COLOFON Stichting Platform Verkoop Alcoholhoudende Dranken voor Thuisgebruik (PVAD) Postbus 182 2260 AD Leidschendam F 070 – 317 5046
[email protected]
Huisregels en leeftijdsstickers zijn tegen kostprijs verkrijgbaar bij het PVAD. De campagne “Soms moet je nee verkopen” is een initiatief van de Stichting Platform Verkoop Alcoholhoudende Dranken voor Thuisgebruik (PVAD). De stichting PVAD is een samenwerkingsverband van de Vereniging Drankenhandel Nederland (VDN), het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), NSO brancheorganisatie voor de tabaksdetailhandel en de vereniging van Nederlandse Groothandelaren in Gedistilleerd en Likeuren (Grohad). De campagne is totstandgekomen mede dankzij een subsidie van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en een bijdrage van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD). STIVA, waarin de producenten en importeurs van bier, wijn en gedistilleerd zijn vertegenwoordigd, heeft naast de activiteiten in het kader van haar eigen campagne ‘www.leeftijdsgrens.nl’ een bijdrage geleverd aan de financiering, ontwikkeling en productie van de campagnematerialen.
“Soms moet je nee verkopen” Wij verkopen geen alcohol aan jongeren. En dat geldt ook voor tabak.
CONSUMPTIE
Drank- en Horecawet Het verkopen van zwakalcoholhoudende drank aan jongeren onder de 16 jaar is strafbaar. Sterke drank mag alleen worden verkocht aan personen van 18 jaar en ouder. Bovendien mag drank alleen worden verkocht als je 100% zeker bent dat de klant oud genoeg is.
Voor alle duidelijkheid: het is een verkoopverbod, geen consumptieverbod. De wet zegt dat jongeren, die nog geen 16 jaar zijn, niet mogen drinken. De wetgever vindt het drinken van alcohol in de privé-sfeer een zaak van ouders en jongeren zelf, zij bepalen of er alcohol gedronken kan worden of niet.
LEEFTIJDSBEWIJS
2
Om deze zekerheid te krijgen, is de detailhandel verplicht én gerechtigd te vragen naar een document waarmee de klant zijn of haar leeftijd kan aantonen. Bij een jongere en bij twijfel aan de leeftijd kan gevraagd worden naar een document met foto en geboortedatum. Dit kan een rijbewijs zijn, een bromfietscertificaat, een OV-studentenkaart, een Europees Identiteitsbewijs of een paspoort. Wanneer de jongere dit niet kan of wil laten zien, mag de drank niet worden verkocht. Ga als kassamedewerkers niet in discussie, maar haal bij problemen de baas of een andere verantwoordelijke erbij.
LEEFTIJDSGRENZEN Jongeren van 16 jaar en ouder mogen zwakalcoholhoudende dranken kopen en jongeren vanaf 18 jaar sterke drank. In de wet zijn deze leeftijdsgrenzen opgenomen. De verkoper van alcohol is volgens de wet verplicht om de leeftijdsgrenzen van 16 en 18 jaar na te leven. Zelfs aan ouderen mag geen drank worden verkocht als die bedoeld is voor een jongere die zelf nog geen alcohol mag kopen. Ouders mogen wel drank kopen voor hun kinderen voor thuisgebruik. De winkel die toch alcohol aan jongeren verkoopt is strafbaar. De overheid controleert steeds strenger en intensiever op naleving van deze regels.
3
Het naleven van leeftijdsgrenzen in de winkel
4
Als een jongere de winkel binnenkomt om alcohol te kopen, voor zichzelf of voor een ander, moet zo snel mogelijk duidelijk worden dat er leeftijdsgrenzen gelden. Zorg daarom dat er in de winkel, bijvoorbeeld bij de ingang, bij het alcoholschap en andere uitstallingen van alcohol en bij de kassa, leeftijdsstickers aanwezig zijn. De jongeren weten dan zelf dat aan hen niet verkocht wordt. Zij kennen als geen ander hun eigen leeftijd! De grootste groep jongeren zal zelf de conclusie trekken dat er door de winkel niet verkocht zal worden als ze met drank aan de kassa verschijnen. De meeste jongeren zullen ‘het afgaan’ aan de kassa tegenover andere klanten en winkelpersoneel willen voorkomen. De jongeren die het toch proberen, moeten worden gewezen op het verkoopverbod dat voor alcohol en tabak geldt voor winkels. De meeste jongeren zullen daar genoegen mee nemen. Door zo te werken, ontstaat een sfeer in de winkel waarin wordt voorkomen dat jongeren proberen alcohol te kopen.
LEEFTIJDSDOCUMENT Zonder leeftijdsdocument mag er niet worden verkocht aan jongeren. Het schatten van de leeftijd van jonge klanten is moeilijk. De regel is dat er bij onzekerheid over de leeftijd naar een leeftijdsdocument gevraagd moet worden. De jongeren kunnen tal van leeftijdsdocumenten met geboortedatum en pasfoto gebruiken om hun leeftijd aan te tonen. Paspoort, Europees Identiteitsbewijs, OVstudentenkaart, rijbewijs en bromfietscertificaat.
SMOESJES Jongeren die nog geen 16 jaar zijn en aan de kassa verschijnen, zullen allerlei excuses zoeken om de drank te kunnen afrekenen. Bij onzekerheid over de leeftijd wordt niet verkocht. Voorkom discussies aan de kassa en laat tijdig de baas of een andere leidinggevende om assistentie vragen.
GEEN DISCUSSIE Het is van groot belang dat er geen discussie met jongeren over het verkoopverbod van drank aan de kassa ontstaat. Dit is hinderlijk voor klanten en kassamedewerkers. Ook kunnen klanten zich met de discussie gaan bemoeien en de kassamedewerker onder druk zetten omdat ze op willen schieten. Een jongere die nog geen 16 is en ondanks de leeftijdsstickers toch aan de kassa komt om drank af te rekenen, kan het best worden verteld dat aan jongeren geen alcohol wordt verkocht. De jonge klant moet aantonen dat hij 16 jaar of ouder is. De verkoper is immers volgens de wet verplicht om jongeren te vragen aan te tonen dat zij ten minste 16 jaar zijn (of 18 jaar voor sterke drank). Jongeren moeten op verzoek van winkelpersoneel altijd een leeftijdsdocument kunnen laten zien.
“De leeftijdsgrens van 16 jaar voor tabaksverkoop staat nu ook in de nieuwe Tabakswet!”
5
Niet de koper maar de verkoper is strafbaar I N T I M I D AT I E Als het in de winkel uit de hand dreigt te lopen omdat jongeren met geweld dreigen of agressief worden, kan onder protest verkocht worden. De veiligheid van winkelpersoneel gaat boven alles! Neem in zo’n geval het signalement van de jongeren op en doe aangifte bij de politie, bij voorkeur met een kopie van de opnametape van de beveiligingscamera. Bedreigen of toepassen van geweld is een ernstig misdrijf waarvoor de rechter gevangenisstraf kan opleggen. Ook kan aan groepen jongeren die het blijven proberen, door tussenkomst van de politie, de toegang tot de winkel worden ontzegd.
6
Drank- en Horecawet
Keuringsdienst van Waren INSPECTIE DRANKEN HORECAWET
De Keuringsdienst van Waren houdt toezicht op de naleving van de Drank- en Horecawet en heeft een opsporingsbevoegdheid op basis van de Wet op de economische delicten. De Keuringsdienst van Waren maakt deel uit van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid en behoort tot het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
De Keuringsdienst van Waren controleert tijdens onaangekondigde inspecties de bepalingen van de Drank- en Horecawet. Uiteraard vormt het verstrekken van alcoholhoudende drank aan kinderen jonger dan 16 jaar (bij slijterijen: jonger dan 18 jaar als het gaat om sterke drank) een belangrijk aandachtspunt.
SANCTIES
-
N I E U W E TA B A K S W E T -
De belangrijkste elementen van de nieuwe Tabakswet zijn een leeftijdsgrens van 16 jaar, een verbod op gratis verstrekking, een verbod op kleine verpakkingen en een uitbreiding van het aantal plaatsen waar geen tabak mag worden verkocht. De wettelijke leeftijdsgrensbepaling treedt naar verwachting in werking op 1 januari 2003. Nu geldt de leeftijdsgrens van 16 jaar voor tabaksverkoop op grond van zelfregulering.
Bij overtreding van de Drank- en Horecawet kunnen de volgende sancties en straffen worden opgelegd: Supermarkten en slijterijen: strafrechtelijke vervolging op basis van de Wet op de economische delicten. Dat betekent een boete en, na herhaaldelijk overtreden, inbeslagname van de alcoholvoorraad. De boete kan oplopen tot een wettelijk maximum van d 11.250,- (voor rechtspersonen maximaal d 45.000,-). Het Openbaar Ministerie ontwikkelt richtlijnen voor de strafmaat per soort overtreding. Slijterijen: de Keuringsdienst van Waren kan de gemeente verzoeken om de Drank- en Horecawetvergunning in te trekken.
NB Bij verkopen aan jongeren beneden de vastgestelde leeftijdsgrens is niet de koper, maar de verstrekker strafbaar.
7
Keuringsdienst van Waren
Voor meer informatie: Meldkamer: 0800-0488
LEEFTIJDSGRENZEN
www.keuringsdienstvanwaren.nl
8
Drank- en Horecawet
Aan jongeren onder de 16 jaar mag geen alcoholhoudende drank worden verstrekt. Voor het verkopen van sterke drank (gedistilleerd met 15% alcohol of meer, uitgezonderd port, sherry of vermouth) in slijterijen geldt een leeftijdsgrens van 18 jaar. Supermarkten, andere levensmiddelenbedrijven die alcoholhoudende drank verstrekken en slijterijen, zijn verplicht de leeftijd van jongeren die om alcohol vragen vast te stellen aan de hand van een leeftijdsbewijs (paspoort, rijbewijs, brommerbewijs, OV-studentenkaart). De leeftijdsgrenzen en leeftijdsvaststelling gelden ook voor indirecte verstrekking (verkoop aan jongeren via personen die de leeftijd van 16 of 18 jaar wel hebben bereikt). Het is verplicht de leeftijdsgrenzen te vermelden op plaatsen waar alcoholhoudende drank wordt verstrekt en bij de toegang van de slijterij. Plaats de aanduiding op de toegangsdeur, bij de kassa(s) en bij supermarkten tevens op de schappen en bij alle overige plaatsen waar alcoholhoudende drank staat. Personen, van wie niet is vastgesteld dat ze 16 jaar of ouder zijn, mogen niet in de slijterij worden toegelaten, tenzij ze onder begeleiding zijn van iemand van 21 jaar of ouder.
Wat is drank en wat niet? In de huisregels van de Stichting Platform Alcoholhoudende Dranken voor Thuisgebruik [PVAD] staat het als volgt omschreven. Een drank is een alcoholhoudende drank als er meer dan 0,5% alcohol in zit. De Drank- en Horecawet maakt onderscheid tussen zwakalcoholhoudende drank (bier, wijn en gedistilleerd met minder dan 15% alcohol) en sterke drank (gedistilleerde dranken zoals whisky, cognac en jenever met 15% alcohol of meer). Port, sherry en vermouth bevatten meer dan 15% alcohol, maar horen niet bij de categorie gedistilleerde dranken en mogen dus zonder vergunning aan jongeren vanaf 16 jaar worden verkocht.
Algemene regels Verkoop van alcoholhoudende drank aan personen jonger dan 16 jaar is niet toegestaan en strafbaar. Aanwezigheid van de leeftijdssticker op de verkoopplaats is verplicht. (Zwak)alcoholhoudende mixdranken, alcoholhoudende pops en soortgelijke dranken moeten in de schappen voor alcoholhoudende dranken worden geplaatst, dus niet bij de frisdranken. Laten proeven en ‘losse sampling’ zijn niet toegestaan tijdens openingstijden, tenzij men hiervoor een horecavergunning heeft. Uitstalling van alcoholhoudende drank buiten de winkel op straat is niet toegestaan. Het gratis of tegen een symbolische vergoeding aanbieden van alcoholhoudende drank is niet toegestaan. Adverteren in de winkel of anderszins met het woord ‘gratis’ is niet toegestaan. Aan degenen die in kennelijke staat van dronkenschap verkeren, worden geen alcoholhoudende dranken verkocht.
9
Aanvullende regels slijterijen Verkoop van sterk alcoholhoudende drank (alcoholgehalte van meer dan 15%) aan personen jonger dan 18 jaar is niet toegestaan.
10
De locatie van de slijterij en de leidinggevende in de slijterij zijn vermeld op een vergunning die in de slijterij aanwezig is.
11
Leidinggevenden zijn minimaal 21 jaar en bezitten een SVH Verklaring Sociale Hygiëne, verkoopmedewerkers zijn minimaal 16 jaar. Personen van 16 jaar en ouder hebben zelfstandig toegang tot de slijterij. Het assortiment dat naast alcoholhoudende dranken in de slijterij wordt verkocht, bestaat uit een divers assortiment aanverwante artikelen zoals drinkglaswerk, voorlichtingslectuur over wijn, cocktails etc.
“Soms moet je nee verkopen” Wij verkopen geen alcohol aan jongeren. En dat geldt ook voor tabak.
