september
2015
MARKTCOMMENTAAR
INHOUDSOPGAVE Inleiding
2
In het kort…
3
Marktcontext
4
Marktcontext in Europa
6
Marktcontext in de Verenigde Staten
7
Monetair beleid
8
De informatie die deze maand werd ontvangen was alweer eerder negatief voor de beleggers die op zoek zijn naar hoge obligatierendementen: economische vertraging in China en in andere groeilanden, uitstel van de monetaire inkrimping in de Verenigde Staten, risico op een bijkomende versoepeling vanwege de Europese Centrale Bank, VW-schandaal en de mogelijke impact ervan op de Duitse groei... Hierbij kwamen nog de geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten en de onzekerheid met betrekking tot de verkiezingen in Griekenland en Spanje.
Kortetermijnrentes
9
Overheidsobligaties
10
Covered bonds
12
Bedrijfsobligaties
13
Aandelen
14
Een Duitse staatsobligatie op 30 jaar biedt vandaag een rendement van ongeveer 1,30 %. Dit wijst erop dat zelfs op zeer lange termijn de groeien inflatievooruitzichten als zeer gemengd worden beschouwd.
Wisselkoersen en grondstoffen
16
Bijlage
17
INLEIDING
Marktcommentaar van september 2015
IN HET KORT… ➤➤
De laatste Amerikaanse statistieken stelden de waarnemers lichtjes teleur, terwijl de Fed uiteindelijk besliste om zijn lage rentevoeten te handhaven.
➤➤
In de eurozone brengen de cijfers geen elementen die wijzen op een spectaculair economisch herstel in de komende maanden.
➤➤
De overheidsrentes doken opnieuw naar beneden onder meer als gevolg van de toespraak over zeer inschikkelijk rentebeleid zowel in de Verenigde Staten als in Europa.
➤➤
De credit spreads stegen sterk omwille van de problemen met betrekking tot de Chinese groei, de daling van de grondstoffen en het VW-schandaal.
➤➤
In een vrij actieve primaire marktcontext zagen de covered bonds hun risicopremies niet sterk bewegen tijdens de maand september.
➤➤
De paniekbeweging van deze zomer zet zich voort op de aandelenmarkten.
Specifieke financiële termen worden verklaard in een lexicon : www.ethias.be/lexicon
3
Marktcommentaar van september 2015
MARKTCONTEXT In Griekenland is de Griekse uittredende eerste minister Alexis Tsipras de grote winnaar van de parlementsverkiezingen met zijn radicaal-linkse partij Syriza. Deze behaalde immers 35.3 % van de stemmen en 144 van de 300 afgevaardigden. Aangezien hij geen absolute meerderheid behaalde, heeft de h. Tsipras een nieuwe regering gevormd met Anel (onafhankelijke Grieken), ontstaan uit het rechts-populisme. In Spanje hebben de zetelende partijen, die voorstander zijn van een onafhankelijk Catalonië, de controle genomen over het regionaal parlement na de verkiezingen van 27 september. Uitgedrukt in procent behalen zij evenwel 47,8 % en halen zij dus niet de absolute meerderheid van stemmen. De anti-besparingsformatie Podemos behaalt slechts 9 % van de stemmen. De grondwet voorziet geen afscheiding van regio’s. Het vooruitzicht van een onafhankelijk Catalonië is dus volledig theoretisch. De nationale verkiezingen in Spanje zullen plaatsvinden in december 2015. De beleggers zien ook hun ongerustheid over de groeilanden toenemen. De Centrale Bank van Brazilië heeft immers haar economische vooruitzichten neerwaarts herzien en gaat nu uit van een daling van het BBP met -2,7 % in 2015 (vs. de eerder verwachte -2,2 %) en met -2,2 % in 2016. Terwijl China nog steeds tekens van een economische vertraging uitstuurt.
4
Marktcommentaar van september 2015
De financiële markten waren ook geschokt door de fraude die door Volkswagen werd georganiseerd om de werkelijke CO2-uitstoot van bepaalde voertuigen te verdoezelen. Volgens de Amerikaanse autoriteiten zou de Duitse onderneming ongeveer 482.000 voertuigen die in de Verenigde Staten werden verkocht hebben uitgerust met gesofisticeerde software die automatisch kan waarnemen wanneer zij aan een CO2-meettest van de overheden worden onderworpen. Deze zaak die door het Amerikaanse milieu-agentschap (EPA) aan het licht werd gebracht zou zich kunnen vertalen in zware financiële boetes die kunnen oplopen tot $ 18 miljard. Volkswagen bereidt zich nu voor op het terugroepen van 11 miljoen voertuigen die met deze software zijn uitgerust. Het merk Volkswagen is het ergst getroffen met 5 miljoen voertuigen. Het gesjoemel betreft bovendien 2,1 miljoen topberlines van Audi en 1,2 miljoen Skoda’s. In Frankrijk zijn bijna één miljoen voertuigen van het merk VW, Audi en Skoda betrokken en in het Verenigd Koninkrijk 1,2 miljoen. Bovendien zouden er collectieve rechtszaken («class action») kunnen worden gestart door consumentenverenigingen in de verschillende betrokken landen.
5
Marktcommentaar van september 2015
MARKTCONTEXT IN EUROPA De economische indicatoren die in september werden gepubliceerd melden niets nieuw over de dynamiek die de voorbije maanden werd waargenomen in de eurozone.
evolueerden ondanks de turbulenties die in Griekenland en China werden waargenomen. Zo steeg de detailhandel met 2,7 % in 12 maanden. De positieve resultaten zijn merkbaar in Duitsland en Spanje.
Eerst en vooral werd de groei van het BBP in de eurozone voor het 2de kwartaal opwaarts herzien (0,4 % in plaats van 0,3 % QoQ). Deze groei weerspiegelt dus nog steeds een licht uitbreidende economische activiteit. De consumptie bleef de motor van de eurozone (0,4 % QoQ) en werd bijgestaan door de export (+1,6 %) die profiteert van een zwakke euro en zeer lage olieprijzen.
Bovendien blijft de opwaartse druk op de prijzen nagenoeg onbestaand in de eurozone. De inflatie daalde immers tot -0,1 % met onder meer een duidelijke daling van de olieprijzen (-7,1 % in een jaar). De onderliggende inflatie stabiliseert zich op 0,9%. In een context van vrij traag herstel en onstabiliteit in de groeilanden zou de inflatiestijging zeer traag moeten blijven.
Daarenboven zijn er de cijfers van de detailhandel die de verwachtingen overstegen en die in augustus positief
6
Marktcommentaar van september 2015
MARKTCONTEXT IN DE VERENIGDE STATEN In de Verenigde Staten waren de meeste waarnemers teleurgesteld over de ecomomische cijfers van september. Eerst en vooral bleken de cijfers van de Amerikaanse arbeidsmarkt (non-farm payrolls) ondermaats voor de maand augustus: 173.000 nieuwe jobs in augustus en lonen die op jaarbasis slechts met 2,2 % stijgen.
En de industriële activiteit zal de volgende weken waarschijnlijk niet verbeteren gelet op het resultaat van de enquêtes over de stemming bij de Amerikaanse ondernemers (50,2 in september) Wat de prijsevolutie betreft, handhaafden de inflatie- of onderliggende inflatieindicatoren hun niveaus van de vorige maand.
Vervolgens daalde de industriële productie (-0,4 % MoM) terwijl er werd uitgegaan van een kleinere daling (consensus: -0,2 % MoM).
7
Marktcommentaar van september 2015
MONETAIR BELEID Tijdens de maandelijkse persconferentie van de ECB onthulde Draghi een meer inschikkelijk standpunt van de ECB en zette hij de deur open voor een versterking van de kwantitatieve versoepeling. Hij onthulde niet wanneer noch in welke mate deze wijziging zou worden gerealiseerd. De enige wijziging die werd doorgevoerd is op het vlak van de detentielimiet door de ECB van effecten van eenzelfde uitgifte: die stijgt van 25 % naar 33 %. De ECB ging ook over tot een neerwaartse herziening van de verschillende projecties inzake groei van het BBP en inflatie in de eurozone.
Door te opteren voor een status-quo tijdens zijn monetaire beleidsvergadering van 17 september bevestigde de FED enigszins de vrees van de beleggers, die zich sinds maanden vragen stelden over de gezondheid van de Chinese economie en onrechtstreeks over de gezondheid van de groeilanden in het algemeen. De FED beschouwde de Amerikaanse economie immers als sterk, maar het handhaven van de rentevoeten op de huidige niveaus werd duidelijk gerechtvaardigd door zijn vrees m.b.t. wereldeconomie.
8
Marktcommentaar van september 2015
KORTETERMIJNRENTES Het monetaire beleid van de ECB heeft steeds een zeer directe invloed op de evolutie van de kortetermijnrentes van de eurozone. Ook al zijn deze laatste op dit ogenblik niet onderhevig aan een volatiliteit die gelijkaardig is aan de langetermijnrentes, zij blijven zeer gevoelig dalen in de loop van de dagen. Op dit ogenblik bedraagt de referentierente, de Euribor 3 maanden -0,04 %. Hij bereikt opnieuw een historisch laag niveau.
9
Marktcommentaar van september 2015
OVERHEIDSOBLIGATIES Er wordt tijdens de maand september een uitgesproken dalende tendens waargenomen op de rentemarkten. Oorzaak hiervan is informatie die van over de hele wereld komt. Eerst en vooral kent China een overduidelijke economische vertraging die gevolgen heeft voor de wereldgroei en de Europese export. Vervolgens blijven de monetaire beleiden in Europa en de Verenigde Staten zeer soepel. Men spreekt
van een bijkomende versoepeling in Europa terwijl in de Verenigde Staten de in juni verwachte renteverhoging nog steeds werd doorgevoerd. De gespannen geopolitieke context in het Midden-Oosten en de zwakte van de grondstoffen, en dus de inflatie, zijn bijkomende redenen die deze extreem lage renteniveaus rechtvaardigen.
10
Marktcommentaar van september 2015
Zowel de perifere landen als de corelanden zagen hun financieringsrentes in de loop van de maand dalen. In Spanje werden regionale verkiezingen gehouden in Catalonië waarbij de pro-onafhankelijke partijen een absolute meerderheid behaalden. Zij behaalden evenwel niet de absolute meerderheid van stemmen (48 %) en aangezien beide proonafhankelijke partijen niet veel raakpunten hebben, lijkt het risico op een afscheiding
op dit ogenblik niet al te groot. Het uitblijven van significante reacties op de markten wijst erop dat de beleggers bij de huidige stand van zaken niet overdreven ongerust zijn. Wij merken bovendien op dat de afloop van de Griekse verkiezingen, waarbij de eerste minister de h. Tsipras herverkozen werd, eerder positief werd bekeken gelet op de evolutie van de Griekse rentevoeten.
11
Marktcommentaar van september 2015
COVERED BONDS Op de secundaire markt was er bij de covered bonds bijna geen beweging vergeleken met de turbulentie die op de andere activa werd waargenomen. Terwijl de risicopremies van de covered bonds van de corelanden lichtjes daalden met ongeveer 1 bp, kenden die van de perifere covered bonds een lichte stijging van gemiddeld 5 bpn.
Tijdens de maand september was de primaire markt van de covered bonds, net zoals vorig jaar, vrij actief met veel nieuwe uitgiften voor een gecumuleerd bedrag van 23 miljard euro. Wij stellen ook een grote aanwezigheid van de ECB vast op de primaire markt in het kader van hun inkoopprogramma van activa (CBBP3).
12
Marktcommentaar van september 2015
BEDRIJFSOBLIGATIES Na de ongerustheid over Griekenland, China, de daling van de grondstoffen en de onduidelijke tijdschema voor de richtrenteverhoging van de Fed: zijn het nu de automobielsector, met het VWschandaal, en Brazilië die de markten deden beven tijdens de voorbije maand september.
van september. De Index Itraxx Main eur 5 jaar overschreed de 90 bpn. De primaire markt was zeer actief aan het einde van de vakantie. Veel emittenten (30 % US emittenten) kwamen hun obligaties plaatsen.
De risicopremies op de bedrijfsobligaties zijn sterk gestegen vanaf de tweede helft
13
Marktcommentaar van september 2015
AANDELEN Indices De paniekbeweging van deze zomer zet zich voort. Zo deed beslissing van de Fed om zijn normalisatieprogramma van de rentevoeten uit te stellen de ongerustheid toenemen over de vertraging van de wereldgroei, vrees die nog werd benadrukt door de zwakte van de laatste economische publicaties in China. Anderzijds zorgde de downgrade van Brazilië door S&P opnieuw voor een devaluatie van de Braziliaanse munt en deed de waarde dalen van de Europese vennootschappen die blootgesteld zijn aan Brazilië.
De prestaties over september zijn allemaal negatief: -5.17 % voor de Eurostoxx50 en -2.64 % voor de S&P500. In Europa tonen veel indices nu negatieve prestaties sinds het begin van het jaar: de Euro Stoxx50 (-1,45%), de Dax (-1,48%), de AEX (-0,78%). In de Verenigde Staten dook de prestatie van de Nasdaq (index van de technologische waarden) recent in het rood sinds het begin van het jaar (-2,45 %).
Tot slot, de onthullingen bij Volkswagen over gemanipuleerde anti-vervuilingssoftware zorgde voor een aardverschuiving binnen de automobielsector.
14
Marktcommentaar van september 2015
Sectoren De Europese automobielsector, die tijdens de zomer reeds hard te lijden had onder zijn blootstelling aan China, zonk letterlijk weg (-11,69 %) na de aankondiging van de fraude bij Volkswagen.
De consumptiesectoren zoals vrije tijd (+3,08 %), luxe (+1,75 %) en voeding & dranken (-0,77 %) hielden beter stand. De vastgoedwaarden profiteerden van hun «hoog dividend» statuut (+0,54 %).
Andere sectoren corrigeerden bijzonder in september: de basismaterialen (-15,07 %), de banken (-8,06 %) en de industriële waarden (-6,45 %).
15
Marktcommentaar van september 2015
WISSELKOERSEN EN GRONDSTOFFEN Goud
Brent
Eurodol
Het goud verloor -1.68 % van zijn waarde en eindigt op 1115$ per ounce.
De koers van de brent is gestabiliseerd op 47,13$, een verlies van -0.90 %.
De eurodol handhaaft zich en eindigt op 1,1182 (-0,47 %).
16
Marktcommentaar van september 2015
BIJLAGE Rentevoeten
17
Marktcommentaar van september 2015
Aandelen, grondstoffen en forex
18
DIRECTIE FINANCIËN
[email protected]
Verantwoordelijke uitgever : Sébastien Gilis, rue des Croisiers 24 à 4000 LIÈGE Opmaak :
[email protected]
JURIDISCHE INFORMATIE Deze publicatie is van informatieve aard. Zij is gebaseerd op onze eigen analyse van de financiële markten alsook op inlichtingen van derden die als voldoende betrouwbaar worden beschouwd. Ethias geeft evenwel geen enkele garantie met betrekking tot de volledigheid, de juistheid, de relevantie en de actualiteit van de gepubliceerde informatie. Ethias draagt bijgevolg geen enkele verantwoordelijkheid met betrekking tot deze gegevens. Deze publicatie heeft als doel u te informeren over de situatie die op de financiële markten heerst. Zij houdt onder geen beding een professioneel advies, een voorstel of een aanbod van Ethias in om te investeren of te desinvesteren in bepaalde financiële markten of instrumenten. Ethias draagt geen enkele verantwoordelijkheid voor de eventuele schade opgelopen ten gevolge van een beslissing gebaseerd op de gepubliceerde informatie.