SOCIAAL ECONOMISCHE STRATEGIE GEMEENTE LOSSER: Stec Groep aan Gemeente Losser GEZONDE ECONOMIE IN EEN GROENE OMGEVING

SOCIAAL ECONOMISCHE STRATEGIE GEMEENTE LOSSER: GEZONDE ECONOMIE IN EEN GROENE OMGEVING

Stec Groep aan Gemeente Losser

Stec Groep B.V. Hub Ploem en Frans Wittenberg Oktober 2008

INHOUDSOPGAVE 1.

INLEIDING 1.1 Inleiding 1.2 Werkwijze 1.3 Leeswijzer

2.

ADVIEZEN 2.1 Stimuleer een gezonde economische ontwikkeling in een groene ambiance 2.2 Kies voor drie kansrijke speerpunten: ruimte voor ondernemen, toerisme en zorg 2.3 Schep ruimte en mogelijkheden voor ondernemers in de gemeente Losser 2.4 Schep voorwaarden om uw toeristisch recreatieve bestedingen te doen groeien 2.5 Zet in op het uitbreiden van de zorgsector in de gemeente Losser 2.6 Biedt de juiste (organisatorische) randvoorwaarden om het beleid tot een succes te maken

ACTIEPROGRAMMA BIJLAGE

1 1 2 3 4 4 9 14 27 30 33

1. INLEIDING In dit hoofdstuk beschrijven we kort uw situatie en wensen. In 1.1 leest u de aanleiding voor het opstellen van een advies over de sociaal-economische situatie. De gevolgde werkwijze komt in 1.2 aan bod en in 1.3 ziet u de opbouw van dit rapport.

1.1 Inleiding De economische ontwikkeling van de gemeente Losser blijft achter bij die van Twente en Nederland. Ook staat een behoorlijk aantal inwoners uit Losser buiten het arbeidsproces. Hierin wilt u verandering brengen: U wilt concreet weten of de ontwikkeling van bijvoorbeeld een bedrijventerrein wenselijk is. Dit omdat er in de gemeente Losser de laatste jaren nauwelijks grond uitgeefbaar is terwijl bedrijven aangeven behoefte te hebben aan een ruimere behuizing. Door deze krapte zijn een aantal bedrijven vertrokken uit de gemeente. Dit kost de gemeente werkgelegenheid. Ook wilt u weten welke economische potenties Losser nog meer heeft. Dit op basis van de kernkwaliteiten die nu al aanwezig zijn, maar nog niet volledig benut worden. Bovenal wilt u in de toekomst dat uw economie groeit. Dat betekent meer werkgelegenheid en meer kansen voor de inwoners op werk. Om aan deze ambitie invulling te kunnen geven heeft u behoefte aan een heldere sociaal-economische strategie. De strategie moet een duidelijke sociaal-economische koers uitzetten voor de gemeente Losser voor de komende 10 tot 15 jaar. Ook wilt u concreet weten welke acties u moet ondernemen voor het uitvoeren van de strategie. Dat is immers waar het om draait: geen woorden maar daden! De fasering van de concrete acties moeten daarnaast worden uitgezet in de tijd. Daarbij speelt ook dat de strategie een lokale vertaling krijgt die strookt met de eerder gemaakte dorpsvisies. In deze strategienota geven we dan ook kort aan welke ontwikkelingen per kern noodzakelijk zijn. U heeft aan ons gevraagd te helpen met het ontwikkelen van de strategie. Het resultaat van ons werk leest u in dit rapport.

Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

1

1.2 Werkwijze In deze paragraaf leest u de werkwijze die we hebben gevolgd bij het opstellen van ons advies over de sociaal-economische strategie voor Losser. Interactief proces: samen met betrokkenen Het ontwikkelen van een sociaal-economische strategie hebben we gedaan samen met betrokkenen uit de Losserse samenleving en de regio. De input van ondernemers, kamer van koophandel, toerisme, horeca, landbouw, zorg en arbeidsmarkt en natuurlijk vanuit de gemeenteraad en het ambtelijke apparaat zijn belangrijke bouwsteen geweest voor ons advies. Stappen Meer concreet hebben we de volgende vijf stappen gezet: • Stap 1. Verkenning van de opgave. Ons werk zijn we gestart met het maken van een verkenning van de sociaal-economische situatie. Interviews met sleutelpersonen van de gemeente en uit de samenleving gaven ons inzicht in problemen, kansen en bedreigingen. Een overzicht van de geïnterviewde personen vindt u in de bijlage • Stap 2: SWOT-Analyse. Vervolgens zijn we aan de slag gaan met een analyse van rapporten en statistisch materiaal over de gemeente Losser. Hieruit ontstond een beeld van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. • Stap 3: Werkateliers. In deze derde stap zijn we aan de slag gegaan met drie interactieve werkateliers. Deelnemers aan deze ateliers waren afkomstig uit allerlei sectoren van de Losserse economie en de regio. Ook was een aantal mensen uit de gemeenteraad aanwezig. In de bijeenkomsten is intensief gediscussieerd over de huidige en toekomstige sociaal-economische ontwikkelingsrichting voor de gemeente Losser. De samenstelling van de werkateliers leest u in de bijlage. • Stap 4: Toets bouwstenen strategie gemeenteraad. Aan de hand van de resultaten van de eerste drie stappen hebben we de hoofdlijnen van onze visie in een informele bijeenkomst aan de gemeenteraad gepresenteerd. Met de inbreng van de gemeenteraad hebben we onze visie aangescherpt en hebben we prioriteiten gesteld.


2

•

Stap 5: Uitwerking in een rapport. Ten slotte hebben we onze bevindingen en adviezen in dit rapport beschreven. De conceptversie van dit rapport is op 7 november besproken met het Koepeloverleg van ondernemers. Deelnemers aan dit overleg vindt u ook terug in de bijlage. De opmerkingen uit het Koepeloverleg zijn meegenomen in dit rapport.

Na deze stappen bent u aan zet. U moet deze strategienota en het actieprogramma gaan uitvoeren in de tijd, de locaties en de beschikbare middelen. Hiertoe geven we een eerste aanzet in het actieprogramma. U bent echter verantwoordelijk voor het in gang zetten van de verschillende acties.

1.3 Leeswijzer Dit advies is als volgt opgebouwd: • In hoofdstuk twee leest u onze adviezen; • Het actieprogramma beschrijft in een aantal overzichtelijke tabellen de acties die u bij de kop moet nemen; • In de bijlagen treft u meer gedetailleerde achtergrondinformatie aan.


3

2. ADVIEZEN In dit hoofdstuk vindt u onze adviezen op een rij. We beginnen met een overkoepelend advies over de sociaal-economische ontwikkeling van Losser in 2.1. Daaruit volgen de speerpunten voor de sociaal economische strategie (2.2). De paragrafen 2.3 tot en met 2.5 gaan dan in op deze speerpunten. Paragraaf 2.6 geeft ten slotte randvoorwaarden aan voor een succesvol sociaal economisch beleid.

2.1 Stimuleer een gezonde economische ontwikkeling in een groene ambiance Het stimuleren van een gezonde marktconforme economische ontwikkeling van de gemeente Losser is voor u de belangrijkste prioriteit. De groei van de werkgelegenheid in Losser blijft immers flink achter bij het Twents gemiddelde. Als dit zich de komende vijf tot tien jaren voortzet, komt u steeds verder achterop. De gemeente Losser zou dan langzamerhand het karakter krijgen van een “slaapdorp”. Dat is niet de ambitie die u voor ogen staat. Uit alle bijeenkomsten is duidelijk gebleken dat u kiest voor een vitaal Losser, met een evenwichtige mix van wonen, werken en recreëren in een groene ambiance. Onderdeel daarvan is een krachtige lokale economie die voldoende ruimte heeft om zich verder te ontwikkelen. Ruimte in de meest letterlijke zin van het woord én ruimte in figuurlijke zin: een pro-actieve gemeente die meedenkt met de ondernemers. Maar ook een gemeente die keuzen maakt en randvoorwaarden stelt. U kunt immers uw energie, tijd en middelen maar één keer inzetten. We adviseren u in te zetten op drie kansrijke speerpunten: ruimte voor ondernemen, toerisme en recreatie en zorg. Tot slot is het belangrijk dat u aandacht besteedt aan de randvoorwaarden voor succesvol beleid: ondernemersvriendelijke gemeente, arbeidsmarktbeleid et cetera. Hierna werken we ons advies verder voor u uit. Economische ontwikkeling blijft op dit moment achter De (economische) groei van Losser blijft achter bij het Twentse gemiddelde. Het aantal arbeidsplaatsen in de gemeente Losser is in de periode 1999 – 2005 slechts met 0,4% toegenomen. Dit terwijl de ontwikkeling in Twente een veel positiever beeld liet zien. Kanttekening is wel dat er een ‘administratieve’ verplaatsing van


4

werknemers van de Losserhof1 heeft plaatsgevonden. Hierbij speelt ook nog eens dat de bevolking van de gemeente Losser bovengemiddeld vergrijst in vergelijking met de regio. Desalniettemin is voldoende werkgelegenheid voor de eigen bevolking een belangrijk aandachtspunt voor de uit te zetten strategie. In tabel 1 en in onderstaande box vindt u de gegevens op een rij. Meer informatie treft u aan in de bijlage. Tabel 1: Groei in werkgelegenheid in de periode 1999 - 2005 Jaar Losser 1999 7.183 2001 7.723 2003 7.985 2005 7.211 Groei 1999 – 2005 (relatief) 0,4% Bron: BIRO, Provincie Overijssel, 2008

Twente 259.827 274.019 275.729 271.081 4,3%

Box: Losser in sociaal-economisch perspectief Uit de sociaal economische analyse blijkt dat de agrarische, industriële en zorgsector bovengemiddeld sterk vertegenwoordigd is. Daartegenover staat dat de zakelijke dienstverlening, bouwnijverheid en het onderwijs relatief ondervertegenwoordigd zijn. De groei van de werkgelegenheid is in de periode 1999 – 2005 achtergebleven bij het landelijke en regionale gemiddelde (0,4% ten opzichte van ruim 4%). Veel inwoners van de gemeente werken in andere Twentse gemeenten. Slechts 32% van de beroepsbevolking werkt in de gemeente Losser. Een veel lager aandeel dan gemiddeld genomen in Twente (47%). Daarnaast is de werkloosheid relatief laag, maar kampt de gemeente met een hoog aandeel arbeidsongeschikten, al dan niet veroorzaakt door de bewoners van de Losserhof. Feit blijft dat u mensen uit de kaartenbak wilt halen en weer te laten deelnemen in het arbeidsproces. Voor de toekomst is de verwachting dat de bevolking met ruim 1.000 personen zal afnemen. Er zullen in 2020 naar verwachting meer ouderen (65+) en minder jongeren (<30 jaar) in Losser wonen dan nu het geval is. Een vergrijzende bevolking is hiervan mede de oorzaak. Net zo belangrijk is echter het ontbreken van mogelijkheden voor jongeren om

1

Dit door een fusering binnen de Twentse Zorgcentra. De circa 500 arbeidsplaatsen van de Losserhof worden sinds 2005 toebedeeld aan Enschede. Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

5

zich binnen de gemeentegrenzen te ontplooien. Veel jongeren trekken weg als ze gaan studeren of afgestudeerd zijn. Dit laatste ook vanwege een gebrek aan starterswoningen. Dit sociaal economisch perspectief toont aan dat er actie noodzakelijk is om Losser weer elan te geven. Ondanks de geringe economische groei in de voorbije jaren zien we voldoende kansen en bouwstenen voor de toekomstige sociaal economische ontwikkeling van de gemeente. Door middel van een krachtig sociaal economisch beleid kan (tekortschietend) beleid uit het verleden recht getrokken worden.

Stilstand is achteruitgang Niet groeien betekent dat de leefbaarheid en economische vitaliteit van de gemeente Losser achteruit gaat. De kans op het vinden van werk binnen de gemeentegrens wordt steeds moeilijker. Maar ook heeft dit effecten voor de leefbaarheid: lokale bedrijven zijn immers vaak de belangrijkste sponsors van het verenigingsleven en evenementen. Ook wordt, bij het niet ondernemen van actie, het moeilijk om bestaande bedrijvigheid te behouden voor de gemeente. Uiteindelijk merkt u deze ondermijning in de economische structuur ook terug in het draagvlak voor voorzieningen en detailhandel. Een arbeidsplaats op een bedrijventerrein zorgt ook voor werkgelegenheid daarbuiten. Uit de werkssessies kwam duidelijk naar voren dat u – zoals eerder aangegeven niet wenst dat Losser een slaapgemeente wordt. Behoud en versterking economische vitaliteit Losserse economie Belangrijk is dat u zorgt voor een krachtige economie in de gemeente Losser. De SWOT-analyse (voor meer informatie zie hieronder en de bijlage) biedt hiervoor voldoende aanknopingspunten. Een krachtige economie moet qua ontwikkeling minimaal in de pas lopen met het Twentse gemiddelde, zo bleek uit de verschillende werksessies op het gemeentehuis. Hiervoor is het belangrijk dat de economische structuur van Losser minder kwetsbaar wordt. Belangrijke pijlers van de Losserse economie zijn de industrie, landbouw en de zorg. De werkgelegenheid in de industrie en landbouw neemt al jaren af. Daarom is het belangrijk dat u ook andere sectoren stimuleert, zodat u de economie meer weerbaar maakt. Een kansrijke sector voor Losser is toerisme en recreatie (hierover leest u meer in advies 2.2). Daarnaast biedt in onze ogen ook de zorgsector goede kansen.


6

Tabel 2: werkgelegenheid in Nederland, Twente en Losser Sector

Banen Nederland 2006 abs. rel. Landbouw, Jacht & Bosbouw 97.000 1% Industrie 835.300 12% Bouwnijverheid 371.900 6% Handel en reparatie 1.152.400 17% Horeca 255.500 4% Vervoer, opslag & communicatie 424.300 6% Financiële instellingen 257.800 4% Zakelijke dienstverlening 1.185.400 18% Openbaar bestuur & overheid 500.000 7% Onderwijs 468.900 7% Gezondheids- & welzijnszorg 1.116.100 17% Overige diensten 276.600 4% CBS landbouwtelling Totaal 6.694.100 100% Bron: RPA en CBS, bewerking Stec Groep, 2008

Banen Twente 2006 abs. rel. 1.714 1% 46.983 17% 23.267 9% 52.650 19% 11.606 4% 12.340 5% 5.218 2% 27.827 10% 12.850 5% 19.096 7% 39.250 14% 9.618 3% 11.488 4% 274.588 100%

Banen Losser 2006 abs. rel. 65 1% 1.181 17% 380 5% 1.267 18% 525 8% 282 4% 86 1% 373 5% 143 2% 332 5% 1.401 20% 247 4% 710 10% 6.990 100%

Verklein economische afhankelijkheid van enkele grote bedrijven In Losser is een aantal grote werkgevers gevestigd. Bedrijven als Johma, Wouter Witzel Eurovalve en Van Heek Textiel zijn goed voor veel arbeidsplaatsen in Losser. Natuurlijk is dit prachtig, echter maakt het u economie relatief kwetsbaar. Als deze bedrijven onverhoopt vertrekken of sluiten betekent dit een forse aderlating. Daarom raden we u aan deze bedrijven zeker te koesteren, maar daarnaast u expliciet te richten op het Midden- en Kleinbedrijf. Daarnaast laat het MKB de voorbije jaren de hoogste omzetgroei zien. Hoger dan het grootbedrijf. Ook zien we goede mogelijkheden voor het aantrekken van zakelijke dienstverlening. In een prachtig landschappelijk decor heeft u uitgelezen mogelijkheden voor de vestiging van dit type bedrijven. Juist de ligging nabij Enschede met zijn sterke kennisinfrastructuur maakt Losser aantrekkelijk voor deze bedrijven. Ook kunt u de vrijkomende agrarische panden en overige bedrijfslocaties in het buitengebied hiervoor gericht bestemmen.


7

……maar met behoud van cultuurhistorische en landschappelijke waarden Belangrijk is duidelijke randvoorwaarden aan het sociaal economisch beleid te stellen. Er zitten grenzen aan de economische groei van Losser. De ligging in een natuurlijke omgeving en de authenticiteit van het gebied behoren tot de kernkwaliteiten van Losser. Behoud van deze waarden is essentieel voor u. Groeien is één, maar dan wel met behoud van de leefbaarheid van de kerkdorpen. Kwaliteit staat voorop. Belangrijk is dat zoveel mogelijk uitgegaan wordt van een lange termijn visie en dat er geen ad-hoc beslissingen meer genomen worden. In de onderstaande figuur zijn de belangrijkste conclusies uit de sociaal economische analyse terug te vinden. Het achterliggende cijfermateriaal kunt u terugvinden in de bijlage van dit rapport. Figuur 1: SWOT – Analyse gemeente Losser Sterk: • Aantrekkelijk landschap & natuur • Sterke toeristisch recreatieve sector in de regio • Zorgsector prominent aanwezig (Losserhof)

Zwak: • Samenhang en ligging bedrijventerreinen • Uitstraling dorpen en kernen laat te wensen over • (Grensoverschrijdende) samenwerking nauwelijks aanwezig

Kansen: • Ligging aan de A1 • Economisch benutten Vrijkomende Agrarische Bebouwing • Huisvesting starters • Doorontwikkelen toerisme als speerpunt • Vergrijzing van de bevolking • Arbeidspotentieel • Wonen in het groen

Bedreigingen: • Economische groei blijft achter bij regionaal en landelijk gemiddelde • Eenzijdige economische structuur • Gebrek aan daadkracht • Ondernemersklimaat • Vergrijzing van de bevolking


8

2.2 Kies voor drie kansrijke speerpunten: ruimte voor ondernemen, toerisme en zorg Een beperkt aantal speerpuntsectoren vergroot de kans op succes We stellen een drietal sectoren centraal in deze sociaal economische strategie. Zo houdt u focus en aandacht bij de écht kansrijke sectoren. Ook gaat u versnippering in uw beleid tegen. We hebben gekozen voor sectoren die onderling kunnen profiteren van elkaar. Aandacht voor de ene sector kan ook positieve gevolgen hebben voor de ontwikkelingen in de andere speerpuntsector. U voorkomt daarnaast het verstrengeld raken van verschillende belangen die de sectoren impliciet met zich mee brengen. Zet in op sectoren waar groei te verwachten valt Recreatie & toerisme en zorg zijn bij uitstek groeisectoren in de Nederlandse en Twentse economie. Bovendien passen deze sectoren in uw streven naar behoud van landschappelijke waarden. In deze sectoren is de kwaliteit van de omgeving een belangrijke pré. Losser en omgeving kan deze kwaliteit bieden. Andere gemeenten in de regio zetten ook in op deze sectoren en we kunnen dus spreken van een goede regionale inbedding. Belangrijk is wel dat u iets unieks te bieden heeft ten opzichte van de buurgemeenten. Daarnaast is het inzetten op het creëren van ruimte voor (lokale) bedrijvigheid essentieel voor het behoud van een vitale economie. Lokale bedrijven zorgen namelijk voor een flink aandeel in de werkgelegenheid in Losser. Het onverhoopte vertrek of niet kunnen groeien van deze bedrijven is desastreus voor uw economische ontwikkeling op langere termijn. In de onderstaande tabel geven we een waardering aan voor de verschillende speerpunten. We onderscheiden drie indicatoren; de marktpotentie van de sector (hoe groot is de markt), de economische betekenis ervan voor Losser (hoeveel werk en opbrengsten lever het op) en de mate waarin de gemeente invloed kan uitoefenen op de groei van deze sector (kost het u veel moeite of niet). Het gaat hier overigens niet om het prioriteren van de ene sector boven de andere, maar elkaar versterkende speerpunten die u naast elkaar kunt uitvoeren. De waardering is onder andere tot stand gekomen via de gehouden werkateliers, een bijeenkomst met de gemeenteraad en bureau-expertise.


9

Tabel 3: waardering van de speerpunten Thema Ruimte voor ondernemers Toerisme en recreatie Zorgeconomie Stec Groep, 2008

Marktpotentie2 + ++ +++

Economische betekenis3 + ++ +++

Beïnvloedbaar door de gemeente4 +++ ++ +++

Figuur 2 geeft schematisch een voorstelling van de te voeren strategie. Bovenaan staat het algemene doel van de strategie en de speerpunten die daaruit voortvloeien. Van onderaf werken (organisatorische) randvoorwaarden in op alle drie de sectoren. Deze randvoorwaarden zijn een niet te onderschatten onderdeel van de sociaal economische strategie van Losser. Het zijn namelijk niet alleen handreikingen voor organisatorische verbeteringen op het gemeentehuis, maar ook essentiële bouwstenen voor het slagen van de sociaal economische strategie. In de laatste paragraaf van hoofdstuk 2 komen we uitgebreid hierop terug.

2

+ betekent relatief klein marktpotentieel, +++ betekent relatief groot marktpotentieel + betekent relatief geringe economische betekenis, +++ betekent dat de economische betekenis groot is 4 + betekent dat de gemeente relatief weinig invloed kan uitoefenen op de sector, +++ betekent dat de gemeente veel invloed kan uitoefenen op het versterken van deze sector 3


10

Figuur 2: schematisch overzicht van de speerpunten in de strategie

Gezonde economische ontwikkeling in een groene omgeving

Ruimte voor ondernemers

Toerisme en recreatie

Randvoorwaarden: • • • • • • •


accountmanagement ondernemersverenigingen arbeidsmarktactivering participatie ondernemersvriendelijke gemeente ‘city’ marketing cultuurveranderingstraject

11

Zorg

Kies voor de segmenten: ruimte voor ondernemen, toerisme en zorg Aanhakend op de sterke kenmerken van de gemeente Losser, blijken ligging, natuur, zorg en woonomgeving bouwstenen te zijn voor een sterk sociaal economisch beleid. We kiezen, mede op basis van een interactieve werkbijeenkomst met de gemeenteraad, voor de volgende speerpunten: • Ruimte voor ondernemen Het faciliteren en behouden van de (lokale) bedrijvigheid is voor u van buitengewoon belang. U heeft de afgelopen jaren weinig fysieke mogelijkheden gehad om bedrijven te (her)huisvesten. Aangezien een aantal bedrijven op dit moment uit hun ‘jasje’ beginnen te groeien is het belangrijk dat nader bekeken wordt waarop u als gemeente moet inzetten. Immers; één van de belangrijkste taken van de gemeente is het zorgen voor een kwalitatief en kwantitatief goed aanbod aan menskracht en fysieke ruimte. In een later stadium kan eventueel geprofiteerd worden van regionale activiteiten en nichemarkten. We leggen niet de nadruk op het aantrekken van bedrijvigheid van buiten de gemeente, maar gaan we uit van een lokale binding van het bestaande bedrijfsleven. Het zoveel mogelijk concentreren van bedrijfsactiviteiten op daarvoor bestemde locaties is goed voor de leefbaarheid van de dorpen en biedt kansen voor de ontwikkeling van andere functies op deze locaties. Naast voldoende ruimte voor bedrijfsruimtegebruikers is gebleken dat er weinig ruimte en mogelijkheden zijn voor starters en kleine bedrijvigheid in uw gemeente. Omdat juist deze doelgroepen in de toekomst zeer belangrijk zijn voor uw economische structuur is het van belang vanaf nu gericht in te zetten op het behoud, het stimuleren en het aantrekken van deze doelgroepen. • Uitbouw van toerisme & recreatie Uw landschap leent zich goed voor ontspanning. Toerisme en recreatie is voor de gemeente Losser een belangrijke sector. Nu al is ongeveer 5 tot 10% van de werkgelegenheid hieraan gerelateerd. Zowel direct als indirect (bijvoorbeeld in horeca, detailhandel en musea) levert toerisme veel banen op. Een groei in toeristische bestedingen met €60.000 levert 1 extra arbeidsplaats op. Met de beleidsnota recreatie & toerisme (vastgesteld 18-12-2007) en het Marketingplan recreatie en toerisme heeft u deze sector al als speerpunt van uw economische ontwikkeling gemaakt. U gaat uit van een jaarlijkse groei van de bestedingen tussen 3 en 6%. Het verbreden van deze sector is dan ook één van de speerpunten in het Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

12

sociaal economisch beleid. Toerisme en recreatie kan prima worden opgepakt door de gemeente zelf. Daarnaast is samenwerking met ondernemers en met andere gemeenten noodzakelijk om voldoende massa te krijgen. Door helder beleid, een sterke productontwikkeling en samenwerking kan de economische betekenis van toerisme vergroot worden. • Gericht inzetten op zorg De zorgsector is een sterk groeiende sector (in Twente 30% groei in de periode 2000 – 2005) en bovendien al bovengemiddeld vertegenwoordigd in de huidige economische structuur van Losser (20% van de banen zijn gerelateerd aan welzijn en zorg). Onder andere de Twentse zorgcentra (locatie de Losserhof), de Zorggroep St. Maarten en de polikliniek van het Medisch Spectrum Twente zijn belangrijke spelers in Losserse zorgsector. Daarnaast leent het landschap zich goed voor specifieke segmenten in deze sector. Grote delen van de zorgsector zijn conjunctuurongevoelig en ook binnen de regio Twente één van de speerpunten voor economische ontwikkeling in de toekomst. Inzetten op zorg sluit daarbij ook goed aan bij het inzetten op toerisme en recreatie. De groeiende zorgmarkt biedt goede mogelijkheden voor Losser om hiervan economisch te profiteren, zeker wanneer er in kan worden geslaagd om markten buiten de gemeente aan te boren en bedrijvigheid van buiten de gemeente aan te trekken. U beschikt op dit moment al over een aantal duidelijke bouwstenen (bedrijvigheid, instellingen, initiatieven) voor het ontwikkelen van een zorgclusters. De uitdaging is om de samenhang tussen deze bouwstenen te vergroten en nieuwe initiatieven te ontwikkelen die hierop aansluiten en elkaar versterken. • Randvoorwaarden Zoals al eerder aangegeven zijn de (organisatorische) randvoorwaarden essentieel voor het slagen van het sociaal economisch beleid. Uw attitude ten opzichte van ondernemers en burgers is van groot belang bij het beeld wat zij van u hebben. Inleven en meedenken met moeten behoren tot de eigenschappen van uw ambtelijke apparaat. Ook is het noodzakelijk op regionale schaal samen te werken met buurgemeenten en instanties om bijvoorbeeld de activering van uw arbeidsmarkt nog verder te intensiveren. Iedereen in de gemeente Losser moet weer volwaardig mee kunnen participeren in het arbeidsproces. Goede randvoorwaarden zijn de basis voor al uw uit te voeren acties op korte en lange termijn. Vandaar dat we in het actieprogramma ook enkele acties hebben geformuleerd die om organisatorische redenen van belang zijn Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

13

voor het slagen van de strategie. Denk daarbij aan het verder uitbouwen van de regionale samenwerking en arbeidsmarktactivering, het stroomlijnen van het ambtelijk apparaat en het professionaliseren van ondernemersverenigingen.

2.3 Schep ruimte en mogelijkheden voor ondernemers in de gemeente Losser Bedrijventerreinen in de gemeente Losser huisvesten bedrijven in uiteenlopende branches en sectoren Op de huidige bedrijventerreinen is circa 30% (circa 2.000 banen) van de totale werkgelegenheid in de gemeente Losser geconcentreerd. Dat is vergelijkbaar met omliggende gemeenten in Twente. Denk hierbij aan reguliere bedrijfsactiviteiten die veel in Losser voorkomen, zoals installatiebedrijven, aannemers, reparatie & handel en kleinschalige productie en logistiek (groothandel). Iedere doelgroep heeft haar eigen kenmerken en voorkeuren ten aanzien van uitstraling en bedrijfsruimte. Naast deze overwegend kleine bedrijven zijn in Losser ook nog enkele grote bedrijven gevestigd (onder andere Johma, Van Heek Textiel en Wouter Witzel Eurovalve). Uitstralingseffecten van bedrijventerreinen groot, ongeveer de helft van de werkgelegenheid heeft direct of indirect te maken met bedrijventerreinen Activiteiten op een bedrijventerrein hebben een indirect economisch effect op de werkgelegenheid in de gemeente. In het geval van Losser rekenen we met een multiplier van circa 20 tot 40%. Als we dit doorrekenen naar de totale werkgelegenheid, dan komen we tot de conclusie dan circa de helft van de werkgelegenheid in Losser samenhangt met bedrijventerreinen. Dit is nogal wat en moet daarom veilig gesteld worden. U bent overigens ook afhankelijk van deze, vaak lokaal georiënteerde werkgelegenheid. U heeft immers geen regionale opvangfunctie in het provinciale structuurplan. Overigens is het niet vanzelfsprekend dat alle werkgelegenheid ook in de toekomst nog in Losser uitgevoerd zal worden. Grote bedrijven heroverwegen de vestigingslocatie pakweg iedere vijf jaar, terwijl kleinere bedrijven de gemeente kunnen ontgroeien. Uit de eerste resultaten van de woonvisie5 voor de gemeente

5

Companen, 2008


14

Losser, blijkt het belang van voldoende lokale werkgelegenheid overigens ook. Veel jongeren trekken weg uit de gemeente Losser omdat er geen passend werk te vinden is in de gemeente. De overige werkgelegenheid is gevestigd in kantoren en verspreid over informele locaties Verspreid in de gemeente is ook veel werkgelegenheid te vinden. Onder andere in woonwerkunits, de centra en in het buitengebied werken veel mensen. Het belang van deze locaties mag dan ook zeker niet onderbelicht blijven! Ruimte bieden aan kleinere bedrijvigheid biedt nieuwe kansen om de kwetsbare economische structuur te doorbreken. Het midden- en kleinbedrijf (MKB) zijn de groeikampioenen in de economie de komende jaren. De omzet in deze bedrijven zal naar verwachting groter zijn dan die in het grootbedrijf (zie onderstaande box). Speciale positie in het MKB nemen de starters in. Het voeren van actief startersbeleid versterkt de sociaal economische structuur van de gemeente. Daarbij gaat het om het creëren van zo aantrekkelijk mogelijke randvoorwaarden om zowel interne als externe starters te behouden danwel aan te trekken. Let wel: het MKB en de starters van nu zullen bij groei doorstromen naar formele locaties waar ze meer ruimte hebben om te ondernemen Box: groeiverwachting MKB Nederland Prognoses voor het Nederlandse MKB over de jaren 2007 en 2008 Groei van het MKB is in 2007 en 2008 hoger dan in het grootbedrijf De Nederlandse economie groeit in 2007 en 2008 met 2,75%. Het MKB groeit in beide jaren met respectievelijk 3,5% en 3,25%. In deze periode is de groei van het MKB hoger dan die in het grootbedrijf. Vooral de hoge groei van sectoren met een sterk MKB-gehalte zoals de bouw en groothandel dragen hieraan bij. Alle afzetcategorieën dragen bij aan de afzetgroei in het MKB. Niet alleen de export en investeringen dragen belangrijk bij aan de afzetgroei, ook de consumptieve bestedingen zullen voorlopig op peil blijven. De sterke groei van de werkgelegenheid, betekent dat er een toenemend aantal consumenten zijn die meer te besteden hebben. Bovendien is het vertrouwen van de consumenten in de economie hoger dan in voorbije jaren. Ook de toename van de lonen draagt bij aan een voorlopig gestage groei van de consumptie. De consument geeft meer uit aan luxe goederen en diensten zoals kleding, consumentenelektronica, hotels en restaurants. De afzetgroei van de detailhandel in het MKB komt in 2007 op een groei van ruim 3,0%. Hiermee blijft de groei wel achter bij de sterke groei in 2006. In 2008 zal het beeld in de Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

15

detailhandel naar verwachting weinig afwijken van 2007. Met een mogelijke verhoging van de BTW is in deze verwachting geen rekening gehouden. Bron: EIM b.v., 2007

Het thema ruimte voor ondernemen bestaat uit drie onderdelen Ruimte bieden aan bedrijvigheid splitsen we in een drietal onderdelen, te weten: A. Bedrijventerrein B. MKB/ Startersbeleid C. Creatieve bedrijvigheid A. Bedrijventerrein U beschikt op korte termijn al over onvoldoende ruimte voor de opvang van lokale bedrijvigheid Op dit moment beschikt de gemeente Losser over 80 hectare bruto (65 ha netto) bedrijventerrein (bron: IBIS 2007). De voorraad direct uitgeefbare grond is nihil. Alleen enkele meters grond in particulier eigendom zijn op termijn nog uitgeefbaar. De gemeente Losser heeft tot 2010 geen ruimte beschikbaar om aan de vraag naar bedrijvenlocaties te voldoen. Een conclusie die ook voortkomt uit het bedrijvigheidsplan voor de gemeente Losser (Seinpost Adviesbureau, vastgesteld in 2005). Bedrijvigheid kost ruimte en willen lokale bedrijven kunnen groeien dan is uitbreidingsruimte noodzakelijk. Wanneer we kijken naar de vertaling van de bedrijfslocatiemonitor (CPB, 2005) door de Provincie Overijssel, dan zien we dat Losser tot 2020 een uitbreidingsvraag heeft (scenario Transatlantic Markets – TM) van 11 hectare netto, oplopend tot 13 hectare netto in 2040. We gebruiken het TM scenario omdat in regio’s met een gemiddelde danwel benedengemiddelde economische en demografische groei zoals de regio waarin Losser ligt het meest gunstige scenario te positief uit zou pakken en de bedrijven in uw gemeente de


16

uitbreidingsvraag niet waar kunnen maken.6 Ook het Rijk raadt aan te werken met het TM scenario in de regio Twente. In deze raming zijn verschillende facetten nog niet meegenomen In de cijfers zijn de volgende aspecten echter nog NIET meegenomen: • Transformatie van bestaande terreinen naar andere functies (woningbouw) en veroudering van bedrijventerreinen, deze verhogen het ruimtegebruik; • Bovengemiddelde uitplaatsingen, bijvoorbeeld vanuit bestaand bebouwd gebied of kwetsbare natuurgebieden, verhoogt de behoefte aan nieuwe terreinen; • Zorgvuldig/intensief ruimtegebruik, dit vermindert de ruimtebehoefte; • Economische ambities zijn ook nog niet meegenomen in deze ruimtevraag. Dit is in het geval van Losserr beperkt omdat u vanuit provinciaal beleid geen bedrijven van buiten Losser mag huisvesten. Bovendien worden vraag-aanbodsituaties op de bedrijventerreinenmarkt uit het verleden doorgetrokken naar de toekomst. Dit betekent dat voor gemeenten (zoals Losser) met nauwelijks of geen terrein in het verleden ook een lage behoefte wordt berekend. Er kan zich door de krapte een behoorlijke vraagbuffer hebben gevormd. Wachtlijst Uit een door u uitgevoerde enquête bleek al dat behoorlijk wat bedrijven behoefte hebben aan uitbreidingsruimte en daardoor al bij u op de wachtlijst staan voor een nieuw bedrijfskavel, goed voor ongeveer 10 hectare extra uitbreidingsvraag. Let op: de uitkomst van de enquête kunt u niet één op één doorvertalen naar bovenop de ruimtevraag. De exacte status van deze ruimtevraag moet in de toekomst blijken. U kunt het gemeten metrage niet rechtstreeks doorvertalen naar ruimtebehoefte op dit moment, zeker ook omdat een deel van deze uitbreidingsvraag al verwerkt is in de BLM-prognose. Het geeft wel een indicatie van een opgebouwde vraagbuffer omdat u al enige tijd maar weinig grond heeft kunnen uitgeven. In het onderzoek naar een kerngebonden locatie kunt u nagaan wat de exacte status is van de wachtlijst. 6

Overigens zijn er maar weinig regio’s waar we dit wel gebruiken (bijvoorbeeld Schiphol en bovenregionaal aantrekkelijke regio’s als Venlo en West-Brabant) Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

17

Bekijk per geval wat de mogelijkheden zijn (uitbreiding op huidige kavel, in bestaand vastgoed of toch een nieuw kavel). Zo krijgt u meer gevoel bij de daadwerkelijke ruimtevraag van bedrijven. Uitplaatsen van bedrijven Uw werklocaties liggen versnipperd over het grondgebied van de gemeente en zijn vaak kleinschalig. Her en der is ook bedrijvigheid in de woonomgeving en het buitengebied gevestigd. Uit oogpunt van de leefbaarheid en uitstraling van de dorpskernen is het belangrijk dat bedrijvigheid zoveel mogelijk op daarvoor bestemde locaties plaatsvindt. Uw ambities om zoveel mogelijk bedrijven onder te brengen op formele locaties vinden we een goede keuze en moet u ook zeker voortzetten! Vaak hebben gemeenten meer oog voor uitbreiding en niet voor herstructurering van bestaande bedrijfskavels. Bovendien zorgt dit ‘beleid’ ervoor dat de netto uitbreidingsvraag hoger is dan op dit moment wordt geraamd. Een gemeentelijke inventarisatie in het kader van het bestemmingsplan buitengebied wees uit dat u tussen 15 en 25 bedrijven in het buitengebied wilt uitplaatsen naar een formele bedrijfslocatie, sommigen al op zeer korte termijn. Hiermee slaat u twee vliegen in één klap. U bent niet alleen af van (vracht)verkeer door de dorpskernen, maar u maakt ook een einde aan de ‘planologische warboel’. We schatten indicatief in dat uitplaatsingen ongeveer goed zijn voor 5 tot 10 hectare extra ruimtevraag. Aan u is nu de taak om concreet een lijst op te stellen en via uw reguliere accountmanagement te onderzoeken welke bedrijven makkelijk uitplaatsbaar zijn en welke meer tijd vergen. U kunt bijvoorbeeld werken met een prioritering. Bedrijven die u niet wenselijk vindt in het woonmilieu moeten voorrang krijgen boven een bedrijf dat relatief goed zit aan de rand van het landelijk gebied. Overigens moet het wel voor alle partijen duidelijk zijn dat u echt van plan bent om bedrijven uit te plaatsen. En dat u snel tot actie overgaat. Dan weten de bedrijven ook dat u serieus van plan bent het probleem aan te pakken.


18

We ramen de uitbreidingsvraag voor de gemeente Losser tot 2020 op circa 20 – 30 hectare netto In het schema ziet u de uitbreidingsvraag voor Losser weergegeven.

Prognose BLM

11 hectare netto

+

Wachtlijst

5 – 10 hectare netto

+

Uitplaatsing/Transformatie


=

Totale ruimtevraag naar bedrijventerreinen


Ook perifere detailhandel en leisure vestigen zich steeds meer op bedrijventerreinen. Denk hierbij aan grote supermarkten, discotheken, kartbanen, tuincentra en bouwcentra. Dit zijn geen reguliere bedrijfsruimtegebruikers. Houd er rekening mee dat dit soort activiteiten steeds vaker ruimte weg snoepen van bedrijventerreinen. In de beleidsnotitie detailhandel op bedrijventerreinen staan de richtlijnen hiervoor aangegeven. Overigens kan de vestiging van detailhandel leiden tot een extra vraag naar ruimte op Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

19

bedrijventerreinen. Deze extra vraagcomponent nemen we echter niet mee in de berekening van de vraag tot 2020. De gemeente Losser wil vooral de bestaande bedrijvigheid behouden en faciliteren. In de gemeente Losser is op dit moment geen ruimte gereserveerd voor uitbreidingen van het bestaande bedrijfsleven. Er is op dit moment minder dan 1 hectare terstond uitgeefbaar. Ook door de herstructurering van bedrijventerrein Zoeker-Esch / De Pol komen slechts enkele hectares beschikbaar. Om bedrijven in de toekomst substantieel de randvoorwaarden voor groei te kunnen bieden raden we u aan nu een locatie aan te wijzen als uitbreidingslocatie. Bedrijven die nu willen uitbreiden zijn aangewezen op de bestaande bedrijfsruimtemarkt. Veel bedrijven vinden op deze markt geen passende bedrijfsomgeving en overwegen te verhuizen naar omliggende gemeenten. Dit kan op den duur ten koste gaan van de economische vitaliteit van de gemeente. Zoals eerder in deze paragraaf al is aangegeven is de bedrijfsruimtemarkt in de gemeente Losser zeer divers van aard. Zo zijn er de grote bedrijven (onder andere Wouter Witzel Eurovalve, Johma en Van Heek Textiel), de kleinschalige bedrijvigheid (de bouwbedrijven, installatiebedrijven en autobedrijven) en de kerngebonden bedrijvigheid (vooral in de dorpen De Lutte en Overdinkel). Op basis van de berekende ruimtevraag van bedrijvigheid in Losser schatten we indicatief in dat de segmentering als volgt zal zijn: Tabel 4: indicatieve segmentering van de vraag Grootschalige bedrijven Kleinschalige bedrijven Kerngebonden bedrijven Stec Groep, 2008

Aandeel 30% 60% 10%

Aantal hectare (indicatief) 6 – 9 hectare netto 12 – 18 hectare netto 2 – 3 hectare netto

Om aan de wensen van zoveel mogelijk bedrijven te voldoen raden we u aan te kiezen voor de volgende strategische lijnen ten aanzien van het creëren van ruimte voor ondernemers: 1. Bedrijventerrein voor grootschalige en middelgrote bedrijvigheid aan de A1 2. Ruimte voor kerngebonden ontwikkelingen en uit te plaatsen bedrijven Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

20

Overigens betekent de keuze voor deze strategische lijnen niet dat u de locaties persé moet ontwikkelen. Monitoring van vraag en aanbod en politieke afwegingen zijn hierbij van groot belang. In een eerdere versie van deze sociaal economische strategie werden drie strategische lijnen voorgesteld. Naast een bedrijventerrein voor grootschalige bedrijven en voor kerngebonden uitbreidingen behoorde ook het zoeken naar een locatie voor kleinschalige bedrijvigheid tot de strategie. Echter, deze strategische lijn werd met een raadsbreed amendement verworpen. De voorgestelde ontwikkeling bij Overdinkel Noord stuitte op teveel weerstand bij de lokale bevolking. Aangezien ook andere opties om uiteenlopende redenen afvielen (Losser Zuid bijvoorbeeld vanwege de beperkte ontwikkelruimte), is besloten niet in te zetten op een kleinschalige locatie. We adviseren u dan ook per geval te bekijken waar de beste locatie is voor het bedrijf. Is dat op het grootschalige bedrijventerrein, of is de uitbreiding mogelijk aan een kerngebonden locatie? U dient dan wel goed te monitoren dat geen misbruik van de situatie gemaakt wordt.


21

Ad1. De grote, (inter)nationaal opererende, bedrijven die gehuisvest zijn in uw gemeente hebben specifieke eisen aan herhuisvesting in Losser. Deze bedrijven hebben vaak een groot aantal vierkante meters nodig om uitbreiding te realiseren. Ook hebben ze specifieke eisen aan de bereikbaarheid van de locatie en de benodigde infrastructuur. Dit blijkt onder andere ook uit onderzoek door Stec Groep (bedrijfsruimtegebruikers in beeld, 2005). Vanuit de markt bezien is een locatie nabij de A1 voor dit type bedrijven de beste optie. De zichtbaarheid en uitstekende bereikbaarheid zijn aantrekkelijke voor deze bedrijven. Verder beperkt u hiermee de vervoersstromen door de kernen en daardoor verbetert de leefbaarheid voor de inwoners. De vrijkomende plekken op de bestaande locaties kunt u vervolgens weer uitgeven aan lokale bedrijvigheid of herontwikkelen voor andere functies. Ten dele kan deze locatie ook dienst doen als opvang voor kleinschalige bedrijven met ruimtegebrek. Zoals eerder vermeld is het belangrijk dat u goed in de gaten houdt welke bedrijven in aanmerking komen voor vestiging op het nieuwe terrein. U doet dit onder andere door op het bedrijventerrein een zonering te maken. Bijvoorbeeld de zichtlocaties voor de grootschalige bedrijven en kavels aan randen van het terrein voor middelgrote bedrijven. Gemeente Losser 2008, bewerking Stec Groep 2008

Kleinschalige en middelgrote bedrijven in uw gemeente zijn vaak ontstaan in Losser en hebben een sterke binding met de lokale bevolking. Ze zijn goed voor een aanzienlijk deel van de werkgelegenheid in de gemeente. Dit type bedrijven is vaak op zoek naar een ander type vastgoed dan de grote bedrijven in Losser. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de wensen en voorkeuren van de verschillende typen bedrijfsruimtegebruikers op de lokale bedrijfsruimtemarkt in Losser.


22

Tabel 5: Kenmerken van belangrijke doelgroepen op lokale bedrijfsruimtemarkt in de gemeente Losser Doelgroep Reparatie en installatiebedrijven

Omvang kavel/bedrijfsruimte • Overwegende omvang bedrijfsruimte: 250 m² tot 1.500 m² bvo • kavelgrootte ca. 35% tot 2.500 m²

Groothandel

•

•

Kleinschalige en middelgrote logistiek

•

•

Kleinschalige productie

• •

Aandeel kantoor/showroom Voorkeur type pand/kavel • Meeste vraag naar kleine kavels • Ruimte voor wagenpark en met 80% tot 90% laden/lossen van goederen bedrijfsruimte (aandeel (overhead-doors) kantoorvloer 10 tot 20%). Eventueel ruimte voor showroom, Overwegende omvang • 20% kantoor, 80% • Afhankelijk van de omvang zijn bedrijfsruimte: 500 m² tot bedrijfsruimte: veel geschakelde units mogelijk, 2.000 m² bvo opslagruimte) grotere vestigers (> 25 werknemers) veelal solitair kavelgrootte veelal tussen circa pand 750 m² tot ruim 3.000 m²

• 1.000 m² tot 3.000 m² bvo, kavelgrootte circa 1.500 m² tot 0,5 ha ook vraag naar grotere kavels van een paar ha (tot ca. 5 ha, daarboven bevindt zich de echt grootschalige logistiek).

Bedrijfspanden met een toenemend aandeel kantoorruimte (10% tot 30%)

250 m² tot 2.500 m² bvo kavelgrootte circa 400 m² tot zo’n 0,5 ha

Klein aandeel kantoorruimte van zo’n 10 tot 20%. In geval van research and development (R&D) activiteiten vaak wat ruimer aandeel (tot soms meer dan 30%)

•

•

•

• • •

Overgrote deel geeft de voorkeur aan een solitair bedrijfsgebouw Voldoende hoogte van hal (10 meter, maar voorkeur gaat onder grote gebruikers steeds meer uit naar nog hoger hallen van zo’n 13 meter) Voldoende laaddokken Voornamelijk solitaire bedrijfsruimte Kleine bedrijven wat meer behoefte aan bedrijfsverzamelgebouw

Bron: Stec Groep, 2008

Werk bij het realiseren van een terrein aan de A1 samen met de gemeente Oldenzaal. Het aantal grote bedrijven in uw gemeente is beperkt. Kies daarom voor samenwerking omdat u op deze manier kunt profiteren van de regionale opvangfunctie die Oldenzaal heeft. U bereikt hierdoor een veel grotere groep bedrijven die geïnteresseerd kunnen zijn in uw nieuwe locatie. Op deze manier zal de locatie sneller aanzien krijgen en voldoende kritische massa hebben. Denk aan een bedrijventerrein van een omvang van minimaal


23

20 hectare om bedrijven uit Losser en Oldenzaal substantieel te accommoderen. In het vervolgtraject raden we u aan dit nader uit te werken. Ad2. Her en der zitten bedrijven in de kleine kernen in de knel. Door het afvallen van de optie voor een bedrijventerrein bij Overdinkel Noord zijn nauwelijks opties over om deze bedrijven te huisvesten. Op dit moment is niet bekend of er nog een alternatieve locatie voorhanden is bij de kernen. Door middel van een locatieonderzoek kunt u hier meer duidelijkheid over krijgen. De zojuist opgestelde dorpsvisies dienen in dat geval als richtinggevende randvoorwaarden meegenomen te worden. Overlast veroorzakende bedrijven of bedrijven in potentiële ontwikkelgebieden voor bijvoorbeeld woningbouw in bijvoorbeeld De Lutte staan niet te springen om te verhuizen naar een bedrijventerrein in Losser. Ze zijn vaak kerngebonden. Dit uit zich in bijvoorbeeld sponsoring van het verenigingsleven en evenementen. Een niet onbelangrijke sociale en maatschappelijke bijkomstigheid van lokale bedrijven. Om dit type bedrijven toch in beweging te krijgen naar een gunstiger locatie moet u ruimte bieden in de kern zelf (de zogenaamde schuifruimte). Het gaat hier om een bescheiden aantal hectares waarvoor u geen speciale locatie hoeft te ontwikkelen. De behoefte is immers afhankelijk van de daadwerkelijke bereidheid van de bedrijven om mee te werken aan verplaatsing. Wel is het belangrijk nu het principe vast te leggen. Het aantrekkelijke van deze optie is dat u twee vliegen in één klap slaat. U behoudt bedrijven voor de lokale kernen en geeft ze tevens uitbreidingsruimte en tegelijkertijd kan de ruimtelijke kwaliteit van de dorpskernen worden verbeterd. Verder ontstaat ruimte voor woningbouw op vaak aantrekkelijke locaties binnen de bestaande bebouwing. Op dit moment is het grootste belang om onderzoek te doen naar kerngebonden bedrijvigheid in de verschillende dorpskernen. Welke bedrijven zitten echt in de knel en moeten vanuit menselijk oogpunt uit de kern gehaald worden? U dient wel strakke kaders te formuleren om misbruik van deze regeling te voorkomen. Zoveel mogelijk bedrijven uit de gemeente moeten gehuisvest worden op de nieuw te ontwikkelen locaties. Bij de uitwerking van nieuwe locaties (zie actieprogramma) bepaalt u welke bedrijfstypen worden toegelaten. Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

24

Is huisvesting op een nieuw te ontwikkelen locatie niet mogelijk dan raden we u aan een toets uit te voeren en te bezien of vestiging nabij de kern noodzakelijk is. U dient dan wel heldere criteria te hanteren om kerngebonden bedrijven eruit te pikken. Immers, u kunt niet alle bedrijven faciliteren bij de kleinere kernen. In de onderstaande box een aantal suggesties bij het opstellen van deze criteria. Box: suggesties bij opstellen van vestigingscriteria Uitvoeren van een bedrijfseconomische toets om te bezien of een bedrijf in aanmerking komt voor een bedrijventerrein bij de kern. Allereerst: Hervestigen op een klein bedrijventerrein bij een woonkern indien aangetoond kan worden dat vestiging op het nieuwe industrieterrein om bedrijfseconomische redenen niet mogelijk is. Dan: Aan de volgende voorwaarden moet bijvoorbeeld worden voldaan: - alleen bedrijven zonder overlast voor de woonfunctie; - maximaal tot milieuhindercategorie 3 (lichte industrie); - sprake van binding aan de kern in de zin dat eigenaar er zelf woont; - of dat 75% van de medewerkers uit de kern komt; - merendeel van de afzet/omzet van het bedrijf komt vanuit de nabijgelegen kern. We raden u aan deze criteria nader uit te werken in een vestigingsbeleid voor de gemeente Losser.

B. MKB en startersbeleid Schep ruimte voor het midden- en kleinbedrijf Zoals eerder aangegeven is het midden- en kleinbedrijf één van de motoren van de Nederlandse economie. De omzetgroei van het MKB ligt hoger dan de omzetgroei van het totale Nederlandse bedrijfsleven. Door de toenemende schaalvergroting zijn dit ook de bedrijven waarop u zich moet richten. Grote Nederlandse bedrijven groeien ook, maar vaak in het buitenland. Door ruimte te scheppen voor het MKB behoudt u, ook voor de toekomst, een belangrijk deel van de werkgelegenheid voor Losser. Overigens moet u niet alleen in kwantiteit van bedrijfsaanbod denken, maar ook aan de kwaliteit ervan. De uitstraling van een pand of een


25

locatie is en blijft een belangrijke locatiefactor voor alle typen bedrijvigheid. Actief beleid gericht op inrichting en gebruik van schaarse ruimte betaald zich op langere termijn zeker uit. Voer daarnaast actief startersbeleid Om aantrekkelijk te worden en blijven voor (jonge) startende ondernemers is actief startersbeleid belangrijk. Immers kunt u op deze manier de kwetsbaarheid van de economische structuur van Losser tegengaan. Zelfstandig ondernemersschap stimuleren doet u door het zorgen voor huisvesting voor startende ondernemers, het bieden van financiële ondersteuning en advies en begeleiding bij het vormgeven van een ondernemersplan. Dit laatste kan ook door middel van het doorverwijzen naar instanties die speciaal starters begeleiden. Ook kunt u startende ondernemers aantrekkelijke huisvestingsmogelijkheden aanbieden, bijvoorbeeld in de vorm van bedrijfsverzamelgebouwen. Mik vooral op starters die zich al binnen de gemeentegrenzen bevinden en nu nog hun heil zoeken in Enschede, Oldenzaal of Hengelo. Pas daarna richt u uw pijlen op startende ondernemers uit de genoemde gemeenten. C. Creatieve bedrijvigheid Stimuleer de groei van creatieve zakelijke dienstverlening in het buitengebied De zakelijke dienstverlening is op dit moment ondervertegenwoordigd in Losser. Dit is dan ook één van de oorzaken van de onevenwichtige economische structuur. Reclamebureaus, kleine ICT bedrijven, accountants en belastingadviseurs zijn niet persé gebonden aan grote steden als vestigingsplaats. Zij hechten veel waarde aan de kwaliteit van de bedrijfsomgeving. U bent uitstekend in staat fraaie werklandschappen te maken waar dit type bedrijven zich thuis zal voelen. Iets wat in Enschede of Hengelo vaak niet te vinden is. Uw ligging dichtbij deze steden is zeer gunstig. Bij afwezigheid van echte kantoorlocaties moet u andere mogelijkheden verkennen om deze bedrijven een plek te bieden. Een mogelijkheid is vrijgekomen agrarische panden (VAB’s ) her in te richten voor dit type bedrijvigheid. Hiermee behoudt u niet alleen fraaie landelijke panden in uw buitengebied, maar biedt u ook ruimte voor creatieve ondernemers. Ook andere typen (bedrijfs)locaties in het buitengebied kunnen in aanmerking komen voor de opvang van deze functies. Dit type bedrijvigheid wil zich liever niet vestigen op een grootschalig bedrijventerrein, maar kiest voor ruimtelijk goed ingepaste werklocaties die in samenhang ontwikkeld zijn, zogenaamde werklandschappen. U helpt daarmee deze karakteristieke dragers van uw fraaie Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

26

landschap in stand te houden. Overigens is het niet de bedoeling dat het creëren van werklandschappen moet leiden tot een ongebreidelde wildgroei aan bedrijvigheid. U als overheid moet zorgen voor heldere en simpele wetten en regels die ervoor zorgen dat ontwikkelingen daar plaatsvinden waar u ze wenst. U stuurt bijvoorbeeld door expliciet melding te maken van deze mogelijkheid in uw beleid over het buitengebied. Het herbestemmen van locaties en bebouwing in het buitengebied vergoot de leefbaarheid van het platteland en kan de omgevingskwaliteit verbeteren. Onder andere de toeristische sector kan hier weer van profiteren. Acties die horen bij speerpunt ruimte voor ondernemen (uitwerking in actieprogramma) • • • • • • •

Ontwikkelen van een nieuw bedrijventerrein aan de A1 Opstellen van heldere vestigingscriteria voor de uitgifte van grond Onderzoek doen naar kerngebonden bedrijvigheid en mogelijke vestigingslocaties Onderzoek doen naar mogelijk uit te plaatsen bedrijven op niet wenselijke plekken in de woonomgeving Behouden en aantrekken van nieuwe starters Huisvestingsmogelijkheden voor zakelijke en creatieve dienstverlening Actief aan de slag met uitplaatsen van bedrijven

2.4 Schep voorwaarden om uw toeristisch recreatieve bestedingen te doen groeien In uw toekomstvisie (2001 – 2011) is toerisme en recreatie als speerpunt van beleid gekozen. Recent heeft u een de beleidsnota recreatie & toerisme en een marketingplan recreatie en toerisme vastgesteld in uw gemeenteraad. Hierin gaat u uit van een jaarlijkse groei in toeristisch recreatieve bestedingen de komende 10 jaar. Inmiddels is de toeristische campagne ‘Schatkamer van Twente” volop van start gegaan (www.deschatkamervantwente.nl).

Benut de toeristisch recreatieve kernkwaliteiten van Losser ten volle Natuurschoon, ruimte en rust zijn belangrijke kernkwaliteiten van uw landelijke gebied. Met de ontwikkeling van een marketingplan en een beleidsnota recreatie en toerisme geeft u aan dat u deze sector belangrijk acht voor uw toekomstige economische ontwikkeling. Bovendien is de toeristisch recreatieve sector nu ook Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

27

al sterk vertegenwoordigd in uw gemeente. Het landschap rond de kernen van De Lutte, Beuningen en Losser bieden voldoende aanknopingspunten voor uitbouw van toerisme en recreatie. Met name in en rond De Lutte zijn veel toeristisch recreatieve voorzieningen te vinden. Plek bieden aan toeristisch recreatieve ondernemers in het buitengebied, het aanbieden van recreatieve routes en het verbeteren van het imago van Losser als toeristische gemeente behoren tot de kern van actief toeristisch beleid. Sluit (nog meer) aan bij ‘Toeristisch Twente’; maar ga uit van de eigen marketing De ambitie voor de regio Twente is een toename aan bestedingen van 25-30% over de periode 2005 – 2015. De economische groei van de sector de voorbije jaren is de voornaamste reden voor deze ambitie. Daarnaast sluit inzetten op toerisme en recreatie aan op het verdwijnen van de landbouw uit de regio. Een nieuwe functionele inrichting kan het landelijke gebied nieuw leven in blazen. Toeristisch beleid van Twente is opgezet aan de hand van de volgende actielijnen: • het bevorderen van een samenhangend en innovatief Twents toeristisch product; • uitbreiding van de toeristische infrastructuur; • verbetering van de kwaliteit en professionaliteit van het product; • eenduidige promotie van Twente (www.tijdvoortwente.nl en www.twentejezelf.nl). Belangrijk is echter wel om te vermelden dat de eigen marketing en de bijzonderheden die Losser biedt binnen Twente basis moeten zijn voor het versterken van het toeristische product. Toerisme = economie Toerisme en recreatie bieden u de mogelijkheid uw economische structuur te versterken. Gunstige effecten zijn er voor aan toerisme gerelateerde bedrijvigheid. Maar, ook de spin off op bewoners en niet-toeristische ondernemers is groot: • meer toeristisch bezoek en meer bestedingen resulteren uiteindelijk in een toename van de werkgelegenheid in de sector zelf maar ook daarbuiten; • veel van het toeristisch-recreatieve aanbod is ook interessant voor bewoners van Losser: versterken van de toeristische aantrekkingskracht van Losser is dus ook aantrekkelijk voor de eigen inwoners. Dit geldt ook voor investeringen die u doet in fietspaden, mooie natuur, bewegwijzering en een aantrekkelijk centrum;


28

•

toerisme is goed voor het draagvlak van voorzieningen: winkels, restaurants, verhuurders van onder andere personenauto’s en organisaties voor cultuur, amusement en evenementen zijn belangrijk onderdeel van het toeristisch product Losser. Ook eigen inwoners hebben hier profijt van: immers zonder de extra bestedingen van de toerist verschraald het draagvlak voor winkels, horeca et cetera.

Bouw het toeristisch product uit Een aantrekkelijk toeristisch-recreatief aanbod is veelzijdig. Het is noodzakelijk nieuw aanbod te ontwikkelen: accommodaties, voorzieningen, musea, et cetera. En, van een hoog kwaliteitsniveau. Kans zien we in aansluiting bij de kernkwaliteiten van Twente: rust, authenticiteit, natuur en landelijkheid. En, bij het Twentse passende producten: ontspannings- en wellnessplekken, voorzieningen waarbij genieten, onthaasten en kuren centraal staan, kwalitatief goede restaurants en horeca. Zorg steeds dat u let op de aansluiting met het thema: “De Schatkamer van Twente”. Nu is nog teveel sprake van eenzijdig aanbod waardoor nieuwe koopkrachtige doelgroepen nog onvoldoende worden aangesproken. Nieuw aanbod lokt nieuwe consumenten uit en werkt positief door in de bestedingen. Van belang is samenhang te creëren in het aanbod. De toerist moet geld kúnnen uitgeven. U kunt hierin een faciliterende rol spelen. Ook bij het tot ontwikkeling brengen van bezienswaardigheden kunt u een voorbeeldrol vervullen. Denkt u in combinaties: het gaat niet alleen om de oude steenfabriek en erve Kraesgenberg, maar juist ook om horeca en ontspanning. Koppel de steenfabriek aan routes en ontwikkel er horeca. Zorg dat ondernemers hierop inspringen en biedt ook planologische mogelijkheden hiervoor. En voer pro-actieve acquisitie uit om nieuwe ondernemers aan te trekken Het aantrekken van nieuw aanbod is een zaak van lange adem en staat of valt met het vinden van goede exploitanten voor de nieuwe voorzieningen. Op een breed terrein kan nieuw aanbod een impuls geven aan de toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van de Losser. Zo kan worden gedacht aan nieuwe winkels, horeca, een museum of een dagrecreatieve trekker op het gebied van techniek en industrie. Creëer hiertoe een goed ondernemersklimaat voor ondernemers in de toeristische sector. U zult actief de boer op moeten gaan om ondernemers warm te maken voor vestiging in de gemeente Losser. Nieuw ondernemerschap komt vaak niet vanzelf aanwaaien, u moet hiervoor een flinke en langdurige inspanning leveren om op langere termijn successen te kunnen boeken. Zorg bijvoorbeeld voor uw aanwezigheid op vakbeurzen of organiseer een op toerisme gebaseerde bijeenkomst in Losser om aandacht voor uw gemeente te krijgen. Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

29

Lift mee op toeristisch recreatieve initiatieven in de (grens)regio Uw toeristisch-recreatief aanbod is relatief kleinschalig. Door in regionaal verband combinaties te maken van verschillende voorzieningen kan de aantrekkingskracht op de toerist worden vergroot. Dit vraagt om een actieve samenwerking tussen de gemeenten, ondernemers en belangenorganisaties (TBT, KHN, VVV en regio Twente). Door eigen investeringen te koppelen aan private investeringen ontstaat een ‘vliegwieleffect’. Heel belangrijk hierbij is de rol die ondernemers zelf spelen in het doorverwijzen van toeristisch-recreatieve bezoekers binnen de gemeente maar ook binnen de regio. Immers, bezoekers vragen vaak nog bij het hotel of de camping na ‘waar wat te doen is’. Ook een blik over de grens is onontbeerlijk. U kunt meeprofiteren van initiatieven in steden als Bad Bentheim en gezamenlijk arrangementen ontwikkelen die ook weer geld voor u opleveren. Detailhandel en horeca zijn onderdeel van het toeristisch-recreatief totaalproduct Losser. Daarom is ook samenwerking met en een bijdrage aan de aantrekkelijkheid van niet-toeristische ondernemers van belang. Overigens profiteren detailhandel en horeca ook direct van toeristische bestedingen. Acties die horen bij speerpunt toerisme en recreatie (uitwerking in actieprogramma) •

zie beleidsnota recreatie en toerisme

2.5 Zet in op het uitbreiden van de zorgsector in de gemeente Losser De basis is goed. Bouw dit verder uit Gezondheids- en welzijnszorg is op dit moment al de grootste werkgever in Losser. 20% van de banen zijn op dit moment direct gerelateerd aan de zorg. De Twentse Zorgcentra: locatie de Losserhof en de Zorggroep St. Maarten zijn belangrijke spelers in uw economische structuur. Ook landelijk en regionaal is de zorgsector (zeer) sterk groeiend. In Twente bijvoorbeeld bedroeg de groei in werkgelegenheid over de periode 2000 – 2005 meer dan 30% (terwijl de totale werkgelegenheid met maar 3% groeide). De verwachting is dat het aandeel 65+ omstreeks 2020 in Losser is gestegen Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

30

Trends in de zorgeconomie Drijvende krachten • vergrijzing van de bevolking • meer marktwerking in de zorg • toename gebruik van technologie in zorg • opkomst van gentherapie en biotechnologie Trends • meer concurrentie in de zorg • toenemend belang van kwaliteit van zorgaanbod • schaalvergroting en fusies in de zorg • zorg werkt aan ketenintegratie • toenemend belang van preventie • gezondheid en ontspanning als life-style • groeiende vraag naar zorgwoningen • toenemende druk op de arbeidsmarkt voor zorg

van 15% naar 23%. Deze toenemende vergrijzing is een van de belangrijkste drijvende krachten achter de sterk groeiende vraag naar zorg in de toekomst. Bovendien worden senioren steeds kapitaalkrachtiger en daarmee een interessante doelgroep. Enkele trends die hieraan ten grondslag liggen staan in het kader hiernaast. De omgeving leent zich goed voor zorg Uw ruimtelijke kwaliteit en het woon- en leefklimaat biedt goede aanknopingspunten voor de ontwikkeling van diverse zorggerelateerde wellness-concepten en toeristisch recreatieve producten. Denk aan kuuroorden, zorgboerderijen, zorghotels, privé-klinieken. De omgeving leent zich daarnaast ook goed voor vernieuwende woonzorg-concepten, waarmee ook bewoners van buiten de regio aangetrokken kunnen worden. Ook de aanwezigheid van verschillende grote spelers die een directe relatie hebben met de Losserse zorgeconomie vormen een goede basis voor toekomstige uitbreiding. De aanwezige instellingen kunnen in een later stadium een trekkersrol vervullen en een vestigingsplaatsfactor zijn voor zorggerelateerde bedrijvigheid. Zorg kost bovenal ook fysieke ruimte De uitbouw van de zorgeconomie heeft haar weerslag op de fysieke ruimte. Belangrijk is te erkennen dat veel van de genoemde initiatieven ruimte kosten en dat die daarvoor gereserveerd moet worden. Naast de al aanwezige zorglocaties van de Losserhof en Zorggroep St. Maarten, voorzien we ook kansen voor zorgontwikkelingen in Vrijkomende Agrarische Bebouwing en vakantieparken binnen de gemeente. U dient daarnaast, vanzelfsprekend binnen de wettelijke kaders, zoveel mogelijk flexibel om te gaan met particuliere aanvragen om de zorgeconomie in Losser echt gestalte te geven. Zet in op zorgtoerisme (leisure) & wellness Publieksgerichte voorzieningen zijn het meest geschikt voor u. Dit blijkt uit een korte beoordeling die we maakten voor u (tabel 5). De segmenten die het best beoordeeld worden zijn zorgtoerisme (leisure) & wellness, wonen & zorg en welzijnszorg (care). Deze doelgroepen hechten, meer dan andere segmenten, waarde aan een fraaie landschappelijke omgeving voor bezoekers, bewoners en werknemers. Losser is minder geschikt voor bedrijvigheid in de zorg. Dit vooral vanwege concurrentie van steden in de regio die ook inzetten op zorggerelateerde activiteiten (zoals Enschede en Hengelo).


31

Tabel 6: Aantrekkelijkheid doelgroepen voor Losser Doelgroep Gezondheidszorg (cure) Welzijnszorg (care) Science base en R&D bedrijven Productie, handel en distributie van zorg Zakelijke en financiële dienstverlening Wonen en zorg Zorgtoerisme (leisure) & wellness (Zorg)onderwijs + positief 0 neutraal - negatief Stec Groep, 2008

Aantrekkelijk voor Losser 0 + 0 0 + ++ 0

Groeipotentie van doelgroep in Losser 0 + 0 ++ ++ -

Totaalscore 0 + 0/- (-) 0 +(+) ++ 0/-

Ontwikkel een eigen visie op zorg Een eigen visie op zorg is noodzakelijk als u wilt inzetten op deze sector. Hierbij is het belangrijk dat er samenhang bestaat tussen de verschillende andere thema’s uit deze strategie en dat u ruimte reserveert voor de ontwikkeling ervan. Samenhang is noodzakelijk omdat u voor de verschillende speerpunten een geloofwaardige uitstraling moet hebben. Overigens voorzien we juist ook specifieke kansen voor uw zorgeconomie in relatie tot de landschappelijke omgeving en de toeristische uitstraling die u ambieert. Kijk voor een goede visie op zorg ook gerust naar wat andere, vergelijkbare, gemeenten doen met dit onderwerp. Leren van bijvoorbeeld Hengelo en Enschede (steden die ook op de zorgeconomie inzetten) is daarbij belangrijk en kan u helpen een bepaalde niche te vinden waarin u uitblinkt. Trek gezamenlijk op met private partijen Belangrijk is dat u de kaders stelt voor de ontwikkeling van de zorgsector in Losser. Laat zoveel mogelijk van de uitvoering over aan (semi-) private partijen. Zodoende loopt u minder risico’s en werken er mensen aan die echt verstand hebben van zorg. Inventariseer de al aanwezige kennis op het gebied van zorg binnen uw gemeentehuis en ontwikkel zonodig een visie op het onderwerp. Het helpt als u iemand binnen uw organisatie aanwijst als aanspreekpunt voor zorggerelateerde onderwerpen. Belangrijke taak van de gemeente is het creëren van bewustwording, het samenbrengen van partijen, het nader verkennen van Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

32

kansrijke niches, het stimuleren van initiatieven en het creëren van de juiste randvoorwaarden voor investeringen. Voor het overige zijn het vooral marktpartijen die zorg in Losser tot een belangrijke economische activiteit moeten maken. Acties die horen bij speerpunt zorg (uitwerking in actieprogramma) • • •

Stel een visie op zorg samen Werk samen met regionale zorgverleners en buurgemeenten Organiseer een zorgcongres in Losser

2.6 Biedt de juiste (organisatorische) randvoorwaarden om het beleid tot een succes te maken Met de adviezen hierboven geven we al veel richting aan uw sociaal economische koers voor de komende jaren. Toch zijn er nog een aantal essentiële randvoorwaarden voor de uitvoering van sociaal economisch beleid. Deze benoemen we hieronder. Zorg dat u de uitvoering snel op pakt en maak daarvoor ook capaciteit vrij Een goed plan maken is één ding, een sterke uitvoering is twee. Op het eerste gezicht lijkt dit een open deur. Het is echter onze ervaring dat de daadwerkelijke uitvoering van een plan bij veel gemeenten en regio’s stokt in goede bedoelingen. Oorzaak is veelal dat er niet voldoende tijd en capaciteit wordt vrijgemaakt en/of dat men na korte tijd weer andere prioriteiten stelt. Het is dus zaak dat u structureel en professioneel aan het werk gaat met het actieprogramma. U doet dit door taken goed te verdelen en hiervoor langdurig draagvlak te bieden. De kans dat u snel eerste successen kunt boeken is dan ook relatief groot. En, eerste successen zijn weer goed voor het draagvlak van uw inspanningen. Een eerste aanzet voor de uitvoering in de tijd doen we in het actieprogramma.


33

Straal een ondernemersvriendelijke attitude uit Veel van het succes hangt af van de personen die het doen. Een flinke portie enthousiasme en ‘drive’ zijn belangrijke voorwaarden. Daarnaast is enig uithoudingsvermogen nodig, succes is vaak een kwestie van een lange adem. Met één of twee goede mensen bent u er overigens nog niet! Het gaat ook om de attitude van het gehele apparaat dat bij het proces betrokken is (de backoffice). Denk aan RO-medewerkers, de afdeling milieu, projectleiders en acquisiteurs van uw bedrijvenlocaties, maar ook de bestuurders. In feite moet het beeld van Losser er één zijn van ondernemersvriendelijk; hier wordt met mij meegedacht in plaats van tegengewerkt. De ondernemer vindt het zeer prettig wanneer hij het gevoel heeft erg welkom te zijn in Losser. Dit impliceert onder meer het opzetten van accountmanagement dat snel en adequaat reageert op vragen van ondernemers en daarnaast creatief en oplossingsgericht meedenkt bij problemen en moeilijkheden. Hier is ook weer een breed bewustzijn van het sociaal economisch belang van bedrijfsleven bij betrokken afdelingen op het gemeentehuis noodzaak. Ook het op het juiste moment inzetten en aanspreken van bestuurders hoort hierbij. Kortom, inspanningen op dit vlak zullen zeker effect sorteren, en zijn daarmee voor u zonder meer waardevol. Stuur aan op een verdere professionalisering van uw ondernemersverenigingen Er zijn een aantal ondernemersverenigingen actief in uw gemeente. Een positieve ontwikkeling, menen wij! Het is belangrijk dat deze verschillende verenigingen in de toekomst verder geprofessionaliseerd worden. Dit kan door het organiseren van activiteiten en bijeenkomsten door de vereniging zelf. Ook het zorgen voor een gemeentebrede ondernemersvereniging kan de uitstraling ervan verder professionaliseren. U heeft al een start hiermee gemaakt door een koepeloverleg in te stellen bestaande uit ondernemers uit uw gemeente. Deze vertegenwoordiging van het Losserse bedrijfsleven wilt u gebruiken als extern adviesorgaan bij het opstellen van gemeentelijk beleid. Naast deze inzet zou u ook ambassadeurs van het Losserse bedrijfsleven kunnen instellen om uw gemeente naar buiten toe uit te dragen. Hiertoe hoort overigens ook het benoemen van een ‘Losserse ondernemer van het jaar’, een marketingtool die we in meer gemeenten tegenkomen. Intensiveer de regionale arbeidsmarktbenadering Het aantal uitkeringsgerechtigden in Losser is hoog. Eén van de doelstellingen van deze strategie is om mensen weer aan het werk te krijgen. Dit gaat vaak niet vanzelf. Intensiveer daarom de samenwerking in Sociaal Economische Strategie Gemeente Losser Stec Groep aan Gemeente Losser 07.067

34

het Regionaal Ketenoverleg (REKO) Noord Oost Twente. U werkt op dit moment al aan een regionale werkgeversbenadering, door middel van het visiedocument ‘Werkgeversbenadering Werkmarkt’. Samen met regionale partners, ondernemers en gemeenten in Noord Oost Twente gaat u vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter met elkaar proberen te matchen. Een goed initiatief! Daarnaast kunt u de mogelijkheden verkennen om te werken met subsidies voor bedrijven die langdurig werklozen een kans bieden. Zorg er ook voor dat deels arbeidsongeschikten daadwerkelijk op hun werk kunnen komen, bijvoorbeeld door middel van speciaal vervoer. Het gaat soms om maar kleine dingen. Kijk of u opleidingsmogelijkheden aan kunt bieden om mensen weer perspectief te bieden op de huidige arbeidsmarkt. De benoemde speerpunten in uw beleid lenen zich trouwens ook goed voor het ontstaan van deeltijdbanen. Vergroot de regionale samenwerking U hoeft het wiel niet steeds opnieuw uit te vinden. In Twente en over de grens zijn de afgelopen jaren voldoende initiatieven ontplooid waar u zich bij kunt aansluiten. Ook kunt u samen met regionale instanties (of buurgemeenten) afspraken maken over de te varen koers. Sociaal economisch beleid speelt zich nooit alleen af binnen uw gemeentegrenzen. Als u dingen samen oppakt creëert u meer massa en verdeelt u de te leveren inspanningen. U gaf al aan hiermee bezig te zijn. Een mooi moment om te kijken waar u nog een tandje erbij kunt doen. Arbeidsmarktactivering of het vergroten van de participatie onder de beroepsbevolking zijn bijvoorbeeld uitstekend in de regio af te stemmen. Een interessante activiteit die al in gang is gezet is het POWI (platform, onderwijs, werk en inkomen) – een platform voor aanpak van knelpunten op de arbeidsmarkt in Twente. En kijk of er mogelijkheden zijn voor Europese Subsidies Als grensregio in de ‘periferie’ van Nederland bestaan altijd mogelijkheden voor Europese subsidies. Zaak is om te verkennen waar u mogelijk kans maakt op geld uit Brussel. Doe dit bij voorkeur ook niet alleen, maar met partners in de regio of vlak over de grens. Er is veel geld beschikbaar in Europa waar u aanspraak op zou kunnen maken. Eén ding is zeker; als u er niet zelf achteraan gaat zal het geld zeker niet naar u toe komen. Via het Interreg programma bijvoorbeeld verleent de EU jaarlijks subsidies aan creatieve, vernieuwende samenwerkingsprojecten voor Europese ruimtelijke ontwikkeling. Een mooie kans voor u en uw (Duitse) buurgemeenten?


35

Acties die horen bij de randvoorwaarden (uitwerking in actieprogramma) • • • • • • •

Instellen van pro actief accountmanagement Professionaliseren van ondernemersverenigingen Uitbouwen regionale arbeidsmarktbenadering Vergroten regionale samenwerking Monitoring en evaluatie sociaal economische strategie “City” Marketing Doorzetten van cultuurveranderingtraject


36

SOCIAAL ECONOMISCHE STRATEGIE GEMEENTE LOSSER: Stec Groep aan Gemeente Losser GEZONDE ECONOMIE IN EEN GROENE OMGEVING

Recommend Documents