Standard Training and Education for Professionals concerning ICF and Visual Impairment TUTORIAL 4 MODULE 4 ICF GEVORDERDEN 2

Standard Training and Education for Professionals concerning ICF and Visual Impairment TUTORIAL 4 “MODULE 4 – ICF GEVORDERDEN 2”

Official course tutorial for the STEP-IVI examination Published by the

-2– STEP-IVI Tutorial “ICF Gevorderden 2”

STEP-IVI project consortium

© The STEP-IVI Project Consortium 1. Version * 14-01


The project STEP-IVI is co-funded by the Lifelong Learning Programme

This project has been funded with support from the European Commission. This publication reflects the view only of the author and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.

All rights for pictures in this content showing pictograms with white figures, by Fotolia LLC, New York, USA Licensing

Standard Training and Education for Professionals concerning ICF and visual impairment by STEP-IVI project consortium within the ENVITER network is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Unported License. The ICF codes are not licenced under the terms of a Creative Commons AttributionNonCommercial-ShareAlike 3.0 Unported License. ICF codes, terms and text used by permission of WHO from: International Classification of Functioning, Disability and Health, First Edition. Geneva, World Health Organization, 2001. Official ICF codes and licensing http://www.who.int/classifications/icf/en/ Disclaimer The authors and editors (hereafter mentioned as: "The author") reserve the right not to be responsible for the topicality, correctness, completeness or quality of the information provided. Liability claims regarding damage caused by the use of any information provided, including any kind of information which is incomplete or incorrect, will therefore be rejected. All offers are not-binding and without obligation. Parts of the pages or the complete publication including all offers and information might be extended, changed or partly or completely deleted by the author without separate announcement. Production and Publishing This course material is produced and published by the STEP-IVI project consortium of the ENVITER network. This Tutorial is the official course-handbook for the STEP-IVI certified E-Learning course. Authors: Module 1 - Introduction:

Jürgen HÜLLEN; Berufsförderungswerk Düren gGmbH; Düren; Germany © The STEP-IVI Project Consortium 1. Version * 14-01


Module 2 - ICF Basics: Module 3 - ICF Gevorderden 1: Module 4 - ICF Gevorderden 2:

Liliane BIRLE, Roxana CZIKER, Iulia VONAS; Liceul Special Pentru Deficienti de Vedere, Cluj-Napoca; Cluj-Napoca; Romania Silvie ABLIN-NOURY, Philippe BELSEUR, Gaetane LEROUX; Institut Monteclair; Angers; France Veronika KERTIKOVA, Alexandrina KOSTOVA; ; National Rehabilitation Centre for Blind; Plovdiv; Bulgaria

The STEP-IVI Project Consortium: Berufsförderungswerk Düren gGmbH (Project co-ordination) Karl-Arnold-Str. 132-134 D52349 Düren, Germany http://www.bfw-dueren.de Aachener Centrum für Technologietransfer in der Ophtalmologie e. V. Karlsburgweg 9 52070 Aachen, Germany www.acto.de Institut Montéclair 51 rue du Vallon 49000 Angers, France http://www.mfam.deficience-sensorielle.org Liceul Pentru Deficienti de Vedere Str. Calea Dorobanţilor, nr. 31 400117 CLUJ-NAPOCA, Romania http://ldv.ro NCBI Whitworth Road, Drumcondra Dublin 9, Ireland http://www.ncbi.ie NRCB 24 Landos Str. Plovdiv, 4006 P. Box 11, Bulgaria http://www.rehcenter.org Royal Dutch Visio Waldeck-Pyrmontstraat 31 7315 JH Apeldoorn, The Netherlands http://www.visio.org



1 Content 1

CONTENT ................................................................................................................................................. 5

2

MODULE 4 ................................................................................................................................................ 6

3

ICF ............................................................................................................................................................. 6

4

GEVORDERDEN 2 .................................................................................................................................... 6 4.1 STRUCTUUR VAN MODULE 4 ICF GEVORDERDEN 2 ................................................................................................ 6 4.2 WAT IK HEB GELEERD IN MODULE 3? ...................................................................................................................... 7 4.3 WAT IK HEB GELEERD IN MODULE 3? - TOETSING ................................................................................................... 7 4.4 ALGEMENE PRINCIPES VAN ICF CODERING ............................................................................................................. 8 4.5 ALGEMENE PRINCIPES VAN ICF CODERING ............................................................................................................. 9 4.6 ALGEMENE PRINCIPES VAN ICF CODERING ........................................................................................................... 10 4.7 ALGEMENE PRINCIPES VAN ICF CODERING ........................................................................................................... 11 4.8 ALGEMENE PRINCIPES VAN ICF CODERING ........................................................................................................... 12 4.9 CODERING VAN ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN ................................................................................................... 13 4.10 CODERING VAN ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN .............................................................................................. 14 4.11 CODERING VAN ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN .............................................................................................. 14 4.12 GRADATIE VAN TYPERINGEN VOOR ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN ............................................................... 16 4.13 ACTIVITEITEN EN PARTICIPATIE ....................................................................................................................... 17 4.14 CODERING ACTIVITEITEN EN PARTICIPATIE ...................................................................................................... 17 4.15 CODERING ACTIVITEITEN EN PARTICIPATIE ...................................................................................................... 18 4.16 CODERING ACTIVITEITEN EN PARTICIPATIE ...................................................................................................... 20 4.17 CODERING ACTIVITEITEN EN PARTICIPATIE ...................................................................................................... 21 4.18 CODERING EXTERNE FACTOREN ....................................................................................................................... 22 4.19 CODERING EXTERNE FACTOREN ....................................................................................................................... 23 4.20 HET DOEL VAN DE ICF SCORESETS ................................................................................................................... 24 4.21 CASE STUDIE: MEVROUW SMIT ........................................................................................................................ 24 4.21.1 Case studie: We gaan door met het verhaal van Mevrouw Smit ........................................................... 24 4.21.2 Casestudie Mevrouw Smit: Persoonlijke factoren ................................................................................. 26 4.21.3 Casestudie Mevrouw Smit: Activiteiten en paricipatie .......................................................................... 26 4.21.4 Casestudie Mevrouw Smit:Lichaamsfuncties ......................................................................................... 28 4.21.5 Casestudie Mevrouw Smit: Externe factoren ......................................................................................... 29 4.21.6 Casestudie Mevrouw Smit:Gezondheid .................................................................................................. 30 4.22 EINDE VAN DE MODULE .................................................................................................................................... 31

5

APPENDIX .............................................................................................................................................. 32

6

BIBLIOGRAPHY ..................................................................................................................................... 35



2 Module 4 3 ICF 4 Gevorderden 2 4.1 Structuur van Module 4 ICF Gevorderden 2 • • • •

Wat ik heb geleerd in module 3? Algemeen principe van ICF codering Specifieke onderwerpen met betrekking tot ICF Hoe het model te gebruiken: een case-studie



4.2 Wat ik heb geleerd in module 3? In de vorige module heb je veel informatie gekregen over definities, onderdelen en constructies van ICF: •Het menselijk functioneren •Beperkingen •Lichaamsfuncties •Anatomische eigenschappen •Activiteiten •Participatie •Externe factoren •Persoonlijke factoren

4.3 Wat ik heb geleerd in module 3? - Toetsing



4.4 Algemene principes van ICF codering ICF classificeert gezondheid en gezondheidstoestanden. Daarom vereist het de toewijzing van een reeks codes die iemands functioneringsprofiel het beste beschrijven. ICF beschrijft drie algemene coderingsregels: •Code-relevante informatie •Code-expliciete informatie •Code-specifieke informatie



4.5 Algemene principes van ICF codering Code-relevante informatie Gecodeerde informatie moet altijd bezien worden in het kader van een gezondheidstoestand. Als de informatie over iemands doen en laten niet gerelateerd is aan het functioneringsprobleem dat gekoppeld is aan de gezondheid, dan kan deze niet gecodeerd worden. Voorbeeld: •Iemand beslist om geen kennis te maken met de nieuwe buren om andere redenen dan de gezondheid. Er kan dan geen gebruik worden gemaakt van categorie d7200, waarin de acties zitten die relaties leggen. •Als het besluit van deze persoon is gekoppeld aan de gezondheidstoestand (bijvoorbeeld blindheid), dan zou de code wel moeten worden toegepast.


- 10 – STEP-IVI Tutorial “ICF Gevorderden 2”

4.6 Algemene principes van ICF codering Code-expliciete informatie Bij het toewijzen van codes, mag de gebruiker geen conclusies verbinden aan de onderlinge relatie tussen de stoornis van lichaamsfuncties of -structuur en de beperkingen in activiteiten en/of participatie. Voorbeeld: Iemand heeft een ziekte of een stoornis op motorisch gebied. Het is niet mogelijk om, zonder deugdelijke informatie hierover, te concluderen dat deze persoon een duidelijk vermogens- en/of uitvoeringsprobleem heeft met betrekking tot haar vermogen zich voort te bewegen. De ICF-gebruiker moet afzonderlijk expliciete informatie verkrijgen over lichaamsfuncties en -structuren aan de ene kant en vermogen en uitvoering aan de andere kant.



4.7 Algemene principes van ICF codering Code-specifieke informatie Gezondheid en gezondheidstoestanden moeten zo concreet mogelijk worden vastgelegd door het toekennen van de meest geschikte ICF categorie. Voorbeeld: De meest specifieke code voor een persoon met nachtblindheid is b21020 "Lichtgevoeligheid". Als dit detailniveau om de een of andere redenen niet kan worden toegepast, kan in plaats daarvan de daarmee corresponderende 'hogere' codering in de hiërarcie worden gebruikt. •b2102 Kwaliteit van visus •b210 Visuele functies



4.8 Algemene principes van ICF codering Specifieke onderwerpen over ICF Specifieke coderingsregels voor componenten Herinnering: Lichaamsfuncties zijn de fysiologische en mentale eigenschappen van het menselijk organisme. Stoornissen Stoornissen zijn problemen in lichaamsfuncties of - structuur zoals een aanzienlijke afwijking of een verlies.



4.9 Codering van anatomische eigenschappen Anatomische eigenschappen Anatomische eigenschappen zijn gecodeerd met een typering die de ernst van de stoornis aangeeft. Bijvoorbeeld: De stoornis van een persoon met tunnelvisie kan worden beschreven met code b2101 Visuele functies: b2101.X x = ernst van de stoornis (eerste typering) Zodra een stoornis aanwezig is, kan de ernst ervan met behulp van deze algemene typering worden geschaald. Bijvoorbeeld: b2101.1 lichte stoornis gezichtsveld (5-24%) b2101.2 matige stoornisvan gezichtsveld (25-49%) b2101.3 ernstige stoornisvan gezichtsveld (50-95%) b2101.4 volledige stoornisvan gezichtsveld (96-100%)



4.10 Codering van anatomische eigenschappen Codering van anatomische eigenschappen Het ontbreken van een stoornis wordt aangegeven door de waarde '0' voor de algemene typering. Bijvoorbeeld: b2101.0 geen stoornis gezichtsveld. Als er onvoldoende informatie is om de ernst van de stoornis weer te geven, dan moet de waarde "8" worden gebruikt. Bijvoorbeeld: Van iemands gezondheid is bekend dat deze een beschadigd gezichtsveld heeft, zonder verdere details. In dat geval kan de volgende code worden toegepast: b2101.8 Stoornis van het gezichtsveld - niet gespecificeerd

4.11 Codering van anatomische eigenschappen Codering van anatomische eigenschappen Herinnering: Anatomische eigenschappen zijn de positie, aanwezigheid, vorm en continuïteit van onderdelen van het menselijk lichaam, zoals orgaanstelsels, organen, delen van organen, lichaamsdelen en hun onderdelen. Stoornissen zijn afwijkingen in of verlies van functies en anatomische eigenschappen. © The STEP-IVI Project Consortium 1. Version * 14-01


Anatomische eigenschappen worden gecodeerd met drie typeringen: s7300.1 2 3 1 = Ernst van de stoornis (eerste typering) 2 = Aard van de stoornis (tweede typering) 3 = Locatie van de stoornis (derde typering)



4.12 Gradatie van typeringen voor anatomische eigenschappen De beschrijving van het totale verlies van het zien van kleuren gaat als volgt: Ernst van de Aard van de stoornis Locatie van de stoornis stoornis (tweede typering) (derde typering) (eerste typering) 0 geen stoornis 0 geen verandering 0 meer dan een regio 1 lichte stoornis 1 volledige afwezigheid 1 rechts 2 matige stoornis 2 gedeeltelijke afwezigheid 2 links 3 ernstige 3 extra deel 3 beide zijden stoornis 4 volledige 4 afwijkende dimensies 4 voorzijde stoornis 8 niet 5 discontinuiteit 5 achterzijde gespecificeerd 9 niet van 6 afwijkende positie 6 proximaal (dichtbijgelegen: toepassing lichaamsonderdeel ligt dichterbij het centrum van het lichaam dan een ander lichaamsonderdeel) 7 kwalitatieve 7 distaal (Het lichaamsonderdeel ligt veranderingen in verder van het centrum van het anatomische eigenschap, lichaam af dan een ander inclusief ophoping van lichaamsonderdeel) vocht 8 niet gespecificeerd 8 niet opgegeven 9 niet van toepassing

9 niet van toepassing



4.13 Activiteiten en participatie Herinnering: Activiteiten zijn onderdelen van iemands handelen. Activiteitsbeperkingen zijn moeilijkheden die iemand heeft met het uitvoeren van activiteiten. Participatie is iemands deelname aan het maatschappelijk leven. Participatieproblemen zijn problemen met het deelnemen aan het maatschappelijk leven. De activiteiten en participatie typering betreft een enkele lijst domeinen. Definities van uitvoering en vermogen Het construct uitvoering beschrijft wat een client kan in dagelijkse leefsituaties. Uitvoering kan ook worden opgevat als "deelname aan het maatschappelijk leven", omdat ze plaatsvindt in een sociale context. Het construct vermogen beschrijft wat een client kan in optimale, klinische omstandigheden. Met optimale klinische omstandigheden bedoelen we een testomgeving. Voor een internationale vergelijking moeten deze omstandigheden over de hele wereld gelijk zijn. Deze aanpak is bedoeld als een handige richtlijn om te laten zien wat er kan worden gedaan aan iemands omgeving, om de uitvoering te verbeteren.

4.14 Codering activiteiten en participatie Vermogen en uitvoeringstyperingen kunnen verder worden gebruikt, zowel met als zonder hulpmiddelen of persoonlijke assistentie, en overeenkomstig de volgende schaal (waarbij xxx staat voor het nummer van de second-level-domein): xxx.0 GEEN probleem © The STEP-IVI Project Consortium 1. Version * 14-01


xxx.1 LICHT probleem xxx.2 MATIG probleem xxx.3 ERNSTIG probleem xxx.4 VOLLEDIG probleem xxx.8 niet opgegeven xxx.9 niet van toepassing Activiteiten en participatie zijn gecodeerd met twee typeringen - typering van de uitvoering - positie van het eerste cijfer na het punt; - typering van het vermogen - positie van het tweede cijfer na het punt. De code die de categorie bepaalt van de activiteiten- en participatielijst en de twee typeringen vormen de standaard datamatrix. d4500.A B datamatrix (standaard) A = Typering van de uitvoering 1 (eerste typering); gewaardeerd met hulp B = Typering van het vermogen 2 (tweede typering); gewaardeerd zonder hulp

4.15 Codering activiteiten en participatie Voorbeelden van de toepassing van de twee typeringen: d4500 Korte afstanden lopen Voor de typering van de uitvoering, verwijst dit domein naar iemands mogelijkheden om in zijn omgeving te lopen. Dit geldt ook voor het lopen van afstanden van minder dan 1 km, op verschillende oppervlakken, met het gebruik van een stok, rollator, of andere ondersteunende hulpmiddelen. © The STEP-IVI Project Consortium 1. Version * 14-01


Voorbeeld: De uitvoering van iemand die door een arbeidsongeval zijn zicht verloren heeft en sindsdien een witte stok gebruikt, maar problemen ervaart bij het lopen, kan gecodeerd worden als: d4500.2 X matige stoornis in de uitvoering bij het lopen van korte afstanden



4.16 Codering activiteiten en participatie Voorbeelden van de toepassing van de twee typeringen: d4500 Korte afstanden lopen voor de vermogenstypering verwijst dit domein naar iemands vermogen om rond te lopen zonder hulp. Om de invloeden van verschillende omgevingen zoveel mogelijk uit te schakelen, kan dit worden beoordeeld in een "gestandaardiseerde" omgeving. Voorbeeld: Het vermogen van bovengenoemde persoon om zonder witte stok te lopen in een gestandaardiseerde omgeving zal zeer beperkt zijn. Dus het vermogen van deze persoon kan als volgt worden gecodeerd: d4500. X 3 ernstige vermogensstoornis bij het lopen van korte afstanden



4.17 Codering activiteiten en participatie Optionele typeringen De derde en vierde (optionele) typeringen bieden gebruikers de mogelijkheid om het vermogen met hulp(middelen) te coderen en de uitvoering zonder hulp(middelen). d4500.A B C D A = Typering van de uitvoering met hulp(middelen) (1e typering) B = Vermogen (zonder hulp(middelen) (2e typering) C = Typering van het vermogen met hulp(middelen (3de typering) D = Typering van de uitvoering zonder hulp(middelen) (4e typering)



4.18 Codering externe factoren Externe factoren vormen de fysieke en sociale omgeving waarin mensen leven. Externe factoren moeten worden gecodeerd vanuit het perspectief van degene wiens situatie wordt beschreven. Voorbeeld: Stoepranden zonder getextureerde bestrating kunnen voor een rolstoelgebruiker misschien gecodeerd worden als een ondersteunende factor, maar voor een blinde vormen ze een belemmerende factor. Deze typering geeft aan in hoeverre iets een ondersteunende of een belemmerende factor is.



4.19 Codering externe factoren Codering externe factoren - Eerste typering Het volgende schema laat de negatieve en positieve schaal zien die de mate aangeeft, waarop een externe factor een belemmering vormt of juist een ondersteunende rol speelt. Een "." duidt een belemmering aan, een "+" geeft een ondersteunende rol aan: xxx.0 geen belemmering xxx.0 geen ondersteunende factor xxx.1 lichte belemmering xxx.1 lichte ondersteunende factor xxx.2 matige xxx.2 matige ondersteunende belemmering factor xxx.3 ernstige xxx.3 ernstige ondersteunende belemmering factor xxx.4 volledige xxx.4 volledige ondersteunende belemmering factor xxx.8 niet gespecificeerd xxx.8 niet gespecificeerd xxx.9 niet van xxx.9 niet van toepassing toepassing



4.20 Het doel van de ICF scoresets ICF scoresets zijn ontwikkeld om een systematische en uitgebreide beschrijving van het gebruik van ICF in de klinische praktijk en onderzoek te vergemakkelijken. De verkorte ICFscore bevat om praktische redenen zo min mogelijk categorieën, maar zo veel als nodig is om een voldoende uitgebreide beschrijving te geven van het spectrum van problemen in het functioneren van de patiënt, met de specifieke voorwaarden voor klinische studies en klinische ontmoetingen. De uitgebreide ICFscore bevat om praktische redenen zo min mogelijk categorieën, maar zo veel als nodig is om een voldoende uitgebreide beschrijving te geven van het spectrum van problemen in het functioneren van de patiënt, met een specifieke voorwaarde voor multidisciplinaire evaluatie. De ICF scoresets voor oogziekten is nog niet ontwikkeld.

4.21 Case studie: Mevrouw Smit 4.21.1

Case studie: We gaan door met het verhaal van Mevrouw Smit

We gaan proberen te coderen: • activiteiteiten • participatie • lichaamsfuncties • anatomische eigenschappen • externe factoren



De informatie die we over mevrouw Smit hebben verzameld: Mevrouw Smith is 51 jaar oud, woont alleen in een klein stadje, ze heeft een zoon die op zichzelf woont. Ze is bezorgd over haar professionele toekomst, ze heeft gewerkt met ouderen. Ze is erg sportief. Ze neigt naar een eetstoornis. Medische informatie: Gezichtsscherpte: 10/10 fotofobie, verminderd gezichtsveld, vermoeidheid, artritis, pijn in bovenlichaam. Wat mevrouw Smit over haar eigen situatie zegt: Ik ben bijziend en heb diabetis. Mijn zicht is de afgelopen jaren verminderd. Bovendien heb ik het gevoel dat mijn gezichtsveld alleen maar verder zal afnemen. Ik kan geen auto meer rijden en soms word ik verrast door andere weggebruikers als ik wandel of fiets. Ik ben sportief en ben op zoek naar ander werk, maar mijn zicht wordt een probleem. Ik heb veel vrienden die me helpen in geval van nood. Ik verplaats mij 's nachts niet meer en ik heb enkele optische hulpmiddelen. In mijn flat heb ik de verlichting aangepast aan mijn behoeften.



4.21.2

Casestudie Mevrouw Smit: Persoonlijke factoren

Mevrouw Smith is 51 jaar oud, woont alleen in een klein stadje, ze heeft een zoon die op zichzelf woont. Ze is bezorgd over haar professionele toekomst, ze heeft gewerkt met ouderen. Ze is erg sportief. Ze neigt naar een eetstoornis. Persoonlijke factoren: Persoonlijke factoren zijn niet gecodeerd in ICF.

4.21.3

Casestudie Mevrouw Smit: Activiteiten en paricipatie

Ik kan geen auto meer rijden en soms word ik verrast door andere weggebruikers als ik wandel of fiets; ik ben sportief, ik ben op zoek naar ander werk, maar mijn zicht wordt een probleem Paricipatie: werkzoekend: d8450_3 - ernstige problemen met het vinden van een baan



Activiteiten: auto rijden: d475.4.4 – volledige problemen in uitvoering om te rijden bewegen buitenshuis: d4602.2 – matige problemen in de uitvoering



4.21.4

Casestudie Mevrouw Smit:Lichaamsfuncties

Gezichtsscherpte functies: b2100.2 (matige bijzondere waardevermindering van gezichtsscherpte – 10/10) Lichtgevoeligheid: b21020.8 (fotofobie, ernst van stoornis niet gespecificeerd) Gezichtsveld functies: b2101.8 (verminderde gezichtsveld, ernst van stoornis niet nader gespecificeerd) Tolerantie functies uitoefenen: b4552.8 (vermoeidheid, ernst niet gespecificeerd) Mobiliteit: b710.8 (artritis, ernst van stoornis niet gespecificeerd)



4.21.5

Casestudie Mevrouw Smit: Externe factoren

Ik heb veel vrienden die me helpen in geval van nood. Ik verplaats mij 's nachts niet meer en ik heb enkele optische hulpmiddelen. In mijn flat heb ik de verlichting aangepast aan mijn behoeften. Vrienden: e320.0 – geen belemmerende factoren Ondersteunende producten en technologie voor persoonlijk gebruik in het dagelijks leven: e1151 + 4 – volledige ondersteunende factor



4.21.6

Casestudie Mevrouw Smit:Gezondheid

Ik ben bijziend en heb diabetis. Mijn zicht is de afgelopen jaren verminderd. Bovendien heb ik het gevoel dat mijn gezichtsveld alleen maar verder zal afnemen.



4.22 Einde van de module



5 Appendix

Acknowledgements The project STEP-IVI is co-funded by the Lifelong Learning Programme

Production and Publishing This course material is produced and published by the STEP-IVI project consortium of the ENVITER network. Editor of te WBT/CBT content is the Berufsförderungswerk Düren gGmbH Authors Jürgen HÜLLEN; Berufsförderungswerk Düren gGmbH; Module 1 - Introduction: Düren; Germany Liliane BIRLE, Roxana CZIKER, Iulia VONAS; Liceul Special Module 2 - ICF Basics: Pentru Deficienti de Vedere Cluj-Napoca; Cluj-Napoca; Romania Module 3 - ICF Gevorderden 1:

Silvie ABLIN-NOURY, Philippe BELSEUR, Gaetane LEROUX; Institut Monteclair; Angers; France

Module 4 - ICF Gevorderden 2:

Veronika KERTIKOVA, Alexandrina KOSTOVA; ; National Rehabilitation Centre for Blind; Plovdiv; Bulgaria

The STEP-IVI project consortium Berufsförderungswerk Düren gGmbH (Project coordinator) Karl-Arnold-Straße 132 - 134 52349 Düren GERMANY http://www.bfw-dueren.de Aachener Centrum für Technologietransfer in der Ophtalmologie e. V. Karlsburgweg 9 52070 Aachen GERMANY http://www.acto.de Institut Montéclair 51 rue du Vallon © The STEP-IVI Project Consortium 1. Version * 14-01


49000 Angers FRANCE http://www.mfam.deficience-sensorielle.org Liceul Pentru Deficienti de Vedere Str. Calea Doroban ilor, nr. 31 400117 CLUJ-NAPOCA ROMANIA http://ldv.ro NCBI Whitworth Road, Drumcondra Dublin 9 IRELAND http://www.ncbi.ie NRCB 24 Landos Str. Plovdiv, 4006, PO. Box 11 BULGARIA http://www.rehcenter.org Royal Dutch Visio Waldeck-Pyrmontstraat 31 7315 JH Apeldoorn THE NETHERLANDS http://www.visio.org Copyright All rights for pictures in this content showing pictograms with with white figures, by Fotolia LLC, New York, USA Licensing Standard Training and Education for Professionals concerning ICF and visual impairment by STEP-IVI project consortium within the ENVITER network is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 Unported License. Die ICF Kodierungen sind nicht Bestandteil der Creative Commons AttributionNonCommercial-ShareAlike 3.0 Unported License. ICF Kodierungen, Begriffe und Text werden mit Genehmigung der WHO verwendet aus: International Classification of Functioning, Disability and Health, First Edition. Geneva, World Health Organization, 2001. Offizielle ICF Kodierung und Lizenzierung unter: http://www.who.int/classifications/icf/en/ Disclaimer 1. Content

The above mentoned authors and editors (hereafter mentioned as: "The author") reserve the right not to be responsible for the topicality, correctness, completeness or quality of the information provided. Liability claims regarding damage caused by the use of any information provided, including any kind of information which is incomplete or incorrect,will © The STEP-IVI Project Consortium 1. Version * 14-01


therefore be rejected. All offers are not-binding and without obligation. Parts of the pages or the complete publication including all offers and information might be extended, changed or partly or completely deleted by the author without separate announcement. The content of the learning content does not reflect the official opinion of the European Union. Responsibility for the information and views expressed in the STEP-IVI learning materials lies entirely with the authors. 2. Referrals and links

The author is not responsible for any contents linked or referred to from his pages - unless he has full knowledge of illegal contents and would be able to prevent the visitors of his site fromviewing those pages. If any damage occurs by the use of information presented there, only the author of the respective pages might be liable, not the one who has linked to these pages. Furthermore the author is not liable for any postings or messages published by users of discussion boards, guestbooks or mailinglists provided on his page. 3. Copyright

The author intended not to use any copyrighted material for the publication or, if not possible, to indicate the copyright of the respective object. The copyright for any material created by the author is reserved. Any duplication or use of objects such as images, diagrams, sounds or texts in other electronic or printed publications is permitted according regulations of the Creative Commons AttributionNonCommercial-ShareAlike 3.0 Unported License. 4. Privacy policy

If the opportunity for the input of personal or business data (email addresses, name, addresses) is given, the input of these data takes place voluntarily. The use and payment of all offered services are permitted - if and so far technically possible and reasonable without specification of any personal data or under specification of anonymized data or an alias. The use of published postal addresses, telephone or fax numbers and email addresses for marketing purposes is prohibited, offenders sending unwanted spam messages will be punished. 5. Legal validity of this disclaimer

This disclaimer is to be regarded as part of the internet publication which you were referred from. If sections or individual terms of this statement are not legal or correct, the content or validity of the other parts remain uninfluenced by this fact.



6 Bibliography

World Health Organization; International Classification of Functioning, Disability and Health, Geneva 2001 World Health Organization; Towards a Common Language for Functioning, Disability and Health, Geneva 2002


Standard Training and Education for Professionals concerning ICF and Visual Impairment TUTORIAL 4 MODULE 4 ICF GEVORDERDEN 2

Recommend Documents