STEMMING 'Wie nog gas wil verkopen, moet het nu doen' 24 december 2015 - Energeia's stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markt voor olie, steenkool, CO2-emissierechten, elektriciteit en aardgas, en geeft vervolgens een beeld van de spreads. Olie
Olieprijzen aan beide zijden van de oceaan gingen omhoog de laatste dagen. Opmerkelijk is dat WTI-olie qua prijs een vat Brent heeft ingehaald, en voor het eerst sinds jaren duurder verkocht wordt. Woensdag eindigde WTI voor levering in februari op USD 37,50 per vat, waar Brent op USD 37,36 uitkwam. Speculatie over beëindiging van het Amerikaanse verbod op export van olie is hoofdverantwoordelijke voor deze inhaalmanoeuvre. De opwaartse prijsdruk had een aantal oorzaken. Amerikaanse macro-economische cijfers waren goed, en een groeiende economie is een olieconsumerende economie. Bovendien namen voor het eerst sinds weken de Amerikaanse commerciële oliereserves af, wat een grote prijssprong initieerde daar marktdeelnemers een voorraadafname niet in de prijs durfden te verdisconteren voordat de officiële cijfers naar buiten kwamen. Mededelingen van het Opeckartel droegen ook bij aan de prijsstijging. In een vooruitblik stelde Opec te verwachten dat tegen 2020 de olieprijs op USD 70 per vat uitkomt -geen spectaculair nieuws, maar voldoende voor prijsondersteuning.
©, Energeia, 2015
Steenkool
Marktdeelnemers omschrijven tegenover Montel de steenkoolmarkt als erg stil. De situatie van een vraagoverstijgend aanbod handhaaft zich onverminderd, en in de vooruitzichten voor 2016 blijft die situatie ook nog lang voortbestaan. Op de rug van de olieprijs wist de steenkoolmarkt de laatste twee dagen een beetje te plussen, maar week op week staat een min op de borden. Welbeschouwd golven de steenkoolprijzen over de historische bodem. Cal 16 eindigde woensdag op USD 43,93 per ton, 1,8% lager dan vorige week. Q1 kwam op USD 45,62 per ton 1,4% lager uit. Levering in januari zakte 1,1% naar USD 46,65 per ton.
©, Energeia, 2015
CO2
De prijs voor CO2-emissierechten bevindt zich al enkele weken binnen dezelfde bandbreedte, en ziet vooralsnog weinig aanleiding daar uit te breken. Woensdag sloot Dec 16 op EUR 8,29 per ton, terwijl Dec 17 op EUR 8,38 per ton sloot. Het nu leidende contract voor Dec 16 krijgt in de vooruitzichten van marktkenners een prijsstijging voorgespiegeld van rond de EUR 9,50 à EUR 10 per ton eind 2016. Het voorgaande benchmarktcontract van Dec 15 steeg gedurende het jaar ongeveer 10% voordat het half december expireerde op EUR 8,07 per ton. Aardgas
Aardgasprijzen staan onder druk, en dat heeft vooral met de vooralsnog zeer milde winter te maken. Hoewel de buitentemperatuur doorgaans vooral een aangelegenheid voor de kortetermijnmarkt is, werkt de huidige lange periode van mild weer onmiskenbaar door op de ©, Energeia, 2015
termijnmarkt. Prijzen in Nederland en Duitsland liggen 6°C boven het seizoensgemiddelde, in Groot-Brittannië is de marge 5°C. De aanvoer van gas is vrijwel nergens verstoord, en overtreft de vraag dus gemakkelijk. Die verhouding kan nog verder uit balans raken wanneer verkopers van gas uit gasbergingen besluiten hun gas op de markt te brengen. Ondanks de lage prijzen zullen ze dit doen wanneer de verwachting is dat de bergingen komende zomer nóg goedkoper gevuld kunnen worden. Beter nu verkopen en dan inkopen dan de winter eindigen met een halfvolle berging, is de gedachte achter die marktstrategie. Bij Ice-Endex kwamen voor TTF-gas de volgende prijzen tot stand. Cal 16 sloot woensdag op EUR 14,89 per MWh, wat week op week een afwaardering van 5,7% betekent. Q1 kwam woensdag op EUR 14,72 per MWh 6,8% lager uit. Levering in januari verloor zelfs 7,4% en eindigde daarmee op EUR 14,57 per MWh.
Op de spotmarkt van hetzelfde laken een pak als op de termijnmarkt: de milde winter heeft een bodem onder de prijs weggeslagen. Dagvooruitlevering op de spotmarkt van Icap kende woensdag een prijsgemiddelde van EUR 13,90 per MWh, wat voor de tweede dag op rij een prijs onder de EUR 14 betekende. Dat is het laagste prijsniveau in vijf jaar tijd. Volgens marktkenners is de dalende trend nog niet ten einde. Wie nog gas wil verkopen, moet dat nu doen, zo stelt een handelaar in gesprek met Montel nog lagere prijzen in het vooruitzicht.
©, Energeia, 2015
Elektriciteit
Ook op de termijnmarkt voor elektriciteit speelt de buitentemperatuur een rol. Nederlandse prijsvorming is onlosmakelijk verbonden met die in Duitsland, waar elektriciteit veel vaker dan in Nederland wordt gebruikt als verwarminsgbron. De vraag naar stroom voor verwarming is door de milde winter bijzonder laag, wat de prijs drukt. Aanhoudende groei productie-installaties voor hernieuwbare energie draagt ook bij aan de prijsdruk. Uiteraard speelt in de prijsvorming ook voor een belangrijk deel mee dat conventionele stroomproductie met thermische installaties goedkoper wordt door de lage steenkool- en gasprijs. Bij Ice-Endex leidde dit tot een prijs voor Cal 16 van EUR 31,90 per MWh, wat week op week een daling van 2,5% betekent. Q1 sloot woensdag op EUR 32,48 per MWh 2,6% lager dan vorige week woensdag. Levering in januari dook 3,3% onder de prijs van vorige week en eindigde op EUR 32,32 per MWh.
©, Energeia, 2015
De verwachting voor eerste kerstdag is een forse daling van het windaanbod, waarmee negatieve prijzen waarschijnlijk niet voor zullen komen. Omdat de stroomproductie met windturbines ondanks de daling ten opzichte van eerdere voorspellingen niettemin substantieel blijft, zal de prijs wel laag blijven. De dalende trend is in bovenstaande figuur duidelijk ingezet. Voor levering vandaag kwam de Duitse Phelix op een basislastgemiddelde van EUR 17,27 per MWh, waar op APX een etmaalgemiddelde van EUR 29 precies uit de bus rolde. Spreads
De positieve clean spark spread, die vorige week voor het eerst sinds jaren de kop op stak, is ©, Energeia, 2015
vooralsnog een blijvertje gebleken. Verantwoordelijke voor dit beeld is de gasprijs, die veel harder daalt dan de stroomprijs. Omdat de prijs voor steenkool min of meer rond hetzelfde niveau blijft, drukt de stroomprijs wel de clean dark spread. De CCS en CDS zijn een maatstaf voor de rentabiliteit van respectievelijk gas- en kolencentrales. De hier weergegeven cijfers hebben betrekking op Nederland in 2016. Voor gascentrales is een gemiddeld rendement van 53% genomen (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,187. Voor kolencentrales is gerekend met een rendement van 39% (bovenwaarde) en een emissiefactor van 0,34. Als verbrandingswaarde is gerekend met 25,12 MJ/kg steenkool. De kolenbelasting bedraagt EUR 0 per MWh en de wisselkoers was deze donderdag USD 1 = EUR 0,9137. De weergegeven spreads zijn afgeleid uit de Cal 16-prijzen voor stroom (Ice-Endex), gas (Ice-Endex) en steenkool (Ara; EEX) en het Dec 16-contract voor CO2-emissierechten op Ice-ECX. Onderhoudskosten zijn niet meegenomen. © 2015 Energeia. Alle rechten voorbehouden.
©, Energeia, 2015
