Speciàl (Ab)normàl Het onderzoeksrapport
ONDERZOEK Caroline De Munck van IN PETTO in samenwerking met CESOR én met hulp van het hele team van In Petto: Johan Bertels, Anna Demuylder, Hilde Heughebaert, Bieke Theuninck, Veerle Van Belle, Tim Vanderhaeghen, Kristien Vanlommel en Ien Verbaenen.
REDACTIE Caroline De Munck
UITGEVER In Petto, Jeugddienst voor Informatie en Preventie Diksmuidelaan 50, 2600 Berchem T (03) 366 15 20 F (03) 366 11 58
[email protected] www.inpetto-jeugddienst.be
MET DANK AAN Stedelijk Handelinstituut Merksem, Regina Pacis Instituut Hove, VITO Hoogstraten, KTA 1 Aalst, VTI Deinze, Koninklijk Atheneum Tessenderlo, Sint-Godelieve Instituut Kapellen-op-den-Bos, Vrij Katholiek Onderwijs Opwijk, Sint-Jozef Instituut Oostende, SISA Antwerpen
December 2005
Met de steun van de Vlaamse minister van Jeugd, Bert Anciaux
1
Inhoudstafel
INHOUD VOORWOORD 1.
INLEIDING
p5 p6
1.1
IN PETTO?
p6
1.2
ONZE TRIO’S: ONDERZOEKSRAPPORT, JONGERENMAGAZINE EN VORMINGSPAKKET
p7
2.
ONDERZOEKSMETHODE
p9
3.
ONDERZOEKSPOPULATIE
p9
3.1.
SOCIODEMOGRAFISCH PROFIEL 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3.
3.1.4. 3.1.5.
4.
Leeftijd Geslacht Onderwijs 3.1.3.1. Studiejaar 3.1.3.2. Studierichting Gezinssituatie Afkomst 3.1.5.1. Vader 3.1.5.2. Moeder 3.1.5.3. Gecombineerd
p9 p9 p 11 p 11 p 11 p 13 p 14 p 14 p 14 p 15 p 15
JEUGDCULTUUR
p 16
4.1.
VRIJETIJDSBESTEDING
p 16
4.2.
FAVORIETE RADIOZENDER
p 19
4.3.
KLEDINGSTIJLEN
p 20
4.4.
POLITIEKE VOORKEUREN
p 23
5.
p 24
SOCIALE CONTACTEN
5.1.
DIVERSITEIT KENNISSENKRING
p 24
5.2.
CRITERIA BIJ HET KIEZEN VAN VRIENDEN
P 26
2
IK EN DE ANDERE
p 28
6.1.
BEOORDELING ZELF
p 28
6.2.
EEN GEVOEL VAN ACHTERSTELLING
p 30
6.3.
BEOORDELING VAN ANDERE
p 32
6.4.
DEFINIERING VAN “GEWOON ZIJN”
p 37
6.5.
DEFINIERING VAN “ANDERS ZIJN”
p 38
7.
p 40
PESTEN
7.1.
EIGEN ERVARING
p 40
7.2.
WIE VERTELLEN
p 43
7.3.
PESTGEDRAG
p 44
7.4.
HOUDINGEN TEN AANZIEN VAN PESTEN
p 46
7.5.
WAAROM PESTEN?
p 50
7.6.
WAT DOEN ALS JE GEPEST WORDT?
p 50
8.
CONCLUSIES
p52
9.
BIJLAGEN
p 56
9.1.
VRAGENLIJST
p 56
9.2.
FREQUENTIES
p 64
9.3.
STATISTISCHE GEGEVENS
p 111 p 111 p 112 p 113 p 114 p 115 p 116 p 117 p 118 p 119 p 120 p 120
9.3.1.
9.3.2.
9.3.3.
Vrijetijdsactiviteiten 9.3.1.1. Amusement met vrienden 9.3.1.2. Sociale ontplooiing 9.3.1.3. Individuele ontplooiing 9.3.1.4. Amusement solo 9.3.1.5. Passief Kledingstijlen 9.3.2.1. Alternatieve kledingstijl 9.3.2.2. Mainstream kledingstijl Kennissenkring 9.3.3.1. Culturele kenmerken
Inhoudstafel
6.
3
Inhoudstafel
9.3.3.2. Andere culturen 9.3.3.3. Zeldzame vriendschappen 9.3.4. Keuzecriteria voor vrienden 9.3.4.1. Sociaaleconomische criteria 9.3.4.2. Uiterlijke criteria 9.3.4.3. Innerlijk criteria 9.3.5. Beoordeling andere 9.3.5.1. Afwijzen van diversiteit 9.3.5.2. Streven naar homogeniteit 9.3.5.3. Streven naar diversiteit 9.3.6. Vormen van pestgedrag 9.3.6.1. Directe pestvormen 9.3.6.2. Indirecte pestvormen 9.3.7. Sociale demotie
4
p 121 p 122 p 123 p 125 p 126 p 127 p 128 p 128 p 131 p 133 p 134 p 135 p 136 p 137
Dat ene meisje dat nooit mocht meespelen. Die ene jongen wiens boekentas stelselmatig in de goot belandde. Op elke school hetzelfde verhaal. Voorbeelden uit de oude doos? Neen, dat is nu net het spijtige van de hele zaak. Deze taferelen zijn geen verleden tijd, maar realiteit. “In Vlaanderen pest 12% van de leerlingen uit het secundair onderwijs regelmatig of vaker andere leerlingen. 15% van de leerlingen in het secundair onderwijs meldt regelmatig of vaker slachtoffer te zijn van pesterijen”.* Dat zijn (harde en trieste) cijfers uit 1994. Veel initiatieven zijn sindsdien opgestart: boeken, artikels, werkvormen, senisibiliseringscampagnes. Pesten werd uit de taboesfeer gehaald. Ook vooroordelen over pesten, pestkoppen en gepesten werden voor een groot deel ontkracht. Vroeger zag men pesten soms nog als iets onschuldigs. En het slachtoffer moest maar wat meer van zich af leren bijten. Maar nu ziet men meer en meer in dat de pester diegene is die moet veranderen. Toch meldt de kinder- en jongerentelefoon in 2003 dat pesten nog steeds in de top 3 staat wat betreft telefoontjes van kinderen en jongeren. Pesten is de wereld niet uit, zoveel is zeker. Meer nog, pesten gebeurt sinds enige tijd ook via gsm en pc. Cyberpesten is vaak anoniem en daarom ook onpersoonlijker en laagdrempelig. De cyberpestkop kan makkelijker afstand nemen dan bij face-to-face pesten en hoeft zich dus minder in te leven in het slachtoffer. Maar voor het slachtoffer komt dit pesten even hard aan. Het pesten kan de hele dag doorgaan, iemands privacy wordt grondig verstoord. Reden genoeg om er nog eens aandacht aan te besteden met een publicatie voor jongeren, dit onderzoek en later ook nog een vormingspakket, niet enkel in het belang van de slachtoffers van pesterijen, maar ook voor de pesters zélf. Een slachtoffer kampt vaak zijn verdere leven met sociale en emotionele problemen. Maar ook pestkoppen komen later vaak in de problemen. Uit studies blijkt dat er een verband is tussen als kind pesten en later relationeel geweld plegen, of later problemen veroorzaken in zijn werkomgeving of in de maatschappij. Wij wilden het welzijnsthema ‘pesten’ koppelen aan het thema diversiteit vanuit de idee dat het bij beiden gaat om uitsluiting, om het niet aanvaarden van de ander, om het niet kunnen of willen omgaan met verschillen. Maar uit vroeger onderzoek blijkt dat pesten vaak lukraak is, en niet eens verband houdt met uiterlijke kenmerken van iemand. Daarom willen wij ons in dit onderzoek niet vastpinnen op één manier van anders-zijn. We willen diversiteit dus in de allerbreedst mogelijke zin benaderen: alle mogelijke aspecten waarop mensen van elkaar kunnen verschillen. In Petto wil met dit onderzoek een start maken om een magazine en een vormingsprogramma rond diversiteit en pesten te ontwikkelen. De doelgroep van dit drieluik (onderzoek, magazine en vormingspakket) is in de eerste plaats jongeren tussen 14 en 19 jaar. Met de cijfers en de uitspraken uit dit onderzoek gaan wij aan de slag om, samen met een jongerenredactie, een magazine te maken waar jongeren écht iets aan hebben omdat hun ideeën en opinies erin verwerkt zijn. En in het laatste stadium zullen we een vormingspakket maken waarmee jongerenwerkers kunnen werken rond diversiteit en pesten. Het belangrijkste doel van dit onderzoek is input voor het magazine opleveren, een semi-wetenschappelijke basis waarop we kunnen voortbouwen bij het ontwikkelen van het magazine. De drie hoofdvragen daarbij zijn: waarom pesten jongeren? wat wijkt volgens jongeren af van “de standaard”? en hangt pesten samen met iemand “afwijkend van de norm” vinden? Anderzijds kadert dit onderzoek ook in het programma “Allemaal Anders, allemaal gelijk” van de Europese Unie. Dit is een programma ter bevordering van tolerantie als concept en praktijk. Het doel van deze grootschalige campagne is om een positieve houding aan te nemen met de bedoeling een dam op te werpen tegen verschillende sociale fobieën en vormen van discriminatie, die de cohesie van onze huidige samenleving aantasten. Bovenal is dit onderzoek bedoeld om op een participatieve manier te werken met jongeren rond de onderwerpen pesten en diversiteit: straks in de jongerenredactie, maar ook in een later stadium met het vormingsprogramma en op een meer abstracte manier met individuele jongeren. Wij hebben niet de intentie om met dit trio aan producten preventief te werken en al het pesten de wereld uit te helpen. Wij willen met deze publicaties wél jongeren aanzetten om er over na te denken en te praten. Om op die manier als jongere misschien zelf te komen tot een oplossing.
* Cijfers uit: Pesten op school. Een actieprogramma - Veerle Stevens en Paulette Van Oost
5
Voorwoord
VOORWOORD
Inleiding
1. 1.1
INLEIDING IN PETTO? IN Feite …
gaat het bij In Petto allemaal over het welzijn van jongeren. Het trio jongereninformatie, jongerenparticipatie en pro-actie is de driepoot waarop de werking van In Petto steunt. Objectieve, juiste, volledige en toegankelijke jongereninformatie is voor jongeren belangrijk om hun weg te vinden in een wereld die gevuld is met keuzemogelijkheden. Jongeren krijgen ook meer en meer de vrijheid om zélf keuzes te maken en net daarom is de juiste informatie zó belangrijk. Maar In Petto wil niet de volwassene zijn die bepaalt welke thema’s of welke inhoud aan bod moeten komen. Neen, er moet in de eerste plaats ook geluisterd worden naar jongeren. En dat brengt ons bij… …Jongerenparticipatie Bij de ontwikkeling van informatieproducten moeten jongeren in alle stadia als actieve partners betrokken zijn. Alleen dàn ontstaat er een product dat volledig voldoet aan de noden en eisen van de doelgroep: jongeren. Anderzijds bevordert kwaliteitsvolle informatie ook participatie. Als jongeren goed ingelicht zijn, kunnen ze makkelijker op een volwaardige manier deelnemen aan de maatschappij én kunnen ze zelf hun welzijn in handen nemen. En dat brengt ons bij… …Pro-actie (of ‘wenselijk preventief’ jeugdbeleid) Objectieve informatie is van cruciaal belang als voorwaarde voor het slagen van wenselijke preventieacties. Als je jongeren wil behoeden voor bepaalde risico’s dan moet je hen de juiste informatie geven om zélf doordachte keuzes te maken. Jongerenparticipatie binnen een pro-actie is geen vanzelfsprekende opdracht. Het vraagt immers een betrokkenheid van jongeren in de verschillende fases van het initiatief. Maar jongeren betrekken bij het hele proces verzekert wél de kwaliteit ervan.
IN Actie
Wat In Petto doet bevordert het welzijn van jongeren. Dat vertaalt zich concreet in de volgende acties: INFORMEREN: het uitgeven van publicaties voor en met jongeren. VORMEN: het organiseren en geven van vorming en het ontwikkelen van vormingspakketten. ONDERZOEKEN: onderzoekswerk, dikwijls ter voorbereiding van een publicatie, van (welzijns)thema’s waarbij jongeren centraal staan.
IN Itiatief
VOOR ALLE JONGEREN TUSSEN 14 EN 25 JAAR. Of beter: voor alle jongeren, maar zonder al deze jongeren over één kam te scheren want: - Elke jongere heeft andere mogelijkheden en competenties. - Er zijn verschillende fases in de ontwikkeling van jongeren. - Sommige jongeren zijn extra kwetsbaar door bepaalde factoren. VOOR OMGEVINGSFIGUREN. Of beter: voor alle mensen die rechtstreeks of systematisch met jongeren werken, op alle niveaus en op alle terreinen: jeugdconsulenten, medewerkers van het JAC, leerkrachten, opvoeders en ouders. Meer dan alleen onze doelgroep zijn deze mensen vaak ook partners van In Petto. Omdat zij ons enerzijds inspireren en anderzijds onze realisaties tot bij de jongeren brengen. VOORBELEIDSBEPALERS. Of beter: de personen of structuren die de wetten maken, het beleid opstellen en met hun beslissingen bepalen hoeveel ruimte jongeren krijgen. En net daarom is het ook belangrijk om met hen in dialoog te treden.
IN Houd
Er zijn een heleboel thema’s die het welzijn van jongeren beïnvloeden. De thema’s die In Petto behandelt hebben altijd gemeenschappelijk dat ze moeilijk bespreekbaar zijn en dat ze betrekking hebben op de ontwikkeling van waarden, normen, vaardigheden en kennis. Verschillende mensen hebben voor deze thema’s vaak verschillende definities, met andere accenten en diverse oplossingen. De persoonlijke ontplooiing van elke jongere staat in elk van de door ons gekozen thema’s centraal. In Petto probeert alle thema’s vanuit een positieve invalshoek te bekijken. De thema’s worden ook altijd op een holistische manier behandeld, zijnde uit meerdere invalshoeken en over de grenzen van verschillende levensterreinen.
6
Inleiding
IN Ter
In Petto wil bruggen slaan tussen verschillende terreinen, over de landsgrenzen heen en tussen verschillende culturen. De verschillende terreinen zijn: VRIJE TIJD: met aandacht voor het belang van de leeftijdsgenoten (peer group) voor jongeren. Ook hier weer met de roze bril: in plaats van de vrienden te zien als het schorem dat hen op het slechte pad brengt, zien wijde vrienden als positieve beïnvloedingsfactoren, waar jongeren heel veel van opsteken: vriendschap, geborgenheid, steun. HET WELZIJNSWERK: de thema’s van In Petto zijn sterk gelinkt aan dit terrein. HET ONDERWIJS: tijdens de schooluren wordt er aandacht besteed aan het vormen van waarden, kennis en vaardigheden rond welzijnsthema’s.
1.2
ONZE TRIO’S: ONDERZOEKSRAPPORT, JONGERENMAGAZINE EN VORMINGSPAKKET
In Petto brengt op regelmatige basis een actieprogramma uit rond een bepaald thema. Zijn de revue gepasseerd: de Vrijen Courant, H2O en Gelukkig Zijn, met hun respectievelijke thematieken: relaties&seksualiteit, de relatie tussen jongeren en hun ouders en ... gelukkig zijn. Een actieprogramma begint altijd met een onderzoeksfase. In eerste instantie wordt bestaand onderzoek, vakliteratuur en ander materiaal rond het thema doorgenomen. Daarna voert In Petto zelf een onderzoek uit. Zo krijgen we zicht op hoe jongeren het thema zelf ervaren en krijgen we voeling met hun meningen, belevingen, noden en behoeften. De resultaten van het onderzoek worden gebundeld in een onderzoeksrapport. Dit is vooral bedoeld voor jeugd(welzijns)werkers, leerkrachten en andere intermediairen die werken met jongeren. Met dit rapport willen we hen een beter inzicht geven op het thema in kwestie. Als er recent soortgelijk onderzoek werd gedaan, worden onze resultaten daar ook aan getoetst. Eventuele aanverwante thema’s die het onwelzijn van jongeren nog meer bedreigen worden kort toegelicht. Het onderzoek vormt de basis voor het jongerenmagazine, over een bepaald thema. Wij willen met deze magazines jongeren op een holistische en geïntegreerde manier kwaliteitsvolle informatie over het thema aanbieden, in eenvoudige, verstaanbare taal. Naast droge (juridische) informatie, komen ook ervaringen en meningen van jongeren uitgebreid aan bod. Alle informatie is open en progressief en daagt uit tot discussie en waardenvorming. Ze is bovendien objectief en volledig en stelt jongeren aldus in staat om in alle vrijheid eigen keuzes te maken. Daarom heeft deze informatie een emancipatorische betekenis voor jongeren. Soms kunnen jongeren een probleem niet alleen oplossen en hebben ze hulp nodig. De stap naar hulpverlening is voor jongeren dikwijls nog groot, omdat er een ‘taboe’ rondhangt. We willen met onze magazines jongeren de weg naar de hulpverlening wijzen en de drempel verlagen. De magazines kunnen door jongeren individueel gelezen worden, maar ook in klas- of groepsverband. De kostprijs van het magazine wordt zo laag mogelijk gehouden om een zo groot mogelijke groep jongeren te bereiken. De volgende fase van het actieprogramma is de ontwikkeling van een vormingspakket met werkvormen om het onderwerp bespreekbaar te maken in groep. Met dit pakket willen we jongeren als groep bereiken, informeren en daardoor ook als groep sterker maken. In Petto organiseert ook begeleidingen om jeug(welzijns)werkers vertrouwd te maken met het pedagogisch pakket. De laatste stap in ons actieprogramma is dus het formuleren van een aantal beleidsaanbevelingen. Want het onwelzijn van jongeren heeft vaak te maken met de omgeving en hun interactie daarmee. In Petto wil de probleemanalyse en -definiëring en de structurele oplossingsmechanismen van jongeren bekend maken aan de bevoegde instanties. We proberen dit via de media, de publicatie van artikels in vaktijdschriften en de beïnvloeiding van het beleid in een door jongeren gewenste richting.
7
Inleiding
Het volledige actieprogramma moet jeugd(welzijns)werkers methodieken aanreiken en ondersteuning bieden om het welzijn van de jongeren waarmee zij werken te bevorderen op vier manieren: 1. 2. 3. 4.
8
Jongeren een instrument aanreiken waarmee ze zelf hun zorgen en/of problemen kunnen analyseren en definiëren. Jongeren, individueel of in groep, informeren over oplossingsmechanismen die geformuleerd werden door hun peer group en hen vertrouws maken met hulpverleningsinstellingen. Jongeren als groep versterken zodat ze elkaar beter kunnen ondersteunen. Het beleid structurele maatregelen voorstellen over het welzijn van jongeren.
Als onderzoeksmethode opteerden wij voor een gestructureerde vragenlijst. De vragenlijst bestond voornamelijk uit gesloten vragen om zo de vergelijkbaarheid tussen de gegevens te optimaliseren (zie bijlage pag. 56). De antwoorden op de open vragen zullen vooral als materiaal voor het magazine gebruikt worden, maar ze zijn ook, in beperkte mate, verwerkt in dit rapport. De vragenlijsten werden naar negen scholen verstuurd. Met de directies van deze scholen overlegde In Petto op voorhand en maakte afspraken over het afnemen en terugsturen van de ingevulde vragenlijsten.
Onderzoeksmethode
2. ONDERZOEKSMETHODE
Het veldwerk ging door in de periode mei-juni 2005. In totaal verspreidden we 2188 vragenlijsten. Daarvan stuurden de scholen 1853 vragenlijsten ingevuld terug. Na controle van de vragenlijsten konden 1809 respondenten worden weerhouden voor de analyses.
Bij de selectie van de scholen hielden we rekening met de provinciale verdelingen en de verschillende types in het onderwijs. FREQUENTIE
PERCENTAGE
Antwerpen
694
38,4
Vlaams-Brabant
530
29,3
Oost-Vlaanderen
59
3,3
West-Vlaanderen
407
22,4
Limburg
119
6,6
1809
100,0
TOTAAL
De meeste bevraagden komen uit de provincie Antwerpen. Er is een sterke ondervertegenwoordiging van jongeren uit de provincies Oost-Vlaanderen en Limburg.
Tabel 1: Verdeling van de respondenten over de provincies
Deze verdeling lijkt op het eerste zicht een oververtegenwoordiging te vertonen van het katholieke onderwijs. Maar uit de onderwijsstatistieken van 2004-2005 blijkt dat deze verdeling wél realistisch is.
Netten
FREQUENTIE
PERCENTAGE
Katholiek
1389
76,8
Niet Katholiek
420
23,2
TOTAAL
1809
100,0
Tabel 2: Verdeling van de respondenten over de onderwijsnetten
Op basis van deze verdelingen kunnen we geen uitspraken doen over de jeugd in Vlaanderen in het algemeen. De onder- en oververtegenwoordiging van bepaalde groepen laten een weging niet toe. Daarvoor zijn de verschillen iets te groot. We beschikken wél over de antwoorden van bijna 2000 jongeren in Vlaanderen, die onderling zodanig verschillen dat we de resultaten als erg indicatief kunnen beschouwen. We zullen de analyses in dit rapport daarom ook niet richten op provinciale verschillen noch op verschillen tussen jongeren uit de verschillende netten. We willen wél een gefundeerd beelden geven van de 1800 bevraagde Vlaamse jongeren. Daarbij zullen we aandacht schenken aan het sociodemografisch profiel van deze jongeren.
3.1.
SOCIODEMOGRAFISCH PROFIEL 3.1.1. Leeftijd
De doelgroep werd op voorhand afgebakend: jongeren tussen 14 en 18 jaar. De reden daarvoor is dat de doelgroep van In Petto als organisatie, zich hier situeert. In principe komt deze groep overeen met leerlingen uit de tweede en derde graad van het secundair onderwijs. Een aantal deelnemende scholen heeft, uitgaande van de leeftijdsgrenzen, de vragenlijst ook voorgelegd aan leerlingen uit de eerste graad. Er zijn jongeren die tussen de 14 en 18 jaar oud zijn en in de eerste graad van het secundair onderwijs zitten. Omdat de groep uit de eerste graad substantieel is (zie tabel 7), nemen we deze jongeren ook verder op in de analyse. 9
Onderzoekspopulatie
3. ONDERZOEKSPOPULATIE
Onderzoekspopulatie
Leetijd in jaren
FREQUENTIE
PERCENTAGE
12
1
0,1
13
34
1,9
14
89
5,1
15
380
21,6
16
378
21,5
17
428
24,3
18
296
16,8
19
119
6,8
20
29
1,6
21
6
0,3
Totaal
1760
100,0
Missing
49
TOTAAL
1809
De meeste bevraagde jongeren situeren zich in de leeftijdsgroep 15 t.e.m. 18 jaar. De vooropgestelde leeftijdscategorie was 14-18 jaar.
Tabel 3: Leeftijdverdeling van de respondenten
De bevraagde jongeren zijn gemiddeld 16 jaar en 6 maanden oud.
500
400
300
200
100 Mean = 16,4881 Std. Dev. = 1,49583 N = 1.760 10,00
12,00
14,00
16,00
18,00
Om de analyses overzichtelijk te houden, kunnen we de jongeren verdelen over 4 leeftijdsgroepen. Ook hier zien we dat de 15 t.e.m. 18jarigen het best vertegenwoordigd zijn. Dit komt ongeveer overeen met de doelgroep die we voor ogen hadden bij de start van het onderzoek: de 14 tot en met 18 jarigen. Behalve dan dat de groep van 14-jarigen niet zo sterk vertegenwoordigd is.
20,00
22,00
Figuur 1: Leeftijdverdeling respondenten
Leeftijdsgroepen
FREQUENTIE
PERCENTAGE
<15 jaar
124
7,0
15 tot en met 16 jaar
758
43,1
17 tot en met 18 jaar
724
41,1
>18 jaar
154
8,8
Totaal
1760
100,0
Missing
49
TOTAAL
1809
Tabel 4: Leeftijdverdeling bij de respondenten na hercodering
10
Er van uitgaande dat we in de samenleving een gelijkwaardige geslachtsverdeling kennen, vertonen de bevraagde jongeren een kleine oververtegenwoordiging van meisjes.
De meisjes zijn in de meerderheid in deze steekproef, met 54,8%.
45,2% 54,8% jongen meisje
GESLACHT Figuur 2: Geslachtsverdeling bij respondenten
jongens
meisjes 37,1
min 15 jaar
5,9
TOTAAL 62,9
8,0
7,1
41,0
15-16 jaar
39,5
59,0
46,0
43,6
52,6
39,0
11,0
43,8
7,0
TOTAAL
100,0
8,7
44,7
100,0
100,0
41,1
56,2
plus 18 jaar
100,0
43,1
47,4
17-18 jaar
100,0
55,3
100,0
100,0
100,0
Tabel 5: Geslachtsverdeling van de respondenten naar leeftijd in percentages
Bovenstaande tabel toont dat de verdeling jongens-meisjes in de verschillende leeftijdscategorieën niet overeenstemt met de realiteit. Vooral bij de min-15-jarigen is de oververtegenwoordiging van meisjes zeer groot.
3.1.3. Onderwijs
3.1.3.1. Studiejaar
Zoals eerder gezegd was de oorspronkelijke doelstelling om een onderzoek uit te voeren bij jongeren uit de tweede en derde graad. Doordat een aantal scholen de vragenlijsten ook voorlegden aan jongeren uit de eerste graad, werd deze doelstelling bijgesteld. Studiejaar
FREQUENTIE
PERCENTAGE
1e jaar secundair onderwijs
69
3,8
2e jaar secundair onderwijs
142
8,0
3e jaar secundair onderwijs
479
26,5
4e jaar secundair onderwijs
445
24,6
5e jaar secundair onderwijs
392
21,7
6e jaar secundair onderwijs
255
14,1
7e jaar secundair onderwijs
24
1,3
Totaal
1806
100,0
Missing
3
TOTAAL
We zien in deze tabel dat de meeste jongeren die de vragenlijst invulden in de tweede en derde graad zitten. Toch is er ook een niet te verwaarlozen groep die in het 1e, 2e of 7e jaar zit.
1809 Tabel 6: Verdeling van de studiejaren van de respondenten
11
Onderzoekspopulatie
3.1.2. Geslacht
Onderzoekspopulatie
Om het aantal categorieën te beperken, herleiden we de zeven jaren tot drie graden, namelijk 1ste en 2de jaar in de eerste graad, 3de en 4de jaar in de tweede graad en 5de, 6de en 7de jaar in de derde graad.
FREQUENTIE
PERCENTAGE
PERCENTAGE IN VLAANDEREN
eerste graad
211
11,7
34,3
tweede graad
924
51,2
33,1
derde graad
671
37,2
32,6
Totaal
1806
100,0
100,0
Missing
3
TOTAAL
De jongeren uit de eerste graad zijn beduidend ondervertegenwoordigd. Dat is uiteraard ook logisch gezien de opzet van dit onderzoek gericht was op de tweede en derde graad. Indien we met dit gegeven rekening houden is de verdeling al veel meer in evenwicht.
1809
Tabel 7: Verdeling van de studiejaren van de respondenten na hercodering
FREQUENTIE
PERCENTAGE
PERCENTAGE IN VLAANDEREN
tweede graad
924
57,9
50,4
derde graad
671
42,1
49,6
Totaal
1595
100,0
100,0
Missing
214
TOTAAL
1809
Tabel 8: Verdeling van de studiejaren van de respondenten over de tweede en derde graad
In de derde graad weerspiegelt de verdeling jongens-meisjes iets beter de realiteit. In de eerste en tweede graad is het overwicht van de meisjes duidelijker.
De jongeren uit de derde graad zijn nog steeds ondervertegenwoordigd. Maar deze ondervertegenwoordiging is niet té groot om ons toe te laten om vergelijkingen tussen de graden te maken. In het verloop van dit rapport zullen we dus enerzijds de verschillen tussen de drie graden belichten en anderzijds de verschillen tussen de tweede en de derde graad van naderbij bekijken.
JONGENS
MEISJES
TOTAAL
N
eerste graad
44,8
55,2
100,0
210
tweede graad
43,1
56,9
100,0
919
derde graad
48,2
51,8
100,0
670
TOTAAL
45,2
54,8
100,0
1799
Tabel 9: Verdeling van studiejaren van de respondenten volgens geslacht, na hercodering (percentages)
JONGENS
MEISJES
TOTAAL
eerste graad
51,2
48,8
100,0
tweede graad
51,3
48,7
100,0
derde graad
50,7
49,3
100,0
TOTAAL
51,1
48.9
100,0
Tabel 10: Verdeling van de studiejaren volgens geslacht in Vlaanderen (percentages)
Als we de cijfers van tabel 10 (Vlaanderen) met de cijfers van tabel 9 (onze steekproef) vergelijken, dan blijken in onze steekproef vooral meisjes uit de eerste en de tweede graad oververtegenwoordigd. 12
3.1.3.2. Studierichting FREQUENTIE
PERCENTAGE
ASO
619
34,4
TSO
558
31,0
BSO
598
33,2
KSO
21
1,2
Deeltijds
2
0,1
Andere
2
0,1
Totaal
1800
100,0
Missing
9
TOTAAL
1809
Tabel 11: Verdeling van de studierichtingen van de respondenten
Onderzoekspopulatie
Uit deze tabel blijkt dat de meeste jongeren die de enquête hebben ingevuld uit het ASO komen. Uit cijfers van het departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap blijkt dat in het gewoon secundair onderwijs 38,8% in het ASO, 22,7% in het TSO, 36,2% in het BSO en 2,3% in het KSO zit. In die zin komen onze cijfers overeen met de realiteit, zij het dan met een oververtegenwoordiging van het TSO in vergelijking met de realiteit.
We herleiden de studierichtingen voor verdere analyse tot de drie grootste: ASO, TSO en BSO en Andere. De 34 jongeren die in een andere richting zitten, zullen we voor de analyse op studierichtingen niet weerhouden. Na hercodering zien we nog altijd dat het ASO de grootste groep is en dat het TSO oververtegenwoordigd is als we het vergelijken met de reële situatie in het Vlaamse Onderwijs.
FREQUENTIE
PERCENTAGE
ASO
619
34,2
TSO
558
30,8
BSO
598
33,1
Andere
34
1,9
TOTAAL
1809
100,0
Tabel 12: Verdeling van de studierichtingen van de respondenten na hercodering
50,0 45,0 50,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0
1ste graad
2de graad ASO
TSO
3de graad BSO
Totaal
Andere
Figuur 3: Verdeling studierichting naar studiejaar (percentages)
In de eerste graad vinden we een oververtegenwoordiging van jongeren uit het beroepsonderwijs. De leerlingen uit de eerste graad zijn echter ook de kleinste groep wat hier wegen ook niet opportuun maakt. Bij uitspraken over de jongeren uit de eerste graad houden we, in het vervolg van dit onderzoek, deze oververtegenwoordiging wel voor ogen. 13
Onderzoekspopulatie
3.1.4. Gezinssituatie Iets meer dan 70% van de bevraagde jongeren woont bij zijn of haar moeder én vader. Een ander groot deel van de bevraagde jongeren (bijna 20%) woont enkel bij de moeder. Daarbij hebben we geen onderscheid gemaakt tussen alleenstaande moeders of moeders met een nieuwe partner. Ook het onderscheid tussen gescheiden moeders of weduwes hebben we in dit onderzoek niet opgenomen. Gezinssituatie
FREQUENTIE
PERCENTAGE
Bij moeder en vader
1258
71,3
Bij moeder
344
19,5
Bij vader
55
3,1
Afwisselend
88
5,0
Ander familielid
7
0,4
Internaat of home
7
0,4
Andere
5
0,3
Totaal
1764
100,0
Missing
45 1809
TOTAAL
Tabel 13: Verdeling van de gezinssituatie van de respondenten
Voor het verloop van de studie zijn de eerste twee de enige volwaardige categorieën. Daarom hercoderen we. We nemen alle situaties samen waarbij de jongeren telkens bij één van de ouders verblijven. Deze categorie bestaat dan uit de jongeren die bij hun moeder of vader of afwisselend bij één van beiden verblijven. Het kleine percentage (1,1 %) jongeren waarbij de gezinssituatie anders is, weren we voor deze indicator uit de analyse.
Gezinssituatie
FREQUENTIE
PERCENTAGE
Bij moeder en vader
1258
72,1
Bij moeder of vader
487
27,9
Totaal
1745
100,0
Missing
64
TOTAAL
1809
Het overgrote deel van de bevraagde jongeren woont bij moeder én vader. Iets meer dan een kwart van de jongeren woont bij moeder of vader of afwisselend bij beiden.
Tabel 14: Verdeling van de gezinssituatie van de respondenten na hercodering
3.1.5. Afkomst De grote meerderheid van de jongeren heeft Belgische ouders. De nationaliteiten van de niet-Belgische ouders zijn zeer divers. In totaal konden we 65 verschillende nationaliteiten optekenen. Deze hebben we tot 7 categorieën herleid, voor zowel de afkomst van vader als de afkomst van moeder.
3.1.5.1. Vader
Naast de Belgische nationaliteit onderscheiden we:
14
- Westeuropese (Italiaans, Frans, Duits,...) - Oost- en Middeneuropese (Hongaars, Pools, Kroatisch,...) - Noordafrikaanse (Marokkaans, Tunesisch, ...) samen met nationaliteiten uit het Midden-Oosten (Syrisch, Iraans) en Turkse nationaliteit - Afrikaanse (Senegalees, Congolees,...) - Noordamerikaanse (Amerikaans en Canadees) samen met Australische - Zuidamerikaanse (Braziliaans, Chileens,...) - Aziatische (Filippijns, Chinees, ...)
FREQUENTIE
PERCENTAGE
Belgische
1565
88,7
Westeuropese
87
4,9
Oost- en MIddeneuropese
35
2,0
Noordafrikaanse, Midden-Oosten en Turkse
38
2,2
Afrikaanse
11
0,6
Noordamerikaanse en 4 Australische
0,2
Aziatische
25
1,4
Totaal
1765
100,0
Missing
44
TOTAAL
1809
Onderzoekspopulatie
Nationaliteiten
Bijna 90% van de jongeren heeft een vader met Belgische nationaliteit. Afrikaanse of Noordamerikaanse en Australische vaders komen zelden voor.
Tabel 15: Verdeling van de nationaliteiten van de vaders
3.1.5.2. Moeder
Nationaliteiten
FREQUENTIE
PERCENTAGE
Belgische
1571
88,3
Westeuropese
86
4,8
Oost- en MIddeneuropese
39
2,2
Noordafrikaanse, Midden-Oosten en Turkse
35
2,0
Afrikaanse
12
0,7
Noordamerikaanse en 6 Australische
0,3
Aziatische
30
1,7
Totaal
1779
100,0
Missing
30
Voor de moeders doen we dezelfde hercodering als voor de vaders. De resultaten zijn ook vergelijkbaar. Bijna 90% van de jongeren heeft een moeder met de Belgische nationaliteit.
1809
TOTAAL
Tabel 16: Verdeling van de nationaliteiten van de moeders
3.1.5.3. Gecombineerd
Ook gecombineerd hebben het overgrote deel van de jongeren uitsluitend Belgische ouders (zowel vader als moeder zijn Belgisch). Slechts 15 % van de bevraagde jongeren hebben minstens één ouder met een andere dan de Belgische nationaliteit. In het verloop van de analyse zullen we bij controle voor de afkomst gebruik maken van twee categorieën, zijnde ‘Belgische ouders’ of ‘minstens één niet-Belgische ouder’.
NATIONALITEIT VADER NATIONALITEIT MOEDER
BELG
ANDERE
TOTAAL
Belgische
N %
1494 85,0
60 3,4
1554 88,4
Andere
N %
65 3,7
138 7,9
203 11,6
TOTAAL
N %
1559 88,7
198 11,3
1757 100,0
Tabel 17: Verdeling van de nationaliteiten van de vaders en de moeders
15
Jeugdcultuur
4. JEUGDCULTUUR Onder de hoofding ‘jeugdcultuur’ bekijken we de vrijetijdsbesteding, de favoriete radiozenders en de favoriete kledingstijlen van jongeren. We zullen in dit deel ook een aantal culturele groepen afbakenen die we verderop in de studie zullen hernemen. Jeugdculturen zijn belangrijk omdat ze samenhangen met of inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Kleding, hobbies, muziek zijn enkele attributen van deze jeugdculturen die door jongeren makkelijk kunnen herkend worden. Als we dus verschillende subjeugdculturen kunnen afbakenen door deze vragen, dan kunnen we deze misschien ook verbinden met de houdingen ten aanzien van diversiteit of pesten.
4.1.
VRIJETIJDSBESTEDING
Om te peilen naar de geliefde vrijetijdsbesteding van jongeren schotelden we hen een aantal activiteiten voor. De jongeren konden aangeven met welke frequentie zij deze activiteit beoefenen. Elke dag
1x per week
Meerdere x-en per week
1x per maand
Meerdere x-en per maand
Nooit
Activiteiten
TOTAAL
N
Muziek beluisteren
1,4
0,6
1,1
3,8
13,4
79,7
100,0%
1754
TV-kijken
1,4
0,8
1,1
5,2
19,5
72,0
100,0%
1765
Gamen, surfen, chatten
2,8
2,4
3,7
12,7
32,2
46,2
100,0%
1763
Met vrienden buiten
2,2
5,0
8,5
32,7
36,9
14,7
100,0%
1750
Sport
6,2
6,4
6,0
25,1
42,4
13,9
100,0%
1757
Muziek spelen
57,3
10,3
4,2
6,7
8,9
12,6
100,0%
1719
Rondhangen
22,9
15,6
11,7
25,0
15,9
8,9
100,0%
1735
Creatief bezig zijn
25,3
20,5
15,5
20,3
10,4
8,0
100,0%
1726
Thuis alleen
13,4
12,9
11,9
35,1
20,4
6,3
100,0%
1728
Met vrienden thuis
9,0
12,5
15,7
36,9
19,6
6,3
100,0%
1742
Vervelen
26,9
23,2
14,9
19,8
9,8
5,4
100,0%
1726
Werken
26,8
20,6
13,7
23,1
13,0
2,8
100,0%
1721
Uitgaan, fuif, disco
11,0
16,4
18,4
37,6
14,9
1,7
100,0%
1753
Vrijwilligerswerk
54,4
21,6
8,3
9,8
4,3
1,6
100,0%
1706
Cursus
69,1
18,5
4,3
4,1
2,9
1,3
100,0%
1719
Jeugdhuis
60,4
11,4
7,5
13,7
6,1
0,9
100,0%
1713
Jeugdbeweging
73,4
3,9
2,8
14,0
5,4
0,5
100,0%
1698
Tabel 18: Verdeling van de participatie aan vrijetijdsactiviteiten
Individuele en binnenhuisactiviteiten doen het bijzonder goed bij de bevraagde jongeren. Ongeveer tweederde van de jongeren beluistert dagelijks muziek en kijkt naar de televisie. Uiteraard moeten we bij de interpretatie van deze gegevens rekening houden met de weekdagen, waarop jongeren minder de kans hebben om deel te nemen aan buitenhuisactiviteiten. Een goed voorbeeld hiervan is de participatie aan sportactiviteiten. Slechts 14% van de jongeren sport elke dag, maar dat percentage wordt aangevuld met nog eens 37% van de jongeren die meerdere keren per week sporten. Om het geheel wat inzichtelijker te maken onderscheiden we dagelijkse, regelmatige (meerdere keren per week of per maand) en zelden voorkomende (1 keer per maand of minder) activiteiten. Uiteraard onderscheiden we ook de jongeren die nooit aan een bepaalde activiteit participeren. 16
Muziek beluisteren 1,4 6,7 TV-kijken 1,4
Regelmatig
79,7 5,2
72,0
14,5
Andere
12,8%
22,8
6,2
14,7
29,9
25,1
6,2
25,3 13,4
25,0
28,2
19,7
27,3
23,1
20%
6,0
30%
40%
Nooit
Zelden
50%
60%
13,7 36,6
70%
1,6 4,11,3
18,9
73,4 10%
9,8 38,1
60,4
Jeugdbeweging
2,8 1,7
34,3
69,1
Jeugdhuis
5,4
37,5
54,3
Cursus volgen
6,3 6,3
34,8
22,7
Vrijwilligerswerk
8,0
35,1
26,8
0%
8,9
36,9
26,9
11,0
12,6
20,3
13,5
Werken
6,7
24,8
9,0
Vervelen
13,9
36,0
22,9
Creatief bezig zijn
Uitgaan, fuif, disco
34,5
57,3
Rondhangen
Thuis blijven
13,8 32,7
Muziek spelen
Met vrienden thuis
46,2
1,9
Met vrienden buiten 2,2 1,7 Sport
Dagelijks
3,8
12,4
Gamen, surfen, chatten 2,9
Jeugdcultuur
Nooit Zelden
80%
0,9 0,5
90%
100%
Figuur 4: Participatie aan vrijetijdsactiviteiten (percentages)
Regelmatig
Dagelijks
Muziek beluisteren en TV-kijken zijn duidelijk de grote winnaars in de strijd om de vrije tijd van jongeren. Vrijwilligerswerk, cursussen, muziek spelen, jeugdhuizen en jeugdbewegingen blijken bij veel jongeren geen plaats te hebben in hun vrije tijd. Bij een reductie van het aantal vrijetijdsbestedingen blijkt sport zeer breed verspreid onder de jongeren. Door middel van een statistische bewerking, principale componentenanalyse, kunnen we de vrijetijdsactiviteiten reduceren tot vijf categorieën (zie bijlagen). Sport wordt niet verder opgenomen vermits de meeste jongeren regelmatig sporten. Dat maakt dat we de activiteit ‘sporten’ niet specifiek bij één van de onderscheiden categorieën kunnen onderbrengen. Onderstaande analyse geeft concreet aan dat jongeren die aangeven dat ze in hun vrije tijd regelmatig met vrienden thuis zijn in veel gevallen ook aangeven dat ze hun vrije tijd doorbrengen met vrienden buitenshuis en ook regelmatig uitgaan. Daarnaast geven een aantal jongeren aan dat ze in hun vrije tijd naar de jeugdbeweging gaan en diezelfde jongeren doen in vele gevallen ook vrijwilligerswerk of volgen een cursus. Op deze manier definiëren we een aantal clusters van vrijetijdsactiviteiten die bij jongeren samengaan. Uiteraard kunnen we hieruit niet besluiten dat wie de ene vorm van vrijetijdspatroon heeft, absoluut niet aan andere activiteiten deelneemt. We onderscheiden vijf dimensies:
AMUSEMENT SOCIALE MET VRIENDEN ONTPLOOIING
INDIVIDUELE AMUSEMENT ONTPLOOIING SOLO
PASSIEF
Met vrienden thuis
Jeugdbeweging
Muziek spelen
TV-kijken
Thuis blijven
Met vrienden buiten
Vrijwilligerswerk Creatief bezig zijn
Muziek beluisteren
Vervelen
UItgaan, fuif, disco
Cursus volgen
Gamen, surfen, chatten
Rondhangen
Werken Jeugdhuis Tabel 19: Dimensies van vrijetijdsactiviteiten
Om verschillen tussen de jongeren te duiden maken we gebruik van somschalen. We hercoderen meer concreet de activiteiten tot dimensies gaande van 0 tot 100. Hoe dichter het gemiddelde van een groep aanleunt bij 100, hoe vaker deze jongeren aan dergelijke activiteiten participeren. De cijfers in tabel 20 zijn dus geen percentages. Ze vertegenwoordigen een groepsgemiddelde positie op een schaal van 0 tot 100. 17
Jeugdcultuur
Amusement met vrienden
Sociale ontplooiing
Individule ontplooiing
Amusement solo
Passief
Jongens
55,0
21,3
29,0
87,5
39,6
Meisjes
51,5
19,2
36,0
89,6
46,2
Eerste graad
52,9
20,9
35,5
87,8
42,2
Tweede graad
51,6
18,7
34,5
89,0
43,6
Derde graad
55,1
22,0
29,9
88,4
43,1
ASO
49,7
20,8
36,2
89,4
46,0
TSO
54,4
19,3
29,9
89,5
43,2
BSO
55,2
20,0
31,4
87,5
39,9
<15 jaar
50,8
20,1
36,6
89,6
47,0
15-16 jaar
50,2
18,3
35,0
88,9
43,8
17-18 jaar
55,7
22,3
31,7
88,7
42,9
>18 jaar
55,4
19,0
26,0
87,0
39,7
Belg. ouders
52,7
20,1
32,2
89,2
44,1
Minstens 1 niet-Belg. ouder
54,9
21,4
36,4
85,4
36,0
Bij moeder en vader
52,3
20,1
31,9
88,6
42,7
Bij moeder of vader
54,6
19,7
35,0
89,0
45,0
Andere
54,8
19,1
41,9
84,6
38,8
Alle jongeren
53,1
20,1
33,0
88,7
43,3
Tabel 20: Verschillen in vrijetijdsactiviteiten
De vetgedrukte gemiddelden wijzen op significante verschillen tussen de verschillende groepen. Voor alle dimensies van vrijetijdsactiviteiten vinden we significante verschillen tussen jongens en meisjes. Jongens amuseren zich meer met hun vrienden en participeren meer aan activiteiten gericht op sociale ontplooiing. Maar dit soort activiteiten, gericht op sociale ontplooiing, doen het sowieso minder goed bij jongeren. De belangrijkste verschillen merken we op tussen de verschillende leeftijdsgroepen. Omgaan met vrienden, wat concreet betekent op stap gaan, uitgaan op fuiven en in de disco, gebeurt vooral bij jongeren van boven de 17 jaar. Dit zijn in de eerste plaats groepsgebonden activiteiten. De andere jongeren besteden meer tijd aan hun individuele ontplooiing en zijn dus creatiever bezig met hun persoonlijke ontwikkeling. Op het vlak van de studierichtingen merken we dat jongeren uit het TSO en BSO vaker op stap gaan met vrienden. Jongeren uit het ASO houden zich in hun vrije tijd dan weer meer bezig met individuele ontplooiing, maar zijn ook passiever dan de jongeren uit de twee andere studierichtingen. Jongeren met Belgische ouders vullen hun vrije tijd eveneens anders in dan jongeren met minstens één niet-Belgische ouder. Jongeren met Belgische ouders gaan beduidend meer voor individueel amusement én zijn passiever dan jongeren met niet-Belgische ouders. Wat de gezinssituatie betreft valt enkel het significant verschil op voor individuele amusementsvormen. Jongeren die bij beide ouders wonen spenderen hieraan minder tijd dan jongeren die bij één van de ouders wonen en zij op hun beurt ook minder dan jongeren die niet bij hun ouders wonen. 18
Amusement met vrienden
Sociale ontplooiing
Individuele ontplooiing
Amusement solo
Amusement met vrienden
1,00
Sociale ontplooiing
0,25
1,00
Individuele ontplooiing
0,04
0,19
1,00
Amusement solo
0,19 -0,06
-0,09 -0,12
0,04
1,00
0,04
0,24
Passief
Passief
1,00
Tabel 21: Samenhang tussen verschillende vormen van vrijetijdsactiviteiten (correlaties)
Uit deze correlaties blijkt dat jongeren die vaak amusement opzoeken met vrienden ook vaak bezig zijn met activiteiten als muziek beluisteren, TV-kijken en gamen, internet en chatten (amusement solo). Amusement met vrienden hangt ook sterk samen met sociale ontplooiing. In vergelijking met jongeren die minder amusement met vrienden opzoeken blijven deze jongeren minder thuis en vervelen ze zich minder. Jongeren die veel thuisblijven en zich vaak vervelen, zijn veel meer dan de anderen bezig met activiteiten die men alleen uitvoert en veel minder met activiteiten gericht op sociale ontplooiing, zoals de jeugdbeweging, vrijwilligerswerk enzovoort. Van jongeren die wel veel tijd besteden aan deze laatste activiteiten stellen we vast dat ze ook veel tijd besteden aan activiteiten gericht op individuele ontplooiing, zoals het spelen van muziek en het creatief bezig zijn.
4.2.
Favoriete radiozender
Muziek beluisteren is bij deze jongeren de belangrijkste vrijetijdsactiviteit. Uiteraard zullen de meeste jongeren voor deze bezigheid gebruik maken van de laatste technologieën. Toch vroegen we hen welke zenders hun voorkeur genoten op het traditionele medium om naar muziek te luisteren, namelijk de radio.
35 30,5
30 24
25 20
17,5 14,6
15 10
8,0
5 1,2
1,2
Radio 1
Radio 2
2,2
0,9
0 Studio Brussel
Radio Donna
Q Music
4 FM
Klara
Lokale Andere zender Figuur 5: Favoriete radiozender bij respondenten (percentages)
Bijna een derde van de jongeren vindt Q Music de beste zender. Ook Studio Brussel en Radio Donna boeien nog een groot deel van de jongeren. Lokale radio’s moeten het stellen met 8% van de jongeren en heel wat jongeren maken gebruik van andere radiokanalen. Waarschijnlijk bedoelen jongeren met dit laatste antwoord vaak dat ze niet naar de radio luisteren, maar naar CD’s, MP3’s ,...
19
Jeugdcultuur
Uiteraard combineren jongeren verschillende vormen van vrijetijdsactiviteiten. Om na te gaan welke activiteiten al dan niet sterk samenhangen bekijken we de correlaties tussen de verschillende dimensies van activiteiten.
39,6
40,0
33,9
35,0 30,0
21,2
31,4 31,4
25,8 25,6
14,7 14,7
14,6
14,0
31,5
22,2 21,2 21,5
20,1 20,2
18,2 18,2
18,0
15,3 15,6
28,0
33,1 28,7 26,7
23,1
21,2
19,6 19,6 17,8
20,0
31,2
34,8
32,6
27,1
25,6 25,6
25,0
15,0
32,3 30,9
30,6
19,6
17,1
14,1 14,8 8,7 8,7
9,1
10,0 5,0
Radio Donna
r ja a
ar
18
ja pl us
ar ja
17 -1 8
in m
Studio Brussel
15 -1 6
15
ja
ar
B SO
O TS
A SO
aa d gr
aa d
3d e
gr
ad
2d e
gr a 1s te
n
m ei sj e
0,0
jo ng e
Jeugdcultuur
45,0
Q Music
Figuur 6: Favoriete radiozender bij verschillende groepen jongeren (percentages)
De top drie van de favoriete radiozenders bij de jongeren is erg duidelijk. Onderling blijken ze echter wel enkele verschillen te vertonen. Zo blijkt Q Music bij de meisjes de favoriete zender, terwijl de jongens eerder voor Studio Brussel kiezen. Het succes van Q Music neemt bovendien lineair af naarmate de jongeren in een hoger studiejaar zitten. Hetzelfde zien we trouwens ook gebeuren met Radio Donna. De grote winnaar in het leeftijdsgevecht is Studio Brussel. Deze zender scoort het best bij de oudere jongeren en ook bij jongeren uit het ASO. Uit een kruising met de vrijetijdsbesteding blijkt dat liefhebbers van Studio Brussel meer tijd spenderen aan vrijetijdsactiviteiten met vrienden, en dat ze ook meer bezig zijn met activiteiten rond sociale én individuele ontplooiing.
Studio Brussel Radio Donna Q Music
TOTAAL
Amusement met vrienden
Sociale ontplooiing
Individuele ontplooiing
Amusement solo
Passief
56,0 51,1 50,5 52,5
23,2 18,8 19,0 20,4
37,9 29,2 31,7 33,2
90.1
42,4
88.1
42,3
89,6
45,1
89,4
43,5
Tabel 22: Vrijetijdsbesteding en favoriete radiozenders (groepsgemiddelden)
4.3.
KLEDINGSTIJLEN
Om na te gaan welke kledingstijlen jongeren aanspreken, vroegen we hen een aantal stijlen te beoordelen op een schaal van 0 tot 10. Kledingstijlen die de jongeren niet mooi vinden kregen daarbij een lage score, kledingstijlen die ze wel mooi vinden, een hoge score. Daarnaast konden de jongeren ook aangeven dat ze de stijl niet kenden. De meeste jongeren kenden alle kledingstijlen die we hen voorschotelden. Enkel voor de kledingstijlen ‘casual’ en ‘alternatief’ blijken toch wel een aantal jongeren aan te geven dat ze zich bij deze stijlen niets voor kunnen stellen. Waarschijnlijk zijn deze twee termen te ruim gesteld om door jongeren beoordeeld te worden.
20
GEMIDDELDE
KEN IK NIET
Trendy
7,0
4,4
Merkkleding
6,9
0,7
Sportief
6,6
0,3
Casual
6,4
19,6
Alternatief
4,9
15,8
Skate, streetwear
4,3
1,8
Rock
3,2
3,3
Klassiek
2,8
2,7
Punk
2,6
3,3
Gothic
2,2
9,3
Jeugdcultuur
Kledingstijl
Kijken we naar de gemiddelden, dan zien we dat trendy kledij het best scoort, met als concurrenten de merkkleding, sportieve en casual kleding. Gothic sluit de rij, met iets daarvoor punk en klassiek. Casual en alternatief zijn de stijlen die het meest als ‘onbekend’ worden bestempeld. Waarschijnlijk omdat deze begrippen te ruim zijn voor jongeren.
Tabel 23: Favoriete kledingstijlen bij respondenten (gemiddelde)
Selecteren we enkel de jongeren die de kledingstijl kennen, dan valt uit deze percentages op dat een aantal stijlen door een groot deel van de jongeren heel mooi wordt gevonden. Trendy, merkkleding, sportieve kleding en casual zijn stijlen die erg goed scoren bij de jongeren.
Kledingstijl
HEEL LELIJK
HEEL MOOI
Trendy
8,7
47,8
Merkkleding
5,9
46,3
Sportief
8,8
37,6
Casual
7,0
30,4
Alternatief
21,3
22,6
Skate, streetwear 15,8
14,7
Rock
23,7
12,5
Klassiek
24,3
9,2
Punk
25,6
8,5
21,3
7,4
Gothic
Tabel 24: Favoriete kledingstijlen bij respondenten, gereduceerd
(percentages)
Hetzelfde beeld vertoont zich als we iets gedetailleerder naar de antwoorden van de jongeren kijken. We nemen hiervoor de drie laagste en de drie hoogste beoordelingscijfers samen en selecteren enkel de jongeren die een kledingstijl volgens deze cijfers hebben beoordeeld. Voor de populairste kledingstijlen bemerken we dan een breuk. Enerzijds onderscheiden we merkkleding en trendy kleding waarvan meer dan 45% van de jongeren aangeeft dat ze op een schaal van 1 tot 10 minstens een 8 waard zijn en deze dus heel mooi vinden. Anderzijds onderscheiden we sportieve en casual kledij met minder dan 40% van de jongeren die deze sterk apprecieert. Met behulp van een statistische methode, principale componentenanalyse, kunnen we de verschillende kledingstijlen herleiden tot twee groepen. Deze analyse toont aan dat we duidelijk twee groepen kledingstijlen kunnen onderscheiden: enerzijds de mainstream kledingstijlen en anderzijds de alternatieve kledingstijlen (zie bijlagen). Alternatieve kledingstijlen
Mainstream kledingstijlen
Alternatief
Sportief
Skate
Trendy
Gothic
Merkkleding
Punk
Casual
Rock Tabel 25: Groepen van kledingstijlen
Concreet toont deze analyse aan dat jongeren die bijvoorbeeld een sportieve kledingstijl mooi vinden meestal ook trendy, casual en merkkleding mooi vinden. Hetzelfde geldt voor skatekleding. Wie deze stijl mooi vindt, waardeert meestal ook gothic, punk en rockkleding. De klassieke kledingstijl blijkt bij geen van deze twee categorieën te horen. Deze opdeling tussen alternatief en mainstream zullen we in het verdere verloop van het onderzoek hanteren om jongeren met verschillende stijlen te onderscheiden. Analoog met de vrijetijdsactiviteiten verwerken we de gegevens tot dimensies gaande van 0 tot 100. Logischerwijs zal een score die aanleunt bij 100 erop wijzen dat men deze kledingstijlen mooi vindt en omgekeerd zal een lage score erop wijzen dat men deze niet mooi vindt. 21
Jeugdcultuur
Net als bij de vrijetijdsactiviteiten wijzen de vetgedrukte gemiddelden op significante verschillen. Uit de vergelijking van de gemiddelden leiden we af dat de ‘mainstream’ kledingstijl de voorkeur geniet bij de jongeren en vooral bij de meisjes. Alternatieve kledingstijlen waarderen jongeren gemiddeld minder, maar jongens toch nog eerder dan meisjes. Ook de jongere jongeren vinden deze kledingstijlen mooier.
Alternatieve kledingstijl
Mainstream kledingstijl
Jongens
44,8
67,4
Meisjes
41,2
71,2
Eerste graad
46,8
68,3
Tweede graad
42,8
69,8
Derde graad
41,3
69,5
ASO
42,4
70,3
TSO
42,3
70,3
BSO
43,4
68,3
<15 jaar
46,7
69,4
15-16 jaar
43,4
69,7
17-18 jaar
41,2
69,4
>18 jaar
40,5
70,4
Belg. ouders
42,7
69,3
Minstens 1 niet-Belg. ouder
42,5
70,4
Bij moeder en vader
42,3
69,6
Bij moeder of vader
43,2
69,3
Andere
48,3
71,4
Alle jongeren
42,5
69,6
Tabel 26: Verschillen in kledingstijlen tussen jongeren (groepsgemiddelden)
We verwachten een sterke relatie tussen kledingstijlen en de vrijetijdsbesteding van jongeren. Alternatieve kledingstijl Mainstream kledingstijl
0,11 0,07
0,08
Amusement solo
0,20 0,07
-0,10 0,10
Passief
0,01
-0,02
Amusement met vrienden Sociale ontplooiing Individuele ontplooiing
-0,01
Tabel 27: Samenhang tussen kledingstijlen en vrijetijdsactiviteiten (correlaties)
Uit de correlaties blijkt dat er inderdaad een samenhang bestaat tussen een bepaalde kledingstijl en de vrijetijdsbesteding. Jongeren die graag op stap gaan met vrienden en graag muziek beluisteren, TV-kijken en gamen, internetten of chatten onderscheiden zich niet meteen op het vlak van kledingstijlen. Jongeren die veel tijd besteden aan activiteiten gericht op sociale ontplooiing en vooral jongeren die creatief bezig zijn vinden alternatieve kledingstijlen veel mooier dan mainstream kledingstijlen.
22
Radio
Alternatieve kledingstijl
Mainstream kledingstijl
Studio Brussel
50,6
63,7
Radio Donna
39,2
70,2
Q MUsic
40,2
71,6
TOTAAL
44,7
68,6
Jeugdcultuur
Een voorkeur voor een bepaalde kledingstijl hangt ook sterk samen met een favoriete radiozender. Jongeren die alternatieve kledingstijlen mooi vinden geven voornamelijk Studio Brussel op als hun favoriete radiozender. Terwijl jongeren die mainstream kledingstijlen mooi vinden, in het algemeen meer naar de radio luisteren en de voorkeur geven aan Radio Donna en Q Music.
Tabel 28: Correlatie tussen kledingstijlen en favoriete radiozenders
23
Sociale contacten
5.
Sociale contacten
Sociale contacten zijn belangrijk voor jongeren. Ander onderzoek wijst uit dat jongeren vaker bij hun vrienden ten rade gaan dan bij volwassenen. In dit onderzoek willen we niet de grootte van die vriendengroep kennen, maar wel hoe die samengesteld is, en op welke gronden jongeren hun vrienden uitkiezen. Hieruit kunnen we misschien op het einde afleiden dat hoe diverser de vriendenkring is hoe opener de jongere staat t.o.v. diversiteit (of net niet?). Als we weten welke eigenschappen voor jongeren belangrijk zijn bij het kiezen van vrienden, weten we misschien ook wat belangrijk is bij uitsluiting of pesten.
5.1.
DIVERSITEIT KENNISSENKRING
We vroegen aan de jongeren een aantal categorieën van mensen te beoordelen op de mate waarin ze contact hebben met deze mensen. Ik ken zo niemand
Mensen van het andere geslacht 1,7
13,3
Mensen in een andere studierichting 1,5
85,0
15,1
83,4
Mensen met een andere soort muziek 3,4 Mensen met een andere hobby Mensen met een andere nationaliteit Mensen met een andere kledingstijl Mensen met een andere passie Oudere mensen Mensen met een andere godsdienst Mensen met een andere politieke voorkeur
29,0
8,7
Jongeren mensen Mensen met een handicap 0%
67,6 33,2
10,0
58,1
36,7
8,1
53,3
42,5
10,2
49,4
43,1
8,7
46,7
50,5 18,0
40,8 42,7
21,6
39,3
43,4
Mensen uit een nieuw samengesteld gezin Holebi's
ik heb zo iemand als vriendin
34,1
35,0 32,3
32,8
33,6
41,1
23,9
26,1
58,1 34,9 20%
Ik ken zo niemand
18,0 50,8
40% Ik ken zo iemand
60%
14,3 80%
100%
Ik heb zo iemand als vriend(in)
Figuur 7: Kennissenkring bij respondenten (percentages)
We bevroegen enkel schoolgaande jongeren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat meer dan 80% van de jongeren kennissen hebben van het andere geslacht of uit een andere studierichting. Kennissen of vrienden die een andere soort muziek goed vinden, een andere hobby hebben of een andere nationaliteit hebben, zijn ook niet uitzonderlijk voor meer dan de helft van de jongeren. Verschillen in kenmerken als kledingstijl, passies en levensbeschouwing blijken al minder compatibel. Het zou natuurlijk ook kunnen dat jongeren deze kenmerken niet écht kennen bij hun vrienden. Voor holebi’s, mensen met een handicap en ook voor veel jongere mensen zien we dat ze eerder zeldzaam zijn bij de samenstelling van vriendengroepen. Maar we moeten ook rekening houden met de frequentie waarin holebi’s en gehandicapte jongeren in deze leeftijdsgroepen voorkomen. Hetzelfde geldt echter ook voor de jongere mensen. We hanteerden daarbij immers een erg streng criterium en stelden dat deze minstens 10 jaar jonger moesten zijn. Zelfs voor de oudste bevraagde jongeren is deze kloof erg groot. Met de statistische methode ‘principale componentenanalyse’, kunnen we de kennissenkring van de jongeren reduceren tot een kleiner aantal dimensies. Hierdoor kunnen we bijvoorbeeld nagaan hoe de kennissenkring van de jongeren is samengesteld. Jongeren die een hoge score halen hebben immers meer contacten met mensen uit deze groep dan jongeren met een lage score. De analyse levert een zeer consistent beeld op. Een eerste en ook de sterkste dimensie toont dat jongeren die veel vrienden hebben met andere hobby’s ook veel vrienden hebben met andere kledingstijlen, andere passies, muzikale en politieke voorkeuren. Deze kenmerken hangen samen met de jeugdcultuur van jongeren. Een tweede dimensie geeft aan in welke mate men contacten heeft met mensen uit andere culturen, met een andere godsdienst of met een andere nationaliteit. We verwachten voor deze groep dat deze een oververtegenwoordiging zal kennen van allochtone jongeren. Een laatste dimensie bundelt de kenmerken die slechts een beperkt aantal jongeren tot hun vriendenkring kunnen rekenen. We besluiten op grond hiervan deze groep de ‘zeldzame vriendschappen’ te dopen. 24
Culturele kenmerken
Mensen met andere hobby
Mensen met andere godsdienst
Mensen met andere kleding
Mensen met andere nationaliteit
Mensen met andere passie
Sociale contacten
Kenmerken die samenhangen met de jeugdcultuur
Zeldzame vriendschappen Holebi Jongeren mensen Mensen met handicap
Mensen met andere politieke voorkeur Mensen die van andere soort muziek houden Tabel 29: Dimensies van samenstelling van vriendengroepen bij respondenten
Kenmerken die samenhangen met de jeugdcultuur
Andere culturen
Zeldzame vriendschappen
Jongens
70,2
64,2
40,2
Meisjes
70,7
67,8
48,1
Eerste graad
61,6
73,0
41,2
Tweede graad
69,2
67,7
42,8
Derde graad
74.8
61,9
48,1
ASO
75,3
59,8
45,9
TSO
71,6
72,1
45,3
BSO
63,7
66,7
42,5
<15 jaar
61,2
68,3
39,9
15-16 jaar
68,3
65,9
42,6
17-18 jaar
73,7
64,6
47,1
>18 jaar
73,3
70,3
45,3
Belg. ouders
71,1
63,3
45,2
Minstens 1 niet-Belg. ouder
64,6
81,1
39,4
Bij moeder en vader
70,6
62,9
42,9
Bij moeder of vader
70,3
73,4
48,3
Andere
64,8
TOTAAL
70,5
75,0 65,9
50,0 44,5
1732
1697
1681
N
Tabel 30: Verschillen in samenstelling van vriendengroepen bij jongeren (groepsgemiddelde)
Leeftijd en studierichting blijken erg belangrijke indicatoren voor de diversiteit van de kennissenkring. Oudere jongeren en jongeren uit het ASO hebben de meest diverse kennissenkring wat betreft jeugdcultuur. Jongeren uit de eerste graad en jongeren uit het BSO hebben op dit gebied de minst gediversifieerde kennissenkring. Deze laatste groep kan daarentegen meer jongeren uit andere culturen tot hun kennissengroep rekenen. We kunnen hier echter net als voor de hoge score voor deze groep bij jongeren uit de eerste graad het effect van de scheve verdeling van onze steekproef niet verwaarlozen (zie analyse bij sociodemografisch profiel). Opvallend meer meisjes blijken ‘zeldzame’ vriendschappen te hebben. Minder opvallend is dat jongeren meer mensen uit deze groep in hun kennissenkring opnemen naarmate ze ouder worden. Als we de samenhang bekijken tussen enerzijds de diversiteit van de vriendenkring en anderzijds kledingstijlen, vrijetijdsbesteding en diversiteit van de vriendenkring, dan stellen we een aantal opmerkelijke verschillen vast. 25
Sociale contacten
Socio-culturele kenmerken
Andere culturen
Zeldzame vriendschappen
Socio-culturele kenmerken
1,00
0,27
0,41
Andere culturen
0,27
1,00
0,31
Zeldzame vriendschappen
0,41
0,31
1,00
Amusement met vrienden
0,16
0,21
0,13
Sociale ontplooiing
0,14
0,09
0,20
Individuele ontplooiing
0,15
0,08
0,18
Amusement solo
0,09
0,07
0,05
Passief
0,04
-0,04
0,01
Alternatieve kledingstijl
0,13
0,05
0,04
Mainstream kledingstijl
0,00
0,13
0,04
Tabel 31: Samenhang tussen diversiteit van de vriendenkring, vrijetijdsactiviteiten en kledingstijlen (correlaties)
In eerste instantie stellen we een algemene cumulativiteit vast. Hoe groter de diversiteit, hoe meer contacten men immers heeft met jongeren uit de andere groepen. Desalniettemin stellen we ook sterke verbanden vast tussen jongeren die zeldzame vriendschappen hebben en vrijetijdsactiviteiten gericht op sociale en individuele ontplooiing. Jongeren met veel vrienden met andere culturele achtergronden gaan graag op stap met vrienden. Wat de kledingstijlen betreft merken we een sterk verband tussen jongeren met een grote diversiteit in socioculturele kenmerken onder de vriendenkring en een voorkeur voor alternatieve kledingstijlen. Jongeren met veel vrienden met een andere culturele achtergrond houden dan weer meer van mainstream kledingstijlen.
5.2
CRITERIA BIJ HET KIEZEN VAN VRIENDEN
In het vorige punt keken we naar de samenstelling van de vriendengroepen. Voor sommige jongeren bleek die heel gediversifieerd, voor anderen dan weer iets minder. We vroegen de jongeren ook welke kenmerken van andere jongeren belangrijk zijn bij het kiezen van vrienden. Helemaal niet belangrijk Karakter Uitstraling Interesses
6,6
31,6
9,1
Uiterlijk
7,3
30,5
10,4 13,9
24,2
8,8
31,4
25,4
23,9
31,4
23,6
67,9 29,6
20% Helemaal niet belangrijk
Niet belangrijk
60% Tussen beide
10,3 17,6
30,5 40%
3 7,1
17,5
54,8
3,1
14,1
32,9
46,5
3,2
12,2
41,5
33,6
4 7,4
28,3
28,3
4,3
16,7
32,5
25
5,9 14,5
33,3
33
10,3
20,5
25,8
13,1
9,1
38,2
24
Beroep ouders 0%
17,1 24,5
21,5
Ringtone Rijk of arm
11,3
35,3
20,6
11,4
43,1
21
Waar men woont
Studies
34,9
39,3
Beroep
Muziekvoorkeur
30,7
7,8
Kapsel Hobby's
59,9
13,9
Geslacht Kleding
Heel belangrijk
2,61,7 4,6 1,7
11,5 80%
Belangrijk
2,8
1,9
100%
Heel belangrijk
Figuur 8: Keuzecriteria bij het kiezen van vrienden (percentages)
Ongeveer 60% van de jongeren vindt het karakter van zijn vrienden ‘heel belangrijk’. Het is het enige kenmerk waar zo veel jongeren met stip veel belang aan hechten. Daarnaast vindt ook de helft van de jongeren de interesses van zijn vrienden belangrijk, gevolgd door de uitstraling. De kenmerken van de vrienden van de bevraagde jongeren kunnen worden teruggebracht tot 3 dimensies. 26
SOCIAAL-ECONOMISCH
UITERLIJK
INNERLIJK
Beroep ouders
Kleding
Karakter
Geslacht
Muziekvoorkeur
Interesses
Studies
Uiterlijk
Beroep
Uitstraling
Woonplaats
Kapsel
Rijk of arm Tabel 32: Dimensies van keuzecriteria bij het kiezen vrienden bij respondenten
Sociaaleconomisch
Uiterlijk
Innerlijk
Jongens
30,1
48,0
71,5
Meisjes
24,1
44,8
76,1
Eerste graad
34,1
53,2
71,0
Tweede graad
26,6
46,1
73,9
Derde graad
24,9
44,3
75,1
ASO
25,6
45,0
78,7
TSO
27,2
47,5
75,2
BSO
27,9
46,6
67,9
<15 jaar
32,4
52,3
69,7
15-16 jaar
27,2
465
75,1
17-18 jaar
26,0
45,6
74,2
>18 jaar
23,8
42,8
72,6
Belg. ouders
26,1
45,6
74,2
Minstens 1 niet-Belg. ouder
33,6
50,0
74,2
Bij moeder en vader
27,3
45,9
74,3
Bij moeder of vader
25,3
46,9
73,1
Andere
24,6
48,6
77,1
26,8
46,2
74,1
TOTAAL
Tabel 33: Belangrijke keuzecriteria bij het kiezen van vrienden
Algemeen kunnen we stellen dat innerlijke kenmerken het belangrijkst zijn bij het kiezen van vrienden. Toch zijn er ook significante verschillen merkbaar tussen verschillende groepen jongeren. Jongens hechten meer belang aan sociaal-economische en uiterlijke kenmerken, terwijl meisjes nog meer belang hechten aan de innerlijke kenmerken van vrienden. Naarmate jongeren ouder worden, zijn die innerlijke kenmerken sowieso belangrijker en gaat men minder belang hechten aan sociaal-economische en uiterlijke kenmerken. Het zijn vooral ASO-jongeren die de innerlijke kenmerken van hun vrienden belangrijk vinden. Ook voor de criteria waarop jongeren zich baseren om vrienden te kiezen, merken we dat wie veel belang hecht aan sociaal-economische kenmerken ook veel aandacht heeft voor uiterlijke criteria en in mindere mate de innerlijke kenmerken van vrienden. Wie innerlijke kenmerken belangrijk vindt zal ook de andere kenmerken belangrijk vinden, maar toch in mindere mate. Daarnaast merken we dat jongeren die veel belang hechten aan uiterlijke kenmerken meer met vrienden op stap gaan en dat ze vooral mainstream kledingstijlen mooi vinden. Jongeren die sociaal-economische kenmerken belangrijk vinden laten zich niet onderscheiden op basis van hun vrijetijdsactiviteiten of een favoriete kledingstijl, maar blijken wel een kleinere diversiteit te vertonen in hun vriendenkring. 27
Sociale contacten
Deze analyse levert ons opnieuw een consistent beeld op. Jongeren kiezen hun vrienden op sociaal-economische kenmerken, uiterlijke en innerlijke kenmerken.
Sociale contacten
Sociaal-econ. kenmerken
Uiterlijke kenmerken
Innerlijke kenmerken
Sociaal economische kenmerken
1,00
0,57
0,16
Uiterlijke kenmerken
0,57
1,00
0,35
Innerlijke kenmerken
0,16
0,35
1,00
Amusement met vrienden
-0,03
0,10
0,00
Sociale ontplooiing
0,07
0,05
-0,03
Individuele ontplooiing
-0,06
-0,01
0,08
Amusement solo
-0,07
0,00
0,08
Passief
-0,04
0,02
0,03
Alternatieve kledingstijl
-0,06
0,06
0,03
Mainstream kledingstijl
0,04
0,13
0,09
Socio-culturele kenmerken
-0,15
-0,08
0,13
Andere culturen
-0,07
0,01
-0,01
Zeldzame vriendschappen
-0,09
-0,06
0,05
Tabel 34: Samenhang tussen belangrijke kenmerken van vrienden, diversiteit vriendenkring, vrijetijdsbesteding en kledingstijlen
28
IK EN DE ANDERE
In dit onderdeel richten we ons op de houdingen van de jongeren ten opzichte van zichzelf en van de anderen. We vragen daarom naar de beoordeling van het zelf, gevoelens van achterstelling, beoordeling van de andere, definiëring van gewoon zijn en definiëring van anders zijn. In dit hoofdstuk komen we tot de kern van de zaak wat betreft de houdingen van jongeren t.o.v. diversiteit. Hoe kijken zij naar
6.1.
BEOORDELING “ZELF”
Naast de vriendenkring wilden we ook weten welk zelfbeeld de jongeren hebben. We gingen daarbij zeer direct te werk. We lieten de jongeren zichzelf beoordelen op een schaal van 1 tot en met 10. Het ene uiteinde (1) betekent dat men zichzelf heel gewoon vindt, het andere uiteinde (10) betekent dan weer dat men zichzelf helemaal anders vindt dan de anderen 30,0
Figuur 9: Beoordeling van “zelf” (percentages) 24,1
25,0
20,0
15,0 12,5
11,7 10,0 6,9
10,7
9,8
8,9 7,2
5,0
4,1
4,2
9
Helemaal anders
0,0 Heel gewoon
2
3
4
5
6
7
8
De meeste jongeren situeren zichzelf tussen deze twee uitersten. Toch vinden iets meer jongeren zichzelf eerder gewoon en niet anders dan de rest. Opvallend is dat we voor geen enkele van de groepen die we tot hiertoe hebben afgebakend verschillen op te merken zijn, behalve voor de afkomst en de gezinssituatie. Zo vinden jongeren die minstens één niet-Belgische ouder hebben dat ze eerder “anders” zijn. Dat vinden ook de jongeren die bij één van de ouders woont en vooral de jongeren die niet bij de ouders wonen vinden van zichzelf dat ze helemaal anders zijn dan de andere jongeren. Voor deze laatste groep moeten we ons echter baseren op een kleine steekproef. Gemiddelde beoordeling “zelf” Belgische ouders
5,1
minstens 1 niet-Belgische ouder
5,9
Bij moeder en vader
5,1
Bij moeder of vader
5,4
Andere
7,0
TOTAAL
5,2
Tabel 35: Verschillen in de beoordeling van het “zelf” (groepsgemiddelde)
We vragen ons vooral af of het“anders-zijn” verband houdt met vrijetijdsbesteding, kledingstijl en samenstelling van de vriendenkring.
29
Ik en de andere
6.
Ik en de andere
Beoordeling “zelf” Sociaal economische kenmerken
-0,01
Uiterlijke kenmerken
0,06
Innerlijke kenmerken
-0.01
Amusement met vrienden
0,01
Sociale ontplooiing
0,06
Individuele ontplooiing
0,14
Amusement solo
-0,05
Passief
0,00
Alternatieve kledingstijl
0,31
Mainstream kledingstijl
-0,10
Socio-culturele kenmerken
0,17
Andere culturen
0,10
Zeldzame vriendschappen
0,10
Tabel 36: Samenhang tussen de beoordeling van het “zelf”, vrijetijdsbesteding, kledingstijlen, diversiteit vriendenkring en belangrijke keuzeciteria bij het kiezen van vrienden (correlaties)
Uit ‘tabel 36 blijkt dat de beoordeling van jongeren van zichzelf als “gewoon” of “anders” sterk samenhangt met vrijetijdsactiviteiten die gericht zijn op de individuele ontplooiing, alternatieve kledingstijlen en een zeer diverse vriendenkring. Jongeren die op deze drie kenmerken hoog scoren zullen zich meer als “anders” beoordelen dan de andere jongeren.
6.2.
EEN GEVOEL VAN ACHTERSTELLING
We hebben er in deze vragenlijst voor gekozen om ook een schaal op te nemen die gaat over sociale demotie. Deze schaal meet hoe jongeren hun toekomst zien: als iets wat al vastligt en er niet zo rooskleurig uitziet of als iets wat nog maakbaar is, en wat misschien positief zal uitdraaien. Het zou kunnen dat een gevoel van achterstelling samenhangt met een afwijzing van diversiteit. In de vragenlijst legden we de jongeren een aantal stellingen voor die zeer radicaal verwijzen naar een gevoel van achterstelling. Sociologisch onderzoek toont aan dat bepaalde jongeren gevoeliger zijn dan anderen om deze houding te ontwikkelen. Mij i n ouders hebben het moeilij ij ik ij gehad, ik zal het moeilij i k hebben ij en mij i n kinderen waarschij ij i nlij ij ik ij ook
83,3
Wij i hebben geen lange arm en ij dus zullen we altij i d moeten ij ploeteren
76,7
Mij i n ouders moeten hard werken ij en worden er niet voor bellond. Dat zal waarschij i nlij ij i k ook voor ij mij i zo zij ij in ij
12,2
74,7
20%
40%
(Helemaal) niet akkoord
19,1
60% Tussen beide
80% (Helemaal) akkoord
4,4
5,8
11,9
85,1
Er zij i n een hoop mensen die het ij nooit goed zullen hebben en ik hoor bij i die groep ij
30
17,5
83,4
Mensen als mij i n ouders en ik ij hoeven geen mooie toekomst te verwachten
0%
12,4
4,7
2,7 7
6,2
100%
Figuur 11: Gevoelens van achterstelling (percentages)
We bundelen deze vijf uitspraken weer tot één dimensie. Deze dimensie wordt in sociologische kringen ‘sociale demotie’ genoemd. Voor onze studie prefereren we ‘gevoelens van achterstelling’. Ook voor de onderzochte jongeren blijken zich significante verschillen voor te doen tussen verschillende groepen.
Gevoelens van achterstelling jongen
22,5
meisje
18,1
1ste graad
24,5
2de graad
19,1
3de graad
20,1
ASO
15,5
TSO
21,4
BSO
24,0
min 15 jaar
22,7
15-16 jaar
19,6
17-18 jaar
19,7
plus 18 jaar
21,2
Belg ouders
19,8
Minstens 1 niet Belg ouder
23,5
Bij moeder en vader
18,8
Bij moeder of vader
22,7
Totaal
20,2
Tabel 37: Verschillen tussen jongeren in hun gevoelens van achterstelling (groepsgemiddelde)
Net als bij de vorige analyses, wijst een hoog groepsgemiddelde in tabel 38 op een grotere aanvaarding van de gevoelens van achterstelling. De verschillen tussen de groepen zijn erg sterk. Toch kunnen we de meeste van deze verschillen terugbrengen tot een combinatie van factoren die zeer belangrijk zijn voor het cultiveren van een gevoel van achterstelling. Jongeren die het grootste gevoel van achterstelling hebben, zijn meestal jongens die in het beroepsonderwijs zitten; daarnaast hebben ze niet-Belgische ouders en/of wonen ze bij slechts één van de ouders.
31
Ik en de andere
Een klein percentage gaat akkoord met deze stellingen. Ze zijn dan ook zeer streng geformuleerd. Juist daarom vormt de groep van 5% van de jongeren die met deze stellingen instemmen een zeer problematische groep. Bovendien kunnen we om dezelfde redenen ons ook zorgen maken over de jongeren die deze stellingen niet abrupt afwijzen en eerder twijfelen. Voor sommige uitspraken zoals de idee dat ze tot die groep mensen behoren die het nooit goed gaan hebben, twijfelt één jongere op vijf.
Ik en de andere
Gevoelens van achterstelling Beoordeling “zelf”
0,08
Amusement met vrienden
-0,04
Sociale ontplooiing
0,02
Individuele ontplooiing
0,02
Amusement solo
-0,09
Passief
0,04
Alternatieve kledingstijl Mainstream kledingstijl
0,14 -0,14
Socio-culturele kenmerken
-0,04
Andere culturen
0,02
Zeldzame vriendschappen
0,04
Sociaal economische criteria
0,16
Uiterlijke criteria
0,05
Innerlijke criteria
-0,07
Tabel 38: Samenhang tussen gevoelens van achterstelling en de beoordeling van “zelf”, de vrije tijdsactiviteiten, favoriete kledingstijlen, samenstelling van de vriendenkring, belangrijke criteria van vrienden en hun houding ten aanzien van diversiteit (correlaties)
Op het vlak van vrijetijdsactiviteiten en de samenstelling van de vriendenkring vertonen jongeren met een gevoel van achterstelling geen verschil ten opzichte van de andere jongeren. Wat betreft favoriete kledingstijl en keuzecriteria voor hun vrienden daarentegen wel. Jongeren met een gevoel van achterstelling verkiezen duidelijk alternatieve kledingstijlen boven de mainstream kledingstijlen. Dat betekent niet dat ze zwaar tillen aan de uiterlijke kenmerken bij het kiezen van hun vrienden. Hun belangrijkste criterium voor het kiezen van vrienden blijkt de sociaal-economische achtergrond. We kunnen op basis van onze analyse niet uitmaken of ze jongeren afkomstig uit hogere dan wel uit lagere sociale klassen verkiezen. We vermoeden echter dat ze zich vooral afkeren van jongeren die uit een hogere sociaal-economisch milieu komen.
32
BEOORDELING “ANDERE”
Om de “andere” te beoordelen legden we de jongeren een aantal uitspraken voor waarbij ze konden aangeven in welke mate ze daarmee instemden. Helemaal akkoord Helemaal niet akkoord Ik vind het eigenlijk erg onbeleefd als iemand met zijn handen eet Ik begrijp niet dat sommige mensen geen varkensvlees eten Een vader die niet werkt en thuisblijft terwijl de moeder gaat werken is een profiteur Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar zijn een beetje vreemd
18,4
25,1
32,2
Jongeren die graag klassieke muziek horen zijn buitenbeentjes
23,1
Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis
26,6
41,7
Mensen die in een caravan wonen zijn anders dan mensen die in een normaal huis wonen
28,6
Jongeren die naar een speciale school gaan (te slim of leermoeilijkheden) zullen er nooit helemaal bij horen
30,3
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord
21,8
11,8 6,2
Akkoord
18,2 21,5 24,2
59,1
Tussen beide
7,5
10,8 6,8
36,3
29,3 40%
7,7
13,9
31,6
20%
7,8
22,7
35,2
Mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig 0%
17,8
24,8
31,5
33,6
14,7
24,8
30,7
8,8
10,1 8,1
24,1
27,4
8,9
12,2
23,1
27,3
28,2
15,4 18,6
30,5
26,1 22,3
Mensen met een andere huidskleur verschillen van elkaar
28,2
28,2
Als je een geslaagd zakenman bent, draag je een pak
Iemand met rood haar en een hanenkam en 10 piercings kan beter zo niet op straat komen
32,2
60%
80%
4,1 4,4 11,8 2,9 7,1 7,8 100%
Helemaal akkoord
Figuur 11: Uitspraken over anderen (percentages)
De meeste van deze uitspraken waren voor de jongeren onaanvaardbaar. Alleen de uitspraken over eetgewoonten (“ik vind het eigenlijk erg onbeleefd als iemand met zijn handen eet” en “ik begrijp niet dat sommige mensen geen varkensvlees eten”), en over de zakenmannen (“Als je een geslaagde zakenman bent, draag je een pak”) kunnen nog op enige instemming rekenen. Maar ook daarmee zijn slechts 25% van de jongeren het eens. De uitspraak “mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig” kan op het minste bijval rekenen. 88,4% van de jongeren is het hiermee niet eens. Ook met de uitspraak “Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis” zijn 73,3% van de jongeren het niet eens. We kunnen deze uitspraken opnieuw herleiden tot een schaal. Deze maakt gebruik van 7 van bovenstaande uitspraken: × Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar kussen zijn een beetje vreemd × Mensen die in een caravan wonen zijn anders dan mensen die in een normaal huis wonen × Mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig × Jongeren die graag naar klassieke muziek luisteren zijn buitenbeentjes × Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis × Mensen met een andere huidskleur verschillen van elkaar × Jongeren die naar een speciale school gaan (omdat ze te slim zijn of leermoeilijkheden hebben) zullen er nooit helemaal bijhoren Net als alle andere schalen is deze zodanig gestructureerd dat jongeren met een hoge score akkoord gaan met deze uitspraken, terwijl een lage score verwijst naar het afwijzen van deze uitspraken. Als we de uitspraken overlopen kunnen we stellen dat jongeren die met deze uitspraken akkoord gaan, diversiteit afwijzen.
33
Ik en de andere
6.3.
Ik en de andere
Gemiddelde “afwijzen van diversiteit” Jongens
34,4
Meisjes
25,5
Eerste graad
29,8
Tweede graad
28,4
Derde graad
31,2
ASO
29,3
TSO
29,6
BSO
30,0
<15 jaar
29,9
15-16 jaar
28,3
17-18 jaar
30,2
>18 jaar
32,0
Belg. ouders
29,8
Minstens 1 niet-Belg. ouder
29,9
Bij moeder en vader
30,1
Bij moeder of vader
28,0
Andere
28,7 29,5
TOTAAL
Voor de beoordeling van de ‘andere’ vinden we slechts twee significante verschillen tussen de jongeren. Jongens blijken daarbij iets strenger dan meisjes en ook jongeren uit de derde graad zijn iets strenger dan de jongere groepen.
Tabel 39: Gemiddelden “afwijzen van diversiteit”
Afwijzen van diversiteit
De manier waarop jongeren naar anderen kijken, hangt ook samen met een aantal aspecten van de jeugdcultuur. Jongeren die diversiteit afwijzen, vinden sociaal-economische kenmerken bij vrienden belangrijk. Zij besteden weinig tijd aan creatieve vrijetijdsactiviteiten en ze vertonen weinig diversiteit in de samenstelling van hun vriendenkring.
Tabel 40: Samenhang tussen het afwijzen van diversiteit, de beoordeling van zichzelf, vrijetijdsactiviteiten, favoriete kledingstijlen, samenstelling van de vriendenkring en de belangrijke criteria van vrienden (correlaties)
34
Beoordeling zelf
-0,06
Amusement met vrienden
0,03
Sociale ontplooiing
-0,01
Individuele ontplooiing
-0,14
Amusement solo
-0,04
Passief
0,02
Alternatieve kledingstijl
-0,03
Mainstream kledingstijl
0,00
Socio-cultureel
-0,10
Andere culturen
-0,15
Zeldzame vriendschappen
-0,17
Sociaal economische kenmerken
0,32
Uiterlijke kenmerken
0,30
Innerlijke kenmerken
0,05
Gevoel van achterstelling
0,10
Iedereen is anders
4,8
25,1 9,7
Iedereen moet evenveel rechten hebben De wereld is mooi omwille van de verschllen tussen mensen
24,5
9,4
Je kan beter niet te veel opvallen in een groep mensen
28,3
12,4
30,4
27,3 27,3
28,6
33,3
0%
20%
Tussen beide
9,2
23,5 37,7 40%
Akkoord
21,1 60%
3,7
12,6 3,3 28,2
65,4 34,1
6,4
14,6 35,7
27,2
Ik ga het liefst om met mensen die op mij lijken
9,5
42 33,1
De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was
14,8
34,9
27
15,3
Je kan beter trouwen met iemand die dezelfde achtergrond heeft
31,6
36,1
12,7
Mensen die opvallen raken meestal verder in het leven
Niet akkoord
38,7
20,6
Migranten zijn over het algemeen niet te vertrouwen
Helemaal niet akkoord
59,5
22,8
De aanwezighed van andere culturen verrijkt onze samenleving 6,1 7,9 Verliefdheid tussen mensen van hetzelfde geslacht is normaal
66,8
7,4 5,9
80%
100%
Helemaal akkoord
Figuur 12: Uitspraken over anderen, deel 2 (percentages)
Op een hoger niveau onderscheiden we twee clusters van houdingen. Jongeren die het eens zijn met één van de volgende uitspraken zijn meestal akkoord met de andere uitspraken (zie bijlage 5): × De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was × Ik ga het liefst om met mensen die op mij lijken × Je kan beter niet te veel opvallen in een groep mensen × Je kan beter trouwen met iemand die dezelfde achtergrond heeft En hetzelfde geldt voor de volgende uitspraken: × × × × ×
Iedereen is anders Iedereen moet evenveel rechten hebben De aanwezigheid van verschillende culturen verrijkt onze samenleving Migranten zijn over het algemeen (niet) te vertrouwen De wereld is mooi omwille van alle verschillen tussen mensen
Deze twee dimensies laten ons toe om meer gefundeerde uitspraken te doen over mogelijke verschillen tussen groepen wat betreft de wijze waarop ze “anderen” beoordelen. Een hoge score voor de eerste dimensie betekent dat men homogeniteit sterk waardeert. Een hoge score voor de tweede dimensie betekent dan weer dat men diversiteit hoog in het vaandel draagt.
35
Ik en de andere
Naast deze beoordeling van de ander legden we de jongeren nog een andere reeks uitspraken voor, die ook betrekking hebben op de houding over ‘jezelf’ en over de ‘ander’.
Ik en de andere
Homogeniteit
Diversiteit
Jongens
30,3
70,1
Meisjes
26,1
78,4
Eerste graad
27,5
73,0
Tweede graad
27,2
75,6
Derde graad
29,4
73,8
ASO
27,8
78,9
TSO
27,4
75,3
BSO
29,0
69,5
<15 jaar
26,4
73,5
15-16 jaar
27,3
75,8
17-18 jaar
28,8
74,5
>18 jaar
28,7
71,5
Belg. ouders
28,2
74,1
Minstens 1 nietBelg. ouder
28,0
77,4
Bij moeder en vader
28,6
74,6
Bij moeder of vader
26,5
74,7
Andere
20,8 27,9
78,1
TOTAAL
74,7
Tabel 41: Verschillen in houdingen over “homogeniteit” en “diversiteit” (groepsgemiddelden)
Voor alle groepen geldt dat jongeren eerder voor diversiteit kiezen dan voor homogeniteit. Jongens gaan echter toch iets meer neigen naar een eenzijdigheid tussen de mensen, meisjes daarentegen kiezen voluit voor diversiteit. Ook jongeren uit het ASO zullen eerder voor diversiteit kiezen. BSO jongeren vinden diversiteit ook zeer belangrijk, maar in minder mate dan TSO-jongeren en vooral de ASO-jongeren. Jongeren met minstens 1 niet-Belgische ouder vinden diversiteit ook belangrijker dan jongeren met exclusief Belgische ouderes. Voor jongeren die bij moeder en vader wonen geldt dat zij iets positiever staan t.o.v. homogeniteit dan jongeren die afwisselend bij moeder of vader wonen of jongeren die niet bij hun ouders wonen.
36
Streven naar diversiteit
Streven naar homogeniteit
Streven naar diversiteit
1,00
-0,25
Streven naar homogeniteit
-0,25
1,00
0,08
-0,10
Sociaal economische kenmerken
-0,22
0,23
Uiterlijke kenmerken
-0,17 0.14
0,15
Amusement met vrienden
-0,02
-0,10
Sociale ontplooiing
0,02
-0,02
0,16
-0,09
Amusement solo
0,06
-0,04
Passief
0,03
0,01
Alternatieve kledingstijl
0,06
-0,12
Mainstream kledingstijl
0,05
-0,02
Socio-culturele kenmerken
0,14
-0,15
Andere culturen
0,21 0.10
-0,13 -0.10
-0,10
-0,18
Beoordeling “zelf”
Innerlijke kenmerken
Individuele ontplooiing
Zeldzame vriendschappen Gevoelens van achterstelling
Ik en de andere
Net als voor het afwijzen van diversiteit verwachten we voor deze twee houdingen, homogeniteit en diversiteit, dat dit weerspiegeld wordt in de samenstelling van de vriendenkring en in de keuzecriteria voor vrienden.
0.03
Tabel 42: Samenhang tussen het streven naar diversiteit en homogeniteit en de beoordeling van “zelf”, vrijetijdsbesteding, kledingstijlen, samenstelling van de vriendenkring en keuzecriteria voor vrienden
Jongeren die diversiteit tussen mensen belangrijk vinden, besteden heel wat tijd aan activiteiten gericht op individuele ontplooiing, zoals het spelen van muziek of creatief bezig zijn. Ze beschikken over een vriendenkring met een sterke diversiteit zowel op het vlak van sociaal culturele kenmerken als ook zuiver culturele kenmerken. Ze hebben weinig het gevoel dat ze achtergesteld worden. Jongeren die streven naar een homogeniteit tussen de mensen vinden van zichzelf dat ze eerder “gewoon” zijn. Minder dan andere jongeren gaan ze op stap met vrienden. Alternatieve kledingstijlen vinden ze niet mooi en hun vriendenkring is erg homogeen. De belangrijkste verschillen situeren zich bij de keuzecriteria voor vrienden. Voor jongeren die diversiteit belangrijk vinden, zijn de sociaal-economische en de uiterlijke kenmerken niet belangrijk om hen al dan niet tot hun vriendenkring toe te laten. De innerlijke criteria zijn voor hen wel belangrijk. Jongeren die streven naar homogeniteit hechten wel veel belang aan sociaal-economische en uiterlijke kenmerken. Innerlijke criteria spelen bij hen geen rol. We wensen hier ook te wijzen op het verband tussen de houding van de jongeren ten aanzien van diversiteit en gevoelens van achterstelling. Uit bovenstaande analyse blijkt immers dat jongeren die kampen met gevoelens van achterstelling zich sterk verzetten tegen diversiteit en daartegenover streven naar een grotere homogeniteit. 37
Ik en de andere
6.4.
DEFINIERING “GEWOON ZIJN”
In de vragenlijst kregen de jongeren ook een aantal open vragen. De bedoeling van deze vragen was vooral om ze te gebruiken voor ons jongerenmagazine. Maar bij de analyse van de gegevens bleek dat er zeker een patroon te vinden was in de antwoorden op sommige open vragen. Een patroon dat interessant genoeg was om ook de open vragen te coderen en te analyseren. De jongeren kregen de open vraag: “Gewoon zijn is voor mij...”. De antwoorden op deze vraag zijn in 4 basisantwoorden onder te verdelen: * Gewoon zijn is een positieve ervaring: zijn zoals de rest, niet willen opvallen, normaal zijn,... * Gewoon zijn is jezelf zijn: je niet aanpassen aan situaties, je eigen zin doen,... * Gewoon zijn is een negatieve ervaring: meelopen, een kuddedier zijn, geen eigen mening hebben, saai zijn,... * Gewoon zijn bestaat niet: het bestaat niet, iedereen is anders en niemand is gewoon,...
FREQUENTIE
PERCENTAGE
...positieve ervaring
814
58,2
...negatieve ervaring
253
18,1
...jezelf zijn
289
20,7
...bestaat niet
43
3,1
Totaal
1399
100,0
Missing
410
TOTAAL
1809 Tabel 43: Gewoon zijn is…
Het grootste aantal jongeren labelt gewoon zijn als positief. Een heel klein gedeelte van de jongeren vindt dat gewoon zijn niet bestaat. Daartussenin is er nog 18,1% van de jongeren die vindt dat gewoon zijn iets negatiefs is, en 20,7% van de jongeren die vindt dat gewoon zijn gelijk is aan jezelf zijn.
positieve ervaring
negatieve ervaring
jezelf zijn
bestaat niet
TOTAAL
jongen
56,1
20,0
20,8
3,2
100,0
meisje
60,2
16,2
20,6
3,0
100,0
min 15 jaar
60,7
15,9
20,6
2,8
100,0
15-16 jaar
57,6
16,6
21,9
3,9
100,0
17-18 jaar
58,8
19,7
19,0
2,4
100,0
plus 18 jaar
53,8
20,2
23,5
2,5
100,0
ASO
59,7
17,9
19,0
3,4
100,0
TSO
59,1
16,7
21,0
3,2
100,0
BSO
55,9
19,7
21,6
2,8
100,0
TOTAAL
58,3
18,1
20,5
3,1
100,0
Tabel 44: Verschillen ivm definities over “Gewoon zijn” (percentages)
Als we deze antwoorden analyseren op andere indicatoren: geslacht, leeftijd en onderwijsrichting, dan zien we weinig grote verschillen. Ook naar andere jeugdcultuur-indicatoren, vinden we bijna geen verschillen tussen de onderscheiden groepen: geen verschillen voor vrijetijdsactiviteiten,geen verschillen voor kledingstijl, geen verschillen voor samenstellig vriendenkring en geen verschillen voor de keuzecriteria voor vrienden. En als besluit… ook geen invloed op de houdingen ten aanzien van jezelf en de anderen of op pesten of pestgedrag.
38
DEFINIERING “ANDERS ZIJN”
De open vraag wat is ‘anders’ zijn? werd in eerste instantie gecodeerd naar 7 categorieën: - Categorie 1 bundelt alle antwoorden die positief geformuleerd worden, maar zeer algemeen of abstract zoals “tof”, “plezant”, “iets anders doen dan normaal”, “niet gewoon”… - Categorie 2 bundelt alle antwoorden die positief zijn, maar duidelijk wijzen op een specifiek onderscheid, bijvoorbeeld “opvallen in de groep”, “andere kledingstijlen”, “religie”, “hobby’s”,... - Categorie 3 bundelt alle antwoorden die negatief geformuleerd worden, maar zeer algemeen of abstract zoals “saai”, “raar”, “zot”,”willen opvallen”, “afwijkend”, “abnormaal”,… - Categorie 4 bundelt alle antwoorden die negatief zijn, maar duidelijk wijzen op een specifiek onderscheid, bijvoorbeeld “vuile of rare kledij”, “hobby’s” of “gedrag (drugs, pesten)”,... - Categorie 5 bundelt alle antwoorden die verwijzen naar “jezelf zijn”, “opkomen voor je mening”,… - Categorie 6 bundelt alle antwoorden die wijzen op “niet jezelf zijn”, “je anders voordoen dan je bent”, “meelopen”,… - Categorie 7 bundelt alle antwoorden die anders zijn niet wensen te definiëren omdat “anders zijn niet bestaat” omdat “iedereen anders is”, “uniek” of dat “iedereen hetzelfde” is.
FREQUENTIE
PERCENTAGE
Positief en algemeen
196
14,89
Positief en specifiek
446
33,89
Negatief en algemeen
290
22,04
Negatief en specifiek
64
4,86
Jezelf zijn
158
12,01
Bestaat niet, iedereen is anders
162
12.31
Totaal
1316
100,00
Missing
493
TOTAAL
1809
Niet jezelf zijn
Tabel 45: Anders zijn is…
Ongeveer de helft van de jongeren die op deze vraag hebben geantwoord formuleren “anders zijn” als positief. De grootste groep, ongeveer een derde definieert anders zijn als iemand die andere kleding durft aan te doen of door andere uiterlijke kenmerken opvalt, maar dan in positieve zin. Ongeveer een kwart van de antwoorden verwijzen naar een negatieve definiëring van “anders zijn”. De grootste groep verwijst dan naar zeer algemene termen als rare mensen of zotten en vooral naar jongeren die te hard hun best doen om op te vallen in groep. Ongeveer 12% van de jongeren omzeilen de vraag en stellen dat men vooral zichzelf moet zijn. Of men daardoor al dan niet opvalt is niet belangrijk. Ongeveer een even grote groep (12%) vindt dat iedereen uniek is en dat anders zijn of normaal zijn niet kan.
39
Ik en de andere
6.5.
Ik en de andere
6.6.
WELKE BV IS “ANDERS”?
In totaal werden ongeveer 150 verschillende BV’s door de jongeren als anders omschreven. Afhankelijk van de negatieve of positieve definiëring van het “anders” zijn werden ook de antwoorden op deze vraag positief of negatief geformuleerd. FREQUENTIE
PERCENTAGE
Herman Brusselmans
62
3,43
Eddy Wally
57
3,15
Urbanus
44
2,43
Jean-Pierre Van Rossem
25
1,38
De Planckaerts
24
1,33
Chris Van den Durpel
21
1,16
Koen Wauters
16
0,88
Geert Hoste
16
0,88
Bart De Pauw
16
0,88
Her Seele
14
0,77
Bart Peeters
12
0,66
Ann Van Helsen
11
0,61
Sam Gooris
11
0,61
Eva Pauwels
10
0,55
Betty
10
0,55
Guy Verhofstadt
10
0,55
Filip De Winter
10
0,55
Andere
257
14,21
Geen antwoord
1182
65,38
TOTAAL
1808
100,00
Tabel 46: Welke BV is anders? (zijn is…
We selecteerden voor bovenstaande tabel enkel de BV’s die door minstens 10 jongeren werden opgegeven. Daarbij zien we erg veel komediespelers opduiken.Deze figuren blijken erg positief over te komen bij de jongeren. De meeste antwoorden gaan echter naar Herman Brusselmans, waarbij we tevens moeten melden dat deze in de meeste gevallen als positief worden geformuleerd: “hij zegt overal wat hij denkt”. Dat geldt niet voor de tweede in de stand. Van Eddy Wally vinden de jongeren dat hij vooral ‘raar’ is. Slechts 3 vrouwen worden door meer dan 10 jongeren genoemd. De eerste in de stand is Ann Van Helsen om dat het een “heet stuk” is. De commentaren over de twee andere vrouwen, Eva Pauwels en Betty zijn niet positief. De lijst wordt afgesloten door 2 politici. Voor Guy Verhofstadt worden meestal negatieve redenen aangehaald om hem als “anders” te bestempelen, voor Filip De Winter zijn de redenen eerder positief, in de zin dat hij “durft zeggen wat anderen niet durven”.
40
PESTEN
Pesten
7.
Pesten is al langer onderwerp van heel wat sensibiliseringscampagnes van de overheid. Het gaat dan veelal over pestgedrag tussen volwassenen, op het werk of in het verkeer. Maar ook bij kinderen krijgt pesten regelmatig aandacht. We gaan bij onze bevraagde jongeren na wat zij over pesten denken en wat hun eigen ervaringen met pesten zijn. Daarnaast proberen we een beeld te scheppen van de jongeren die gevoelig zijn voor pestgedrag, zowel van de slachtoffers als van de daders.
7.1.
EIGEN ERVARING
Een kleine 11% van de bevraagde jongeren geeft aan regelmatig of zelfs dikwijls gepest te worden. Nog opvallender is dat slechts éénderde van de jongeren nog nooit werd gepest. Alle anderen hebben dus wel ervaring met pestgedrag.
Frequentie Percentage Nog nooit
588
33,7
Eén keer
504
28,9
Al een paar keer
468
26,8
Regelmatig
102
5,8
Dikwijls
84
4,8
Totaal
1746
100,0
Missing
63
TOTAAL
1809
Tabel 47: Verdeling van ervaring pestgedrag bij respondenten
Voor de meer specifieke analyses zullen we de jongeren volgens hun ervaring met pestgedrag opdelen in twee groepen. We onderscheiden daarbij de jongeren die geen ervaring hebben met pesten of die slechts één keer gepest werden tegenover jongeren die meer meer ervaring hebben met pesten.
Frequentie
Percentage
geen ervaring met pestgedrag 1092
62,5
wel ervaring met pestgedrag
654
37,5
Totaal
1746
100,0
Missing
63
TOTAAL
1809 Tabel 48: Verdeling jongeren met en zonder ervaring met pesten
Op basis van deze verdeling merken we significante verschillen bij de jongste bevraagden en bij de jongeren uit het BSO. Deze twee groepen blijken meer te worden gepest dan de andere jongeren, al moeten we hier wijzen op een oververtegenwoordiging van BSO jongeren bij de jongste bevraagden.
41
Pesten
80,0 72,0 70,0
65,4 59,2
60,0 50,0
40,8
40,0 30,0
61,9
65,8
56,3
56,2 43,8
43,7 34,6
38,1
34,2
28,0
20,0 10,0 0,0 ASO
TSO
BSO
min 15 jaar
geen ervaring met pestgedrag
15-16 jaar 17-18 jaar
plus 18 jaar
wel ervaring met pestgedrag Figuur13: Ervaring met pestgedrag
Al dan niet gepest worden, blijkt niet lukraak verdeeld onder de jongeren. Jongeren die beweren regelmatig gepest te worden beoordelen zich veel meer als “anders “ dan jongeren die niet worden gepest.
Werd of word je gepest? Beoordeling zelf
0,14
Afwijzen van diversiteit
-0,05
Streven naar diversiteit
0,00
Streven naar homogeniteit
0,01
Amusement met vrienden
-0,09
Sociale ontplooiing
-0,01
Individuele ontplooiing
0,08
Amusement solo
-0,04
Passief Alternatieve kledingstijl
0,09 0,16
Mainstream kledingstijl
-0,08
Socio-culturele kenmerken
0,00
Andere culturen
0,00
Minder voor de hand liggende vriendschappen
0,09
Sociaal economische kenmerken
-0,04
Uiterlijke kenmerken
-0,07
Innerlijke kenmerken
-0,01
Gevoelens van achterstelling
0.22
Tabel 49: Samenhang tussen ervaring met pesten en de beoordeling van het “zelf”, de beoordeling van anderen, de vrijetijdsbesteding, de kledingstijl, de vriendenkring en de keuzecriteria van vrienden (correlaties)
Daarnaast blijken jongeren die ervaring hebben met het gepest worden, minder met vrienden op stap te gaan. Ze blijven meer thuis en vervelen zich. Ze vinden alternatieve kledingstijlen mooi en hebben meer dan andere jongeren vrienden onder minder voor de hand liggende groepen als holebi’s en gehandicapten. Ze hebben een groter gevoel van achterstelling en beoordelen zichzelf eerder als anders. 42
De verdeling in deze tabel toont aan dat ongeveer 80 % van de jongeren zich in een tussenpositie bevinden. Zij vinden dat ze een vrij neutrale positie innemen waarbij ze misschien wel eens slachtoffer zijn van plagen of pesten, maar dat ze zelf ook wel eens dader zijn van dergelijk gedrag. 10% van de jongeren stelt echter dat ze veelal het slachtoffer zijn van pestgedrag, maar zelf anderen niet pesten. Een zelfde proportie jongeren stelt daartegenover dat ze zelf zelden of nooit slachtoffer zijn van pestgedrag, maar dat ze zelf wel anderen pesten.
Frequentie
Percentage
Ik word meestal gepest en pest zelf nooit
46
2,9
2
53
3,3
3
94
5,9
4
121
7,6
5
751
47,3
6
187
11,8
7
165
10,4
8
97
6,1
9
46
2,9
Ik word nooit gepest, maar pest wel anderen
27
1,7
Totaal
1587
100,0
Missing
222
TOTAAL
1809 Tabel 50: Ervaringen met pestgedrag
Opvallend is dat we voor geen van de eerder onderscheiden sociodemografische groepen significante verschillen kunnen optekenen.
Pesten of gepest worden? Werd of word je gepest?
-0,32
Beoordeling zelf
-0,04
Afwijzen van diversiteit
0,14
Streven naar diversiteit
-0,06
Streven naar homogeniteit
-0,03
Amusement met vrienden
0,22
Sociale ontplooiing
0,07
Individuele ontplooiing
-0,10
Amusement solo
0,01
Passief
-0,06
Alternatieve kledingstijl
-0,03
Mainstream kledingstijl
0,08
Socio-culturele kenmerken
0,04
Andere culturen
0,07
Minder voor de hand liggende vriendschappen
0,01
Sociaal economische kenmerken
0,08
Uiterlijke kenmerken
0,00
Innerlijke kenmerken
0,00
Naaststaande tabel leert ons dat jongeren die eerder pesten dan gepest worden diversiteit tussen mensen eerder afwijzen dan toejuichen. Op het vlak van vrijetijdsactiviteiten gaan ze veel liever op stap met vrienden dan dat ze tijd besteden aan activiteiten gericht op individuele ontplooiing.
Tabel 51: Samenhang tussen pestgedrag en de houding ten aanzien van anderen, de “zelf” beoordeling, vrije tijdsactiviteiten, favoriete kledingstijlen, de vriendenkring en de kenmerken van de vrienden
43
Pesten
Jongeren die aangeven gepest te worden, hebben een groter gevoel van achterstelling dan jongeren die niet gepest worden. Om de ervaring met pestgedrag op nog een andere manier op te meten vroegen we de jongeren om zichzelf te positioneren op een schaal van 1 tot 10. We gaven daarbij aan dat een score van 1 overeenkomt met een positie waarbij jezelf meestal gepest wordt en zelf anderen niet pest. Een score 10 komt overeen met een positie waarin je zelf niet gepest wordt, maar je anderen dan weer wel pest.
Pesten
7.2.
WIE VERTELLEN?
Waar moeten jongeren naartoe als ze slachtoffer zijn pesten? Voor de jongeren is deze vraag duidelijk. In eerste instantie zal men dit vertellen aan vrienden of, indien men dat heeft, aan zijn of haar lief. In tweede instantie wordt de familie ingeschakeld en pas in derde instantie zal men zijn toevlucht zoeken tot personen of instanties waar men geen nauw contact mee heeft. Vriend(in)
6,1
Lief
4,8
16,4
12,4
Ouders
29,9
6,2
18,7
16,4
Broer of zus
20
Klasgenoot
18,9
23
15,7
39,7
23,5
16,2
21,5
24,3
25,6
20% Zeker niet
12,3
26,8
51,6
10%
19,7
38,7
30,4
CLB, JAC, Kindertelefoon,,,
22,9
19,8
22,4
Leraar of directie
0%
42,8
10
23,2
30%
40%
Waarschijnlijk niet
50%
60%
Misschien
7,7
15,3
70%
80%
Waarschijnlijk wel
7,2
5,9
90%
4
100%
Zeker wel
Figuur 14: Wie aanspreken bij pestgedrag
In deze gevallen gaat het over situaties waarin de jongeren zelf slachtoffer zijn van pestgedrag. Wat doen ze echter als ze zien dat iemand anders slachtoffer is van pesten? Frequentie
Percentage
Niets zeggen omdat ik me niet wil bemoeien
617
39,1
Misschien mee pesten
70
4,4
Opnemen voor persoon die gepest wordt
703
44,5
Niets zeggen want angst zelf 189 gepest te worden
12,0
Totaal
1579
100,0
Missing
230
TOTAAL
1809
De jongeren verdelen zich eigenlijk in twee groepen. Enerzijds een groep jongeren die zich afzijdig houdt, al dan niet uit angst voor represailles en anderzijds een groep jongeren die zich wel zal mengen en het wil opnemen voor het slachtoffer. Een heel klein percentage van jongeren zou het kamp van de pester(s) komen versterken.
Tabel 52: Wat te doen bij pestgedrag
Het meldingsgedrag is in grote lijnen weinig verschillend voor jongeren die wel of geen ervaring hebben met pestgedrag. Toch zien we enkele zeer opvallende verschillen. Zo zullen jongeren die reeds slachtoffer werden van pestgedrag veel eerder niets zeggen uit angst om zelf het slachtoffer te worden van pestgedrag of zullen ze het eerder opnemen voor de persoon die gepest wordt. 44
Geen ervaring
wel ervaring
Niets zeggen omdat ik me niet wil bemoeien
43,7
31,9
Misschien mee pesten
4,9
3,4
Opnemen voor persoon die gepest wordt
42,3
48,4
Niets zeggen want schrik zelf gepest te worden
9,1
16,2
TOTAAL
100%
100%
Tabel 53: Verschillen in meldingsgedrag tussen jongeren met en zonder ervaing met pesten
Het zijn onbekenden
Frequentie
Percentage
76
5,0
Ze hebben elkaar ooit al eens gezien 177
11,7
Ze kennen elkaar bij naam
846
55,9
Ze kennen elkaar goed
346
22,9
Het zijn vrienden
68
4,5
Totaal
1513
100,0
Missing
296
TOTAAL
1809 Tabel 54: Verdeling van ervaring pesters bij respondenten
Uit hun antwoorden kunnen we afleiden dat jongeren het pestgedrag plaatsen tussen mensen die elkaar minstens bij naam kennen. Een kwart van de jongeren situeert het pestgedrag bij mensen die elkaar zelfs vrij goed kennen. Pestgedrag is dus zeker niet anoniem. Ook hier maken we onze interpretaties wat makkelijker door de vijf categorieën terug te brengen tot drie, waarbij de onbekenden of quasi onbekenden onderscheiden van de oppervlakkig bekenden en als laatste de goed bekenden.
70,0 60,0
60,9
59,7
59,2
55,2 47,5
50,0 40,0
33,7
30,0 20,0
51,5
49,5
27,5
25,4
13,7
29,4
26,7
23,1 16,8
13,3
18,1
27,9
25,8 20,6 14,5
10,0 0,0 ASO
TSO
BSO Onbekenden
min 15 jaar Oppervlakkig gekenden
15-16 jaar
17-18 jaar
plus 18 jaar
Bekenden Figuur 15: Daders van pestgedrag
Hoewel de meeste jongeren de pesters situeren bij de groep mensen die slechts vluchtig gekend zijn, blijken de pesters bij de jongste groepen en bij de jongeren uit BSO richtingen een stuk intiemer.
7.3.
PESTGEDRAG
Pesten kan in verschillende vormen voorkomen. Pesters kunnen fysiek geweld gebruiken, maar kan ook geniepig en eerder psychologisch voorkomen. We vroegen aan jongeren welke pestvormen in hun leefwereld voorkomen. Voor de meerderheid van de jongeren is de meeste voorkomende vorm van pestgedrag roddelen.
45
Pesten
Door wie worden de jongeren dan gepest? Deze vraag trachten we te beantwoorden door de jongeren te vragen door wie mensen meestal worden gepest.
Pesten
Roddelen 4,1 4,9
14,1
Schelden, naroepen, bijnamen 2,7 5,6 geven
Uitsluiten, niet laten meedoen, negeren
6,3
23
53,9
23,1
32,4
11
26
27,6
32,4
Pest sms, e-mails, op website
Afpersen, chanteren
20,3
Vernielen van eigendom
19,3
0%
29,1
29,2
27,6
Slaan, duwen, schoppen
36,2
19,6
30,8
35,2
31
20%
7,1
23,4
11,2
7
29,2
9
6,3
13,9
5,8
30
40% Nooit
11,7
Bijna nooit
60% Af en toe
80%
Regelmatig
100%
Dikwijls
Figuur 16: Vormen van pesten (percentages)
Op basis van de frequentie waarin de pestvormen voorkomen, maar ook op basis van hun inhoudelijke samenhang onderscheiden we directe van indirecte vormen van pestgedrag. We stellen daarbij vast dat de eerder indirecte pestvormen meer voorkomen dan de directe vormen van pestgedrag.
DIRECT
INDIRECT
Slaan, duwen, schoppen...
Schelden, naroepen, bijnamen geven
Vernielen van eigendom...
Uitsluiten, niet laten meedoen, negeren
Afpersen, chanteren
Roddelen
Pest sms, e-mails, op website Tabel 55: Dimensies van pestgedrag
46
INDIRECT
jongen
34,4
68,4
meisje
37,1
76,4
min 15 jaar
37,5
75,2
15-16 jaar
35,6
73,7
17-18 jaar
35,9
72,5
plus 18 jaar
35,3
68,6
geen ervaring met pestgedrag
34,3
70,7
wel ervaring met pestgedrag
38,3
76,4
Onbekenden
36,4
69,4
Oppervlakkig gekenden
33,6
73,2
Bekenden
38,0
76,8
Totaal
35,3
73,5
N
1497
1500
Pesten
DIRECT
Tabel 56: Verschillende vormen van pestgedrag (groepsgemiddelden)
Bij de vergelijking van de groepen kunnen we besluiten dat beide vormen van pestgedrag afnemen naarmate de jongeren ouder worden. Opvallend is dat meisjes in hun leefwereld meer pestgedrag detecteren dan jongens. Ook jongeren die reeds ervaring hebben met pestgedrag zien in hun omgeving meer vormen van pestgedrag. Eveneens opvallend is de toename van vormen van indirect pestgedrag toeneemt naarmate de jongeren vinden dat het pesten veelal door goede bekenden gebeurt.
7.4.
Houding ten aanzien van pesten
Om de houding ten aanzien van pesten en pesters wat nader te bekijken, hebben we de jongeren gevraagd een aantal uitspraken te beoordelen. 2,2 5,9 Echte vrienden pest je niet 2,3 Pesters moeten gestraft worden
3 2,6
26,3 17,3
Iedereen kan gepest worden 2,8 5,1 Meelopen is even erg als pesten
4,4
Een pester is vaak zelf (ooit) een slachtoffer geweest
4
Pesten negeren is even erg als pesten Iemand die gepest wordt, heeft meestal geen vrienden Iemand die gepest wordt heeft het meestal zelf gezocht 0%
37,6
16,9 11,1
32,9
38,3 32,6
17,8 30,3
11,2 22,6
37
32 40% Niet akkoord
29,5 60%
Tussen beide
9,8 15,1
33
Helemaal niet akkoord
12,4
34,7 39,6
20%
16,1 20,1
34
14,3
22,9 33,9
18,2 13
10,2
34,9
28,7
16,7 7,1
39,5
40,3
7,7
Pesten doe je om jezelf beter te voelen Pesten doe je niet alleen, maar samen met vrienden
63,3
80% Akkoord
3,3 3,32,2 100% 100%
Helemaal akkoord
Figuur 17: Houding ten aanzien van pestgedrag (percentages)
Omdat de uitspraken elk op zich erg interessante informatie bevatten, bekijken we elke uitspraak afzonderlijk. We trachten op basis van dit beeld een zo gedetailleerd zicht te krijgen op het fenomeen pesten bij jongeren. 47
Pesten
Iemand die gepest wordt, heeft het meestal zelf gezocht
Iemand die gepest wordt, heeft meestal geen vrienden
Pesten doe je niet alleen, maar samen met vrienden
Echte vrienden pest je niet
Iedereen kan gepest worden
Een pester is vaak zelf (ooit) een slachtoffer geweest
Meelopen is even erg als pesten
Pesten negeren is even erg als pesten
Pesters moeten gestraft worden
Pesten do je om jezelf beter te voelen
2,30 1,96
2,66
3,33
3,94
3,28
3,42 3,57
3,52 3,64
2,90 3,16
3,94 4,19
2,89
2,60
4,31 4,58
1ste graad
2,38
2,76
3,26
4,47
4,15
3,57
3,50
2,82
4,07
2,43
2de graad
2,12
2,63
3,27
4,45
3,95
3,50
3,50
3,00
4,10
2,86
3de graad
2,01
2,59
3,36
4,47
4,00
3,48
3,73
3,17
4,05
3,20
ASO
1,94 2,13 2,27
2,56
3,33
3,95
3,08
3,32
3,67
3,03
2,68
3,27
4,03
3,40 3,53 3,58
3,58
2,65
4,58 4,49 4,32
3,54
3,01
4,20 4,05 3,98
3,15 2,91 2,73
min 15 jaar
2,38
2,83
3,29
4,59
4,20
3,55
3,45
2,81
4,16
2,39
15-16 jaar
2,11
2,62
3,23
4,47
3,96
3,51
3,49
2,97
4,11
2,82
17-18 jaar
2,08
2,61
3,37
4,45
4,02
3,50
3,70
3,18
4,06
3,10
plus 18 jaar
1,93
2,58
3,24
4,39
3,96
3,46
3,64
2,97
4,03
3,05
Totaal
2,11
2,63
3,29
4,46
3,99
3,51
3,59
3,05
4,09
2,92
jongen meisje
TSO BSO
4,03
4,01
2,97
Tabel 57: Verschillen tussen jongeren in hun houding ten aanzien van pesten (groepsgemiddelden)
Jongens en meisjes zijn het niet over de hele lijn eens met elkaar als het gaat over pesten. Zo vinden jongens eerder dan meisjes dat wie gepest wordt dat meestal ook zelf gezocht heeft. Meisjes vinden dan weer eerder dat je echte vrienden niet pest en dat een pester vaak (ooit) zelf slachtoffer is geweest van pestgedrag. Meisjes zijn ook strenger ten aanzien van het meelopen met pesters en het negeren van pestgedrag en willen pesters zwaarder straffen. Naarmate jongeren ouder worden vinden ze steeds minder dat wie gepest wordt dat zelf gezocht heeft. Maar oudere jongeren vinden ook minder dan de jongere groepen dat iedereen wel slachtoffer kan worden van pestgedrag. Als jongeren ouder worden, worden ze strenger tegenover pesters, meelopers en het negeren van pestgedrag. Ze vinden steeds meer dat pesters pesten om zichzelf beter te voelen. Naargelang de richting waarin jongeren onderwijs volgen verschillen ook hun houdingen ten aanzien van pesten. ASO jongeren geloven minder dan BSO jongeren dat wie gepest wordt dat zelf gezocht heeft en dat pesters vroeger zelf slachtoffer geweest zijn van pestgedrag. Daartegenover vinden ASO jongeren meer dan BSO jongeren dat je echte vrienden niet pest. Pestgedrag moet voor deze jongeren ook streng bestraft worden. Onder meer omdat jongeren pesten om zichzelf beter te voelen. Afsluitend trachten we een beter zicht te krijgen op de relatie tussen houdingen ten aanzien van pestgedrag en elementen uit de jeugdcultuur.
48
Iemand die gepest wordt, heeft meestal geen vrienden
Pesten doe je niet alleen, maar samen met vrienden
Echte vrienden pest je niet
Iedereen kan gepest worden
Een pester is vaak zelf (ooit) een slachtoffer geweest
Meelopen is even erg als pesten
Pesten negeren is even erg als pesten
Pesters moeten gestraft worden
Pesten doe je om jezelf beter te voelen
Werd of word je gepest?
-0,11
-0,12
0,01
0,00
0,15
0,14
0,06
0,07
0,06
-0,04
Pesten of gepest worden?
0,27
0,14
0,05
-0,13
-0,05
-0,06
-0,11
-0,12
-0,25
0,00
Beoordeling zelf
-0,05
-0,07
0,01
0,03
0,04
-0,01
0,05
0,04
0,01
0,05
Afwijzen van diversiteit
0,26
0,20
0,12
-0,18
-0,11
-0,12
-0,12
-0,10
-0,18
0,07
Streven naar diversiteit
-0,17
-0,09
0,03
0,21
0,10
0,10
0,12
0,11
0,20
0,08
Streven naar homogeniteit
0,09
0,12
0,07
-0,08
-0,05
-0,04
-0,02
-0,06
-0,01
0,05
Amusement met vrienden
0,10
-0,03
0,02
-0,02
0,01
-0,01
-0,06
-0,03
-0,16
0,04
Sociale ontplooiing
0,04
-0,01
0,06
-0,03
0,03
0,03
-0,01
0,05
-0,02
0,02
Individuele ontplooiing
-0,10
-0,06
0,01
0,05
0,05
0,03
0,08
0,08
0,10
0,07
Amusement solo
-0,04
-0,01
0,01
0,07
0,00
-0,02
0,02
0,00
0,06
0,06
Passief
-0,11
0,00
0,02
0,02
0,03
0,03
0,01
0,06
0,05
0,05
Alternatieve kledingstijl
0,03
-0,04
0,02
0,06
0,08
0,01
0,01
0,03
0,00
0,05
Mainstream kledingstijl
0,00
0,04
0,07
0,08
0,07
0,04
0,02
-0,06
0,04
-0,02
Socioculturele kenmerken
-0,03
-0,04
0,06
0,10
0,05
0,04
0,06
0,05
0,04
0,16
Andere culturen
0,01
-0,01
0,00
0,00
0,05
0,04
0,04
0,01
0,02
-0,02
Minder voor de hand liggende vriendschappen
-0,08
-0,06
0,01
0,05
0,07
0,09
0,08
0,08
0,02
0,08
Sociaal economische kenmerken
0,20
0,11
0,06
-0,16
-0,07
-0,04
-0,06
-0,03
-0,09
0,03
Innerlijke kenmerken
-0,05
0,03
0,02
0,13
0,02
0,02
0,05
0,03
0,12
0,12
Uiterlijke kenmerken
0,20
0,10
0,12
-0,09
-0,02
-0,04
-0,08
-0,06
-0,10
0,05
Achterstelling
0.07
0,09
0,05
-0,14
-0,04
0,00
0,01
0,01
0,06
0,01
Tabel 56:Samenhang tussen houdingen ten aanzien van pestgedrag, ervaringen met pestgedrag, de houding ten aanzien van diversiteit, vrije tijdsactiviteiten, favoriete kledingstijlen, de vriendenkring, criteria voor van vrienden en gevoelens van achterstelling (correlaties)
49
Pesten
Iemand die gepest wordt, heeft het meestal zelf gezocht
Pesten
Of jongeren zichzelf als “gewoon” of “anders” beoordelen heeft geen invloed op hun houdingen ten aanzien van pestgedrag. Daders en slachtoffers van pestgedrag delen logischerwijs elkaars mening niet. Pesters vinden immers dat jongeren die gepest worden dat zelf gezocht hebben. Vrienden worden meestal niet gepest, maar ook echte vrienden kunnen wel eens slachtoffer worden van pestgedrag. Pesters vinden ook niet dat meelopen met pestgedrag en het negeren van pestgedrag moeten worden bestraft. Algemeen vinden ze trouwens niet dat pesters moeten bestraft worden. Ook de houding ten aanzien van de anderen blijkt een belangrijke invloed te hebben op de houding ten aanzien van pestgedrag. Jongeren die streven naar diversiteit staan over de hele lijn veel afwijzender tegenover pestgedrag dat jongeren die jongeren die diversiteit afwijzen. Het afwijzen van diversiteit onder de mensen blikt immers sterk samen te hangen met een culpabilisering van de gepeste en een lakse houding ten aanzien van pesters en pestgedrag in het algemeen. Wat de vrije tijdsactiviteiten betreft merken we maar weinig verschillen op. Jongeren die graag met vrienden op stap gaan vinden wel eerder dan anderen dat jongeren die gepest worden dat zelf hebben gezocht. Pesters moeten dan ook niet streng worden gestraft. Jongeren die veel tijd besteden aan activiteiten gericht op individuele ontplooiing vinden dan weer wel dat pestgedrag streng moet worden bestraft. Verder wijzen we nog op een significante relatie tussen jongeren die een passief vrije tijdspatroon vertonen en het afwijzen van de stelling dat jongeren die worden gepest, dat zelf gezocht hebben. Uit de relatie tussen de houding ten aanzien van pestgedrag en de kledingstijlen zien we dat pestgedrag niet gebonden is aan een bepaalde kledingstijl. Hetzelfde geldt trouwens ook voor de diversiteit in de vriendenkring. Enkel jongeren met een sociaal culturele diverse vriendenkring vinden meer dan de andere jongeren dat pesten een middel is om jezelf beter te voelen. Een duidelijke relatie met de houding ten aanzien van pesten vinden we dan wel weer bij de kenmerken waaraan mensen moeten voldoen om deel uit te maken van de vriendenkring. Jongeren die veel belang hechten aan sociaal economische kenmerken vinden veel meer dan de andere jongeren dat gepeste jongeren dat zelf gezocht hebben en dat pesten een groepsgebeuren is tegenover jongeren die geen deel uitmaken van de groep vrienden. Hun houding is sterk vergelijkbaar met de jongeren die veel belang hechten aan uiterlijke kenmerken van vrienden. Jongeren die vooral belanghechten aan innerlijke kenmerken van vrienden vinden meer dan de anderen dat echte vrienden geen slachtoffer kunnen zijn van pestgedrag en willen deze vorm van gedrag ook streng bestraffen.
50
Waarom pesten?
Pesten
7.5.
Jongeren geven verschillende redenen op waarom iemand al dan niet gepest wordt. We hebben getracht de antwoorden terug te brengen tot 6 categorieën: Categorie 1: omdat ze anders zijn… Hieronder vallen alle antwoorden die eerder algemeen verwijzen naar het anders zijn dan de meeste mensen. Categorie 2: omdat ze anders zijn op het uiterlijke vlak. Hieronder vallen alle antwoorden die specifiek verwijzen naar de kledij die de jongeren dragen, de hobby’s of andere uiterlijke elementen die ertoe lijden dat ze zich onderscheiden van de anderen. Categorie 3: omdat ze anders zijn op het innerlijke vlak of op het gebied van inherente eigenschappen van een persoon. Hieronder hebben we alle antwoorden gebundeld die wijzen op een “anders” zijn omdat ze andere huidskleur hebben, een andere nationaliteit, te dik of te dun, te slim of te dom zijn. Categorie 4: omdat ze een bedreiging vormen voor de groep of voor de leider van de groep. Voor deze categorie bundelen we alle antwoorden die wijzen op een groepsdynamiek, al dan niet onder de invloed van een leider-pester. Onder deze categorie vallen dus ook antwoorden die wijzen op jaloezie van leider of van groep, maar ook naar het gedrag van de pester die het vooral doet om zijn leiderspositie te beamen. Categorie 5: geen reden of toevallig verwijst naar alle antwoorden die suggereren dat het gepest worden een kwestie is van toeval. Iedereen kan het slachtoffer worden. Categorie 6: de gepeste is de schuldige, verwijst naar alle antwoorden die de schuld bij de gepeste leggen. Het is omdat hij/zij zich onverdraagzaam gedraagt, omdat hij/zij te zwak of te stom is. FREQUENTIE
PERCENTAGE
Anders (algemeen)
257
18,80
Anders (specifiek uiterlijk)
491
35,92
Anders (specifiek innerlijk)
167
12,22
Bedreiging voor de groep
157
11,49
Toevallig
27
1,98
Gepeste is schuldig
265
19,39
Totaal
1367
100,00
Missing
445
Totaal
1809 Tabel 59: waarom pesten
Heel weinig jongeren vinden dat pesten louter toevallig gebeurt. De meeste jongeren denken dat wie gepest wordt anders is en dan vooral op basis van uiterlijke kenmerken. Een opvallend grote groep jongeren (bijna 20%) wijst echter ook naar de gepeste jongere zelf. Volgens hen is die in de eerste plaats zelf schuldig aan het pestgedrag. Voornamelijk dan omdat hij/zij niet opkomt voor zichzelf, omdat hij/zij zich veel te snel laat doen. De formule om niet gepest te worden komt bij de antwoorden ook een beetje naar boven drijven. Over alle antwoorden heen kunnen we stellen dat jongeren die zich niet te opvallend gedragen, zich aanpassen aan de groep en dus ook veel vrienden hebben niet zullen gepest worden.
7.6.
Wat doen als je gepest wordt?
De antwoorden op de vraag “welke raad zou je geven aan mensen die gepest worden?” waren makkelijk terug te brengen tot 4 categorieën. Indien je gepest wordt kan je maar 4 dingen doen: Categorie 1: opkomen voor jezelf, door ofwel geweld te gebruiken of door iets terug te zeggen of zelfs terug te pesten. Categorie 2: negeren of je er niets van aantrekken. Het waait wel over en zolang je jezelf blijft is er niets aan de hand. Categorie 3: hulp zoeken, naar de leraar, directie of ouders stappen. Spreek met je vrienden en zoek vooral hulp als je gepest wordt. Categorie 4: doe iets aan jezelf… werk met andere woorden aan je verschijning, koop andere kleren, pas je gedrag aan en zorg ervoor dat je vrienden hebt. 51
Pesten
FREQUENTIE
PERCENTAGE
Opkomen voor jezelf
489
35,80
Negeren
482
35,29
Hulp halen
302
22,11
Doe iets aan jezelf
93
6,81 100,00
Totaal
1366
Missing
443
Totaal
1809 Tabel 60: Wat doen bij pesten?
De meningen over hoe om te gaan met pestgedrag zijn sterk verdeeld bij de jongeren. Ongeveer een derde van de jongeren stelt dat je zelf iets moet doen op tegen het pestgedrag. Een andere, even grote, groep stelt dat je het pestgedrag moet negeren. Slechts een vijfde van de jongeren stelt voor om te rade te gaan bij anderen en zodoende hulp te zoeken.
52
Conclusies
Dit onderzoek is opgestart met als doel: als basis dienen voor de inhoud van een jongerenmagazine van In Petto. Wij willen het in dit magazine hebben over pesten en anders-zijn. Vandaar dat de belangrijkste vraag van dit onderzoek is: is er een samenhang te ontdekken tussen diversiteit en pesten. En meer algemeen: komt pesten nog voor bij jongeren? Wie of wat bestempelen jongeren als anders? Waarom pesten jongeren iemand?
8.1.
DIVERSITEIT
De kennisenkring van jongeren is bij de meesten redelijk divers wat betreft socio-culturele kenmerken en puur culturele kenmerken van de vrienden. Alleen contacten met holebi’s, mensen die veel jonger zijn en jongeren met een handicap komen niet zo vaak voor. Leeftijd en studierichting zijn doorslaggevend bij de diversiteit van de kennissenkring. Oudere jongeren en jongeren uit het ASO hebben een meer socio-cultureel diverse vriendenkring. Maar als het gaat om mensen uit andere culturen, hebben ASO-ers minder zulke kennissen of vrienden en BSO-ers meer. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat er minder kans is op ontmoeting met mensen uit een andere cultuur in het ASO. De groep die bij de jongeren het minst gekend is, zijn de holebi’s en de jongeren met een handicap. Logisch, op het eerste zicht omdat deze jongeren qua absoluut aantal met minder zijn. Jongeren die activiteiten gericht op sociale en culturele ontplooiing doen, hebben evenwel toch meer vriendschappen met holebi’s, jongeren met een handicap en jongeren die veel jonger zijn dan zijzelf. Als we weten op welke basis jongeren hun vrienden kiezen, weten we misschien ook waarom ze anderen afwijzen (pesten). Hoopgevend is dat het karakter als grote overwinnaar uit de bus komt als je vraagt op welke eigenschappen men zijn vrienden kiest. Ook interesses en uitstraling zijn belangrijk. Uitstraling is natuurlijk een vaag begrip: dit kan ook puur uiterlijk zijn. Als we groepen t.o.v. elkaar vergelijken hechten meisjes nog meer belang aan innerlijke kenmerken, alsook jongeren uit het ASO en jongeren die al wat ouder zijn. We vroegen aan jongeren hoe ze zichzelf beoordeelden: als gewoon of anders. Jongeren beoordelen zichzelf in het algemeen als “gewoon”. Alleen jongeren die ten minste één niet-Belgische ouder hebben, en jongeren die niet bij de ouders wonen (weliswaar een kleine steekproef), beoordelen zich vaker dan de anderen als “anders”. De overgrote meerderheid van de jongeren definieert in de open vraag, “gewoon zijn” ook als iets positiefs. Maar “anders-zijn”, wordt ook door de meerderheid van de jongeren als positief omschreven. Een gevoel van achterstelling komt meest voor bij mannelijke jongeren uit het beroepsonderwijs, die minstens één niet-Belgische ouder hebben, en die afwisselend bij één van de ouders wonen of helemaal niet bij de ouders wonen. Bij de beoordeling van de andere zijn jongeren ook heel mild. De meeste jongeren staan niet afwijzend tegenover diversiteit. Ook op een tweede schaal kiezen jongeren meer voor diversiteit dan voor homogeniteit. Jongeren formuleren anders-zijn ook vaak als positief, in de open vraag. Jongeren blijken dus absoluut niet afwijzend te staan tegenover diversiteit. Ze vinden anders-zijn iets positiefs, ze kiezen eerder voor diversiteit dan voor homogeniteit, en ze hebben zelf ook een redelijk diverse vriendenkring. Als je doorheen deze studie een algemeen profiel opstelt van jongeren die voor diversiteit kiezen, dan krijg je het volgende lijstje van jongeren die eerder naar diversiteit neigen: meisjes eerder dan jongens jongeren uit het ASO jongeren met een diverse vriendenkring, zowel op basis van socio-culturele als op basis van puur culturele kenmerken jongeren die minstens één niet-Belgische ouder hebben eerder dan jongeren met exclusief Belgische ouders jongeren die afwisselend bij moeder of vader wonen of jongeren die niet bij hun ouders wonen eerder dan jongeren die bij moeder én vader wonen jongeren die in hun vrije tijd activiteiten doen die gericht zijn op individuele ontplooiing jongeren die geen groot gevoel van achterstelling hebben jongeren die innerlijke kenmerken bij hun vrienden het belangrijkst vinden
53
Conclusies
8.
Conclusies
Als je doorheen deze studie een algemeen profiel opstelt van jongeren die voor homogeniteit kiezen, dan krijg je het volgende lijstje van jongeren die eerder dan andere jongeren naar homogeniteit neigen: -
eerder jongens dan meisjes jongeren uit het BSO jongeren die een weinig diverse vriendenkring hebben jongeren met exclusief Belgische ouders jongeren die bij moeder én vader wonen jongeren die zichzelf “gewoon” vinden jongeren die een gevoel hebben van achterstelling jongeren die hun vrienden kiezen op basis van socio-economische en uiterlijke kenmerken
8.2.
PESTEN
Maar liefs 11% van de jongeren uit het secundair onderwijs worden regelmatig of dikwijls gepest. Maar één derde van die jongeren werd nog nooit gepest. Als we verschillende groepen met elkaar vergelijken, dan worden jongeren uit het BSO en jongere jongeren vaker gepest. Dat laatste is iets wat ook in ander onderzoek vaak naar voren komt: hoe ouder jongeren worden, hoe minder pesten voorkomt. Als jongeren gepest zouden worden, zouden ze het eerst vertellen aan vrienden. Op de tweede plaats staat lief en dan pas ouders, of familie. Op de laatste plaats staan leraar of directie en CLB, JAC en Kindertelefoon. De meeste jongeren zouden niets zeggen als ze zien dat er iemand gepest wordt, uit angst of uit onverschilligheid. Zeker de jongeren die al eerder een ervaring hadden met pesten, zullen niet reageren. Pestgedrag is meestal niet anoniem. Er wordt meer indirect gepest dan direct zichtbaar. Zeker meisjes pesten meer op deze manier. Ook hier zien we dat pesten afneemt naarmate ze ouder worden. Hoe ouder jongeren worden, hoe afwijzender ze staan tegenover pesten, en hoe minder ze de schuld bij het slachtoffer leggen. ASO jongeren geloven ook minder dat het slachtoffer het zelf heeft gezocht. Pesters vinden (natuurlijk) dat de slachtoffers het zelf gezocht hebben en dat pesters niet gestraft moeten worden. Jongeren die streven naar diversiteit, wijzen pesten eerder dan andere jongeren af. Afwijzen van diversiteit vertoont ook een sterke correlatie met de beschuldiging van het slachtoffer. Waarom pesten jongeren? We stelden hen de open vraag. En het meest voorkomende antwoord was: omdat ze “anders zijn” op gebied van het innerlijk, het uiterlijk of in het algemeen. 20% van de jongeren legt toch uitdrukkelijk de schuld bij diegene die gepest wordt. Als advies bij pesten, geven jongeren anderen mee dat ze het moeten negeren, of opkomen voor zichzelf. Als link tussen de twee thema’s valt het antwoord op de schaalvraag (zet jezelf op een schaal van 1 tot 10, of je eerder een pester bent of eerder een slachtoffer) het meest op. Pesters wijzen diversiteit eerder af dan dat ze het toejuichen. Dan zouden we deze jongeren, de pesters, kunnen plaatsen in het lijstje hierboven van jongeren die eerder kiezen voor homogeniteit.
8.3.
TOT SLOT 8.3.1. Samenhang tussen diversiteit en pesten?
Terugkomend op de inleiding in dit besluit: er is dus, in dit onderzoek, wel een samenhang te vinden tussen pesten en diversiteit. De belangrijkste reden voor jongeren om iemand te pesten is dat ze “anders” zijn. Dit “anders-zijn” is heel breed, en kan zowel gaan over het innerlijk als over het uiterlijk van die persoon. Bovendien zijn pesters vaker jongeren die diversiteit afwijzen. Deze jongeren hebben ook een minder diverse vriendenkring. Dus ontmoeting creëert aanvaarding? Anderzijds zien jongeren “anders-zijn” vaak als iets positiefs. Het is duidelijk dat we er in dit onderzoek niet precies zijn achtergekomen wat dat dan is “anders” zijn en wanneer het storend is wanneer niet. 54
8.3.2. Komt pesten nog voor? Pesten komt nog té vaak voor. Maar één derde van de jongeren antwoordt dat ze nog nooit gepest zijn geworden. Waarschijnlijk telt dit percentage ook nog jongeren die niet durven toe te geven dat ze gepest worden/ werden. De vragenlijsten werden meestal in een klaslokaal ingevuld en daar speelt sociale druk/ controle ook mee. Als je kijkt naar het aantal jongeren die ooit met pesten in aanraking kwamen, dan zijn er relatief zeer weinig pesters onder deze jongeren. We hadden ook verwacht dat het heel moeilijk zou zijn om jongeren op papier te laten “bekennen” dat ze pesters zijn.
8.3.3. Wie of wat bestempelen jongeren als anders? Zowel anders-zijn als gewoon-zijn is voor jongeren iets positiefs. Als ze een specifieke reden opgeven waarom anders-zijn positief is, varieert deze van ‘opvallen in de groep’ tot ‘andere kledingstijl’, ‘religie’ en ‘hobby’s’. Vele jongeren omschrijven anders-zijn toch ook als ‘jezelf zijn’, waarbij het er eigenlijk niet toe doet of je nu anders dan wel gewoon bent.
8.3.4. Waarom pesten jongeren? Het is jammer dat we vaststelden dat nog altijd 19,4% van de jongeren de schuld bij het slachtoffer legt. Meer algemeen zeggen de meeste jongeren (35,9%) dat ze pesten omdat iemand er uiterlijk anders uitziet. Maar 2% van de jongeren denkt dat pesten toevallig gebeurt en er dus eigenlijk geen reden voor is.
55
Bijlagen
9.
BIJLAGEN
9.1.
VRAGENLIJST
V1
In welk jaar ben je geboren? (Vul in) 19_ _
V2 1 2
Ben je een….? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Jongen Meisje
V3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Welke afkomst heeft je vader? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Belgisch Marokkaans Turks Italiaans Nederlands Spaans Portugees Kongolees Andere, namelijk: ____________________________ Ik ken de afkomst van mijn vader niet
V4 11 22 33 44 55 66 77 88 99 10 10
Welke afkomst heeft je moeder? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Belgisch Marokkaans Turks Italiaans Nederlands Spaans Portugees Kongolees Andere, namelijk: ____________________________ Ik ken de afkomst van mijn moeder niet
V5 11 22 33 44 55 66 77
In welke jaar zit je? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) 1ste jaar middelbaar 2de jaar middelbaar 3de jaar middelbaar 4de jaar middelbaar 5de jaar middelbaar 6de jaar middelbaar 7de jaar middelbaar
V6 11 22 33 44 55 66
Welke studierichting volg je? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) ASO TSO BSO Kunsthumaniora Deeltijds onderwijs Andere, namelijk: ________________________________
56
Nooit 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 8 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Wat doe je in je vrije tijd? Geef voor elke activiteit aan hoe vaak je dat doet. (Omcirkel telkens het cijfer dat het best overeenkomt met jou keuze. Vul bij 18 een antwoord in als je in je vrije tijd nog iets anders doet dan de dingen die al beschreven zijn) Minder dan 1 keer per maand 2
1 keer per maand 3
Meerdere keren per maand 4
Naar de jeugdbeweging gaan Sporten Muziek spelen Tv kijken Muziek beluisteren Vrijwilligerswerk Creatief bezigzijn (tekenen, fotografie, filmen,…) Gamen, surfen, chatten op de computer Gewoon thuisblijven en niks speciaals doen Mij met vrienden thuis amuseren Mij met vrienden buitenshuis amuseren Uitgaan naar discotheken, fuiven of feestjes Rondhangen Een cursus volgen Werken om wat geld bij te verdienen Mij vervelen Naar het jeugdhuis gaan Iets anders, namelijk: _____________________________ ________________________________________________
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Meerdere keren per week 5
Elke dag
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
V8 Jouw gezinssituatie? (Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) 1 Ik woon bij mijn moeder en mijn vader 2 Mijn ouders zijn uit elkaar en ik woon bij mijn moeder 3 Mijn ouders zijn uit elkaar en ik woon bij mijn vader 4 Ik woon afwisselend bij mijn moeder en mijn vader 5 Mijn gezinssituatie is anders, namelijk:___________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________ V9
Wat doet je vader als beroep? (Als je zijn beroep niet kent, omschrijf het dan kort. Als je vader werkloos is of huisman, schrijf dat hieronder dan ook op.) _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________
V10
Wat doet je moeder als beroep? (Als je haar beroep niet kent, omschrijf het dan kort. Als je moeder werkloos is of huisvrouw, schrijf dat hieronder dan ook op.) _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________
V11 1 2 3 4 9
Ik luister vooral naar (omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Radio1 5 Q Music Radio2 6 4 FM Studio Brussel 7 Klara Radio Donna 8 Lokale zender Andere, namelijk______________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________
57
Bijlagen
V7
Bijlagen
V12 Hieronder vind je een aantal kledingstijlen. Welke vind jij mooi en welke niet? (Geef elke stijl een score tussen 0 en 10. Hoe liever je die bepaalde stijl ziet of hoe vaker je in deze stijl gekleed gaat, hoe hoger de score! Als je de kledingstijl niet kent omcirkel je 11.) Genre 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Ken ik Vind ik niet mooi niet
Sportief Trendy Alternatief
11 11 11 Skate/streatware 11 Merkkleding 11 Casual 11 Gothic 11 Punk 11 Klassiek 11 Rock 11 Andere,namelijk 11 ___________________
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Vind ik héél mooi 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7
8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8
9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9
10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10
V13 Als het morgen verkiezingen zouden zijn, én je zou al mogen stemmen, op welke partij zou je dan stemmen? (omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) 1 2 3 4 5
CD&V Groen N-VA SP.a Spirit
6 7 8 9 10
V14
Hieronder stellen we een aantal mensen voor. Kan je voor elk van die mensen aangeven of je zo iemand kent of je zo iemand als vriend(in) hebt? (Je kent pas iemand als je die persoon bij naam kent en je bent er mee bevriend als je er ook dingen mee samen doet en… het mag geen familie zijn. Omcirkel het cijfer van het juiste antwoord) Ik ken zo niemand 1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
58
Mensen Mensen Mensen Mensen
Vlaams Belang VLD Ik zou niet gaan stemmen Ik zou blanco stemmen Andere partij, namelijk: ____________________________
Ik ken zo iemand 2
die een heel andere hobby hebben die een heel andere kledingstijl hebben met een andere godsdienst die veel ouder zijn dan mij (meer dan 10 jaar ouder) Mensen met andere passies Mensen van een ander geslacht Mensen met een andere nationaliteit Mensen die een andere studierichting volgen Mensen die holebi zijn Mensen die uit een nieuw samengesteld gezin komen Mensen die veel jonger zijn dan mij (meer dan 10 jaar jonger) Mensen met een handicap Mensen die een andere politieke voorkeur hebben Mensen die een heel andere soort muziek graag horen
Ik heb zo iemand als vriend(in) 3 Ik ken zo niemand 1 1 1
Ik ken zo iemand 2 2 2
Ik heb zo iemand als vriend(in) 3 3 3
1 1 1 1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3 3
1 1 1 1
2 2 2 2
3 3 3 3
Welke score zou jij jezelf geven op een schaal van 1 tot 10 als 1 staat voor ‘heel gewoon’ en 10 staat voor ‘helemaal anders dan de mensen rondom jou’. In vergelijking met anderen vind ik mezelf Heel 1 gewoon
V16
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Helemaal anders
Iedereen heeft wel een mening over wat ‘gewoon’ en ‘anders’ is. Wat betekenen deze begrippen voor jou? ‘Gewoon zijn’ is voor mij…
‘Anders zijn’ is voor mij…
V17
Hieronder geven we een aantal uitspraken. Geef voor elke uitspraak aan of je het er mee eens bent of niet. (Omcirkel bij elke uitspraak het cijfer dat het best overeenkomt met jou antwoord. ) Helemaal niet akkoord 1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
V18
Niet akkoord 2
Tussen beide
Akkoord
3
Een vader die niet werkt en thuisblijft terwijl de moeder gaat werken is een profiteur Iemand met een rood en blauwe hanenkam en 10 piercings kan beter zo niet op straat kan komen Ik vind het eigenlijk erg onbeleefd als iemand met zijn handen eet Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar kussen zijn een beetje vreemd Mensen die in een caravan wonen zijn anders dan mensen die in een normaal huis wonen Mensen die héél groot of heel klein zijn, vind ik zielig Ik begrijp niet dat sommige mensen geen varkensvlees eten Als je een geslaagde zakenman bent, draag je een pak Jongeren die graag naar klassieke muziek luisteren zijn buitenbeentjes Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis Mensen met een andere huidskleur verschillen van elkaar Jongeren die naar een speciale school gaan (omdat ze te slim zijn of leermoeilijkheden hebben), zullen er nooit helemaal bijhoren
Helemaal akkoord 5
4 1
2
3
4
5
1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
1
2
3
4
5
1 1 1 1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3 3
4 4 4 4 4 4 4
5 5 5 5 5 5 5
1
2
3
4
5
Beschrijf in een paar zinnen de meest rare/meest gekke/meest maffe persoon die je kent:
59
Bijlagen
V15
Bijlagen
V19
Welke bekende Vlaming zou jij als ‘anders’ omschrijven en waarom? Bekende Vlaming: Hij/ zij is ‘anders’ omdat:
V20
Wat vind je van onderstaande uitspraken? (Geef voor elk aan in welke mate je akkoord of niet akkoord gaat.) Helemaal niet akkoord 1
Niet akkoord 2
Tussen beide
Akkoord
3
Helemaal akkoord 5
4
11 22 33 44 55 66 77 88 99 10 10 11 11
De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was Ik ga het liefst om met mensen die op mij lijken Je kan beter niet te veel opvallen in een groep mensen Je kan beter trouwen met iemand die dezelfde achtergrond heeft Verliefdheid tussen mensen van hetzelfde geslacht is normaal Iedereen is anders Iedereen moet evenveel rechten hebben De aanwezigheid van verschillende culturen verrijkt onze samenleving Migranten zijn over het algemeen niet te vertrouwen Mensen die opvallen raken meestal verder in het leven De wereld is mooi omwille van alle verschillen tussen mensen
V21
Hieronder staan een aantal eigenschappen van mensen. Wat vind jij belangrijke eigenschappen bij het kiezen van vrienden? (Geef voor elke eigenschap aanin welke mate ze voor jou belangrijk zijn bij het kiezen van je vrienden Omcirkel het cijfer dat het meest overeenkomt met jou antwoord.) Helemaal niet belangrijk 1
Niet belangrijk 2
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Tussen beide
Belangrijk
3
4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Kleding Karakter Muziekvoorkeur Beroep van zijn/haar ouders Geslacht Hobby’s Studies Beroep Uiterlijk Waar en hoe hij/zij woont Uitstraling Ringtone Kapsel Interesses Hoe rijk/arm hij/zij is Andere, namelijk:_______________________________________ _______________________________________________________
V22
Ken je andere uitdrukkingen om te zeggen “dat is ne raren” of “dat is een rare”?
60
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
Heel belangrijk 5
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
1
2
3
4
5
Werd of word je wel eens gepest?
1 2 3 4 5
Nog nooit Eén keer Al een paar keer Regelmatig Dikwijls
V24
Kan je aangeven in welke mate pesters gekend zijn door de mensen die gepest worden? (Omcirkel het cijfer op de schaal dat het meest overeenkomt met jou antwoord) Het zijn onbekenden 1
V25
Ze hebben elkaar ooit al eens gezien 2
Bijlagen
V23
Ze kennen elkaar bij naam
Ze kennen elkaar goed
Het zijn vrienden
3
4
5
Als je in jou omgeving rondkijkt, op welke manier wordt er dan gepest en hoe vaak wordt er op die manier gepest? (Omcirkel het cijfer dat overeenkomt met jou antwoord.) Nooit 1
Bijna nooit 2
Af en toe 3
Regelmatig 4
Dikwijls 5
1 2 3 4 5 6 7 8
Slaan, duwen, schoppen, aan de haren trekken, … Vernielen of beschadigen van spullen (fiets, boekentas…) Schelden, naroepen,, vervelende bijnamen geven, … Uitsluiten, niet laten meedoen, negeren, … Afpersen, chanteren Roddelen Vervelende pest-sms’jes of e-mails sturen, pesten op een website, … Andere, namelijk __________________________________________ _________________________________________________________
V26
Aan wie zou je het vertellen als je gepest zou worden? (Omcirkel het cijfer dat overeenkomt met jou antwoord.) Zeker niet 1
Waarschijnlijk niet 2
Misschien 3
1 1 1 1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3 3
4 4 4 4 4 4 4
5 5 5 5 5 5 5
1
2
3
4
5
Waarschijnlijk wel 4
Zeker wel 5
1 2 3 4 5 6 7 8
Vriend(in) Klasgenoot Leraar of directie Ouder Broer/ Zus CLB, Jac, Kinder-en jongerentelefoon,… Lief Andere, namelijk________________________________________ _______________________________________________________
1 1 1 1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3 3
4 4 4 4 4 4 4
5 5 5 5 5 5 5
1
2
3
4
5
V27
Waarom worden bepaalde mensen gepest en anderen niet? Schrijf je antwoord hieronder neer.
61
Bijlagen
V28
Wat vind je van onderstaande uitspraken? Omcirkel bij elke uitspraak in welke mate je het er (niet) mee eens bent. Helemaal niet Niet akkoord Tussen beide Akkoord Helemaal akkoord akkoord 1 2 3 4 5
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Iemand die gepest wordt, heeft het meestal zelf gezocht Iemand die gepest wordt, heeft meestal geen vrienden Pesten doe je niet alleen, maar samen met vrienden Echte vrienden pest je niet Iedereen kan gepest worden Een pester is vaak zelf (ooit) een slachtoffer geweest Meelopen is even erg als pesten Pesten negeren is even erg als pesten Pesters moeten gestraft worden Pesten doe je om jezelf beter te voelen
V29
Geef jezelf een cijfer van 1 tot 10 op deze schaal, waarbij: (Omcirkel het cijfer dat het meest met jou antwoord overeenkomt) ik word meestal gepest en ik pest zelf anderen nooit
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
Ik word zelf nooit gepest, maar pest wel regelmatig anderen
V30
Wat zou je doen als je zag dat iemand gepest werd? (Omcirkel het antwoord dat het meest met jou ant woord overeenkomt)
1 2 3 4
Ik Ik Ik Ik
V31
Wat vind je van onderstaande uitspraken? Omcirkel bij elke uitspraak in welke mate je het er (niet) mee eens bent. Helemaal niet Niet akkoord Tussen beide Akkoord Helemaal akkoord akkoord 1 2 3 4 5
1
Er zijn een hoop mensen die het nooit goed zullen hebben en ik hoor bij die groep Mensen als mijn ouders en ik hoeven geen mooie toekomst te verwachten Mijn ouders moeten hard werken en worden er niet voor beloond. Dat zal waarschijnlijk ook voor mij zo zijn Wij hebben geen lange arm en dus zullen we altijd moeten ploeteren Mijn ouders hebben het moeilijk gehad, ik zal het moeilijk hebben en mijn kinderen waarschijnlijk ook
2 3 4 5
62
zou zou zou zou
niets zeggen omdat ik er mij niet mee zou willen bemoeien misschien meepesten het opnemen voor de persoon die gepest wordt niets durven zeggen omdat ik schrik zou hebben om zelf gepest te worden
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
1
2
3
4
5
Welke raad zou je geven aan mensen die gepest worden?
V33
Heb je nog vragen over deze onderwerpen die je graag beantwoord zou zien in onze brochure? Of heb je ideeën over onderwerpen die leuk zijn voor de brochure? Laat het ons dan hier weten…
Bijlagen
V32
HEEL ERG BEDANKT VOOR HET INVULLEN VAN DEZE ENQUÊTE
63
Bijlagen
9.2.
FREQUENTIES
GEBOORTEJAAR
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
1984
6
0,3
0,3
0,3
1985
29
1,5
1,6
2,0
1986
119
6,3
6,8
8,7
1987
296
15,5
16,8
25,5
1988
428
22,5
24,3
49,8
1989
378
19,9
21,5
71,3
1990
380
20,0
21,6
92,8
1991
89
4,7
5,1
97,9
1992
34
1,8
1,9
99,8
1993
1
0,1
0,1
99,9
1996
1
0,1
0,1
99,9
1999
1
0,1
0,1
100,0
Total
1762
92,5
100,0
System
142
7,5
Total
1904
100,0
GESLACHT
Valid
Missing
Total
64
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
jongen
815
42,8
45,2
45,2
meisje
988
51,9
54,8
100,0
Totaal
1803
94,7
100,0
13
1
0,1
23
1
0,1
System
99
5,2
Total
101
5,3
1904
100,0
Bijlagen
AFKOMST VADER
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
1569
82,4
87,6
87,6
Marokkaans 15
0,8
0,8
88,4
Turks
15
0,8
0,8
89,3
Italiaans
18
0,9
1,0
90,3
Nederlands
40
2,1
2,2
92,5
Spaans
5
0,3
0,3
92,8
Portugees
4
0,2
0,2
93,0
Kongolees
3
0,2
0,2
93,2
Andere
113
5,9
6,3
99,5
Ik ken mijn vader niet
9
0,5
0,5
100,0
Total
1791
94,1
100,0
System
113
5,9
Belgisch
Total
1904
100,0
AFKOMST MOEDER
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
1575
82,7
87,6
87,6
Marokkaans 14
0,7
0,8
88,4
Turks
15
0,8
0,8
89,3
Italiaans
10
0,5
0,6
89,8
Nederlands
41
2,2
2,3
92,1
Spaans
10
0,5
0,6
92,7
Portugees
2
0,1
0,1
92,8
Kongolees
6
0,3
0,3
93,1
Andere
120
6,3
6,7
99,8
Ik ken mijn vader niet
4
0,2
0,2
100,0
Total
1797
94,4
100,0
System
107
5,6
Belgisch
1904
100,0
65
Bijlagen STUDIEJAAR
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
1ste jaar middelbaar
70
3,7
3,9
3,9
2de jaar middelbaar
142
7,5
7,9
11,7
3de jaar middelbaar
479
25,2
26,5
38,2
4de jaar middelbaar
445
23,4
24,6
62,8
5de jaar middelbaar
392
20,6
21,7
84,5
6de jaar middelbaar
256
13,4
14,2
98,7
7de jaar middelbaar
24
1,3
1,3
100,0
Total
1808
95,0
100,0
16
1
0,1
System
95
5,0
Total
96
5,0
Total
1904
100,0
STUDIERICHTING
Valid
Missing
Total
66
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
ASO
621
32,6
34,5
34,5
TSO
558
29,3
31,0
65,4
BSO
598
31,4
33,2
98,6
KSO
21
1,1
1,2
99,8
Deeltijds
2
0,1
0,1
99,9
Andere
2
0,1
0,1
100,0
Total
1802
94,6
100,0
7
1
0,1
System
101
5,3
Total
102
5,4
1904
100,0
Bijlagen
VRIJE TIJD: JEUGDBEWEGING
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
1249
65,6
73,5
73,5
Minder dan 1 keer per maand
67
3,5
3,9
77,4
1 keer per maand
47
2,5
2,8
80,2
Meerdere keren per maand
237
12,4
13,9
94,1
Meerdere keren per week
92
4,8
5,4
99,5 100,0
Elke dag
8
0,4
0,5
Total
1700
89,3
100,0
10
1
0,1
13
1
0,1
System
202
10,6
Total
204
10,7
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
109
5,7
6,2
6,2
Minder dan 1 keer per maand
112
5,9
6,4
12,6
1 keer per maand
105
5,5
6,0
18,5
Meerdere keren per maand
441
23,2
25,1
43,6
Meerdere keren per week
748
39,3
42,5
86,1
Elke dag
244
12,8
13,9
100,0
Total
1759
92,4
100,0
System
145
7,6
1904
100,0
Total
VRIJE TIJD: SPORT
Valid
Missing Total
67
Bijlagen
VRIJE TIJD: MUZIEK SPELEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
985
51,7
57,3
57,3
Minder dan 1 keer per maand
177
9,3
10,3
67,6
1 keer per maand
72
3,8
4,2
71,7
Meerdere keren per maand
116
6,1
6,7
78,5
Meerdere keren per week
153
8,0
8,9
87,4
Elke dag
217
11,4
12,6
100,0
Total
1720
90,3
100,0
System
184
9,7
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
24
1,3
1,4
1,4
Minder dan 1 keer per maand
15
0,8
0,8
2,2
1 keer per maand
20
1,1
1,1
3,3
Meerdere keren per maand
92
4,8
5,2
8,5
Meerdere keren per week
344
18,1
19,5
28,0 100,0
Total
VRIJE TIJD: TV-KIJKEN
Valid
Missing
Elke dag
1272
66,8
72,0
Total
1767
92,8
100,0
16
1
0,1
System
136
7,1
Total
137
7,2
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
24
1,3
1,4
1,4
Minder dan 1 keer per maand
10
0,5
0,6
1,9
1 keer per maand
20
1,1
1,1
3,1
Meerdere keren per maand
67
3,5
3,8
6,9
Meerdere keren per week
235
12,3
13,4
20,3
Elke dag
1399
73,5
79,7
100,0
Total
1755
92,2
100,0
System
149
7,8
1904
100,0
Total
VRIJE TIJD: MUZIEK BELUISTEREN
Valid
Missing Total
68
Bijlagen
VRIJE TIJD: VRIJWILLIGERSWERK
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
928
48,7
54,3
54,3
Minder dan 1 keer per maand
370
19,4
21,7
76,0
1 keer per maand
141
7,4
8,3
84,3
Meerdere keren per maand
168
8,8
9,8
94,1
Meerdere keren per week
74
3,9
4,3
98,4
Elke dag
27
1,4
1,6
100,0
Total
1708
89,7
100,0
System
196
10,3
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
437
23,0
25,3
25,3
Minder dan 1 keer per maand
355
18,6
20,5
45,8
1 keer per maand
267
14,0
15,5
61,3
Meerdere keren per maand
351
18,4
20,3
81,6
Meerdere keren per week
180
9,5
10,4
92,0
Elke dag
138
7,2
8,0
100,0
Total
1728
90,8
100,0
7
1
0,1
55
1
0,1
System
174
9,1
Total
176
9,2
1904
100,0
Total
VRIJE TIJD: CREATIEF BEZIG ZIJN
Valid
Missing
Total
69
Bijlagen VRIJE TIJD: GAMEN, SURFEN, CHATTEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
51
2,7
2,9
2,9
Minder dan 1 keer per maand
43
2,3
2,4
5,3
1 keer per maand
60
3,2
3,4
8,7
Meerdere keren per maand
226
11,9
12,8
21,5
Meerdere keren per week
570
29,9
32,3
53,8
Elke dag
815
42,8
43,2
100,0
Total
1765
92,7
100,0
16
1
0,1
System
138
7,2
Total
139
7,3
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
232
12,2
13,4
13,4
Minder dan 1 keer per maand
225
11,8
13,0
26,4
1 keer per maand
205
10,8
11,8
38,3
Meerdere keren per maand
606
31,8
35,0
73,3
Meerdere keren per week
354
18,6
20,5
93,8
Elke dag
108
5,7
6,2
100,0
Total
1730
90,9
100,0
16
1
0,1
System
173
9,1
Total
174
9,1
1904
100,0
Total
VRIJE TIJD: THUIS BLIJVEN
Valid
Missing
Total
70
Bijlagen
VRIJE TIJD: MET VRIENDEN THUIS
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
157
8,2
9,0
9,0
Minder dan 1 keer per maand
218
11,4
12,5
21,5
1 keer per maand
274
14,4
15,7
37,2
Meerdere keren per maand
643
33,8
36,9
74,1
Meerdere keren per week
342
18,0
19,6
93,7
Elke dag
110
5,8
6,3
100,0
Total
1744
91,6
100,0
8
1
0,1
12
1
0,1
System
158
8,3
Total
160
8,4
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
38
2,0
2,2
2,2
Minder dan 1 keer per maand
87
4,6
5,0
7,1
1 keer per maand
149
7,8
8,5
15,6
Meerdere keren per maand
573
30,1
32,7
48,3
Meerdere keren per week
646
33,9
36,9
85,2
Elke dag
259
13,6
14,8
100,0
Total
1752
92,0
100,0
7
1
0,1
16
1
0,1
System
150
7,9
Total
152
8,0
1904
100,0
Total
VRIJE TIJD: MET VRIENDEN BUITEN
Valid
Missing
Total
71
Bijlagen
VRIJE TIJD: UITGAAN, FUIF, DISCO
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
193
10,1
11,0
11,0
Minder dan 1 keer per maand
288
15,1
16,4
27,4
1 keer per maand
323
17,0
18,4
45,8
Meerdere keren per maand
659
34,6
37,5
83,4
Meerdere keren per week
262
13,8
14,9
98,3
Elke dag
30
1,6
1,7
100,0
Total
1755
92,2
100,0
System
149
7,8
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
398
20,9
22,9
22,9
Minder dan 1 keer per maand
271
14,2
15,6
38,5
1 keer per maand
203
10,7
11,7
50,2
Meerdere keren per maand
434
22,8
25,0
75,2
Meerdere keren per week
276
14,5
15,9
91,1
Elke dag
155
8,1
8,9
100,0
Total
1737
91,2
100,0
System
167
8,8
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
1188
62,4
69,0
69,0
Minder dan 1 keer per maand
316
16,6
18,4
87,4
1 keer per maand
74
3,9
4,3
91,7
Meerdere keren per maand
71
3,7
4,1
95,8
Meerdere keren per week
50
2,6
2,9
98,7 100,0
Total
VRIJE TIJD: RONDHANGEN
Valid
Missing Total
VRIJE TIJD: CURSUS VOLGEN
Valid
Missing Total
72
Elke dag
22
1,2
1,3
Total
1721
90,4
100,0
System
183
9,6
1904
100,0
Bijlagen
VRIJE TIJD: WERKEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
462
24,3
26,8
26,8
Minder dan 1 keer per maand
354
18,6
20,5
47,4
1 keer per maand
236
12,4
13,7
61,1
Meerdere keren per maand
399
21,0
23,2
84,2
Meerdere keren per week
224
11,8
13,0
97,2
Elke dag
48
2,5
2,8
100,0
Total
1723
90,5
100,0
System
181
9,5
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
466
24,5
27,0
27,0
Minder dan 1 keer per maand
401
21,1
23,2
50,2
1 keer per maand
258
13,6
14,9
65,1
Meerdere keren per maand
340
17,9
19,7
84,8
Meerdere keren per week
169
8,9
9,8
94,6
Elke dag
94
4,9
5,4
100,0
Total
1728
90,8
100,0
16
1
0,1
System
175
9,2
Total
176
9,2
1904
100,0
Total
VRIJE TIJD: VERVELEN
Valid
Missing
Total
73
Bijlagen
VRIJE TIJD: JEUGDHUIS
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
1307
54,5
60,5
60,5
Minder dan 1 keer per maand
195
10,2
11,4
71,8
1 keer per maand
128
6,7
7,5
79,3
Meerdere keren per maand
234
12,3
13,6
92,9
Meerdere keren per week
105
5,5
6,1
99,1
Elke dag
16
0,8
0,9
100,0
Total
1715
90,1
100,0
11
1
0,1
System
188
9,9
Total
189
9,9
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
94
4,9
22,8
22,8
Minder dan 1 keer per maand
10
0,5
2,4
25,2
1 keer per maand
15
0,8
3,6
28,9
Meerdere keren per maand
57
3,0
13,8
42,7
Meerdere keren per week
94
4,9
22,8
65,5
Elke dag
142
7,5
34,5
100,0
Total
412
21,6
100,0
System
1492
78,4
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Bij moeder en vader
1258
66,1
70,1
70,1
Bij moeder
314
16,5
17,5
87,6
Bij vader
51
2,7
2,8
90,4
Afwisselend
89
4,7
5,0
95,4
Andere
61
3,2
3,4
98,8
Vader overleden of onbekend
22
1,2
1,2
100,0
Total
1795
94,3
100,0
System
109
5,7
1904
100,0
Total
VRIJE TIJD: ANDERE
Valid
Missing Total
GEZINSSITUATIE
Valid
Missing Total
74
Bijlagen
FAVORIETE RADIOZENDER
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Radio 1
13
0,7
1,2
1,2
Radio 2
13
0,7
1,2
2,3
Studio Brussel
267
14,0
24,0
26,3
Radio Donna
195
10,2
17,5
43,8
Q Music
339
17,8
30,5
74,3
4 FM
24
1,3
2,2
76,5
Klara
10
0,5
0,9
77,4
Lokale zender
89
4,7
8,0
85,4
Andere
163
8,6
14,6
100,0
Total
1113
58,5
100,0
System
791
41,5
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
33
1,7
1,9
1,9
1
25
1,3
1,4
3,3
2
54
2,8
3,0
6,3
3
81
4,3
4,6
10,9
4
81
4,3
4,6
15,4
5
230
12,1
13,0
28,4
6
203
10,7
11,4
39,8
7
382
20,1
21,5
61,4
8
366
19,2
20,6
82,0
Total
KLEDINGSTIJL: SPORTIEF
Valid
Missing
Total
9
149
7,8
8,4
90,4
Vind ik heel mooi
166
8,7
9,4
99,7
Ken ik niet
5
0,3
0,3
100,0
Total
1775
93,2
100,0
77
1
0,1
System
128
6,7
Total
129
6,8
1904
100,0
75
Bijlagen KLEDINGSTIJL: TRENDY
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
41
2,2
2,3
2,3
1
21
1,1
1,2
3,5
2
36
1,9
2,0
5,6
3
50
2,6
2,8
8,4
4
77
4,0
4,4
12,8
5
169
8,9
9,6
22,3
6
172
9,0
9,8
32,1
7
280
14,7
15,9
48,0
8
379
19,9
21,5
69,5
9
266
14,0
15,1
84,6
Vind ik heel mooi
195
10,2
11,1
95,6
Ken ik niet
77
4,0
4,4
100,0
Total
1763
92,6
100,0
System
141
7,4
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
140
7,4
8,1
8,1
1
61
3,2
3,5
11,7
2
104
5,5
6,0
17,7
3
122
6,4
7,1
24,8
4
133
7,0
7,7
32,5
5
255
13,4
14,8
47,3
6
190
10,0
11,0
58,3
7
180
9,5
10,4
68,8
8
136
7,1
7,9
76,7
9
61
3,2
3,5
80,2
Vind ik heel mooi
69
3,6
4,0
84,2
Ken ik niet
272
14,3
15,8
100,0
Total
1723
90,5
100,0
System
181
9,5
1904
100,0
Total
KLEDINGSTIJL: ALTERNATIEF
Valid
Missing Total
76
Bijlagen
KLEDINGSTIJL: SKATE, STREETWARE
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
237
12,4
13?5
13,5
1
123
6,5
7,0
20,6
2
110
5,8
6,3
26,8
3
152
8,0
8,7
35,5
4
138
7,2
7,9
43,4
5
192
10,1
11,0
54,4
6
174
9,1
9,9
64,3
7
185
9,7
10,6
74,9
8
161
8,5
9,2
84,1
9
114
6,0
6,5
90,6
Vind ik heel mooi
134
7,0
7,7
98,2
Ken ik niet
31
1,6
1,8
100,0
Total
1751
92,0
100,0
System
153
8,0
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
64
3,4
3,6
3,6
1
45
2,4
2,5
6,2
2
50
2,6
2,8
9,0
3
62
3,3
3,5
12,5
4
88
4,6
5,0
17,5
5
177
9,3
10,0
27,5
6
158
8,3
8,9
36,4
7
245
12,9
13,9
50,3
8
301
15,8
17,0
67,3
9
222
11,7
12,6
79,9
Vind ik heel mooi
343
18,0
19,4
99,3
Ken ik niet
12
0,6
0,7
100,0
Total
1767
92,8
100,0
System
137
7,2
1904
100,0
Total
KLEDINGSTIJL: MERKKLEDING
Valid
Missing Total
77
Bijlagen
KLEDINGSTIJL: CASUAL
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
81
4,3
4,7
4,7
1
34
1,8
2,0
6,6
2
48
2,5
2,8
9,4
3
44
2,3
2,5
11,9
4
73
3,8
4,2
16,1
5
157
8,2
9,0
25,1
6
159
8,4
9,1
34,3
7
252
13,2
14,5
48,8
8
264
13,9
15,2
63,9
9
184
9,7
10,6
74,5
Vind ik heel mooi
102
5,4
5,9
80,4
Ken ik niet
341
17,9
19,6
100,0
Total
1739
91,3
100,0
77
1
0,1
System
164
8,6
Total
165
8,7
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
772
40,5
44,0
44,0
1
152
8,0
8,7
52,7
2
144
7,6
8,2
60,9
3
90
4,7
5,1
66,0
4
67
3,5
3,8
69,8
5
105
5,5
6,0
75,8
6
82
4,3
4,7
80,5
7
46
2,4
2,6
83,1
8
53
2,8
3,0
86,1
9
31
1,6
1,8
87,9
Vind ik heel mooi
49
2,6
2,8
90,7
Ken ik niet
163
8,6
9,3
100,0
Total
1754
92,1
100,0
77
1
0,1
System
149
7,8
Total
150
7,9
1904
100,0
Total
KLEDINGSTIJL: GOTHIC
Valid
Missing
Total
78
Bijlagen
KLEDINGSTIJL: PUNK
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
683
35,9
39,1
39,1
1
172
9,0
9,9
49,0
2
148
7,8
8,5
57,5
3
119
6,3
6,8
64,3
4
116
6,1
6,6
70,9
5
131
6,9
7,5
78,5
6
77
4,0
4,4
82,9
7
75
3,9
4,3
87,2
8
64
3,4
3,7
90,8
9
53
2,8
3,8
93,9
Vind ik heel mooi
50
2,6
2,9
96,7
Ken ik niet
57
3,0
3,3
100,0
Total
1745
91,6
100,0
12
1
0,1
System
158
8,3
Total
159
8,4
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
608
31,9
34,6
34,6
1
193
10,1
11,0
45,6
2
135
7,1
7,7
53,3
3
135
7,1
7,7
61,0
4
130
6,8
7,4
68,4
5
156
8,2
8,9
77,3
6
99
5,2
5,6
83,0
7
98
5,1
5,6
88,5
8
61
3,2
3,5
92,0
9
41
2,2
2,3
94,4
Vind ik heel mooi
52
2,7
3,0
97,3
Ken ik niet
47
2,5
2,7
100,0
Total
1755
92,2
100,0
System
149
7,8
1904
100,0
Total
KLEDINGSTIJL: KLASSIEK
Valid
Missing Total
79
Bijlagen KLEDINGSTIJL: ROCK
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
566
29,7
32,5
32,5
1
152
8,0
8,7
41,2
2
137
7,2
7,9
49,0
3
140
7,4
8,0
57,1
4
123
6,5
7,1
64,1
5
152
8,0
8,7
72,8
6
89
4,7
5,1
77,9
7
102
5,4
5,8
83,8
8
88
4,6
5,0
88,8
9
60
3,2
3,4
92,3
Vind ik heel mooi
78
4,1
4,5
96,7
Ken ik niet
57
3,0
3,3
100,0
Total
1744
91,6
100,0
12
1
0,1
System
159
8,4
Total
160
8,4
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Vind ik niet mooi
21
1,1
8,9
8,9
1
1
0,1
0,4
9,4
2
4
0,2
1,7
11,1
3
3
0,2
1,3
12,3
4
1
0,1
0,4
12,8
5
5
0,3
2,1
14,9
6
8
0,4
3,4
18,3
7
11
0,6
4,7
23,0
8
17
0,9
7,2
30,2
9
20
1,1
8,5
38,7
Vind ik heel mooi
125
6,6
53,2
91,9
Ken ik niet
19
1,0
8,1
100,0
Total
235
12,3
100,0
System
1669
87,7
1904
100,0
Total
KLEDINGSTIJL: ANDERE
Valid
Missing Total
80
Bijlagen
POLITIEKE VOORKEUR
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
CD&V
168
8,8
10,0
10,0
Groen
166
8,7
9,9
19,9
N-VA
34
1,8
2,0
21,9
SP.a
162
8,5
9,7
31,6
Spirit
69
3,6
4,1
35,7
Vlaams Belang
324
17,0
19,3
55,0
VLD
166
8,7
9,9
64,9
Ik zou niet gaan stemmen
223
11,7
13,3
78,2
Blanco
338
17,8
20,1
98,3
Andere
28
1,5
1,7
100,0
Total
1678
88,1
100,0
System
226
11,9
1904
100,0
Total
KENNEN: MENSEN MET EEN ANDERE HOBBY
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
154
8,1
8,8
8,8
Ik ken zo iemand
580
30,5
33,1
41,9
Ik heb zo iemand als vriend(in)
1017
53,4
58,1
100,0
Total
1751
92,0
100,0
5
1
0,1
System
152
8,0
1904
100,0
Total
KENNEN: MENSEN MET EEN ANDERE KLEDING
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
144
7,6
8,1
8,1
Ik ken zo iemand
752
39,5
42,5
50,7
Ik heb zo iemand als vriend(in)
873
45,9
49,3
100,0
Total
1769
92,9
100,0
System
135
7,1
1904
100,0
81
Bijlagen
KENNEN: MENSEN MET ANDERE GODSDIENST
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
318
16,7
18,0
18,0
Ik ken zo iemand
753
39,5
42,7
60,7
Ik heb zo iemand als vriend(in)
693
36,4
39,3
100,0
Total
1764
92,6
100,0
System
140
7,4
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
153
8,0
8,7
8,7
Ik ken zo iemand
884
46,4
50,5
59,2
Ik heb zo iemand als vriend(in)
714
37,5
40,8
100,0
Total
1751
92,0
100,0
System
153
8,0
1904
100,0
Total
KENNEN: OUDERE MENSEN
Valid
Missing Total
KENNEN: MENSEN MET ANDERE PASSIE
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
178
9,3
10,2
10,2
Ik ken zo iemand
751
39,4
43,0
53,2
Ik heb zo iemand als vriend(in)
816
42,9
46,8
100,0
Total
1745
91,6
100,0
11
1
0,1
System
158
8,3
Total
159
8,4
1904
100,0
Total
KENNEN: MENSEN VAN ANDERE GESLACHT
Valid
Missing Total
82
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
30
1,6
1,7
1,7
Ik ken zo iemand
233
12,2
13,3
15,0
Ik heb zo iemand als vriend(in)
1493
78,4
85,0
100,0
Total
1756
92,2
100,0
System
148
7,8
1904
100,0
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
176
9,2
10,0
10,0
Ik ken zo iemand
648
34,0
36,7
46,7
Ik heb zo iemand als vriend(in)
942
49,5
53,3
100,0
Total
1766
92,8
100,0
System
138
7,2
1904
100,0
Total
Bijlagen
KENNEN: MENSEN MET ANDERE NATIONALITEIT
KENNEN: MENSEN IN ANDERE STUDIERICHTING
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
27
1,4
1,5
1,5
Ik ken zo iemand
266
14,0
15,1
16,6
Ik heb zo iemand als vriend(in)
1468
77,1
83,4
100,0
Total
1761
92,5
100,0
System
143
7,5
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
577
30,3
32,8
32,8
Ik ken zo iemand
724
38,0
41,1
73,9
Ik heb zo iemand als vriend(in)
459
24,1
26,1
100,0
Total
1760
92,4
100,0
System
144
7,6
1904
100,0
Total
KENNEN: HOLEBI
Valid
Missing Total
KENNEN: MENSEN UIT NIEUW-SAMENGESTELD GEZIN
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
594
31,2
34,1
34,1
Ik ken zo iemand
565
29,7
32,4
66,5
Ik heb zo iemand als vriend(in)
585
30,7
33,5
100,0
Total
1744
91,6
100,0
System
160
8,4
1904
100,0
83
Bijlagen
KENNEN: JONGERE MENSEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
423
22,2
23,9
23,9
Ik ken zo iemand
1028
54,0
58,1
82,1
Ik heb zo iemand als vriend(in)
317
16,6
17,9
100,0
Total
1768
92,9
100,0
System
136
7,1
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
619
32,5
34,9
34,9
Ik ken zo iemand
900
47,3
50,8
85,7
Ik heb zo iemand als vriend(in)
254
13,3
14,3
100,0
Total
1773
93,1
100,0
System
131
6,9
1904
100,0
Total
KENNEN: MENSEN MET HANDICAP
Valid
Missing Total
KENNEN: MENSEN MET ANDERE POLITIEKE VOORKEUR
Valid
Missing
Total
84
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
377
19,8
21,6
21,6
Ik ken zo iemand
756
39,7
43,3
65,0
Ik heb zo iemand als vriend(in)
611
32,1
35,0
100,0
Total
1744
91,6
100,0
0
1
0,1
System
159
8,4
Total
160
8,4
1904
100,0
Bijlagen
KENNEN: MENSEN DIE VAN HEEL ANDERE MUZIEK HOUDEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik ken zo niemand
60
3,2
3,4
3,4
Ik ken zo iemand
509
26,7
29,0
32,5
Ik heb zo iemand als vriend(in)
1184
62,2
67,5
100,0
Total
1753
92,1
100,0
4
1
0,1
5
1
0,1
8
1
0,1
9
1
0,1
System
146
7,7
Total
151
7,9
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Heel gewoon
122
6,4
6,9
6,9
2
128
6,7
7,2
14,2
3
206
10,8
11,7
25,8
4
157
8,2
8,9
34,7
5
425
22,3
24,1
58,8
6
173
9,1
9,8
68,6
7
220
11,6
12,5
81,0
8
188
9,9
10,6
91,7
9
73
3,8
4,1
95,8 100,0
Total
BEOORDELING ZELF
Valid
Missing
Helemaal anders
74
3,9
4,2
Total
1766
92,8
100,0
System
138
7,2
1904
100,0
Total
EEN VADER DIE NIET WERKT EN THUISBLIJFT TERWIJL DE MOEDER GAAT WERKEN, IS EEN PROFITEUR
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
503
26,4
28,2
28,2
Niet akkoord
543
28,5
30,5
58,7
Tussen beide
413
21,7
23,2
81,8
Akkoord
179
9,4
10,0
91,9
Helemaal akkoord
145
7,6
8,1
100,0
Total
1783
93,6
100,0
System
121
6,4
1904
100,0
85
Bijlagen IEMAND MET ROOD HAAR EN EEN BLAUWE HANENKAM EN 10 PIERCINGS KAN BETER ZO NIET OP STRAAT KOMEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
499
26,2
28,2
28,2
Niet akkoord
559
29,4
31,5
59,7
Tussen beide
402
21,1
22,7
82,4
Akkoord
192
10,1
10,8
93,2
Helemaal akkoord
120
6,3
6,8
100,0
Total
1772
93,1
100,0
System
132
6,9
1904
100,0
Total
IK VIND HET EIGENLIJK ERG ONBELEEFD ALS IEMAND MET ZIJN HANDEN EET
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
329
17,3
18,5
18,5
Niet akkoord
447
23,5
25,1
43,5
Tussen beide
574
30,1
32,2
75,8
Akkoord
273
14,3
15,3
91,1
Helemaal akkoord
159
8,4
8,9
100,0
Total
1782
93,6
100,0
51
1
0,1
System
121
6,4
Total
122
6,4
1904
100,0
Total
TWEE MENSEN VAN HETZELFDE GESLACHT DIE ELKAAR KUSSEN ZIJN EEN BEETJE VREEMD
Valid
Missing Total
86
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
463
24,3
26,0
26,0
Niet akkoord
487
25,6
27,4
53,4
Tussen beide
428
22,5
24,1
77,5
Akkoord
263
13,8
14,8
92,2
Helemaal akkoord
138
7,2
7,8
100,0
Total
1779
93,4
100,0
System
125
6,6
1904
100,0
Bijlagen
MENSEN DIE IN EEN CARAVAN WONEN ZIJN ANDERS DAN MENSEN DIE IN EEN NORMAAL HUIS WONEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
510
26,8
28,6
28,6
Niet akkoord
629
33,0
35,3
63,8
Tussen beide
384
20,2
21,5
85,4
Akkoord
210
11,0
11,8
97,1 100,0
Helemaal akkoord
51
2,7
2,9
Total
1784
93,7
100,0
21
1
0,1
System
119
6,3
Total
120
6,3
1904
100,0
Total
MENSEN DIE HEEL GROOT ZIJN OF HEEL KLEIN, VIND IK ZIELIG
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
1052
55,3
59,1
59,1
Niet akkoord
521
27,4
29,3
88,4
Tussen beide
138
7,2
7,8
96,2
Akkoord
53
2,3
2,4
98,6
Helemaal akkoord
25
1,3
1,4
100,0
Total
1779
93,4
100,0
13
1
0,1
21
1
0,1
System
123
6,5
Total
125
6,6
1904
100,0
Total
IK BEGRIJP NIET DAT SOMMIGE MENSEN GEEN VARKENSVLEES ETEN
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
574
30,1
32,2
32,2
Niet akkoord
504
26,5
28,3
60,5
Tussen beide
331
17,4
18,6
79,0
Akkoord
217
11,4
12,2
91,2
Helemaal akkoord
157
8,2
8,8
100,0
Total
1783
93,6
100,0
System
121
6,4
1904
100,0
87
Bijlagen ALS JE EEN GESLAAGD ZAKENMAN BENT, DRAAG JE EEN PAK
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
397
20,9
22,4
22,4
Niet akkoord
484
25,4
27,3
49,8
Tussen beide
439
23,1
24,8
74,6
Akkoord
313
16,4
17,7
92,3
Helemaal akkoord
137
7,2
7,7
100,0
Total
1770
93,0
100,0
System
134
7,0
1904
100,0
Total
JONGEREN DIE GRAAG NAAR KLASSIEKE MUZIEK LUISTEREN, ZIJN BUITENBEENTJES
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
412
21,6
23,1
23,1
Niet akkoord
547
28,7
30,7
53,8
Tussen beide
444
23,3
24,9
78,7
Akkoord
247
13,0
13,9
92,5
Helemaal akkoord
133
7,0
7,5
100,0
Total
1783
93,6
100,0
System
121
6,4
1904
100,0
Total
BEJAARDEN HOREN THUIS IN EEN BEJAARDENTEHUIS
Valid
Missing Total
88
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
746
39,2
41,8
41,8
Niet akkoord
563
29,6
31,5
73,3
Tussen beide
324
17,0
18,1
91,4
Akkoord
74
3,9
4,1
95,6 100,0
Helemaal akkoord
79
4,1
4,4
Total
1786
93,8
100,0
System
118
6,2
1904
100,0
Bijlagen
MENSEN MET EEN ANDERE HUIDSKLEUR, VERSCHILLEN VAN ELKAAR
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
597
31,4
33,7
33,7
Niet akkoord
471
24,7
26,6
60,3
Tussen beide
386
20,3
21,8
82,1
Akkoord
208
10,9
11,7
93,8
Helemaal akkoord
109
5,7
6,2
100,0
Total
1771
93,0
100,0
System
133
7,0
1904
100,0
Total
JONGEREN DIE NAAR EEN SPECIALE SCHOOL GAAN (TE SLIM OF LEERMOEILIJKHEDEN) ZULLEN ER NOOIT HELEMAAL BIJHOREN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
540
28,4
30,3
30,3
Niet akkoord
646
33,9
36,3
66,6
Tussen beide
431
22,6
24,2
90,8
Akkoord
126
6,6
7,1
97,9
Helemaal akkoord
37
1,9
2,1
100,0
Total
1780
93,5
100,0
System
124
6,5
1904
100,0
Total
DE WERELD ZOU ER MOOIER UITZIEN ALS IEDEREEN HETZELFDE WAS
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
1163
61,1
65,4
65,4
Niet akkoord
417
21,9
23,5
88,9
Tussen beide
132
6,9
7,4
96,3
Akkoord
35
1,8
2,0
98,3 100,0
Helemaal akkoord
30
1,6
1,7
Total
1777
93,3
100,0
System
127
6,7
1904
100,0
89
Bijlagen IK GA HET LIEFST OM MET MENSEN DIE OP MIJ LIJKEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
605
31,8
34,1
34,1
Niet akkoord
670
35,2
37,7
71,8
Tussen beide
374
19,6
21,1
92,9
Akkoord
105
5,5
5,9
98,8
Helemaal akkoord
21
1,1
1,2
100,0
Total
1775
93,2
100,0
System
129
6,8
1904
100,0
Total
JE KAN BETER NIET TE VEEL OPVALLEN IN EEN GROEP MENSEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
224
11,8
12,7
12,7
Niet akkoord
476
25,0
27,0
39,8
Tussen beide
738
38,8
41,9
81,7
Akkoord
256
13,4
14,5
96,3
Helemaal akkoord
66
3,5
3,8
100,0
Total
1760
92,4
100,0
System
144
7,6
1904
100,0
Total
JE KAN BETER TROUWEN MET IEMAND DIE DEZELFDE ACHTERGROND HEEFT
Valid
Missing Total
90
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
486
25,5
27,3
27,3
Niet akkoord
591
31,0
33,2
60,5
Tussen beide
501
26,3
28,2
88,7
Akkoord
163
8,6
9,2
97,9 100,0
Helemaal akkoord
38
2,0
2,1
Total
1779
93,4
100,0
System
125
6,6
1904
100,0
Bijlagen
VERLIEFDHEID TUSSEN MENSEN VAN HETZELFDE GESLACHT IS NORMAAL
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
166
8,7
9,4
9,4
Niet akkoord
220
11,6
12,4
21,8
Tussen beide
641
33,7
36,1
57,9
Akkoord
483
25,4
27,2
85,1 100,0
Helemaal akkoord
264
13,9
14,9
Total
1774
93,2
100,0
14
1
0,1
System
129
6,8
Total
130
6,8
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
30
1,6
1,7
1,7
Niet akkoord
29
1,5
1,6
3,3
Tussen beide
85
4,5
4,8
8,1
Akkoord
446
23,4
25,1
33,2
Helemaal akkoord
1186
62,3
66,8
100,0
Total
1776
93,3
100,0
6
1
0,1
System
127
6,7
Total
128
6,7
1904
100,0
Total
IEDEREEN IS ANDERS
Valid
Missing
Total
IEDEREEN MOET EVENVEEL RECHTEN HEBBEN
Valid
Missing
Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
42
2,2
2,4
2,4
Niet akkoord
69
3,6
3,9
6,3
Tussen beide
172
9,0
9,7
16,0
Akkoord
434
22,8
24,5
40,4
Helemaal akkoord
1056
55,5
59,6
100,0
Total
1773
93,1
100,0
6
1
0,1
System
130
6,8
Total
131
6,9
1904
100,0
91
Bijlagen DE AANWEZIGHEID VAN VERSCHILLENDE CULTUREN VERRIJKT ONZE SAMENLEVING
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
107
5,6
6,1
6,1
Niet akkoord
139
7,3
7,9
14,0
Tussen beide
496
26,1
28,3
42,2
Akkoord
533
28,0
30,4
72,8 100,0
Helemaal akkoord
477
25,1
27,2
Total
1752
92,0
100,0
System
152
8,0
1904
100,0
Total
MIGRANTEN ZIJN OVER HET ALGEMEEN NIET TE VERTROUWEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
362
19,0
20,6
20,6
Niet akkoord
502
26,4
28,6
49,1
Tussen beide
613
32,2
34,9
84,0
Akkoord
168
8,8
9,6
93,6
Helemaal akkoord
113
5,9
6,4
100,0
Total
1758
92,3
100,0
System
146
7,7
1904
100,0
Total
MENSEN DIE OPVALLEN RAKEN MEESTAL VERDER IN HET LEVEN
Valid
Missing Total
92
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
271
14,2
15,3
15,3
Niet akkoord
586
30,8
33,1
48,4
Tussen beide
633
33,2
35,7
84,1
Akkoord
223
11,7
12,6
96,7
Helemaal akkoord
59
3,1
3,3
100,0
Total
1772
93,1
100,0
System
132
6,9
1904
100,0
Bijlagen
DE WERELD IS MOOI OMWILLE VAN ALLE VERSCHILLEN TUSSEN MENSEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
44
2,3
2,5
2,5
Niet akkoord
78
4,1
4,4
6,9
Tussen beide
402
21,1
22,7
29,6
Akkoord
685
36,0
38,7
68,3
Helemaal akkoord
560
29,4
31,7
100,0
Total
1769
92,9
100,0
6
1
0,1
System
134
7,0
Total
135
7,1
1904
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: KLEDING
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
184
9,7
10,4
10,4
Niet belangrijk
373
19,6
21,0
31,4
Tussen beide
624
32,8
35,2
66,6
Belangrijk
434
22,8
24,5
91,1
Heel belangrijk
157
8,2
8,9
100,0
Total
1772
93,1
100,0
System
132
6,9
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
14
0,7
0,8
0,8
Niet belangrijk
20
1,1
1,1
1,9
Tussen beide
117
6,1
6,6
8,5
Belangrijk
559
29,4
31,6
40,1
Heel belangrijk
1060
55,7
59,9
100,0
Total
1770
93,0
100,0
6
1
0,1
41
1
0,1
System
132
6,9
Total
134
7,0
1904
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: KARAKTER
Valid
Missing
Total
93
Bijlagen
EIGENSCHAP VRIENDEN: MUZIEKVOORKEUR
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
232
12,2
13,2
13,2
Niet belangrijk
500
26,3
28,3
41,5
Tussen beide
731
38,4
41,4
82,9
Belangrijk
248
13,0
14,1
97,0
Heel belangrijk
53
2,8
3,0
100,0
Total
1764
92,6
100,0
53
1
0,1
System
139
7,3
Total
140
7,4
1904
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: BEROEP OUDERS
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
970
50,9
54,9
54,9
Niet belangrijk
539
28,3
30,5
85,4
Tussen beide
203
10,7
11,5
96,9
Belangrijk
33
1,7
1,9
98,8
Heel belangrijk
22
1,2
1,2
100,0
Total
1767
92,8
100,0
22
1
0,1
32
1
0,1
System
135
7,1
Total
137
7,2
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
698
36,7
39,4
39,4
Niet belangrijk
428
22,5
24,2
63,5
Tussen beide
303
15,9
17,1
80,6
Belangrijk
161
8,5
9,1
89,7
Heel belangrijk
182
9,6
10,3
100,0
Total
1772
93,1
100,0
34
1
0,1
System
131
6,9
Total
132
6,9
1904
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: GESLACHT
Valid
Missing
Total 94
Bijlagen
EIGENSCHAP VAN VRIENDEN: HOBBY’S
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
366
19,2
20,7
20,7
Niet belangrijk
449
23,6
25,4
46,1
Tussen beide
589
30,9
33,3
79,4
Belangrijk
294
15,4
16,6
96,0 100,0
Heel belangrijk
71
3,7
4,0
Total
1769
92,9
100,0
System
135
7,1
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
597
31,4
33,7
33,7
Niet belangrijk
583
30,6
32,9
66,6
Tussen beide
418
22,0
23,6
90,1
Belangrijk
126
6,6
7,1
97,2
Heel belangrijk
49
2,6
2,8
100,0
Total
1773
93,1
100,0
System
131
6,9
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
585
30,7
33,1
33,1
Niet belangrijk
574
30,1
32,5
65,6
Tussen beide
422
22,2
23,9
89,5
Belangrijk
131
6,9
7,4
96,9
Heel belangrijk
55
2,9
3,1
100,0
Total
1767
92,8
100,0
System
137
7,2
1904
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: STUDIES
Valid
Missing Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: BEROEP
Valid
Missing Total
95
Bijlagen
EIGENSCHAP VRIENDEN: UITERLIJK
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
246
12,9
14,0
14,0
Niet belangrijk
379
19,9
21,5
35,5
Tussen beide
672
35,3
38,1
73,6
Belangrijk
361
19,0
20,5
94,1
Heel belangrijk
104
5,5
5,9
100,0
Total
1762
92,5
100,0
System
142
7,5
1904
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: WOONPLAATS
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
441
23,2
25,0
25,0
Niet belangrijk
553
29,0
31,4
56,4
Tussen beide
497
26,1
28,2
84,7
Belangrijk
215
11,3
12,2
96,9
Heel belangrijk
55
2,9
3,1
100,0
Total
1761
92,5
100,0
12
1
0,1
System
142
7,5
Total
143
7,5
1904
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: UITSTRALING
Valid
Missing
Total
96
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
161
8,5
9,1
9,1
Niet belangrijk
245
12,9
13,9
23,0
Tussen beide
544
28,6
30,8
53,7
Belangrijk
616
32,4
34,8
88,6
Heel belangrijk
202
10,6
11,4
100,0
Total
1768
92,9
100,0
31
1
0,1
41
1
0,1
System
134
7,0
Total
136
7,1
1904
100,0
Bijlagen
EIGENSCHAP VAN VRIENDEN: RINGTONE
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
1185
62,2
67,9
67,9
Niet belangrijk
305
16,0
17,5
85,3
Tussen beide
181
9,5
10,4
95,7
Belangrijk
45
2,4
2,6
98,3 100,0
Heel belangrijk
30
1,6
1,7
Total
1746
91,7
100,0
System
158
8,3
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
423
22,2
24,0
24,0
Niet belangrijk
456
23,9
25,9
49,9
Tussen beide
553
29,0
31,4
81,2
Belangrijk
255
13,4
14,5
95,7
Heel belangrijk
76
4,0
4,3
100,0
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: KAPSEL
Valid
Missing
Total
1763
92,6
13
1
0,1
System
140
7,4
Total
141
7,4
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
129
6,8
7,3
7,3
Niet belangrijk
137
7,2
7,8
15,1
Tussen beide
537
28,2
30,5
45,6
Belangrijk
761
40,0
43,2
88,8
Heel belangrijk
198
10,4
11,2
100,0
Total
1762
92,5
100,0
System
142
7,5
1904
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: INTERESSES
Valid
Missing Total
97
Bijlagen EIGENSCHAP VRIENDEN: RIJK OF ARM
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
808
42,4
46,6
46,6
Niet belangrijk
512
26,9
29,5
76,1
Tussen beide
306
16,1
17,6
93,8
Belangrijk
79
4,1
4,6
98,3
Heel belangrijk
29
1,5
1,7
100,0
Total
1734
91,1
100,0
System
170
8,9
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet belangrijk
33
1,7
20,9
20,9
Niet belangrijk
10
0,5
6,3
27,2
Tussen beide
11
0,6
7,0
34,2
Belangrijk
23
1,2
14,6
48,7
Heel belangrijk
81
4,3
51,3
100,0
Total
158
8,3
100,0
System
1746
91,7
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nog nooit
589
30,9
33,7
33,7
Eén keer
505
26,5
28,9
62,6
Al een paar keer
468
24,6
26,8
89,4
Regelmatig
102
5,4
5,8
95,2
Dikwijls
84
4,4
4,8
100,0
Total
1748
91,8
100,0
System
156
8,2
1904
100,0
Total
EIGENSCHAP VRIENDEN: ANDERE
Valid
Missing Total
WERD OF WORD JE GEPEST?
Valid
Missing Total
98
Bijlagen
PESTERS BEKEND BIJ DIEGENE DIE GEPEST WORDEN?
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Het zijn onbekenden
77
4,0
5,1
5,1
Ze hebben elkaar ooit al eens gezien
177
9,3
11,7
16,8
Ze kennen elkaar bij naam
846
44,4
55,9
72,7
Ze kennen elkaar goed
346
18,2
22,9
95,5
Het zijn vrienden
68
3,6
4,5
100,0
Total
1514
79,5
100,0
System
390
20,5
1904
100,0
Total
PESTEN: SLAAN, DUWEN, SCHOPPEN, ...
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
356
18,7
20,3
20,3
Bijna nooit
619
32,5
35,2
55,5
Af en toe
514
27,0
29,2
84,7
Regelmatig
158
8,3
9,0
93,7
Dikwijls
111
5,8
6,3
100,0
Total
1758
92,3
100,0
System
146
7,7
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
339
17,8
19,3
19,3
Bijna nooit
544
28,6
31,0
50,3
Af en toe
526
27,6
30,0
80,3
Regelmatig
243
12,8
13,9
94,2
Dikwijls
102
5,4
5,8
100,0
100,0
Total
PESTEN: VERNIELEN VAN EIGENDOM
Valid
Missing
Total
Total
1754
92,1
13
1
0,1
21
1
0,1
System
148
7,8
Total
150
7,9
1904
100,0
99
Bijlagen PESTEN: SCHELDEN, NAROEPEN, BIJNAMEN GEVEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
48
2,5
2,7
2,7
Bijna nooit
98
5,1
5,6
8,3
Af en toe
406
21,3
23,2
31,5
Regelmatig
567
29,8
32,4
63,9
Dikwijls
633
33,2
36,1
100,0
Total
1752
92,0
100,0
System
152
8,0
1904
100,0
Total
PESTEN: UITSLUITEN, NIET LATEN MEEDOEN, NEGEREN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
111
5,8
6,3
6,3
Bijna nooit
193
10,1
11,0
17,4
Af en toe
455
23,9
26,0
43,3
Regelmatig
483
25,4
27,6
70,9
Dikwijls
509
26,7
29,1
100,0
Total
1751
92,0
100,0
System
153
8,0
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
480
25,2
27,6
27,6
Bijna nooit
536
28,2
30,8
58,4
Af en toe
406
21,3
23,3
81,7
Regelmatig
197
10,3
11,3
93,0
Dikwijls
121
6,4
7,0
100,0
Total
1740
91,4
100,0
33
1
0,1
System
163
8,6
Total
164
8,6
1904
100,0
Total
PESTEN: AFPERSEN, CHANTEREN
Valid
Missing
Total
100
Bijlagen
PESTEN: RODDELEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
71
3,7
4,1
4,1
Bijna nooit
86
4,5
4,9
9,0
Af en toe
246
12,9
14,1
23,1
Regelmatig
401
21,1
23,0
46,1
Dikwijls
939
49,3
53,9
100,0
Total
1743
91,5
100,0
System
161
8,5
1904
100,0
Total
PESTEN: PEST SMS, E-MAILS, OP WEBSITE
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
564
29,6
32,4
32,4
Bijna nooit
508
26,7
29,2
61,6
Af en toe
341
17,9
19,6
81,3
Regelmatig
202
10,6
11,6
92,9
Dikwijls
124
6,5
7,1
100,0
100,0
Total
1739
91,3
54
1
0,1
System
164
8,6
Total
165
8,7
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Nooit
30
1,6
21,6
21,6
Bijna nooit
8
0,4
5,8
27,3
Af en toe
22
1,2
15,8
43,2
Regelmatig
17
0,9
12,2
55,4
Dikwijls
62
3,3
44,6
100,0
Total
139
7,3
100,0
System
1765
92,7
1904
100,0
Total
PESTEN: ANDERE
Valid
Missing Total
101
Bijlagen WIE VERTELLEN? VRIEND(IN)
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Zeker niet
107
5,6
6,1
6,1
Waarschijnlijk niet
84
4,4
4,8
10,9
Misschien
287
15,1
16,4
27,3
Waarschijnlijk wel
522
27,4
29,9
57,2
Zeker wel
748
39,3
42,8
100,0
Total
1748
91,8
100,0
6
2
0,1
System
154
8,1
Total
156
8,2
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Zeker niet
330
17,3
19,0
19,0
Waarschijnlijk niet
390
20,5
22,4
41,4
Misschien
672
35,3
38,6
80,0
Total
WIE VERTELLEN? KLASGENOOT
Valid
Missing
Waarschijnlijk wel
214
11,2
12,3
92,4
Zeker wel
133
7,0
7,6
100,0
Total
1739
91,3
100,0
System
165
8,7
1904
100,0
Total
WIE VERTELLEN? LERAAR OF DIRECTIE
Valid
Missing Total
102
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Zeker niet
532
27,9
30,5
30,5
Waarschijnlijk niet
447
23,5
25,6
56,1
Misschien
467
24,5
26,8
82,9
Waarschijnlijk wel
175
9,2
10,0
92,9
Zeker wel
124
6,5
7,1
100,0
Total
1745
91,6
100,0
System
159
8,4
1904
100,0
Bijlagen
WIE VERTELLEN? OUDER
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Zeker niet
287
15,1
16,5
16,5
Waarschijnlijk niet
274
14,4
15,7
32,2
Misschien
410
21,5
23,5
55,7
Waarschijnlijk wel
376
19,7
21,6
77,2
Zeker wel
397
20,9
22,8
100,0
Total
1744
91,6
100,0
33
1
0,1
System
159
8,4
Total
160
8,4
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Zeker niet
343
18,0
20,0
20,0
Waarschijnlijk niet
278
14,6
16,2
36,2
Misschien
417
21,9
24,3
60,5
Total
WIE VERTELLEN? BROER OF ZUS
Valid
Missing
Waarschijnlijk wel
341
17,9
19,9
80,4
Zeker wel
336
17,6
19,6
100,0
Total
1715
90,1
100,0
13
1
0,1
System
188
9,9
Total
189
9,9
1904
100,0
Total
WIE VERTELLEN? CLB, JAC, KINDERTELEFOON
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Zeker niet
899
47,2
51,7
51,7
Waarschijnlijk niet
403
21,2
23,2
74,8
Misschien
266
14,0
15,3
90,1
Waarschijnlijk wel
102
5,4
5,9
96,0
Zeker wel
70
3,7
4,0
100,0
Total
1740
91,4
100,0
System
164
8,6
1904
100,0
103
Bijlagen WIE VERTELLEN? LIEF
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Zeker niet
214
11,2
12,4
12,4
Waarschijnlijk niet
107
5,6
6,2
18,6
Misschien
322
16,9
18,7
37,3
Waarschijnlijk wel
397
20,9
23,0
60,3
Zeker wel
685
36,0
39,7
100,0
Total
1725
90,6
100,0
System
179
9,4
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Zeker niet
37
1,9
27,6
27,6
Waarschijnlijk niet
3
0,2
2,2
29,9
Misschien
23
1,2
17,2
47,0
Waarschijnlijk wel
15
0,8
11,2
58,2
Zeker wel
56
2,9
41,8
100,0
Total
134
7,0
100,0
System
1770
93,0
1904
100,0
Total
WIE VERTELLEN? ANDERE
Valid
Missing Total
104
Bijlagen
IEMAND DIE GEPEST WORDT, HEEFT HET MEESTAL ZELF GEZOCHT
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
559
29,4
32,0
32,0
Niet akkoord
577
30,3
33,0
65,0
Tussen beide
515
27,0
29,5
94,5
Akkoord
57
3,0
3,3
97,8
Helemaal akkoord
39
2,0
2,2
100,0
Total
1747
91,8
100,0
22
1
0,1
System
156
8,2
Total
157
8,2
1904
100,0
Total
IEMAND DIE GEPEST WORDT, HEEFT MEESTAL GEEN VRIENDEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
248
13,0
14,2
14,2
Niet akkoord
528
27,7
30,3
44,6
Tussen beide
643
33,8
36,9
81,5
Akkoord
265
13,9
15,2
96,7
Helemaal akkoord
57
3,0
3,3
100,0
Total
1741
91,4
100,0
System
163
8,6
1904
100,0
Total
PESTEN DOE JE NIET ALLEEN MAAR SAMEN MET VRIENDEN
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
123
6,5
7,1
7,1
Niet akkoord
226
11,9
13,0
20,1
Tussen beide
590
31,0
34,0
54,1
Akkoord
602
31,6
34,7
88,8
Helemaal akkoord
195
10,2
11,2
100,0
Total
1763
91,2
100,0
System
168
8,8
1904
100,0
105
Bijlagen
ECHTE VRIENDEN PEST JE NIET
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
40
2,1
2,3
2,3
Niet akkoord
38
2,0
2,2
4,5
Tussen beide
102
5,4
5,9
10,4
Akkoord
458
24,1
26,4
36,8 100,0
Helemaal akkoord
1098
57,7
63,2
Total
1763
91,2
100,0
6
1
0,1
9
2
0,1
44
1
0,1
55
2
0,1
System
162
8,5
Total
168
8,8
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
49
2,6
2,8
2,8
Niet akkoord
89
4,7
5,1
7,9
Tussen beide
294
15,4
16,9
24,9
Akkoord
698
36,7
40,2
65,0
Helemaal akkoord
608
31,9
35,0
100,0
Total
1738
91,3
100,0
6
1
0,1
System
165
8,7
Total
166
8,7
1904
100,0
Total
IEDEREEN KAN GEPEST WORDEN
Valid
Missing
Total
EEN PESTER IS VAAK ZELF (OOIT) EEN SLACHTOFFER GEWEEST
Valid
Missing
Total
106
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
71
3,7
4,1
4,1
Niet akkoord
134
7,0
7,7
11,8
Tussen beide
666
35,0
38,3
50,1
Akkoord
588
30,9
33,8
83,9 100,0
Helemaal akkoord
280
14,7
16,1
Total
1739
91,3
100,0
9
1
0,1
System
164
8,6
Total
165
8,7
1904
100,0
Bijlagen
MEELOPEN IS EVEN ERG ALS PESTEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
77
4,0
4,4
4,4
Niet akkoord
194
10,2
11,0
15,6
Tussen beide
501
26,3
28,8
44,3
Akkoord
572
30,0
32,8
77,2
Helemaal akkoord
398
20,9
22,8
100,0
Total
1742
91,5
100,0
System
162
8,5
1904
100,0
Total
PESTEN NEGEREN IS EVEN ERG ALS PESTEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
177
9,3
10,2
10,2
Niet akkoord
307
16,1
17,7
28,0
Tussen beide
684
35,9
39,5
67,5
Akkoord
392
20,6
22,7
90,2
Helemaal akkoord
170
8,9
9,8
100,0
Total
1730
90,9
100,0
System
174
9,1
1904
100,0
Total
PESTERS MOETEN GESTRAFT WORDEN
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
52
7,2
3,0
3,0
Niet akkoord
45
2,4
2,6
5,6
Tussen beide
301
15,8
17,3
22,9
Akkoord
656
34,5
37,7
60,6 100,0
Helemaal akkoord
686
36,0
39,4
Total
1740
91,4
100,0
System
164
8,6
1904
100,0
107
Bijlagen PESTEN DOE JE OM JEZELF BETER TE VOELEN
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
287
15,1
16,6
16,6
Niet akkoord
314
16,5
18,2
34,9
Tussen beide
562
29,5
32,6
67,5
Akkoord
348
18,3
20,2
87,6 100,0
Helemaal akkoord
213
11,2
12,4
Total
1724
90,5
100,0
System
180
9,5
1904
100,0
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Ik word meestal gepest en pest zelf nooit
46
2,4
2,9
2,9
2
53
2,8
3,3
6,2
3
95
5,0
6,0
12,2
4
121
6,4
7,6
19,8
5
751
39,4
47,3
67,1
6
187
9,8
11,8
78,9
7
166
8,7
10,4
89,3
8
97
5,1
6,1
95,4
9
46
2,4
2,9
98,3
Ik word nooit gepest, maar pest wel anderen
27
1,4
1,7
100,0
Total
1589
83,5
100,0
System
315
16,5
1904
100,0
Total
PESTEN OF GEPEST WORDEN?
Valid
Missing Total
108
Bijlagen
WAT DOE JE ALS JE ZIET DAT IEMAND GEPEST WORDT?
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Niets zeggen omdat ik me er niet mee wil bemoeien
617
32,4
39,0
39,0
Misschien mee pesten
70
3,7
4,4
43,5
Het opnemen voor persoon die gepest wordt
705
37,0
44,6
88,0
Niets zeggen want 189 schrik om zelf gepest te worden
9,9
12,0
100,0
Total
1581
83,0
100,0
5
3
0,2
8
1
0,1
System
319
16,8
Total
323
17,0
1904
100,0
Total
ER ZIJN EEN HOOP MENSEN DIE HET NOOIT GOED ZULLEN HEBBEN EN IK HOOR BIJ DIE GROEP
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
640
33,6
37,0
37,0
Niet akkoord
652
34,2
37,7
74,7
Tussen beide
330
17,3
19,1
93,8
Akoord
74
3,9
4,3
98,1
Helemaal akkoord
33
1,7
1,9
100,0
Total
1729
90,8
100,0
System
175
9,2
1904
100,0
Total
MENSEN ALS MIJN OUDERS EN IK HOEVEN GEEN MOOIE TOEKOMST TE VERWACHTEN
Valid
Missing Total
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
857
45,0
49,7
49,7
Niet akkoord
610
32,0
35,4
85,1
Tussen beide
210
11,0
12,2
97,3
Akoord
31
1,6
1,8
99,1
Helemaal akkoord
16
0,8
0,9
100,0
Total
1724
90,5
100,0
System
180
9,5
1904
100,0
109
Bijlagen MIJN OUDERS MOETEN HARD WERKEN EN WORDEN ER NIET VOOR BELOOND. DAT ZAL WAARSCHIJNLIJK OOK VOOR MIJ ZO ZIJN.
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
842
44,2
48,9
48,9
Niet akkoord
594
31,2
34,5
83,4
Tussen beide
204
10,7
11,9
95,3
Akoord
57
3,0
3,3
98,6 100,0
Helemaal akkoord
24
1,3
1,4
Total
1721
90,4
100,0
System
183
9,6
1904
100,0
Total
WIJ HEBBEN GEEN LANGE ARM EN DUS ZULLEN WE ALTIJD MOETEN PLOETEREN.
Valid
Missing
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
704
37,0
41,3
41,3
Niet akkoord
603
31,7
35,4
76,7
Tussen beide
298
15,7
17,5
94,2
Akoord
74
3,9
4,3
98,6
Helemaal akkoord
24
1,3
1,4
100,0
Total
1703
89,4
100,0
System
201
10,6
1904
100,0
Total
MIJN OUDERS HEBBEN HET MOEILIJK GEHAD, IK ZAL HET MOEILIJK HEBBEN EN MIJN KINDEREN WAARSCHIJNLIJK OOK.
Valid
Missing Total
110
Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Helemaal niet akkoord
836
43,9
48,7
48,7
Niet akkoord
593
31,1
34,6
83,3
Tussen beide
212
11,1
12,4
95,6
Akoord
42
2,2
2,4
98,1
Helemaal akkoord
33
1,7
1,9
100,0
Total
1716
90,1
100,0
System
188
9,9
1904
100,0
STATISTISCHE GEGEVENS
Bijlagen
9.3.
9.3.1. Vrijetijdsactiviteiten
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Total
% of Variance
Component
Cumulative %
Extraction Sums of Squared Loadings
Rotation Sums of Squared Loadings
Total
Total
% of Variance
Cumulative %
% of Variance
Cumulative %
1
2,839
16,701
16,701
2,839
16,701
16,701
2,176
12,799
12,799
2
1,963
11,548
28,249
1,963
11,548
28,249
1,979
11,640
24,439
3
1,707
10,043
38,291
1,707
10,043
38,291
1,595
9,380
33,819
4
1,207
7,099
45,391
1,207
7,099
45,391
1,569
9,228
43,047
5
1,106
6,517
51,907
1,106
6,517
51,907
1,506
8,860
51,907
6
,979
5,756
57,644
7
,926
5,445
63,108
8
,822
4,837
67,945
9
,788
4,637
72,583
10
,744
4,379
76,961
11
,716
4,210
81,171
12
,687
4,041
85,213
13
,610
3,588
88,801
14
,567
3,337
92,138
15
,521
3,067
95,205
16
,437
2,570
97,775
17
,378
2,225
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
ROTATED COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: jeugdbeweging Vrije tijd: muziek spelen Vrije tijd: TV-kijken Vrije tijd: muziek beluisteren
2 ,035
3
4
5
,538
,093
-,083
-,202
,195
,051
,690
-,056
-,078
-,116
-,045
,072
,743
,096
,165
,088
,121
,675
,061
Vrije tijd: vrijwilligerswerk
-,092
,611
,321
-,050
,005
Vrije tijd: creatief bezig zijn
-,086
,083
,711
,192
,122
Vrije tijd: gamen, surfen, chatten
,295
-,242
,033
,445
,267
Vrije tijd: thuis blijven
,013
-,092
-,046
,004
,801
Vrije tijd: met vrienden thuis
,733
,026
,128
-,216
,135
Vrije tijd: met vrienden buiten
,757
,120
,026
,093
-,285
Vrije tijd: uitgaan, fuif, disco
,586
,439
-,214
,155
-,127
Vrije tijd: rondhangen
,682
,055
,071
,165
,059
Vrije tijd: cursus volgen
,066
,507
,356
-,237
,225
Vrije tijd: werken
,149
,605
-,306
,170
-,163
Vrije tijd: vervelen
-,075
-,047
,006
,246
,707
Vrije tijd: jeugdhuis
,201
,612
,082
,056
,016
,137
,428
,241
-,146
Vrije tijd: andere ,037 Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization.
111
Bijlagen
9.3.1.1. Amusement met vrienden
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Component
Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
Total
1
2,058
51,440
51,440
2
,776
19,399
70,839
3
,676
16,891
87,730
4
,491
12,270
100,000
% of Variance 2,058
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: met vrienden thuis
,620
Vrije tijd: met vrienden buiten
,815
Vrije tijd: uitgaan, fuif, disco
,730
Vrije tijd: rondhangen
,691
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,664
112
N of Items 4
51,440
Cumulative % 51,440
9.3.1.2. Sociale ontplooiing
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Component
Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
Total
1
1,586
31,715
31,715
2
,991
19,814
51,528
3
,905
18,106
69,634
4
,812
16,239
85,873
5
,706
14,127
100,000
% of Variance 1,586
31,715
Cumulative % 31,715
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: jeugdbeweging
,608
Vrije tijd: vrijwilligerswerk
,643
Vrije tijd: cursus volgen
,562
Vrije tijd: werken
,460
Vrije tijd: jeugdhuis
,526
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,664
N of Items 5
113
Bijlagen
9.3.1.3. Individuele ontplooiing
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Component
Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
Total
1
1,180
58,994
58,994
2
,820
41,006
100,000
% of Variance 1,180
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: muziek spelen
,768
Vrije tijd: creatief bezig zijn
,768
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,301
114
N of Items 2
58,994
Cumulative % 58,994
9.3.1.4. Amusement solo
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Component
Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
Total
1
1,323
44,107
44,107
2
,854
28,479
72,586
3
,822
27,414
100,000
% of Variance 1,323
44,107
Cumulative % 44,107
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: TV-kijken
,669
Vrije tijd: muziek beluisteren
,643
Vrije tijd: gamen, surfen, chatten
,680
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,359
N of Items 3
115
Bijlagen
9.3.1.5. Passief
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Component
Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
Total
1
1,375
68,770
68,770
2
,625
31,230
100,000
% of Variance 1,375
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Vrije tijd: thuis blijven
,829
Vrije tijd: vervelen
,829
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,545
116
N of Items 2
68,770
Cumulative % 68,770
Bijlagen
9.3.2. Kledingstijlen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Total
% of Variance
Component
Cumulative %
Extraction Sums of Squared Loadings
Rotation Sums of Squared Loadings
Total
Total
% of Variance
Cumulative %
% of Variance
Cumulative %
1
2,818
31,309
31,309
2,818
31,309
31,309
2,660
29,555
29,555
2
1,785
19,836
51,145
1,785
19,836
51,145
1,943
21,591
51,145
3
,954
10,604
61,749
4
,797
8,852
70,601
5
,720
8,004
78,606
6
,611
6,791
85,397
7
,521
5,788
91,186
8
,497
5,519
96,705
9
,297
3,295
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
ROTATED COMPONENT MATRIX(A) Component 1
2
v12.1rec
-,070
,697
v12.2rec
-,033
,802
v12.3rec
,583
,127
v12.4rec
,663
,107
v12.5rec
-,217
,643
v12.6rec
,141
,541
v12.7rec
,728
-,147
v12.8rec
,846
-,157
v12.10rec
,749
-,185
Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization. a Rotation converged in 3 iterations.
117
Bijlagen
9.3.2.1. Alternatieve kledingstijl
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
2,767
55,340
55,340
2
,806
16,111
71,451
3
,726
14,523
85,974
4
,438
8,758
94,732
5
,263
5,268
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kledingstijl: alternatief
,536
Kledingstijl: skate, streetware
,639
Kledingstijl: gothic
,767
Kledingstijl: punk
,880
Kledingstijl: rock
,842
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,791
118
N of Items 5
Total
% of Variance 2,767
55,340
Cumulative % 55,340
9.3.2.2. Mainstream kledingstijl
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
1,879
46,976
46,976
2
,953
23,819
70,796
3
,628
15,688
86,484
4
,541
13,516
100,000
Total
% of Variance 1,879
46,976
Cumulative % 46,976
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kledingstijl: sportief
,714
Kledingstijl: trendy
,793
Kledingstijl: merkkleding
,694
Kledingstijl: casual
,509
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,605
N of Items 4
119
Bijlagen
9.3.3. Kennissenkring
9.3.3.1. Culturele kenmerken
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Component
Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance Cumulative % Total
1
2,388
47,763
47,763
2
,764
15,277
63,040
3
,699
13,988
77,028
4
,584
11,671
88,699
5
,565
11,301
100,000
2,388
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kennen: mensen met andere hobby
,673
Kennen: mensen met andere kleding
,708
Kennen: mensen met andere passie
,739
Kennen: mensen met andere politieke vookeur
,646
Kennen: mensen met andere soort muziek
,685
Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization. a Rotation converged in 3 iterations.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,721
120
N of Items 5
% of Variance Cumulative % 47,763
47,763
9.3.3.2. Andere culturen
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
1,553
77,672
77,672
2
,447
22,328
100,000
Total
% of Variance 1,553
77,672
Cumulative % 77,672
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kennen: mensen met andere godsdienst
,881
Kennen: mansen met andere nationaliteit
,881
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,711
N of Items 2
121
Bijlagen
9.3.3.3. Zeldzame vriendschappen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
1,548
51,597
51,597
2
,833
27,772
79,369
3
,619
20,631
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Kennen: holebi
,660
Kennen: jongere mensen
,691
Kennen: mensen met handicap
,796
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,522
122
N of Items 3
Total
% of Variance 1,548
51,597
Cumulative % 51,597
Bijlagen
9.3.4. Keuzecriteria voor vrienden
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Total
% of Variance
Component
Cumulative %
Extraction Sums of Squared Loadings
Rotation Sums of Squared Loadings
Total
Total
% of Variance
Cumulative %
% of Variance
Cumulative %
1
6,665
41,654
41,654
6,665
41,654
41,654
4,516
28,222
28,222
2
2,277
14,233
55,887
2,277
14,233
55,887
3,552
22,199
50,421
3
1,311
8,191
64,078
1,311
8,191
64,078
2,185
13,657
64,078
4
,958
5,989
70,067
5
,804
5,023
75,090
6
,656
4,101
79,191
7
,574
3,590
82,780
8
,512
3,202
85,983
9
,462
2,885
88,867
10
,399
2,494
91,361
11
,322
2,015
93,376
12
,293
1,829
95,205
13
,246
1,539
96,744
14
,220
1,376
98,120
15
,183
1,144
99,264
16
,118
,736
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
123
Bijlagen ROTATED COMPONENT MATRIX(A) Component 1
2
3
Eigenschap vrienden: Kleding
0,44
,824
,124
Eigenschap vrienden: Karakter
-,189
,228
,712
Eigenschap vrienden: Muziekvoorkeur
,254
,702
,183
Eigenschap vrienden: Beroep ouders
,606
,318
-,290
Eigenschap vrienden: Geslacht
,690
,278
,086
Eigenschap vrienden: Hobby’s
,736
,049
,436
Eigenschap vrienden: Studies
,884
,121
,039
Eigenschap vrienden: Beroep
,857
,285
-,015
Eigenschap vrienden: Uiterlijk
,421
,664
,166
Eigenschap vrienden: Woonplaats
,640
,396
-,099
Eigenschap vrienden: Uitstraling
,231
,578
,437
Eigenschap vrienden: Ringtone
,462
,491
-,483
Eigenschap vrienden: Kapsel
,427
,720
,012
Eigenschap vrienden: Interesses
,382
,332
,587
Eigenschap vrienden: Rijk of arm
,575
,501
-,359
Eigenschap vrienden: Andere
,027
,024
,641
Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization. a Rotation converged in 7 iterations.
124
9.3.4.1. Sociaal-economische criteria
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
3,384
56,402
56,402
2
,750
12,495
68,896
3
,667
11,124
80,021
4
,543
9,042
89,063
5
,435
7,245
96,308
6
,222
3,692
100,000
Total
% of Variance 3,384
56,402
Cumulative % 56,402
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Eigenschap vrienden: Beroep ouders
,747
Eigenschap vrienden: Geslacht
,652
Eigenschap vrienden: Studies
,807
Eigenschap vrienden: Beroep
,848
Eigenschap vrienden: Woonplaats
,710
Eigenschap vrienden: Rijk of arm
,725
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,834
N of Items 6
125
Bijlagen
9.3.4.2. Uiterlijke criteria
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
2,665
53,301
53,301
2
,806
16,118
69,419
3
,655
13,106
82,525
4
,485
9,706
92,231
5
,388
7,769
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Eigenschap vrienden: Kleding
,735
Eigenschap vrienden: Muziekvoorkeur
,591
Eigenschap vrienden: Uiterlijk
,819
Eigenschap vrienden: Uitstraling
,699
Eigenschap vrienden: Kapsel
,785
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,779
126
N of Items 5
Total
% of Variance 2,665
53,301
Cumulative % 53,301
9.3.4.3. Innerlijke criteria
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
1,291
64,540
64,540
2
,709
35,460
100,000
Total
% of Variance 1,291
64,540
Cumulative % 64,540
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Eigenschap vrienden: Karakter
,803
Eigenschap vrienden: Interesses
,803
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,432
N of Items 2
127
Bijlagen
9.3.5 Beoordeling andere
9.3.5.1. Afwijzen van diversiteit
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
% of Variance
Cumulative %
Extraction Sums of Squared Loadings
Rotation Sums of Squared Loadings
Total
Total
% of Variance
Cumulative %
% of Variance
Cumulative %
1
2,950
24,581
24,581
2,950
24,581
24,581
2,372
19,764
19,764
2
1,198
9,986
34,567
1,198
9,986
34,567
1,415
11,789
31,554
3
1,037
8,638
43,205
1,037
8,638
43,205
1,398
11,652
43,205
4
,909
7,576
50,782
5
,889
7,406
58,187
6
,822
6,851
65,038
7
,813
6,774
71,812
8
,751
6,261
78,073
9
,728
6,065
84,139
10
,670
5,586
89,724
11
,626
5,219
94,943
12
,607
5,057
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
128
Bijlagen
ROTATED COMPONENT MATRIX(A) Component 1
2
3
Een vader die niet werkt en thuisblijft terwijl de moeder gaat werken is een profiteur
,041
-,082
,800
Iemand met rood haar en blauwe hanekam en 10 piercings kan beter zo niet op straat komen
,169
,486
,422
Ik vind het eigenlijk erg onbeleefd als iemand met zijn handen eet
-,114
,777
,052
Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar kussen zijn een beetje vreemd
,408
,369
,188
Mensen die in een caravan wonen zijn anders dan mensen die in een normaal huis wonen
,554
,405
-,117
Mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig
,442
,378
-,073
Ik begrijp niet dat sommige mensen geen varkensvlees eten
,401
,069
,330
Als je een geslaagd zakenman bent, draag je een pak
,081
,333
,539
Jongeren die graag naar klassieke muziek luisteren, zijn buitenbeentjes
,616
-,040
,260
Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis
,552
-,009
,235
Mensen met een andere huidskleur verschillen van elkaar
,587
,085
,039
Jongeren die naar een speciale school gaan zullen er nooit helemaal bijhoren
,680
,007
-,021
Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization a Rotation converged in 7 iterations.
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
2,412
34,458
34,458
2
,866
12,373
46,830
3
,853
12,181
59,011
4
,801
11,439
70,450
5
,751
10,736
81,186
6
,666
9,518
90,703
7
,651
9,297
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
Total
% of Variance 2,412
34,458
Cumulative % 34,458
129
Bijlagen COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Twee mensen van hetzelfde geslacht die elkaar kussen zijn een beetje vreemd
,540
Mensen die in een caravan wonen zijn anders dan mensen die in een normaal huis wonen
,637
Mensen die heel groot zijn of heel klein, vind ik zielig
,524
Jongeren die graag naar klassieke muziek luisteren, zijn buitenbeentjes
,621
Bejaarden horen thuis in een bejaardentehuis
,584
Mensen met een andere huidskleur verschillen van elkaar
,559
Jongeren die naar een speciale school gaan zullen er nooit helemaal bijhoren
,632
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,677
130
N of Items 7
9.3.5.2. Streven naar homogeniteit
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
% of Variance
Cumulative %
Extraction Sums of Squared Loadings
Rotation Sums of Squared Loadings
Total
Total
% of Variance
Cumulative %
% of Variance
Cumulative %
1
2,248
28,101
28,101
2,248
28,101
28,101
1,951
24,389
24,389
2
1,449
18,107
46,207
1,449
18,107
46,207
1,745
21,818
46,207
3
,896
11,204
57,411
4
,831
10,384
67,795
5
,779
9,738
77,533
6
,654
8,170
85,703
7
,621
7,761
93,464
8
,523
6,536
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
ROTATED COMPONENT MATRIX(A) Component 1
2
De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was
-,253
-,577
Ik ga het liefst om met mensen die op mij lijken
-,073
,693
Je kan beter niet te veel opvallen in een groep mensen
,085
,583
-,062
,729
Iedereen is anders
,608
,050
Iedereen moet evenveel rechten hebben
,749
-,009
De aanwezigheid van verschillende culturen, verrijkt onze samenleving
,728
-,106
De wereld is mooi omwille van alle verschillen tussen mensen
,641
-,218
Je kan beter trouwen met iemand die dezelfde achtergrond heeft
Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization a Rotation converged in 3 iterations.
131
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
1,718
42,955
42,955
2
,900
22,496
65,540
3
,737
18,428
83,878
4
,645
16,122
100,000
Total 1,718
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 De wereld zou er mooier uitzien als iedereen hetzelfde was
,626
Ik ga het liefst om met mensen die op mij lijken
,709
Je kan beter niet te veel opvallen in een groep mensen
,531
Je kan beter trouwen met iemand die dezelfde achtergrond heeft
,736
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,551
132
N of Items 4
% of Variance 42,955
Cumulative % 42,955
9.3.5.3. Streven naar diversiteit
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
2,171
43,410
43,410
2
,971
19,414
62,824
3
,733
14,656
77,480
4
,596
11,921
89,401
5
,530
10,599
100,000
Total 2,171
% of Variance 43,410
Cumulative % 43,410
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Iedereen is anders
,470
Iedereen moet evenveel rechten hebben
,711
De aanwezigheid van verschillende culturen verrijkt onze samenleving
,772
Migranten zijn over het algemeen niet te vertrouwen
-,635
De wereld is mooi omwille van de verschillen tussen mensen
,667
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,670
N of Items 5
133
Bijlagen
9.3.6. Vormen van pestgedrag
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Initial Eigenvalues Total
% of Variance
Component
Cumulative %
Extraction Sums of Squared Loadings
Rotation Sums of Squared Loadings
Total
Total
% of Variance
Cumulative %
% of Variance
Cumulative %
1
3,272
46,742
46,742
3,272
46,742
46,742
2,388
34,120
34,120
2
1,116
15,940
62,683
1,116
15,940
62,683
1,999
28,562
62,683
3
,759
10,844
73,526
4
,529
7,562
81,088
5
,498
7,121
88,209
6
,420
5,993
94,202
7
,406
5,798
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
ROTATED COMPONENT MATRIX(A) Component 1
2
Pesten: slaan, duwen, schoppen,...
,797
,101
Pesten: vernielen van eigendom
,764
,269
Pesten: schelden, naroepen, bijnamen geven
,363
,703
Pesten: uitsluiten, niet laten meedoen, negeren
,259
,782
Pesten: afpersen, chanteren
,784
,140
Pesten: roddelen
,050
,845
Pesten: pest sms, e-mails, op website
,594
,277
Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization. a Rotation converged in 3 iterations.
134
9.3.6.1. Directe pestvormen
Bijlagen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
2,537
58,928
58,928
2
,713
17,820
76,748
3
,500
12,506
89,254
4
,430
10,746
100,000
Total
% of Variance 2,357
58,928
Cumulative % 58,928
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Pesten: slaan, duwen, schoppen,...
,774
Pesten: vernielen van eigendom
,812
Pesten: afpersen, chanteren
,794
Pesten: pest sms, e-mails, op website
,684
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,764
N of Items 4
135
Bijlagen
9.3.6.2. Indirecte pestvormen
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
1,968
65,601
65,601
2
,571
19,044
84,645
3
,461
15,355
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Pesten: schelden, naroepen, bijnamen geven
,815
Pesten: uitsluiten, niet laten meedoen, negeren
,834
Pesten: roddelen
,780
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,736
136
N of Items 3
Total
% of Variance 1,968
65,601
Cumulative % 65,601
Bijlagen
9.3.7. Sociale demotie
TOTAL VARIANCE EXPLAINED Component
Initial Eigenvalues Total
Extraction Sums of Squared Loadings
% of Variance
Cumulative %
1
3,220
64,402
64,402
2
,686
13,725
78,126
3
,412
8,231
86,358
4
,360
7,202
93,560
5
,322
6,440
100,000
Total
% of Variance 3,220
64,402
Cumulative % 64,402
Extraction Method: Principal Component Analysis.
COMPONENT MATRIX(A) Component 1 Er zijn een hoop mensen die het nooit goed zullen hebben en ik hoor bij die groep
,652
Mensen als mijn ouders en ik hoeven geen mooie toekomst te verwachten
,823
Mijn ouders moeten hard werken en worden er niet voor beloond. Dat zal waarschijnlijk ook voor mij zo zijn.
,848
Wij hebben geen lange arm en dus zullen we altijd moeten ploeteren
,833
Mijn ouders hebben het moeilijk gehad, ik zal het moeilijk hebben en mijn kinderen waarschijnlijk ook
,841
Extraction Method: Principal Component Analysis. a 1 components extracted.
RELIABILITY STATISTICS Cronbach’s Alpha ,857
N of Items 5
137
138
Bijlagen
Bijlagen
139