Borggravevijversstraat 9 3500 Hasselt Tel. 011 22 25 93 Fax. 011 24 20 14 E-mail:
[email protected] http://www.welcom-vzw.be
SOCIALE VOORZIENINGEN
Deze informatiebundel werd gerealiseerd dankzij projectsubsidie Provincie Limburg
1.
SOCIALE VOORZIENINGEN VOOR DOVEN EN SLECHTHORENDEN
1.1.
HET VLAAMS FONDS VOOR SOCIALE INTEGRATIE VAN PERSONEN MET EEN HANDICAP
1.1.1. Ontstaan Het Vlaams fonds is ontstaan op 27 juni 1990 met de bedoeling het wat gemakkelijker te maken voor de gehandicapte. Het Vlaams Fonds is een samensmelting van het vroegere Rijksfonds voor sociale reclassering van minder-validen (dat vooral instond voor tewerkstelling en hulpmiddelen) en Fonds 81. (dat instond voor de residentiële voorzieningen) 1.1.2. Voor wie? Voor gehandicapten. Het fonds hanteert een ruime definitie voor het begrip: handicap. Het gaat om “een langdurige en belangrijke beperking van de sociale integratiekansen van een persoon ten gevolge van een aantasting van de verstandelijke, psychische, lichamelijke of zintuiglijke mogelijkheden.” Een bijkomende voorwaarde is dat men woonachtig moet zijn in België en geen 65 jaar oud zijn. 1.1.3 Inschrijvingen
Gebeuren per provincie Twee formulieren:
-A001 Dit formulier dient ingevuld te worden door de gehandicapte zelf, of door zijn wettelijke vertegenwoordiger. Hier moet de zorgvraag omschreven worden en moeten de formele voorwaarden ingevuld worden. -A002 Dit formulier is een multidisciplinair verslag dat de hulpvraag omschrijft en motiveert. Voor de opmaak van dit dossier moet men zich richten tot een erkende instantie: vb. CLB, Centra voor ontwikkelingsstoornissen, diensten M.W. van het ziekenfonds, … Nota: Er mogen eigenlijk maar drie maanden verstrijken tussen het indienen van de A001 en het multidisciplinair verslag om de eerste datum als datum van aanvraag te kunnen behouden. Er is ook nog de mogelijkheid om een spoedprocedure in te dienen via een medisch attest of via de jeugdrechtbank. Voor de diensten thuisbegeleiding gebeurt het vaak alleen op basis van een medisch attest, waardoor men meestal een goedkeuring krijgt, beperkt in tijd. Sociale voorzieningen
1
1.1.4. Behandeling van de aanvraag De provinciale afdeling onderzoekt de volledigheid van het dossier en stelt eventueel bijkomende vragen. 1.1.5. Beoordeling Binnen de twee maanden na aanvraag legt de prov. afd. de aanvraag voor aan de PEC. (= provinciale evaluatiecommissie) In deze commissie zetelen: een arts, een psycholoog, een econoom, een sociaal assistent, een socioloog of jurist….. Zij krijgen een synthese van het multidisciplinair verslag. De aanvrager of zijn wettelijke vertegenwoordiger wordt uitgenodigd op deze zitting. In Limburg komt deze commissie tweemaal per maand samen om de beslissingen te treffen. 1.1.6. Ten laste neming Op basis van de beoordeling door het PEC hakt het Vlaams Fonds de knoop door over de ten laste neming. Twee mogelijkheden: - positieve beslissing - negatieve beslissing In het laatste geval kan je een heroverweging aanvragen maar dit binnen de dertig dagen. Dit moet gebeuren met een aangetekend en gemotiveerd verzoekschrift. De adviescommissie hoort dan de gehandicapte of zijn wettelijke vertegenwoordiger en neemt dan een definitieve beslissing. Wanneer er dan nog een negatieve beslissing volgt kan men nog terecht bij de arbeidsrechtbank.
1.1.7. Voor wat kan men er terecht? Als gehandicapte persoon doet men er best aan zich te laten inschrijven in het Vlaams Fonds omdat er tussenkomsten zijn op verschillende vlakken. 1.1.7.1.
Domein zorg residentiële zorg
- voor de minderjarigen: internaat en deeltijds internaat - voor de meerderjarigen: tehuis voor werkende, tehuis voor niet-werkende, tehuis voor niet werkende in nursingverband, beschermd wonen - voor alle gehandicapten van welke leeftijd ook: pleeggezin, kortverblijf (92 dagen over 5 jaar),logeerfunctie (30 dagen op jaarbasis, doch mogen niet achter elkaar gebruikt worden of als aanloop naar een internaatsplaatsing). Er is echter ook een beperking vanuit de
Sociale voorzieningen
2
voorzieningen, die maar een beperkt aantal dagen ter beschikking krijgen om logeerfuncties te creëren.
semi-residentiële zorg
- voor de minderjarigen: semi-internaat en deeltijds semi-internaat - voor de meerderjarigen: dagcentra
ambulante zorg
- diensten voor thuisbegeleiding (ook KIDS heeft zijn eigen dienst Thuisbegeleiding) - diensten voor zelfstandig wonen (vnl. voor motorisch gehandicapten). Er is 24 uur op 24 assistentie in het dagelijkse leven (aangepaste woningen in een gewone woonwijk) - diensten begeleid wonen (sinds 1 januari 2003 hebben wij ook een erkenning voor 4 personen). OPMERKING! Wanneer men nu een vraag naar opvang stelt is het nodig, zelfs als er plaats is binnen de gevraagde opvangmogelijkheid, dat de verwijzer samen met de gehandicapte of zijn vertegenwoordiger de persoon die de opvang nodig heeft laat registreren op een centrale wachtlijst in eigen provincie en in de provincie waar men graag in de opvang terecht zou komen. 1.1.7.2.
Opleiding
De mogelijkheid om een nieuwe of bijkomende opleiding te volgen. - bedrijfsopleiding bij een werkgever - opleiding in gespecialiseerde beroepsopleidingscentra (CBO) (prof. opleiding op maat van de cursist) 1.1.7.3. Hulp bij tewerkstelling - tussenkomsten in het loon (CAO 26) (Vlaamse inschakelingspremie) - beschutte werkplaats - arbeidstrajectbegeleiding (ATB) 1.1.7.4. Hulpmiddelen en aanpassing van de woonomgeving - de bijstandskorf - PAB - PGB
Sociale voorzieningen
3
1.1.7.5.
Enkele extraatjes
GRATIS LIJNABONNEMENTEN Iedereen die ingeschreven is bij het VLAAMS FONDS heeft recht op een BUZZY PASS. Dit is een kaart om gratis gebruik te maken van het vervoer met De Lijn. Onlangs werden deze kaarten vernieuwd. Ze hebben een geldigheidsduur tot 2007. Met de EURECARD over de grenzen heen! Limburgse personen met een handicap kunnen sinds kort gebruik maken van de EURECARD. Deze kaart geeft kortingen op toeristische, culturele of sportieve activiteiten in Nederlands en Belgisch Limburg, de provincie Luik, de Oostkantons en de regio's Aken, Bitburg, Prüm en Daun. De Eurecard is bedoeld om het grensoverschrijdend verkeer voor personen met een handicap te stimuleren. De overheden of privé-instellingen die korting geven op vertoon van de Eurecard doen dat vrijwillig. Dus: woon je in Limburg en ben je ingeschreven bij het Vlaams Fonds, dan kan je deze kaart gratis verkrijgen. De website www.eurecard.org geeft een overzicht van de uitbaters in de verschillende regio’s die meedoen met het project. Voor meer info kan je terecht bij: Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap Provinciale afdeling Limburg Ilgatlaan 7 3500 Hasselt Tel:011/274954 Fax:011/285109 E-mail:
[email protected]
1.2
HET VLAAMS FONDS EN DE MATERIËLE HULPMIDDELEN De aanvraag van materiële hulpmiddelen is gewijzigd sinds 01.01.2002.
1.2.1. De procedure de aanvraag - een gespecialiseerd multidisciplinair team behandelt de vraag naar materiële hulpmiddelen. Deze teams kunnen voor advies beroep doen op het KOC (Kennis- en Ondersteuningscentrum) dat op zijn beurt bij experts advies kan inroepen. Deze laatste dienen evenwel vergoed te worden. Momenteel behandelt o.a. de dienst maatschappelijk werk van je mutualiteit de vraag naar materiële hulpmiddelen.
Sociale voorzieningen
4
- het team gaat je informeren, oriënteren en begeleiden bij de aanvraag (o.a. invullen van het formulier A001) - het team stelt een adviesrapport op per gevraagd hulpmiddel (welk hulpmiddel, waarom dat hulpmiddel, gebruiksfrequentie,…) - een A002 is niet meer nodig als je reeds ingeschreven bent. onderzoek door de provinciale afdeling - kijkt na of het dossier volledig is op administratief vlak - doet een voorstel naar de PEC (provinciale evaluatiecommissie) PEC-gebeuren - indien je nog niet ingeschreven was: vaststelling of je tot de doelgroep behoort. - vaststellen van: - functiebeperking: wettigt de beperking de aanvraag van het hulpmiddel? - interventieniveau (vervanging of aanvulling) - functioneringsnormen: het kader waarin het hulpmiddel zal gebruikt worden. 1.2.2. Betalingen - het hulpmiddel mag niet gekocht worden vooraleer je een goedkeuring hiervoor gekregen hebt - de facturen moeten ten laatste zes maanden na factuurdatum binnengestuurd worden. 1.2.3. De bijzondere bijstandscommissie Deze is er voor hulpmiddelen die niet opgenomen zijn in de refertelijst en meer kosten dan 250 euro.
1.3.
HET PERSOONLIJKE ASSISTENTIEBUDGET
1.3.1. Bedoeling Stap naar een zelfstandig leven. Sinds 2000 is er de mogelijkheid om het persoonlijke assistentiebudget aan te vragen. Mensen met een handicap komen soms in een instelling terecht zonder dat het nodig is. Met wat praktische hulp is het soms mogelijk om de zelfstandigheid te vergroten en zo thuis te kunnen blijven wonen. Het PAB stelt de mensen in staat om zelf geheel of gedeeltelijk hun assistentie te organiseren en te financieren. De deskundigencommissie kan de budgethouder een bedrag toekennen tussen 7.436,81 euro en 34.705,09 euro. (tussen 400.000 en 1.400.000 fr.) op jaarbasis.
Sociale voorzieningen
5
1.3.2. Wat kan je doen met het budget? Persoonlijke assistenten in dienst voor: - praktische hulp bij lichamelijke activiteiten en verplaatsingen - pedagogische ondersteuning van de persoon of zijn ouders - binnen school of werk kan alleen praktische of organisatorische hulp geboden worden. 1.3.3. Wat kan je niet met het budget? -
aankoop van hulpmiddelen inhuren van doventolken medische en paramedische handelingen (vb : logo, kiné, …) zorg kopen bij een door de overheid gesubsidieerde instantie (enkel de combinatie van een PAB met een dagcentrum of semi-internaat voor niet-schoolgaande).
1.3.4. Wie kan dit aanvragen? - iedere gehandicapte kan dit aanvragen - de voorwaarde is dat je moet ingeschreven zijn bij het Vlaams Fonds - de aanvraag kan ingediend worden met een daarvoor ontworpen aanvraagformulier. 1.3.5. Hoe aanvragen? Met een formulier hiervoor speciaal ontworpen. Daarna moet een PAB multidisciplinair team een inschalingsverslag opstellen waarin staat: - dat je met persoonlijke assistentie, zelfstandig kan leven - hoeveel uren je nood hebt aan persoonlijke assistentie - en voor welke activiteiten je hulp nodig hebt. 1.3.6. Wat gebeurt er na de aanvraag Wanneer de aanvraag volledig is, wordt ze voorgelegd aan een deskundigencommissie. Deze kent de budgetten toe op basis van vastgelegde prioriteiten. - deelnemers aan het PAB-experiment - personen die uit een Vlaams Fonds-voorziening willen stappen Men houdt rekening met de ernst van de handicap, de zorgbehoefte, de urgentiegraad en de datum van aanvraag. Voorlopig kan er slechts aan 500 personen een PAB toegekend worden. 1.3.7. Enkele termen - PAB = Persoonlijke assistentiebudget - budgethouder = de persoon aan wie het budget wordt toegekend
Sociale voorzieningen
6
- budgethoudersvereniging = een vereniging die advies kan geven inzake de besteding van het budget en de wetgeving op tewerkstelling van personen. Deze verenigingen mogen geen bijdrage vragen aan de budgethouder. - zorgconsulent = iemand die op professioneel vlak het assistentieplan kan helpen opstellen, bijsturen en ondersteunen. 1.4.
HET PERSOONSGEBONDEN BUDGET (PGB) Het PGB gaat nog een stapje verder dan het PAB. Dit heeft tot doel de gehandicapte persoon zelf te laten bepalen welke zorg en assistentie hij nodig heeft. Op zelfstandige basis kan hij beslissen welke zorg hij aankoopt binnen het bestaande netwerk. Tot op heden staat dit nog niet op punt. De verschillende zorgverlenende instanties en instellingen moeten eerst nog een lijst opstellen van welke zorg er bij hen beschikbaar is en welke financiële vergoeding hier tegenover staat. Voor de instellingen zal het moeilijker werken worden, omdat men geen bedrage per kind meer zal ontvangen . De persoon zelf zal de instelling vergoeden voor geleverde prestaties. Ook dit zal in de loop der volgende jaren effectief zijn intrede doen.
2. 2.1.
ONDERWIJS BUITENGEWOON ONDERWIJS TYPE 7 Om ingeschreven te kunnen worden in een school voor type 7 is er een attest nodig ondertekend door een NKO-arts. Het attest moet wel tegengetekend worden door een CLB of een dienst die hiervoor erkend is. Voor gehoorgestoorden bestaat er buitengewoon onderwijs, zowel op kleuter, lager als secundair niveau.
2.2.
GON BEGELEIDING Bestaat op elk niveau. De kinderen zijn dan ingeschreven in twee scholen : Zowel in het gewone onderwijs waar ze schoollopen, als in het buitengewone onderwijs, vanwaar ze GON-begeleiding krijgen. Wat houdt dit in? - de kleuters krijgen tijdens hun volledige kleuterloopbaan begeleiding op onderwijskundig of paramedisch vlak. De meeste gehoorgestoorde kleuters opteren voor logopedische hulp. - de lagere schoolkinderen kunnen zowel logopedische als schoolse begeleiding krijgen. (twee uren per week voor slechthorenden:
Sociale voorzieningen
7
gedurende twee schooljaren, zelf te kiezen, vier uren per week voor doven, gedurende de zes jaren.) - op secundair niveau gelden dezelfde voorwaarden als in het lager. Momenteel is er ook de mogelijkheid om beroep te doen op een tolk, zowel een schrijftolk als een gebarentolk, dit vanaf het middelbaar onderwijs en enkel voor mensen met een gehoorverlies van minstens 90 dB aan het beste oor. Dit loopt momenteel als experiment. De ouders moeten tijdig d.i. voor eind mei een aanvraag indienen. Ze mogen zelf een voorstel doen naar het aantal uren en het soort tolk (gebarentolk of schrijftolk). Er is echter een globaal budget voorzien, dat verdeeld wordt over de aanvragen.
2.3.
HULP BIJ HOGERE STUDIES Wat? Wie hoger onderwijs (universiteit of hoger onderwijs buiten de universiteit) volgt, kan naast een schrijftolk ook beroep doen op pedagogische hulp bij hogere studies) Aanvragen: - bij Vlaams Fonds - sommige universiteiten en hogescholen hebben een eigen sociale dienst voor studenten met een handicap.
3.
FINANCIËLE TUSSENKOMSTEN
3.1
BIJKOMENDE KINDERBIJSLAG VOOR GEHANDICAPTEN De bedragen van de gewone kinderbijslag en van de kinderbijslag voor wezen, invaliden, werklozen (+ 6 maand) en gepensioneerden worden verhoogd met een aanvullende bijslag van: Er zijn twee systemen:
Systeem 1: voor kinderen en jongeren geboren voor 01.01.2003
-
voorwaarden:
-
elk gehandicapt kind jonger dan 21 jaar en geboren voor 01.01.2003 de handicap moet een aanvang genomen hebben toen het kind nog rechthebbende was op kinderbijslag, hetzij het kind jonger was dan 18 jaar, hetzij het kinderbijslag bleef genieten als leerling of student
Sociale voorzieningen
8
-
verloop:
-
de bijkomende kinderbijslag schriftelijk aanvragen bij het organisme dat je kinderbijslag uitbetaalt na de aanvraag ontvang je formulieren die door een dokter moeten ingevuld worden je stuurt deze formulieren op naar uw kinderbijslagfonds nadien word je uitgenodigd voor een consultatie bij een arts, verbonden aan de federale overheidsdienst sociale zekerheid wanneer bij je kind een ongeschiktheid van 66% vastgesteld wordt, komt het kind in aanmerking voor bijkomende kinderbijslag. De score op de zelfredzaamheidsschaal bepaalt de grootte van het bedrag de bijkomende kinderbijslag kan worden toegestaan met terugwerkende kracht van hoogstens drie jaar.
-
Volgens graad van zelfredzaamheid: graad 0 – 3 326,65 € per maand graad 4 – 6 357,56 € per maand graad 7 – 9 382,23 € per maand
Systeem 2: voor kinderen geboren na 01.01.2003
-
voorwaarden:
-
geboren na 01.01.2003 beperkt zijn in mogelijkheden
-
verloop:
-
de bijkomende kinderbijslag schriftelijk aanvragen bij je kinderbijslagfonds je ontvangt dan formulieren waarna enkele door de dokter moeten ingevuld worden en een gedeelte door jezelf (hiervoor vraag je best hulp aan de instelling) je stuurt de ingevulde formulieren naar de Federale overheid nadien word je uitgenodigd voor consultatie bij een arts, verbonden aan de federale overheidsdienst sociale zekerheid. Op uw uitnodiging staat welke gegevens je moet meebrengen bij het onderzoek evalueert de arts niet de ziekte zelf, maar wel de functionele weerslag op de mogelijkheden van het kind.
-
Er is een evaluatie op drie pijlers: - functionele ongeschiktheid van het kind (beoordeling, maximum 6 punten) - evaluatie van activiteit en participatie van het kind (beoordeling, maximum 12 punten) - belasting van het gezin (beoordeling, maximum 18 punten)
Sociale voorzieningen
9
Er zijn 6 categorieën categorie 1 2 3 4 5 6
€ per maand € 60 € 150 € 200 € 350 € 375 € 400
-
Opmerkingen:
-
de leeftijdsgrens (7 jaar) zal stapsgewijs opgetrokken worden tot iedereen onder systeem 2 valt kinderen geboren na 1 januari 1996 die reeds bijkomende kinderbijslag van gehandicapten ontvingen op 1 mei 2003 kunnen maximum 3 jaar in het oude systeem blijven, wanneer dit voordeliger is. Die 3 jaar gaan in bij een eerste ambtshalve herziening. Nadien gebeurt onherroepelijk de overschakeling wanneer men 21 jaar wordt, vervalt het recht op de bijkomende kinderbijslag. Gaat men nog verder naar school, dan ontvangt men de gewone kinderbijslag verder. Wanneer men jonger is dan 21 jaar en ingeschreven wordt bij de VDAB volgt automatisch een herziening. Indien men opnieuw + 66% gehandicapt erkend wordt, krijgt men verder de verhoogde kinderbijslag tot 21 jaar verlengde kinderbijslag voor personen met een handicap is er voor gehandicapte kinderen die de leeftijd van 21 jaar bereikt hebben voor 01.07.1987 en die minstens 66% lichamelijk of geestelijk ongeschikt zijn en tewerkgesteld in een beschutte werkplaats.
-
-
-
3.2.
punten 6-8 9-11 12-14 15-17 18-20 >20
INKOMENSVERVANGENDE TEGEMOETKOMING -
de aanvraag moet gebeuren via het gemeentebestuur waar je ingeschreven bent in het bevolkingsregister kan ten vroegste aangevraagd worden vanaf de leeftijd van 20 jaar en gaat in de eerste dag van de maand die volgt op de 21ste verjaardag de inkomensvervangende tegemoetkoming wordt toegekend aan wie niet in staat is meer dan een derde te verdienen van wat een gezonde persoon op de arbeidsmarkt verdient. Met andere woorden, de persoon is 66% arbeidsongeschikt en het verdienvermogen is bepalend. De uitoefening van een winstgevende activiteit is geen beletsel voor erkenning. Wel brengt men het belastbaar inkomen in mindering. (wordt nog zelden toegekend aan gehoorgestoorden, zelfs niet na beroep bij de arbeidsrechtbank)
Sociale voorzieningen
10
3.3.
INTEGRATIETEGEMOETKOMING Kan aangevraagd worden samen met de inkomensvervangende tegemoetkoming. Het wordt toegekend aan wie door een verminderde zelfredzaamheid van minstens 7 punten bijkomende kosten heeft om zich maatschappelijk aan te passen. De tegemoetkoming compenseert de moeilijkheden bij het voldoen aan de persoonlijke behoeften en bij de deelname aan het sociale leven. Zes criteria evalueren de zelfredzaamheid en hebben betrekking op de mogelijkheid: - tot verplaatsing - om voedsel te nuttigen of te bereiden - om in te staan voor de persoonlijke hygiëne en zich te kleden - om de woning te onderhouden en huishoudelijk werk uit te voeren - om te leven zonder toezicht, van gevaar bewust te zijn en dit te vermijden - communicatie en sociaal contact Per onderdeel kunnen maximum 3 punten toegekend worden. (wordt nog zelden toegekend aan gehoorgestoorden, zelfs na beroep bij de arbeidsrechtbank)
3.4.
DE VLAAMSE ZORGVERZEKERING Wie kan van een tussenkomst genieten? - zwaar zorgbehoevende - extra: de min 25 jarigen die genieten van verhoogde kinderbijslag voor gehandicapten en vallen onder categorie drie van de zelfredzaamheid (vanaf 7 punten) Er is echter geen cumul mogelijk met het persoonlijke assistentiebudget (PAB) en het verblijf in een residentiële voorziening van vijf dagen per week. Wordt dit onderbroken en is men meer dan 21 dagen aaneengesloten thuis zou er weer wel tussenkomst mogelijk zijn. Dit zou inhouden dat diegenen die op internaat zijn bij ons geen recht hebben. Denk je in aanmerking te komen voor een of andere vorm van tussenkomst in de zorgverzekering ga je best langs bij de kas waarbij je bent aangesloten. Denk er wel aan dat je twee tot drie maanden wachttijd moet doorlopen.
3.5.
VERMINDERING VAN BELASTINGEN OP DE INKOMENS De belastingplichtige waarvan het gezin één of meer gehandicapten telt kan genieten van een vrijstelling van belastingen op een aanvullend deel van zijn belastbaar inkomen. Voorwaarden: de vrijstelling wordt verleend voor de persoon waarvan hetzij:
Sociale voorzieningen
11
een van de kinderen de bijkomende kinderbijslag voor gehandicapten ontvangt (= een erkenning van 66% of meer) de lichamelijke of psychische toestand het vermogen om een inkomen te verwerven verminderd heeft tot 1/3 van wat een gezonde persoon kan verdienen door de uitoefening van een beroep op de algemene arbeidsmarkt (= het genieten van een inkomensvervangende tegemoetkoming) de gezondheidstoestand een vermindering van zelfredzaamheid veroorzaakt van minstens 9 punten (= het ontvangen van een integratietegemoetkoming) men hiervoor een ALGEMEEN ATTEST heeft ontvangen van het Bestuur van de maatschappelijke integratie, dienst Uitkeringen aan personen met een handicap, Zwarte Lievevrouwestraat 3c, 1000 Brussel
De handicap waarmee rekening gehouden wordt is deze die, ongeacht de leeftijd van de persoon, overkomen is en vastgesteld werd voor de leeftijd van 65 jaar. De handicap moet op 1 januari van het aanslagjaar vastgesteld worden. Het komt hierop neer dat de gehandicapte persoon als twee personen ten laste wordt geteld. Aanvraag: Er is hiervoor een plaats voorzien op het aangifteformulier van de personenbelastingen. Er moet evenwel een kopie van het attest van toekenning bijgevoegd worden. 3.6.
VERMINDERING OP DE ONROERENDE VOORHEFFING Voorwaarde: Hiervoor gelden dezelfde voorwaarden als bij de personenbelastingen. Ook hier telt de gehandicapte persoon voor twee personen. Aanvraag: De vermindering van de onroerende voorheffing gaat zowel de eigenaar als de huurder van een woning aan. de eigenaar heeft recht op vermindering: hij stuurt zijn aanvraag in samen met het attest van de handicap naar de gewestelijke directeur van de belastingen en ontvangt, desgevallend, een terugbetaling de huurder heeft recht op een vermindering: hij dient aan de eigenaar of aan diens wettige verantwoordelijke te vragen de aanvraag tot terugbetaling van de vrijstelling te ondertekenen en verstrekt hem het attest van de handicap. Het is dus de eigenaar die het verzoek indient te gunste van de huurder. Hij is ertoe gehouden het terugbetaalde bedrag aan de huurder af te staan, door bijvoorbeeld een vermindering op de huurprijs toe te staan.
Sociale voorzieningen
12
3.7.
PROVINCIEBELASTING Wanneer men geniet van het voorkeurtarief voor gezondheidszorgen (WIGW) kan men vermindering krijgen op de provinciale belastingen in de provincies Limburg en Antwerpen.
3.8.
HET SOCIALE TELEFOONTARIEF Voor zover ons bekend verleent momenteel alleen Belgacom aan sommige gehandicapten dit tarief. - een vermindering van 50% op de aansluiting en het basisabonnement. - per twee maanden 40 kosteloze tariefeenheden (voor binnenlandse gesprekken) Voorwaarden - bewijs van 66% handicap - de gehandicapte moet 18 jaar zijn - alleen wonen of samen met hoogstens twee andere personen, of met bloeden aanverwanten van de eerste of tweede graad. - de gehandicapte mag niet in een instelling wonen. - het gezamenlijke bruto inkomen van de gehandicapte en de met hem samenwonenden, mag een bepaald bedrag niet te boven gaan. Momenteel het bedrag dat bij het RIZIV geldt voor de toekenning van het WIGW-statuut.
Speciaal telefoontarief voor gehoorgestoorden Belgacom voorziet een speciaal telefoontarief voor gehoorgestoorden. Dit speciale telefoontarief is bedoeld voor : - personen met een gehoorverlies van minstens 70 dB voor het beste oor - ouders of grootouders, van wie het inwonende kind of kleinkind aan bovenstaande voorwaarden voldoet Als je kan genieten van dit speciale telefoontarief, dan kent Belgacom je per twee maanden een vermindering toe van 50% op de binnenlandse gesprekken en op de internetverbindingen boven het bedrag van 37,18 euro (exclusief BTW). De aanvraag Je kan je aanvraag indienen bij elke tele-boetiek van Belgacom. Formulieren zijn daar beschikbaar. Of je kan het gratis nummer 0800-22.800 bellen. De klantendienst stuurt je dan op eenvoudig verzoek een aanvraagformulier op. Je stuurt dan het aanvraagformulier , samen met de gevraagde gegevens op. Daarna moet je wat geduld oefenen. Het zal een tweetal maanden duren eer je wat verneemt van Belgacom.
Sociale voorzieningen
13
Opmerking PROXIMUS verleent momenteel een korting op sms-jes aan diegenen die een abonnement hebben . Voorwaarde - een gehoorverlies, beiderzijds van minstens 71 dB. Aanvraag Men kan een aanvraagformulier telefonisch aanvragen op het nummer: 0800/15 210 ofwel langsgaan in een telefoonwinkel. Dit formulier moet dan ingevuld worden en ondertekend door een dokter. 3.9.
SPECIFIEK SOCIAAL TARIEF VOOR ELECTRICITEIT Wat: - men betaalt enkel het verbruik, niet de vaste vergoeding - vanaf 1 januari 2001 wordt de eerste 500 KWh gratis geleverd Wie: - verbruiken die recht heeft op o ofwel een inkomensvervangende tegemoetkoming o ofwel een integratietegemoetkoming cat. II, III, IV o dus bijkomende kinderbijslag voor gehandicapten verleent geen recht Aanvragen - hoe o schriftelijk aanvragen bij de plaatselijke elektriciteitsmaatschappij o de aanvraag moet vergezeld zijn van een kopie van de inkomensvervangende tegemoetkoming of kopie van de toekenning van de integratietegemoetkoming -
waar o plaatselijk kantoor elektriciteitsmaatschappij o sociale dienst mutualiteit o sociale dienst gemeente
-
jaarlijks aan te vragen!!
3.10. SPECIFIEK SOCIAAL TARIEF VOOR GAS Wat: - Men betaalt geen vast recht - Men heeft recht op 2000 MJ gratis gas per jaar
Sociale voorzieningen
14
Wie: - verbruiker die recht heeft op o ofwel een inkomensvervangende tegemoetkoming o ofwel een integratietegemoetkoming cat. II, III, IV o dus bijkomende kinderbijslag voor gehandicapten verleent geen recht Aanvragen - hoe o schriftelijk aanvragen bij de plaatselijke gasmaatschappij o de aanvraag moet vergezeld zijn van een kopie van de inkomensvervangende tegemoetkoming of een kopie van de toekenning van de integratietegemoetkoming -
waar o plaatselijk kantoor gasmaatschappij o sociale dienst mutualiteit o sociale dienst gemeente
-
jaarlijks aan te vragen!!
3.11. PARKEERKAART Voorwaarden - personen die een blijvende invaliditeit van 80 % hebben - personen waarvan de gezondheidstoestand een vermindering van de zelfredzaamheid van ten minste 12 punten veroorzaakt - een blijvende invaliditeit van 50% aan de onderste ledematen - een volledige verlamming van de bovenste ledematen of amputatie De kaart is strikt persoonlijk en kan alleen gebruikt worden wanneer de houder van de kaart door het geparkeerde voertuig vervoerd wordt of wanneer de houder zelf het voertuig bestuurt. Aanvraag Hiervoor zijn er formulieren ter beschikking op de gemeentelijke administraties. Dit formulier dient volledig ingevuld verstuurd te worden aan: Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu Zwarte Lievevrouwestraat 3C 1000 Brussel 3.12. GEHOORGESTOORDEN EN HET RIJBEWIJS Het KB van 23 maart 1998 geeft nieuwe richtlijnen in verband met het rijbewijs. Er is ook sprake van een geneeskundig onderzoek. In art 41 lezen we het volgende:
Sociale voorzieningen
15
De kandidaat voor het rijbewijs geldig voor de Categorieën A3,A,B of B+E (een gewoon rijbewijs dus - niet voor personenvervoer enz..) ondertekent een verklaring op eer waarin hij/zij verklaart niet te lijden aan een lichaamsgebrek of aandoening voorkomend op de lijst die in bijlage bij dit besluit gevoegd is. Aangezien doofheid in deze lijst voorkomt kan de gehoorgestoorde deze verklaring moeilijk ondertekenen.
Als hij/zij deze verklaring niet kan tekenen ondergaat hij of zij een onderzoek bij een vrij gekozen geneesheer (huisarts). Deze kan indien hij dit nodig vindt bijkomend onderzoek vragen bij een specialist. Dit mag nochtans geen probleem geven aangezien de lijst in bijlage 6 weliswaar doofheid vermeldt, maar eveneens zegt dat dit geen reden is om het rijbewijs te weigeren. De dokter moet dus enkel verklaren dat er geen evenwichtsstoornissen zijn. Indien deze er niet zijn kan hij een goedkeuring verlenen voor onbeperkte tijd.
In bijlage 6 onder nummer II.8 Hier worden de aandoeningen van het gehoor en vestibulair systeem vermeld. Kandidaten voor het rijbewijs die evenwichtsproblemen hebben, zijn niet rijgeschikt. Kandidaten met doofheid zijn wel rijgeschikt zolang de gehoorstoornis niet gepaard gaat met ernstige evenwichtsstoornissen.
OPMERKING! Moesten er vragen zijn omtrent de rijgeschiktheid van een bepaald persoon kan men steeds terecht bij: CARA- Belgisch instituut voor verkeersveiligheid vzw Haachtsesteenweg 1405, 1130 Brussel Tel: 02/244 15 52 Fax : 02/244 15 92 E-mail :
[email protected] 3.13. SOCIALE HUISVESTING Welke voordelen? - de voordelen gaan van het waarborgen van een aangegane lening tot premies bij bouw, verbouwing, aankoop of gezondmaking van woningen of toeslagen bij huur, verhuis of installatie. Bij de toekenning ervan kan het bewijs van handicap een bijkomend voordeel opleveren. Voor wie/aanvragen? - informatie bij gemeentedienst
Sociale voorzieningen
16
4.
MAATREGELEN NAAR TEWERKSTELLING TOE
4.1.
VDAB Wanneer men ingeschreven is bij de VDAB volgt er automatisch na een maand, soms twee maanden een oproep voor een gesprek op de dienst. Meestal zijn dat groepsgesprekken. Wanneer je die oproep krijgt, laat je best weten dat je doof of slechthorend bent en in dit geval word je alleen opgeroepen en niet in groep.
4.2.
CAO 26 Het Vlaams Fonds kan tussenkomen in de loonkost van de werknemer, indien het rendement controleerbaar lager is. Het gedeelte van de werkgever bedraagt altijd minstens 50%. Het Vlaams Fonds legt de rest van het loon bij. De tussenkomst wordt voor een jaar verleend en is daarna hernieuwbaar. Aanpassing van de arbeidsplaats aan de noden van de werknemer kan vaak ook op kosten van het Vlaams Fonds.
4.3.
DE VLAAMSE INSCHAKELINGSPREMIE De inschakelingspremie is niet beperkt in tijd en kan lopen tot het einde van de tewerkstelling. De premie bedraagt 30% van het referteloon. De werkgever betaalt het volledige loon aan de werknemer. Het Vlaams Fonds keert de inschakelingspremie uit aan de werkgever volgens een bepaalde procedure. De inschakelingspremie is niet cumuleerbaar met de loonsubsidie CAO 26.
4.4.
ARBEIDSTRAJECTBEGELEIDING Een ATB-dienst bevordert de tewerkstelling in het gewone arbeidscircuit via oriëntering, vorming en opleiding, via werkervaring, via bemiddeling en via begeleiding tijdens de tewerkstelling. De dienst begeleidt op maat van de werkzoekende door intensief en gefaseerd te zoeken naar een arbeidsplaats. De opleiding gebeurt vaak in een CBO, waar op maat van de cursist een gepaste opleiding geboden wordt.
4.5.
ABO (ALTERNERENDE BEROEPSOPLEIDING) De alternerende beroepsopleiding is een opleiding die de tewerkstellingskansen van de jongeren in gewone bedrijven tracht te verhogen. Na hun opleiding in het BUSO volgen de cursisten een 1-jarige onbezoldigde alternerende opleiding, deels op school(2 dagen) deels (3 dagen) in een bedrijf. Zij ontvangen hiervoor geen financiële vergoeding. Zij krijgen verder bijkomende kinderbijslag voor gehandicapten, indien ze nog 66% erkend zijn.
Sociale voorzieningen
17
De cursisten zijn ingeschreven bij de VDAB, die deze opleiding heeft erkend als beroepsopleiding. De RVA verleent de deelnemers een vrijstelling van wachttijd.
5.
R.I.Z.I.V (RIJKSINSTITUUT VOOR ZIEKTE EN INVALIDITEITSVERZEKERING)
5.1.
AANSLUITING ZIEKENFONDS Gehoorgestoorden die de bijkomende kinderbijslag voor gehandicapten ontvangen, krijgen bij het ziekenfonds een apart ziekenboekje. Hierdoor genieten zij van een verhoogde tussenkomst in de medische kosten.
5.2.
HOORAPPARATEN Voor hoorapparaten is er een tussenkomst voorzien van het RIZIV. OPGELET: geen tussenkomst van het Vlaams Fonds. Momenteel, februari 2003, is er een tussenkomst voorzien voor: - kinderen beneden de 12 jaar: -stereo : 1502,65 euro -mono : 758,62 euro hernieuwbaar om de drie jaar - jongeren van meer dan 12 jaar: -stereo: 880,25 euro -mono : 444,71 euro hernieuwbaar om de drie jaar Wat is er nodig om tussenkomst te krijgen? - voldoende gehoorverlies: meer dan 40 dB. op 1000, 2000 en 4000 Hz. voor mono meer dan 45 dB. Op 1000,2000 en 4000 Hz. voor stereo - een voorschrift van een NKO-arts - de goedkeuring van de medisch adviseur bij het ziekenfonds Verzekering hoorapparaten. Hoorapparaten kan men op verschillende plaatsen laten verzekeren, maar de tarieven zijn erg verschillend. Even navraag doen loont soms de moeite. De laatste tijd worden er steeds meer hoorapparaten aangeboden samen met een onderhoudscontract en verzekering inbegrepen. Meer informatie is steeds te krijgen bij de audiologen.
Sociale voorzieningen
18
5.3.
COCHLEAIRE INPLANT Er moet een volledig dossier samengesteld worden door een inplantteam, dat dan goedgekeurd moet worden door het RIZIV. De beslissing wordt genomen door een groep van geneesheren van het RIZIV, dus buiten de ziekenfondsen. Voor de samenstelling van dit dossier moet men zich richten tot een erkend inplantcentrum . (Leuven, Brussel, Antwerpen (3), Gent……) Deze stellen een omstandig medisch verslag op met vermelding van: - het totaal bilateraal gehoorverlies - de resultaten van specifieke audiometrische testen, die het gebruik van een externe gehoorprothese uitsluiten - een multidisciplinaire evaluatie met een logopedische en psychologische balans Op de verschillende plaatsen worden soms verschillende systemen ingeplant. (Nucleus, Medel,…) Voor verdere informatie kan men steeds terecht bij Leo, team auditieven. Herimplantatie met recht op tussenkomst van het RIZIV is mogelijk om de vijf jaar. Tijdens een periode van twee jaar is een vergoeding voor herstel en/of vervanging van verschillende elementen toegestaan. Herstel en vervanging van eenzelfde element (microfoon, oorstukje, spraakprocessor, geluidstransmissiesysteem) zijn niet cumuleerbaar tijdens een periode van twee jaar.
Kostprijs Implantaat en extern gedeelte: 20.392, 71 euro Extern toestel alleen: 6.668,09 euro Hiervan valt ongeveer een 150 euro ten laste van de ouders.
Verzekering Men kan zich laten verzekeren bij Verzekeringskantoor Van Dessel zowel voor zowel het volledige apparaat: intern gedeelte en uitwendig gedeelte, als apart voor het extern gedeelte. Deze verzekering geeft dekking tegen beschadigingen tengevolge van : vallen, stoten, botsen, indringen van een vreemd voorwerp, beschadigingen ten gevolge van onhandigheden, diefstal, brand, ontploffing en waterschade. Verlies van het toestel is niet verzekerd. Premie op jaarbasis: vervaldag 01/01 (aansluiting kan op elk ogenblik) -enkel extern gedeelte: 81,73 euro -implantaat en extern gedeelte: 106,47 euro Alle kosten en taksen inbegrepen. BTW is meeverzekerd.
Verzekerde waarde (incl. BTW): - implantaat en extern toestel: 20.392,71 euro - extern toestel alleen : 6.668,09 euro
Sociale voorzieningen
19
Vrijstellingen:
- algemeen: 123,95 euro - diefstal : 10% met een min. van 619,73 euro Verlies van het toestel is niet opgenomen in de polis. Verzekeringskantoor VAN DESSEL Gareelmakersstraat 39 2200 HERENTALS Tel: 014/25.84.25 contactpersoon :Nathalie Behiels
5.4.
REVALIDATIE Kinderen en volwassenen met een gehoorstoornis die behoefte hebben aan revalidatie en deze niet kunnen krijgen in de school waar ze les volgen, moeten hiervoor via een revalidatiecentrum gaan. Behandeling door een multidisciplinair team is noodzakelijk. Sinds 1 januari 2003 kunnen gehoorgestoorden revalideren in een revalidatiecentrum en tegelijkertijd "terugbetaalde” logopedie krijgen. Voordien kon dit alleen na een behandeling in het revalidatiecentrum. Opmerking: Dit is in Limburg niet zo evident, aangezien er voor gehoorgestoorden maar drie erkende revalidatiecentra zijn: Bree, Genk en Hasselt.
6.
JURIDISCHE MAATREGELEN
6.1.
VERLENGDE MINDERJARIGHEID Voor wie? - ernstig mentaal gehandicapten. De toestand dient blijvend en onomkeerbaar te zijn. - de handicap moet aangeboren zijn of ontstaan in de vroege kinderjaren Procedure: - de verlening van dit statuut gebeurt bij vonnis van de rechtbank van eerste aanleg. - de persoon voor wie de aanvraag wordt ingediend moet bijgestaan worden door een advocaat - men moet een schriftelijk verzoek indienen, getekend door de aanvrager en het moet vergezeld zijn van een recent medisch verslag (niet meer dan 15 dagen oud) Gevolgen: Deze persoon wordt gelijkgesteld met een kind van minder dan 15 jaar. Hij heeft beperkte rechten en blijft onder de ouderlijke macht. De persoon kan ook onder voogdij geplaatst worden.
Sociale voorzieningen
20
Met het statuut van verlengde minderjarigheid kan men bepaalde handelingen niet zelfstandig verrichten. (aankoop huis, een lening aangaan, huwen…) (wordt eerder zelden toegekend) 6.2.
VOORLOPIGE BEWINDVOERING Voor wie? Meerderjarigen die (geheel of gedeeltelijk, hetzij tijdelijk) niet in staat zijn hun goederen te beheren, kunnen een voorlopige bewindvoerder toegewezen krijgen. Procedure: Er moet een verzoekschrift uitgaan van de persoon zelf, de procureur des konings of een belanghebbende. Procedure De verlening van dit statuut kan gebeuren door de vrederechter. Gevolgen: Deze personen mogen geen leningen aangaan, bezittingen kopen of verkopen. Voor deze handelingen is de bijstand van een gerechtelijk raadsman noodzakelijk.
7.
ALLERLEI
7.1
ENKELE NUTTIGE ADRESSEN Vlaams Fonds (Limburg) Ilgatlaat 7 3500 Hasselt 011/27.94.2O http://www.vlafo.be FEVLADO (Federatie van Vlaamse Doven en Slechthorenden) Coupure rechts 314 9000 Gent 09/224.46.76
[email protected] CAB (centraal tolkenbureau) Dendermondsesteenweg 449 9070 Destelbergen 09/228.28.08
[email protected]
Sociale voorzieningen
21
VLOC (Vlaamse Oudercomitees voor doven, slechthorenden en spraaktaalgestoorden) Michel Scheperslaan 171 3550 Heusden-Zolder 011/53 68 23
[email protected] Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Gezin en Maatschappelijk Welzijn Afdeling Algemeen Welzijnsbeleid Markiesstraat 1 1000 Brussel http.//www.vlaanderen.be/welzijn 7.2.
NOODFAX (in bijlage) Voor wie? Doven, slechthorenden en personen met spraakproblemen kunnen met een fax rechtstreeks terecht op het noodnummer 100. Dus alleen voor dringende hulpverlening. Hoe werkt het? Gegevens aankruisen op een voorgedrukt invulformulier. Persoonlijke gegevens kunnen reeds uit voorzorg op voorhand ingevuld worden. Waar vindt men de faxformulieren? Bij alle gemeentebesturen, Fevlado en de werkgroep “Het Reddend Gebaar”.
Sociale voorzieningen
22