat naast de directie uit clustermanagers en teamleiders. In de cyclus zijn de verantwoordelijkheden en bevoegdheden beschreven tot op het niveau van het middelmanagement In 2009 bleek de financiële situatie van het CVD zodanig kwetsbaar te zijn dat werd besloten tot versobering van de personele regelingen en een reorganisatie. Dat heeft geleid tot een reorganisatieplan, dat in 2010 zal worden uitgevoerd. Daarbij wordt het management in aantal teruggebracht en zal de span of control groter worden. De Ondernemingsraad stemde in 2009 in met de voorgenomen versobering en zal begin 2010 een advies uitbrengen over het voorgenomen reorganisatieplan.

10

3.3. Medezeggenschap De organisatie heeft een Cliëntenraad en een Ondernemingsraad. De bestuurder heeft op reguliere basis formeel overleg met de Cliëntenraad en de Ondernemingsraad. Uitgangspunt voor de agendaonderwerpen zijn resp. de Wet Medezeggenschap Cliëntenraden (WMCR) en de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). Cliëntenraad De cliëntenraad stelt zich ten doel om, binnen het kader van de doelstellingen van de instelling in het bijzonder, intern en extern de belangen van de cliënten van de instelling te behartigen. De Cliëntenraad heeft in 2009 vele personele wisselingen gekend. De voorzitter en penningmeester traden af uit onvrede met de door de gemeente Rotterdam vastgestelde dagloonregeling en een aantal leden kregen een andere invulling van hun leven. De Cliëntenraad bestond in 2009 uit de volgende leden en kende de volgende functieverdeling: Woodrow Noordman was voorzitter en trad af waarna hij werd opgevolgd door Derrick Koulen. Raymond Kuiler was plv. voorzitter en werd na zijn aftreden opgevolgd door Paul v.d. Belt, die tevens secretaris was en voor een deel van het jaar plv. secretaris. Marschel van der Steen was gedurende een deel van het jaar secretaris Zowel Frank Munck als Geert van Emden bekleedden een deel van het jaar de functie van penningmeester. Tenslotte kende de Cliëntenraad als leden resp. Aart Reijmers, Carlo Nelstein, Reza Pandgo, Marlon Martins, Ruud Stijnis en Carlos Lapè. Men werd in 2009 ondersteund door een tweetal adviseurs vanuit de organisatie en door het bestuurssecretariaat. De Cliëntenraad vergadert in principe één keer per week. In totaal heeft de Cliëntenraad in 2009 46 vergaderingen gehouden. De Cliëntenraad beschikt over een eigen budget en kantoorfaciliteiten. Voorgenomen besluiten van de bestuurder en eigen voorstellen werden in werkgroepen voorbereid. Besluitvorming daarover vond plaats in de wekelijkse vergaderingen. Gelet op het grote aantal verschillende zaken waarover de CR adviseert is er iedere week een interne of externe deskundige bij de vergadering om toelichting te geven over een onderwerp. Ook vloeide hieruit inhoudelijk overleg voort met de Federatie Opvang, Feantsa, Movers, Como, G4 en het Kapstokoverleg. Het voorbereidingsoverleg ten behoeve van het Formeel Overleg heeft eenmaal per zes weken plaatsgevonden (in totaal 10 keer) en het formeel overleg met de bestuurder eveneens tien maal. Ook heeft eenmaal overleg met de Raad van Toezicht plaatsgevonden. De Cliëntenraad adviseert over besluiten van algemeen belang voor het functioneren van de instelling (fusie, verbouwing, jaarrekening, wijziging in de werkzaamheden etc.) en heeft verzwaard adviesrecht betreffende beslissingen die direct de cliëntenbelangen raken (kwaliteitsbeleid, klachtenregeling, etc). In 2009 werd met de bestuurder onder meer gesproken dan wel advies gegeven over het CliëntTevredenheidsOnderzoek (CTO), Centraal Onthaal, de brandveiligheid, de Zorgverzekeringswet, het project Wonen in Zelfbeheer, de aanpassing van de organisatiestructuur van het CVD, de begroting 2009, de klachtenkaart, de zorgplicht, het gedragreglement Professioneel Handelen, het schorsingsprotocol, de incidentmeldingen, de geschillencommissie, de toekomstige werkzaamheden van de Cliëntenraad en de ondersteuning daarbij, de door de Cliëntenraad af te leggen werkbezoeken, de cursus Laaggeletterdheid en de nieuwsbrief van de Cliëntenraad (Streettime). Uit het recent gehouden CTO, dat in september 2009 beschikbaar kwam, bleek dat de waardering van het CVD door de cliënten onverminderd positief is, al konden er ten opzichte van het vorige CTO wel enige verschillen worden geconstateerd. De adviezen die voortvloeiden uit het onderzoek zijn in het directieteam besproken en zijn, voor zover zij werden overgenomen, ondergebracht in een verbeterpuntenmonitor.

11

3.3.2

Ondernemingsraad

Ondernemingsraad De OR is een vertegenwoordiging van de medewerkers. Zij stelt zich ten doel om binnen het kader van de doelstellingen van het CVD de belangen van het personeel, werkzaam bij de instelling te behartigen. Om die reden streeft zij ernaar zicht te krijgen en te houden op het arbeidsproces. De OR heeft daartoe achterbanbezoeken gehouden bij verschillende werkeenheden van het CVD. In die gesprekken komen thema‟s betreffende de arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en het functioneren van de lijn aan de orde. Leden De volgende medewerkers zijn het hele jaar 2009 lid van de Ondernemingsraad geweest: George Verhaegen (voorzitter), Joke Krabbendam (secretaris) en de leden Andrew Matthew (lid Werkgroep Financiën), Bas Goedendorp (lid Personeelscommissie), Erik Broer (lid Werkgroep Financiën), Martijntje Rodenburg (lid Personeelscommissie). De Ondernemingsraad werd ondersteund door Trudy Priem (ambtelijk secretaris). Medewerkers die niet het gehele jaar lid zijn geweest zijn: Maurice Schot (lid Personeelscommissie – t/m oktober 2009), Ton Holdert (lid Werkgroep Financiën – t/m november 2009), Ronald Severin (lid Personeelscommissie – t/m maart 2009 ), Sila Badal Bangoer (lid Personeelscommissie – vanaf juni 2009 ). De ondernemingsraad werd versterkt door 1 aspirant lid: Elly Rojas (lid Personeelscommissie – vanaf juli 2009). Vergaderfrequentie In 2009 heeft de Ondernemingsraad in totaal 24 vergaderingen gehouden. Voorgenomen besluiten van de Raad van Bestuur en eigen voorstellen werden in werkgroepen voorbereid. Besluitvorming daarover vond plaats in de vergaderingen. Het agendaoverleg met de bestuurder, ten behoeve van de overlegvergadering heeft 7 keer plaatsgevonden. Met de bestuurder werd 7 maal vergaderd. De Ondernemingsraad heeft 17 keer vergaderd. Het overleg tussen de Ondernemingsraad en de Raad van Toezicht heeft één keer plaatsgevonden. Activiteiten en advisering De ondernemingsraad adviseert over besluiten van algemeen belang voor het functioneren van de instelling (fusie, verbouwing, jaarrekening, wijziging in werkzaamheden, etc.) en heeft instemmingsrecht betreffende beslissingen die direct de belangen van het personeel raken. Daarnaast houdt de ondernemingsraad zich bezig met de werkdruk, het werkplezier en de arbeidsomstandigheden van de personeelsleden. In het kader van de reorganisatie heeft de OR tweemaal contact gehad met vertegenwoordigers van de vakbonden. De ondernemingsraad in 2009 De ondernemingsraad heeft zich in 2009 op de volgende onderwerpen advies gegeven:  Financiële positie van het CVD  Klachtencommissie  Reorganisatie  Roosterbeleid  Versoberingmaatregelen  Ziekteverzuim Reorganisatie De OR heeft in samenwerking met een extern deskundige op de reorganisatieplannen van het bestuur gereageerd. Zij heeft interviews gehouden met 14 personen uit de organisatie, allen onderdeel van de lijn. Dit heeft begin 2010 geresulteerd in een voorstel aan de bestuurder voor verfijning van het organisatiemodel. Deskundigheidsbevordering De gehele OR heeft in 2009 eenmaal een tweedaagse cursus gevolgd.

12

4. Beleid, inspanningen en prestaties 4.1. Meerjarenbeleid Strategisch meerjarenplan 2010-2013 In 2009 is het strategisch meerjarenplan herzien. Dat heeft geresulteerd in het plan „Koers 20102013: “Versterken en beperken‟. Het plan werd in december 2009 goedgekeurd door de Raad van Toezicht en zal in de komende jaren de leidraad zijn voor het handelen van het CVD. Ook in 2009 noodzaakten zowel de financiële situatie van het CVD als de voorziene toekomstige ontwikkelingen (als gevolg van zowel de economische crisis als de modernisering van de AWBZ) de organisatie om te versoberen. Er werd besloten „slim af te slanken‟ door de versobering in het strategisch meerjarenplan te verbinden aan de strategische keuzen. Bij de strategische keuzen die voor de periode 2010-2013 zijn gemaakt is verder gebouwd op de uitkomsten van het strategieproject uit 2007 en daarmee op de kracht van het CVD. Het CVD zet deze kracht in bij de nieuwe vraagstukken en de ontwikkelingen van deze tijd en realiseert een daarbij steeds passende cultuur van de organisatie. Het CVD opereert in een omgeving die in veel opzichten sterk verandert en al veranderd is. Er is sinds het begin van deze eeuw een ontwikkeling gaande die uitgaat van het versterken van ieders eigen verantwoordelijkheid. Daarbij wordt een groter beroep gedaan op de burger en zijn omgeving dan lange tijd het geval was en vermindert de van overheidswege geregelde en/of gefinancierde zorg. Deze filosofie heeft zijn neerslag gevonden in Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De implementatie van de (WMO) gaat hand in hand met de modernisering van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Was deze wet in oorsprong bedoeld om de onverzekerbare risico‟s te verzekeren, sinds de invoering van de regeling werd het werkingsgebied steeds verder uitgebreid. Dat gold ook voor de kosten die met de uitvoering gemoeid waren. Dit alles speelt zich af tegen de achtergrond die kan worden samengevat met de term „marktwerking‟, een ontwikkeling die er ook voor de werkvelden het CVD toe leidt dat er naast samenwerking steeds nadrukkelijker sprake is van concurrentie. Dit vraagt een andere cultuur van de organisatie dan voorheen het geval was. Een cultuur waarbij de kracht van de organisatie effectiever wordt ingezet en in balans wordt gebracht met de zakelijkheid die moet worden betracht om de organisatie financieel gezond te krijgen en te houden. Tenslotte kan de kredietcrisis hier niet ongenoemd blijven. Eind 2008 werd duidelijk dat deze crisis zich wereldwijd zou gaan uitstrekken, waarmee het financiële perspectief van het CVD in een ander, minder gunstig licht, kwam te staan. Want de crisis heeft effecten op de financiële mogelijkheden van zowel de burger als de overheid. En daarmee ook van het CVD. Hoofdkeuzen ten aanzien van inhoudelijke ambities Deze en meer veranderingen in de buitenwereld bieden het CVD zowel bedreigingen als kansen. Zonder de bedreigingen uit het oog te verliezen heeft het CVD haar ambities ten aanzien van de kansen uitgewerkt in het strategisch meerjarenplan. Daarbij werden zowel extern als intern een aantal hoofdkeuzen geformuleerd. Samenvattend zijn deze keuzen: het doel om minder afhankelijk te worden van een beperkt aantal opdrachtgevers; de focus in de eerste fase van het plan op intermediairs; het realiseren van integrale dienstverlening binnen het CVD en het op orde brengen van de communicatie. Aanpak financiële opgave Parallel aan de ontwikkeling van de inhoudelijke ambities heeft in 2009 de discussie over de wijze waarop het CVD de financiële opgave aanpakt plaatsgevonden. In het strategisch meerjarenplan zijn beide lijnen samengekomen.

13

Gekeken is naar zowel de inrichting van de organisatie als de personele regelingen en faciliteiten. Dat heeft een maatregelenpakket, waaronder een reorganisatieplan opgeleverd waarmee het CVD de huidige kwetsbare financiële positie zelfstandig moet kunnen keren. In 2009 is daarmee een eerste begin gemaakt door het financieel bewustzijn van alle betrokkenen te verhogen en waar mogelijk de uitgaven terug te dringen en de opbrengsten te verhogen. Als gevolg van deze inspanningen is het CVD in staat gebleken in 2009 een beperkte buffer te realiseren waarmee de organisatie onder meer in staat is in 2010 de reorganisatie te implementeren. Vergroting portefeuille In 2009 is de portefeuille van het CVD op verschillende terreinen gegroeid, onder andere als gevolg van uitbreiding van de woonvoorzieningen met de voorziening „de Sleephelling‟, uitbreiding van de vrijwilligersprojecten met o.a. de projecten „Wijkconsulent Provenier‟en „STAPPEN‟ (taalmaatjes bij inburgering) en tenslotte in het maatschappelijk werk met het project EHBO (Eerste Hulp bij Opvoeden). HKZ-certificering Nadat in september 2008 het kwaliteitscertificaat werd uitgereikt aan het CVD, is in 2009 aandacht besteed aan de doorontwikkeling van het kwaliteitsbeleid en aan de verankering daarvan binnen de organisatie. Onderzoek en ontwikkeling Voor de periode 2007-2012 heeft het CVD zich tezamen met ruim 20 andere instellingen voor Maatschappelijke en/of Vrouwenopvang verbonden aan de Leerstoel Maatschappelijke Zorg. Aan deze leerstoel is gekoppeld het Onderzoekscentrum Maatschappelijke Zorg waaraan de Academische werkplaats Opvang en OGGZ is gekoppeld. Met elkaar maken de deelnemende partijen zich sterk voor kennisontwikkeling over een effectieve aanpak van de cliënten en een wetenschappelijke onderbouwing daarvan. In 2009 heeft de focus gelegen op het voorbereiden van training en onderzoek naar effectieve werkwijzen: de zogenoemde Eigenkracht benadering en de Critical Time Intervention. Het onderzoek moet de methode evidence based maken voor Nederland. Daarnaast werd binnen de organisatie gestart met de invoering van het zogenoemde 8-fasen model bij de Maatschappelijke Opvang. Tenslotte leverde het CVD een actieve bijdrage aan de verbetering van de welzijnssector in Rotterdam via deelname en voorbereiden van activiteiten van de Branche Organisatie Sociale Sector Rotterdam.

4.2. Realisatie jaarplan 2009 De activiteiten van het CVD berusten op drie belangrijke pijlers: de maatschappelijke opvang in al z‟n facetten, de stedelijke ondersteuning van het vrijwilligerswerk in Rotterdam en de maatschappelijke dienstverlening. Ook in 2009 is er veel werk verzet op de genoemde terreinen. Een inhoudelijke verantwoording daarvan vindt hieronder plaats. CVD Intake Binnen het CVD zijn twee heel verschillende intake teams actief: de maatschappelijk werkers die een bureaudienst verzorgen en cliëntmanagers die werkzaamheden in het kader van de maatschappelijke opvang uitvoeren. Intake Maatschappelijk Werk Elke Rotterdammer met acute problemen op het gebied van financiën, relaties, huisvesting, werken, opvoeding, verwerking, enzovoort kan binnenlopen bij het kantoor aan de Glashaven. De bureaudienst van het maatschappelijk werk staat tijdens kantooruren klaar voor een gesprek. De dienstverlening is kortdurend: wanneer vijf gesprekken niet genoeg zijn wordt de cliënt doorverwezen.

14

De bureaudienst heeft in 2009 in totaal 3.630 eenmalige contacten gehad en heeft aan 703 cliëntsystemen het zogenoemde vijfgesprekkenmodel aangeboden. 49% Van de hulpvragen lagen op het gebied van huisvesting en 26% op het gebied van financiën. Het Stedelijk Maatschappelijk Werk van het CVD heeft een overloopfunctie voor het maatschappelijk werk in de deelgemeentes. Ook wie op een meer anonieme manier hulp zoekt en daardoor liever niet in de eigen wijk binnenstapt bij het maatschappelijk werk, kan terecht bij het Stedelijk Maatschappelijk Werk. Daarnaast heeft de bureaudienst een belangrijke taak in het doorverwijzen van cliënten naar de hulpverlening die voor hen het meest passend is. In 2009 is de samenwerking met het ACT-team Persoonsgerichte Aanpak (PGA) gestopt. De medewerkers van CVD Intake die gedetacheerd waren in dit team, zijn overgenomen door Bavo Europoort. Intake Maatschappelijke Opvang Dak- en thuislozen vormen een bijzonder kwetsbare doelgroep. Zij hebben vaak te kampen met diverse problemen, zoals verslaving, psychiatrische problematiek en moeilijkheden in het sociaal functioneren. Om deze mensen te helpen en daarmee ook de overlast die zij veroorzaken te verminderen, heeft de rijksoverheid in 2006 het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang opgesteld. De maatregelen in dit plan zijn erop gericht om de dak- en thuislozen in kaart te brengen en om hen een hulpverleningsplan aan te bieden, dat leidt tot een zo zelfstandig mogelijke manier van wonen, werken en leven. Het Plan van Aanpak heeft grote invloed gehad op de hele maatschappelijke opvang binnen het CVD. De intake is een grote rol gaan spelen bij de aanmelding voor een passende woonvoorziening en bij het bepalen van het traject van dak- en thuislozen. De cliëntmanager voert de regie over de trajecten van (ex)dak- en thuislozen. In 2009 is ervoor gekozen om te gaan werken met een centrale logistiek regisseur, die de instroom, uitstroom en doorstroom van alle voorzieningen in beeld heeft. Hierdoor is het niet meer nodig dat elke locatie zijn eigen aandachtsfunctionaris heeft. Dit heeft het werkproces verder gestroomlijnd. Ook is in 2009 gestart met de registratie in het gemeentelijke cliëntvolgsysteem E-vita. Hierdoor kunnen partijen die betrokken zijn bij dezelfde cliënt elkaar gemakkelijk vinden. Het gebruik van het cliëntvolgsysteem levert vooralsnog geen dubbel werk op en komt ten gunste van de hulpverlening aan de cliënt. In 2009 zijn in totaal 118 trajectinventarisaties gemaakt ten behoeve van de TrajectToewijzingsCommissie (TTC. Voor in totaal 30 cliënten werd een psychiatrische diagnose gesteld, terwijl er 22 cliënten waren met psychiatrische signalen. Bij 62 cliënten was geen sprake van psychiatrie. Bij het CVD zijn in 2009 in totaal 313 cliënten geplaatst. In 2009 kende het CVD een buitenwerker die de taak had om op zoek te gaan naar buitenslapers en hen toe te leiden naar passende zorg. Het aantal buitenslapers nam onder invloed van het Plan van Aanpak MO steeds verder af, zodat door het Rotterdamse gemeentebestuur werd besloten de subsidie voor deze functie met ingang van 2010 te schrappen. CVD Crisisdienst CVD Crisisdienst werkt binnen en buiten kantooruren met burgers die te maken hebben met een traumatisch voorval. Het team werkt ambulant. Wanneer er na de komst van CVD Crisisdienst nog verdere hulp nodig is, kan er een afspraak gemaakt worden bij het stedelijk maatschappelijk werk binnen het CVD of bij het Crisiscentrum. Er wordt bovendien nauw samengewerkt met de Parnassia Bavogroep, die hulp biedt in gevallen waar psychiatrische problemen een rol spelen. De CVD medewerkers worden periodiek door externe partners bijgeschoold. Voor het bieden van de psychosociale hulp heeft CVD Crisisdienst overeenkomsten afgesloten met vijftien gemeenten in de regio. In 2009 is de ontwikkeling van het Tijdelijk Huisverbod bij huiselijk geweld van groot belang geweest voor de Crisisdienst.

15

Vanaf 1 januari 2009 kunnen plegers van huiselijk geweld tijdelijk – tien dagen – uit huis geplaatst worden om escalatie van geweld te voorkomen en een periode van rust te creëren. In deze fase kan hulpverlening aan alle bij het huiselijk geweld betrokken personen gestart worden. In de centrumgemeente Rotterdam en in Vlaardingen ligt de taak van crisisinterventie ten tijde van het opleggen van het huisverbod bij het Crisis Interventie Team van CVD Crisisdienst. Na het uitspreken van het huisverbod kan de pleger onder meer terecht bij het Team Huiselijk Geweld van CVD Noord. Het slachtoffer wordt doorverwezen naar het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld. De eerder opgedane kennis en ervaring met deze doelgroep van de Crisisdienst samen met het team Huiselijk Geweld op het gebied van screeningen, bleek waardevol bij het inrichten de dienstverlening. In 2009 kende het CVD 168 aanmeldingen gericht op plegerhulpverlening. De gemeente Rotterdam loopt voorop in de uitvoering van de wet Tijdelijk Huisverbod. In 2009 is in 445 gevallen een huisverbod opgelegd met een piek in resp. maart, november en december. In totaal 134 plegers werden doorverwezen naar het CVD. Het aantal screeningen waarbij het Crisis Interventie Team betrokken was, lag met een aantal van 758 nog veel hoger. Het succes van het huisverbod is mede te danken aan de goede samenwerking van politie, GGD en het CVD in de keten. Crisiscentrum Iedereen die in acute psychische en/of sociale nood verkeert kan terecht bij het Crisiscentrum. Het Crisiscentrum is altijd bereikbaar, aan de deur of per telefoon. Als het nodig is, kunnen mensen kortdurend worden opgenomen. Het Crisiscentrum is een samenwerking tussen de Zorgservice van de ParnassiaBavogroep (voorheen Bavo Europoort) en het CVD. In het Crisiscentrum is ook het Meldpunt gevestigd. Het idee achter het Meldpunt is: één nummer voor iedereen die in een sociale of psychische crisissituatie verkeert. Het Meldpunt wordt 24 uur per dag bemand. De 24-uurs bereikbaarheid van het Crisiscentrum is in 2009 door uiteenlopende instellingen gebruikt. Het Crisiscentrum wordt regelmatig ingeschakeld door de spoedeisende hulppost van ziekenhuizen zoals het Erasmus MC en het Sint Franciscus Gasthuis. Ook vervult het Crisiscentrum een overloopfunctie voor de jeugdhulpverlening op het moment dat er geen plaatsing in de crisisopvang mogelijk is. De grootste groep cliënten komt echter niet via een verwijzing bij het Crisiscentrum, maar meldt zichzelf aan. Het Crisiscentrum en het Meldpunt zijn in 2009 een groot succes gebleken. De combinatie van psychiatrische en psychosociale hulpverlening in een crisiscentrum is uniek in Nederland. In totaal hebben er 2.032 meldingen plaatsgevonden. De Crisisdienst heeft in 2009 111 cliëntsystemen kunnen afsluiten en heeft in totaal 87 nieuwe cliëntsystemen gerealiseerd. Er werden gedurende het jaar 834 gesprekken gevoerd. Vors de bereikbaarheidsdienst lagen de aantallen op 66 afgesloten en 61 nieuwe systemen terwijl er 268 gesprekken werden gevoerd. Het Crisiscentrum beschikte in 2009 over 6 bedden voor crisisopvang. De bezettingsgraad lag gemiddeld op 94%. CVD Steunpunt Vluchtelingen De doelgroep van CVD Steunpunt Vluchtelingen is veranderd vanwege het generaal pardon. Het Steunpunt biedt hulp aan vluchtelingen met een status. De nadruk op juridische hulp en ondersteuning bij de asielprocedure is veranderd in een nadruk op praktische hulp, met name op financieel gebied. Er is aandacht voor de verschillende leefgebieden van cliënten en er wordt in het kader van participeren gewerkt aan het zo snel mogelijk aansluiting vinden bij voorzieningen in de eigen wijk. Het aantal actuele dossiers was in 2009 gemiddeld zo‟n 1.150 per kwartaal. In totaal kwamen er in 2009 177 nieuwe dossiers bij.

16

Het Generaal Pardonloket is open gebleven tot 31 december 2009, om de laatste pardonnisten verder te ondersteunen in het vinden van werk en huisvesting en om hen wegwijs te maken in het Rotterdamse. Het Generaal Pardonloket in Rotterdam is een groot succes geworden omdat er een keten is opgezet waarin verschillende organisaties en disciplines participeren, zoals SoZaWe, woningbouwcorporaties en het CVD. In 2009 werden in totaal 226 cliëntsystemen geholpen. In 2010 start de gemeente Rotterdam met een loket voor vluchtelingen, gebaseerd op het Generaal Pardonloket. Dit loket is gericht op de hulp rond werk en inkomen. Bij (psycho)sociale problemen kan het loket de vluchteling doorverwijzen naar CVD Steunpunt Vluchtelingen.

MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN INTRAMURALE VOORZIENINGEN In 2009 zijn er vervolgstappen gezet in het gemeentelijke beleid op het gebied van de Maatschappelijke Opvang. Zo is onder meer als doel geformuleerd om een dakloze binnen een half jaar vanuit de nachtopvang toe te leiden naar residentiële woonvoorziening. Het CVD heeft op twee plekken in de stad in totaal 70 bedden voor de nachtopvang van dak- en thuislozen. CVD Havenzicht is gevestigd op de noordoever, CVD de Hille op de zuidoever. CVD Havenzicht heeft ook een verpleegafdeling met 15 bedden. Overdag heeft CVD de Hille een dagopvang, waar dak- en thuislozen terecht kunnen voor een kopje koffie, maaltijden en sociale contacten. Ze kunnen er ook hun kleding wassen en douchen. Een hoogtepunt in 2009 was de dag van de maatschappelijke opvang op 27 juni. Alle opvangvoorzieningen en sociale pensions hebben hieraan meegewerkt. De voorzieningen Havenzicht en de Schuilplaats kregen bezoek van wethouder Kriens, terwijl ook deelgemeentelijke portefeuillehouders en het ambtelijk apparaat locaties bezochten. Er kwamen tijdens de dag vele positieve reacties van de omwonende bewoners. CVD Havenzicht biedt onderdak aan maximaal 42 personen. Sinds de sloop van het oude pand van Havenzicht in 2007, maakt men gebruik van een tijdelijk onderkomen. In afwachting van de oplevering van de nieuwbouw maakt het team van CVD Havenzicht veranderingen door en is het beleid aangepast. De strikte scheiding tussen de verpleegbedden en de nachtopvang verdwijnt langzaam, vanuit het idee ‟57 bedden, 2 disciplines, 1 doel‟. Zo kunnen de begeleiders van de nachtopvang ook patiënten maatschappelijk ondersteunen en is er, vanuit de verpleegafdeling, meer oog voor somatische problematiek onder bezoekers van de nachtopvang. Hierdoor worden medewerkers beter ingezet op hun competenties en ontstaat de mogelijkheid om juist voor patiënten grote winst te boeken op gebied van doorstroom vanuit een opname naar vervolghuisvesting. Het aantal unieke passanten schommelde in 2009 per kwartaal tussen de 122 en 145 personen, waarmee een gemiddelde bezettingsgraad van 96,5% werd gerealiseerd. Er is in 2009 veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van de nieuwbouw. Medio 2009 werd de e bouwvergunning 2 fase verleend. Voortschrijdend inzicht (mede te danken aan de uitvoering van het Plan van Aanpak MO en de wijze waarop de cliënten in tijdelijk Havenzicht zijn gehuisvest) alsmede de gewijzigde financiële omstandigheden van het CVD maakten echter een wijziging van het ingediende bouwplan noodzakelijk. Dat leidde tot een ongewenste maar tegelijkertijd onontkoombare vertraging in het bouwproces, waardoor de start van de nieuwbouw niet in 2009 kon worden gerealiseerd maar is doorgeschoven naar 2010. Tijdelijk Havenzicht mocht zich in 2009 op verschillende momenten verheugen in de belangstelling van bestuurders.Zo heeft men de burgemeester een aantal keren op bezoek gehad evenals minister Klink. Staatssecretaris Bussemaker tenslotte reikte namens het pensioenfonds PGGM het Zilveren Hart uit voor de beste zorgafdeling van Nederland.

17

Daarbij is het CVD er in geslaagd om een ernstig knelpunt ten aanzien van de indicatiestelling van de cliënten die op de verpleegafdeling terechtkomen op de politieke agenda gezet te krijgen. Op uitnodiging van beide bewindslieden is er in 2009 gewerkt aan het ontwikkelen van een AWBZ maatwerkpakket dat is toegesneden op de specifieke clientèle. Begin 2010 zal dit pakket aan de bewindslieden worden voorgelegd. Tenslotte is voor Havenzicht in 2009 een beheerconvenant ondertekend. Dat gebeurde in de raadszaal van de deelgemeente Kralingen-Crooswijk in aanwezigheid van alle betrokken partijen. De bezettingsgraad van de nachtopvang Havenzicht lag in 2009 gemiddeld op 96,5%, die van de verpleegafdeling 93%. Het aantal overnachtingen bedroeg in de nachtopvang in totaal 14.816. Op de verpleegafdeling werden door het jaar heen in totaal 85 cliënten verpleegd. Daarvan werden 26 cliënten meerdere malen opgenomen. CVD de Hille is in 2009 goed bezet geweest, ook nadat de gemeente met de toepassing van de zogeheten „inkomensladder‟ nieuw beleid introduceerde. De toepassing van die ladder en vooral de snelle invoering daarvan leidden tot onrust bij de bezoekers en in eerste instantie tot een terugloop van het gebruik van maaltijden en nachtopvang. In de loop van het jaar is dit weer aangetrokken. Er kwamen in 2009 in totaal 146 unieke personen in de nachtopvang de Hille, terwijl de gemiddelde bezettingsgraad 96% bedroeg. Sociale Pensions Het CVD beschikt over vier sociale pensions. CVD de Nok en CVD de Schuilplaats hebben beide plaats voor circa 30 bewoners. CVD de Heemraad biedt aan 23 mensen onderdak en bij CVD de Zon kunnen in beginsel 39 personen terecht. Elk pension heeft zijn eigen doelgroep. Zo biedt de Heemraad vooral onderdak aan bewoners met een psychiatrische problematiek, terwijl de Zon vooral alcoholverslaafden opvangt. De bezettingsgraad van de sociale pensions was in 2009 goed. In 2009 is de samenwerking tussen de vier pensions verder versterkt. De werkprocessen en de administraties zijn op elkaar afgestemd. Zo zijn alle sociale pensions volgens het 8-fasenmodel gaan werken. Volgens deze werkwijze heeft de begeleiding aandacht voor verschillende levensgebieden. In 2010 zal het 8-fasenmodel geïmplementeerd worden in het registratiesysteem, waardoor een betere inhoudelijke verantwoording mogelijk wordt. In CVD de Heemraad is in 2009 het initiatief genomen tot een structurele aanpak van het activiteitenprogramma voor de bewoners. Dankzij de samenwerking kon deze beleidslijn ook in de andere pensions geïntroduceerd worden. En voor 2010 zal er een jaarplan „Activiteiten‟ worden opgesteld. Eveneens vermeldenswaard is de in 2009 gerealiseerde pilot „maatschappelijke stages bij sociale pensions van het CVD‟. Het betrof daarbij een aantal stages in de Heemraad. De stages waren zeer succesvol, zodat is besloten dit type maatschappelijke stages binnen het CVD te continueren. Gezamenlijk hebben de pensions zich voorbereid op een nieuwe financieringssystematiek: met ingang van 2010 zullen zorgzwaartepakketten doorslaggevend zijn voor de toekenning van AWBZmiddelen. De doelgroep van CVD de Heemraad bestaat uit dak- en thuislozen met zwaardere, chronische psychiatrische problemen, al dan niet in combinatie met een verslaving. De psychiatrische problematiek van bewoners van de Heemraad vraagt van de medewerkers een bijzondere expertise. Daarom is in 2009 gewerkt aan deskundigheidsbevordering op het gebied van psychiatrische ziektebeelden.

18

Voor de doelgroep van de Heemraad is een goede samenwerking met de GGZ van groot belang. In 2009 is er een slag gemaakt in het formaliseren van de individuele contacten tussen begeleiders en behandelaars. De bezettingsgraad in de Heemraad lag gemiddeld op 98,5%. De gemiddelde verblijfsduur van de cliënten bedraagt ruim 2 jaar. Tot de doelgroep van CVD de Nok behoren daklozen met een psychiatrische aandoening in combinatie met een lichte verslaving. Door de tijdelijke verhuizing, die noodzakelijk was in verband de renovatie van het gebouw aan de Bergweg, heeft CVD de Nok in 2009 enige met leegstand te kampen gehad. Aan het eind van het jaar waren alle bedden weer bezet. Veel bewoners hebben financiële problemen. Daarom zijn ze per 1 oktober 2009 allemaal ingeschreven bij de Kredietbank Rotterdam (KBR). Deze route is echter zeker niet eenvoudig, omdat de bewoners dikwijls niet aan de gestelde eisen kunnen voldoen. Het aantal bewoners van de Nok groeide in 2009 van 26 in het eerste kwartaal tot 30 in het laatste kwartaal. Gemiddeld verblijven de bewoners een kleine 4 jaar in dit pension. Dak- en thuislozen met een chronische psychiatrische stoornis vinden onderdak in CVD de Schuilplaats. De meeste bewoners hebben ook een verslavingsprobleem De laatste verbouwingswerkzaamheden zijn in 2009 afgerond. Hoewel deze werkzaamheden onrust opleverden voor medewerkers en bewoners, hebben zij het goed doorstaan. Op 5 maart 2009 werd de aanbouw officieel geopend door de voorzitter en portefeuillehouder van de deelgemeente. Na de drukke periode begonnen de bewoners zich snel weer thuis te voelen, waardoor ook de ontvankelijkheid voor begeleiding werd vergroot. De herinrichting van de tuin is uitgevoerd met inzet van bewoners en krachten van CVD Home Sweet Home. Het aantal cliënten in de Schuilplaats bedroeg eind vorig jaar 30. Gedurende het jaar heeft een uitstroom van in totaal 13 cliënten plaatsgevonden. Daarvan konden slechts 2 cliënten (semi)zelfstandig gaan wonen. Daarnaast kwamen er onder meer 5 cliënten terecht in een psychiatrische kliniek, zijn er 2 clienten met onbekende bestemming vertrokken en stroomden 3 cliënten door naar een andere voorziening van het CVD.. In CVD de Zon wonen dak- en thuisloze mannen ouder dan 40 jaar met een alcoholverslaving. Soms gaat die samen met psychiatrische problemen. Ook vangt CVD de Zon mannen op die bij een huisuitzetting dakloos dreigen worden, of in een illegaal pension terecht kunnen komen. De Zon kan maximaal aan 39 bewoners onderdak bieden. Bewoners werken in de Zon aan hun problematiek, maar de verslaving wordt niet bestreden. Er wordt mee omgegaan. Gebruik van alcohol is daarom binnen het pension niet perse verboden. In de begeleiding wordt wel nadrukkelijk aandacht besteed aan de (zelf)regulering van het drankgebruik. Een belangrijk punt van zorg is het steeds dreigende, sociale isolement van alcoholverslaafden. Het functioneren van de cliënt in zijn sociale omgeving is daarom voor de begeleiding een belangrijk thema. Het pand van CVD de Zon voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd. Omdat de nieuwbouw nog op zich laat wachten is er in 2009 gezocht naar tussenoplossingen, zoals lege hotels of bejaardentehuizen. Er is helaas geen geschikte locatie gevonden. Als gevolg van de situatie van het pand is met de gemeente overeengekomen in het pand minder personen te huisvesten dan gezien de ruimte mogelijk zou zijn. In 2009 verbleven er gemiddeld 26 cliënten in deze voorziening. Ketenpartners Het CVD kent interne en externe ketenpartners. In het strategisch meerjarenplan wordt het uitnutten van de mogelijkheden die de interne keten biedt als belangrijke ambitie geformuleerd. Daarin zijn in 2009 verschillende stappen in de aanloop naar 2010 en volgende jaren. Zo zal in 2010 in de sociale pensions het project „CVD als goede

19

buur‟ van start gaan. Het project is erop gericht meer vrijwilligers te werven en hun rol in de pensions te versterken. Daarnaast is in 2009 nauw samengewerkt met externe partners. Voor de verzorging van de gebruikers van de verpleegbedden is samengewerkt met de stichting Humanitas. Een verpleeghuisarts van de stichting behandelt ook CVD-cliënten. Het ACT-MO team van Bavo Europoort, Delta Psychiatrisch Centrum en andere GGZ-instellingen begeleiden een aantal bezoekers van de dag- en nachtopvang en de sociale pensions. In 2009 zijn de eerste stappen gezet om een poli vanuit Delta binnen een sociaal pension op te zetten. CVD de Zon heeft een intensief samenwerkingsverband met de thuiszorg: vier vaste medewerksters van de thuiszorg werken elk acht uur per week in het sociaal pension. Bij de vaststelling van AWBZ-indicaties wordt eveneens intensief samengewerkt met externe partners. Zo wordt een verblijfsindicatie voor de sociale pensions afgegeven nadat door een instantie in de psychiatrische zorg of de verslavingszorg een diagnose is gesteld. Tenslotte blijven goede contacten met de buurt voor het functioneren van de CVD-voorzieningen van groot belang. Daaraan wordt onder meer vorm gegeven door het instellen van beheerscommissies en klankbordgroepen, bestaande uit buurtbewoners, het CVD, bewoners van de voorzieningen, de politie, de deelgemeente en soms ook andere instellingen uit de buurt. Ook worden buurtbewoners geïnformeerd over en uitgenodigd bij belangrijke gebeurtenissen in de voorzieningen, zoals de opening van de aanbouw van de Schuilplaats en de jaarlijkse Dag van de Maatschappelijke Opvang, die in 2009 zelfs het thema „Samen buren‟ had. Bewoners van enkele pensions vormden in 2009 een veegploeg. Ze ruimden samen straatvuil op. De veegploegen worden gezien als een aanwinst voor de buurt. Als er ondanks al die inspanningen toch klachten binnenkomen uit de buurt, zorgen CVD-medewerkers voor een snelle en passende reactie.

EXTRAMURALE VOORZIENINGEN Een extramurale voorziening is bedoeld voor mensen die met moeite of niet (helemaal) zelfstandig kunnen wonen. Het gaat dan om voormalig dak- en thuislozen, maar ook om gezinnen met kinderen en mensen met een psychiatrische achtergrond. Om dak- en thuislozen te ondersteunen in het zelfstandig leren wonen heeft het CVD de woonladder ingericht. Een (ex) dak- of thuisloze kan hier vanuit de opvang instromen om eerst te wennen aan wonen en vervolgens steeds zelfstandiger worden. Mensen worden in ongeveer twee jaar tijd intensief begeleid om uiteindelijk -al dan niet met begeleiding- op zichzelf te gaan wonen. De CVD woonladder heeft vier fasen, waarin de cliënten leren hun financiën op orde te brengen en te houden, om te gaan met hun verslaving en in hun levensonderhoud te voorzien. Daarbij leren ze op zichzelf te wonen zonder te vereenzamen, schulden op te bouwen of in de criminaliteit te belanden. Eerste fase: Wennen aan wonen In de eerste fase krijgt de bewoner nog 24-uurs begeleiding. In deze fase wordt duidelijk wat het beste vervolgtraject zou zijn. De tweede fase is begeleid wonen in een voorziening of in een satellietwoning die wordt begeleid vanuit de moedervoorziening. De derde fase is zelfstandig wonen met ambulante begeleiding. De woonbegeleider komt dan ongeveer eens per week langs om te helpen met wat zich voordoet. In de laatste fase verhuist men naar een reguliere woonruimte die op naam van de bewoner staat. In 2009 is er binnen Extramuraal Wonen een transitieprogramma gestart voor 2 jaar. In dit programma wordt gewerkt met de presentietheorie. Verschillende doelgroepen binnen Extramuraal Wonen worden door twee teams die geschoold zijn in deze theorie begeleid. Onder meer gezinnen en mensen met een psychiatrische achtergrond vallen onder de doelgroep.

20

Voor dak- en thuislozen met een verslaving die moeite hebben om een sociaal netwerk in stand te houden kent het CVD doorstroompension ‘s Gravenhof. In 2009 zat het pension gedurende 3 kwartalen vol; in het derde kwartaal zaten er gemiddeld 13 personen. In totaal stroomden in 2009 17 cliënten uit. De doelgroep van CVD ‟s Gravenhof wordt steeds zwaarder. Er komen in verhouding steeds meer cliënten met verslavingsproblematiek en persoonlijkheidsstoornissen. Het verkrijgen van indicaties verloopt niet altijd eenvoudig. Begin 2009 is nader onderzoek gedaan naar de cliënten die gebruik maken van CVD ‟s Gravenhof. Op basis van deze analyse zijn de werkwijze en de samenstelling van het team gewijzigd. Wie individuele begeleiding nodig heeft, kan terecht bij CVD Mackay. Het woonproject is vooral bedoeld voor mannen en vrouwen met een zwaardere psychiatrische problematiek, die niet kunnen gedijen in een sociale woonvorm zoals CVD ‟s Gravenhof. In deze voorziening kunnen 18 mensen wonen. Elke bewoner heeft een eigen kamer met keuken en sanitair. Daarnaast zijn er 10 plaatsen beschikbaar voor een meer langdurig verblijf, vooral gericht op mensen met zware psychiatrische problemen die niet zelfstandig kunnen wonen. Voor deze groep is een verblijf voor onbeperkte tijd mogelijk. In 2009 was een verbouwing in het pand noodzakelijk na de ontploffing van een boiler die geen persoonlijke maar wel materiele schade tot gevolg had. Ook is gestart met het opknappen van de kamers. Het pand voldoet hierdoor beter aan de eisen van de tijd. Door het opknappen van de kamers is de doorstroming wel vertraagd. Eén van de vernieuwingen die in 2009 hebben plaatsgevonden is de activiteitenruimte van CVD Mackay. Hierin worden trainingen gegeven en er is ook plaats voor spelletjes of creatieve activiteiten. Om bewoners meer structuur te laten ervaren en hen te laten wennen aan een dagritme als voorbereiding op werkzaamheden buiten de voorziening, wordt de activiteitenruimte ook gebruikt voor een dagopening. De voorziening was in 2009 continue geheel gevuld (er kunnen 10 cliënten wonen). In totaal verbleven er 13 unieke cliënten. De uitgestroomde cliënten vertrokken naar een andere, voor hen meer passende voorziening (eenmaal binnen het CVD en tweemaal daarbuiten). Tweede fase: Wonen Werken Leven Na de eerste fase heeft een ex-dakloze wat meer structuur in zijn dagelijks leven. Sommigen kunnen na fase 1 meteen door naar fase 3, anderen doorlopen eerst fase 2: werken aan doorstroom. In deze woonvoorziening is niet meer continu een begeleider aanwezig. Dat betekent dat de bewoners zelf, samen met de medebewoners, verantwoordelijk zijn voor de huishoudelijke taken. Het verblijf in dit woonproject duurt maximaal een jaar. Het aanbod van tweede fase voorzieningen is dan ook divers en gericht op verschillende doelgroepen. Wie na een half jaar in de ‟s Gravenhof meer tijd nodig heeft om verder te kunnen komen, vindt in CVD Wonen Werken Leven (WWL) ongeveer dezelfde begeleidingsprocessen. WWL heeft 8 plaatsen. De bezetting schommelde in 2009 tussen de 6 en 8 personen. Het doel van deze voorziening is: kijken hoever de bewoner in zijn ontwikkeling kan komen en welke ondersteuning er nodig is om hem verder naar een zelfstandiger woonsituatie te laten doorstromen. Het is ook mogelijk om een woonsituatie met begeleiding te zoeken, waar de bewoner de ondersteuning krijgt die hij nodig heeft. Binnen WWL zijn er ook een aantal woningen waar woonbegeleiding wordt gegeven. Cliënten die al wel goed zelfstandig kunnen wonen, maar nog behoefte hebben aan de terugvalmogelijkheid naar WWL kunnen hier verblijven. WWL functioneert dan als moedervoorziening. In de directe omgeving zijn er twee aanleunwoningen die plaats bieden aan vier cliënten. In 2009 zijn de woningen opgeknapt. Hoewel dit positief werd ontvangen door bewoners, zijn er door het opknappen woningen te lang leeg blijven staan. Hierdoor is de doorstroming naar WWL helaas tijdelijk vertraagd geweest. In het pand aan de Henegouwerlaan wonen negen bewoners met psychiatrische en verslavingsproblematiek zelfstandig. Ze ontvangen begeleiding vanuit WWL.

21

Bewoners hebben een eigen kamer, maar delen de keuken, de douche en de woonkamer. In deze combinatie van wonen in een groep met de mogelijkheid je terug te trekken komen vooral mensen die moeite hebben om een sociaal netwerk in stand te houden en die vlug vereenzamen goed tot hun recht. Ook bij CVD Henegouwerlaan zijn in 2009 kamers opgeknapt. Het gevolg heirvan is geweest dat de bezettingsgraad gemiddeld op slechts 70% lag. CVD Sleephelling is een nieuw project binnen het CVD. Het pand is in 2009 geheel gerenoveerd. Er komen maximaal 16 mannen van 23 jaar en ouder in het pand te wonen. Het CVD bereidt hen voor op zelfstandig wonen in de nabije toekomst. Ze wonen in het pand in kleine, zelfstandige woonunits en delen de sanitaire voorzieningen en soms de keuken. In het pand is acht uur begeleiding per dag aanwezig. Bewoners kunnen maximaal twee jaar in CVD Sleephelling wonen. In september 2009 zijn de eerste bewoners geplaatst. Op 23 december 2009 is het pand officieel geopend. Daarbij stond de kennismaking met de buurt centraal. De woonvoorziening CVD Sandelingenplein is bedoeld voor mensen die al veel zelfstandigheid aan kunnen. Hun problematiek is duidelijk en kan binnen het jaar worden gestabiliseerd of opgelost. CVD Sandelingenplein richt zich speciaal op 40-plussers die geen verslaving hebben en geen overlast veroorzaken voor hun omgeving. Zij stromen na een jaar bijna altijd door naar een reguliere woning. CVD Sandelingenplein heeft 11 plekken beschikbaar. In 2009 was de gemiddelde bezettingsgraad 98%, terwijl de gemiddelde verblijfsduur ruim 1,5 jaar was. In 2009 bestond het plan om de bewoners van CVD Talingstraat -dat een andere bestemming krijgt- over te plaatsen naar het Sandelingenplein. Dit zou een uitbreiding betekenen voor CVD Sandelingenplein. Na onderhandelingen met woningcorporatie Woonstad bleek dit echter niet gerealiseerd te kunnen worden. Derde fase: Zelfstandig (begeleid) wonen Als een cliënt er klaar voor is , kan hij doorstromen naar een (Z)onderdak woning. Deze zelfstandige woningen zijn meestal geschikt voor twee personen. CVD zoekt, mocht dat nodig zijn, naar geschikte medebewoners. Eén keer in de week komt er een woonbegeleider langs. De begeleiding is erop gericht om een duidelijk toekomstperspectief voor de bewoner te scheppen en hem te ondersteunen bij het opbouwen van een sociaal netwerk, het versterken van sociale vaardigheden en het duidelijkheid scheppen in de financiële administratie. Naast de bezoeken van de begeleider kan altijd hulp ingeroepen worden bij problemen. De bewoner is ook altijd welkom bij de voorzieningen van CVD Extramuraal Wonen om bijvoorbeeld zijn budget te laten beheren of gewoon voor een praatje. Per ultimo 2009 werden 159 personen begeleid (waarvan 3 met nazorg). Vierde fase: Zelfstandig wonen Wanneer alles goed gaat, is het mogelijk om door te stromen naar een reguliere woning. In deze vierde fase heeft de bewoner nog een jaar lang recht op nazorg. Dit is een lichte vorm van begeleiding waar op teruggevallen kan worden bij problemen. In de nazorgfase heeft de begeleider twee keer per maand contact met de cliënt. Wonen voor (één ouder)gezinnen Gezinnen worden ondergebracht in CVD Korenaar. Er wordt van de ouders verwacht dat ze op termijn weer zelfstandig regulier kunnen wonen en gemotiveerd zijn om daaraan te werken. Er wordt daarbij gekeken naar de problemen van de ouder, maar ook naar het functioneren van het hele gezin. Gezinnen kunnen maximaal een half jaar terecht in CVD Korenaar. Er zijn 15 units van maximaal 4 personen per unit beschikbaar voor de opvang. In 2009 werden er in totaal 20 gezinnen opgevangen. In totaal 9 gezinnen stroomden uit, waarvan 8 naar zelfstandige woonruimte. Wie een halfjaar in CVD Korenaar heeft gewoond en nog niet klaar is voor zelfstandig wonen, kan terecht bij CVD Abtsweg. Deze voorziening is met name bedoeld voor vrouwen met kinderen. Er kunnen 15 gezinnen terecht. De panden van CVD Abtsweg zullen in de toekomst gesloopt worden.

22

Daarom wordt in overleg met de betrokken woningcorporatie en de gemeente gekeken naar mogelijkheden om een nieuwe locatie in Overschie te betrekken. In 2010 zal hierover meer duidelijk worden. In 2009 is het pand CVD Talingstraat, dat voorheen bewoond werd door alleenstaande exdaklozen, opgeknapt voor de huisvesting van vrouwen met kinderen. In de loop van 2009 zijn bijna alle vroegere bewoners verhuisd naar andere voorzieningen. Mede daardoor daalde de bezettingsgraad naar gemiddeld 44%. Inmiddels wonen 10 gezinnen in CVD Talingstraat. Er is een groeiende aandacht voor de problematiek van dakloze gezinnen. Om deze groep de juiste aandacht te kunnen geven wordt er in 2010 gestart met een Traject Toewijzingscommissie die speciaal gericht is op gezinnen. In 2009 zijn de beleidsbepalingen voor deze TTC in samenwerking met de verschillende betrokken instanties uitgewerkt. Er is behoefte aan meer huisvesting voor deze doelgroep. Het CVD is in dat kader betrokken bij het onderzoek naar de mogelijkheid om de opvangvoorzieningen uit te breiden met 10 woningen voor langdurig begeleid wonen voor gezinnen. In 2010 moet hieromtrent duidelijkheid komen. CVD Activa Noord is bedoeld voor inwoners van Rotterdam Noord met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking en psychische of psychiatrische problemen, die begeleiding nodig hebben. Mensen krijgen thuis hulp bij alledaagse zaken met als doel de zelfredzaamheid te vergroten. Zo helpt CVD Activa bij het (opnieuw) aanwennen van een vast dagritme, bij het zoeken naar een dagbesteding en bij het op orde brengen en bijhouden van hun financiën en administratie. En stimuleert de mensen om (vrijwilligers)werk te gaan doen of op een andere manier actief te zijn. Activa Noord werkt sinds 2008 samen met CVD Korenaar en CVD Abtsweg aan het project Zorgvernieuwing. Dit is een onderdeel van het Transitieprogramma in de langdurige Zorg, een door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gesubsidieerd programma. In 2009 is er bij Activa Noord veel gedaan aan het opleiden en ontwikkelen van expertise in de presentietheorie. Alle teamleden volgen trainingen op dit gebied. Ook exposure – het zich onderdompelen in de wereld waarin de medewerker zijn taken verricht – vormt een onderdeel van het programma. Inhoudelijk is gewerkt aan het ontwikkelen van alternatieven voor de rapportage en begeleidingsplannen. Een voorstel voor een pilot met een alternatieve rapportage is eind 2009 bij het Zorgkantoor ingediend. Jongeren CVD Jongeren biedt huisvesting in combinatie met begeleiding voor jongeren tussen 18 en 23 jaar. De begeleiding is gericht op scholing, werk en zelfredzaamheid. Het CVD beschikte in 2009 over zo‟n 50 woningen verspreid over de hele stad. Jongeren wonen met z‟n tweeën in een woning. Naast deze woningen waren er begin 2009 vier grootschalige panden met ieder een eigen karakter en mate van zelfstandigheid. In de loop van 2009 is dit aantal verder uitgebreid tot 70. DE toegevoegde woningen zijn bestemd voor moeders met een kind. De verwachting is dat hier in 2010 nog eens 25 woningen bij komen. Voor alle voorzieningen geldt dat de huurovereenkomst of gebruikersovereenkomst is gekoppeld aan een begeleidingsovereenkomst. Wanneer de jongere bijvoorbeeld stopt met een opleiding die in zijn begeleidingsovereenkomst staat, dan kan dat betekenen dat hij ook zijn huisvesting verliest In 2009 is nazorg een verplicht onderdeel geworden van de begeleiding aan de jongeren. Dit om terugval van de jongeren in oud gedrag te voorkomen en onze jongeren nog beter op weg te kunnen helpen Binnen CVD Jongeren is Foyer Henegouwerlaan de woonvoorziening met de meest intensieve begeleiding. Er is 24 uur per dag begeleiding of toezicht. Er wonen jongeren met lichte, middenzware en zware problematiek, in de verhouding 20–60–20. Een groot deel van de jongeren heeft al veel meegemaakt. Men is in de opvoeding niet gestimuleerd om zichzelf te ontplooien. De meeste jongeren die bij het CVD binnen komen zijn laag opgeleid of gaan helemaal niet meer naar school. In CVD Foyer Henegouwerlaan wonen 32 jongeren samen op vijf woonlagen. Foyer Henegouwerlaan werkt samen met ROC‟s.

23

Wanneer de jongeren uitstromen, volgen ze een opleiding, of zijn ze aan het werk en weten hun baan te behouden. Voor de eventuele schulden is een afbetalingsregeling getroffen en er is gewerkt aan de sociale vaardigheden. Het is de bedoeling om een groot deel van deze doelen binnen een jaar te bereiken. Als dit niet lukt, is een verlenging van een half jaar tot twee maal toe mogelijk. De sfeer in CVD ’t Klooster is vergelijkbaar met een groot studentenhuis. Het is een oud klooster met 32 kamers voor jongeren uit Zuid. De jongeren studeren of hebben een baan. Iedere werkdag tussen 16.00 uur en 19.00 uur is er begeleiding aanwezig. Er is een centrale ruimte waar bewoners elkaar ‟s avonds kunnen ontmoeten. Ook kan er gebruik gemaakt worden van computer en internet. Het Oude Emmahuis in de deelgemeente Noord is vooral bedoeld voor jongeren die al een opleiding volgen en eventueel een bijbaantje hebben. Deze jongeren zijn vaak door omstandigheden buiten henzelf in de problemen gekomen en dakloos geraakt. Jongeren kunnen in het Oude Emmahuis een kleine woning van woningbouwcorporatie PWS huren. Begin 2009 waren er 33 woningen beschikbaar voor begeleid wonen vanuit het CVD. Dit aantal is in de loop van 2009 uitgebreid naar 45. De jongeren krijgen ambulante woonbegeleiding en kunnen elke werkdag tussen 16.00 uur en 19.00 uur gebruik maken van het inloopspreekuur. In de centrale ontmoetingsruimte is er gelegenheid om samen te recreëren of activiteiten te ondernemen. CVD Oude Emmahuis werkt samen met ROC‟s. Het Oude Emmahuis is de laatste sport op de woonladder van CVD Jongeren. Jongeren uit de andere voorzieningen waarvan de indruk bestaat dat ze het nog niet volledig zelfstandig zullen redden, kunnen hier de laatste stap naar zelfstandigheid zetten. Opvang jonge moeders en hun kinderen So What aan de Mathenesserlaan is een pand waar 12 jonge moeders een plek vinden. De begeleiding richt zich op zelfredzaamheid en opvoedingsondersteuning. De begeleiding die zich, net als bij alle andere jongeren, richt op scholing, werk en inkomen, is speciaal toegesneden op hun situatie als jonge moeders. Het doel is dat de jonge moeders in ieder geval een startkwalificatie behalen. Daarnaast wordt er aandacht geschonken aan de opvoeding van en verantwoordelijkheid voor het kind of de kinderen. Ook in CVD So What is er elke dag inloop voor vragen tussen 16.00 uur en 19.00 uur. Omdat het gebouw in de huidige situatie niet geschikt is voor de opvang van jonge moeders -de kamers zijn klein en voorzieningen moeten gedeeld worden- zijn de bewoners in 2009 verhuisd naar de nieuwe locatie CVD Hoppesteyn, dat is gevestigd in een voormalige seniorenflat. In 2009 is een deel van dit pand door woningbouwcorporatie Com.wonen omgebouwd van ouderenzorgcomplex tot tienermoederonderkomen. In totaal zijn er 91 woningen in het complex. 45 van deze woningen zijn bestemd voor de opvang van jonge moeders, de rest is voor zogenaamde „reguliere huur‟. In eerste instantie werd er vanuit gegaan dat de plaatsen in CVD So What zouden vervallen. De gemeente heeft echter aangegeven dat de opvang van jonge moeders prioriteit heeft. Er wordt daarom met alle betrokken partijen gestreefd naar een renovatie van het pand in 2010 met het doel om opnieuw plaats te gaan bieden aan jonge moeders. Deze ontwikkelingen leiden ertoe dat het aantal plaatsen voor jonge moeders binnen het CVD in 2010 kan gaan verdubbelen. In 2009 is er al gestart met het ontwikkelen van een pedagogisch beleidskader waarin de begeleiding van jonge moeders en hun kinderen centraal staat. CVD 18+ Woningen Naast de grootschalige panden beheert CVD Jongeren zo‟n 42 eensgezinswoningen, verspreid over Rotterdam. Deze woningen zijn gemeubileerd en worden verhuurd aan 2 jongeren per woning. De jongeren betalen huur aan het CVD. De jongeren worden door een vaste begeleider naar onderwijs, werk en instanties geleid.

24

Een deel van de woningen is gereserveerd voor Antilliaanse jongeren. Het imago van deze doelgroep is negatief, waardoor ze moeilijker toegang hebben tot inkomen, werk en huisvesting. Tenslotte is in 2009 in samenwerking met woningcorporatie Woonbron, jongeren en creatieve mensen uit verschillende sectoren gewerkt aan een nieuwe vorm van jongerenhuisvesting. Het Ontwikkellab Rochussenstraat in de Rotterdamse wijk het Nieuwe Westen biedt kansen op het gebied van wonen, leren, werken, vrije tijd en zorg. De bedoeling is dat er in een verhouding van rond de 50/50% jongeren gaan verblijven die wel enige begeleiding nodig hebben en jonge mensen die volledig zelfredzaam zijn. De begeleiding is gericht op het uiteindelijk zelfstandig wonen, voorkomen van uitval op school en het verwerven van een startkwalificatie of een baan. Uitgangspunt is dat alle jongeren er tijdelijk wonen en dat zij een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de buurt. Dat kan op veel manieren, maar de bedrijfsruimte (circa 300 m2) is daarin de spil. Jongeren wordt de kans geboden om hun eigen onderneming op te starten. Naast een voorziening voor jongeren, zal het Ontwikkellab ook een (huiskamer)functie voor de buurt gaan vervullen. Het Ontwikkellab is de laatste stap naar zelfstandigheid (en zelfredzaamheid). Naar verwachting kan in de loop van 2010 besluitvorming over het projectplan plaatsvinden. Deskundigheidsbevordering In 2008 en 2009 heeft CVD Jongeren geparticipeerd in het project „Houvast‟ van de Academische Werkplaats OxO, waarin onderzoek gedaan wordt naar succesvolle interventies voor dakloze jongeren. Binnen Houvast wordt een interventie ontwikkeld die de zelfredzaamheid en zelfstandigheid van dakloze jongeren vergroot en hun kwaliteit van leven verbetert. Inzet van de interventie is de (re)integratie van dakloze jongeren in de samenleving. Het bieden van houvast is daarbij essentieel: jongeren moeten er (weer) bij horen, perspectieven ontwikkelen en het gevoel krijgen er te mogen zijn. Voor dit project zijn jongeren van het CVD geïnterviewd. Het resultaat van het onderzoek draagt bij aan de deskundigheidsbevordering van de medewerkers. De omvang van de opvang van jongeren groeit. In het strategisch meerjarenplan dat in 2009 is opgesteld, wordt deze groei als één van de speerpunten aangemerkt. Daarom is er in 2009 geïnvesteerd in het verkennen van het netwerk. Het CVD heeft zich in 2009 in het stedelijk overleg binnen het Jongerenloket, het COJ en de TTCj stevig gepositioneerd. In Rotterdam is Flexus Jeugdplein een belangrijke samenwerkingspartner. Op landelijk niveau is de samenwerking met de stichting Kamers met Kansen Nederland verstevigd. CVD Jongeren heeft in 2009 ook geparticipeerd in Your World, de projectorganisatie van Rotterdam Europese Jongerenhoofdstad.

ARBEIDSACTIVERING Het jaar 2009 is een echt ontwikkeljaar geweest voor CVD Arbeidsactivering. De naam van het cluster is veranderd van Werk & Activering naar Arbeidsactivering en er is een bedrijfsplan opgesteld waarover in oktober 2009 besluitvorming heeft plaatsgevonden. Veranderingen in de markt, zoals het werken met aanbestedingen, prestatieafspraken en hogere kwaliteitseisen vragen om een reactie van het CVD. In 2009 zijn de eerste voorbereidingen getroffen om de professionaliteit van de organisatie te versterken en op een goede manier om te kunnen gaan met deze marktontwikkelingen. Ook een duidelijk profiel helpt daarbij. Daarom is besloten om de werkzaamheden van het CVD te beperken tot cliëntgroepen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, die nog niet bemiddelbaar zijn naar een arbeidsplaats. Er zijn in 2009 diverse initiatieven ondernomen om de interne samenwerking te versterken en het contact met de externe ketenpartners te intensiveren. Verbetering van de interne samenwerking vloeit voort uit de ambities zoals die werden geformuleerd in het strategisch meerjarenplan Op het gebied van de samenwerking met externe ketenpartners hebben de eerste oriënterende gesprekken tussen CVD, Delta en Pameijer plaatsgevonden om te verkennen of er sprake is van toegevoegde waarde in een samenwerking tussen de 3 partijen rond het activeringscentrum Overhage in Hoogvliet.

25

In 2010 zal CVD Arbeidsactivering uitvoering geven aan dagbestedingstrajecten voor de doelgroep van de Maatschappelijke Opvang. De voorbereidingen hiervoor zijn in 2009 gestart; het activiteitenprogramma is vernieuwd en de cliënten zijn actief benaderd om deel te nemen aan een activeringstraject. Een belangrijke marktontwikkeling is de aankondiging van SoZaWe dat de huidige dagloonregeling voor de MO-groep komt te vervallen in 2010 teneinde de vrij te laten bijverdiensten te normaliseren (lees: gelijk te trekken met die van alle andere bijstandsgerechtigden in Rotterdam). Dag Activiteiten Centra Een aantal jaren geleden is gestart met het apart organiseren van de Dag Activiteiten Centra in CVD van Speyk en CVD de Hille. De centra worden goed bezocht. De open inloop is de meest laagdrempelige functie: passanten kunnen komen en gaan voor een praatje of een kopje koffie. Er zijn veel recreatieve activiteiten aangeboden. Daarnaast was er aandacht voor gestructureerde activiteiten, onder andere op DAC Zuid (de Hille) het aanbieden van kookcursussen en computeractiviteiten. Bij DAC Noord (van Speyk) kunnen dak- en thuislozen hun creatieve ei kwijt met het maken van mozaïeken, muurschilderingen en ansichtkaarten. De meeste werken worden gemaakt op de computer, maar ook pottenbakken en schilderen behoren tot de mogelijkheden. Het atelier wordt geregeld ingeschakeld door de gemeente of woningcorporaties voor kunstklussen in de buurt. Op 2 juli 2009 vierde CVD van Speyk het 40 jarige bestaan. Vanaf de middag was er een feestelijk programma met als hoogtepunt een speciale veiling van kunst, gemaakt door dak- en thuislozen die alle bezoeker van CVD van Speyk zijn. Opvang- en activeringscentrum Van Speyk werd in 2009 ruim 46.000 keer bezocht. Wel werd in 2009 daarin een dalende trend zichtbaar. Onderzocht zal worden hoe de dalende bezoekersaantallen in 2010 kunnen worden opgevangen. CVD van Speyk neemt regelmatig opdrachten van externe ketenpartners aan. In opdracht van woningbouwvereniging Com.wonen is bijvoorbeeld gedurende het gehele jaar 2009 door cliënten van Van Speyk de buurt schoongehouden. Samen met leerlingen van lagere school de Fontein zijn schilderingen gemaakt om de schutting van een braakliggend terrein op te fleuren. De schutting is officieel geopend door een vertegenwoordiger van de deelgemeente Noord. CVD de Hille De „activiteitenzolder‟ van CVD de Hille is in 2009 goed bezocht. Het is op deze locatie zowel mogelijk om te recreëren als te activeren. Wat betreft de inloop kende men in 2009 in totaal 329 unieke bezoekers die met elkaar gemiddeld 196 uren per maand in de Hille doorbrachten. Daarnaast is samen met activeringscentrum Van Speyk zorg gedragen voor ruim 100 activeringstrajecten in opdracht van SoZaWe. Ook zijn er diverse activiteiten verricht in het kader van het project Pact op Zuid. Alle activiteiten stonden in het teken van het schoon en leefbaar houden van de wijk. OK Banken De Onbenutte Kwaliteit (OK) Banken Charlois en Centrum werken in directe opdracht van de deelgemeente Charlois en de Centrumraad aan het uitvoeren van activeringstrajecten voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Vanuit de Werkpleinen Herman Dullaertplein en Dynamostraat worden de OK-deelnemers aangemeld. De trajecten zijn gericht op zelfredzaamheid en het voorkomen van maatschappelijk isolement. In een OK-traject wordt een deelnemer actief, vaak in de directe leefomgeving. Vrijwilligerswerk is daarbij door het ervaringsgerichte en laagdrempelige karakter een belangrijk instrument. Het aantreden van nieuwe beleidsadviseurs bij beide deelgemeenten heeft geleid tot een intensiever contact en een grotere betrokkenheid bij de OK-banken. In 2009 zijn in totaal 337 OK-trajecten voor Charlois en 155 trajecten voor de Centrumraad in uitvoering gebracht

26

Arbeidsactivering CVD Home Sweet Home is een traject waar dak- en thuislozen een kans om weer een toekomst op te bouwen door een traject op te zetten waarin begeleid leren en begeleid werken wordt aangeboden. Na aanmelding vindt een uitgebreide intake plaats. Daarna volgt er één dagdeel per week een training sociale vaardigheden. De rest van de week wordt gebruikt voor het opbouwen van werkervaring met verschillende werkzaamheden. Aan het einde van het traject behoort een reguliere betaalde baan tot de mogelijkheden, maar ook het gaan volgen van een vakopleiding kan. De afspraak met SoZaWe om eind 2009 125 intakes en 75 trajectplannen gerealiseerd te hebben is gehaald. Een aantal cliënten volgt zelfs met succes een EVC-procedure om de eerder opgedane ervaring te verzilveren in ervaringscertificaten. Het EVC-project van het CVD en Movisie is in september genomineerd voor de Ginjaar Maas prijs. De prijs werd ook gewonnen! CVD Sandford is een bijzondere meubelwerkplaats waar Rotterdamse dak- en thuislozen tegen een kleine verdienste meubels en complete inrichtingen maken voor thuis, op kantoor of in de tuin. Alle meubels worden in opdracht gemaakt. Daarbij wordt volledig rekening gehouden met de wensen van de klant. Binnen de meubelwerkplaats zijn alle werkzaamheden in verschillende niveaus ingedeeld. Dat maakt doorgroeien naar functies met meer verantwoordelijkheid of waar meer vaardigheden voor nodig zijn mogelijk. De werkervaring die de deelnemers stapsgewijs opdoen kan dan weer goed van pas komen als opstap naar een (vrijwilligers)baan. Het hele jaar is Sandford goed bezet geweest met 33 unieke deelnemers in 2009 die met elkaar 8613 uren bij Sanford aan de slag waren. Sandford is in het voorjaar ook in het nieuws geweest door het project Mobiele tuintjes van het Buurtlab. Het schoonmaken van het centrum van de stad met de zogenoemde cowcontainers was een gewilde activiteit bij de doelgroep. Gedurende 2009 is deze activiteit bijna ieder weekend georganiseerd. De schoonmakers worden betaald door en krijgen ondersteuning van de Roteb en de deelgemeente Noord.

MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING Algemeen Centraal in de maatschappelijke dienstverlening van het CVD staan: 1) advies en ondersteuning verlenen aan organisaties die vrijwilligers inschakelen en mensen inzetten in re-integratieprojecten om de participatie van de burger optimaal te realiseren. 2) het bieden van preventiediensten aan individuen om de deelname aan de maatschappij zeker te stellen en het wonen en de financiële situatie op orde te krijgen en te houden. 3) het aanleren van vaardigheden aan individuen om hen op weg te helpen naar een zo zelfstandige mogelijke participatie in de samenleving. Het CVD lost slagvaardig problemen in de buurt op en brengt vrijwilligers en professionals bij elkaar. Dat komt onder meer door ontwikkelingen in de maatschappij: de maatschappij verandert van een zorgsamenleving naar een samenleving waarin iedereen participeert. Mensen voor wie een betaalde baan niet haalbaar is, kunnen bijvoorbeeld wel vrijwilligerswerk doen. Het CVD bemiddelt hierin. Tegelijkertijd wordt vrijwilligerswerk steeds belangrijker, en niet alleen omdat de kosten van het zorgstelsel steeds hoger worden. Het feit het CVD zowel professionals als de vrijwilligersmarkt onder haar hoede heeft, heeft ons een goede propositie geboden in de ontwikkelingen in het kader van de Wmo. De gemeente Rotterdam heeft in 2009 een verbeterplan voor de welzijnssector opgesteld. Binnen het CVD zijn veel kwaliteitsslagen al gemaakt, bijvoorbeeld op het gebied van vrijwilligerswerk en in de relatie tussen opdrachtnemer en opdrachtgever. In december 2009 is het Actieplan Vrijwilligerswerk 2010-2014 door de Rotterdamse gemeenteraad vastgesteld. Het vormt een trendbreuk door de aandacht voor laaggeorganiseerd vrijwilligerswerk.

27

Vrijwilligerswerk Algemeen CVD STAP is ontstaan aan het begin van de jaren ‟80 en staat voor Stedelijk Advies- en ondersteunings Punt Rotterdam. Alles wat met vrijwilligerswerk te maken heeft, komt binnen het CVD hier samen. In 2009 zijn stappen gezet naar een nieuwe insteek op het gebied van vrijwilligerswerk en de inzet van burgers. Met de maatschappelijke stages, burenhulp en buurtgerichte initiatieven is het vrijwilligerswerk meer dan ooit in de schijnwerpers komen te staan bij organisaties, scholen, bedrijven, deelgemeenten, zorginstellingen en woningbouwcorporaties. De deelgemeenten hebben hun eigen vrijwilligersbeleid ontwikkeld wat heeft geleid tot intensievere samenwerking met CVD STAP. De gemeente heeftin 2009 het actieprogramma vrijwilligerswerkbeleid 2010-2014 gepresenteerd. Daarin is de traditionele definitie van vrijwilligerswerk losgelaten en gekozen voor bredere vormen van inzet. Opmerkelijk is dat in 2009 bij alle onderdelen van STAP het aantal aanvragen, bemiddelingen en deelnemers toegenomen is. Dit alles heeft geleid tot het starten van nieuwe projecten gericht op specifieke doelgroepen, zoals mensen met beperkingen, inburgeraars en mensen voor wie de ondersteunende begeleiding is weggevallen en het starten van Voorposten STAP in deelgemeenten. VrijwilligersVacatureBank De Vrijwilligersvacaturebank (VVB) is één van de kernactiviteiten van CVD STAP. Hierin wordt vraag en aanbod bij elkaar gebracht. Burgers kunnen bij de VVB kiezen uit een actueel bestand van vacatures bij honderden organisaties in Rotterdam. Zij hebben in 2009 hun weg naar de VVB goed weten te vinden: het aantal bemiddelingen is in 2009 verdubbeld ten opzichte van 2008. Mogelijk heeft de toename te maken met de financieel-economische crisis. Onder de VVB vallen projecten, allen gericht op een specifieke doelgroep binnen het vrijwilligerswerk. Ze worden hieronder kort toegelicht: - Coach in Vrijwilligerswerk Dit project is bedoeld voor mensen die vanwege een psychiatrische achtergrond ondersteuning nodig hebben bij het vinden en behouden van vrijwilligerswerk. Het doel is om deelnemers meer kans op participatie en integratie te bieden door middel van zinvol vrijwilligerswerk, zodat zij meer betrokken worden bij de samenleving. 2009 was zo succesvol dat er een wachtlijst is ontstaan voor deelname. - Maatwerk in bemiddeling Dit project heeft tot doel mensen met beperkingen te ondersteunen bij het vinden en behouden van vrijwilligerswerk. De belangstelling voor dit project was groot. - Maatschappelijke Stages Rotterdam (MaStR) CVD STAP heeft sinds 1 april 2008 het stedelijk steunpunt Maatschappelijke Stages Rotterdam. MaStR is de spil tussen leerlingen, scholen en stageaanbieders op het gebied van maatschappelijke stages. Vraag en aanbod van maatschappelijke stages worden via de website bij elkaar gebracht en iedere organisatie die met middelbare scholieren iets leuks wil opzetten in de vorm van een kortdurende maatschappelijke stage kan bij het steunpunt terecht. CVD STAP heeft de ervaring met maatschappelijke stages opgebouwd met het project “Stilzitten is Niks”, bedoeld voor VMBO scholieren. Er doen inmiddels 25 scholen (53% van het totale aantal) mee aan MaStR. Ook binnen het CVD konden scholieren bij een aantal projecten aan de slag. De website is in 2009 uitgebreid met mogelijkheden voor scholieren, docenten en vrijwilligersorganisaties. Het aantal bemiddelingen is het afgelopen jaar verdubbeld naar 906 stageplekken van gemiddeld 16 uur. - 1001 Kracht 1001 Kracht was een pilot voor 6 steden, geïnitieerd vanuit de Commissie Participatie van Vrouwen uit Etnische Minderheden (PaVEM). Een project voor drie jaar, lopend tot eind 2009. Doel was allochtone vrouwen maatschappelijk te activeren, opdat zij volop mee kunnen doen in de Nederlandse samenleving. Centraal stond dat vrouwen hier plezier aan moesten beleven, beter met de taal uit de voeten leerden gaan en zo hun leefwereld zouden vergroten.

28

Gemeenten, vrijwilligersorganisaties, vrijwilligerscentrales, vrouwenorganisaties en migrantenorganisaties werkten samen om dit plan in drie jaar te laten slagen. - STAPPEN Vanuit het project 1001 Kracht is in 2009 STAPPEN ontstaan. Inburgeraars die in het laatste half jaar van het inburgeringstraject zitten, worden gekoppeld aan een maatje die hen Rotterdam leert kennen. Op deze manier leren de inburgeraars de stad Rotterdam én de Nederlandse samenleving kennen. Samen gaan ze minimaal vijftien keer op stap in Rotterdam. Tijdens het ondernemen van leuke activiteiten staat het Nederlands spreken centraal. Vrijwillige ThuisHulp De Vrijwillige ThuisHulp (VTH) is er voor kinderen, volwassenen en ouderen die door een handicap of langdurige ziekte beperkt zijn in hun mogelijkheden. VTH kan iemand, van jong tot oud, een leuke tijd bezorgen door gezelschap te bieden, een spelletje te doen, een boek voor te lezen of op te passen zodat de mantelzorger tijdelijk vervangen wordt en die de tijd heeft om even iets voor zichzelf te kunnen doen. Het aantal aanvragen voor Vrijwillige Thuishulp stijgt jaarlijks; in 2009 is het aantal in behandeling genomen hulpvragen met 25% toegenomen. De hulpvragen hebben zich het afgelopen jaar uitgebreid naar administratieve ondersteuning. In 2010 zal het project thuisadministratie van start gaan. Scholing en Advies (S&A) CVD Scholing en Advies organiseert workshops, cursussen, trainingen en themabijeenkomsten voor vrijwilligers, coördinatoren, mensen die (beroepsmatig) met vrijwilligers werken en vrijwilligersorganisaties. Het scholingsaanbod richt zich op het vergroten van vaardigheden en deskundigheid met als doel de kwaliteit van het vrijwilligerswerk te versterken. Vragen om scholing, training of coaching komen veelal via de organisaties, waarbij het meest gevraagd wordt naar: balietraining, werving, gastvrouw/gastheer, journalistiek schrijven, fondsenwerving en coaching. In 2009 is het aantal oranisaties waarmee STAP een adviestrajct van meer dan 4 uur is gestart, met 25% gestegen. In totaal zijn door de medewerkers 121 organisaties ondersteund. Met 19 hiervan was er nog niet eerder contact. Gilde en Gilde Samenspraak Gilde Rotterdam is al bijna 20 jaar actief, overal in de stad. Het is een organisatie van vrijwilligers die taalhulp bieden en die hun kennis en ervaring opgedaan in werk, studie en/of hobby‟s belangeloos doorgeven aan anderen. Voor taalhulp zijn er drie varianten: SamenSpraak, Converseren kun je Leren en Nederlands ToTAAL. Marktplaats Vrijwillige Zorg Diverse Rotterdamse vrijwilligers- en ondersteuningsorganisaties hebben hun krachten gebundeld in één centraal orgaan, de Marktplaats Vrijwillige Zorg (MVZ). Het aantal deelnemers bij MVZ is sinds 1 juli 2008 van 25 organisaties gestegen naar 32 organisaties eind 2009. Hieruit blijkt hoe groot het aantal 1 op 1 maatjes projecten in de stad is. MVZ heeft in 2009 meegewerkt aan het opzetten van een project rond vrijwillige thuisadministratie en aan een onderzoek naar de gevolgen van de AWBZ-pakketmaatregelen. Hierin werd gekeken in hoeverre cliënten die geen indicatie meer krijgen voor ondersteunende begeleiding verwezen zouden kunnen worden naar maatjesprojecten. In 2009 werden ook enkele evenementen georganiseerd, zoals het Congres SamenScholen waarbij netwerken en het uitwisselen van kennis en informatie centraal stond.

Tante Kwebbel Het doel van Tante Kwebbel is om mensen met elkaar in contact te brengen en te laten zien hoe leuk het is om als buren voor elkaar klaar te staan. Iedereen die zich inschrijft, kan bellen naar de persoonlijke helpdesk met een vraag of gebeld worden voor hulp. Als de vraag binnen komt, wordt bekeken of er een match gemaakt kan worden. Dit gebeurt via de telefoon, email of sms.

29

Als dit niet lukt, bekijkt de persoonlijke helpdesk of ze kan doorverwijzen naar een organisatie die wel kan helpen. Tante Kwebbel is in 2009 actief geweest in de deelgemeenten Kralingen-Crooswijk, Noord en Hoogvliet. Per 1 juni 2009 maakt Tante Kwebbel deel uit van MVZ. Rotterdammers die huren bij Vestia en in de deelgemeente Hillegersberg - Schiebroek of Prins Alexander wonen kunnen ook gebruik maken van Tante Kwebbel.

CVD MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING In opdracht van respectievelijk de gemeente, de deelgemeente Hoogvliet en de deelgemeente Noord worden diverse vormen van maatschappelijke dienstverlening uitgevoerd CVD Maatschappelijk Werk Hoogvliet De inwoners van Hoogvliet en Pernis kunnen met hun problemen aankloppen bij het CVD Algemeen Maatschappelijk Werk in de wijk. CVD Maatschappelijk Werk heeft ook groepen waar mensen aan hetzelfde probleem werken, zoals een budgetgroep en een assertiviteitsgroep. Naast algemeen maatschappelijk werk verzorgt CVD MWH ook het schoolmaatschappelijk werk op 2 basisscholen in Pernis. Het Maatschappelijk Werk is het jaar 2009 begonnen met een wachtlijst. Van de deelgemeente Hoogvliet heeft het CVD Hoogvliet een uitbreiding van subsidie voor het AMW gekregen met als doel het wegwerken van deze wachtlijst. Begin oktober 2009 was de wachtlijst geheel weggewerkt. In 2009 kende het AMW 422 aanmeldingen voor een langdurig traject en 163 aanmeldingen voor een kortdurend traject. Het regulier maatschappelijk werk (individuele hulpverlening, systeemgericht werken en groepswerk) heeft vooral te maken gehad met forse schuldhulpverleningsproblematiek. Van de cliënten had 48 % schuldproblemen. Weerbaar Oudeland Oudeland is de meest sociaal kwetsbare wijk van Hoogvliet. Uit onderzoek van SoZaWe van de gemeente Rotterdam blijkt dat er veel problemen achter de voordeur schuil gaan. Daardoor komen bewoners niet toe aan het onderhouden van buurtcontacten of het verzorgen van de woonomgeving. Er is - relatief gezien – veel werkloosheid, laaggeschooldheid, criminaliteit en overlast. De deelgemeente Hoogvliet en woningcorporatie Woonbron hebben daarom de handen ineen geslagen om van de wijk Oudeland een weerbare wijk te maken door middel van het achtjarige project “Weerbaar Oudeland”. Het project richt zich op onderwijs, werk, veiligheid, integratie, wonen, gezondheid en kansen voor iedereen. Een onderdeel van het achtjarige project “Weerbaar Oudeland” is het Burger Service Team Oudeland (BSTO) dat in augustus 2008 van start is gegaan. Het afgelopen jaar zijn er totaal 41 aanmeldingen gedaan in het BSTO. Jonge moeders Er is een constante instroom van jonge moeders uit Hoogvliet bij het algemeen maatschappelijk werk. De doelgroep bestaat uit moeders uit Hoogvliet tot 24 jaar. De moeders worden begeleid door middel van individuele gesprekken. Het AMW geeft voornamelijk psychosociale hulpverlening. Jonge moeders worden voor het aanvragen van een uitkering en een traject richting scholing of werk doorverwezen naar het Jongerenloket. Het maatschappelijk werk blijft hen hierbij volgen, zodat knelpunten meteen bespreekbaar gemaakt kunnen worden. De hulpverlening is laagdrempelig en outreachend. Om de hulpverlening aan deze doelgroep te coördineren organiseert MWH twee keer per jaar een netwerkoverleg en er is een samenwerking gestart met CVD Jongeren (So What) en Flexus Jeugdplein Zorg om Geld Het CVD heeft 3 Zorg om Geld-steunpunten. Daarvan valt er één onder het MWH en één onder Inkomen en Schuld. Het project „Zorg om Geld‟ is een samenwerking met de Hogeschool Rotterdam. Cliënten die hun administratie niet op orde hebben, worden door stagiairs geholpen om al hun papieren en bonnen te ordenen.

30

Ook leren ze om een overzicht op te stellen van inkomsten en uitgaven. Deze vruchtbare samenwerking is goed voor de cliënten, die meer tijd kunnen vragen van de studenten dan van reguliere maatschappelijk werkers, en voor de studenten, die door dit project uitgebreid kennis kunnen maken met de werkzaamheden en de doelgroep. Het Steunpunt Zorg om Geld (ZOG) draait goed: er zijn in 2009 73 nieuwe trajecten gestart. Sinds september 2009 is Zorg om Geld Hoogvliet bezig met onderzoek naar outreachend werken. De bedoeling is dat er in januari 2010 een pilot start waarin de medewerkers van Zorg om Geld op huisbezoek gaan bij cliënten die vanwege uiteenlopende redenen niet op het spreekuuradres kunnen komen. Huiselijk geweld Geweld in de privé-sfeer is de omvangrijkste geweldsvorm in onze samenleving. Huiselijk geweld komt voor in alle sociaal economische klassen en binnen alle culturen in de Nederlandse samenleving. Slachtoffers van huiselijk geweld zijn in de meeste gevallen vrouwen en kinderen, maar het treft ook mannen, ouders en ouderen. Het AMW heeft voor 15 uur een aandachtsfunctionaris Huiselijk Geweld. Er zijn twee medewerkers aangesteld om deze functie te vervullen. Deze medewerkers nemen ook deel aan het Lokaal Team Huiselijk geweld (LTHG). In 2009 zijn de aanmeldingen met een derde toegenomen. In totaal werden er 78 aanmeldingen Huiselijk Geweld opgepakt door het AMW. Het aanbod bestaat uit individuele hulpverlening, systeemgericht werken (kan ook samenwerking met externe organisaties zijn) en groepswerk. Voedselbanken Het doel van de Voedselbank is een bijdrage te leveren aan de vermindering van (verborgen) armoede en verspilling in Nederland. Het AMW heeft als doel om gezinnen en individuen te ondersteunen die het hoofd niet of nauwelijks boven water kunnen houden. Om deze reden is het CVD Hoogvliet de samenwerking met de Voedselbank aangegaan. CVD Hoogvliet faciliteert de Voedselbank door ruimte en menskracht ter beschikking te stellen. De samenwerking met de Voedselbank is in augustus 2004 begonnen. Begin 2009 zijn er enige veranderingen aangebracht en zijn er een coördinator en 4 à 5 vrijwilligers die verantwoordelijk zijn voor het uitdelen van de voedselpakketten aangesteld. Er zijn in 2009 circa 22 gezinnen/individuen tijdelijk bij de voedselbank Spijkenisse onder gebracht. Eind 2009 is de voedselbank Pernis van start gegaan. Er zijn totaal 83 gezinnen in Hoogvliet, 22 gezinnen in Spijkenisse en 10 gezinnen in Pernis die hulp ontvangen van de voedselbank Ketenpartners Door onder meer samen te werken met buurtnetwerken, het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en het lokaal zorg netwerk (LZN) wordt duidelijk wat er speelt in Hoogvliet. Verder wordt er nauw samengewerkt met woningbouwcorporaties, Sociaal Raadslieden Rotterdam, SWH ouderenwerk, de Kredietbank Rotterdam, GGD, Vraagwijzer, Bavo Europoort, PsyQ n de Voedselbank. Met op één na alle huisartsgroepen is er een keer in de 6 weken een overleg van een uur. Tijdens het overleg worden gezamenlijke cliënten besproken. Daarnaast is er ruimte om actuele zaken aan de orde te stellen, relevante informatie uit te wisselen en een signaalfunctie vervullen. De samenwerking verloopt goed. De huisartsen vinden het prettig dat de lijnen tussen hen en het maatschappelijk werk kort zijn en dat ze een vaste contactpersoon hebben die ze gemakkelijk kunnen bereiken. School Maatschappelijk Werk Kinderen brengen een groot gedeelte van de dag door op school. Eventuele problemen bij kinderen kunnen dan ook vroegtijdig op school gesignaleerd worden. Het schoolmaatschappelijk werk (SMW) ondersteunt de school bij de opvoedende en de zorgende taak die de school heeft. Het uiteindelijke doel van de hulpverlening door de schoolmaatschappelijk werker is om de best mogelijke omstandigheden te creëren voor de leerlingen, waarin zij optimaal kunnen leren en presteren.

31

CVD Hoogvliet zet schoolmaatschappelijk werk in op 2 basisscholen in Pernis: OBS “de Plataan” en CBS “het Waterschip”. Het schoolmaatschappelijk werk heeft een drietal kerntaken: schoolondersteuning, kortdurende hulp verlenen aan ouders en kinderen en toeleiding naar speciale en geïndiceerde zorg. Dit laatste gebeurt als blijkt dat een probleemsituatie dermate ernstig en/of complex is, dat een gespecialiseerde instantie erbij betrokken dient te worden. De hulpverlening die de schoolmaatschappelijk werker biedt, is kortdurend van aard. Dit betekent dat er tussen de drie en vijf gesprekken gevoerd worden. Als dit onvoldoende blijkt te zijn om de situatie te verbeteren, wordt verwezen naar een andere organisatie. In 2009 werden onder meer 45 nieuwe „cliëntsystemen‟ gerealiseerd terwijl er 43 konden worden afgesloten. Het woord cliëntsystemen wordt gehanteerd om aan te geven dat de hulp zich zowel op de ouder(s) als op het kind kan richten. Opvoeden & Zo Opvoeden & Zo is een laagdrempelige cursus voor ouders van kinderen in de basisschoolleeftijd. De preventieve cursus is bedoeld voor ouders met alledaagse opvoedingsvragen of beginnende opvoedingsproblematiek. Opvoeden & Zo beoogt de opvoedingscompetenties van ouders te vergroten, door hen bewust te maken van de mogelijkheden om het gedrag van hun kinderen positief te beïnvloeden. De cursus is geschikt voor alle ouders en bestaat uit zes groepsbijeenkomsten van twee uur waarin ouders zes opvoedingsvaardigheden leren: Aandacht geven, Prijzen, Verbieden, Negeren, Apart zetten en Straffen. De cursus “Opvoeden & Zo” heeft in Pernis in 2009 eenmaal plaatsgevonden. Zeven ouders hebben zich aangemeld voor de cursus. Van deze ouders hebben 5 ouders alle bijeenkomsten gevolgd en daarmee hun certificaat behaald. Sociale vaardigheidstraining (SoVa training) Soms hebben kinderen moeite om zich staande te houden op school of in de buurt. Ze hebben weinig vrienden, worden gepest, weten niet hoe ze „nee‟ moeten zeggen, kunnen niet omgaan met kritiek, of ze zijn juist agressief en pesten anderen. Tijdens de training wordt de kinderen vaardigheden aangeleerd, waardoor ze beter met moeilijke situaties om kunnen gaan. Situaties die kinderen moeilijk vinden, worden nagespeeld door middel van een rollenspel, zodat ze leren omgaan met dergelijke situaties. De sociale vaardigheidstraining is bedoeld voor kinderen van 8 t/m 12 jaar en de training is in 2009 drie keer gegeven. In totaal hebben in 2009 16 kinderen hieraan deelgenomen en hun certificaat behaald. CVD Activa Zuid CVD Activa Zuid is bedoeld voor inwoners van Rotterdam-Zuid en omstreken. Volgens de AWBZ hebben mensen met een psychiatrische, lichamelijke of cognitieve beperking recht op individuele begeleiding. CVD Activa biedt dat. CVD Activa Zuid is het jaar 2009 begonnen met de doelstelling een groei van 15% te realiseren. Deze doelstelling is in 2009 iets vertraagd; de begrote groei zal in de eerste maanden van 2010 alsnog behaald worden. Activa Zuid krijgt veel verwijzingen vanuit Delta en Bavo Europoort. In Hoogvliet en Pernis is CVD Activa de één van de grootste aanbieders op het terrein van extramurale individuele begeleiding voor mensen met een psychiatrische beperking. Ook in Rotterdam-Zuid, Spijkenisse en de Albrandswaard is CVD Activa in 2009 een belangrijke zorgaanbieder geworden. Het aantal indicaties op naam van Activa Zuid is in 2009 gegroeid van 80 naar 105. Handen in Eén In 2009 zijn de pakketmaatregelen doorgevoerd in de AWBZ. Dit betekent dat er strenger wordt gekeken naar het toekennen van individuele begeleiding (voorheen ondersteunende- en activerende begeleiding). Hierdoor zal een deel van de cliënten geen aanspraak meer kunnen maken op zorg. Ook zorgmijders kunnen moeilijker bereikt worden, omdat een behandelaar vanuit de GGZ en een recente diagnose door deze behandelaar verplicht zijn geworden. Voor deze cliënten heeft Activa Zuid in 2009 een nieuw project ontwikkeld: “Handen in Eén”. In dit project wordt op een kostenbesparende manier begeleiding geboden door de koppeling van professionals en vrijwilligers.

32

Op deze manier wordt optimaal gebruik gemaakt van het sociale netwerk rond de cliënt. De professionele maatschappelijk werker van Activa Zuid begeleidt de vrijwilliger inhoudelijk; CVD STAP begeleidt de proceskant van het vrijwilligerswerk. De aanvraag voor dit project is in 2009, met ondersteuning van de Servicezone Hoogvliet, ingediend bij het Innovatiefonds WMO. Een besluit hierover zal in 2010 worden genomen. Ketenpartners Het is één van de doelstellingen van CVD Activa om nauw samen te werken met partners. In 2009 is met een aantal samenwerkingspartners het contact geïntensiveerd. Er meer samenwerking gezocht en aangegaan met BAVO-Europoort , MEE, Jeugdzorg, Delta Psychiatrisch Centrum en PsyQ. Deze contacten vormen een van de oorzaken van de toename van het aantal aanmeldingen aan het einde van 2009. CVD Focus CVD Focus biedt een gestructureerde inloop en trajectbegeleiding voor dak- en thuislozen. De cliënten krijgen, in een individueel traject, begeleiding in het verwerven (en behouden) van woonruimte, inkomen, (vrijwilligers) werk of scholing. De insteek van CVD Focus is hierbij dat problemen vaak te voorkomen zijn door ze vroegtijdig aan te pakken. In 2009 waren er 135 aanmeldingen waarvan er bij 115 daadwerkelijk een traject is gestart. Daarmee heeft CVD Focus de prestatieafspraken ruim gehaald. CVD Inkomen en Schulden CVD Inkomen en Schulden (I&S) is gespecialiseerd in begeleiding bij schuldenproblematiek en is e gericht op de inwoners van heel Rotterdam. In 2009 is CVD I&S een 1 lijnsvoorziening geworden e (voorheen 2 lijns), wat betekent dat cliënten zich nu ook zelf kunnen aanmelden. Medio december 2009 heeft CVD I&S extra geld gekregen om 80 cliënten van de wachtlijst te kunnen helpen. Hiervoor worden tijdelijk extra mensen aangenomen. Toeleiding KBR De samenwerking met de Kredietbank Rotterdam (KBR) is op 1 mei 2008 gestart. Doel was om 100 cliënten per jaar naar de KBR toe te leiden. De KBR verwijst zelf ook cliënten die al bij hen zijn aangemeld, maar waarvan verwacht wordt dat de psychosociale problematiek de schuldregeling in de weg staat en/of belemmert. Deze laatste groep is in de loop van 2009 sterk toegenomen. In 2009 zijn in totaal 351 cliënten aangemeld. Door de grote hoeveelheid aanmeldingen is de wachtlijst bij CVD I&S gegroeid. Daarom is de werkwijze vanaf eind juli gewijzigd. Vrijwilligers In 2009 is CVD I&S begonnen met het inschakelen van vrijwilligers, die cliënten op individuele basis helpen om hun administratie uit te zoeken. Dit loopt parallel aan het opstarten van het vrijwilligersproject “Thuishulp bij administratie”. Dit project is in samenwerking met I&S door CVD STAP opgezet en heeft als doel om vrijwilligers in te zetten als administratief maatje voor mensen die moeite hebben hun thuisadministratie op orde te brengen en te houden. Budgetcursus en Cursus Administratie Ordenen CVD I&S heeft in 2009 4 budgetcursussen gegeven en is daarnaast in 2009 gestart met de Cursus Administratie Ordenen (AO). Deze cursus wordt doorlopend gegeven op maandagmiddag. Twee maatschappelijk werkers, aangevuld met een stagiaire en/of een vrijwilliger, leiden de cursus. Naast het ordenen van de administratie wordt ook gekeken of cliënten recht hebben op kwijtschelding en hulp geboden bij het invullen van deze aanvraagformulieren, alsmede de aanvraagformulieren voor de Kredietbank Rotterdam CVD Algemeen Maatschappelijk Werk Noord Om echt laagdrempelig aanwezig te kunnen zijn in de wijk, is eind 2008 is gestart met een inloopspreekuur. In 2009 is dit gecontinueerd. Het inloopspreekuur is met name bedoeld voor korte vragen, ondersteuning of doorverwijzing. Indien nodig wordt er een intake gepland. De mensen uit de buurt weten het inloopspreekuur goed te vinden: er zijn 3 tot 4 contacten per dag. Het Algemeen Maatschappelijk Werk is een bekend gezicht in de deelgemeente Noord.

33

Het werkgebied van de deelgemeente Noord is omvangrijk. Daarom zijn de wijken in 2009 verdeeld over de maatschappelijk werkers. Dit maakt het mogelijk om echt wijkgericht te gaan werken. De maatschappelijk werker in de wijk heeft kennis over en werkt samen met de andere organisaties in de wijk. Er wordt over de schotten heen gekeken om de meest passende hulp te kunnen bieden. EHBO (Eerste Hulp Bij Opvoeden) In 2009 is de succesvolle pilot voor het project Eerste Hulp Bij Opvoeden afgerond. Opvoeding is een belangrijk thema binnen de deelgemeente Noord. Toch was de opkomst bij eerdere opvoedingscursussen laag. Uit een onderzoek van CVD Noord is gebleken dat ouders vooral behoefte hebben aan praktische adviezen in de thuissituatie. Eerste Hulp bij Opvoeden geeft advies over veelgestelde vragen rond de opvoeding en weet goed aan te sluiten bij de mogelijkheden van de ouders. Deelgemeente Noord financiert vanaf december 2009 een half jaar hulpverlening bij 20 gezinnen. Zorg om Geld Het project „Zorg om Geld‟ is een samenwerking met de Hogeschool Rotterdam. Cliënten die hun administratie niet op orde hebben, worden door stagiairs geholpen om al hun papieren en bonnen te ordenen. Ook leren ze om een overzicht op te stellen van inkomsten en uitgaven. Deze vruchtbare samenwerking is goed voor de cliënten, die meer tijd kunnen vragen van de studenten dan van reguliere maatschappelijk werkers, en voor de studenten, die door dit project uitgebreid kennis kunnen maken met de werkzaamheden en de doelgroep. Budgetcursus Eén van de nieuwe projecten in 2009, is de budgetcursus. Geld wordt vaak gezien als een „saai‟ onderwerp; maar geld gaat over hoe je leeft en welke keuzes je maakt. In de budgetcursus leren deelnemers die moeite hebben om rond te komen of die te maken hebben met schulden dat er meer keuzes zijn dan op het eerste gezicht lijkt. In 2009 zijn twee trainingen gegeven, in het voorjaar en in het najaar. In 2010 zullen er bijna maandelijks trainingen van start gaan. Ketenpartners Het CVD Algemeen Maatschappelijk Werk is een belangrijke gesprekspartner in de deelgemeente Noord. Er wordt naar volle tevredenheid deelgenomen aan de Lokale Zorgnetwerken, het Lokaal Team Huiselijk Geweld, ProSes, SiSa, Community that Cares en enkele wijkactieplannen. Naast deelnemen aan activiteiten wil het AMW zelf ook activiteiten op blijven zetten, zoals het zeer succesvolle EHBO project in 2009. In 2009 zijn de besprekingen met de deelgemeente gestart voor het realiseren van de voorpost CVD STAP in 2010 School Maatschappelijk Werk Schoolmaatschappelijk werk (SMW) is er voor kinderen met problemen op school, maar ook de thuissituatie kan erbij een rol spelen. Bij het analyseren van de problemen kijkt de schoolmaatschappelijk werker zowel naar het kind zelf, als naar de ouders en de school en hoe die elkaar beïnvloeden. SMW gaat met alle drie het gesprek aan en zoekt samen met hen naar oplossingen. CVD Noord zette in 2009 SMW in op 14 basisscholen in de deelgemeente Noord. Van SMW‟ers wordt verwacht dat zij nauw samenwerken met schooldirecties, leerkrachten, intern begeleiders, ouders en vanzelfsprekend de kinderen. De samenwerking richt zich niet alleen op de scholen. Het team nam in 2009 ook actief deel aan SiSa, de meldcode Huiselijk Geweld en heeft het project Voorschoolse voorzieningen opgezet. Om de samenwerking optimaal te laten verlopen bleek een verhuizing van het SMW binnen de deelgemeente noodzakelijk. Voor-schoolmaatschappelijk werk In 2009 is het voor-schoolmaatschappelijk werk opgestart. Hierin worden kinderen vanaf een leeftijd van 3 jaar en 9 maanden gevolgd. Daardoor zijn problemen die bekend zijn beter bespreekbaar in de overdracht naar de lagere school. Dit zorgt voor een goede aansluiting en snellere hulp wanneer dat nodig is. Het voor-schoolmaatschappelijk werk wordt ook in 2010 gecontinueerd.

34

CVD Preventie CVD Preventie is in 2006 opgericht. Het CVD heeft een breed dienstverleningsaanbod op het gebied van Wonen, Werken en Welzijn. Vanuit die hulpverlening is de vraag ontstaan om aandacht te besteden aan mensen die zich in een situatie, positie of omgeving bevinden waarin ze meer kans hebben om in de problemen te komen. Preventie is daarbij de eerste stap in de keten van maatschappelijke dienstverlening met het doel om te voorkomen dat mensen in (grotere) problemen terecht komen. CVD Preventie richt veel van haar haar activiteiten op ouders en opvoeders door middel van voorlichtingen op bijvoorbeeld basisscholen en soms zelfs de inzet van cliënten van OK (Onbenutte Kwaliteiten). Daarnaast investeert zij in de deskundigheidsbevordering van diverse intermediairs zoals ouderbetrokkenen en professionele hulpverleners, zowel CVDintern als extern. Zakgeld is Leergeld CVD Preventie geeft voorlichting over financiën om te voorkomen dat iemand schulden maakt. In het project „Zakgeld is Leergeld‟ worden kinderen uit groep zeven en acht en hun ouders bereikt. De kinderen krijgen na de overgang naar het middelbaar onderwijs vaak meer zakgeld en meer zelfstandige bewegingsruimte. Het doel van „Zakgeld is Leergeld‟ is om kinderen op basisscholen in de (achterstands)wijken van Rotterdam in een vroeg stadium geldbewust te maken en hen stapsgewijs te leren met geld om te gaan en vaardigheden aan te leren, zodat zij voorbereid hun eigen geld kunnen leren beheren. Ook de ouders van de kinderen worden bij het project betrokken, zodat zij naast handvatten en tips ook een groter belang hechten aan financiële opvoeding. Het project is in 2009 samen met de docenten geëvalueerd. Zij noemen het project een welkome, noodzakelijke les die standaard aangeboden zou moeten worden. Het project zal in 2010 zeker een vervolg krijgen. Je eigen stek In 2009 is CVD Preventie begonnen met het ontwikkelen en geven van woontrainingen onder de naam „Je eigen stek‟. In verschillende modules komen diverse woonvaardigheden aan bod, zoals veiligheid in het huis en zorg voor de woonomgeving. De modules zijn in 2009 gegeven aan cliënten van CVD Extramuraal Wonen. In 2010 zal met woningbouwcorporaties onderzocht worden of de doelgroep verbreed kan worden naar bewoners die woonoverlast veroorzaken. Portfolio Project Pendrecht Een andere ontwikkeltraject is het versterken van de matschappelijke participatie van vrouwen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Zij worden in groepstrainingen begeleid naar empowerment en meer zelfredzaamheid op financieel gebied. De trainingen worden gegeven in buurthuizen of bij de vrouwenopvang van stichting Arosa, waardoor ze zeer laagdrempelig zijn. Het materiaal voor de verschillende cursussen en trainingen wordt door de medewerkers van CVD Preventie samengesteld. In samenwerking met Scala is in 2009 het Portfolio Project Pendrecht opgezet. Op basis van de participatieladder leren vrouwen met een achterstand in de taalvaardigheid hier hun kwaliteiten en wensen te formuleren en zichtbaar te maken in een portfolio. Dit maakt het voor hen gemakkelijker om de stap naar vrijwilligerswerk te zetten. CVD FIOM CVD FIOM bestaat al lang en is bedoeld voor vrouwen (en hun partners) die ongewenst zwanger zijn of juist ongewenst kinderloos. Het zorgen dat een moeilijke beslissing de keuze is van de cliënt vergt veel deskundigheid en goede gesprekstechnieken. FIOM geeft daarnaast voorlichting aan verloskundigen en doet mee aan het netwerkoverleg tienermoeders. In 2010 zal het FIOM verder werken aan het vergroten van de naamsbekendheid door zich te richten op middelbare scholen en een verbeterde vindbaarheid op internet. In 2009 is er al gestart met het informeren van huisartsen over het aanbod van CVD FIOM. Dit zal in 2010 voortgezet worden. Verbonden door Adoptie In 2009 heeft CVD FIOM, in samenwerking met SAF en Stichting Wereld Kinderen, meegewerkt aan het project „Verbonden door Adoptie‟: drie thema-avonden over afstand en adoptie.

35

De avonden waren bedoeld voor geadopteerden, afstandsouders, adoptie-ouders, familieleden en overige belangstellenden. Het doel van de avonden was het zichtbaar en bespreekbaar maken van de levenslange verbinding in de adoptiedriehoek en de invloed hiervan op ieders leven. De ervaring leert dat dit bijdraagt aan een beter begrip voor elkaars positie, achtergronden en huidige situatie. ER kwamen 100 tot 120 bezoekers per avond. Tienermoeders Ook tienermoeders behoren tot de doelgroep van CVD FIOM. Medewerkers van CVD FIOM hebben met betrekking tot deze doelgroep een tweedaagse cursus „Digitaal Hulpverlenen aan tienermoeders/-vaders‟ bij de SAF gevolgd. Vanuit hier wil het FIOM gaan kijken of er in 2010 een project gestart kan worden dat direct aansluit op de problematiek(en) van tienermoeders. Ketenpartners en Innovatie In 2009 is er een start gemaakt met de ontwikkeling van een voorlichting voor groep 8 van de basisschool. Er is een werkgroep samengesteld bestaande uit medewerkers van CVD Preventie, CVD Schoolmaatschappelijk Werk en CVD FIOM om een aanbod voor scholieren uit groep 8 van de basisschool en de eerste twee klassen van het VMBO op te stellen met betrekking tot het omgaan met seksualiteit, omgangsvormen jongens en meisjes, grenzen aangeven, verwachtingen etc. Het ontwikkelen van voorlichting op verschillende nieuwe thema‟s zal in 2010 een belangrijke rol gaan spelen. Samenwerking is hierbij essentieel, niet alleen met interne partners, maar ook met externe partners zoals SAF en Stichting Wereld Kinderen. CVD Plegerhulpverlening In 2009 is de wet Tijdelijk Huisverbod in werking getreden. In het geval van huiselijk geweld is het mogelijk om de dader een tijdelijk huisverbod op te leggen. Zowel slachtoffer als pleger krijgt in deze time-outperiode hulp aangeboden. Het team plegerhulpverlening heeft begin 2009 twee maanden meegedraaid in het interventieteam huisverbod door plegerhulpverlening te bieden aan degene die het huisverbod heeft gekregen. De plegers ervaren het huisverbod als een sanctie. Dit maakt het werken aan de motivatie van de pleger nog belangrijker. In 2009 was sprake van 168 aanmeldingen. Daarvan zijn er 49 doorgestroomd naar een intake voor een traject, de overigen zijn wel op intake gekomen, maar zijn niet doorgestroomd of zijn helemaal nooit komen opdagen. In 2009 is het team van CVD Plegerhulpverlening gaan werken met modules; bijvoorbeeld over werken aan jezelf, introspectie, het systeem en de borging van het geleerde. De intake en nazorg hebben hierbij ook expliciet aandacht gekregen. Hierdoor werden de resultaten beter meetbaar, zowel voor de verwijzers, de plegers als het team zelf. Bijkomend voordeel van het werken met modules is dat het voor de klanten transparant is waar ze voor kiezen en welke resultaten ze bereiken, waardoor de motivatie toeneemt. In 2010 zal verder aandacht besteed worden aan de implementatie van het modulair werken. Sinds 2009 doet CVD Plegerhulpverlening de screening van plegers niet zelf meer. Dit is op last van de GGD overgedragen aan de Reclassering. Omdat de motivatie tijdens de screening het hoogst is, is dit jammer. Door ontwikkelingen bij de Reclassering is de instroom van nieuwe cliënten in 2009 achteruit gegaan. Binnen het team wordt de noodzaak van samenwerking met de verschillende betrokken organisaties duidelijk gevoeld. Door de samenwerking sluit het net zich rond de pleger en is de kans het grootst dat er werkelijk iets verandert.

4.3 Kwaliteitsbeleid Algemeen Het kwaliteitsbeleid van het CVD richt zich op het continu borgen en verbeteren van primaire en ondersteunende processen in de dienstverlening aan onze cliënten en opdrachtgevers onder het motto “Versterken en Beperken”.

36

Uitgangspunten kwaliteitsbeleid Kwaliteit betekent voor het CVD het leveren van professionele dienstverlening en ondersteuning, waarbij de cliënt centraal staat. Daarbij is sprake van vraaggerichte, effectieve, slagvaardige en veilige dienstverlening. Hulp en ondersteuning worden aangeboden aan (groepen van) burgers, veelal met sociaal economische en/of sociaal maatschappelijke problemen. Het doel is bij de cliënt een zodanige persoonlijke ontwikkeling te realiseren dat deze zich in de samenleving kan handhaven, ontplooien, actief aan het maatschappelijk leven kan deelnemen én verantwoordelijkheid voor zichzelf en anderen kan dragen. Deze visie is gestoeld op een viertal uitgangspunten:  De cliënt staat centraal; de behoeften en wensen van de cliënt zijn leidend voor de wijze waarop de hulp en ondersteuning wordt aangeboden. De hulpverlening en ondersteuning zijn:  professioneel en van hoogwaardig niveau.  zonder onnodige veiligheidsrisico‟s; dat wil zeggen doeltreffend en onbedoelde effecten worden voorkomen.  vraaggericht, doelmatig en cliëntgericht. De cliëntgerichtheid komt tot uitdrukking in de bejegening en goede informatievoorziening. Transparantie Het CVD hecht veel waarde aan het inzichtelijk maken van de kwaliteit van haar hulpverlening en ondersteuning voor cliënten en samenleving. Alhoewel voor haar branche nog geen prestatieindicatoren zijn ontwikkeld en vastgesteld levert het CVD kwaliteitsgegevens aan ten behoeve van het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording, welke door Zichtbare Zorg (VWS) gepubliceerd worden op de website www.zichtbarezorg.nl/ggz. Kwaliteitsbeleid 2009 Managementsysteem In 2009 is nader vorm en inhoud gegeven aan onderdelen van het Managementsysteem van CVD. Zo is het Strategisch Meerjaren Plan 2010-2013ontwikkeld en vastgesteld en zijn de Planning & Controlcyclus, Risicomonitor, kaderbrief, prestatieindicatoren en managementsysteembeoordeling aangescherpt en beter op elkaar afgestemd. De uitwerking in SMART Jaarwerkplannen krijgt in 2010 aandacht. In het kwartaaloverleg van de directie wordt de voortgang op de prestatieindicatoren aan de hand van stuurinformatie (inhoudelijk, productie, financieel, personeel en facilitair) gevolgd en waarnodig bijgestuurd. Audits In 2009 zijn 2 interne- en 1 externe audits uitgevoerd. In totaal zijn ca. 40 auditgesprekken gevoerd. De bevindingen zijn opgenomen in de Verbeterpuntenmonitor welke voor iedere werkeenheid beschikbaar is. Geconstateerd kan worden dat het kwaliteitsbewustzijn en bijbehorende gedrag steeds dieper in de organisatie doordringt. Verbeterpuntenmonitor e In 2009 is gestart met het automatiseren van de Verbeterpuntenmonitor. In het 1 kwartaal van 2010 kan iedere leidinggevende zijn eigen verbeterpunten (bevindingen) beheren. Voortgangsrapportages zijn dan met een enkele klik actueel opvraagbaar voor leidinggevenden en naasthogeren. Ook is een aanvang gemaakt met het prioriteren van verbeterpunten en het sturen op een beperkte selectie daarvan. Informatiebeveiliging Informatiebeveiliging zoals weergegeven in de norm NEN 7510 is een belangrijk thema. In 2009 heeft CVD een 0-meting uitgevoerd aan de hand van een speciaal hiervoor ontwikkelde enquête. De resultaten hiervan worden in 2010 besproken en waar nodig zullen maatregelen worden genomen. Klachten Het CVD heeft een klachtenreglement voor cliënten met het oog op een zorgvuldige behandeling van de klachten van klanten.

37

De klachtenregeling bestaat uit een interne klachtenbehandeling (door de leidingevende(n) van de instelling) en een externe klachtenbehandeling (door de Externe klachtencommissie; bedoeld voor klanten indien de leidinggevende(n) van de instelling niet tot een voor beide partijen aanvaardbare oplossing kunnen komen). De externe klachtencommissie bestond in 2009uit een drietal onafhankelijke leden. De honorering van de klachtencommissie bedraagt € 80,-- per uur dat men inzet pleegt. In 2009 erd door geen enkele cliënt een officiële klacht ingediend die niet intern kon worden opgelost. Incidentmeldingen Incidenten, ongevallen en calamiteiten werden in 2009 niet voldoende eenduidig bijgehouden terwijl bleek dat de analyses en evaluaties nog te veel op incidentele basis plaatsvonden. Daarom is in 2009 een nieuwe format voor de meldingen uitgewerkt die met ingang van 2010 zal worden gebruikt voor een gedegen monitoring. Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten en medewerkers De Cliëntenraad van het CVD heeft in november 2009 haar Cliënttevredenheidsonderzoek 2007 2009 aangeboden. Cliënten beoordelen de CVD hulpverlening en ondersteuning met het rapportcijfer 7,2. De directie heeft op basis van de adviezen uit het onderzoek van de Cliëntenraad, besluiten genomen en te nemen maatregelen vastgesteld ter verdere verbetering van de dienstverlening aan de cliënten. Het in 2007 uitgevoerde Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) heeft ook in 2009 geleid tot het opnemen van een aantal verbeterpunten in de jaarplannen, waaronder het zorgen voor adequate vervanging bij ziekte en verlof, het regelmatig houden van functionerings- en beoordelingsgesprekken met daaraan gekoppeld individueel loopbaanbeleid en het verbeteren van de interne communicatie en informatievoorziening. In 2010 zal een volgend MTO worden voorbereid. Veiligheid CVD geeft vorm en inhoud aan haar veiligheidsbeleid door:  Bedrijfshulpverleningsbeleid, door training & opleiding van personeel op dit gebied, inclusief jaarlijkse ontruimingsoefeningen voor elke CVD werkeenheid.  CVD heeft een Arbeidsomstandighedenbeleid waaraan uitvoering wordt gegeven. Het uitvoeren van Risicoinventarisaties en het aanpakken van gesignaleerde verbeterpunten maakt hiervan onderdeel uit.  Aan ambulant werkenden medewerkers zijn protocollaire instructies verstrekt ten aanzien van gegevensbeheer, gegevensdragers en transport.  Er worden trainingen hoe om te gaan met agressie en trainingen Bedrijfshulpverlening aan medewerkers aangeboden.

4.4 Personeelsbeleid Verloop personeel De organisatie heeft in 2009 een bewogen jaar gekend. Ondanks dat is het verloop ten opzichte van 2008 afgenomen. In 2009 heeft het CVD in totaal 68 vacatures gesteld. Het CVD heeft andere wervingsbronnen gebruikt om actief goed personeel te werven. Daarbij werd de basis gelegd voor een betere werving door onder meer de inzet van vacaturesites waarop het CVD permanent aanwezig is. Verdere uitwerking zal plaatsvinden in 2010. Gemiddeld kende het CVD over het jaar 2009 505 fte‟s. In 2008 waren dat er gemiddeld 521. In 2009 hadden we totaal 708 medewerkers, tegenover 707 medewerkers in 2008. In totaal verlieten gedurende het jaar 105 personen de organisatie en kwamen er 137 nieuwe medewerkers bij het CVD werken. Het verlooppercentage bedroeg in 2009 :14,8 % , tegenover ca. 25% in 2008.

38

Categorie

aantal personen 2009 2008 137 96 105 183

Instroom Uitstroom

aantal fte 2009 2008 73 79 86 150

Arbeidsvoorwaarden In 2009 is conform de CAO Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening invulling gegeven aan de overgangsregeling voor het seniorenverlof. De eindejaarsuitkering werd in 2009 conform CAO verhoogd tot 5,5%. Dit is een verhoging van 57% t.o.v. de hoogte van de eindejaarsuitkering in 2008, (3,5%). Arbeidsomstandigheden In 2009 zijn in totaal 10 Sociaal Medisch Team vergaderingen gehouden. Leidinggevenden, personeelsconsulenten en de bedrijfsarts waren aanwezig. Centraal stond de casuïstiek m.b.t. de zieke medewerker. Agressietrainingen en trainingen Bedrijfshulpverlening zijn aangeboden aan die medewerkers die het uit hoofde van de functie nodig hebben. Het crisisteam is één maal bijeen geweest voor een oefening crisismanagement. Op basis van de evaluatie is het protocol bijgesteld. Voorts zijn medewerkers in de gelegenheid gesteld om contact op te nemen met de GGD met het oog op bescherming tegen TBC en Hepatitis. Nieuwe medewerkers zijn in de gelegenheid gesteld om zich preventief te laten onderzoeken. Tenslotte is in 2009 binnen het programma Harmony (waarmee inroostering geautomatiseerd kan plaatsvinden) gestart met een pilot zodat de resultaten begin 2010 geëvalueerd kunnen worden. Ziekteverzuim Er is in 2009 veel aandacht geweest voor het ziekteverzuim(beleid). Dat is niet zonder resultaat gebleven. Het ziekteverzuim bedroeg over 2009 6,46%. Dat is ruim een 1,5 procent lager dan in 2008. De verzuimfrequentie daarentegen is ongeveer gelijk gebleven deze bedroeg over 2009 1,57 (was in 2008 1,6). Het terugdringen van de frequentie van het ziekteverzuim zal daarom een belangrijk aandachtspunt worden in 2010. Een van de maatregelen die in 2009 zijn getroffen om het verzuim terug te dringen was het verhogen van de frequentie van de vergaderingen van de Sociaal Medische Teams (SMT‟s) verhoogd. Leidinggevenden werden betrokken bij uitvoering van de Wet Verbetering Poortwachter, om het verzuim nog verder terug te dringen is eind 2009 er een training ingezet om alle leidinggevenden beter in staat te stellen hun rol als casemanager beter te vervullen. In onderstaande tabel is af te lezen hoeveel meldingen en ziektedagen er in totaal geweest zijn:

Aant.Zk. Melding

Aantal Herstel 956

MeldingsFreq. 955

1,57

Gemid. duur

Aant.Zk. Kal.dgn. 8,14

Aant. Wd Ziek 13122,11

7534,61

Gemid. aant.mdw.

Verzuim%

620,5

6,46%

Scholing, opleiding en training Ook in 2009 is aandacht besteed aan het professionaliseren van medewerkers. Naast de agressietrainingen en trainingen bedrijfshulpverlening zijn trainingen psychiatrie verzorgd. Ook is opnieuw veel aandacht besteed aan het thema kwaliteit. Kwaliteit van het werk In het kader van HKZ zijn nagenoeg alle P&O processen beschreven en geëvalueerd. In 2009 zijn de systemen goed onderhouden door de medewerkers van de salarisadministratie en de opleidings en kwaliteitsfunctionaris binnen P&O.

39

Besloten is onder meer om het mobiliteitsbeleid niet meer te centreren bij één persoon maar tot het aandachtsveld van alle P7O-consulenten te benoemen. Diversiteit Het CVD houdt als maatschappelijke organisatie rekening met de diversiteit van haar cliënten op het gebied van leeftijd, etniciteit en sekse. Ook in 2009 werd daarom een diversiteitbeleid uitgevoerd dat erop was gericht optimale en duurzame inzetbaarheid en productiviteit van alle medewerkers te bereiken, daarbij rekening houdend met al hun verschillen en overeenkomsten. Het personeelsbestand van het CVD ziet er qua leeftijdsopbouw als volgt uit: 15-24 jaar: 7% , 25-34 jaar: 24%, 35-44 jaar: 23%, 45-54 jaar: 27%, 55-64 jaar: 18%, 65>: 1% In totaal waren ultimo 2009 708 medewerkers werkzaam bij het CVD, waarvan 66% vrouw en 34% man. De verhouding autochtone/allochtone medewerkers tenslotte was 61% versus 39%.

4.5 Risicomanagement Sinds 2004 maakt de organisatie gebruik van risicomanagement. Daarvoor is in 2009 de bestaande risicomonitor herzien. Per onderscheiden thema worden de risico‟s ingeschat en gekwantificeerd. Vervolgens wordt aangegeven welke beheersinstrumenten worden ingezet. De bestuurder stuurt op risico‟s door deze structureel in de kwartaalrapportages te monitoren. De bestuurder rapporteert periodiek aan de Raad van Toezicht over de voortgang. 4.6

Financieel beleid

Het exploitatieresultaat 2009 is sterk verbeterd ten opzichte van het resultaat 2008 en is gestegen van € 931.000 negatief in 2008 tot circa € 983.000 in 2009. Daardoor heeft de organisatie onder meer een bescheiden financiële buffer kunnen realiseren ter financiering van de voorgenomen reorganisatie in 2010 uit te voeren. Zowel het resultaat over 2009 als dat van 2008 is beïnvloed door incidentele posten.

40