sized for CAROLUS V
PERSDOSSIER
VISITBRUSSELS, de Ommegang en de Coudenberg werken dit jaar voor het eerst samen om een toeristisch programma voor te stellen dat de naambekendheid en de nationale en internationale uitstraling van Brussel op cultureel en erfgoedgebied versterkt, en dit rond het thema van Keizer Karel en zijn tijd. Deze samenwerking is erop gericht dit thema van jaar tot jaar verder te ontwikkelen om de belangstelling voor geschiedenis en het culturele erfgoed bij het grote publiek te bevorderen.
Waarom Keizer Karel? Sommigen beschouwen Keizer Karel als een voorloper van de Europese eenheid. Maar laten we niet overdrijven: hij heeft drie keer oorlog gevoerd tegen de Franse koning, Frans I, en zijn relaties met de Engelse koning Hendrik VIII waren niet minder gespannen. Wat we echter met zekerheid kunnen zeggen, is dat Europa onder de regeringen van Frans I, Hendrik VIII en Keizer Karel van de Middeleeuwen de overgang maakt naar de Moderne Tijd, en van deze drie vorsten was Keizer Karel de machtigste.
Waarom Brussel? De periode van Keizer Karel heeft de evolutie van de stad sterk bepaald. Tijdens zijn 40 jaar durende bewind, van 1515 tot 1555, bracht hij de meeste tijd in Brussel door en groeide de stad uit tot een machtscentrum van zijn immense rijk “waar de zon nooit onderging”. Het was trouwens in de grote aula van zijn paleis in Brussel dat hij zijn aftreden aankondigde ten voordele van zijn zoon Filips II.
www.carolusfestival.BE
2
zondag 20 mei: Het paleis van de Coudenberg viert Keizer Karel en de Ommegang Een dag vol activiteiten voor het hele gezin wacht op u in het paleis van de Coudenberg, waar Keizer Karel destijds resideerde. Op het programma: initiatie in renaissancedansen, ontmoeting met de personages van de Ommegang, rondleidingen, spelen uit de tijd van Bruegel, een blazoen ontwerpen, kostuumatelier … Initiatie in renaissancedansen Laat u op sleeptouw nemen in een statige pavane of wervelende gaillarde. Danssessies op geregelde tijdstippen. Volwassenen en kinderen vanaf 5 jaar. Geleid bezoek aan de Coudenberg door Roel Jacobs De auteur van “Een geschiedenis van Brussel” leidt u rond in de ondergrondse overblijfselen van vroegere paleis van Keizer Karel. Om 14 uur in het Frans en om 15.30 uur in het Nederlands. Volwassenen. Ontmoeting met de personages van de Ommegang | photo shoot: Haakbusschutters, hellebaardiers, heren en dames van het hof heten u welkom. Profiteer van deze ontmoeting om een foto te laten maken voor het familiealbum. Van 10 tot 18 uur. Volwassenen en kinderen van alle leeftijden. Spelen uit de tijd van Bruegel Workshops met evenwichts- en behendigheidsspelen waarin u wordt ingewijd door specialisten van oude volksspelen en de circusschool van Brussel. Van 10 tot 18 uur. Volwassenen en kinderen vanaf 4 jaar. Workshop blazoen ontwerpen Iedere bezoeker kan zijn of haar embleem kiezen volgens de symboliek van kleuren en vormen die dapperheid, macht of rijkdom uitdrukken. Van 10 tot 18 uur. Kinderen vanaf 4 jaar. Kostuumatelier De kleine prinsessen en hun mama’s worden niet vergeten: jurken, rokken en hoofddeksels krijgen vorm voor hun ogen. Van 10 tot 18 uur. Volwassenen en kinderen van alle leeftijden.
www.carolusfestival.BE
3
Wedstrijd om deel te nemen aan de stoet van de Ommegang U droomt ervan om voor een avond de rol van boogschutter te spelen of de keizerlijke koets te escorteren door de straten van Brussel? Een lottrekking zal de gelukkige winnaars aanduiden. Wafels naar hartenlust Al deze activiteiten zullen u ongetwijfeld grote honger en dorst geven. Daarom wordt aan zowel ouders als kinderen een vieruurtje aangeboden. Praktische informatie Coudenberg – Voormalig Paleis van Brussel (onder het Koningsplein) Kunstberg Paleizenplein 7, 1000 Brussel Ingang langs het BELvue-museum Zondag 20 mei 2012 | 10 tot 18 uur Reservatie niet nodig Activiteiten zonder meerprijs op het toegangsbewijs Inlichtingen: + 32 (0) 70 22 04 92
[email protected] Gedetailleerd programma: www.coudenberg.com normaal tarief/individueel | € 5 groepen/senioren (+15 personen, +65) | € 4 verlaagd tarief (werkzoekenden, gehandicapten, 18-25) | € 3 Gratis tot 18 jaar en voor kinderen vergezeld van hun ouders
www.carolusfestival.BE
4
“Historische nocturnes” op de Coudenberg: van 22 mei tot 28 juni Een afdaling in de ondergrond van het Koningsplein, terug naar de tijd van Keizer Karel; een originele manier om deze rijke periode van onze geschiedenis opnieuw te beleven, van de Renaissance tot de herinterpretatie in de 19de eeuw. Legendes, muziek, dans, gastronomie en wandelingen in de stad. Ja, Brussel heeft heel wat om u te verrassen! Brussel, de stad van Keizer Karel, door Roel Jacobs (gevolg door een bierproeverij op de Coudenberg) Dinsdag 22 mei om 18.30 uur in het Frans en woensdag 23 mei in het Nederlands Van alle steden waar Keizer Karel tijdens zijn regeerperiode heeft overnacht, stond Brussel ongetwijfeld op de eerste plaats. Hij is er drie keer meer geweest dan in de nummers twee en drie, met name Augsburg (stad van de keizerlijke Rijksdag) en Valladolid (stad van de Cortes van Castilië). Hij is er acht keer vaker geweest dan in Gent, zijn geboortestad. Bij dit kwantitatieve argument komt nog het kwalitatieve argument van alles wat er toen in Brussel beslist werd. Vreemd genoeg kent het belangrijkste politieke centrum van Europa van die tijd dit aspect van zijn verleden niet meer. De hele stad draagt nochtans de stempel van de aanwezigheid van Keizer Karel: architecturale realisaties, hoogtepunt van de tapijtweefkunst, enz. En de sporen van dat verleden zijn nog altijd zichtbaar in het stedelijke landschap, in de musea van de stad … en van de hele wereld. Keizer Karel, de goede keizer? En als u dat niet gelooft, maak ik u wel iets anders wijs …, door Roel Jacobs (gevolgd door een lezing met teksten uit Tijl Uilenspiegel) Dinsdag 29 mei om 18.30 uur in het Frans en woensdag 30 mei in het Nederlands Onze kennis van het verleden is altijd een mengsel van mythe en realiteit. Dat is in hoge mate het geval voor Keizer Karel. Van de talloze legenden die over hem worden verteld, klopt er geen enkele. Ze zijn na zijn overlijden uitgevonden door zijn vijanden die, door de vader te idealiseren, zijn zoon en opvolger die ze bestreden in diskrediet probeerden te brengen. De figuur van Keizer Karel spreekt zelfs zo tot de verbeelding dat hij terugkeert in het politieke debat van de 19de eeuw, als positieve referentie voor de conservatieven en als negatief voorbeeld voor de progressieven. De realiteit van de 16de eeuw en alle lagen verbeelding die er in de volgende eeuwen overheen zijn gelegd, is wat de historici “invented past” noemen: meerdere geschiedenissen voor de prijs van één! Gastronomie à la Renaissance, un passage entre Moyen Âge et âge classique, door Pierre Leclercq (gevolgd door een degustatie) Donderdag 7 juni om 18.30 uur in het Frans Tijdens de Renaissance beleefde de gastronomie die was overgeërfd uit de laatste eeuwen van de Middeleeuwen een echte bloeiperiode. Het was echter tegelijk een laatste hoogtepunt vóór de onstuitbare opkomst van de Franse keuken onder het bewind van Lodewijk XIV. Hoe zijn we van de zoete en oosters getinte middeleeuwse parfums overgegaan naar de klassieke gastronomie die wij vandaag nog altijd toepassen? Is er sprake van een breuk of continuïteit? Hoe zijn de smaken tijdens deze scharnierperiode geëvolueerd? Op die vragen krijgt u tijdens deze lezing een antwoord, met de hulp van Lancelot de Casteau, laatste grote chef-kok in de middeleeuwse traditie en hofmeester van de banketten van de prins-bisschoppen van Luik in de tweede helft van de 16de eeuw.
www.carolusfestival.BE
5
“Splendeurs de la musique à Bruxelles au temps de Charles Quint”, door Ariane Renel (gevolgd door een initiatie in de dansen van die tijd) Dinsdag 12 juni om 18.30 uur in het Frans Muziek was een essentieel onderdeel van de levenskunst in de Renaissance. In Brussel en in heel Europa gaf ze glans aan de grote burgerlijke, politieke en religieuze gebeurtenissen. Keizer Karel zelf omringde zich met de beste muzikanten en de klank van zijn muziekkapel was tot ver buiten de grenzen van zijn keizerrijk bekend. Maar de muziek was in de 16de eeuw ook aanwezig in het dagelijkse leven van de Brusselaars, in de intimiteit van de burgerhuizen, op publieke bals en volksfeesten. Laat u verrassen door deze fascinerende klanken en betreedt voor een avond de muzikale wereld van een stad tijdens de Renaissance. “De l’Ommegang à la ville”, door Cecilia Paredes en Stéphane Demeter (met aansluitende wandeling) Dinsdag 19 juni om 18.30 uur in het Frans Stedelijke processies en optochten leveren een veelzeggend commentaar op de perceptie en de evolutie van de stad tijdens de voorbije eeuwen. In het spoor van de Ommegang nodigen de sprekers u uit om deze bijzondere historische routes in Brussel te herontdekken, die in de loop van de tijd vorm hebben gekregen door een waaier aan ambulante spektakels met sociale, politieke of religieuze functie. “Le banquet à la Renaissance, un lieu où se mêlent politique et plaisir”, door Pierre Leclercq (gevolgd door een degustatie) Donderdag 28 juni om 18.30 uur in het Frans In de periode van buitengewone politieke en religieuze beroering die Europa in de 16de eeuw door elkaar schudde, bleef de tafelkunst een geliefkoosd propagandamiddel in de hoogste staatskringen. Op 12 december 1557 deed de jonge prins-bisschop Robert de Berghes zijn intrede in Luik. Het menu van die dag, samengesteld door keukenmeester Lancelot de Casteau, bevatte 148 verschillende gerechten. De evocatie van die uitzonderlijke gebeurtenis zal u onderdompelen in de sfeer van een groot vorstelijk banket van de 16de eeuw. De diepere betekenis en het verloop van het gebeuren worden u haarfijn uitgelegd. Praktische informatie Coudenberg – Voormalig Paleis van Brussel (ondergrond van het Koningsplein) Ingang via Koningsplein 10 te 1000 Brussel Informatie en reservatie: maandag tot vrijdag van 9 tot 17 uur:
[email protected] of 02 563 61 79 Eenheidstarief| € 5 per avond Dit tarief omvat de toegang tot de Coudenberg, de lezing en de deelname aan de activiteit. De deuren gaan open om 17.30 uur. www.coudenberg.com
www.carolusfestival.BE
6
Week van 2 tot 5 juli De week van 2 tot 5 juli wordt er volop feest gevierd! Op de Grote Markt met het spektakel van de Ommegang en op de Grote Zavel met het middeleeuwse dorp en de steekspelen evenals in de straten waar de stoet van de Ommegang doorheen zal trekken om naar de Grote Markt te gaan. Wat is de Ommegang? De Ommegang, letterlijk een ‘rondgang’, is de oudste historische evocatie van Brussel. De stoet gaat terug tot de 14de eeuw en was oorspronkelijk een processie ter ere van Onze-Lieve-Vrouw-van-de-Zavel. De stoet kreeg een luisterrijk karakter toen het stadsbestuur van Brussel er op 2 juni 1549 een feest van maakte ter ere van het bezoek van Keizer Karel en zijn zoon, infant Filips II. Alle gilden, sermenten, notabelen, adel en geestelijkheid verleenden hun medewerking aan dit feest. Steekspelen op de Zavel Op 3, 4 en 5 juli wordt op de Grote Zavel een middeleeuws dorp geïnstalleerd met activiteiten zoals ‘pas d’armes’, gevechten van ridders te voet, valkeniers en steekspelen te paard. Dinsdag 3 en donderdag 5 juli: stoeten Op deze twee datums gaat de stoet van de Ommegang uit en van 21 tot 23 uur vindt op de Grote Markt een kleurrijk spektakel plaats. Vertrek van de stoet van Keizer Karel aan de Coudenberg (Koningsplein 10). Sinds 2010 vertrekt een deel van de Ommegang aan de Coudenberg in de richting van de Grote Zavel. Deze groep bestaat uit Keizer Karel zelf, zijn zoon Filips II, een twintigtal vaandeldragers te paard en wachters. De tickets om het spektakel bij te wonen zijn te koop via de website www.ommegang.be. Thema-avond: de “coulissen van de Ommegang” op de avonden dat de stoet uitgaat (bezoek, spektakel, verzamelplaats van de groepen …). Een pakket bestaande uit een bezoek achter de schermen van de stoet en het toegangsticket voor het spektakel op de Grote Markt zal worden aangeboden door de organisatie Itinéraires. Perstoegang Geaccrediteerde journalisten zullen een bevoorrechte toegang hebben tot de aangeboden activiteiten. Themamaaltijd: Keizer Karel en de feesten aan het Bourgondische hof (in het kader van Brusselicious) Op 3 en 5 juli kunt u aanschuiven voor een Bourgondisch menu in de overblijfselen van het vroegere paleis van Brussel. Dit ontdekkingsmenu, samengesteld in de grootse stijl van die tijd door het Centrum voor Historische Gastronomie, wordt opgediend van 18 tot 20 uur in de Coudenberg, de residentie van Keizer Karel in Brussel. Na deze maaltijd en een bezoek aan de archeologische site wordt u uitgenodigd voor de opening van de festiviteiten. De stoet van de Ommegang start om 20 uur stipt op het Koningsplein en stapt naar de Grote Markt waar de feestelijkheden een uur later worden voortgezet. www.brusselicious.be
www.carolusfestival.BE
7
Toeristische themacircuits
pp Rondleidingen voor groepen (met voorafgaande reservatie) Klare Lijn / Brussels Walks (NL) : Keizerlijk hof en adel rond de Zavel +32 493/50 40 60
[email protected] www.brusselswalks.be De gidsen van VISITBRUSSELS - GBB: (NL-FR-EN) “Keizer Karel is alomtegenwoordig in het historische hart van Brussel: de Grote Markt, de kathedraal, de Grote Zavel, de koningswijk”. Dit bezoek kan een vervolg krijgen in het Museum van de Coudenberg. Praktische informatie: Het hele jaar – Duur: 3 uur Prijs: € 117 Vertrek van de wandeling: Grote Markt, Stadhuis, kantoor van Visitbrussels + 32 2 548 04 48
[email protected] www.visitbrussels.be vzw Culturama (NL): • In de voetsporen van de Spanjaarden ( klemtoon op de 16de eeuw) • Bezoek aan het coudenbergpaleis of de Coudenbergsite • De wandeling rond Pieter Bruegel de Oude en zijn tijd +32 569 27 74
[email protected] www.culturamavzw.be
www.carolusfestival.BE
8
pp Individuele rondleidingen Itinéraires (FR) Manneken Pis, de Ommegang, de Meyboom … Brusselse tradities en feesten Zaterdag 2 juni om 14 uur – Duur: 2 uur – te voet – Prijs: € 8 Vertrek van de wandeling: Leeuwentrap van het Stadhuis, Grote Markt De coulissen van de Ommegang, 1ste deel Dinsdag 5 juni om 14 uur – Duur: 2 uur – te voet – Prijs: € 14 Vertrek van de wandeling: Huidevettersstraat 180 Brussel, de Renaissance en Keizer Karel Donderdag 7 juni om 14 uur – Duur: 2 uur – te voet – Prijs: € 13 Vertrek van de wandeling: voor het BIP, Koningsstraat 2-4 De coulissen van de Ommegang, 2de deel Donderdag 5 juli om 18.30 uur – Duur: 2 uur – te voet – Prijs: € 49 Vertrek van de wandeling: aan de trappen van de kerk van Sint-Jakob-op-Coudenberg, Koningsplein Brussel 1000, van laag naar hoog: het Koningsplein Zaterdag 8 december om 14 uur – Duur: 2 uur – te voet – Prijs: € 13 Vertrek van de wandeling: voor het BIP, Koningsstraat 2-4 +32 2 541 03 77
[email protected] www.itineraires.be
www.carolusfestival.BE
9
Gay
Cen
tre:O
pmaa
k1
7/02
/11
11:1
9 P ag
ina 1
Het hele jaar door Activiteiten in het teken van Keizer Karel zijn het hele jaar door mogelijk:
FR / EN
VISITBRUSSELS heeft een wandeling uitgestippeld met de belangrijkste plaatsen in Brussel die met Keizer Karel verband houden, verkrijgbaar als handig miniplan.
sized fo r
CAROLU SV
Op de Coudenberg Ondergronds spoorzoeken: op zoek naar de schat van het Gulden Vlies Ga met het hele gezin op zoek naar de schat van het Gulden Vlies in de ondergrondse overblijfselen van het vroegere paleis van Brussel. De kleine Keizer Karel heeft uw hulp nodig om het wachtwoord te vinden dat de koffer met de schat kan openen. _COVER
S MINI
0,
50 €
PLAN_C
Q_3mm
.indd
2 30/03/12
Hoe verloopt het spel? Elk kind krijgt een rugzak met materiaal om opdrachten uit te voeren (schatkaart, vermomming, puzzel, zaklamp …). Elke opdracht geeft een aanwijzing om het wachtwoord te vinden waarmee ze de koffer met de schat kunnen openen (waarin zich de befaamde halsketting van het Gulden Vlies bevindt). Alle kinderen krijgen een geschenkje aan het einde van het spel. 10:42
Praktische informatie Bestemd voor kinderen van 5 tot 8 jaar vergezeld van een volwassene. € 4 per kind. Reservatie verplicht:
[email protected] Duur: 1 tot 1.30 uur Coudenberg – Voormalig Paleis van Brussel (ondergrond van het Koningsplein) Paleizenplein 7 te 1000 Brussel (ingang langs het BELvue-museum) Info: + 32 (0) 70 22 04 92 www.coudenberg.com Tarieven: normaal tarief/individueel | € 5. Groepen/senioren (+15 personen, +65) | € 4. Verlaagd tarief (werkzoekenden, gehandicapten, 18-25) | € 3. Gratis toegang tot 18 jaar en voor kinderen vergezeld van hun ouders.
www.carolusfestival.BE 10
PERSCONTACTEN VISITBRUSSELS Martha Meeze
[email protected] +32 (0)486 / 53 31 81 Pierre Massart
[email protected] +32 (0)475 / 53 08 07 COUDENBERG Frédérique Honoré
[email protected] + 32 2 563 61 78 Ommegang Paul Le Grand
[email protected] + 32 475 41 21 18
Voor meer informatie: w w w. c a rolus f estiv a l . be
fototheek : www.Visitbrussels.be/pictures
CREDITS PHOTOS : E.Danhier|JP. LEjeune|M.Vanhulst\L Viatour|Broodhuis|Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
COPYRIGHTS ©VISITBRUSSELS-2011 www.carolusfestival.BE 11