Spadel Jaarverslag 2007

Spadel

Jaarverslag 2007

Inhoudstafel

Inleiding Woord van de Voorzitter Missie, Strategie, Visie en Structuur van de Groep Spadel Kerncijfers Spadel in het kort Mededeling van de Algemene Directie Spadel in 2007 Innovaties Human Resources Marktactiviteiten België en Groothertogdom Luxemburg Nederland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Andere markten

2 4 6 7 8 10 12 13 14 16 20 22 24 25 26

Algemene evolutie van de sector Corporate Social Responsability Corporate Governance Administratie en Directie van de Groep Spadel Verslag van de Raad van Bestuur Geconsolideerde jaarrekening Algemene informatie Geconsolideerde balans Geconsolideerde resultatenrekening Mutatietabel van het geconsolideerd eigen vermogen Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting tot de geconsolideerde rekeningen

27 28 35 37 42 37 39 40 42 43 44 51

Verkorte jaarrekening van Spadel N.V. Verslag van de Commissaris Contact

82 84

> Inleiding

De Water is de essentie van het leven zelf. De watercyclus is simpelweg de cyclus van het leven. Niet alleen de aarde, ook de mens heeft water nodig. Een dagelijkse, levensnoodzakelijke behoefte. Essentieel. Daarom telt elke druppel water. Bij Spadel delen we de passie voor de bescherming van de natuurlijke bronnen om zo de zuiverheid van het water te garanderen. Maar wat is er kwetsbaarder dan een druppel water?

| Spadel Jaarverslag 2007

Essentie. Water, leven en mensen

Het is nochtans druppel per druppel dat het water de rots uitholt en zich een weg baant in de diepste lagen van de aarde om zo de watervlakken te vormen die onze bronnen voeden. Bij Spadel speelt elke man en elke vrouw een essentiële rol om de kwaliteit en de intrinsieke eigenschappen van onze waters te bewaren en de missie van onze Groep te volbrengen, met respect voor de Natuur.


> Woord van de Voorzitter

Pierre Drion

Voorzitter van de Raad van Bestuur

“De kordate en professionele leiding van het bedrijf is uiteraard een uiterst belangrijke troef van Spadel.”


Een ambitieuze maar verstandige groei: dat is de toekomstvisie van Pierre Drion, Voorzitter van de Raad van Bestuur. Hij benadrukt eveneens de goede resultaten van Spadel in 2007, ondanks de moeilijke marktsituatie.

Wat onthoudt u van 2007? Het ongunstige klimaat, met een miezerige zomer, heeft de verkoop licht naar beneden gehaald. Toch zijn onze marktaandelen in de Benelux en Groot-Brittannië gestegen, dankzij de inspanningen van het bedrijfsmanagement. Het operationele resultaat is overigens bevredigend. De nettowinst is bovendien met 15,3% gestegen. Op die manier heeft de Raad van Bestuur de Algemene Vergadering een dividend kunnen voorleggen dat voor 2007 opnieuw gestegen is, tot 96 centiemen. Dat is bijna vier keer zoveel als in 1997.

Welke zijn de troeven van Spadel in de zeer competitieve context? Spadel biedt de consument natuurlijke mineraalwaters van uitzonderlijke kwaliteit. Of het nu gaat om Spa, Wattwiller, Bru of Brecon Carreg. Spa Reine is het favoriete water van de Belgen en wordt, onder andere, aanbevolen bij zoutarme diëten (slechts 3 mg zout per liter). Verder is Spa Reine bij mijn weten één van de minst gemineraliseerde waters op de Belgische markt.

Wat zijn uw verwachtingen voor het jaar 2008? De voortzetting van de investeringspolitiek in het productieapparaat, in de commerciële organisatie en in de nieuwe producten. De kordate en professionele leiding van het bedrijf is uiteraard een uiterst belangrijke troef van Spadel.

Hoe ziet u de evolutie op lange termijn? Naast de blijvende inspanningen op de reeds aangeboorde markten waar we organisch willen groeien, blijven we verder groei mogelijkheden onderzoeken door middel van overnames. We zouden graag op een ambitieuze, maar verstandige manier willen groeien.

Welk belangrijk feit zal in 2008 zijn stempel drukken op de Raad van Bestuur? Het mandaat van Baron Collinet als Bestuurder zal op 12 juni 2008 aflopen. Ik heb een enorm respect voor zijn levendige persoonlijkheid en voor zijn intelligentie, zowel op zakelijk als op menselijk vlak. Ik zou dan ook eer willen betuigen aan deze toegewijde, efficiënte voorbeeldfiguur die de Raad van Bestuur in de loop der jaren getekend heeft. Zoals ik hem ken, zal hij echter steeds ter beschikking blijven om ons bij te staan in het strategische beleid.


> Missie, Strategie, Visie

Missie, Strategie, Visie Missie

Strategie

Het produceren en commercialiseren van kwaliteitsproducten op basis van natuurlijk water die de consument een meerwaarde bieden. Dit met het nodige respect voor het milieu.

Winstgevende groei is het sleutelelement dat ons bestaan moet verzekeren.

Visie Als zelfstandige familiale Groep een van de tien belangrijkste spelers op de markt van flessenwater worden.

Onze prioriteiten zijn: • het versterken van onze aanwezigheid - dankzij onze merken - op die markten waar wij leider zijn en het verbeteren van onze positie op de aangrenzende markten • het verstevigen van de win/win-partnerships met onze klanten • het sneller op de markt brengen van nieuwe producten en van diensten met een meerwaarde • het ontwikkelen van de competenties van onze medewerkers binnen een motiverend professioneel kader • het voortzetten van de voortdurende verbetering van onze processen

Structuur van de Groep Spadel De Groep Spadel heeft in 2007 een geconsolideerde omzet van 254,8 miljoen EUR behaald. Op 31 december stelde de Groep 777 personen tewerk, waarvan 667 in België. De producten van de Groep worden gecommer cialiseerd door: • Spadel N.V. voor België, het Groothertogdom Luxemburg en de verre export • Spadel Nederland B.V. voor Nederland • Les Grandes Sources de Wattwiller S.A.S. voor Frankrijk • Spadel UK, filiaal van Spa Monopole N.V. voor het Verenigd Koninkrijk


Spadel Nederland B.V.

100%

Spadel N.V. 100%

Spa Monopole N.V. 99,99%

100%

Bru-Chevron N.V.

Les Grandes Sources de Wattwiller S.A.S.

afdeling Spa Monopole

afdeling Spadel UK

> Kerncijfers

Kerncijfers

Groep Spadel (miljoen EUR)

2007

2006

2005

2004

2004

2003

(IFRS)

(IFRS)

(IFRS)

(IFRS)

(B GAAP)

(B GAAP)

Omzet, taksen inbegrepen1

254,8

255,9

247,3

254,7

254,8

246,9

Omzet, exclusief taksen

222,6

223,3

211,7

223,3

223,4

220,4

EBITDA

39,5

46,8

36,6

44,0

43,0

39,4

Bedrijfswinst (operationele winst)

26,6

27,1

17,3

20,8

26,7

25,4

Financiële producten

3,2

1,9

1,1

-0,8

1,1

2,3

Financiële resultaten

-0,9

-0,9

-1,2

-1,1

-2,9

-0,6

Courante winst voor belasting

28,9

28,0

17,3

20,6

24,9

27,1

Uitzonderlijke resultaten

0,0

0,0

0,0

0,0

-1,6

0,5

Winst voor belasting

28,9

28,0

17,3

20,6

23,3

27,6

Belastingen en uitgestelde belastingen

-8,8

-10,6

-6,7

-11,1

-10,6

-8,8

Nettoresultaat, groepsaandeel

20,1

17,4

10,6

9,5

12,7

18,8

258,9

253,6

241,3

235,9

178,1

151,5

Eigen vermogen

135,8

119,3

104,9

97,1

65,0

55,2

Vaste activa

127,8

134,1

147,5

146,7

88,5

50,0

Bedrijfswinst (operationele winst)

6,41

6,52

4,17

5,02

6,44

6,11

Nettoresultaat, groepsaandeel

4,84

4,20

2,56

2,28

3,05

4,53

Brutodividend

0,96

0,84

0,72

0,68

0,68

0,52

Nettodividend

0,72

0,63

0,54

0,51

0,51

0,39

Slotkoers

74,50

67,00

65,00

51,50

51,50

47,00

Maximum

82,50

72,20

65,80

65,20

65,20

55,00

Balanstotaal

Geconsolideerde gegevens per aandeel2

Beurskoers

66,50

62,50

50,65

47,00

47,00

26,00

Aantal aandelen 3 4 5

Minimum

4.150.350

4.150.350

4.150.350

4.611.500

4.611.500

4.611.500

Aantal aandelen buiten autocontrole

4.150.350

4.150.350

4.150.350

4.150.350

4.150.350

4.150.350

N.B. 1 2 3 4


Onder taksen verstaat men de accijnzen en de ecotaksen (verpakkingsheffing). Herberekende gegevens op basis van de in omloop zijnde aandelen (buiten eigen aandelen). De Buitengewone Algemene Vergadering van 23 december 2005 heeft de nietigheid van 461.150 eigen aandelen beslist. Genoteerd op EURONEXT BRUSSELS (code ISIN: BE 0003798155).

> Spadel in het kort

Spadel in het kort

Het is onze roeping de natuur lijke bronnen te beschermen om zo de zuiverheid en de kwaliteit van het water te bewaren. De natuur leeft in symbiose met de mens die haar respecteert … het is de weg naar het succes van de waters van Spadel.


Natuurlijk mineraalwater • Heeft een oorspronkelijke zuiverheid • Ondergaat geen enkele chemische behandeling • Beschikt over een stabiele samenstelling, temperatuur en debiet • Heeft een bron die beschermd is tegen alle besmettingsrisico’s • Wordt gebotteld op de plaats waar zijn bron ontspringt

De sites van Spadel • Spa Monopole (B) • Bru-Chevron (B) • Les Grandes Sources de Wattwiller (FR) • Brecon (UK)

Onze merken • Spa Reine, het zuiverende water • Spa Barisart, het explosieve water • Spa Marie-Henriette, het authentieke water • Bru, tafelen met plezier • Wattwiller, de oorspronkelijke smaak van water • Brecon Carreg, het Welshe juweel

• • • •

• Milieubescherming: - Passie voor de bescherming van de bronnen en het behoud van de waterkwaliteit - Gebruik van 25% gerecycleerd materiaal in de PET-flessen van Spa Reine sinds 1998 - Productie van 100% recycleerbare PET-flessen - Vermindering met 40% van de CO2uitstoot de afgelopen 20 jaar in de fabriek Spa Monopole - Vermindering met 40% van het gewicht van de Spa Reine-fles en met 32% van de Bru-fles

• Spa Foundation: steunt internationaal wetenschappelijk onderzoek op het vlak van water • Spa Reine is het favoriete merk van de Belgen • Spa Monopole heeft 40 miljoen EUR geïnvesteerd in het productieapparaat (2004-2007)

Omzet van de Groep: 254,8 miljoen EUR 777 medewerkers Marktleider in de Benelux De bronnen van Spa: - In een beschermd gebied van 13.117 ha - Beschermd sinds 1889 • Spa Reine wordt uitgevoerd naar 35 landen • Instituut Henrijean: een referentie laboratorium in Europa • USP Beverages in België en in het Groothertogdom Luxemburg: commercieel partnership tussen Spadel, Tropicana Looza en Unilever in de “out of home”-markt


> Mededeling van de Algemene Directie

Marc du Bois Gedelegeerd Bestuurder

Jean-Philippe Despontin Voorzitter van het Uitvoerend Comité

Voor Marc du Bois en Jean-Philippe Despontin, respectievelijk Afgevaardigd Bestuurder en Voorzitter van het Uitvoerend Comité van Spadel, heeft de Groep zich in 2007 goed weten te handhaven, ondanks een moeilijke marktsituatie. De Groep zet vastberaden haar groeien innovatiebeleid verder en dat in een context van duurzame ontwikkeling. Hun woorden bevestigen opnieuw krachtdadig hun vertrouwen in de toekomst. Hoe ziet de balans van het voorbije jaar eruit voor Spadel? Het chaotische jaar 2007 werd gekenmerkt door enorme seizoenscontrasten. Op die manier wordt de belangrijke invloed van het klimaat op onze activiteiten eens te meer duidelijk. Het eerste half jaar zag er veelbelovend uit, met een uitzonderlijke aprilmaand, maar werd gevolgd door een achteruitgang die te wijten was aan de vreselijke zomer. In totaal is onze verkoop er in 2007 met 3,3% op achteruitgegaan. De financiële prestaties van de Groep Spadel bleven echter zeer positief, 10 | Spadel Jaarverslag 2007

zelfs al werden ze in mindere mate beïnvloed door uitzonderlijke omstandigheden.

Hoe is de Benelux-markt geëvolueerd? In België en in het Groothertogdom Luxemburg heeft de markt sterk gereageerd op de middelmatige zomer en vertoont een terugval van 5%. Onze Groep kent evenwel een geringe stijging ten overstaan van de totale markt en in het segment van de platte mineraalwaters bevestigen

wij opnieuw onze leiderspositie dankzij de versterking van Bru plat. Spa Reine blijft veruit het lievelingsmerk van de Belgen. Spadel heeft aldus haar marktaandeel in de ”open market” (zonder hard discount) zien klimmen van 24,7% naar 25,2%. In het segment van de spuitwaters is ons marktaandeel binnen de “open market” van 40,8% naar 41,6% gestegen. In de zeer competitieve sector van de waterconsumptie buitenshuis hebben we onze doelstellingen daarentegen niet volledig kunnen verwezenlijken. Spadel heeft in Nederland haar leiderspositie in het segment van de platte mineraalwaters heroverd. De spuitwaters hebben daarentegen meer geleden onder het uitblijven van een echte zomer. In het segment van de limonades creëren wij een groei, zowel bij de bruisende als bij de niet-bruisende variëteiten. Tenslotte hebben we in 2007 het merk Bru gelanceerd. Dat water wordt gepositioneerd als ideaal voor aan tafel en in de gastronomiesector.

Hoe zijn het Franse Wattwiller en het Welshe Brecon Carreg geëvolueerd? In Frankrijk zitten de prestaties van Les Grandes Sources de Wattwiller op dezelfde lijn als die van de totale markt en vertonen dus een duidelijke daling ten opzichte van vorig jaar. Die daling is voornamelijk te wijten aan de weersomstandigheden, maar ze is ook een gevolg van het feit dat de Fransen meer voor andere soorten water kiezen. In het Verenigd Koninkrijk kende Brecon een mooie stijging van haar volume, dankzij het belang dat de klant hecht aan een lokaal water van hoge kwaliteit, en dat ondanks een lichte terugval van de totale markt.

vertoonde Wattwiller evenwel een evolutie die gelijk liep met die van de markt. In het Verenigd Koninkrijk hebben de waters van Brecon Carreg de marktaandelen van de rechtstreekse concurrenten letterlijk opgepeuzeld. We kunnen dus stellen dat de merken van Spadel in de “open market” (zonder de hard discount) performant voor de dag komen. We willen in ieder geval blijven groeien en dat kan alleen maar als we de consument nog beter kunnen bedienen dankzij een doordacht en efficiënt innovatiebeleid.

Hoe is USP Beverages geëvolueerd? Het commerciële partnership USP Beverages met Looza en Lipton Ice Tea is belangrijk voor het volume dat het genereert en de zichtbaarheid die het creëert voor onze merken. USP Beverages biedt vandaag de dag een innoverend en aantrekkelijk assortiment aan. Na een aarzelende start is USP Beverages op kruissnelheid gekomen. Wij hebben de ambitie om er één van onze groeifactoren van te maken. Het jaar 2008 is onder het beste gesternte begonnen met de lancering van de nieuwe glazen flesjes Spa en Bru van 25 cl.

Is milieubescherming een bekommernis van Spadel?

De export kende mooie successen met, bijvoorbeeld, een groei van 20% in Griekenland. Daarnaast werd Spa gelanceerd in twee nieuwe markten; dat maakt dat het natuurlijk mineraalwater van Spa nu in 35 landen verkocht wordt.

Voor Spadel maken maatschappelijke verantwoordelijkheid en respect voor het milieu integraal deel uit van haar engagement in het kader van duurzame ontwikkeling: bescherming van de natuurlijke bronnen (bv. 13.000 ha beschermd gebied in Spa) om zuiver en kwaliteitsvol water te garanderen, vermindering van de milieu-impact van de productiesites en een verantwoord verpakkingsbeleid. Zo gebruikt de Groep Spadel in 2008 in de Benelux al 10 jaar PET-flessen die voor 25% uit gerecycleerd materiaal bestaan. Spadel speelt op die manier voluit haar voorbeeldrol op het gebied van de implementatie van duurzame maatregelen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Spadel in 2007 het label “Eco-dynamische Onderneming” met 2 sterren heeft gekregen voor het goede milieubeleid op haar Brusselse site.

Is het gamma van Spadel uitgebreid?

Welke zijn de ambities van Spadel voor 2008?

Ons innovatiebeleid heeft deze laatste jaren een belangrijke evolutie ondergaan: we hebben prioriteit gegeven aan de kwaliteit van de innovaties in plaats van aan hun kwantiteit door te beantwoorden aan de reële noden van de consument. Zo hebben we in 2007 in België de lancering gezien van het “soft grip” handvat op de familieverpakkingen. Dat vergemakkelijkt het transport. Verder hebben we ook Spa & Fruit koolzuurvrij op de markt gebracht, met een suikergehalte dat met 10% verlaagd is. In Nederland hebben we Spa & Fruit Fresh Lime gelanceerd en in het Verenigd Koninkrijk Boots Brecon Carreg in flessen van 1 liter.

Onze ambitie blijft dezelfde: organisch groeien en een overnamebeleid voeren om tot de top 10 van de wereld te behoren. Onze groei zal afhangen van onze capaciteit om onze kwaliteiten als sterke regionale speler te optimaliseren, om ons aanbod van innoverende en kwalitatieve merken voort te zetten en om altijd meer in te spelen op de hedendaagse evoluties.

Hoe zag de export eruit in 2007?

Hoe heeft Spadel zich gehandhaafd ten opzichte van de concurrentie? Op zeer concurrerende markten, tonen de merken van Spadel zich gezond. Zo heeft Spadel in België haar leiderspositie bevestigd op de markt van de platte en de bruisende mineraalwaters door haar marktaandeel te verhogen. Ook in Nederland hebben wij onze plaats als marktleider in het segment van de platte waters heroverd. In Frankrijk 11 | Spadel Jaarverslag 2007

In België hebben wij de ambitie om van USP één van onze groeifactoren te maken, om het volume van Bru plat te verhogen en om de aanwezigheid van het Bru-gamma in de gastronomische wereld te versterken. In Nederland staat Bru in het middelpunt van onze ambities en zijn we ervan overtuigd dat een leider als Spa de markt moet blijven dynamiseren en doen groeien. Voor Frankrijk is het de ambitie van Wattwiller om te blijven innoveren en zo toegevoegde waarde en groei te bewerkstelligen. 2008 zal er beginnen met de lancering van de licht en sterk bruisende waters van Wattwiller. In het Verenigd Koninkrijk wil Brecon Carreg uitgroeien van een lokaal product tot een regionale kampioen.

> Spadel in 2007

Spadel in 2007

• Netto-omzet (vóór belastingen): 254,8 miljoen EUR • Stijging van de nettowinst met 15,3% • 777 medewerkers • 611,7 miljoen liter verkocht • Spa Reine op de markt in 35 landen • Spa marktleider in de Benelux

België • Spadel nr. 1 in België • Spa Reine is het favoriete merk van de Belgen • 41,6% marktaandeel in het segment van de spuitwaters • Lancering van het glazen 25 cl-flesje van Spa en Bru in de “out of home” (België en Nederland, begin 2008) • De 1,5 liter-fles van Spa Reine viert 10 jaar gebruik van 25% gerecycleerde PET • Gewichtsvermindering van 40% van de 1,5 liter-fles van Spa Reine sinds 1971 (1.800 ton minder per jaar)

12 | Spadel Jaarverslag 2007

• Toekenning van het label “Eco-dynamische Onderneming” met 2 sterren voor de milieubewuste aanpak op de Brusselse site • Toekenning van de speciale mediaprijs in het kader van de Belgische Energie- en Milieuprijs • Bru won de Superior Taste Award met 3 sterren Nederland • Spa Reine & Spa Barisart zijn nr. 1 • Lancering van Bru bruisend en niet-bruisend

Frankrijk • Lancering van Wattwiller, “licht” en “sterk” bruisend (begin 2008) • De campagne “1 rêve par jour” (1 droom per dag) ten voordele van de vereniging “Petits Princes” (Kleine Prinsen) mobiliseert de Franse consumenten • Wattwiller krijgt een nieuw onderschrift: “le goût originel de l’eau” (de originele smaak van water) UK • De verkoop van Brecon Carreg stijgt met 4,2%

> Innovaties

Innovaties in 2007 Spa & Fruit bruisend: Fresh Lime (Nederland)

Maart Spa & Fruit Ice lollies: Spa & Tea Framboos + Spa & Tea Lemon-Rooibos

Mei Spa & Fruit niet-bruisend: nieuwe verpakking en nieuwe claim –10% suikers

Juni Brecon 1 liter nietbruisend: sportdop + 50 cl bruisend voor de verdeler Boots

Juli Spa & Bru Family pack: soft grip in België Wattwiller : nieuwe labels voor het hele gamma

Oktober 13 | Spadel Jaarverslag 2007

• Bru plat en bruisend: nieuwe aluminium draaidop • Spa Reine: nieuw model van sportdop

> Human Titel hoofdstuk Resources

Ontwikkel We beantwoorden aan de actuele noden en houden daarbij rekening met de leefbaarheid voor toekomstige generaties.


Josiane Cécius Service Planning Manager

“Samenwerken, ervaringen delen, mensen ontmoeten met een heel andere achtergrond … het zijn allemaal elementen die sterk bijdragen tot onze zelfontplooiing.”

ing. 15 | Spadel Jaarverslag 2007

> Human Resources

Samen werken in een Groep waar iedereen telt

Bij Spadel heeft elk individu zijn belang en draagt eenieder bij tot het succes en de missie van het bedrijf. Ook het creëren van synergieën, die alsmaar belangrijker worden in onze steeds meer inter nationale context, gebeurt met respect voor het individu. Spadel blijft kwaliteitsvolle, ervaren medewerkers rekruteren om in de komende jaren de ambities van de onderneming mee waar te maken.

We zijn in 2007 blijven investeren in de persoonlijke en professionele ontplooiing van de medewerkers van de Groep Spadel. Het accent binnen het Human Resources Management lag daarbij tegelijk op het internationale en op het individuele vlak. In een sterk competitieve markt, heeft de synergie tussen de verschillende sites de Groep Spadel krachtdadiger gemaakt. Missie geslaagd! Die synergie is op verschillende domeinen gerealiseerd: IT, kwaliteitscontrole, engineering, marketing en tenslotte Human Resources. Wat rekrutering betreft, hebben we moeilijkheden gehad om op de arbeidsmarkt gekwalificeerde mensen te vinden om technische en industriële vacatures in te vullen. Aan de andere kant zijn we er in 2007 in geslaagd in Brussel complete verkoops- en marketingteams uit te bouwen, en dat na een periode van instabiliteit. In Nederland werd de commerciële decentralisatie met succes bekroond.


Rekrutering: onze teams zijn gestabiliseerd en versterkt

Nog meer synergie in 2008

Na een periode van personeelsverloop in de verkoops- en marketingafdeling in Brussel, zijn die teams opnieuw aangevuld en gestabiliseerd. Algemeen bekeken zijn de ploegen versterkt met talent uit andere bedrijven, vaak multinationals: zo profiteren we van de ervaring en de strategische visie van die nieuwe medewerkers.

In 2008 zal een nieuwe HR-verantwoordelijke worden aangesteld en hij zal de versterking van het personeelsbeleid voortzetten. Dat beleid zal enerzijds steunen op de internationalisering van de Groep en anderzijds op de specifieke behoeften van de verschillende sites. Het is duidelijk dat de synergie tussen de verschillende entiteiten van de Groep een strategische prioriteit zal blijven, net als het ontplooien van innovatiestimulerende initiatieven.

Omwille van de weinig positieve arbeidsmarkt heeft Spa Monopole het moeilijk gehad om gekwalificeerd technisch personeel te vinden met industriële specialisaties. Daarom is het des te belangrijker Spadel als werkgever in de kijker te stellen. De afdeling Human Resources heeft daar dan ook werk van gemaakt, in het bijzonder door deel te nemen aan een “Jobdag”. De komende jaren wil Spadel dat aanwervingsbeleid voortzetten om de toekomstige objectieven van de onderneming ten volle te bereiken.

Blijvende ondersteuning op het vlak van vorming De competentieontwikkeling werd enerzijds gestimuleerd door verschillende cursussen en anderzijds door individuele “coaching” op verschillende niveaus. Het “Category Management” werd in het bijzonder ondersteund door een heel aantal opleidingen. De integratie van de diensten R&D, Engineering en Kwaliteit bij Spa Monopole heeft geleid tot de opstart van één enkel departement: “Quality & Technical Development”. Het hele integratieproces werd begeleid door een externe consultant om een harmonieuze samenstelling van de teams mogelijk te maken. De nieuwe structuur zal de innovatieprojecten beter ondersteunen en interne en externe synergieën vergemakkelijken.

Een interne communicatie die de medewerkers verenigt, over de grenzen heen In de fabrieken en de commerciële diensten werd een meer pro-actief en dynamischer intern communicatiebeleid gevoerd. Het moet in 2008 zijn kruissnelheid bereiken. Onze doelstelling? De werknemers op de verschillende sites verzamelen en verenigen rond een gemeenschappelijke visie en strategie, gebaseerd op de waarden van de Groep. Naast die uitgewerkte communicatiestrategie houdt Spadel eraan speciale gelegenheden te voorzien waarop de Groep haar dankbaarheid uit tegenover haar personeel. Daarom is het feest van de medailleuitreiking voor de medewerkers van de administratieve zetel in Brussel uitgegroeid tot een traditie waar we erg aan gehecht zijn. Vorig jaar werden 13 bedienden in de bloemetjes gezet in de aanwezigheid van meer dan honderd medewerkers van Spadel!

Spa, het favoriete merk van de Belgen, blijft een onmiskenbare troef in termen van merkimago. Ons rekruteringsbeleid haalt daar voordeel uit, net als uit onze indrukwekkende productenportefeuille. De getalenteerde mannen en vrouwen die ons imago en ons aanbod ondersteunen vormen ook een enorme troef op de arbeidsmarkt. Dat alles bevestigt de wil van de Groep Spadel om een Human Resources beleid te voeren dat ten volle haar missie weerspiegelt: een nog krachtigere en efficiënte organisatie worden, gericht op grote merken en op gemotiveerde, kwaliteitsvolle individuen.

Personeelsbestand per 31 december 2007 2007 18,5% 61,7%

19,7%

Totaal : 777

Per land

49

32 29

667

Totaal : 777 17 | Spadel Jaarverslag 2007

Contracten van bepaalde en onbepaalde duur Arbeiders Bedienden Kaderleden

België Frankrijk Nederland Verenigd Koninkrijk

> Titel hoofdstuk >Marktactiviteiten

Kwaliteit. Het beschermen van natuurlijke bronnen ten dienste van de zuiverheid van ons natuurlijk mineraalwater.


Francine Vandenbroucke

Productiearbeidster (B)

“Als ik in een winkel iemand Spa Reine zie kopen, voel ik een soort fierheid omdat ik heb bijgedragen tot de productie van dit favoriete natuurlijke mineraalwater van de Belgen. De kwali teit van dit natuurlijke mineraalwater is het resultaat van teamwork dat wordt uitgevoerd door mensen die gepassio neerd zijn door de bescherming van de natuurlijke bronnen en die zo de zuiverheid en de kwaliteit van het water blijvend willen garanderen.”


> Marktactiviteiten

België en het Groothertogdom Luxemburg

In 2007 kende de totale flessenwatermarkt een terugval van 3,4% als gevolg van uitzonderlijke weersomstandigheden. De algemene terugval was iets meer afgetekend in de sector van het spuitwater (-3,6%) dan in die van het plat water (-3,3%). Ondanks die negatieve marktresultaten, heeft Spadel haar marktpositie in de distributiesector versterkt met een groei van haar marktaandeel in de “open market” van 24,7% in 2006 naar 25,2% in 2007. Marktaandeel in volume (in de open market)

Producten

Ondanks een achteruitgang van de watermarkt door de slechte zomer van 2007 en, in mindere mate, door de algemene daling van de koopkracht, heeft Spadel haar positie in de detailhandel versterkt. De mineraalwaters van Spadel blijven de favoriet van de Belgen.

2005

2006

2007

Spadel (totaal)

24,0%

24,7%

25,2%

Spa Reine

19,8%

19,9%

20,2%

Spa bruisend (Barisart & Marie-Henriette)

20,8%

22,0%

22,9%

Bru

18,2%

18,8%

18,7%

0,3%

0,4%

Bru plat Bron : Nielsen

De markt van de niet-bruisende waters: Spa Reine in grote doen In een dalende markt, heeft Spa Reine haar marktpositie verstevigd. Het “zuiverende water” presteerde beter dan het marktgemiddelde. Die goede prestatie is het resultaat van de continue investeringen in de zichtbaarheid van het merk zowel in de winkels als via de media. Spa Reine heeft de succesvolle reclamesaga “Het zuiverende water” voortgezet en was alomtegenwoordig op de winkelvloer met een combinatie van aantrekkelijke consumentenaanbiedingen en sterke promotieacties. Spa Reine innoveerde eveneens met de lancering van de “soft grip” op de familieverpakkingen. Spadel is er ook in geslaagd om Bru plat als nieuw merk in het niet-bruisende segment te lanceren. Bru plat is intussen te vinden in de meeste Belgische voedingswinkels en werd ondersteund door een nationaal communicatieplan (met een eerste aanwezigheid op televisie). De cijfers tonen aan dat Bru plat de niet-Spa Reine consumenten aantrekt.

De markt van de bruisende waters: altijd een lengte voorsprong Spadel blijft met een straatlengte voorsprong de retailmarkt van de spuitwaters aanvoeren (41,6% in open market). De totale retailmarkt voor de bruisende waters kende evenwel een lichte achteruitgang. Desondanks kon Spa Barisart het verlies tot een minimum beperken dankzij een dynamische en efficiënte productondersteuning en het kon haar marktaandeel zelfs vergroten. Spa Marie-Henriette heeft nu een vaste plaats ingenomen in het segment van de licht bruisende waters en haar marktaandeel vergroot.


Bru, het ideale tafelwater, behoudt zijn tweede plaats in het segment bruisende waters en dat ondanks een zekere stagnatie in 2007. Bru wordt dan ook meer en meer door chefs en sommeliers aanbevolen als de geschikte begeleider van de maaltijd en van verfijnde wijnen.

Spa, het water van de Belgen Een recente studie toonde aan dat Spa Reine veruit het geliefkoosde water is van de Belg. Eén Belg op drie verkiest duidelijk Spa Reine binnen het aanbod van plat water. In de categorie bruisend water nemen de Spadel-merken de tweede (Spa Barisart: 21%) en de derde plaats in (Bru: 16%).

Spadel en de distributiesector Spadel blijft zeer nauw samenwerken met de Belgische distributie om een aantrekkelijk en gevarieerd productengamma aan te bieden. De goede samenwerking met de klanten op logistiek vlak stelde het bedrijf in staat om snel en accuraat te reageren op piekverkopen en de stroom van orderopname tot inning van betaling te optimaliseren. De geïntegreerde aanpak en samenwerking tussen trade marketing, account management en field management zorgde voor een hogere visibiliteit op de winkelvloer en een optimalisatie van het gamma.

Spadel en de “out of home”-markt: USP Beverages Het commercieel partnership USP Beverages (met Tropicana Looza en Unilever België) kende een voorzichtige start maar draait nu op kruissnelheid. Voor Spadel is USP een belangrijke groeifactor. In de impulsmarkt (benzinestations, nachtwinkels, …) heeft Spadel haar positie verder kunnen versterken door een gerichte strategie. In de restaurantsector is de concurrentie sterk toegenomen en heeft USP impactvolle acties opgestart om het marktaandeel terug te winnen en uit te bouwen.

Een prijzenregen voor Spadel De originele communicatie van Spadel heeft een aantal prestigieuze prijzen weggekaapt: • Bru heeft de 3 sterren Superior Taste Award gekregen van Taste & Quality (jury samengesteld uit Europese chefs en sommeliers) • 2 (creatieve) CCB-prijzen zijn toegekend aan de radiospot van Bru (goud) en de tv-spot van Spa Reine splash (zilver) • De Saffieren Effie was voor Bru (beste Effie in 20 jaar) • Spa Reine won de MTV Cool Brand Award als “coolste” merk bij jongeren.

Sport en cultuur met Spa Spadel heeft altijd al culturele en sportieve initiatieven aangemoedigd. Een greep uit de projecten die Spadel in 2007 heeft ondersteund: het Muziekevent “Francofolies” in Spa, de Koningin Elisabethwedstrijd, de 20 km van Brussel, de Beurs van Libramont, het Natuurfilmfestival van Namen en de “Spa Fun Smashin” cup in het Zoute. Bru ondersteunde verscheidene gastronomische en oenologische evenementen, evenals de Brussels Urban BBQ.


De visie voor 2008? Een nog meer geïntegreerde communicatieaanpak (marketing, verkoop) gecombineerd met een categoriemanagement in samenwerking met de klant zal ongetwijfeld leiden tot nog meer efficiëntie en een nog dynamischere uitbouw van de productcategorieën. Daarnaast zal 2008 gekenmerkt worden door de lancering van productinnovaties zoals begin 2008 de vervanging in de “out of home”-markt van de glazen 20cl fles door een glazen fles van 25cl om beter in te spelen op de consumentenbehoeften. Visibiliteit en beschikbaarheid blijven prioritaire doelstellingen. De sleutel tot succes is echter ontegensprekelijk de dubbele nabijheid, die bij de klant en bij de consument.

> Marktactiviteiten

Nederland

Ondanks de moeilijke concurrentiële context - die gekenmerkt werd door een terugval in de verkoop van softdrinks - en de slechte weersomstandigheden heeft Spadel Nederland een doorgedreven dynamiek laten zien waardoor de Groep haar marktaandeel heeft kunnen vergroten.

De groei van de Nederlandse softdrinkmarkt tijdens de voorbije jaren werd in 2007 afgeremd, enerzijds door een heel slechte zomer en anderzijds door een verminderde consumptie van frisdranken. Daarnaast kenmerkte de markt zich door een aanhoudende prijsdruk. Ondanks een terugval van de totale markt van softdrinks (-3%) groeide de watermarkt met 2,8%. Terwijl de koolzuurhoudende waters achteruitgingen met 4,1%, groeide het segment plat water met 6,8%. De limonademarkt kende een daling. Ondanks een dalende markttrend in softdrinks, groeide het Spadel marktaandeel tot 12,4%. Hiermee is Spadel een van de best presterende nationale merkfabrikanten in haar markt.

Evolutie per merk: Spa Reine nog steeds marktleider Mede door het toenemende gezondheidsbewustzijn bij de consument is de categorie koolzuurvrij mineraalwater sterk gegroeid. Het assortiment in de supermarkten werd uitgebreid met multipacks, private labelmerken en premiummerken. Met de succesvolle introductie van zijn multipack 6 x 1,5 liter heeft Spa Reine zijn positie als marktleider nog versterkt. De communicatiecampagne “Moeder-Baby” werd voortgezet met als doel de unieke troeven van Spa Reine voor baby’s te onderstrepen. De Spa Reine 50 cl en 75 cl PET flessen kregen een nieuwe sportscap (met één hand te openen en te sluiten). In de “out of home” groeide het niet-bruisende mineraalwater en heeft Spa Reine zijn positie als marktleider behouden en dat in een context waarin de concurrentie in de horeca sterk is toegenomen. Het volume van de bruisende mineraalwaters is door de slechte zomer gedaald. Spa Barisart, marktleider in de deze categorie, lanceerde met succes het multipack 6 x 1,5 liter. Daarbij werd Spa Barisart op een ludieke wijze ondersteund door de promotieactie “Code Rood”. De “out of home” werd in 2007 eveneens gekenmerkt door een dalende vraag en een toegenomen concurrentie. Spa Marie-Henriette heeft, na een sterke groei in de afgelopen jaren, in 2007 toenemende concurrentie gekregen vanuit de private labelhoek en als gevolg daarvan volume moeten prijsgeven. Spa Marie-Henriette werd ondersteund door productdemonstraties in de winkels en perscampagnes om de unieke positionering “natuurlijk licht sprankelend mineraalwater” de nodige zichtbaarheid te geven.

De eerste stappen van Bru in Nederland In 2007 lanceerde Spadel in Nederland met Bru een tweede watermerk. Dit water, verkrijgbaar in een niet-bruisende en een licht bruisende variant, is gepositioneerd als een culinair water in het premiumsegment en is inmiddels in alle grote supermarktketens en de betere restaurants te vinden. Met de introductie van Bru in de retail en in de “out of home” heeft Spadel haar positie als marktleider binnen de watercategorie verder versterkt. De lancering van Bru op de Nederlandse markt werd ondersteund door een perscampagne en diverse promoactiviteiten. De Bru-flessen voor de restaurants kregen een aluminium schroefdop en de 50 cl retourfles werd vervangen door een fles voor eenmalig gebruik.


Spa & Fruit gaat vooruit en innoveert De markt van limonades kende in 2007 een daling. In een sterk competitieve en promotiegedreven categorie, presteerde Spa & Fruit koolzuurvrij beter dan de markttrend en kon het een lichte toename van zijn marktaandeel optekenen. Spa & Fruit koolzuurvrij kreeg in 2007 ook een nieuwe look: moderner en opvallender op de winkelvloer. Ook de draaidop werd verbeterd en nog gebruiksvriendelijker gemaakt. Bovendien werd het gamma Spa & Fruit koolzuurvrij met 10% verminderd in suiker. Tenslotte werd binnen de kleine pakjes de smaak OrangePeer vervangen door de Perzik-Gold Kiwi smaak. Spa & Fruit koolzuurhoudend heeft een uitstekende groei gekend door een nieuwe campagne, impactvolle promoacties, een distributiegroei en een betere leveringsperformance. Spa & Fruit voegde met “Fresh Lime” (ter vervanging van Witte Druif-Citroen) een nieuwe verfrissende smaak toe aan het gamma koolzuurhoudende limonades. Voor Spa & Fruit Koolzuurhoudend werd een nieuwe en originele tv-campagne ontwikkeld, “verrassend weinig calorieën” genaamd. In de winkels werden grootschalige promoties georganiseerd in het kader van de succesvolle Nederlandse film “Alles is Liefde”. Die aanpak heeft ertoe geleid dat Spa & Fruit koolzuurhoudend voor het eerst sinds jaren haar volume heeft kunnen doen groeien. Aangezien de volledige markt een dalende trend kende, vertaalde die groei zich in een sterk toegenomen marktaandeel voor Spa & Fruit koolzuurhoudend. De zomer heeft een duidelijke negatieve impact gehad op de markt van de icetea. Binnen de A-merken is Spa & Tea de enige die echter zijn marktaandeel kon vergroten. Spa & Tea werd ondersteund door een efficiënte promocampagne: tv-sponsoring (RTL weerbericht), een outdoorcampagne, een perscampagne en productdemonstraties in de winkel. In samenwerking met Artic zijn de Spa & Tea Ice Lollies het bestaande assortiment komen vervoegen. Hiermee bracht Spa weer een unieke propositie binnen het ijsschap: een waterijsje op basis van natuurlijk mineraalwater en het eerste icetea-ijsje!

Nierstichting Spa Reine verlengde haar samenwerking met de Nierstichting om haar slagzin “het zuiverende water” te blijven versterken. Hoewel de bekendheid ervan nog niet groot is, bleek dat de consument deze samenwerking als zeer positief ervaart. De samenwerking wordt gevisualiseerd door de vermelding van het logo bij de Spa Reine tv-spot en op de Spa Reine verpakkingen.

Plannen 2008 Spadel zet z’n inspanningen onverdroten verder om de markt van mineraal water in Nederland te blijven ontwikkelen en er haar marktpositie te versterken. De consumptie van mineraal water met 22 liter per capita per jaar, is één van de laagste in Europa. Daar ligt dus nog een belangrijk groeipotentieel. In een markt die gekenmerkt wordt door een toenemende concurrentie, moet Spadel al haar troeven uitspelen om nieuwe consumenten van mineraalwater aan te trekken. Ook in de limonademarkt heeft Spadel een significante marktpositie opgebouwd. De combinatie van Spa & Fruit is dan ook een sterk concept gebleken en zal verder uitgebouwd worden. Spa is in Nederland al vele jaren een successtory. Vandaag met Bru erbij heeft Spadel haar productaanbod nog verruimd. Het komt er nu op aan dit concurrentievoordeel verder te blijven uitspelen om voor volumegroei te zorgen. 23 | Spadel Jaarverslag 2007

Evelien Magnin Product Manager (NL)

“In marketing is kwaliteit een essentieel element. Spa kan niet anders dan de consument de beste kwaliteit leveren op elk niveau van de marketingmix: promotie, publiciteit, innovatie en verpakking. Dankzij die constante focus op kwaliteit is Spa erin geslaagd zijn leiders positie te versterken.”

> Marktactiviteiten

Frankrijk

2007, een moeilijk jaar voor de watermarkt De spuitwaterverkoop is erop achteruit gegaan (-3,1% t.o.v. 2006) maar de Fransen hebben vooral hun aankoop van plat water teruggeschroefd (-7%). Het is deels een verklaring maar de uitzonderlijke weers omstandigheden van de zomer van 2007 kunnen de tendens tot structurele verzwakking van de flessenwatermarkt niet verhullen.

Wattwiller is steeds frequenter aanwezig in de verschillende regio’s Op het vlak van volume zijn Ile de France, Lotharingen, Champagne en zeker de Elzas de belangrijkste spelers. Die regio’s maken bijna 60% van het totaalvolume uit. 4 jaar nadat de Groep Spadel de Grandes Sources de Wattwiller aankocht, ziet ze een mooie verhoging van haar distributiewaarde (het aantal verkoopspunten dat Wattwiller aanbiedt) in de Pyreneeën in Aquitanië (30% t.o.v. 25% in 2006) en vooral in NoordPicardië (62% t.o.v. 50% in 2006). Over heel Frankrijk heeft Wattwiller een distributiewaarde van 61% en dat is een lichte stijging tegenover 2006.

Dalende verkoop maar nog steeds evenveel kopers

Ulysse Stegel Product Manager (FR)

“Kwaliteit is voor ons de hoogste prioriteit. Productkwaliteit is de belangrijkste communicatietool van een merk. Alle vormen van marketing die gebruikt worden ter ondersteuning van een merk (mediacampagnes, promotie stunts, ...), maken deel uit van die permanente zoektocht naar kwaliteit.”

De verkoopcijfers van Wattwiller weerspiegelen de algemene marktevolutie in 2007 en tonen dus een volumedaling van 7,2%. Die is in de eerste plaats te wijten aan de weersomstandigheden. Goed nieuws echter: het aantal kopers stijgt lichtjes. In de moeilijke context heeft het mineraalwater van Spa marktvolume verloren terwijl Bru zijn verkoop met 4% heeft zien stijgen t.o.v. 2006. En hoe zit het met Wattwiller buiten Frankrijk? De export vertegenwoordigt 4% van de verkochte volumes. Japan blijft de belangrijkste afnemer, vóór België en de andere markten.

Het merk blijft niet onopgemerkt! De ondersteuning via promotiecampagnes en de investeringen in publiciteit zijn vorig jaar fors gestegen: het imago van Wattwiller heeft een ware restyling ondergaan, zoals dat van Jouvence. Het merk draagt ook een nieuw onderschrift, “de oorspronkelijke smaak van water”, en wordt verder ondersteund door 3 reeksen reclamespots op de tv-zenders. Tenslotte werd ook de grootse operatie “Petits Princes” (Kleine Prinsen) uitgevoerd. “1 rêve par jour” (1 droom per dag) moest het merk, naast een sterke interne campagne, meer visibiliteit geven in de winkels.

Milieu Milieubescherming werd een bijzonder aandachtspunt dankzij het operationaliseren van een uiterst performante techniek van afvalscheiding. Daardoor werden 11 ton PET en 70 m3 papier gerecycleerd.

Wattwiller bruisend: een stevige troef voor de toekomst In 2008 zal de lancering van de licht bruisende en sterk bruisende variëteiten van Wattwiller voor een nieuwe dynamiek zorgen op de markt van de spuitwaters. In 2008 concentreren we ons in Frankrijk in de eerste plaats op het merk Wattwiller, en dan vooral op de bruisende variëteiten. Die zouden op die manier de vruchten moeten kunnen plukken van een bijzonder succes in de streek van hun oorsprong, daar waar hun bronnen ontspringen. 24 | Spadel Jaarverslag 2007

Verenigd Koninkrijk

Markt in neerwaartse spiraal, maar Brecon Carreg in de lift Ondanks een veelbelovend eerste trimester, dat een groeitotaal van 7% t.o.v. 2006 voorspiegelde, heeft Britse watermarkt in 2007 een terugval gekend. Ook hier had de catastrofale zomer een zware impact op de verkoop. Brecon Carreg is daar echter aan ontsnapt en toont resultaten die bijna 6% hoger liggen dan het marktgemiddelde. Het spuitwater kreeg de zwaarste klappen (-11%), terwijl de verkoop van plat water eerder stabiel te noemen valt. Algemeen halen de grote flessen betere resultaten dan de kleinere. De verkoop van de 1,5-literflessen is bij voorbeeld 6,3% vooruitgegaan en die van de flesjes van een halve liter is 6,1% gedaald. Brecon Carreg van zijn kant sluit het jaar af met een stijging van 4,2% t.o.v. 2006 en dat terwijl de markt in regressie is (-1,5%). Dat resultaat is vooral te danken aan de capaciteit van dit merk om grote volumes water ter beschikking te stellen in overstroomde gebieden na de stortbuien tijdens de zomer van 2007.

Adequate innovatie en efficiënte promotie

Jeff Phillips

Planning and Procurement Manager (UK)

“Het mineraalwater van Brecon Carreg is ons Welshe parade paardje en kent momenteel een overweldigend succes. Dat is te danken aan de ontegen sprekelijke kwaliteit van de lokale bronnen, maar ook aan de kwaliteit van de mannen en vrouwen die bij ons werken en van de constante synergie die gecreëerd wordt met de teams in Spa zelf. 2008 wordt een jaar van verregaande innovatie die één enkel doel dient: van Brecon Carreg een regionale kampioen maken.“

1

Bron : globaldrinks.com gegevens 2006


Spadel UK heeft een efficiënte innovatiepolitiek gevoerd met de lancering van de 1-literflessen van Boots Brecon Carreg en Brecon Carreg en met het nieuwe 15-pack voor de 75 cl flesjes in plaats van het klassieke 12-pack. Die nieuwe verpakking zorgt niet alleen voor een verminderde productiekost en een verhoogde visibiliteit maar ze heeft ook de positie van het Welshe water in de detailhandel verstevigd. De verschillende promoacties zijn door de detailhandelaar én de consument uitzonderlijk goed onthaald. Zo heeft het “Mountain of Cash”aanbod geleid tot een onverwachte verkoopstijging en dito stijging van het een netto zakencijfer. Het ging om een “direct prijs”-wedstrijd op zo’n 4 miljoen flessen.

Steeds een dynamisch sponsorship Tenslotte is ook de sponsoring van sociale verenigingen en sportclubs versterkt. Het Welshe mineraalwater is actief Ty Hafan blijven steunen, een weeshuis in Wales, en is het centrum “Wales Millennium Centre” en de voetbalclub van Cardiff verder blijven sponsoren. De generositeit van Brecon Carreg is in 2007 ook de “British Heart Foundation” ten goede gekomen. Het merk Spa zelf sponsort al jaren een actie die kanker onderzoek steunt: “Walk the Walk’s Moonwalk”. Het staat buiten kijf dat de dynamiek van Spadel UK op het vlak van innovatie, communicatie en sponsoring heeft bijgedragen tot de goede resultaten. Die zijn ook te danken aan de uitstekende synergie tussen de verschillende sites van de Groep, aan de nauwe banden met de hoofdzetel en aan de verregaande samenwerking inzake IT, kwaliteitscontrole, engineering, marketing en HR.

En voor 2008? De consumptie van flessenwater heeft een interessant groeipotentieel in het Verenigd Koninkrijk. Minder dan 1 gezin op 2 koopt flessenwater en het verbruik ligt slechts op 38 liter per inwoner, ongeveer drie keer minder dan in België. Dankzij de prestaties van Brecon Carreg in 2007 beschikken we over een solide basis om de merkbekendheid te versterken en uit te breiden. Onze doelstelling voor 2008 is om uit te groeien van een “lokaal product” tot een “regionale kampioen”!

> Marktactiviteiten

Andere markten: mooie prestaties Over het geheel genomen, is de exportverkoop in 2007 toegenomen ten opzichte van 2006, in het bijzonder dankzij de inspanningen op het vlak van promotie en de uiterst intensieve investeringen op verschillende markten. Dat is een prestatie die des te opmerkelijker is buiten de Europese Unie omwille van de kracht van de euro, die onze producten minder competitief maakt. In Europa worden de producten van Spadel niet alleen verdeeld in de Benelux, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, maar ook in een groeiend aantal andere landen en dat zowel in het noorden en het zuiden als in het oosten van het continent. Ieder jaar opnieuw boren onze merken nieuwe markten aan: na Letland en Polen in 2006, werd Spa in 2007 geïntroduceerd in Azerbeidzjan en Roemenië. In het algemeen was de Europese verkoop goed; hij heeft zelfs een duidelijke stijging gekend in Griekenland en dat ondanks de frisse


en regenachtige zomer. Aan de andere kant van het continent, in Denemarken, werden onze merken geconfronteerd met een extreem hoge concurrentie en daar verliezen ze terrein. Ons behoud op die zeer moeilijk geworden markt vormt een belangrijke uitdaging voor 2008!

Stabiliteit of groei op de meeste niet-Europese markten Afrika blijft voor ons een stabiele markt. We zijn er vooral aanwezig in de Democratische Republiek Congo. In het Midden-Oosten worden onze waters bijzonder goed onthaald. Ze werden in het verleden al op prijs gesteld in Bahrein, en de producten van Spadel hebben er dit jaar ook een zeer bevredigende verkoop gehaald. Sinds 2007 kan men zich verder verfrissen met een groot glas Spa of Bru in Dubaï, net als in de Verenigde Arabische Emiraten. Op het Aziatische continent hebben de verkoopcijfers zich weten te handhaven in Hongkong en zijn ze gestegen in Singapore. De markt in Brunei is spijtig genoeg nog altijd onderworpen aan invoerquota voor water en dat beperkt onze ambities drastisch: de invoer door Spadel heeft er zijn maximum toegelaten hoeveelheid bereikt. Azië staat echter ook gelijk aan het immense Chinese grondgebied en dat biedt reële groeimogelijkheden. Het is aan ons om de uitdaging aan te gaan en er onze merken bekend en geliefd te maken in 2008! Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, op de Nederlands Antillen en de Bermuda-eilanden, blijft Spadel goede cijfers halen die een stijging vertonen ten opzichte van vorig jaar. Er zijn verder ook bevredigende resultaten op de andere markten op het Amerikaanse continent (Canada, Puerto Rico, …), in 2007 gekenmerkt door een grote stabiliteit. Alleen Suriname gaat erop achteruit want de markt wordt daar helemaal ingenomen door lokale merken die tegen lage prijzen verkocht worden. In de Verenigde Staten was het verkoopvolume in 2007 verwaarloosbaar. Onze doelstelling voor 2008 is dan ook om er onze distributiestructuur te optimaliseren.

Wat zijn de perspectieven voor 2008? De sterke euro ten opzichte van de dollar, de creatie van nieuwe nationale bindende reglementering in heel wat landen, de versterking van minder dure lokale merken – al dan niet ondersteund door internationale holdings – het groeiende fenomeen van fusies en acquisities, … al die elementen dragen bij tot een economische context die weinig gunstig is voor de marktontwikkelingen op wereldvlak en de impact daarvan zal zeker voelbaar zijn in 2008. De visie van Spadel blijft helder op het vlak van de toekomstige exportevolutie: de versterking van de investeringspolitiek zou in 2008 op zijn minst een stabilisering van de merken van Spadel moeten verzekeren op de belangrijkste markten.

> Algemene evolutie van de sector

De sombere zomer heeft gewogen op de water consumptie Het uitblijven van een echte, warme zomer in 2007 heeft zich in de meeste markten laten voelen. De zomerse aprilmaand werd helaas niet gevolgd door een mooi zomerseizoen.

De Belgische watermarkt kende een terugval van 3,4% ten opzichte van 2006 in de retail en de “out of home”. Die terugval was net iets meer voelbaar in de sector van het spuitwater (-3,6%) dan in die van het plat water (-3,3%). In Nederland is de markt daarentegen met 2,8% gegroeid dankzij een significante stijging van de verkoop van plat water (+6,8%) terwijl de verkoop wan de spuitwaters er met 4,1% op achteruitging. De Franse markt zit nog steeds in een neerwaartse spiraal (-5,6% tegenover 2006), net als de Britse (-6,6%). Bekijken we een langere periode (2002-2007), dan stellen we een gemiddelde groei vast van 23,6% in de Europese Unie (België +3,7%, Nederland +27,6%, Verenigd Koninkrijk +27,9% maar -8,6% in Frankrijk).

Consumptie van flessenwater (uitgezonderd watercoolers) Markt

Totale markt

Platte waters

Spuitwaters

2006-2007

2002-2007

2006-2007

2006-2007

Europese Unie

+2,5%

+23,6%

+3,7%

+1,2%

België

-3,4%

+3,7%

-3,3%

-3,6%

+2,8%

+27,6%

+6,8%

-4,1%

Nederland Frankrijk

-5,6%

-8,6%

-6,1%

-3,1%

Verenigd Koninkrijk

-6,6%

+27,9%

-7%

-4,2%

Duitsland

-1,0%

+23,9%

+10,4%

-3,0%

Consumptie van flessenwater per capita Totaal water

2007 (liter per inwoner)

België Nederland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Duitsland


129 22 120 26 156

>Corporate > Titel hoofdstuk Social Responsability

Bewustzijn. Allen samen hebben we de gemeenschappelijke ambitie om respect te hebben voor mens en natuur.


.

Patrick Jobé

Hydrogeologisch Adviseur

“De kern van onze job is de natuur in een flesje stoppen. Sinds mensenheugenis, worden mine rale waters geprezen omwille van hun natuurlijke en oorspronkelijke zuiverheid, dit wil zeggen zonder behandeling, die men elke dag moet garanderen. In mijn job verzeker ik dat we alleen het hernieuwbare deel van de waterbronnen gebruiken en dat dit uitzonderlijke patrimonium onaangetast kan doorgegeven worden aan ons nageslacht.”


> Corporate Social Responsability

Spadel, een verantwoordelijke onderneming De maatschappij verwacht meer en meer dat het discours van de industrie zich vertaalt in verantwoordelijke acties op het vlak van duurzame ontwikkeling. Dat heeft Spadel al lang begrepen.

Onze Groep concentreert haar inspanningen voor het milieu op drie pijlers: het beschermen van de natuurlijke bronnen (13.117 ha beschermd gebied voor de waters van Spa!) om de kwaliteit en de zuiverheid van het water te garanderen, de vermindering van de milieuimpact van de productiesites en een verantwoord verpakkingsbeleid. Spadel speelt haar rol ook voluit op maatschappelijk vlak en op het gebied van gezondheid en voeding, en dan vooral door middel van sensibiliseringscampagnes in verband met het belang van water.

Het Milieu Op Europees niveau Het energie- en klimaatsplan (maart 2007) legt ambitieuze doelstellingen vast voor de horizon 2020. Die doelstellingen zijn: • 20% verhoging van de energie-efficiëntie ten opzichte van 1990; • 20% vermindering van de broeikasgassen (waaronder CO2) ten opzichte van 1990. Als er een internationaal akkoord komt, zal die doelstelling opschuiven naar 30%; • 20% gebruik van hernieuwbare energie; • 10% biobrandstof voor het wegtransport. Op 23 januari 2008 heeft de Europese Commissie (EC) haar voorstellen geformuleerd om die doelstellingen te bereiken. Voor de bedrijven die onderworpen zijn aan het CO2-quotasysteem (waaronder Spa Monopole) zal een gemeenschappelijke enveloppe van quota gedefinieerd worden voor alle lidstaten en die zal progressief afgebouwd worden om in 2020 21% minder uitstoot te produceren ten opzichte van 2005. Daarenboven zullen de quota die per opbod toegekend worden toenemen tussen nu en 2020. Voor de Belgische bedrijven die niet aan de quota onderworpen zijn, zal een verlaging van 15% van de uitstoot opgelegd worden. Om die doelstellingen te bereiken vernoemt het Groenboek van de EC onder andere de “CO2”-taks op verpakkingen zoals die al wordt toegepast in Denemarken en Nederland! Die maatregel lijkt onverantwoord, rekening houdend met het feit dat verpakkingen slechts bijdragen tot 1% van de totale CO2-uitstoot. De EC heeft beslist een “Actieplan voor Duurzame Productie en Consumptie” (SCP) uit te werken dat in de eerste plaats betrekking heeft op voeding en drank, huisvesting en transport. De doelstelling daarvan is producten te bevoordelen die minder natuurlijke grondstoffen gebruiken en een verminderde impact hebben op het milieu. Op die manier wil men een verandering in het koopgedrag van de consument bewerkstelligen. De gebruikte middelen daarvoor zouden zijn: ecodesign, milieuetikettering van de producten, verlaging


van de BTW, normen voor openbare aankopen en een akkoord met de distributiesector. In november 2007 heeft het Europees Parlement de introductie gevraagd van een gestandaardiseerd etiketteringsysteem voor de koolstofafdruk van producten. Sommige grote distributeurs in Frankrijk en Engeland hebben voor begin 2008 de lancering aangekondigd van een milieuetikettering voor hun huismerken. Het reglement met betrekking tot gerecycleerde plastiek voor het voedselcontact. Dat reglement harmoniseert de gebruiksvoorwaarden van gerecycleerde plastiek in verpakkingen, en vooral in PET flessen. Daarbij is Spadel dus in het bijzonder betrokken, omdat haar flessen in het algemeen 25% gerecycleerde PET bevatten.

In de verschillende lidstaten In België is de verpakkingsheffing nog steeds van toepassing. Die belasting wordt ook geheven op hervulbare glazen flessen, die toch milieuvriendelijk genoemd worden. Dat bevestigt dat het enige doel van die wet erin bestaat belangrijke inkomsten voor de Staatskas te garanderen. Dat gaat ten koste van de consument die er gemiddeld 30 EUR per jaar aan uitgeeft, en dat zonder concrete resultaten voor het milieu. Meer nog, door de Programmawet van 27 april 2007 werd een “CO2”-taks ingevoerd. Die heeft gelukkig geen betrekking op drankverpakkingen. Wat de verwerking van de herziene Europese Richtlijn 2004/12/CE aangaande de verpakkingen betreft, heeft België een vertraging van 2 jaar opgelopen. Uiteindelijk hebben de drie Gewesten op 10 januari 2008 een project tot herziening van het Interregionaal Samenwerkingsakkoord goedgekeurd, dat is het wettelijk kader voor de acties van FOST Plus en VAL-I-PAC.De bedrijfswereld vindt in elk geval dat het project verder gaat dan het kader dat werd vastgelegd door de Europese Richtlijn; enerzijds omdat het een bijkomende financiering oplegt die in feite een verdoken en illegale belasting is, en anderzijds omdat het buitensporige recyclagedoelstellingen oplegt. In Nederland is op 27 juli 2007 een kaderovereenkomst afgesloten voor de periode 2008-2012 als gevolg van de introductie van het principe van de “verantwoordelijkheid van de verpakkingsproducent”. Die overeenkomst roept een “CO2”-taks op verpakkingsmaterialen in het leven volgens het Deense model en ze integreert de al bestaande heffingen. De taks zal direct bij de bedrijven geïnd worden door het Ministerie van Financiën. De voorziene ontvangsten bedragen 240 miljoen EUR in 2008 en 365 miljoen EUR in 2009, waarvan 115 miljoen EUR gebruikt zal worden voor het ophalen van verpakkingsafval en de strijd tegen zwerfvuil. De kleine PET flesjes worden daarbij in het bijzonder geviseerd. Voor Spadel gaat het concreet over een bedrag van 2,6 miljoen EUR in 2008.


De consumentenprijs zal met die taks verhoogd worden; het gaat om 1,9 cent (incl. BTW) per PET fles van 1,5 liter. Statiegeld op die flessen zou een vermindering van die taks met 60% betekenen, als de Europese Commissie geen bezwaren heeft tenminste. Verder is het voornaamste doel van de overeenkomst het opzetten van een efficiënte structuur voor de ophaling van plastiek waarvan de gerecycleerde hoeveelheid verdubbeld zou moeten worden: 42% in 2012, met een tussentijdse doelstelling van 38% in 2009. Als die objectieven bereikt worden, zullen kleine flesjes niet onderworpen worden aan statiegeld en zal het statiegeld dat wordt geheven op de grote PET flessen, in 2010 afgeschaft worden. In Frankrijk heeft de Minister van Milieu op 20 december 2007 een reeks maatregelen aangekondigd die de afvalberg moet verminderen en de recyclage van afval moet vermeerderen. Enkele voorbeelden daarvan zijn: - een grotere verantwoordelijkheid voor de verpakkingsproducenten, - een taks op producten die veel afval genereren terwijl er een alternatief product bestaat, - meer recyclage van verpakkingsafval (van 60% in 2006 tot 75% in 2012), - een vermindering van het huishoudelijk afval met 5 kg/inwoner gedurende 5 jaar. De Association Nationale des Industries Alimentaires (ANIA, de Franse Nationale Vereniging van de Voedingsindustrie) heeft dit engagement overgenomen, samen met ECO-EMBALLAGES en het ILEC (een organisatie die merkenproducenten groepeert) en heeft daaraan nog de doelstelling gekoppeld om progressief tot 25% gerecycleerde PET in flessen te gebruiken. Dat doet Spadel al 10 jaar voor de merken Spa en Bru.


2000 2005 2006 2007 14000

12000

10000

8000

6000

4000

600000

500000

400000

300000

200000

100000

Bij Bru-Chevron werd een warmterecuperatiesysteem geïnstalleerd, dat werkt op de lucht die wordt weggezogen in de productiehallen en dat terugkerend afval heeft de CO2 -uitstoot op die site met 12% verminderd. Beveiligde opslagafvalwater, grondwater e vergunningen, studies, l containers voor gevaarlijk afval werden geïnstalleerd, conform de nieuwe ondersteuning wetgeving terzake. De nieuwe technologie die in gebruik genomen werd grond om het Bru-water te ontijzeren heeft geleid tot een vermindering van ISO 14001 en eco-dynam 28% van de zandlozing. Tenslotte kreeg Bru de speciale mediaprijs in het kader van de Belgische Energie- en Milieuprijs. 0


1995

-100000

Het voorkomen van verpakkingsafval en, in het bijzonder, hun gewichtsvermindering, blijven prioriteiten voor de producten van Spadel. Naast het feit dat de PET flessen van Spa 25% gerecycleerde PET bevatten, werd in 2007 ook een project inzake gewichtsvermindering van de Spa Reine flessen gerealiseerd. Het gewicht per fles is gemiddeld met 5% gedaald en zelfs met 20% voor de flessen van 75 cl. Dat betekent een winst van 165 ton PET per jaar. Onze inspanningen hebben ook betrekking op herbruikbare verpakkingen, getuige daarvan is de lancering begin 2008 van een nieuw glazen flesje van 25 cl voor Spa en Bru. Dat vervangt het formaat van 20 cl en verlaagt het gewicht met 10% dankzij de “persblaas”-technologie. Op logistiek vlak stijgt het getransporteerd volume per palet met 25%. Spa Monopole heeft een reeks investeringen gedaan om haar energie-efficiëntie te verhogen en, op die manier, haar CO2-uitstoot nog te verminderen: nieuwe supergeïsoleerde gevelbekleding en dakbedekking voor een reeks hangars, isolatie van de leidingen voor warm water, onderhoud van de condenspotten van de stoomcircuits, dubbele beglazing van de administratieve gebouwen en uitschakeling van de druk op circuits van gecomprimeerde lucht die niet operationeel zijn. De CO2-uitstoot is zo met 15% verminderd in 2007 ten opzichte van 2006. Sinds 1990 is de uitstoot van CO2 meer dan 40% verminderd (zie grafiek). Verder hebben de inrichting van de opslagzones en nieuwe, zwaartekrachtgedreven stapelsystemen het wegtransport tussen de fabriek en de externe opslagruimtes verminderd. Op die manier werd de verkeerslast verlicht. Om ook het personeel te sensibiliseren heeft Spadel tenslotte een uiterst succesvolle opleiding aangaande milieuwetgeving georganiseerd.

1990

2000

Op de sites van Spadel

Spa Monopole - CO2-uitstoot van de productiesite (CO2-ton / jaar)

0

In Engeland maakt het Ministerie van Milieu (DEFRA) zich zorgen om de sterke opkomst van flessenwater, waarvan het volume verdubbeld is in 10 jaar tijd. Het Ministerie meent dat de impact ervan op het milieu veel hoger is dan die van leidingwater. Er wordt inderdaad momenteel slechts 25% van de plastic flessen opgehaald voor recyclage. Die gerecycleerde hoeveelheid bedroeg 6 jaar geleden slechts 3%! Om die situatie te verbeteren, werd het programma “WRAP” (Waste & Resources Action Programme) gelanceerd. Een van de doelstellingen van het programma is de promotie van het gebruik van gerecycleerde PET voor de productie van flessen. Het DEFRA heeft op 11 februari 2008 zijn nieuwe recyclagedoelstellingen gepubliceerd. Voor plastiek betekent dat 29% in 2010 en 33% in 2012. De huis-aan-huisophaling van PET flessen zal bijgevolg ook versterkt moeten worden.

In Brecon (Wales) heeft de verbetering van de procédés een vermindering van 60% van het productieverlies meegebracht en de aankoop van een nieuwe machine voor het lijmen van de etiketten zich vertaald in een daling van het verbruik van energie, lijm en solvent. De PET fles van 1,5 liter voor het plat water werd 7% lichter. Om het geluidsniveau buiten de fabrieksruimte te verlagen werd 15000 £ geïnvesteerd in de isolatie van de lokalen voor “perslucht en blazers”. Bij de Grandes Sources de Wattwiller (Frankrijk) lag het accent op de constructie van twee reservebassins voor de afsluiting van brandwater, de installatie van een rookafvoersysteem, een koolwaterstofafscheider, een debietmeter op de lozing van afvalwaters en een opslagkast voor gevaarlijke producten, voor een totaalbedrag van 260.000 EUR. Tenslotte heeft Spadel het 2 sterrenlabel “Eco-dynamische Onderneming”, gekregen voor het goede milieumanagement in haar Brussels hoofdkantoor. Deze officiële erkenning kreeg Spadel van de Administratie Milieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De toekenning van het label is zeker verantwoord want de “relighting”acties hebben het elektriciteitsverbruik met 20% verminderd en het waterverbruik is met 16% gedaald dankzij debietbegrenzers.

14000

14000 12000

12000 10000

10000 8000

8000 6000

6000 4000

4000 2000

2000 0

0

Milieukosten 2007 (exclusief verpakkingen) TOTAAL = 0,85 miljoen EUR (Spadel geconsolideerd)

Milieukosten inclusief verpakkingen (Groen Punt, ...) vergeleken met de verpakkingsheffing (België) en met de kost van het energie verbruik. (Spadel geconsolideerd 2007)

terugkerend afval afval terugkerend afvalwater, grondwater en oppervlaktewater afvalwater, grondwater en oppervlaktewater vergunningen, studies,studies, lucht, controles, vergunningen, lucht, controles, ondersteuning ondersteuning

milieukosten milieukosten inclusiefinclusief verpakkingen verpakkingen

grond grond

verpakkingsbijdrage (B) verpakkingsbijdrage (B)

ISO 14001 eco-dynamische onderneming ISOen 14001 en eco-dynamische onderneming

EnergieEnergie

Voeding en Gezondheid - Sinds 2001 hebben meer dan 10.000 Belgische scholen en verschillende gezondheidsinstanties gebruik gemaakt van de “Voedingskit”. Dit pedagogisch materiaal, onder de vlag van de Spa Foundation, wil kinderen bijbrengen dat een evenwichtige voeding en meer beweging noodzakelijk zijn. De actie is een antwoord op de oproep van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) die het toenemende aantal gevallen van obesitas bij kinderen aan de kaak stelt. - Spa Foundation: De Spa Foundation-Prijs 2007 ter waarde van 40.000 EUR werd uitgereikt aan Professor O. Devuyst, van het laboratorium voor nefrologie van de Universitaire Ziekenhuizen St. Luc (UCL) voor zijn werk “moleculaire transportmechanismen voor water en oplossingen: implicaties voor nierziekten en buikvliesdialyse». - Tenslotte heeft Spa Monopole in 2007 een coördinatrice aangesteld voor het project WalNut-20, basisproject van de competitiviteitspool Wagralim in het kader van het Waalse Marshallplan. De sterke betrokkenheid van Spadel in de wereld van voeding en gezondheid heeft de opstart van WalNut-20 vergemakkelijkt. WalNut-20 is een project dat 10 voedingsbedrijven en 10 onderzoeksploegen samenbrengt rond de gezondheidsproblematiek.

Water, de basis van de voedingspiramide.


25

20

25

15

20

10

15

5

10

0

5

Het totaal aan investeringen in milieumaatregelen door de Groep Spadel bedraagt 1,06 miljoen EUR voor 2007. De werkingskosten, naast de verpakkingsheffing (Groen Punt, …), blijven beperkt tot 0,85 miljoen EUR. De bijdragen aan organisaties die verpakkingen sorteren lopen op tot 3,9 miljoen EUR, dat is een verhoging met 35% ten opzichte van 2006 wegens de oprichting van de “Stichting Retourverpakking” in Nederland. Die stichting regelt de ophaling van PET wegwerpflessen. De verpakkingsheffing op de producten verkocht in België bedroeg 21,2 miljoen EUR in 2007

0

600000

600000 500000

500000 400000

400000 300000

300000 200000

200000 100000

100000 0

0-100000

-100000

Het onderhoudscontract van de installaties werd herzien om zo een energiepreventieaanpak te integreren. Een systeem voor afzonderlijk sorteren van afvalpapier en de oproep naar het personeel om zo weinig mogelijk te printen hebben verder bijgedragen tot afvalpreventie. Spadel heeft ook beslist om alleen nog gerecycleerd papier te gebruiken op haar Belgische en Nederlandse sites. Spadel heeft tenslotte ook haar situatie betreffende milieuvergunning geregulariseerd en heeft de nodige investeringen gedaan om conform de milieuwetgeving te produceren. De wil om de CO2-uitstoot te verminderen heeft zich ook vertaald in het afsluiten van contracten met leveranciers van 100% “groene” energie voor de sites van Bru en Brecon en voor de bureaus in Brussel.

MIO EUR MIO EUR


Michel de Wouters - © IPF

Spa steunt de International Polar Foundation en het project “Princess Elisabeth” in het zuidpoolgebied.

Maatschappelijke verantwoordelijkheid - Als lid van het “Corporate Funding Programme”, dat NGO’s en bedrijven groepeert, steunt Spadel een project voor de infrastructuuruitbreiding van drinkbaar water in het kleine dorpje Quinta De Tilcoco, in Chili. - Spadel wil actief investeren in acties die de planeet ten goede komen en steunt dan ook het Station “Princess Elisabeth” in het zuidpoolgebied. Het is het eerste “Zero emission”-station in het Poolgebied. Het initiatief betekent ook de opgemerkte Belgische terugkeer in het Zuidpoolgebied op het vlak van onderzoek. - De Groep sponsort ook het mooie Festival van de Natuurfilm in Namen. - Les Grandes Sources de Wattwiller in Frankrijk hebben de actie “un rêve par jour” (een droom per dag) opgestart. Die wil, in samenwerking met de organisatie “Petits Princes” (Kleine Prinsen) zieke kinderen de kans bieden hun droom in vervulling te zien gaan.


> Corporate Governance

Corporate Governance De Raad van Bestuur heeft, op 30 maart 2006 het Corporate Governance Charter opgesteld. Dit Charter definieert de governance regels van Spadel.

De Raad van Bestuur zal, op de Gewone Algemene Vergadering van 12 juni 2008, de benoeming als bestuurder voorstellen van Baron Jean Vandemoortele, voor een periode van zes jaar die een einde zal nemen na de Gewone Algemene Vergadering van 2014. Baron Jean Vandemoortele beantwoordt aan de criteria van onafhankelijkheid bepaald in artikel 524 § 4, 1° tot en met 4° van het Wetboek van Vennootschappen.

Werking van de Raad van Bestuur Het Charter steunt op de bepalingen van de Belgische Corporate Governance Code en houdt rekening met de grootte en de karakteristieken van de Groep Spadel. Het Charter kan worden geraadpleegd op de corporate site van de Groep Spadel, www.spadel.com. Het document zal bijgewerkt worden wanneer nodig. Dit hoofdstuk van het jaarverslag heeft tot doel informatie te verschaffen over de toepassing van de corporate goverance principes tijdens het voorbij boekjaar.

Samenstelling van de Raad van Bestuur Er waren geen wijzigingen in de samenstelling van de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur van Spadel bestaat momenteel uit zeven leden. Vier bestuurders vertegenwoordigen in feite de meerderheidsaandeelhouder. Het gaat hier om Baronnes Louis Greindl, Pierre Drion en Marc du Bois en de N.V. Finances & Industries, vertegenwoordigd door Fred Chaffart. Marc du Bois oefent een uitvoerende functie uit bij Spadel.

De Raad van Bestuur kwam zesmaal bijeen in 2007. Tijdens de kwartaalvergaderingen onderzocht de Raad van Bestuur, met betrekking tot het voorbije kwartaal: • de belangrijke feiten en cijfers • de evolutie van de commerciële situatie • de financiële situatie van Spadel en de geconsolideerde financiële situatie De volgende onderwerpen worden voorts door de Raad van Bestuur behandeld • maart: vaststelling van de jaarrekening van het voorbije boekjaar en voorbereiding van de Algemene Vergadering • juni: diverse onderwerpen in functie van de evolutie van de toestand • augustus: vaststelling van de zesmaandelijkse financiële situatie • december: budgetten en investeringsplan voor het volgend boekjaar. In oktober werd een vergadering gewijd aan de analyse van de evolutie van het vijfjarenplan (2005-2009) en de noodzakelijke correcties daaraan, door de Algemene Directie voorgesteld.

Baron Collinet, de BVBA M.O.S.T. - vertegenwoordigd door Frank Meysman - en de BVBA THIJS Johnny - vertegenwoordigd door Johnny Thijs - zijn onafhankelijk ten overstaan van de aandeelhouders en van het management van de onderneming, in de zin van artikel 524 § 2, alinea 1 van het Wetboek van Vennootschappen.

Bovendien vergaderde de Raad van Bestuur op 27 november 2007 om, bij notariële akte, de wijzigingen van de statuten te laten acteren betreffende de invoering van gedematerialiseerde aandelen. Een uittreksel van het proces-verbaal van voormelde vergadering werd gepubliceerd in de bijlagen bij het Belgisch Staatsblad van 10 december 2007, onder n° 07176880. De gecoördineerde versie van de statuten is beschikbaar op de corporate site van de vennootschap.

Zij beantwoorden aan de criteria van onafhankelijkheid bepaald in artikel 524 § 4, 2° tot en met 4° van het Wetboek van Vennootschappen.

Het deelnemingspercentage van de Bestuurders aan de vergaderingen van de Raad van Bestuur bedraagt globaal 78%.

Het mandaat van Baron Collinet neemt een einde na de Gewone Algemene Vergadering van dit jaar. Conform de algemeen aanvaarde regels inzake leeftijdgrens voor de bestuurders, binnen de Groep spadel, bevestigd in het Corporate Governance Charter van de Groep, zal de Raad van Bestuur, op de Gewone Algemene Vergadering van 12 juni 2008, de hernieuwing van dit mandaat niet voorstellen.

Door de Raad opgerichte Comités

De Raad van Bestuur dankt Baron Collinet van harte voor zijn bijdrage en weloverwogen adviezen tijdens de tien jaar van zijn mandaat. 35 | Spadel Jaarverslag 2007

Spadel richt twee Comités op in de schoot van de Raad van Bestuur. Het Auditcomité Het Auditcomité telt twee leden. Het wordt voorgezeten door de heer Frank Meysman, permanente vertegenwoordig van de BVBA M.O.S.T., een onafhankelijke bestuurder.

> Corporate Governance

Het Comité vergaderde twee maal in 2007. Alle leden waren aanwezig. De Commissaris, de Algemene Directie alsmede de Financiële Directeur woonden de vergaderingen bij. De Voorzitter van het Comité bracht, op de eerstvolgende vergadering van de Raad van Bestuur, verslag uit van de werkzaamheden van het Comité en legde de beslissingen van het Comité, ter goedkeuring voor aan de Raad van Bestuur.

De Raad van Bestuur heeft het dagelijks bestuur gedelegeerd aan de heren Marc du Bois, Gedelegeerd Bestuurder en Jean-Philippe Despontin, Voorzitter van het Executief Comité. Het Executief Comité was samengesteld, in 2007, uit de verantwoordelijken van de volgende functies: Verkoop Belux, Marketing & Innovatie, Operaties, Financiën. Het Uitvoerend Comité vergaderde 19 maal in 2007.

Bezoldiging van het Executief Management Het Benoemings- en Remuneratiecomité Het Benoemings- en Remuneratiecomité telt drie leden, waarvan twee onafhankelijke bestuurders zijn. Het wordt voorgezeten door de Voorzitter van de Raad van Bestuur (Pierre Drion). Het Comité vergaderde twee maal in 2007. Alle leden waren aanwezig behalve op één vergadering waarop één van de leden verontschuldigd was. De Gedelegeerd Bestuurder en de Voorzitter van het Executief Comité woonden de vergaderingen van het Comité bij, behalve wat betreft de punten die hen persoonlijk aanbelangen. De Voorzitter van het Comité bracht, op de eerstvolgende vergadering van de Raad van Bestuur, verslag uit van de werkzaamheden van het Comité en legde de beslissingen van het Comité, ter goedkeuring voor aan de Raad van Bestuur.

Bezoldiging van de bestuurders In 2007 werd aan de bestuurders een globaal bruto bedrag van 205.000 euro uitbetaald. Overeenkomstig hun voorstel aan de Gewone Algemene Vergadering van 2007 werden aan de bestuurders geen distributietantièmes uitgedeeld.

De totale bezoldiging van de Gedelegeerd Bestuurder bedroeg in 2007, op 309.196 euro. In 2007 werd er aan de leden van het Uitvoerend Comité een globale brutobezoldiging betaald van 1.363.827 euro, bonus inbegrepen. Het Executief Management geniet bovendien van het groepsverzekeringsplan. Er is geen stock option systeem.

Comités van Aandeelhouders of van Bestuurders die al dan niet worden opgericht ter uitvoering van overeenkomsten tussen aandeelhouders Er zijn geen Aandeelhouders of Bestuurderscomités die al dan niet werden opgericht ter uitvoering van overeenkomsten tussen aandeelhouders.

Controle De Gewone Algemene Vergadering van 14 juni 2007 heeft het mandaat van Commisaris van de burgerlijke coöperative vennootschap met beperkte aansprakelijkheid PriceWaterhouseCoopers vertegenwoordigd door de heer Raynald Vermoesen hernieuwd voor een termijn van drie jaar die een einde neemt na de Gewone Algemene Vergadering van 2011. De bezoldiging werd vastgelegd op 40.000,00 euro per jaar, niet geïndexeerd.

Transacties op effecten van de vennootschap Het Executief Management Spadel kent geen Directiecomité in de zin van artikel 524bis Wetboek van Vennootschappen.

Agenda van de aandeelhouders 12 juni 2008

Algemene Statutaire Aandeelhoudersvergadering (om 15 uur) over de jaarrekening van 2007 30 juni 2008 Betaalbaarstelling van het dividend einde aug. 2008 Publicatie van het halfjaarresultaat 2008 einde maart 2009 Publicatie van het jaarresultaat 2008 11 juni 2009 Algemene Statutaire Aandeelhoudersvergadering (om 15 uur) over de jaarrekening van 2008


Er werden geen transacties op effecten van de vennootschap aan de Voorzitter van de Raad van Bestuur genotificeerd per 31 maart 2008. De vennootschap ontving van de N.V. Finances & Industries, kopie van twee notificaties aan de CBFA van de bestaande participaties, gedagtekend respectievelijk van 6 februari 2008 en 19 februari 2008, uitgevoerd in het kader van artikel 74 van de wet van 1 april 2007 betreffende de openbare overname aanbiedingen. Uit die notificaties blijkt dat: (1) de N.V. Finances & Industries 3.770.000 aandelen bezit van de N.V. Spadel (2) de N.V. Finances & Industries, in rechte gecontroleerd wordt door de Société de participation Guyan (Luxemburg). Die laatste wordt in rechte gecontroleerd door de heer Marc du Bois. De inhoud van bovenvermelde notificaties is gepubliceerd op de corporate site van de vennootschap.

> Administratie en directie van de Groep Spadel

Administratie en Directie van de Groep Spadel Raad van Bestuur Naam

Functie

Einde van mandaat

Hoofdactiviteit buiten de Groep Spadel

Pierre Drion

Voorzitter

2010

Baron Collinet

Bestuurder

2008

Managing Partner van de Groep Petercam, Bestuurder van Electrabel en Axa Voorzitter van de Raad van Bestuur van de Groep Carmeuse

Marc du Bois

Gedelegeerd Bestuurder

2009

Finances & Industries N.V. vertegenwoordigd door Fred Chaffart Barones Louis Greindl bvba Thijs Johnny vertegenwoordigd door Johnny Thijs

2012 Bestuurder van vennootschappen

Bestuurder Bestuurder

2011

Bestuurder

2010

Gedelegeerd Bestuurder van de Post

bvba M.O.S.T. vertegenwoordigd door Frank Meysman Bestuurder

2010

Bestuurder van Corporate Express, Grontmij, GIMV en Picanol CEO van de Raad voor de Reclame

Guy Jacques du Bois Baron Godfroid Henri-Noël Pauwels

Stichtend Voorzitter Erevoorzitter Secretaris

Auditcomité Frank Meysman Fred Chaffart

Voorzitter

Benoemings- en Remuneratiecomité Pierre Drion Baron Collinet Johnny Thijs

Voorzitter

Commissaris PriceWaterhouseCoopers, Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Raynald Vermoesen

Uitvoerend Comité Jean-Philippe Despontin Mary-Yvonne Franceschini Sophie Rasson Stefan De Clercq Thierry Lagae1

Voorzitter Assistente Marketing en Innovatie Belgische en Luxemburgse markt Financiën

Vincent Mazy

Operations

1 tot 31 december 2007. Vanaf 1 januari 2008: Didier De Sorgher


> Verslag van de Raad van Bestuur

Verslag van de Raad van Bestuur

Frankrijk: het marktaandeel van het merk Wattwiller blijft stabiel op een altijd moeilijke Franse markt van gebotteld mineraalwater die in vergelijking met 2006 met ongeveer 6% achteruitgaat. De verkoop van Wattwiller heeft die neerwaartse trend gevolgd, maar het merk heeft wel hetzelfde aantal kopers behouden. Verenigd Koninkrijk: het merk Brecon Carreg sluit het jaar af met een verkoop die meer dan 4% stijgt in een dalende markt. Die prestatie bevestigt de stijgende belangstelling van consumenten voor een regionaal water van hoge kwaliteit. Grote export: over het algemeen is de verkoop voor export met 8,5% gestegen ten opzichte van 2006. Dat is vooral te danken aan de promotionele inspanningen en de bijzonder intensieve investeringen op verschillende markten.

Industriële investeringen en activiteiten Commerciële activiteit Uitgedrukt in volume is de verkoop van de Groep Spadel in 2007 met 3,3% gedaald in vergelijking met 2006 dat een snikhete maand juli kende.

2006 2007

9,2 25


2005

7,7 20

Nederland: Spadel heeft blijk gegeven van dynamiek en heeft haar marktaandelen verhoogd (+2,8% in vergelijking met 2006) op een markt die sinds de liberalisering niet alleen uitbreidt, maar ook meer en meer competitief wordt. Dankzij die prestatie heeft Spa Reine haar leiderspositie in het marktsegment van niet-bruisende waters verstevigd.

2004

15

België: ondanks de achteruitgang van de markt met 3,4%, wat te wijten is aan de klimaatomstandigheden en aan de evolutie van de koopkracht, heeft Spadel haar positie in de detailhandel verstevigd. Haar aandeel is van 24,7% in 2006 naar 25,2% in 2007 gestegen en Spa Reine blijft met grote voorsprong het favoriete merk van de Belgen.

2003

20,8

10

Resultaten per marktgebied

19,5 10,7

5

De netto-omzet exclusief accijnzen en ecotaksen gaat lichtjes achteruit (-0,3%) in vergelijking met vorig jaar.

Evolutie van de investeringen over 5 jaar (in miljoen euro):

0

Het boekjaar 2007 werd door sterke seizoenscontrasten gekenmerkt. Na een veelbelovende lente en een uitzonderlijke aprilmaand, op het vlak van zowel de neerslag als de temperatuur, bleken de maanden juli en augustus bijzonder teleurstellend. De achteruitgang van de verkoop werd ook beïnvloed door de overdracht van de Spontin-activiteit op 1 augustus 2007. Bij vergelijkbare perimeter, met andere woorden wanneer we het effect van de overdracht van die activiteit buiten beschouwing laten, bedraagt de achteruitgang 2,5%.

De investeringen in materiële en immateriële vaste activa in 2007 door de Groep Spadel bedroegen 9,2 miljoen euro, in vergelijking met 7,7 miljoen in 2006 en 20,8 miljoen euro in 2005.

Deze investeringen worden als volgt over deze verschillende sites verdeeld: Spa Monopole (België) 5,7 Wattwiller 0,8 Bru-Chevron 0,9 Spontin 0,1 Spadel U.K. 0,3 Spadel N.V. (Brussel) 1,5 9,2

De voornaamste investeringsprojecten die voltooid werden, of in uitvoering zijn, waren de volgende: Spa Monopole: • verbouwingswerkzaamheden in de loodsen en bouw van een afdak aan de laadplaats

• verbeteringen aan de productielijnen • verschillende onderhoudsinvesteringen • vervangtoestellen in de stroopfabriek Wattwiller: • de voortzetting van het boorprogramma • aanpassingen van de productielijn voor de lancering van bruisend water van Wattwiller • werkzaamheden om de milieuvereisten in acht te nemen Bru-Chevron: • aanpassingen van de productielijn voor het gebruik van nieuwe doppen • verschillende onderhoudsinvesteringen Spontin: • aanpassingen aan de uitrusting Spadel UK: • aanpassing van de productielijn aan een nieuw flesformaat • verschillende minder belangrijke industriële machines • informaticamateriaal Spadel N.V.: • informaticamateriaal, software en ontwikkelingen met het oog op de invoering van een geïntegreerde software

Geconsolideerde resultaten Het geconsolideerde operationele resultaat van 2007 bedraagt 26,6 miljoen euro, in vergelijking met 27,1 miljoen in 2006.

De financiële producten bedragen 3,2 miljoen euro en nemen met 72% toe, voornamelijk dankzij de stijging van de rentevoeten en de uitbreiding van de geldelijke middelen. De financiële lasten dalen licht ten gevolge van een afname van de schuldenlast. De geconsolideerde winst vóór belasting bedraagt 28,9 miljoen euro en neemt in vergelijking met 2006 met 3,4% toe. De Groep sluit het boekjaar af met een geconsolideerde recordnettowinst van 20,1 miljoen euro, wat een stijging met 15,3% ten opzichte van het vorige jaar is.

Geconsolideerde balansstructuur Op 31 december 2007 bedroeg het eigen kapitaal, volgens de IFRSnormen, 136 miljoen euro in vergelijking met 119 miljoen eind 2006. Het eigen vermogen dekt meer dan 106% van de vaste activa. Na een jaar met beperkte investeringen en de goede resultaten van 2007 stegen de geldelijke middelen met 17% tot 74,3 miljoen euro. Daarmee vergeleken noteren we een beperkte financiële schuld van 9,6 miljoen euro. De daling van de netto materiële activa op de balans van de Groep kan ook worden verklaard doordat de investeringen minder bedragen dan de afschrijvingen.

Niet-geconsolideerde resultaten van Spadel N.V. De bedrijfswinst daalt met 10,6% tot 4,0 miljoen euro. Dat is een weergave van de lichte daling van de omzet, de stijging van de commerciële uitgaven en de informaticakosten (op 1 januari 2008 schakelde de firma op een nieuwe geïntegreerde software over).

De daling met 1,7% is hoofdzakelijk het resultaat van de volgende factoren: • een daling van het verkochte volume • een stijging van de commerciële uitgaven. Die ongunstige elementen werden echter gecompenseerd door: • de productiviteitswinst (in liter per gepresteerd uur) van bijna 7% in vergelijking met 2006 • de voortzetting van ons programma ter verbetering van het proces en ter vermindering van de kosten • niet-recurrente producten

De financiële producten nemen van 10,1 miljoen euro in 2006 tot 24,1 miljoen euro in 2007 toe. Die sterke stijging is vooral het gevolg van de stijging van de dividenden van de filialen en in tweede instantie van de stijging van de rentevoeten op investeringen.

Ondanks de stijging van de olieproducten is de Groep erin geslaagd om haar kosten voor PET-aankopen in toom te houden. De energiekosten (elektriciteit en gas) en de kosten van bepaalde grondstoffen (ingrediënten, blikken) noteerden op hun beurt een eenheidsstijging in vergelijking met 2006.

Dankzij een stijging van de ontvangen dividenden en de uitzonderlijke opbrengsten, bedraagt het nettoresultaat 59.972.554 euro in vergelijking met 11.430.840 euro in 2006.


De Groep besloot om haar industriële aandelen te groeperen in Spa Monopole N.V., die Spadel UK al in de vorm van een afdeling bezit. De overdracht van Bru-Chevron N.V. en Les grandes Sources de Wattwiller SAS heeft geleid tot respectievelijk een meerwaarde van 33.850.150 euro en een minderwaarde van 10.304 euro.

> Verslag van de Raad van Bestuur

Winstverdeling van Spadel N.V. Er wordt voorgesteld om de winst als volgt te bestemmen (in euro): Nettowinst van het boekjaar 59.972.554 Te vermeerderen met: Onttrekking aan de belastingvrije reserve om een belastingheffing tegen een beperkt tarief van 10% te genieten 1.535.994 Overgedragen winst van het voorgaande boekjaar 3.759.054 65.267.602 De Raad legt het winstaandeel voor het boekjaar 2007 unaniem vast op nul euro, zoals voorzien in artikel 31, lid 3b, van de statuten. Wij stellen u volgende verdeling voor (in euro): 1. Uitkering van een brutodividend van 0,96 euro (0,72 netto) per aandeel aan de 4.150.350 rechthebbende aandelen 3.984.336 2. Dotatie aan de beschikbare reserves om ze te brengen op 100.000.000 euro 60.000.000 3. Over te dragen winst 1.283.266 Totaal: 65.267.602 Het voorgestelde nettodividend is met 14,3% gestegen ten opzichte van dat van het voorgaande jaar. Het dividend zal worden uitgekeerd op maandag 30 juni 2008 tegen afgifte van coupon nr. 8.

Vooruitzichten De Groep is klaar om het hoofd te bieden aan de verschillende uitdagingen die zich opdringen. In België zullen de inspanningen zich in het bijzonder richten op het verbruik buitenshuis via het commerciële partnerschap met USP Beverages, alsook op de bevestiging van de lancering van Bru plat. In Nederland, een markt waar de groei zich zou moeten voortzetten, vormen de versterking van het merk Bru en de ontwikkeling van de buitenshuisconsumptie twee belangrijke doelstellingen. In Frankrijk is het doel van Wattwiller om de trend van de achteruitgaande markt tegen te gaan door een aanhoudend innovatiebeleid en in het bijzonder door de lancering begin 2008 van het subtiel en krachtig bruisende water van Wattwiller. In het Verenigd Koninkrijk streven we ernaar om Brecon Carreg in een stijgende markt van een lokaal product tot een regionale topper te laten evolueren.


Globaal gezien rekent de Groep dankzij onder andere haar innovatiebeleid en haar versterkte commerciële plannen op een vooruitgang van haar activiteiten. Spadel zal eveneens haar programma’s om de kosten te reduceren en haar processen te verbeteren, voortzetten.

Bestuurdersmandaten Het mandaat van Baron Collinet, onafhankelijk bestuurder, verloopt na afloop van de Gewone Algemene Vergadering van dit jaar. In overeenstemming met de binnen de Groep Spadel vrijelijk overeengekomen regels met betrekking tot de leeftijdsgrens van de leden van de Raad van Bestuur, die in het Bestuurscharter van de onderneming worden bevestigd, zal de Raad van Bestuur tijdens de Gewone Algemene Vergadering van 12 juni 2008 niet om de verlenging van het mandaat verzoeken. De Raad van Bestuur wil Baron Collinet van harte bedanken voor zijn bijdrage en zijn scherpzinnige adviezen tijdens zijn 10-jarige mandaat. De Raad zal tijdens de Gewone Algemene Vergadering van 12 juni 2008 de benoeming van Baron Vandemoortele als onafhankelijk bestuurder voor een periode van 6 jaar voorstellen. De Raad van Bestuur is niet op de hoogte van elementen die een invloed zouden kunnen hebben in geval van een openbaar aankoopbod, zoals bepaald in artikel 34 van het Koninklijk Besluit van 14 november 2007 betreffende de verplichtingen van emittenten van financiële instrumenten die zijn toegelaten tot verhandeling op een gereglementeerde markt (BS 3 december 2007). De Raad van Bestuur is niet op de hoogte van andere gebeurtenissen, na afsluiting van het boekjaar, die een belangrijke invloed op de jaarrekening kunnen hebben. Zij is van mening dat de risico’s en de grootste onzekerheden die op het bedrijf wegen de onophoudelijk toenemende concentratie van de distributie, de evolutie van het verbruik van flessenwater op de Belgische en Franse markt, de toegenomen concurrentie, evenals de evolutie van de taksen op de verschillende soorten verpakking zijn. De Raad van Bestuur houdt zich eraan iedereen te feliciteren die door zijn toewijding heeft bijgedragen tot de resultaten van de onderneming voor het jaar 2007.

Financieel verslag


> Titel hoofdstuk

Openhe David Marchal

Consolidation & Treasury Manager

“Hoewel ik elke dag met cijfers bezig ben, stel ik de teamspirit en de onderlinge openheid bij ons enorm op prijs. Onze bedrijfs cultuur is gericht op wederzijds respect en zelfontplooiing in een collegiale atmosfeer.”


id.


Een open geest voor de wereld en het individu.

Inhoudstafel

Inhoudstafel Algemene inlichtingen Geconsolideerde balans Geconsolideerde resultatenrekening Mutatietabel van het geconsolideerd eigen vermogen Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting tot de geconsolideerde rekeningen 1. Samenvatting van de belangrijkste waarderingsregels 2. Kapitaalbeheer 3. Beheer van de financiële risico’s 4. Belangrijkste boekhoudkundige schattingen en beoordelingen 5. Sectoriële informatie 6. Lijst van de dochterondernemingen en de deelnemingen volgens vermogensmutatiemethode 7. Immateriële activa 8. Materiële vaste activa 9. Deelnemingen in ondernemingen volgens de vermogensmutatiemethode 10. Handelsvorderingen en overige vorderingen 11. Voorraden 12. Financiële activa 13. Liquide middelen 14. Kapitaal 15. Geconsolideerde reserves 16. Financiële schulden 17. Schulden ten gevolge van personeelsbeloningen 18. Uitgestelde belastingen 19. Overige schulden 20. Voorzieningen 21. Personeelskosten 22. Andere bedrijfsinkomsten/(kosten) 23. Financiële opbrengsten 24. Financiële lasten 25. Belastingen 26. Latente activa en passiva 27. Rechten en verplichtingen 28. Inlichtingen met betrekking tot verbonden partijen 29. Gebeurtenissen na balansdatum 30. Resultaat per aandeel 31. Dividend per aandeel 32. Bezoldiging van de Commissaris en de verbonden partijen


44 45 46 48 49 50 51 51 51 57 59 60 63 64 65 66 67 68 69 69 70 70 71 72 76 77 77 77 78 78 79 79 80 80 80 80 81 81 81

Algemene inlichtingen

Activiteiten Spadel N.V. en haar dochterondernemingen (hierna “Spadel” genoemd), vormen een Europese Groep met als bestaansreden het produceren en het commercialiseren van kwaliteitsproducten op basis van natuurlijk water die de consumenten een meerwaarde bieden. Dit met het nodige respect voor het milieu. Personeelsbestand Per 31 december 2007 stelde de Groep 777 mensen tewerk. Juridisch statuut Spadel N.V. is een naamloze vennootschap met Maatschappelijke Zetel gevestigd Kolonel Bourgstraat 103 te 1030 Brussel. De maatschappij is ingeschreven in het register van de rechtspersonen van de Rechtbank van Koophandel te Brussel onder het nummer 0405.844.436 (BTW nummer: BE 405.844.436). De laatste wijziging in de gecoördineerde statuten werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 29 november 2007. De Groep staat genoteerd op Euronext te Brussel (Code ISIN BE 0003798155). Financiële staten De geconsolideerde jaarrekening per 31 december 2007 is opgesteld in overéénstemming met de IFRS-normen en werd goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 31 maart 2008. Ze zal voor goedkeuring voorgelegd worden aan de Algemene Vergadering van 12 juni 2008. De cijfers in on derhavig document zijn weergegeven in duizenden euro’s (KEUR), tenzij uitdrukkelijk vermeld. Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van de vennootschap is als volgt samengesteld:

Pierre Drion Voorzitter van de Raad van Bestuur Einde mandaat: 10/06/2010 Marc du Bois Gedelegeerd Bestuurder Einde mandaat: 11/06/2009 Baron Collinet Bestuurder Einde mandaat: 12/06/2008 Baronne Greindl Bestuurder Einde mandaat: 9/06/2011 Finances et Industries S.A., vertegenwoordigd door Fred Chaffart Bestuurder Einde mandaat: 14/06/2012 bvba Thijs Johnny, vertegenwoordigd door Johnny Thijs Bestuurder Einde mandaat: 10/06/2010 bvba M.O.S.T., vertegenwoordigd door Frank Meysman Bestuurder Einde mandaat: 10/06/2010 Commissaris De commissaris van de vennootschap is Pricewa terhouseCoopers, Bedrijfsrevisoren (B009), BE 429.501.944, Woluwedal 18, 1932 Sint-StevensWoluwe, België, vertegenwoordigd door Raynald Vermoesen (F01125). Het mandaat eindigt op de Algemene Vergadering in juni 2010.


Geconsolideerde balans

ACTIVA

Toelichting

31/12/2007

31/12/2006

7

30.435

30.049

Materiële vaste activa

8

96.211

102.810

Deelnemingen volgens de vermogensmutatiemethode

9

-

-

10

1.182

1.262

127.828

134.121

Vaste activa Immateriële activa

Handelsvorderingen en overige vorderingen

Vlottende activa Voorraden

11

14.515

13.842


10

41.901

41.711

284

243

Terug te vorderen belastingen Financiële activa op korte termijn

12

18

18

Liquide middelen

13

74.349

63.703

131.067

119.517

258.895

253.638

Totaal activa De toelichting maakt een integraal deel uit van de geconsolideerde jaarrekening per 31 december 2007.


EIGEN VERMOGEN

Toelichting

31/12/2007

31/12/2006

14

5.000

5.000

-145

-2

15

130.901

114.305

135.756

119.303

-

-

135.756

119.303

Kapitaal en reserves toerekenbaar aan de aandeelhouders van de vennootschap Kapitaal Omrekeningsverschillen Geconsolideerde reserves

Minderheidsbelangen Totaal eigen vermogen SCHULDEN Schulden op lange termijn Financiële schulden op lange termijn

16

4.790

7.679

Schulden ten gevolge van personeelsbeloningen

17

4.648

4.788

Uitgestelde belastingen

18

28.056

28.959

Overige schulden

19

1.054

1.140

38.548

42.566

30.904

31.635

Schulden op korte termijn Ontvangen statiegeld

4.1

Financiële schulden op korte termijn

16

4.836

5.687

Handelsschulden

37.709

43.026

Sociale schulden

7.693

7.703

882

1.436

Belastingschulden Voorzieningen

20

490

387

Overige schulden

19

2.077

1.895

84.591

91.769

Totaal schulden

123.139

134.335

Totaal eigen vermogen en schulden

258.895

253.638

De toelichting maakt een integraal deel uit van de geconsolideerde jaarrekening per 31 december 2007.


Geconsolideerde resultatenrekening

Toelichting Bruto-omzet Accijnzen en verpakkingsbijdragen Netto-omzet

5

Wijziging in de voorraad afgewerkte producten en halffabrikaten

2007

2006

254.834

255.870

-32.268

-32.594

222.566

223.276

714

1.884

Aankopen van grond- en hulpstoffen en handelsgoederen

-51.626

-53.134

Diensten en diverse goederen

-96.246

-90.382

Personeelslasten

21

-42.238

-42.775

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

7,8

-12.872

-19.694

Overige bedrijfsinkomsten/(kosten)

22

Bedrijfsresultaat

6.309

7.881

26.607

27.056

Financiële opbrengsten

23

3.241

1.884

Netto financiële lasten

24

-914

-949

Aandeel resultaat deelnemingen volgens vermogensmutatiemethode

9

Resultaat vóór belastingen Belastingen

25

Winst van het boekjaar

0

0

28.934

27.991

-8.851

-10.575

20.083

17.416

20.083

17.416

-

-

Winst toerekenbaar aan: Aandeelhouders Minderheidsbelangen Winst per aandeel toerekenbaar aan de aandeelhouders (in EUR per aandeel) - gewoon

30

4,84

4,20

- verwaterd

30

4,84

4,20



Mutatietabel van het geconsolideerd eigen vermogen

Kapitaal

Omrekeningsverschillen

Groeps reserves

Totaal eigen Vermogen

5.000

-6

99.877

104.871

Resultaat 2006 rechtstreeks toegewezen aan het eigen vermogen

-

4

-

4

Winst boekjaar 2006

-

-

17.416

17.416

Totaal resultaat 2006

-

4

17.416

17.420

-

-

-2.988

-2.988

5.000

-2

114.305

119.303

20.083

20.083

Toelichting Saldo per 1 januari 2006

Uitgekeerde dividenden

31

Saldo per 31 december 2006 Resultaat 2007 rechtstreeks toegewezen aan het eigen vermogen

-143

Winst boekjaar 2007 Totaal resultaat 2007 Uitgekeerde dividenden

Saldo per 31 december 2007

31

-143

20.083

19.940

-

-

-3.487

-3.487

5.000

-145

130.901

135.756



-143

Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting

2007

2006

20.083

17.416

25

8.851

10.575

Afschrijvingen en waardeverminderingen op materiële vaste activa

8

12.095

14.803

Afschrijvingen op immateriële activa

7

777

991

7

0

3.900

22

-2.722

-623

0

3

Winst van het boekjaar Aanpassingen voor: Belastingen

Bijzondere waardeverminderingen op goodwill Verlies/(winst) op de verkoop van materiële en immateriële vaste activa Verlies/(winst) op de vereffening van deelnemingen volgens de mutatiemethode Verlies/(winst) op de verkoop van filialen

22

Afschrijvingen op kapitaalsubsidies Niet betaalde lasten van personeelsverplichtingen

17

Financiële (inkomsten)/kosten Aandeel in het resultaat van deelnemingen volgens vermogensmutatiemethode

9

-800

-

-95

-84

1.165

1.811

-2.243

-899

0

0

37.111

47.893

Voorraden

-673

-1.885


-109

-3.106

-7.032

392

Bruto kasstromen uit de bedrijfsuitoefening Wijzigingen in de behoefte van het werkkapitaal

Handels-, sociale en overige schulden, schulden van personeelsverplichtingen, ontvangen statiegeld en voorzieningen op korte termijn

Kasstromen uit de bedrijfsuitoefening

29.297

43.294

Teruggekregen /(betaalde) belastingen

-10.348

-8.160

Netto kasstroom uit de bedrijfsuitoefening

18.949

35.134

-8.072

-7.268

Kasstromen uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Inningen uit deelnemingen volgens de mutatiemethode Inningen uit de verkoop van materiële vaste activa Inningen uit verkoop van immateriële activa Inningen uit de verkoop van filialen Investeringen in immateriële activa

Netto kasstroom uit investeringsactviteiten

0

224

4.986

1.417

48

241

800

-

-1.211

-461

-3.449

-5.847

1.146

600

Kasstromen uit financieringsactiviteiten Nieuw aangegane leningen Aflossing van financiële schulden

-4.293

-4.814

Dividenden uitgekeerd aan de aandeelhouders

-3.487

-2.988

Ontvangen intresten

2.742

1.568

Betaalde intresten

Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto(afname)/- toename in liquide middelen Liquide middelen per 1 januari


-669

-6.303

11.109

22.984

13

62.245

39.338

130

-77

13

73.484

62.245

Wisselverschillen

Liquide middelen per 31 december

-499

-4.391

Toelichting tot de geconsolideerde rekeningen 1. Samenvatting van de belangrijkste waarderingsregels

De belangrijkste waarderingsregels voor het opmaken van de geconsolideerde financiële staten worden hieronder beschreven. 1.1 Grondslagen voor de opstelling en verklaring van overeenstemming met IFRS De geconsolideerde financiële staten van Spadel per 31 december 2007 werden opgesteld in overeenstemming met het geheel van de bepa lingen van het “IFRS” (“International Financial Reporting Standards”) referentiekader zoals goedgekeurd binnen de Europese Unie en die gepubliceerd werden op die datum, namelijk de standaarden uitgevaardigd door de Internatio nal Accounting Standards Board (“IASB”) en de interpretaties uitgevaardigd door het IFRIC (“International Financial Reporting Interpreta tions Committee”). Deze bepalingen stemmen overeen met de standaarden en interpretaties die uitgevaardigd werden door de IASB per 31 december 2007.

relevant zijn voor de activiteiten van de Groep: - IFRIC 7 “Toepassing van de aanpassingsmethode in overeenstemming met IAS 29 Financiële verslaggeving in economieën met hyperinflatie”; - IFRIC 8 “Toepassingsgebied van IFRS 2”; - IFRIC 9 “Herbeoordeling van in contracten besloten derivaten”.

Uitgevaardigde standaarden, herziene standaarden en interpretaties van toepassing in 2007 De volgende standaarden, herziene standaarden en interpretaties moeten verplicht toegepast worden vanaf de verslagperiode 2007: - IFRS 7 “Financiële instrumenten: informatieverschaffing”; - Wijzigingen aan de standaard IAS 1 “Presentatie van de jaarrekening – informatieverschaffing over het kapitaal”; - IFRIC 10 “Tussentijdse financiële verslaggeving en bijzondere waardevermindering”. De volgende interpretaties moeten eveneens ver plicht toegepast worden vanaf de verslagperiode 2007 maar na analyse werd besloten dat zij niet

De analyse van de potentiële impact van deze norm op de geconsolideerde jaarrekening van de Groep is voor het ogenblik gaande. Hetzelfde geldt voor de volgende standaarden, herziene standaarden en interpretaties, die uitgevaardigd werden doch nog niet goedgekeurd werden door de Europese Unie per 31 december 2007: - Wijzigingen aan de standaard IAS 1 “Presentatie van de jaarrekening”; - Wijzigingen aan de standaard IAS 23 “Financieringskosten”; - IFRIC 11 “IFRS 2: “Eigen aandelen en intragroep transacties”; - IFRIC 12 “Dienstverlening uit hoofde van concessieovereenkomsten”; - IFRIC 13 “Klantengetrouwheidsprogramma’s”;

51 | Spadel Rapport annuel 2007

Standaarden, herziene standaarden en interpretaties reeds uitgevaardigd, maar nog niet van toepassing in 2007 De volgende standaard, recentelijk uitgevaar digd, is verplicht van toepassing op verslagpe rioden die op of na 1 januari 2009 aanvangen en de Groep is niet overgegaan tot een eerdere toepassing van deze standaard: - IFRS 8 “Operationele segmenten”.

- IFRIC 14 “Beperking van activa uit hoofde van toegezegde pensioenregelingen, minimale financieringsverplichtingen en hun interactie”. 1.2. Consolidatie De moedermaatschappij evenals al de door haar gecontroleerde dochters worden opgenomen in de consolidatie. 1.2.1. Dochterondernemingen De activa, passiva, rechten en verplichtingen, evenals de opbrengsten en kosten van de moe der en van door haar gecontroleerde dochter ondernemingen worden in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen met toepassing van de methode van integrale consolidatie. “Controle” betreft hier het vermogen om het financieel en operationeel beleid van een onderneming te bepalen teneinde de vruchten te plukken van het resultaat van de door haar gevoerde activiteiten. Deze controle wordt vermoed indien Spadel over meer dan 50% van de stemrechten beschikt. Deze veronderstelling is echter weerlegbaar indien het bewijs van het tegendeel wordt voor gelegd. Bovendien wordt rekening gehouden met het bestaan van potentiële stemrechten bij het bepalen van het bestaan van eventuele con trole. Deze potentiële stemrechten dienen echter direct uitoefenbaar of omzetbaar te zijn. Een filiaal wordt geconsolideerd vanaf de datum van verwerving, d.i. de datum waarop de con trole wordt overgedragen aan de verwervende partij. Vanaf deze datum neemt de moedermaat schappij (“verwerver”) integraal het resultaat van het filiaal op in de resultatenrekening en eveneens de verschillende elementen van actief, passief en latente passiva, verworven aan reële waarde, in de geconsolideerde balans. Dit betreft

tevens eventuele goodwill die werd geïdentifi ceerd tijdens de bedrijfscombinatie. De consoli datie stopt van zodra er geen controle meer is. Bij het consolidatieproces dienen alle intragroep saldi en transacties, evenals alle niet gerealiseer de winsten en verliezen volledig geëlimineerd te worden. De geconsolideerde jaarrekening wordt opge steld met toepassing van uniforme waarderings regels voor gelijkaardige transacties of andere gebeurtenissen waar ook in de Spadel Groep. 1.2.2. Joint ventures De dochterondernemingen, die Spadel gezame lijk met één of meerdere partners controleert, in uitvoering van een samenwerkingakkoord, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode. 1.2.3. Goodwill en negatieve acquisitie verschillen In het geval bij acquisitie een positief verschil optreedt tussen de aanschaffingswaarde van de deelneming en de reële waarde van de activa, passiva en latente passiva, wordt deze goodwill geboekt als actief. Indien het verschil negatief is, wordt dit rechtstreeks in de resultatenrekening verwerkt. Goodwill wordt niet afgeschreven doch maakt het voorwerp uit van een test voor bijzondere waardevermindering, die jaarlijks wordt uitge voerd of veelvuldiger indien de omstandigheden het vereisen. 1.2.4. Omzetting van de jaarrekening van buitenlandse filialen en divisies in vreemde munt. Alle activa en passiva, zowel monetair als nietmonetair, worden omgezet volgens slotkoersme thode. De opbrengsten en kosten worden omgezet volgens de gemiddelde koers van de periode.


1.3. Immateriële activa Een immaterieel actief wordt geboekt indien de volgende voorwaarden zijn vervuld: 1 het actief kan worden geïdentificeerd: dit be tekent dat het ofwel individueel afscheidbaar is (indien het individueel verkocht, verplaatst of verhuurd kan worden), ofwel voortspruit uit wettelijke of contractuele rechten, 2 het waarschijnlijk is dat hieruit voor Spadel economische voordelen voortvloeien, 3 Spadel het actief kan controleren, 4 het actief op een betrouwbare wijze kan wor den gewaardeerd. De immateriële activa worden gewaardeerd aan de aanschaffingsprijs (dit behelst alle kosten die rechtstreeks aan de transactie kunnen worden toegewezen, met uitzondering van de onrecht streekse kosten), verminderd met de geboekte afschrijvingen en eventuele cumulatieve bijzon dere waardeverminderingen. Geen enkele financieringskost wordt in de aanschaffingsprijs van de immateriële activa opgenomen. De immateriële activa worden afgeschreven over hun waarschijnlijke gebruiksduur, volgens de lineaire methode. De weerhouden gebruiksduur is de volgende: Immateriële activa

Waarschijnlijke gebruiksduur

Software licenties

5 jaar

Concessies

Duur van de concessie

Merken

Onbepaald, jaarlijkse test voor bijzondere waardevermindering

Cliënteel

10 jaar

Goodwill

NVT, test voor bijzondere waardevermindering op jaarlijkse basis of veelvuldiger indien de omstandigheden het vereisen

De afschrijving begint op het ogenblik dat het actief klaar is om gebruikt te worden.

Onderzoekskosten worden rechtstreeks opge nomen in de resultatenrekening. Ontwikkelings kosten worden geactiveerd van zodra Spadel kan aantonen dat: (1) het project technisch kan ver wezenlijkt worden, (2) Spadel de intentie heeft het actief te willen gebruiken of te verkopen, (3) het actief toekomstige baten zal genereren, (4) de nodige middelen aanwezig zijn om het project te voltooien, (5) de kosten betrouwbaar kunnen worden gemeten. Onderhoudskosten die enkel leiden tot on derhoud van het actief (en niet bijdragen tot verbeterde prestaties) worden rechtstreeks in resultaat genomen. CO2- uitstootrechten die door de Belgische staat aan Spadel werden toegekend zijn opgenomen als immateriële activa (Rechten en concessies) door creditering van de resultatenrekening voor het deel dat betrekking heeft op dit boekjaar en door creditering van de overige schulden voor het deel dat betrekking heeft op de voorgaande boekjaren. 1.4. Materiële vaste activa 1.4.1. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd aan kostprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en de eventuele cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De kostprijs omvat alle rechtstreekse kosten en tevens alle kosten die nodig blijken om het actief operati oneel te maken. Geen enkele financieringskost wordt opgenomen in de aanschaffingswaarde van de materiële vaste activa. De herstellings- en onderhoudskosten die enkel het actief onderhouden, maar echter de waarde niet verhogen, worden rechtstreeks opgenomen in de resultatenrekening. Echter, de uitgaven voor grote onderhouds- en herstellingswerken die de toekomstige economische baten verho gen die door de activering worden gegenereerd, worden geïdentificeerd als een apart element binnen de kostprijs. De kostprijs van de materi

ële activa wordt als dusdanig opgesplitst in ver schillende componenten. Deze componenten, die met regelmaat zullen worden vervangen, en die bijgevolg naar levensduur zullen verschil len met het geheel waarvan zij deel uitmaken, worden afgeschreven over hun eigen specifieke levensduur. In geval van vervanging, wordt het vervangen actief van de balans verwijderd, en het nieuwe actief wordt afgeschreven over haar eigen specifieke levensduur. De afschrijvingsbasis voor de materiële vaste activa wordt afgeschreven over de waarschijn lijke gebruiksduur, volgens de lineaire methode. De afschrijvingsbasis stemt overéén met de kostprijs. De weerhouden levensduren zijn de volgende: Materiële vaste activa

Waarschijnlijke gebruiksduur

Terreinen

Onbeperkt

Bronnen

Onbeperkt

Administratieve gebouwen

50 jaar

Industriële gebouwen

40 jaar

Componenten van de gebouwen

20 tot 25 jaar

Productiematerieel

6 tot 20 jaar

Retourverpakkingen

3 tot 12 jaar

Meubilair

10 jaar

Informaticamaterieel

3 tot 5 jaar

Wagenpark

5 tot 8 jaar

1.4.2. Financiële lease-overéénkomsten Een lease-overéénkomst wordt beschouwd als zijnde financiële lease wanneer vrijwel het geheel van risico’s en voordelen eigen aan de eigen dom aan Spadel werd overgedragen. Spadel boekt deze contracten zowel op het actief als het passief van de balans. Zij worden hierbij gewaardeerd bij aanvang van het contract aan de reële waarde van het gehuurde goed of, indien dit lager ligt, aan de actuele waarde van de mini male betalingen met betrekking tot dit contract. Elke betaling met betrekking tot deze huur wordt 53 | Spadel Jaarverslag 2007

verdeeld over de terugbetaling van de schuld en de financiële intrestlast. De financiële last wordt zodanig gespreid over de verschillende perioden van de looptijd van het contract zodat dit aanlei ding geeft tot een vast intrestpercentage op het uitstaande schuldsaldo in elke periode. De vaste activa, die het voorwerp uitmaken van een contract van financiële lease worden afgeschreven op de gebruiksduur of de kortere lease-overéénkomstperiode. Een lease-overéénkomst wordt geklasseerd als éénvoudige operationele lease indien het geheel van risico’s en voordelen eigen aan de eigendom niet wordt overgedragen. De uitgaande betalin gen met betrekking tot deze contracten worden geboekt ten laste van de resultatenrekening op een lineaire wijze gedurende de duurtijd van het huurcontract. 1.5. Bijzondere waardevermindering van activa Een bijzondere waardevermindering op de im materiële activa (met inbegrip van de goodwill) en de materiële vaste activa wordt geboekt van zodra de boekhoudkundige waarde van het actief zijn realiseerbare waarde te boven gaat. De realiseerbare waarde van het actief is het hoogste van: 1 zijn reële waarde, na aftrek van de verkoops kosten en 2 zijn bedrijfswaarde (zijnde het bedrag dat Spadel zou genereren door dit actief verder te gebruiken). Indien mogelijk dient de waardetest op elk indi vidueel actief toegepast te worden. Hoedanook, indien deze activa geen afzonderlijke kasstromen genereren, dient deze test uitgevoerd te worden ter hoogte van de kasstroomgenererende één heden (“Cash Generating Unit” of “CGU”) tot dewelke het actief wordt toegerekend. (CGU = is de kleinst mogelijke groep van activa die een afzonderlijke kasstroom genereert ten opzichte van de andere activa/ CGU’s).

Voor een CGU waaraan een goodwill werd toe gekend, dient een jaarlijkse test voor bijzondere waardevermindering plaats te vinden. Voor een CGU waaraan geen goodwill werd toegekend, dient deze test enkel gerealiseerd te worden in dien er aanwijzingen voor een dergelijke bijzon dere waardevermindering bestaan. De goodwill die werd erkend bij een acquisitie wordt toege kend aan de verworven dochterondernemingen en desgevallend, verspreid over de CGU’s die worden geacht te genieten van de synergieën die voortvloeien uit deze acquisitie. Wanneer een bijzondere waardevermindering wordt vastgesteld, dient deze in de eerste plaats te worden aangerekend aan de good will. Het eventueel excedent wordt dan verder toegewezen aan de andere vaste activa van de CGU, geprorateerd volgens hun boekhoud kundige waarde, maar enkel in die mate dat de verkoopswaarde van deze activa lager ligt dan de boekhoudkundige waarde. Een bijzondere waardevermindering op goodwill kan later nooit teruggenomen worden. Een bijzondere waarde vermindering op de andere activa kan worden teruggenomen indien de omstandigheden het rechtvaardigen. 1.6. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd aan aan schaffingskost of opbrengstwaarde, indien deze lager ligt. De aanschaffingskostprijs van de voorraden wordt bepaald aan de hand van de FIFO-me thode (“First in First Out”). Voorraden met een gering belang en waarvan de waarde en de samenstelling nagenoeg ongewijzigd blijven worden voor een vast bedrag opgenomen. De kostprijs van de voorraden omvat alle kosten die noodzakelijk zijn om de goederen te brengen op de plaats en de staat waarin ze zich bevinden. De kostprijs bevat alle directe en indirecte productiekosten, met uitsluiting van de kosten van leningen en de algemene kosten die

er niet toe bijdragen de goederen te brengen in de staat waarin ze zich bevinden. De toewijzing van de vaste productiekosten aan de kostprijs is bepaald op basis van de normale productieca paciteit. Een waardevermindering wordt geboekt indien de netto realiseerbare waarde van een voor raadelement op balansdatum lager ligt dan zijn boekhoudkundige waarde. 1.7. Resultaaterkenning De opbrengsten voortvloeiend uit de verkoop van goederen worden in resultaat genomen van zodra de risico’s en baten voortvloeiend uit de eigendom van de goederen worden overgedra gen door de verkoper aan de koper. De accijnsrechten en milieubelastingen, die worden geïnd voor rekening van derden en niet voor rekening van Spadel, worden op een aparte lijn weergegeven in de resultatenrekening in mindering van de omzet, teneinde de netto-om zet te bepalen. De inkomsten voortvloeiend uit dienstenpresta ties worden in resultaat genomen naarmate deze diensten daadwerkelijk worden geleverd. 1.8. Vorderingen De vorderingen worden initieel gewaardeerd aan nominale waarde, en vervolgens aan geamorti seerde kostprijs, d.i. de actuele waarde van de te ontvangen kasstromen (tenzij de impact van de actualisatie niet significant is). Een individueel waarderingsonderzoek van de vorderingen wordt uitgevoerd. Waardevermin deringen worden geboekt wanneer de inning, geheel of gedeeltelijk, twijfelachtig of onzeker is. De vooruitbetalingen en verworven opbrengsten worden tevens in deze rubriek opgenomen. 1.9. Financiële activa De financiële activa worden initieel aan de reële 54 | Spadel Jaarverslag 2007

waarde gewaardeerd van datgene dat werd uit gegeven om ze te verwerven en dit met inbegrip van de transactiekosten. De financiële activa worden vervolgens onderge bracht in verschillende categorieën, die elk een eigen waarderingsbeginsel kennen: 1 De financiële activa worden gewaardeerd aan reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de resultatenrekening. Deze financiële activa worden bij elke afsluitdatum gewaardeerd aan reële waarde, waarbij de waardeveranderingen worden opgenomen in de resultatenrekening. 2 De financiële activa die worden aangehouden tot einde looptijd, behalve de afgeleide instrumenten, met vaste te innen bedragen op vastgelegde datums en waarvan Spadel de intentie heeft deze aan te houden tot einde looptijd. Deze activa worden gewaardeerd aan hun geamortiseerde kost. 3 De leningen en vorderingen zijn niet afgeleide financiële activa met welbepaalde of bepaalbare ontvangsten die niet zijn geno teerd op een actieve markt. Deze zijn bevat in de vlottende activa, behalve deze die een looptijd boven 12 maanden hebben. Leningen en vorderingen worden in de balans geboekt aan geamortiseerde kost volgens de effectieve intrest methode. 4 De financiële activa, beschikbaar voor verkoop, zijn een residuele categorie die financiële activa omvat die niet in één van de vorige categorieën werden ondergebracht. Het betreft hier activa waarvan Spadel de intentie noch de mogelijkheid heeft deze tot einde looptijd aan te houden. Deze activa worden gewaardeerd aan de reële waarde. De even tuele waardeveranderingen worden hierbij rechtstreeks in het eigen vermogen geboekt, tot bij de realisatie van deze activa. Bij de ver koop worden de eerdere winsten of verliezen,

die in het eigen vermogen werden geboekt, overgeboekt naar de resultatenrekening. De aan- en verkoop van financiële activa wordt verwerkt op de datum van betaling. 1.10. Liquide middelen Deze rubriek bestaat uit kas, banktegoeden en direct opneembare bankdeposito’s (met een looptijd van ten hoogste 3 maanden) en andere zeer liquide korte termijnbeleggingen, die makkelijk inwisselbaar zijn tegen een gekend geldbedrag en bovendien nauwelijks onderhevig zijn aan waardeveranderingen. Tenslotte horen ook kastekorten tot deze categorie. Deze laatste worden weergegeven als financiële schulden op het passief van de balans. 1.11. Kapitaal De gewone aandelen worden hierin onderge bracht. De eigen aandelen worden in mindering gebracht van het kapitaal. 1.12. Kapitaalsubsidies De kapitaalsubsidies worden weergegeven als over te dragen opbrengsten. Deze subsidies worden gelijkmatig opgenomen in de resulta tenrekening met de afschrijvingen op de activa waarvoor zij werden verkregen. 1.13. Personeelsbeloningen 1.13.1. Kortetermijnspersoneelsbeloningen De beloningen op korte termijn worden in resultaat genomen gelijktijdig met de door het personeel geleverde dienstenprestaties. De niet betaalde beloningen worden op afsluitdatum op genomen onder de rubriek “Sociale Schulden”. 1.13.2. Vergoedingen na uitdiensttreding Deze voordelen maken het voorwerp uit van een actuariële berekening en worden voorzien (na aftrek van eventuele tegoeden die reeds werden aangelegd om aan deze voordelen te voldoen) in de mate dat Spadel zich ertoe heeft verplicht om aan deze kosten, die verband houden met eer dere personeelsprestaties, tegemoet te komen.

Deze verplichting kan voortvloeien uit een wet, een contract of een verworven recht op basis van de gangbare praktijk (impliciete verplichting). De berekening van de verplichting gebeurt aan de hand van de “projected unit credit”- methode De actuariële uitgangspunten (met betrekking op de actualisatievoet, de sterftetafels, salarisevoluties, inflatie, enz.) worden aangewend om de sociale verplichtingen te evalueren over éénkomstig IAS 19. Deze winsten en verliezen treden op als gevolg van wijzigingen in de actu ariële veronderstellingen van het ene boekjaar tot het volgende en als gevolg van de verschillen tussen de werkelijkheid en de actuariële veron derstellingen, die werden gebruikt voor de evalu atie van IAS 19. Spadel heeft ervoor gekozen om: (a) de actuariële winsten en verliezen die binnen de 10% corridor blijven van het hoogste van de pensioensverplichting volgens IAS 19 en de reële waarde van de activa van het pensioensplan niet op te nemen in de resultatenrekening; en om (b) de winsten of verliezen die deze 10% overstijgen te spreiden over de gemiddelde toekomstige diensttijd van de werknemers. 1.13.3. Andere voordelen op lange termijn De andere voordelen op lange termijn betreffen deze voordelen die niet integraal verschuldigd zijn in de twaalf maanden die volgen op het boekjaar gedurende het welke de personeels leden de onderliggende prestaties hebben geleverd. De norm IAS 19 legt een veréénvou digde boekhoudmethode op van deze voordelen. Het geboekte bedrag in de balans is gelijk aan de actuele waarde van de verplichting desgevallend verminderd met de marktwaarde op afsluitda tum van de activa van het regime. 1.13.4. Ontslagvergoedingen Wanneer Spadel een arbeidsoveréénkomst beëindigt van één of meerdere personeelsle den voor de normale pensionering, of indien één of meerdere personeelsleden vrijwillig de dienst verlaten in ruil voor voordelen, wordt een 55 | Spadel Jaarverslag 2007

voorziening aangelegd in de mate dat Spadel een verplichting heeft. Deze verplichting wordt geactualiseerd indien de betaalbaarstelling later is dan de eerstkomende twaalf maanden. 1.14. Voorzieningen Een provisie wordt enkel erkend indien de vol gende voorwaarden zijn voldaan: 1 Spadel heeft een bestaande verplichting (wet telijke of feitelijke) om uitgaven te doen als gevolg van een gebeurtenis in het verleden, 2 het is waarschijnlijk dat de uitgaven zullen plaatsvinden, 3 het bedrag van de verplichting kan op een betrouwbare wijze worden geschat. Van zodra de impact als significant (voorna melijk voor verplichtingen op lange termijn) dient beschouwd te worden, dient de provisie te worden gewaardeerd op geactualiseerde basis. De impact van het tijdselement op de provisie wordt weergegeven in de financiële kosten. Een provisie voor een herstelling in zijn oor spronkelijke staat van een site wordt enkel weer gegeven indien Spadel in deze een wettelijke of feitelijke verplichting heeft. Voorzieningen voor toekomstige exploitatiever liezen zijn verboden. Indien Spadel een verlieslatend contract heeft (Spadel wordt geconfronteerd met een onvermij delijk verlies bij uitvoering van een contractueel engagement), dient een provisie aangelegd te worden. 1.15. Belastingen op het resultaat De belastingen op het resultaat omvatten zowel de huidige als de uitgestelde belastingen. De huidige belasting bestaat zowel uit het bedrag aan te betalen (terug te krijgen) belastingen op de belaste inkomsten van het afgelopen boekjaar, als uit de correcties op de te betalen (terug te krijgen) belastingen van de vorige boekjaren. Het bedrag wordt berekend aan de

hand van de belastingsvoet die van toepassing is op afsluitdatum. De uitgestelde belasting wordt berekend aan de hand van de balansmethode op de tijdelijke ver schillen tussen de belastbare basis van de activa en de passiva en hun respektievelijke boekhoud kundige waarde in de geconsolideerde IFRS-jaar rekening. De uitgestelde belasting wordt bepaald op basis van de verwachte belastingsvoet bij re alisatie van het actief of betaling van het passief. In de praktijk wordt de belastingsvoet toegepast die van kracht is op afsluitdatum. Hoedanook, worden er geen uitgestelde belas tingen berekend op: 1 goodwill, waarvan de afschrijving fiscaal verworpen wordt, 2 de initiële boeking van activa en passiva (uit gezonderd de verwerving van dochteronderne mingen) die noch de boekhoudkundige winst, noch het fiscaal resultaat beïnvloeden, en 3 de tijdelijke verschillen op de deelnemingen in dochterondernemingen, joint-ventures en on dernemingen waarmee een deelnemingsver houding bestaat, zolang het niet waarschijnlijk is dat er binnen afzienbare tijd dividenden zullen uitgekeerd worden. Actieve belastingslatenties worden enkel erkend indien het waarschijnlijk is dat toekomstige belastbare winsten zullen optreden om toe te wijzen aan de bestaande aftrekbare tijdelijke ver schillen. Dit criterium wordt op elke afsluitdatum getoetst. De uitgestelde belastingen worden berekend op het niveau van elke fiscale entiteit. De actieve en passieve belastingslatenties die toehoren aan de verschillende dochterondernemingen kunnen niet met elkaar gecompenseerd worden. 1.16. Schulden De schulden worden initieel aan nominale waarde gewaardeerd en vervolgens aan hun geamortiseerde kost, d.i. de actuele waarde van de

te betalen kasstromen (behalve indien de impact van de actualisatie niet significant is). De dividenden, die Spadel uitkeert aan haar aandeelhouders worden geboekt als Overige schulden in de jaarrekening van Spadel tijdens de periode waarin ze werden goedgekeurd door de aandeelhouders. De over te dragen opbrengsten, zijnde het aandeel van op voorhand geïnde opbrengsten in de loop van het vorige of eerdere boekjaren, maar die toegewezen dienen te worden aan latere boekjaren, worden eveneens als schulden erkend. 1.17. Transacties in vreemde munt Transacties in vreemde munt worden aanvanke lijk geboekt in de gebruikelijke muntéénheid van de betrokken entiteiten met toepassing van de wisselkoers op het moment van de transactie.

Zowel de gerealiseerde als niet gerealiseerde winsten en verliezen op de monetaire activa en passiva worden geboekt aan de slotkoers op afsluitdatum en opgenomen in de resultatenre kening. 1.18. Afgeleide financiële instrumenten Afgeleide financiële instrumenten worden op afsluitdatum geboekt aan hun reële waarde. De reële waardeveranderingen worden geboekt in de resultatenrekening. Bijzondere waarderingsregels dienen mogelijk toegepast te worden bij afdekking aan de hand van afgeleide producten. Spadel houdt er geen speculatieve transacties op na aan de hand van afgeleide instrumenten. 1.19. Sectoriële informatie Een geografische sector is een afzonderlijke component van een onderneming die producten levert in een specifieke economische omgeving

en wordt blootgesteld aan risico’s en een renta biliteit heeft die haar eigen is en verschilt van de andere geografische sectoren, die in een andere economische omgeving optreden. Een sector van activiteiten is een aparte com ponent van een onderneming, die een specifiek product of specifieke groep van producten levert en die wordt blootgesteld aan specifieke risico’s en een specifieke rendabiliteit genereert, die ver schillend is van andere sectoren van activiteiten. 1.20. Kasstroomoverzicht De kasstromen die betrekking hebben op de bedrijfsuitoefening worden weergegeven volgens de indirecte methode. Deze methode vertrekt vanuit het nettoresultaat en wordt vervolgens gecorrigeerd voor transacties zonder kaseffect, voor bewegingen in het netto-bedrijfskapitaal en tenslotte voor kosten en opbrengsten die verband houden met kasstromen met betrekking tot investerings- en financieringsactiviteiten.

2. Kapitaalbeheer In het kader van haar kapitaalbeheer heeft de Groep als doelstelling om de continuïteit van de bedrijfsvoering te waarborgen door een gezonde financiële structuur in stand te houden, doch eveneens een interessant rendement te kunnen verschaffen aan de aandeelhouders. Teneinde deze gezonde financiële toestand te behouden of aan te passen kan de Groep bijvoorbeeld het dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders aanpassen, overgaan tot een terugbetaling van kapitaal aan de aandeelhou 56 | Spadel Jaarverslag 2007

ders, eigen aandelen inkopen, haar leningen ver vroegd terugbetalen, of integendeel haar externe financiering of eigen vermogen verhogen. De Groep volgt van nabij haar solvabiliteitsratio op, deze geeft de verhouding weer tussen het eigen vermogen en het totaal aan passiva (deze laatste staat voor het geheel van actiemiddelen van de Groep), alsmede haar rentabiliteit van het eigen vermogen (wordt bekomen door het netto resultaat van het jaar te delen door het totale eigen vermogen).

In 2007 heeft de Groep dezelfde strategie als in 2006 aangewend. Die bestond erin een solvabili teitsratio van meer dan 30 % te handhaven. De Groep kan tijdelijk verzaken aan haar prin cipes in het geval van belangrijke strategische investeringen. De solvabiliteitsratio’s en de ren tabiliteitsratio’s van het eigen vermogen waren de volgende op 31 december 2007 en 2006:

31.12.2007

31.12.2006

Totaal eigen vermogen

135.756

119.303

Totaal passiva

258.895

253.638

Netto resultaat

20.083

17.416

Solvabiliteitsratio

52%

47%

Rentabiliteit van het eigen vermogen

15%

15%

De evolutie van de solvabiliteitsratio is te verklaren doordat een deel van de winst als reserve werd aangelegd.

3. Beheer van de financiële risico’s 3.1. Factoren van financiële risico’s Door haar activiteiten is de Groep blootgesteld aan verschillende soorten van financiële risico’s: het marktrisico (deze omvat het wisselkoersri sico, het risico verbonden aan de schommeling van toekomstige kasstromen of de schommeling van de waardering van een financieel actief of passief ten gevolge van een interestvoetschom meling, en het risico van prijsschommelingen), het kredietrisico en het liquiditeitsrisico. De Groep beheert deze risico’s zodanig dat de mogelijke negatieve effecten op haar rentabiliteit tot het minimum beperkt worden. Afgeleide financiële instrumenten worden daartoe occasi oneel gebruikt. 3.1.1. Wisselrisico Het voornaamste deel van de activiteiten van de Groep is in de Euro-zone gesitueerd. Enkel de activiteiten van het bijhuis Spadel UK worden opgetekend in GBP; deze activiteiten dragen ten belope van 3,5 % bij tot de omzet van de Groep. Er zijn bovendien bijzonder weinig transacties in vreemde munt. Het wisselrisico is bijgevolg zeer beperkt en is niet het voorwerp van een actief beheer. Er zijn enkel een aantal termijnverrichtin gen in GBP teneinde zich in te dekken tegen een ongunstige koersevolutie van GBP. 3.1.2. Intrestrisico Behoudens de klassieke handelsschulden, bestaat het voornaamste deel van de schulden van de Groep uit ontvangen statiegeld. Deze schulden zijn niet intrestdragend. Er doet zich hieromtrent dan ook geen intrestrisico voor. De Groep houdt geen materiële langlopende interestdragende activa aan. Het belangrijkste deel van de leningen binnen de Groep zijn aan een vast intrestpercentage. De reële waarde van haar leningen kan bijgevolg variëren in functie van interestvoet schommelin gen. Er wordt geen systematische afdekkingspo litiek gevoerd, maar de Groep bekijkt op regel matige basis haar blootstelling aan interestvoet schommelingen en, indien de financiële directie


het nodig acht, overweegt andere financierings mogelijkheden en indekkingsverrichtingen. In het algemeen zijn het resultaat en de ope rationele geldmiddelen van de Spadel Groep grotendeels onafhankelijk van marktinterest schommelingen. Op 31 december 2007 en 31 december 2006 was de Groep niet aan aanzienlijke renterisico’s blootgesteld. 3.1.3. Prijsrisico De financiële activa van de Groep Spadel be staan uit beleggingen zonder noemenswaardig risico en worden beheerd volgens het “goede huisvader”- beginsel. De voornaamste risico’s waaraan de Groep is blootgesteld zijn de prijs van de grondstof “PET“ en van de prijs van energie met zijn gevolgen op de vervoerskosten. 3.1.4. Kredietrisico Het kredietrisico vloeit voort uit de liquide mid delen en kasequivalenten, stortingen bij financi ële instellingen en handelsvorderingen. Aangezien het om financiële instellingen gaat, worden enkel tegenpartijen aanvaard die door onafhankelijke derden met een minimale rating A werden beoordeeld. De Groep investeert eveneens op zeer korte ter mijn (gewoonlijk 1 maand) in handelspapier dat door haar vertrouwde bankiers wordt aangera den. Het kredietrisico van de Groep concentreert zich voornamelijk bij een aantal belangrijke klan ten. Hiervoor wordt een regelmatige debiteuren opvolging uitgevoerd. De directie verwacht niet dat die tegenpartijen in gebreke zullen blijven. 3.1.5. Liquiditeitsrisico Het innen van waarborgen op de retourverpak kingen beperkt de financieringsbehoeften in dit domein. Een voorzichtig beheer van het liquiditeitsrisico houdt in dat men een voldoende aantal liquide middelen en verhandelbare effecten aanhoudt.

Verder beschikt men over de nodige financiering aan de hand van de gepaste kredietmogelijk heden en heeft men de mogelijkheid om de financiële positie vrij te maken. De nodige flexibiliteit wordt gegarandeerd door de aanwezigheid van ongebruikte kredietlijnen. De financiële verplichtingen die zullen worden voldaan, zijn in de balans opgenomen. De handelsschulden en het ontvangen statiegeld moeten binnen ten minste een jaar worden be taald. De afbetalingskalender voor de financiële schulden wordt in bijlage 16 vermeld.

3.2. Boekhoudkundige verwerking en waardering van afgeleide financiële instrumenten Op 31 december 2007 en op 31 december 2006 had Spadel geen noemenswaardige activiteiten in afgeleide financiële instrumenten.

3.3. Financiële instrumenten per categorie De actieve financiële instrumenten van de Groep bedroegen op 31 december 2007 in totaal

117.450 KEUR en op 31 december 2006 106.694 KEUR. Ze zijn in de volgende balansrubrieken ingeschreven

31/12/2007

31/12/2006

Handelsvorderingen en overige langlopende vorderingen

1.182

1.262

Handelsvorderingen en overige kortlopende vorderingen

41.901

41.711

Financiële activa op korte termijn Liquide middelen en kasequivalenten

Totaal van de actieve financiële instrumenten

Behalve de financiële activa op korte termijn, behoren de actieve financiële instrumenten tot de categorie “Leningen en vorderingen” die in voetnoot 1.9 van de bijlage “Samenvatting

van de belangrijkste waarderingsregels” wordt beschreven, en die overeenkomstig de IAS 39norm tegen geamortiseerde kostprijs wordt ge waardeerd. De passieve financiële instrumenten

18

18

74.349

63.703

117.450

106.694

van de Groep bedroegen op 31 december 2007 in totaal 78.239 KEUR en op 31 december 2006 88.027 KEUR. Ze zijn in de volgende balansru brieken ingeschreven:

31/12/2007

31/12/2006

4.790

7.679

30.904

31.635

4.836

5.687

Handelsschulden

37.709

43.026

Totaal van de passieve financiële instrumenten

78.239

88.027

Financiële schulden op lange termijn Ontvangen statiegeld Financiële schulden op korte termijn

De passieve financiële instrumenten behoren allemaal tot de categorie “Financiële verplich tingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs” en worden overeenkomstig de IAS 39-norm tegen geamortiseerde kostprijs gewaar deerd.


3.4. Schatting van de reële waarde De nominale waarde van de schuldvorderingen op klanten, verminderd met eventuele waardeverliezen, en de nominale waarde van de leveranciers worden omwille van hun

kortetermijnkarakter geacht de reële waarde van die elementen, die in bijlage werden vermeld, te benaderen.

4. Belangrijkste boekhoudkundige schattingen en beoordelingen De waardering van de activa en passiva van de balans houdt onvermijdelijk in dat een aantal schattingen en beoordelingen dienen gemaakt te worden op verschillende domeinen. Zo dienen een aantal schattingen gemaakt te worden om de budgetten en lange termijnplannen op te stel len die als basis kunnen dienen voor een aantal schattingen. Deze schattingen en veronderstel lingen worden bepaald aan de hand van de best beschikbare informatie bij afsluiting van de geconsolideerde jaarrekening. Nochtans is het zo dat deze schattingen zelden overéénstem men met het uiteindelijke reële verloop, zodanig dat de waardebepalingen die eruit voortvloeien een zekere graad van subjectiviteit inhouden. De schattingen en veronderstellingen die van bijzondere invloed kunnen zijn op de waardering van de activa en de passiva worden hieronder becommentarieerd. 4.1 Ontvangen statiegeld Het bedrag aan ontvangen statiegeld in de korte termijnschulden werd bepaald aan de hand van een schatting van het bedrag dat door Spadel dient te worden terugbetaald aan de klanten die de retourverpakkingen met statiegeld terugbe zorgen. De waardering van deze schuld houdt rekening met het aantal flessen en verpakkingen in con signatie, bepaald aan de hand van een statisti sche benadering. Hoofdzakelijk door het afschaffen van de her bruikbare Refpet fles, gelanceerd in 1994, werd in 2006 de schuld voor het leeggoed naar een lager niveau geherwaardeerd (zie toelichting 22). Deze schatting heeft onvermijdelijk een aleatoir karakter.


4.2 Bijzondere waardevermindering op goodwill Een test inzake bijzondere waardeverminde ring werd uitgevoerd volgens de methodologie opgelegd door IAS 36 “Bijzondere waardever minderingen op activa” op de goodwill die voorkwam in de geconsolideerde jaarrekening op 31 december 2007. Uit die test bleek dat de boekhoudkundige waarde van de CGU Les Grandes Sources de Wattwiller in de lijn ligt van de realiseerbare waarde en dat het bijgevolg niet nodig is om tot een vermindering van de good will over te gaan. Die realiseerbare waarde werd bepaald aan de hand van de bedrijfswaarde van de CGU. Een gelijkaardige test werd uitgevoerd op 31 december 2006. Die heeft geleid tot een bijkomende bijzondere waardevermindering ten belope van 3900 KEUR, die ten laste van de resultatenrekening in 2006 werd genomen. De gecumuleerde waardevermindering bedraagt 11 400 KEUR op 31 december 2007, net als op 31 december 2006. De bedrijfswaarde van de CGU is gelijk aan de actuele waarde van de toekomstige kasstromen, die uit het bedrijfsplan van het filiaal Wattwiller naar voren komen. Dat bedrijfsplan werd door de Raad van Bestuur goedgekeurd. De gehanteerde verdisconteringsvoet vóór belastingen bedroeg 12,40 % per 31 december 2007, net als op 31 december 2006. De marge uit de bedrijfsvoering, die door Spadel wordt gebruikt om de bedrijfswaarde van de CGU vast te stellen, werd door de Directie ingeschat op basis van zowel de historische prestaties als vooruitzichten. De gebruikte dis conteringsvoet werd bepaald vóór belastingen en weerspiegelt de risico’s die inherent zijn aan de CGU. De kasstromen op meer dan vijf jaar zijn extrapolaties die werden bepaald aan de hand van een algemeen groeicijfer.

Indien de vooruitzichten inzake bedrijfsmarges 10 % lager hadden gelegen, had Spadel een bijkomende bijzondere waardevermindering dienen te boeken op de goodwill voor een bedrag van 3900 KEUR. Indien de aangewende disconteringsvoet vóór belastingen 10% hoger gelegen had dan de voet die gebruikt werd bij de berekening van de bedrijfswaarde op 31 december 2007, had Spadel een bijkomende waardevermindering dienen te boeken voor een bedrag van 3.600 KEUR op de goodwill. 4.3 Personeelsbeloningen De boekhoudkundige waarde van de verplich tingen, die voortvloeien uit aan het personeel toegekende voordelen, werd bepaald op basis van een actuariële studie, waarbij werd uitge gaan van een aantal hypothesen. Hierbij is de keuze van de actualisatievoet van grote invloed op de bepaling van de netto verplichting van deze beloningen. De actualisatievoet hangt af van de geschatte looptijd van deze verplichtingen, voortvloeiend uit de beloningen na uitdiensttreding. Op basis van IAS 19, dient de actualisatievoet overeen te stemmen met de rente op bedrijfsobligaties van eerste categorie, die een gelijkaardige looptijd hebben en in dezelfde muntéénheid noteren.

5. Sectoriële informatie Op basis van enerzijds de financiële rapportering, bestemd voor de Raad van Bestuur en het Uitvoerend Comité, en anderzijds de voornaamste oorzaken van risico’s en rentabiliteit op lange termijn voor de Groep, heeft Spadel vastgesteld dat de informatie per geografische sector het eerste rapporteringsniveau uitmaakt. 5.1. Geografische sectoren Spadel deelt de sectoriële informatie in volgens 3 geografische sectoren: Belux (België – Luxemburg), Nederland en tenslotte de overige landen. De sector “Overige landen” omvat de activiteiten op de andere markten. Dit zijn voornamelijk Frankrijk en Groot- Brittannië. De sectoren werden bepaald op basis van hun economische context, van hun

graad van nabijheid en van de specifieke risico’s die verbonden zijn met activiteiten in een welbe paalde geografische zone. De organisatiestructuur van Spadel en het interne informatiesysteem geven aan dat de voornaamste bron van geografische risico’s voortvloeit uit de locatie van haar klanten (verkoopsbestemming) en niet uit de locatie van haar activa (oorsprong van de verkopen). De

Externe verkopen Intersectoriële verkopen

Totale verkopen Sectorieel resultaat

locatie van de klanten van Spadel is bijgevolg het criterium voor geografische segmentering. 5.1.1. Geografische sectoren 2007 De resultaten van de geografische sectoren volgens locatie van de klanten zijn voor het boekjaar 2007 hieronder weergegeven:

Belux

Nederland

Overige

Intersectoriële eliminaties

Totaal

104.555

90.927

27.084

-

222.566

58.893

-

91

-58.984

-

163.448

90.927

27.175

-58.984

222.566

13.325

13.176

2.209

28.710

Niet betrokken elementen

-2.103

Bedrijfsresultaat

26.607

Financieel resultaat

2.327

Aandeel resultaat van de deelnemingen volgens vermogensmutatiemethode

-

-

-

-

Belastingen

-8.851

Winst van het boekjaar De resultaten van een segment (sector) omvat ten alle opbrengsten en kosten die direct toewijs baar zijn en voorts alle opbrengsten en kosten die redelijkerwijze kunnen toegewezen worden.

-

20.083 De transfers en de transacties tussen sectoren zijn gerealiseerd aan normale marktvoorwaar den. Deze zijn identiek aan de voorwaarden voor derde partijen.

De overige gegevens voor het boekjaar 2007, uitgesplitst volgens geografische sector, zijn:

Belux

Nederland

Overige Niet betrokken

Totaal

Aanschaffingen van immateriële en materiële vaste activa

4.341

2.882

1.289

771

9.283

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

6.372

3.970

2.186

344

12.872

Bijzondere waardeverminderingen op materiële vaste activa

-

-

-

-

-

Bijzondere waardeverminderingen op goodwill

-

-

-

-

-


Onderstaande tabel geeft een detailoverzicht van de activa en passiva volgens de locatie van de klanten op 31 december 2007:

Sectoriële activa

Belux

Nederland

Overige

Totaal

73.773

45.943

53.095

172.811

Niet toegewezen activa

86.084

Totaal van de activa

258.895

Sectoriële passiva

34.009

42.682

5.882

Niet toegewezen passiva

40.865

Totaal van de passiva De sectoriële activa omvatten materiële en im materiële vaste activa, voorraden, vorderingen en vooruitbetalingen en de liquide middelen. Zij bevatten echter geen belastingen en geldbeleg gingen. Onder de sectoriële passiva vinden we de

82.273

123.139 schulden ten gevolge van beloningen aan het personeel, de voorzieningen, de handelsschul den, de sociale schulden en de overige schulden (met inbegrip van het ontvangen statiegeld). Belastingen en financiële schulden worden niet opgenomen.

Sectoriële activa Aanschaffingen van immateriële en materiële vaste activa

De sectoriële activa per 31 december 2007 en de aanschaffingen van immateriële en materiële vaste activa voor het boekjaar 2007 worden als volgt uitgesplitst op basis van de locatie van de activa:

Belux

Nederland

Overige

Totaal

108.784

13.655

50.372

172.811

7.414

38

1.060

8.512

5.1.2 Geografische sectoren 2006 De resultaten voor de geografische sectoren volgens locatie van de klanten voor het boekjaar 2006 worden hieronder uitgesplitst:

Externe verkopen

Belux

Nederland

Overige

Intersectoriële eliminaties

Totaal

109.109

86.316

27.851

-

223.276

Intersectoriële verkopen

62.486

-

72

-62.558

-

Totale verkopen

171.595

86.316

27.923

-62.558

223.276

Sectorieel resultaat

14.632

11.640

-1.049

-

25.223

Niet betrokken elementen

1.833

Bedrijfsresultaat

27.056

Financieel resultaat Aandeel resultaat deelnemingen volgens vermogensmutatiemethode

935 -

-

-

-

0

Belastingen

-10.575

Winst van het boekjaar

17.416


De resultaten van een segment (sector) omvat ten alle opbrengsten en kosten die direct toewijs baar zijn en voorts alle opbrengsten en kosten die redelijkerwijze kunnen toegewezen worden.

De transfers en de transacties tussen sectoren zijn gerealiseerd aan normale marktvoorwaar den. Deze zijn identiek aan de voorwaarden voor derde partijen.

De overige informaties met betrekking tot het boekjaar 2006, uitgesplitst per geografische sector zijn: s:

Belux

Nederland

Overige

Niet betrokken

Totaal

Aanschaffingen van immateriële en materiële vaste activa

3.854

2.490

854

531

7.729

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

7.098

4.609

2.249

333

14.289

Bijzondere waardeverminderingen op materiële vaste activa

1.505

-

-

-

1.505

-

-

3.900

-

3.900

Bijzondere waardeverminderingen op goodwill

Onderstaande tabel geeft een detailoverzicht van de sectoriële activa en passiva volgens klantenlocatie op 31 december 2006:

Belux

Nederland

Overige

Niet toegewezen activa

Totaal 72.680

Totaal van de activa

253.638

Sectoriële passiva

39.216

43.124

6.391

88.731

Niet toegewezen passiva

45.604

Totaal van de passiva

134.335

De sectoriële activa omvatten materiële en im materiële vaste activa, voorraden, vorderingen en vooruitbetalingen en de liquide middelen. Zij bevatten echter geen belastingen en geldbeleg gingen.

Onder de sectoriële passiva vinden we de schulden ten gevolge van beloningen aan het personeel, de voorzieningen, de handelsschul den, de sociale schulden en de overige schulden (met inbegrip van het ontvangen statiegeld). Belastingen en financiële schulden worden niet opgenomen.

Sectoriële activa Aanschaffingen van immateriële en materiële vaste activa


De sectoriële activa op 31 december 2006 en de aanschaffingen van immateriële en materiële vaste activa tijdens het boekjaar 2006 worden als volgt uitgesplitst op basis van de locatie van de activa:

Belux

Nederland

Overige

Totaal

116.411

13.026

51.521

180.958

6.471

6

721

7.198

5.2. Sectoren volgens activiteit De Raad van Bestuur is de mening toegedaan dat de verschillende activiteiten binnen de Spadel Groep eenzelfde risicoprofiel vertonen en eenzelfde rentabiliteit op lange termijn hebben zodanig dat zij in één- en dezelfde sector worden ondergebracht.

6. Lijst van de dochterondernemingen en de deelnemingen volgens vermogensmutatiemethode 6.1. Lijst van de dochterondernemingen Spadel heeft de volgende dochterondernemingen:

Naam

Spa Monopole N.V. Bru-Chevron N.V.

Aandeel in de stemrechten (in%) op 31 december 2007

2006

100

100

Plaats van de maat schappelijke zetel

BTW N°

België

BE 420.834.005

99,99

99,99

België

BE 403.939.672

Spadel Nederland B.V.

100

100

Nederland

NL 007271542B01

Les Grandes Sources de Wattwiller S.A.S.

100

100

Frankrijk

FR 96 383 616 307

Spa Monopole N.V. is de belangrijkste produc tiemaatschappij van de Groep: zij produceert de verschillende producten van het merk Spa. Spa Monopole bezit eveneens een succursaal in Groot-Brittannië, die de producten van het merk Brecon produceert en de Spadel-merken verdeelt op de Britse markt. Bru-Chevron N.V. produceert de producten van het merk Bru. Ze heeft haar bedrijfstak “Spontin” met ingang van 1 augustus 2007 verkocht.


Spadel Nederland B.V. commercialiseert de producten van de Groep Spadel op de Neder landse markt. De vennootschap Les Grandes Sources de Wat twiller produceert de producten van het merk Wattwiller en Jouvence en commercialiseert de producten van de Groep Spadel op de Franse markt.

6.2 Deelnemingen volgens de vermogens mutatiemethode Op 31 december 2006 en 2007 had Spadel geen deelnemingen volgens de vermogens mutatiemethode.

7. Immateriële activa Goodwill

Merken

Cliënteel

Software

Rechten en concessies

Totaal

26.684

10.109

4.885

2.035

968

44.681

Op 1 januari 2006 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

-7.500

-2

-977

-1.457

-45

-9.981

19.184

10.107

3.908

578

923

34.700

19.184

10.107

3.908

578

923

34.700

Aanschaffingen

0

0

0

461

0

461

Desinvesteringen

0

0

0

0

-221

-221

Overboekingen

0

0

0

0

0

0

-3.900

0

0

0

0

-3.900

0

0

-489

-193

-309

-991

Netto boekwaarde Boekjaar 2006 Boekwaarde bij opening

Bijzondere waardeverminderingen Afschrijvingen Koersverschillen

0

0

0

0

0

0

15.284

10.107

3.419

846

393

30.049

Aanschaffingswaarde

26.684

10.107

4.885

2.496

747

44.919

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen.

-11.400

0

-1.466

-1.650

-354

-14.870

Netto boekwaarde

15.284

10.107

3.419

846

393

30.049

Boekwaarde bij afsluiting Op 31 december 2006

Boekjaar 2007 Boekwaarde bij opening

15.284

10.107

3.419

846

393

30.049

Aanschaffingen

0

0

0

1.211

0

1.211

Desinvesteringen

0

0

0

-1

-47

-48

Overboekingen

0

0

0

0

0

0

Bijzondere waardeverminderingen

0

0

0

0

0

0

Afschrijvingen

0

0

-489

-243

-45

-777

Koersverschillen

0

0

0

0

0

0

15.284

10.107

2.930

1.813

301

30.435

Aanschaffingswaarde

26.684

10.107

4.885

3.703

608

45.987

Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

-11.400

0

-1.955

-1.890

-307

-15.552

Netto boekwaarde

15.284

10.107

2.930

1.813

301

30.435

Boekwaarde op afsluitingsdatum Op 31 december 2007

De goodwill vertegenwoordigt de goodwill die werd verworven bij de acquisitie van de dochter onderneming Les Grandes Sources de Wattwil ler. De bijzondere waardevermindering op de goodwill wordt toegelicht in de toelichting 4.2. De rubrieken “Merken” en “Cliënteel” werden opgenomen aan de reële waarde van het merk “Wattwiller” en de reële waarde van het cliënteel 64 | Spadel Jaarverslag 2007

van deze dochteronderneming op acquisitieda tum, verminderd met de geboekte afschrijvingen voor wat het cliënteel betreft. Het merk Wattwil ler heeft een onbepaalde levensduur en is niet onderworpen aan systematische afschrijvingen. De rechten en concessies omvatten de conces sierechten en de CO2-uitstootrechten. De onderzoeks- en ontwikkelingskosten, die ten

laste van het resultaat werden genomen in 2007 bedragen 988 KEUR (2006: 923 KEUR). Hiervan werd 190 KEUR (2006: 171 KEUR) opgeno men als “Diensten en diverse goederen” en 798 KEUR (2006: 752 KEUR) als “Personeelskosten”.

8. Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen

Industriële uitrusting

Meubilair en rollend materieel

Overige materiële vaste activa

Totaal

Aanschaffingswaarde

86.342

166.349

7.368

45.779

305.838


-47.241

-107.486

-5.532

-34.501

-194.760

Netto boekwaarde

39.101

58.863

1.836

11.278

111.078

Op 1 januari 2006

Boekjaar 2006 Boekwaarde bij opening

39.101

58.863

1.836

11.278

111.078

Aanschaffingen

500

3.903

496

2.369

7.268

Desinvesteringen

-322

-260

-28

-204

-814

0

-7

7

0

0

0

-1.505

-510

-2.235

-13.298

Overboekingen Bijzondere waardeverminderingen Afschrijvingen Omrekeningsverschillen

0

-1.505

-1.974

-8.579

30

51

0

0

81

37.335

52.466

1.801

11.208

102.810

Aanschaffingswaarde

86.051

164.224

7.755

35.179

293.209


-48.716

-111.758

-5.954

-23.971

-190.399

Netto boekwaarde

37.335

52.466

1.801

11.208

102.810

37.335

52.466

1.801

11.208

102.810

2.504

4.657

662

249

8.072

Desinvesteringen

-324

-658

-6

-1.275

-2.263

Overboekingen

238

-375

15

121

0

0

0

0

0

0

-1.881

-7.699

-526

-1.989

-12.095

-124

-191

0

2

-313

37.748

48.200

1.947

8.316

96.211

83.977

146.720

8.334

27.823

266.854

Netto boekwaarde Op 31 december 2006

Boekjaar 2007 Boekwaarde bij opening Aanschaffingen

Bijzondere waardeverminderingen Afschrijvingen Omrekeningsverschillen

Netto boekwaarde Op 31 décember 2007 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

-46.229

-98.520

-6.387

-19.507

-170.643

Netto boekwaarde

37.748

48.200

1.947

8.316

96.211


Spadel bezit de volgende activa in het kader van financiële lease contracten:

Terreinen en gebouwen

Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen

Netto boekwaarde Afschrijvingen van het boekjaar


31/12/2007

31/12/2006

31/12/2007

31/12/2006

2.607

2.607

1.367

1.367

-582

-436

-460

-345

2.025

2.171

907

1.022

146

145

115

115

De volgende bedragen werden als huur opgenomen in de resultatenrekening in de rubriek “Diensten en diverse Goederen”:

31/12/2007

31/12/2006

Terreinen en gebouwen

1.590

1.775


2.158

2.221

Meubilair en rollend materieel

1.058

1.138

De rubriek “Diensten en diverse goederen” omvat tevens een bedrag van 5.638 KEUR aan onderhouds- en herstellingskosten op materiële

vaste activa (5.346 KEUR in 2006). Bepaalde bankleningen en leasingschulden zijn gewaarborgd door terreinen, gebouwen alsmede

door de betrokken industriële uitrusting (toelichting 27).

9. Deelnemingen in ondernemingen volgens de vermogensmutatiemethode De bewegingen op de deelnemingen volgens de vermogensmutatiemethode worden als volgt voorgesteld:

31/12/2007

31/12/2006

Saldo op 1 januari

-

227

Aandeel in de winst/(verlies)

-

-

Liquidatie van de vennootschap

-

-227

Saldo op 31 december

-

0

Spadel heeft de vennootschap Spadel Deutsch land GmbH, waarin het een deelneming van 50% 66 | Spadel Jaarverslag 2007

bezat, in vereffening gesteld. De liquidatie van de vennootschap werd afgesloten in 2006.

10. Handelsvorderingen en overige vorderingen

Bruto-handelsvorderingen Min: waardevermindering op dubieuze debiteuren

31/12/2007

31/12/2006

35.052

37.309

-369

-444

34.683

36.865

Over te dragen kosten

2.100

1.759

Overige vorderingen

6.300

4.349

43.083

42.973

-1.182

-1.262

41.901

41.711

Netto-handelsvorderingen

Af: Langlopend gedeelte Kortlopend gedeelte De overige vorderingen hebben betrekking op de “Terug te vorderen BTW” voor een bedrag van 1.766 KEUR (2006: 1.809 KEUR). Alle langlopen de vorderingen hebben een resterende looptijd van ten hoogste vijf jaar (79 KEUR in 2006).

De boekhoudkundige waarde van de langlo pende vorderingen benadert zeer goed de reële waarde. De nominale waarde van de vorderingen die een individuele waardevermindering ondergaan,

3 tot 6 maanden

bedraagt in totaal 788 KEUR. Volgens onze schattingen zou een deel van die vorderingen kunnen worden ingevorderd. Die vorderingen worden op onderstaande manier volgens hun looptijd ingedeeld:

31/12/2007

31/12/2006

375

332

Meer dan 6 maanden

413

518

Totaal

788

850

De klantenvorderingen die sinds minder dan drie maanden zijn vervallen, worden niet als een risico beschouwd. Op 31 december 2007 zijn

vorderingen ter waarde van 2.452 KEUR (2006: 2.924 KEUR) vervallen, maar niet in waarde ver minderd. Die vorderingen hebben betrekking op

3 tot 6 maanden Meer dan 6 maanden

Totaal

klanten die recentelijk niet in gebreke zijn geval len. Die vorderingen worden hieronder volgens hun looptijd ingedeeld:

31/12/2007

31/12/2006

2.298

1.334

154

1.590

2.452

2.924

De kwaliteit van het krediet van klantenvorderingen die noch vervallen noch in waarde verminderd zijn, kan worden gewaardeerd op basis van de historische gegevens van de tegenpartijen.

Klantenvorderingen

31/12/2007

31/12/2006

Groep 1

0

0

Groep 2

31.812

33.535

Tegenpartijen zonder onafhankelijke rating

Groep 3

Klantenvorderingen die noch vervallen noch in waarde verminderd zijn Groep 1 - nieuwe klanten (minder dan 6 maanden). Groep 2 - bestaande klanten (meer dan 6 maanden) zonder achtergrond van niet-betaling. Groep 3 - bestaande klanten (meer dan 6 maanden) met achtergrond van niet-betaling. 67 | Spadel Jaarverslag 2007

0

0

31.812

33.535

In de loop van het jaar werden de betalingster mijnen voor de vorderingen die niet in waarde verminderd zijn nietopnieuw onderhandeld. De maximale blootstelling aan het kredietrisico

op de balansdatum komt overeen met de boek houdkundige waarde van de vorderingen. De Groep heeft geen enkele aanzienlijke garantie op die vorderingen.

De onderstaande tabel vermeldt de veranderin gen in de gecumuleerde waardeverminderingen op vorderingen:

31/12/2007

31/12/2006

Op 1 januari

444

678

Toevoegingen aan de waardeverminderingen

+73

+22

Aangewende voorzieningen

-80

-15

Terugname van waardeverminderingen

-68

-242

369

444

31/12/2007

31/12/2006

9.411

8.042

Op 31 december

De toevoeging en de terugname van de waarde verminderingen op dubieuze debiteuren werden in de resultatenrekening opgenomen in “Overige

bedrijfsinkomsten/(kosten)”. De post “andere vorderingen” bevat geen in waarde verminderde activa.

11. Voorraden De voorraden worden als volgt uitgesplitst:

Grond- en hulpstoffen Afgewerkte producten en halffabricaten

5.104

5.800

14.515

13.842

31/12/2007

31/12/2006

Voorraadwijziging van grondstoffen en hulpstoffen (opgenomen in de “Aankopen van grond- en hulpstoffen en handelsgoederen”)

698

152

Voorraadwijziging van de afgewerkte producten en halffabricaten

714

1.884

-3

-176

De volgende bedragen hebben een impact op de resultatenrekening voor het boekjaar 2007 en 2006:

Waardeverminderingen (begrepen in “Overige bedrijfsinkomsten/(kosten”)


12. Financiële activa 12.1. Financiële activa bestemd om verkocht te zijn

Saldo op 1 januari

2007

2006

18

18

Toenames (Afnames)

-

-


18

18

2007

2006

Saldo op 1 januari

-

-

Toenames (Afnames)

-

-


-

-

31/12/2007

31/12/2006

12.2 Financiële activa aangehouden tot einde looptijd

13. Liquide middelen Termijnrekeningen (op ten hoogste 3 maanden) Handelspapier Liquiditeiten

De effectieve intrestvoet op de termijnrekeningen bedraagt 3,9% (2006: 3,5%). Deze termijnde posito’s hadden een gemiddelde looptijd van 1 maand in 2007 en 2006.

Het handelspapier in deze rubriek heeft een gemiddelde looptijd van ongeveer één maand in 2007 en 2006. De effectieve intrestvoet bedraagt 4,1% (2006: 3,6%).

Liquide middelen Negatieve banksaldo’s (toelichting 16)

De termijnbeleggingen op 31 december 2007 gebeuren bij banken met een onafhankelijke rating gelijk aan of meer dan A. Zij vervallen niet


later dan 1 februari 2008. De beleggingen in handelspapier op 31 decem ber 2007 vervallen niet later dan 31 januari 2008.

35.198

20.315

36.664

41.252

2.487

2.136

74.349

63.703

In het geconsolideerde kasstroomoverzicht, wordt de netto kastoestand als volgt uitgesplitst:

31/12/2007

31/12/2006

74.350

63.703

-865

-1.458

73.484

62.245

14. Kapitaal Het overzicht van het aantal aandelen is als volgt:

Totaal Op 1 januari 2006

4.150.350

Bewegingen 2006

-

Op 31 december 2006

4.150.350

Bewegingen 2007

-

Op 31 december 2007

Het maatschappelijk kapitaal van Spadel N.V. op 31 december 2007 wordt vertegenwoordigd door 4.150.350 aandelen zonder aanduiding van nominale waarde.

4.150.350

Het maatschappelijk kapitaal is onveranderd 5.000 KEUR gebleven. De vennootschap heeft geen preferente aande len uitgegeven, noch een optieplan gecreëerd.

15. Geconsolideerde reserves De geconsolideerde reserves van de Groep be dragen 130.901 KEUR op 31 December 2007. Zij bevatten ondermeer een wettelijke reserve van 500 KEUR, die betrekking heeft op Spadel NV en voorts wettelijke reserves met betrekking tot de filialen voor een bedrag van 2.220 KEUR. In toe passing van het Wetboek van Vennootschappen, dient de wettelijke reserve minstens 10% van het maatschappelijk kapitaal te bedragen. Zolang dit niet is bereikt, dient jaarlijks minstens 5% van de nettowinst van het boekjaar (bepaald volgens het Belgisch Wetboek van Vennootschappen) toegewezen te worden aan dit reservefonds. Het


huidig niveau van de wettelijke reserve voldoet aan deze wettelijke vereiste. Bijgevolg dient er geen enkele bijkomende toewijzing te geschie den. De wettelijke reserves zijn onbeschikbaar. De geconsolideerde reserves van de Groep op 31 december 2007 bevatten tevens andere onbeschikbare reserves voor een bedrag van 168 KEUR met betrekking tot Spadel NV en haar dochterondernemingen. Zij omvatten eveneens onbeschikbare uitgiftepremies ten belope van 1.881 KEUR.

De geconsolideerde reserves van de Groep bevatten bovendien op 31 december 2007 een bedrag van 10.397 KEUR aan belastingvrije re serves. Deze hebben voornamelijk betrekking op eerder gerealiseerde belastingvrije meerwaarden. Deze belastingvrije reserves zullen bij uitkering aanleiding geven tot een belastingsbetaling. Deze belasting is geboekt per 31 december 2007 onder uitgestelde belastingschulden (toelichting 18).

16. Financiële schulden 31/12/2007

31/12/2006

4.790

7.584

Op lange termijn Schulden bij kredietinstellingen (toelichting 16.1) Leasingschulden (toelichting 16.2)

Op korte termijn Negatieve banksaldo’s Schulden aan kredietinstellingen (toelichting 16.1)

-

95

4.790

7.679

865

1.458

3.876

3.712

95

517

4.836

5.687

9.626

13.366

31/12/2007

31/12/2006

Tussen 1 en 2 jaar

3.688

4.151

Tussen 2 en 5 jaar

859

3.454

Na 5 jaar

243

74

4.790

7.679

31/12/2007

31/12/2006

Negatieve banksaldo’s

6,75%

5,50%

Schulden bij kredietinstellingen

3,22%

3,14%

Leasingsschulden

9,97%

8,79%

Leasingschulden (toelichting 16.2)

Totaal van de financiële schulden

16.1. Diverse inlichtingen De bankleningen, voor een totaal bedrag van 425 KEUR (2006: 1.108 KEUR), worden gewaarborgd

door onderliggende vaste activa. De vervaldagentabel van de financiële schulden op lange termijn ziet er als volgt uit:

De effectieve intrestvoeten op afsluitdatum zijn als volgt:


De boekhoudkundige waarde van de financiële schulden op korte en op lange termijn vormt een goede benadering van hun reële waarde.

De boekhoudkundige waarde van de financi ële schulden wordt in de volgende deviezen genoteerd:

31/12/2007

31/12/2006

8.876

11.981

Euro Pond sterling

De kredietlijnen van de Groep (16.010 KEUR) hebben een onbepaalde looptijd. De toegepaste intrestvoet wordt bepaald bij opname van het krediet.

De niet opgenomen kredietlijnen bedragen 14.653 KEUR op 31 december 2007 (2006: 14.274 KEUR).

750

1.385

9.626

13.366

16.2. Leasingschulden De minimale leasebetalingen in het kader van financiële lease-overéénkomsten leiden tot de volgende analyse:

31/12/2007

31/12/2006

108

581

Tussen een en vijf jaar

-

109

Na 5 jaar

-

-

Op minder dan een jaar

108

690

Toekomstige intrestlasten in zake financiële lease-overeenkomsten

-13

-78

Actuele waarde van de financiële lease-overeenkomsten

95

612

31/12/2007

31/12/2006

95

517

-

95

95

612

De actuele waarde van de leasingschulden kan als volgt worden gedetailleerd:

Op minder dan een jaar Tussen een en vijf jaar

17. Schulden ten gevolge van personeelsbeloningen Het personeel van de Belgische, Nederlandse en Franse entiteiten geniet van pensioensvoor delen onder de vorm van rente- of kapitaalsuit keringen. Het betreft hier plannen van het type “Toegezegd pensioenregeling” (“Defined Benefit Plan”). In België en Nederland worden hiervoor


premies gestort bij een verzekeringsonderne ming, waarmee tegoeden worden opgebouwd in de pensioenplannen. Verder, heeft de Groep tevens pensioenplannen opgebouwd van het type “Toegezegde bijdrageregeling” (“Defined Contribution Plan”).

Tenslotte bestaan er in België brugpensioenplan nen (“voordelen bij het einde van de tewerkstel ling”). De Franse entiteit kent anciënniteitspre mies toe (beloningen op lange termijn).

De schuld voor de personeelsbeloningen wordt als volgt in de balans gedetailleerd weergegeven:

Beloningen na uitdiensttreding Uitkeringen bij uittreding Andere beloningen op lange termijn

31/12/2007

31/12/2006

974

1.585

3.664

3.193

10

10

4.648

4.788

Spadel heeft beroep gedaan op een externe actuaris voor de berekening van de schuld volgens IAS 19. Deze berekening is gebaseerd op actuariële hypotheses, die werden bepaald bij de verschillende afsluitdatums en waarbij werd

rekening gehouden met de macro-economische factoren die golden bij de desbetreffende af sluitdatums. Tenslotte werden ook de specifieke eigenschappen van de verschillende plannen in rekening gebracht. Deze houden de beste toe

komstverwachtingen in voor Spadel en worden regelmatig herzien in functie van de marktevolu ties en de beschikbare statistieken.

17.1. Beloningen na uitdiensttreding - pensioensverplichtingen Het geheel van de gestorte premies in het kader van plannen van het type “Toegezegde bijdrage

regeling” bedraagt voor het geheel van de Groep 1.041 KEUR (2006: 562 KEUR). Wat betreft plannen van het type “Toegezegd pensioenregeling“ beschikt men over de volgen

de informatie, waarvan België het quasi-geheel van de verplichtingen draagt.

Bijdragen opgenomen in de balans: Reële waarde van de verplichting bij afsluiting Reële waarde van de activa bij afsluiting

31/12/2007

31/12/2006

9.313

10.736

-8.967

-8.966

346

1.770

666

-193

-38

8

974

1.585

31/12/2007

31/12/2006

Kost van de prestaties geleverd tijdens het boekjaar

417

439

Rentekosten

474

438

Verwacht rendement van de activa van het regime

-413

-405

Niet geboekte actuariële winst/verlies Niet geboekte activa in toepassing van de limiet vastgesteld in paragraaf 58 (b) van IAS19

Passief

Bedragen opgenomen in de resultatenrekening:

Actuariële verschillen

72

6

Kost van diensten geleverd in het verleden

66

155

Eerste erkenning van activa verbonden aan een gereduceerd contract

-370

0

Effect van de beperking van paragraaf 58 (b) van IAS 19

-48

24

Totaal bedrag van de kosten met betrekking tot personeelsvoordelen (toelichting 21)

198

657


Aansluiting van de openings- en slotsaldi van de actuariële waarde van de verplichting:

31/12/2007

31/12/2006

10.736

10.876

Kost van de prestaties geleverd tijdens het boekjaar

417

439

Rentekosten

474

438

66

155

Actuele waarde van de verplichting bij opening

Kost van diensten geleverd in het verleden Bijdragen door de deelnemers aan het regime

73

75

Pensioenkosten van verstreken diensttijd

-839

-574

Verminderingen

-275

0


-1.339

-673

Reële waarde van de verplichting bij afsluiting

9.313

10.736

31/12/2007

31/12/2006

Aansluiting van de openings- en slotsaldi van de reële waarde van de activa: Reële waarde van de activa bij opening

8.966

9.013

Verwacht rendement van de activa

413

405

Bijdragen door de werkgever

762

487

Bijdragen door de deelnemers aan het regime

73

75

Pensioenkosten van verstreken diensttijd

-839

-574

Liquidaties

-253

0

Eerste erkenning van activa verbonden aan een gereduceerd contract

370

0


-525

-440

8.967

8.966

31/12/2007

31/12/2006

-112

-35

31/12/2007

31/12/2006

1.586

1.416

Reële waarde van de activa bij afsluiting

Het effectief rendement van de activa van het regime

Verandering van schulden ingeschreven op het passief van de balans Passief van de balans bij opening Totaal van de kost ten laste van de resultatenrekening Uitkeringen door de werkgever Gevolg van een vermindering of liquidatie

Passief van de balans bij afsluiting


198

657

-762

-487

-48

0

974

1.586

Actuariële hypotheses (gewogen):

31/12/2007

31/12/2006

Actualisatievoet

5,40%

4,50%

Verwacht rendement van de activa van het regime

4,66%

4,50%

0,5%-2%

0,5%-1,5%

2,00%

2,00%

(MR/FR voor België)

(MR/FR voor België)

18,4

19

31/12/2007

31/12/2006

3.193

2.462

967

1.153

-496

-422

3.664

3.193

-627

-493

3.037

2.700

31/12/2007

31/12/2006

10

9

0

1

10

10

Verwacht stijgingspercentage van de salarissen (bovenop inflatie) Inflatiepercentage Sterftetafels Verwachte gemiddelde toekomstige diensttijd

17.2. Brugpensioenverplichtingen De brugpensioenverplichtingen worden in België bepaald in overéénstemming met de Collectieve

Arbeidsoveréénkomsten. De schuld ten aanzien van het personeel, dat met de brugpensioen regeling heeft ingestemd, is de volgende:

Openingssaldo van de uitkeringsverplichting bij uittreding: Totaal van de kost ten laste van de resultatenrekening (toelichting 21) Door de werkgever gestorte uitkeringen

Waarde van de uitkeringsverplichtingen bij uittreding op afsluitdatum: Min: kortlopende verplichtingen Langlopende verplichtingen

17.3. Andere beloningen op lange termijn In Frankrijk worden anciënniteitspremies toegekend.

Waarde van de verplichtingen m.b.t. beloningen op lange termijn bij opening: Totaal van de kost in de resultatenrekening (toelichting 21)

Waarde van de langlopende verplichtingen op lange termijn bij afsluiting


18. Uitgestelde belastingschulden 31/12/2007

31/12/2006

208

-282

Latente belastingen - Uitgestelde belastingen op minder dan twaalf maanden

27.848

29.241

28.056

28.959

31/12/2007

31/12/2006

28.959

28.840

Kosten/(winst) in de resultatenrekening

-903

119

Acquisities van dochterondernemingen

-

-

28.056

28.959

- Uitgestelde belastingschuld op meer dan twaalf maanden

De bewegingen van het boekjaar zijn de volgende:

Saldo op 1 januari


Geconsolideerde balans 31/12/2007

Geconsolideerde resultatenrekening

31/12/2006

2007

2006

Uitgestelde belastingvorderingen: - Overdraagbare verliezen - Kapitaalsubsidies

-

315

315

806

209

218

9

-5

32

204

172

240

- Overige

396

368

-28

-153

Bruto uitgestelde belastingvorderingen

637

1.105

- Materiële vaste activa

17.716

18.244

-528

-549

- Vrijgestelde reserves

5.209

6.415

-1.206

-

- Immateriële activa

4.406

4.549

-143

-288

1.362

856

506

68

28.693

30.064

-

-

-903

119

28.056

28.959

- Financiële leases

Uitgestelde belastingschulden:

- Meerwaarden met gespreide belastingen Bruto uitgestelde belastingschulden Uitgestelde belastingskost Netto situatie van de uitgestelde belastingen

Uitgestelde belastingvorderingen worden opge nomen wanneer het waarschijnlijk is dat in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn waaraan de aftrekbare tijdelijke verschillen en de overdraagbare fiscale verliezen kunnen aangerekend worden. Geen enkele uitgestelde belastingvordering werd opgenomen met 76 | Spadel Jaarverslag 2007

betrekking tot de divisie Spadel UK noch voor de aftrekbare tijdelijke verschillen, noch voor de on gebruikte fiscale verliezen ten bedrage van 7.742 KEUR (2006: 7.164 KEUR). Spadel UK beschikt over actieve belastinglatenties ten belope van 2.015 KEUR per 31 december 2007 (2006: 2.149 KEUR). Dit bedrag is berekend na aftrek van de

nog te betalen Belgische belasting op de Britse winsten ter compensatie van de verliezen die vroeger in België afgetrokken werden. Dit actief werd niet op de balans geboekt aangezien de recuperatie ervan ver in de toekomst ligt.

19. Overige schulden Op afsluitdatum zijn de volgende overige schulden opgenomen:

31/12/2007

31/12/2006

1.134

1.229

Kapitaalsubsidies Over te dragen opbrengsten

73

70

133

69

1.791

1.667

3.131

3.035

-2.077

-1.895

1.054

1.140

Rehabilitatie van de sites

Overige

Totaal

0

387

387

280

210

490

-

-36

-36

Toe te rekenen kosten Diverse schulden Af: kortlopend gedeelte Langlopend gedeelte De “Diverse schulden” hebben voornamelijk betrekking op de BTW en andere te betalen belastingen.

20. Voorzieningen Op afsluitdatum zijn de volgende voorzieningen opgenomen:

Op 1 januari 2007 Opgenomen in de geconsolideerde resultatenrekening: - Verhoging van de provisies - Terugname van ongebruikte bedragen - Aangewend tijdens het boekjaar

Op 31 december 2007

-

-351

-351

280

210

490

Alle voorzieningen op 31 december 2007 werden als schulden op korte termijn opgenomen. De voorziening voor het in goede staat herstellen van de sites heeft betrekking op de rehabilitatie van een site dat het eigendom is van Bru-Chevron N.V. De rubriek “Overige voorzieningen” op 31 december 2007 omvat diverse andere risico’s.

21. Personeelskosten De personeelskosten zijn als volgt:

2007

2006

Lonen en salarissen, met inbegrip van ontslagvergoedingen voor 328 KEUR (2006: 551 KEUR):

29.319

29.406

Sociale zekerheidskosten

8.440

8.789

Pensioenen- voordelen van het type “Toegezegde bijdrageregeling”

1.041

562

Pensioenen- voordelen van het type “Toegezegde pensioenregeling” (toelichting 17.1)

198

657

Brugpensioenen (toelichting 17.2)

967

1.153

-

1

Overige voordelen op lange termijn (toelichting 17.3) Overige Het gemiddelde effectief personeelsbestand bedroeg 798 personen in 2007 (waarvan 502 arbeiders, 261 bedienden, en 35 directieleden) en 803 personen in 2006 (waarvan 515 arbeiders, 253 bedienden en 35 directieleden). 77 | Spadel Jaarverslag 2007

2.273

2.207

42.238

42.775

22. Andere bedrijfsinkomsten/(-kosten) De betreffende rubriek kan als volgt worden geanalyseerd:

2007

2006

Verkoop van publiciteitsartikelen en diversen

584

663

Verkocht afval

535

1.707

2.742

891

800

-

Meerwaarden op de realisatie van materiële vaste activa Meerwaarden op de verkoop van filialen Subsidies

172

135

Diverse huuropbrengsten

127

130

Gerecupereerde kosten en andere operationele opbrengsten

4.156

7.966

Overige belastingen

-2.501

-2.596

-20

-268

Minderwaarden op de realisatie van materiële vaste activa Overige bedrijfskosten

Totaal

De andere operationele opbrengsten van 2006 bevatten 6.720 KEUR door een vermindering van de schuld voor het leeggoed en dit op basis van de laatst gerealiseerde schattingen ingevolge

het stopzetten van de Refpet activiteit (toelich ting 4.1.). De andere operationele opbrengsten van 2007 omvatten vergoedingen en invorde ringen van vroegere kosten ten belope van 2220

-286

-747

6.309

7.881

KEUR. De daling van de verkochte afvalstoffen komt voornamelijk uit de vermindering in de ver koop van PET komende van de gerecupereerde flessen van de Nederlandse en Duitse markt.

23. Financiële opbrengsten De financiële opbrengsten bestaan uit de volgende componenten:

Intrestopbrengsten Winst op de verkoop van financiële activa Koerswinsten Overige financiële opbrengsten

Totaal


2007

2006

2.742

1.568

-

-

-55

84

554

232

3.241

1.884

24. Financiële lasten De financiële lasten bestaan uit de volgende componenten:

2007

2006

Intrestlasten

435

558

- Bankleningen

64

111

499

669

- Leasingschulden Wisselkoersverliezen

79

28

Overige financiële lasten

336

252

Totaal

914

949

2007

2006

9.754

10.456

25. Belastingen De belastingen van het boekjaar kunnen als volgt worden gedetailleerd

Vennootschapsbelasting Uitgestelde belastingen (toelichting 17)

Totale belastingkost

De belasting op het resultaat vóór belastingen van Spadel verschilt van het theoretische bedrag, dat zou voortvloeien uit de toepassing van de

-903

119

8.851

10.575

2007

2006

28.934

27.991

belastingsvoet van de Belgische vennootschaps belasting op de geconsolideerde winst. De volgende analyse is van kracht:

Winst/(verlies) voor belastingen Belastingen op basis van de Belgische belastingsvoet (33,99%)

9.835

9.514

Gevolg van de belastingheffing op belastingvrije reserves tegen beperkt tarief

-851

-

Impact van de notionele intrest

-559

-370

Impact van de belastingsvoet in de buitenlandse filialen

-487

-273

Gevolg van fiscaal niet-aftrekbare uitgaven

479

1.749

Gevolg van de dubbele belastingheffing op dividenden afkomstig van filialen

394

222

Correctie met betrekking tot belasting op eerdere boekjaren

-22

-175

Overige

Belastingskost


62

-92

8.851

10.575

26. Latente activa en passiva Op 31 december 2007 beschikt de Groep niet over aanzienlijke latente passiva of activa.

27. Rechten en verplichtingen 27.1. Verplichting tot aanschaf van materiële vaste activa

De Groep heeft op 31 december 2007 contractu ele verplichtingen met betrekking tot toekomsti ge investeringen inzake materiële en immateriële

vaste activa voor een bedrag van 1.505 KEUR (2006: 911 KEUR).

27.2. Verplichtingen uit operationele lease-overéénkomsten met Spadel in de hoedanigheid van huurder

Zoals blijkt uit toelichting 8, heeft Spadel verschil lende operationele lease-overéénkomsten geslo ten met betrekking tot de huur van gebouwen, industriële uitrusting en rollend materieel.

De verplichtingen inzake minimale toekomstig betaalbare huurbedragen in het kader van niet-op zegbare huurcontracten kunnen als volgt worden gedetailleerd:

31/12/2007

31/12/2006

Op minder dan 1 jaar

2.769

1.833

Van 1 tot 5 jaar

2.731

2.268

0

2

5.500

4.103

Op meer dan vijf jaar

27.3. Gestelde waarborgen Spadel heeft een hypothecaire belofte op haar maatschappelijke zetel toegekend voor een le

ning waarvan het schuldsaldo 331 KEUR bedroeg op 31 december 2007 (2006: 496 KEUR) Bankwaarborgen ten belope van 492 KEUR

(2006: 351 KEUR) werden gegeven aan de Administratie van Douane en Accijnzen en aan een bank.

28. Inlichtingen met betrekking tot verbonden partijen 28.1. Bezoldigingen aan de voornaamste bedrijfsleiders De bezoldigingen van de leden van het Uitvoerend Comité zijn als volgt: Salarissen en andere voordelen op korte termijn Andere voordelen op lange termijn

De totale bezoldigingen van de Bestuurders van de NV Spadel bedroegen 652 KEUR in 2007 (2006: 631 KEUR).

29. Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen significante gebeurtenissen voorgedaan na balansdatum. 80 | Spadel Jaarverslag 2007

2007

2006

1.363

1.347

84

96

1.447

1.443

30. Resultaat per aandeel 30.1. Gewoon resultaat Het gewoon resultaat per aandeel wordt be rekend door de netto-winst ten gunste van de

aandeelhouders van Spadel te delen door het gewogen gemiddelde aantal gewone aandelen dat tijdens het boekjaar in omloop was, met

Winst ten gunste van de aandeelhouders Gewogen gemiddelde gewone aandelen in omloop (in duizenden) Basisresultaat per aandeel (EUR per aandeel)

30.2. Verwaterd resultaat Het verwaterd resultaat per aandeel is berekend door het gewogen gemiddeld aantal aandelen in omloop te verhogen met het aantal aandelen,

voortvloeiend uit de omzetting van alle gewone aandelen met een potentieel dilutief vermogen met correctie indien nodig van de teller. Spadel heeft geen effecten uitgebracht met een potenti

abstractie van de eigen aandelen ingekocht door de vennootschap.

2007

2006

20.083

17.416

4.150

4.150

4,84

4,20

eel dilutief vermogen. Bijgevolg is het verwaterd resultaat per aandeel gelijk aan het gewoon resultaat per aandeel.

31. Dividend per aandeel De dividenden gestort in 2007 en 2006 bedra gen respectievelijk 3.487 KEUR (0,84 EUR bruto respectievelijk 0,63 EUR netto per aandeel) en 2.988 KEUR (0,72 EUR bruto respectievelijk 0,54 EUR netto per aandeel). Een dividend van 0,96

EUR bruto respectievelijk 0,72 EUR netto per aandeel met betrekking tot het boekjaar afgeslo ten op 31 december 2007, hetgeen overéénstemt met een totale uitkering van 3.984 KEUR, zal worden voorgesteld aan de Algemene Vergade

ring van Aandeelhouders van 12 juni 2008. Dit voorstel tot uitkering werd niet opgenomen in de schulden van de jaarrekening op 31 december 2007.

32. Bezoldiging van de Commissaris en de verbonden partijen Bezoldiging van de Commissaris 32.1. Geconsolideerde bezoldiging van de commissaris voor de controle van de jaarrekeningen (in EUR): (waarvan 40.000 EUR voor de moedermaat schappij Spadel N.V.) 92.000 32.2. Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de Groep door de commissaris (in EUR): - andere controleopdrachten 4.500 - belasting adviesopdrachten - andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten -


Bezoldiging van personen met wie de commissaris verbonden is 32.3. Bezoldiging betreffende mandaten van commissaris of gelijkgestelde mandaten uitge15.000 voerd binnen de Groep (in EUR): 32.4. Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de Groep door personen met wie de commissaris verbonden is (in EUR) - andere controleopdrachten - belasting adviesopdrachten 4.311 - andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten 27.877

Verkorte jaarrekening van Spadel N.V. opgesteld volgens de Belgische boekhoudkundige normen 1. Verkorte balans per 31 december De jaarrekening van Spadel N.V. wordt hierna voorgesteld onder een verkort schema. In over eenstemming met het Wetboek Vennootschap pen worden de jaarrekening van Spadel N.V., het verslag van de Raad van Bestuur evenals het verslag van de commissaris bij de Nationale

ACTIVA Vaste activa II.

Immateriële vaste activa

Bank van België neergelegd. Deze documenten kunnen eveneens opgevraagd worden bij: Spadel N.V. Kolonel Bourgstraat 103 - 1030 Brussel

De commissaris verklaarde zonder voorbehoud dat de jaarrekening van Spadel N.V. in overeen stemming is met de wettelijke bepalingen.

2007

2006

70.007

65.312

1.467

598

2.923

2.893

65.617

61.821

93.134

50.598

-

-

VII. Vorderingen op ten hoogste een jaar

30.513

32.174

VIII. Geldbeleggingen

59.614

16.147

1.377

1.239

III. Materiële vaste activa IV.

Financiële vaste activa

Vlottende activa V.

Vorderingen op meer dan een jaar

IX.

Liquide middelen

X.

Overlopende rekeningen

TOTAAL DER ACTIVA

1.630

1.038

163.141

115.910

118.418

62.430

PASSIVA Eigen vermogen I.

Kapitaal

5.000

5.000

IV.

Reserves

112.135

53.671

V.

Overdragen winst

1.283

3.759

Voorzieningen en uitgestelde belastingen

464

663

VII. A. Voorzieningen voor risico’s en kosten

464

663

44.259

52.817

3.165

6.331

41.048

46.417

46

69

163.141

115.910

Schulden VIII. Schulden op meer dan een jaar IX.

Schulden op ten hoogste een jaar

X.

Overlopende rekeningen

TOTAAL DER PASSIVA


2. Verkorte resultatenrekening

I.

Bedrijfsopbrengsten

II.

Bedrijfskosten

2007

2006

132.178

134.927

(128.178)

(130.452)

III. Bedrijfswinst

4.000

4.475

IV.

Financiële opbrengsten

24.139

14.040

V.

Financiële kosten

(307)

(393)

VI. Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting

27.832

18.122

VII. Uitzonderlijke opbrengsten

34.650

IX.

Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting

X.

Belasting op het resultaat

XI.

Winst (Verlies) van het boekjaar

XII. Onttrekking aan de belastingsvrije reserves XIII. Te bestemmen winst van het boekjaar

(5.003)

VIII. Uitzonderlijke kosten 62.472

13.119

(2.499)

(1.688)

59.973

11.431

1.536

-

61.509

11.431

Bedragen 000 EUR

Aantal aandelen

5.000

xxxxxx

3. Staat van het kapitaal A.

Maatschappelijk kapitaal

1. Geplaatst kapitaal

- Per einde van het vorige boekjaar - Wijzigingen tijdens het boekjaar

0 5.000

xxxxxx

5.000

4.150.350

- Op naam

xxxxxx

3.771.604

- Aan toonder

xxxxxx

378.746

5.000

4.150.350

Aantal aandelen

% van het kapitaal

3.770.000

90,84

- Per einde van het boekjaar

2. Samenstelling van het kapitaal

2.1. Soorten aandelen - Aandelen zonder nominale waarde 2.2. Aandelen op naam of aan toonder

G. Structuur van het aandeelhoudersschap op 31.12.2007

1. Finances & Industries N.V. – Brussel (kennisgeving van 19.02.2008)

Vennootschap in rechte gecontroleerd door: Société de participation Guyan (Luxembourg)


Verslag van de Commissaris


Contact S.A. Spadel N.V.

Institut Henrijean

Kolonel Bourgstraat 103 B-1030 Brussel Tel.: +32 (0)2 702 38 11 Fax: +32 (0)2 702 38 12 [email protected] www.spadel.com

Rue Servais 4 B-4900 Spa Tel.: +32 (0)87 79 27 00 Fax: +32 (0)87 77 48 58

S.A. Spa Monopole N.V. Rue Auguste Laporte 34 B-4900 Spa Tel.: +32 (0)87 79 41 11 Fax: +32 (0)87 79 42 30 [email protected] www.spa.be www.spawater.com

S.A. Bru-Chevron N.V. Afdeling Bru-Chevron Les Bruyères 151 B-4987 Stoumont (Lorcé) Tel.: +32 (0)86 43 33 37 Fax: +32 (0)86 43 33 41 [email protected] www.bru.be

Investor Relations Contacts Marc du Bois Afgevaardigd Bestuurder Kolonel Bourgstraat 103 B-1030 Brussel Tel.: +32 (0)2 702 38 21 [email protected] Didier De Sorgher Financieel Directeur Kolonel Bourgstraat 103 B-1030 Brussel Tel.: +32 (0)2 702 38 71 [email protected]

Spadel Nederland B.V. Brieltjenspolder 28 NL -4921 PJ Made Tel.: +31 (0)346 581710 Fax: +31 (0)346 581711 [email protected] www.spa.nl

Les Grandes Sources De Wattwiller 2, rue de Guebwiller BP 89 - Wattwiller 68703 Cernay cedex Tel.: +33 (0)3 89 75 76 77 Fax: +33 (0)3 89 75 76 76 [email protected] www.wattwiller.com

Brecon Beacons Natural Waters Llwyndewi Isaf Trapp UK - Llandeilo, Carmarthenshire S.A. 19 6 TT Tel.: +44 (0)1269 850175 Fax: +44 (0)1269 851181 [email protected] www.spa.co.uk www.breconwater.co.uk

Spadel N.V. Kolonel Bourgstraat 103 B-1030 Brussel t. +32 (0)2 702 38 11 f. +32 (0)2 702 38 12 [email protected] www.spadel.com

Spadel Jaarverslag 2007

Recommend Documents