Verstrekkingenboek Wmo Gemeente Enkhuizen Sociale Voorzieningen juni 2008

Verstrekkingenboek Wmo Gemeente Enkhuizen

Sociale Voorzieningen juni 2008

Verstrekkingenboek Wmo

1


2

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen ............................................................................... 9 1.1. Algemene voorzieningen......................................................................................................... 9 1.2. Beperkingen............................................................................................................................ 9 1.2.1. Langdurig noodzakelijk ter compensatie van aantoonbare beperkingen (artikel 2 lid 1 sub a) ...............................................................................................................................................10 1.2.2. Goedkoopst adequaat (artikel 2 lid 1 sub b) ....................................................................11 1.2.3. In overwegende mate op het individu gericht (artikel 2 lid 1 sub c)..................................11 1.2.4. Algemeen gebruikelijk (artikel 2 lid 3 sub a) ....................................................................12 1.2.5. De aanvrager niet in de gemeente woonachtig is (artikel 2 lid 3 sub b) ...........................13 1.2.6. De aard van de gebruikte materialen (artikel 2 lid 3 sub c) ..............................................13 1.2.7. Het uitrustingsniveau van sociale woningbouw (artikel 2 lid 3 sub d). .............................14 1.2.8. Geen aantoonbare meerkosten (artikel 2 lid 3 sub e) ......................................................14 1.2.9. Kosten voorafgaand gemaakt (artikel 2 lid 3 sub f)..........................................................14 1.2.10. De voorziening reeds eerder verstrekt (artikel 2 lid 3 sub g)..........................................14 1.3. Individuele voorzieningen en verstrekkingsvormen ................................................................15 1.4. Voorziening in natura .............................................................................................................15 1.5. Financiële tegemoetkoming ...................................................................................................15 1.6. Persoonsgebonden budget (artikel 6 van de Verordening) ....................................................16 1.6.1. Verantwoording / controle (artikel 6 lid 5) ........................................................................16 1.6.2. Weigering persoonsgebonden budget .............................................................................16

Hoofdstuk 2: Huishoudelijke Verzorging ..................................................................... 19 2.1. Inleiding .................................................................................................................................19 2.2. Vormen huishoudelijke verzorging .........................................................................................19 2.3 Groepen huishoudelijke verzorging.........................................................................................19 2.4. Voorwaarden voor het verkrijgen van Huishoudelijke verzorging ...........................................24 2.5. Gebruikelijke zorg ..................................................................................................................24 2.6. Algemene voorziening ...........................................................................................................25 2.7. Voorliggende voorzieningen...................................................................................................26 2.8. Vaststellen behoefte en omvang van de huishoudelijke verzorging .......................................26 2.8.1. Overlap tussen groepen: .................................................................................................27 2.9. Van normtijden naar klassen..................................................................................................27 2.10. Vaststellen normtijd: Huishoudelijke verzorging ...................................................................27 2.11. Huishoudelijke verzorging in natura en ingangsdatum .........................................................28 2.12. Vaststellen omvang Persoonsgebonden budget ..................................................................28 2.13. Persoonsgebonden budget en ingangsdatum ......................................................................29 2.14. Persoonsgebonden budget en verhuizen of stopzetten zorg................................................29 2.15. Persoonsgebonden budget en overlijden .............................................................................30 2.17. Verantwoording persoonsgebonden budget.........................................................................30 2.18. Weigering en tussentijdse intrekking....................................................................................31 2.19. Ondersteuning budgethouders.............................................................................................31 2.20. Eigen bijdrage voor huishoudelijke verzorging .....................................................................31 Bijlage 1: Verantwoordingsformulier .............................................................................................32

Hoofdstuk 3. Woonvoorzieningen................................................................................ 37 3.1. Inleiding .................................................................................................................................37 3.2. Vormen van woonvoorzieningen ............................................................................................37 3.2.1. Woonvoorziening in natura ..............................................................................................37 3.2.2. Persoonsgebonden budget te besteden aan een woonvoorziening.................................37 3.3. Primaat van verhuizen ...........................................................................................................38 3.3.1. Uitzonderingssituaties .....................................................................................................38


3

3.4. Tegemoetkoming in de verhuis en herinrichtingskosten.........................................................39 3.5. Bouwkundige of woontechnische woonvoorzieningen ...........................................................40 3.5.1. Bereikbaarheid van de woning ........................................................................................40 3.5.2. Toegankelijkheid van de woning......................................................................................41 3.5.3. Doorgankelijkheid van de woning ....................................................................................41 3.6. Woonvoorzieningen van niet-bouwkundige- of woontechnische aard ....................................42 3.7. Uitraasruimte .........................................................................................................................43 3.8. Het primaat van de losse woonunit ........................................................................................43 3.9. Hoofdverblijf ...........................................................................................................................44 3.10. Gemeenschappelijke ruimten...............................................................................................44 3.11. Diverse bouwkundige woonvoorzieningen ...........................................................................44 3.12. Diverse niet-bouwkundige woonvoorzieningen ....................................................................49 3.13. Bedieningselementen in de woning......................................................................................51 3.14. Woonvoorzieningen van niet-bouwkundige- of woontechnische aard ..................................52

4. Vervoersvoorzieningen............................................................................................. 57 4.1. Inleiding .................................................................................................................................57 4.2. Algemene uitgangspunten bij vervoersvoorzieningen ............................................................57 4.3. Collectief Vraagafhankelijk Vervoer .......................................................................................60 4.3.1. Algemene uitgangspunten ...............................................................................................60 4.3.2. Gratis begeleiding in de OV-taxi ......................................................................................60 4.3.3. Financiële tegemoetkomingen in de extra kosten van vervoer (pgb) ...............................60 4.3.4. Eigen auto-/ taxikostenvergoeding ..................................................................................61 4.3.5. Autoaanpassingen ...........................................................................................................62 4.4. Voorzieningen in natura .........................................................................................................64 4.4.1. Voorzieningen voor de langere afstanden .......................................................................65 4.4.2. Voorzieningen voor de korte/middellange afstand ...........................................................65 4.5. Besparingsbijdrage ................................................................................................................71 4.6. Persoonsgebonden budget ....................................................................................................71

5. Rolstoelen ................................................................................................................. 75 5.1. Inleiding .................................................................................................................................75 5.2. Algemene selectiecriteria .......................................................................................................75 5.3. Rolstoelvoorziening in natura.................................................................................................78 5.4. Persoonsgebonden budget (pgb) bij rolstoelvoorzieningen....................................................78 5.5. Handbewogen- en duwrolstoelen ...........................................................................................78 5.5.1. Duwrolstoelen..................................................................................................................78 5.5.2. Handbewogen rolstoelen .................................................................................................80 5.6. Elektrische rolstoelen .............................................................................................................82 5.7. Kinderrolstoelen .....................................................................................................................84 5.8. Sportrolstoelen.......................................................................................................................85 5.9. Aanpassingen ........................................................................................................................86 5.10. Accessoires .........................................................................................................................86 5.11. Onderhoud/Verzekering .......................................................................................................88 5.12. Training................................................................................................................................88 5.13. Aanspraak op rolstoelvoorzieningen door AWBZ-bewoners ................................................88

Hoofdstuk 6: Het verkrijgen van voorzieningen .......................................................... 93 6.1. Proces van afhandeling .........................................................................................................93 6.2. Aanvraag/aanmelding bij het Zorgloket ..................................................................................93 6.2.1.Taken klantmanager .........................................................................................................94 6.3. Het medische advies..............................................................................................................94 6.3.1. Opsomming functies ........................................................................................................96


4

6.3.2. De ICF activiteiten en participatie ...................................................................................99 6.3.3. Het keuzeproces............................................................................................................102 6.3.4. De reikwijdte van een advies .........................................................................................104 6.3.5. Inhoud van het advies ...................................................................................................105 6.3.6. Aanvullende algemene voorwaarden.............................................................................105 6.3.7. Taken en werkwijze adviseur.........................................................................................105 6.3.8. Privacy en contra-expertise ...........................................................................................106 6.4. Rapportage/beschikking.......................................................................................................107 6.5. Bemiddeling/verstrekking .....................................................................................................107 6.6. Gereedmelding ....................................................................................................................108 6.7. Uitbetaling............................................................................................................................108 6.8. Nazorg .................................................................................................................................108

Bijlage I Lijst Voorzieningen Gehandicapten (sociaal info juli 2007 )....................... 111


5


6

Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen


7


8

Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen In dit hoofdstuk worden de artikelen die zijn genoemd in hoofdstuk 1 en 2 van de verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen 2007 toegelicht. De algemene bepalingen die in dit hoofdstuk zijn omschreven zijn van toepassing op het verstrekkingenbeleid van de gemeente Enkhuizen in het kader van de Wmo.

1.1. Algemene voorzieningen In artikel 1 sub h van de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen staat het begrip Algemene voorzieningen als volgt gedefinieerd: “Een voorziening die wordt geleverd op basis van directe beschikbaarheid, een beperkte toegangsbeoordeling en die een snelle, regelarme en adequate oplossing biedt voor de beperkingen die een persoon ondervindt.” Zoals de begripsbepaling over een algemene voorziening aangeeft, gaat het hier om direct beschikbare voorzieningen die met een minimum aan bureaucratie kunnen worden verstrekt. Daarbij valt te denken aan een scala van reeds bestaande of nog te ontwikkelen voorzieningen. De regels voor algemene voorzieningen zijn de volgende: 1. het gaat om een voorziening die betrekking heeft op lichte, niet complexe zorg of 2. het gaat om een voorziening ten behoeve van een incidentele zorgbehoefte. Algemene voorzieningen zijn voorliggend aan individuele voorzieningen. Met andere woorden: een individuele voorziening wordt pas verstrekt indien een algemene voorziening onvoldoende oplossing biedt of niet beschikbaar is. Momenteel komt dit type voorziening onder de noemer “collectief vervoer” voor. Bij andere nog te ontwikkelen algemene voorzieningen valt te denken aan scootermobielpools, rolstoelpools, klussenen boodschappendiensten, etcetera. Deze opsomming is uitdrukkelijk niet limitatief, aangezien het een nieuw type voorziening betreft, waarvoor de komende jaren nieuwe invullingen zullen ontstaan. Voor algemene voorzieningen is geen persoonsgebonden budget mogelijk en wordt vooralsnog geen eigen bijdrage gevraagd en kan op zeer korte termijn worden geleverd.

1.2. Beperkingen Bij de behandeling van een aanvraag om voorzieningen spelen enkele algemene voorwaarden een rol. Deze zijn vastgelegd in artikel 2 van de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen 2007. Het gaat daarbij om de volgende algemene beperkingen: De voorziening dient: 1. Langdurig noodzakelijk ter compensatie van aantoonbare beperkingen te zijn (artikel 2 lid 1 sub a). 2. Goedkoopst adequaat te zijn (artikel 2 lid 1 sub b). 3. In overwegende mate op het individu gericht te zijn (artikel 2 lid 1 sub c). Daarnaast wordt een individuele voorziening geweigerd wanneer: 4. De voorziening algemeen gebruikelijk is (artikel 2 lid 3 sub a) 5. De aanvrager niet in de gemeente Enkhuizen woonachtig is (artikel 2 lid 3 sub b)


9

6. De ondervonden problemen voortvloeien uit de aard van de gebruikte materialen (artikel 2 lid 3 sub c) 7. De aanvraag gericht is op een hoger niveau dan het uitrustingsniveau van de sociale woningbouw (artikel 2 lid 3 sub d). 8. Voor zover geen sprake is van meerkosten (artikel 2 lid 3 sub e) 9. De aanvraag betrekking heeft op kosten die de aanvrager voorafgaand aan het moment van beschikken heeft gemaakt (artikel 2 lid 3 sub f) 10. De voorziening reeds eerder op basis van de Verordening of de Verordening voorzieningen gehandicapten (Wvg) is verstrekt en de normale afschrijvingstermijn nog niet is vestreken. (artikel 2 lid 3 sub g) Bovenstaande punten worden hieronder uitgewerkt. De genoemde artikelen zijn opgenomen in de verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen 2007, tenzij anders staat aangegeven.

1.2.1. Langdurig noodzakelijk ter compensatie van aantoonbare beperkingen (artikel 2 lid 1 sub a) In dit artikel staan een tweetal begrippen centraal. De eerste is langdurig noodzakelijk en de tweede is aantoonbare beperkingen. Langdurig noodzakelijk Langdurig noodzakelijk wil zeggen dat de betrokkene voor langere tijd aangewezen dient te zijn op een desbetreffende aanpassing, hulpmiddel of dienst. Voor langere tijd betekent in ieder geval dat wie tijdelijk beperkingen ondervindt, bijvoorbeeld door een ongeluk, terwijl redelijkerwijs verwacht kan worden dat deze beperkingen van voorbijgaande aard zijn, niet voor een voorziening in het kader van deze Verordening in aanmerking komt. Een uitzondering hierop kan gelden bij de voorziening hulp bij het huishouden. Deze voorziening zou immers ook in tijdelijke situaties kunnen worden toegekend, bijvoorbeeld in een kortdurende situatie na ontslag uit het ziekenhuis. Indien nodig kan de betrokkene voor hulpmiddelen voor een maximale periode van 6 maanden (3 maanden met verlenging van 3 maanden) een beroep doen op de tijdelijke uitleen van hulpmiddelen zoals de hulpmiddelendepots van de Thuiszorgorganisaties die opgezet zijn in het kader van de AWBZ. Dat wil evenwel niet zeggen dat de grens van langdurig noodzakelijk op 6 maanden ligt. De grens wordt eerder bepaald door de vraag; gaat het probleem over of is het blijvend. Als iemand een probleem heeft dat 8 a 10 maande zal duren maar daarna over zal zijn, mag er van worden uitgegaan dat geen sprake is van langdurig noodzakelijk. Dat geldt overigens niet bij een aanvrager die terminaal is. Als de levensverwachting 4 maanden is, is duidelijk dat het geen tijdelijk probleem is, maar een probleem tot de dood erop volgt. Er moet dan uitgegaan worden van langdurig noodzakelijk. Waar precies de grens ligt tussen langdurig en kortdurend zal van situatie tot situatie verschillen. In dit kader zal de (medische) prognose van groot belang zijn. Zegt de prognose dat de betrokkene na enige tijd zonder de benodigde hulpmiddelen, aanpassingen of diensten zal kunnen functioneren, dan mag men van kortdurende noodzaak uitgaan. Bij een wisselend beeld kan echter uitgegaan worden van een langdurige noodzaak, mits dat wisselende beeld permanent is. Langdurig noodzakelijk geeft een dubbele afgrenzing. Enerzijds geeft het een afgrenzing in de tijd. Langdurig noodzakelijk staat dan tegenover kortdurend noodzakelijk. De gevraagde voorzieningen dienen noodzakelijk te zijn, dus niet gewenst of gemakkelijk.


10

Aantoonbare beperkingen Op grond van de Verordening moet er sprake zijn van objectief aantoonbare beperkingen die een voorziening noodzakelijk maken. In geval van een niet-objectiveerbare aandoening wordt altijd een onafhankelijk medisch adviseur om advies gevraagd. De adviseur moet vaststellen dat het ernstige en objectieve beperkingen zijn die worden ondervonden en terug te herleiden zijn tot een ziekte of gebrek en waarbij het dus niet alleen kan gaan om klachten. Daarnaast moeten de beperkingen structureel aanwezig zijn en objectiveerbaar zijn, dus niet beïnvloed door het eigen gevoel van de aanvrager. Tot slot dient hetgeen de aanvrager kan vertellen met betrekking tot de voorgeschiedenis van het ziektebeeld consistent te zijn.

1.2.2. Goedkoopst adequaat (artikel 2 lid 1 sub b) In artikel 2 lid 1 sub b van de Verordening is bepaald dat een voorziening slechts kan worden verstrekt voor zover deze, naar objectieve maatstaven gemeten, als goedkoopst adequate voorziening kan worden aangemerkt. Bij de toepassing van dit artikel dient in eerste instantie bepaald te worden of de te verstrekken voorziening adequaat is. Zijn er twee of meer voorzieningen adequaat, dan moet er gekozen worden voor de goedkoopste voorziening. Met het begrip adequaat wordt bedoeld ‘volgens objectieve maatstaven nog toereikend’. Eigenschappen die kostenverhogend werken zonder dat zij de voorziening meer adequaat maken, komen in principe niet voor vergoeding in aanmerking. Een uitzondering kan zijn dat een kwalitatief beter product de kosten verhoogt, maar ook de duurzaamheid verlengt, waardoor het product langer meegaat en dus uiteindelijk goedkoper is. Wat betreft het kwaliteitsniveau dient bij een verantwoord, maar ook niet meer dan dat, niveau te worden aangesloten. De hoogte van het pgb wordt dan ook bepaald met het oogpunt van goedkoopst adequaat. De goedkoopste voorziening wordt beschouwd vanuit het gezichtspunt van de gemeente. Het gaat om de voorziening die voor de gemeente het goedkoopst is. Daarbij kan ook rekening gehouden worden met zogenaamde macro-overwegingen, overwegingen die het gehele beleid en de consequenties betreffen. Collectief vervoer ontleent zijn besparingen vanuit de mogelijkheden combinatieritten te maken die de kilometerprijs naar beneden kunnen brengen. Het is dus in het belang van het systeem zo veel mogelijk gebruikers te hebben. Dat mag meetellen, dus ook al is een individuele aanvrager wellicht goedkoper uit met een andere voorziening dan collectief vervoer. Als er uitzonderingen zouden gemaakt worden zou de basis onder het collectief vervoer in gevaar kunnen komen.

1.2.3. In overwegende mate op het individu gericht (artikel 2 lid 1 sub c) Artikel 2 lid 1 sub c van de Verordening bepaalt dat een voorziening, zowel een algemene als een individuele voorziening, in overwegende mate op het individu gericht moet zijn. Door het opnemen van deze bepaling worden hulpmiddelen voor gemeenschappelijk gebruik uitgesloten, hoewel voorzieningen die naast individueel ook een gezamenlijk karakter hebben wel kunnen passen. Met het op het individu gericht zijn worden de volgende punten bedoeld: - een aanvraag voor een gemeenschappelijke voorziening is niet mogelijk. Er moet altijd één individuele aanvrager zijn die de voorziening aanvraagt; - een voorziening wordt alleen verstrekt voorzover het de aanvrager betreft. De aanvrager die bijvoorbeeld een vervoersvoorziening nodig heeft, kan die voorziening alleen voor zichzelf aanvragen.


11

Bij het verstrekken van voorzieningen wordt in principe alleen rekening gehouden met de aanvrager. Huisgenoten en andere vallen buiten de voorziening. De uitzonderingen op deze regel worden in de betreffende hoofdstukken indien van toepassing verder uitgewerkt.

1.2.4. Algemeen gebruikelijk (artikel 2 lid 3 sub a) Artikel 2 lid 3 sub a van de Verordening bepaalt dat een voorziening geweigerd wordt indien de voorziening algemeen gebruikelijk is voor de persoon als de aanvrager. Waar de grens ligt tussen wat algemeen gebruikelijk is en wat niet, wordt bepaald door algemeen maatschappelijke normen. Rolstoelen zijn in principe niet algemeen gebruikelijk voor een persoon als de aanvrager. De beoordeling wat in het betreffende geval als algemeen gebruikelijk wordt beschouwd vindt plaats op basis van jurisprudentie en maatschappelijke ontwikkelingen. Voorbeelden van zaken die als algemeen gebruikelijk worden gezien: - verhoogde toiletpotten (inclusief toiletverhogers); - hendelkranen; - thermostaatkranen; - telefoonabonnement; - automatische transmissie in de auto (automaat); - airconditioning in de auto; - stuurbekrachtiging auto; - keramische / inductie kookplaat; - kosten van aanschaf en het gebruik van een fiets met hulpmotor; - wasdroger; - centrale verwarming; - regenkleding; - douche, indien het lavet vervangen dient te worden; - extra of tweede trapleuning; - eenvoudige handgrepen Uitgangspunt bij het begrip ‘algemeen gebruikelijk’ is of het aan te schaffen middel voor een nietgehandicapte in een financieel vergelijkbare positie tot het normale aanschaffingspatroon gerekend kan worden. Om te bepalen of een voorziening algemeen gebruikelijk is, moet in ieder geval vaststaan dat aan drie, door de Centrale Raad van Beroep vastgestelde, criteria wordt voldaan: 1. is het middel niet speciaal voor mensen met een handicap? Het moet gaan om een voorziening die niet speciaal voor mensen met een beperking is bedoeld; met andere woorden een voorziening die ook door niet-gehandicapte normaal wordt gekocht. 2. is het normaal in de handel verkrijgbaar, overal te koop? De voorziening dient in de reguliere handel verkrijgbaar te zijn. 3. is het niet of nauwelijks duurder dan vergelijkbare producten? De voorziening moet een prijs hebben die niet buitengewoon hoog is, waardoor de voorziening voor grote groepen bereikbaar wordt. Indien de drie vragen met ‘ja’ kunnen worden beantwoord, is veelal sprake van een algemeen gebruikelijke voorziening/middel. Meerkosten vanwege de beperkingen van een aanvrager aan algemeen gebruikelijke voorzieningen kunnen onder bepaalde voorwaarden wel recht op aanspraken geven (bijvoorbeeld aanpassingen aan fiets of auto). Er moet worden vastgesteld dat de algemene gebruikelijke voorziening wel medisch noodzakelijk is. Algemeen gebruikelijke zaken zouden conform jurisprudentie toch voor vergoeding in aanmerking kunnen komen indien een ziekte of gebrek noopt tot plotselinge onvoorzienbare vervanging van Verstrekkingenboek Wmo

12

zaken, die reeds recent vervangen zijn en anders niet vervangen zouden worden. Ook wordt bij de vaststelling of het middel algemeen gebruikelijk is het inkomen van de aanvrager beoordeeld. Het kan namelijk zijn dat het middel gezien het inkomen (bijstandsnorm) niet algemeen gebruikelijk is. Met name vraag 3 geeft vaak aanleiding tot vragen; zo is een fiets met hulpmotor/trapondersteuning (saxonette) een algemeen gebruikelijk artikel, terwijl deze fiets met hulpmotor aanzienlijk duurder is dan een “gewone”fiets. Een ander voorbeeld is een keramische kookplaat die duurder is dan een gasstel en ook niet in de meerderheid van de Nederlandse huishoudens voorkomt, maar desondanks als algemeen gebruikelijk aangemerkt wordt. Bovengenoemde voorbeelden zijn absoluut niet limitatief en zaken die nu nog niet algemeen gebruikelijk zijn kunnen dit op (korte) termijn wel worden. Het is zaak de jurisprudentie op dit onderdeel goed in de gaten te houden.

1.2.5. De aanvrager niet in de gemeente woonachtig is (artikel 2 lid 3 sub b) Artikel 2 lid 3 sub b geeft aan dat de voorziening wordt geweigerd wanneer de persoon niet woonachtig is in de gemeente Enkhuizen. Het kan ook voorkomen dat ingezetenen van de gemeente in het buitenland verblijven. Dit verblijf kan van korte duur zijn, maar kan ook een meer permanent karakter hebben. Zolang betrokkene zijn hoofdverblijf in de gemeente Enkhuizen heeft en daar ook in het GBA staat ingeschreven, valt betrokkene voor wat betreft aanspraken op Wmovoorzieningen onder het beleid van de gemeente Enkhuizen. Het staat de gemeente Enkhuizen overigens vrij bij de beoordeling van de aanspraak de individuele omstandigheden van betrokkene mee te wegen. De gemeente Enkhuizen hoeft bij de aanvraag van voorzieningen geen rekening te houden met extreme situaties in het buitenland. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de geschiktheid van een rolstoel met betrekking tot bepaalde terreinomstandigheden. De aanvraag behoort te worden ingediend bij, en moet worden afgehandeld door de gemeente, waar de gehandicapte woonachtig is. De gehandicapte wordt geacht woonachtig te zijn in de gemeente, waar zijn hoofdverblijf is. Hieronder wordt verstaan “de woonruimte waar de gehandicapte zijn vaste woon- en verblijfplaats heeft en/of op welk adres de gehandicapte in het bevolkingsregister staat ingeschreven. Doorgaans is dit het woonhuis of het verpleeghuis. In het geval dat de gehandicapte die verblijft in een inrichting een aanvraag indient voor het bezoekbaar maken van een woning, moet de aanvraag worden gezonden aan de gemeente waar de bezoekbaar te maken woning zich bevindt.

1.2.6. De aard van de gebruikte materialen (artikel 2 lid 3 sub c) Op grond van artikel 2 lid 3 sub c van de Verordening wordt geen voorziening toegekend voorzover de problemen bij het normale gebruik van de woning voortvloeien uit de aard van de in de woning gebruikte materialen. Deze afwijzingsgrond is bedoeld voor situaties waarin gebruikte materialen voor problemen zorgen. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de toepassing van asbest en spaanplaat in de woning of het voorkomen van vocht en tocht in de woning. Het opheffen van allergenen factoren of andere problemen die hun directe oorzaak vinden in de aard van de in of aan de woning gebruikte materialen vallen niet onder de werking van de verordening. Iedereen, ongeacht een eventuele handicap, zal met dit soort materialen dezelfde problemen kunnen ondervinden. Het probleem wordt dus niet veroorzaakt door de combinatie handicap-woning, maar door de gebruikte materialen, hetgeen een reden is om een voorziening te weigeren. Dit houdt niet in dat belemmeringen die voortvloeien uit bijvoorbeeld Astma niet op grond van de wet weggenomen kunnen worden; als deze worden veroorzaakt door bijvoorbeeld de


13

stoffering van de woning waar een persoon zonder astma geen last van zou hebben dan kan hiervoor in het kader van de Verordening een woonvoorziening worden getroffen.

1.2.7. Het uitrustingsniveau van sociale woningbouw (artikel 2 lid 3 sub d). Artikel 2 lid 3 sub d van de Verordening bepaalt dat een voorziening geweigerd wordt voorzover deze betrekking heeft op een hoger niveau dan het uitrustingsniveau voor sociale woningbouw. Het uitrustingsniveau voor sociale woningbouw is vastgesteld in het Bouwbesluit 2003. Woonvoorzieningen die op dit uitrustingsniveau worden verstrekt, zijn van voldoende kwaliteit. Een voorbeeld is een garage, waarvoor een elektrische deuropener wordt aangevraagd om er gebruik van te kunnen maken. Omdat een garage niet tot het uitrustingsniveau van de sociale woningbouw behoort, zal aanpassing niet verstrekt worden in het kader van de Wmo, tenzij de garage de enige plek is waar bijvoorbeeld een scootermobiel gestald dient te worden. Ook bij hulp bij het huishouden speelt het uitrustingsniveau voor sociale woningbouw een rol. Het is niet mogelijk om aanzienlijk meer hulp te krijgen vanwege het feit dat men in een veel grotere of meer luxe woning woont of voor bijvoorbeeld het schoonhouden van een inpandig zwembad. Hulp bij het huishouden wordt alleen gegeven voor de kamers die in gebruik zijn en uitgaande van een woning op het niveau van de sociale woningbouw.

1.2.8. Geen aantoonbare meerkosten (artikel 2 lid 3 sub e) In artikel 2 lid 3 sub e van de Verordening is bepaald dat indien er geen sprake is van aantoonbare meerkosten in vergelijking met de situatie voorafgaand aan het optreden van de beperkingen waarvoor de voorziening wordt aangevraagd, geen voorziening wordt toegekend. In sommige gevallen gebruiken mensen al jaren voorzieningen. Na het optreden van een beperking is er dan geen sprake van meerkosten.

1.2.9. Kosten voorafgaand gemaakt (artikel 2 lid 3 sub f) Artikel 2 lid 3 sub f van de Verordening luidt dat geen voorziening wordt verstrekt voorzover de aanvraag betrekking heeft op kosten die de aanvrager voorafgaand aan het moment van de aanvraag heeft gemaakt. Niet eerder dan nadat de gemeente Enkhuizen een beslissing over de aanvraag voor een voorziening heeft genomen mag een aanvang worden gemaakt met de realisatie van de werkzaamheden of mag een voorziening worden aangeschaft. Pas op dat moment heeft de gemeente Enkhuizen alle op de aanvraag betrekking hebbende gegevens beoordeeld en op grond hiervan een besluit genomen over de te treffen voorzieningen. Indien voorzieningen reeds zijn aangeschaft of zijn gerealiseerd, is een zinvolle beoordeling van de oorspronkelijke situatie in de meeste situaties onmogelijk. Bovendien heeft de gemeente Enkhuizen geen invloed kunnen uitoefenen op de gekozen materialen. Door deze bepaling wordt voorkomen dat een voorziening waar vroegtijdig mee is begonnen uiteindelijk niet overeenstemt met hetgeen het college als goedkoopst adequate voorziening beschouwt. Het college kan bijvoorbeeld ook factoren mee laten wegen die buiten de woonruimte van de aanvrager gelegen zijn, zoals een beschikbare aangepaste of goedkoop aan te passen woning elders, of een losse woonunit, waardoor een woningaanpassing wellicht niet noodzakelijk is.

1.2.10. De voorziening reeds eerder verstrekt (artikel 2 lid 3 sub g) Op grond van artikel 2 lid 3 sub g van de Verordening wordt een voorziening geweigerd als een zelfde voorziening al eerder is vertrekt en de normale afschrijvingstermijn nog niet is verstreken. Dit is ook van toepassing op een voorziening die is verstrekt in het kader van de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg), de voorloper op de Wet maatschappelijke ondersteuning. Een uitzondering Verstrekkingenboek Wmo

14

wordt hierop gemaakt indien de eerder vergoede of verstrekte voorziening buiten de schuld van de aanvrager verloren is gegaan of niet meer adequaat is. Het moet de aanvrager verwijtbaar zijn dat het middel verloren is gegaan, bijvoorbeeld door roekeloosheid of verwijtbare onachtzaamheid. Indien een ander aansprakelijk is voor het verloren gaan van de voorziening, dient bekeken te worden of het mogelijk is deze derde door de aanvrager hiervoor aansprakelijk te stellen om de kosten te kunnen verhalen. Indien in een woning een dure voorziening is aangebracht heeft dit gevolgen voor de te verzekeren waarde van de opstal. Dit risico dient in de opstalverzekering gedekt te worden. Wanneer bijvoorbeeld bij brand blijkt dat de woning onvoldoende verzekerd is, dan kan op dat moment geen beroep gedaan worden op de Wmo.

1.3. Individuele voorzieningen en verstrekkingsvormen Hoofdstuk 2 van de Verordening gaat in op de vorm van de te verstrekken voorziening. De voorzieningen, die gerangschikt kunnen worden onder de individuele voorzieningen zijn: - De Hulp bij het huishouden (Hoofdstuk 2) - Woonvoorzieningen (Hoofdstuk 3) - Vervoersvoorzieningen (Hoofdstuk 4) - Rolstoelen (Hoofdstuk 5) Individueel wil zeggen dat de gemeente bij het vaststellen van die voorzieningen rekening houdt met de persoonskenmerken, omstandigheden, specifieke behoeften en eventuele financiële draagkracht van de aanvrager. Artikel 6 van de Wmo en artikel 3 van de verordening schrijft voor dat de rechthebbende bij de verstrekking van een individuele voorziening een keuze kan maken uit: - een voorziening in natura - een financiële tegemoetkoming. - een persoonsgebonden budget Deze verstrekkingsvormen zijn omschreven in Hoofdstuk 2 van de Verordening. Per individuele voorziening wordt de verstrekkingvormen in de hierop volgende hoofdstukken verder uitgewerkt.

1.4. Voorziening in natura In artikel 4 van de verordening staat omschreven dat bij voorzieningen in natura, zoals een rolstoel of een scootmobiel, er een bruikleenovereenkomst wordt gesloten. De bruikleenovereenkomst kan tussen de leverancier en de betreffende klant gesloten worden maar kan ook tussen de gemeente en de klant gesloten worden. Het hangt af van het soort voorzieningen dat wordt verstrekt.

1.5. Financiële tegemoetkoming In artikel 5 van de verordening wordt ingegaan op de bepalingen rondom financiële tegemoetkomingen. De bepalingen rondom de financiële tegemoetkomingen voor diverse voorzieningen zijn nader uitgewerkt in het besluit maatschappelijke ondersteuning en worden in dit verstrekkingenboek nader omschreven bij de van toepassing zijnde voorzieningen. In bijvoorbeeld het hoofdstuk woonvoorzieningen wordt nader ingegaan op de financiële tegemoetkoming voor dit soort voorzieningen.


15

1.6. Persoonsgebonden budget (artikel 6 van de Verordening) Een persoonsgebonden budget (pgb) is een geldbedrag dat iemand ontvangt om zelf zijn of haar zorg mee te kopen. Met dit geld kiezen mensen zelf een hulpverlener of kopen zij zelf hun woon of vervoersvoorziening in bij bijvoorbeeld een leverancier van keuze. De hoogte van het persoonsgebonden budget (pgb) en de financiële tegemoetkomingen staan omschreven in het besluit maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen 2007. De wijze waarop het persoonsgebonden budget wordt vastgesteld staat omschreven in de hierop volgende hoofdstukken. Een persoonsgebonden budget wordt alleen verstrekt voor individuele voorzieningen en Hulp bij het huishouden. De omvang van het persoonsgebonden budget is altijd de goedkoopst adequate voorziening die de gemeente bij een verstrekking in natura betaald zou hebben. Voor het persoonsgebonden budget wordt een overeenkomst gesloten tussen de gemeente en de ontvanger van het persoonsgebonden budget.

1.6.1. Verantwoording / controle (artikel 6 lid 5) Het pgb wordt verstrekt voor Hulp bij het huishouden maar wordt ook verstrekt voor hulpmiddelen zoals woonvoorzieningen, vervoersvoorzieningen en rolstoelen. De controle op de uitgave van het pgb vindt dan ook op twee manieren plaats. Persoonsgebonden budget voor Hulp bij het huishouden Wanneer een persoonsgebonden budget is verstrekt voor Hulp bij het huishouden wordt gecontroleerd of het budget ook daadwerkelijk is besteed aan het doel waarvoor het is bedoeld. De budgethouder is verplicht om op verzoek de stukken te verstrekken. De verantwoording van het persoonsgebonden budget voor hulp bij het huishouden wordt verder uitgewerkt in Hoofdstuk 2. Persoonsgebonden budget individuele voorzieningen Wanneer een persoonsgebonden budget is verstrekt voor voorzieningen zoals woonvoorzieningen, vervoersvoorzieningen en rolstoelen wordt gecontroleerd of het budget ook daadwerkelijk is besteed aan het doel waarvoor het is bedoeld. Bij iedere ontvanger van een persoonsgebonden budget wordt aan de van de nota/factuur van de aangeschafte voorziening en een betalingsbewijs van aanschaf van de voorziening nagegaan of het persoonsgebonden budget besteed is aan het doel waarvoor het bestemd is. Is dat het geval, dan hoeft er verder niets te gebeuren. Is het persoonsgebonden budget anders besteed dan bedoeld, dan zal het college overwegen het pgb geheel of gedeeltelijk terug te vorderen. Daarbij zal leidend zijn of er opzet in het spel is geweest, of dat sprake is geweest van onwetendheid. In die laatste situatie kan overlegd worden dat deze situatie in de toekomst vermeden dient te worden. Bij opzet moet afgewogen worden of terugvordering in verhouding staat tot wat er bewust onjuist is gedaan.

1.6.2. Weigering persoonsgebonden budget Een persoonsgebonden budget kan worden geweigerd indien de aanvrager onvoldoende inzicht heeft in het verwerven of instandhouden van een voorziening en dit ook niet kan laten doen door middel van een bewindvoerder. Bij het vaststellen van de voorziening wordt hier ook rekening mee gehouden.


16

Hoofdstuk 2: Huishoudelijke Verzorging


17


18

Hoofdstuk 2: Huishoudelijke Verzorging

2.1. Inleiding De huishoudelijke verzorging (HV) is afkomstig uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). HV in de AWBZ was één van de zeven functies die onder de AWBZ vielen en uitgewerkt werden in het besluit zorgaanspraken AWBZ. De HV was gericht op het bieden van hulp bij het uitvoeren van de huishoudelijke taken. De huishoudelijke verzorging op basis van de WMO is per 1 januari 2007 overgedragen aan de gemeente en is gericht op het bieden van hulp bij het uitvoeren van de huishoudelijke taken.

2.2. Vormen huishoudelijke verzorging De klant heeft de keuze uit twee verstrekkingsvormen in het kader van de huishoudelijke verzorging. 1. In de vorm van zorg in natura 2. In de vorm van een Persoonsgebonden budget (pgb) Zorg in natura In natura wil zeggen dat de HV wordt geleverd door een van de zorgaanbieders waarmee de Gemeente Enkhuizen een overeenkomst heeft afgesloten. In deze vorm wordt de zorg geleverd door een zorgaanbieder en betaald de gemeente de kosten voor de HV direct aan de zorgaanbieder. Persoonsgebonden budget (pgb) Bij een pgb krijgt de cliënt een bepaald bedrag van de gemeente waarmee hij/zij zelf zijn zorg kan inkopen. Dat kan bij een (thuis)zorgorganisatie, particulieren, maar ook bij (niet inwonende) familieleden, vrienden of kennissen. Er dient in alle gevallen aan de gebruikelijke voorwaarden te worden voldaan zoals genoemd in het Besluit maatschappelijke ondersteuning. In artikel 11 van de verordening worden er een tweetal groepen huishoudelijke verzorging omschreven. - Groep 1 betreft de huishoudelijke verzorging in de vorm van het overnemen van huishoudelijke werkzaamheden. - Groep 2 betreft de huishoudelijke verzorging in de vorm van het overnemen van huishoudelijke werkzaamheden, aangevuld met de organisatie van het huishouden en hulp bij ontregelde huishouding. In artikel 11 lid 2 van de verordening worden de klassen omschreven. De klassen zijn een bepaalde bandbreedte qua uren die kunnen worden geboden in groep 1 of 2. Eén en ander wordt nader toegelicht in dit hoofdstuk nadat inhoudelijk is ingegaan op de verschillende groepen.

2.3 Groepen huishoudelijke verzorging Om voor de huishoudelijke verzorging in aanmerking te komen moet met beperkingen ondervinden in de hieronder genoemde taken. Op basis van de beperking in de taken en het type huishouden wordt de omvang van de huishoudelijke verzorging bepaald. Groep 1 (HV1) De taken die onder deze groep vallen zijn: - Boodschappen doen voor het dagelijks leven - Maaltijd verzorging Verstrekkingenboek Wmo

19

-

Licht huishoudelijk werk Zwaar huishoudelijk werk De was doen

Hieronder worden deze taken toegelicht. Boodschappen doen voor het dagelijkse leven (HV1) Het doen van boodschappen valt alleen onder huishoudelijke verzorging indien er geen voorliggende voorziening is in de vorm van een bezorgservice voor boodschappen. Onder het doen van boodschappen valt het samenstellen van een boodschappenlijst en het inkopen en opbergen van boodschappen. Dit kan 1x per week worden gedaan en daar kan tot en met 4 personen 60 minuten per week voor worden toegekend. Als het gaat om meer dan 4 personen of als er kinderen jonger dan 12 jaar aanwezig zijn, kan 2x per week boodschappen worden toegekend. Indien de afstand tot de winkels groot is, kan 30 minuten extra worden toegekend. Dat betekent dat voor boodschappen de marge voor toekennen tussen de 60 tot 150 minuten ligt. Eigen keuzen, zoals de keuze voor speciaal voedsel dat maar beperkt te koop aangeboden wordt, zodat extra gereisd moet worden, of het doen van boodschappen in een groot aantal winkels, worden niet gehonoreerd. Alleen medisch noodzakelijke boodschappen kunnen gehonoreerd worden en kunnen een criteria zijn om meer minuten te indiceren. Om voor hulp bij deze taak in aanmerking te komen moet men medische beperkingen ondervinden in het doen van de dagelijkse boodschappen. Wat onder medische beperkingen wordt verstaan em hoe deze worden vastgesteld staat omschreven in hoofdstuk 1. Maaltijdverzorging: broodmaaltijd, warme maaltijd (HV1) Onder de broodmaaltijd valt: broodmaaltijd klaarzetten, tafel dekken en afruimen, koffie/thee zetten en afwassen, met de machine of handmatig. Wat betreft de warme maaltijd vallen hieronder: eten bereiden (voorbereiden en koken) tafel dekken en afruimen, afwassen en opruimen plus opslaan en beheer levensmiddelenvoorraad. Het verzorgen van de warme maaltijd gaat alleen op voor gezinnen met kinderen, in dit geval kan niet worden verwacht dat ze gebruik maken van een maaltijdvoorziening. Kleine huishoudens (één of twee personen) kunnen een beroep doen op een maaltijdvoorziening zoals tafeltje-dek-je. Om voor hulp bij deze taken in aanmerking te komen moet men medische beperkingen ondervinden in het doen van bovenstaande taken. Voor de broodmaaltijd kan per keer 15 minuten, voor de warme maaltijd per keer 30 minuten worden toegekend. Wanneer er kinderen zijn die jonger zijn dan 12 jaar dan kan per keer 20 minuten extra worden toegekend. Per dag kan het dus gaan om 2 broodmaaltijden en 1 warme maaltijd, waarbij de variatie kan liggen tussen 60 minuten en 120 minuten. Licht huishoudelijk werk (HV1) Hieronder vallen de volgende activiteiten: - Indien geen maaltijdvoorziening is geïndiceerd, afwassen, handmatig 15-30 minuten per keer; - Machine in- en uitruimen 10 minuten per keer; - Opruimen, stof afnemen, bedden opmaken en wekelijkse beurt interieur, 15 tot 40 minuten per keer.


20

Het laatste onderdeel is afhankelijk van de grootte van de woning en de specifieke kenmerken van de gezinssamenstelling. Om voor hulp bij deze taken in aanmerking te komen moet men medische beperkingen ondervinden in het doen van bovenstaande taken. Bij kinderen onder de 12 jaar, bij allergie (alleen als het gaat om een gesaneerde woning), bij ernstige beperkingen in armen en handen wat leidt tot extra schoonmaakwerkzaamheden, kan meer tijd worden toegekend. Dit geldt alleen voor de kamers die in gebruik zijn en uitgaande van een woning op het niveau van de sociale woningbouw. Extra toegekende tijd kan in principe maximaal 3 maal per week 20-30 minuten. Het gaat om extra tijd die nodig is om meer schoon te maken doordat of de kinderen zorgen voor meer rommel/vuil of door de allergie hogere eisen worden gesteld aan een schoon huis of doordat door de beperking aan armen en handen iemand tevens beperkt is om bijvoorbeeld zelf op te ruimen of een doekje ergens over heen te halen. Totaal kan er minimaal 60-90 minuten en maximaal 180 minuten worden geïndiceerd. Zwaar huishoudelijk werk (HV1) Hieronder vallen: stofzuigen, schrobben, dweilen, soppen van sanitair en keuken, bedden verschonen, opruimen huishoudelijk afval. Om voor hulp bij deze taken in aanmerking te komen moet men medische beperkingen ondervinden in het doen van bovenstaande taken. Omvang bij een eenpersoonshuishouden en een huis met 2 kamers 1 x 3 uur per 14 dagen, of 90 minuten per week. Bij een meerpersoonshuishouden en een huis met meer dan 3 kamers geldt de omvang van klasse 2. In grote woningen met een hoge bezettingsgraad, bij een hoge vervuilingsgraad (door de situatie, niet door verwaarlozing), bij COPD-problematiek in een gesaneerde woning en bij aanwezigheid van jonge kinderen kunnen extra uren, afhankelijk van de situatie, worden toegekend. Verzorging van huisdieren wordt meegenomen maar wordt niet extra geïndiceerd. De was doen: Hier wordt onder gerekend: sorteren en wassen kleding met behulp van een wasmachine, centrifugeren, ophangen en afhalen of was drogen in droger, vouwen, strijken en opbergen, ophangen/afhalen van het wasgoed. Om voor hulp bij deze taken in aanmerking te komen moet men medische beperkingen ondervinden in het doen van bovenstaande taken. Hiervoor wordt bij 1 persoon 60 minuten per week toegekend, bij 2 personen 90 minuten per week. Meer per week: bij kinderen onder de 16 jaar 30 minuten per week extra, bij bedlegerige personen 30 minuten per week extra, bij extra wassen door overmatige transpiratie, incontinentie, speekselverlies etc. 30 minuten per week extra. Bij huishoudens met kleine kinderen kan tot maximaal 3x per week wassen worden toegekend, in andere situaties wordt uitgegaan van éénmaal per week.


21

Tijdsnormering huishoudelijke verzorging groep 1. Samengevat ziet de tijdsnormering in groep 1 er als volgt uit. Alleenstaande in seniorenwoning of flat Omschrijving  Boodschappen doen voor het dagelijks leven  Broodmaaltijd bereiden 

Warme maaltijd bereiden



Licht huishoudelijk werk



Zwaar huishoudelijk werk



De was doen

Alleenstaande in eengezinswoning Omschrijving  Boodschappen doen voor het dagelijks leven  Broodmaaltijd bereiden 










De was doen

Twee of meerpersoonshuishouden Omschrijving  Boodschappen doen voor het dagelijks leven  Broodmaaltijd bereiden 










De was doen

tijd per keer  60 min week  15 min keer  30 min keer  60 min week  90 min week  60 min week

per

tijd per week  1 uur per week

per



per



per



per



per



1 uur 45 min per week 3 uur 30 min per week 1 uur per week 1 uur 30 min per week 1 uur per week

tijd per keer  60 min per week  15 min per keer  30 min per keer  60 min per week  180 min per week  60 min per week


tijd per keer  60 min per week  15 min per keer  30 min per keer  90 min per week  180 min per week  90 min per week






1 uur 45 min per week 3 uur 30 min per week 1 uur per week



3 uur per week



1 uur per week



    

1 uur 45 min per week 3 uur 30 min per week 1 uur 30 min per week 3 uur per week 1 uur 30 min per week

Extra tijd kan geïndiceerd worden bij grotere leefeenheden, aanwezigheid van kleine kinderen,k extra bewassing.


22

Groep 2 (HV2) De taken die onder deze groep vallen zijn: - Anderen helpen in huis bij bereiden maaltijden - Dagelijkse organisatie van het huishouden - Psychosociale begeleiding - Advies, instructie, voorlichting (AIV) gericht op het huishouden Om voor hulp bij deze taken in aanmerking te komen moet men medische beperkingen ondervinden in het doen van bovenstaande taken. Hieronder worden de taken toegelicht. Andere helpen in huis bij bereiden maaltijden Hiertoe worden gerekend opvang en/of verzorging van kinderen/volwassen huisgenoten (anderen helpen met zelfverzorging) en anderen helpen bij het bereiden van maaltijden. Het gaat hierbij om een ouder die tijdelijk niet in staat is de ouderrol op zich te nemen. De totale omvang is maximaal 40 uur per week aanvullend op de eigen mogelijkheden, te besteden aan wassen en aankleden, hulp bij eten en/of drinken, maaltijd voorbereiden, sfeer scheppen, spelen, opvoedingsactiviteiten. Meer of minder kan worden geïndiceerd vanwege het aantal kinderen, de leeftijd van de kinderen, de gezondheidssituatie, het functioneren van kinderen/huisgenoten, aanwezigheid gedragsproblematiek, samenvallende activiteiten. Dagelijkse organisatie van het huishouden Administratieve werkzaamheden, organiseren, plannen en beheren van middelen. Indien hier aanleiding toe bestaat kan hier 30 minuten per week voor worden geïndiceerd. Hiervan kan worden afgeweken bij communicatieproblemen, kinderen onder de 16 jaar of andere tijdvragende huisgenoten, of psychosociale of andere problematiek bij meerdere huisgenoten. Psychosociale begeleiding Hieronder kan ook observeren vallen, evenals formuleren van doelen met betrekking tot huishouding, helpen verkrijgen, handhaven structuur in het huishouden, helpen verkrijgen/handhaven zelfredzaamheid t.a.v. budget, begeleiden ouders bij opvoering (beperkt en in combinatie met andere onderdelen) en begeleiding kinderen. De omvang is maximaal 30 minuten per week. Advies, instructie, voorlichting (AIV) gericht op het huishouden Instructie omgaan met hulpmiddelen, instructie licht huishoudelijk werk, instructie textielverzorging, instructie boodschappen doen, instructie koken. Maximaal 30 minuten per week. In 3x per week maximaal 6 weken. Bij communicatieproblemen kan meer tijd worden geïndiceerd.


23

Tijdsnormering huishoudelijke verzorging groep 2. Samengevat ziet de tijdsnormering in groep 2 er als volgt uit.

Omschrijving    

Andere helpen in huis bij bereiden maaltijd Dagelijkse organisatie van het huishouden Psychosociale begeleiding Advies, instructie, voorlichting

tijd per week 

maximaal 40 uur per week

  

30 minuten per week 30 minuten per week 30 minuten per keer,

max 3 keer per week voor 6 weken) 2.4. Voorwaarden voor het verkrijgen van Huishoudelijke verzorging Bij een aanvraag voor de voorziening wordt eerst vastgesteld of er sprake van een (aantoonbare) beperking (ziekte of gebrek) is. Als de exacte ondersteuningsbehoefte is vastgesteld wordt vervolgens onderzocht of de huishoudelijke taken overgenomen (her)verdeeld kunnen worden onder huisgenoten, de zogenaamde gebruikelijke zorg. Als derde criterium geldt dat een beroep moet worden gedaan op algemene voorzieningen of voorliggende voorzieningen, voor zover aanwezig en bereikbaar.

2.5. Gebruikelijke zorg In artikel 10 van de verordening wordt ingegaan op de term gebruikelijke zorg. In deze paragraaf wordt hier dieper op in gegaan. Gebruikelijke zorg is de normale, dagelijkse zorg, die partners, ouders en inwonende kinderen geacht worden elkaar onderling te bieden, omdat ze als leefeenheid een gezamenlijk huishouden voeren. Dat betekent dat van huisgenoten verwacht wordt dat zij, bij uitval van één van de leden van die leefeenheid, een herverdeling maken van de huishoudelijke taken. Dit principe heeft een verplichtend karakter en betreft alle huisgenoten ouder dan 18 jaar. Vanaf 16 jaar wordt men verondersteld in verband met studie op kamers te kunnen wonen en een eenpersoonshuishouden te kunnen voeren. Vanaf 18 jaar wordt men verondersteld een volledig huishouden te kunnen voeren. Hieronder vallen de volgende activiteiten: - schoonhouden van sanitaire ruimte; - keuken en een kamer doen; - de was doen; - boodschappen doen; - maaltijd verzorgen; - afwassen en opruimen. Daarnaast kunnen zij eventuele jongere gezinsleden verzorgen en begeleiden. Een huisgenoot kan zowel een volwassene als ook een kind zijn, dus alle bewoners van één adres die samen één huishouden voeren. Bij een eenpersoonshuishouden is er geen sprake van gebruikelijke zorg. Onder -

een huisgenoot wordt niet verstaan: een persoon die een kamer huurt (op basis van een huurovereenkomst), bewoners van AWBZ instellingen met een indicatie voor de AWBZ functie Verblijf, een bewoner van een kloostergemeenschap.

Bij de toepassing van het criterium gebruikelijke zorg gelden de volgende uitgangspunten: Verstrekkingenboek Wmo

24

-

-

Van iedere huisgenoot wordt verwacht dat hij een huishouden kan voeren, naast een volledige baan, het volgen van een opleiding of andere activiteiten in het kader van maatschappelijke participatie. Onder een (volledige) baan wordt ook verstaan het werken op onregelmatige tijden of in ploegendienst. Bij het inventariseren van de eigen mogelijkheden van het huishouden wordt geen onderscheid gemaakt op basis van sekse, religie, cultuur, de wijze van inkomensverwerving of persoonlijke opvattingen over het verrichten van huishoudelijke werkzaamheden.

Gebruikelijke zorg is niet van toepassing in de volgende situaties: - Bij een werkende partner/huisgenoot, die beroepshalve minimaal 7 etmalen aaneengesloten van huis is, bijvoorbeeld in het geval van een internationale vrachtwagenchauffeur of bij offshore werkzaamheden; - Als er sprake is van een dreigende (medisch aantoonbare) overbelasting van de gebruikelijke zorgverlener, bijvoorbeeld als gevolg van een combinatie van gebruikelijke zorg met een volledige baan of (dag)opleiding. - In crisissituaties bij bijvoorbeeld het plotselinge overlijden van de (verzorgende) partner/ouder met jonge kinderen of bij een korte levensverwachting van de zorgvrager. - Bij personen waar in redelijkheid niet meer verwacht kan worden dat zware huishoudelijke taken aan te leren zijn zoals bij personen van 75 jaar en ouder.

2.6. Algemene voorziening In artikel 8 lid a van de verordening wordt ingegaan op het begrip algemene voorzieningen. In deze paragraaf wordt hier dieper op ingegaan. Algemene voorzieningen gaan voor op de Huishoudelijke verzorging. Daarbij geldt wel nadrukkelijk dat deze voorzieningen beschikbaar (aanwezig in de stad of wijk) en bereikbaar (reisafstand) zijn. Ook moeten ze een adequate compensatie bieden voor (een deel van) ondersteuningsactiviteiten van de huishoudelijke verzorging. Voorbeelden van algemene voorzieningen zijn kinderopvang (crèche, overblijfmogelijkheden op school, voor- en naschoolse opvang), de oppascentrale, een maaltijddienst, een hondenuitlaat service en een boodschappendienst. De wens geen gebruik te maken van dergelijke algemene (voorliggende) voorzieningen, terwijl deze feitelijk aanwezig zijn, kan niet leiden tot een indicatie voor huishoudelijke verzorging. De gemeente Enkhuizen moet de sociale situatie goed in beeld hebben, zodat beoordeeld kan worden of een algemene (voorliggende) voorziening daadwerkelijk beschikbaar is. Daarnaast is er geen indicatie voor huishoudelijke verzorging als de problemen van de aanvrager afdoende kunnen worden opgelost met technische hulpmiddelen. Deze hulpmiddelen kunnen bestaan uit algemeen gebruikelijke huishoudelijke apparatuur, zoals een stofzuiger, een wasmachine, een droogtrommel of een magnetron. Als dergelijke apparaten niet aanwezig zijn maar wel een adequate oplossing zouden bieden voor het probleem, hebben deze hulpmiddelen de voorkeur boven het inzetten van hulp. Als de voorziening beschikbaar en bereikbaar is dan wordt de betreffende activiteit buiten de indicatiestelling gelaten (niet meegeteld). Een uitzondering geldt voor crisissituaties (groep 2 van de Huishoudelijke verzorging), waarbij voor maximaal 6 weken een indicatie kan worden afgegeven ter overbrugging naar een eigen oplossing. Op basis van medische redenen kan een algemene (voorliggende) voorziening als niet toereikend worden beschouwd. Bijvoorbeeld bij een boodschappendienst als een aanvrager met een medisch vastgesteld dieet de boodschappen niet in een nabijgelegen supermarkt kan kopen.


25

Tot de algemene voorzieningen worden niet beschouwd: particuliere huishoudelijke hulp. De aanwezigheid van een particuliere hulp vormt geen belemmering om een beroep te doen op de huishoudelijke verzorging. Aan de andere kant biedt het geen garantie op verstrekking van de huishoudelijke verzorging in het kader van de Wmo.

2.7. Voorliggende voorzieningen Wettelijke voorliggende voorzieningen die voorgaan op de huishoudelijke verzorging zijn: De Wet kinderopvang Hiermee wordt bedoeld: dagopvang van 0 tot 4 jarigen, buitenschoolse opvang en gastouderschap, ook voor ouders/verzorgers die deelnemen aan een reïntegratietraject. Opvang tussen de middag valt niet onder deze wet, maar onder een overblijfregeling van een basisschool. Vanaf 1 augustus 2007 zijn de basisscholen wettelijk verplicht om naschoolse opvang aan te bieden voor ouders/verzorgers die daarom vragen. Dat kan in het schoolgebouw zijn, maar ook bij een kinderdagverblijf of via een gastouderschap. Via de belastingdienst kan een beroep worden gedaan op de kinderopvangtoeslag. Wet Arbeid en Zorg Deze wet regelt o.a. het kortdurend zorgverlof voor alle werknemers, bijv. bij ziekte van een kind of partner. Het gaat daarbij om maximaal 10 dagen per jaar met behoud van tenminste 70% van het salaris. Ziektekostenverzekering Bij sommige verzekeraars is thuiszorg opgenomen in het (aanvullende) ziektekostenpakket. Daarbij gaat het wel om crisissituaties, bijvoorbeeld bij de plotselinge ziekenhuisopname van een ouder uit een één oudergezin, als er sprake is van onuitstelbare zorgtaken.

2.8. Vaststellen behoefte en omvang van de huishoudelijke verzorging Bij een aanvraag voor de huishoudelijke verzorging wordt aan de hand van een vragenlijst de ondersteuningsbehoefte vastgesteld. Deze vragenlijst is overgenomen van het Centrum voor Indicatiestelling Zorg (CIZ). De gemeente is aangesloten bij de wijze van indicatiestelling zoals dit ging onder de Awbz. Daarin worden onder andere vragen gesteld over beperkingen bij het: - licht huishoudelijk werk, - zwaar huishoudelijk werk, - wasverzorging, - maaltijdvoorziening en boodschappen doen, - mate van zelfredzaamheid bij het uitvoeren en organiseren van het huishouden, - verzorging voor kinderen. Aan de hand van een zogenaamd rekenmodel wordt de exacte ondersteuningsbehoefte per activiteit van de huishoudelijke verzorging in groep 1 of 2 vastgesteld. Per activiteit wordt een normtijd gehanteerd. Alle huishoudelijke taken die zijn genoemd in de verschillende groepen huishoudelijke verzorging hebben een normering in minuten. Door individuele omstandigheden kan er een noodzaak zijn voor een verhoging of een verlaging van de normering. Zo kan worden bepaald hoeveel huishoudelijke verzorging noodzakelijk is en welke klasse uiteindelijk dient te worden toegekend.


26

De normtijd is ondermeer afhankelijk van: - samenstelling van het huishouden: één of meer persoonshuishouden, - de aanwezigheid en leeftijd van kinderen, - het aantal kamers dat intensief als leefruimte wordt gebruikt. Als de normtijden per activiteit zijn berekend wordt de totaaltijd per groep vastgesteld uitgedrukt in uren en minuten.

2.8.1. Overlap tussen groepen: Als er een overnamevraag voor de huishoudelijke werkzaamheden is (groep 1) én een vraag met betrekking tot de organisatie van het huishouden (groep 2), vallen alle uren onder groep 2. De tijden die benoemd zijn in het rekenmodel zijn normtijden. Dit betekent dat deze tijden gelden in de meest voorkomende gevallen. Er kan van die normtijden afgeweken worden op basis van bijvoorbeeld aantoonbare medische of psychosociale beperkingen. Dat kan betekenen dat de tijd voor bepaalde activiteiten wordt verruimd. Ook het omgekeerde is mogelijk. Bijvoorbeeld bij een cliënt die bepaalde licht huishoudelijke taken deels wel en deels niet kan uitvoeren.

2.9. Van normtijden naar klassen Nadat de groep is bepaald wordt berekend welke klasse daarbij hoort. Al in de AWBZ werd de omvang van huishoudelijke verzorging uitgedrukt in klassen. Gekozen is om dat te blijven handhaven. Klassen zijn te vergelijken met standaardporties. Elke klasse is gekoppeld aan een minimaal en een maximaal aantal uren per week binnen een vaste bandbreedte. Bandbreedte 0 t/m 1,9 uur per week 2 t/m 3,9 uur per week 4 t/m 6,9 uur per week 7 t/m 9,9 uur per week 10 t/m 12,9 uur per week 13 t/m 15,9 uur per week

Klasse Klasse 1 Klasse 2 Klasse 3 Klasse 4 Klasse 5 Klasse 6

Alle huishoudelijke taken die zijn genoemd in de verschillende groepen Huishoudelijke verzorging hebben een normering in minuten. Afhankelijk van de frequentie kan zo het aantal uren per week worden vastgesteld en de bijbehorende klasse. Uiteindelijk valt iemand dus in een bepaalde groep van activiteiten. De groep van activiteiten is vervolgens gekoppeld aan klassen met een bepaalde bandbreedte qua uren.

2.10. Vaststellen normtijd: Huishoudelijke verzorging In paragraaf 2.3 zijn de diverse groepen huishoudelijke verzorging omschreven. In dit onderdeel een voorbeeld van hoe de huishoudelijke verzorging wordt vastgesteld. Voorbeeld 1: Na de indicatie blijkt dat een alleenstaande man in een flat met 3 kamers het licht en het zwaar huishoudelijk werk niet meer kan verrichten. De normering voor deze taken is als volgt. 




60 min per week

 1 uur per week






90 min per week

 1 uur 30 min per week


27

In dit voorbeeld is er een indicatie voor groep 1. Op basis van het aantal uren per week, namelijk 2 uur en 30 minuten, valt deze persoon in de klasse 2 met als bandbreedte 2 tot 3,9 uur per week.

Voorbeeld 2: Een huishouden bestaat uit een vader, moeder, kind (2 jaar), kind (5 jaar), kind (8 jaar). Echtpaar kan beiden geen licht huishoudelijke taken uitvoeren. 




90 min per week

 1 uur 30 minuten per week

Omdat er sprake is van 3 kinderen wordt er per kind 15 minuten extra gerekend. In dit voorbeeld is er een indicatie voor groep 1. Op basis van het aantal uren per week, namelijk 2 uur en 15 minuten, valt dit gezin in klasse 2 met als bandbreedte 2 tot 3,9 uur per week.

2.11. Huishoudelijke verzorging in natura en ingangsdatum Het vaststellen van de norm voor zorg in natura en voor het vaststellen van het Pgb geschiedt op dezelfde manier, te weten in bandbreedte en klasse. Indien er een aanvraag is gedaan voor zorg in natura is de ingangsdatum van de indicatie en voor het verlenen van zorg, de datum waarop de gemeente een besluit heeft genomen. Aanmelding van zorg bij de zorgaanbieder en de indicatiedatum (dit is tevens de datum waarop de huishoudelijke zorg kan worden gestart) zullen overeenkomen met de datum waarop de gemeente heeft beslist. Het is nl. niet mogelijk met terugwerkende kracht huishoudelijke zorg te verlenen. In uitzonderingsgevallen is het noodzakelijk dat de al aanwezige huishoudelijke zorg gecontinueert moet worden terwijl de gemeente nog niet heeft beslist. Dit kan b.v. zijn wanneer een extern advies door de klantmanager moet worden opgevraagd en de reden buiten de schuld van de aanvrager ligt. De klantmanager Wmo dient dan een voorlopige beschikking te versturen en een voorlopige schriftelijke toestemming te verstrekken aan de zorgaanbieder. In deze aanmelding dient dezelfde normering aangehouden te worden als die er bestond vóór het aflopen van de indicatie Zodra bekend is welke normering van toepassing is, dient een definitieve beslissing genomen te worden aan de hand van de nieuwe normering en dient een definitieve indicatie te worden verstuurd aan de zorgaanbieder van keuze. Deze datum is de ingangsdatum van de indicatie.

2.12. Vaststellen omvang Persoonsgebonden budget Het bedrag voor het persoonsgebonden budget voor huishoudelijke verzorging wordt gebaseerd op de bij het midden van de klasse behorende aantal uren, vermenigvuldigd met het uurbedrag. Dit betekent dat het bedrag van het persoonsgebonden budget bij de klassen gebaseerd is op de volgende gemiddelde uren: Bandbreedte 0 t/m 1,9 uur per week 2 t/m 3,9 uur per week 4 t/m 6,9 uur per week 7 t/m 9,9 uur per week 10 t/m 12,9 uur per week 13 t/m 15,9 uur per week


Klasse Klasse 1 Klasse 2 Klasse 3 Klasse 4 Klasse 5 Klasse 6

Gemiddeld aantal uren 1 3 5,5 8,5 11,5 14,5

28

Voor de hoogte van een persoonsgebonden budget voor huishoudelijke verzorging per klasse wordt verwezen naar het Besluit maatschappelijke ondersteuning Gemeente Enkhuizen. Voor de additionele uren die boven klasse 6 worden toegekend, wordt een uurbedrag gehanteerd behorende bij de groepen van activiteiten. De omvang van het persoonsgebonden budget per week wordt bepaald door het uurtarief voor groep 1 of groep 2 activiteiten te vermenigvuldigen met het aantal uren behorende bij het gemiddelde van de klasse. De hoogte van beide uurtarieven voor de huishoudelijke verzorging in de Wmo zijn vastgelegd in het Besluit maatschappelijke ondersteuning Gemeente Enkhuizen 2007. De omvang wordt per maand berekend en betaalbaar gesteld. Het CAK berekent de eigen bijdrage per 4 weken. Zie onderstaand de periode tabel: Periode 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Begin datum 1-1 29-1 26-2 26-3 23-4 21-5 18-6 16-7 13-8 10-9 8-10 5-11 3-12

Eind datum 28-1 25-2 25-3 22-4 20-5 17-6 15-7 12-8 9-9 7-10 4-11 2-12 31-12

2.13. Persoonsgebonden budget en ingangsdatum Indien er een aanvraag is gedaan voor een pgb is in principe de ingangsdatum de datum waarop de gemeente een besluit heeft genomen. De gemeente moet in gevolge de Algemene Wet Bestuursrecht binnen 8 weken een beslissing nemen op de aanvraag. De beslissing op de aanvraag zal dus ten alle tijden na de aanvraagdatum liggen. Niet eerder dan nadat de gemeente een beslissing heeft genomen over de aanvraag voor een voorziening wordt het pgb betaalbaar gesteld. De ingangsdatum is de beslisdatum van de gemeente omdat: - De klant pas behoefte heeft aan een pgb bij aanvang van de zorg. - De klant zich over de periode van voor de aanvang van de zorg zich niet kan verantwoorden. In sommige gevallen is het noodzakelijk om de ingangsdatum eerder te laten ingaan dan de beslisdatum maar niet eerder dan de indicatiedatum. Dit om de continuïteit van de zorg te waarborgen.

2.14. Persoonsgebonden budget en verhuizen of stopzetten zorg Wanneer een klant verhuist naar een andere gemeente of er is geen behoefte meer aan een pgb dan dient hij/zij het eventuele teveel verstrekte pgb terug te betalen aan de gemeente. Hiervoor wordt de volgende berekening gehanteerd.


29

2.15. Persoonsgebonden budget en overlijden Bij het overlijden van een inwoner van de gemeente Enkhuizen hanteert de gemeente het volgende beleid. De gehele periode dat teveel is uitbetaald aan pgb wordt uit coulance met de nabestaande om niet verstrekt. De gemeente heeft hiervoor gekozen omdat er vaak aan het einde van iemands leven extra begeleiding en zorg wordt ingezet en het pgb hiervoor kan en mag worden ingezet.

2.16. Persoonsgebonden budget en het buitenland Wanneer iemand langer dan zes weken in het buitenland verblijft en daar zorgverleners inhuurt die niet onder de Nederlandse sociale en belastingwetgeving vallen, is men verplicht om dat aan de gemeente te melden. De gemeente zal het pgb dan voor die periode verlagen op grond van het voor dat land geldende 'aanvaardbaarheidspercentage'.           

Land Aruba België Duitsland Frankrijk Marokko Nederlandse Antillen Portugal Spanje Suriname Turkije

          

Aanvaardbaarheidspercentage 60% 100% 100% 100% 40% 52% 71% 87% 48% 40%

De aanvaardbaarheidspercentages van andere landen kan worden opgevraagd bij de gemeente. De gemeente sluit aan bij de aanvaardbaarheidspercentages zoals die door het zorgkantoor in het kader van de pgb’s wordt gehanteerd. Voorbeeld De heer R. heeft een pgb van € 90,00 per week. Hij gaat 12 weken naar Spanje en huurt daar een zorgverlener in. De gemeente verlaagt het pgb dan voor die 12 weken naar € 90,00 x 87% = € 78,30 per week. Bij permanente bewoning in het buitenland bestaat er geen recht op pgb.

2.17. Verantwoording persoonsgebonden budget De budgethouder voor de huishoudelijke verzorging in de Wmo legt één keer per jaar verantwoording af aan de gemeente over de besteding van het budget aan de hand van een door de Gemeente Enkhuizen beschikbaar gesteld verantwoordingsformulier. De budgethouder betaalt aan het eind van de looptijd van de verstrekking het budget gedeelte dat niet besteed is terug aan de gemeente. Over 1,5% van het totale jaarbudget hoeft de budgethouder geen verantwoording af te leggen, met een maximum van € 250,00 per jaar. In het verantwoordingsformulier zijn de volgende gegevens opgenomen (zie bijlage 2: Verantwoordingsformulier): -

de dagen waarop gewerkt is, het uurtarief het aantal te betalen uren naam en adresgegevens van de zorgverlener


30

-

gegevens zorgorganisatie (BTW nummer, inschrijvingsnummer Kamer van Koophandel) of het burgerservice nummer van de zorgverlener.

Steeksproefsgewijs zal het college bepalen bij welke budgethouders deze stukken zullen worden opgevraagd om te controleren of het persoonsgebonden budget besteed is aan het doel waarvoor het verstrekt is. Is dat het geval, dan hoeft er verder niets te gebeuren. Is het persoonsgebonden budget anders besteed dan bedoeld, dan zal het college overwegen het persoonsgebonden budget geheel of gedeeltelijk terug te vorderen. Daarbij zal leidend zijn of er opzet in het spel is geweest. In die laatste situatie kan overlegd worden dat deze situatie in de toekomst vermeden dient te worden. Bij opzet moet afgewogen worden of terugvordering in verhouding staat tot wat er bewust onjuist is gedaan.

2.18. Weigering en tussentijdse intrekking De gemeente kan besluiten af te zien van het verstrekken van een persoongebonden budget op basis van: - het psychisch en/of sociaal functioneren van de aanvrager, - problematische schulden bij de aanvrager. Op basis van periodieke controles kan de gemeente besluiten een toegekend persoonsgebonden budget tussentijds in te vorderen of te verrekenen, indien: - Het toegekende budget niet in verhouding staat tot de werkelijk genoten hulp, - Er sprake is van oneigenlijk gebleken gebruik van het budget.

2.19. Ondersteuning budgethouders Personen met een persoonsgebonden budget kunnen gebruik maken van (externe) ondersteuning, die vooral is bedoeld voor budgethouders die de rol van werkgever vervullen. Die ondersteuning kan bestaan uit: modelovereenkomsten en de salarisadministratie. De Gemeente Enkhuizen heeft voor haar budgethouders een contract gesloten met de Sociale Verzekerings Bank (SVB).

2.20. Eigen bijdrage voor huishoudelijke verzorging Bij zowel de verstrekking van de huishoudelijke verzorging in natura als ook in de vorm van een persoonsgebonden budget betaalt cliënt per 4 weken een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. De vaststelling en inning van de eigen bijdrage voor zowel de hulp in natura als het persoonsgebonden budget uitgevoerd door het Centraal Administratiekantoor (CAK). De uitgangspunten bij de berekening van de eigen bijdrage in de Wmo zijn: - Cliënten betalen een eigen bijdrage per vier weken, waarvan de hoogte is vastgesteld aan de hand van het inkomen, leeftijd en burgerlijke status. - Als grondslag voor de heffing van de eigen bijdrage geldt het verzamelinkomen van de belastingdienst, op basis van het peiljaar dat twee jaar voor het lopende jaar ligt. - De eigen bijdrageregeling is vastgelegd in het Besluit maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen 2007. Op basis hiervan wordt het pgb bruto uitbetaald en legt het CAK de eigen bijdrage op aan de belanghebbende.


31

Bijlage 1: Verantwoordingsformulier Verantwoordingsformulier persoonsgebonden budget (pgb) 1. Budgethouder Naam :……………………………………………………………………………… Adres :……………………………………………………………………………... Woonplaats :……………………………………………………………………………… Geboortedatum:……………………………………………………………………………... Bsn nummer :……………………………………………………………………………… 2. Voorschotperiode Van ………………………………………… tot en met …………………………………………. 3. Totaalbedrag van dit verantwoordingsformulier Welk bedrag heeft u in totaal aan uw zorgverlener(s) betaald over de periode genoemd bij vraag 2? Dit bedrag is inclusief eventuele werkgeverslasten en eventuele kosten woon-werkverkeer van uw zorgverlener(s).

€……………….

Verklaring Ik heb dit formulier en de bijlage naar waarheid ingevuld. Alle in dit formulier opgenomen kosten kunnen door mij verantwoord worden met overeenkomsten en declaraties. Ik weet dat de gemeente Enkhuizen het recht heeft om deze overeenkomsten en declaraties op te vragen. Ondertekening Naam :……………………………………………………………………………... Datum :……………………………………………………………………………... Plaats :……………………………………………………………………………... Handtekening :……………………………………………………………………………...


32


33

Nr.

Naam zorgverlener en/of zorgverlenende instantie

Burgerservicenummer, BTWnummer of inschrijfnummer Kamer van Koophandel

Totaal

Periode waarover is betaald

€

Uitbetaald bedrag aan zorgverlener over genoemde periode

Huishoudelijke verzorging voorschotperiode: …………………………………… tot en met ……………………………………


34

Hoofdstuk 3: Woonvoorzieningen


35


36

Hoofdstuk 3. Woonvoorzieningen

3.1. Inleiding Woonvoorzieningen zijn bedoeld om mensen met een handicap in staat te stellen binnen zijn/haar woonomgeving te functioneren. Hierbij wordt er van uitgegaan dat de gemeente een zorgplicht heeft voor de meest elementaire woonfuncties zoals toegang tot de woning, verblijf in de woning en functies als slapen, lichaamsreiniging en het bereiden en gebruiken van maaltijden. Iemand kan voor een woonvoorziening in aanmerking komen wanneer hij/zij door aantoonbare beperkingen als gevolg van ziekte of gebrek wordt belemmerd in het normale gebruik van de woning. Hierbij wordt uitgegaan van de hierboven genoemde elementaire woonfuncties. Wanneer de ondervonden belemmeringen voortvloeien uit de aard van de in de woning gebruikte materialen of middelen wordt géén voorziening via de Wmo getroffen. Woningverbetering valt ook niet onder de Wmo. Het verstrekkingenbeleid van de gemeente Enkhuizen kent verschillende woonvoorzieningen. De volgende voorzieningen zijn te onderscheiden: 1. 2. 3. 4.

Een Een Een Een

tegemoetkoming in de verhuis- en herinrichtingskosten; bouwkundige of woontechnische woonvoorziening. niet bouwkundige of woontechnische woonvoorziening. uitraasruimte.

3.2. Vormen van woonvoorzieningen Artikel 13 van de verordening bepaalt dat er vier mogelijkheden zijn om een woonvoorziening te verstrekken: a. als een algemene woonvoorziening; b. als een woonvoorziening in natura; c. als een persoonsgebonden budget te besteden aan een woonvoorziening; d. als een financiële tegemoetkoming in de kosten van een woonvoorziening. Artikel 14 van de verordening bepaalt dat een aanvrager die voldoet aan de criteria “aantoonbare beperkingen op grond van ziekte of gebrek” en een aanpassing aan de woning nodig heeft, voor een algemene woonvoorziening in aanmerking kan komen als deze het woonprobleem snel en adequaat op kan lossen.

3.2.1. Woonvoorziening in natura Een woonvoorziening in natura is een voorziening die daadwerkelijk wordt verstrekt zoals bijvoorbeeld de feitelijke verstrekking van een tillift of een douchestoel.

3.2.2. Persoonsgebonden budget te besteden aan een woonvoorziening Een persoonsgebonden budget (pgb) is een geldbedrag dat iemand ontvangt om zelf zijn of haar voorziening mee te kopen. Met dit geld kiezen mensen zelf hun woonvoorziening op basis van een programma van eisen die is vastgesteld door de gemeente. De omvang van het persoonsgebonden budget is altijd de goedkoopst adequate voorziening die de gemeente bij een verstrekking in natura betaald zou hebben. Wanneer een persoonsgebonden budget is verstrekt voor voorzieningen zoals woonvoorzieningen wordt gecontroleerd of het budget ook daadwerkelijk is besteed aan het doel Verstrekkingenboek Wmo

37

waarvoor het is versterkt. Bij iedere ontvanger van een persoonsgebonden budget wordt aan de van de nota/factuur van de aangeschafte voorziening en een betalingsbewijs van aanschaf van de voorziening nagegaan of het persoonsgebonden budget besteed is aan het doel waarvoor het bestemd is.

3.3. Primaat van verhuizen Wanneer iemand door aantoonbare beperkingen ten gevolge van ziekte of gebrek, belemmeringen ondervindt in het normale gebruik van de woning, dan geldt volgens de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen het primaat van verhuizen. Dit wil zeggen dat de cliënt in staat wordt gesteld te verhuizen naar een aan zijn/haar belemmeringen aangepaste of eenvoudig aan te passen woning. Hiervoor wordt een verhuis- en inrichtingskostenvergoeding beschikbaar gesteld (zie hoofdstuk verhuis- en inrichtingskostenvergoeding). Het primaat van verhuizen kan echter alleen worden toegepast indien een verhuizing de meest goedkope en adequate oplossing is en indien een verhuizing te realiseren is. Om te bezien of een verhuizing de meeste goedkope oplossing is dient het volgende te worden berekend: Kosten verhuiskostenvergoeding + kosten evt. aanpassingen nieuwe woning < kosten aanpassen huidige woning. Indien de verhuizing de meest goedkope en adequate oplossing is en er ook een adequate woning beschikbaar komt wordt aan cliënt in principe een verhuis- en inrichtingskostenvergoeding + een vergoeding van de kosten voor eventuele aanpassingen in de nieuwe woning toegekend. De Gemeente Enkhuizen heeft besloten het primaat van verhuizen alleen toe te passen bij woningaanpassingen die een bedrag van € 5.000,-- te boven gaan. Dit staat in het besluit maatschappelijke ondersteuning omschreven. Indien een cliënt geen gebruik wil maken van het aanbod om te verhuizen, maar er voor kiest om te blijven wonen in zijn/haar eigen woning dan wordt hem/haar een tegemoetkoming in de aanpassingskosten van zijn/haar eigen woning ter beschikking gesteld tot maximaal € 5000,-. De overige kosten komen voor rekening van betrokkene. Wanneer de cliënt hiervoor kiest wordt de woning waarin de cliënt woont als adequaat beschouwd. Aanpassingen aan de woning die op een later tijdstip vanwege de beperkingen van de klant gedaan moeten worden moeten dan ook zelf door de klant bekostigd worden. Dit betekent dat de woning beschouwd wordt als een gelijkvloerse woning.

3.3.1. Uitzonderingssituaties Indien de kosten voor een woningaanpassing minder bedragen dan € 5.000,-, wordt het primaat van verhuizen dus niet toegepast. Een verhuizing is dan wel mogelijk, maar zal op initiatief van de persoon moeten gebeuren. Er wordt rekening gehouden met de sociale omstandigheden. Indien betrokkene volledig afhankelijk is van mantelzorg en deze zorg alleen in de huidige woning kan worden verleend zal het primaat van verhuizen niet worden toegepast. Indien betrokkene om psychische redenen niet in staat is te verhuizen wordt het primaat evenmin toegepast. Hiervoor zal wel een verklaring van een behandelend therapeut dienen te worden overgelegd.


38

De aangeboden woning dient aan te sluiten bij de omstandigheden qua gezinssamenstelling, inkomen, leeftijd en dergelijke van de cliënt. Indien dit niet het geval is, zal het primaat van verhuizen niet worden toegepast. Over het algemeen geldt dat er binnen een termijn van 6 maanden een adequate woning beschikbaar dient te zijn. Meer specifiek kan de medisch adviseur adviseren binnen welke termijn een adequate woning beschikbaar dient te zijn.

3.4. Tegemoetkoming in de verhuis en herinrichtingskosten In artikel 15 lid a van de verordening wordt gesproken over een tegemoetkoming in de verhuis en herinrichtingskosten. Iemand komt in aanmerking voor een verhuis of herinrichtingskostenvergoeding wanneer het verhuizen naar een aangepaste woning de meest goedkope en adequate oplossing voor het woonprobleem van de cliënt is (zie ook het primaat van verhuizen) De hoogte van de verhuis- en herinrichtingskosten is bepaald in artikel 7 van het besluit maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen. Een verhuiskostenvergoeding wordt in ieder geval niet verstrekt wanneer de aanvrager: - met een handicap op eigen verzoek verhuist, vanuit een woning die op ergonomische gronden als geschikt moet worden beschouwd (artikel 20 sub a van de verordening); dus wanneer de woning goed is aangepast aan de belemmeringen die iemand op grond van zijn handicap ondervindt. Hierop wordt slechts een uitzondering gemaakt als er sprake is van zwaarwegende redenen om te verhuizen of aanvaarding van een werkplek elders (indien de vorige gemeente buiten een straal van 30 kilometer van de gemeente Enkhuizen is gelegen). Verhuizingen wegens gezinsuitbreiding is over het algemeen voorzienbaar en algemeen gebruikelijk. Bij echtscheiding mag verwacht worden dat de gehandicapte in de woning blijft wonen en de partner vertrekt. Hierbij dient te worden aangetekend dat de gemeente in dezen een zorgplicht ervaart voor de inwoners van Enkhuizen. Voor mensen, die van buiten de gemeente Enkhuizen naar Enkhuizen willen verhuizen bestaat er een inspanningsverplichting, doch geen zorgplicht. Een verhuiskostenvergoeding wordt in ieder geval niet verstrekt wanneer de aanvrager: - voor het eerst zelfstandig gaat wonen. Hierbij wordt het voor studie of opleiding “op kamers wonen” niet als zelfstandig wonen beschouwd. - verhuist is vanuit of naar een woning die niet geschikt is om het hele jaar bewoond te worden. Bijvoorbeeld een vakantiewoning of bungalow. - Verhuist naar een instelling of een verzorgingshuis. - Verhuist op een moment dat op basis van leeftijd, gezinssituatie of woonsituatie de verhuizing ook zonder handicap algemeen gebruikelijk zou zijn. Dit laatste komt vaak voor bij oudere mensen die gaan verhuizen naar een senioren- of aanleunwoning. De reden voor de verhuizing is vaak dat de tuin te groot is of dat het moeilijk is een groot huis te onderhouden of schoon te houden. De medische problemen spelen vaak ook een rol, maar indien de persoon niet gehandicapt was geweest, had er waarschijnlijk ook een verhuizing plaatsgevonden. Een verhuiskostenvergoeding wordt in ieder geval niet verstrekt wanneer de aanvrager: - De noodzaak tot verhuizen niet voortkomt uit ergonomische belemmeringen in de oude woning. Verstrekkingenboek Wmo

39

3.5. Bouwkundige of woontechnische woonvoorzieningen Wanneer iemand op basis van aantoonbare beperkingen ten gevolge van ziekte of gebrek ergonomische belemmeringen ondervindt in het normale gebruik van de woning en een verhuizing niet de meest goedkope en adequate oplossing is of niet is te realiseren kan worden besloten over te gaan tot een woningaanpassing. Er zal dan worden onderzocht welke aanpassingen noodzakelijk zijn om de belemmeringen zoveel mogelijk op te heffen. Hierbij wordt er van uitgegaan dat de gemeente de zorgplicht heeft voor de meest elementaire woonfuncties zoals bereikbaarheid van en toegang tot de woning, verblijf in de woning en functies als slapen, lichaamsreiniging en het bereiden en gebruiken van maaltijden. Het uitvoeren van hobbyactiviteiten valt bijvoorbeeld niet onder de zorgplicht van de gemeente. De volgende kosten komen voor vergoeding in aanmerking: 1. de aanneemsom; 2. de risicoverrekening van loon- en materiaalkosten; 3. het architectenhonorarium tot ten hoogste 10% van de aanneemsom (incl. BTW) met dien verstande dat dit niet hoger is dan het thans meest gebruikte honorarium als bepaald in de SR 1997 (Standaard voorwaarden Rechtsverhouding opdrachtgever architect) van de BNA (de Koninklijke Maatschappij tot bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten). Alleen in die gevallen dat het noodzakelijk is dat een architect voor de woningaanpassing moet worden ingeschakeld worden deze kosten subsidiabel geacht. Het betreft dan veelal de ingrijpender woningaanpassingen; 4. het toezicht op de uitvoering, indien dit noodzakelijk is, tot een maximum van 2% van de aanneemsom (exclusief BTW); 5. de leges die betrekking hebben op het treffen van de voorziening; 6. de verschuldigde en niet verrekenbare of terugvorderbare omzetbelasting; 7. renteverlies, in verband met het verrichten van noodzakelijke betaling aan derden voordat de bijdrage is uitbetaald, voor zover deze verband houdt met de bouw dan wel het treffen van voorzieningen; 8. de door burgemeester en wethouders (schriftelijk) goedgekeurde kostenverhogingen, die ten tijde van de raming van de kosten redelijkerwijs niet voorzien hadden kunnen zijn; 9. de kosten in verband met noodzakelijk technisch onderzoek en adviezen met betrekking tot het verrichten van de aanpassing 10. de kosten van heraansluiting op de openbare nutsvoorziening; 11. de administratiekosten die de verhuurder maakt ten behoeve van het treffen van een voorziening voor de aanvrager. In paragraaf 3.11 volgt een beschrijving van de diverse mogelijkheden tot woningaanpassing in het kader van de Wmo. Alvorens in te gaan op de diverse bouwkundige of woontechnische woonvoorzieningen worden hieronder nog enkele begrippen toegelicht. Dit zijn: 1. Bereikbaarheid van de woning 2. Toegankelijkheid van de woning 3. Doorgankelijkheid van de woning

3.5.1. Bereikbaarheid van de woning Met de bereikbaarheid van de woning wordt bedoeld het kunnen bereiken van de woning, al dan niet met het gebruik van een loophulpmiddel of rolstoel. Als uitgangspunt wordt gehanteerd dat de woning in ieder geval bereikbaar moet zijn via één ingang. Het toegankelijk maken van een tweede ingang is afhankelijk van het doel hiervan. Indien de tweede ingang noodzakelijk is voor het bereiken van de berging (voor stalling hulpmiddelen), de tuin of het terras is het mogelijk hiervoor Verstrekkingenboek Wmo

40

een tegemoetkoming te verstrekken. Dit wil dus zeggen dat, indien er meer dan 2 mogelijkheden zijn om toegang tot de woning te verkrijgen, niet iedere toegang wordt aangepast. De volgende mogelijkheden kunnen worden vergoed: De ondergrond van het toegangspad Deze moet zodanig zijn dat men zich veilig met behulp van de noodzakelijke verplaatsingshulpmiddelen kan verplaatsen. Wanneer de belemmeringen worden veroorzaakt door achterstallig onderhoud, dan wordt dit uiteraard niet vergoed vanuit de Wmo. De breedte van het toegangspad Het pad moet van voldoende breedte zijn om gebruik te kunnen maken van het verplaatsingshulpmiddel. De hellingshoek van het toegangspad Als richtlijn worden hierbij de volgende verhoudingen gehanteerd: Max. 1: 6 bij een niveauverschil van 10 cm. Max. 1: 12 bij een niveauverschil van 25 cm. Max. 1: 16 bij een niveauverschil van 50 cm. Max. 1: 20 bij een niveauverschil van 100 cm. Uiteraard zal per situatie moeten worden bekeken of deze hellingshoek voor de betreffende cliënt haalbaar is.

3.5.2. Toegankelijkheid van de woning Met de toegankelijkheid van de woning wordt bedoeld het kunnen betreden van de woning, al dan niet met gebruik van een loophulpmiddel of een rolstoel. Problemen kunnen zich voordoen bij: Niveauverschil bij voordeur of terrasdeur De deurbreedte. Standaard is de dagmaat van een voordeur minimaal 80 cm. Voor met name het gebruik van een rolstoel is dit te smal. De ruimte bij de deur Bij gebruik van een rolstoel moet er voldoende ruimte zijn om de voordeur te kunnen benaderen, het slot te kunnen bedienen en de deur te kunnen openen. De bediening van het slot De uitgangspositie en de arm/handfunctie zijn bepalend of het slot aangepast dient te worden. In een aantal gevallen is de cliënt dusdanig fysiek beperkt voor wat betreft arm/handfunctie, al dan niet in combinatie met beperkingen van de romp, dat moet worden gedacht aan een automatische deuropener.

3.5.3. Doorgankelijkheid van de woning Met doorgankelijkheid van de woning wordt bedoeld het kunnen bereiken van de gebruiksruimten al dan niet met gebruik van een loophulpmiddel of rolstoel. Er kunnen zich problemen voordoen bij: - Het overbruggen van niveauverschillen. - De toegankelijkheid van gebruiksruimtes voor wat betreft de deurbreedte. - De toegankelijkheid van gebruiksruimtes voor wat betreft het bedienen van de deuren. - Niveauverschillen - Drempels Verstrekkingenboek Wmo

41

Hoe de belemmeringen rondom het overbruggen van niveauverschillen binnen de woning kunnen worden opgeheven is afhankelijk van de wijze van verplaatsen en de bouwkundige mogelijkheden. Mogelijke oplossingen zijn: - Het aanbrengen van een steunpunt bij/op deurpost. - Het plaatsen van een schegstuk of drempelhulp. - Het verwijderen van drempels. Het opheffen van het niveauverschil naar de natte cel kan bouwkundig gezien complex zijn. Hier wordt in het hoofdstuk “natte cel” op terug gekomen.

3.6. Woonvoorzieningen van niet-bouwkundige- of woontechnische aard In artikel 15 lid c van de verordening wordt gesproken over woonvoorziening van niet bouwkundige of niet woontechnische aard. Met woonvoorzieningen van niet-bouwkundige aard worden losse voorzieningen bedoeld, die geen deel uitmaken van de woning zelf, zoals: - Badplanken. - Badliften. - Douchestoelen. - Losse douchebrancards. - Tilliften. Uiteraard worden alleen voorzieningen verstrekt die niet als algemeen gebruikelijk worden beschouwd. Voor een aantal woonvoorzieningen van niet-bouwkundige aard, die niet voor vergoeding in het kader van de Wmo in aanmerking komen, kan men beroep doen op de Zorgverzekeringswet. Onder de Wmo vallen in principe de hulpmiddelen voor lichaamsverzorging en verplaatsing, zoals badplanken, toiletstoelen, douchestoelen, douchebrancards en tilliften. Onder de Zorgverzekeringswet vallen hulpmiddelen voor zitten, slapen, eten en drinken en communicatie, zoals stoelen, tafels, bedden, eetapparaten, aangepaste telefoons en alarmeringssystemen. Voorzieningen, die tijdelijk of korter dan een half jaar nodig zijn, kunnen worden geleend bij de Thuiszorg. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om voorzieningen, die na een operatieve ingreep tijdelijk nodig zijn om te kunnen douchen. Voor de woonvoorzieningen die onder de Wmo vallen geldt, zoals voor alle Wmo-voorzieningen, dat er een langdurige noodzaak bestaat op basis van beperkingen, die worden veroorzaakt door een aantoonbare stoornis. In principe wordt ook hierbij de periode van langer dan een half jaar gehanteerd. De voorzieningen worden zowel in bruikleen (door de gemeente) als in eigendom verstrekt. De regel die hiervoor wordt gehanteerd is indien een middel duurder is dan € 500,- wordt die in bruikleen verstrekt en anders in eigendom. Losse woonvoorzieningen, die in het kader van de Wmo kunnen worden verstrekt worden in paragraaf 3.8 uiteengezet.


42

3.7. Uitraasruimte In artikel 15 lid d van de verordening wordt gesproken over een uitraasruimte. Bepaalde stoornissen van verstandelijk gehandicapte, bijvoorbeeld hyperactiviteit en moeilijkheden in het doseren van omgevingsprikkels, kunnen (op bepaalde tijden) aanleiding geven tot problemen bij het verblijf van de verstandelijke gehandicapte in de woonruimte. Deze problemen kunnen worden opgevangen door in de woning over een uitraaskamer te beschikken. Onder een uitraaskamer wordt verstaan een kamer (verblijfsruimte), waarin een psychisch gehandicapte die gedragsproblemen heeft, zich kan afzonderen of tot rust kan komen. De criteria voor vergoeding van een uitraaskamer zijn: - Betrokkene beschadigt zichzelf (zelfverwonding). - Betrokkene beschadigt de omgeving (vernielzucht). - Er is sprake van ongecontroleerde driftbuien of overmatige apathie. De uitraaskamer is bedoeld om de gehandicapte, die bovenstaande problemen ondervindt tegen zichzelf te beschermen èn om de ouders/verzorgers in staat te stellen beter toezicht uit te oefenen. Het belang van de gehandicapte staat voorop bij de uitraaskamer. Gaat het bij de gevolgen van de gedragsproblemen niet om de belangen van de gehandicapte, maar om die van anderen, bijvoorbeeld doordat zij bestaan uit hinder voor die anderen, dan is er geen sprake van een uitraaskamer in de zin van de Wmo.

3.8. Het primaat van de losse woonunit In artikel 17 van de verordening wordt gesproken over het primaat van de losse unit. Wanneer het primaat van verhuizing niet kan worden toegepast, dan zal beoordeeld moeten worden welke aanpassingen noodzakelijk zijn. Hierbij geeft de Verordening nog een tweede primaat aan, te weten het primaat van de losse woonunit. “Indien een bouwkundige woonvoorziening bestaat uit een aanbouw aan of een aanzienlijke verbouwing van een woning die niet het eigendom is van een verhuurder, die bereid is de aangepaste woning blijvend ter beschikking te stellen van personen die op basis van aantoonbare beperkingen ten gevolge van ziekte of gebrek behoefte hebben aan een dergelijke woning, zal het college een herplaatsbare losse woonunit verstrekken indien daartegen geen bezwaren van overwegende aard bestaan.” Dit primaat heeft een plaats gekregen om te voorkomen dat grote bedragen over een gering aantal jaren afgeschreven moet worden: na aanpassing van een eigen woning is de kans op hergebruik immers gering. Om van dit primaat gebruik te kunnen maken moet uiteraard de mogelijkheid tot het plaatsen van een losse unit bestaan, bijvoorbeeld doordat er voldoende ruimte is. Daarbij zal het meestal zo zijn dat, als er voldoende ruimte is voor het plaatsen van een losse unit, er ook ruimte is voor het plaatsen van een aanbouw. Ook op dit punt geldt dat de wens van betrokkene een aanbouw te realiseren niet doorslaggevend is: een aanbouw is niet herbruikbaar, een losse unit wel. De losse unit kan in veel gevallen worden gebruikt. Het programma van eisen zoals dat geldt voor een aanbouw kan gebruikt worden voor een losse woonunit. Het is daarbij van belang in de beschikking vast te leggen dat – als de unit niet meer nodig is – dit aan de gemeente gemeld dient te worden. De gemeente kan er dan zorg voor dragen dat de unit verwijderd wordt en de woning in de oude staat wordt teruggebracht. Deze kosten maken onderdeel uit van de verstrekking van een losse woonunit. Is een losse unit niet mogelijk, of is de aanpassing niet zodanig dat deze afweging gemaakt moet Verstrekkingenboek Wmo

43

worden, dan kan de stap naar de al dan niet bouwkundige aanpassing worden gemaakt.

3.9. Hoofdverblijf In artikel 19 van de verordening wordt het begrip hoofdverblijf nader bepaald. Een aanpassing wordt slechts uitgevoerd aan de woning, waarin iemand met een handicap zijn hoofdverblijf heeft. Het gaat hierbij om woonruimten die in het kader van de Wet op de huurtoeslag als zelfstandige woonruimte worden aangemerkt. In artikel 18 van de verordening wordt aangegeven dat er geen voorzieningen worden getroffen bij : - Hotels/pensions - Trekkerswoonwagens - Kloosters - Tweede woningen - Vakantiewoningen - Recreatiewoningen, - Kamerverhuur - Specifieke op gehandicapten en ouderen gerichte woongebouwen voor wat betreft voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten - Voorzieningen die bij nieuwbouw of renovatie zonder noemenswaardige meerkosten Indien iemand zijn hoofdverblijf heeft in een Awbz-instelling en regelmatig een woning in de gemeente Enkhuizen bezoekt is het mogelijk om éénmalig een woningaanpassing vergoed te krijgen voor het bezoekbaar maken van deze woning. Hieronder wordt verstaan het aanpassen van de toegankelijkheid van de woning, de woonkamer en het toilet. De woning wordt niet zodanig aangepast dat de gehandicapte in de woning kan overnachten. De voorziening wordt alleen verstrekt wanneer de gemeente niet eerder de betreffende woning bezoekbaar heeft gemaakt of heeft aangepast. Als maximum bedrag voor de aanpassingen wordt een grens van € 7.000,gehanteerd.

3.10. Gemeenschappelijke ruimten In artikel 20 lid c van de verordening wordt omschreven dat er in principe geen woningaanpassingen worden uitgevoerd aan gemeenschappelijke ruimten. Er wordt een uitzondering gemaakt wanneer de woonruimte zonder het plaatsen van de woningaanpassing ontoegankelijk blijft voor de gehandicapte. In artikel 20 sub c van de verordening is opgenomen welke woningaanpassingen getroffen kunnen worden. Dit zijn: 1. Automatische deuropeners 2. Hellingbanen 3. Extra trapleuningen Bij het treffen van voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten dient wel rekening te worden gehouden dat de voorzieningen geen belemmeringen mogen vormen voor andere bewoners.

3.11. Diverse bouwkundige woonvoorzieningen Er zijn 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

diverse gebruiksruimtes te onderscheiden in een woning. Dit zijn: De woonkamer De slaapkamer De speel / hobby kamer De keuken De natte cel / badkamer Het toilet De berging


44

Hieronder wordt per gebruiksruimte ingegaan op de diverse bouwkundige woonvoorzieningen. 1. De woonkamer Aan de woonkamer behoeven vanuit ergonomische overwegingen meestal geen specifieke eisen te worden gesteld. Bij rolstoelgebruik kan worden bekeken of er met opstelling van meubilair voldoende ruimte kan worden gecreëerd om adequaat de rolstoel te gebruiken. Is de ruimte te klein, dan zal het er in de praktijk vaak op neerkomen dat ook de overige ruimtes te klein zijn en zal het primaat van verhuizen worden toegepast. 2. De slaapkamer Bij rolstoelafhankelijkheid is er extra ruimte in de slaapkamer nodig. Naast het kunnen bereiken van het bed en het kunnen uitvoeren van een transfer moeten ook voorzieningen als de kledingkast bereikbaar zijn. Tevens kan de noodzaak tot verzorgen op bed of gebruik van tilhulpmiddelen een indicatie zijn voor de noodzakelijke extra ruimte in de slaapkamer. Als richtlijn bij rolstoelgebruik wordt voor een éénpersoonskamer een afmeting van 10 m² aangehouden en voor een tweepersoonskamer een afmeting van 18m². 3. Speel/hobbykamer In de wet wordt het begrip woonvoorziening omschreven. Daarbij wordt aangegeven dat het alleen gaat om het opheffen van (ergonomische) belemmeringen die het normale gebruik van de woning omvatten. Het gaat hierbij om de normale (elementaire) woonfuncties zoals slapen, eten en lichaamsreiniging. Het gebruiken van een hobby-, werk- of speel-/recreatieruimte valt niet onder de zorgplicht van de gemeente, evenmin als het treffen van een voorziening uit oppas- of verzorgingsoogpunt. Indien cliënt bijvoorbeeld alleen via de hobbyruimte toegang tot de woning kan verkrijgen, kan deze wel daarop worden aangepast, maar dan geldt de aanpassing niet voor de hobbyruimte, maar voor de toegangsmogelijkheid. 4. De keuken Keukenaanpassingen zijn mogelijk indien er ergonomische belemmeringen zijn bij het uitvoeren van keukenactiviteiten en de taakverdeling dusdanig is dat betrokkene grotendeels verantwoordelijk is voor de keukenactiviteiten. Bij het vaststellen van de noodzaak tot aanpassingen in de keuken of andere voorzieningen voor het verrichten van huishoudelijke werkzaamheden zoals het doen van de (gezins)was is het van belang na te gaan of het binnen de gezinsstructuur noodzakelijk is dat deze activiteiten door de gehandicapte worden uitgevoerd. Uit jurisprudentie blijkt dat wanneer deze activiteiten ook door andere gezinsleden zijn te doen, bijvoorbeeld het in- en uitladen van de wasmachine, er geen zorgplicht voor de gemeente aanwezig is. Is dit niet het geval, dan is aanpassing mogelijk. Voor het vaststellen van een medisch ergonomische noodzaak is veelal de wijze van verplaatsen en de noodzakelijke uitgangshouding bij het uitvoeren van de keukenactiviteiten bepalend. Indien het medisch noodzakelijk is dat er zittend wordt gewerkt of het er afwisselend zittend en staand wordt gewerkt, dient te worden onderzocht hoe de keukenactiviteiten op een ergonomisch verantwoorde wijze zittend uitgevoerd kunnen worden. Hierbij dient rekening te worden gehouden met het soort zitvoorziening. (bijvoorbeeld een werk/trippelstoel). Opstelling/indeling van de keuken: er wordt uitgegaan van een standaard keukenblok met een spoelbak met aan beide zijden 60 cm aanrechtblad en een kookbron, waarnaast veelal een 30 cm afzetvlak is gelegen. De standaard kastruimte in een keuken bevat 3 onder- en 3 bovenkastjes. Afhankelijk van de beperkingen en de in gebruik zijnde hulpmiddelen kan voor een afwijkende opstelling worden gekozen (bijvoorbeeld een hoekopstelling).


45

5. De natte cel / badkamer Binnen de natte cel kunnen ergonomische belemmeringen optreden bij de volgende functies: a. Toegankelijkheid. b. Doorgankelijkheid. c. De vloer. d. Het baden/douchen. e. Het gebruik van de wastafel. f. Het gebruik van de kranen. a. Toegankelijkheid In de meeste woningen is er een niveauverschil aanwezig tussen de gang/overloop en de natte cel, omdat veelal het leidingwerk op de verdiepingvloer ligt en daaroverheen de douchevloer is gestort. Bij mensen die zich lopend kunnen verplaatsten kan het aanbrengen van een steunpunt voldoende zijn om dit niveauverschil te overbruggen. Bij mensen, die voor verplaatsingen gebruik maken van hulpmiddelen, zoals een rollator of een rolstoel, gaat de voorkeur uit naar een genivelleerde toegang (met vloer op afschot). In veel woningen is het echter niet mogelijk dit te realiseren of wordt dit een kostbare aangelegenheid. Het plaatsen van een schegstuk kan in sommige gevallen een oplossing zijn. In uitzonderlijke gevallen kan het noodzakelijk zijn uit te wijken naar het gebruik van een plafondlift. b. Doorgankelijkheid Bij rolstoelgebruik of het gebruik van een douchestoel (zelfbeweger) of een douchestretcher/brancard moet er voldoende ruimte zijn voor het manoeuvreren met de voorzieningen, de noodzakelijke hulp bij de verzorging en het eventuele gebruik van een tillift (verrijdbaar of aan het plafond gemonteerd). Bij het gebruik van een opklapbaar douchezitje aan de muur wordt als richtlijn voor het totale vloeroppervlak een afmeting van minimaal 4,5 m² gehanteerd. Bij gebruik van een douchestretcher in combinatie met een tillift wordt een richtlijn van 6-7 m² gehanteerd. De wijze van indeling van de natte cel is afhankelijk van de te verrichten handelingen door betrokkene of verzorgers. c. De vloer Er is een indicatie voor het aanpassen van de douchevloer: - Indien betrokkene geen niveauverschillen kan overbruggen. - Er een verhoogd risico tot vallen is in verband met een verminderde loopfunctie, verminderde balans en/of een verminderde opvangreactie. De aanpassingen kunnen bestaan uit het nivelleren van de douchevloer. Hiervoor zijn verschillende opties aanwezig. De keuze voor een bepaalde optie wordt bepaald door de aard van de ergonomische belemmering en de bouwtechnische mogelijkheden. Tevens is er een mogelijkheid de douchevloer (gedeeltelijk) antislip te maken. d. Het baden/douchen In het algemeen wordt er vanuit gegaan dat douchen de meest veilige en adequate manier van lichaamsreiniging is. Bij bepaalde aandoeningen kan echter een bad een heilzame werking hebben. Dit valt niet onder de zorgplicht van de Wmo, omdat immers Wmo-voorzieningen niet zijn bedoeld om bepaalde gezondheidsklachten of ziekteverschijnselen te verminderen of te voorkomen. Een bad wordt daarom alleen via de Wmo verstrekt indien er een contra-indicatie is voor het gebruik van een douche. De indicatie voor het gebruik van een bad is: - Er is sprake van een dermate sterke overgevoeligheid voor gevoelsprikkels dat de douchestraal niet wordt geaccepteerd.


46

-

Bij een bestaande badkuip kan het in en uit bad stappen een probleem opleveren. In een dergelijke situatie wordt in eerste instantie bekeken of het gebruik van een badplank een veilige en adequate oplossing biedt. Zo niet, dan is er een indicatie tot verwijderen van de badkuip en het aanbrengen van een douchevoorziening. - Ten gevolge van de aandoening kan het zijn dat de douchehandelingen gedeeltelijk staand/zitten, geheel zittend of liggend moeten worden uitgevoerd. - Indien met name het staan de ergonomische belemmering is kan bij het douchen worden volstaan met het plaatsen van een douchezitje aan de wand. - Is er een zitvoorziening noodzakelijk in zowel de natte hoek als bij de wastafel en ingeval lopen moeizaam of niet mogelijk is, is een verplaatsbare douchestoel (zie paragraaf 3.13) de meest adequate oplossing. - Indien zitten niet mogelijk is moet worden gedacht aan het gebruik van een douchebrancard (zie paragraaf 3.13). Afhankelijk van de uitgangshouding kan het noodzakelijk zijn dat de positie van kranen en ophangpunten voor de douchekop wordt aangepast. e. De wastafel De uitgangspositie van het uitvoeren van ADL-activiteiten aan de wastafel bepaalt of er voorzieningen aan de wastafel noodzakelijk zijn. Indien de activiteiten zittend uitgevoerd dienen te worden moet de wastafel verlaagd worden geplaatst en dient de vorm van de onderzijde vlak te zijn. De afvoer dient geïsoleerd te zijn om eventuele verbranding te vermijden. Incidenteel wordt een hoog/laag wastafel verstrekt. Dit gebeurt als medebewoners gebruik moeten maken van de wastafel, waarbij een ander ergonomisch uitgangspunt noodzakelijk is. Bij zittend gebruik wordt uitgegaan van het gebruik van een lange doorlopende spiegel tot aan de rand van de wastafel. Indien de activiteiten staande worden uitgevoerd kan het noodzakelijk zijn extra steunpunten aan te brengen door middel van bijvoorbeeld een wastafelbeugel. Voor mensen met een stoma kan het gebruik van een stomatoilettafel een uitkomst bieden. f. Kranen Indien kranen niet bedienbaar of niet veilig bedienbaar zijn vanwege: - Een slechte arm/handfunctie, waardoor het open en dichtdraaien van kranen met een draaiknop niet mogelijk is. - Gevoelsstoornissen. - Gedragsstoornissen. dan kan worden overgegaan tot het vervangen van deze kranen door hendel(meng)kranen of thermisch begrensde kranen. De belemmeringen mogen niet voortkomen uit slecht functionerende kranen die extra kracht vragen om open/dicht te worden gedraaid. In nieuw te bouwen woningen worden zowel de hendel(meng)kranen als de thermisch begrensde kranen als algemeen gebruikelijk beschouwd. In bestaande woningen worden de algemene regels van het begrip algemeen gebruikelijk gehanteerd (zie hoofdstuk algemeen gebruikelijk). 6. Toilet Bij het gebruik van het toilet kunnen zich problemen voordoen met: a. De bereikbaarheid. b. De toe- en doorgankelijkheid. c. De transfer van en naar de toiletpot. d. Het gebruik van de spoelinrichting. e. Lichaamsreiniging.


47

a. De bereikbaarheid Indien iemand gedurende de nacht, of door langdurig verblijf op de slaapverdieping vanwege bedlegerigheid, het toilet op de begane grond niet kan bereiken, kan worden overwogen om een tweede toiletvoorziening te realiseren. Normaliter wordt alleen de toiletruimte aangepast (doorgaans het toilet op de benedenverdieping). Om toch in aanmerking te komen voor een tweede toiletvoorziening dient aan de volgende aanvullende voorwaarde voldaan te worden. Voor betrokkene dient het medisch gezien niet mogelijk te zijn het toilet op de begane grond te bereiken. De redenen kunnen zijn dat het toilet te ver weg is of dat het gebruik van de trap(lift) niet mogelijk is. Indien aan deze voorwaarde wordt voldaan zal de meest sobere, adequate oplossing worden verstrekt: een toiletstoel. Indien betrokkene en/of een gezinslid van betrokkene niet in staat is om de emmer of ondersteek mee te nemen en te legen in het toilet dan kan een toilet op de bovenverdieping gerealiseerd worden. Voorwaarde is wel dat er niemand anders aanwezig is in de gezinssituatie die die taak op zich kan nemen. b. Toe- en doorgankelijkheid Bij permanent gebruik van een rolstoel kan het in verband met de noodzakelijke manoeuvreerruimte noodzakelijk zijn het toilet in de natte cel te verplaatsen. c. De transfer van en naar de toiletpot Ten gevolge van de aandoening kan iemand moeite hebben met het uitvoeren van de transfer op en af het toilet. Mogelijk zijn: - Het plaatsen van een verlaagd toilet. - Realiseren van opklapbare muur- of vloersteunen. - Het gebruik van een tillift. Wanneer de transfer plaatsvindt vanuit de rolstoel, dan is extra aandacht nodig voor de plaats van de toiletpot. Het is gebruikelijk de voorzijde van het toilet 70 cm uit de achterwand en het hart van de afvoer 50 cm uit de zijwand te plaatsen. Dezelfde maten worden gehanteerd bij het gebruik van een po-/douchestoel boven het toilet. d. Het gebruik van de spoelinrichting Het kan noodzakelijk zijn de bediening van de spoelinrichting aan te passen wanneer deze standaard niet bereikbaar of bedienbaar is. Meestal kan hiervoor een oplossing worden gevonden door bij de keuze van een waterreservoir te letten op plaats en type van het bedieningspaneel. e. Lichaamsreiniging Indien hygiënische handelingen bij het gebruik van het toilet, door ergonomische belemmeringen, niet kunnen worden uitgevoerd en er regelmatig geen personen aanwezig zijn om assistentie te verlenen kan er een indicatie zijn tot verstrekken van een toilet met onderdouche en föhn. 7. De berging Indien iemand in het kader van de Wmo in aanmerking is gebracht voor een vervoersvoorziening, bijvoorbeeld een scootmobiel, kan er noodzaak zijn tot het toegankelijk maken van de berging en/of het aanbrengen van elektriciteit ten behoeve van het opladen van de accu’s van de voorziening. Verruiming van de berging is alleen mogelijk wanneer duidelijk is dat de standaard bij de woning behorende bergruimte niet groot genoeg is om de noodzakelijke voorzieningen te stallen. Verwacht mag worden dat de cliënt zelf inspanningen verricht om een te volle bergruimte anders te organiseren.


48

3.12. Diverse niet-bouwkundige woonvoorzieningen Hieronder wordt ingegaan op enkele voorzieningen van bouwkundige of woontechnische aard. Dit betreffen de volgende zaken. De trap De deuren Extra handgrepen Aanrechtblad Spoelbak Keukenkasten Apparaten 1. De trap Voor veel mensen met een handicap is het gebruik van de trap een groot probleem. Er is een indicatie voor een aanpassing wanneer: De gebruiker beperkt is in de frequentie van het traplopen. - Onderzocht dient te worden in hoeverre dit belemmerend is in het uitvoeren van dagelijkse handelingen, alvorens aan een voorziening te denken. In de praktijk zal dit betekenen, indien iemand ’s ochtends beneden, ’s avonds naar boven en tussendoor nog 1 á 2 keer boven kan komen, dat dit voldoende is en er geen extra voorzieningen getroffen hoeven te worden. - Het traplopen op een niet veilige manier gebeurt. - Traplopen motorisch gezien onmogelijk of medisch gezien gecontraïndiceerd is. Om de belemmeringen met het traplopen zoveel mogelijk op te heffen zal als eerste oplossing worden gekeken of het plaatsen van extra steunpunten, zoals een spilbeugel of verticale beugel, het traplopen op een veilige manier mogelijk maakt. Indien dit niet het geval is dan dient te worden onderzocht of het aanpassen middels een traplift het probleem oplost en of dit bouwkundig gezien een oplossing is. Bij cliënten met een beperkte loopfunctie is een traplift een mogelijkheid. De gebruiker moet in staat zijn hier veilig gebruik van te kunnen maken. Het overstappen vanuit een (rol)stoel naar de stoel van de traplift moet veilig kunnen gebeuren. Wanneer iemand volledig rolstoelafhankelijk is, is het gebruik van een plateaulift of woonhuislift een mogelijke oplossing. Dit is echter bouwkundig gezien veelal zo’n grote ingreep, meer dan € 5.000,00, dat een verhuizing naar een adequate woning doorgaans de meest goedkope en adequate oplossing is. Het primaat van verhuizen wordt dan veelal toegepast. 2. De deuren De deuren kunnen een belemmering vormen in de doorgankelijkheid van de woning als cliënten bij het verplaatsen gebruik moeten maken van een rolstoelvoorziening. Hierbij kunnen de volgende problemen zich voordoen: - De deurbreedte: de standaardmaat is 80 cm. Bij met name het gebruik van rolstoelen is dit te smal. - Het vergt teveel kracht om de deur te openen of men is niet in staat de deur te openen. Er dient te worden onderzocht op welke wijze, eventueel middels aanpassen van hang- en sluitwerk of type deur, het openen van de deur kan worden vergemakkelijkt. Eventueel kan een elektrische deuropener worden geplaatst. - Bij de gevraagde breedte van de deur is teveel ruimte nodig om de deur geheel te kunnen open. In een aantal gevallen kan een schuifdeur een oplossing bieden. Deze oplossing is vaak goedkoper. Garagedeuren worden aangepast indien de garage door de gemeente is aangewezen als berging voor de verstrekte vervoersvoorzieningen, die niet in de buitenlucht kunnen blijven staan, bijvoorbeeld scootmobielen. Er moet sprake zijn van het niet kunnen openen van de garagedeuren Verstrekkingenboek Wmo

49

ten gevolge van medisch/ergonomische beperkingen, waarbij geen beroep kan worden gedaan op een huisgenoot om de deur te openen. Veelal zijn de deuren te zwaar om te openen. Er zijn twee mogelijke oplossingen: - Het plaatsen van een inloopdeur. - Het elektrisch openen van de garagedeur. Het parkeren van auto’s in de buitenlucht wordt als algemeen gebruikelijk beschouwd. Er is daarom geen reden om een garage vanuit de Wmo aan te passen voor het stallen van een auto. 3. Extra handgrepen Om zich bij de verschillende keukenactiviteiten met werk- of rolstoel te kunnen verplaatsen kan het nodig zijn extra handgrepen aan te brengen, zoals bijvoorbeeld een trekstang langs het keukenblok Onder handgrepen wordt niet verstaan gewone wandbeugels tot 30 cm. 4. Aanrechtblad Bij een medische noodzaak tot zittend werken of het afwisselend zittend en staand werken dient te worden onderzocht hoe keukenactiviteiten op ergonomisch verantwoorde wijze zitten kunnen worden uitgevoerd. Hierbij dient rekening te worden gehouden met het soort zitvoorziening. In eerste instantie kan worden gedacht aan een extra werkblad in de keuken, eventueel op/neerklapbaar. In tweede instantie kan worden overwogen een deel van het keukenblok onderrijdbaar te maken. Veelal betreft dit de geschakelde vlakken, spoelbak –werkvlak-kookunit. Incidenteel wordt een hoog-laag instelbare keuken geadviseerd bij uitzonderlijke omstandigheden. Er moet sprake zijn van meerdere personen die gebruik moeten maken van de keuken, bijvoorbeeld omdat taken vastliggen en waarbij de uitgangshouding vanuit ergonomisch oogpunt dusdanig anders is dat verschillende werkhoogtes noodzakelijk zijn. Indien pannen alleen schuivend verplaatst kunnen worden, dan dient het werkvlak hittebestendig te zijn. 5. Spoelbak Bij zittend gebruik van de keuken kan het noodzakelijk zijn om de spoelbak aan te passen. Hierbij wordt gelet op de diepte van de spoelbak en het isoleren van de onderkant. 6. Keukenkasten Indien de onderkastjes ergonomisch gezien niet goed mogelijk bereikbaar zijn dan kunnen voorzieningen voor het bereikbaar maken van de spullen in de kastjes noodzakelijk zijn. De ergonomische belemmeringen die zich hierbij voordoen komen veelal voort uit: - Een verslechterde arm/handfunctie. - Rugproblematiek. - Problematiek aan de knieën. Indien de bovenkastjes niet bereikbaar zijn ten gevolge van beperkingen van de arm/handfunctie of een veranderde uitgangspositie bij het uitvoeren van de keukenactiviteiten, dan dienen deze verlaagd opgehangen te worden. Hierbij dient te worden gelet op vrije hoofdruimte en lichtval en de benodigde ruimte voor het plaatsen van keukenapparatuur op het aanrechtblad. Bij het vervangen van weggevallen kastruimte moet worden uitgegaan van de kastruimte van een standaard keuken, dus 3 onderkastjes en 3 bovenkastjes of te wel een totaal van 6 kasten. 7. Apparaten De in een keuken gebruikelijke apparaten als een koelkast, een diepvrieskist, een oven of een magnetron, een vaatwasmachine worden als algemeen gebruikelijk beschouwd. Ook de kookbron dient door de cliënt zelf te worden aangeschaft. Een gasfornuis, een elektrische of keramische kookplaat worden als algemeen gebruikelijk beschouwd. Een inductiekookplaat wordt daarentegen niet als algemeen gebruikelijk aangemerkt.


50

De meerkosten (verschil tussen een inductiekookplaat en een keramische kookplaat) komen dan wel voor vergoeding in het kader van de Wmo in aanmerking. Er dient wel sprake te zijn van ernstige gevoelsstoornissen, waardoor er een groot gevaar op verbranding aanwezig is. Indien het de eigen keuze is van de cliënt of een voorzorgsmaatregel komen de meerkosten niet voor vergoeding in aanmerking. Het kan daarnaast soms wel noodzakelijk zijn om de bereikbaarheid aan te passen door de apparatuur op een console te zetten of een apart aansluitpunt te creëren of op een andere plaats te maken.

3.13. Bedieningselementen in de woning Indien het bedienen van bepaalde elementen in de woonkamer niet mogelijk is op basis van medisch/ergonomische belemmeringen en er is geen hulp van gezinsleden aanwezig, kunnen specifieke aanpassingen gericht op omgevingsbediening worden overwogen. Omgevingsbesturing Onder omgevingsbesturing wordt verstaan: het middels overdrachtsystemen aansturen van inrichtingselementen en apparaten. Overdrachtsstemmen kunnen zijn: infraroodsignalen, radiofrequentiesignalen, lichtnetoverdacht (via stopcontact) en homebusysystemen (via een speciale leiding in de woning). De volgende omgevingselementen en apparaten kunnen op deze wijze worden bediend. Gordijnen Dit betreft de gordijnen van ruimtes waarvan uit oogpunt van gebruik het noodzakelijk is om de ramen te blinderen. Hierbij kan worden gedacht aan de slaapkamer of badkamer. Verlichting hierbij kan worden gedacht aan het bereikbaar maken van lichtknoppen of het op afstand bedienen van de verlichting. De telefoon en audiovisuele apparatuur en computer Hierbij dient te worden opgemerkt dat aanpassingen, die nodig zijn voor het bedienen van de telefoon, audiovisuele apparatuur en computers niet onder de Wmo, maar onder de Zorgverzekeringswet vallen. Intercoms In een aantal gevallen kan het noodzakelijk zijn om een intercominstallatie of een spreekluisterverbinding aan te brengen tussen de verblijfsruimte van de gehandicapte, bijvoorbeeld de slaapkamer en de verblijfsruimtes van de overige gezinsleden of de voordeur. Voor een spreekluisterverbinding naar de voordeur komt men in aanmerking, wanneer. - De cliënt niet in staat is zich te verplaatsen naar de voordeur of zich in een dusdanig laag tempo verplaatst dat de bezoeker inmiddels is vertrokken. De criteria voor een intercom binnen de verblijfsruimtes in de woning zijn. - Er is sprake van onvoldoende zelfredzaamheid om de noodzakelijke handelingen te kunnen verrichten. - Er is een medische noodzaak tot het houden van contact. Voorbeeld: Voor een gehandicapt kind met kans op epileptische insulten kan het noodzakelijk zijn dat de ouders kunnen horen wat er in de slaapkamer van het kind gebeurt, zodat zij snel kunnen reageren op eventuele geluidsveranderingen.


51

Zonnewering Zonneschermen kunnen belangrijk zijn als mensen veel in een bepaalde ruimte verblijven, maar zij worden niet aangebracht omdat mensen anders niet zelfstandig kunnen functioneren in hun woning. Een zonnescherm is niet noodzakelijk voor het wegnemen of verminderen van ergonomische belemmeringen in de dagelijkse woonfuncties. Om die reden behoort een zonnescherm niet tot het Wmo-voorzieningenpakket. De gemeente beschouwt zonneschermen als algemeen gebruikelijk. Er wordt een uitzondering gemaakt voor die mensen die om medische redenen niet mogen worden blootgesteld aan zonlicht en in het hoofdverblijf van de woning hieraan worden blootgesteld. In de bediening van een zonnescherm kunnen mensen om medische redenen belemmeringen ondervinden (bijvoorbeeld omdat men de kracht er niet voor heeft). Een voorziening als een elektrische zonweringbediening zou deze belemmering op kunnen heffen. Alhoewel een elektrisch bedienbaar zonnescherm (nog) niet als algemeen gebruikelijk wordt beschouwd, zal een dergelijke voorziening in principe niet onder de Wmo vallen, omdat de bediening van een zonnescherm geen activiteit is, zonder welke zelfstandig functioneren niet mogelijk is. Het heeft geen betrekking op een elementaire woonfunctie. Alleen wanneer iemand niet mag worden blootgesteld aan zonlicht, en het zonnescherm niet kan bedienen, wordt het elektrische bedienbaar maken via de Wmo vergoed. Ramen Er wordt van uitgegaan dat het mogelijk moet zijn om in de ruimtes, die worden gebruikt voor de meest elementaire woonfuncties een raam of (balkon)deur open te zetten. Wanneer dit op grond van ergonomische beperkingen problemen geeft, is aanpassing van één raam of deur per ruimte mogelijk.

3.14. Woonvoorzieningen van niet-bouwkundige- of woontechnische aard Losse woonvoorzieningen, die in het kader van de Wmo kunnen worden verstrekt worden hieronder uiteengezet. 1. Badplanken 2. Badliften 3. Toiletstoelen 4. Douchestoelen 5. Douchebrancards 6. Tilliften 7. Vloerbedekking 1. Badplanken De criteria voor verstrekking van een badplank zijn: De instap in het bad is niet op een veilige wijze mogelijk. Een steunpunt biedt onvoldoende veiligheid. Men kan in het bad niet van zit tot stand en vice versa. 2. Badliften De criteria voor verstrekking van een badlift zijn: - De instap in het bad is niet op een veilige wijze mogelijk. - Men kan niet van stand tot zit in het bad komen en vice versa. - Er is medisch gezien een contra-indicatie voor het gebruik van de douche. Het verstrekken van een badlift vormt de meest goedkope en adequate oplossing voor het probleem.


52

3. Toiletstoelen Indien iemand, vanwege bedlegerigheid, gedurende de nacht, of overdag langdurig op de slaapverdieping verblijft en het toilet op de begane grond niet (tijdig) kan bereiken, kan overwogen worden een tweede toiletvoorziening te realiseren. Dit met als doel: - De toiletgang te bekorten. - Het traplopen te beperken. De meest sobere, adequate oplossing is het verstrekken van een toiletstoel. Toiletstoelen worden vanuit hygiënisch oogpunt in eigendom verstrekt. Een toiletstoel wordt als adequate oplossing beschouwd als: - Betrokkene zelfstandig in staat is de emmer of ondersteek mee te nemen en te legen in het toilet of indien - de partner hiertoe in staat is. Mocht dit niet mogelijk zijn dan kan worden overwogen een tweede toilet te realiseren, dat wil zeggen een toilet op de eerste verdieping. Over het algemeen zal een Sanibroyeur de goedkoopst adequate voorziening zijn. 4. Douchestoelen Douchestoelen hebben tot doel het zittend douchen mogelijk te maken. Naast opklapbare douchezitjes aan de muur bestaat de mogelijkheid een losse douchestoel te verstrekken. Er is een indicatie voor het verstrekken van een douchestoel indien: - Staand douchen niet mogelijk is. - Het lopend verplaatsen over de douchevloer niet veilig is. - Het aantal transfers beperkt dient te worden. - Er een noodzaak is tot zowel zittend wassen aan de wastafel als zittend douchen. Er zijn drie types douchestoelen namelijk:  Douche toiletstoel zonder wielen  Duw-douchestoelen: - Te verplaatsen door anderen, indien dit zelfstandig niet mogelijk is. - De ruimte in de natte cel de (grote) douchestoelzelfbeweger niet toelaat.  Douchezelfbewegers: - Voor die mensen die zich op deze wijze zelfstandig kunnen verplaatsen. - De douche activiteiten zelfstandig kunnen uitvoeren. 5. Douchebrancards Er is een indicatie voor het verstrekken van een douchebrancard indien: Zowel staand als zittend douchen niet mogelijk is. 6. Tilliften Tilliften worden verstrekt indien de cliënt niet in staat is om, eventueel met assistentie, de transfers vanuit en naar bed, naar stoel of transfers vanuit stoel naar stoel of van stoel naar andere voorziening als toilet, douchestoel en dergelijke te maken. Globaal kan er een onderverdeling worden gemaakt in verrijdbare tilliften of plafondliften. De voorkeur gaat uit naar verrijdbare tilliften, omdat deze flexibeler in te zetten zijn. Er wordt gekozen voor een plafondlift, indien er onvoldoende ruimte is voor een verrijdbare tillift of als er niveauverschillen zijn die niet te overbruggen zijn met een verrijdbare tillift. In de types verrijdbare tilliften kan onderscheid worden gemaakt tussen actieve tilliften en passieve tilliften.


53

Actieve tillift Een actieve tillift wordt verstrekt indien de cliënt nog enige stafunctie heeft en de spierfunctie van de romp en schoudergordel dusdanig is dat de krachten die de tilband hierop uitoefent medisch gezien verantwoord zijn. Passieve tillift De passieve tillift wordt verstrekt indien betrokkene niet (meer) met behulp van een actieve tillift de transfer kan uitvoeren. Passief betekent dat de cliënt geen enkele activiteit bij de transfer hoeft of kan uitvoeren. Bij de passieve tillift kan worden gekozen tussen twee soorten tilbanden, namelijk de toiletband en de passieve tilband. De keuze is afhankelijk van het gebruiksdoel en de benodigde ondersteuning. Er worden bij levering van de passieve tillift twee tilbanden verstrekt ten behoeve van de “natte” en de “droge” transfer. 7. Vloerbedekking Vloerbedekking wordt in principe als algemeen gebruikelijk gezien. In de volgende uitzonderingsgevallen kan iemand in aanmerking komen voor een tegemoetkoming in de kosten van vervanging van vloerbedekking: - Indien een rolstoel voor dagelijks en intensief gebruik binnenshuis wordt verstrekt. - In het geval van CARA. Bij vervanging van een artikel geldt dat het percentage van vergoeding gerelateerd is aan de leeftijd van het te vervangen artikel. Men kan in aanmerking komen voor de volgende percentages van vergoeding van de kosten, indien de leeftijd (op het moment van indiening van de Wmo-aanvraag) van het artikel is: - jonger dan twee jaar: 100% - tussen de twee en vier jaar: 75 % - tussen de vier en zes jaar: 50 % - tussen de zes en acht jaar: 25 %


54

Hoofdstuk 4: Vervoersvoorzieningen


55


56

4. Vervoersvoorzieningen

4.1. Inleiding Vervoersvoorzieningen dienen ertoe om beperkingen in de mobiliteit zoveel mogelijk te verminderen. Als iemand door een handicap in zijn mobiliteit beperkt is kan de situatie ontstaan dat hij/zij niet meer in staat is om op het gewenste niveau (qua verplaatsingsbehoefte) deel te nemen aan het maatschappelijke verkeer. Hieronder wordt verstaan dat het gaat om het doen van alledaagse zaken als: boodschappen doen, kinderen van school halen of naar school brengen, bezoeken van familie, vrienden en kennissen, maar ook deelname aan sociaal-culturele activiteiten (vereniging, schouwburg, bibliotheek etc.). In termen van de Wmo is dit “het leven van alledag”. Het vervoer ten behoeve van werk (of scholing) valt niet onder de Wmo. Hiervoor dient een vergoeding bij de bedrijfsvereniging te worden aangevraagd. Om een goed inzicht te krijgen in de verplaatsingsbehoefte is het vaststellen van het verplaatsingsgedrag noodzakelijk. Waarom, waarheen, frequentie en manier van verplaatsen zijn steekwoorden voor het inzicht in en de vaststelling van het verplaatsingsgedrag. Met het treffen van een vervoersvoorziening wordt beoogd de bewegingsvrijheid van de gehandicapte op zodanige wijze te verruimen dat die de bewegingsvrijheid van de niet-gehandicapte benadert. Isolement van de gehandicapte moet worden voorkomen. Dit betekent echter niet dat elke wens gehonoreerd kan worden. Elke keer zal de afweging moeten worden gemaakt tussen verplaatsingsbehoefte en de meest goedkope en adequate oplossing.

4.2. Algemene uitgangspunten bij vervoersvoorzieningen Iemand komt in aanmerking voor een vervoersvoorziening wanneer aantoonbare beperkingen als gevolg van ziekte of gebrek het gebruik of het bereiken van het reguliere openbaar vervoer onmogelijk maken. In de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen 2007 is het primaat gelegd bij het collectief vervoer. Dit betekent dat, indien iemand geen gebruik kan maken van het reguliere openbaar vervoer, hij of zij in aanmerking komt voor een vervoersvoorziening in de vorm van het collectief vervoer. De gemeente Enkhuizen heeft hiervoor het Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV), ook wel OV-taxi genoemd, in het leven geroepen. Met deze OV-taxi kan een gehandicapte binnen een straal van ongeveer 20 á 25 kilometer (6 OVzones) reizen tegen openbaar vervoertarief. Dat betekent dat bij het bestaan van vervoersproblemen altijd eerst gekeken wordt of algemene voorzieningen een snelle en eenvoudige oplossing voor kan bieden, indien dat niet het geval is wordt eerst gekeken of de OV-taxi het probleem kan oplossen. Is dat ook niet het geval dan komen andere voorzieningen in aanmerking. De gemeente voldoet hiermee aan de uitgangspunten van de Wmo. Op grond van artikel 4 Wmo dient de gemeente namelijk voorzieningen "ten behoeve van het zich lokaal verplaatsen: ten behoeve van de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie" te verstrekken. Dit betekent dat de gehandicapte in staat moet worden gesteld om zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel om in voldoende mate zijn sociale contacten te onderhouden en deel te nemen aan het maatschappelijke leven, waarbij "bezoek aan elders wonende familie en vrienden daarbij buiten beschouwing dient te blijven”. (Centrale Raad van Beroep (CRvB) 21-1-1997 en CRvB 27 maart 1998). Vaak hebben gehandicapten hiertegen bezwaar, omdat zij met het CVV niet in staat zijn om Verstrekkingenboek Wmo

57

hun familie buiten de regio te bezoeken. De gemeentelijke zorgplicht strekt zich echter niet verder uit. Uiteraard zijn er wel uitzonderingen. De volgende uitspraak van de CRvB geeft hier wat duidelijkheid over. "Slechts indien er sprake is van een dusdanig wezenlijk, en uitsluitend door persoonlijk bezoek te onderhouden sociale contacten dat beknotting daarvan onder de gegeven omstandigheden zou leiden tot sociaal isolement, dient de gemeente ook buiten de directe woon- en leefomgeving in de vervoersbehoefte te voorzien" (CRvB 21-01-1997). Kern van de zorgplicht is dus dat de gehandicapte in staat moet worden gesteld in zijn naaste omgeving deel te nemen aan het leven van alledag, en dat het bezoek aan verder weg wonende vrienden en familieleden (behoudens uitzonderingsgevallen) buiten beschouwing dient te blijven. Van een uitzonderingssituatie is niet snel sprake. Als de elders wonende essentiële contacten ook naar de betrokkene kunnen komen is er geen sprake van dreigende vereenzaming (CRvB 21/1/1997). Heeft iemand in zijn naaste leefmilieu, dan wel naaste omgeving, voldoende sociale contacten dan is er ook geen sprake van sociale vereenzaming. Daarbij kan van de gehandicapte ook bij het deelnemen aan het leven van alledag worden verlangd dat hij zich beperkingen getroost (CRvB 7/3/1997). In het Protocol Wvg werd er eveneens vanuit gegaan dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor het vervoer van de in de gemeente wonende gehandicapten tot een maximum van 6 OV-zones vanaf hun woonadres. De OV-taxi voldoet hieraan. De OV-taxi is in de Wmo niet veranderd. Op de volgende pagina wordt schematisch weergegeven wanneer een gehandicapte voor welke voorziening in aanmerking kan komen. Vervolgens worden de criteria om voor een bepaalde voorzieningen in aanmerking te komen nader uitgewerkt. Uiteraard worden de hoofdregels en niet de uitzonderingen beschreven.


58

Is het gebruik van het openbaar vervoer mogelijk?

Ja

Nee

Er wordt geen vervoersvoorziening toegekend

Er wordt een vervoersvoorziening toegekend.

Is het gebruik van de OV-taxi mogelijk?

Nee

Er wordt een financiële tegemoetkoming in vervoer toegekend

Ja

Er wordt een vervoerpas de extra kosten van voor de OV-taxi toegekend

Is de loopafstand zeer beperkt, fietsen niet mogelijk en is er een verplaatsingsbehoefte in de directe woonomgeving?

Nee

Er wordt geen aanvullende voorziening toegekend (dus alleen OV-taxipasje of verstrekking financiële tegemoetkoming)

Ja

Er wordt een aanvullende vervoersvoorziening (scootmobiel/fiets in speciale uitvoering etc.) toegekend.

Hierna wordt verder uitgewerkt wanneer iemand voor een bepaalde voorziening in aanmerking komt.


59

4.3. Collectief Vraagafhankelijk Vervoer

4.3.1. Algemene uitgangspunten Om in aanmerking te komen voor deelname aan het collectief vervoer moet men aan één van de volgende criteria voldoen: -

-

Het niet zelfstandig kunnen bereiken van de bushalte (richtlijn bebouwde kom 400 meter, buiten de bebouwde kom 800 meter). Het op grond van fysieke beperkingen niet kunnen overbruggen van de wachttijden bij de bushalte. Het niet kunnen maken van de instap in de bus. Het fysiek niet in staat zijn langere tijd te zitten of de beweging van de bus te doorstaan. Het op grond van cognitieve beperkingen niet in staat zijn om zonder begeleiding gebruik te maken van het openbaar vervoer; hiervoor wordt een minimum leeftijdsgrens van 10 jaar gehanteerd, waarbij er vanuit wordt gegaan dat kinderen onder de 10 jaar altijd onder begeleiding gebruik maken van het openbaar vervoer. De aanwezigheid van sociaal/psychische factoren ten gevolge waarvan de privacy of de veiligheid van cliënt of medepassagiers niet is gegarandeerd.

Voorbeelden: - Oncontroleerbare bewegingen. - Privacygevoelige zaken die een extreme schaamte of gêne ten gevolge hebben voor cliënt. - Extreme gedragsstoornissen. - Extreme fobieën, die ook na uitvoerige therapeutische behandeling niet zijn te verhelpen.

4.3.2. Gratis begeleiding in de OV-taxi In de OV-taxi wordt uitgegaan dat meerdere personen tegelijkertijd reizen. Het is voor een Wmogerechtigde mogelijk om in aanmerking te komen voor gratis begeleiding (1 gratis meereizende begeleider). Om in aanmerking te komen voor gratis begeleiding dient men te voldoen aan de volgende criteria: - Met moet in het kader van de Wmo in aanmerking zijn gebracht voor de OV-taxi. - De begeleiding die de chauffeur biedt is niet voldoende. Dit kan zijn door: o betrokkene maakt gebruik van een handbewogen rolstoel en kan zich niet zelfstandig met een rolstoel verplaatsen (door te hoepelen). o medisch gezien is begeleiding noodzakelijk (bijvoorbeeld dementie). Vaak zal hiervoor een medisch advies worden gevraagd. Naast bovengenoemde criteria is het mogelijk om, middels een NS-begeleidingskaart, in aanmerking te komen voor gratis begeleiding. Dit is een voorliggende voorziening.

4.3.3. Financiële tegemoetkomingen in de extra kosten van vervoer (pgb) Naast vervoersvoorzieningen bestaan er ook verschillende financiële tegemoetkomingen. De financiële tegemoetkomingen worden ook wel Persoonsgebonden budget voor de extra kosten van Vervoer (pgb) genoemd.


60

4.3.4. Eigen auto-/ taxikostenvergoeding Wanneer een cliënt vanwege medische redenen geen gebruik kan maken van het collectief vervoer of indien dit systeem naar de mening van de gemeente niet adequaat in de vervoersbehoefte kan voorzien, kan pgb voor de extra kosten van vervoer worden toegekend. Om in aanmerking te komen voor een pgb moet men aan één van de volgende criteria voldoen: 1. Het fysiek niet in staat zijn om gebruik te kunnen maken van het via het vervoerbedrijf aangeboden materieel voor collectief vervoer. Voorbeeld: - Dermate ernstige rugproblematiek dat een standaardstoel in een auto of taxibus niet voldoet. 2. Een dermate verminderde belastbaarheid ten gevolge van medische problematiek dat deelname van het collectief vervoer verdere deelname aan sociaal verkeer belemmert. Voorbeeld: - Ernstige mate van spierzwakte en/of hart-/longproblematiek waardoor deelname collectief zoveel energie vraagt dat geen energie meer over is voor het doel van de verplaatsing. 3. De aanwezigheid van sociaal/psychische factoren ten gevolge waarvan de privacy of de veiligheid van de cliënt of medepassagiers niet is gegarandeerd. Voorbeeld: - Dermate extreme ongecontroleerde bewegingen dat de veiligheid van medepassagiers niet kan worden gegarandeerd. - Privacygevoelige zaken die een extreme schaamte of gêne ten gevolg hebben voor de cliënt. - Extreme gedragsproblematiek. 4. Sociale omstandigheden waardoor deelname OV-taxi niet (volledig) voldoet aan de vervoersbehoefte/verplaatsingspatroon. Voorbeeld: - Een gehandicapt kind in een gezin met één of meer minderjarige kinderen. Een thuiswonend gehandicapt kind dient zoveel mogelijk deel te kunnen nemen aan het leven van alledag van het gezin. Dit betekent het in gezinsverband kunnen ondernemen van activiteiten, die bij een gezin met jonge kinderen horen. In de meeste gevallen zal reizen via de OV-taxi hiervoor niet toereikend zijn. - Een gehandicapte ouder in een gezin met jonge kinderen, die een actieve functie vervult binnen het gezin, zoals kinderen naar school brengen, boodschappen doen etcetera. - Iemand die binnen de gemeentegrenzen kan deelnemen met de OV-taxi, maar voor de essentiële contacten buiten de gemeentegrenzen niet kan worden vervoerd per VALYS. Men dient hiervoor aan alle volgende criteria te voldoen: - De cliënt heeft essentiële contacten buiten de gemeente Enkhuizen, die alleen kunnen worden onderhouden door daar zelf op bezoek te gaan. Dat wil zeggen: de contacten die niet in staat zijn de cliënt in Enkhuizen te bezoeken. - Het niet kunnen onderhouden van deze contacten heeft een dreigende vereenzaming of aantoonbare ontwrichting van het psycho-sociaal functioneren tot gevolg - De cliënt is op medische gronden niet in staat deze contacten te onderhouden door gebruik te maken van VALYS volgens de daarvoor door VALYS opgestelde bepalingen. Wanneer het collectief vervoer op medische gronden niet voldoet wordt er onderzocht welke andere mogelijkheid de meest goedkope en adequate oplossing biedt. De bedragen voor het pgb in de extra kosten van vervoer zijn vastgelegd in artikel van het Besluit maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen en zijn bedoeld voor het vervoer per eigen auto of individuele taxi. Indien er een vergoeding verstrekt dient te worden voor het bovenregionale vervoer wordt aangesloten bij artikel 26 van de verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen 2007. Verstrekkingenboek Wmo

61

4.3.5. Autoaanpassingen In aanvulling op het collectief vervoer kan een pgb in de extra kosten voor het aanpassen van een auto worden verstrekt. Het is echter niet noodzakelijk dat betrokkene gebruik maakt of in aanmerking is gebracht voor het collectief vervoer. De gehandicapte dient echter wel voor zijn/haar vervoer regelmatig gebruik te maken van zijn/haar eigen auto. Het is echter niet zo dat, indien iemand in aanmerking is gebracht voor een autoaanpassing, dat dan ook een pgb voor het gebruik van een auto wordt verstrekt. Hiervoor blijft namelijk de OV-taxi een voorliggende voorziening. Het is de keuze van de persoon om met zijn/haar eigen auto te willen reizen. Als tegemoetkoming wordt meegewerkt aan het aanpassen van de auto. Het betreft echter alleen vergoedingen voor specifieke auto-aanpassingen. Hiermee wordt bedoeld dat het autoaanpassingen zijn die specifiek voor gehandicapten zijn ontwikkeld dus niet algemeen gebruikelijk zijn conform artikel 2 lid 3 sub a van de verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen 2007. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om extra gaspedaal of handbediening.

4.3.5.1. Aanpassingen die in ieder geval niet voor vergoeding in aanmerking zijn: -

Automatische transmissie; elektrische ruitenwisser en sproeier achter; driepuntsgordels; hoofdsteunen; kunststoffen bekleding; buitenspiegel van binnenuit verstelbaar; elektrische bedienbare portierruiten; neerklapbare of inklapbare achterbank (in verband met meenemen rolstoel); uitneembare hoedenplank (in verband met meenemen rolstoel); derde of vijfde deur (grote achterdeur in verband met meenemen rolstoel); warmtewerend glas; achterruitverwarming; verstelbare voorstoelen; stoffen bekleding van stoelen; handgrepen bij de passagiersplaats voorin; comfort rembekrachtiging; gelaagde voorruit; interval op de voor- en achterruitwisser; stuurbekrachtiging; airconditioning; trekhaak; verwarmde buitenspiegels.

4.3.5.2. Aanpassingen die voor vergoeding in aanmerking kunnen komen. De algemene criteria om in aanmerking te komen voor een auto aanpassing zijn: 1. Men voldoet aan de criteria die zijn gesteld om in aanmerking te komen voor het collectief vervoer. 2. Men is in het bezit van een eigen, aan te passen, auto. 3. Deze auto is niet ouder dan 7 jaar. Aanpassingen aan de besturing van de auto. De beoordeling of iemand met een handicap in staat is om op een veilige manier met een auto deel te nemen aan het verkeer wordt gedaan door het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR).


62

Via de afdeling aanpassingen van het CBR wordt advies gegeven over de noodzakelijke technische aanpassingen om de auto veilig te kunnen besturen. Aanpassingen aan de stoel van de chauffeur/bijrijderstoel. Criteria voor het aanpassen van de chauffeursstoel zijn: - De cliënt gebruikt zijn eigen auto regelmatig voor deelname aan het maatschappelijk verkeer. - Er zijn dermate ernstige zitproblemen dat het voor de cliënt niet mogelijk is bezoekersdoelen te bereiken zonder aanpassing van de stoel. - Problemen met in/uitstappen, het maken van een transfer vanuit de rolstoel, waardoor aanpassing van de stoelslede noodzakelijk is. Voor het gebruik van een bijrijderstoel gelden dezelfde criteria. Hierbij dient te worden opgemerkt dat de bijrijderstoel wordt aangepast indien de cliënt is aangewezen op het vervoer door derden en vanwege medische redenen geen gebruik kan maken van het collectief vervoersysteem. Het is niet mogelijk om voor één cliënt aanpassing van zowel de bestuurdersstoel als de bijrijderstoel te krijgen. Autostoeltjes voor kinderen Voor kinderen, die in de auto van de ouders worden vervoerd, zijn soms aangepaste autostoeltjes nodig. Om voor verstrekking van een autostoeltje in aanmerking te komen worden de volgende criteria in acht genomen: - De normaal in de handel zijnde autostoeltjes voldoen niet qua zitondersteuning en/of kantelinstelling. - Er dient een medische indicatie te worden afgegeven. - Het in/uit de auto(stoel) tillen van het kind door de ouders is dermate belastend voor de ouders dat rugklachten (dreigen) te ontstaan. Een autostoeltje op een naar buiten draaiend frame kan dan bijvoorbeeld een oplossing bieden. Aanpassingen voor het meenemen van de rolstoel in de auto. Wanneer de cliënt bij voor- en natransport is aangewezen op het gebruik van een rolstoel is aanpassing voor het meenemen van de rolstoel in de auto mogelijk. De criteria voor aanpassing zijn: - De cliënt gebruikt zijn eigen auto regelmatig voor deelname aan het maatschappelijk verkeer. - Cliënt is niet in staat de rolstoel zelfstandig in/uit de auto te tillen Voorbeeld: - Ernstige rugklachten ten gevolge waarvan tillen van zwaardere voorwerpen contra is geïndiceerd. - Ernstige balans- arm- handfunctieproblemen bij rolstoelgebruikers waardoor het niet mogelijk is de rolstoel met handkracht de auto in of uit te tillen. - Hulp van anderen bij het in/uittillen van de rolstoel is niet beschikbaar. - De vaste hulpverlener is niet in staat de rolstoel zelfstandig in/uit de auto te tillen. Aanpassingen voor vervoer van een rolstoelgebruiker in de auto. Wanneer het noodzakelijk is de cliënt in de rolstoel te vervoeren en deelname collectief vervoer, ook per rolstoeltaxi, is geen adequate oplossing, dan bestaat de mogelijkheid een auto aan te passen aan het vervoer van de cliënt in de rolstoel. Hierbij wordt uiteraard gekeken naar de meest goedkope en adequate oplossing. Criteria hierbij zijn: - De cliënt gebruikt zijn eigen auto regelmatig voor deelname aan het maatschappelijk verkeer. - De cliënt is niet in staat zelfstandig de transfer te maken vanuit de rolstoel in de auto.


63

-

Cliënt dient te worden vervoerd in een speciaal op maat gemaakte zitvoorziening, bijvoorbeeld een zitorthese, die op een rolstoelframe is gemonteerd. In deze situatie zal in veel gevallen gebruik worden gemaakt van een aangepaste auto/bus, waarbij het voor de gebruiker financieel aantrekkelijk kan zijn om gebruik te maken van een zogenaamde aannemersuitvoering. Voor vergoeding in aanmerking komende aanpassingen, die nodig zijn voor het vervoer van de betrokken cliënt, zoals: - Aanpassing van de laadvloer met een systeem op een veilige manier vast te zetten. - Het rolstoelvergrendelingssysteem. - Oprijbanen om de rolstoel in de bus te rijden in geval van een duwrolstoel. - Gasgeveerd oprijplateau in geval van gebruik van een rolstoel met afwijkende maatvoering of een elektrische rolstoel. - Keuringskosten van de rijksdienst voor wegverkeer. - De meerkosten van de autoverzekering, die in verband met de noodzakelijke aangebrachte aanpassingen, worden gemaakt. Het ombouwen van een busje in aannemersuitvoering naar een busje, geschikt voor personenvervoer, zoals het bekleden en isoleren van hemel, deuren en zijwanden komt niet voor vergoeding in aanmerking. Op speciaal medische indicatie kunnen extra aanpassingen worden uitgevoerd, zoals: - Het plaatsen van een extra verwarmingselement in geval van extreme vatbaarheid bij spierziekten in combinatie met longaandoeningen. - Het gebruik van een verlaagde vloer in plaats van oprijgoten of oprijplateau in die gevallen waarin degene die hulp biedt deze op medische gronden niet kan hanteren. - Aanpassingen die nodig zijn voor het veilig vervoeren van hulpapparatuur zoals zuurstofflessen. Met betrekking tot de tegemoetkoming in de kosten van aanpassing van de eigen auto is de Wmodraagkracht (artikel 9 lid 2 van het Besluit maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen) van toepassing. Boven een gezamenlijk norminkomen van 1,5 maal de voor de aanvrager geldende WWB-norm wordt het bezit van een personenauto algemeen gebruikelijk geacht, zodat een auto of een met een auto vergelijkbare voorziening en de daarmee samenhangende gebruiks- en onderhoudskosten niet in aanmerking komt voor verstrekking of vergoeding. Overige voorwaarden voor toekenning zijn: Vergoeding voor aanpassing wordt eens in de 7 jaren verstrekt; d.w.z. dat bij inruil van de auto binnen deze periode de nieuwe auto niet opnieuw wordt aangepast. Eventuele aanvullende aanpassingen zijn alleen mogelijk bij een veranderende medische situatie. Cliënten dienen in toereikende mate verzekerd te zijn in geval van diefstal van of schade aan de auto.

4.4. Voorzieningen in natura Naast de mogelijkheid van deelname aan het collectief vervoer of een financiële tegemoetkoming in de kosten van het vervoer per eigen auto of individuele taxi is het ook mogelijk in aanmerking te komen voor een vervoersvoorziening in natura. Deze zijn onder te verdelen in: - Voorzieningen voor langere afstanden (een alternatief voor collectief vervoer of individueel taxivervoer). - Voorziening voor in de directe woonomgeving.


64

Volgens de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen 2007 worden vervoersvoorzieningen in natura in bruikleen verstrekt.

4.4.1. Voorzieningen voor de langere afstanden In een aantal gevallen zal zowel het collectief vervoer als ook het gebruik van individueel (rolstoel)taxivervoer niet tot de mogelijkheden behoren. Het gebruik van een gesloten buitenwagen of een bruikleenauto kan dan een alternatief zijn. Daar het hier om uitzonderlijke situaties gaat, zal per situatie worden bekeken en worden beoordeeld of er een aanleiding is om tot verstrekking van een gesloten buitenwagen of een bruikleenauto over te gaan. Gesloten buitenwagen Een gesloten buitenwagen is een specifiek invalidenvoertuig met een maximale snelheid van 45 km per uur. De criteria om in aanmerking te komen voor een gesloten buitenwagen zijn: - Deelname aan het collectief vervoer is om medische redenen niet mogelijk. - Het gebruik van een (eigen) auto of een individuele taxi is vanwege medische redenen niet mogelijk. - Het gebruik van een ander, goedkoper vervoermiddel (bijvoorbeeld een scootmobiel) biedt geen adequate oplossing voor de ondervonden belemmeringen. - Het inkomen bedraagt minder dan 1,5 maal het norminkomen. Voorwaarden voor verstrekking van een gesloten buitenwagen zijn: - Het vervoer per gesloten buitenwagen speelt een belangrijke rol in het dagelijks verplaatsingspatroon; dus niet alleen bij mooi weer of voor alleen recreatief gebruik. - Cliënt beschikt over voldoende rijvaardigheid. - Cliënt beschikt over een goed verkeersinzicht. Auto Auto’s worden zelden verstrekt, daar er bijna altijd een voorliggende voorziening (goedkoopst adequate oplossing) te vinden is. In incidentele gevallen is de aanschaf van een auto de enige oplossing voor het vervoerprobleem. De algemene regel is dat in deze gevallen wordt overgegaan tot verstrekking van een lease-auto in bruikleen. Voorwaarden voor verstrekking zijn: - Binnen het verstrekkingenpakket van de gemeente Enkhuizen is geen enkele andere adequate voorziening aanwezig. - De cliënt heeft een inkomen onder 1,5 maal het norminkomen.

4.4.2. Voorzieningen voor de korte/middellange afstand Voorzieningen voor in de directe woonomgeving kunnen worden verstrekt in aanvulling op deelname aan het collectief vervoersysteem of een pgb in de extra kosten van vervoer voor het overbruggen van korte tot middellange afstanden in de woonomgeving. Bij specifieke aandoeningen kan het voorkomen dat er wel een aanvullende vervoersvoorziening wordt verstrekt, terwijl er geen duidelijke indicatie is voor deelname aan het collectief vervoersysteem; m.a.w. men kan wel gebruik maken van het openbaar vervoer, maar voor de overbrugging van de korte loop-/fietsafstanden in de directe omgeving van de woning is een voorziening nodig. In principe wordt er niet meer dan 1 aanvullende vervoersvoorziening verstrekt. Verstrekkingenboek Wmo

65

Aanpassingen aan een auto om de vervoersvoorziening mee te kunnen nemen op de auto komen niet voor vergoeding in aanmerking. Voorwaarden voor verstrekking van een aanvullende voorziening zijn: - De voorziening wordt min of meer voor dagelijkse verplaatsingen gebruikt en niet slechts incidenteel (bijvoorbeeld alleen bij mooi weer of voor alleen recreatief gebruik). - Cliënt beschikt over voldoende rijvaardigheid. - Cliënt beschikt over voldoende verkeersinzicht. - Cliënt is in staat zorg te dragen voor dagelijks onderhoud van de voorziening. - Er is voldoende garantie voor veilige stalling/berging van de voorziening. Er zijn verschillende aanvullende vervoersvoorzieningen mogelijk. De keuze van de voorziening hangt af van de restfuncties die iemand met een handicap heeft, het verplaatsingspatroon en de vraag welke voorziening de meest goedkope en adequate oplossing vormt voor de vervoerproblemen. Het gaat hierbij met name om de volgende voorzieningen: - Aanpassingen aan bestaande fietsen of verstrekking van fietsen - Fietsen in speciale uitvoering o Driewielfiets o Tandem o Rolstoelfietsen o Handbikes o Scootmobielen - Brommers, zoals o Driewielbrommers o Rolstoelscooters

4.4.2.1. Aanpassing aan bestaande fietsen Wanneer het gebruik van een gewone fiets, met enkele aanpassingen, mogelijk is, dan geldt dit als de meest goedkope en adequate voorziening. Het gaat dan om specifieke aanpassingen, die niet als algemeen gebruikelijk worden beschouwd. Een voorbeeld van een dergelijke aanpassing is een stevige zijwielset aan het achterwiel van de fiets. Het criterium hiervoor is: - Een licht beperkt evenwicht bij een verder goede rompbalans. Alleen de kosten van de aanpassing komen voor vergoeding of verstrekking in bruikleen in aanmerking. Bij verstrekking van een dergelijke voorziening wordt dan ook een besparingsbijdrage in rekening gebracht. Een andere vorm van aanpassing aan bestaande fietsen is een speciaal fietszitje voor kinderen met een handicap. Hiervoor worden de volgende criteria en voorwaarden gehanteerd: - De normaal in de handel zijnde fietszitjes voldoen niet qua zitondersteuning en/of kantelinstelling. - Het achter op de fiets worden vervoerd speelt een belangrijke rol in het dagelijks verplaatsingspatroon. - De met aangepaste voorzieningen geboden oplossing vormt een (verkeers)veilige oplossing voor een langere periode.


66

4.4.2.2. Fietsen in speciale uitvoering Wanneer het gebruik van een gewone fiets problemen geeft, kan worden uitgeweken naar een tweewielfiets in een speciale uitvoering, bijvoorbeeld een fiets met een verlaagd zadelpunt, de zogenaamde Tavarafiets. Bij verstrekking van een dergelijke voorziening wordt een besparingsbijdrage in rekening gebracht. Criteria zijn: - Problemen bij het open afstappen ten gevolge van een beperkt evenwicht of pijn bij plotselinge belasting van de gewrichten. - Bewegingsbeperkingen in heupen of knieën waardoor buigen van de benen wordt bemoeilijkt. - Extreme lichaamsmaten waardoor geen gebruik kan worden gemaakt van de standaard in de handel zijnde fietsen. Een fiets met hulpmotor wordt aangemerkt als algemeen gebruik en wordt niet in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning verstrekt (zowel niet in natura als in de vorm van een financiële tegemoetkoming).

4.4.2.3. Driewielfietsen Er zijn verschillende soorten driewielfietsen mogelijk, driewielfietsen met grote wielen achter, driewielfietsen met grote wielen voor en zogenaamde driewielligfietsen. De keuze is afhankelijk van de beperkingen die iemand heeft, het verplaatsingspatroon en het aspect van de meest goedkope en adequate voorziening. Bij verstrekking van een dergelijke voorziening wordt een besparingsbijdrage in rekening gebracht. Criteria om in aanmerking te komen voor een driewielfiets zijn: - Men heeft onvoldoende motorische mogelijkheden om op een tweewielfiets te kunnen fietsen. - Fietsen op een tweewielfiets vraagt vanwege motorische problemen zoveel concentratie dat er onvoldoende aandacht aan het verkeer kan worden besteed. Aanvullend criterium voor een fiets met grote wielen voor: - Cognitieve problemen waardoor het breedste deel van de fiets in het gezichtsveld dient te liggen. Overwegingen bij de keuze voor een driewielligfiets: - Het gebruik van een “standaard” driewielfiets wekt ongewenste bewegingspatronen op, bijvoorbeeld bij bepaalde vormen van spasticiteit. - Rug- en bekkenproblematiek vragen een aangepaste uitgangspositie, die op een standaardfiets niet kan worden bereikt. - Verdeling energie/actieradius maakt een fiets van speciale maatvoering en aandrijving noodzakelijk. De aanvrager is een jong kind in ontwikkeling voor wie het fietsen op een “speel”driewielfiets uit de reguliere handel niet mogelijk is. Dan wordt de driewielfiets gezien als speel-/vervoermiddel in en om de woning en niet als vervoersvoorziening op korte en middellange afstanden. De voorziening moet speciaal ontwikkelt zijn voor personen met beperkingen wil deze onder de Wmo vallen.


67

4.4.2.4. Tandems Tandems worden gebruikt voor mensen, die niet zelfstandig aan het verkeer deel kunnen nemen, maar wel een duidelijke eigen vervoersbehoefte hebben èn de lichamelijke mogelijkheden om te kunnen fietsen. Criteria voor het verstrekken van een tandem zijn bijvoorbeeld: - Visus- of gehoorproblemen, die zelfstandige deelname aan het verkeer niet mogelijk maken. - Cognitieve problemen, die zelfstandige deelname aan het verkeer niet mogelijk maken. Voorwaarden zijn: - De tandem speelt een belangrijke rol in het dagelijks verplaatsingspatroon. - Er is een begeleider aanwezig, die met de tandem overweg kan.

4.4.2.5. Rolstoelfietsen Rolstoelfietsen zijn fietsen waaraan een rolstoel is vastgekoppeld. Deze fietsen worden vooral gebruikt bij kinderen, die rolstoelafhankelijk zijn en die te groot zijn geworden voor het vervoer achterop de fiets van de ouders. Bij verstrekking van een dergelijke voorziening wordt een besparingsbijdrage in rekening gebracht. Criteria en voorwaarden voor het verstrekken van een rolstoelfiets zijn: - Het vervoer per fiets speelt een belangrijke rol in het dagelijks verplaatsingspatroon. - Cliënt is niet in staat om met behulp van een meer zelfstandige vervoersvoorziening (driewielfiets of tandem) in de vervoersbehoefte op korte of middellange afstand te voorzien. - Er is een begeleider aanwezig, die met de rolstoelfiets overweg kan.

4.4.2.6. Handbikes De handbike is een fietsdeel dat is aan te koppelen aan een rolstoel, zodat kan worden “ gefietst” met behulp van handaandrijving. Op de plaats van bestemming kan het fietsdeel worden afgekoppeld, zodat de rolstoel weer als rolstoel is te gebruiken. Criteria -

en voorwaarden voor verstrekking zijn: Cliënt is voor de verplaatsing afhankelijk van het gebruik van een rolstoel. Er is onvoldoende beenfunctie aanwezig om zich fietsend te verplaatsen. Er is voldoende arm-/handfunctie aanwezig om zich fietsend met behulp van handaandrijving te verplaatsen. Het vervoer per fiets (handbike) speelt een belangrijke rol in het dagelijks verplaatsingspatroon.

4.4.2.7. Scootmobiel De scootmobiel is een elektrisch aangedreven buitenvervoermiddel, dat door middel van handbediening wordt bestuurd. Bij verstrekking van deze voorziening wordt een besparingsbijdrage in rekening gebracht. Criteria en voorwaarden voor verstrekking van een scootmobiel zijn: - Men heeft onvoldoende motorische mogelijkheden om van een voorliggende (goedkopere) vervoersvoorziening gebruik te maken. - Er is sprake van een dermate geringe loopfunctie dat de dagelijkse verplaatsingsdoelen niet lopend zijn te overbruggen. Hierbij wordt als richtlijn een loopafstand van minder dan 100 meter gehanteerd.


68

-

Er is een mogelijkheid tot creëren van een stallingruimte met faciliteiten voor het opladen van de scootmobiel. Het vervoer per scootmobiel speelt een belangrijke rol in het dagelijks verplaatsingspatroon; dus niet slechts incidenteel bij mooi weer.

NB. Omdat tijdens het adviestraject soms moeilijk vast te stellen is hoe intensief een scootmobiel gebruikt gaat worden, kan er worden afgesproken om na een bepaalde periode een hercontrole plaats te laten vinden. De leverancier kan hiervoor eventueel voor benaderd worden.

4.4.2.8. Aanpassingen aan scootmobielen Indien iemand voldoet aan de criteria om in aanmerking te komen voor een scootmobiel worden ook de noodzakelijke aanpassingen vergoed.

4.4.2.9. Brommers Driewielbrommers In incidentele gevallen kan worden overgegaan tot verstrekking van een driewielbrommer. Bij verstrekking van deze voorziening wordt een besparingsbijdrage in rekening gebracht Criteria hiervoor zijn: - Men heeft onvoldoende mogelijkheden om van een voorliggende (goedkopere) voorziening gebruik te kunnen maken. - Er is sprake van een dermate actief verplaatsingspatroon dat met andere voorzieningen zoals een driewielfiets of een scootmobiel niet kan worden voldaan aan de verplaatsingsbehoefte.Voorbeeld: Cliënt is gehouden aan een strak tijdschema en frequente verplaatsingen binnen een kort tijdsbestek.

4.4.2.10. Rolstoelscooters In incidentele gevallen kan worden overgegaan tot verstrekking van een vervoersvoorziening, waar men met een rolstoel op rijdt, een zogenaamde rolstoelscooter. Criteria hiervoor zijn: - Cliënt is volledig rolstoelgebonden. - Cliënt is niet in staat veelvuldige transfers te maken vanuit de rolstoel op een ander vervoermiddel. - Cliënt heeft onvoldoende motorische mogelijkheden om van een voorliggende (goedkopere) voorziening, zoals de handbike, gebruik te maken. - Het vervoer per aanvullende vervoersvoorziening speelt een belangrijke rol bij de dagelijkse verplaatsingen. - Cliënt heeft een dermate intensief verplaatsingspatroon dat vervoer per rolstoeltaxi niet als adequaat kan worden beschouwd.

4.4.2.11. Accessoires Accessoires aan scootmobielen of andere vervoersvoorzieningen worden alleen vergoed wanneer deze medisch noodzakelijk zijn en ze niet als algemeen gebruikelijk kunnen worden beschouwd. Voorbeelden van accessoires die als algemeen gebruikelijk worden beschouwd zijn: - Handschoenen. - Regenkleding. - Boodschappenmandjes/tassen. Verstrekkingenboek Wmo

69

-

Bandenpompjes. Spiegels. Winterkleding.

Accessoires die op medische indicatie kunnen worden verstrekt zijn: Schootskleden/voetenzakken/orthesejassen Bij de beoordeling of er een medische noodzaak bestaat wordt er gekeken naar de volgende factoren. Een combinatie van deze factoren kan aanleiding geven tot verstrekking. - Er is sprake van ernstige doorbloedingsstoornissen aan onderlichaam en/of benen. - Men heeft onvoldoende “rilfunctie”, wat inhoudt dat men onvoldoende in staat is zichzelf bij stilzitten te verwarmen. - Er is sprake van ernstige sensibiliteitsstoornissen van met name het temperatuurgevoel. - Er is sprake van een aandoening, waarbij koude een ernstige toename van de klachten veroorzaakt. - Er is sprake van een dermate gestoorde handfunctie dat het aan- en uittrekken van standaard in de handel zijnde warme kleding niet mogelijk is. Houders voor het meenemen van een loophulpmiddel Wanneer er een noodzaak bestaat tot het meenemen van een loophulpmiddel, zoals een stok of een rollator op de vervoersvoorziening dan wordt bekeken of hiervoor technische mogelijkheden zijn. Zuurstoffleshouders Wanneer iemand is aangewezen op het gebruik van zuurstof en de zuurstoffles dient te worden meegenomen op de vervoersvoorziening, dan kan een aparte houder worden gemonteerd voor veilig vervoer van de zuurstoffles.

4.4.2.13. Onderhoud De meeste voorzieningen in natura worden door de gemeente gehuurd van de leverancier en in bruikleen verstrekt aan de cliënt. Het onderhoud en de reparaties worden uitgevoerd door de leverancier.

4.4.2.14. Verzekering Voor alle elektrische voortbewogen voorzieningen, die deelnemen aan het verkeer geldt een verplichting tot verzekeren. Deze zogenaamde “bromfietsverzekering” wordt door de gemeente betaald. De voorziening wordt door de leverancier aangemeld bij de verzekeringsmaatschappij. Alle schademeldingen worden door de leverancier afgehandeld. Het betreft een WA en Casco dekking.

4.4.2.15. Training Binnen het kader van de Wmo zijn twee soorten trainingen mogelijk om te leren omgaan met een vervoersvoorziening (meestal scootmobiel). 1. Trainingen tijdens het adviestraject. 2. Trainingen na aflevering van een voorziening. Hierbij wordt uitgegaan van gemiddeld drie trainingen per cliënt. Ad. 1 Trainingen tijdens het adviestraject. De trainingen tijdens het adviestraject zijn bedoeld om te kunnen komen tot een goed inzicht in de motorische en cognitieve vaardigheden van een cliënt om zich met een vervoersvoorziening Verstrekkingenboek Wmo

70

(scootmobiel) te verplaatsen. Na deze trainingen wordt besloten of er tot verstrekking van een scootmobiel kan worden overgegaan. De trainingen zijn opgebouwd uit verschillende onderdelen: - Technische voertuigbeheersing. - Toetsen en/of trainen van het inzicht in het rijden. Ad. 2 Trainingen na aflevering van een voorziening. Deze trainingen zijn bedoeld om iemand vertrouwd te maken met een reeds verstrekte voorziening en is beperkt tot maximaal 3 lessen van elk maximaal 2 uur. Van deze regel kan gemotiveerd worden afgeweken.

4.5. Besparingsbijdrage In de verordening en in het besluit maatschappelijke ondersteuning is vastgesteld dat men voor bepaalde vervoersvoorzieningen een besparingsbijdrage moet betalen. Het betreft de volgende vervoersvoorzieningen: - Een driewielfiets - Fiets in bijzondere uitvoering - Scootermobiel - Een fiets voor een kind dat op de datum van de aanvraag jonger is dan 7 jaar. - Een fiets voor een kind dat op de datum van aanvragen 7 jaar of ouder is, doch jonger dan 11 jaar. De besparingsbijdrage wordt in 7 jaarlijkse termijnen geïnd. De hoogte van de besparingsbijdrage staat vermeld in het Besluit maatschappelijke ondersteuning.

4.6. Persoonsgebonden budget Voor de meeste vervoersvoorzieningen is een pgb mogelijk. De hoogte van het pgb wordt afgestemd op de kosten die de Gemeente Enkhuizen kwijt zou zijn bij aanschaf van een dergelijke voorziening minus de eventuele besparingsbijdrage. Dit bedrag wordt in één keer in mindering gebracht op het pgb.


71


72

Hoofdstuk 5: Rolstoelen


73


74

5. Rolstoelen

5.1. Inleiding Het criterium om voor een rolstoel in aanmerking te komen is dat een gehandicapte door aantoonbare beperkingen ten gevolge van ziekte of gebrek, erop aangewezen is zich in en/of om de woning zittend te verplaatsen. Bovendien moet loop- en stahulpmiddelen, die in het kader van de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) worden verstrekt, onvoldoende oplossing bieden. De sturingsmogelijkheden die de gemeente bij de verstrekking van rolstoelen heeft zijn echter beperkt. De mogelijkheden voor budgetbeheer zijn ook vooral gelegen in een uiterst zorgvuldige selectie van de meest goedkope en adequate oplossing. De gemeente Enkhuizen heeft met de leverancier van rolstoelen een verstrekkingenpakket samengesteld, waarin voor elke categorie rolstoelen een keuze is gemaakt uit een aantal rolstoelmerken. Deze keuze is gebaseerd op prijs-kwaliteitverhouding en de mate van aanpasbaarheid. In principe moet uit dit pakket voor een ieder een adequate rolstoel te vinden zijn. In uitzonderlijke gevallen wordt van het standaardpakket afgeweken. Globaal kunnen de volgende rolstoelen worden onderscheiden. -

Duwrolstoel; handbewogen rolstoelen; elektrische rolstoelen (scootmobielen vallen onder de vervoersvoorzieningen); sportrolstoelen; kinderrolstoelen.

5.2. Algemene selectiecriteria Indien uit het keuzeproces naar voren is gekomen dat een rolstoel de meest goedkope en adequate voorziening is om de mobiliteitsbeperking van de gehandicapte te verminderen, is de selectie van de rolstoel aan de orde. Het selecteren van een rolstoel is maatwerk; de gekozen rolstoel moet passen bij de gebruiker. De gebruiker moet er goed mee overweg kunnen en de rolstoel moet bruikbaar zijn in de omgeving waar de gebruiker woont en voor de activiteiten die gebruiker wil ondernemen. Een aantal factoren speelt bij iedere selectie een rol: 1. het gebruik; 2. het gebruikersgebied 3. de aandrijving 4. de zithouding 5. de meeneembaarheid 6. antropometrische gegevens Op basis van deze factoren wordt een programma van eisen opgesteld waaraan de rolstoel moet voldoen om een adequate voorziening te zijn voor de betreffende gebruiker. Aan de hand van dit programma van eisen wordt de meest goedkope en adequate rolstoel geselecteerd. Ad. 1. Het gebruik Tot de factor gebruik worden zowel de gebruiksfrequentie, de gebruiksduur als het gebruikersdoel gerekend. Bij gebruiksfrequentie en gebruiksduur wordt gekeken hoe vaak de rolstoel over een bepaalde periode wordt gebruikt. Het kan namelijk zijn dat een rolstoel gedurende een jaar dagelijks Verstrekkingenboek Wmo

75

zeer intensief wordt gebruikt en daarna door een andersoortige rolstoel moet worden vervangen. Het kan ook zijn dat een rolstoel slechts één of twee keer per week wordt gebruikt, maar er in principe wel voor een periode van tien jaar kan worden volstaan. In het kader van de Wmo is het gebruiksdoel van een rolstoel in eerste instantie verplaatsing binnen en buiten het huis. Een rolstoel wordt dus primair beschouwd als een verplaatsingsmiddel. Met name voor de groep gebruikers die volledig rolstoelafhankelijk is, heeft de rolstoel een multifunctioneel karakter. De rolstoel kan een vervoersvoorziening zijn, maar kan tegelijkertijd ook dienen als werkstoel, ruststoel of sportrolstoel. Bij de keuze voor een rolstoel moet met al deze factoren rekening worden gehouden. Indien een rolstoel voor meerdere activiteiten geschikt moet zijn, betekent dit vaak dat er concessies moeten worden gedaan. Hierbij dient aan de zithouding worden gedacht of dat er toch meerdere rolstoelen worden verstrekt (bijvoorbeeld een ruststoel en een sportrolstoel). Uitgangspunt blijft echter dat een rolstoel in eerste instantie een verplaatsingsmiddel is. Bij bepaalde aanvragen is het van belang dit uitgangspunt in het oog te houden. Voorbeeld: Een bewoner van een verzorgingshuis heeft voor het verplaatsen in en om het verzorgingshuis bijvoorbeeld een eenvoudige duwrolstoel nodig. De rolstoel is uitsluitend bestemd voor korte afstanden en een speciale zitting is dan ook niet nodig. Wanneer hij zich niet hoeft te verplaatsen kan hij in een gewone stoel zitten. Voor het verzorgende personeel is het echter prettig en tijdbesparend om de betreffende bewoner de gehele dag in de rolstoel te laten zitten in plaats van steeds te helpen bij het maken van de transfer van een gewone stoel naar de rolstoel en omgekeerd. In een dergelijke situatie kan het voorkomen dat voor deze bewoner een rolstoel wordt aangevraagd, die niet alleen geschikt is voor verplaatsingen in en om het verzorgingshuis, maar ook om de gehele dag in te zitten. Het gaat dan om een relatief dure rolstoel met specifieke zitgedeelten voor een goed zitcomfort in plaats van een relatief goedkope eenvoudige duwrolstoel. Hoewel een dergelijke aanvraag vanuit het standpunt van het verzorgingshuis begrijpelijk is, ligt het niet voor de hand dat in het kader van de Wmo relatief dure rolstoelen worden verstrekt om het werk van het personeel in een verzorgingshuis te verlichten. Het accent komt dan te liggen op verzorging en niet op verplaatsing. Er kan in deze situatie dan ook worden volstaan met een eenvoudige duwrolstoel; de gemeente voldoet dan aan haar zorgplicht. Dit voorbeeld is echter niet van toepassing voor personen die voor alle verplaatsingen zijn aangewezen op een rolstoel. Een eenvoudige handbewogen rolstoel voldoet in dergelijke situaties vaak niet en er zal een duurdere rolstoel moeten worden verstrekt. Ad. 2. Het gebruikersgebied Er zijn drie gebruikgebieden te onderscheiden: gebruik binnen, gebruik binnen en buiten, gebruik buiten. Bij de keus van een type rolstoel dient te worden meegewogen of de rolstoel overwegend binnen of buiten of in beide gebieden wordt gebruikt. Aan rolstoelen voor overwegend buitengebruik worden hogere eisen gesteld aan met namen de stabiliteit en de manoeuvreerbaarheid, dat wil zeggen het vermogen van de rolstoel om veilig hellingen en drempels te nemen, te draaien en rechtuit te rijden. Bij de buitenrolstoel is daarnaast de actieradius van belang, dat wil zeggen het aantal kilometers dat kan worden gereden zonder dat de accu moet worden opgeladen.


76

Bij rolstoelen binnenshuis gelden met namen eisen als een beperkte draaicirkel en zodanige afmetingen dat eenvoudig transfers zijn te maken. Ad. 3. De aandrijving Aandrijving kan op drie verschillende manieren geschieden: Door middel van het eigen lichaam; door het bedienen van een aandrijvingmechanisme; voortduwen door anderen. Voor het aandrijven van de rolstoel met het eigen lichaam is kracht nodig. Niet alleen kracht om de rolstoel op gang te brengen, maar ook duwkracht om de rolstoel op gang te houden gedurende een bepaalde tijd. Afhankelijk van de fysieke mogelijkheden van de gebruiker wordt gekozen voor een bepaalde aandrijving (hoepels achter of voor, hefboom). Indien de gebruiker voorafgaand aan de verstrekking rolstoeltraining in een revalidatiecentrum heeft gehad, kan tijdens de training worden bekeken of de gebruiker voldoende kracht heeft om langere afstanden te rijden. Onder het bedienen van een aandrijfmechanisme wordt zowel het bedienen als het besturen van een elektrische rolstoel verstaan. Beschikt de gebruiker over voldoende armfunctie om te remmen en te sturen of zijn aanpassingen noodzakelijk? Daarnaast is het van belang of hij voldoende oriëntatievermogen en verkeersinzicht heeft om aan het verkeer deel te nemen. Dit wordt meestal in een proefopstelling uitgeprobeerd. Na deze proefopstelling wordt in een reële situatie getraind. Indien wordt gekozen voor een duwrolstoel is het essentieel na te gaan of de begeleider over voldoende kracht en uithoudingsvermogen beschikt om de rolstoelgebruiker voort te duwen (ook over langere afstanden). Verder moet nagegaan worden of het gebruiksgebied geschikt is om een rolstoel te duwen. Bij het aanmeten van een rolstoel dient tenslotte rekening te worden gehouden met de lengte van de begeleider in verband met de hoogte van de duwhandvatten. Ad. 4. De zithouding Mensen die het grootste deel van de dag in een rolstoel doorbrengen hebben belang bij een goede actieve dan wel passieve zithouding en een rust/slaaphouding. De diverse onderdelen van een rolstoel die het lichaam raken, dienen dan ook in afmeting aan te sluiten op de lichaamsmaten van de gebruiker. Rolstoelen met inadequate elementen kunnen (op termijn) tot een scala van gezondheidsproblemen leiden, zoals vergroeiingen en decubitus (doorzitten), en tot onnodig hoge kosten in de gezondheidszorg. Behalve diverse zit- en rugkussens, al dan niet van anti-decubitusmateriaal, zijn er ook speciale zitorthesen (op maat gemaakte zitschalen) voor gehandicapten die niet in staat zijn zonder hulpmiddelen rechtop te zitten. Om een goede dynamische zithouding te bevorderen en de druk op het lichaam te ontlasten zijn er verder verstelbare of kantelbare zittingen verkrijgbaar. De benodigde zithouding is niet alleen afhankelijk van de handicap/functionele beperking, maar ook van de activiteiten die vanuit de rolstoel worden ondernomen. De rolstoel moet dan ook vaak een multifunctioneel karakter hebben. De gebruiker moet immers vanuit zijn rolstoel zichzelf kunnen verzorgen, zich kunnen ontspannen, het huishouden kunnen doen en allerlei andere dagelijkse activiteiten kunnen verrichten. Voor zelfverzorging is het bijvoorbeeld nodig dat de gebruiker eenvoudig transfers kan maken van de rolstoel naar het bed of het toilet. Ad. 5. De meeneembaarheid Indien de gebruiker de rolstoel eenvoudig moet kunnen transporteren is het van belang dat de rolstoel door de gebruiker eenvoudig ineengeklapt, opgevouwen of gedemonteerd kan worden. Op die manier kan de rolstoel worden meegenomen in de kofferbak of achter de bestuurdersstoel.


77

Ad. 6. Antropometrische gegevens Om een goed passende rolstoel te verstrekken moet de rolstoel letterlijk worden aangemeten aan de lichaamsmaten van de gebruiker. Dit aanmeten is niet alleen voor het zitcomfort van belang, maar ook voor het optimaal gebruik van de rolstoel. Voor gebruik in huis is het wenselijk dat de rolstoel zo smal en laag mogelijk is. Hierdoor is de draaicirkel relatief klein en maken de armleuningen minder kans tegen tafelbladen aan te stoten. Maatgevend voor de rolstoelzithoogte is de onderbeenlengte en de benodigde minimale vrije ruimte onder de voetplaat van de rolstoel. De onderbeenlengte varieert per persoon en dus varieert ook de zithoogte per persoon. Door de zithoogte per persoon te meten kan de rolstoel passend worden gemaakt en zo laag mogelijk worden gehouden.

5.3. Rolstoelvoorziening in natura De algemene rolstoelvoorziening (de rolstoelpool) zal een deel van de belanghebbenden adequaat kunnen bedienen. Voor hen die (veel) vaker, met name dagelijks, een rolstoel nodig hebben voor verplaatsing in en rond de woning kan op basis van het gestelde in de Verordening een individuele rolstoel toegekend worden. Via een medisch/ergomisch onderzoek zal bepaald worden of er een indicatie is voor een rolstoel en zo ja, in welke vorm. Hierbij kan het gaan om met de hand aangedreven rolstoelen, maar ook elektrisch. NB: de rolstoelpool wordt in Enkhuizen nog opgezet. De rolstoelvoorziening wordt verstrekt op basis van een bruikleenovereenkomst. De bruikleenovereenkomst moet bij aflevering van de rolstoel door de belanghebbende worden ondertekend. De rolstoelvoorziening blijft eigendom van de leverancier of gemeente. De rolstoel wordt in dit geval in natura verstrekt.

5.4. Persoonsgebonden budget (pgb) bij rolstoelvoorzieningen Het is mogelijk om een persoonsgebonden budget te ontvangen voor een rolstoel. Bij het bepalen van het bedrag van het persoonsgebonden budget voor een rolstoelvoorziening wordt uitgegaan van 100% van het bedrag dat de voorziening bij verstrekking in natura zou kosten. Indien van toepassing, wordt dit bedrag verhoogd met het gemiddelde bedrag voor onderhoud, reparatie en verzekering voor vergelijkbare voorzieningen. Voor het bepalen van de goedkoopst adequate voorziening zal een offerte opgevraagd worden bij de leverancier die de gemeente ook bij verstrekking in natura inschakelt. Daarbij zal veelal sprake zijn van kortingen, omdat via een contract met een leverancier een grote hoeveelheid voorzieningen afgenomen wordt. Deze korting wordt doorberekend naar het persoonsgebonden budget.

5.5. Handbewogen- en duwrolstoelen In het kader van de Wmo kunnen zowel handbewogen- als duwrolstoelen worden verstrekt. 5.5.1. Duwrolstoelen Om voor een duwrolstoel in aanmerking te komen moet men aan de volgende criteria/voorwaarden voldoen: - Men heeft onvoldoende motorische mogelijkheden en/of inzicht om loopafstanden zelfstandig lopend te kunnen overbruggen. - Men heeft onvoldoende motorische mogelijkheden en/of inzicht om een rolstoel zelfstandig te kunnen voortbewegen. - Er is een regelmatige behoefte om zich met een rolstoel te verplaatsen. - Als de rolstoelpool is opgezet kan bij incidentele rolstoelbehoefte een rolstoel worden geleend. Zo kunnen nu al bewoners van een verzorgingshuis, die één keer per jaar een


78

-

rolstoel nodig hebben, voor een uitstapje in de regel goed gebruik maken van de standaardrolstoelen die in een verzorgingshuis aanwezig zijn. De normaal in de handel zijnde wandelwagens voor kinderen voldoen niet qua grootte of benodigde zitondersteuning. (Loop)hulpmiddelen die worden verstrekt op grond van de Regeling Hulpmiddelen Ziektekosten, zoals bijvoorbeeld een rollator bieden onvoldoende oplossing. Er is een begeleider beschikbaar.

Er zijn vele typen duwrolstoelen. Welke stoel uiteindelijk wordt verstrekt is afhankelijk van de eisen die worden gesteld ten aanzien van lichamelijke mogelijkheden en beperkingen, maatvoering, gebruiksdoel en gebruiksgebied. Zo kan er bij een rolstoel worden gekozen voor kleine of grote wielen achter, afhankelijk van de eigen mogelijkheden van de gebruiker of het gebruiksgemak voor de begeleider. Voor iemand die te weinig handfunctie heeft om zelf met de rolstoel te rijden, kan het toch van belang zijn dat hij zich door aan het wiel te draaien kan omdraaien of net even van de plek kan komen. Voor alle duwrolstoelen geldt dat aandacht moet worden besteed aan: - de hoogte van de duwhandvaten. Deze dienen afgesteld te zijn of te kunnen worden op de vaste begeleider. - Meeneembaarheid. Wordt een rolstoel vervoerd in een rolstoelbus, dan dient deze geschikt te zijn om veilig vastgezet te kunnen worden. Wordt hij vervoerd in een personenauto, dan kan de aanwezigheid van quick-release achterwielen een vereiste zijn. Duwrolstoelen a) b) c) d)

zijn vervolgens nog onder te verdelen in: Duwrolstoelen voor kortdurend gebruik Duwrolstoelen voor frequent, dagelijks gebruik Duwrolstoelen met kantelverstelling. Duwrolstoelen met elektrische aandrijving

ad. a. Duwrolstoelen voor kortdurend gebruik De rolstoel wordt vooral gebruikt als verplaatsingsmiddel over langere loopafstanden. Er worden weinig eisen gesteld aan het zitcomfort, omdat het gebruik slechts van korte duur is en er meestal geen specifieke zitproblemen aanwezig zijn. Volstaan kan worden met een eenvoudige rolstoel met slappe zitting of rugleuning of in geval van kinderen met een grote maat buggy. Ad. b. Duwrolstoelen voor frequent, dagelijks gebruik Wanneer een gebruiker volledig is aangewezen op het gebruik van een rolstoel, dan heeft de rolstoel naast de functie van verplaatsen ook een functie als zitvoorziening; de rolstoel vervangt de verschillende stoelen die normaal worden gebruikt bij eten, rusten, t.v. kijken en dergelijke. De eisen die aan het zitcomfort van deze rolstoel worden gesteld liggen een stuk hoger. Een optimale zitondersteuning is vaak nodig om de restfuncties die iemand heeft zo goed mogelijk te kunnen benutten of om verergering van de gezondheidsproblemen of het ontstaan van vergroeiingen of de vorming van decubitus te voorkomen. Wat de juiste uitgangshouding in de rolstoel is, is vaak een kwestie van zorgvuldig observeren en uitproberen. Contact met degenen die als behandelaar bij de rolstoelgebruiker betrokken zijn, kan hierbij een goed hulpmiddel zijn. De benodigde zitondersteuning in combinatie met de activiteiten die vanuit de rolstoel moeten worden verricht bepalen de keuze van de rolstoel. Ad. c. Duwrolstoelen met kantelverstelling Wanneer de lichamelijke conditie dusdanig is dat men permanent gebruik maakt van de rolstoel en dat naast het zich zelfstandig voortbewegen ook zelfstandig veranderen van de zithouding niet mogelijk is, dan zal dit in de meeste gevallen inhouden dat moet worden uitgegaan van een


79

duwrolstoel met meerdere verstelmogelijkheden, zodat per activiteit een andere houding kan worden aangenomen. Ad. d. Duwrolstoelen met elektrische aandrijving In uitzonderlijke gevallen kan worden gekozen voor een duwrolstoel met elektrische aandrijving. Dit is een los systeem dat op een duwrolstoel kan worden geplaatst en door de begeleider kan worden bediend. Een dergelijk systeem heeft ook nadelen wat betreft montage en gewicht, waardoor het gebruik in de praktijk vaak tegenvalt. Een criterium voor verstrekking van een elektrische aandrijving op een duwrolstoel is: De begeleider van de rolstoelgebruiker is vanwege aantoonbare beperkingen als gevolg van ziekte of gebrek niet in staat een duwrolstoel handmatig voor te bewegen. Een ander oplossing is niet voorhanden of is niet de meest goedkope en adequate oplossing.

5.5.2. Handbewogen rolstoelen Handbewogen rolstoelen worden door de gehandicapte zelf door middel van hoepels (of soms hefbomen) voortbewogen. Besturing van deze zelfbewegers vereist een goede armen handfunctie en een redelijk uithoudingsvermogen. Handbewogen rolstoelen voor gehandicapten met een goede armfunctie hebben vaak kleine wielen voor en grote wielen met hoepels achter. Een dergelijke wielconstructie stelt de gebruikers in staat te manoeuvreren en rijdt relatief licht. Door te balanceren op de achterwielen kunnen hindernissen worden overwonnen. Met spreekt van een handbewogen rolstoel of een zelfbeweger wanneer de gebruiker de rolstoel op eigen kracht voortbeweegt. De manier van aandrijven kan echter verschillend zijn. Het meest gebruikelijk is dat de rolstoel wordt voortbewogen door met beide handen aan de hoepels van de achterwielen te pakken. Bij bepaalde aandoeningen is het gebruik van één hand minder goed mogelijk, waardoor aandrijving met één hand of één been of zelfs met één hand een alternatief kan zijn. Het zelfstandig rijden in een handbewogen rolstoel vraagt over het algemeen een goede handfunctie en een redelijk uithoudingsvermogen. Het rijden in een rolstoel is namelijk een inspannende bezigheid. Het is dan ook van groot belang dat er een goede inventarisatie van de voorwaarden waaraan een rolstoel moet voldoen plaatsvindt. Om voor een handbewogen rolstoel in aanmerking te komen dient men aan de volgende criteria te voldoen: - Men heeft onvoldoende motorische mogelijkheden om loopafstanden zelfstandig lopend te overbruggen. - Men heeft voldoende armen/of handfunctie en uithoudingsvermogen om een rolstoel zelfstandig te bedienen. - Er is een regelmatige behoefte zich per rolstoel te verplaatsen. - (Loop)hulpmiddelen die op grond van de Regeling hulpmiddelen ziektekosten worden verstrekt bieden onvoldoende mogelijkheden. Evenals bij duwrolstoelen zijn er vele typen handbewogen rolstoelen. De verstrekking is dan ook weer afhankelijk van de eisen die worden gesteld ten aanzien van lichamelijke mogelijkheden en beperkingen, maatvoering, gebruiksdoel en gebruiksgebied. Een jonge, actieve rolstoelgebruiker die veel bezigheden buitenshuis heeft zal een andere rolstoel nodig hebben dan iemand die vooral binnenshuis functioneert en bijvoorbeeld vooral de nadruk legt op zitcomfort en veiligheid. In grote lijnen is de volgende indeling te maken. a. Handbewogen rolstoelen voor kortdurend gebruik b. Handbewogen rolstoelen voor frequent, dagelijks gebruik Verstrekkingenboek Wmo

80

Ad. a. Handbewogen rolstoelen voor kortdurend gebruik De rolstoel wordt vooral gebruikt als verplaatsingsmiddel over langere afstanden. Er worden weinig eisen gesteld aan zitcomfort, omdat het gebruik slechts van korte duur is en er meestal geen specifieke zitproblemen aanwezig zijn. De rolstoel zal afwisselend zelfrijdend of als duwrolstoel worden gebruikt. Er kan worden volstaan met verstrekking van een eenvoudige rolstoel met slappe zitting en rugleuning. Ad. b. Handbewogen rolstoelen voor frequent, dagelijks gebruik Zoals al eerder is aangegeven hangt de keuze van een rolstoel af van verschillende factoren zoals: - De restfuncties die iemand heeft ten aanzien van verplaatsen, zitten, bedienen van de rolstoel. - De benodigde maatvoering. - Het gebruiksdoel en het gebruiksgebied van de rolstoel. Wat wil de gebruiker met de rolstoel kunnen doen en waar vindt dit plaats? - Eisen die gesteld worden aan de meeneembaarheid van de rolstoel. Dit geldt in het bijzonder voor een rolstoel, die eigenlijk de loopfunctie vervangt en dus permanent wordt gebruikt. Om wat meer inzicht te geven in het keuzeproces, wordt een aantal van bovengenoemde factoren nader toegelicht. Zithouding Voor mensen die de hele dag in de rolstoel doorbrengen is een goede zithouding van groot belang. Vaak worden alle activiteiten, die normaal vanuit diverse stoelen als een eetkamerstoel, een bureaustoel, een ruststoel en dergelijke worden uitgevoerd, verricht vanuit één en dezelfde rolstoel. Daarnaast is het ook nog zo dat er meestal sprake is van ernstige medische problematiek. Een optimale zitondersteuning is dan nodig om de restfuncties die iemand heeft zo goed mogelijk te kunnen benutten of om verergering van de gezondheidsproblemen of het ontstaan van vergroeiingen of de vorming van decubitus te voorkomen. Wat de juiste uitgangshouding in de rolstoel is, is vaak een kwestie van zorgvuldig observeren en uitproberen. Contact opnemen met degenen die als behandelaar bij de rolstoelgebruiker betrokken is, kan hierbij een goed middel zijn. Aandrijving Er zijn verschillende manieren om een handbewogen rolstoel aan te sturen. De meest gebruikelijke manier is dat de rolstoel wordt voortbewogen door met beide handen aan de hoepels van de achterwielen te pakken. Door de rolstoel zo in te stellen dat er een goede balans ontstaat tussen lichaamshouding, lichaamsas en positie van de wielen kunnen de rijeigenschappen van de rolstoel optimaal benut worden. Afhankelijk van de lichamelijke mogelijkheden van de gebruiker kan een rolstoel meer of minder “kritisch” worden ingesteld. Dit vraagt een onderzoek naar een evenwicht tussen goede rijeigenschappen en veilig gebruik. Hoe kritischer een rolstoel is ingesteld hoe beter hij rijdt, maar hoe groter het gevaar van achterover kiepen aanwezig is. Wanneer het gebruik van één van beide handen niet of minder goed mogelijk is, dan kan de rolstoel met één hand worden voortbewogen door met één hand de hoepel te pakken en met de voet te sturen. Deze manier van voortbewegen wordt veel gebruikt door mensen met een halfzijdige verlamming. Het is een manier van voortbewegen die weer heel andere eisen stelt aan een rolstoel, dan wanneer men zich met twee hoepels kan voortbewegen. Een goede zithoogte om met de voet bij de grond te kunnen is belangrijk, maar ook een zithouding die zo min mogelijk het opbouwen van extra spanning in de aangedane lichaamshelft voorkomt.


81

Wanneer ook het gebruik van de voeten niet mogelijk is, dan is er nog de mogelijkheid van eenhandige bediening van twee hoepels aan één kant van de rolstoel. Door beide hoepels te pakken rijdt de rolstoel rechtdoor, aandrijving van één hoepel verzorgt een bocht naar links of rechts. Duidelijk zal zijn dat deze manier van voortbewegen binnenshuis vaak redelijk lukt, maar het is voor gebruik buitenshuis over langere afstanden minder geschikt. Gebruiksdoel/gebruiksgebied Om een juiste keuze van een rolstoel te maken is het van belang te weten hoe en waar een rolstoel gebruikt gaat worden. Bij rolstoelen die voornamelijk binnenshuis worden gebruikt zal het belangrijk zijn dat de rolstoel een kleine draaicirkel heeft. Veelvuldig gebruik buitenshuis vraagt echter om een goede stabiliteit op oneffen terrein en de mogelijkheid op een langer stuk rechtuit te blijven rijden. Niet alleen de framekeuze is daarom van belang, maar ook het type wielen. Daarnaast is het van belang te weten hoe iemand de transfer in en uit de rolstoel maakt. Stapt iemand over, dan zijn op- of wegklapbare beensteunen een vereiste, maar maakt iemand zijdelingse transfers (met bijvoorbeeld behulp van een glijplank), dan kan een vaste voetbeugel worden overwogen. Het is tevens van belang hoe iemand zich met de rolstoel gaat vervoeren. Wordt er gebruik gemaakt van het Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV) of heeft iemand een eigen auto. Kan iemand zelfstandig de stoel in de auto krijgen of is er hulp noodzakelijk (en aanwezig). Uit bovenstaande valt te herleiden dat de ervaring en eigen inbreng van de gebruiker zwaarwegend voor de keuze voor een rolstoel is. De handbewogen rolstoelen voor frequent dagelijks gebruik zijn in grote lijnen te verdelen in twee typen rolstoelen met ieder hun eigen kwaliteiten en eigenschappen: de rolstoelen met een vouwframe en met een vast frame. In het algemeen kan worden gesteld dat de rolstoelen met vouwframe meer geschikt zijn om het zitcomfort aan te passen. De rolstoelen met een vast frame worden beschouwd als meer actieve rolstoelen voor rolstoelgebruikers, die een redelijke zitbalans hebben en hoge eisen stellen aan de rijeigenschappen van de rolstoel. Het een en ander heeft een uitgebreid onderzoek nodig.

5.6. Elektrische rolstoelen Elektrische rolstoelen zijn rolstoelen die met behulp van een (d.m.v. een accu opgeladen) elektromotor worden aangedreven. De bediening vindt meestal plaats door een joystick, die met de hand wordt bediend. Er zijn ook ingewikkelder manieren van besturen mogelijk (kinbesturing, hoofdvoetbesturing of besturing door middel van een scanner). Om voor een elektrische rolstoel in aanmerking te komen dient men aan de volgende criteria te voldoen: - Men heeft onvoldoende motorische mogelijkheden om een handbewogen rolstoel (over een langere periode) zelfstandig te bedienen. - Men heeft onvoldoende motorische mogelijkheden om gebruik te maken van een voorliggende voorziening, zoals bijvoorbeeld een scootmobiel. - Er is een dagelijkse behoefte zich zelfstandig per rolstoel te verplaatsen. - Men heeft voldoende inzicht om een elektrische rolstoel te bedienen en zich hier op een veilige en verantwoorde manier mee te verplaatsen. - Er is een mogelijkheid aanwezig of tot het creëren van een ruimte met faciliteiten voor het opladen van de elektrische rolstoel. In het algemeen zal het zo zijn dat gebruikers van elektrische rolstoelen de hele dag in deze rolstoel zitten. In incidentele gevallen kan het voorkomen dat binnenshuis gebruik wordt gemaakt van een Verstrekkingenboek Wmo

82

handbewogen rolstoel en buitenshuis van de elektrische rolstoel. Dit heeft dan meestal te maken met de beperkte ruimte binnenshuis. In principe wordt bij verstrekking van elektrische rolstoelen uitgegaan van de verstrekking van één elektrische rolstoel. Bij de keuze worden afwegingen gemaakt ten aanzien van: - Gebruiksgebied. - Gebruiksdoel. - Eisen ten aanzien van zithouding. - Eisen ten aanzien van bediening. In praktisch alle gevallen zal het zo zijn dat er naast de elektrische rolstoel ook een handbewogen rolstoel wordt verstrekt. De redenen hiervoor zijn: - De gebruiker is nog wel in staat zich binnenshuis met een handbewogen rolstoel voor te bewegen, maar is voor buitenshuis aangewezen op het gebruik van een elektrische rolstoel. - Er dient een individueel aangepaste zitvoorziening op een (duw)rolstoel aanwezig te zijn wanneer de elektrische rolstoel voor reparatie afwezig is. - De rolstoelgebruiker bezoekt regelmatig adressen waar niet met een elektrische rolstoel kan worden gekomen. Elektrische rolstoelen zijn aan de hand van het gebruik als volgt onder te verdelen: Voor gebruik: a. binnenshuis b. in en om de woning c. binnen- en buitenshuis d. buitenshuis Ad. a. Elektrische rolstoelen voor gebruik binnenshuis Dit type elektrische rolstoel is uitsluitend bedoeld voor gebruik binnenshuis. De rolstoel kenmerkt zich door de geringe afmetingen met meestal een kleine draaicirkel, waardoor er in kleine ruimtes gemakkelijk mee te manoeuvreren valt. De stoelen zijn qua zitcomfort te vergelijken met een keukenwerkstoel of een goede bureaustoel. Dit type stoel wordt incidenteel verstrekt, wanneer de ruimtelijke eisen geen ander type rolstoel toelaten. Ad. b. Elektrische rolstoelen voor in en om de woning Onder deze categorie vallen de rolstoelen, die bedoeld zijn voor het verplaatsen in de woning en in de directe omgeving van de woning. Deze rolstoel heeft vaak krachtige motoren en de zithouding is ook beter aan te passen aan de zitproblemen van de gebruiker. Ad. c. Elektrische rolstoelen voor binnen- en buitenshuis Deze rolstoelen worden verstrekt wanneer het gebruiksgebied vooral buitenshuis is gelegen. Gebruik binnenshuis stelt hogere eisen aan de afmetingen van de ruimtes in de woning. De keuze van de rolstoel is afhankelijk van: - Eisen die worden gesteld aan de manier van bedienen/aansturen van de rolstoel. - Mate van aanpasbaarheid van het zitgedeelte. - Mate van aanpasbaarheid van de elektronica. Ad. d. Elektrische rolstoelen voor gebruik buitenshuis In uitzonderlijke gevallen kan worden overgegaan tot verstrekking van een elektrische rolstoel die uitsluitend bestemd is voor gebruik buitenshuis. Vaak zal het zo zijn dat niet zozeer het gebruiksgebied de keuze van deze rolstoel bepaalt, maar eerder de specifieke eisen, die worden gesteld aan de aanpasbaarheid van de besturing. Hierbij wordt gedacht aan bijvoorbeeld aanpassingen als hoofd-/voetbesturing.


83

5.7. Kinderrolstoelen Voor kinderen gelden in principe dezelfde verstrekkingscriteria voor een wandelwagen of een rolstoel als voor een volwassene. Bij het keuzeproces voor een kinderrolstoel is echter een aantal zaken van belang die extra aandacht vragen. Hierbij dient te worden gedacht aan de volgende zaken: - Een kind is in ontwikkeling. - De ontwikkeling verloopt spelenderwijs. - Een kind is in de groei. Dit alles kan leiden tot een steeds groter wordende zelfredzaamheid Bovenstaande houdt in dat bij kinderen het eisenpakket door de jaren heen soms al heel snel kan veranderen. Dit vraagt extra kennis en deskundigheid van diegene, die zich bezighoudt met het adviseren en verstrekken van kindervoorzieningen. De volgende kinderrolstoelen worden hieronder omschreven; a. Wandelwagen en duwrolstoelen b. Handbewogen rolstoelen c. Elektrische rolstoelen Ad. a. Wandelwagen en duwrolstoelen Voorzieningen dienen afgestemd te zijn op het ontwikkelingsniveau van het kind. Een jong kind, dat normaal nog in een wandelwagen wordt vervoerd, kan voor een aangepaste wandelwagen in het kader van de Wmo in aanmerking komen wanneer de normaal in de handel zijnde wandelwagens of buggy’s niet voldoen aan zitopvang en ondersteuning Ook bij kinderen die qua leeftijd eigenlijk niet meer toe zijn aan een wandelwagen kan tot verstrekking van een wandelwagen of een duwrolstoel worden overgegaan op grond van de criteria die zijn genoemd bij het hoofdstuk duwrolstoelen en wandelwagens. De keuze hangt dan weer af van gebruiksdoel, gebruiksgebied en de eisen die worden gesteld aan zithouding en meeneembaarheid. Ad. b. Handbewogen rolstoelen Kinderen met een redelijke handfunctie zijn al op zeer jonge leeftijd in staat zich per rolstoel voort te bewegen. In grote lijnen kan men zeggen dat vanaf het moment dat kinderen kunnen lopen gehandicapte kinderen zich zelfstandig per rolstoel kunnen verplaatsen. Het gebruik van een rolstoel kan een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het kind. Zelf kunnen rondrijden in een rolstoel biedt het kind uitdagingen en stimuleert het om zelfstandig te worden en zoveel mogelijk mee te doen met leeftijdsgenootjes. De criteria voor verstrekking van een handbewogen rolstoel aan kinderen komen overeen met de criteria die zijn genoemd in de paragraaf handbewogen rolstoelen. Er wordt van uitgegaan dat de verstrekking van een handbewogen rolstoel de vervanging is van een eerder verstrekte wandelwagen. Bij de keuze van een handbewogen rolstoel aan kinderen zijn naast de gebruikelijke factoren als gebruiksdoel en gebruiksgebied een aantal specifieke factoren van belang: - De rolstoel dient een alternatief te zijn voor het zelfstandig verplaatsen op het ontwikkelingsniveau van het kind. Er wordt bijvoorbeeld van uitgegaan dat het kind, zittend in de rolstoel op ooghoogte van leeftijdsgenootjes zit. - De rolstoel moet licht te bedienen zijn, goed wendbaar en tegen een stootje kunnen. De rolstoel is namelijk voor een kind, naast een verplaatsingsbehoefte, ook een middel om spelend de wereld te verkennen. Verstrekkingenboek Wmo

84

-

De rolstoel moet goed passend zijn en tegelijkertijd de mogelijkheid in zich hebben om in enige mate te kunnen meegroeien met het kind (qua aanpasbaarheid). De rolstoel moet binnen de vervoersmogelijkheden van het gezin meeneembaar zijn.

Ad. c. Elektrische rolstoelen Kinderen die een zo beperkte arm-/handfunctie hebben dat het zelfstandig voortbewegen met een handbewogen rolstoel slechts in geringe mate mogelijk is, kunnen in aanmerking komen voor een elektrische rolstoel. In tegenstelling tot wat soms wordt beweerd zijn kinderen soms op heel jonge leeftijd al in staat om veilig met een elektrische rolstoel om te gaan. In de meeste gevallen zal dit in een behandelsituatie moeten worden uitgeprobeerd. Ook hierbij gelden de criteria zoals deze staan vermeld in de paragraaf elektrische rolstoelen.

5.8. Sportrolstoelen De enige sportvoorziening die wordt verstrekt is de sportrolstoel. De sportrolstoel wordt op grond van artikel 27 lid d van de verordening voorzieningen gehandicapten Gemeente Enkhuizen in de vorm van een persoonsgebonden budget verstrekt. Net als in de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg) is gekozen voor alleen de vestrekking van een sportrolstoel als sportvoorziening. Bij de Wvg is de sportrolstoel als uitzondering vanuit de AAW meegenomen. Dit gebeurt nu weer vanuit de Wvg naar de Wmo. Volgens vaste jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep in de Wvg is dat terecht. Nu bij de invoering van de Wmo geen extra geld beschikbaar is gekomen om ruimere sportvoorzieningen te verstrekken is deze regel vanuit de Wvg in de Wmo aangehouden. Sportrolstoelen zijn rolstoelen die speciaal zijn ontwikkeld voor het uitoefenen van een sportactiviteit. Met een sportrolstoel is het voor rolstoelgebruikers mogelijk aan sport te doen. Het gebruik van een sportrolstoel voor teamsporten is helder. Daarnaast zijn er ook individuele sporten (marathon bijvoorbeeld) waar men een sportrolstoel voor aan zal vragen. Recreatieve activiteiten worden niet onder sport gerekend. De aanvraag voor een sportrolstoel om in de natuur te zijn zal dan ook afgewezen worden. Om deze reden wordt de eis gesteld dat men actief lid is van een sportvereniging. Dat wil zeggen dat men tenminste één keer per week deelneemt aan sportactiviteiten. Er moet op gewezen worden dat bij veel gehandicaptensportverenigingen de mogelijkheid geschapen wordt een sportrolstoel te lenen om uit te proberen of een bepaalde sport die aantrekkelijk lijkt ook bij iemand past. Dit kan nuttig zijn om te voorkomen dat een aangeschafte rolstoel uiteindelijk niet of nauwelijks gebruikt wordt. Iemand kan voor een sportrolstoel in aanmerking komen wanneer hij door aantoonbare beperkingen, als gevolg van ziekte of gebrek, niet in staat is tot sportbeoefening zonder rolstoel. Bij de verstrekking van sportrolstoelen gaat de gemeente uit van het niveau van recreatiesport. Cliënten die een speciale rolstoel nodig hebben voor het beoefenen van een sport op topniveau zullen het aanvullende bedrag zelf (eventueel via sponsoring) moeten regelen. Ook een speciale sportvoorziening zoals een aangepaste ski vallen buiten de Wmo. De keuze voor een bepaalde sport ligt bij de cliënt. Dit houdt in dat een verzoek om een sportrolstoel niet kan worden afgewezen op grond van het feit dat er alternatieve sporten zijn, waar de cliënt geen rolstoel voor nodig heeft. Een voorwaarde voor het verkrijgen van een sportrolstoel is dat men aannemelijk kan maken dat men de sportrolstoel voor een langere periode zal gebruiken. In de regel wordt voor het verstrekken van een sportrolstoel geen medisch advies ingewonnen, omdat meestal vanuit de aanwezige dossiergegevens reeds voldoende gegevens aanwezig zijn om tot verstrekking over te gaan. Verstrekkingenboek Wmo

85

De sportrolstoel is een voorziening die meegenomen is vanuit de Wvg zonder dat deze sportrolstoel in de Wvg of in de Wmo wordt genoemd. De sportrolstoel is een bovenwettelijke voorziening. Voor de aanschaf van een sportrolstoel wordt aan de cliënt een persoonsgebonden budget verstrekt. Het persoonsgebonden budget is niet kostendekkend en dient beschouwd te worden als een tegemoetkoming in de kosten van een aanschaf en onderhoud voor een periode van 3 jaar. Het pgb wordt aan de cliënt overgemaakt nadat, door middel van een factuur, is aangetoond dat de sportrolstoel is aangeschaft. De sportrolstoel wordt eigendom van de cliënt.

5.9. Aanpassingen De meeste rolstoelen worden in een standaarduitvoering geleverd. Bij de keuze van de rolstoel zal zoveel mogelijk worden gezocht naar een rolstoel die in de standaarduitvoering zo adequaat mogelijk is en ook zoveel mogelijk tegemoetkomt aan de eisen van de gebruiker. Toch zal het in een aantal gevallen nodig zijn aanpassingen aan te brengen om de rolstoel tot een adequaat middel te maken. Aanpassingen ten behoeve van de zithouding Specifieke zitproblematiek kan aanleiding zijn tot het aanpassen van het zitgedeelte in de vorm van: - Speciale zitkussens, b.v. de zogenaamde anti-decubituskussen. In principe wordt er één anti-decubituskussen verstrekt. Met de leverancier is afgesproken dat op het moment van kapot gaan de leverancier deze direct kan vervangen en/of repareren. - Speciale rugondersteuning - Zitorthesen - Fixatiegordels - Speciale hoofd-, armen beenondersteuning - Werkbladen - Aanpassingen aan bediening/besturing van de rolstoel Aanpassingen ten behoeve van de bediening Zowel bij handbewogen als bij elektrische rolstoelen kan het nodig zijn om de bediening van de rolstoel aan te passen. Men kan hierbij denken aan: - Aanpassingen aan de hoepels van een handbewogen rolstoel in de vorm van extra tussenruimte tussen hoepel en wiel, rubber hoepelovertrekken, hoepels met knoppen of staafjes. - Aanpassing van de bediening van een elektrische rolstoel. Naast de standaard joystickbesturing zijn er vele mogelijkheden om een elektrische rolstoel aan te sturen. Afhankelijk van de restfuncties die iemand heeft kan worden gekozen voor hoofd-/ voetbesturing, kinbesturing, besturing via een scanfunctie etcetera. Wanneer er sprake is van complexe aanpassingen van het zitgedeelte of de bediening van een rolstoel is nauwkeurig onderzoek nodig. Vaak zal in samenwerking met de adviseur of vanuit de behandelsector worden uitgezocht welke aanpassingen het beste voldoen.

5.10. Accessoires Accessoires aan rolstoelen worden alleen vergoed wanneer deze medisch noodzakelijk zijn en ze niet als algemeen gebruikelijk kunnen worden beschouwd. Voorbeelden van accessoires die als algemeen gebruikelijk worden beschouwd zijn: - (Rolstoel) handschoenen. - Regenkleding. Verstrekkingenboek Wmo

86

-

Winterkleding Boodschappenmandjes/tassen. Bandenpompjes. Spiegels.

Accessoires die op grond van een medische indicatie kunnen worden verstrekt zijn: - Schootskleden - Voetenzakken - Orthese-jassen. Bij de beoordeling of er een medische noodzaak bestaat wordt er gekeken naar de volgende factoren. Een combinatie van deze factoren kan aanleiding geven tot verstrekking. - Er is sprake van ernstige doorbloedingsstoornissen aan onderlichaam of benen. - Men heeft onvoldoende “rilfunctie”, wat inhoudt dat men onvoldoende in staat is zichzelf bij stilzitten te verwarmen. - Er is sprake van ernstige sensibiliteitsstoornissen van voornamelijk het temperatuurgevoel. - Er is sprake van een aandoening, waarbij koude een ernstige toename van de klachten veroorzaakt. - Er is sprake van een gestoorde handfunctie dat het aan- en uittrekken van standaard in de handel zijnde warme kleding niet mogelijk is. Overige accessoires kunnen zijn: a. Spaakbeschermers b. Stokhouders c. Zuurstofhouders d. Zonnekap/scherm Ad. a. Spaakbeschermers De criteria voor verstrekking zijn: - Er is sprake van een dermate gestoorde handfunctie dat bij het aandrijven van de rolstoel (een deel van) de hand tegen of in de spaken van het wiel komt. - De omstandigheden zijn van dien aard dat zonder spaakbeschermers er gesproken kan worden van een onveilige situatie. In de wielen van rolstoelen kunnen spaakbeschermers worden gemonteerd. Ad. b. Stokhouders Voor de montage van een stokhouder is een indicatie aanwezig wanneer er naast de rolstoel ter overbrugging van loopafstanden gebruik wordt gemaakt van een stok of elleboogkruk. Ad. c. Zuurstoffleshouders Wanneer iemand aangewezen is op het gebruik van zuurstof en de zuurstoffles dient te worden meegenomen op de rolstoel, dan kan een aparte houder op de rolstoel worden gemonteerd voor een veilig vervoer van de zuurstoffles. Ad. d. Zonnekap/scherm In incidentele gevallen kan er sprake zijn van een medische noodzaak tot verstrekking van een zonnescherm op een wandelwagen of buggy. Het criterium hiervoor is: - Er is sprake van een aandoening op grond waarvan men niet direct mag worden blootgesteld aan (zon)licht en de normaal in de handel zijnde zonnekappen passen niet op de gebruikte rolstoel/wandelwagen.


87

5.11. Onderhoud/Verzekering Rolstoelen worden door de gemeente gehuurd van de leverancier en in bruikleen verstrekt aan de cliënt. In de bruikleenovereenkomst, die men bij aflevering van een rolstoel ondertekent, is opgenomen dat de gebruiker alle zorg moet besteden om het middel in goede staat te houden. Met de leverancier is een onderhoudscontract afgesloten voor het onderhoud. Uit praktische overwegingen worden de standaardonderhoudsbeurten meestal gecombineerd met de noodzakelijke reparaties aan de rolstoel. Kosten van reparatie en vervanging van onderdelen zijn over het algemeen voor rekening van de gemeente. Als reparaties het gevolg zijn van (opzettelijk) onzorgvuldig gebruik kan de gemeente de kosten van reparatie in rekening brengen bij de cliënt. Voor alle elektrisch voortbewogen rolstoelen, die buiten deelnemen aan het verkeer geldt een verplichting tot verzekeren. Deze zogenaamde “bromfietsverzekering” wordt door de gemeente betaald. De elektrische rolstoel wordt door de leverancier aangemeld bij een verzekeringsmaatschappij. Alle schademeldingen worden de leverancier afgehandeld en bevat een WA en Casco dekking.

5.12. Training Binnen het kader van de Wmo zijn twee soorten trainingen mogelijk om te leren omgaan met een rolstoel. 1. Trainingen tijdens het adviestraject 2. Training na aflevering van een voorziening Hierbij wordt uitgegaan van gemiddeld drie trainingen per cliënt van maximaal twee uur. Ad. 1 Trainingen tijdens het adviestraject. De training tijdens het adviestraject is bedoeld om te kunnen komen tot een goed inzicht in de motorische en cognitieve vaardigheden van een cliënt om zich met een (elektrische) rolstoel te verplaatsen. Na deze training wordt besloten of er tot verstrekking van een rolstoel kan worden overgegaan. De training is opgebouwd uit verschillende onderdelen: - Technische voertuigbeheersing - Toetsen en/of trainen van het inzicht in het rijden Ad. 2 Training na aflevering van een voorziening Deze training is bedoeld om iemand vertrouwd te maken met een reeds verstrekte voorziening.

5.13. Aanspraak op rolstoelvoorzieningen door AWBZ-bewoners Bewoners van AWBZ-instellingen die ingevolge artikel 5 van de Wet toelating zorginstellingen is erkend komen, ingevolge artikel 29 van de Verordening, slechts voor een rolstoel in aanmerking indien zij vanuit de AWBZ geen rolstoel krijgen. Hiervan zal sprake zijn als artikel 15 van het Besluit zorgaanspraken AWBZ van toepassing is. Dit houdt in dat de combinatie verblijf en behandeling, ontvangen in dezelfde instelling, het verblijf in een ziekenhuis en het verblijf in een revalidatiecentrum redenen zijn om een rolstoel uit de AWBZ te ontvangen. Wie in een ziekenhuis of revalidatiecentrum bezig is terug te gaan naar huis zal uiteraard een rolstoel aanvragen in het kader van de Wmo. Door ontwikkelingen als extramuralisering zijn er steeds meer voorzieningen ontstaan waarbij het niet zonder meer duidelijk is of er sprake is van een toegelaten instelling. In die situatie zal moeten worden nagegaan of op betrokken persoon één of meer facetten van de werking van Artikel 15 Besluit zorgaanspraken van toepassing is. Hiernaar kan geïnformeerd worden bij de zorgaanbieder of bij het zorgkantoor. Verstrekkingenboek Wmo

88

Uitgangspunt is daarbij steeds dat getoetst wordt of de rolstoelverstrekking onder de AWBZ valt. De AWBZ of een andere regeling voor de verstrekking van een rolstoel gaat voor de Wmo. De gemeente heeft in het kader van de Wmo een compensatieplicht voor de verstrekking van een rolstoel aan bewoners van AWBZ-inrichtingen die geen rolstoel krijgen op grond van de AWBZ. In dit opzicht wordt bij reële twijfel over de juistheid van een negatief AWBZ-besluit verwacht dat aanvrager in bezwaar gaat voordat wordt overgegaan tot verstrekking van een rolstoel via de Wmo. Of aanvragers in een Toch Thuis Wonen (TTW) project wonen of een verpleeghuisindicatie hebben det aan bovenstaande niets af. Onderzocht moet worden of de rolstoelverstrekking onder de AWBZ valt. Is dat niet zo dan komen ook TTW bewoners of aanvragers met een verpleeghuisindicatie voor een rolstoel via de Wmo in aanmerking.


89


90

Hoofdstuk 6: Het verkrijgen van voorzieningen


91


92

Hoofdstuk 6: Het verkrijgen van voorzieningen

6.1. Proces van afhandeling Het proces van afhandeling van Wmo-aanvragen kan worden onderverdeeld in een aantal fasen:

aanvraag/aanmelding bij het Zorgloket  sociale-medische en ergotherapeutische advisering door hoogwaardige intaker of adviesbureau  rapportage/beschikking  bemiddeling/verstrekking  gereedmelding GWS4all  uitbetaling  nazorg

In principe doorlopen alle aanvragen de in dit schema weergegeven fasen. Uiteraard zijn hier uitzonderingen op. De meest bekende is de afwijzing, waarbij geen verstrekking, gereedmelding etcetera plaatsvindt. Hierna wordt in iedere paragraaf een fase uitgewerkt. Uiteraard is bezwaar en beroep van toepassing op alle genomen besluiten.

6.2. Aanvraag/aanmelding bij het Zorgloket Onder de fase aanvraag/aanmelding valt de melding van een aanvraag voor een Wmo-voorziening bij het Zorgloket van de gemeente Enkhuizen. De aanmelding kan door een cliënt of iemand uit de directe omgeving plaatsvinden. Het betekent wel dat er altijd een eerste handeling van de kant van de gehandicapte noodzakelijk is: er moet eerst een aanvraag worden ingediend. Een gehandicapte kan in het algemeen niet verwachten dat vanuit de gemeente op eigen initiatief iets in zijn of haar richting wordt ondernomen. De aanvraag dient plaats te vinden op een daartoe beschikbaar gesteld aanvraagformulier. Het college heeft voor iedere soort aanvraag (hulp bij het huishouden, woonvoorziening, vervoersvoorziening en rolstoelen) een apart aanvraagformulier vastgesteld. Voor personen die nooit eerder een voorziening hebben aangevraagd heeft het college een inlichtingenformulier vastgesteld. Uiteraard is tijdens de hele procedure de Algemene Wet bestuursrecht van toepassing. Deze wet wordt echter niet uitvoerig behandeld in dit verstrekkingenboek. De werking van de Algemene wet bestuursrecht wordt in dit verstrekkingenboek bekend verondersteld. Aanvraagformulieren zijn verkrijgbaar bij het Zorgloket of worden na het intake-gesprek op verzoek toegezonden. In principe dient men een aanvraag in te dienen bij die gemeente waar men in het bevolkingsregister is ingeschreven. Een uitzondering hierop is indien men verhuist vanuit een andere gemeente en een aanvraag voor bijvoorbeeld woningaanpassing alvast in behandeling genomen dient te worden. Op dat moment is Verstrekkingenboek Wmo

93

betrokkene nog niet ingeschreven in het bevolkingsregister. Uiteraard dient betrokkene bij de definitieve toekenning wel te zijn ingeschreven op het juiste adres. Binnen 8 weken na het indienen van de aanvraag, ontvangt de aanvrager in ieder geval bericht van burgemeester en wethouders. Dat bericht houdt ofwel een besluit (beschikking) in ofwel een kennisgeving van een redelijke termijn waarbinnen het besluit (de beschikking) kan worden verwacht. Wat een redelijke termijn is, is in zijn algemeenheid niet aan te geven. Zo zal een ingewikkelde woningaanpassing aanmerkelijk meer tijd vergen dan een betrekkelijk eenvoudige aanvraag voor een vervoersvoorziening.

6.2.1.Taken klantmanager Hieronder volgt een toelichting op de taken van de klantmanagers van het Zorgloket. 1. Houden intake-gesprek 2. Meegeven van het aanvraagformulier en informatie verstrekken over de Wmo en aanverwante regelingen (Awbz etc.). 3. Bij inname controleren van de volgende gegevens: - Naam en adresgegevens. - Handtekening/datering. - Geldig ID-bewijs. - Afhankelijk van soort aanvraag: inkomensgegevens. - De toets of de aanvraag bij de gemeente moet worden ingediend dan wel moet worden doorgestuurd naar een andere verstrekker (zorgverzekeraar of bedrijfsvereniging bijvoorbeeld). - De toets of de aanvrager is ingeschreven in de GBA. - Globale beoordeling of de persoon het juiste formulier heeft ingevuld en eventueel doorverwijzing, naar bijvoorbeeld de ziektekostenverzekeraar. 4. Eventueel wordt er informatie met betrekking tot andere regelingen verstrekt, zodat de klant zo volledig mogelijk wordt voorgelicht. 5. Inboeken van de aanvraag. 6. Binnen 2 dagen versturen van een ontvangstbevestiging en –indien dit nog niet is meegegeven- een informatiebrochure. In de ontvangstbevestiging wordt tevens vermeld wat er met de aanvraag wordt gedaan. Dit kan zijn doorzenden naar het adviesbureau, maar het kan ook betekenen dat er een afspraak wordt gepland voor een uitgebreide intake. 7. Indien er direct een afspraak voor hoogwaardige intake wordt gepland, zal in overleg met de hoogwaardige intaker een datum moeten worden gepland. 8. Eventueel wordt beoordeeld of er een medisch/ergotherapeutisch advies wordt opgevraagd. 9. De klantmanager vraagt vervolgens dit advies bij het adviesbureau. 10. De klantmanager houdt de termijn van afhandeling in de gaten en verstuurt zonodig een uitstelbrief.

6.3. Het medische advies Bij toekenning van voorzieningen op grond van de Wmo of bij indicatiestelling ten behoeve van de functie Huishoudelijke Verzorging Awbz was het begrip “medische noodzaak” doorslaggevend. Uit de jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep op beide terreinen blijkt dat die medische noodzaak in de ogen van de Raad noodzakelijk is om voorzieningen te verstrekken. Dit heeft tot gevolg dat een medisch advies van een onafhankelijk sociaal medisch adviseur, ook in de Wmo van cruciaal belang is. In de verordening heeft dat vorm gekregen in artikel 32 lid 2. Zie onderstaande. Verstrekkingenboek Wmo

94

Artikel 32 Inlichtingen, onderzoek, advies 1. Het college is bevoegd om ,voor zover dit van belang kan zijn voor de beoordeling van het recht op een voorziening, degene door wie een aanvraag is ingediend: a. op te roepen in persoon te verschijnen op een door het college te bepalen plaats en tijdstip en hem te ondervragen; b. op een door het college te betalen plaats en tijdstip door een of meer daartoe aangewezen deskundigen te doen ondervragen en/of onderzoeken. 2. Het college vraagt een door hen daartoe aangewezen adviesinstantie om advies indien: a. de gevraagde voorziening om medische redenen wordt afgewezen; b. het college dit noodzakelijke acht. 3. Een aanvrager is verplicht aan het college of de door hen aangewezen adviesinstantie die gegevens te verschaffen of te doen verschaffen die noodzakelijk zijn voor de beoordeling van de aanvraag. 4. Bij de advisering zoals genoemd in het tweede lid wordt door de adviseur gebruik gemaakt van de systematiek zoals neergelegd in de International Classification of Functions, Disabilities and Impairments, de zogenaamde ICF-classificatie. 5. De beschikking vermeldt op welke wijze de genomen beschikking bijdraagt aan het behouden en bevorderen van de zelfredzaamheid en de normale maatschappelijke participatie van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem. Toelichting artikel 32: Lid 1 van dit artikel biedt de basis voor een zorgvuldig onderzoek om te bepalen of er al dan niet sprake is van medische noodzaak. Uit de jurisprudentie blijkt dat indien een aanvrager geen medewerking verleent de aanvraag afgewezen mag worden op grond van de onmogelijkheid voldoende onderzoek te doen, mits het inderdaad zo is dat zonder dit onderzoek de medische noodzaak niet vast te stellen is. Er zal dus altijd beoordeeld moeten worden of op een andere wijze de medische noodzaak vastgesteld kan worden. In lid 2 van dit artikel wordt een aantal situaties genoemd waarin het college de door haar aangewezen adviesinstantie om advies dient te vragen. Met andere woorden wanneer vraagt de gemeente medisch advies: 1. als een aanvraag om medische reden wordt afgewezen. Zonder een medisch advies zou in deze situatie het besluit onvoldoende gemotiveerd zijn. De rechter zou een dergelijk besluit vernietigen als onvoldoende gemotiveerd. 2. als het college aanleiding ziet om medisch advies te vragen. Dan zal bijvoorbeeld plaatsvinden bij een progressief ziektebeeld, maar zeker ook bij medisch moeilijk te objectiveren aandoeningen. Per situatie zal dit beoordeeld worden. Bij twijfel wordt altijd een medisch advies gevraagd. Lid 3 van dit artikel bepaalt dat die gegevens die noodzakelijk zijn voor het beoordelen van de aanvraag verschaft moeten worden aan het college. Hierbij kan gedacht worden aan medische gegevens, maar ook aan financiële gegevens of aan medische indicatiegegevens op grond van de Awbz. Bij medische gegevens komt het frequent voor dat informatie van de behandelende sector noodzakelijk is. Dit kan – zeker als dit schriftelijk moet - geruime tijd in beslag nemen. Dat werkt vertragend op de doorlooptermijn van de aanvraag. Ook in dit soort situaties kan met inschakeling van de aanvrager vaak sneller over de benodigde gegevens beschikt worden, met name indien de aanvrager aangeeft welk (grote) belang hij heeft bij het verstrekken van de gevraagde informatie aan de medische adviseur. Overigens mag het opvragen van medische gegevens bij de behandelende sector uitsluitend plaatsvinden met toestemming van de aanvrager. Daarbij dient in de verklaring opgenomen te


95

worden welke adviserende arts de gegevens opvraagt, bij welke behandelaren de gegevens opgevraagd worden, om welke gegevens het gaat en met welk doel. Lid 4 bepaalt dat bij de advisering de systematiek zoals neergelegd in de International Classification of Functions, Disabilities and Impairments, de zogenaamde ICF classificatie, gebruikt moet worden. “De ICF is een classificatie van het menselijk functioneren. De classificatie is systematisch geordend in gezondheidsdomeinen en met de gezondheid verband houdende domeinen. Op elk niveau zijn de domeinen verder gegroepeerd op grond van gemeenschappelijke kenmerken, en in een zinvolle ordening geplaatst.” Van de zeer uitgebreide ICF zijn met name de lijsten met “functies” en “activiteiten en participatie” van belang. Daarom is de lijst hieronder weergegeven. De adviseur dient van de ICF gebruik te maken op de volgende wijze. Door de adviseur wordt allereerst aangegeven om welke stoornissen het bij de aanvrager gaat (de ICF is gericht op functiestoornissen). Het gaat daarbij met name om de zogenaamde classificatie op het tweede niveau, en dan met name in de vorm van de op het tweede niveau aangegeven functies. Zie de lijst hieronder. Hierbij dienen alleen die functies genoemd te worden die relevant zijn voor de aanvraag, omdat een volledig overzicht geen meerwaarde heeft. Indien dat wel het geval is moeten ook niet direct relevante functies worden aangegeven. Problemen met functies leiden tot stoornissen bij activiteiten en participatie. Het is op dit niveau dat de compensatie op basis van de Wmo plaats zal moeten vinden. Ook bij de vermelding van deze stoornissen in “activiteiten en participatie” zal gebruik gemaakt worden van het begrippenkader van de ICF. De indeling van activiteiten en participatie is tevens hieronder opgenomen. Samengevat betekent dit dat de medisch adviseur in het licht van de aanvraag de stoornis en de daaruit volgende beperkingen evenals de mate van die beperkingen dient te vermelden, gerelateerd aan de mogelijke compensatie of de te verstrekken voorzieningen, waarbij het vocabulaire van de ICF wordt gebruikt. Het medisch advies wordt door het college beoordeeld en leidt tot (gedeeltelijke) toekenning of afwijzing van de aangevraagde compensatie/voorziening.

6.3.1. Opsomming functies Hoofdstuk 1 Mentale functies: Algemene mentale functies. Bewustzijn Oriëntatie Intellectuele functies Globale psychosociale functies Temperament en persoonlijkheid Energie en driften Slaap Algemene mentale functies, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Specifieke mentale functies. Aandacht Geheugen Psychomotorische functies Stemming Perceptie Denken Hogere cognitieve functies Verstrekkingenboek Wmo

96

Mentale functies gerelateerd aan taal Mentale functies gerelateerd aan rekenen Bepalen sequentie bij complexe bewegingen Ervaren van zelf en tijd Specifieke mentale functies, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Mentale functies, anders gespecificeerd Mentale functies, niet gespecificeerd Hoofdstuk 2 Sensorische functies en pijn Visuele en verwante functies. Visuele functies Functies van aan oog verwante structuren Gewaarwordingen van oog en verwante structuren Visuele en verwante functies, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Hoorfuncties en vestibulaire functies Hoorfuncties Vestibulaire functies (evenwicht) Gewaarwordingen gepaard gaande met hoorfuncties en vestibulaire functies Hoorfuncties vestibulaire functies, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Andere sensorische functies Smaak Reuk Propriocepsis (o.a. prikkels vanuit het lichaam) Tast Sensorische functies verwant aan temperatuur en andere stimuli Andere sensorische functies, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Pijn Pijngewaarwording Pijngewaarwording, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Sensorische functies en pijn, anders gespecificeerd Sensorische functies en pijn, niet gespecificeerd. Hoofdstuk 3 Stem en spraak Stem Articulatie Vloeiendheid en ritme van spreken Alternatieve vormen van stemgebruik Stem en spraak, anders gespecificeerd Stem en spraak, niet gespecificeerd Hoofdstuk 4 Functies van hart en bloedvatenstelsel. Hematologisch systeem, afweersysteem en ademhalingsstelsel Functies van hart en bloedvatenstelsel Hartfuncties Functies van bloedvaten Bloeddruk Functies van hart en bloedvatenstelsel, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Functies van hematologisch systeem en afweersysteem Functies van hematologisch systeem


97

Functies van afweersysteem Functies van hematologisch systeem en afweersysteem, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Functies van ademhalingsstelsel Ademhaling Functies van ademhalingsspieren Functies van ademhalingsstelsel, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Andere functies en gewaarwordingen van hart en bloedvatenstelsel en ademhalingsstelsel Andere ademhalingsfuncties Inspanningstolerantie Gewaarwordingen gepaard gaande met cardiovasculaire en respiratoire functies Andere functies en gewaarwordingen van hart en bloedvatenstelsel en ademhalingsstelsel, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Functies van hart en bloedvatenstelsel, hematologisch systeem, afweersysteem en ademhalingsstelsel, anders gespecificeerd Functies van hart en bloedvatenstelsel, hematologisch systeem, afweersysteem en ademhalingsstelsel, niet gespecificeerd Hoofdstuk 5 Functies van spijsverteringsstelsel, metabool stelsel en hormoonstelsel Opname van voedsel Vertering Assimilatie Defecatie Handhaving lichaamsgewicht Gewaarwordingen verband houdend met spijsverteringsstelsel Functies van spijsverteringsstelsel, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Functies van metabool stelsel en hormoonstelsel Algemene metabole functies Water-, mineraal- en elektrolytenbalans Thermoregulatoire functies Functies van endocriene klieren Functies van metabool stelsel en hormoonstelsel, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Functies van spijsverteringsstelsel, metabool stelsel en hormoonstelsel, anders gespecificeerd Functies van spijsverteringsstelsel, metabool stelsel en hormoonstelsel, niet gespecificeerd Hoofdstuk 6 Functies van urogenitaal stelsel en reproductieve functies Functies gerelateerd aan urine Productie en opslag van urine Functies gerelateerd aan urinelozing Gewaarwordingen gepaard gaande met urinelozing Functies gerelateerd aan urine, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Genitale en reproductieve functies Seksuele functies Functies gerelateerd aan menstruatie Functies gerelateerd aan voortplanting Gewaarwordingen gepaard gaande met genitale en reproductieve functies Genitale en reproductieve functies, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Functies van urogenitaal stelsel en reproductieve functies, anders gespecificeerd Functies van urogenitaal stelsel en reproductieve functies, niet gespecificeerd


98

Hoofdstuk 7 Functies van bewegingssysteem en aan beweging verwante functies Functies van gewrichten en botten Mobiliteit van gewrichten Stabiliteit van gewrichten Mobiliteit van botten Functies van gewrichten en botten, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Spierfuncties Spiersterkte Spiertonus Spieruithoudingsvermogen Spierfuncties, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Bewegingsfuncties Motorische reflexfuncties Onwillekeurige bewegingsreacties Controle van willekeurige bewegingen Onwillekeurige bewegingen Gangpatroon Gewaarwordingen verband houdend met spieren en bewegingsfuncties Bewegingsfuncties, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Functies van bewegingssysteem en aan beweging verwante functies, anders gespecificeerd Functies van bewegingssysteem en aan beweging verwante functies, niet gespecificeerd Hoofdstuk 8 Functies van huid en verwante structuren Functies van de huid Beschermende functies van huid Herstelfuncties van huid Andere functies van huid Gewaarwording verband houdend met huid Functies van huid, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Functies van haren en nagels Functies van haar Functies van nagels Functies van haren en nagels, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Functies van huid en verwante structuren, anders gespecificeerd Functies van huid en verwante structuren, niet gespecificeerd

6.3.2. De ICF activiteiten en participatie Hoofdstuk 1 Leren en toepassen van kennis Doelbewust gebruiken van zintuigen Gadeslaan Luisteren Doelbewust gebruiken van andere zintuigen Doelbewust gebruiken van zintuigen, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Basaal leren Nadoen Herhalen Verstrekkingenboek Wmo

99

Leren lezen Leren schrijven Leren rekenen Ontwikkelen van vaardigheden Basaal leren, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Toepassen van kennis Richten van aandacht Denken Lezen Schrijven Rekenen Oplossen van problemen Besluiten nemen Toepassen van kennis, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Leren en toepassen van kennis, anders gespecificeerd Leren en toepassen van kennis, niet gespecificeerd Hoofdstuk 2 Algemene taken en eisen Ondernemen van enkelvoudige taak Ondernemen van meervoudige taken Uitvoeren van dagelijkse routinehandelingen Omgaan met stress en andere mentale eisen Algemene taken en eisen, anders gespecificeerd Algemene taken en eisen, niet gespecificeerd Hoofdstuk 3 Communicatie Communiceren - begrijpen Begrijpen van gesproken boodschappen Begrijpen van non-verbale boodschappen Begrijpen van formele gebarentaal Begrijpen van geschreven boodschappen Communiceren - begrijpen, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Communiceren – zich uiten Spreken Zich non-verbaal uiten Zich uiten via formele gebarentaal Schrijven van boodschappen Communiceren - zich uiten, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Conversatie en gebruik van communicatie-apparatuur en -technieken Converseren Bespreken Huishoudelijke taken Bereiden van maaltijden Huishoudelijke taken, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Huishouden doen Gebruiken van communicatieapparatuur en -technieken Communicatie, anders gespecificeerd Communicatie, niet gespecificeerd


100

Hoofdstuk 4 Mobiliteit Veranderen en handhaven van lichaamshouding Veranderen van basale lichaamshouding Handhaven van lichaamshouding Uitvoeren van transfers Veranderen en handhaven van lichaamshouding, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Dragen, verplaatsen en manipuleren van iets of iemand Optillen en meenemen Verplaatsen van iets of iemand met onderste extremiteiten Nauwkeurig gebruiken van hand Gebruiken van hand en arm Dragen, verplaatsen en manipuleren van iets of iemand, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Lopen en zich verplaatsen Lopen Zich verplaatsen Zich verplaatsen tussen verschillende locaties Zich verplaatsen met speciale middelen Lopen en zich verplaatsen, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Zich verplaatsen per vervoermiddel Gebruiken van vervoermiddel Besturen Rijden op dieren als vervoermiddel Zich verplaatsen per vervoermiddel, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Mobiliteit, anders gespecificeerd Mobiliteit, niet gespecificeerd Hoofdstuk 5 Zelfverzorging Zich wassen Verzorgen van lichaamsdelen Zorgdragen voor toiletgang Zich kleden Eten Drinken Zorgdragen voor eigen gezondheid Zelfverzorging, anders gespecificeerd Zelfverzorging, niet gespecificeerd Hoofdstuk 6 Huishouden Verwerven van benodigdheden Verwerven van woonruimte Verwerven van goederen en diensten Verwerven van benodigdheden, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Verzorgen van wat bij huishouden behoort en assisteren van andere personen Verzorgen van wat bij huishouden behoort Assisteren van andere personen Verzorgen van wat bij huishouden behoort en assisteren van andere personen, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Huishouden, anders gespecificeerd


101

Huishouden, niet gespecificeerd Hoofdstuk 7 Tussenmenselijke interacties en relaties Algemene tussenmenselijke interacties Basale tussenmenselijke interacties Complexe tussenmenselijke interacties Omgaan met onbekenden Formele relaties Informele sociale relaties Familierelaties Intieme relaties Bijzondere tussenmenselijke relaties, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Tussenmenselijke interacties en relaties, anders gespecificeerd Tussenmenselijke interacties en relaties, niet gespecificeerd Hoofdstuk 8 Belangrijke levensgebieden Informele opleiding Voorschoolse opleiding Schoolse opleiding Beroepsopleiding Hogere opleiding Opleiding, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Beroep en werk Werkend leren Verwerven, behouden en beëindigen van werk Betaald werk Onbetaald werk Beroep en werk, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Economisch leven Basale financiële transacties Complexe financiële transacties Economische zelfstandigheid Economische leven, anders gespecificeerd en niet gespecificeerd Belangrijke levensgebieden, anders gespecificeerd Belangrijke levensgebieden, niet gespecificeerd Hoofdstuk 9 Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven Maatschappelijk leven Recreatie en vrije tijd Religie en spiritualiteit Mensenrechten Politiek en burgerschap Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven, anders gespecificeerd Maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven, niet gespecificeerd.

6.3.3. Het keuzeproces Zowel bij woonvoorzieningen, vervoersvoorzieningen als rolstoelen vereist het vinden van de meest adequate oplossing een doordacht keuzeproces. Dit keuzeproces kan in een aantal fasen worden onderscheiden: a. vraagstelling Verstrekkingenboek Wmo

102

b. c. d.

analyse van het probleem formuleren van eisen voor oplossing en specificatie van de (combinatie van) voorziening(en).

a. vraagstelling De vraagstelling voor één of meer voorzieningen komt bij de gemeente, omdat de belanghebbende zelf, -of iemand namens belanghebbende- een voorziening aanvraagt. Het is ook mogelijk dat de vraag naar voren komt vanuit een integrale advisering bij bijvoorbeeld het Centrum voor Indicatie Zorg (CIZ). b. analyse van het probleem Om enige duidelijkheid in de woon- of mobiliteitsproblematiek te krijgen moeten de meest relevante aspecten van deze problemen aan de orde komen. Het gaat daarbij om een vijftal beoordelingsaspecten: medische, sociale, ergonomische, technische en financiële aspecten. Medische beoordelingsaspecten Analyse van (het verlies van/gebrek aan) lichamelijke functies en omschrijving van de aard van de lichamelijke of psychische stoornis. Daarbij gaat het in het algemeen om: Locomotore stoornissen: waardoor de mobiliteit, de kracht en de stabiliteit is gestoord. Cardio-pulmonaire of vasculaire stoornissen: waardoor de energetische belastbaarheid is verminderd. Perceptief-mentale stoornissen: waardoor bijvoorbeeld geheugen- en oriëntatiedefecten, bewustzijnsverlies, een gestoorde psychomotoriek (bijvoorbeeld coördinatiestoornissen) en perceptiestoornissen (zien, horen, voelen) kunnen optreden. Psycho-sociale stoornissen (als gevolge van bijvoorbeeld misvorming) en ernstige gedragsstoornissen. Inzicht in de prognose van het ziektebeeld. In verband met de continuïteit van de eventueel te treffen voorziening(en) moet worden aangegeven of de lichamelijke/psychische conditie van de aanvrager (vanwege zijn handicap) gelijk zal blijven, dan wel dat verandering redelijkerwijs te verwachten is. Sociale beoordelingsaspecten Het is noodzakelijk het sociale verband waarin de gehandicapte functioneert te inventariseren en in kaart te brengen. Belangrijke aandachtspunten daarbij zijn: Verplaatsingsgedrag (motief, bestemming, frequentie, wijze). Wensen van de belanghebbende (voor zover deze in de vraagstelling niet of onvoldoende duidelijk naar voren komen). Samenstelling huishouden en taakverdeling in huishouden. Mogelijkheden van hulpverlening door huisgenoten of derden. Bereidheid tot verhuizen in relatie tot noodzaak verhuizen. sociale relaties in huidige woonomgeving (beschikbaarheid van hulp); omgevingsfactoren: zoals aanwezigheid/ontbreken van (toegankelijk) openbaar vervoer in de directe omgeving en stallingmogelijkheden; acceptatie gebruik hulpmiddelen. Bij de analyse van het probleem is het van belang dat alle relevante factoren nagegaan worden. De in de analyse genoemde factoren, zoals wensen van de belanghebbende, zijn niet per definitie bepalend voor de uiteindelijke verstrekking. De gemeente bepaalt welke factoren doorslaggevend zijn en of een bepaalde voorziening verstrekt wordt. Ergonomische beoordelingsaspecten


103

In de ergonomie gaat het om het afstemmen op elkaar van de mens met zijn fysieke mogelijkheden/antropometrische gegevens (lichaamsmaten) en de activiteiten die door hem worden verricht, het te gebruiken gereedschap en de omgeving waarin het wordt gebruikt. Het onderzoek van de ergonomische aspecten dient inzicht te geven in: Adequaatheid ten aanzien van bereikbaarheid, toegankelijkheid en bruikbaarheid van de voorziening. Antropometrische gegevens. Welke handelingen worden verricht en hoe worden deze handelingen verricht. Op welke wijze spelen hulpmiddelen en motivatie daarbij een rol. Objectgegevens (bij woonvoorzieningen, voor zover van toepassing). Technische aspecten Bouwvoorschriften/-constructies. Materiaalkeuze. Normen van belichting/verwarming. Bediening voorziening. Bij de afweging van technische aspecten zoals materiaalkeuze zal ook het financiële aspect in de gaten gehouden worden. De voorziening zal immers niet alleen adequaat maar ook de goedkoopste moeten zijn. Financiële aspecten goedkoopst adequate oplossing (kosten-batenanalyse). Indien er meerdere adequate voorzieningen/oplossingen mogelijk zijn, maakt de adviseur een kosten batenanalyse. Op grond van deze kosten-batenanalyse kan de goedkoopst adequate oplossing of voorziening worden geadviseerd. c. formuleren van eisen voor oplossing Indien het probleem voldoende geanalyseerd is, worden de eisen waaraan de oplossing moet voldoen opgesteld. Om tot een juiste formulering van deze eisen te komen is een gedegen inventarisatie van de woonactiviteiten, respectievelijk het verplaatsingsgedrag noodzakelijk. d. specificatie van de (combinatie van) voorziening(en) Aan de hand van het opgestelde programma van eisen wordt een (combinatie van) voorziening(en) gekozen en het merk en type voorziening geselecteerd.

6.3.4. De reikwijdte van een advies De gemeente vraagt de adviseur in zijn advies zowel een analyse van het probleem, een programma van eisen voor een adequate oplossing als de selectie van een (combinatie van) voorziening(en) te geven. Daartoe dient het advies aan te geven: a. Of er al dan niet sprake is van (lichamelijke) beperkingen. b. Of er sprake is van ergonomische belemmeringen. c. Of geconstateerde beperkingen relevant zijn in het kader van de Wmo en een voorziening in het kader van de Wmo wenselijk is. d. Welke soort en categorie vervoersvoorziening, rolstoel of woonvoorziening al dan niet in combinatie een oplossing biedt/bieden voor de belemmeringen die de gehandicapte ondervindt bij het wonen en zich verplaatsen en, eventueel; e. Welk merk en type voorziening, inclusief eventuele individuele aanpassingen, de goedkoopst adequate is (de selectie van de voorziening).


104

Een advies voor een aanvraag van meerdere voorzieningen voor één cliënt moet integraal zijn. Een aantal samenhangende factoren bepaalt immers of een (combinatie van) voorziening(en) adequaat is en ook de goedkoopste oplossing is. Om tot een verantwoorde keuze te komen moeten al die factoren in hun onderlinge samenhang bezien worden.

6.3.5. Inhoud van het advies Het advies zal de navolgende gegevens moeten bevatten: - Datum waarop verzoek om advies is ontvangen. - Door gemeente aangegeven cliëntnummer en/of registratienummer. - Persoonsgegevens aanvrager. - Gevraagde voorziening. - Eventueel gebruikte informatiebronnen (zoals eigen onderzoek, ingewonnen informatie). - Eventueel nader onderzoek. - Medische, ergonomische, sociale, technische en financiële aspecten. - Uitspraak over noodzaak van voorziening. - Programma van eisen waaraan voorziening moet voldoen en, eventueel: - selectie soort en type voorziening. - Het te verwachten beloop van de aandoening (voorzover relevant).

6.3.6. Aanvullende algemene voorwaarden Naast de in de Awb genoemde eisen ten aanzien van de advisering en de adviserende instantie, worden de volgende aanvullende algemene voorwaarden gesteld waaraan de advisering en de werkwijze van de adviseur moet voldoen. Klantvriendelijke adviesprocedures - Nette en vriendelijke bejegening van de cliënt. - Verstrekken van informatie over de procedure. - Zoveel mogelijk gebruik makend van bestaande (medische) gegevens en dossiers. - Zoveel mogelijk onnodig (medisch) onderzoek voorkomen. - Uitsluitend aanvullend medisch onderzoek verrichten, indien de beschikbare gegevens onvoldoende zijn om een gefundeerd advies uit te brengen. - Beschikken over een klachtenprocedure. - Beschikken over een privacyreglement. - Goede telefonische bereikbaarheid. - De adviseurs houden regelmatig spreekuren en gaan zonodig op huisbezoek. - Een goede bereikbaarheid en toegankelijkheid van accommodatie(s) waar spreekuur gehouden wordt.

6.3.7. Taken en werkwijze adviseur Taken De hoofdtaak van de adviseur is het uitbrengen van adviezen over de noodzaak van verstrekking van Wmo-voorziening. Daarnaast heeft de adviseur de volgende taken: - het verstrekken van informatie aan hulpvragers Niet alleen vanuit de gemeente, maar ook vanuit de adviesorganisatie zal informatie verstrekt worden over voorzieningen die in het kader van de Wmo kunnen worden aangevraagd en over het gemeentelijke Wmo-beleid.


105

-

het verzamelen en analyseren van beleidsrelevante gegevens

Tijdens de advisering komen veel gegevens naar voren die door middel van bijvoorbeeld epidemiologisch onderzoek geanalyseerd kunnen worden. De adviseur zal dergelijk onderzoek en analyses verrichten en de uitkomsten aan de gemeente voorleggen met als doel het, indien noodzakelijk, tijdig bijstellen van het Wmo-beleid. -

het signaleren van nieuwe ontwikkelingen en van knelpunten in het voorzieningenpakket

Uit de genoemde analyses en het epidemiologisch onderzoek kunnen bepaalde ontwikkelingen in het gezondheidsbeeld naar voren komen en kunnen andere ontwikkelingen en eventuele knelpunten gesignaleerd worden. Door middel van periodieke rapportage zal de gemeente hiervan op de hoogte worden gebracht. Werkwijze Bij de Wmo gaat het erom objectief vast te stellen of degene over wie geadviseerd wordt, gehandicapt is volgens de definitie van de Wmo en dus ten gevolge van gebrek of ziekte aantoonbare beperkingen ondervindt op het gebied van wonen en het zich binnen en buiten de woning verplaatsen. Het gaat vervolgens om bepaling van de behoefte aan ondersteuning bij het verplaatsen en bij het wonen. Aan die behoefte kan tegemoetgekomen worden door diverse (combinaties van) voorzieningen. De adviseur zal de meest goedkope adequate oplossing moeten aangeven voor de geobjectiveerde behoefte van de gehandicapte. Dit is afhankelijk van twee factoren: de vraag/wens van betrokkene enerzijds en de mogelijkheden die het gemeentelijke verstrekkingenbeleid biedt anderzijds. De adviseur heeft dus niet alleen te maken met de behoefte van de cliënt, maar tevens met het gemeentelijke verstrekkingenbeleid. Het verdient aanbeveling de binnen de behandelende sector aanwezige relevante informatie over gehandicapten te gebruiken bij de vaststelling van de benodigde voorziening(en). Op die manier kan overbodig onderzoek voorkomen worden. De kennis/deskundigheid die een adviseur dient te hebben wordt mede bepaald door het soort advies dat moet worden uitgebracht. Zo kan een onderscheid gemaakt worden tussen voorzieningen die wel of geen medische indicatie behoeven, tussen eenvoudige en gecompliceerde voorzieningen en tussen enkelvoudige en meervoudige adviezen. Het is niet noodzakelijk dat één adviseur alle kennis en deskundigheid in huis heeft. Van belang is of de adviseur collega's of derden kan raadplegen om de benodigde specifieke kennis/deskundigheid te verwerven (multidisciplinaire aanpak).

6.3.8. Privacy en contra-expertise Privacy De gegevens dienen vertrouwelijk te worden behandeld, zowel door de gemeente als door een adviserende instantie. Contra-expertise Indien een aanvrager van mening is dat het advies van de adviserende instantie niet gebaseerd is op een deugdelijk onderzoek, kan hij of zij de gemeente verzoeken een contra-expertise te laten uitvoeren door een onafhankelijke derde adviseur. Indien de reden hiervoor persoonlijke omstandigheden c.q. de lichamelijke staat waarin men op het moment van onderzoek verkeerde is


106

geweest, kan ook om een aanvullend onderzoek door de adviserende instantie zelf worden verzocht.

6.4. Rapportage/beschikking Zodra de klantmanager het advies heeft afgerond of op zijn bureau krijgt wordt onderzocht of het onderzoek van de adviseur op een zorgvuldige wijze heeft plaatsgevonden. Een eerste toets is of het advies volledig is, dat wil zeggen de gegevens bevat die tussen gemeente en adviseur afgesproken zijn. Vervolgens wordt het advies getoetst of het in overeenstemming is met de bepalingen in de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Enkhuizen en de daarbij behorende beleidsregels. Eventueel wordt een offerte voor bijvoorbeeld woningaanpassing opgevraagd. De status van het advies is niet bindend. Het is een instrument om de gemeente te helpen bij het vormen van een oordeel over de aanvraag en het motiveren van de beschikking. De gemeente is verantwoordelijk voor het nemen van een gefundeerde beslissing omtrent toekenning of afwijzing van een voorziening. Daarom moet de gemeente de argumenten die tot een bepaald advies hebben geleid op hun juistheid beoordelen, alvorens tot een besluit te komen. Ook moet de gemeente zich ervan vergewissen dat het onderzoek van de adviseur op zorgvuldige wijze heeft plaatsgevonden. De aanvraag wordt dus mede aan de hand van het uitgebrachte advies door de klantmanager beoordeeld, eventuele alternatieven worden in de beoordeling betrokken en er wordt een eindoordeel opgesteld. Daarnaast zal getoetst worden of het advies voldoet aan de algemene uitgangspunten die de gemeente in haar beleid hanteert. De gemeente geeft een beschikking af, waarin de toe te kennen voorziening wordt vermeld. De beschikking dient te berusten op een deugdelijke motivering. De motivering wordt vermeld bij de bekendmaking van de beschikking. De motivering van een beschikking op een aanvraag om een individuele voorziening moet vermelden op welke wijze de genomen beschikking bijdraagt aan het behouden en het bevorderen van de zelfredzaamheid en de normale maatschappelijke participatie van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem. Indien burgemeester en wethouders een beschikking geven die afwijkt van een uitgebracht advies, zal de redenen voor de afwijking in de motivering worden vermeld. De gemeente moet in haar beschikking vermelden welke adviseur het advies heeft uitgebracht. Op de beschikking zijn de wettelijke bezwaar- en beroepsprocedures van toepassing. Taken klantmanager - Beoordelen en/of opstellen van het advies. - Eventueel overleg klant of instanties. - Opvragen van een offerte. - Maken van een rapportage. - Maken van een beschikking. - Aanleveren volledige rapportage + beschikkingen bij de toetser.

6.5. Bemiddeling/verstrekking In de fase bemiddeling/verstrekking wordt de voorziening verstrekt. Er wordt een onderscheid gemaakt in twee soorten voorzieningen, gezien het verschillende karakter van deze twee vormen: Verstrekkingenboek Wmo

107

a. Verstrekking van een voorziening in natura. Dit wil zeggen dat de betreffende voorziening door de gemeente verstrekt wordt. De gemeente heeft hiertoe een overeenkomst met een leverancier/instelling afgesloten. Nadat de beschikking is afgegeven zal deze leverancier contact met de aanvrager opnemen en de daadwerkelijke verstrekking verzorgen. De gemeente ontvangt van de leverancier de rekening en de aanvrager blijft buiten de verdere afrekening. b. Verstrekking van een persoonsgebonden budget / financiële vergoeding. Dit wil zeggen dat de aanvrager een bedrag of budget krijgt, waarmee hij of zij zelf de betreffende voorziening (al dan niet deels) kan bekostigen. Taken klantmanager - Bestellen voorzieningen bij de leverancier. - Opdracht geven tot het realiseren van de aanpassingen. - Verwerken in de administratie. - Controle financiële gegevens. - Betaalbaar stellen.

6.6. Gereedmelding De fase gereedmelding in het systeem heeft alleen betrekking op woningaanpassingen. Bij een woonvoorziening wordt in het algemeen opdracht gegeven de woningaanpassing uit te voeren. In de fase gereedmelding gaat de gemeente na of aan alle gestelde voorwaarden is voldaan en wordt een beschikking tot verlening van de subsidie gegeven. Taken klantmanager - Betaalopdracht. - Definitieve (vaststellings)beschikking maken.

6.7. Uitbetaling Deze fase omvat de uitbetaling van de tegemoetkoming aan de Wmo- gerechtigde of een leverancier. Taken administratief medewerker Wmo - Uitbetalen. - Verwerken in de administratie.

6.8. Nazorg De fase nazorg betreft tot slot met name de periodieke beoordeling van de noodzaak van de voorziening, de rechtmatigheid van de verstrekking en eventuele bijstelling van de tegemoetkomingen. De gehandicapte die een voorziening heeft ontvangen, is verplicht wijzigingen die relevant (kunnen) zijn voor de beoordeling van het (voortduren van het) recht op een voorziening, uit eigen beweging aan burgemeester en wethouders door te geven. De verlening van een periodieke al dan niet financiële vergoeding of het in bruikleen of huur verstrekken van een middel wordt ingetrokken indien blijkt dat niet meer aan de voorwaarden wordt voldaan. Wanneer blijkt dat een voorziening die bestaat uit een volledige vergoeding of een financiële tegemoetkoming en binnen 6 maanden na de uitbetaling deze niet is aangewend voor de (gedeeltelijke) bekostiging van het middel waarvoor deze was verleend, kan deze voorziening worden ingetrokken. Een intrekking wordt schriftelijk aan de gehandicapte gemeld.


108

Met betrekking tot in bruikleen of huur verstrekte hulpmiddelen behoort tot de nazorg ook het onderhoud, de keuring, de reparatie en het (eventuele) verzekeren van het betreffende hulpmiddel. Ook het onderhoud en de keuring van een aantal woonvoorzieningen (liften, mechanische inrichtingen en elektromechanische voorzieningen) behoort tot de nazorg. Taken klantmanager - Uitvoeren hercontroles. - Eventuele bemiddelingen met leveranciers.


109


110

Bijlage I Lijst Voorzieningen Gehandicapten (sociaal info juli 2007 ) In deze lijst zijn op alfabetische volgorde uiteenlopende gehandicaptenvoorzieningen opgenomen. Achter iedere voorziening is de wet of regeling vermeld op basis waarvan een vergoeding of verstrekking in natura aangevraagd kan worden voor de genoemde voorziening. Afhankelijk van het gemeentelijke beleid en de advisering kan een aanvrager daadwerkelijk in aanmerking komen voor een bepaalde voorziening. Aan deze lijst kunnen dus geen rechten ontleend worden. Zowel voor Wmo-voorzieningen, als voor de hulpmiddelen die vanuit de Regeling zorgverzekering gefinancierd worden, geldt dat er eerst na een indicatiestelling verstrekt kan worden. Voor de verstrekking van hulpmiddelen door de zorgverzekeraar gelden strikte indicatiecriteria en voor sommige hulpmiddelen gelden maximale vergoedingen, waardoor de volledige kosten niet worden vergoed. Cliënten kunnen vooraf bij hun zorgverzekeraar informeren onder welke voorwaarden men in aanmerking kan komen voor een hulpmiddel. Voor Wmo-voorzieningen geldt dat het gemeentelijke beleid bepalend is voor de voorwaarden waaronder wordt verstrekt, of er sprake is van eigen bijdragen en of een voorziening is opgenomen in de gemeentelijke verordening. De lijst is opgesteld zoals die in 2007 gold. Voor Wmo-voorzieningen bestaat in het algemeen ook de mogelijkheid te kiezen voor een persoonsgebonden budget ( pgb ). In dat geval krijgt de cliënt een geldbedrag toegekend om zelf de voorzieningen aan te schaffen of huishoudelijke hulp in te kopen. Bij een naturaverstrekking krijgt de cliënt de voorziening rechtstreeks van een leverancier (waarmee de gemeente gecontracteerd heeft) of van de gemeente. Voorziening Wet of regelgeving A aangepaste auto Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) aangepaste stoel Regeling zorgverzekering aangepaste tafel Regeling zorgverzekering aankleedtafel voor kinderen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) aankoppelfiets Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) (fietswiel gekoppeld aan een rolstoel) aanpassingen aan auto’s Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) aanpassingen aan binnenschip Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) aanpassingen aan rolstoelen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) aanpassingen aan sportrolstoelen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) (in verband met de handicap) aanpassingen aan vervoermiddelen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) aanpassingen aan woonwagen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) aanpassingen in ADL-clusterwoningen Regeling subsidies AWBZ ADL-assistentie Regeling subsidies AWBZ ADL-clusterwoning Regeling subsidies AWBZ ADL-unit Regeling subsidies AWBZ afdroogtafel Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) alarmeringsapparatuur flankerend Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) beleid bij een sociale indicatie Regeling zorgverzekering bij een medische indicatie alarmintercomsysteem in ADL-cluster Regeling subsidies AWBZ allergeenvrije matras-/kussenhoezen Regeling zorgverzekering anti-decubituskussen in rolstoel Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) of auto


111

anti-decubituskussen m.u.v in rolstoel of in auto anti-decubitusmatras/overtrek asbak aan rolstoel autoaanpassingen autokostenvergoeding automatische transmissie autorijlessen (meerkosten) autostoel (speciale ) autoverzekering autozitje B badlift badzitje bagagetas bij rolstoel bandenpomp bij rolstoel bedden in speciale uitvoering bedgalgen in speciale uitvoering bedgalgen (losstaande) bedportalen bedverkorters/verlengers beenzak voor rolstoel begeleidingskosten openbaar vervoer binnenschip (aanpassingen) blindengeleidehond blindentaststokken boodschappennet bij rolstoel braillehorloge brillen gecombineerd met bijzondere gezichtshulpmiddelen bromfiets bruikleenauto buggy’s buitenwagen

Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) algemeen gebruikelijk Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) (indien noodzakelijk i.v.m de vervoersvoorziening) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) geen vergoeding via de Regeling zorgverzekering of anderszins Regeling zorgverzekering algemeen gebruikelijk Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

C centrale verwarming algemeen gebruikelijk dus geen vergoeding collectief vervoersysteem Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) communicatie-apparatuur (aangepast) Regeling zorgverzekering computer, incl. in- en uitvoerapp. Regeling zorgverzekering ( op indicatie ) contactlenzen Regeling zorgverzekering D dekenbogen dieetkosten dieetpreparaten dieetproducten douche-/toiletstoel douchebrancard


Regeling zorgverzekering indien dieetpreparaten: Regeling zorgverzekering Indien dieetproducten: Bijzondere bijstand bij bepaalde indicaties: Regeling zorgverzekering bijzondere bijstand Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

112

douchekop op glijstang douchestretcher douchestoel doventelefoon/teksttelefoon doventolk draaischijf (hulpmiddel om van bed op stoel te komen) driewielfiets driewieligfiets duwwandelwagens Wmo

algemeen gebruikelijk Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) apparatuur via de Regeling zorgverzekering; geen vergoeding voor gesprekskosten AWBZ Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) algemeen gebruikelijk (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

E eetapparaten elastische kousen elektrisch aangedreven fiets elektrische buitenwagens elektrische rolstoel elektrische schrijfmachine

Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering algemeen gebruikelijk Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering

F faxapparatuur fiets fietszitje (special)

Regeling zorgverzekering algemeen gebruikelijk Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

G gebruikskosten eigen/bruikleen auto gehoorhulpmiddelen (beperkt aantal hoortoestellen) gesloten buitenwagen gezichtshulpmiddelen (op zeer strikte indicatie) gezinsverzorging H handbewogen rolstoel handi-move (onderdeel patiëntenlift) hendelkranen (m.u.v. lange hendel) herstelonderhoud rolstoelen/ vervoermiddelen herstelonderhoud woonvoorziening hobbyruimte (aanpassing) hobbyvoorziening hoepelrolstoel hoog-laag-bed hoortoestellen huishoudelijke hulp hulphond hulpmiddelen voor communicatie hulpmiddelen voor het slapen hulpmiddelen voor het zitten


Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering

Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) algemeen gebruik Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) geen vergoeding mogelijk, woningaanpassing betreft het normale gebruik van de woning eventueel bijzondere bijstand Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering Regeling subsidies AWBZ Wmo Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering

113

I injectiespuiten Regeling zorgverzekering inkomensondersteunende voorzieningen gemeente voor afgifte; bijzondere bijstand Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) wat betreft de kosten invalidenparkeerkaart op kenteken gemeente voor afgifte; Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) wat betreft de kosten K keramische kookplaat keuringskosten auto kilometer- en taxikosten kilometervergoedingen kinderrolstoel kinderstoel kledingslijtage kruiphulpmiddel kruipwagen krukken kussenhoezen (stofdicht/allergeenvrij) L lavetverwijdering leerlingenvervoer ligbad

loophulpmiddelen looprek loopwagens luchtfilters (plaatsing)

algemeen gebruik Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) bijzondere bijstand Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering

algemeen gebruikelijk gemeente ( Wet op het Basisonderwijs en Interimwet op het speciaal en voortgezet speciaal onderwijs) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) (indien aan te brengen om ergonomische belemmeringen te verminderen) Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) (indien er sprake is van ergonomische beperkingen)

M maaltijdvoorziening Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) matras- en kussenhoezen (stofdicht) Regeling zorgverzekering matrassen (orthopedisch) niet opgenomen in regeling zorgverzekering, derhalve geen vergoedingen O onderwijsvoorzieningen onrusthekken ontwikkeling en ontspanning open buitenwagen oplaadkosten orthesen orthopedische matrassen P parkeerontheffing


WIA Regeling zorgverzekering bijzondere bijstand Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering geen vergoeding

gemeente voor afgifte ; Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

114

patiëntenlift patiëntenlift met bandages personal computer personenalarmering

plateaurolstoel postoel prothesen pruiken

wat betreft de kosten parkeervoorzieningen gemeente voor afgifte; Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) wat betreft de kosten Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) bij een sociale indicatie Regeling zorgverzekering bij een medische indicatie ( excl. abonnementskosten ) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering

R reclinatie-corsetten Regeling zorgverzekering rekenmachines (aangepast) Regeling zorgverzekering reparatiekosten rolstoel/vervoermiddel Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) robotmanipulator Regeling zorgverzekering rollators Regeling zorgverzekering rolstoel Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) rolstoelaanpassingen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) rolstoelaccessoires Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) rolstoelhandschoenen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) rolstoeltaxivervoer Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) rolstoeltraining Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) rolstoelverzekering Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) S schootskleed Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) schrijfmachines Regeling zorgverzekering scootmobiel Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) serveerwagen Regeling zorgverzekering sondevoeding (toedieningsapparatuur) Regeling zorgverzekering sondevoeding (preparaten) Regeling zorgverzekering spaakbescherming (bij rolstoel) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) spartamet algemeen gebruikelijk speciale auto Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) sportrolstoel Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) sta-orthese Regeling zorgverzekering stoelen op wielen Regeling zorgverzekering (niet elektrisch te verplaatsen) stoel met katapultzitting Regeling zorgverzekering (slaapstoel) stofdichte matrashoes Regeling zorgverzekering stookkosten bijzondere bijstand systemen van aanvullend Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) openbaar vervoer T tandem (verplaatsing alledag)


Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

115

tandem (ontwikkeling en ontspanning) bijzondere bijstand tandemet Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) taxikostenvergoedingen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) teksttelefoon apparatuur via Regeling zorgverzekering; geen vergoeding voor gesprekskosten telefoneerhulpmiddelen Regeling zorgverzekering teleplusdienst geen vergoeding gesprekskosten, niet opgenomen in Regeling zorgverzekering thermostatische kranen algemeen gebruik thuiszorg Besluit zorgaanspraken AWBZ, m.u.v. huishoudelijke hulp (Wmo) tijdelijke rolstoelversterking Besluit zorgaanspraken AWBZ tilvest (patiëntenlift) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) tinitus maskeerders Regeling zorgverzekering (ter behandeling van ernstige oorsuizen) toiletpot 6+ algemeen gebruik toiletstoel Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) toiletverhoger Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) transferbed Regeling zorgverzekering transferhulpmiddelen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) traplift Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) trippelstoel Regeling zorgverzekering U uitleenartikelen (tijdelijk)

Besluit zorgaanspraken AWBZ

V vakantiewoning (aanpassing) vergoeding voor extra stookkosten vergoeding voor extra kledingslijtage verhuis- en (her)inrichtingskosten verhuiskostenvergoeding verstelbare keukens verticale sta-unit vervoer sociale werkvoorzieningen vervoer naar ziekenhuis vervoer naar (medisch) specialisten vervoerskosten schoolbezoek

geen vergoeding mogelijk bijzondere bijstand bijzondere bijstand Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling zorgverzekering Wet sociale werkvoorzieningen Regeling zorgverzekering Regeling zorgverzekering gemeenten (wet op het basisonderwijs en Interimwet op het speciaal en voortgezet speciaal onderwijs) of WIA vervoerskosten overig onderwijs WIA vervoersvoorziening (leef-) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) vervoersvoorziening (werk) WIA vervoersvoorziening (werken leef-) WIA vervoersvoorziening voor Nederlanders geen vergoeding die in het buitenland wonen verwijderen woonvoorzieningen Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) verzorgingsmiddelen Regeling zorgverzekering vierpoots eifelkruk Regeling zorgverzekering vierwielfiets Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) voetenzak (bij rolstoel) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) W warme-maaltijdvoorziening


Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

116

wasdrager weken waarschuwingsinstallatie (voor doven en slechthorenden) werkblad bij rolstoel werkrolstoel werkvoorzieningen winterbekleding (op rolstoel) woningaanpassing woningaanpassing in ADL-clusters woningsanering woonschip (aanpassing) woonvoorziening woonwagen (aanpassing) Z zitbad zitorthesen Wmo zitschalen


algemeen gebruik Regeling zorgverzekering Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) WIA WIA Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Regeling subsidies AWBZ Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen) Wmo (indien in verordening/ verstrekkingenbeleid opgenomen)

117

Verstrekkingenboek Wmo Gemeente Enkhuizen Sociale Voorzieningen juni 2008

Recommend Documents