Spitsmijden 1; Bijdragen aan Transities naar Duurzame Mobiliteit Teije Gorris, Transumo 24 november 2008
Inhoud
•Doel presentatie •Resultaten Spitsmijden 1 •Transumo •Van Spitsmijden 1 naar Spitsmijden 2x •Conclusie
2
Doel Presentatie
Informeren & reflecteren: • Betekenis resultaten Spitsmijden 1 in Transumo context • Inhoudelijke resultaten • Transitie- en procesresultaten
3
Transitie- en Procesresultaten Spitsmijden 1
• Proef van de grond gekomen • Partijen zijn tri-partiet betrokken • Ruimte gecreëerd voor experiment incl. vervolg • Aandacht voor transities en leren
4
Transumo
• Kennis ontwikkelen en verankeren om een transitie naar duurzame mobiliteit te versnellen • Inhoud: duurzame mobiliteit (personen èn goederen) • Proces: transitiemanagement • >30 projecten in 7 thema’s • >200 partijen • € 60 mln (50% subsidie – 50% matching) • 2004-2009 5
Transities
• Grote veranderingen die veel tijd vergen • Anders doen, anders denken • Nieuwe rollen, verbindingen en verhoudingen Nieuwe balans planet, people, profit, pleasure Problem structuring, establishment of the transition arena and envisioning
Developing coalitions and transitionagendas
Monitoring, evaluating, and learning
Mobilizing actors and executing projects and experiments
6
Hoe doet Transumo dit?
• Toegepast onderzoek in/met/voor de praktijk (tripartiete samenstelling) • Opzet als transitie-experimenten • Spitsmijden als voorbeeld van zelfsturings concept/arrangement • Lessen destilleren uit projecten (thema/programmaniveau) • Leidt tot: instrumenten, aanpakken, lessen over innovaties voor duurzame mobiliteit 7
Aanpak transitie-experimenten
• Maatschapelijke opgave is uitgangspunt van zoeken, leren en experimenteren. • Experimenteren & ontwikkelen inhoud & proces: Nieuwe dingen proberen, dingen nieuw proberen • Klein beginnen in een beschermde omgeving • Leren: inhoud (bijv. gedragsonderzoek) èn proces (samenwerken in deze setting) • Voorsorteren op volgende stappen (het is niet zomaar een pilot): Verdiepen, Verbreden en Opschalen • Instrumenten: Procesmanagement, Actoren analyses, Visies, Interactie omgeving & context, Transioneringsmethode,…
8
Spitsmijden 1; op de kaart gezet
• Proeven met Spitsmijden in ABvM (Brief Eurlings) • Copy, Paste: Hollandse Brug, Moerdijk, … Succesvol 1e experiment, maar… • Spitsmijden houdbaar als zelfstandig instrument? • Spitsmijden als wondermiddel? • 1e stap op weg naar… (je hebt nog niet alles geleerd) • Gaan we onderzoeken of ondernemen? in beide situaties zullen we (moeten) leren 9
Van Spitsmijden 1 naar Spitsmijden 2x
• Lastige vraagstukken: Hoe verdiepen, verbreden en opschalen? • Verdiepen: zoveel mogelijk leren van effect van beloning (verandering van structuur) op mobiliteitsgedrag (verandering van werkwijze) in lokale context • Verbreden: verbindingen versterken met andere domeinen (openbaar vervoer, carpoolen, etc.) en andere maatschappelijke behoeften (niet alleen mobiliteit, maar ook wonen, werken, ruimtelijke inrichting, maatschappelijk verantwoord ondernemen, etc.) • Opschalen: borging van Spitsmijden in het dominante gedrag van forenzen en borging van positieve stimulering van duurzame mobiliteit in dominante cultuur en structuren van bedrijfsleven en overheid
10
Van Spitsmijden 1 naar Spitsmijden 2x
Transitioneringsraamwerk, KSI/TNO 11
Van Spitsmijden 1 naar Spitsmijden 2x
• Verdiepen: • Scenariodefinties • Spitsmijden 2a • Transitieonderzoek • Verbreden: • Leerervaringen delen en opdelen via externe samenwerking • Spitsmijden 2c • Opname in brief AbvM • Onderwerp in task force mobiliteit • Nederland Bereikbaar • Nieuwe aanbieders (filemijden, spitssparen, km sparen etc.) • Toenemende betrokkenheid van werkgevers bij mobiliteitsvraagstukken 12
Conclusie
•Van praktijkproef naar transitie-experiment dat bijdrage levert aan transitie naar duurzame mobiliteit: Van project- naar procesaanpak & van pilot naar open zoek en leerproces •In Spitsmijden 2 heeft TM aanpak toegevoegde waarde: TM aanpak nodig om tot goede opschaling te komen en op lange termijn succesvol te zijn (voorkomen doodknuffelen) •Ontwikkeling inhoud (Spitsmijden) en aanpak (TM) wederzijds afhankelijk voor succes •Leerervaringen op voor Transumo en verdere ontwikkeling TM instrumenten (transitioneringsmethode) •Inspiratie voor Spitsmijden 2 a t/m z: Zelfsturingsconcepten in andere Transumoprojecten: Albert.nl, Verzekeren per Kilometer,
