Speciàl (Ab)normàl Het onderzoeksrapport

Speciàl (Ab)normàl Het onderzoeksrapport

ONDERZOEK Caroline De Munck van IN PETTO in samenwerking met CESOR én met hulp van het hele team van In Petto: Johan Bertels, Anna Demuylder, Hilde Heughebaert, Bieke Theuninck, Veerle Van Belle, Tim Vanderhaeghen, Kristien Vanlommel en Ien Verbaenen.

REDACTIE Caroline De Munck

UITGEVER In Petto, Jeugddienst voor Informatie en Preventie Diksmuidelaan 50, 2600 Berchem T (03) 366 15 20 F (03) 366 11 58 [email protected] www.inpetto-jeugddienst.be

MET DANK AAN Stedelijk Handelinstituut Merksem, Regina Pacis Instituut Hove, VITO Hoogstraten, KTA 1 Aalst, VTI Deinze, Koninklijk Atheneum Tessenderlo, Sint-Godelieve Instituut Kapellen-op-den-Bos, Vrij Katholiek Onderwijs Opwijk, Sint-Jozef Instituut Oostende, SISA Antwerpen

December 2005

Met de steun van de Vlaamse minister van Jeugd, Bert Anciaux

1

Inhoudstafel

INHOUD VOORWOORD 1.

INLEIDING

p5 p6

1.1

IN PETTO?

p6

1.2

ONZE TRIO’S: ONDERZOEKSRAPPORT, JONGERENMAGAZINE EN VORMINGSPAKKET

p7

2.

ONDERZOEKSMETHODE

p9

3.

ONDERZOEKSPOPULATIE

p9

3.1.

SOCIODEMOGRAFISCH PROFIEL 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3.

3.1.4. 3.1.5.

4.

Leeftijd Geslacht Onderwijs 3.1.3.1. Studiejaar 3.1.3.2. Studierichting Gezinssituatie Afkomst 3.1.5.1. Vader 3.1.5.2. Moeder 3.1.5.3. Gecombineerd

p9 p9 p 11 p 11 p 11 p 13 p 14 p 14 p 14 p 15 p 15

JEUGDCULTUUR

p 16

4.1.

VRIJETIJDSBESTEDING

p 16

4.2.

FAVORIETE RADIOZENDER

p 19

4.3.

KLEDINGSTIJLEN

p 20

4.4.

POLITIEKE VOORKEUREN

p 23

5.

p 24

SOCIALE CONTACTEN

5.1.

DIVERSITEIT KENNISSENKRING

p 24

5.2.

CRITERIA BIJ HET KIEZEN VAN VRIENDEN

P 26

2

IK EN DE ANDERE

p 28

6.1.

BEOORDELING ZELF

p 28

6.2.

EEN GEVOEL VAN ACHTERSTELLING

p 30

6.3.

BEOORDELING VAN ANDERE

p 32

6.4.

DEFINIERING VAN “GEWOON ZIJN”

p 37

6.5.

DEFINIERING VAN “ANDERS ZIJN”

p 38

7.

p 40

PESTEN

7.1.

EIGEN ERVARING

p 40

7.2.

WIE VERTELLEN

p 43

7.3.

PESTGEDRAG

p 44

7.4.

HOUDINGEN TEN AANZIEN VAN PESTEN

p 46

7.5.

WAAROM PESTEN?

p 50

7.6.

WAT DOEN ALS JE GEPEST WORDT?

p 50

8.

CONCLUSIES

p52

9.

BIJLAGEN

p 56

9.1.

VRAGENLIJST

p 56

9.2.

FREQUENTIES

p 64

9.3.

STATISTISCHE GEGEVENS

p 111 p 111 p 112 p 113 p 114 p 115 p 116 p 117 p 118 p 119 p 120 p 120

9.3.1.

9.3.2.

9.3.3.

Vrijetijdsactiviteiten 9.3.1.1. Amusement met vrienden 9.3.1.2. Sociale ontplooiing 9.3.1.3. Individuele ontplooiing 9.3.1.4. Amusement solo 9.3.1.5. Passief Kledingstijlen 9.3.2.1. Alternatieve kledingstijl 9.3.2.2. Mainstream kledingstijl Kennissenkring 9.3.3.1. Culturele kenmerken

Inhoudstafel

6.

3

Inhoudstafel

9.3.3.2. Andere culturen 9.3.3.3. Zeldzame vriendschappen 9.3.4. Keuzecriteria voor vrienden 9.3.4.1. Sociaaleconomische criteria 9.3.4.2. Uiterlijke criteria 9.3.4.3. Innerlijk criteria 9.3.5. Beoordeling andere 9.3.5.1. Afwijzen van diversiteit 9.3.5.2. Streven naar homogeniteit 9.3.5.3. Streven naar diversiteit 9.3.6. Vormen van pestgedrag 9.3.6.1. Directe pestvormen 9.3.6.2. Indirecte pestvormen 9.3.7. Sociale demotie

4

p 121 p 122 p 123 p 125 p 126 p 127 p 128 p 128 p 131 p 133 p 134 p 135 p 136 p 137

Dat ene meisje dat nooit mocht meespelen. Die ene jongen wiens boekentas stelselmatig in de goot belandde. Op elke school hetzelfde verhaal. Voorbeelden uit de oude doos? Neen, dat is nu net het spijtige van de hele zaak. Deze taferelen zijn geen verleden tijd, maar realiteit. “In Vlaanderen pest 12% van de leerlingen uit het secundair onderwijs regelmatig of vaker andere leerlingen. 15% van de leerlingen in het secundair onderwijs meldt regelmatig of vaker slachtoffer te zijn van pesterijen”.* Dat zijn (harde en trieste) cijfers uit 1994. Veel initiatieven zijn sindsdien opgestart: boeken, artikels, werkvormen, senisibiliseringscampagnes. Pesten werd uit de taboesfeer gehaald. Ook vooroordelen over pesten, pestkoppen en gepesten werden voor een groot deel ontkracht. Vroeger zag men pesten soms nog als iets onschuldigs. En het slachtoffer moest maar wat meer van zich af leren bijten. Maar nu ziet men meer en meer in dat de pester diegene is die moet veranderen. Toch meldt de kinderen jongerentelefoon in 2003 dat pesten nog steeds in de top 3 staat wat betreft telefoontjes van kinderen en jongeren. Pesten is de wereld niet uit, zoveel is zeker. Meer nog, pesten gebeurt sinds enige tijd ook via gsm en pc. Cyberpesten is vaak anoniem en daarom ook onpersoonlijker en laagdrempelig. De cyberpestkop kan makkelijker afstand nemen dan bij face-to-face pesten en hoeft zich dus minder in te leven in het slachtoffer. Maar voor het slachtoffer komt dit pesten even hard aan. Het pesten kan de hele dag doorgaan, iemands privacy wordt grondig verstoord. Reden genoeg om er nog eens aandacht aan te besteden met een publicatie voor jongeren, dit onderzoek en later ook nog een vormingspakket, niet enkel in het belang van de slachtoffers van pesterijen, maar ook voor de pesters zélf. Een slachtoffer kampt vaak zijn verdere leven met sociale en emotionele problemen. Maar ook pestkoppen komen later vaak in de problemen. Uit studies blijkt dat er een verband is tussen als kind pesten en later relationeel geweld plegen, of later problemen veroorzaken in zijn werkomgeving of in de maatschappij. Wij wilden het welzijnsthema ‘pesten’ koppelen aan het thema diversiteit vanuit de idee dat het bij beiden gaat om uitsluiting, om het niet aanvaarden van de ander, om het niet kunnen of willen omgaan met verschillen. Maar uit vroeger onderzoek blijkt dat pesten vaak lukraak is, en niet eens verband houdt met uiterlijke kenmerken van iemand. Daarom willen wij ons in dit onderzoek niet vastpinnen op één manier van anders-zijn. We willen diversiteit dus in de allerbreedst mogelijke zin benaderen: alle mogelijke aspecten waarop mensen van elkaar kunnen verschillen. In Petto wil met dit onderzoek een start maken om een magazine en een vormingsprogramma rond diversiteit en pesten te ontwikkelen. De doelgroep van dit drieluik (onderzoek, magazine en vormingspakket) is in de eerste plaats jongeren tussen 14 en 19 jaar. Met de cijfers en de uitspraken uit dit onderzoek gaan wij aan de slag om, samen met een jongerenredactie, een magazine te maken waar jongeren écht iets aan hebben omdat hun ideeën en opinies erin verwerkt zijn. En in het laatste stadium zullen we een vormingspakket maken waarmee jongerenwerkers kunnen werken rond diversiteit en pesten. Het belangrijkste doel van dit onderzoek is input voor het magazine opleveren, een semi-wetenschappelijke basis waarop we kunnen voortbouwen bij het ontwikkelen van het magazine. De drie hoofdvragen daarbij zijn: waarom pesten jongeren? wat wijkt volgens jongeren af van “de standaard”? en hangt pesten samen met iemand “afwijkend van de norm” vinden? Anderzijds kadert dit onderzoek ook in het programma “Allemaal Anders, allemaal gelijk” van de Europese Unie. Dit is een programma ter bevordering van tolerantie als concept en praktijk. Het doel van deze grootschalige campagne is om een positieve houding aan te nemen met de bedoeling een dam op te werpen tegen verschillende sociale fobieën en vormen van discriminatie, die de cohesie van onze huidige samenleving aantasten. Bovenal is dit onderzoek bedoeld om op een participatieve manier te werken met jongeren rond de onderwerpen pesten en diversiteit: straks in de jongerenredactie, maar ook in een later stadium met het vormingsprogramma en op een meer abstracte manier met individuele jongeren. Wij hebben niet de intentie om met dit trio aan producten preventief te werken en al het pesten de wereld uit te helpen. Wij willen met deze publicaties wél jongeren aanzetten om er over na te denken en te praten. Om op die manier als jongere misschien zelf te komen tot een oplossing.

* Cijfers uit: Pesten op school. Een actieprogramma - Veerle Stevens en Paulette Van Oost

5

Voorwoord

VOORWOORD

Inleiding

1. 1.1

INLEIDING IN PETTO? IN Feite …

gaat het bij In Petto allemaal over het welzijn van jongeren. Het trio jongereninformatie, jongerenparticipatie en pro-actie is de driepoot waarop de werking van In Petto steunt. Objectieve, juiste, volledige en toegankelijke jongereninformatie is voor jongeren belangrijk om hun weg te vinden in een wereld die gevuld is met keuzemogelijkheden. Jongeren krijgen ook meer en meer de vrijheid om zélf keuzes te maken en net daarom is de juiste informatie zó belangrijk. Maar In Petto wil niet de volwassene zijn die bepaalt welke thema’s of welke inhoud aan bod moeten komen. Neen, er moet in de eerste plaats ook geluisterd worden naar jongeren. En dat brengt ons bij… …Jongerenparticipatie Bij de ontwikkeling van informatieproducten moeten jongeren in alle stadia als actieve partners betrokken zijn. Alleen dàn ontstaat er een product dat volledig voldoet aan de noden en eisen van de doelgroep: jongeren. Anderzijds bevordert kwaliteitsvolle informatie ook participatie. Als jongeren goed ingelicht zijn, kunnen ze makkelijker op een volwaardige manier deelnemen aan de maatschappij én kunnen ze zelf hun welzijn in handen nemen. En dat brengt ons bij… …Pro-actie (of ‘wenselijk preventief’ jeugdbeleid) Objectieve informatie is van cruciaal belang als voorwaarde voor het slagen van wenselijke preventieacties. Als je jongeren wil behoeden voor bepaalde risico’s dan moet je hen de juiste informatie geven om zélf doordachte keuzes te maken. Jongerenparticipatie binnen een pro-actie is geen vanzelfsprekende opdracht. Het vraagt immers een betrokkenheid van jongeren in de verschillende fases van het initiatief. Maar jongeren betrekken bij het hele proces verzekert wél de kwaliteit ervan.

IN Actie

Wat In Petto doet bevordert het welzijn van jongeren. Dat vertaalt zich concreet in de volgende acties: INFORMEREN: het uitgeven van publicaties voor en met jongeren. VORMEN: het organiseren en geven van vorming en het ontwikkelen van vormingspakketten. ONDERZOEKEN: onderzoekswerk, dikwijls ter voorbereiding van een publicatie, van (welzijns)thema’s waarbij jongeren centraal staan.

IN Itiatief

VOOR ALLE JONGEREN TUSSEN 14 EN 25 JAAR. Of beter: voor alle jongeren, maar zonder al deze jongeren over één kam te scheren want: - Elke jongere heeft andere mogelijkheden en competenties. - Er zijn verschillende fases in de ontwikkeling van jongeren. - Sommige jongeren zijn extra kwetsbaar door bepaalde factoren. VOOR OMGEVINGSFIGUREN. Of beter: voor alle mensen die rechtstreeks of systematisch met jongeren werken, op alle niveaus en op alle terreinen: jeugdconsulenten, medewerkers van het JAC, leerkrachten, opvoeders en ouders. Meer dan alleen onze doelgroep zijn deze mensen vaak ook partners van In Petto. Omdat zij ons enerzijds inspireren en anderzijds onze realisaties tot bij de jongeren brengen. VOORBELEIDSBEPALERS. Of beter: de personen of structuren die de wetten maken, het beleid opstellen en met hun beslissingen bepalen hoeveel ruimte jongeren krijgen. En net daarom is het ook belangrijk om met hen in dialoog te treden.

IN Houd

Er zijn een heleboel thema’s die het welzijn van jongeren beïnvloeden. De thema’s die In Petto behandelt hebben altijd gemeenschappelijk dat ze moeilijk bespreekbaar zijn en dat ze betrekking hebben op de ontwikkeling van waarden, normen, vaardigheden en kennis. Verschillende mensen hebben voor deze thema’s vaak verschillende definities, met andere accenten en diverse oplossingen. De persoonlijke ontplooiing van elke jongere staat in elk van de door ons gekozen thema’s centraal. In Petto probeert alle thema’s vanuit een positieve invalshoek te bekijken. De thema’s worden ook altijd op een holistische manier behandeld, zijnde uit meerdere invalshoeken en over de grenzen van verschillende levensterreinen.

6

Inleiding

IN Ter

In Petto wil bruggen slaan tussen verschillende terreinen, over de landsgrenzen heen en tussen verschillende culturen. De verschillende terreinen zijn: VRIJE TIJD: met aandacht voor het belang van de leeftijdsgenoten (peer group) voor jongeren. Ook hier weer met de roze bril: in plaats van de vrienden te zien als het schorem dat hen op het slechte pad brengt, zien wijde vrienden als positieve beïnvloedingsfactoren, waar jongeren heel veel van opsteken: vriendschap, geborgenheid, steun. HET WELZIJNSWERK: de thema’s van In Petto zijn sterk gelinkt aan dit terrein. HET ONDERWIJS: tijdens de schooluren wordt er aandacht besteed aan het vormen van waarden, kennis en vaardigheden rond welzijnsthema’s.

1.2

ONZE TRIO’S: ONDERZOEKSRAPPORT, JONGERENMAGAZINE EN VORMINGSPAKKET

In Petto brengt op regelmatige basis een actieprogramma uit rond een bepaald thema. Zijn de revue gepasseerd: de Vrijen Courant, H2O en Gelukkig Zijn, met hun respectievelijke thematieken: relaties&seksualiteit, de relatie tussen jongeren en hun ouders en ... gelukkig zijn. Een actieprogramma begint altijd met een onderzoeksfase. In eerste instantie wordt bestaand onderzoek, vakliteratuur en ander materiaal rond het thema doorgenomen. Daarna voert In Petto zelf een onderzoek uit. Zo krijgen we zicht op hoe jongeren het thema zelf ervaren en krijgen we voeling met hun meningen, belevingen, noden en behoeften. De resultaten van het onderzoek worden gebundeld in een onderzoeksrapport. Dit is vooral bedoeld voor jeugd(welzijns)werkers, leerkrachten en andere intermediairen die werken met jongeren. Met dit rapport willen we hen een beter inzicht geven op het thema in kwestie. Als er recent soortgelijk onderzoek werd gedaan, worden onze resultaten daar ook aan getoetst. Eventuele aanverwante thema’s die het onwelzijn van jongeren nog meer bedreigen worden kort toegelicht. Het onderzoek vormt de basis voor het jongerenmagazine, over een bepaald thema. Wij willen met deze magazines jongeren op een holistische en geïntegreerde manier kwaliteitsvolle informatie over het thema aanbieden, in eenvoudige, verstaanbare taal. Naast droge (juridische) informatie, komen ook ervaringen en meningen van jongeren uitgebreid aan bod. Alle informatie is open en progressief en daagt uit tot discussie en waardenvorming. Ze is bovendien objectief en volledig en stelt jongeren aldus in staat om in alle vrijheid eigen keuzes te maken. Daarom heeft deze informatie een emancipatorische betekenis voor jongeren. Soms kunnen jongeren een probleem niet alleen oplossen en hebben ze hulp nodig. De stap naar hulpverlening is voor jongeren dikwijls nog groot, omdat er een ‘taboe’ rondhangt. We willen met onze magazines jongeren de weg naar de hulpverlening wijzen en de drempel verlagen. De magazines kunnen door jongeren individueel gelezen worden, maar ook in klas- of groepsverband. De kostprijs van het magazine wordt zo laag mogelijk gehouden om een zo groot mogelijke groep jongeren te bereiken. De volgende fase van het actieprogramma is de ontwikkeling van een vormingspakket met werkvormen om het onderwerp bespreekbaar te maken in groep. Met dit pakket willen we jongeren als groep bereiken, informeren en daardoor ook als groep sterker maken. In Petto organiseert ook begeleidingen om jeug(welzijns)werkers vertrouwd te maken met het pedagogisch pakket. De laatste stap in ons actieprogramma is dus het formuleren van een aantal beleidsaanbevelingen. Want het onwelzijn van jongeren heeft vaak te maken met de omgeving en hun interactie daarmee. In Petto wil de probleemanalyse en -definiëring en de structurele oplossingsmechanismen van jongeren bekend maken aan de bevoegde instanties. We proberen dit via de media, de publicatie van artikels in vaktijdschriften en de beïnvloeiding van het beleid in een door jongeren gewenste richting.

7

Inleiding

Het volledige actieprogramma moet jeugd(welzijns)werkers methodieken aanreiken en ondersteuning bieden om het welzijn van de jongeren waarmee zij werken te bevorderen op vier manieren: 1. 2. 3. 4.

8

Jongeren een instrument aanreiken waarmee ze zelf hun zorgen en/of problemen kunnen analyseren en definiëren. Jongeren, individueel of in groep, informeren over oplossingsmechanismen die geformuleerd werden door hun peer group en hen vertrouws maken met hulpverleningsinstellingen. Jongeren als groep versterken zodat ze elkaar beter kunnen ondersteunen. Het beleid structurele maatregelen voorstellen over het welzijn van jongeren.

Als onderzoeksmethode opteerden wij voor een gestructureerde vragenlijst. De vragenlijst bestond voornamelijk uit gesloten vragen om zo de vergelijkbaarheid tussen de gegevens te optimaliseren (zie bijlage pag. 56). De antwoorden op de open vragen zullen vooral als materiaal voor het magazine gebruikt worden, maar ze zijn ook, in beperkte mate, verwerkt in dit rapport. De vragenlijsten werden naar negen scholen verstuurd. Met de directies van deze scholen overlegde In Petto op voorhand en maakte afspraken over het afnemen en terugsturen van de ingevulde vragenlijsten.

Onderzoeksmethode

2. ONDERZOEKSMETHODE

Het veldwerk ging door in de periode mei-juni 2005. In totaal verspreidden we 2188 vragenlijsten. Daarvan stuurden de scholen 1853 vragenlijsten ingevuld terug. Na controle van de vragenlijsten konden 1809 respondenten worden weerhouden voor de analyses.

Bij de selectie van de scholen hielden we rekening met de provinciale verdelingen en de verschillende types in het onderwijs. FREQUENTIE

PERCENTAGE

Antwerpen

694

38,4

Vlaams-Brabant

530

29,3

Oost-Vlaanderen

59

3,3

West-Vlaanderen

407

22,4

Limburg

119

6,6

1809

100,0

TOTAAL

De meeste bevraagden komen uit de provincie Antwerpen. Er is een sterke ondervertegenwoordiging van jongeren uit de provincies Oost-Vlaanderen en Limburg.

Tabel 1: Verdeling van de respondenten over de provincies

Deze verdeling lijkt op het eerste zicht een oververtegenwoordiging te vertonen van het katholieke onderwijs. Maar uit de onderwijsstatistieken van 2004-2005 blijkt dat deze verdeling wél realistisch is.

Netten

FREQUENTIE

PERCENTAGE

Katholiek

1389

76,8

Niet Katholiek

420

23,2

TOTAAL

1809

100,0

Tabel 2: Verdeling van de respondenten over de onderwijsnetten

Op basis van deze verdelingen kunnen we geen uitspraken doen over de jeugd in Vlaanderen in het algemeen. De onder- en oververtegenwoordiging van bepaalde groepen laten een weging niet toe. Daarvoor zijn de verschillen iets te groot. We beschikken wél over de antwoorden van bijna 2000 jongeren in Vlaanderen, die onderling zodanig verschillen dat we de resultaten als erg indicatief kunnen beschouwen. We zullen de analyses in dit rapport daarom ook niet richten op provinciale verschillen noch op verschillen tussen jongeren uit de verschillende netten. We willen wél een gefundeerd beelden geven van de 1800 bevraagde Vlaamse jongeren. Daarbij zullen we aandacht schenken aan het sociodemografisch profiel van deze jongeren.

3.1.

SOCIODEMOGRAFISCH PROFIEL 3.1.1. Leeftijd

De doelgroep werd op voorhand afgebakend: jongeren tussen 14 en 18 jaar. De reden daarvoor is dat de doelgroep van In Petto als organisatie, zich hier situeert. In principe komt deze groep overeen met leerlingen uit de tweede en derde graad van het secundair onderwijs. Een aantal deelnemende scholen heeft, uitgaande van de leeftijdsgrenzen, de vragenlijst ook voorgelegd aan leerlingen uit de eerste graad. Er zijn jongeren die tussen de 14 en 18 jaar oud zijn en in de eerste graad van het secundair onderwijs zitten. Omdat de groep uit de eerste graad substantieel is (zie tabel 7), nemen we deze jongeren ook verder op in de analyse. 9

Onderzoekspopulatie

3. ONDERZOEKSPOPULATIE

Onderzoekspopulatie

Leetijd in jaren

FREQUENTIE

PERCENTAGE

12

1

0,1

13

34

1,9

14

89

5,1

15

380

21,6

16

378

21,5

17

428

24,3

18

296

16,8

19

119

6,8

20

29

1,6

21

6

0,3

Totaal

1760

100,0

Missing

49

TOTAAL

1809

De meeste bevraagde jongeren situeren zich in de leeftijdsgroep 15 t.e.m. 18 jaar. De vooropgestelde leeftijdscategorie was 14-18 jaar.

Tabel 3: Leeftijdverdeling van de respondenten

De bevraagde jongeren zijn gemiddeld 16 jaar en 6 maanden oud.

500

400

300

200

100 Mean = 16,4881 Std. Dev. = 1,49583 N = 1.760 10,00

12,00

14,00

16,00

18,00

Om de analyses overzichtelijk te houden, kunnen we de jongeren verdelen over 4 leeftijdsgroepen. Ook hier zien we dat de 15 t.e.m. 18jarigen het best vertegenwoordigd zijn. Dit komt ongeveer overeen met de doelgroep die we voor ogen hadden bij de start van het onderzoek: de 14 tot en met 18 jarigen. Behalve dan dat de groep van 14-jarigen niet zo sterk vertegenwoordigd is.

20,00

22,00

Figuur 1: Leeftijdverdeling respondenten

Leeftijdsgroepen

FREQUENTIE

PERCENTAGE

<15 jaar

124

7,0

15 tot en met 16 jaar

758

43,1

17 tot en met 18 jaar

724

41,1

>18 jaar

154

8,8

Totaal

1760

100,0

Missing

49

TOTAAL

1809

Tabel 4: Leeftijdverdeling bij de respondenten na hercodering

10

Er van uitgaande dat we in de samenleving een gelijkwaardige geslachtsverdeling kennen, vertonen de bevraagde jongeren een kleine oververtegenwoordiging van meisjes.

De meisjes zijn in de meerderheid in deze steekproef, met 54,8%.

45,2% 54,8% jongen meisje

GESLACHT Figuur 2: Geslachtsverdeling bij respondenten

jongens

meisjes 37,1

min 15 jaar

5,9

TOTAAL 62,9

8,0

7,1

41,0

15-16 jaar

39,5

59,0

46,0

43,6

52,6

39,0

11,0

43,8

7,0

TOTAAL

100,0

8,7

44,7

100,0

100,0

41,1

56,2

plus 18 jaar

100,0

43,1

47,4

17-18 jaar

100,0

55,3

100,0

100,0

100,0

Tabel 5: Geslachtsverdeling van de respondenten naar leeftijd in percentages

Bovenstaande tabel toont dat de verdeling jongens-meisjes in de verschillende leeftijdscategorieën niet overeenstemt met de realiteit. Vooral bij de min-15-jarigen is de oververtegenwoordiging van meisjes zeer groot.

3.1.3. Onderwijs



3.1.3.1. Studiejaar

Zoals eerder gezegd was de oorspronkelijke doelstelling om een onderzoek uit te voeren bij jongeren uit de tweede en derde graad. Doordat een aantal scholen de vragenlijsten ook voorlegden aan jongeren uit de eerste graad, werd deze doelstelling bijgesteld. Studiejaar

FREQUENTIE

PERCENTAGE

1e jaar secundair onderwijs

69

3,8


142

8,0


479

26,5


445

24,6


392

21,7


255

14,1


24

1,3

Totaal

1806

100,0

Missing

3

TOTAAL

We zien in deze tabel dat de meeste jongeren die de vragenlijst invulden in de tweede en derde graad zitten. Toch is er ook een niet te verwaarlozen groep die in het 1e, 2e of 7e jaar zit.

1809 Tabel 6: Verdeling van de studiejaren van de respondenten

11

Onderzoekspopulatie

3.1.2. Geslacht

Onderzoekspopulatie

Om het aantal categorieën te beperken, herleiden we de zeven jaren tot drie graden, namelijk 1ste en 2de jaar in de eerste graad, 3de en 4de jaar in de tweede graad en 5de, 6de en 7de jaar in de derde graad.

FREQUENTIE

PERCENTAGE

PERCENTAGE IN VLAANDEREN

eerste graad

211

11,7

34,3

tweede graad

924

51,2

33,1

derde graad

671

37,2

32,6

Totaal

1806

100,0

100,0

Missing

3

TOTAAL

De jongeren uit de eerste graad zijn beduidend ondervertegenwoordigd. Dat is uiteraard ook logisch gezien de opzet van dit onderzoek gericht was op de tweede en derde graad. Indien we met dit gegeven rekening houden is de verdeling al veel meer in evenwicht.

1809

Tabel 7: Verdeling van de studiejaren van de respondenten na hercodering

FREQUENTIE

PERCENTAGE

PERCENTAGE IN VLAANDEREN

tweede graad

924

57,9

50,4

derde graad

671

42,1

49,6

Totaal

1595

100,0

100,0

Missing

214

TOTAAL

1809

Tabel 8: Verdeling van de studiejaren van de respondenten over de tweede en derde graad

In de derde graad weerspiegelt de verdeling jongens-meisjes iets beter de realiteit. In de eerste en tweede graad is het overwicht van de meisjes duidelijker.

De jongeren uit de derde graad zijn nog steeds ondervertegenwoordigd. Maar deze ondervertegenwoordiging is niet té groot om ons toe te laten om vergelijkingen tussen de graden te maken. In het verloop van dit rapport zullen we dus enerzijds de verschillen tussen de drie graden belichten en anderzijds de verschillen tussen de tweede en de derde graad van naderbij bekijken.

JONGENS

MEISJES

TOTAAL

N

eerste graad

44,8

55,2

100,0

210

tweede graad

43,1

56,9

100,0

919

derde graad

48,2

51,8

100,0

670

TOTAAL

45,2

54,8

100,0

1799

Tabel 9: Verdeling van studiejaren van de respondenten volgens geslacht, na hercodering (percentages)

JONGENS

MEISJES

TOTAAL

eerste graad

51,2

48,8

100,0

tweede graad

51,3

48,7

100,0

derde graad

50,7

49,3

100,0

TOTAAL

51,1

48.9

100,0

Tabel 10: Verdeling van de studiejaren volgens geslacht in Vlaanderen (percentages)

Als we de cijfers van tabel 10 (Vlaanderen) met de cijfers van tabel 9 (onze steekproef) vergelijken, dan blijken in onze steekproef vooral meisjes uit de eerste en de tweede graad oververtegenwoordigd. 12

3.1.3.2. Studierichting FREQUENTIE

PERCENTAGE

ASO

619

34,4

TSO

558

31,0

BSO

598

33,2

KSO

21

1,2

Deeltijds

2

0,1

Andere

2

0,1

Totaal

1800

100,0

Missing

9

TOTAAL

1809

Tabel 11: Verdeling van de studierichtingen van de respondenten

Onderzoekspopulatie



Uit deze tabel blijkt dat de meeste jongeren die de enquête hebben ingevuld uit het ASO komen. Uit cijfers van het departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap blijkt dat in het gewoon secundair onderwijs 38,8% in het ASO, 22,7% in het TSO, 36,2% in het BSO en 2,3% in het KSO zit. In die zin komen onze cijfers overeen met de realiteit, zij het dan met een oververtegenwoordiging van het TSO in vergelijking met de realiteit.

We herleiden de studierichtingen voor verdere analyse tot de drie grootste: ASO, TSO en BSO en Andere. De 34 jongeren die in een andere richting zitten, zullen we voor de analyse op studierichtingen niet weerhouden. Na hercodering zien we nog altijd dat het ASO de grootste groep is en dat het TSO oververtegenwoordigd is als we het vergelijken met de reële situatie in het Vlaamse Onderwijs.

FREQUENTIE

PERCENTAGE

ASO

619

34,2

TSO

558

30,8

BSO

598

33,1

Andere

34

1,9

TOTAAL

1809

100,0

Tabel 12: Verdeling van de studierichtingen van de respondenten na hercodering

50,0 45,0 50,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0

1ste graad

2de graad ASO

TSO

3de graad BSO

Totaal

Andere

Figuur 3: Verdeling studierichting naar studiejaar (percentages)

In de eerste graad vinden we een oververtegenwoordiging van jongeren uit het beroepsonderwijs. De leerlingen uit de eerste graad zijn echter ook de kleinste groep wat hier wegen ook niet opportuun maakt. Bij uitspraken over de jongeren uit de eerste graad houden we, in het vervolg van dit onderzoek, deze oververtegenwoordiging wel voor ogen. 13

Onderzoekspopulatie

3.1.4. Gezinssituatie Iets meer dan 70% van de bevraagde jongeren woont bij zijn of haar moeder én vader. Een ander groot deel van de bevraagde jongeren (bijna 20%) woont enkel bij de moeder. Daarbij hebben we geen onderscheid gemaakt tussen alleenstaande moeders of moeders met een nieuwe partner. Ook het onderscheid tussen gescheiden moeders of weduwes hebben we in dit onderzoek niet opgenomen. Gezinssituatie

FREQUENTIE

PERCENTAGE

Bij moeder en vader

1258

71,3

Bij moeder

344

19,5

Bij vader

55

3,1

Afwisselend

88

5,0

Ander familielid

7

0,4

Internaat of home

7

0,4

Andere

5

0,3

Totaal

1764

100,0

Missing

45 1809

TOTAAL

Tabel 13: Verdeling van de gezinssituatie van de respondenten

Voor het verloop van de studie zijn de eerste twee de enige volwaardige categorieën. Daarom hercoderen we. We nemen alle situaties samen waarbij de jongeren telkens bij één van de ouders verblijven. Deze categorie bestaat dan uit de jongeren die bij hun moeder of vader of afwisselend bij één van beiden verblijven. Het kleine percentage (1,1 %) jongeren waarbij de gezinssituatie anders is, weren we voor deze indicator uit de analyse.

Gezinssituatie

FREQUENTIE

PERCENTAGE

Bij moeder en vader

1258

72,1

Bij moeder of vader

487

27,9

Totaal

1745

100,0

Missing

64

TOTAAL

1809

Het overgrote deel van de bevraagde jongeren woont bij moeder én vader. Iets meer dan een kwart van de jongeren woont bij moeder of vader of afwisselend bij beiden.

Tabel 14: Verdeling van de gezinssituatie van de respondenten na hercodering

3.1.5. Afkomst De grote meerderheid van de jongeren heeft Belgische ouders. De nationaliteiten van de niet-Belgische ouders zijn zeer divers. In totaal konden we 65 verschillende nationaliteiten optekenen. Deze hebben we tot 7 categorieën herleid, voor zowel de afkomst van vader als de afkomst van moeder.



3.1.5.1. Vader

Naast de Belgische nationaliteit onderscheiden we:

14

- Westeuropese (Italiaans, Frans, Duits,...) - Oost- en Middeneuropese (Hongaars, Pools, Kroatisch,...) - Noordafrikaanse (Marokkaans, Tunesisch, ...) samen met nationaliteiten uit het Midden-Oosten (Syrisch, Iraans) en Turkse nationaliteit - Afrikaanse (Senegalees, Congolees,...) - Noordamerikaanse (Amerikaans en Canadees) samen met Australische - Zuidamerikaanse (Braziliaans, Chileens,...) - Aziatische (Filippijns, Chinees, ...)

FREQUENTIE

PERCENTAGE

Belgische

1565

88,7

Westeuropese

87

4,9

Oost- en MIddeneuropese

35

2,0

Noordafrikaanse, Midden-Oosten en Turkse

38

2,2

Afrikaanse

11

0,6

Noordamerikaanse en 4 Australische

0,2

Aziatische

25

1,4

Totaal

1765

100,0

Missing

44

TOTAAL

1809

Onderzoekspopulatie

Nationaliteiten

Bijna 90% van de jongeren heeft een vader met Belgische nationaliteit. Afrikaanse of Noordamerikaanse en Australische vaders komen zelden voor.

Tabel 15: Verdeling van de nationaliteiten van de vaders



3.1.5.2. Moeder

Nationaliteiten

FREQUENTIE

PERCENTAGE

Belgische

1571

88,3

Westeuropese

86

4,8

Oost- en MIddeneuropese

39

2,2

Noordafrikaanse, Midden-Oosten en Turkse

35

2,0

Afrikaanse

12

0,7

Noordamerikaanse en 6 Australische

0,3

Aziatische

30

1,7

Totaal

1779

100,0

Missing

30

Voor de moeders doen we dezelfde hercodering als voor de vaders. De resultaten zijn ook vergelijkbaar. Bijna 90% van de jongeren heeft een moeder met de Belgische nationaliteit.

1809

TOTAAL

Tabel 16: Verdeling van de nationaliteiten van de moeders



3.1.5.3. Gecombineerd

Ook gecombineerd hebben het overgrote deel van de jongeren uitsluitend Belgische ouders (zowel vader als moeder zijn Belgisch). Slechts 15 % van de bevraagde jongeren hebben minstens één ouder met een andere dan de Belgische nationaliteit. In het verloop van de analyse zullen we bij controle voor de afkomst gebruik maken van twee categorieën, zijnde ‘Belgische ouders’ of ‘minstens één niet-Belgische ouder’.

NATIONALITEIT VADER NATIONALITEIT MOEDER

BELG

ANDERE

TOTAAL

Belgische

N %

1494 85,0

60 3,4

1554 88,4

Andere

N %

65 3,7

138 7,9

203 11,6

TOTAAL

N %

1559 88,7

198 11,3

1757 100,0

Tabel 17: Verdeling van de nationaliteiten van de vaders en de moeders

15

Jeugdcultuur

4. JEUGDCULTUUR Onder de hoofding ‘jeugdcultuur’ bekijken we de vrijetijdsbesteding, de favoriete radiozenders en de favoriete kledingstijlen van jongeren. We zullen in dit deel ook een aantal culturele groepen afbakenen die we verderop in de studie zullen hernemen. Jeugdculturen zijn belangrijk omdat ze samenhangen met of inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Kleding, hobbies, muziek zijn enkele attributen van deze jeugdculturen die door jongeren makkelijk kunnen herkend worden. Als we dus verschillende subjeugdculturen kunnen afbakenen door deze vragen, dan kunnen we deze misschien ook verbinden met de houdingen ten aanzien van diversiteit of pesten.

4.1.

VRIJETIJDSBESTEDING

Om te peilen naar de geliefde vrijetijdsbesteding van jongeren schotelden we hen een aantal activiteiten voor. De jongeren konden aangeven met welke frequentie zij deze activiteit beoefenen. Elke dag

1x per week

Meerdere x-en per week

1x per maand

Meerdere x-en per maand

Nooit

Activiteiten

TOTAAL

N

Muziek beluisteren

1,4

0,6

1,1

3,8

13,4

79,7

100,0%

1754

TV-kijken

1,4

0,8

1,1

5,2

19,5

72,0

100,0%

1765

Gamen, surfen, chatten

2,8

2,4

3,7

12,7

32,2

46,2

100,0%

1763

Met vrienden buiten

2,2

5,0

8,5

32,7

36,9

14,7

100,0%

1750

Sport

6,2

6,4

6,0

25,1

42,4

13,9

100,0%

1757

Muziek spelen

57,3

10,3

4,2

6,7

8,9

12,6

100,0%

1719

Rondhangen

22,9

15,6

11,7

25,0

15,9

8,9

100,0%

1735

Creatief bezig zijn

25,3

20,5

15,5

20,3

10,4

8,0

100,0%

1726

Thuis alleen

13,4

12,9

11,9

35,1

20,4

6,3

100,0%

1728

Met vrienden thuis

9,0

12,5

15,7

36,9

19,6

6,3

100,0%

1742

Vervelen

26,9

23,2

14,9

19,8

9,8

5,4

100,0%

1726

Werken

26,8

20,6

13,7

23,1

13,0

2,8

100,0%

1721

Uitgaan, fuif, disco

11,0

16,4

18,4

37,6

14,9

1,7

100,0%

1753

Vrijwilligerswerk

54,4

21,6

8,3

9,8

4,3

1,6

100,0%

1706

Cursus

69,1

18,5

4,3

4,1

2,9

1,3

100,0%

1719

Jeugdhuis

60,4

11,4

7,5

13,7

6,1

0,9

100,0%

1713

Jeugdbeweging

73,4

3,9

2,8

14,0

5,4

0,5

100,0%

1698

Tabel 18: Verdeling van de participatie aan vrijetijdsactiviteiten

Individuele en binnenhuisactiviteiten doen het bijzonder goed bij de bevraagde jongeren. Ongeveer tweederde van de jongeren beluistert dagelijks muziek en kijkt naar de televisie. Uiteraard moeten we bij de interpretatie van deze gegevens rekening houden met de weekdagen, waarop jongeren minder de kans hebben om deel te nemen aan buitenhuisactiviteiten. Een goed voorbeeld hiervan is de participatie aan sportactiviteiten. Slechts 14% van de jongeren sport elke dag, maar dat percentage wordt aangevuld met nog eens 37% van de jongeren die meerdere keren per week sporten. Om het geheel wat inzichtelijker te maken onderscheiden we dagelijkse, regelmatige (meerdere keren per week of per maand) en zelden voorkomende (1 keer per maand of minder) activiteiten. Uiteraard onderscheiden we ook de jongeren die nooit aan een bepaalde activiteit participeren. 16

Muziek beluisteren 1,4 6,7 TV-kijken 1,4

Regelmatig 

79,7 5,2

72,0

14,5

Andere

12,8%

22,8

6,2

14,7

29,9

25,1

6,2

25,3 13,4

25,0

28,2

19,7

27,3

23,1

20%

6,0

30%

40%

Nooit

Zelden

50%

60%

13,7 36,6

70%

1,6 4,11,3

18,9

73,4 10%

9,8 38,1

60,4

Jeugdbeweging

2,8 1,7

34,3

69,1

Jeugdhuis

5,4

37,5

54,3

Cursus volgen

6,3 6,3

34,8

22,7

Vrijwilligerswerk

8,0

35,1

26,8

0%

8,9

36,9

26,9

11,0

12,6

20,3

13,5

Werken

6,7

24,8

9,0

Vervelen

13,9

36,0

22,9

Creatief bezig zijn

Uitgaan, fuif, disco

34,5

57,3

Rondhangen

Thuis blijven

13,8 32,7

Muziek spelen

Met vrienden thuis

46,2

1,9

Met vrienden buiten 2,2 1,7 Sport

Dagelijks

3,8

12,4

Gamen, surfen, chatten 2,9

Jeugdcultuur

Nooit Zelden 

80%

0,9 0,5

90%

100%

Figuur 4: Participatie aan vrijetijdsactiviteiten (percentages)

Regelmatig

Dagelijks

Muziek beluisteren en TV-kijken zijn duidelijk de grote winnaars in de strijd om de vrije tijd van jongeren. Vrijwilligerswerk, cursussen, muziek spelen, jeugdhuizen en jeugdbewegingen blijken bij veel jongeren geen plaats te hebben in hun vrije tijd. Bij een reductie van het aantal vrijetijdsbestedingen blijkt sport zeer breed verspreid onder de jongeren. Door middel van een statistische bewerking, principale componentenanalyse, kunnen we de vrijetijdsactiviteiten reduceren tot vijf categorieën (zie bijlagen). Sport wordt niet verder opgenomen vermits de meeste jongeren regelmatig sporten. Dat maakt dat we de activiteit ‘sporten’ niet specifiek bij één van de onderscheiden categorieën kunnen onderbrengen. Onderstaande analyse geeft concreet aan dat jongeren die aangeven dat ze in hun vrije tijd regelmatig met vrienden thuis zijn in veel gevallen ook aangeven dat ze hun vrije tijd doorbrengen met vrienden buitenshuis en ook regelmatig uitgaan. Daarnaast geven een aantal jongeren aan dat ze in hun vrije tijd naar de jeugdbeweging gaan en diezelfde jongeren doen in vele gevallen ook vrijwilligerswerk of volgen een cursus. Op deze manier definiëren we een aantal clusters van vrijetijdsactiviteiten die bij jongeren samengaan. Uiteraard kunnen we hieruit niet besluiten dat wie de ene vorm van vrijetijdspatroon heeft, absoluut niet aan andere activiteiten deelneemt. We onderscheiden vijf dimensies:

AMUSEMENT SOCIALE MET VRIENDEN ONTPLOOIING

INDIVIDUELE AMUSEMENT ONTPLOOIING SOLO

PASSIEF

Met vrienden thuis

Jeugdbeweging

Muziek spelen

TV-kijken

Thuis blijven

Met vrienden buiten

Vrijwilligerswerk Creatief bezig zijn

Muziek beluisteren

Vervelen

UItgaan, fuif, disco

Cursus volgen

Gamen, surfen, chatten

Rondhangen

Werken Jeugdhuis Tabel 19: Dimensies van vrijetijdsactiviteiten

Om verschillen tussen de jongeren te duiden maken we gebruik van somschalen. We hercoderen meer concreet de activiteiten tot dimensies gaande van 0 tot 100. Hoe dichter het gemiddelde van een groep aanleunt bij 100, hoe vaker deze jongeren aan dergelijke activiteiten participeren. De cijfers in tabel 20 zijn dus geen percentages. Ze vertegenwoordigen een groepsgemiddelde positie op een schaal van 0 tot 100. 17

Jeugdcultuur

Amusement met vrienden

Sociale ontplooiing

Individule ontplooiing

Amusement solo

Passief

Jongens

55,0

21,3

29,0

87,5

39,6

Meisjes

51,5

19,2

36,0

89,6

46,2

Eerste graad

52,9

20,9

35,5

87,8

42,2

Tweede graad

51,6

18,7

34,5

89,0

43,6

Derde graad

55,1

22,0

29,9

88,4

43,1

ASO

49,7

20,8

36,2

89,4

46,0

TSO

54,4

19,3

29,9

89,5

43,2

BSO

55,2

20,0

31,4

87,5

39,9

<15 jaar

50,8

20,1

36,6

89,6

47,0

15-16 jaar

50,2

18,3

35,0

88,9

43,8

17-18 jaar

55,7

22,3

31,7

88,7

42,9

>18 jaar

55,4

19,0

26,0

87,0

39,7

Belg. ouders

52,7

20,1

32,2

89,2

44,1

Minstens 1 niet-Belg. ouder

54,9

21,4

36,4

85,4

36,0

Bij moeder en vader

52,3

20,1

31,9

88,6

42,7

Bij moeder of vader

54,6

19,7

35,0

89,0

45,0

Andere

54,8

19,1

41,9

84,6

38,8

Alle jongeren

53,1

20,1

33,0

88,7

43,3

Tabel 20: Verschillen in vrijetijdsactiviteiten

De vetgedrukte gemiddelden wijzen op significante verschillen tussen de verschillende groepen. Voor alle dimensies van vrijetijdsactiviteiten vinden we significante verschillen tussen jongens en meisjes. Jongens amuseren zich meer met hun vrienden en participeren meer aan activiteiten gericht op sociale ontplooiing. Maar dit soort activiteiten, gericht op sociale ontplooiing, doen het sowieso minder goed bij jongeren. De belangrijkste verschillen merken we op tussen de verschillende leeftijdsgroepen. Omgaan met vrienden, wat concreet betekent op stap gaan, uitgaan op fuiven en in de disco, gebeurt vooral bij jongeren van boven de 17 jaar. Dit zijn in de eerste plaats groepsgebonden activiteiten. De andere jongeren besteden meer tijd aan hun individuele ontplooiing en zijn dus creatiever bezig met hun persoonlijke ontwikkeling. Op het vlak van de studierichtingen merken we dat jongeren uit het TSO en BSO vaker op stap gaan met vrienden. Jongeren uit het ASO houden zich in hun vrije tijd dan weer meer bezig met individuele ontplooiing, maar zijn ook passiever dan de jongeren uit de twee andere studierichtingen. Jongeren met Belgische ouders vullen hun vrije tijd eveneens anders in dan jongeren met minstens één niet-Belgische ouder. Jongeren met Belgische ouders gaan beduidend meer voor individueel amusement én zijn passiever dan jongeren met niet-Belgische ouders. Wat de gezinssituatie betreft valt enkel het significant verschil op voor individuele amusementsvormen. Jongeren die bij beide ouders wonen spenderen hieraan minder tijd dan jongeren die bij één van de ouders wonen en zij op hun beurt ook minder dan jongeren die niet bij hun ouders wonen. 18


Sociale ontplooiing

Individuele ontplooiing

Amusement solo


1,00

Sociale ontplooiing

0,25

1,00


0,04

0,19

1,00

Amusement solo

0,19 -0,06

-0,09 -0,12

0,04

1,00

0,04

0,24

Passief

Passief

1,00

Tabel 21: Samenhang tussen verschillende vormen van vrijetijdsactiviteiten (correlaties)

Uit deze correlaties blijkt dat jongeren die vaak amusement opzoeken met vrienden ook vaak bezig zijn met activiteiten als muziek beluisteren, TV-kijken en gamen, internet en chatten (amusement solo). Amusement met vrienden hangt ook sterk samen met sociale ontplooiing. In vergelijking met jongeren die minder amusement met vrienden opzoeken blijven deze jongeren minder thuis en vervelen ze zich minder. Jongeren die veel thuisblijven en zich vaak vervelen, zijn veel meer dan de anderen bezig met activiteiten die men alleen uitvoert en veel minder met activiteiten gericht op sociale ontplooiing, zoals de jeugdbeweging, vrijwilligerswerk enzovoort. Van jongeren die wel veel tijd besteden aan deze laatste activiteiten stellen we vast dat ze ook veel tijd besteden aan activiteiten gericht op individuele ontplooiing, zoals het spelen van muziek en het creatief bezig zijn.

4.2.

Favoriete radiozender

Muziek beluisteren is bij deze jongeren de belangrijkste vrijetijdsactiviteit. Uiteraard zullen de meeste jongeren voor deze bezigheid gebruik maken van de laatste technologieën. Toch vroegen we hen welke zenders hun voorkeur genoten op het traditionele medium om naar muziek te luisteren, namelijk de radio.

35 30,5

30 24

25 20

17,5 14,6

15 10

8,0

5 1,2

1,2

Radio 1

Radio 2

2,2

0,9

0 Studio Brussel

Radio Donna

Q Music

4 FM

Klara

Lokale Andere zender Figuur 5: Favoriete radiozender bij respondenten (percentages)

Bijna een derde van de jongeren vindt Q Music de beste zender. Ook Studio Brussel en Radio Donna boeien nog een groot deel van de jongeren. Lokale radio’s moeten het stellen met 8% van de jongeren en heel wat jongeren maken gebruik van andere radiokanalen. Waarschijnlijk bedoelen jongeren met dit laatste antwoord vaak dat ze niet naar de radio luisteren, maar naar CD’s, MP3’s ,...

19

Jeugdcultuur

Uiteraard combineren jongeren verschillende vormen van vrijetijdsactiviteiten. Om na te gaan welke activiteiten al dan niet sterk samenhangen bekijken we de correlaties tussen de verschillende dimensies van activiteiten.

39,6

40,0

33,9

35,0 30,0

21,2

31,4 31,4

25,8 25,6

14,7 14,7

14,6

14,0

31,5

22,2 21,2 21,5

20,1 20,2

18,2 18,2

18,0

15,3 15,6

28,0

33,1 28,7 26,7

23,1

21,2

19,6 19,6 17,8

20,0

31,2

34,8

32,6

27,1

25,6 25,6

25,0

15,0

32,3 30,9

30,6

19,6

17,1

14,1 14,8 8,7 8,7

9,1

10,0 5,0

Radio Donna

r ja a

ar

18

ja pl us

ar ja

17 -1 8

in m

Studio Brussel

15 -1 6

15

ja

ar

B SO

O TS

A SO

aa d gr

aa d

3d e

gr

ad

2d e

gr a 1s te

n

m ei sj e

0,0

jo ng e

Jeugdcultuur

45,0

Q Music

Figuur 6: Favoriete radiozender bij verschillende groepen jongeren (percentages)

De top drie van de favoriete radiozenders bij de jongeren is erg duidelijk. Onderling blijken ze echter wel enkele verschillen te vertonen. Zo blijkt Q Music bij de meisjes de favoriete zender, terwijl de jongens eerder voor Studio Brussel kiezen. Het succes van Q Music neemt bovendien lineair af naarmate de jongeren in een hoger studiejaar zitten. Hetzelfde zien we trouwens ook gebeuren met Radio Donna. De grote winnaar in het leeftijdsgevecht is Studio Brussel. Deze zender scoort het best bij de oudere jongeren en ook bij jongeren uit het ASO. Uit een kruising met de vrijetijdsbesteding blijkt dat liefhebbers van Studio Brussel meer tijd spenderen aan vrijetijdsactiviteiten met vrienden, en dat ze ook meer bezig zijn met activiteiten rond sociale én individuele ontplooiing.

Studio Brussel Radio Donna Q Music

TOTAAL


Sociale ontplooiing


Amusement solo

Passief

56,0 51,1 50,5 52,5

23,2 18,8 19,0 20,4

37,9 29,2 31,7 33,2

90.1

42,4

88.1

42,3

89,6

45,1

89,4

43,5

Tabel 22: Vrijetijdsbesteding en favoriete radiozenders (groepsgemiddelden)

4.3.

KLEDINGSTIJLEN

Om na te gaan welke kledingstijlen jongeren aanspreken, vroegen we hen een aantal stijlen te beoordelen op een schaal van 0 tot 10. Kledingstijlen die de jongeren niet mooi vinden kregen daarbij een lage score, kledingstijlen die ze wel mooi vinden, een hoge score. Daarnaast konden de jongeren ook aangeven dat ze de stijl niet kenden. De meeste jongeren kenden alle kledingstijlen die we hen voorschotelden. Enkel voor de kledingstijlen ‘casual’ en ‘alternatief’ blijken toch wel een aantal jongeren aan te geven dat ze zich bij deze stijlen niets voor kunnen stellen. Waarschijnlijk zijn deze twee termen te ruim gesteld om door jongeren beoordeeld te worden.

20

GEMIDDELDE

KEN IK NIET

Trendy

7,0

4,4

Merkkleding

6,9

0,7

Sportief

6,6

0,3

Casual

6,4

19,6

Alternatief

4,9

15,8

Skate, streetwear

4,3

1,8

Rock

3,2

3,3

Klassiek

2,8

2,7

Punk

2,6

3,3

Gothic

2,2

9,3

Jeugdcultuur

Kledingstijl

Kijken we naar de gemiddelden, dan zien we dat trendy kledij het best scoort, met als concurrenten de merkkleding, sportieve en casual kleding. Gothic sluit de rij, met iets daarvoor punk en klassiek. Casual en alternatief zijn de stijlen die het meest als ‘onbekend’ worden bestempeld. Waarschijnlijk omdat deze begrippen te ruim zijn voor jongeren.

Tabel 23: Favoriete kledingstijlen bij respondenten (gemiddelde)

Selecteren we enkel de jongeren die de kledingstijl kennen, dan valt uit deze percentages op dat een aantal stijlen door een groot deel van de jongeren heel mooi wordt gevonden. Trendy, merkkleding, sportieve kleding en casual zijn stijlen die erg goed scoren bij de jongeren.

Kledingstijl

HEEL LELIJK

HEEL MOOI

Trendy

8,7

47,8

Merkkleding

5,9

46,3

Sportief

8,8

37,6

Casual

7,0

30,4

Alternatief

21,3

22,6

Skate, streetwear 15,8

14,7

Rock

23,7

12,5

Klassiek

24,3

9,2

Punk

25,6

8,5

21,3

7,4

Gothic

Tabel 24: Favoriete kledingstijlen bij respondenten, gereduceerd

(percentages)

Hetzelfde beeld vertoont zich als we iets gedetailleerder naar de antwoorden van de jongeren kijken. We nemen hiervoor de drie laagste en de drie hoogste beoordelingscijfers samen en selecteren enkel de jongeren die een kledingstijl volgens deze cijfers hebben beoordeeld. Voor de populairste kledingstijlen bemerken we dan een breuk. Enerzijds onderscheiden we merkkleding en trendy kleding waarvan meer dan 45% van de jongeren aangeeft dat ze op een schaal van 1 tot 10 minstens een 8 waard zijn en deze dus heel mooi vinden. Anderzijds onderscheiden we sportieve en casual kledij met minder dan 40% van de jongeren die deze sterk apprecieert. Met behulp van een statistische methode, principale componentenanalyse, kunnen we de verschillende kledingstijlen herleiden tot twee groepen. Deze analyse toont aan dat we duidelijk twee groepen kledingstijlen kunnen onderscheiden: enerzijds de mainstream kledingstijlen en anderzijds de alternatieve kledingstijlen (zie bijlagen). Alternatieve kledingstijlen

Mainstream kledingstijlen

Alternatief

Sportief

Skate

Trendy

Gothic

Merkkleding

Punk

Casual

Rock Tabel 25: Groepen van kledingstijlen

Concreet toont deze analyse aan dat jongeren die bijvoorbeeld een sportieve kledingstijl mooi vinden meestal ook trendy, casual en merkkleding mooi vinden. Hetzelfde geldt voor skatekleding. Wie deze stijl mooi vindt, waardeert meestal ook gothic, punk en rockkleding. De klassieke kledingstijl blijkt bij geen van deze twee categorieën te horen. Deze opdeling tussen alternatief en mainstream zullen we in het verdere verloop van het onderzoek hanteren om jongeren met verschillende stijlen te onderscheiden. Analoog met de vrijetijdsactiviteiten verwerken we de gegevens tot dimensies gaande van 0 tot 100. Logischerwijs zal een score die aanleunt bij 100 erop wijzen dat men deze kledingstijlen mooi vindt en omgekeerd zal een lage score erop wijzen dat men deze niet mooi vindt. 21

Jeugdcultuur

Net als bij de vrijetijdsactiviteiten wijzen de vetgedrukte gemiddelden op significante verschillen. Uit de vergelijking van de gemiddelden leiden we af dat de ‘mainstream’ kledingstijl de voorkeur geniet bij de jongeren en vooral bij de meisjes. Alternatieve kledingstijlen waarderen jongeren gemiddeld minder, maar jongens toch nog eerder dan meisjes. Ook de jongere jongeren vinden deze kledingstijlen mooier.

Alternatieve kledingstijl

Mainstream kledingstijl

Jongens

44,8

67,4

Meisjes

41,2

71,2

Eerste graad

46,8

68,3

Tweede graad

42,8

69,8

Derde graad

41,3

69,5

ASO

42,4

70,3

TSO

42,3

70,3

BSO

43,4

68,3

<15 jaar

46,7

69,4

15-16 jaar

43,4

69,7

17-18 jaar

41,2

69,4

>18 jaar

40,5

70,4

Belg. ouders

42,7

69,3


42,5

70,4

Bij moeder en vader

42,3

69,6

Bij moeder of vader

43,2

69,3

Andere

48,3

71,4

Alle jongeren

42,5

69,6

Tabel 26: Verschillen in kledingstijlen tussen jongeren (groepsgemiddelden)

We verwachten een sterke relatie tussen kledingstijlen en de vrijetijdsbesteding van jongeren. Alternatieve kledingstijl Mainstream kledingstijl

0,11 0,07

0,08

Amusement solo

0,20 0,07

-0,10 0,10

Passief

0,01

-0,02

Amusement met vrienden Sociale ontplooiing Individuele ontplooiing

-0,01

Tabel 27: Samenhang tussen kledingstijlen en vrijetijdsactiviteiten (correlaties)

Uit de correlaties blijkt dat er inderdaad een samenhang bestaat tussen een bepaalde kledingstijl en de vrijetijdsbesteding. Jongeren die graag op stap gaan met vrienden en graag muziek beluisteren, TV-kijken en gamen, internetten of chatten onderscheiden zich niet meteen op het vlak van kledingstijlen. Jongeren die veel tijd besteden aan activiteiten gericht op sociale ontplooiing en vooral jongeren die creatief bezig zijn vinden alternatieve kledingstijlen veel mooier dan mainstream kledingstijlen.

22

Radio



Studio Brussel

50,6

63,7

Radio Donna

39,2

70,2

Q MUsic

40,2

71,6

TOTAAL

44,7

68,6

Jeugdcultuur

Een voorkeur voor een bepaalde kledingstijl hangt ook sterk samen met een favoriete radiozender. Jongeren die alternatieve kledingstijlen mooi vinden geven voornamelijk Studio Brussel op als hun favoriete radiozender. Terwijl jongeren die mainstream kledingstijlen mooi vinden, in het algemeen meer naar de radio luisteren en de voorkeur geven aan Radio Donna en Q Music.

Tabel 28: Correlatie tussen kledingstijlen en favoriete radiozenders

23

Sociale contacten

5.

Sociale contacten

Sociale contacten zijn belangrijk voor jongeren. Ander onderzoek wijst uit dat jongeren vaker bij hun vrienden ten rade gaan dan bij volwassenen. In dit onderzoek willen we niet de grootte van die vriendengroep kennen, maar wel hoe die samengesteld is, en op welke gronden jongeren hun vrienden uitkiezen. Hieruit kunnen we misschien op het einde afleiden dat hoe diverser de vriendenkring is hoe opener de jongere staat t.o.v. diversiteit (of net niet?). Als we weten welke eigenschappen voor jongeren belangrijk zijn bij het kiezen van vrienden, weten we misschien ook wat belangrijk is bij uitsluiting of pesten.

5.1.

DIVERSITEIT KENNISSENKRING

We vroegen aan de jongeren een aantal categorieën van mensen te beoordelen op de mate waarin ze contact hebben met deze mensen. Ik ken zo niemand 

Mensen van het andere geslacht 1,7

13,3

Mensen in een andere studierichting 1,5

85,0

15,1

83,4

Mensen met een andere soort muziek 3,4 Mensen met een andere hobby Mensen met een andere nationaliteit Mensen met een andere kledingstijl Mensen met een andere passie Oudere mensen Mensen met een andere godsdienst Mensen met een andere politieke voorkeur

29,0

8,7

Jongeren mensen Mensen met een handicap 0%

67,6 33,2

10,0

58,1

36,7

8,1

53,3

42,5

10,2

49,4

43,1

8,7

46,7

50,5 18,0

40,8 42,7

21,6

39,3

43,4

Mensen uit een nieuw samengesteld gezin Holebi's

ik heb zo iemand als vriendin

34,1

35,0 32,3

32,8

33,6

41,1

23,9

26,1

58,1 34,9 20%

Ik ken zo niemand

18,0 50,8

40% Ik ken zo iemand

60%

14,3 80%

100%

Ik heb zo iemand als vriend(in)

Figuur 7: Kennissenkring bij respondenten (percentages)

We bevroegen enkel schoolgaande jongeren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat meer dan 80% van de jongeren kennissen hebben van het andere geslacht of uit een andere studierichting. Kennissen of vrienden die een andere soort muziek goed vinden, een andere hobby hebben of een andere nationaliteit hebben, zijn ook niet uitzonderlijk voor meer dan de helft van de jongeren. Verschillen in kenmerken als kledingstijl, passies en levensbeschouwing blijken al minder compatibel. Het zou natuurlijk ook kunnen dat jongeren deze kenmerken niet écht kennen bij hun vrienden. Voor holebi’s, mensen met een handicap en ook voor veel jongere mensen zien we dat ze eerder zeldzaam zijn bij de samenstelling van vriendengroepen. Maar we moeten ook rekening houden met de frequentie waarin holebi’s en gehandicapte jongeren in deze leeftijdsgroepen voorkomen. Hetzelfde geldt echter ook voor de jongere mensen. We hanteerden daarbij immers een erg streng criterium en stelden dat deze minstens 10 jaar jonger moesten zijn. Zelfs voor de oudste bevraagde jongeren is deze kloof erg groot. Met de statistische methode ‘principale componentenanalyse’, kunnen we de kennissenkring van de jongeren reduceren tot een kleiner aantal dimensies. Hierdoor kunnen we bijvoorbeeld nagaan hoe de kennissenkring van de jongeren is samengesteld. Jongeren die een hoge score halen hebben immers meer contacten met mensen uit deze groep dan jongeren met een lage score. De analyse levert een zeer consistent beeld op. Een eerste en ook de sterkste dimensie toont dat jongeren die veel vrienden hebben met andere hobby’s ook veel vrienden hebben met andere kledingstijlen, andere passies, muzikale en politieke voorkeuren. Deze kenmerken hangen samen met de jeugdcultuur van jongeren. Een tweede dimensie geeft aan in welke mate men contacten heeft met mensen uit andere culturen, met een andere godsdienst of met een andere nationaliteit. We verwachten voor deze groep dat deze een oververtegenwoordiging zal kennen van allochtone jongeren. Een laatste dimensie bundelt de kenmerken die slechts een beperkt aantal jongeren tot hun vriendenkring kunnen rekenen. We besluiten op grond hiervan deze groep de ‘zeldzame vriendschappen’ te dopen. 24

Culturele kenmerken

Mensen met andere hobby

Mensen met andere godsdienst

Mensen met andere kleding

Mensen met andere nationaliteit

Mensen met andere passie

Sociale contacten

Kenmerken die samenhangen met de jeugdcultuur

Zeldzame vriendschappen Holebi Jongeren mensen Mensen met handicap

Mensen met andere politieke voorkeur Mensen die van andere soort muziek houden Tabel 29: Dimensies van samenstelling van vriendengroepen bij respondenten

Kenmerken die samenhangen met de jeugdcultuur

Andere culturen

Zeldzame vriendschappen

Jongens

70,2

64,2

40,2

Meisjes

70,7

67,8

48,1

Eerste graad

61,6

73,0

41,2

Tweede graad

69,2

67,7

42,8

Derde graad

74.8

61,9

48,1

ASO

75,3

59,8

45,9

TSO

71,6

72,1

45,3

BSO

63,7

66,7

42,5

<15 jaar

61,2

68,3

39,9

15-16 jaar

68,3

65,9

42,6

17-18 jaar

73,7

64,6

47,1

>18 jaar

73,3

70,3

45,3

Belg. ouders

71,1

63,3

45,2


64,6

81,1

39,4

Bij moeder en vader

70,6

62,9

42,9

Bij moeder of vader

70,3

73,4

48,3

Andere

64,8

TOTAAL

70,5

75,0 65,9

50,0 44,5

1732

1697

1681

N

Tabel 30: Verschillen in samenstelling van vriendengroepen bij jongeren (groepsgemiddelde)

Leeftijd en studierichting blijken erg belangrijke indicatoren voor de diversiteit van de kennissenkring. Oudere jongeren en jongeren uit het ASO hebben de meest diverse kennissenkring wat betreft jeugdcultuur. Jongeren uit de eerste graad en jongeren uit het BSO hebben op dit gebied de minst gediversifieerde kennissenkring. Deze laatste groep kan daarentegen meer jongeren uit andere culturen tot hun kennissengroep rekenen. We kunnen hier echter net als voor de hoge score voor deze groep bij jongeren uit de eerste graad het effect van de scheve verdeling van onze steekproef niet verwaarlozen (zie analyse bij sociodemografisch profiel). Opvallend meer meisjes blijken ‘zeldzame’ vriendschappen te hebben. Minder opvallend is dat jongeren meer mensen uit deze groep in hun kennissenkring opnemen naarmate ze ouder worden. Als we de samenhang bekijken tussen enerzijds de diversiteit van de vriendenkring en anderzijds kledingstijlen, vrijetijdsbesteding en diversiteit van de vriendenkring, dan stellen we een aantal opmerkelijke verschillen vast. 25

Sociale contacten

Socio-culturele kenmerken

Andere culturen



1,00

0,27

0,41

Andere culturen

0,27

1,00

0,31


0,41

0,31

1,00


0,16

0,21

0,13

Sociale ontplooiing

0,14

0,09

0,20


0,15

0,08

0,18

Amusement solo

0,09

0,07

0,05

Passief

0,04

-0,04

0,01


0,13

0,05

0,04


0,00

0,13

0,04

Tabel 31: Samenhang tussen diversiteit van de vriendenkring, vrijetijdsactiviteiten en kledingstijlen (correlaties)

In eerste instantie stellen we een algemene cumulativiteit vast. Hoe groter de diversiteit, hoe meer contacten men immers heeft met jongeren uit de andere groepen. Desalniettemin stellen we ook sterke verbanden vast tussen jongeren die zeldzame vriendschappen hebben en vrijetijdsactiviteiten gericht op sociale en individuele ontplooiing. Jongeren met veel vrienden met andere culturele achtergronden gaan graag op stap met vrienden. Wat de kledingstijlen betreft merken we een sterk verband tussen jongeren met een grote diversiteit in socioculturele kenmerken onder de vriendenkring en een voorkeur voor alternatieve kledingstijlen. Jongeren met veel vrienden met een andere culturele achtergrond houden dan weer meer van mainstream kledingstijlen.

5.2

CRITERIA BIJ HET KIEZEN VAN VRIENDEN

In het vorige punt keken we naar de samenstelling van de vriendengroepen. Voor sommige jongeren bleek die heel gediversifieerd, voor anderen dan weer iets minder. We vroegen de jongeren ook welke kenmerken van andere jongeren belangrijk zijn bij het kiezen van vrienden. Helemaal niet belangrijk Karakter Uitstraling Interesses

6,6

31,6

9,1

Uiterlijk

7,3

30,5

10,4 13,9

24,2

8,8

31,4

25,4

23,9

31,4

23,6

67,9 29,6

20% Helemaal niet belangrijk

Niet belangrijk

60% Tussen beide

10,3 17,6

30,5 40%

3 7,1

17,5

54,8

3,1

14,1

32,9

46,5

3,2

12,2

41,5

33,6

4 7,4

28,3

28,3

4,3

16,7

32,5

25

5,9 14,5

33,3

33

10,3

20,5

25,8

13,1

9,1

38,2

24

Beroep ouders 0%

17,1 24,5

21,5

Ringtone Rijk of arm

11,3

35,3

20,6

11,4

43,1

21

Waar men woont

Studies

34,9

39,3

Beroep

Muziekvoorkeur

30,7

7,8

Kapsel Hobby's

59,9

13,9

Geslacht Kleding

 Heel belangrijk

2,61,7 4,6 1,7

11,5 80%

Belangrijk

2,8

1,9

100%

Heel belangrijk

Figuur 8: Keuzecriteria bij het kiezen van vrienden (percentages)

Ongeveer 60% van de jongeren vindt het karakter van zijn vrienden ‘heel belangrijk’. Het is het enige kenmerk waar zo veel jongeren met stip veel belang aan hechten. Daarnaast vindt ook de helft van de jongeren de interesses van zijn vrienden belangrijk, gevolgd door de uitstraling. De kenmerken van de vrienden van de bevraagde jongeren kunnen worden teruggebracht tot 3 dimensies. 26

SOCIAAL-ECONOMISCH

UITERLIJK

INNERLIJK

Beroep ouders

Kleding

Karakter

Geslacht

Muziekvoorkeur

Interesses

Studies

Uiterlijk

Beroep

Uitstraling

Woonplaats

Kapsel

Rijk of arm Tabel 32: Dimensies van keuzecriteria bij het kiezen vrienden bij respondenten

Sociaaleconomisch

Uiterlijk

Innerlijk

Jongens

30,1

48,0

71,5

Meisjes

24,1

44,8

76,1

Eerste graad

34,1

53,2

71,0

Tweede graad

26,6

46,1

73,9

Derde graad

24,9

44,3

75,1

ASO

25,6

45,0

78,7

TSO

27,2

47,5

75,2

BSO

27,9

46,6

67,9

<15 jaar

32,4

52,3

69,7

15-16 jaar

27,2

465

75,1

17-18 jaar

26,0

45,6

74,2

>18 jaar

23,8

42,8

72,6

Belg. ouders

26,1

45,6

74,2


33,6

50,0

74,2

Bij moeder en vader

27,3

45,9

74,3

Bij moeder of vader

25,3

46,9

73,1

Andere

24,6

48,6

77,1

26,8

46,2

74,1

TOTAAL

Tabel 33: Belangrijke keuzecriteria bij het kiezen van vrienden

Algemeen kunnen we stellen dat innerlijke kenmerken het belangrijkst zijn bij het kiezen van vrienden. Toch zijn er ook significante verschillen merkbaar tussen verschillende groepen jongeren. Jongens hechten meer belang aan sociaal-economische en uiterlijke kenmerken, terwijl meisjes nog meer belang hechten aan de innerlijke kenmerken van vrienden. Naarmate jongeren ouder worden, zijn die innerlijke kenmerken sowieso belangrijker en gaat men minder belang hechten aan sociaal-economische en uiterlijke kenmerken. Het zijn vooral ASO-jongeren die de innerlijke kenmerken van hun vrienden belangrijk vinden. Ook voor de criteria waarop jongeren zich baseren om vrienden te kiezen, merken we dat wie veel belang hecht aan sociaal-economische kenmerken ook veel aandacht heeft voor uiterlijke criteria en in mindere mate de innerlijke kenmerken van vrienden. Wie innerlijke kenmerken belangrijk vindt zal ook de andere kenmerken belangrijk vinden, maar toch in mindere mate. Daarnaast merken we dat jongeren die veel belang hechten aan uiterlijke kenmerken meer met vrienden op stap gaan en dat ze vooral mainstream kledingstijlen mooi vinden. Jongeren die sociaal-economische kenmerken belangrijk vinden laten zich niet onderscheiden op basis van hun vrijetijdsactiviteiten of een favoriete kledingstijl, maar blijken wel een kleinere diversiteit te vertonen in hun vriendenkring. 27

Sociale contacten

Deze analyse levert ons opnieuw een consistent beeld op. Jongeren kiezen hun vrienden op sociaal-economische kenmerken, uiterlijke en innerlijke kenmerken.

Sociale contacten

Sociaal-econ. kenmerken

Uiterlijke kenmerken

Innerlijke kenmerken

Sociaal economische kenmerken

1,00

0,57

0,16


0,57

1,00

0,35


0,16

0,35

1,00


-0,03

0,10

0,00

Sociale ontplooiing

0,07

0,05

-0,03


-0,06

-0,01

0,08

Amusement solo

-0,07

0,00

0,08

Passief

-0,04

0,02

0,03


-0,06

0,06

0,03


0,04

0,13

0,09


-0,15

-0,08

0,13

Andere culturen

-0,07

0,01

-0,01


-0,09

-0,06

0,05

Tabel 34: Samenhang tussen belangrijke kenmerken van vrienden, diversiteit vriendenkring, vrijetijdsbesteding en kledingstijlen

28

IK EN DE ANDERE

In dit onderdeel richten we ons op de houdingen van de jongeren ten opzichte van zichzelf en van de anderen. We vragen daarom naar de beoordeling van het zelf, gevoelens van achterstelling, beoordeling van de andere, definiëring van gewoon zijn en definiëring van anders zijn. In dit hoofdstuk komen we tot de kern van de zaak wat betreft de houdingen van jongeren t.o.v. diversiteit. Hoe kijken zij naar

6.1.

BEOORDELING “ZELF”

Naast de vriendenkring wilden we ook weten welk zelfbeeld de jongeren hebben. We gingen daarbij zeer direct te werk. We lieten de jongeren zichzelf beoordelen op een schaal van 1 tot en met 10. Het ene uiteinde (1) betekent dat men zichzelf heel gewoon vindt, het andere uiteinde (10) betekent dan weer dat men zichzelf helemaal anders vindt dan de anderen 30,0

Figuur 9: Beoordeling van “zelf” (percentages) 24,1

25,0

20,0

15,0 12,5

11,7 10,0 6,9

10,7

9,8

8,9 7,2

5,0

4,1

4,2

9

Helemaal anders

0,0 Heel gewoon

2

3

4

5

6

7

8

De meeste jongeren situeren zichzelf tussen deze twee uitersten. Toch vinden iets meer jongeren zichzelf eerder gewoon en niet anders dan de rest. Opvallend is dat we voor geen enkele van de groepen die we tot hiertoe hebben afgebakend verschillen op te merken zijn, behalve voor de afkomst en de gezinssituatie. Zo vinden jongeren die minstens één niet-Belgische ouder hebben dat ze eerder “anders” zijn. Dat vinden ook de jongeren die bij één van de ouders woont en vooral de jongeren die niet bij de ouders wonen vinden van zichzelf dat ze helemaal anders zijn dan de andere jongeren. Voor deze laatste groep moeten we ons echter baseren op een kleine steekproef. Gemiddelde beoordeling “zelf” Belgische ouders

5,1

minstens 1 niet-Belgische ouder

5,9

Bij moeder en vader

5,1

Bij moeder of vader

5,4

Andere

7,0

TOTAAL

5,2

Tabel 35: Verschillen in de beoordeling van het “zelf” (groepsgemiddelde)

We vragen ons vooral af of het“anders-zijn” verband houdt met vrijetijdsbesteding, kledingstijl en samenstelling van de vriendenkring.

29

Ik en de andere

6.

Ik en de andere

Beoordeling “zelf” Sociaal economische kenmerken

-0,01


0,06


-0.01


0,01

Sociale ontplooiing

0,06


0,14

Amusement solo

-0,05

Passief

0,00


0,31


-0,10


0,17

Andere culturen

0,10


0,10

Tabel 36: Samenhang tussen de beoordeling van het “zelf”, vrijetijdsbesteding, kledingstijlen, diversiteit vriendenkring en belangrijke keuzeciteria bij het kiezen van vrienden (correlaties)

Uit ‘tabel 36 blijkt dat de beoordeling van jongeren van zichzelf als “gewoon” of “anders” sterk samenhangt met vrijetijdsactiviteiten die gericht zijn op de individuele ontplooiing, alternatieve kledingstijlen en een zeer diverse vriendenkring. Jongeren die op deze drie kenmerken hoog scoren zullen zich meer als “anders” beoordelen dan de andere jongeren.

6.2.

EEN GEVOEL VAN ACHTERSTELLING

We hebben er in deze vragenlijst voor gekozen om ook een schaal op te nemen die gaat over sociale demotie. Deze schaal meet hoe jongeren hun toekomst zien: als iets wat al vastligt en er niet zo rooskleurig uitziet of als iets wat nog maakbaar is, en wat misschien positief zal uitdraaien. Het zou kunnen dat een gevoel van achterstelling samenhangt met een afwijzing van diversiteit. In de vragenlijst legden we de jongeren een aantal stellingen voor die zeer radicaal verwijzen naar een gevoel van achterstelling. Sociologisch onderzoek toont aan dat bepaalde jongeren gevoeliger zijn dan anderen om deze houding te ontwikkelen. Mij i n ouders hebben het moeilij ij ik ij gehad, ik zal het moeilij i k hebben ij en mij i n kinderen waarschij ij i nlij ij ik ij ook

83,3

Wij i hebben geen lange arm en ij dus zullen we altij i d moeten ij ploeteren

76,7

Mij i n ouders moeten hard werken ij en worden er niet voor bellond. Dat zal waarschij i nlij ij i k ook voor ij mij i zo zij ij in ij

12,2

74,7

20%

40%

(Helemaal) niet akkoord

19,1

60% Tussen beide

80% (Helemaal) akkoord

4,4

5,8

11,9

85,1

Er zij i n een hoop mensen die het ij nooit goed zullen hebben en ik hoor bij i die groep ij

30

17,5

83,4

Mensen als mij i n ouders en ik ij hoeven geen mooie toekomst te verwachten

0%

12,4

4,7

2,7 7

6,2

100%

Figuur 11: Gevoelens van achterstelling (percentages)

We bundelen deze vijf uitspraken weer tot één dimensie. Deze dimensie wordt in sociologische kringen ‘sociale demotie’ genoemd. Voor onze studie prefereren we ‘gevoelens van achterstelling’. Ook voor de onderzochte jongeren blijken zich significante verschillen voor te doen tussen verschillende groepen.

Gevoelens van achterstelling jongen

22,5

meisje

18,1

1ste graad

24,5

2de graad

19,1

3de graad

20,1

ASO

15,5

TSO

21,4

BSO

24,0

min 15 jaar

22,7

15-16 jaar

19,6

17-18 jaar

19,7

plus 18 jaar

21,2

Belg ouders

19,8

Minstens 1 niet Belg ouder

23,5

Bij moeder en vader

18,8

Bij moeder of vader

22,7

Totaal

20,2

Tabel 37: Verschillen tussen jongeren in hun gevoelens van achterstelling (groepsgemiddelde)

Net als bij de vorige analyses, wijst een hoog groepsgemiddelde in tabel 38 op een grotere aanvaarding van de gevoelens van achterstelling. De verschillen tussen de groepen zijn erg sterk. Toch kunnen we de meeste van deze verschillen terugbrengen tot een combinatie van factoren die zeer belangrijk zijn voor het cultiveren van een gevoel van achterstelling. Jongeren die het grootste gevoel van achterstelling hebben, zijn meestal jongens die in het beroepsonderwijs zitten; daarnaast hebben ze niet-Belgische ouders en/of wonen ze bij slechts één van de ouders.

31

Ik en de andere

Een klein percentage gaat akkoord met deze stellingen. Ze zijn dan ook zeer streng geformuleerd. Juist daarom vormt de groep van 5% van de jongeren die met deze stellingen instemmen een zeer problematische groep. Bovendien kunnen we om dezelfde redenen ons ook zorgen maken over de jongeren die deze stellingen niet abrupt afwijzen en eerder twijfelen. Voor sommige uitspraken zoals de idee dat ze tot die groep mensen behoren die het nooit goed gaan hebben, twijfelt één jongere op vijf.

Ik en de andere

Gevoelens van achterstelling Beoordeling “zelf”

0,08


-0,04

Sociale ontplooiing

0,02


0,02

Amusement solo

-0,09

Passief

0,04

Alternatieve kledingstijl Mainstream kledingstijl

0,14 -0,14


-0,04

Andere culturen

0,02


0,04

Sociaal economische criteria

0,16

Uiterlijke criteria

0,05

Innerlijke criteria

-0,07

Tabel 38: Samenhang tussen gevoelens van achterstelling en de beoordeling van “zelf”, de vrije tijdsactiviteiten, favoriete kledingstijlen, samenstelling van de vriendenkring, belangrijke criteria van vrienden en hun houding ten aanzien van diversiteit (correlaties)

Op het vlak van vrijetijdsactiviteiten en de samenstelling van de vriendenkring vertonen jongeren met een gevoel van achterstelling geen verschil ten opzichte van de andere jongeren. Wat betreft favoriete kledingstijl en keuzecriteria voor hun vrienden daarentegen wel. Jongeren met een gevoel van achterstelling verkiezen duidelijk alternatieve kledingstijlen boven de mainstream kledingstijlen. Dat betekent niet dat ze zwaar tillen aan de uiterlijke kenmerken bij het kiezen van hun vrienden. Hun belangrijkste criterium voor het kiezen van vrienden blijkt de sociaal-economische achtergrond. We kunnen op basis van onze analyse niet uitmaken of ze jongeren afkomstig uit hogere dan wel uit lagere sociale klassen verkiezen. We vermoeden echter dat ze zich vooral afkeren van jongeren die uit een hogere sociaal-economisch milieu komen.

32

BEOORDELING “ANDERE”

Om de “andere” te beoordelen legden we de jongeren een aantal uitspraken voor waarbij ze konden aangeven in welke mate ze daarmee instemden.  Helemaal akkoord Helemaal niet akkoord Ik vind het eigenlijk erg onbeleefd als iemand met zijn handen eet Ik begrijp niet dat sommige mensen geen varkensvlees eten Een vader die niet werkt en thuisblijft terwijl de moeder gaat werken is een profiteur Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar zijn een beetje vreemd

18,4

25,1

32,2

Jongeren die graag klassieke muziek horen zijn buitenbeentjes

23,1

Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis

26,6

41,7

Mensen die in een caravan wonen zijn anders dan mensen die in een normaal huis wonen

28,6

Jongeren die naar een speciale school gaan (te slim of leermoeilijkheden) zullen er nooit helemaal bij horen

30,3

Helemaal niet akkoord

Niet akkoord

21,8

11,8 6,2

Akkoord

18,2 21,5 24,2

59,1

Tussen beide

7,5

10,8 6,8

36,3

29,3 40%

7,7

13,9

31,6

20%

7,8

22,7

35,2

Mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig 0%

17,8

24,8

31,5

33,6

14,7

24,8

30,7

8,8

10,1 8,1

24,1

27,4

8,9

12,2

23,1

27,3

28,2

15,4 18,6

30,5

26,1 22,3

Mensen met een andere huidskleur verschillen van elkaar

28,2

28,2

Als je een geslaagd zakenman bent, draag je een pak

Iemand met rood haar en een hanenkam en 10 piercings kan beter zo niet op straat komen

32,2

60%

80%

4,1 4,4 11,8 2,9 7,1 7,8 100%

Helemaal akkoord

Figuur 11: Uitspraken over anderen (percentages)

De meeste van deze uitspraken waren voor de jongeren onaanvaardbaar. Alleen de uitspraken over eetgewoonten (“ik vind het eigenlijk erg onbeleefd als iemand met zijn handen eet” en “ik begrijp niet dat sommige mensen geen varkensvlees eten”), en over de zakenmannen (“Als je een geslaagde zakenman bent, draag je een pak”) kunnen nog op enige instemming rekenen. Maar ook daarmee zijn slechts 25% van de jongeren het eens. De uitspraak “mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig” kan op het minste bijval rekenen. 88,4% van de jongeren is het hiermee niet eens. Ook met de uitspraak “Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis” zijn 73,3% van de jongeren het niet eens. We kunnen deze uitspraken opnieuw herleiden tot een schaal. Deze maakt gebruik van 7 van bovenstaande uitspraken: × Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar kussen zijn een beetje vreemd × Mensen die in een caravan wonen zijn anders dan mensen die in een normaal huis wonen × Mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig × Jongeren die graag naar klassieke muziek luisteren zijn buitenbeentjes × Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis × Mensen met een andere huidskleur verschillen van elkaar × Jongeren die naar een speciale school gaan (omdat ze te slim zijn of leermoeilijkheden hebben) zullen er nooit helemaal bijhoren Net als alle andere schalen is deze zodanig gestructureerd dat jongeren met een hoge score akkoord gaan met deze uitspraken, terwijl een lage score verwijst naar het afwijzen van deze uitspraken. Als we de uitspraken overlopen kunnen we stellen dat jongeren die met deze uitspraken akkoord gaan, diversiteit afwijzen.

33

Ik en de andere

6.3.

Ik en de andere

Gemiddelde “afwijzen van diversiteit” Jongens

34,4

Meisjes

25,5

Eerste graad

29,8

Tweede graad

28,4

Derde graad

31,2

ASO

29,3

TSO

29,6

BSO

30,0

<15 jaar

29,9

15-16 jaar

28,3

17-18 jaar

30,2

>18 jaar

32,0

Belg. ouders

29,8


29,9

Bij moeder en vader

30,1

Bij moeder of vader

28,0

Andere

28,7 29,5

TOTAAL

Voor de beoordeling van de ‘andere’ vinden we slechts twee significante verschillen tussen de jongeren. Jongens blijken daarbij iets strenger dan meisjes en ook jongeren uit de derde graad zijn iets strenger dan de jongere groepen.

Tabel 39: Gemiddelden “afwijzen van diversiteit”

Afwijzen van diversiteit

De manier waarop jongeren naar anderen kijken, hangt ook samen met een aantal aspecten van de jeugdcultuur. Jongeren die diversiteit afwijzen, vinden sociaal-economische kenmerken bij vrienden belangrijk. Zij besteden weinig tijd aan creatieve vrijetijdsactiviteiten en ze vertonen weinig diversiteit in de samenstelling van hun vriendenkring.

Tabel 40: Samenhang tussen het afwijzen van diversiteit, de beoordeling van zichzelf, vrijetijdsactiviteiten, favoriete kledingstijlen, samenstelling van de vriendenkring en de belangrijke criteria van vrienden (correlaties)

34

Beoordeling zelf

-0,06


0,03

Sociale ontplooiing

-0,01


-0,14

Amusement solo

-0,04

Passief

0,02


-0,03


0,00

Socio-cultureel

-0,10

Andere culturen

-0,15


-0,17


0,32


0,30


0,05

Gevoel van achterstelling

0,10

Iedereen is anders

4,8

25,1 9,7

Iedereen moet evenveel rechten hebben De wereld is mooi omwille van de verschllen tussen mensen

24,5

9,4

Je kan beter niet te veel opvallen in een groep mensen

28,3

12,4

30,4

27,3 27,3

28,6

33,3

0%

20%

Tussen beide

9,2

23,5 37,7 40%

Akkoord

21,1 60%

3,7

12,6 3,3 28,2

65,4 34,1

6,4

14,6 35,7

27,2

Ik ga het liefst om met mensen die op mij lijken

9,5

42 33,1

De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was

14,8

34,9

27

15,3

Je kan beter trouwen met iemand die dezelfde achtergrond heeft

31,6

36,1

12,7

Mensen die opvallen raken meestal verder in het leven

Niet akkoord

38,7

20,6

Migranten zijn over het algemeen niet te vertrouwen


59,5

22,8

De aanwezighed van andere culturen verrijkt onze samenleving 6,1 7,9 Verliefdheid tussen mensen van hetzelfde geslacht is normaal

66,8

7,4 5,9

80%

100%

Helemaal akkoord

Figuur 12: Uitspraken over anderen, deel 2 (percentages)

Op een hoger niveau onderscheiden we twee clusters van houdingen. Jongeren die het eens zijn met één van de volgende uitspraken zijn meestal akkoord met de andere uitspraken (zie bijlage 5): × De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was × Ik ga het liefst om met mensen die op mij lijken × Je kan beter niet te veel opvallen in een groep mensen × Je kan beter trouwen met iemand die dezelfde achtergrond heeft En hetzelfde geldt voor de volgende uitspraken: × × × × ×

Iedereen is anders Iedereen moet evenveel rechten hebben De aanwezigheid van verschillende culturen verrijkt onze samenleving Migranten zijn over het algemeen (niet) te vertrouwen De wereld is mooi omwille van alle verschillen tussen mensen

Deze twee dimensies laten ons toe om meer gefundeerde uitspraken te doen over mogelijke verschillen tussen groepen wat betreft de wijze waarop ze “anderen” beoordelen. Een hoge score voor de eerste dimensie betekent dat men homogeniteit sterk waardeert. Een hoge score voor de tweede dimensie betekent dan weer dat men diversiteit hoog in het vaandel draagt.

35

Ik en de andere

Naast deze beoordeling van de ander legden we de jongeren nog een andere reeks uitspraken voor, die ook betrekking hebben op de houding over ‘jezelf’ en over de ‘ander’.

Ik en de andere

Homogeniteit

Diversiteit

Jongens

30,3

70,1

Meisjes

26,1

78,4

Eerste graad

27,5

73,0

Tweede graad

27,2

75,6

Derde graad

29,4

73,8

ASO

27,8

78,9

TSO

27,4

75,3

BSO

29,0

69,5

<15 jaar

26,4

73,5

15-16 jaar

27,3

75,8

17-18 jaar

28,8

74,5

>18 jaar

28,7

71,5

Belg. ouders

28,2

74,1

Minstens 1 nietBelg. ouder

28,0

77,4

Bij moeder en vader

28,6

74,6

Bij moeder of vader

26,5

74,7

Andere

20,8 27,9

78,1

TOTAAL

74,7

Tabel 41: Verschillen in houdingen over “homogeniteit” en “diversiteit” (groepsgemiddelden)

Voor alle groepen geldt dat jongeren eerder voor diversiteit kiezen dan voor homogeniteit. Jongens gaan echter toch iets meer neigen naar een eenzijdigheid tussen de mensen, meisjes daarentegen kiezen voluit voor diversiteit. Ook jongeren uit het ASO zullen eerder voor diversiteit kiezen. BSO jongeren vinden diversiteit ook zeer belangrijk, maar in minder mate dan TSO-jongeren en vooral de ASO-jongeren. Jongeren met minstens 1 niet-Belgische ouder vinden diversiteit ook belangrijker dan jongeren met exclusief Belgische ouderes. Voor jongeren die bij moeder en vader wonen geldt dat zij iets positiever staan t.o.v. homogeniteit dan jongeren die afwisselend bij moeder of vader wonen of jongeren die niet bij hun ouders wonen.

36

Streven naar diversiteit

Streven naar homogeniteit


1,00

-0,25


-0,25

1,00

0,08

-0,10


-0,22

0,23


-0,17 0.14

0,15


-0,02

-0,10

Sociale ontplooiing

0,02

-0,02

0,16

-0,09

Amusement solo

0,06

-0,04

Passief

0,03

0,01


0,06

-0,12


0,05

-0,02


0,14

-0,15

Andere culturen

0,21 0.10

-0,13 -0.10

-0,10

-0,18

Beoordeling “zelf”



Zeldzame vriendschappen Gevoelens van achterstelling

Ik en de andere

Net als voor het afwijzen van diversiteit verwachten we voor deze twee houdingen, homogeniteit en diversiteit, dat dit weerspiegeld wordt in de samenstelling van de vriendenkring en in de keuzecriteria voor vrienden.

0.03

Tabel 42: Samenhang tussen het streven naar diversiteit en homogeniteit en de beoordeling van “zelf”, vrijetijdsbesteding, kledingstijlen, samenstelling van de vriendenkring en keuzecriteria voor vrienden

Jongeren die diversiteit tussen mensen belangrijk vinden, besteden heel wat tijd aan activiteiten gericht op individuele ontplooiing, zoals het spelen van muziek of creatief bezig zijn. Ze beschikken over een vriendenkring met een sterke diversiteit zowel op het vlak van sociaal culturele kenmerken als ook zuiver culturele kenmerken. Ze hebben weinig het gevoel dat ze achtergesteld worden. Jongeren die streven naar een homogeniteit tussen de mensen vinden van zichzelf dat ze eerder “gewoon” zijn. Minder dan andere jongeren gaan ze op stap met vrienden. Alternatieve kledingstijlen vinden ze niet mooi en hun vriendenkring is erg homogeen. De belangrijkste verschillen situeren zich bij de keuzecriteria voor vrienden. Voor jongeren die diversiteit belangrijk vinden, zijn de sociaal-economische en de uiterlijke kenmerken niet belangrijk om hen al dan niet tot hun vriendenkring toe te laten. De innerlijke criteria zijn voor hen wel belangrijk. Jongeren die streven naar homogeniteit hechten wel veel belang aan sociaal-economische en uiterlijke kenmerken. Innerlijke criteria spelen bij hen geen rol. We wensen hier ook te wijzen op het verband tussen de houding van de jongeren ten aanzien van diversiteit en gevoelens van achterstelling. Uit bovenstaande analyse blijkt immers dat jongeren die kampen met gevoelens van achterstelling zich sterk verzetten tegen diversiteit en daartegenover streven naar een grotere homogeniteit. 37

Ik en de andere

6.4.

DEFINIERING “GEWOON ZIJN”

In de vragenlijst kregen de jongeren ook een aantal open vragen. De bedoeling van deze vragen was vooral om ze te gebruiken voor ons jongerenmagazine. Maar bij de analyse van de gegevens bleek dat er zeker een patroon te vinden was in de antwoorden op sommige open vragen. Een patroon dat interessant genoeg was om ook de open vragen te coderen en te analyseren. De jongeren kregen de open vraag: “Gewoon zijn is voor mij...”. De antwoorden op deze vraag zijn in 4 basisantwoorden onder te verdelen: * Gewoon zijn is een positieve ervaring: zijn zoals de rest, niet willen opvallen, normaal zijn,... * Gewoon zijn is jezelf zijn: je niet aanpassen aan situaties, je eigen zin doen,... * Gewoon zijn is een negatieve ervaring: meelopen, een kuddedier zijn, geen eigen mening hebben, saai zijn,... * Gewoon zijn bestaat niet: het bestaat niet, iedereen is anders en niemand is gewoon,...

FREQUENTIE

PERCENTAGE

...positieve ervaring

814

58,2

...negatieve ervaring

253

18,1

...jezelf zijn

289

20,7

...bestaat niet

43

3,1

Totaal

1399

100,0

Missing

410

TOTAAL

1809 Tabel 43: Gewoon zijn is…

Het grootste aantal jongeren labelt gewoon zijn als positief. Een heel klein gedeelte van de jongeren vindt dat gewoon zijn niet bestaat. Daartussenin is er nog 18,1% van de jongeren die vindt dat gewoon zijn iets negatiefs is, en 20,7% van de jongeren die vindt dat gewoon zijn gelijk is aan jezelf zijn.

positieve ervaring

negatieve ervaring

jezelf zijn

bestaat niet

TOTAAL

jongen

56,1

20,0

20,8

3,2

100,0

meisje

60,2

16,2

20,6

3,0

100,0

min 15 jaar

60,7

15,9

20,6

2,8

100,0

15-16 jaar

57,6

16,6

21,9

3,9

100,0

17-18 jaar

58,8

19,7

19,0

2,4

100,0

plus 18 jaar

53,8

20,2

23,5

2,5

100,0

ASO

59,7

17,9

19,0

3,4

100,0

TSO

59,1

16,7

21,0

3,2

100,0

BSO

55,9

19,7

21,6

2,8

100,0

TOTAAL

58,3

18,1

20,5

3,1

100,0

Tabel 44: Verschillen ivm definities over “Gewoon zijn” (percentages)

Als we deze antwoorden analyseren op andere indicatoren: geslacht, leeftijd en onderwijsrichting, dan zien we weinig grote verschillen. Ook naar andere jeugdcultuur-indicatoren, vinden we bijna geen verschillen tussen de onderscheiden groepen: geen verschillen voor vrijetijdsactiviteiten,geen verschillen voor kledingstijl, geen verschillen voor samenstellig vriendenkring en geen verschillen voor de keuzecriteria voor vrienden. En als besluit… ook geen invloed op de houdingen ten aanzien van jezelf en de anderen of op pesten of pestgedrag.

38

DEFINIERING “ANDERS ZIJN”

De open vraag wat is ‘anders’ zijn? werd in eerste instantie gecodeerd naar 7 categorieën: - Categorie 1 bundelt alle antwoorden die positief geformuleerd worden, maar zeer algemeen of abstract zoals “tof”, “plezant”, “iets anders doen dan normaal”, “niet gewoon”… - Categorie 2 bundelt alle antwoorden die positief zijn, maar duidelijk wijzen op een specifiek onderscheid, bijvoorbeeld “opvallen in de groep”, “andere kledingstijlen”, “religie”, “hobby’s”,... - Categorie 3 bundelt alle antwoorden die negatief geformuleerd worden, maar zeer algemeen of abstract zoals “saai”, “raar”, “zot”,”willen opvallen”, “afwijkend”, “abnormaal”,… - Categorie 4 bundelt alle antwoorden die negatief zijn, maar duidelijk wijzen op een specifiek onderscheid, bijvoorbeeld “vuile of rare kledij”, “hobby’s” of “gedrag (drugs, pesten)”,... - Categorie 5 bundelt alle antwoorden die verwijzen naar “jezelf zijn”, “opkomen voor je mening”,… - Categorie 6 bundelt alle antwoorden die wijzen op “niet jezelf zijn”, “je anders voordoen dan je bent”, “meelopen”,… - Categorie 7 bundelt alle antwoorden die anders zijn niet wensen te definiëren omdat “anders zijn niet bestaat” omdat “iedereen anders is”, “uniek” of dat “iedereen hetzelfde” is.

FREQUENTIE

PERCENTAGE

Positief en algemeen

196

14,89

Positief en specifiek

446

33,89

Negatief en algemeen

290

22,04

Negatief en specifiek

64

4,86

Jezelf zijn

158

12,01

Bestaat niet, iedereen is anders

162

12.31

Totaal

1316

100,00

Missing

493

TOTAAL

1809

Niet jezelf zijn

Tabel 45: Anders zijn is…

Ongeveer de helft van de jongeren die op deze vraag hebben geantwoord formuleren “anders zijn” als positief. De grootste groep, ongeveer een derde definieert anders zijn als iemand die andere kleding durft aan te doen of door andere uiterlijke kenmerken opvalt, maar dan in positieve zin. Ongeveer een kwart van de antwoorden verwijzen naar een negatieve definiëring van “anders zijn”. De grootste groep verwijst dan naar zeer algemene termen als rare mensen of zotten en vooral naar jongeren die te hard hun best doen om op te vallen in groep. Ongeveer 12% van de jongeren omzeilen de vraag en stellen dat men vooral zichzelf moet zijn. Of men daardoor al dan niet opvalt is niet belangrijk. Ongeveer een even grote groep (12%) vindt dat iedereen uniek is en dat anders zijn of normaal zijn niet kan.

39

Ik en de andere

6.5.

Ik en de andere

6.6.

WELKE BV IS “ANDERS”?

In totaal werden ongeveer 150 verschillende BV’s door de jongeren als anders omschreven. Afhankelijk van de negatieve of positieve definiëring van het “anders” zijn werden ook de antwoorden op deze vraag positief of negatief geformuleerd. FREQUENTIE

PERCENTAGE

Herman Brusselmans

62

3,43

Eddy Wally

57

3,15

Urbanus

44

2,43

Jean-Pierre Van Rossem

25

1,38

De Planckaerts

24

1,33

Chris Van den Durpel

21

1,16

Koen Wauters

16

0,88

Geert Hoste

16

0,88

Bart De Pauw

16

0,88

Her Seele

14

0,77

Bart Peeters

12

0,66

Ann Van Helsen

11

0,61

Sam Gooris

11

0,61

Eva Pauwels

10

0,55

Betty

10

0,55

Guy Verhofstadt

10

0,55

Filip De Winter

10

0,55

Andere

257

14,21

Geen antwoord

1182

65,38

TOTAAL

1808

100,00

Tabel 46: Welke BV is anders? (zijn is…

We selecteerden voor bovenstaande tabel enkel de BV’s die door minstens 10 jongeren werden opgegeven. Daarbij zien we erg veel komediespelers opduiken.Deze figuren blijken erg positief over te komen bij de jongeren. De meeste antwoorden gaan echter naar Herman Brusselmans, waarbij we tevens moeten melden dat deze in de meeste gevallen als positief worden geformuleerd: “hij zegt overal wat hij denkt”. Dat geldt niet voor de tweede in de stand. Van Eddy Wally vinden de jongeren dat hij vooral ‘raar’ is. Slechts 3 vrouwen worden door meer dan 10 jongeren genoemd. De eerste in de stand is Ann Van Helsen om dat het een “heet stuk” is. De commentaren over de twee andere vrouwen, Eva Pauwels en Betty zijn niet positief. De lijst wordt afgesloten door 2 politici. Voor Guy Verhofstadt worden meestal negatieve redenen aangehaald om hem als “anders” te bestempelen, voor Filip De Winter zijn de redenen eerder positief, in de zin dat hij “durft zeggen wat anderen niet durven”.

40

PESTEN

Pesten

7.

Pesten is al langer onderwerp van heel wat sensibiliseringscampagnes van de overheid. Het gaat dan veelal over pestgedrag tussen volwassenen, op het werk of in het verkeer. Maar ook bij kinderen krijgt pesten regelmatig aandacht. We gaan bij onze bevraagde jongeren na wat zij over pesten denken en wat hun eigen ervaringen met pesten zijn. Daarnaast proberen we een beeld te scheppen van de jongeren die gevoelig zijn voor pestgedrag, zowel van de slachtoffers als van de daders.

7.1.

EIGEN ERVARING

Een kleine 11% van de bevraagde jongeren geeft aan regelmatig of zelfs dikwijls gepest te worden. Nog opvallender is dat slechts éénderde van de jongeren nog nooit werd gepest. Alle anderen hebben dus wel ervaring met pestgedrag.

Frequentie Percentage Nog nooit

588

33,7

Eén keer

504

28,9

Al een paar keer

468

26,8

Regelmatig

102

5,8

Dikwijls

84

4,8

Totaal

1746

100,0

Missing

63

TOTAAL

1809

Tabel 47: Verdeling van ervaring pestgedrag bij respondenten

Voor de meer specifieke analyses zullen we de jongeren volgens hun ervaring met pestgedrag opdelen in twee groepen. We onderscheiden daarbij de jongeren die geen ervaring hebben met pesten of die slechts één keer gepest werden tegenover jongeren die meer meer ervaring hebben met pesten.

Frequentie

Percentage

geen ervaring met pestgedrag 1092

62,5

wel ervaring met pestgedrag

654

37,5

Totaal

1746

100,0

Missing

63

TOTAAL

1809 Tabel 48: Verdeling jongeren met en zonder ervaring met pesten

Op basis van deze verdeling merken we significante verschillen bij de jongste bevraagden en bij de jongeren uit het BSO. Deze twee groepen blijken meer te worden gepest dan de andere jongeren, al moeten we hier wijzen op een oververtegenwoordiging van BSO jongeren bij de jongste bevraagden.

41

Pesten

80,0 72,0 70,0

65,4 59,2

60,0 50,0

40,8

40,0 30,0

61,9

65,8

56,3

56,2 43,8

43,7 34,6

38,1

34,2

28,0

20,0 10,0 0,0 ASO

TSO

BSO

min 15 jaar

geen ervaring met pestgedrag

15-16 jaar 17-18 jaar

plus 18 jaar

wel ervaring met pestgedrag Figuur13: Ervaring met pestgedrag

Al dan niet gepest worden, blijkt niet lukraak verdeeld onder de jongeren. Jongeren die beweren regelmatig gepest te worden beoordelen zich veel meer als “anders “ dan jongeren die niet worden gepest.

Werd of word je gepest? Beoordeling zelf

0,14


-0,05


0,00


0,01


-0,09

Sociale ontplooiing

-0,01


0,08

Amusement solo

-0,04

Passief Alternatieve kledingstijl

0,09 0,16


-0,08


0,00

Andere culturen

0,00

Minder voor de hand liggende vriendschappen

0,09


-0,04


-0,07


-0,01

Gevoelens van achterstelling

0.22

Tabel 49: Samenhang tussen ervaring met pesten en de beoordeling van het “zelf”, de beoordeling van anderen, de vrijetijdsbesteding, de kledingstijl, de vriendenkring en de keuzecriteria van vrienden (correlaties)

Daarnaast blijken jongeren die ervaring hebben met het gepest worden, minder met vrienden op stap te gaan. Ze blijven meer thuis en vervelen zich. Ze vinden alternatieve kledingstijlen mooi en hebben meer dan andere jongeren vrienden onder minder voor de hand liggende groepen als holebi’s en gehandicapten. Ze hebben een groter gevoel van achterstelling en beoordelen zichzelf eerder als anders. 42

De verdeling in deze tabel toont aan dat ongeveer 80 % van de jongeren zich in een tussenpositie bevinden. Zij vinden dat ze een vrij neutrale positie innemen waarbij ze misschien wel eens slachtoffer zijn van plagen of pesten, maar dat ze zelf ook wel eens dader zijn van dergelijk gedrag. 10% van de jongeren stelt echter dat ze veelal het slachtoffer zijn van pestgedrag, maar zelf anderen niet pesten. Een zelfde proportie jongeren stelt daartegenover dat ze zelf zelden of nooit slachtoffer zijn van pestgedrag, maar dat ze zelf wel anderen pesten.

Frequentie

Percentage

Ik word meestal gepest en pest zelf nooit

46

2,9

2

53

3,3

3

94

5,9

4

121

7,6

5

751

47,3

6

187

11,8

7

165

10,4

8

97

6,1

9

46

2,9

Ik word nooit gepest, maar pest wel anderen

27

1,7

Totaal

1587

100,0

Missing

222

TOTAAL

1809 Tabel 50: Ervaringen met pestgedrag

Opvallend is dat we voor geen van de eerder onderscheiden sociodemografische groepen significante verschillen kunnen optekenen.

Pesten of gepest worden? Werd of word je gepest?

-0,32

Beoordeling zelf

-0,04


0,14


-0,06


-0,03


0,22

Sociale ontplooiing

0,07


-0,10

Amusement solo

0,01

Passief

-0,06


-0,03


0,08


0,04

Andere culturen

0,07


0,01


0,08


0,00


0,00

Naaststaande tabel leert ons dat jongeren die eerder pesten dan gepest worden diversiteit tussen mensen eerder afwijzen dan toejuichen. Op het vlak van vrijetijdsactiviteiten gaan ze veel liever op stap met vrienden dan dat ze tijd besteden aan activiteiten gericht op individuele ontplooiing.

Tabel 51: Samenhang tussen pestgedrag en de houding ten aanzien van anderen, de “zelf” beoordeling, vrije tijdsactiviteiten, favoriete kledingstijlen, de vriendenkring en de kenmerken van de vrienden

43

Pesten

Jongeren die aangeven gepest te worden, hebben een groter gevoel van achterstelling dan jongeren die niet gepest worden. Om de ervaring met pestgedrag op nog een andere manier op te meten vroegen we de jongeren om zichzelf te positioneren op een schaal van 1 tot 10. We gaven daarbij aan dat een score van 1 overeenkomt met een positie waarbij jezelf meestal gepest wordt en zelf anderen niet pest. Een score 10 komt overeen met een positie waarin je zelf niet gepest wordt, maar je anderen dan weer wel pest.

Pesten

7.2.

WIE VERTELLEN?

Waar moeten jongeren naartoe als ze slachtoffer zijn pesten? Voor de jongeren is deze vraag duidelijk. In eerste instantie zal men dit vertellen aan vrienden of, indien men dat heeft, aan zijn of haar lief. In tweede instantie wordt de familie ingeschakeld en pas in derde instantie zal men zijn toevlucht zoeken tot personen of instanties waar men geen nauw contact mee heeft. Vriend(in)

6,1

Lief

4,8

16,4

12,4

Ouders

29,9

6,2

18,7

16,4

Broer of zus

20

Klasgenoot

18,9

23

15,7

39,7

23,5

16,2

21,5

24,3

25,6

20% Zeker niet

12,3

26,8

51,6

10%

19,7

38,7

30,4

CLB, JAC, Kindertelefoon,,,

22,9

19,8

22,4

Leraar of directie

0%

42,8

10

23,2

30%

40%

Waarschijnlijk niet

50%

60%

Misschien

7,7

15,3

70%

80%

Waarschijnlijk wel

7,2

5,9

90%

4

100%

Zeker wel

Figuur 14: Wie aanspreken bij pestgedrag

In deze gevallen gaat het over situaties waarin de jongeren zelf slachtoffer zijn van pestgedrag. Wat doen ze echter als ze zien dat iemand anders slachtoffer is van pesten? Frequentie

Percentage

Niets zeggen omdat ik me niet wil bemoeien

617

39,1

Misschien mee pesten

70

4,4

Opnemen voor persoon die gepest wordt

703

44,5

Niets zeggen want angst zelf 189 gepest te worden

12,0

Totaal

1579

100,0

Missing

230

TOTAAL

1809

De jongeren verdelen zich eigenlijk in twee groepen. Enerzijds een groep jongeren die zich afzijdig houdt, al dan niet uit angst voor represailles en anderzijds een groep jongeren die zich wel zal mengen en het wil opnemen voor het slachtoffer. Een heel klein percentage van jongeren zou het kamp van de pester(s) komen versterken.

Tabel 52: Wat te doen bij pestgedrag

Het meldingsgedrag is in grote lijnen weinig verschillend voor jongeren die wel of geen ervaring hebben met pestgedrag. Toch zien we enkele zeer opvallende verschillen. Zo zullen jongeren die reeds slachtoffer werden van pestgedrag veel eerder niets zeggen uit angst om zelf het slachtoffer te worden van pestgedrag of zullen ze het eerder opnemen voor de persoon die gepest wordt. 44

Geen ervaring

wel ervaring

Niets zeggen omdat ik me niet wil bemoeien

43,7

31,9


4,9

3,4

Opnemen voor persoon die gepest wordt

42,3

48,4

Niets zeggen want schrik zelf gepest te worden

9,1

16,2

TOTAAL

100%

100%

Tabel 53: Verschillen in meldingsgedrag tussen jongeren met en zonder ervaing met pesten

Het zijn onbekenden

Frequentie

Percentage

76

5,0

Ze hebben elkaar ooit al eens gezien 177

11,7

Ze kennen elkaar bij naam

846

55,9

Ze kennen elkaar goed

346

22,9

Het zijn vrienden

68

4,5

Totaal

1513

100,0

Missing

296

TOTAAL

1809 Tabel 54: Verdeling van ervaring pesters bij respondenten

Uit hun antwoorden kunnen we afleiden dat jongeren het pestgedrag plaatsen tussen mensen die elkaar minstens bij naam kennen. Een kwart van de jongeren situeert het pestgedrag bij mensen die elkaar zelfs vrij goed kennen. Pestgedrag is dus zeker niet anoniem. Ook hier maken we onze interpretaties wat makkelijker door de vijf categorieën terug te brengen tot drie, waarbij de onbekenden of quasi onbekenden onderscheiden van de oppervlakkig bekenden en als laatste de goed bekenden.

70,0 60,0

60,9

59,7

59,2

55,2 47,5

50,0 40,0

33,7

30,0 20,0

51,5

49,5

27,5

25,4

13,7

29,4

26,7

23,1 16,8

13,3

18,1

27,9

25,8 20,6 14,5

10,0 0,0 ASO

TSO

BSO Onbekenden

min 15 jaar Oppervlakkig gekenden

15-16 jaar

17-18 jaar

plus 18 jaar

Bekenden Figuur 15: Daders van pestgedrag

Hoewel de meeste jongeren de pesters situeren bij de groep mensen die slechts vluchtig gekend zijn, blijken de pesters bij de jongste groepen en bij de jongeren uit BSO richtingen een stuk intiemer.

7.3.

PESTGEDRAG

Pesten kan in verschillende vormen voorkomen. Pesters kunnen fysiek geweld gebruiken, maar kan ook geniepig en eerder psychologisch voorkomen. We vroegen aan jongeren welke pestvormen in hun leefwereld voorkomen. Voor de meerderheid van de jongeren is de meeste voorkomende vorm van pestgedrag roddelen.

45

Pesten

Door wie worden de jongeren dan gepest? Deze vraag trachten we te beantwoorden door de jongeren te vragen door wie mensen meestal worden gepest.

Pesten

Roddelen 4,1 4,9

14,1

Schelden, naroepen, bijnamen 2,7 5,6 geven

Uitsluiten, niet laten meedoen, negeren

6,3

23

53,9

23,1

32,4

11

26

27,6

32,4

Pest sms, e-mails, op website

Afpersen, chanteren

20,3

Vernielen van eigendom

19,3

0%

29,1

29,2

27,6

Slaan, duwen, schoppen

36,2

19,6

30,8

35,2

31

20%

7,1

23,4

11,2

7

29,2

9

6,3

13,9

5,8

30

40% Nooit

11,7

Bijna nooit

60% Af en toe

80%

Regelmatig

100%

Dikwijls

Figuur 16: Vormen van pesten (percentages)

Op basis van de frequentie waarin de pestvormen voorkomen, maar ook op basis van hun inhoudelijke samenhang onderscheiden we directe van indirecte vormen van pestgedrag. We stellen daarbij vast dat de eerder indirecte pestvormen meer voorkomen dan de directe vormen van pestgedrag.

DIRECT

INDIRECT

Slaan, duwen, schoppen...

Schelden, naroepen, bijnamen geven

Vernielen van eigendom...

Uitsluiten, niet laten meedoen, negeren

Afpersen, chanteren

Roddelen

Pest sms, e-mails, op website Tabel 55: Dimensies van pestgedrag

46

INDIRECT

jongen

34,4

68,4

meisje

37,1

76,4

min 15 jaar

37,5

75,2

15-16 jaar

35,6

73,7

17-18 jaar

35,9

72,5

plus 18 jaar

35,3

68,6

geen ervaring met pestgedrag

34,3

70,7

wel ervaring met pestgedrag

38,3

76,4

Onbekenden

36,4

69,4

Oppervlakkig gekenden

33,6

73,2

Bekenden

38,0

76,8

Totaal

35,3

73,5

N

1497

1500

Pesten

DIRECT

Tabel 56: Verschillende vormen van pestgedrag (groepsgemiddelden)

Bij de vergelijking van de groepen kunnen we besluiten dat beide vormen van pestgedrag afnemen naarmate de jongeren ouder worden. Opvallend is dat meisjes in hun leefwereld meer pestgedrag detecteren dan jongens. Ook jongeren die reeds ervaring hebben met pestgedrag zien in hun omgeving meer vormen van pestgedrag. Eveneens opvallend is de toename van vormen van indirect pestgedrag toeneemt naarmate de jongeren vinden dat het pesten veelal door goede bekenden gebeurt.

7.4.

Houding ten aanzien van pesten

Om de houding ten aanzien van pesten en pesters wat nader te bekijken, hebben we de jongeren gevraagd een aantal uitspraken te beoordelen. 2,2 5,9 Echte vrienden pest je niet 2,3 Pesters moeten gestraft worden

3 2,6

26,3 17,3

Iedereen kan gepest worden 2,8 5,1 Meelopen is even erg als pesten

4,4

Een pester is vaak zelf (ooit) een slachtoffer geweest

4

Pesten negeren is even erg als pesten Iemand die gepest wordt, heeft meestal geen vrienden Iemand die gepest wordt heeft het meestal zelf gezocht 0%

37,6

16,9 11,1

32,9

38,3 32,6

17,8 30,3

11,2 22,6

37

32 40% Niet akkoord

29,5 60%

Tussen beide

9,8 15,1

33


12,4

34,7 39,6

20%

16,1 20,1

34

14,3

22,9 33,9

18,2 13

10,2

34,9

28,7

16,7 7,1

39,5

40,3

7,7

Pesten doe je om jezelf beter te voelen Pesten doe je niet alleen, maar samen met vrienden

63,3

80% Akkoord

3,3 3,32,2 100% 100%

Helemaal akkoord

Figuur 17: Houding ten aanzien van pestgedrag (percentages)

Omdat de uitspraken elk op zich erg interessante informatie bevatten, bekijken we elke uitspraak afzonderlijk. We trachten op basis van dit beeld een zo gedetailleerd zicht te krijgen op het fenomeen pesten bij jongeren. 47

Pesten

Iemand die gepest wordt, heeft het meestal zelf gezocht

Iemand die gepest wordt, heeft meestal geen vrienden

Pesten doe je niet alleen, maar samen met vrienden

Echte vrienden pest je niet

Iedereen kan gepest worden


Meelopen is even erg als pesten

Pesten negeren is even erg als pesten

Pesters moeten gestraft worden

Pesten do je om jezelf beter te voelen

2,30 1,96

2,66

3,33

3,94

3,28

3,42 3,57

3,52 3,64

2,90 3,16

3,94 4,19

2,89

2,60

4,31 4,58

1ste graad

2,38

2,76

3,26

4,47

4,15

3,57

3,50

2,82

4,07

2,43

2de graad

2,12

2,63

3,27

4,45

3,95

3,50

3,50

3,00

4,10

2,86

3de graad

2,01

2,59

3,36

4,47

4,00

3,48

3,73

3,17

4,05

3,20

ASO

1,94 2,13 2,27

2,56

3,33

3,95

3,08

3,32

3,67

3,03

2,68

3,27

4,03

3,40 3,53 3,58

3,58

2,65

4,58 4,49 4,32

3,54

3,01

4,20 4,05 3,98

3,15 2,91 2,73

min 15 jaar

2,38

2,83

3,29

4,59

4,20

3,55

3,45

2,81

4,16

2,39

15-16 jaar

2,11

2,62

3,23

4,47

3,96

3,51

3,49

2,97

4,11

2,82

17-18 jaar

2,08

2,61

3,37

4,45

4,02

3,50

3,70

3,18

4,06

3,10

plus 18 jaar

1,93

2,58

3,24

4,39

3,96

3,46

3,64

2,97

4,03

3,05

Totaal

2,11

2,63

3,29

4,46

3,99

3,51

3,59

3,05

4,09

2,92

jongen meisje

TSO BSO

4,03

4,01

2,97

Tabel 57: Verschillen tussen jongeren in hun houding ten aanzien van pesten (groepsgemiddelden)

Jongens en meisjes zijn het niet over de hele lijn eens met elkaar als het gaat over pesten. Zo vinden jongens eerder dan meisjes dat wie gepest wordt dat meestal ook zelf gezocht heeft. Meisjes vinden dan weer eerder dat je echte vrienden niet pest en dat een pester vaak (ooit) zelf slachtoffer is geweest van pestgedrag. Meisjes zijn ook strenger ten aanzien van het meelopen met pesters en het negeren van pestgedrag en willen pesters zwaarder straffen. Naarmate jongeren ouder worden vinden ze steeds minder dat wie gepest wordt dat zelf gezocht heeft. Maar oudere jongeren vinden ook minder dan de jongere groepen dat iedereen wel slachtoffer kan worden van pestgedrag. Als jongeren ouder worden, worden ze strenger tegenover pesters, meelopers en het negeren van pestgedrag. Ze vinden steeds meer dat pesters pesten om zichzelf beter te voelen. Naargelang de richting waarin jongeren onderwijs volgen verschillen ook hun houdingen ten aanzien van pesten. ASO jongeren geloven minder dan BSO jongeren dat wie gepest wordt dat zelf gezocht heeft en dat pesters vroeger zelf slachtoffer geweest zijn van pestgedrag. Daartegenover vinden ASO jongeren meer dan BSO jongeren dat je echte vrienden niet pest. Pestgedrag moet voor deze jongeren ook streng bestraft worden. Onder meer omdat jongeren pesten om zichzelf beter te voelen. Afsluitend trachten we een beter zicht te krijgen op de relatie tussen houdingen ten aanzien van pestgedrag en elementen uit de jeugdcultuur.

48

Iemand die gepest wordt, heeft meestal geen vrienden

Pesten doe je niet alleen, maar samen met vrienden

Echte vrienden pest je niet

Iedereen kan gepest worden


Meelopen is even erg als pesten

Pesten negeren is even erg als pesten

Pesters moeten gestraft worden

Pesten doe je om jezelf beter te voelen

Werd of word je gepest?

-0,11

-0,12

0,01

0,00

0,15

0,14

0,06

0,07

0,06

-0,04

Pesten of gepest worden?

0,27

0,14

0,05

-0,13

-0,05

-0,06

-0,11

-0,12

-0,25

0,00

Beoordeling zelf

-0,05

-0,07

0,01

0,03

0,04

-0,01

0,05

0,04

0,01

0,05


0,26

0,20

0,12

-0,18

-0,11

-0,12

-0,12

-0,10

-0,18

0,07


-0,17

-0,09

0,03

0,21

0,10

0,10

0,12

0,11

0,20

0,08


0,09

0,12

0,07

-0,08

-0,05

-0,04

-0,02

-0,06

-0,01

0,05


0,10

-0,03

0,02

-0,02

0,01

-0,01

-0,06

-0,03

-0,16

0,04

Sociale ontplooiing

0,04

-0,01

0,06

-0,03

0,03

0,03

-0,01

0,05

-0,02

0,02


-0,10

-0,06

0,01

0,05

0,05

0,03

0,08

0,08

0,10

0,07

Amusement solo

-0,04

-0,01

0,01

0,07

0,00

-0,02

0,02

0,00

0,06

0,06

Passief

-0,11

0,00

0,02

0,02

0,03

0,03

0,01

0,06

0,05

0,05


0,03

-0,04

0,02

0,06

0,08

0,01

0,01

0,03

0,00

0,05


0,00

0,04

0,07

0,08

0,07

0,04

0,02

-0,06

0,04

-0,02

Socioculturele kenmerken

-0,03

-0,04

0,06

0,10

0,05

0,04

0,06

0,05

0,04

0,16

Andere culturen

0,01

-0,01

0,00

0,00

0,05

0,04

0,04

0,01

0,02

-0,02


-0,08

-0,06

0,01

0,05

0,07

0,09

0,08

0,08

0,02

0,08


0,20

0,11

0,06

-0,16

-0,07

-0,04

-0,06

-0,03

-0,09

0,03


-0,05

0,03

0,02

0,13

0,02

0,02

0,05

0,03

0,12

0,12


0,20

0,10

0,12

-0,09

-0,02

-0,04

-0,08

-0,06

-0,10

0,05

Achterstelling

0.07

0,09

0,05

-0,14

-0,04

0,00

0,01

0,01

0,06

0,01

Tabel 56:Samenhang tussen houdingen ten aanzien van pestgedrag, ervaringen met pestgedrag, de houding ten aanzien van diversiteit, vrije tijdsactiviteiten, favoriete kledingstijlen, de vriendenkring, criteria voor van vrienden en gevoelens van achterstelling (correlaties)

49

Pesten

Iemand die gepest wordt, heeft het meestal zelf gezocht

Pesten

Of jongeren zichzelf als “gewoon” of “anders” beoordelen heeft geen invloed op hun houdingen ten aanzien van pestgedrag. Daders en slachtoffers van pestgedrag delen logischerwijs elkaars mening niet. Pesters vinden immers dat jongeren die gepest worden dat zelf gezocht hebben. Vrienden worden meestal niet gepest, maar ook echte vrienden kunnen wel eens slachtoffer worden van pestgedrag. Pesters vinden ook niet dat meelopen met pestgedrag en het negeren van pestgedrag moeten worden bestraft. Algemeen vinden ze trouwens niet dat pesters moeten bestraft worden. Ook de houding ten aanzien van de anderen blijkt een belangrijke invloed te hebben op de houding ten aanzien van pestgedrag. Jongeren die streven naar diversiteit staan over de hele lijn veel afwijzender tegenover pestgedrag dat jongeren die jongeren die diversiteit afwijzen. Het afwijzen van diversiteit onder de mensen blikt immers sterk samen te hangen met een culpabilisering van de gepeste en een lakse houding ten aanzien van pesters en pestgedrag in het algemeen. Wat de vrije tijdsactiviteiten betreft merken we maar weinig verschillen op. Jongeren die graag met vrienden op stap gaan vinden wel eerder dan anderen dat jongeren die gepest worden dat zelf hebben gezocht. Pesters moeten dan ook niet streng worden gestraft. Jongeren die veel tijd besteden aan activiteiten gericht op individuele ontplooiing vinden dan weer wel dat pestgedrag streng moet worden bestraft. Verder wijzen we nog op een significante relatie tussen jongeren die een passief vrije tijdspatroon vertonen en het afwijzen van de stelling dat jongeren die worden gepest, dat zelf gezocht hebben. Uit de relatie tussen de houding ten aanzien van pestgedrag en de kledingstijlen zien we dat pestgedrag niet gebonden is aan een bepaalde kledingstijl. Hetzelfde geldt trouwens ook voor de diversiteit in de vriendenkring. Enkel jongeren met een sociaal culturele diverse vriendenkring vinden meer dan de andere jongeren dat pesten een middel is om jezelf beter te voelen. Een duidelijke relatie met de houding ten aanzien van pesten vinden we dan wel weer bij de kenmerken waaraan mensen moeten voldoen om deel uit te maken van de vriendenkring. Jongeren die veel belang hechten aan sociaal economische kenmerken vinden veel meer dan de andere jongeren dat gepeste jongeren dat zelf gezocht hebben en dat pesten een groepsgebeuren is tegenover jongeren die geen deel uitmaken van de groep vrienden. Hun houding is sterk vergelijkbaar met de jongeren die veel belang hechten aan uiterlijke kenmerken van vrienden. Jongeren die vooral belanghechten aan innerlijke kenmerken van vrienden vinden meer dan de anderen dat echte vrienden geen slachtoffer kunnen zijn van pestgedrag en willen deze vorm van gedrag ook streng bestraffen.

50

Waarom pesten?

Pesten

7.5.

Jongeren geven verschillende redenen op waarom iemand al dan niet gepest wordt. We hebben getracht de antwoorden terug te brengen tot 6 categorieën: Categorie 1: omdat ze anders zijn… Hieronder vallen alle antwoorden die eerder algemeen verwijzen naar het anders zijn dan de meeste mensen. Categorie 2: omdat ze anders zijn op het uiterlijke vlak. Hieronder vallen alle antwoorden die specifiek verwijzen naar de kledij die de jongeren dragen, de hobby’s of andere uiterlijke elementen die ertoe lijden dat ze zich onderscheiden van de anderen. Categorie 3: omdat ze anders zijn op het innerlijke vlak of op het gebied van inherente eigenschappen van een persoon. Hieronder hebben we alle antwoorden gebundeld die wijzen op een “anders” zijn omdat ze andere huidskleur hebben, een andere nationaliteit, te dik of te dun, te slim of te dom zijn. Categorie 4: omdat ze een bedreiging vormen voor de groep of voor de leider van de groep. Voor deze categorie bundelen we alle antwoorden die wijzen op een groepsdynamiek, al dan niet onder de invloed van een leider-pester. Onder deze categorie vallen dus ook antwoorden die wijzen op jaloezie van leider of van groep, maar ook naar het gedrag van de pester die het vooral doet om zijn leiderspositie te beamen. Categorie 5: geen reden of toevallig verwijst naar alle antwoorden die suggereren dat het gepest worden een kwestie is van toeval. Iedereen kan het slachtoffer worden. Categorie 6: de gepeste is de schuldige, verwijst naar alle antwoorden die de schuld bij de gepeste leggen. Het is omdat hij/zij zich onverdraagzaam gedraagt, omdat hij/zij te zwak of te stom is. FREQUENTIE

PERCENTAGE

Anders (algemeen)

257

18,80

Anders (specifiek uiterlijk)

491

35,92

Anders (specifiek innerlijk)

167

12,22

Bedreiging voor de groep

157

11,49

Toevallig

27

1,98

Gepeste is schuldig

265

19,39

Totaal

1367

100,00

Missing

445

Totaal

1809 Tabel 59: waarom pesten

Heel weinig jongeren vinden dat pesten louter toevallig gebeurt. De meeste jongeren denken dat wie gepest wordt anders is en dan vooral op basis van uiterlijke kenmerken. Een opvallend grote groep jongeren (bijna 20%) wijst echter ook naar de gepeste jongere zelf. Volgens hen is die in de eerste plaats zelf schuldig aan het pestgedrag. Voornamelijk dan omdat hij/zij niet opkomt voor zichzelf, omdat hij/zij zich veel te snel laat doen. De formule om niet gepest te worden komt bij de antwoorden ook een beetje naar boven drijven. Over alle antwoorden heen kunnen we stellen dat jongeren die zich niet te opvallend gedragen, zich aanpassen aan de groep en dus ook veel vrienden hebben niet zullen gepest worden.

7.6.

Wat doen als je gepest wordt?

De antwoorden op de vraag “welke raad zou je geven aan mensen die gepest worden?” waren makkelijk terug te brengen tot 4 categorieën. Indien je gepest wordt kan je maar 4 dingen doen: Categorie 1: opkomen voor jezelf, door ofwel geweld te gebruiken of door iets terug te zeggen of zelfs terug te pesten. Categorie 2: negeren of je er niets van aantrekken. Het waait wel over en zolang je jezelf blijft is er niets aan de hand. Categorie 3: hulp zoeken, naar de leraar, directie of ouders stappen. Spreek met je vrienden en zoek vooral hulp als je gepest wordt. Categorie 4: doe iets aan jezelf… werk met andere woorden aan je verschijning, koop andere kleren, pas je gedrag aan en zorg ervoor dat je vrienden hebt. 51

Pesten

FREQUENTIE

PERCENTAGE

Opkomen voor jezelf

489

35,80

Negeren

482

35,29

Hulp halen

302

22,11

Doe iets aan jezelf

93

6,81 100,00

Totaal

1366

Missing

443

Totaal

1809 Tabel 60: Wat doen bij pesten?

De meningen over hoe om te gaan met pestgedrag zijn sterk verdeeld bij de jongeren. Ongeveer een derde van de jongeren stelt dat je zelf iets moet doen op tegen het pestgedrag. Een andere, even grote, groep stelt dat je het pestgedrag moet negeren. Slechts een vijfde van de jongeren stelt voor om te rade te gaan bij anderen en zodoende hulp te zoeken.

52

Conclusies

Dit onderzoek is opgestart met als doel: als basis dienen voor de inhoud van een jongerenmagazine van In Petto. Wij willen het in dit magazine hebben over pesten en anders-zijn. Vandaar dat de belangrijkste vraag van dit onderzoek is: is er een samenhang te ontdekken tussen diversiteit en pesten. En meer algemeen: komt pesten nog voor bij jongeren? Wie of wat bestempelen jongeren als anders? Waarom pesten jongeren iemand?

8.1.

DIVERSITEIT

De kennisenkring van jongeren is bij de meesten redelijk divers wat betreft socio-culturele kenmerken en puur culturele kenmerken van de vrienden. Alleen contacten met holebi’s, mensen die veel jonger zijn en jongeren met een handicap komen niet zo vaak voor. Leeftijd en studierichting zijn doorslaggevend bij de diversiteit van de kennissenkring. Oudere jongeren en jongeren uit het ASO hebben een meer socio-cultureel diverse vriendenkring. Maar als het gaat om mensen uit andere culturen, hebben ASO-ers minder zulke kennissen of vrienden en BSO-ers meer. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat er minder kans is op ontmoeting met mensen uit een andere cultuur in het ASO. De groep die bij de jongeren het minst gekend is, zijn de holebi’s en de jongeren met een handicap. Logisch, op het eerste zicht omdat deze jongeren qua absoluut aantal met minder zijn. Jongeren die activiteiten gericht op sociale en culturele ontplooiing doen, hebben evenwel toch meer vriendschappen met holebi’s, jongeren met een handicap en jongeren die veel jonger zijn dan zijzelf. Als we weten op welke basis jongeren hun vrienden kiezen, weten we misschien ook waarom ze anderen afwijzen (pesten). Hoopgevend is dat het karakter als grote overwinnaar uit de bus komt als je vraagt op welke eigenschappen men zijn vrienden kiest. Ook interesses en uitstraling zijn belangrijk. Uitstraling is natuurlijk een vaag begrip: dit kan ook puur uiterlijk zijn. Als we groepen t.o.v. elkaar vergelijken hechten meisjes nog meer belang aan innerlijke kenmerken, alsook jongeren uit het ASO en jongeren die al wat ouder zijn. We vroegen aan jongeren hoe ze zichzelf beoordeelden: als gewoon of anders. Jongeren beoordelen zichzelf in het algemeen als “gewoon”. Alleen jongeren die ten minste één niet-Belgische ouder hebben, en jongeren die niet bij de ouders wonen (weliswaar een kleine steekproef), beoordelen zich vaker dan de anderen als “anders”. De overgrote meerderheid van de jongeren definieert in de open vraag, “gewoon zijn” ook als iets positiefs. Maar “anders-zijn”, wordt ook door de meerderheid van de jongeren als positief omschreven. Een gevoel van achterstelling komt meest voor bij mannelijke jongeren uit het beroepsonderwijs, die minstens één niet-Belgische ouder hebben, en die afwisselend bij één van de ouders wonen of helemaal niet bij de ouders wonen. Bij de beoordeling van de andere zijn jongeren ook heel mild. De meeste jongeren staan niet afwijzend tegenover diversiteit. Ook op een tweede schaal kiezen jongeren meer voor diversiteit dan voor homogeniteit. Jongeren formuleren anders-zijn ook vaak als positief, in de open vraag. Jongeren blijken dus absoluut niet afwijzend te staan tegenover diversiteit. Ze vinden anders-zijn iets positiefs, ze kiezen eerder voor diversiteit dan voor homogeniteit, en ze hebben zelf ook een redelijk diverse vriendenkring. Als je doorheen deze studie een algemeen profiel opstelt van jongeren die voor diversiteit kiezen, dan krijg je het volgende lijstje van jongeren die eerder naar diversiteit neigen: meisjes eerder dan jongens jongeren uit het ASO jongeren met een diverse vriendenkring, zowel op basis van socio-culturele als op basis van puur culturele kenmerken jongeren die minstens één niet-Belgische ouder hebben eerder dan jongeren met exclusief Belgische ouders jongeren die afwisselend bij moeder of vader wonen of jongeren die niet bij hun ouders wonen eerder dan jongeren die bij moeder én vader wonen jongeren die in hun vrije tijd activiteiten doen die gericht zijn op individuele ontplooiing jongeren die geen groot gevoel van achterstelling hebben jongeren die innerlijke kenmerken bij hun vrienden het belangrijkst vinden

53

Conclusies

8.

Conclusies

Als je doorheen deze studie een algemeen profiel opstelt van jongeren die voor homogeniteit kiezen, dan krijg je het volgende lijstje van jongeren die eerder dan andere jongeren naar homogeniteit neigen: -

eerder jongens dan meisjes jongeren uit het BSO jongeren die een weinig diverse vriendenkring hebben jongeren met exclusief Belgische ouders jongeren die bij moeder én vader wonen jongeren die zichzelf “gewoon” vinden jongeren die een gevoel hebben van achterstelling jongeren die hun vrienden kiezen op basis van socio-economische en uiterlijke kenmerken

8.2.

PESTEN

Maar liefs 11% van de jongeren uit het secundair onderwijs worden regelmatig of dikwijls gepest. Maar één derde van die jongeren werd nog nooit gepest. Als we verschillende groepen met elkaar vergelijken, dan worden jongeren uit het BSO en jongere jongeren vaker gepest. Dat laatste is iets wat ook in ander onderzoek vaak naar voren komt: hoe ouder jongeren worden, hoe minder pesten voorkomt. Als jongeren gepest zouden worden, zouden ze het eerst vertellen aan vrienden. Op de tweede plaats staat lief en dan pas ouders, of familie. Op de laatste plaats staan leraar of directie en CLB, JAC en Kindertelefoon. De meeste jongeren zouden niets zeggen als ze zien dat er iemand gepest wordt, uit angst of uit onverschilligheid. Zeker de jongeren die al eerder een ervaring hadden met pesten, zullen niet reageren. Pestgedrag is meestal niet anoniem. Er wordt meer indirect gepest dan direct zichtbaar. Zeker meisjes pesten meer op deze manier. Ook hier zien we dat pesten afneemt naarmate ze ouder worden. Hoe ouder jongeren worden, hoe afwijzender ze staan tegenover pesten, en hoe minder ze de schuld bij het slachtoffer leggen. ASO jongeren geloven ook minder dat het slachtoffer het zelf heeft gezocht. Pesters vinden (natuurlijk) dat de slachtoffers het zelf gezocht hebben en dat pesters niet gestraft moeten worden. Jongeren die streven naar diversiteit, wijzen pesten eerder dan andere jongeren af. Afwijzen van diversiteit vertoont ook een sterke correlatie met de beschuldiging van het slachtoffer. Waarom pesten jongeren? We stelden hen de open vraag. En het meest voorkomende antwoord was: omdat ze “anders zijn” op gebied van het innerlijk, het uiterlijk of in het algemeen. 20% van de jongeren legt toch uitdrukkelijk de schuld bij diegene die gepest wordt. Als advies bij pesten, geven jongeren anderen mee dat ze het moeten negeren, of opkomen voor zichzelf. Als link tussen de twee thema’s valt het antwoord op de schaalvraag (zet jezelf op een schaal van 1 tot 10, of je eerder een pester bent of eerder een slachtoffer) het meest op. Pesters wijzen diversiteit eerder af dan dat ze het toejuichen. Dan zouden we deze jongeren, de pesters, kunnen plaatsen in het lijstje hierboven van jongeren die eerder kiezen voor homogeniteit.

8.3.

TOT SLOT 8.3.1. Samenhang tussen diversiteit en pesten?

Terugkomend op de inleiding in dit besluit: er is dus, in dit onderzoek, wel een samenhang te vinden tussen pesten en diversiteit. De belangrijkste reden voor jongeren om iemand te pesten is dat ze “anders” zijn. Dit “anders-zijn” is heel breed, en kan zowel gaan over het innerlijk als over het uiterlijk van die persoon. Bovendien zijn pesters vaker jongeren die diversiteit afwijzen. Deze jongeren hebben ook een minder diverse vriendenkring. Dus ontmoeting creëert aanvaarding? Anderzijds zien jongeren “anders-zijn” vaak als iets positiefs. Het is duidelijk dat we er in dit onderzoek niet precies zijn achtergekomen wat dat dan is “anders” zijn en wanneer het storend is wanneer niet. 54

8.3.2. Komt pesten nog voor? Pesten komt nog té vaak voor. Maar één derde van de jongeren antwoordt dat ze nog nooit gepest zijn geworden. Waarschijnlijk telt dit percentage ook nog jongeren die niet durven toe te geven dat ze gepest worden/ werden. De vragenlijsten werden meestal in een klaslokaal ingevuld en daar speelt sociale druk/ controle ook mee. Als je kijkt naar het aantal jongeren die ooit met pesten in aanraking kwamen, dan zijn er relatief zeer weinig pesters onder deze jongeren. We hadden ook verwacht dat het heel moeilijk zou zijn om jongeren op papier te laten “bekennen” dat ze pesters zijn.

8.3.3. Wie of wat bestempelen jongeren als anders? Zowel anders-zijn als gewoon-zijn is voor jongeren iets positiefs. Als ze een specifieke reden opgeven waarom anders-zijn positief is, varieert deze van ‘opvallen in de groep’ tot ‘andere kledingstijl’, ‘religie’ en ‘hobby’s’. Vele jongeren omschrijven anders-zijn toch ook als ‘jezelf zijn’, waarbij het er eigenlijk niet toe doet of je nu anders dan wel gewoon bent.

8.3.4. Waarom pesten jongeren? Het is jammer dat we vaststelden dat nog altijd 19,4% van de jongeren de schuld bij het slachtoffer legt. Meer algemeen zeggen de meeste jongeren (35,9%) dat ze pesten omdat iemand er uiterlijk anders uitziet. Maar 2% van de jongeren denkt dat pesten toevallig gebeurt en er dus eigenlijk geen reden voor is.

55

Bijlagen

9.

BIJLAGEN

9.1.

VRAGENLIJST

V1

In welk jaar ben je geboren? (Vul in) 19_ _

V2 1 2

Ben je een….? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Jongen Meisje

V3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Welke afkomst heeft je vader? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Belgisch Marokkaans Turks Italiaans Nederlands Spaans Portugees Kongolees Andere, namelijk: ____________________________ Ik ken de afkomst van mijn vader niet

V4 11 22 33 44 55 66 77 88 99 10 10

Welke afkomst heeft je moeder? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Belgisch Marokkaans Turks Italiaans Nederlands Spaans Portugees Kongolees Andere, namelijk: ____________________________ Ik ken de afkomst van mijn moeder niet

V5 11 22 33 44 55 66 77

In welke jaar zit je? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) 1ste jaar middelbaar 2de jaar middelbaar 3de jaar middelbaar 4de jaar middelbaar 5de jaar middelbaar 6de jaar middelbaar 7de jaar middelbaar

V6 11 22 33 44 55 66

Welke studierichting volg je? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) ASO TSO BSO Kunsthumaniora Deeltijds onderwijs Andere, namelijk: ________________________________

56

Nooit 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 8 10 11 12 13 14 15 16 17 18

Wat doe je in je vrije tijd? Geef voor elke activiteit aan hoe vaak je dat doet. (Omcirkel telkens het cijfer dat het best overeenkomt met jou keuze. Vul bij 18 een antwoord in als je in je vrije tijd nog iets anders doet dan de dingen die al beschreven zijn) Minder dan 1 keer per maand 2

1 keer per maand 3

Meerdere keren per maand 4

Naar de jeugdbeweging gaan Sporten Muziek spelen Tv kijken Muziek beluisteren Vrijwilligerswerk Creatief bezigzijn (tekenen, fotografie, filmen,…) Gamen, surfen, chatten op de computer Gewoon thuisblijven en niks speciaals doen Mij met vrienden thuis amuseren Mij met vrienden buitenshuis amuseren Uitgaan naar discotheken, fuiven of feestjes Rondhangen Een cursus volgen Werken om wat geld bij te verdienen Mij vervelen Naar het jeugdhuis gaan Iets anders, namelijk: _____________________________ ________________________________________________

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Meerdere keren per week 5

Elke dag

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

V8 Jouw gezinssituatie? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) 1 Ik woon bij mijn moeder en mijn vader 2 Mijn ouders zijn uit elkaar en ik woon bij mijn moeder 3 Mijn ouders zijn uit elkaar en ik woon bij mijn vader 4 Ik woon afwisselend bij mijn moeder en mijn vader 5 Mijn gezinssituatie is anders, namelijk:___________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________ V9

Wat doet je vader als beroep? (Als je zijn beroep niet kent, omschrijf het dan kort. Als je vader werkloos is of huisman, schrijf dat hieronder dan ook op.) _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

V10

Wat doet je moeder als beroep? (Als je haar beroep niet kent, omschrijf het dan kort. Als je moeder werkloos is of huisvrouw, schrijf dat hieronder dan ook op.) _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

V11 1 2 3 4 9

Ik luister vooral naar (omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Radio1 5 Q Music Radio2 6 4 FM Studio Brussel 7 Klara Radio Donna 8 Lokale zender Andere, namelijk______________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

57

Bijlagen

V7

Bijlagen

V12 Hieronder vind je een aantal kledingstijlen. Welke vind jij mooi en welke niet? (Geef elke stijl een score tussen 0 en 10. Hoe liever je die bepaalde stijl ziet of hoe vaker je in deze stijl gekleed gaat, hoe hoger de score! Als je de kledingstijl niet kent omcirkel je 11.) Genre 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Ken ik Vind ik niet mooi niet

Sportief Trendy Alternatief

11 11 11 Skate/streatware 11 Merkkleding 11 Casual 11 Gothic 11 Punk 11 Klassiek 11 Rock 11 Andere,namelijk 11 ___________________

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Vind ik héél mooi 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7

8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8

9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9

10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

V13 Als het morgen verkiezingen zouden zijn, én je zou al mogen stemmen, op welke partij zou je dan stemmen? (omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) 1 2 3 4 5

CD&V Groen N-VA SP.a Spirit

6 7 8 9 10

V14

Hieronder stellen we een aantal mensen voor. Kan je voor elk van die mensen aangeven of je zo iemand kent of je zo iemand als vriend(in) hebt? (Je kent pas iemand als je die persoon bij naam kent en je bent er mee bevriend als je er ook dingen mee samen doet en… het mag geen familie zijn. Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Ik ken zo niemand 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

58

Mensen Mensen Mensen Mensen

Vlaams Belang VLD Ik zou niet gaan stemmen Ik zou blanco stemmen Andere partij, namelijk: ____________________________

Ik ken zo iemand 2

die een heel andere hobby hebben die een heel andere kledingstijl hebben met een andere godsdienst die veel ouder zijn dan mij (meer dan 10 jaar ouder) Mensen met andere passies Mensen van een ander geslacht Mensen met een andere nationaliteit Mensen die een andere studierichting volgen Mensen die holebi zijn Mensen die uit een nieuw samengesteld gezin komen Mensen die veel jonger zijn dan mij (meer dan 10 jaar jonger) Mensen met een handicap Mensen die een andere politieke voorkeur hebben Mensen die een heel andere soort muziek graag horen

Ik heb zo iemand als vriend(in) 3 Ik ken zo niemand 1 1 1

Ik ken zo iemand 2 2 2

Ik heb zo iemand als vriend(in) 3 3 3

1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2

3 3 3 3 3 3 3

1 1 1 1

2 2 2 2

3 3 3 3

Welke score zou jij jezelf geven op een schaal van 1 tot 10 als 1 staat voor ‘heel gewoon’ en 10 staat voor ‘helemaal anders dan de mensen rondom jou’. In vergelijking met anderen vind ik mezelf Heel 1 gewoon

V16

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Helemaal anders

Iedereen heeft wel een mening over wat ‘gewoon’ en ‘anders’ is. Wat betekenen deze begrippen voor jou? ‘Gewoon zijn’ is voor mij…

‘Anders zijn’ is voor mij…

V17

Hieronder geven we een aantal uitspraken. Geef voor elke uitspraak aan of je het er mee eens bent of niet. (Omcirkel bij elke uitspraak het cijfer dat het best overeenkomt met jou antwoord. ) Helemaal niet akkoord 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

V18

Niet akkoord 2

Tussen beide

Akkoord

3

Een vader die niet werkt en thuisblijft terwijl de moeder gaat werken is een profiteur Iemand met een rood en blauwe hanenkam en 10 piercings kan beter zo niet op straat kan komen Ik vind het eigenlijk erg onbeleefd als iemand met zijn handen eet Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar kussen zijn een beetje vreemd Mensen die in een caravan wonen zijn anders dan mensen die in een normaal huis wonen Mensen die héél groot of heel klein zijn, vind ik zielig Ik begrijp niet dat sommige mensen geen varkensvlees eten Als je een geslaagde zakenman bent, draag je een pak Jongeren die graag naar klassieke muziek luisteren zijn buitenbeentjes Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis Mensen met een andere huidskleur verschillen van elkaar Jongeren die naar een speciale school gaan (omdat ze te slim zijn of leermoeilijkheden hebben), zullen er nooit helemaal bijhoren

Helemaal akkoord 5

4 1

2

3

4

5

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

1

2

3

4

5

1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2

3 3 3 3 3 3 3

4 4 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5

1

2

3

4

5

Beschrijf in een paar zinnen de meest rare/meest gekke/meest maffe persoon die je kent:

59

Bijlagen

V15

Bijlagen

V19

Welke bekende Vlaming zou jij als ‘anders’ omschrijven en waarom? Bekende Vlaming: Hij/ zij is ‘anders’ omdat:

V20

Wat vind je van onderstaande uitspraken? (Geef voor elk aan in welke mate je akkoord of niet akkoord gaat.) Helemaal niet akkoord 1

Niet akkoord 2

Tussen beide

Akkoord

3

Helemaal akkoord 5

4

11 22 33 44 55 66 77 88 99 10 10 11 11

De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was Ik ga het liefst om met mensen die op mij lijken Je kan beter niet te veel opvallen in een groep mensen Je kan beter trouwen met iemand die dezelfde achtergrond heeft Verliefdheid tussen mensen van hetzelfde geslacht is normaal Iedereen is anders Iedereen moet evenveel rechten hebben De aanwezigheid van verschillende culturen verrijkt onze samenleving Migranten zijn over het algemeen niet te vertrouwen Mensen die opvallen raken meestal verder in het leven De wereld is mooi omwille van alle verschillen tussen mensen

V21

Hieronder staan een aantal eigenschappen van mensen. Wat vind jij belangrijke eigenschappen bij het kiezen van vrienden? (Geef voor elke eigenschap aanin welke mate ze voor jou belangrijk zijn bij het kiezen van je vrienden Omcirkel het cijfer dat het meest overeenkomt met jou antwoord.) Helemaal niet belangrijk 1

Niet belangrijk 2

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Tussen beide

Belangrijk

3

4

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Kleding Karakter Muziekvoorkeur Beroep van zijn/haar ouders Geslacht Hobby’s Studies Beroep Uiterlijk Waar en hoe hij/zij woont Uitstraling Ringtone Kapsel Interesses Hoe rijk/arm hij/zij is Andere, namelijk:_______________________________________ _______________________________________________________

V22

Ken je andere uitdrukkingen om te zeggen “dat is ne raren” of “dat is een rare”?

60

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

Heel belangrijk 5

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

1

2

3

4

5

Werd of word je wel eens gepest?

1 2 3 4 5

Nog nooit Eén keer Al een paar keer Regelmatig Dikwijls

V24

Kan je aangeven in welke mate pesters gekend zijn door de mensen die gepest worden? (Omcirkel het cijfer op de schaal dat het meest overeenkomt met jou antwoord) Het zijn onbekenden 1

V25

Ze hebben elkaar ooit al eens gezien 2

Bijlagen

V23



Het zijn vrienden

3

4

5

Als je in jou omgeving rondkijkt, op welke manier wordt er dan gepest en hoe vaak wordt er op die manier gepest? (Omcirkel het cijfer dat overeenkomt met jou antwoord.) Nooit 1

Bijna nooit 2

Af en toe 3

Regelmatig 4

Dikwijls 5

1 2 3 4 5 6 7 8

Slaan, duwen, schoppen, aan de haren trekken, … Vernielen of beschadigen van spullen (fiets, boekentas…) Schelden, naroepen,, vervelende bijnamen geven, … Uitsluiten, niet laten meedoen, negeren, … Afpersen, chanteren Roddelen Vervelende pest-sms’jes of e-mails sturen, pesten op een website, … Andere, namelijk __________________________________________ _________________________________________________________

V26

Aan wie zou je het vertellen als je gepest zou worden? (Omcirkel het cijfer dat overeenkomt met jou antwoord.) Zeker niet 1

Waarschijnlijk niet 2

Misschien 3

1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2

3 3 3 3 3 3 3

4 4 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5

1

2

3

4

5

Waarschijnlijk wel 4

Zeker wel 5

1 2 3 4 5 6 7 8

Vriend(in) Klasgenoot Leraar of directie Ouder Broer/ Zus CLB, Jac, Kinder-en jongerentelefoon,… Lief Andere, namelijk________________________________________ _______________________________________________________

1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2

3 3 3 3 3 3 3

4 4 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5

1

2

3

4

5

V27

Waarom worden bepaalde mensen gepest en anderen niet? Schrijf je antwoord hieronder neer.

61

Bijlagen

V28

Wat vind je van onderstaande uitspraken? Omcirkel bij elke uitspraak in welke mate je het er (niet) mee eens bent. Helemaal niet Niet akkoord Tussen beide Akkoord Helemaal akkoord akkoord 1 2 3 4 5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Iemand die gepest wordt, heeft het meestal zelf gezocht Iemand die gepest wordt, heeft meestal geen vrienden Pesten doe je niet alleen, maar samen met vrienden Echte vrienden pest je niet Iedereen kan gepest worden Een pester is vaak zelf (ooit) een slachtoffer geweest Meelopen is even erg als pesten Pesten negeren is even erg als pesten Pesters moeten gestraft worden Pesten doe je om jezelf beter te voelen

V29

Geef jezelf een cijfer van 1 tot 10 op deze schaal, waarbij: (Omcirkel het cijfer dat het meest met jou antwoord overeenkomt) ik word meestal gepest en ik pest zelf anderen nooit

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

Ik word zelf nooit gepest, maar pest wel regelmatig anderen

V30

Wat zou je doen als je zag dat iemand gepest werd? (Omcirkel het antwoord dat het meest met jou ant woord overeenkomt)

1 2 3 4

Ik Ik Ik Ik

V31

Wat vind je van onderstaande uitspraken? Omcirkel bij elke uitspraak in welke mate je het er (niet) mee eens bent. Helemaal niet Niet akkoord Tussen beide Akkoord Helemaal akkoord akkoord 1 2 3 4 5

1

Er zijn een hoop mensen die het nooit goed zullen hebben en ik hoor bij die groep Mensen als mijn ouders en ik hoeven geen mooie toekomst te verwachten Mijn ouders moeten hard werken en worden er niet voor beloond. Dat zal waarschijnlijk ook voor mij zo zijn Wij hebben geen lange arm en dus zullen we altijd moeten ploeteren Mijn ouders hebben het moeilijk gehad, ik zal het moeilijk hebben en mijn kinderen waarschijnlijk ook

2 3 4 5

62

zou zou zou zou

niets zeggen omdat ik er mij niet mee zou willen bemoeien misschien meepesten het opnemen voor de persoon die gepest wordt niets durven zeggen omdat ik schrik zou hebben om zelf gepest te worden

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

1

2

3

4

5

Welke raad zou je geven aan mensen die gepest worden?

V33

Heb je nog vragen over deze onderwerpen die je graag beantwoord zou zien in onze brochure? Of heb je ideeën over onderwerpen die leuk zijn voor de brochure? Laat het ons dan hier weten…

Bijlagen

V32

HEEL ERG BEDANKT VOOR HET INVULLEN VAN DEZE ENQUÊTE

63

Bijlagen

9.2.

FREQUENTIES

GEBOORTEJAAR

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

1984

6

0,3

0,3

0,3

1985

29

1,5

1,6

2,0

1986

119

6,3

6,8

8,7

1987

296

15,5

16,8

25,5

1988

428

22,5

24,3

49,8

1989

378

19,9

21,5

71,3

1990

380

20,0

21,6

92,8

1991

89

4,7

5,1

97,9

1992

34

1,8

1,9

99,8

1993

1

0,1

0,1

99,9

1996

1

0,1

0,1

99,9

1999

1

0,1

0,1

100,0

Total

1762

92,5

100,0

System

142

7,5

Total

1904

100,0

GESLACHT

Valid

Missing

Total

64

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

jongen

815

42,8

45,2

45,2

meisje

988

51,9

54,8

100,0

Totaal

1803

94,7

100,0

13

1

0,1

23

1

0,1

System

99

5,2

Total

101

5,3

1904

100,0

Bijlagen

AFKOMST VADER

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

1569

82,4

87,6

87,6

Marokkaans 15

0,8

0,8

88,4

Turks

15

0,8

0,8

89,3

Italiaans

18

0,9

1,0

90,3

Nederlands

40

2,1

2,2

92,5

Spaans

5

0,3

0,3

92,8

Portugees

4

0,2

0,2

93,0

Kongolees

3

0,2

0,2

93,2

Andere

113

5,9

6,3

99,5

Ik ken mijn vader niet

9

0,5

0,5

100,0

Total

1791

94,1

100,0

System

113

5,9

Belgisch

Total

1904

100,0

AFKOMST MOEDER

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

1575

82,7

87,6

87,6

Marokkaans 14

0,7

0,8

88,4

Turks

15

0,8

0,8

89,3

Italiaans

10

0,5

0,6

89,8

Nederlands

41

2,2

2,3

92,1

Spaans

10

0,5

0,6

92,7

Portugees

2

0,1

0,1

92,8

Kongolees

6

0,3

0,3

93,1

Andere

120

6,3

6,7

99,8

Ik ken mijn vader niet

4

0,2

0,2

100,0

Total

1797

94,4

100,0

System

107

5,6

Belgisch

1904

100,0

65

Bijlagen STUDIEJAAR

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

1ste jaar middelbaar

70

3,7

3,9

3,9

2de jaar middelbaar

142

7,5

7,9

11,7

3de jaar middelbaar

479

25,2

26,5

38,2

4de jaar middelbaar

445

23,4

24,6

62,8

5de jaar middelbaar

392

20,6

21,7

84,5

6de jaar middelbaar

256

13,4

14,2

98,7

7de jaar middelbaar

24

1,3

1,3

100,0

Total

1808

95,0

100,0

16

1

0,1

System

95

5,0

Total

96

5,0

Total

1904

100,0

STUDIERICHTING

Valid

Missing

Total

66

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

ASO

621

32,6

34,5

34,5

TSO

558

29,3

31,0

65,4

BSO

598

31,4

33,2

98,6

KSO

21

1,1

1,2

99,8

Deeltijds

2

0,1

0,1

99,9

Andere

2

0,1

0,1

100,0

Total

1802

94,6

100,0

7

1

0,1

System

101

5,3

Total

102

5,4

1904

100,0

Bijlagen

VRIJE TIJD: JEUGDBEWEGING

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

1249

65,6

73,5

73,5

Minder dan 1 keer per maand

67

3,5

3,9

77,4

1 keer per maand

47

2,5

2,8

80,2

Meerdere keren per maand

237

12,4

13,9

94,1

Meerdere keren per week

92

4,8

5,4

99,5 100,0

Elke dag

8

0,4

0,5

Total

1700

89,3

100,0

10

1

0,1

13

1

0,1

System

202

10,6

Total

204

10,7

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

109

5,7

6,2

6,2


112

5,9

6,4

12,6

1 keer per maand

105

5,5

6,0

18,5


441

23,2

25,1

43,6


748

39,3

42,5

86,1

Elke dag

244

12,8

13,9

100,0

Total

1759

92,4

100,0

System

145

7,6

1904

100,0

Total

VRIJE TIJD: SPORT

Valid

Missing Total

67

Bijlagen

VRIJE TIJD: MUZIEK SPELEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

985

51,7

57,3

57,3


177

9,3

10,3

67,6

1 keer per maand

72

3,8

4,2

71,7


116

6,1

6,7

78,5


153

8,0

8,9

87,4

Elke dag

217

11,4

12,6

100,0

Total

1720

90,3

100,0

System

184

9,7

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

24

1,3

1,4

1,4


15

0,8

0,8

2,2

1 keer per maand

20

1,1

1,1

3,3


92

4,8

5,2

8,5


344

18,1

19,5

28,0 100,0

Total

VRIJE TIJD: TV-KIJKEN

Valid

Missing

Elke dag

1272

66,8

72,0

Total

1767

92,8

100,0

16

1

0,1

System

136

7,1

Total

137

7,2

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

24

1,3

1,4

1,4


10

0,5

0,6

1,9

1 keer per maand

20

1,1

1,1

3,1


67

3,5

3,8

6,9


235

12,3

13,4

20,3

Elke dag

1399

73,5

79,7

100,0

Total

1755

92,2

100,0

System

149

7,8

1904

100,0

Total

VRIJE TIJD: MUZIEK BELUISTEREN

Valid

Missing Total

68

Bijlagen

VRIJE TIJD: VRIJWILLIGERSWERK

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

928

48,7

54,3

54,3


370

19,4

21,7

76,0

1 keer per maand

141

7,4

8,3

84,3


168

8,8

9,8

94,1


74

3,9

4,3

98,4

Elke dag

27

1,4

1,6

100,0

Total

1708

89,7

100,0

System

196

10,3

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

437

23,0

25,3

25,3


355

18,6

20,5

45,8

1 keer per maand

267

14,0

15,5

61,3


351

18,4

20,3

81,6


180

9,5

10,4

92,0

Elke dag

138

7,2

8,0

100,0

Total

1728

90,8

100,0

7

1

0,1

55

1

0,1

System

174

9,1

Total

176

9,2

1904

100,0

Total

VRIJE TIJD: CREATIEF BEZIG ZIJN

Valid

Missing

Total

69

Bijlagen VRIJE TIJD: GAMEN, SURFEN, CHATTEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

51

2,7

2,9

2,9


43

2,3

2,4

5,3

1 keer per maand

60

3,2

3,4

8,7


226

11,9

12,8

21,5


570

29,9

32,3

53,8

Elke dag

815

42,8

43,2

100,0

Total

1765

92,7

100,0

16

1

0,1

System

138

7,2

Total

139

7,3

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

232

12,2

13,4

13,4


225

11,8

13,0

26,4

1 keer per maand

205

10,8

11,8

38,3


606

31,8

35,0

73,3


354

18,6

20,5

93,8

Elke dag

108

5,7

6,2

100,0

Total

1730

90,9

100,0

16

1

0,1

System

173

9,1

Total

174

9,1

1904

100,0

Total

VRIJE TIJD: THUIS BLIJVEN

Valid

Missing

Total

70

Bijlagen

VRIJE TIJD: MET VRIENDEN THUIS

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

157

8,2

9,0

9,0


218

11,4

12,5

21,5

1 keer per maand

274

14,4

15,7

37,2


643

33,8

36,9

74,1


342

18,0

19,6

93,7

Elke dag

110

5,8

6,3

100,0

Total

1744

91,6

100,0

8

1

0,1

12

1

0,1

System

158

8,3

Total

160

8,4

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

38

2,0

2,2

2,2


87

4,6

5,0

7,1

1 keer per maand

149

7,8

8,5

15,6


573

30,1

32,7

48,3


646

33,9

36,9

85,2

Elke dag

259

13,6

14,8

100,0

Total

1752

92,0

100,0

7

1

0,1

16

1

0,1

System

150

7,9

Total

152

8,0

1904

100,0

Total

VRIJE TIJD: MET VRIENDEN BUITEN

Valid

Missing

Total

71

Bijlagen

VRIJE TIJD: UITGAAN, FUIF, DISCO

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

193

10,1

11,0

11,0


288

15,1

16,4

27,4

1 keer per maand

323

17,0

18,4

45,8


659

34,6

37,5

83,4


262

13,8

14,9

98,3

Elke dag

30

1,6

1,7

100,0

Total

1755

92,2

100,0

System

149

7,8

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

398

20,9

22,9

22,9


271

14,2

15,6

38,5

1 keer per maand

203

10,7

11,7

50,2


434

22,8

25,0

75,2


276

14,5

15,9

91,1

Elke dag

155

8,1

8,9

100,0

Total

1737

91,2

100,0

System

167

8,8

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

1188

62,4

69,0

69,0


316

16,6

18,4

87,4

1 keer per maand

74

3,9

4,3

91,7


71

3,7

4,1

95,8


50

2,6

2,9

98,7 100,0

Total

VRIJE TIJD: RONDHANGEN

Valid

Missing Total

VRIJE TIJD: CURSUS VOLGEN

Valid

Missing Total

72

Elke dag

22

1,2

1,3

Total

1721

90,4

100,0

System

183

9,6

1904

100,0

Bijlagen

VRIJE TIJD: WERKEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

462

24,3

26,8

26,8


354

18,6

20,5

47,4

1 keer per maand

236

12,4

13,7

61,1


399

21,0

23,2

84,2


224

11,8

13,0

97,2

Elke dag

48

2,5

2,8

100,0

Total

1723

90,5

100,0

System

181

9,5

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

466

24,5

27,0

27,0


401

21,1

23,2

50,2

1 keer per maand

258

13,6

14,9

65,1


340

17,9

19,7

84,8


169

8,9

9,8

94,6

Elke dag

94

4,9

5,4

100,0

Total

1728

90,8

100,0

16

1

0,1

System

175

9,2

Total

176

9,2

1904

100,0

Total

VRIJE TIJD: VERVELEN

Valid

Missing

Total

73

Bijlagen

VRIJE TIJD: JEUGDHUIS

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

1307

54,5

60,5

60,5


195

10,2

11,4

71,8

1 keer per maand

128

6,7

7,5

79,3


234

12,3

13,6

92,9


105

5,5

6,1

99,1

Elke dag

16

0,8

0,9

100,0

Total

1715

90,1

100,0

11

1

0,1

System

188

9,9

Total

189

9,9

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

94

4,9

22,8

22,8


10

0,5

2,4

25,2

1 keer per maand

15

0,8

3,6

28,9


57

3,0

13,8

42,7


94

4,9

22,8

65,5

Elke dag

142

7,5

34,5

100,0

Total

412

21,6

100,0

System

1492

78,4

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Bij moeder en vader

1258

66,1

70,1

70,1

Bij moeder

314

16,5

17,5

87,6

Bij vader

51

2,7

2,8

90,4

Afwisselend

89

4,7

5,0

95,4

Andere

61

3,2

3,4

98,8

Vader overleden of onbekend

22

1,2

1,2

100,0

Total

1795

94,3

100,0

System

109

5,7

1904

100,0

Total

VRIJE TIJD: ANDERE

Valid

Missing Total

GEZINSSITUATIE

Valid

Missing Total

74

Bijlagen

FAVORIETE RADIOZENDER

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Radio 1

13

0,7

1,2

1,2

Radio 2

13

0,7

1,2

2,3

Studio Brussel

267

14,0

24,0

26,3

Radio Donna

195

10,2

17,5

43,8

Q Music

339

17,8

30,5

74,3

4 FM

24

1,3

2,2

76,5

Klara

10

0,5

0,9

77,4

Lokale zender

89

4,7

8,0

85,4

Andere

163

8,6

14,6

100,0

Total

1113

58,5

100,0

System

791

41,5

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

33

1,7

1,9

1,9

1

25

1,3

1,4

3,3

2

54

2,8

3,0

6,3

3

81

4,3

4,6

10,9

4

81

4,3

4,6

15,4

5

230

12,1

13,0

28,4

6

203

10,7

11,4

39,8

7

382

20,1

21,5

61,4

8

366

19,2

20,6

82,0

Total

KLEDINGSTIJL: SPORTIEF

Valid

Missing

Total

9

149

7,8

8,4

90,4

Vind ik heel mooi

166

8,7

9,4

99,7

Ken ik niet

5

0,3

0,3

100,0

Total

1775

93,2

100,0

77

1

0,1

System

128

6,7

Total

129

6,8

1904

100,0

75

Bijlagen KLEDINGSTIJL: TRENDY

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

41

2,2

2,3

2,3

1

21

1,1

1,2

3,5

2

36

1,9

2,0

5,6

3

50

2,6

2,8

8,4

4

77

4,0

4,4

12,8

5

169

8,9

9,6

22,3

6

172

9,0

9,8

32,1

7

280

14,7

15,9

48,0

8

379

19,9

21,5

69,5

9

266

14,0

15,1

84,6

Vind ik heel mooi

195

10,2

11,1

95,6

Ken ik niet

77

4,0

4,4

100,0

Total

1763

92,6

100,0

System

141

7,4

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

140

7,4

8,1

8,1

1

61

3,2

3,5

11,7

2

104

5,5

6,0

17,7

3

122

6,4

7,1

24,8

4

133

7,0

7,7

32,5

5

255

13,4

14,8

47,3

6

190

10,0

11,0

58,3

7

180

9,5

10,4

68,8

8

136

7,1

7,9

76,7

9

61

3,2

3,5

80,2

Vind ik heel mooi

69

3,6

4,0

84,2

Ken ik niet

272

14,3

15,8

100,0

Total

1723

90,5

100,0

System

181

9,5

1904

100,0

Total

KLEDINGSTIJL: ALTERNATIEF

Valid

Missing Total

76

Bijlagen

KLEDINGSTIJL: SKATE, STREETWARE

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

237

12,4

13?5

13,5

1

123

6,5

7,0

20,6

2

110

5,8

6,3

26,8

3

152

8,0

8,7

35,5

4

138

7,2

7,9

43,4

5

192

10,1

11,0

54,4

6

174

9,1

9,9

64,3

7

185

9,7

10,6

74,9

8

161

8,5

9,2

84,1

9

114

6,0

6,5

90,6

Vind ik heel mooi

134

7,0

7,7

98,2

Ken ik niet

31

1,6

1,8

100,0

Total

1751

92,0

100,0

System

153

8,0

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

64

3,4

3,6

3,6

1

45

2,4

2,5

6,2

2

50

2,6

2,8

9,0

3

62

3,3

3,5

12,5

4

88

4,6

5,0

17,5

5

177

9,3

10,0

27,5

6

158

8,3

8,9

36,4

7

245

12,9

13,9

50,3

8

301

15,8

17,0

67,3

9

222

11,7

12,6

79,9

Vind ik heel mooi

343

18,0

19,4

99,3

Ken ik niet

12

0,6

0,7

100,0

Total

1767

92,8

100,0

System

137

7,2

1904

100,0

Total

KLEDINGSTIJL: MERKKLEDING

Valid

Missing Total

77

Bijlagen

KLEDINGSTIJL: CASUAL

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

81

4,3

4,7

4,7

1

34

1,8

2,0

6,6

2

48

2,5

2,8

9,4

3

44

2,3

2,5

11,9

4

73

3,8

4,2

16,1

5

157

8,2

9,0

25,1

6

159

8,4

9,1

34,3

7

252

13,2

14,5

48,8

8

264

13,9

15,2

63,9

9

184

9,7

10,6

74,5

Vind ik heel mooi

102

5,4

5,9

80,4

Ken ik niet

341

17,9

19,6

100,0

Total

1739

91,3

100,0

77

1

0,1

System

164

8,6

Total

165

8,7

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

772

40,5

44,0

44,0

1

152

8,0

8,7

52,7

2

144

7,6

8,2

60,9

3

90

4,7

5,1

66,0

4

67

3,5

3,8

69,8

5

105

5,5

6,0

75,8

6

82

4,3

4,7

80,5

7

46

2,4

2,6

83,1

8

53

2,8

3,0

86,1

9

31

1,6

1,8

87,9

Vind ik heel mooi

49

2,6

2,8

90,7

Ken ik niet

163

8,6

9,3

100,0

Total

1754

92,1

100,0

77

1

0,1

System

149

7,8

Total

150

7,9

1904

100,0

Total

KLEDINGSTIJL: GOTHIC

Valid

Missing

Total

78

Bijlagen

KLEDINGSTIJL: PUNK

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

683

35,9

39,1

39,1

1

172

9,0

9,9

49,0

2

148

7,8

8,5

57,5

3

119

6,3

6,8

64,3

4

116

6,1

6,6

70,9

5

131

6,9

7,5

78,5

6

77

4,0

4,4

82,9

7

75

3,9

4,3

87,2

8

64

3,4

3,7

90,8

9

53

2,8

3,8

93,9

Vind ik heel mooi

50

2,6

2,9

96,7

Ken ik niet

57

3,0

3,3

100,0

Total

1745

91,6

100,0

12

1

0,1

System

158

8,3

Total

159

8,4

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

608

31,9

34,6

34,6

1

193

10,1

11,0

45,6

2

135

7,1

7,7

53,3

3

135

7,1

7,7

61,0

4

130

6,8

7,4

68,4

5

156

8,2

8,9

77,3

6

99

5,2

5,6

83,0

7

98

5,1

5,6

88,5

8

61

3,2

3,5

92,0

9

41

2,2

2,3

94,4

Vind ik heel mooi

52

2,7

3,0

97,3

Ken ik niet

47

2,5

2,7

100,0

Total

1755

92,2

100,0

System

149

7,8

1904

100,0

Total

KLEDINGSTIJL: KLASSIEK

Valid

Missing Total

79

Bijlagen KLEDINGSTIJL: ROCK

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

566

29,7

32,5

32,5

1

152

8,0

8,7

41,2

2

137

7,2

7,9

49,0

3

140

7,4

8,0

57,1

4

123

6,5

7,1

64,1

5

152

8,0

8,7

72,8

6

89

4,7

5,1

77,9

7

102

5,4

5,8

83,8

8

88

4,6

5,0

88,8

9

60

3,2

3,4

92,3

Vind ik heel mooi

78

4,1

4,5

96,7

Ken ik niet

57

3,0

3,3

100,0

Total

1744

91,6

100,0

12

1

0,1

System

159

8,4

Total

160

8,4

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Vind ik niet mooi

21

1,1

8,9

8,9

1

1

0,1

0,4

9,4

2

4

0,2

1,7

11,1

3

3

0,2

1,3

12,3

4

1

0,1

0,4

12,8

5

5

0,3

2,1

14,9

6

8

0,4

3,4

18,3

7

11

0,6

4,7

23,0

8

17

0,9

7,2

30,2

9

20

1,1

8,5

38,7

Vind ik heel mooi

125

6,6

53,2

91,9

Ken ik niet

19

1,0

8,1

100,0

Total

235

12,3

100,0

System

1669

87,7

1904

100,0

Total

KLEDINGSTIJL: ANDERE

Valid

Missing Total

80

Bijlagen

POLITIEKE VOORKEUR

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

CD&V

168

8,8

10,0

10,0

Groen

166

8,7

9,9

19,9

N-VA

34

1,8

2,0

21,9

SP.a

162

8,5

9,7

31,6

Spirit

69

3,6

4,1

35,7

Vlaams Belang

324

17,0

19,3

55,0

VLD

166

8,7

9,9

64,9

Ik zou niet gaan stemmen

223

11,7

13,3

78,2

Blanco

338

17,8

20,1

98,3

Andere

28

1,5

1,7

100,0

Total

1678

88,1

100,0

System

226

11,9

1904

100,0

Total

KENNEN: MENSEN MET EEN ANDERE HOBBY

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

154

8,1

8,8

8,8

Ik ken zo iemand

580

30,5

33,1

41,9


1017

53,4

58,1

100,0

Total

1751

92,0

100,0

5

1

0,1

System

152

8,0

1904

100,0

Total

KENNEN: MENSEN MET EEN ANDERE KLEDING

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

144

7,6

8,1

8,1

Ik ken zo iemand

752

39,5

42,5

50,7


873

45,9

49,3

100,0

Total

1769

92,9

100,0

System

135

7,1

1904

100,0

81

Bijlagen

KENNEN: MENSEN MET ANDERE GODSDIENST

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

318

16,7

18,0

18,0

Ik ken zo iemand

753

39,5

42,7

60,7


693

36,4

39,3

100,0

Total

1764

92,6

100,0

System

140

7,4

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

153

8,0

8,7

8,7

Ik ken zo iemand

884

46,4

50,5

59,2


714

37,5

40,8

100,0

Total

1751

92,0

100,0

System

153

8,0

1904

100,0

Total

KENNEN: OUDERE MENSEN

Valid

Missing Total

KENNEN: MENSEN MET ANDERE PASSIE

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

178

9,3

10,2

10,2

Ik ken zo iemand

751

39,4

43,0

53,2


816

42,9

46,8

100,0

Total

1745

91,6

100,0

11

1

0,1

System

158

8,3

Total

159

8,4

1904

100,0

Total

KENNEN: MENSEN VAN ANDERE GESLACHT

Valid

Missing Total

82

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

30

1,6

1,7

1,7

Ik ken zo iemand

233

12,2

13,3

15,0


1493

78,4

85,0

100,0

Total

1756

92,2

100,0

System

148

7,8

1904

100,0

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

176

9,2

10,0

10,0

Ik ken zo iemand

648

34,0

36,7

46,7


942

49,5

53,3

100,0

Total

1766

92,8

100,0

System

138

7,2

1904

100,0

Total

Bijlagen

KENNEN: MENSEN MET ANDERE NATIONALITEIT

KENNEN: MENSEN IN ANDERE STUDIERICHTING

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

27

1,4

1,5

1,5

Ik ken zo iemand

266

14,0

15,1

16,6


1468

77,1

83,4

100,0

Total

1761

92,5

100,0

System

143

7,5

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

577

30,3

32,8

32,8

Ik ken zo iemand

724

38,0

41,1

73,9


459

24,1

26,1

100,0

Total

1760

92,4

100,0

System

144

7,6

1904

100,0

Total

KENNEN: HOLEBI

Valid

Missing Total

KENNEN: MENSEN UIT NIEUW-SAMENGESTELD GEZIN

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

594

31,2

34,1

34,1

Ik ken zo iemand

565

29,7

32,4

66,5


585

30,7

33,5

100,0

Total

1744

91,6

100,0

System

160

8,4

1904

100,0

83

Bijlagen

KENNEN: JONGERE MENSEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

423

22,2

23,9

23,9

Ik ken zo iemand

1028

54,0

58,1

82,1


317

16,6

17,9

100,0

Total

1768

92,9

100,0

System

136

7,1

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

619

32,5

34,9

34,9

Ik ken zo iemand

900

47,3

50,8

85,7


254

13,3

14,3

100,0

Total

1773

93,1

100,0

System

131

6,9

1904

100,0

Total

KENNEN: MENSEN MET HANDICAP

Valid

Missing Total

KENNEN: MENSEN MET ANDERE POLITIEKE VOORKEUR

Valid

Missing

Total

84

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

377

19,8

21,6

21,6

Ik ken zo iemand

756

39,7

43,3

65,0


611

32,1

35,0

100,0

Total

1744

91,6

100,0

0

1

0,1

System

159

8,4

Total

160

8,4

1904

100,0

Bijlagen

KENNEN: MENSEN DIE VAN HEEL ANDERE MUZIEK HOUDEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik ken zo niemand

60

3,2

3,4

3,4

Ik ken zo iemand

509

26,7

29,0

32,5


1184

62,2

67,5

100,0

Total

1753

92,1

100,0

4

1

0,1

5

1

0,1

8

1

0,1

9

1

0,1

System

146

7,7

Total

151

7,9

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Heel gewoon

122

6,4

6,9

6,9

2

128

6,7

7,2

14,2

3

206

10,8

11,7

25,8

4

157

8,2

8,9

34,7

5

425

22,3

24,1

58,8

6

173

9,1

9,8

68,6

7

220

11,6

12,5

81,0

8

188

9,9

10,6

91,7

9

73

3,8

4,1

95,8 100,0

Total

BEOORDELING ZELF

Valid

Missing

Helemaal anders

74

3,9

4,2

Total

1766

92,8

100,0

System

138

7,2

1904

100,0

Total

EEN VADER DIE NIET WERKT EN THUISBLIJFT TERWIJL DE MOEDER GAAT WERKEN, IS EEN PROFITEUR

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


503

26,4

28,2

28,2

Niet akkoord

543

28,5

30,5

58,7

Tussen beide

413

21,7

23,2

81,8

Akkoord

179

9,4

10,0

91,9

Helemaal akkoord

145

7,6

8,1

100,0

Total

1783

93,6

100,0

System

121

6,4

1904

100,0

85

Bijlagen IEMAND MET ROOD HAAR EN EEN BLAUWE HANENKAM EN 10 PIERCINGS KAN BETER ZO NIET OP STRAAT KOMEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


499

26,2

28,2

28,2

Niet akkoord

559

29,4

31,5

59,7

Tussen beide

402

21,1

22,7

82,4

Akkoord

192

10,1

10,8

93,2

Helemaal akkoord

120

6,3

6,8

100,0

Total

1772

93,1

100,0

System

132

6,9

1904

100,0

Total

IK VIND HET EIGENLIJK ERG ONBELEEFD ALS IEMAND MET ZIJN HANDEN EET

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


329

17,3

18,5

18,5

Niet akkoord

447

23,5

25,1

43,5

Tussen beide

574

30,1

32,2

75,8

Akkoord

273

14,3

15,3

91,1

Helemaal akkoord

159

8,4

8,9

100,0

Total

1782

93,6

100,0

51

1

0,1

System

121

6,4

Total

122

6,4

1904

100,0

Total

TWEE MENSEN VAN HETZELFDE GESLACHT DIE ELKAAR KUSSEN ZIJN EEN BEETJE VREEMD

Valid

Missing Total

86

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


463

24,3

26,0

26,0

Niet akkoord

487

25,6

27,4

53,4

Tussen beide

428

22,5

24,1

77,5

Akkoord

263

13,8

14,8

92,2

Helemaal akkoord

138

7,2

7,8

100,0

Total

1779

93,4

100,0

System

125

6,6

1904

100,0

Bijlagen

MENSEN DIE IN EEN CARAVAN WONEN ZIJN ANDERS DAN MENSEN DIE IN EEN NORMAAL HUIS WONEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


510

26,8

28,6

28,6

Niet akkoord

629

33,0

35,3

63,8

Tussen beide

384

20,2

21,5

85,4

Akkoord

210

11,0

11,8

97,1 100,0

Helemaal akkoord

51

2,7

2,9

Total

1784

93,7

100,0

21

1

0,1

System

119

6,3

Total

120

6,3

1904

100,0

Total

MENSEN DIE HEEL GROOT ZIJN OF HEEL KLEIN, VIND IK ZIELIG

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


1052

55,3

59,1

59,1

Niet akkoord

521

27,4

29,3

88,4

Tussen beide

138

7,2

7,8

96,2

Akkoord

53

2,3

2,4

98,6

Helemaal akkoord

25

1,3

1,4

100,0

Total

1779

93,4

100,0

13

1

0,1

21

1

0,1

System

123

6,5

Total

125

6,6

1904

100,0

Total

IK BEGRIJP NIET DAT SOMMIGE MENSEN GEEN VARKENSVLEES ETEN

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


574

30,1

32,2

32,2

Niet akkoord

504

26,5

28,3

60,5

Tussen beide

331

17,4

18,6

79,0

Akkoord

217

11,4

12,2

91,2

Helemaal akkoord

157

8,2

8,8

100,0

Total

1783

93,6

100,0

System

121

6,4

1904

100,0

87

Bijlagen ALS JE EEN GESLAAGD ZAKENMAN BENT, DRAAG JE EEN PAK

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


397

20,9

22,4

22,4

Niet akkoord

484

25,4

27,3

49,8

Tussen beide

439

23,1

24,8

74,6

Akkoord

313

16,4

17,7

92,3

Helemaal akkoord

137

7,2

7,7

100,0

Total

1770

93,0

100,0

System

134

7,0

1904

100,0

Total

JONGEREN DIE GRAAG NAAR KLASSIEKE MUZIEK LUISTEREN, ZIJN BUITENBEENTJES

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


412

21,6

23,1

23,1

Niet akkoord

547

28,7

30,7

53,8

Tussen beide

444

23,3

24,9

78,7

Akkoord

247

13,0

13,9

92,5

Helemaal akkoord

133

7,0

7,5

100,0

Total

1783

93,6

100,0

System

121

6,4

1904

100,0

Total

BEJAARDEN HOREN THUIS IN EEN BEJAARDENTEHUIS

Valid

Missing Total

88

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


746

39,2

41,8

41,8

Niet akkoord

563

29,6

31,5

73,3

Tussen beide

324

17,0

18,1

91,4

Akkoord

74

3,9

4,1

95,6 100,0

Helemaal akkoord

79

4,1

4,4

Total

1786

93,8

100,0

System

118

6,2

1904

100,0

Bijlagen

MENSEN MET EEN ANDERE HUIDSKLEUR, VERSCHILLEN VAN ELKAAR

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


597

31,4

33,7

33,7

Niet akkoord

471

24,7

26,6

60,3

Tussen beide

386

20,3

21,8

82,1

Akkoord

208

10,9

11,7

93,8

Helemaal akkoord

109

5,7

6,2

100,0

Total

1771

93,0

100,0

System

133

7,0

1904

100,0

Total

JONGEREN DIE NAAR EEN SPECIALE SCHOOL GAAN (TE SLIM OF LEERMOEILIJKHEDEN) ZULLEN ER NOOIT HELEMAAL BIJHOREN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


540

28,4

30,3

30,3

Niet akkoord

646

33,9

36,3

66,6

Tussen beide

431

22,6

24,2

90,8

Akkoord

126

6,6

7,1

97,9

Helemaal akkoord

37

1,9

2,1

100,0

Total

1780

93,5

100,0

System

124

6,5

1904

100,0

Total

DE WERELD ZOU ER MOOIER UITZIEN ALS IEDEREEN HETZELFDE WAS

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


1163

61,1

65,4

65,4

Niet akkoord

417

21,9

23,5

88,9

Tussen beide

132

6,9

7,4

96,3

Akkoord

35

1,8

2,0

98,3 100,0

Helemaal akkoord

30

1,6

1,7

Total

1777

93,3

100,0

System

127

6,7

1904

100,0

89

Bijlagen IK GA HET LIEFST OM MET MENSEN DIE OP MIJ LIJKEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


605

31,8

34,1

34,1

Niet akkoord

670

35,2

37,7

71,8

Tussen beide

374

19,6

21,1

92,9

Akkoord

105

5,5

5,9

98,8

Helemaal akkoord

21

1,1

1,2

100,0

Total

1775

93,2

100,0

System

129

6,8

1904

100,0

Total

JE KAN BETER NIET TE VEEL OPVALLEN IN EEN GROEP MENSEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


224

11,8

12,7

12,7

Niet akkoord

476

25,0

27,0

39,8

Tussen beide

738

38,8

41,9

81,7

Akkoord

256

13,4

14,5

96,3

Helemaal akkoord

66

3,5

3,8

100,0

Total

1760

92,4

100,0

System

144

7,6

1904

100,0

Total

JE KAN BETER TROUWEN MET IEMAND DIE DEZELFDE ACHTERGROND HEEFT

Valid

Missing Total

90

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


486

25,5

27,3

27,3

Niet akkoord

591

31,0

33,2

60,5

Tussen beide

501

26,3

28,2

88,7

Akkoord

163

8,6

9,2

97,9 100,0

Helemaal akkoord

38

2,0

2,1

Total

1779

93,4

100,0

System

125

6,6

1904

100,0

Bijlagen

VERLIEFDHEID TUSSEN MENSEN VAN HETZELFDE GESLACHT IS NORMAAL

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


166

8,7

9,4

9,4

Niet akkoord

220

11,6

12,4

21,8

Tussen beide

641

33,7

36,1

57,9

Akkoord

483

25,4

27,2

85,1 100,0

Helemaal akkoord

264

13,9

14,9

Total

1774

93,2

100,0

14

1

0,1

System

129

6,8

Total

130

6,8

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


30

1,6

1,7

1,7

Niet akkoord

29

1,5

1,6

3,3

Tussen beide

85

4,5

4,8

8,1

Akkoord

446

23,4

25,1

33,2

Helemaal akkoord

1186

62,3

66,8

100,0

Total

1776

93,3

100,0

6

1

0,1

System

127

6,7

Total

128

6,7

1904

100,0

Total

IEDEREEN IS ANDERS

Valid

Missing

Total

IEDEREEN MOET EVENVEEL RECHTEN HEBBEN

Valid

Missing

Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


42

2,2

2,4

2,4

Niet akkoord

69

3,6

3,9

6,3

Tussen beide

172

9,0

9,7

16,0

Akkoord

434

22,8

24,5

40,4

Helemaal akkoord

1056

55,5

59,6

100,0

Total

1773

93,1

100,0

6

1

0,1

System

130

6,8

Total

131

6,9

1904

100,0

91

Bijlagen DE AANWEZIGHEID VAN VERSCHILLENDE CULTUREN VERRIJKT ONZE SAMENLEVING

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


107

5,6

6,1

6,1

Niet akkoord

139

7,3

7,9

14,0

Tussen beide

496

26,1

28,3

42,2

Akkoord

533

28,0

30,4

72,8 100,0

Helemaal akkoord

477

25,1

27,2

Total

1752

92,0

100,0

System

152

8,0

1904

100,0

Total

MIGRANTEN ZIJN OVER HET ALGEMEEN NIET TE VERTROUWEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


362

19,0

20,6

20,6

Niet akkoord

502

26,4

28,6

49,1

Tussen beide

613

32,2

34,9

84,0

Akkoord

168

8,8

9,6

93,6

Helemaal akkoord

113

5,9

6,4

100,0

Total

1758

92,3

100,0

System

146

7,7

1904

100,0

Total

MENSEN DIE OPVALLEN RAKEN MEESTAL VERDER IN HET LEVEN

Valid

Missing Total

92

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


271

14,2

15,3

15,3

Niet akkoord

586

30,8

33,1

48,4

Tussen beide

633

33,2

35,7

84,1

Akkoord

223

11,7

12,6

96,7

Helemaal akkoord

59

3,1

3,3

100,0

Total

1772

93,1

100,0

System

132

6,9

1904

100,0

Bijlagen

DE WERELD IS MOOI OMWILLE VAN ALLE VERSCHILLEN TUSSEN MENSEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


44

2,3

2,5

2,5

Niet akkoord

78

4,1

4,4

6,9

Tussen beide

402

21,1

22,7

29,6

Akkoord

685

36,0

38,7

68,3

Helemaal akkoord

560

29,4

31,7

100,0

Total

1769

92,9

100,0

6

1

0,1

System

134

7,0

Total

135

7,1

1904

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: KLEDING

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Helemaal niet belangrijk

184

9,7

10,4

10,4

Niet belangrijk

373

19,6

21,0

31,4

Tussen beide

624

32,8

35,2

66,6

Belangrijk

434

22,8

24,5

91,1

Heel belangrijk

157

8,2

8,9

100,0

Total

1772

93,1

100,0

System

132

6,9

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


14

0,7

0,8

0,8

Niet belangrijk

20

1,1

1,1

1,9

Tussen beide

117

6,1

6,6

8,5

Belangrijk

559

29,4

31,6

40,1

Heel belangrijk

1060

55,7

59,9

100,0

Total

1770

93,0

100,0

6

1

0,1

41

1

0,1

System

132

6,9

Total

134

7,0

1904

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: KARAKTER

Valid

Missing

Total

93

Bijlagen

EIGENSCHAP VRIENDEN: MUZIEKVOORKEUR

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


232

12,2

13,2

13,2

Niet belangrijk

500

26,3

28,3

41,5

Tussen beide

731

38,4

41,4

82,9

Belangrijk

248

13,0

14,1

97,0

Heel belangrijk

53

2,8

3,0

100,0

Total

1764

92,6

100,0

53

1

0,1

System

139

7,3

Total

140

7,4

1904

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: BEROEP OUDERS

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


970

50,9

54,9

54,9

Niet belangrijk

539

28,3

30,5

85,4

Tussen beide

203

10,7

11,5

96,9

Belangrijk

33

1,7

1,9

98,8

Heel belangrijk

22

1,2

1,2

100,0

Total

1767

92,8

100,0

22

1

0,1

32

1

0,1

System

135

7,1

Total

137

7,2

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


698

36,7

39,4

39,4

Niet belangrijk

428

22,5

24,2

63,5

Tussen beide

303

15,9

17,1

80,6

Belangrijk

161

8,5

9,1

89,7

Heel belangrijk

182

9,6

10,3

100,0

Total

1772

93,1

100,0

34

1

0,1

System

131

6,9

Total

132

6,9

1904

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: GESLACHT

Valid

Missing

Total 94

Bijlagen

EIGENSCHAP VAN VRIENDEN: HOBBY’S

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


366

19,2

20,7

20,7

Niet belangrijk

449

23,6

25,4

46,1

Tussen beide

589

30,9

33,3

79,4

Belangrijk

294

15,4

16,6

96,0 100,0

Heel belangrijk

71

3,7

4,0

Total

1769

92,9

100,0

System

135

7,1

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


597

31,4

33,7

33,7

Niet belangrijk

583

30,6

32,9

66,6

Tussen beide

418

22,0

23,6

90,1

Belangrijk

126

6,6

7,1

97,2

Heel belangrijk

49

2,6

2,8

100,0

Total

1773

93,1

100,0

System

131

6,9

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


585

30,7

33,1

33,1

Niet belangrijk

574

30,1

32,5

65,6

Tussen beide

422

22,2

23,9

89,5

Belangrijk

131

6,9

7,4

96,9

Heel belangrijk

55

2,9

3,1

100,0

Total

1767

92,8

100,0

System

137

7,2

1904

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: STUDIES

Valid

Missing Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: BEROEP

Valid

Missing Total

95

Bijlagen

EIGENSCHAP VRIENDEN: UITERLIJK

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


246

12,9

14,0

14,0

Niet belangrijk

379

19,9

21,5

35,5

Tussen beide

672

35,3

38,1

73,6

Belangrijk

361

19,0

20,5

94,1

Heel belangrijk

104

5,5

5,9

100,0

Total

1762

92,5

100,0

System

142

7,5

1904

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: WOONPLAATS

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


441

23,2

25,0

25,0

Niet belangrijk

553

29,0

31,4

56,4

Tussen beide

497

26,1

28,2

84,7

Belangrijk

215

11,3

12,2

96,9

Heel belangrijk

55

2,9

3,1

100,0

Total

1761

92,5

100,0

12

1

0,1

System

142

7,5

Total

143

7,5

1904

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: UITSTRALING

Valid

Missing

Total

96

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


161

8,5

9,1

9,1

Niet belangrijk

245

12,9

13,9

23,0

Tussen beide

544

28,6

30,8

53,7

Belangrijk

616

32,4

34,8

88,6

Heel belangrijk

202

10,6

11,4

100,0

Total

1768

92,9

100,0

31

1

0,1

41

1

0,1

System

134

7,0

Total

136

7,1

1904

100,0

Bijlagen

EIGENSCHAP VAN VRIENDEN: RINGTONE

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


1185

62,2

67,9

67,9

Niet belangrijk

305

16,0

17,5

85,3

Tussen beide

181

9,5

10,4

95,7

Belangrijk

45

2,4

2,6

98,3 100,0

Heel belangrijk

30

1,6

1,7

Total

1746

91,7

100,0

System

158

8,3

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


423

22,2

24,0

24,0

Niet belangrijk

456

23,9

25,9

49,9

Tussen beide

553

29,0

31,4

81,2

Belangrijk

255

13,4

14,5

95,7

Heel belangrijk

76

4,0

4,3

100,0

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: KAPSEL

Valid

Missing

Total

1763

92,6

13

1

0,1

System

140

7,4

Total

141

7,4

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


129

6,8

7,3

7,3

Niet belangrijk

137

7,2

7,8

15,1

Tussen beide

537

28,2

30,5

45,6

Belangrijk

761

40,0

43,2

88,8

Heel belangrijk

198

10,4

11,2

100,0

Total

1762

92,5

100,0

System

142

7,5

1904

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: INTERESSES

Valid

Missing Total

97

Bijlagen EIGENSCHAP VRIENDEN: RIJK OF ARM

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


808

42,4

46,6

46,6

Niet belangrijk

512

26,9

29,5

76,1

Tussen beide

306

16,1

17,6

93,8

Belangrijk

79

4,1

4,6

98,3

Heel belangrijk

29

1,5

1,7

100,0

Total

1734

91,1

100,0

System

170

8,9

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


33

1,7

20,9

20,9

Niet belangrijk

10

0,5

6,3

27,2

Tussen beide

11

0,6

7,0

34,2

Belangrijk

23

1,2

14,6

48,7

Heel belangrijk

81

4,3

51,3

100,0

Total

158

8,3

100,0

System

1746

91,7

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nog nooit

589

30,9

33,7

33,7

Eén keer

505

26,5

28,9

62,6

Al een paar keer

468

24,6

26,8

89,4

Regelmatig

102

5,4

5,8

95,2

Dikwijls

84

4,4

4,8

100,0

Total

1748

91,8

100,0

System

156

8,2

1904

100,0

Total

EIGENSCHAP VRIENDEN: ANDERE

Valid

Missing Total

WERD OF WORD JE GEPEST?

Valid

Missing Total

98

Bijlagen

PESTERS BEKEND BIJ DIEGENE DIE GEPEST WORDEN?

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Het zijn onbekenden

77

4,0

5,1

5,1

Ze hebben elkaar ooit al eens gezien

177

9,3

11,7

16,8


846

44,4

55,9

72,7


346

18,2

22,9

95,5

Het zijn vrienden

68

3,6

4,5

100,0

Total

1514

79,5

100,0

System

390

20,5

1904

100,0

Total

PESTEN: SLAAN, DUWEN, SCHOPPEN, ...

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

356

18,7

20,3

20,3

Bijna nooit

619

32,5

35,2

55,5

Af en toe

514

27,0

29,2

84,7

Regelmatig

158

8,3

9,0

93,7

Dikwijls

111

5,8

6,3

100,0

Total

1758

92,3

100,0

System

146

7,7

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

339

17,8

19,3

19,3

Bijna nooit

544

28,6

31,0

50,3

Af en toe

526

27,6

30,0

80,3

Regelmatig

243

12,8

13,9

94,2

Dikwijls

102

5,4

5,8

100,0

100,0

Total

PESTEN: VERNIELEN VAN EIGENDOM

Valid

Missing

Total

Total

1754

92,1

13

1

0,1

21

1

0,1

System

148

7,8

Total

150

7,9

1904

100,0

99

Bijlagen PESTEN: SCHELDEN, NAROEPEN, BIJNAMEN GEVEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

48

2,5

2,7

2,7

Bijna nooit

98

5,1

5,6

8,3

Af en toe

406

21,3

23,2

31,5

Regelmatig

567

29,8

32,4

63,9

Dikwijls

633

33,2

36,1

100,0

Total

1752

92,0

100,0

System

152

8,0

1904

100,0

Total

PESTEN: UITSLUITEN, NIET LATEN MEEDOEN, NEGEREN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

111

5,8

6,3

6,3

Bijna nooit

193

10,1

11,0

17,4

Af en toe

455

23,9

26,0

43,3

Regelmatig

483

25,4

27,6

70,9

Dikwijls

509

26,7

29,1

100,0

Total

1751

92,0

100,0

System

153

8,0

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

480

25,2

27,6

27,6

Bijna nooit

536

28,2

30,8

58,4

Af en toe

406

21,3

23,3

81,7

Regelmatig

197

10,3

11,3

93,0

Dikwijls

121

6,4

7,0

100,0

Total

1740

91,4

100,0

33

1

0,1

System

163

8,6

Total

164

8,6

1904

100,0

Total

PESTEN: AFPERSEN, CHANTEREN

Valid

Missing

Total

100

Bijlagen

PESTEN: RODDELEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

71

3,7

4,1

4,1

Bijna nooit

86

4,5

4,9

9,0

Af en toe

246

12,9

14,1

23,1

Regelmatig

401

21,1

23,0

46,1

Dikwijls

939

49,3

53,9

100,0

Total

1743

91,5

100,0

System

161

8,5

1904

100,0

Total

PESTEN: PEST SMS, E-MAILS, OP WEBSITE

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

564

29,6

32,4

32,4

Bijna nooit

508

26,7

29,2

61,6

Af en toe

341

17,9

19,6

81,3

Regelmatig

202

10,6

11,6

92,9

Dikwijls

124

6,5

7,1

100,0

100,0

Total

1739

91,3

54

1

0,1

System

164

8,6

Total

165

8,7

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Nooit

30

1,6

21,6

21,6

Bijna nooit

8

0,4

5,8

27,3

Af en toe

22

1,2

15,8

43,2

Regelmatig

17

0,9

12,2

55,4

Dikwijls

62

3,3

44,6

100,0

Total

139

7,3

100,0

System

1765

92,7

1904

100,0

Total

PESTEN: ANDERE

Valid

Missing Total

101

Bijlagen WIE VERTELLEN? VRIEND(IN)

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Zeker niet

107

5,6

6,1

6,1

Waarschijnlijk niet

84

4,4

4,8

10,9

Misschien

287

15,1

16,4

27,3

Waarschijnlijk wel

522

27,4

29,9

57,2

Zeker wel

748

39,3

42,8

100,0

Total

1748

91,8

100,0

6

2

0,1

System

154

8,1

Total

156

8,2

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Zeker niet

330

17,3

19,0

19,0

Waarschijnlijk niet

390

20,5

22,4

41,4

Misschien

672

35,3

38,6

80,0

Total

WIE VERTELLEN? KLASGENOOT

Valid

Missing

Waarschijnlijk wel

214

11,2

12,3

92,4

Zeker wel

133

7,0

7,6

100,0

Total

1739

91,3

100,0

System

165

8,7

1904

100,0

Total

WIE VERTELLEN? LERAAR OF DIRECTIE

Valid

Missing Total

102

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Zeker niet

532

27,9

30,5

30,5

Waarschijnlijk niet

447

23,5

25,6

56,1

Misschien

467

24,5

26,8

82,9

Waarschijnlijk wel

175

9,2

10,0

92,9

Zeker wel

124

6,5

7,1

100,0

Total

1745

91,6

100,0

System

159

8,4

1904

100,0

Bijlagen

WIE VERTELLEN? OUDER

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Zeker niet

287

15,1

16,5

16,5

Waarschijnlijk niet

274

14,4

15,7

32,2

Misschien

410

21,5

23,5

55,7

Waarschijnlijk wel

376

19,7

21,6

77,2

Zeker wel

397

20,9

22,8

100,0

Total

1744

91,6

100,0

33

1

0,1

System

159

8,4

Total

160

8,4

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Zeker niet

343

18,0

20,0

20,0

Waarschijnlijk niet

278

14,6

16,2

36,2

Misschien

417

21,9

24,3

60,5

Total

WIE VERTELLEN? BROER OF ZUS

Valid

Missing

Waarschijnlijk wel

341

17,9

19,9

80,4

Zeker wel

336

17,6

19,6

100,0

Total

1715

90,1

100,0

13

1

0,1

System

188

9,9

Total

189

9,9

1904

100,0

Total

WIE VERTELLEN? CLB, JAC, KINDERTELEFOON

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Zeker niet

899

47,2

51,7

51,7

Waarschijnlijk niet

403

21,2

23,2

74,8

Misschien

266

14,0

15,3

90,1

Waarschijnlijk wel

102

5,4

5,9

96,0

Zeker wel

70

3,7

4,0

100,0

Total

1740

91,4

100,0

System

164

8,6

1904

100,0

103

Bijlagen WIE VERTELLEN? LIEF

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Zeker niet

214

11,2

12,4

12,4

Waarschijnlijk niet

107

5,6

6,2

18,6

Misschien

322

16,9

18,7

37,3

Waarschijnlijk wel

397

20,9

23,0

60,3

Zeker wel

685

36,0

39,7

100,0

Total

1725

90,6

100,0

System

179

9,4

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Zeker niet

37

1,9

27,6

27,6

Waarschijnlijk niet

3

0,2

2,2

29,9

Misschien

23

1,2

17,2

47,0

Waarschijnlijk wel

15

0,8

11,2

58,2

Zeker wel

56

2,9

41,8

100,0

Total

134

7,0

100,0

System

1770

93,0

1904

100,0

Total

WIE VERTELLEN? ANDERE

Valid

Missing Total

104

Bijlagen

IEMAND DIE GEPEST WORDT, HEEFT HET MEESTAL ZELF GEZOCHT

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


559

29,4

32,0

32,0

Niet akkoord

577

30,3

33,0

65,0

Tussen beide

515

27,0

29,5

94,5

Akkoord

57

3,0

3,3

97,8

Helemaal akkoord

39

2,0

2,2

100,0

Total

1747

91,8

100,0

22

1

0,1

System

156

8,2

Total

157

8,2

1904

100,0

Total

IEMAND DIE GEPEST WORDT, HEEFT MEESTAL GEEN VRIENDEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


248

13,0

14,2

14,2

Niet akkoord

528

27,7

30,3

44,6

Tussen beide

643

33,8

36,9

81,5

Akkoord

265

13,9

15,2

96,7

Helemaal akkoord

57

3,0

3,3

100,0

Total

1741

91,4

100,0

System

163

8,6

1904

100,0

Total

PESTEN DOE JE NIET ALLEEN MAAR SAMEN MET VRIENDEN

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


123

6,5

7,1

7,1

Niet akkoord

226

11,9

13,0

20,1

Tussen beide

590

31,0

34,0

54,1

Akkoord

602

31,6

34,7

88,8

Helemaal akkoord

195

10,2

11,2

100,0

Total

1763

91,2

100,0

System

168

8,8

1904

100,0

105

Bijlagen

ECHTE VRIENDEN PEST JE NIET

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


40

2,1

2,3

2,3

Niet akkoord

38

2,0

2,2

4,5

Tussen beide

102

5,4

5,9

10,4

Akkoord

458

24,1

26,4

36,8 100,0

Helemaal akkoord

1098

57,7

63,2

Total

1763

91,2

100,0

6

1

0,1

9

2

0,1

44

1

0,1

55

2

0,1

System

162

8,5

Total

168

8,8

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


49

2,6

2,8

2,8

Niet akkoord

89

4,7

5,1

7,9

Tussen beide

294

15,4

16,9

24,9

Akkoord

698

36,7

40,2

65,0

Helemaal akkoord

608

31,9

35,0

100,0

Total

1738

91,3

100,0

6

1

0,1

System

165

8,7

Total

166

8,7

1904

100,0

Total

IEDEREEN KAN GEPEST WORDEN

Valid

Missing

Total

EEN PESTER IS VAAK ZELF (OOIT) EEN SLACHTOFFER GEWEEST

Valid

Missing

Total

106

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


71

3,7

4,1

4,1

Niet akkoord

134

7,0

7,7

11,8

Tussen beide

666

35,0

38,3

50,1

Akkoord

588

30,9

33,8

83,9 100,0

Helemaal akkoord

280

14,7

16,1

Total

1739

91,3

100,0

9

1

0,1

System

164

8,6

Total

165

8,7

1904

100,0

Bijlagen

MEELOPEN IS EVEN ERG ALS PESTEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


77

4,0

4,4

4,4

Niet akkoord

194

10,2

11,0

15,6

Tussen beide

501

26,3

28,8

44,3

Akkoord

572

30,0

32,8

77,2

Helemaal akkoord

398

20,9

22,8

100,0

Total

1742

91,5

100,0

System

162

8,5

1904

100,0

Total

PESTEN NEGEREN IS EVEN ERG ALS PESTEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


177

9,3

10,2

10,2

Niet akkoord

307

16,1

17,7

28,0

Tussen beide

684

35,9

39,5

67,5

Akkoord

392

20,6

22,7

90,2

Helemaal akkoord

170

8,9

9,8

100,0

Total

1730

90,9

100,0

System

174

9,1

1904

100,0

Total

PESTERS MOETEN GESTRAFT WORDEN

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


52

7,2

3,0

3,0

Niet akkoord

45

2,4

2,6

5,6

Tussen beide

301

15,8

17,3

22,9

Akkoord

656

34,5

37,7

60,6 100,0

Helemaal akkoord

686

36,0

39,4

Total

1740

91,4

100,0

System

164

8,6

1904

100,0

107

Bijlagen PESTEN DOE JE OM JEZELF BETER TE VOELEN

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


287

15,1

16,6

16,6

Niet akkoord

314

16,5

18,2

34,9

Tussen beide

562

29,5

32,6

67,5

Akkoord

348

18,3

20,2

87,6 100,0

Helemaal akkoord

213

11,2

12,4

Total

1724

90,5

100,0

System

180

9,5

1904

100,0

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Ik word meestal gepest en pest zelf nooit

46

2,4

2,9

2,9

2

53

2,8

3,3

6,2

3

95

5,0

6,0

12,2

4

121

6,4

7,6

19,8

5

751

39,4

47,3

67,1

6

187

9,8

11,8

78,9

7

166

8,7

10,4

89,3

8

97

5,1

6,1

95,4

9

46

2,4

2,9

98,3

Ik word nooit gepest, maar pest wel anderen

27

1,4

1,7

100,0

Total

1589

83,5

100,0

System

315

16,5

1904

100,0

Total

PESTEN OF GEPEST WORDEN?

Valid

Missing Total

108

Bijlagen

WAT DOE JE ALS JE ZIET DAT IEMAND GEPEST WORDT?

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent

Niets zeggen omdat ik me er niet mee wil bemoeien

617

32,4

39,0

39,0


70

3,7

4,4

43,5

Het opnemen voor persoon die gepest wordt

705

37,0

44,6

88,0

Niets zeggen want 189 schrik om zelf gepest te worden

9,9

12,0

100,0

Total

1581

83,0

100,0

5

3

0,2

8

1

0,1

System

319

16,8

Total

323

17,0

1904

100,0

Total

ER ZIJN EEN HOOP MENSEN DIE HET NOOIT GOED ZULLEN HEBBEN EN IK HOOR BIJ DIE GROEP

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


640

33,6

37,0

37,0

Niet akkoord

652

34,2

37,7

74,7

Tussen beide

330

17,3

19,1

93,8

Akoord

74

3,9

4,3

98,1

Helemaal akkoord

33

1,7

1,9

100,0

Total

1729

90,8

100,0

System

175

9,2

1904

100,0

Total

MENSEN ALS MIJN OUDERS EN IK HOEVEN GEEN MOOIE TOEKOMST TE VERWACHTEN

Valid

Missing Total

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


857

45,0

49,7

49,7

Niet akkoord

610

32,0

35,4

85,1

Tussen beide

210

11,0

12,2

97,3

Akoord

31

1,6

1,8

99,1

Helemaal akkoord

16

0,8

0,9

100,0

Total

1724

90,5

100,0

System

180

9,5

1904

100,0

109

Bijlagen MIJN OUDERS MOETEN HARD WERKEN EN WORDEN ER NIET VOOR BELOOND. DAT ZAL WAARSCHIJNLIJK OOK VOOR MIJ ZO ZIJN.

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


842

44,2

48,9

48,9

Niet akkoord

594

31,2

34,5

83,4

Tussen beide

204

10,7

11,9

95,3

Akoord

57

3,0

3,3

98,6 100,0

Helemaal akkoord

24

1,3

1,4

Total

1721

90,4

100,0

System

183

9,6

1904

100,0

Total

WIJ HEBBEN GEEN LANGE ARM EN DUS ZULLEN WE ALTIJD MOETEN PLOETEREN.

Valid

Missing

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


704

37,0

41,3

41,3

Niet akkoord

603

31,7

35,4

76,7

Tussen beide

298

15,7

17,5

94,2

Akoord

74

3,9

4,3

98,6

Helemaal akkoord

24

1,3

1,4

100,0

Total

1703

89,4

100,0

System

201

10,6

1904

100,0

Total

MIJN OUDERS HEBBEN HET MOEILIJK GEHAD, IK ZAL HET MOEILIJK HEBBEN EN MIJN KINDEREN WAARSCHIJNLIJK OOK.

Valid

Missing Total

110

Frequency

Percent

Valid Percent

Cumulative Percent


836

43,9

48,7

48,7

Niet akkoord

593

31,1

34,6

83,3

Tussen beide

212

11,1

12,4

95,6

Akoord

42

2,2

2,4

98,1

Helemaal akkoord

33

1,7

1,9

100,0

Total

1716

90,1

100,0

System

188

9,9

1904

100,0

STATISTISCHE GEGEVENS

Bijlagen

9.3.

9.3.1. Vrijetijdsactiviteiten

TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Total

% of Variance

Component

Cumulative %

Extraction Sums of Squared Loadings

Rotation Sums of Squared Loadings

Total

Total

% of Variance

Cumulative %

% of Variance

Cumulative %

1

2,839

16,701

16,701

2,839

16,701

16,701

2,176

12,799

12,799

2

1,963

11,548

28,249

1,963

11,548

28,249

1,979

11,640

24,439

3

1,707

10,043

38,291

1,707

10,043

38,291

1,595

9,380

33,819

4

1,207

7,099

45,391

1,207

7,099

45,391

1,569

9,228

43,047

5

1,106

6,517

51,907

1,106

6,517

51,907

1,506

8,860

51,907

6

,979

5,756

57,644

7

,926

5,445

63,108

8

,822

4,837

67,945

9

,788

4,637

72,583

10

,744

4,379

76,961

11

,716

4,210

81,171

12

,687

4,041

85,213

13

,610

3,588

88,801

14

,567

3,337

92,138

15

,521

3,067

95,205

16

,437

2,570

97,775

17

,378

2,225

100,000

Extraction Method: Principal Component Analysis.

ROTATED COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: jeugdbeweging Vrije tijd: muziek spelen Vrije tijd: TV-kijken Vrije tijd: muziek beluisteren

2 ,035

3

4

5

,538

,093

-,083

-,202

,195

,051

,690

-,056

-,078

-,116

-,045

,072

,743

,096

,165

,088

,121

,675

,061

Vrije tijd: vrijwilligerswerk

-,092

,611

,321

-,050

,005

Vrije tijd: creatief bezig zijn

-,086

,083

,711

,192

,122

Vrije tijd: gamen, surfen, chatten

,295

-,242

,033

,445

,267

Vrije tijd: thuis blijven

,013

-,092

-,046

,004

,801

Vrije tijd: met vrienden thuis

,733

,026

,128

-,216

,135

Vrije tijd: met vrienden buiten

,757

,120

,026

,093

-,285

Vrije tijd: uitgaan, fuif, disco

,586

,439

-,214

,155

-,127

Vrije tijd: rondhangen

,682

,055

,071

,165

,059

Vrije tijd: cursus volgen

,066

,507

,356

-,237

,225

Vrije tijd: werken

,149

,605

-,306

,170

-,163

Vrije tijd: vervelen

-,075

-,047

,006

,246

,707

Vrije tijd: jeugdhuis

,201

,612

,082

,056

,016

,137

,428

,241

-,146

Vrije tijd: andere ,037 Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization.

111

Bijlagen



9.3.1.1. Amusement met vrienden

TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Component

Total


% of Variance

Cumulative %

Total

1

2,058

51,440

51,440

2

,776

19,399

70,839

3

,676

16,891

87,730

4

,491

12,270

100,000

% of Variance 2,058


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: met vrienden thuis

,620

Vrije tijd: met vrienden buiten

,815

Vrije tijd: uitgaan, fuif, disco

,730

Vrije tijd: rondhangen

,691

Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.

RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,664

112

N of Items 4

51,440

Cumulative % 51,440

9.3.1.2. Sociale ontplooiing

Bijlagen




Total


% of Variance

Cumulative %

Total

1

1,586

31,715

31,715

2

,991

19,814

51,528

3

,905

18,106

69,634

4

,812

16,239

85,873

5

,706

14,127

100,000

% of Variance 1,586

31,715

Cumulative % 31,715


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: jeugdbeweging

,608

Vrije tijd: vrijwilligerswerk

,643

Vrije tijd: cursus volgen

,562

Vrije tijd: werken

,460

Vrije tijd: jeugdhuis

,526



N of Items 5

113

Bijlagen



9.3.1.3. Individuele ontplooiing


Total


% of Variance

Cumulative %

Total

1

1,180

58,994

58,994

2

,820

41,006

100,000

% of Variance 1,180


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: muziek spelen

,768

Vrije tijd: creatief bezig zijn

,768



114

N of Items 2

58,994

Cumulative % 58,994

9.3.1.4. Amusement solo

Bijlagen




Total


% of Variance

Cumulative %

Total

1

1,323

44,107

44,107

2

,854

28,479

72,586

3

,822

27,414

100,000

% of Variance 1,323

44,107

Cumulative % 44,107


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: TV-kijken

,669

Vrije tijd: muziek beluisteren

,643

Vrije tijd: gamen, surfen, chatten

,680



N of Items 3

115

Bijlagen



9.3.1.5. Passief


Total


% of Variance

Cumulative %

Total

1

1,375

68,770

68,770

2

,625

31,230

100,000

% of Variance 1,375


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: thuis blijven

,829

Vrije tijd: vervelen

,829



116

N of Items 2

68,770

Cumulative % 68,770

Bijlagen

9.3.2. Kledingstijlen


% of Variance

Component

Cumulative %



Total

Total

% of Variance

Cumulative %

% of Variance

Cumulative %

1

2,818

31,309

31,309

2,818

31,309

31,309

2,660

29,555

29,555

2

1,785

19,836

51,145

1,785

19,836

51,145

1,943

21,591

51,145

3

,954

10,604

61,749

4

,797

8,852

70,601

5

,720

8,004

78,606

6

,611

6,791

85,397

7

,521

5,788

91,186

8

,497

5,519

96,705

9

,297

3,295

100,000


ROTATED COMPONENT MATRIX(A) Component 1

2

v12.1rec

-,070

,697

v12.2rec

-,033

,802

v12.3rec

,583

,127

v12.4rec

,663

,107

v12.5rec

-,217

,643

v12.6rec

,141

,541

v12.7rec

,728

-,147

v12.8rec

,846

-,157

v12.10rec

,749

-,185

Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization. a Rotation converged in 3 iterations.

117

Bijlagen



9.3.2.1. Alternatieve kledingstijl

TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component

Initial Eigenvalues Total


% of Variance

Cumulative %

1

2,767

55,340

55,340

2

,806

16,111

71,451

3

,726

14,523

85,974

4

,438

8,758

94,732

5

,263

5,268

100,000


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kledingstijl: alternatief

,536

Kledingstijl: skate, streetware

,639

Kledingstijl: gothic

,767

Kledingstijl: punk

,880

Kledingstijl: rock

,842



118

N of Items 5

Total

% of Variance 2,767

55,340

Cumulative % 55,340

9.3.2.2. Mainstream kledingstijl

Bijlagen






% of Variance

Cumulative %

1

1,879

46,976

46,976

2

,953

23,819

70,796

3

,628

15,688

86,484

4

,541

13,516

100,000

Total

% of Variance 1,879

46,976

Cumulative % 46,976


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kledingstijl: sportief

,714

Kledingstijl: trendy

,793

Kledingstijl: merkkleding

,694

Kledingstijl: casual

,509



N of Items 4

119

Bijlagen

9.3.3. Kennissenkring



9.3.3.1. Culturele kenmerken


Total


% of Variance Cumulative % Total

1

2,388

47,763

47,763

2

,764

15,277

63,040

3

,699

13,988

77,028

4

,584

11,671

88,699

5

,565

11,301

100,000

2,388


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kennen: mensen met andere hobby

,673

Kennen: mensen met andere kleding

,708

Kennen: mensen met andere passie

,739

Kennen: mensen met andere politieke vookeur

,646

Kennen: mensen met andere soort muziek

,685



120

N of Items 5

% of Variance Cumulative % 47,763

47,763

9.3.3.2. Andere culturen

Bijlagen






% of Variance

Cumulative %

1

1,553

77,672

77,672

2

,447

22,328

100,000

Total

% of Variance 1,553

77,672

Cumulative % 77,672


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kennen: mensen met andere godsdienst

,881

Kennen: mansen met andere nationaliteit

,881



N of Items 2

121

Bijlagen



9.3.3.3. Zeldzame vriendschappen




% of Variance

Cumulative %

1

1,548

51,597

51,597

2

,833

27,772

79,369

3

,619

20,631

100,000


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kennen: holebi

,660

Kennen: jongere mensen

,691

Kennen: mensen met handicap

,796



122

N of Items 3

Total

% of Variance 1,548

51,597

Cumulative % 51,597

Bijlagen

9.3.4. Keuzecriteria voor vrienden


% of Variance

Component

Cumulative %



Total

Total

% of Variance

Cumulative %

% of Variance

Cumulative %

1

6,665

41,654

41,654

6,665

41,654

41,654

4,516

28,222

28,222

2

2,277

14,233

55,887

2,277

14,233

55,887

3,552

22,199

50,421

3

1,311

8,191

64,078

1,311

8,191

64,078

2,185

13,657

64,078

4

,958

5,989

70,067

5

,804

5,023

75,090

6

,656

4,101

79,191

7

,574

3,590

82,780

8

,512

3,202

85,983

9

,462

2,885

88,867

10

,399

2,494

91,361

11

,322

2,015

93,376

12

,293

1,829

95,205

13

,246

1,539

96,744

14

,220

1,376

98,120

15

,183

1,144

99,264

16

,118

,736

100,000


123

Bijlagen ROTATED COMPONENT MATRIX(A) Component 1

2

3

Eigenschap vrienden: Kleding

0,44

,824

,124

Eigenschap vrienden: Karakter

-,189

,228

,712

Eigenschap vrienden: Muziekvoorkeur

,254

,702

,183

Eigenschap vrienden: Beroep ouders

,606

,318

-,290

Eigenschap vrienden: Geslacht

,690

,278

,086

Eigenschap vrienden: Hobby’s

,736

,049

,436

Eigenschap vrienden: Studies

,884

,121

,039

Eigenschap vrienden: Beroep

,857

,285

-,015

Eigenschap vrienden: Uiterlijk

,421

,664

,166

Eigenschap vrienden: Woonplaats

,640

,396

-,099

Eigenschap vrienden: Uitstraling

,231

,578

,437

Eigenschap vrienden: Ringtone

,462

,491

-,483

Eigenschap vrienden: Kapsel

,427

,720

,012

Eigenschap vrienden: Interesses

,382

,332

,587

Eigenschap vrienden: Rijk of arm

,575

,501

-,359

Eigenschap vrienden: Andere

,027

,024

,641


124

9.3.4.1. Sociaal-economische criteria

Bijlagen






% of Variance

Cumulative %

1

3,384

56,402

56,402

2

,750

12,495

68,896

3

,667

11,124

80,021

4

,543

9,042

89,063

5

,435

7,245

96,308

6

,222

3,692

100,000

Total

% of Variance 3,384

56,402

Cumulative % 56,402


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Eigenschap vrienden: Beroep ouders

,747

Eigenschap vrienden: Geslacht

,652

Eigenschap vrienden: Studies

,807

Eigenschap vrienden: Beroep

,848

Eigenschap vrienden: Woonplaats

,710

Eigenschap vrienden: Rijk of arm

,725



N of Items 6

125

Bijlagen



9.3.4.2. Uiterlijke criteria




% of Variance

Cumulative %

1

2,665

53,301

53,301

2

,806

16,118

69,419

3

,655

13,106

82,525

4

,485

9,706

92,231

5

,388

7,769

100,000


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Eigenschap vrienden: Kleding

,735

Eigenschap vrienden: Muziekvoorkeur

,591

Eigenschap vrienden: Uiterlijk

,819

Eigenschap vrienden: Uitstraling

,699

Eigenschap vrienden: Kapsel

,785



126

N of Items 5

Total

% of Variance 2,665

53,301

Cumulative % 53,301

9.3.4.3. Innerlijke criteria

Bijlagen






% of Variance

Cumulative %

1

1,291

64,540

64,540

2

,709

35,460

100,000

Total

% of Variance 1,291

64,540

Cumulative % 64,540


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Eigenschap vrienden: Karakter

,803

Eigenschap vrienden: Interesses

,803



N of Items 2

127

Bijlagen

9.3.5 Beoordeling andere



9.3.5.1. Afwijzen van diversiteit



% of Variance

Cumulative %



Total

Total

% of Variance

Cumulative %

% of Variance

Cumulative %

1

2,950

24,581

24,581

2,950

24,581

24,581

2,372

19,764

19,764

2

1,198

9,986

34,567

1,198

9,986

34,567

1,415

11,789

31,554

3

1,037

8,638

43,205

1,037

8,638

43,205

1,398

11,652

43,205

4

,909

7,576

50,782

5

,889

7,406

58,187

6

,822

6,851

65,038

7

,813

6,774

71,812

8

,751

6,261

78,073

9

,728

6,065

84,139

10

,670

5,586

89,724

11

,626

5,219

94,943

12

,607

5,057

100,000


128

Bijlagen


2

3

Een vader die niet werkt en thuisblijft terwijl de moeder gaat werken is een profiteur

,041

-,082

,800

Iemand met rood haar en blauwe hanekam en 10 piercings kan beter zo niet op straat komen

,169

,486

,422

Ik vind het eigenlijk erg onbeleefd als iemand met zijn handen eet

-,114

,777

,052

Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar kussen zijn een beetje vreemd

,408

,369

,188


,554

,405

-,117

Mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig

,442

,378

-,073

Ik begrijp niet dat sommige mensen geen varkensvlees eten

,401

,069

,330

Als je een geslaagd zakenman bent, draag je een pak

,081

,333

,539

Jongeren die graag naar klassieke muziek luisteren, zijn buitenbeentjes

,616

-,040

,260


,552

-,009

,235


,587

,085

,039

Jongeren die naar een speciale school gaan zullen er nooit helemaal bijhoren

,680

,007

-,021

Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization a Rotation converged in 7 iterations.




% of Variance

Cumulative %

1

2,412

34,458

34,458

2

,866

12,373

46,830

3

,853

12,181

59,011

4

,801

11,439

70,450

5

,751

10,736

81,186

6

,666

9,518

90,703

7

,651

9,297

100,000


Total

% of Variance 2,412

34,458

Cumulative % 34,458

129

Bijlagen COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar kussen zijn een beetje vreemd

,540


,637

Mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig

,524

Jongeren die graag naar klassieke muziek luisteren, zijn buitenbeentjes

,621


,584


,559

Jongeren die naar een speciale school gaan zullen er nooit helemaal bijhoren

,632



130

N of Items 7

9.3.5.2. Streven naar homogeniteit

Bijlagen





% of Variance

Cumulative %



Total

Total

% of Variance

Cumulative %

% of Variance

Cumulative %

1

2,248

28,101

28,101

2,248

28,101

28,101

1,951

24,389

24,389

2

1,449

18,107

46,207

1,449

18,107

46,207

1,745

21,818

46,207

3

,896

11,204

57,411

4

,831

10,384

67,795

5

,779

9,738

77,533

6

,654

8,170

85,703

7

,621

7,761

93,464

8

,523

6,536

100,000



2

De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was

-,253

-,577


-,073

,693


,085

,583

-,062

,729

Iedereen is anders

,608

,050

Iedereen moet evenveel rechten hebben

,749

-,009

De aanwezigheid van verschillende culturen, verrijkt onze samenleving

,728

-,106

De wereld is mooi omwille van alle verschillen tussen mensen

,641

-,218


Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization a Rotation converged in 3 iterations.

131

Bijlagen




% of Variance

Cumulative %

1

1,718

42,955

42,955

2

,900

22,496

65,540

3

,737

18,428

83,878

4

,645

16,122

100,000

Total 1,718


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was

,626


,709


,531


,736



132

N of Items 4

% of Variance 42,955

Cumulative % 42,955

9.3.5.3. Streven naar diversiteit

Bijlagen






% of Variance

Cumulative %

1

2,171

43,410

43,410

2

,971

19,414

62,824

3

,733

14,656

77,480

4

,596

11,921

89,401

5

,530

10,599

100,000

Total 2,171

% of Variance 43,410

Cumulative % 43,410


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Iedereen is anders

,470

Iedereen moet evenveel rechten hebben

,711

De aanwezigheid van verschillende culturen verrijkt onze samenleving

,772

Migranten zijn over het algemeen niet te vertrouwen

-,635

De wereld is mooi omwille van de verschillen tussen mensen

,667



N of Items 5

133

Bijlagen

9.3.6. Vormen van pestgedrag


% of Variance

Component

Cumulative %



Total

Total

% of Variance

Cumulative %

% of Variance

Cumulative %

1

3,272

46,742

46,742

3,272

46,742

46,742

2,388

34,120

34,120

2

1,116

15,940

62,683

1,116

15,940

62,683

1,999

28,562

62,683

3

,759

10,844

73,526

4

,529

7,562

81,088

5

,498

7,121

88,209

6

,420

5,993

94,202

7

,406

5,798

100,000



2

Pesten: slaan, duwen, schoppen,...

,797

,101

Pesten: vernielen van eigendom

,764

,269

Pesten: schelden, naroepen, bijnamen geven

,363

,703

Pesten: uitsluiten, niet laten meedoen, negeren

,259

,782

Pesten: afpersen, chanteren

,784

,140

Pesten: roddelen

,050

,845

Pesten: pest sms, e-mails, op website

,594

,277


134

9.3.6.1. Directe pestvormen

Bijlagen






% of Variance

Cumulative %

1

2,537

58,928

58,928

2

,713

17,820

76,748

3

,500

12,506

89,254

4

,430

10,746

100,000

Total

% of Variance 2,357

58,928

Cumulative % 58,928


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Pesten: slaan, duwen, schoppen,...

,774

Pesten: vernielen van eigendom

,812

Pesten: afpersen, chanteren

,794

Pesten: pest sms, e-mails, op website

,684



N of Items 4

135

Bijlagen



9.3.6.2. Indirecte pestvormen




% of Variance

Cumulative %

1

1,968

65,601

65,601

2

,571

19,044

84,645

3

,461

15,355

100,000


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Pesten: schelden, naroepen, bijnamen geven

,815

Pesten: uitsluiten, niet laten meedoen, negeren

,834

Pesten: roddelen

,780



136

N of Items 3

Total

% of Variance 1,968

65,601

Cumulative % 65,601

Bijlagen

9.3.7. Sociale demotie




% of Variance

Cumulative %

1

3,220

64,402

64,402

2

,686

13,725

78,126

3

,412

8,231

86,358

4

,360

7,202

93,560

5

,322

6,440

100,000

Total

% of Variance 3,220

64,402

Cumulative % 64,402


COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Er zijn een hoop mensen die het nooit goed zullen hebben en ik hoor bij die groep

,652

Mensen als mijn ouders en ik hoeven geen mooie toekomst te verwachten

,823

Mijn ouders moeten hard werken en worden er niet voor beloond. Dat zal waarschijnlijk ook voor mij zo zijn.

,848

Wij hebben geen lange arm en dus zullen we altijd moeten ploeteren

,833

Mijn ouders hebben het moeilijk gehad, ik zal het moeilijk hebben en mijn kinderen waarschijnlijk ook

,841



N of Items 5

137

138

Bijlagen

Bijlagen

139

Speciàl (Ab)normàl Het onderzoeksrapport

Recommend Documents