Uitgeverij Nederlands Onderwijs Instituut bv
SHEETS BIJ DE MODULE FINANCIËLE ADMINISTRATIE
A. SHEETS UIT HET BOEK ADMINISTRATIE MKB B. SHEETS UIT DE BIJLAGE C. SHEETS TER ONDERSTEUNING VAN DE LESSEN
BOEKINGSREGELS BEZIT
SCHULD
+ –
– +
KOSTEN
OPBRENGSTEN
+ –
– +
PRIVÉ
EIGEN VERMOGEN
+ – +
= meer
–
= minder
– + –
= minder
+
= meer
INKOOPFACTUUR Goederen Te vorderen OB Crediteuren
debiteren debiteren crediteren
D 700 D 160 C 140
INKOOPCREDITFACTUUR Crediteuren Goederen Te vorderen OB
debiteren crediteren crediteren
D 140 C 700 C 160
VERKOOPFACTUUR Debiteuren Te betalen OB Opbrengst verkopen
debiteren crediteren crediteren
D 130 C 161 C 850
VERKOOPCREDITFACTUUR Opbrengst verkopen Te betalen OB Debiteuren
debiteren debiteren crediteren
D 850 D 161 C 130
debiteren crediteren
D 800 C 700
debiteren crediteren
D 700 C 140
VERZENDBON Kostprijs verkopen Goederen
RETOURBON Goederen Kostprijs verkopen
ONTHOUD: DEBITEUREN CREDITEUREN PRIVÉ
}
STEEDS INCLUSIEF OB
DEBITEUREN 130
TE BETALEN OB 161
CREDITEUREN 140
TE VORDEREN OB 160
PRIVÉ 065
TE BETALEN OB 161
KASSTUK
ONTVANGSTEN D 100 UITGAVEN C 100
BANKSTUK
BIJ AF
D 110 C 110
BALANS 1 BALANS
debet
BESTEDINGEN
credit
BRONNEN BALANS
debet
credit
EIGEN VERMOGEN
BEZITTINGEN
VREEMD VERMOGEN (= SCHULD) BALANS
debet Pand Inventaris Transportmiddelen Machines Goederenvoorraad Kas(geld) Bank(tegoed)
SRD 100.000 80.000,–
credit
Eigen vermogen Crediteuren Hypotheek SCHULD Lening
}
SRD -
SRD 200.000
PAND GOEDERENVOORRAAD
SRD 200.000
HYPOTHEEK CREDITEUREN
BEZIT – SCHULD = EIGEN VERMOGEN Veranderingen minstens op + Bezit inventaris + Bezit goederen – Bezit kasgeld enz.
twee plaatsen: maar ook – bezit kasgeld maar ook + schuld crediteuren maar ook – schuld crediteuren
BALANS 2 BALANS
debet
credit
EIGEN VERMOGEN SCHULDEN
BEZITTINGEN
GROOTBOEK = elke (balans)post een aparte grootboekrekening
VERANDERINGEN BEZIT
D
C
openen
KOSTEN
+
D EIGEN VERM. C
C
openen
+ –
D
SCHULD
D
openen
– + C
– +
D OPBRENGSTEN C
+
GROOTBOEK
debiteren = debetkant boeken crediteren = creditkant boeken
KASSTUK
ontvangen = KAS debiteren betalen = KAS crediteren
BANKSTUK
bijschrijving = BANK debiteren afschrijving = BANK crediteren
INKOOPFACTUUR
{
}
inventaris of goederenvoorraad of = debiteren kosten crediteuren = crediteren
VASTE CODERINGEN KASSTUK Ontvangen: rek.
debet
100
D
......
Betaald: credit
C
debet
110
D
......
debet
......
D
100
BANKSTUK Credit: rek.
rek.
credit
C
Debet: credit
C
rek.
debet
......
D
110
credit
C
DEBET = DOKKEN = BETALEN: dus 110 crediteren. CREDIT = KRIJGEN: dus 110 debiteren. ONTVANGEN VAN CREDITEUREN (LEVERANCIERS) Inkoopfactuur goederen: Inkoopcreditfactuur goederen: Inkoopfactuur kosten: rek.
debet
700 140
D
credit
rek.
debet
C
140 700
D
credit
rek.
debet
C
4. . . . 140
D
VERZONDEN AAN DEBITEUREN (KLANTEN) Verkoopfactuur: Verkoopcreditfactuur: rek.
debet
130 850
D
credit
rek.
debet
C
850 130
D
VERZONDEN AAN DEBITEUREN Verzendbon goederen: rek.
debet
800 700
D
rek.
debet
C
700 800
D
VERKOOPFACTUUR VERZENDBON
C
Retourbon:
credit
KASSTUK ONTVANGSTEN UITGAVEN BANKSTUK CREDIT DEBET INKOOPFACTUUR
credit
credit
C
KAS DEBITEREN KAS CREDITEREN BANK DEBITEREN BANK CREDITEREN GOEDEREN DEBITEREN CREDITEUREN CREDITEREN DEBITEUREN DEBITEREN OPBRENGSTEN CREDITEREN KOSTPRIJS DEBITEREN GOEDEREN CREDITEREN
credit
C
INKOOPFACTUUR
=
Inkoopprijs
meer GOEDEREN meer CREDITEUREN VERKOOPFACTUUR
=
=
=
700 140
D
credit
C
rek.
debet
130 850
D
credit
C
Kostprijs verkopen
meer KOSTPRIJS GOEDEREN minder DEBITEUREN PRIVÉ
debet
Verkoopprijs
meer DEBITEUREN meer OPBRENGST VERKOPEN VERZENDBON
rek.
rek.
debet
800 700
D
credit
C
Geld uitgeven voor het gezin: levensonderhoud. Geld ontvangen van gezin: kinderbijslag.
Uitgaven privé DEBITEREN (privé-opnamen) Ontvangsten privé CREDITEREN
KOSTEN KOSTPRIJS VERKOPEN Verzendbon debiteren Retourbon crediteren RECLAME-/VERKOOPKOSTEN • reclamemateriaal • folders, advertenties • verpakkingsmateriaal • etalagekosten ALGEMENE KOSTEN • telefoon, fax • briefpapier • porti • werkkleding • scholing
HUISVESTINGSKOSTEN • huur • gas/water/elektra • reparaties • onderhoud • verzekering onroerend goed • belasting onroerend goed PERSONEELSKOSTEN • brutoloon • sociale lasten werkgever • reiskosten • pensioenpremies
ADMINISTRATIE MKB 4.1
TE VORDEREN OB steeds bij inkoop debiteren (= bezit) TE BETALEN OB steeds bij verkoop crediteren (= schuld) Van de leveranciers/crediteuren ontvangen we: Inkoopfactuur rek.
debet
700 160 140
D D
Inkoopcreditfactuur credit
rek.
debet
D
C
140 160 700
credit
C C
LET OP: rekening 140 CREDITEUREN inclusief OB. 4.2
VASTE VEREKENPRIJS = V.V.P. VVP-waarde hoger dan inkoopprijs VVP-waarde lager dan inkoopprijs
4.3
4.4
prijsverschillen C prijsverschillen D
Contante verkopen rek.
debet
100 850 161
D
Verzendbon
credit
C C
debet
800 700
D
credit
C
GELD ONDERWEG Naar de bank gebracht
4.5
rek.
rek.
debet
200 100
D
Bijschrijving van de bank
credit
rek.
debet
C
110 200
D
DIVERSE STUKKEN 1. Prijsverschillen
Saldo prijsverschillen
2. Afschrijvingen = meer kosten minder bezit
rek.
debet
480 020
D
credit
C
rek.
debet
710 800
D
credit
C
credit
C
3. Vooruitbetaalde bedragen = BALANSREKENING dus debiteren. BEZIT 4. Nog te betalen bedragen = BALANSREKENING dus crediteren. SCHULD
OB FACTUURSTELSEL
vooral bij groothandel OB verschuldigd na uitschrijven factuur
KASSTELSEL
detailhandel en dienstverlenende bedrijven OB verschuldigd na betaling
BEREKENING OB Omzet inclusief OB SRD . . . . . . . . . . . . . . . x 8 = OB dus x 8 = SRD . . . . . . . . . . . . . . . OB. 108 108 Omzet inclusief OB SRD . . . . . . . . . . . . . . . x 10 = OB dus x 10 = SRD . . . . . . . . . . . . . . . OB. 110 110 Codering overboeking van omzetrekening naar OBrekening.
rek.
debet
800 161
D
BEZIT SCHULD SALDO 161 MIN SALDO 160
160 = Te vorderen OB 161 = Te betalen OB 162 = Af te dragen OB
160 gebruiken bij kopen van goederen, bedrijfsmiddelen, kosten. 161 gebruiken bij verkopen/omzet rekening 800. 160 TE VORDEREN OB Inkoopfacturen Contante inkopen Overboeking naar 162
D X X
161 TE BETALEN OB Verkoopfacturen Omzet Overboeking naar 162
D
162 AF TE DRAGEN OB 160 Te vorderen OB 161 Te betalen OB Verschil: per bank betaald
D X
{
X
{
Codering af te dragen OB.
C
C X X
X C X X
rek.
debet
162 110
D
credit
C
credit
C
LOONBOEKINGEN WERKGEVER BRUTOLOON
WERKNEMER NETTOLOON
Stap 1: LOONBEREKENING Brutoloon Loonheffingen Pensioenpremie
SRD 11.746,– SRD 4.115,– 289,– 4.404,– SRD 7.342,–
Nettoloon
rek.
debet
400 11.746 150 151 210
credit
4.115 289 7.315
Stap 2: LOONUITBETALING PER BANK rek.
debet
210 7.315 110
credit
7.315
Stap 3: PREMIES TEN LASTE VAN HET BEDRIJF Loonheffingen Pensioenpremie
SRD 727,– 345,– SRD 1.072,–
rek.
debet
400 1.072 150 151
credit
727 345
Stap 4: AFDRACHT LOONHEFFING 1e KWARTAAL SRD 13.000,– rek.
debet
credit
150 13.000 110 13.000 Stap 5: AFDRACHT PENSIOENPREMIES 1e KWARTAAL SRD 2.500,– rek.
debet
151 2.500 110
credit
2.500
KORTINGEN A. INKOOPFACTUUR = ONTVANGEN korting van crediteuren. 1. RABAT - niet boeken 2. KWANTUMKORTING - niet boeken 3. KREDIETBEPERKINGSTOESLAG op tijd = niet boeken te laat = debet op 461 Betalingskorting 4. KORTING VOOR CONTANTE BETALING op tijd = credit op 461 te laat = niet boeken
B. INKOOPCREDITFACTUUR = bonuskorting of korting wegens klachten of beschadiging. Ontvangen korting = credit op 700 Voorraad goederen. Omgekeerde van een inkoopfactuur.
C. VERKOOPFACTUUR = verleende korting aan debiteuren. 1. KWANTUMKORTING - niet boeken 2. KREDIETBEPERKINGSTOESLAG factuur = 461 crediteren betaling = 461 debiteren 3. KORTING VOOR CONTANTE BETALING factuur = niets boeken betaling = 461 debiteren
COMPUTERBOEKHOUDEN VOORDELEN 1. Vaste boekingen automatisch en foutloos. 2. Controleert steeds evenwicht = minder D/C fouten. 3. Geïntegreerde verwerking grootboek en subadministraties. GROOTBOEKBESTAND 1. Invoer boekingsstukken
2.
Invoerverslag
3.
Verwerkingsverslag Dagafsluiting
Dagboeken bv. Inkoopboek Verkoopboek Kasboek Bankboek Diversenboek/Memoriaal Controle Fouten herstellen Grootboek + subadministraties
DEBITEURENBESTAND CREDITEURENBESTAND ARTIKELBESTAND FACTUREREN MET COMPUTER INFORMATIE m.b.v. diverse overzichten zoals ouderdomsanalyse debiteuren, betalingsherinnering, betaaladvies crediteuren, voorraadlijst artikelen, omzet/afzet per artikel of per debiteur.
BALANSEN debet
BEGINBALANS SHARON MANTEL
credit
Winkelpand Winkelinventaris Voorraad kleding Tegoed DSB bank Kasgeld
SRD . . . . . . . . . . - ............... - ............... - ............... - ...............
Eigen vermogen SRD . . . . . . . . . . Vreemd vermogen: - schuld Winston Mantel - . . . . . . . . . . . . . . . - hypotheekschuld - ............... - schuld aan crediteuren - ...............
Totaal bezittingen
SRD
Totaal vermogen
debet
..........
SRD
BALANS PER 2 APRIL
..........
credit
...............................
...............................
SRD . . . . . . . . . . - ............... - ............... - ............... - ...............
...............................
SRD . . . . . . . . . . - ............... - ............... - ............... - ...............
Totaal bezittingen
SRD
Totaal vermogen
SRD
............................... ............................... ............................... ...............................
debet
..........
............................... ............................... ...............................
BALANS PER 2 APRIL
..........
credit
...............................
...............................
SRD . . . . . . . . . . - ............... - ............... - ............... - ...............
...............................
SRD . . . . . . . . . . - ............... - ............... - ............... - ...............
Totaal bezittingen
SRD
Totaal vermogen
SRD
............................... ............................... ............................... ...............................
..........
............................... ............................... ...............................
..........
We hebben elke balanspost op een afzonderlijke grootboekrekening geboekt. De regel daarbij was: • debet balans is debet grootboek; • credit balans is credit grootboek. Hieruit volgt, dat het evenwicht van de balans ook in het grootboek is terug te vinden. Kijk maar: BALANS PER 1 JANUARI 2013
debet
credit
Bedrijfspand Inventaris Bank Kasgeld
SRD 214.000,– 36.000,– 8.000,– 2.000,–
Eigen vermogen Hypotheek Crediteuren
SRD 65.000,– 183.000,– 12.000,–
Totaal bezittingen
SRD 260.000,–
Totaal vermogen
SRD 260.000,–
GROOTBOEK BEDRIJFSPAND datum
jan.1
omschrijving
EIGEN VERMOGEN
debet
balans
credit
datum
214.000
jan.1
omschrijving
jan.1
omschrijving
HYPOTHEEK debet
balans
credit
datum
36.000
jan.1
omschrijving
jan.1
omschrijving
balans
credit
8.000
jan.1
omschrijving
balans
credit
183.000
CREDITEUREN debet
debet
2.000
datum
jan.1
KASGELD datum
debet
balans
BANK datum
credit
65.000
INVENTARIS datum
debet
balans
credit
omschrijving
balans
debet
credit
12.000
PROEFBALANS PER 15 JANUARI 2013 naam grootboekrekening debet BALANSREKENINGEN: Bedrijfspand Inventaris Bank Kasgeld Eigen vermogen Hypotheek Crediteuren RESULTATENREKENINGEN: Huisvestingskosten Algemene kosten Opbrengst reiniging Opbrengst reparatie Totaal
credit
. . . . .214.000 ................
.....................
. . . . . . .9.800 ..............
. . . . . . 3.500 ...............
. . . . . .40.900 ...............
. . . . . . . .300 .............
. . . . . . .7.300 ..............
. . . . . . 1.700 ...............
.....................
. . . . . .65.000 ...............
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
.....................
DE BOEKINGSREGELS • REGEL VOOR BEZIT:
méér bezit debet boeken minder bezit dus credit boeken
• REGEL VOOR SCHULD:
méér schuld credit boeken minder schuld dus debet boeken
• KOSTENREGEL:
kosten debet boeken
• OPBRENGSTREGEL:
opbrengsten credit boeken
• PRIVÉ-REGEL:
privé-opnamen debet boeken
3.6 3
VASTE CODERINGEN
Kasstukken, bankstukken, verkoopfacturen en inkoopfacturen hebben altijd één vaste codering: kasontvangst rek.
debet
100
xxxx
credit
bankbijschrijving rek.
debet
110
xxxx
credit
verkoopfactuur rek.
debet
130
xxxx
credit
inkoopfactuur rek.
debet
140
kasuitgaaf rek.
100
debet
bankafschrijving credit
xxxx
rek.
110
debet
credit
xxxx
verkoop-creditfactuur rek.
130
debet
credit
credit
xxxx
inkoop-creditfactuur rek.
debet
140
xxxx
credit
xxxx
Deze vaste coderingen zijn afgeleid van de boekingsregels voor bezit en schuld: • kasontvangsten worden debet op rekening 100 Kas geboekt (regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ); • kasuitgaven worden credit op rekening 100 Kas geboekt (regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ); • bankbijschrijvingen worden debet op rekening 110 Bank geboekt (regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . of regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ); • bankafschrijvingen worden credit op rekening 110 Bank geboekt (regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . of regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ); • verkoopfacturen worden debet op rekening 130 Debiteuren geboekt (regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ); • verkoop-creditfacturen worden credit op rekening 130 Debiteuren geboekt (regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ); • inkoopfacturen worden credit op rekening 140 Crediteuren geboekt (regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ); • inkoop-creditfacturen worden debet op rekening 140 Crediteuren geboekt (regel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ). Het is praktisch om bij het coderen altijd met de vaste codering te beginnen. Is die eenmaal ingevuld, dan is de debet/credit keus voor de wisselende coderingen veel gemakkelijker.
OPDRACHT a Codeer verkoopfactuur 1749. b Codeer de verzendbon.
GROOTHANDEL WINDHORST Molenpad 7
Paramaribo
Remaja Trading Mahonylaan 43 Paramaribo
Grooth. WINDHORST KOPIE-VERZENDBON
Remaja Trading Mahonylaan 43, Paramaribo
aantal
prijs
bedrag
4
415,–
SRD 1.660,–
2
580,–
factuurbedrag
-
1.160,–
SRD 2.820,–
boekingsstuk: rek.
debet
1749 30-12-2013
Afleveradres
datum: 30 december 2013 KOPIE-FACTUUR nr.: 1749 zaagmachines Tiga type 12 zaagmachines Tiga type 16
nr.: datum:
Paramaribo
Vf 1749
aan- inkoopprijs tal per stuk
artikel
Zaagmachine Mistral type Allround type 290 type 320 Zaagmachine Tiga type Standard type 12 type 16
. . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
. . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . .
boekingsstuk: rek.
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . .
4 SRD . . . . . . 330,– . . . . . . .SRD . . . . . .1.320,– . . . . . . . . .2 . . SRD . . . . . . 460,– . . . . . . . -. . . . . . . 920,– . . . . . . . . . .
credit
debet
inkoopprijs
Vb 1749 credit
SRD 2.240,–
. . . . . . . . . . . . . . .
VAN KESSEL
FACTUUR
DRUKKERIJ ATLASSTRAAT 16
Bouwbedrijf Verl. Gemenelandsweg 130 PARAMARIBO
Groothandel Windhorst Molenpad 7 PARAMARIBO
G ro o t h a n d e l Wi n d h o r s t , Molenpad 7 PA R A M A R I B O
30 december 2013 reparatie kantoorraam
boekingsstuk: rek.
debet
Artex PARAMARIBO
FACTUUR
30-12-2013
SRD 170,–
300 reclamecirculaires
If 1470 credit
boekingsstuk: rek.
debet
GRAPHOSET Vr e d e s t r a a t 7 1 , P a r a m a r i b o
FA C T U U R
Groothandel Windhorst Molenpad 7 PA R A M A R I B O
Datum: 30 december 2013 1 kopieer machine kopieerpapier
SRD 1.550,– 60,–
factuurbedrag
SRD 1.610,–
boekingsstuk: rek.
debet
If 1472 credit
If 1471 credit
SRD 270,–
3.6 7
KAS- EN BANKSTUKKEN MET KOSTEN
OPDRACHT
Codeer de kasstukken 1711 t/m 1714. • Wat is de vaste codering van kasontvangsten? • Wat is de vaste codering van kasuitgaven? KASSTUK
Ontvangen / Betaald
KASSTUK
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ontvangen / Betaald
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
SRD 1.110,–
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
betaling factuur nr. 1640 van Charis Bouwmaterialen
privé-opname
SRD 700,– K 1712
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . .boekings . . . . . . . . stuk: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
boekingsstuk: K . . . . . . . . . . . . . . . . . debet
rek.
1711
rek.
credit
Datum: Paraaf:
27-12-2013 LW.
debet
credit
Datum: Paraaf:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27-12-2013 LW.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Beni's Lighting & Decoration Systems
Shell
Gemenelandsweg 1
GELEVERD aan Grooth. Windhorst PB-39-62 Kenteken no. 31 / 12 20 13 Datum
FACTUUR
Paramaribo
Groothandel Windhorst Molenpad 7 PARAMARIBO
Tankstation Kemble Enricolaan 15 Paramaribo
PRODUCT
Hoeveelheid
Bedrag
SUPER UNLEADED
Diverse lampen
Co
nta
nt
aa t e b
SRD 75,–
ld
185 00
TOTAAL
185 00
DIESEL MOTOROLIËN WASSEN
boekingsstuk: grootboekrek.
37
UNLEADED
debet
K 1713 credit
boekingsstuk: rek.
debet
K 1714 credit
OPDRACHT
Codeer de beide bankstukken die hierna zijn afgedrukt. • Wat is de vaste codering van een bankafschrijving? • Wat is de vaste codering van een bankbijschrijving? Rekeningafschrift GROOTHANDEL WINDHORST MOLENPAD 7 PARAMARIBO Soort rekening
Rekeningnummer
Datum afschrift
Aantal bladen
Blad Volgnr.
ZAKENREKENING
613.70.35
27-12-2013
1
001 174
Totaal afgeschreven
Totaal bijgeschreven
Vorig saldo
Nieuw saldo
6.890,00
–/DEBET 12.190,00
–/DEBET 5.300,00
Boekdatum
Omschrijving
27-12 27-12 27-12
BANKKOSTEN HUUR REITSMA & VERMAAS N.V., PARAMARIBO, FACTUUR 29-11-2013
0,00
Bedrag af (debet)
Bedrag bij (credit)
50,00 950,00 4.300,00 boekingsstuk:
B 174 credit
debet
rek.
Rekeningafschrift GROOTHANDEL WINDHORST MOLENPAD 7 PARAMARIBO Soort rekening
Rekeningnummer
Datum afschrift
Aantal bladen
Blad Volgnr.
ZAKENREKENING
613.70.35
30-12-2013
1
001 175
Totaal afgeschreven
Totaal bijgeschreven
Vorig saldo
12.190,00
Nieuw saldo
–/DEBET 7.080,00
–/DEBET 0,00
Boekdatum
Omschrijving
30-12
BOUWMARKT GAJADIEN, PARAMARIBO, FACTUUR 1616 PRIVE-STORTING L. WINDHORST
30-12
5.110,00
Bedrag af (debet)
Bedrag bij (credit)
2.860,00
boekingsstuk: rek.
debet
B 175 credit
2.250,00
3.9 3 OPBRENGSTEN EN KOSTEN, ONTVANGSTEN EN UITGAVEN Samenvatting • Wel kosten maar geen uitgaven:
afschrijving, gewaardeerd loon, gewaardeerde rente. • Wel uitgaven maar geen kosten: privé-opnamen, aflossing geldlening, aanschaf duurzaam bedrijfsmiddel, OB-betaling, storting op bank. • Wel ontvangst maar geen opbrengst: geldlening van de bank, privé-storting, verkoop duurzaam bedrijfsmiddel, betaling door een debiteur. • Wel opbrengst maar geen ontvangst: omzet op rekening (debiteuren).
verkopen en vaste verrekenprijs Voor de levering van banden aan garage Oosthoek heeft Wieland de volgende verkoopfactuur verzonden:
WIELANDS BANDENCENTRUM Energieweg 16 - Paramaribo
GARAGE OOSTHOEK SCHOUTENSTRAAT 9 PARAMARIBO
FACTUUR nr. 3373
Datum: 27122013 5
BAND DUNLOP 175/70 R 13 TL
224,00 OB
1.120,00 89,60
TOTAAL BEDRAG
1.209,60
vvp-waarde SRD 850,– boekingsstuk: 1
debet
Vf 3373 credit
boekingsstuk: rek.
debet
Vf 3373 credit
Op deze verkoopfactuur staan twee boekingsstempels: een voor het boeken van de omzet en een voor het afboeken van de voorraad (tegen vvp-waarde). De vvp-waarde heeft Wieland op de factuur genoteerd. OPDRACHT a Stel de codering samen voor de omzet. • Eerst de vaste codering voor een verkoopfactuur invullen. • Hiertegenover maken we twee tegenboekingen: 1. de omzet: volgens de opbrengstregel debet/credit boeken op rekening 850 Opbrengst verkopen; 2. de OB: dit is een schuld aan de Belastingdienst. Volgens de regel voor schuld debet/credit boeken op rekening 161 Te betalen OB. b Codeer de vvp-waarde van deze verkoopfactuur. • Méér kosten. Volgens de kostenregel debet/credit boeken op rekening 800 Inkoopprijs verkopen. • Minder voorraad. Volgens de regel voor bezit debet/credit boeken op rekening 700 Voorraad goederen.
het subgrootboek crediteuren
5.1 1
HET BELANG VAN EEN SUBADMINISTRATIE
Grootboekrekening 140 Crediteuren geeft aan hoe groot de totale schuld aan crediteuren is. Een ondernemer wil echter ook weten hoe groot de schuld is aan elke crediteur afzonderlijk. Daarom houdt hij een subgrootboek crediteuren bij. In deze subadministratie heeft elke crediteur een eigen rekening. Daarop worden de inkoopfacturen en de betalingen genoteerd. De inkoopfacturen worden credit geboekt, want ze vergroten de schuld; de betalingen aan crediteuren en de inkoopcreditfacturen worden debet geboekt, want die verkleinen de schuld. Als er een subadministratie is, wordt dus een dubbele administratie gevoerd. De boekingsstukken worden namelijk tweemaal verwerkt: eerst in de subadministratie en daarna in het grootboek. Onderstaand schema laat dat zien: BOEKINGSSTUKKEN DSB Bank
Rekeningafschrift
04-01-2013
Af
GARAGE SNEL, FACT 2318 G. Burleson
6.180,–
B1
Factuur 3 januari 2013 goederen OB
If 1
870,– 70,– 940,–
Naam: K. Adolfs D 1/1
saldo
C
S
4.630 C 4.630
Naam: G. Burleson D 1/1 3/1
saldo If 1
C
S
8.820 C 8.820 940 C 9.760
nr. 140 Naam: Garage Snel
D
D 1/1 4/1
saldo B1
6.180
Crediteuren
C
S
8.270 C 8.270 C 2.090
1/1 3/1 4/1
balans If 1 B1
6.180
C
S
35.770 C 35.770 940 C 36.710 C 30.530
Naam: NV Brandon D 1/1
saldo
C
S
6.490 C 6.490
Naam: K. Doorson D 1/1
saldo
C
S
7.560 C 7.560
SUBADMINISTRATIE
GROOTBOEKREKENING
Bij
NAAM BEDRIJF: FOTOLUX BV
D AT U M : 1 0 - 0 1 - 2 0 1 3 PERIODE: 1 INVOERVERSLAG INKOPEN
cred. fact. rek. n r. n r. n r. 1488 2391 140 160 020 470
factuurdatum 06-01-2013
bedrag debet
bedrag credit 3.995,00
omschrijving CREDITEUREN TE VORDEREN OB PRINTER P R I N T PA P I E R
595,00 3.325,00 75,00 3.995,00
3.995,00
Als er geen fouten zijn gemaakt, kies je het programma 'Verwerken boekingsstukken'. De computer zal dan de subadministratie crediteuren en het grootboek bijwerken. Direct daarna print de computer hiervan een 'Verwerkingsverslag': NAAM BEDRIJF: FOTOLUX BV
D AT U M : 1 0 - 0 1 - 2 0 1 3 PERIODE: 1 VERWERKINGSVERSLAG INKOPEN
r e k . n r. naam van de rekening G R O O T B O E K 020 I N V E N TA R I S 140 CREDITEUREN 160 TE VORDEREN OB 470 ALGEMENE KOSTEN T O TA A L S U B A D M I N I S T R AT I E C R E D I T E U R E N 1488 KOELEMAN BV T O TA A L
debet
mutaties credit
saldo mutaties debet credit
3.325,00 0,00 595,00 75,00
0,00 3.995,00 0,00 0,00
3.325,00 0,00 595,00 75,00
0,00 3.995,00 0,00 0,00
3.995,00
3.995,00
3.995,00
3.995,00
0,00
3.995,00
0,00
3.995,00
0,00
3.995,00
0,00
3.995,00
Opmerking: In de praktijk wordt niet één inkoopfactuur maar een 'run' (een aantal) inkoopfacturen verwerkt. De volledige boekingsgang laten we nog even schematisch zien: invoer gegevens boekingsstukken
➛
controle (invoerverslag of dagboekverslag)
➛
verwerking (verwerkingsverslag of dagafsluiting)
➛
grootboek en subrekeningen
Naam bedrijf: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maand/periode: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . datum
KASSTAAT Nr.
..........
tegenrek. D/C nr.
omschrijving
ontvangsten
uitgaven
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
beginsaldo
kasteveel/kastekort eindsaldo
Totaal
het boeken van de lonen 7.2 1
VAN BRUTOLOON NAAR NETTOLOON
Het loon dat een ondernemer met zijn werknemer overeenkomt, wordt brutoloon genoemd. Het aan de werknemer uit te betalen bedrag is het nettoloon. Schematisch voorgesteld wordt het uit te betalen nettoloon als volgt bepaald: BRUTOLOON loonheffingen pensioenpremie
Toelichting
loonbelasting
premies sociale verz.
NETTOLOON
• op het brutoloon worden de pensioenpremie, de loonheffingen ingehouden; • wat daarna overblijft, is het netto uit te betalen loon.
De loonheffingen worden afgelezen uit door de Belastingdienst verstrekte tabellen. Het uit te betalen nettoloon wordt daarna als volgt berekend: brutoloon SRD pensioenpremie loonheffingen (volgens tabel) -
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(-) (-)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
uit te betalen nettoloon SRD LOONBEREKENING
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PERIODE: M A A RT 2 0 1 3 NAAM BEDRIJF: G . H A RT O G
BRUTOLOON
PENSIOENPREMIE
LOONHEFFING
PREMIES WERKN.VERZ.
NETTOLOON
W. R O S G. VEENMAN
3.300,00 3.100,00
100,00 50,00
937,00 756,00
128,00 122,00
2.135,00 2.172,00
T O TA A L
6.400,00
150,00
1.693,00
250,00
4.307,00
NAAM
CODERING:
400 150 151 210
PERSONEELSKOSTEN LOONHEFFINGEN PENSIOENPREMIE NETTOLOON
6.400,00 1.943,00 150,00 4.307,00
7.3 4
SCHEMA LOONKOSTEN EN BETALINGEN
Hieronder is schematisch een samenvatting gegeven van de loonadministratie. In het linkerschema staat de specificatie van de loonkosten. Rechts staat aan wie de verschillende bedragen moeten worden betaald. Loonkosten (debetboekingen)
Betalen aan (creditboekingen)
werkgeverspremies sociale verzekeringen (rek. 401)
Belastingdienst (rek. 160)
werkgeverspremie pensioenverzekering (rek. 401)
verzekeringsmaatschappij (rek. 161)
Belastingdienst ingehouden loonbelasting + werknemersdeel van de sociale verzekeringen (rek. 160) BRUTOLOON (rek. 400)
verzekeringsmaatschappij pensioenpremie (rek. 161)
de werknemers NETTOLOON (rek. 210)
interne en externe bedrijfsvergelijking
EXPLOITATIEOVERZICHT 2013
2012
opbrengst verkopen
SRD . . . . . . . . . . . . . . . .
SRD 786.000
kostprijs verkopen
-
-
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BRUTOWINST SRD
SRD 222.000
. . . . . . . . . . . . . .
personeelskosten
SRD
afschrijvingskosten
-
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-
12.000
algemene kosten
-
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-
83.000
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-
. . . . . . . . . . . . . . .
SRD
. . . . . . . . . . . . . .
-
gewaardeerd loon
SRD
gewaardeerde rente -
-
. . . . . . . . . . . . . . .
SRD
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . .
SRD 100.000
. . . . . . . . . . . . . .
-
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BEDRIJFSECONOMISCHE WINST
0
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
NETTOWINST SRD
564.000
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
SRD
. . . . . . . . . . . . . .
11.000 SRD
111.000 . . . . . . . . . .