STAGE bij MRT en groep Monument EERSTE DAG: (74 km) 9 uur, ik moet er gelukkig nog niet zijn om 7 uur. Jean leidt me rond in het bedrijf MRT. Ik zie op vele werkfoto’s hoe ze hun speciale technieken uitvoeren. Bezoek hun magazijn met wel honderd verschillende producten en hun gereedschapskamer, wat liggen er hier veel boren… . Ze hebben een zeer groot wagenpark met zandstraler en krachtige hogedrukspuiters. Eigenlijk is hun koer en magazijn te klein. Misschien kopen ze binnenkort een machine aan, om isolatie te spuiten (in de spouw). Daarna zijn we richting De Haan gereden om de werf “Dunepanne” te gaan bezoeken. De tuinmuur was af, mooi! Maar een duur prijskaartje. Wat zei Jean? 1.750 000 oude frankjes!! Morgen zal het vroeg worden… TWEEDE DAG: 5.45 uur. Op stap met Bart of beter met de auto van Bart. Hij komt me oppikken aan de voordeur om 5.49 uur. Hij woont in Lichtervelde. Richting Brussel naar het park”Josaphatpark”van Schaerbeek. File, file voor Aalst. Een ongeval. We komen wat te laat op onze afspraak. Daar wachten ons op: de andere ploeg met een stoommachine en zandstraler, maar ook veel Brussels volk; de tuinbeheerders van Brussel velen met knalgele hesjes aan. Zij moeten een demo van Bart en zijn ploeg krijgen. De demo bestaat hierin hoe je graffiti moet en kan verwijderen op de beelden die in het park staan. Het valt me op dat ze voor elke handeling dat ze doen een proef doen. Op die manier kun je pas het gehele beeld zonder brokken schoonmaken. De verfspuitbussen zijn goedkoop in Schaerbeek te oordelen naar de vele vuile graffiti op de beelden. We werken met décapé (afbijtmiddel) milieuvriendelijke en snelwerkende. Ook met olivinezand en stoom onder hoge druk. Het lukt ons om een beeld opnieuw in het nieuw te plaatsen. Een ander beeld moet een nieuwe laag steenrode calei krijgen. Op het moderne beeld “voor de gefusilleerde man” in keibeton worden testen uitgevoerd maar niet afgewerkt. Boven ons vliegen de kwetterende Brusselse parkieten heen en weer, het is ook lente voor hen… .
In de namiddag hebben we een werf bezocht bij Koekelberg. Het betreft een appartementsgebouw van meer dan 60 meter hoog. Ik kan u verzekeren op de lift die buiten de stelling gemonteerd is, dat je die hoogte daar pas echt ondergaat en ervaart. Is dit liftje wel “sterk genoeg”? durf ik me in stilte afvragen. Gelukkig heb ik geen hoogtevrees. Het is een grote renovatie van betonherstel. Het afschieten van vergane balkons moet ook op die hoogten gebeuren. Ze gieten ze dan ter plaatse weer op met gietbeton. Deze keer met de wapening op de juiste plaats en chemisch verankerd. De balkons worden herbetegeld met grijze grestegeltjes op ditramatten van Shütler. De mannen vloeren proper in het Frans… . Is het hier ook een probleem om de juiste vakmensen te vinden? Het is prachtig weer vandaag, toch zeker langs de zonnige kant (zuid). Maar wat moet dat hier koud zijn als het eens een slechte dag is. Respect voor die mensen van Monument die elke dag op grote hoogte moeten werken. Wij leerkrachten worden? Zijn! “kamerplantjes”… sanseveria’s? DERDE DAG: Deinze om 8 uur. Vandaag de werven van Frederik De Meyer (van waar ken ik die familienaam?) 74 km Onze eerste werf is een chemisch bedrijf waar je zo maar niet binnen mag. Ik moet dus mijn paspoort afgeven en krijg een badge. Daar versterken ze de betonbalken van een soort silogebouw. Ze gebruiken banden carbonvezels dat ze op de betonbalk kleven met epoxy. Het ziet er niet sterk uit, maar de ervaring en de berekeningen tonen aan van wel. Het carbon wordt met de gladde kant gekleefd aan het betonoppervlak. Indien nodig wordt er een tweede plaat op gekleefd. Daarna kan het carbon ingepleisterd worden met epoxy. Soms wordt de kolom en of balk rond gezet en kan er dus nog een kunststofgaas worden opgekleefd met harslijm (die blijft een weinig elastisch). Op die manier wordt het geheel nog sterker natuurlijk en kan de carbonplaat niet lossen van het beton (dit gebeurt normaal niet). Normaal wordt het carbon gekleefd daar waar er trek is. Een zeldzame keer ook langs de bovenkant.
Tweede werf: Mechelen, van ver zie ik hem: “de Sint-Romboutstoren” maar we moeten aan de andere kerk zijn. Daar waar het standbeeld staat van de “Minderbroeders” - De gebroeders Verhaeghen, Jozef (°1867) en Emmanuel (°1872), minderbroeders, missionarissen in China, waar Jozef bisschop en apostolisch vicaris werd, die samen in 1904 de marteldood stierven. MRT heeft het beeld mooi opgekuist en hersteld. De letters met monulit grijs en zinkwater. Ik vind het een beetje jammer dat je het kleurverschil blijft zien.
Nu zoeken we via gps een boerderij met schuur die een enorme scheur heeft in de voorgevel. Een barst van boven tot onder; niet ontstaan door een slechte fundering, maar omdat de achtergevel overhelt naar binnen en via het gebinte (die een beetje te zwak is) de voormuur en topgevel doet breken. Vergelijkbaar met een kaartenhuisje. Ze zullen dit schoren en deze schoorwerken zullen blijven staan tot dat de boerderij zal gesloopt worden. De broers die de boerderij bewonen zien er nog fit uit, zij kraken wel een beetje maar met wat goed schoorwerk gaan ook zij nog jaren mee. Er wordt op de voormuur een dubbele ijzeren profiel aangepast die worden schuin aangetrokken naar de binnenmuren via kabels en of stalen ijzers en bevestigd aan de binnenmuur. Het is er zeer rustig in de buurt. Boven ons vliegen twee buizerds en de boer geeft ons nog mee
dat Koning Albert daar dikwijls komt joggen in de straat met zijn twee bodyguards en twee chique zwarte auto’s erachteraan. Vandaar dat die muur zo snel als mogelijk moet hersteld worden. Stel je voor dat die net instort op het moment dat de Ko…… Vierde werf: We gaan naar Semmerzake, naar waar zeg je? Dit is een radarstation van het leger. Ze moeten daar de bol reinigen waaronder de radar zit. Ik zeg bijna verborgen zit maar dit is zeker niet het geval want je kan er niet naast kijken. Hij gelijkt op een bol van het Atomium en je ziet hem van verre. Hij kijkt ook heel “verre” die radar. Elk vliegverkeer van gans Europa kan hij volgen. En toch is die controle voor een groot deel “show”. Tijdens de opkuiswerken ligt hij af omdat de stralingen die hij uitzendt te radioactief zijn voor mensen. Nu valt het verkeer nog mee want er vliegen géén vliegtuigen door de vulkaanuitbarsting. Er wordt gereinigd met Cif citroen van op hoogtewerkers daarna komt er nog een beschermingslaag op. Nog dit: 38 meter in een bakje, is hoog. Je voelt je als in een mand van een luchtballon.
VIERDE DAG: Om 6 uur bij Jean te Moorslede. Ik denk even zou José al wakker zijn? (90 km) We starten een werf op in Stasegem. Betonherstel maar eerst moet er wat beton afgepikt worden. Maar we vinden geen elektriciteit. Of beter geen aansluiting. Er moet dan maar “een groep” gehaald worden. Zoveel tijdverlies gewoon omdat de verantwoordelijke van de werf de elektriciteitskast niet opengedaan heeft. Verkeerd afgesproken? Vandaar naar De Haan, de werkzaamheden vlotten goed. De stukadoors zijn er ook en zij zullen de muurtjes pleisteren. Elke scheur wordt opgemeten. Er zijn er veel meer dan men eerst dacht. Dat wordt lastig morgen vrijdag in de vergadering.
Terug op het bureau worden de plannen aangepast met Tipp-ex waar de nieuwe opgelapte scheuren zich bevinden. Daarna nog even in Stasegem gaan kijken hoe het pikwerk vordert. Het tocht er verschrikkelijk en ze kunnen niet in de zon werken. Het is een kil tochtig skelet van betonnen kolommen en balken. Maar dat stoort hen niet zo te zien. Ze zijn goed gekleed en verpakt in een wegwerp witte verfoveral. VIJFDE DAG: De Haan vergadering. Maria Hendrikalaan 5. Hotel Dunepanne (86 km) Het betonherstel vordert goed. Mooi weer maar toch fris op de steigers. De eerste week zit erop. Veel gezien maar natuurlijk niet alles, zoals hun houten balken dat ze opgieten met epoxy. Hun funderingversteviging door middel van gedraaide aluminium staven van telkens een meter. Ze starten het werk met een funderingssleuf te graven naast het huis. Op de bodem van die gleuf draaien ze de staven op gelijke afstand van elkaar in de grond op een rechte lijn. Ze kunnen er telkens een aan toevoegen (van 1 meter lengte) tot op gewenste diepte. Staven ijzer worden chemisch verankerd in de oude fundering die zich naast de sleuf bevindt. De sleuf wordt vervolgens dicht gegoten met beton.
MONUMENT VDK: Elke dag vroeg uit de veren! (115 km) De radiowekker om 4.50 uur. Een ontiegelijk vroeg uur. Dat is voor iemand die dat niet gewoon is zeer vroeg. Om 5.30 uur worden we bij Johan in Beveren opgehaald door Eric. Het stuur wordt doorgegeven aan Patrick “de chef” die als laatste instapt te Hulste. Hij woont er heel landelijk naast de stenen molen en ook hier fluiten de vogels dat het een lieve lust is. Het begint te dagen en “de spring is in the air” zou Toon Hermans zeggen. Maar mijn collega’s reageren niet…
We komen aan met slaperige ogen om 6.50 uur. Om 7.00 uur beginnen we. Sommigen zijn al bezig. Er is veel lawaai maar het is net te verdragen. Bijna iedereen draagt oorbeschermer, mondmasker, veiligheidsbril en veiligheidsschoenen. Het stof wordt constant afgezogen. De Roemeen naast mij eet meer stof dan boterhammen. Hij wil geen mondmasker noch oorbeschermers. Het afzuigsysteem werkt goed. Maar een goede werking is ook nodig. Ik geef mijn ogen de kost en krijg taken toegedeeld van de chef. Technieken, kaptechnieken en maak mijn oefeningen. Zoals “taille ancienne” oude bekapping meestal 24 slagen /10 cm moet soms ook 36 zijn (steeds naar de originele steenbehouwing). Ik kap ook een schuine blok arduin vlak en haaks, een techniek die bijna nooit meer wordt uigevoerd aangezien iedereen een schuin blok gewoon onder de zaagmachine legt en het haaks zaagt! Het eindresultaat bevredigt de chef. Het uitzicht heeft iets weg van “ijsbloem” zo zijn alle
afwerkingen zoals wij ze nu kennen eigenlijk kaptechnieken ontstaan uit noodzaak. Een vergeten benaming van een afwerking zoals “rouwé” of zoiets, noemen we nu gebikt (puntbeitel). Mineel of maneel een middenstaander om het loodglas in te steken. Schopslag zullen wij gefrijnd noemen. Er zijn zeer veel afwerkingen. Schuine slag (bv. 80°), met de hand tegen de hand… Om 8.30 uur of 9.00 uur eet men vlug een knabbel en vijf minuten later is iedereen terug bezig. Ze laten je wat vrij op dat gebied. Om 10.00 uur komt Patrick (de chef) rond met taartjes. Lieve had die gemaakt voor een feest maar er waren er teveel vandaar… . Ze vallen in de smaak en elkeen komt me bedanken. Ik zeg hen de potjes te sparen zo kan mijn vrouw ze weer vullen! Ze houden zich aan de afspraak en aan mijn voorstel. Om 12.00 uur stopt bijna iedereen en na 20 minuten is iedereen terug bezig. Veel eten moet je daar niet doen en zeker geen tijd om een lang praatje te maken. In de kapcel die iedereen toegedeeld krijgt zit je ook alleen. Door het lawaai kan je toch niet praten. Een vlug woord kan nog net. Maar liefst een luid, anders versta je elkaar toch niet door de hoorbeschermers. Ik maak me de bedenking: eigenlijk hebben ze geen sociaal contact of toch weinig. Metselaars op de steiger hebben dat wel. Misschien een gewoonte of geen behoefte aan contacten. West- en Oost-Vlamingen vinden elkaar ook niet echt. Of zie ik dat niet correct? Donderdagmorgen: Ik begin met epoxylijm. Een herstelling van de hals van een betonnen gans. Dit zou daarmee zeker moeten lukken volgens de kenners. Intussen doe ik een test met fijn geklopte arduin vermengd met epoxy. Het resultaat na enkele uren wachten heeft mij geen echte voldoening. Epoxylijm wordt gemengd met component A 2 delen op 1 deel component B. Goed mengen en zorgen dat er geen contact is met de huid. Daarna krijg ik van Patrick twee cilinders die ik tot bollen moet omtoveren. Twee cilinders van diameter 15 cm en met een hoogte van 15 cm. Op een stukje (haakse) afval arduin teken ik het model af (cirkel). Daarna het middelpunt en enkele raaklijnen. Die bepalen de punten die ik dan kan overzetten op de cilinders. Met een passer en een goede meter lukt dat best. Maar met enkele foto’s erbij wordt alles wel duidelijk. Het aftekenen en het afzagen gaat me goed af en morgen ga ik ze boucharderen (punten of punthameren). Vrijdag : Patrick werkt vandaag niet. Elke vrijdag neemt hij vrijaf. We zijn in Zottegem om 6.30 uur. Een half uur te vroeg. Weinig verkeer zeker? Onderweg zijn mijn ogen weerom dichtgevallen… . Mijn hals kraakt opnieuw door de verkeerde houding tijdens het wegdommelen. Eerst doe ik de test met de epoxy en fijner brokjes arduin en een weinig stof? Goed mengen en afwachten tot het hard en opgeschuurd is voor je het resultaat kan zien. Mijn bollen in blauwsteen “Vinalmont” zal ik wel thuis boucharderen. Eigenlijk zou ik vandaag willen werken met luchtdrukvijlen en -frezen. Zij werken daar constant mee om witsteen uit te schuren en moluren en kromme bochten te maken in hun kerkrestauraties. Ze maken er hogels mee en pinakels, kruisbloemen en wimbergen (de frontaal of wimberg, wimperg of windberg). Ik zoek in de afvalcontainer een stuk witsteen die groot genoeg is. Wat gooien ze hier enorm veel weg. Hele stukken arduin en witsteen die nog kunnen gebruikt worden om een beeldhouwwerkje te maken. Mijn hart bloedt voor de zoveelste keer… ze kunnen het hen ook niet permitteren om een stuk steen toch te laten doorgaan als compacte steen
als plots blijkt tijdens het werk dat er toch een barst zich heeft verscholen binnenin de steen. Ze nemen dus geen risico. Ik vind me een stuk en zal de herstelde gans proberen na te maken in 6 uur. Het aftekenen gaat vlot, het grove slijpwerk ook. Ik neem de maten: deel ze door 4 en vermenigvuldig met 3, dus mijn eindresultaat zal ¾ gans zijn. Maar met die kleine schuurstenen heb ik niet veel kunnen werken. Het is zeer vlug 3.20 uur en dan moeten we naar huis en zeker de vrijdagavond… de gans is bijna af! Toen ik een kijkje ging nemen bij de mannen, viel het me telkens op dat ze enorm hun afgetekend lijntje respecteren. Eens correct afgetekend met een DUIDELIJKE lijn (1 lijntje) wijken ze daar niet meer vanaf. Eens het zaagwerk of kapwerk af zie je nog net het lijntje staan, zoals bij een schrijnwerker. Het was leerrijk en heb beloofd dat ik nog wel eens langs kom, misschien met de klas of nogmaals op stage. Dat vond mijn hardhorige buurman “de Roemeen” en de glimlachende Sri Lankees zeker ok… Totaal kilometers:439 km
kruisbloem
