Speech SEPA migratie Nederland – last call for boarding
Dames en heren,
Op weg naar Leiden kwam ik vanochtend langs Schiphol. En ik realiseerde me weer hoe complex het vliegverkeer in elkaar zit. Dagelijks vertrekken en landen er honderden vliegtuigen die tienduizenden passagiers en duizenden tonnen luchtvracht vervoeren. Om dat mogelijk te maken moeten de toestellen tijdig worden bevoorraad met kerosine en maaltijden. In veel gevallen gaat ook een nieuwe crew aan boord. Kortom, het luchtvaartverkeer op Schiphol is een logistiek complexe operatie. Ondanks die complexiteit verloopt het luchtvaartverkeer soepel. Ongelukken komen zelden voor en het overgrote deel van de vluchten is op tijd. Daarvoor is veel coördinatie nodig. Coördinatie door elke luchtvaartmaatschappij, om haar materieel op tijd gereed te hebben voor vertrek . Maar ook coördinatie tussen luchtvaartmaatschappijen en luchtverkeersleiding, om de vluchtplannen op elkaar af te stemmen en zo files voor de startbaan en chaos in de lucht te voorkomen. Die coördinatie wordt verzorgd door de luchtverkeersleiding die alle vluchtplannen van individuele vliegtuigen op elkaar afstemt in een overall vluchtschema. En die coördinatie vindt uiteraard niet alleen in Nederland plaats, maar ook internationaal.
Om het vliegverkeer in Europa nog soepeler te laten verlopen is het de bedoeling de luchtverkeersleiding in Europa verder te integreren 1
via het European Single Sky project. Het luchtvaartverkeer lijkt wel wat op het retailbetalingsverkeer. Ten eerste is het Europese betalingsverkeer ook aan het integreren. De lidstaten van de toenmalige Europese Gemeenschap maakten al in 1957 afspraken om te komen tot een interne markt met vrij verkeer van diensten goederen kapitaal en personen. En die is er gekomen, inclusief een gemeenschappelijke munt. Maar nog altijd verloopt het girale retail betalingsverkeer grotendeels volgens nationale standaarden. Daar komt nu snel verandering in.
De Europese SEPA-verordening geeft aan dat het eurobetalingsverkeer in de lidstaten uiterlijk 1 februari 2014 geheel over zal zijn op Europese standaarden. Zo ontstaat een Single Euro Payments Area waarin er geen verschil is tussen binnenlandse en grensoverschrijdende euro-betalingen, met alle voordelen van dien.
Een tweede parallel is het belang van coördinatie. Voor een soepele overstap naar de éne Europese betaalmarkt is coördinatie essentieel. Coördinatie die u als SEPA-projectleiders verzorgt binnen uw organisaties, om de administratie, ICT, incassoprocessen en communicatie tijdig aan te passen aan SEPA . En, coördinatie tussen de spelers in het betalingsverkeer. Want wanneer uw bedrijf wil overstappen naar SEPA, maar de software die u gebruikt is nog niet aangepast, kunt u niet migreren. En ook niet, als uw bank daar nog niet klaar voor is.
2
En wanneer u allemaal tegelijkertijd zou migreren naar SEPA, zou er een file ontstaan van bedrijven en overheden die gebruik willen maken van ondersteuning door banken en software-leveranciers. Om dit te vermijden en alles in goede banen te leiden, hebben de vertegenwoordigers van banken, software-leveranciers, consumenten, bedrijven, overheden en bedrijven het Nationaal Forum SEPA-migratie opgericht. Net zoals de luchtverkeersleiding het vliegverkeer coördineert, coördineert het Nationaal Forum de migratie. Maar er zijn ook verschillen. DNB heeft niet dezelfde bevoegdheden als de luchtverkeersleiding. Het is uw eigen verantwoordelijkheid om tijdig te over te stappen.
Ik heb drie boodschappen voor u. Ten eerste:1 februari 2014 is de einddatum voor de overstap naar SEPA. Is uw organisatie dan niet klaar voor SEPA, dan zult u mogelijk kostbare maatregelen moeten treffen om uw betalingsverkeer door te laten gaan. Plan uw migratie daarom in de loop van 2013: hoe vroeger hoe beter. Mijn tweede boodschap is dat, om de einddatum van de migratie te halen, nú actie nodig is. Dat geldt voor banken en softwareleveranciers, maar ook voor overheden en bedrijven, klein en groot. Een ieder moet nu de impact van SEPA in beeld hebben. Voor grootgebruikers van betalingsverkeer die nog niet of nog maar net zijn gestart met SEPA-migratie is deze speech dus echt een last call for boarding: 3
of u gaat nú voortvarend aan de slag met SEPA-migratie, of u mist het SEPA-vliegtuig. Mijn derde boodschap is dat u er niet alleen voor staat: het Nationaal Forum staat naast u, klaar om de overgang van het Nederlandse betalingsverkeer naar de Europese standaarden te ondersteunen. Ik zal deze boodschappen toelichten door als voorzitter van het Nationaal Forum eerst aan te geven wat u van het forum kunt verwachten…. en vervolgens welke acties nu nog nodig zijn voor een soepele SEPA-migratie.
Nationaal Forum SEPA-migratie Het Nationaal Forum begeleidt de overstap van het Nederlandse betalingsverkeer naar de Europese standaarden in het betalingsverkeer. Op verzoek van de stakeholders in het betalingsverkeer gebeurt dit onder voorzitterschap van De Nederlandsche Bank, omdat wij verantwoordelijk zijn voor de goede werking van het betalingsverkeer. Bovendien verzorgt DNB het SEPA-programmabureau van het NFS en de nationale SEPA-communicatie campagne. Doel van het Nationaal Forum is te zorgen dat de overgang naar SEPA tijdig en soepel verloopt. Om dit te bereiken voert het forum een reeks van activiteiten uit.
Ik zal de activiteiten van het Nationaal Forum toelichten. Ik noem er vijf: 1) het opstellen van een migratieplan, 2) het monitoren van de voortgang 3) het voeren van een 4
communicatiecampagne, 4) het bijeen brengen van partijen, en 5) het uitwisselen van kennis en ervaringen.
Om te beginnen hebben de stakeholders in het betalingsverkeer een nationaal migratieplan opgesteld. Dit plan voorziet in een gespreide migratie van bedrijven en overheden, en moet zo voorkomen dat er een file ontstaat van organisaties die tegelijkertijd gebruik willen maken van de ondersteuning door banken en softwareleveranciers. Mocht u willen afwijken van de in het migratieplan afgesproken migratie-periodes, dan neemt u het risico dat u in een dure file terechtkomt, met alle gevolgen van dien. Ten tweede monitort het Nationaal Forum of de plannen van banken, softwareleveranciers wel volgens het vluchtschema: het nationale migratieplan verlopen. De monitoring laat aan de éne kant zien dat er al veel gerealiseerd is. Banken en software-leveranciers hebben al veel producten en diensten aangepast aan SEPA en de eerste bedrijven zijn gemigreerd, bijvoorbeeld KLM. De monitoring laat ook zien dat er nog veel moet gebeuren. Nog maar 2 procent van alle Nederlandse overschrijvingen is SEPA-proof. En de Europese incasso wordt nog nauwelijks gebruikt. Dat is laag, ook ten opzichte van het buitenland: Nederland heeft één van de laagste migratiepercentages.
5
De monitoring laat ook zien dat er enige vertraging is ten opzichte van het migratieplan. Nog niet alle producten en diensten van banken en softwareleveranciers zijn aan SEPA aangepast. En er tekent zich een migratie van grote bedrijven en grote overheidsorganisaties af die in drie pieken zal verlopen: vóór de zomer van 2013 de grote gebruikers van overschrijvingen, ná de zomer de incassanten, en in de laatste maanden voor 1 februari 2014 het MKB. Hierdoor zal de migratie minder gespreid verlopen dan in het migratieplan was voorzien. Bernard Juffermans zal de stand van zaken van de migratie later vanochtend verder toelichten. Ten derde zijn in het Nationaal Forum afspraken gemaakt over SEPA-communicatie. Centraal hierbij staat de afspraak dat de communicatie via een drietrapsraket verloopt. Het Nationaal Forum zal algemene communicatie over SEPA verzorgen. Hierbij kunt u denken aan de tv-spotjes die uw klanten informeren over IBAN. Daarbij hoort ook de SEPA-campagne website overopiban.nl. Daarop vindt u een toolbox die uw migratie ondersteunt. Daarin zit bijvoorbeeld een impact-check om de gevolgen van SEPA voor uw organisatie in kaart te brengen. Neem ‘s een kijkje op die site!
6
De tweede trap van de raket is dat branche-organisaties hun achterban informeren over SEPA, bijvoorbeeld via nieuwsbrieven en overleg. Vraag uw belangenorganisatie naar de SEPA informatie die zij u kunnen bieden. En in de laatste trap van de raket bent ú aan zet: in die fase informeren bedrijven en overheden hun klanten en leden over de gevolgen die uw SEPA-migratie voor hen zal hebben, bijvoorbeeld door uw IBAN op te nemen op uw facturen. Uiteraard zal uw bank u ook informeren over SEPA. Ineke Bussemaker zal dit vanochtend toelichten.
Terug naar de activiteiten van het NFS. Als vierde activiteit brengt het Nationaal Forum partijen bij elkaar om de oplossing van breed ervaren migratie-issues te bespreken. Zo bestond er bij veel bedrijven die gebruik maken van acceptgiro’s de behoefte aan een SEPA-acceptgiro, maar was het hun niet duidelijk of die er zou komen. Na overleg met bedrijven, overheden en andere acceptgiroverspreiders hebben banken besloten om een IBAN-acceptgiro te gaan aanbieden. Anders dan in het vliegverkeer, waar de vluchtleiding de time-slots bepaalt, blijft in SEPA-land elke partij zelf verantwoordelijk voor een tijdige migratie.
Ten slotte, als vijfde activiteit, biedt het Forum de mogelijkheid om kennis van en ervaring met SEPA-migratie uit te wisselen. Dan hoeft niet iedereen het wiel zelf uit te vinden. Deze conferentie is daar een goed voorbeeld van. 7
Andere voorbeelden zijn de ervaringen met SEPA-migratie van gebruikers die u kunt lezen op overopiban.nl en de antwoorden op veelgestelde vragen .
Acties voor een soepele en tijdige migratie Wat moet er nog gebeuren voor een soepele en een tijdige SEPAmigratie van het Nederlandse betalingsverkeer, zodat dat op 1 februari 2014 volledig over is op Europese standaarden? Ik kan u zeggen: nog heel wat! Zo’n 14 maanden voor 1 februari 2014 zijn er uiteraard geen banken, software-leveranciers, overheden of bedrijven die aangeven dat zij niet op tijd klaar zullen zijn voor SEPA, maar er zijn wél signalen dat de druk oploopt. En dat daarmee de kans op filevorming toeneemt.
Over wat er daarom nog gebeuren moet, kan ik om te beginnen kort zijn: ACTIE. ACTIE door álle betrokkenen! En ik roep dat in het volle besef dat de meesten van u in deze tijden niet meteen zitten te wachten op zo’n aansporing, omdat u ook wel wat anders aan het hoofd hebt. Maar ik roep dat ook vanuit de volle overtuiging dat door nú actie te nemen, u zich er niet alleen van verzekert dat uw migratie op tijd geregeld is, maar ook dat u, als de economie eenmaal weer aantrekt, daarvan optimaal kunt profiteren!
Actie dus. Want daar gaat het nu om.
8
Dat betekent dat banken, software-leveranciers, consumenten en zakelijke betaaldienstgebruikers haast moeten maken met het gezamenlijk oplossen van de resterende migratie-issues. Bovendien zijn er extra inspanningen nodig van banken en software-leveranciers, en ook van branche-organisaties, om het MKB te helpen om zo mogelijk al voor de zomer over te zijn op IBAN en zo de file te vermijden. Daarbij is van belang dat banken ervoor zorgen dat de omgeving voor het internetbankieren standaard op IBAN wordt gezet. Het NFS heeft de banken daarom opgeroepen een zo groot mogelijk deel daarvan in april 2013 gereed te hebben. Verder moet u zelf hard aan de slag om tijdig te migreren. Hou er rekening mee dat de totale doorlooptijd van uw migratie ten minste 0,5 tot 1 jaar bedraagt. En dat voor grote organisaties met een complex betalingsverkeer en complexe administratie de migratie wel 1,5 jaar kan duren. Bent u nog niet gestart met SEPA-migratie, of nog maar nét-, dan moet u nu vol gas geven om tijdig klaar te zijn.
Mocht uw overstap naar SEPA volgens uw migratieplanning na de zomer van 2013 plaatsvinden, dan kunt u in een file terechtkomen van bedrijven en overheden die allemaal ondersteuning willen van hun banken en softwareleveranciers.
Ik roep u op om dat risico te analyseren en na te gaan welke maatregelen u kunt nemen om dat risico te beheersen….. bijvoorbeeld door alsnog eerder over te stappen op SEPA of door voldoende ruimte in uw planning op te nemen om tegenvallers op te vangen. 9
Of door maatregelen te treffen, om bij eventuele calamiteiten een emergency exit te hebben. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van conversiediensten, waardoor u grotendeels op de oude vertrouwde manier in uw administratie kunt blijven werken, maar toch al IBAN-berichten kunt uitsturen en ontvangen.
Afsluiting Hier wil ik het voor nu bij laten. Als voorzitter van het Nationaal Forum, de nationale SEPAvluchtleiding, wil ik afsluiten met de volgende boodschappen: • 1 februari 2014 is het betalingsverkeer over op Europese standaarden, • Om tijdig over te zijn op SEPA moet u nu hard aan de slag, • Het Nationaal Forum staat daarbij naast u, klaar om de overgang van het Nederlandse betalingsverkeer naar Europese standaarden te ondersteunen.
This was your last call for boarding,
Ik wens u een goede vlucht!
10
