Regio Mechelen Vrijdag 6 februari 2015
Echte liefde
se
3
43 jaar geleden werd Christine tijdens een Intersoc-vakantie verliefd op Gilbert, de zanger van de band. > p. 8
Ont werpa
✔✔
✔✔
✔✔
Ontwerpakkoord verhoogt minimumuitkeringen en voorziet loonmarge
✔✔
Sociaal overleg levert op
✔✔ ✔✔
kkoord
Lonen kunn en stijgen Hogere minimumuit keringen
Meer koopk voor zieken racht en invaliden Verschillend brugpensio e stelsels verlengd en (SW T)
Landingsba mogelijk va nen blijven naf 55 jaar Regering be looft ta x shif t
De werkgevers verschuilen zich daarvoor immers achter De werkgeversorganisaties, het ACV en de liberale vakde rug van de regering. We zullen die evenwel blijven aanbond hebben een ontwerpakkoord bereikt. Dat ontwerpakvechten’, zegt Marc Leemans. koord gaan ze nu voorleggen aan hun leden. Keuren zij het ontwerpakkoord goed, dan engageert de regering zich om Is dit een goed akkoord? ‘Ik hoed mij voor een hoerahet sociaal overleg te respecteren en het akkoord uit te stemming’, zegt Marc Leemans. ‘Maar dit is een belangvoeren. ‘Het akkoord is één en ondeelbaar’, zegt ACVrijke horde, we gaan nu stap voor voorzitter Marc Leemans. ‘Dat is zo stap verder. We hebben in deze onopgenomen in het akkoord. Als de het onderste uit de kan regering slechts delen uitvoert, dan De terreinwinst mogen derhandeling gehaald. Die terreinwinst mogen we zoekt ze miserie.’ we niet laten schieten. niet laten schieten. Als we dit overlaten aan deze regering en deze werkHet ontwerpakkoord voorziet na Als we dit overlaten gevers, zijn we heel ver van huis.’ twee jaar van loonblokkering weer aan deze regering en De regering verklaarde ook dat ze ruimte voor loononderhandelingen. deze werkgevers, zijn snel werk maakt van een tax shift die Alle minimumuitkeringen worden de te hoge belastingen en bijdragen opgetrokken en het vakantiegeld we heel ver van huis. op arbeid ook verschuift naar andere voor gepensioneerden, zieken en inkomensgroepen. ‘Het ACV zal ook invaliden gaat fors omhoog. Marc Leemans, ACV-voorzitter hiervoor de druk op de ketel houden’, De sociale partners spraken ook verzekert Marc Leemans. (JDO) bijsturingen af voor de door de regering aangekondigde wijzigingen Lees verder over het ontwerpakkoord op pagina 10 en 11 aan het brugpensioen (nu SWT genoemd). Over de indexen op acv-online.be sprong geraken werkgevers en vakbonden niet akkoord.
‘Jongeren radicaliseren uit woede tegen onze politici, onze samenleving en onze waarden.’ Rudi Vranckx, VRT-journalist
Zeg nu zelf Inspraakcongres van ACV 23 – 24 april 2015
Meer dan 900 afgevaardigden bekijken hoe ze overleg en inspraak kunnen organiseren. Van nu tot het congres verkent Visie de uitdagingen in een reeks gesprekken.
Elk jaar naar tandarts goed voor je portemonnee
> p. 14
Wie inzit met zijn portemonnee, gaat voor de veiligheid het best in 2015 al eens langs bij de tandarts. Als je dat niet doet en je krijgt in 2016 een gaatje, dan zul je 15 procent minder terugbetaald krijgen om het te laten vullen.
2014
warmste jaar ooit
> p. 3
Deze nieuwe regel geldt voor iedereen die 18 of ouder is en voor alle tandartsbehandelingen, behalve een gewone raadpleging, een preventieve behandeling of orthodontie.
Is de aarde in gevaar? Het klimaat in enkele cijfers
✔✔www.cm.be/
tarieven-tandarts
> p. 2 > p. 5 visuel+nouveau basline.indd 14
www.beweging.net
www.cm.be
www.acv-online.be
jaargang 71 ¬ visie nummer 03 afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 volgend nummer op 20 februari 2015
14/11/14 10:54
Regionieuws > p. 16
2 ver
¬ onze samenleving
WOORDING
Stokpaardje op het juiste moment Patrick, zijt ge daar nu weer met één van uw stokpaardjes? Waarom niet? Het is niet omdat overleg en samenwerking voor velen onder ons evident is, dat het voor iedereen evident is. En dan is het nodig om op het juiste moment het belang te onderstrepen. Zeker omdat het belang van overleg en samenwerking de voorbije weken weleens in twijfel werd getrokken, door kwatongen én door wie er garen bij wilde spinnen. Zonder overleg en samenwerking bekom je niets. Dan stopt het, dan blijf je roepen in de woestijn. Ik kan veel voorbeelden geven, maar uiteraard denk ik vandaag aan het overleg tussen werkgevers en werknemers. De werkgeversorganisaties, de liberale vakbond en het ACV bereikten afgelopen vrijdag een ontwerpakkoord. Dat bevat onder andere mogelijkheden voor loononderhandelingen, bijsturingen voor de plots aangekondigde wijzigingen aan brugpensioen (nu SWT genoemd) en de verhoging van alle minimumuitkeringen met 2 procent. Die verhoging is bijzonder belangrijk in de strijd tegen armoede. De regering heeft zich geëngageerd om het resultaat van het sociaal overleg te respecteren en het akkoord uit te voeren. Daarnaast heeft ze in de media en tijdens de contacten met de sociale partners beloofd om snel werk te maken van de tax shift. Eindelijk, want intussen is zo goed als iedereen het eens met de stelling van het ACV dat de lasten op arbeid te hoog zijn en dat een vermindering ervan gecompenseerd moet worden door andere inkomensgroepen dan werknemers. Het ACV is al jaren vragende partij voor de tax shift en zal nu ook terecht druk blijven uitoefenen. Een stokpaardje op tijd en stond kan dus geen kwaad. Integendeel.
www.twitter.com/BewegingNet
Patrick Develtere voorzitter beweging.net
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
Klimaatverandering in cijfers
2014 warmste jaar sinds start metingen knipsels 2014 was het warmste jaar sinds het begin van de metingen in 1880. Dat maakte de Wereld Meteorologische Organisatie, een instelling van de Verenigde Naties, maandag bekend. 14 van de 15 warmste jaren vallen zelfs in deze eeuw. Hoe erg is het met de klimaatopwarming gesteld? Visie sprokkelde enkele frappante cijfers bijeen.
2
graden. Zoveel mag de temperatuur maximaal stijgen volgens de huidige wereldwijde klimaatafspraken. Dat voelt voor de natuur aan zoals 2 graden koorts bij een mens. Bij 39 graden Celsius voel je je niet meer zo lekker. Bij 41 graden ben je in levensgevaar.
3,7
70
procent. Dat is hoeveel de energiefactuur kan dalen wanneer we bestaande gebouwen grondig renoveren.
1
centimeter. Zoveel stijgt de zeespiegel aan de Belgische kust elke drie jaar.
Binnen 85 jaar is de aarde met 3,7 graden opgewarmd, als de uitstoot van broeikasgassen niet vermindert.
86
procent van de broeikasgassen bestaat uit koolfstofdioxide, beter gekend als CO2. Door die broeikasgassen warmt het klimaat snel op. CO2 komt vrij wanneer olie, gas en steenkool verbrand worden, wanneer gebouwen slecht geïsoleerd zijn en bij de productie van elektriciteit.
2100
Vóór dat jaar zullen veel effecten van de klimaatverandering al sterk voelbaar zijn. Tegen 2100 moeten waarschijnlijk vele honderden miljoenen mensen verhuizen door overstromingen aan de kust. Slecht nieuws, maar er is hoop. Het is nog betaalbaar en technisch haalbaar om de uitstoot van broeikasgassen te beperken. (LVDB, LG)
67 523 handtekeningen voor sociale bescherming Welzijnszorg overhandigde vorige week de handtekeningen aan Staatssecretaris voor Armoedebestrijding Elke Sleurs. Honderden vrijwilligers van Welzijnszorg verzamelden de krabbels voor de campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede’. Welzijnszorg hamerde op drie eisen: een inkomen boven de armoedegrens voor iedereen, automatisering van rechten en een kwalitatieve dienstverlening voor mensen in armoede.
✔✔www.welzijnszorg.be
Vorming voor medewerkers en vrijwilligers in non-profit Procura vzw, het kenniscentrum voor de non-profit en de sociale economie van beweging.net, organiseert vormingen voor medewerkers en vrijwilligers van non-profitorganisaties. De vormingskalender voor 2015 biedt onder meer opleidingen rond de juridische en boekhoudkundige formaliteiten van een vzw, financieel beleid in de social profit en leiderschap in moeilijke omstandigheden.
✔✔De volledige vormingskalender kan je raadplegen op www.procura.be
beeld ing
ver
Week van de poëzie Waar woorden tekort schieten, reikt poëzie je een taal aan. Om te huilen en te troosten. En om opnieuw te hopen. Als kind knutselde ik vrolijke rijmpjes. Als puber schreef ik gedichten over verdriet. Maar als volwassene dicht ik niet meer. Tot nu. Samen met vele anderen heb ik afscheid moeten nemen van een lief, klein prinsesje. Voor haar schreef ik dit gedichtje. Leen Grevendonck redactrice Visie
Dag, zegt het blonde prinsesje en ze slaat haar engelenvleugeltjes uit Met haar kleine handje zwaait ze naar mama, papa en grote broers Het zonlicht weerkaatst op haar speelse krulletjes Haar mooie oogjes twinkelen en stralen zoveel liefde uit Boven in de wolkjes zal ze elke dag spelen Met de andere engeltjes, en met elfjes en kabouters En elke nacht opnieuw zal ze stralen en schitteren Als de meest fonkelende ster aan de hemel De zonnestraal die je huid verwarmt, het vlindertje in de struik, de wind die de bladeren doet ritselen, dat is zij, ver weg maar ook nabij Lief klein prinsesje, stuur al je liefde naar iedereen die van je houdt In onze harten blijven we samen Voor altijd.
¬ onze samenleving
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
3
452 Syrië-strijders komen uit België: wat zijn de oorzaken van radicalisering?
‘De meeste Syrië-strijders zijn vervuld van woede tegen het Westen’ Jonas Roosens / imagedesk.be
‘De inzet van het leger en zwaarbewapende politie geeft de bevolking een gevoel van veiligheid, eerder dan dat het Jihadi’s afschrikt’, zegt VRT-journalist Rudi Vranckx.
Woede tegen Westen Hoe beleven de jonge Jihadi’s zelf hun strijd? Wat halen zijzelf aan als reden? ‘De grote meerderheid is vervuld van woede: tegen onze politie, onze samenleving, onze waarden’, zegt Vranckx. ‘Ook het westerse buitenlands beleid in het Midden-Oosten speelt mee: de bombardementen in Irak, de gevangenis van Abu Ghraib, de tweejaarlijkse oorlog in Gaza, ... De jongeren zijn ontgoocheld in het Westen. Daarom zetten zij zich af tegen onze waarden en trekt het kalifaat van IS hen zo aan.’
Meer dan 400 Belgische jongeren vechten of vochten mee in Syrië. Enkele teruggekeerde strijders beraamden een aanslag tegen de Belgische politiediensten. Hoe komt het dat jongeren radicaliseren en hoe kunnen we voorkomen dat er nog meer zich laten verleiden tot terrorisme? Al 452 Belgische jongeren vertrokken naar Syrië om er te strijden tegen het regime van Assad. Dat zegt Syrië-expert Pieter Van Ostaeyen, die hen in verschillende golven zag vertrekken. ‘Eerst had je de diehard radicalen, geronseld door Sharia4Belgium. Nadien had je de avonturiers en de wereldverbeteraars. En vervolgens zij die zich aangetrokken voelen tot het kalifaat van IS.’
Dreigingsniveau 3 Volgens Staatsveiligheid is een honderdtal Syrië-strijders intussen weer in België en is één op drie van hen gevaarlijk. Zo stond
Er is niet één oorzaak voor radicalisering. Maar die jongeren hebben wel allen een probleem met hun identiteit. Rudi Vranckx, VRT-journalist
een terreurcel van teruggekeerde strijders op het punt om aanslagen te plegen tegen de politie. Na een succesvolle antiterreuractie in Verviers op 15 januari is de cel opgerold . Si nd sd ien i s het a lgemeen dreigingsniveau 3 van kracht, het op een na hoogste. Zwaarbewapende politieagenten bepalen het straatbeeld en het leger wordt ingezet in Brussel en Antwerpen. Volgens VRT-journalist Rudi Vranckx dient die maatregel vooral om de bevolking een gevoel van veiligheid te geven, ‘eerder dan dat het Jihadi’s zal afschrikken.’
Maar vanwaar komt de radicalisering? Vloeit het voort uit kansarmoede, discriminatie of mislukte integratie? Onderzoeker Marion Van San stelde maandag in De Standaard dat de groep van Syrië-strijders ‘niet allemaal laaggeschoolden en gefrustreerden zijn’. Zij denkt zelfs dat ‘hoe beter jongeren geïntegreerd zijn, hoe groter de kans is dat zij radicaliseren’. Van Ostaeyen bevestigt dat de groep van Syrië-strijders erg divers is. ‘Zo is er bijvoorbeeld ook een professor bij. Maar die laatste stelling van Van San vind ik wat vreemd. Ik vermoed dat zij hiermee het debat probeert te openen.’
Groepsdruk Ook volgens Vranckx is er niet één precieze reden, hoe graag we ook de oorzaak voor radicalisering willen vinden. ‘Ik zie wel een rode draad: die jongeren hebben een probleem met hun identiteit, zitten in de knoop. Sommigen hebben zich pas bekeerd tot de islam of groeien op in een problematische omgeving. Maar de reden waarom net zij radicaliseren, hangt af van de omstandigheden. Door kleine misdrijven komen ze in de gevangenis terecht, waar ze verkeerde ideeën opdoen. Of op school steken jongeren elkaar aan en zwichten ze voor de groepsdruk. Strijder voor de Jihad worden, geeft hen status.’
In tegenstelling tot Van San denkt Vranckx dat ook de maatschappelijke context een rol kan spelen. ‘Bij jongeren met een andere afkomst is de uitval uit het onderwijs hoog. Er is ook discriminatie op de arbeidsmarkt. We moeten nagaan of die elementen een rol spelen bij de Syrië-strijders of niet. Maar nooit mogen die een excuus zijn. Het zijn evenwel werkpunten voor onze samenleving.’
Preventie Hoe moeten we de wortels van radicalisering aanpakken? Zowel Van Ostaeyen, Van San als Vranckx blijven het antwoord schuldig. ‘Net zoals er niet één oorzaak is, moeten oplossingen in alle fasen van radicalisering en bestrijding tegelijk gezocht worden’, stelt Vranckx. ‘Ik heb het over preventie, de aanpak van internetradicalisering, onderwijs, arbeidsmarkt en veiligheidsbeleid. Dat alles vraagt een oplossing op lange termijn.’ Leen Grevendonck
‘Wij leren jongeren omgaan met extreme ideeën en geweld’ Radicalisering voorkomen staat torenhoog op de politieke agenda. In samenwerking met de FOD Binnenlandse Zaken maakte vormingsorganisatie Arktos een preventief programma voor steden en gemeenten, scholen, welzijns- en jeugdorganisaties: BOUNCE. Voor een goed begrip: BOUNCE is geen programma voor teruggekeerde Syriëstrijders. Het dient om gewelddadige radicalisering in een vroeg stadium tegen te gaan. ‘Het programma BOUNCE
young versterkt de veerkracht van jongeren’, verduidelijkt Erik Vanwoensel, algemeen coördinator van Arktos. ‘We leren jongeren om te gaan met de invloed van extreme ideeën en geweld. Met informatie en sociale media, met groepsdruk en agressie. Een veerkrachtige jongere kan zijn eigen persoonlijke keuzes maken.’ Opvallend aan BOUNCE is de positieve benadering. ‘Het hebben van radicale ideeën of standpunten is op zich niet goed of fout. BOUNCE gaat met jon-
geren, vanuit hun sterke opvattingen, actief in dialoog. Problematisch wordt het wanneer een jongere niet meer openstaat voor andere ideeën of voor nuance en naar geweld grijpt. In dat geval zijn andere programma’s nodig.’ BOUNCE leert jongeren wel op een andere manier omgaan met boosheid en leert hen hun overtuiging op een maatschappelijk verantwoorde manier te uiten.
✔✔www.arktos.be
4
¬ post
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
VACATURE m/v Visie
UW
GEDACHT
Zorgverzekering (1)
Redacteur Onbepaalde duur – voltijds – Brussel Solliciteer vóór 18 februari. Meer info: www.beweging.net/vacatures
Waarom hebben 80-jarigen met een klein pensioen die nog alles zelf doen, geen recht op een zorgvergoeding? Koken, poetsen, wassen, strijken, boodschappen doen en de tuin onderhouden geef ik nog niet uit handen. Ik ben als 80-jarige nog fit en wil in mijn huis blijven wonen. Wel heb ik last van artrose in mijn handen en polsen. Op 45 jaar werd ik weduwe en bleef ik achter met vier kleine kinderen. Ik heb het er moeilijk mee dat ik nu 50 euro moet betalen voor de zorgverzekering. ••• Clara Vandenbroeck, Aartselaar Mensen die thuis wonen en zwaar zorgbehoevend zijn, hebben recht op een zorgvergoeding. Die vergoeding dient immers om de hulp om thuis te kunnen blijven wonen, te betalen. De zorgvergoeding dient niet om medische kosten te betalen. De zorgvergoeding hangt ook niet af van het inkomen of de leeftijd. Als je thuis woont, bepaalt de graad van hulpbehoevendheid of je in aanmerking komt voor een zorgvergoeding. De premie voor de zorgverzekering verhogen, is een beslissing van de Vlaamse regering. Het aantal hulpbehoevende mensen dat recht heeft op een zorgvergoeding is in tien jaar tijd verdubbeld. De extra middelen zullen ten goede komen van mensen met een beperking.
Zorgverzekering (2) Ik las in de krant dat 600 000 Vlamingen de premie voor de zorgverzekering niet hebben betaald. Het gaat hier volgens mij meestal om mensen die nu en in de toekomst toch geen recht hebben op een zorgvergoeding. Hen 4 maanden per jaar dat ze niet betalen geen zorgvergoeding uitkeren als ze ervoor in aanmerking komen, is dan ook een maat voor niets. Uiteindelijk worden de personen bestraft die wel betalen. ••• Andre De Baeremaecker, Wortegem-Petegem Wie de premie drie jaar niet of maar een deel betaalt, krijgt een boete van 250 euro (100 euro voor wie op 1 januari van het jaar
voordien de verhoogde tegemoetkoming had). Ook moeten wanbetalers alle achterstallige bijdragen betalen.
SWT Ik heb mijn SWT laten vastklikken en blijf dus langer werken. Nu hoor ik dat als ik toch met SWT ga, ik beschikbaar moet blijven voor de arbeidsmarkt, een stempelkaart moet invullen,… Hier word ik kwaad van. Wie wordt hier gestraft? Iemand met een loopbaan van meer dan 40 jaar. Ik hoop dat er bij de onderhandeling van de pensioenhervorming iets aan gedaan wordt.••• Naam en adres bekend bij de redactie De werkgevers hebben binnen het sociaal overleg hun woord gegeven om op korte termijn te overleggen over de beschikbaarheid van oudere werklozen (vanaf 55 jaar) en personen in SWT voor de arbeidsmarkt. Volgens het regeerakkoord moeten zij voortaan tot 65 jaar beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt, zich inschrijven bij de VDAB of Actiris en ingaan op een passend werkaanbod. Vanaf 2016 zouden bruggepensioneerden ook actief op zoek moeten gaan naar werk. ACV noemde dat al eerder ‘pesterijen’ en ‘contractbreuk’.
Sociaal tarief Het interview met Monica de Muynck en de lezersbrieven over gehoorproblemen in de vorige nummers trokken mijn aandacht. Als werknemer bij het BIPT (Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie) geef ik mee dat er voor mensen met een gehoorverlies van minstens 70 dB voor het beste oor sociale tarieven gelden voor telefoon en internet. Ze moeten daarvoor enkel een attest voorleggen van een oorspecialist of gehoorcentrum. Het inkomen speelt geen rol (www.bipt.be). ••• Diane Wustenberghs
Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar
[email protected]. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.
GECITEERD Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts eenPagina citaat. citaat-196&_citaat-196&.qxd 08-01-15 09:45 1 1. Gewoonte; 2. meisje; 3. vragen; 4. koets; 5. haarkleur; 6. instemming; 7. fortuin; 8. geestelijke; 9. kip met kuikens; 10. wijnsoort; 11. Europeaan; 12. maalinrichting; 13. gewas; 14. cowboyfeest. Citaat-196
1
S W L
I
E E U R
2 G R B
I
E E D T
3
V E E E R G E N
4
K A S R D O V S
5
B R L
6
B IJ G V T A D L
7 G
I
van 6 tot 16 februari
GRATIS hoortest
1 jaar GRATIS batterijen bij aankoop* van een hoortoestel *start proef vóór 30/04/2015
A O A N D
E E
L
L U K
8
P A E T G E T R
9
K E
L
HOORTESTDAGEN
E O N E K
10 W P E O
I
R G T
11 B E E R L
I
12 M G O L
N E N
I
G N
13 H A D V E E M R
www.aurilis.be Bel ons voor info of een afspraak: Limburg 011 21 39 78 • Antwerpen-Turnhout-Mechelen-Waas&Dender 015 27 77 47 Vlaams-Brabant 016 20 84 84 • Midden-Vlaanderen 09 242 43 44 • West-Vlaanderen 051 23 34 94
14 R O O N D D E O Oplossing: ‘Wie bedeesd vraagt die legt een weigering in de mond’
Citaat -196
Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving.
Zo hoort het.
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
5
Beter voorkomen dan boren
Ga je dit jaar niet naar de tandarts, dan krijg je volgend jaar in bepaalde gevallen minder terugbetaald. Dat las je op pagina 1. Maar sowieso doe je er goed aan om elk jaar een tandartsbezoek in te plannen. Want zelfs al heb je nooit gaatjes of heb je nergens last van, sla toch geen controle over, zegt professor tandheelkunde Antoon De Laat van het Universitair Ziekenhuis Leuven. Hij zet zijn tanden in vijf veelgebruikte excuses.
1
Guy Puttemans
Waarom moet je elk jaar naar de tandarts? Ga jij elk jaar naar de tandarts? Reageer via
[email protected] of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.
4
Ik heb geen tandpijn
Een vals gebit is altijd een noodoplossing en kan nooit je eigen tanden evenaren. Bovendien kunnen er ook met een vals gebit heel wat problemen optreden, zoals geïrriteerd tandvlees en moeilijkheden met kauwen. Omdat het tandbeen bij gebrek aan echte tanden langzaam aan wegslinkt, komt zo’n gebit bovendien na een paar jaar los te zitten. Dat kan opgelost worden met implantaten, maar ook dat is duur en lukt niet altijd.
Als je tandpijn krijgt, dan is het eigenlijk al te laat. Bacteriën tasten eerst je tandglazuur aan, vervolgens het zachte materiaal binnenin de tand en pas daarna de zenuw. Doet je tand pijn, dan heb je dus al een groot gat in je tand. Dikwijls kan de tandarts dit niet zomaar vullen en moet hij moeilijkere behandelingen doen, die langer duren en meer geld kosten. Gaatjes die hij op tijd ontdekt, kan hij vaak snel vullen zonder al te veel poespas. Bovendien zijn tanden met een oppervlakkige vulling sterker dan tanden die ingrijpende behandelingen ondergingen. De kans is groter dat je met diep gevulde tanden later nog meer problemen krijgt.
2
5
Ik heb nooit gaatjes
Dat je nooit gaatjes hebt, is natuurlijk een goede zaak. Maar gezond tandvlees is minstens even belangrijk. Van sommige tandvleesontstekingen voel je helemaal niets, terwijl ze wel ernstige schade veroorzaken. Als de steun rond de tandwortel aangetast raakt, kan je tand loskomen of zelfs uitvallen. Jammer genoeg kan de tandarts verloren tandsteun niet meer herstellen. Gelukkig hoeft het niet zo ver te komen. Als je elk jaar naar de tandarts gaat, zal die kleine problemen snel ontdekken. De tandarts kan tandsteen en tandplaque verwijderen en je aanwijzingen geven om je tanden en tandvlees beter te poetsen. En indien nodig zal hij je doorverwijzen naar een parodontoloog, die gespecialiseerd is in tandvlees- en tandsteunproblemen.
Professor tandheelkunde Antoon De Laat: ‘Gezond tandvlees is minstens zo belangrijk als gezonde tanden.’
3
Ik ben bang dat het pijn gaat doen
Met steeds nieuwe technieken en betere behandelingen zijn tandartsen meer dan ooit uitgerust om je pijnloos te behandelen. Als je elk jaar
GEZOND IN
‘t kort
Kind wacht lang op psychische hulp Kinderen moeten gemiddeld 104 dagen geduld hebben voor ze terecht kunnen bij een centrum voor geestelijke gezondheidszorg. Cijfers uit 2013 tonen aan dat het probleem van de wachttijden in deze centra maar niet opgelost raakt. Integendeel, in 2009 was die wachttijd voor kinderen negen dagen korter. In vier centra duurt het meer dan 100 dagen voor een kind een eerste intakegesprek krijgt. De vraag naar psychologische hulp stijgt ook verder. CM betaalt psychotherapie bij kinderen en jongeren gedeeltelijk terug als de therapeut een overeenkomst afsloot met CM. Een lijst van therapeuten die dat deden, vind je op de CM-website.
✔✔www.cm.be/psychotherapie
Ik neem later toch een vals gebit
op controle gaat, is de kans ook veel kleiner dat de tandarts grote gaten moet vullen of ingewikkelde behandelingen moet uitvoeren. Start met kinderen al vanaf de peutertijd, zo kunnen ze rustig wennen aan de tandarts en hebben ze later minder schrik.
De tandarts is te duur
De wetgever heeft ervoor gezorgd dat preventieve behandelingen en controles zo goedkoop mogelijk zijn. Bij een tandarts die de afgesproken tarieven aanrekent is alles gratis voor jongeren tot hun achttiende verjaardag. Een volwassene betaalt voor een preventief mondonderzoek 3,83 euro remgeld. De rest van het betaalde bedrag krijg je terug van het ziekenfonds. Ter vergelijking: een tand laten vullen kost 7,45 euro, een wortelkanaalbehandeling 11,15 euro. Met een paar gaatjes zit je dus al gauw aan een stevige rekening. Een tandarts die niet werkt aan de afgesproken tarieven (niet-geconventioneerd) mag nog meer aanrekenen. Via de CM-website kun je opzoeken welke tandartsen geconventioneerd zijn. Nele Verheye
✔✔www.cm.be (Zorgverleners opzoeken)
CM tevreden over sociaal akkoord De sociale partners hebben bij de verdeling van de welvaartsenveloppe de zieken en invaliden niet vergeten. CM-voorzitter Marc Justaert drukt zijn tevredenheid uit omdat een aantal belangrijke bekommernissen van CM gerealiseerd zullen worden. Op 1 september van dit jaar gaan de minimumuitkeringen met twee procent omhoog. Ook het leefloon, de inkomensgarantie voor ouderen en de inkomensvervangende tegemoetkoming voor personen met een handicap volgen dezelfde verhoging. Bij de uitkeringen die in 2009 ingingen – niet alleen de minima – komt er ook twee procent bij.
Voor de uitkeringen die in 2010 ingingen, is dat het geval op 1 januari 2016. Vanaf 1 april 2015 worden ook de berekeningsplafonds voor de toekomstige arbeidsongeschikte verhoogd. Tot slot, wie langer dan twee jaar arbeidsongeschikt is, krijgt meer vakantiegeld. De zogenaamde inhaalpremie, die vandaag 308,09 euro bedraagt, verhoogt tot 468,09 euro. Dat is 160 euro extra. De maatregel gaat dit jaar al in. Het vakantiegeld wordt in mei uitbetaald. ‘Deze verhoging stond bovenaan het verlanglijstje van CM’, zegt Marc Justaert. ‘Wij kunnen dan ook niet anders dan tevreden zijn.’
6
¬ hoe gaat het met u?
win
Speur je in Visie mee naar het antwoord? Tip Kiesdistrict Oplossing
N
Stuur je antwoord voor 15 februari op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar
[email protected]. Vermeld welke prijs je wenst: Het boek ‘Opgeruimd’ van Marie Kondo (tips om je huis en je leven op orde te krijgen), uitg. wpg of het boek ‘Volle dagen’ van Willem Vermandere (fragmenten uit brieven die Vermandere de voorbije 25 jaar schreef), uitg. Lannoo. Uit de juiste inzendingen worden vijf winnaars geloot. Oplossing Visie nr. 2 Nachtrust Winnaars Wendy Nietvelt (Olen) Luc Pierson (Zonhoven) Robert ’s Jongers (Kessel) Christiane Van Droogenbroeck (Geraardsbergen) Margaretha Van Loo (Knesselare) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.
Nadenken over later
‘Praten over je wensen is beter dan enkel een papiertje Heb jij al nagedacht over wat je wil dat er gebeurt als je iets ernstigs overkomt? En weet iemand wat jij wil en wat je zeker niet wil? ‘Praat over je wensen met de mensen in je omgeving en diegenen die instaan voor je zorg’, raadt onderzoekster Aline De Vleminck aan. ‘Dat is veel belangrijker dan een papier invullen.’
Aline De Vleminck onderzoekt samen met collega’s aan de VUB en UGent hoe de kwaliteit van de zorg rond het levenseinde kan verbeteren. ‘We zien dat mensen met een chronische levensbedreigende aandoening tijdens hun laatste levensmaanden niet altijd de zorg krijgen die ze willen. Dat gaat over mensen met kanker, maar ook met ernstige chronische long- of nierproblemen of ouderen die heel fragiel zijn. Palliatieve zorg bestaat, zowel in het ziekenhuis als in de thuiszorg, maar veel mensen krijgen die niet. Er wordt niet of te laat aan gedacht.’
Hoe komt dat? ‘De meeste mensen verbinden de term palliatieve zorg met het nakende overlijden. En niemand spreekt daar graag over. Palliatieve zorg wordt vaak verward met terminale zorg. En deze misvatting bestaat ook
Guy Puttemans
zoek en
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
Aline De Vleminck: ‘Je hoeft echt niet te wachten tot op late leeftijd om na te denken over wat je wil als er je iets ernstigs overkomt.’
nog steeds bij sommige artsen en verpleegkundigen. Terminale zorg is echter slechts een onderdeel van palliatieve zorg. Palliatieve zorg is gericht op de kwaliteit van het
leven. Het is veel meer dan pijnbestrijding. Deze zorg heeft niet alleen aandacht voor de lichamelijke maar ook voor de geestelijke noden zowel van de patiënt als van zijn
HUIS dOKTER Lotjes voor een goed doel Ziekenzorg CM organiseert elk jaar een solidariteitsactie waarvan de opbrengst ten goede komt aan langdurig zieke mensen. Er zijn tientallen prijzen te winnen. Je kunt loten kopen bij de plaatselijke Ziekenzorg CM-kernen of via overschrijving op rekeningnummer BE82 7995 5039 4368 van Ziekenzorg CM, PB 40, 1031 Brussel (met vermelding ‘Tombola’). Noteer op het overschrijvingsformulier je adres. Een tombolaboekje met vijf loten kost 5 euro. Er zijn tientallen aankoopcheques te winnen met een waarde van 25 tot 1 250 euro. Koop je een volledig boekje loten, dan krijg je een gratis omslaglot waarmee je onder meer een Audi A4 kunt winnen. De trekking vindt plaats op 8 mei in Brussel.
✔✔www.ziekenzorg.be
Ook al heb je er bij buikgriep totaal geen zin in, blijf voldoende drinken en eten. Dan gaan de ongemakken vanzelf over.
Wat is het? Buikgriep is een ontsteking van het maag-darmkanaal. De aandoening heeft niets te maken met griep of het griepvirus.
Wat zijn de oorzaken? Zowel een virus, een bacterie als een parasiet kunnen buikgriep veroorzaken. Onder de virussen zijn vooral norovirussen en het rotavirus de boosdoeners. Ze slaan meestal toe in de winter. Doorgaans krijgen peuters en kleuters vaker buikgriep dan hun ouders.
Wat zijn de symptomen? Bij buikgriep heb je last van diarree en buikkrampen. Ook voel je je misselijk en moet je soms braken. Het is mogelijk dat je lichte koorts hebt en soms kan hoofdpijn je parten spelen.
Wat kun je eraan doen? Om uitdroging te voorkomen, moet je voldoende drinken. Voor volwassenen is de maatstaf twee glazen per ontlasting, zodat je zeker om de drie à vier
uur moet plassen. Als je ook overgeeft, is drinken zeker nodig. Drink dan niet te veel ineens, want dan kun je weer gaan overgeven. Neem elke tien minuten een of twee lepeltjes water of thee. Zodra je minder overgeeft, kun je geleidelijk grotere hoeveelheden tegelijk drinken. Aan jongere kinderen geef je beter geen appelsap omdat het de darmen irriteert. Blijf ook eten waar je zin in hebt. Een dieet is niet nodig. Alleen te veel zoetigheid, laxerende stoffen (pruimen, sterke koffie, vette spijzen) en pikante voeding vermijd je het best. Als je je ziek voelt, is rusten een goede remedie. Geneesmiddelen zijn niet nodig.
Wanneer ga je naar de dokter? Buikgriep gaat meestal vanzelf over en kan geen kwaad. In principe is een dokter raadplegen niet nodig. Schakel hem wel in als je suf of verward bent, niet meer kunt drinken of langer dan een dag niet meer kunt plassen. Doe dat ook als je voortdurend buikpijn hebt, de diarree langer dan drie dagen aanhoudt of er bloed of slijm bij zit. 70-plussers en kinderen jonger dan twee gaan het best al naar de huisarts als de diarree langer dan een dag duurt. Zij hebben
immers een verhoogd risico op uitdroging.
Hoe kun je het voorkomen? Een goede hand- en toilethygiëne is de beste manier om buikgriep te voorkomen. Was altijd grondig de handen na een toiletbezoek, nadat je je kind hebt verschoond en voor het eten. Reinig ook meerdere keren per dag het toilet zolang het plaagje duurt. Inclusief de onderkant van de bril, de spoelknop, de wastafel, de kraan en de deurklinken.
Michiel Callens, preventie-arts CM
www.cm.be/ dehuisdokter
Stefan Dewickere
knipsels
Hoe krijg je bij buikgriep voldoende vocht binnen?
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
de
Nu er ook een overeenkomst gesloten is met de logopedisten en de kinesitherapeuten liggen de zorgtarieven voor 2015 vast. Toegegeven, het was niet altijd een fluitje van een cent. Maar als puntje bij paaltje kwam, zijn de vertegenwoordigers van ziekenfondsen en zorgverleners er toch in geslaagd om afspraken te maken. Dat lijkt misschien ver van mijn bed, maar dat is het niet. Zonder die akkoorden mogen artsen, specialisten of paramedici zelf hun tarieven bepalen. Dan zou een bezoek aan de huisarts je evengoed 8 euro kunnen kosten. En bij de specialist hoest je misschien 24 euro uit eigen zak op. Dankzij de akkoorden die we elk jaar sluiten, ben je als patiënt zeker van wat je betaalt. Tenminste, als je bij een zorgverlener gaat die de afspraken respecteert.
Chris Van Hauwaert
Wat kan CM voor je doen?
‘Zulk gesprek kan tot stand komen naar aanleiding van verschillende situaties, bijvoorbeeld het overlijden van een ouder of iemand in de vriendenkring of de diagnose van een ernstige levensbedreigende aandoening. Je hoeft echt niet te wachten tot op late leeftijd om na te denken over wat je wil als er je iets ernstigs overkomt. Je kunt er bijvoorbeeld met je huisarts over spreken. Dat is toch vaak een vertrouwens-
Heb je vragen over je levenseinde? Of wil je hulp bij de organisatie van de zorgverlening? Neem contact op met de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds. Je vindt de contactgegevens op de regionale pagina’s van dit nummer en via www.cm.be.
Al vijftig jaar bewijzen de onderhandelingen tussen ziekenfondsen en zorgverleners hun nut. En toch stellen sommige mensen ze in vraag. Is die jaarlijkse evenwichtsoefening wel nodig? Is het niet beter om de discussie over te laten aan politici? Ik ben ervan overtuigd dat dat niet het geval is. Politieke coalities wisselen, net zoals de koers die ze varen. Niemand is gebaat bij een gezondheidsbeleid dat om de vijf jaar van koers verandert. Het overleg tussen ziekenfondsen en zorgverleners heeft steeds zijn waarde bewezen, met aandacht voor het belang van beide partijen. Vijftig jaar geleden, nu en ongetwijfeld binnen vijftig jaar nog altijd.
✔✔www.cm.be/levenseinde
Hoe begin je eraan?
Het overlegmodel geeft ons de mogelijkheid om onze gezondheidszorg te sturen. Door in te zetten op het globaal medisch dossier - waardoor je minder remgeld betaalt - hebben meer mensen vandaag een vaste huisarts. Daar varen we allemaal wel bij. Je huisarts is tenslotte een vertrouwenspersoon. Hij is het best geplaatst om jou op het gebied van je gezondheid de weg te wijzen.
Marc Justaert Voorzitter CM * voor een gewoon verzekerde met globaal medisch dossier bij een arts die de afgesproken tarieven naleeft. ** voor een gewoon verzekerde bij een specialist die de afgesproken tarieven naleeft.
www.facebook.com/CMziekenfonds
figuur. En ook de mensen in je omgeving moeten weten wat je wensen zijn. Wil je gereanimeerd worden ook al heb je weinig kans om te overleven? Wie wil je betrekken bij moeilijke beslissingen over je toekomst? Wie neemt praktische taken over zoals de verzorging van je huisdier? Alles wat voor jou belangrijk is, kun je bespreken en plannen. Je kunt je wensen ook neerschrijven in een wilsverklaring, maar enkel een papier invullen volstaat niet. Een wilsverklaring neerschrijven zonder daarover met iemand te praten, heeft weinig effect. Studies tonen aan dat overleg en communicatie de sleutel tot succes zijn. Papier is maar een hulpmiddel.’
De jaarlijkse akkoorden zijn ook een garantie voor de kwaliteit van de zorg. Voor welke ingrepen komt de ziekteverzekering tegemoet? Welke nieuwe behandelingstechnieken zijn waardevol genoeg om er geld voor uit te trekken? Ook dat zijn zaken die op de onderhandelingstafel komen.
www.twitter.com/CMziekenfonds
‘Niemand praat graag over het levenseinde. Dat blijft een taboe. Het is natuurlijk ook moeilijk om de juiste woorden te vinden, zowel voor de patiënten als voor artsen of verpleegkundigen. Vaak wil men - onterecht - de hoop van patiënten niet ontnemen door over palliatieve zorg of voorafgaande zorgplanning te praten. Nochtans valt er vaak veel druk van de schouders als patiënt, familieleden en artsen alles open kunnen bespreken. Maar dat is een proces. En dat start het best veel vroeger dan bij het naderende levenseinde.’
Een bezoek aan je huisarts? 4 euro remgeld*. Een consultatie bij de specialist? 12 euro remgeld**. Hoe we dat precies weten? Omdat ziekenfondsen en zorgverleners er elk jaar afspraken over maken. Al meer dan vijftig jaar bewijst dat overlegmodel zijn meerwaarde.
Stefaan Dewickere
Ligt dat dan moeilijk?
VOORZET
Vijftig jaar overleggen
e invullen’ familie. Bij kwaliteitsvolle palliatieve zorg gaat de arts, de verpleegkundige, ook in op vragen zoals: Wat staat er mij nog te wachten? Waarvoor heb ik schrik? Waar hoop ik nog op? Wie of wat biedt mij steun? Wat betekent voor mij kwaliteit van leven? Maar dat vereist een open communicatie tussen de patiënt en diegene die voor hem zorgt.’
7
Je vermogen en jezelf beschermen
Wat als je zelf niet meer kunt beslissen? Wat als je door ziekte, handicap of ongeval niet in staat bent om je geld te beheren of voor jezelf op te komen? Dan kun je hulp krijgen of iemand moet in jouw plaats beslissingen nemen. Sinds 1 september 2014 is er daarvoor een nieuwe regeling. De nieuwe wet vertrekt van wat je nog kunt. Beslissingen neem je zo lang mogelijk zelf, dat is het uitgangspunt. Als het nodig is, krijg je hulp maar sta je nog altijd zelf aan het roer. En als je het zelf niet kunt, neemt iemand een beslissing in jouw plaats. Tot nu toe was het anders: als beschermde persoon stond je meer buitenspel.
Zonder rechtbank Als je zelf wil regelen wie je geld en je goederen beheert als jij het niet meer kunt, gebruik je een lastgeving. Je geeft volmacht aan iemand die je vertrouwt, bijvoorbeeld een familielid, om jou te vertegenwoordigen. Je kunt de taken ook verdelen over verschillende familieleden of andere men-
sen die je vertrouwt. Als de notaris deze lastgeving laat registreren in het Centraal Register van Lastgevingsovereenkomsten, hoeft de vrederechter niet tussen te komen op het moment dat jij je geld en goederen niet meer kunt beheren en dus wilsonbekwaam wordt.
Met rechtbank Als het over persoonlijke rechten gaat zoals huwen en stemmen, volstaat een geregistreerde lastgeving niet. Dan speelt de vrederechter wel altijd een rol. De vrederechter kan natuurlijk ook het beheer van goederen én de persoonlijke rechten regelen. Meer dan vroeger onderzoekt de vrederechter samen met de familie wat de persoon nog zelf kan en wat niet. Hij zoekt een oplossing op maat. Hij stelt een bewindvoerder aan en houdt daarbij rekening met de wensen van de aanvragers. Een bewindvoerder kan iemand van de familie zijn of een professioneel zoals een advocaat. Naargelang wat de persoon nog zelf kan, krijgt die bewindvoerder de opdracht hem bij te staan of in zijn plaats te handelen. Je kunt een afzonderlijke bewindvoerder hebben
om je goederen te beheren en een om je persoonlijke rechten te beschermen.
Vlotte aanpassing De nieuwe regeling laat aanpassingen toe. Dat is onder meer belangrijk voor psychisch zieke mensen. Ze kunnen aan de vrederechter vragen om in betere periodes zelf meer beslissingen te nemen. Bij voortschrijdende dementie bijvoorbeeld, is het dan weer mogelijk om de regeling uit te breiden zodat de eigen beslissingen beperkt worden.
Vertrouwenspersoon Het was vroeger al mogelijk om een vertrouwenspersoon aan te duiden, maar in de nieuwe wet krijgt hij een grotere rol. Hij informeert de bewindvoerder over de wensen van de beschermde persoon. Dat is belangrijk als je je mening niet meer zelf kunt uiten, bijvoorbeeld omdat je dementeert of in coma ligt. Een vertrouwenspersoon kan niets in jouw plaats doen. Hij kan ook nooit je bewindvoerder zijn. Hij is altijd een tussenschakel.
Het nieuwe statuut voor beschermde personen is er voor meerderjarigen. Het vervangt de vroegere regelingen zoals voorlopig bewindvoerder, verlengde minderjarigheid, onbekwaam verklaring en gerechtelijk raadsman. Voor mensen die nu onder deze regelingen vallen, is een overgangsperiode voorzien. Chris Van Hauwaert
✔✔CM-infopunt Chronisch Zieken
[email protected] of tel. 078 05 08 05
8
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
Eerste kus op Intersoc-vakantie
knipsels Op reis zonder zorgen Met de CM-reisbijstand trek je zorgeloos naar je buitenlandse vakantiebestemming. Neem voor jezelf en je reisgenoten een Mutaskaart met daarop een gele klever mee. Naargelang je bestemming heb je nog andere documenten nodig. Voor Europa is dat een Europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK). Kijk na of je kaart nog geldig is. De CM-reisbijstand vergoedt de kosten vanaf 200 euro voor dringende medische zorg in het buitenland. Ook kun je tijdens je vakantie 24 uur op 24 terecht bij de alarmcentrale Mutas op het telefoonnummer 0032 2 272 09 00 voor informatie, advies en ondersteuning.
✔✔www.cm.be/reisbijstand
In elk seizoen naar Spa In Herstelverblijf Spa Nivezé krijg je elk seizoen unieke promoties. De sneeuwen ijsbergpromoties gelden tot 3 april en van 30 oktober tot 18 december. De sneeuwpromotie (7 nachten) kost 330 euro, de ijsbergpromotie (14 nachten) 630 euro. In de lente staan twee paasweken op het programma. De kostprijs bedraagt 345 euro. Van 8 tot 15 mei en van 15 tot 22 mei doet Spa er nog twee lentepromoties tegen 299 euro bovenop. De zomerpromoties kosten 375 euro. Trek je liever naar de Ardennen in de herfst? Voor de herfstpromotie (16 - 23 oktober) betaal je 345 euro, voor het gastronomisch weekend (16 - 18 oktober) 225 euro. Als je een vakantie boekt voor 28 februari krijg je 10 euro korting.
✔✔www.niveze.be
Tel. 087 79 00 00
Spreken over pijn
Verliefd op de zanger van de Het begon allemaal met een kus op het dak van het hotel Regina in Adelboden. Hij, de zanger van de band, zij de dochter van de bakker. 43 jaar later denken Christine (59) en Gilbert (65) Huyge uit Zottegem met veel plezier terug aan die ene Intersoc-vakantie waar de vonk oversloeg. Er hangt iets in de lucht op de Intersoc-vakanties, zo blijkt alvast uit jullie mails. Toen we met Valentijn in aantocht vroegen wie verliefd werd tijdens zo’n vakantie, stroomde onze mailbox meteen vol. Van prille kalverliefde over pas getrouwde stellen tot koppels die twintig, dertig of zelfs veertig jaar samen waren. Stuk voor stuk mooie verhalen. Er kon echter maar één koppel winnen. Christine en Gilbert mogen 43 jaar na datum hun reis nog eens overdoen. Ze blikken terug naar wat hen toen samenbracht.
‘Ik was liever thuis gebleven’ ‘Ik was bijna zeventien en had helemaal geen zin in die Intersoc-vakantie’, zegt Christine. ‘Mee met mijn ouders op zo’n saaie vakantie van de ziekenkas? Ik was liever thuis gebleven.’ Maar het viel beter mee dan verwacht. ‘Het hotel was mooi, het eten lekker, mijn ouders eindelijk ontspannen en ik trok er elke dag op uit met de andere jongeren. Ik genoot met volle teugen, ook al raakte ik niet altijd even vlot over de bergen.’ (lacht) Tijdens een van die bergtochten is het gebeurd. ‘Mijn schoen was kapot en ik raakte achterop. Een jongen van 23 met een JimiHendrixkapsel schoot mij ter hulp.’ Nog diezelfde avond ontdekte Christine dat
De Vlaamse Pijnliga organiseert in de Vlaamse provincies infosessies voor mensen met chronisch pijn. Op 28 februari in Heusden-Zolder (De Muze, inschrijven nodig), 7 maart in Zandhoven (Domein Hooidonk), 14 maart in Kessel-Lo (CM-gebouw), 21 maart in Dendermonde (centrum De Boomgaard), 28 maart in Kortrijk (Thuiszorgwinkel). Ze vinden plaats van 14 tot 17 uur.
Christine en Gilbert op hun trouwdag (foto inzet) en 43 jaar later.
haar Jimi Hendrix ook echt een muziekgroepje had, en elke avond optrad in het hotel. Haar hart smolt, ze was verkocht.
De liefde hou je niet tegen Er volgden nog veel wandelingen in de bergen, waarop de twee strategisch achterop bleven. De ouders van Christine stonden niet te popelen voor deze vakantieliefde en
hielden Gilbert en Christine nauwgezet in het oog. Ze hadden beter moeten weten: de liefde hou je niet tegen. Op de avond van het vuurwerk slopen de twee weg naar het dak van het hotel. Een eerste kus die uit een Hollywoodfilm had kunnen komen. ‘Oef, moeten mijn ouders gedacht hebben toen we terug naar huis vertrokken. Het is
Culturele rondreis in Turkije Boek nu je zonnige cultuurvakantie naar Turkije. Met een Intersocreisleider ontdek je de mooiste plekjes aan de Egeïsche en Middellandse Zee. Je logeert in volpension in 3- en 4-sterren hotels. Je bezoekt er onder andere Efeze, de tempel van Apollon in Didyma en de stad van de schoonheid Aphrodisias. Je geniet in fijn gezelschap van een mix van oudheid met een azuurblauwe zee en prachtige baaien omgeven door bergketens met pijnbomen.
✔✔
[email protected] Tel. 02 246 57 14
Periode van 22 tot 29 april 721 euro per volwassene in volpension - 175 euro toeslag single
Win een weekendje
Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.
De beste ambassadeurs van CM zijn de tevreden leden. Carlo Mertens is daar een sprekend voorbeeld van. In een filmpje op de CM-website legt hij uit waarom hij al jaren CM-fan is. Bovendien geeft hij een weekendje Ardennen weg aan wie zijn filmpje aandachtig bekijkt. Meedoen met de onlinewedstrijd kan tot 20 februari. Als je wint, krijg je een weekendje voor twee personen in het groene vakantiedomein Massembre, op te nemen voor oktober 2015.
Intersoc-werkvakanties, iets voor jou? Elke zomer zetten vele vrijwilligers zich in om onze vakantiegasten een onvergetelijke tijd te bezorgen. Meewerken als vrijwilliger kan in vrijwel alle diensten van de hotelwerking. Een aangename en goedkope manier om een mooi stukje van Europa te zien en nieuwe mensen te leren kennen! Interesse om mee te werken? Surf naar www.intersocwerkvakanties.be of bel 02 246 47 35 voor meer informatie.
✔✔www.cm.be/superfan Visie_06-02_Turkije 2 zee.indd 1
29/01/2015 16:38:00
¬ hoe gaat het met u? HELPENDE
Lieven Van Assche
band Gilbert als Elvis Presley ‘Het waren heel mooie jaren’, verzucht Christine. Als Gilbert mij op school kwam ophalen in de Chevrolet van zijn ouders, had de hele school het gezien. Zelfs de nonnetjes trokken grote ogen. Maar niemand heeft ons ooit een strobreed in de weg gelegd.’ Christine vergezelde Gilbert week na week op de optredens van zijn groepje. ‘Hij kon zo mooi Elvis Presley nadoen, en Roy Orbison. Ze speelden alle hits van de jaren zeventig.’ Twee jaar later trouwde het stel. ‘Mijn vader verraste ons met een huwelijkstaart in de vorm van een Zwitserse chalet. Hij is altijd dol geweest op Gilbert.’
Tien kleinkinderen later 43 jaar later is het koppel nog steeds gelukkig samen. ‘We hebben vier dochters, vier schone zonen en tien kleinkinderen’, zegt Christine. ‘De kinderen en kleinkinderen zijn mijn alles. Als het op hen aankomt, ben ik een leeuwin. Ik zou alles voor hen doen.’ Ze glimlacht even richting Marië, die in de keuken huiswerk zit te maken. ‘Je kleinkinderen samen zien opgroeien, dat is het mooiste wat er is.’ Dankzij hun vakantieverhaal mag het koppel deze zomer nog eens op Intersocvakantie. ‘Ik denk dat we weer voor Zwitserland kiezen’, zegt Gilbert. ‘Nog eens teruggaan naar waar het allemaal begon, dat lijkt me heerlijk.’ Christines ogen blinken ‘Help je me dan weer de bergen over?’ nu gedaan met dat vakantielief.’ Maar dat was buiten Gilbert gerekend. Na een nacht doorrijden met het Volkswagenbusje van zijn muziekgroep, wachtte hij Christine op aan de bakkerij van haar ouders. ‘Kom dan maar binnen’, zei haar vader. ‘Wat wil je drinken?’ Een romance was geboren. Gilbert won het hart van Christines ouders en werd al gauw kind aan huis.
?!
Nele Verheye
✔✔Ook zin om de liefde te (her)ontdekken op Intersoc-vakantie? www.intersoc.be Tel. 070 23 31 19
HANDEN
GWENDE (36) BEMANT OXFAMWERELDWINKEL Oxfam-Wereldwinkels maakt werk van eerlijke handel met het Zuiden. 8 000 vrijwilligers zetten zich hiervoor in. Een van hen is Gwende Flo. ‘We moeten ijveren voor eerlijke prijzen.’
‘Oxfam-Wereldwinkels ken ik al heel lang. Toen ik nog op de schoolbanken zat, kocht ik er regelmatig een cursusblok of een reep chocolade. Twee jaar geleden reageerde ik op een oproep in het driemaandelijkse magazine FAIR. Sindsdien draai ik elke dinsdagvoormiddag mee in de winkel in Kortrijk. Ook bij eenmalige evenementen zoals de geschenkbeurs steek ik een handje toe.’
Cadeautjes maken ‘Ik werk in een opvangcentrum voor kinderen en jongeren met een beperking of een sociale problematiek. Omdat ik vooral in schoolvakanties en in weekends werk, kan ik me in de week makkelijk enkele uren vrijmaken. Rekken aanvullen, cadeautjes maken, klanten adviseren, … Het werk is helemaal anders dan wat ik als opvoedster gewoon ben, maar precies daarom een welkome afwisseling.’ ‘Akkoord, met een winkel zullen we de wereld niet veranderen. Maar de boodschap die Oxfam-Wereldwinkels brengt, is wel belangrijk: we moeten ijveren voor eerlijke prijzen voor boeren in het Zuiden. Het geeft voldoening als ik klanten hiervoor warm kan maken. Sinds ik de winkel beman, heb ik mijn eigen koopgedrag veranderd. Fruitsappen en aperitieven koop ik nu altijd in de Wereldwinkel. Rosé schuimwijn en witte wijn zijn mijn favoriete Fair Tradeproducten. Superlekker!’
Doet slapen beter onthouden?
Linguine alle vongole
Slapen is goed voor je geheugen. Want tijdens de slaap herhalen je hersenen de informatie van de voorbije dag.
Ingrediënten voor 4 personen: 1 kg verse vongole ¬ zout ¬ olijfolie ¬ 3 of 4 teentjes knoflook ¬ 1 Spaans pepertje ¬ 4 el bladpeterselie ¬ 1 glas droge, witte wijn ¬ versgemalen zwarte peper ¬ 500 g linguine
Als je slaapt, blijven je hersenen actief. Maar ze doen iets anders dan wanneer je wakker bent. In slaaptoestand verwerkt en ordent je brein de gebeurtenissen en informatie van de dag. Een goede nachtrust helpt bovendien om verbindingen te maken tussen de hersencellen. Informatie en ervaringen worden eerst opgeslagen in het kortetermijngeheugen. Tijdens de slaap verhuizen die gegevens naar het langetermijngeheugen. Maar niet alles blijft bewaard. Je hersenen bepalen wat je wel en niet onthoudt.
Slaapfasen Tijdens een volledige nacht slapen, gaan onze hersenen door verschillende fasen. Het is nodig om die te doorlopen. Zo is de
Middagdutje Voel je je na de middag moe, vermindert je concentratie en is het moeilijker om te onthouden. Een kort middagdutje doet je weer helder denken. Twintig tot dertig minuten je ogen toedoen volstaat. Blijf je langer liggen, dan kom je in een diepe slaap. Je bent nadien suf en je nachtrust geraakt verstoord. Lig je ’s nachts vaak wakker, is een middagdutje geen goed idee.
✔✔www.cm.be/slaapwel
Quinoa ‘Ik hou van het sociale contact in de winkel. Aan de kassa zie ik regelmatig dezelfde gezichten passeren. Op rustige momenten raak ik al eens aan de praat met de klanten, bijvoorbeeld over de producten die ze kopen. Zo kreeg ik op een dag een goed gestoffeerde uitleg over quinoa. Ook met de andere vrijwilligers en de drie vaste medewerkers van de winkel klikt het goed. Jaarlijks organiseert Oxfam-Wereldwinkels een vrijwilligersdag, hét moment om alle vrijwillige Lieves, Chrissen en Guido’s beter te leren kennen. Vorige zomer trokken we met de vijftig vrijwilligers van de winkel in Kortrijk naar Watou en de Palingbeek in Zillebeke. Het werd een warme dag, niet alleen omwille van de temperatuur.’ Hermien Vanoost
✔✔www.oxfamwereldwinkels.be
SMAKELIJK
Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.
droomslaap of REM-slaap (staat voor Rapid Eye Movement of snelle oogbeweging) vooral belangrijk voor de manier waarop je bepaalde vaardigheden uitvoert, problemen oplost en verbanden legt. Je lichte en diepe slaap zijn nodig om gebeurtenissen en feiten te onthouden.
9
Hermien Vanoost
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
Bereiding spoel de vongole af in een vergiet onder koud, stromend water ¬ vul een pot met flink gezouten water (vergelijkbaar met zeewater) en laat de schelpen daarin minstens 3 uur liggen ¬ giet ze daarna weer over in het vergiet en
spoel opnieuw grondig onder een lopende kraan ¬ zet tegelijk ook een kookpot met dikke bodem op het vuur en verwarm daarin een royale laag olijfolie ¬ fruit de knoflook en het gehakte pepertje en voeg dan de vongole toe, samen met de peterselie, de wijn en een paar snuifjes peper ¬ zet het deksel op de pan en draai het vuur hoog ¬ schud tijdens het koken de pot enkele keren ¬ de schelpen zijn gaar en open na 5 à 7 minuten ¬ kook tegelijk de pasta al dente in gezouten water met een paar lepels olijfolie ¬ giet de pasta af en doe opnieuw in de kookpot ¬ zet op een matig vuur, giet er wat kookvocht van de vongole bij en roer het er snel doorheen tot de pasta het meeste vocht heeft opgenomen ¬ haal de pasta van het vuur en verdeel over 4 voorverwarmde borden ¬ schik de schelpjes over de pasta ¬ giet er wat van het resterende kookvocht overheen ¬ garneer met de rest van de peterselie
Recept: Johan Engelen www.johanengelen.be
10
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
Lonen kunnen stijgen
7
+1 =8
Na twee jaar van loonblokkering maakt het ontwerpakkoord opnieuw loononderhandelingen mogelijk. In sectoren en bedrijven kan over een totale loonmarge van 0,8 procent onderhandeld worden. Die 0,8 procent wordt opgesplitst in twee delen. Een eerste deel van 0,5 procent is een mogelijke brutostijging van het loon. Het tweede deel, van 0,3 procent, is een mogelijke nettostijging, bijvoorbeeld via maaltijdcheques en bonussen. Daarvoor wordt het nieuwe grensbedrag voor maaltijdcheques opgetrokken van 7 naar 8 euro per cheque.
Hogere minimumuitkeringen Vanaf september 2015 stijgen deze minimumuitkeringen met 2 procent: • het leefloon • het minimum bij volledige of tijdelijke werkloosheid • de inschakelingsuitkering (voor werkzoekende jongeren) • de onderbrekingsuitkering bij tijdkrediet, landingsbaan en loopbaanonderbreking • de inkomensgarantie ouderen (IGO) • de inkomensvervangende tegemoetkoming voor personen met een handicap De maximumuitkering voor volledig en tijdelijk werklozen wordt met 1,25 procent verhoogd. Wie getroffen werd door ziekte, invaliditeit, beroepsziekte of arbeidsongeval kan ook meer steun verwachten. Zo wordt het vakantiegeld na 1 jaar invaliditeit met 52 procent verhoogd, tot 468,09 euro (vanaf mei 2015) en krijgen slachtoffers van een arbeidsongeval voortaan een tegemoetkoming voor de ondersteuning door derden.
Meer koopkracht voor gepensioneerden De minimumpensioenen krijgen minstens 2 procent bij vanaf september 2015. En het vakantiegeld voor alle gepensioneerden stijgt voor de derde keer op rij. Vanaf mei 2015 ontvangt een gezin bruto 893,48 euro vakantiegeld (bijna 58 euro meer) en een alleenstaande 714,8 euro (een stijging van 46 euro). Bovendien gaan de oudste pensioenen, die 20 jaar of langer geleden ingingen, 1 procent omhoog, komt er ook een gelijk minimumpensioen voor een werknemer die ook deels als zelfstandige werkte en worden de pensioenen die 5 jaar oud worden met 2 procent verhoogd op 1 september.
P R E W T N O L A A I C SO ORD O K K A
elic g toe
Na weken van intensief overleg hebben de werkgeversorganisaties, het ACV en de liberale vakbond een ontwerpakkoord gesloten. Als de organisaties het ontwerpakkoord goedkeuren, dan vragen werkgevers en werknemers aan de regering om het getrouw en integraal uit te voeren. ‘Het akkoord is één en ondeelbaar’, klinkt het. Visie belicht de belangrijkste delen van het akkoord.
Ook overleg over werknemersstatuut en vorming werknemers Het bereikte ontwerpakkoord biedt ook perspectief verder te onderhandelen over de losse eindjes van het eengemaakte werknemersstatuut en andere dossiers, zoals de vormingsinspanningen voor werknemers en tewerkstellingsinspanningen voor risicogroepen.
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
3
Landingsbanen blijven mogelijk vanaf 55 jaar Voor werknemers met zware arbeidstijdregelingen, voor bouwvakkers met verminderde arbeidsgeschiktheid, voor lange loopbanen (35 jaar) en werknemers in bedrijven in moeilijkheden of herstructurering blijft de landingsbaan vanaf 55 jaar mogelijk. Oorspronkelijk wilde de regering die leeftijdsgrens voor iedereen op 60 jaar brengen vanaf 1 januari 2015, zonder uitzondering.
Verschillende stelsels brug pensioen (SWT) verlengd
VRAGEN AAN MARC LEEMANS
verliepen 1 Hoe de onderhandelingen?
‘Moeilijk, zeer moeilijk. De regering heeft de onderhandelingsruimte sterk beperkt. En werkgevers verschuilen zich achter de brede rug van hun regering. Natuurlijk hadden we er liever veel meer uit gehaald. Maar toch hebben we terrein veroverd. De regering Michel wou naast de indexsprong ook de loonblokkering van de vorige regering verlengen. Nu is er weer onderhandelingsmarge in sectoren. En de laagste uitkeringen stijgen allemaal met twee procent. Ook de werkloosheidsuitkeringen. Wat allesbehalve evident is. Werkgevers willen nu ook met ons onderhandelen over bijsturingen op de beschikbaarheid voor oudere werkzoekenden en SWT-ers.’
Verschillende tijdelijke stelsels van SWT (stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag, het vroegere brugpensioen) met een lagere leeftijdsgrens worden met twee jaar verlengd. Het ontwerpakkoord voert zo het eerder overeengekomen mini-compromis uit . • Werknemers die werkten in een zware arbeidstijdregeling (20 jaar nacht of in de laatste periode 5 à 7 jaar nacht, ploegen of onderbroken uurroosters) kunnen bij ontslag vanaf 58 jaar nog rekenen op het SWT. • Hetzelfde geldt voor bouwvakkers met verminderde arbeidsgeschiktheid. • Werknemers met 40 jaar loopbaan kunnen in 2015 nog op 56 jaar in SWT. Volgend jaar blijft dit stelsel bestaan vanaf 58 jaar. • Voor bedrijven in moeilijkheden of herstructurering kan SWT vanaf 2015 blijven ingaan vanaf 55 jaar. • Ook het medisch SWT vanaf 58 jaar wordt met twee jaar verlengd.
licht Tax shift moet er komen In de media en tijdens de contacten met de sociale partners heeft de regering beloofd op korte termijn werk te maken van een eerlijker fiscaal systeem. Die hervorming moet al in 2015 zichtbaar zijn en moet een voldoende compensatie bieden om de lasten op arbeid te verlagen. De regering heeft beloofd te willen werken aan de tax shift, en de lasten te verschuiven naar andere inkomensgroepen dan werknemers. Het ACV zal alle druk blijven zetten.
Snel overleg over beschikbaarheid oudere werklozen en SWT De werkgevers hebben hun woord gegeven om op korte termijn te overleggen over de beschikbaarheid van oudere werklozen (vanaf 55 jaar) en personen in SWT voor de arbeidsmarkt. Volgens het regeerakkoord moeten zij voortaan tot 65 jaar beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt, zich inschrijven bij de VDAB of Actiris en ingaan op een passend werkaanbod. Vanaf 2016 zouden bruggepensioneerden ook actief op zoek moeten gaan naar werk. ACV noemde dat al eerder ‘pesterijen’ en ‘contractbreuk’.
11
2
De indexsprong kregen jullie niet weg? ‘Nee. De werkgevers wilden daarover met ons niet praten en ze verwezen steevast naar de regeringsbeslissing. Daarom hoed ik me voor een hoera-verhaal. Maar de terreinwinst mogen we ook niet laten schieten. Als we dit overlaten aan deze regering en deze werkgevers, zijn we heel ver van huis. Dit ontwerpakkoord is slechts één boom van een groot bos. We moeten aan de andere bomen blijven schudden. Onder andere de indexsprong. Het staat ook letterlijk in de tekst van het ontwerpakkoord dat we hiermee niet akkoord zijn. We blijven zeggen dat die regeringsbeslissing dom, onrechtvaardig en ondoelmatig is. We gaan dus aan die boom blijven schudden. Net hetzelfde verhaal voor de tax shift. De premier herhaalde vorige week zijn engagement voor een echte tax shift, maar we blijven de komende weken en maanden druk zetten op de regering. Nog een kanjer van een boom is de pensioenhervorming. Volgende maand wordt de pensioencommissie opgericht en starten we daar de discussie.’
3 En nu?
‘We gaan het vervolg strategisch zeer goed aanpakken. Vooruitgang maken, boom per boom. Samen met de andere vakbonden. Alleen op die manier kunnen we iets bereiken voor de mensen. En daarvoor doen we het toch. Niet voor de boswandeling.’
bondig
vak
ACV blijft voorstander van witte kassa Op dinsdag 27 januari voerden enkele horecawerkgevers actie tegen de witte kassa. Die kassa maakt fraude en zwartwerk onmogelijk en is tegen eind dit jaar verplicht in horecazaken die meer dan tien procent van hun omzet halen uit ter plekke geconsommeerde voeding. De overheid voorziet een aantal compensatiemaatregelen maar die zijn volgens de restauranthouders niet voldoende. ACV Voeding en Diensten staat nog altijd achter de witte kassa. ‘Er is geen maatschappelijk draagvlak meer voor zwartwerk’, zegt Frans Dirix. ‘In het zwart werken heeft negatieve gevolgen voor de werknemers want zij bouwen op die manier geen sociale rechten op. De horeca kreeg in 2010 al specifieke voordelen zoals een BTW-verlaging, RSZ-verminderingen en meer flexibiliteit van het personeel. Bijkomende maatregelen moeten sowieso overlegd worden met de vakbonden.’
Vormingsaanbod voor leidinggevenden Vokans (Vormings- en opleidingskansen) heeft een open aanbod vormingen uitgewerkt voor leidinggevenden. Er zijn programma’s over personeelsgesprekken voeren, mentorschap, coachend leidinggeven en loopbaanbegeleiding.
✔✔Meer informatie:
www.vokans.be of
[email protected]
Personeel ACV schenkt loon aan goede doelen De personeelsleden van ACV staakten in december vorig jaar mee tegen de onevenwichtige besparingsmaatregelen van de Vlaamse en federale regering. Het loon dat ze op die dagen normaal zouden verdienen, schenken ze nu aan verschillende goede doelen. In Oost-Vlaanderen gaat 30 000 euro naar het Netwerk tegen Armoede. ‘Een bewuste keuze’, zegt provinciaal voorzitter Piet Callens, ‘omdat mensen met een laag inkomen de maatregelen van de regeringen het hardst zullen voelen.’ Ook andere centrales en regio’s schonken hun loon op stakingsdagen aan een goed doel.
Gelijke kansen in Europese chemie- en voedingsbedrijven ACV bouw – industrie & energie werkt samen met de Spaanse vakbond FITAG UGT aan een Europees project dat chemie- en voedingsbedrijven wil aanzetten tot een gelijkekansenbeleid. De FITAG UGT ont wikkelde een enquête om de gendergelijkheid in de chemische en voedingsnijverheid in kaart te brengen. Met de resultaten gaan beide vakbonden dan aan de slag om de sociale dialoog over gender en gelijke kansen op te starten in de Europese ondernemingsraden.
✔✔Militanten in een Europese
ondernemingsraad kunnen de online enquête nog invullen tot 25 februari via www.acvbie.be
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
Vlaams doelgroepenbeleid wil en 55-plusser aan het werk Vlaanderen werkte een conceptvoorstel uit rond een Vlaams doelgroepenbeleid. Dat moet jongeren, 55-plussers en personen met een arbeidshandicap een betere toegang geven tot de arbeidsmarkt.
Belga
12
¬ uw job, ons werk
H
et doelgroepenbeleid is een verzameling maatregelen om de aanwerving en duurzame tewerkstelling van bepaalde doelgroepen te stimuleren via de vermindering van werkgeversbijdragen. Dat werd na de zesde staatshervorming een Vlaamse bevoegdheid. De regeringsvoorstellen worden nu door de sociale partners binnen de SERV verder besproken. Als zij een definitief akkoord bereiken, zou de nieuwe regelgeving in januari 2016 van start moeten gaan.
Voorstellen vanuit Vlaamse Regering Een eerste luik van het Vlaams doelgroepenbeleid zal bestaan uit drie doelgroepkortingen. Het gaat om een serieuze vereenvoudiging ten opzichte van het bestaande federale beleid. • Een eerste doelgroep zijn de laag- en middengeschoolde jongeren, jonger dan 25 jaar en met een loon lager dan 2 300 euro bruto. Ondernemingen die jongeren uit deze doelgroep aanwerven, zullen gedurende drie jaar genieten van een verlaging van de RSZ-bijdrage. Deze RSZ-korting daalt wel naarmate de jongere langer in dienst is. • Oudere werknemers vormen de tweede doelgroep. Vanaf de leeftijd van 55 jaar
‘Het nieuw Vlaams doelgroepenbeleid helpt jongeren, 55-plussers en personen met een arbeidshandicap om werk te vinden. Maar zij hebben ook begeleiding nodig’, zegt Ann Vermorgen van ACV.
wordt een doelgroepkorting voorzien bij aanwerving (brutoloon van maximum 4 500 euro). Voor de groep van 60-jarigen zal deze korting hoger zijn dan voor de groep van 55 tot 59-jarigen. Ook hier daalt de RSZ-korting, om na drie jaar op een minimum RSZ-korting te eindigen die voor deze doelgroep verderloopt in functie van het in dienst houden van oudere werknemers. • Personen met een arbeidshandicap vormen de laatste doelgroep. Voor hen ver-
andert er weinig. De bestaande Vlaamse ondersteuningspremie (VOP) blijft behouden. Belangrijke uitbreiding is wel dat ook personen met een psychosociale problematiek die doorstromen vanuit de sociale naar de reguliere economie, een VOP kunnen krijgen. Naast deze drie doelgroepkortingen blijven de sectorale kortingen (in de bagger- en sleepvaartsector, voor onthaalouders, kunstenaars en huishoudpersoneel) behouden.
Inschakelingsuitkering ook voor jongeren met getuigschrift Ook scholieren met een getuigschrift of certificaat zullen recht hebben op een inschakelingsuitkering. Eerder wou de federale regering dit recht beperken tot jongeren met een diploma. Daardoor dreigden 10 000 schoolverlaters uit het beroepsonderwijs en buitengewoon onderwijs uit de boot te vallen. Jongeren, jonge werkzoekenden, Groep Intro en Arktos aan tafel bij Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (foto). De delegatie uitte haar bezorgdheid over de verplichte diplomaplicht voor een inschakelingsuitkering. Na overleg tussen Crevits, federaal minister van Werk Kris Peeters en Waals minister van Onderwijs Joëlle Milquet werd beslist dat een getuigschrift halen voldoende is. ACV-Jongeren blijft zich echter verzetten tegen de algemene verstrenging van de inschakelingsuitkering en vraagt ook een actieplan tegen voortijdig schoolverlaten. (LG)
l jongere Nood aan werkbaar werk ‘De doelgroepkortingen voor jongeren, ouderen en arbeidsgehandicapten spelen in op reële drempels die deze groepen ervaren om aan het werk te gaan’, zegt Ann Vermorgen, nationaal secretaris van ACV. ‘Maar werk hebben, is voor deze doelgroepen onvoldoende. Zij hebben ook nood aan extra opleiding, coaching en werkbaar werk. Hun doelgroepkorting zou dus gekoppeld moeten worden aan inspanningen van de werkgevers om die begeleiding te voorzien.’
Er is ook nood aan vorming en werkbaar werk, niet enkel korting voor werkgever. Ann Vermorgen, nationaal secretaris ACV
Werkervaring Voor het nieuw systeem van werkervaring, een tweede luik van het doelgroepenbeleid, wil ACV werken met werknemersstatuten. ‘Het is belangrijk dat mensen na een werkervaringstraject zoveel mogelijk aan de slag kunnen (blijven) als werknemer. Maar in veel gevallen zal de opgedane werkervaring niet genoeg zijn. Daarom moeten we ook nadenken over een activering van de werkloosheidsuitkering. Werklozen die werk vinden kunnen dan een deel van hun uitkering behouden en de werkgever betaalt minder loon. Zo worden ondernemingen gestimuleerd om personen na een werkervaringstraject in dienst te nemen.’ Amélie Janssens
?!
13
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
ACV wil meer investeringen in gezinszorg en duidelijke taakafbakening
‘Zorg voor onze bejaarden en zieken is debat waard’ Aanvullende thuiszorg biedt mensen met een zorgbehoefte ondersteuning in het huishouden (poetsen, oppassen, kleine klussen). ACV Voeding en Diensten wil dat de Vlaamse regering de taken van de aanvullende thuiszorg wettelijk vastlegt zodat ze niet overgelaten kunnen worden aan dienstenchequebedrijven.
W
ij hebben niets tegen dienstenchequebedrijven, laat dat duidelijk zijn’, vertelt Bart Vannetelbosch van ACV Voeding en Diensten. ‘Maar de aanvullende thuiszorg komt bij mensen die naast hulp in het huishouden ook persoonlijke hulp nodig hebben. Het gaat bijvoorbeeld om dementerende bejaarden en langdurig zieken. Zij willen een proper huis maar ook sociaal contact.’
Opgeleid personeel ‘De personeelsleden van de aanvullende thuiszorg zijn daarvoor opgeleid. Poetshulpen van een dienstenchequebedrijf krijgen die opleiding niet. Zij werken vooral bij gezonde mensen die meestal niet thuis zijn terwijl ze hun huis poetsen. Dat is een groot verschil. Bovendien kan iemand in de thuishulp ook probleemsituaties signaleren aan een sociale dienst. Die mogelijkheid hebben dienstencheque medewerkers niet. Meer en meer commerciële bedrijven willen zich mengen in de zorgsector maar dat vinden wij dus geen goed idee. Winst maken door voor mensen te zorgen, dat kan voor ons niet.’
12,9 miljoen euro besparen In 2015 moet de thuiszorg 12,9 miljoen euro besparen. Dat heeft gevolgen voor
‘Meer en meer commerciële bedrijven willen zich mengen in de zorgsector maar dat vinden wij geen goed idee’, zegt Bart Vannetelbosch van ACV Voeding en Diensten.
Met 15 000 handtekeningen moeten ze naar ons luisteren in het Vlaams Parlement. Bart Vannetelbosch, ACV Voeding en Diensten
de sector en het personeel, legt Bart uit. ‘In principe moet het aantal gesubsidieerde uren in de gezinszorg ieder jaar met vier procent stijgen om de toenemende vergrijzing op te vangen. Maar voor 2015 heeft men beslist geen extra uren te voorzien. De werkdruk van het personeel zal dus stijgen en de kwaliteit van de diensten dreigt te verminderen.’
Handtekeningen voor hoorzitting Vlaams Parlement ‘We willen dat de Vlaamse regering blijft investeren in de poetsdiensten van de gezinszorg en de taken wettelijk vastlegt. Daarom lanceren we een petitie. Als we 15 000 handtekeningen verzamelen, moeten we gehoord worden in het Vlaams Parlement. Wij vinden dat de zorg voor onze bejaarden en zieken een maatschappelijk debat waard is, dus we gaan voluit voor die handtekeningen.’ Amélie Janssens
✔✔Meer informatie over de petitie? www.acv-voeding-diensten.be www.facebook.com/ red.de.poetsdiensten
Hoe kunnen we je helpen? ACV geeft raad.
Wat zijn vaak gestelde vragen in een sollicitatiegesprek? Solliciteren is een kwestie van oefenen: hoe meer je het doet, hoe beter je erin wordt. Goed voorbereid zijn, helpt. Zo keren sommige vragen altijd terug tijdens een sollicitatiegesprek. Wat antwoord je dan best? 1. Vertel eens wat meer over jezelf? Dit is een klassieke openingsvraag, dus bereid je hierop voor. Hou je antwoord zakelijk. Gebruik je cv als leidraad en benadruk alles wat betrekking heeft op je sollicitatie en de vacature. Zowel je karakter, ervaring als realisaties kun je aan bod laten komen. 2. Wat zijn je sterke kanten? Som je vaardigheden en eigenschappen op en geef telkens een voorbeeld. Focus op die
vaardigheden en eigenschappen die de werkgever vraagt in de vacature. Als het bijvoorbeeld om een leidinggevende functie gaat, kun je uitleggen hoe je ‘anderen kan motiveren’ en kan ‘delegeren’. 3. Waarom ben je weggegaan bij je vorige werkgever? Wees eerlijk. Maar wees nooit negatief over vorige werkgevers, hoe slecht die ervaring ook geweest is. Je toekomstige werkgever zal daar eerder conclusies over jou uit trekken. 5. Hoeveel wil je verdienen? Informeer je vooraf over hoeveel iemand met jouw opleiding en ervaring verdient. Mogelijke antwoorden zijn: ‘ik zou graag tussen … en … euro willen verdienen’ en ‘ik verdien nu … euro en wil graag wat meer
verdienen, maar ik vind het even belangrijk dat ik werk vind bij een bedrijf waar ik me goed voel’. 6. Waarom moeten we jou aannemen en niet iemand anders? Kom zelfverzekerd over. Immers, als jij niet zeker bent van jezelf in deze job, hoe kan de werkgever het dan zijn? Verwijs naar je goede eigenschappen, opleiding, ervaring, interesses. (LG)
✔✔www.acv-bijblijven.be ✔✔www.jeloopbaan.be
Op zoek naar meer sollicitatietips? In de ACV-brochure ‘Mik op een job’ ga je na welke job echt bij je past, kom je te weten waar je jobs vindt, hoe je een goed cv opstelt en hoe je kunt overtuigen tijdens een sollicitatiegesprek. Lees of bestel de brochure via www.acv-bijblijven.be.
14
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
Bij Belgacom nv werken verschillende statuten goed samen
‘Iedereen bij Belgacom heeft nu dezelfde verwachtingen’ In 2010 nam overheidsbedrijf Belgacom de privébedrijven Proximus, Skynet en Telindus over. Arbeiders, bedienden, vastbenoemd en contractueel personeel moesten er hun plek vinden. ‘Geen gemakkelijke oefening’, zegt Nancy Fonteyn, déléguée van ACV-Transcom.
D
e beslissing om die bedrijven bij Belgacom op te nemen werd al in 2007 genomen. Het integratieproces heeft lang geduurd en dat zorgde toch voor veel onrust bij het personeel.’
In de privébedrijven bestond voor de integratie het onderscheid tussen arbeiders en bedienden. Nu werken er bij Belgacom nv contractuele en statutaire (vastbenoemde) werknemers. Zorgen die verschillende statuten niet voor problemen?
Was die onrust terecht?
‘Op het moment dat de integratie een feit was, zijn een aantal verschillen weggewerkt. In de privébedrijven werd bijvoorbeeld niet gewerkt rond mobiliteit. Nu is er een breder mobiliteitsplan voor iedereen. Belgacompersoneel kreeg geen maaltijdcheques, nu krijgt iedereen dat. Wij vinden het logisch om te streven naar een gelijke
‘Die was zeker te begrijpen. Als bedrijven met verschillende culturen en statuten samen verder gaan, heeft dat een impact op iedereen. Zowel de mensen van de drie privébedrijven als die van Belgacom maakten zich zorgen. Ze konden van bij het begin bij ons terecht met hun vragen.’ Welke vragen hadden de werknemers dan? ‘Heel logische vragen. Zal ik mijn functie kunnen blijven uitoefenen? Hoe pas ik in de nieuwe structuur? Aan wie rapporteer ik? Behoud ik mijn loon en extralegale voordelen? Het nieuwe moederbedrijf, Belgacom nv, heeft alle personeelsleden een functie toegekend. De vakbonden hebben ervoor gezorgd dat zij in beroep konden gaan als ze niet akkoord gingen. We hebben toch heel wat mensen in dat proces begeleid. Ze wilden vaak ook gewoon een luisterend oor. Iedereen had schrik dat ze hun stoel zouden verliezen.’ Zijn er ook effectief banen gesneuveld? ‘Het proces duurde lang. Veel mensen uit de filialen wilden niet langer in onzekerheid werken en vertrokken al voor de integratie. Bij Belgacom was er ook een plan uitgewerkt waardoor mensen vanaf een zekere leeftijd minder konden werken en dan uitstappen. De verschillende bedrijven hadden dus al stelselmatig minder medewerkers. Op het moment van de overname zelf zijn geen jobs verloren gegaan.’
Verschillende statuten en geschiedenissen, daar kan je uit leren. Ook als vakbond. Nancy Fonteyn, délégué ACV-Transcom
behandeling van contractueel en statutair personeel. Vastbenoemde werknemers krijgen ieder jaar 21 ziektedagen toegekend met behoud van loon. Voor contractueel personeel onderhandelden we een inkomensgarantie van minimum drie maanden. Iemand die ziek wordt, ontvangt in die periode nog zijn normale loon. Er zijn nog wel verschillen, bijvoorbeeld op vlak van pensioenen en vakantiegeld, maar op de meeste andere vlakken krijgt een contractueel personeelslid hetzelfde als een statutair.’ Dan kan je stellen dat jullie nu goed samenwerken? ‘Je voelt dat mensen zich aanpassen en hun plaats vinden. Er is veel meer begrip voor elkaar. Door samen te werken, leer je elkaar
Nancy Fonteyn: ‘Voor contractueel personeel onderhandelden we een inkomensgarantie van minimum drie maanden. Iemand die ziek wordt, ontvangt in die periode nog zijn normale loon. Wij vinden het logisch om te streven naar een gelijke behandeling van contractueel en statutair personeel.’
kennen en merk je dat iedereen dezelfde verwachtingen heeft. En dat werkt nu. Zo’n verscheidenheid is verrijkend. Verschillende statuten en geschiedenissen, daar kan je uit leren. Ook als vakbond. We moeten blijven vernieuwen en creatief zijn om die
ACV-Congres op 23 en 24 april 2015
Zeg nu Zelf
ACV zorgt er al jaren voor dat werknemers inspraak krijgen in hun onderneming. In de privésector, de overheid en het onderwijs bouwde de vakbond een sterk overlegmodel uit. Een model dat ook binnen het ACV toegepast wordt. De militanten en leden worden gehoord. Maar de maatschappij, de wereld, de economie evolueert. De uitdagingen waarmee de militanten en leden in hun onderneming of instelling geconfronteerd worden zijn groot: globalisering, vrij verkeer van kapitaal, de multinationale ondernemingen, enzovoort.
Daarom buigen meer dan 900 afgevaardigden van ACV zich tijdens het congres in april over de aanpak van deze uitdagingen. Over hoe ze overleg en inspraak, in en buiten de onderneming, in de toekomst beter kunnen organiseren. Daar willen ze hun zeg over kunnen doen en standpunten innemen. Versterken, verbinden, verbreden, verdiepen, verhogen en vernieuwen. Zes kernwoorden die het zeggenschapscongres van het ACV zullen bepalen. Visie belicht in dit nummer en volgende nummers deze thema’s in een reeks gesprekken met ACV-afgevaardigden.
visuel+nouveau basline.indd 14
gevarieerde groep op een juiste manier te verdedigen. Ook in onze vakbondsploeg speelt het statuut geen rol meer.’ Jullie staken veel energie in het integratieproces en de begeleiding van de werknemers. Dat wordt vast geapprecieerd? ‘Mensen zijn inderdaad blij als naar hen geluisterd wordt. En ons harde werk is beloond. Als overheidsbedrijf hebben wij geen sociale verkiezingen. Maar er gebeurt wel een ledentelling. Uit de telling van eind vorig jaar blijkt dat wij de grootste vakbond zijn bij Belgacom. Daar zijn we met het hele team erg trots op.’ Amélie Janssens
14/11/14 10:54
gewikt en gewogen ¬
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
ZEGT
15
Luc Vankrunkelsven auteur ‘voeding verknipt’
‘We moeten terug naar zondag vleesdag’
L
Eerlijke en duurzame landbouw zijn de stokpaardjes van de auteur van ‘Voeding Verknipt’. Dat boek brengt de veranderingen in de wereldwijde landbouw in kaart. Volgens auteur Luc Vankrunkelsven moeten we ons gedrag dringend aanpassen: ‘We moeten inzien dat onze hoge vleesconsumptie een gigantische verspilling is.’ Cia Janssen
uc Vankrunkelsven is de stichter van de werkgroep voor een rechtvaardige en verantwoorde landbouw (Wervel). De organisatie coördineert al 25 jaar activiteiten, infoavonden, campagnes en acties om consumenten te doen nadenken over rechtvaardige landbouw. De juiste man om het over landbouw en voeding te hebben.
2014 was het Europees jaar tegen voedselverspilling. Wat moet volgens u gebeuren om voedselverspilling echt tegen te gaan? Er is een groot verschil tussen verspilling in het Zuiden en hier bij ons. In het Zuiden gaat veel verloren op de akkers zelf, tijdens het transport en bij het bewaren van de producten. Bij ons situeert de meeste verspilling zich in de voedingsindustrie, de supermarkten en in onze eigen ijskast. Zo stellen de supermarkten bijvoorbeeld heel hoge cosmetische eisen aan de producten. Ze moeten de juiste vorm en kleur hebben. Dat zet boeren wereldwijd onder druk en zo blijft veel verspilling onzichtbaar. Voor Wervel is het belangrijk dat we inzien dat hoge vleesconsumptie op zich al een gigantische verspilling is. Voor één kilogram rundsvlees is bijvoorbeeld al minimum 15 000 liter water nodig. Te veel vlees kopen en in je ijskast laten rotten, is dus dramatischer dan wat lokale aardappelen weggooien.
Welke zijn de belangrijkste ontwikkelingen op het vlak van landbouw en voeding? ‘Ik stel de laatste jaren enkele trends vast. In de eerste plaats is de consument analfabeet geworden. Hij weet niet meer waaruit zijn voeding is samengesteld. Dat is ook wat ik bedoel met voeding is verknipt. De industriële voeding die we in supermarkten kopen, is een mix van de goedkoopste grondstoffen, die uit Te veel vlees kopen en in de hele wereld worden aangesleept. Geur je ijskast laten rotten, is en smaak worden uit die grondstoffen dus dramatischer dan geha a ld om a a n het ei nd va n het wat lokale aardappelen productieproces opnieuw smaakstoffen weggooien. toe te voegen. Dat is een verknipte situatie.’ Luc Vankrunkelsven, auteur
Daarnaast zijn we geëvolueerd naar een exportlandbouw gebaseerd op massale import van goedkope energie en grondstoffen. De boer is afhankelijk van die internationale toeleveringssector, die dikwijls ook de opkoper is van zijn product. Hij moet voora l goed kope goederen produceren voor de voedingsindustrie in dienst van de supermarkten en richting export. U stelt dat ons voedingssysteem ook kwalijke gevolgen heeft voor Brazilië. Leg uit.
‘De Europese Unie voert jaarlijks 39 miljoen ton soja in, waarvan 20 miljoen ton uit Brazilië komt. De Braziliaanse soja is de goedkoopste op de wereldmarkt, omwille van de immense monocultuurvlaktes en omdat er bij export in de Braziliaanse havens geen heffingen moeten betaald worden. De soja wordt hier gebruikt voor veevoer en biodiesel. Op die manier exporteren de Brazilianen
Uiteindelijk gaat het om LEF: Lokaal - Ecologisch - Fair. Faire prijzen voor boer en boerin wereldwijd voor een meer lokale en ecologisch verantwoorde landbouw.
eigenlijk hun grond, water en zon veel te goedkoop naar Europa. De Cerrado, de Braziliaanse savanne van twee miljoen vierkante kilometer, wordt momenteel ontbost om soja te verbouwen. En waarvoor? Om onze auto’s te laten rijden en onze vleesconsumptie te onderhouden. Terwijl die nu al te hoog is. Mikt u met uw boek op een gedragsverandering? We moeten ons bewust worden van de verknipte situatie en dan samen naar alternatieven zoeken. Want die zijn er wel degelijk. Wervel is geen vegetarische beweging, maar we kaarten voortdurend aan dat we teveel dierlijke eiwitten (vlees, vis, eieren, zuivel) eten en uitvoeren. Wervel heeft het graag over ‘zondag vleesdag’. Vroeger was vlees voor feestdagen, nu eten we het bijna dagelijks en soms meermaals per dag, zonder erbij na te denken. We kunnen terugkeren naar minder maar beter vlees.
Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.
Wim Van Opstal Arbeider maakt dodelijke val van 15 meter. Wanneer gaan we voor een #goforzero voor dodelijke arbeidsongevallen?
KoenVDK wereldmorgen - Kinderarbeid India treft nog steeds 4 miljoen kinderen
Sandra Rosvelds Kansarme kinderen uit kinderopvang weren is asociaal en duur.1€ investeren in kwaliteitsvolle opvang spaart 7€ uit aan remediering later
✔✔www.wervel.be
WIN Visie mag vijf exemplaren weggeven van het boek ‘Voeding Verknipt’ van Luc Vankrunkelsven. Antwoord voor 13 februari op volgende vraag: De Europese Unie voert jaarlijks 39 miljoen ton in van: a. Cacao - b. Soja - c. Sinaasappelen Doe mee op www.beweging.net (klik op de banner ‘Visie-wedstrijd’). Of stuur een kaartje naar: Visie, wedstrijd Voeding Verknipt, Postbus 20, 1031 Brussel.
beelding
UIT
20
uw vrije tijd
Visie ¬ vrijdag 6 februari 2015
Kamperen populairder dan ooit
‘De charme aan kamperen is het sociale contact’ Sinds enkele jaren is kamperen opnieuw ‘in’. Meer en meer vakantiegangers verkiezen een verblijf op een camping boven een hotelvakantie. Kampeerfanaat Stefan Braem vertelt over zijn passie en geeft tips aan de beginnende kampeerder.
O
hier is een douche, en een toilet, en een chauffage, zeggen ze dan. Ook de campings zelf bieden tegenwoordig heel wat comfort. Voor mij hoeft het niet luxueus te zijn, zolang het sanitair maar proper is. Daar let ik op bij het boeken van een camping.’
Waarom kies jij ervoor om in groep te kamperen?
Is een caravan betaalbaar?
‘Ik doe dat vooral voor de kinderen. Bijna elke schoolvakantie en elk verlengd weekend zijn we op weg met de caravan, samen met kampeerclub Happy Kids. Zowel gezinnen als grootouders met kinderen gaan mee. En als de kinderen tevreden zijn, is de vakantie al voor de helft geslaagd.’
‘Een caravan is en blijft een dure investering. Die moet je niet kopen als je er maar drie weken per jaar mee op vakantie gaat. Dan kun je er beter eentje huren. Zelf hebben wij eerst een tweedehands caravan gekocht op de tweedehandsbeurs van Pasar.’
Zijn er bepaalde vooroordelen over kamperen, die je kunt wegnemen?
Waar moet je op letten als je een tweedehands caravan koopt?
‘Sommigen denken dat kamperen niet comfortabel is of dat de hygiëne te wensen over laat. Maar er is een groot verschil tussen vroeger en nu. Zo zijn mensen aangenaam verrast als ze de binnenkant van onze caravan zien. Amai,
‘Wat je altijd moet doen, is nagaan welk rijbewijs je nodig hebt - B of BE - en hoeveel kilo je auto mag trekken. Vraag na wat de MTM of maximaal toegelaten massa en het laadvermogen van de caravan is. En inspecteer de caravan gron-
p o A ms t E x r t 2015 31 erd jan
1m
28 f
Ant
&
‘Ik zoek via Google of kijk op websites zoals Zoover.be. De beoordelingen van andere gasten op die sites moet je wel met een korreltje zout nemen. Het zijn vaak ontevreden mensen die daar een reactie op posten. Maar het beste is nog altijd mond-tot-mondreclame.’
a
&
eb
rp
Hoe zoek jij naar een geschikte camping?
I RA m 1 feb
we
f je nu in een tentje of in een heuse caravan slaapt: op een camping breng je jouw vakantie vooral buiten door. ‘Daardoor heb je heel snel contact met de andere gasten op de camping’, vertelt Stefan Braem, die als vrijwilliger kampeervakanties van Pasar begeleidt. ‘Als je ’s morgens opstaat, zie je jouw buur een koffietje drinken en word je gevraagd om erbij te komen zitten. De kinderen maken heel snel vriendjes en zijn de hele dag aan het spelen. Dat sociale gevoel is net de charme aan kamperen. En dat vind je niet op hotel. Ook heb je veel meer vrijheid, om bijvoorbeeld te eten wanneer je wil.’
KORTINGSBON U ontvangt 2 euro korting
bij inlevering van deze bon aan de kassa. Geldig voor één persoon en
Expo Antwerp
niet in combinatie met andere aanbiedingen. VISIE
za 28 februari en zo 1 maart 2015 fietsenwandelbeursvlaanderen.be
colofon
dig: controleer de ophanging, de schokdempers, de dissel (stang die je aan de trekhaak hangt, red.), de uitdraaisteunen, de vloer, het koetswerk,… Controleer ook alle kasten op zwarte kringen, gezwollen bekleding en schimmels. Die wijzen op insijpelend water.’ Ken jij gezinnen die samen een caravan delen om de kosten te drukken? ‘Nee. Wat ik wel vaak zie tijdens de schoolvakanties, is dat grootouders met hun kleinkinderen de weekdagen samen doorbrengen op de camping. Tijdens het weekend komen dan de ouders af. Zo wordt de caravan toch gedeeld, maar dan binnen een en dezelfde familie.’ Welke tips heb jij voor beginnende kampeerders? ‘Kom allemaal naar het initiatieweekend Beginnend kamperen van 8 tot 10 mei op de Kompas Camping in Nieuwpoort. Samen met andere vrijwilligers stomen we je dan klaar voor je eerste kampeervakantie. We leren je hoe je een caravan pas moet zetten, hoe je achteruit kunt manoeuvreren, hoe je moet laden,… Voor de kinderen is er animatie voorzien en uiteraard is er ook tijd om plezier te maken.’ Leen Grevendonck
✔✔www.pasar.be/kamperen ✔✔Initiatieweekend ‘Beginnend kamperen’: www.govaka.be (zoek op ‘beginners’)
TODO 1 maart: Tweedehandsbeurs kampeermateriaal Ben je op zoek naar een betaalbare kampeerauto of de ideale tent voor de hele familie? Wil je wel eens mee op een van de kampeerreizen van Pasar? Kom dan op 1 maart naar de tweedehandsbeurs. Hier is jouw kans om kwaliteitsvol kampeermateriaal voor een eerlijke prijs te kopen. Daarnaast vind je er info over de kampeervakanties van Pasar, kampeerverzekeringen en
technische aspecten, en zijn er boeiende infosessies. Voor de kleine kampeerders is er kinderanimatie voorzien.
✔✔Zondag 1 maart van 10 tot 18 uur, Nekkerhal in Mechelen, toegang 6 euro (Pasarleden: 4 euro).
Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV Bouw - industrie & energie en ACV Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Jurgen D’Ours • Redactie beweging.net en ACV: Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Patrick Wirix, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Jef Kerremans, Kris Six, Isabelle Maesfranckx • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Chris Van Hauwaert, Nele Verheye • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 •
[email protected] • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers.