SEPTEMBER 2015 HULPHOND MAGAZINE. Door hulphond Djack ben ik veel mobieler geworden. Ik ga er weer op uit

SEPTEMBER 2015

HULPHOND MAGAZINE

“Door hulphond Djack ben ik veel mobieler geworden. Ik ga er weer op uit.” |1

INHOUD

12

HULPHOND HANNAH PAST BIJ DE FILOSOFIE VAN HANNAH

19

INGE VERBIEZEN 25 JAAR IN DIENST BIJ HULPHOND NEDERLAND

28

LAURENS HODES BEREIDT ZICH VOOR OP DE KOMST VAN HULPHOND ALICE

EN VERDER:

2|

3 Voorwoord 4 Split-a-gift 6 Militaire helden en de hulphonden die hen steunen 8 Rennen is zo'n gevoel van vrijheid dat het de pijn overwint 11 Hondenverhalen 14 Column Bob carrière 15 Duo gastgezin 18 Stichting Fietsen Voor Levens maakt mooie dingen mogelijk 23 De zomer vergt extra attentie voor uw (hulp)hond 25 Kun je op vakantie met een hulphond? 31 'Wie moed heeft, wint altijd' 34 Vraag en antwoord rubriek 35 Medewerkers van het secretariaat, Edith Hoft en Ellis Flicker 38 Colofon

Even dachten we allemaal in juni dat het dit jaar geen zomer zou worden, maar gelukkig hebben de maanden juli en augustus zich van hun goede kant laten zien.

Onze trainers werken, zoals u zich kunt voorstellen, het hele jaar buiten. In de winter zien we ze vaak met dikke jassen en schoenen aan, warme dekens om zich heen, buiten rijden met de hond naast de rolstoel. Ze kunnen zich niet eens warmlopen, ze zitten immers stil in de rolstoel. In de zomer zitten ze vaak in de brandende zon, polo aan en slippers. Zonnebrandcrème opgesmeerd om ernstige verbranding te voorkomen. In voorjaar en herfst zien we ze rijden met vaak regenpakken aan. Kliedernat doen ze dan hun werk. En toch vinden al onze trainers dat ze het mooiste beroep ter wereld hebben. Met eindeloos geduld leren ze onze hulphonden in spé alle handelingen die onze cliënten een nieuw perspectief bieden. Vlak voor de zomer heeft Hulphond Nederland een mooi contract afgesloten met de Hoenderloo Groep. Ons therapieprogramma voor jongeren "Met Kop en Staart" is nu definitief onderdeel geworden van het behandelprogramma van de Hoenderloo Groep. Directeur Erwin Duits van de Hoenderloo Groep is zeer enthousiast over het contract en wij verwachten, samen met hem, dat wij heel veel jongeren kunnen gaan helpen. In het volgende Hulphond Magazine vindt u een interview met Erwin. In dit nummer treft u een artikel aan met Laurens Hodes. Laurens heeft door een verkeerde duik in het water een hoge dwarslaesie opgelopen. Tijdens ons grote evenement op 26 maart jongstleden werd hij verrast met een hulphond. De Walk for Veterans gaat van start. Vanaf dit jaar zal ieder jaar deze wandeltocht worden georganiseerd. De wandelaars brengen geld bijeen om veteranen te ondersteunen. Uiteraard is Hulphond Nederland een belangrijk doel waarvoor geld wordt ingezameld. Wij geven veteranen met een posttraumatische stressstoornis nieuw perspectief door ze een hulphond te geven. Ze durven daarmee weer naar buiten en kunnen, stap voor stap, vaak letterlijk, hun wereld vergroten. Wij wensen u veel leesplezier. Ondertussen gaan onze medewerkers en vrijwilligers hard door om nog meer hulphonden op te leiden voor onze mooie doelstelling.

Eric Bouwer (links) Rudolph Strickwold (rechts)

|3

SPLIT-A-GIFT DEEL UW CADEAU MET EEN GOED DOEL Twee bruisende vrouwen met een rijke levenservaring, Ann Sieradzki en Jetty Leons, oprichters van een geweldig innovatief platform. Echt zo’n idee waarvan je denkt, waarom is dat er nog niet? Na veel brainstormsessies, een gedegen voorbereiding, uitgebreide testfase en veel overleg met deskundige partijen, is het er nu wel degelijk: Split-A-Gift. Naast een jarenlange vriendschap zijn deze powervrouwen nu ook zakenpartners. Ann bijt het spits af. “De werkgever van mijn man, bracht ons op jonge leeftijd naar Nederland. Het leven in ons thuisland Zuid-Afrika bood door het apartheidsregime op dat moment een minder goede toekomst. We waren jong en wilden verder. Zo werd 28 jaar geleden Nederland onze nieuwe thuis.” In Nederland werden ook haar kinderen geboren en heeft Ann, van beroep maatschappelijk werkster, een druk leven. Een leven dat veel gelijkenissen vertoont met dat van Jetty Leons. Haar man is Register Makelaar in Assurantiën met een eigen bedrijf en na een eigen carrière in de Banqueting binnen de hotelbranche neemt ook zij de zorg van de kinderen op zich. Via de kinderen komen Ann en Jetty met elkaar in contact en worden zij, hun beider echtgenoten, maar ook de kinderen, goede vrienden van elkaar. Ondanks hun drukke sociale en maatschappelijke leven blijft er iets kriebelen. De wens om zelf iets te ondernemen, iets terug te geven aan de maatschappij, maar dan op een manier die ook helemaal bij hun visie past. “We kenden natuurlijk de fundraise en charity evenementen in ons eigen netwerk en droegen daar ook aan bij. Het idee van Split-A-Gift ontstond toen we zelf onze verjaardagen wilden vieren en we bedachten dat we graag onze gasten zouden willen vragen het cadeau dat zij wilden schenken, in de vorm van een gift aan een Goed

4|

doel te doen. Een idee dat wij niet alleen hadden, maar meer mensen in onze omgeving. Vaak blijft het dan bij zo’n idee en is het best bewerkelijk om het uit te voeren” zo vertelt Jetty. Zij waren zich bewust van de vele mogelijkheden die het internet bood en hun idee begon steeds meer vorm te krijgen. Wie herkent niet de gêne om aan je gasten geld te vragen, terwijl een gezamenlijk geldbedrag van je gasten net dat ene cadeau aan jezelf dichterbij brengt? Al die flesjes wijn voor je verjaardag, heel lief en leuk, maar niet uniek en dat vindt vaak ook de gever. “Het concept begon vastere vorm te krijgen. Deel je cadeau. Je gasten geven het geldbedrag dat ze zelf willen en jij bepaalt het percentage dat in jouw envelopje gaat voor het cadeau waar jij zelf voor aan het sparen bent en hoeveel er naar een goed doel gaat” zo vertelt Jetty enthousiast. “Toen wij dit concept binnen ons netwerk gingen delen kwamen al veel reacties los en wel dat men ook de volledige gift wilde doneren aan een goed doel.” Ann vult daarop aan: “Dat stelde ons even voor een dilemma, want het initiële idee was “deel je cadeau”, maar waarom ook niet? We hebben het concept daarop ook veelvuldig besproken met fiscaal-juridische adviseurs. Integriteit, transparantie en privacy van deelnemers stond voorop.”

Vanuit dit oogpunt willen Ann en Jetty ook zo transparant mogelijk zijn over het verdienmodel. “We hebben voor het moment van live-gaan veel geïnvesteerd in het platform en het raadplegen van specialisten, het moest echt goed zijn. Dat is onze investering en onze gift. Onze insteek is delen makkelijk en leuk te maken. Er hangt voor ons geen groot verdienmodel achter. We willen de kosten voor de deelnemers zo laag mogelijk houden” zo vertellen beiden. Met de eerste conceptversie bezochten Ann en Jetty 19 goede doelen. “ We vertelden dat het toen echt nog een conceptfase was, maar de reacties van de stichtingen die we bezochten waren erg positief. De instellingen die we spraken brachten zelf het idee aan dat wanneer de gift volledig naar het goede doel zou gaan, de instelling daarachter de kosten draagt. Gaat er een gedeelte van de giften naar de gastvrouw of gastheer, dan betaalt die de kosten”. De goede doelen zijn door Ann en Jetty zelf geselecteerd. Zij wilden het aantal klein en select houden en kozen voor instellingen met een ANBI-status, een zogenaamde Algemeen Nut Beogende Instelling. Zij kozen vooral ook voor instellingen die professioneel om kunnen gaan met de hoge eisen die zij zelf ook aan transparantie en privacybescherming stellen. Na deze fase volgde een uitgebreide testfase van de website en veel fijn slijpen van teksten. Dat leverde een definitieve versie van Split-A-Gift op, waarmee de 19 goede doelen die Jetty en Ann hadden uitgekozen, opnieuw werden bezocht. Onder deze groep van 19 is ook Hulphond Nederland in Herpen. “Ik werd op deze stichting gewezen door een collega van mijn man. Hij is lid van de club van 500 en steunde de stichting al. Ik was als hondenliefhebber aangenaam verrast.” Zo herinnert Ann zich de eerste kennismaking met Hulphond Nederland. “Ook mijn hart voor honden ging sneller kloppen”, bevestigt Jetty, maar om meerdere redenen dan dat was ons bezoek aan Herpen speciaal. We troffen zoveel enthousiasme en zo veel passie bij alle mensen die we spraken. Ook werd er direct heel positief op ons idee gereageerd. Bij de tweede presentatie van het definitieve concept werd er meteen een handtekening gezet onder onze samenwerkingsovereenkomst. We zijn geraakt door de pure, oprechte interesse van de directie en erg blij met de professionaliteit van Hulphond Nederland op alle gebieden.”

WAT IS SPLIT-A-GIFT? Je hebt iets te vieren en organiseert een leuk event. Via www.splitagift.com realiseer je dit in 4 simpele stappen: 1. Meld je aan en start een event Als je een account hebt aangemaakt, creëer je een persoonlijke eventpagina om zo je event en cadeau te organiseren. 2. Kies een goed doel Kies een goed doel waarmee jij je cadeau wilt delen. 3. Kies een percentage Het is jouw cadeau. Dit betekent dat jij het percentage mag bepalen hoeveel je wilt delen met een goed doel. 4. Deel deze gegevens met je vrienden Deel je persoonlijke eventpagina met je vrienden en vraag hun mee te doen jouw cadeau te delen. Jouw gasten loggen in met de inloggegevens die zij via jouw uitnodiging ontvangen, maken hun gift over en genieten van het geven. Zo leuk en eenvoudig kan delen zijn!

Tot slot hebben beide onderneemsters ook nog een boodschap voor Hulphond Nederland. “Voor ons is Hulphond Nederland een voorbeeld van hoe een goed doel moet functioneren. Zij zijn niet alleen heel professioneel, maar staan ook open voor nieuwe en innovatieve manieren van fundraising. Wij wensen dat Hulphond Nederland heel veel donaties via Split-A-Gift mag ontvangen om hun prachtige doel te steunen”. Carola Smits

1 juli jongstleden is Split-A-Gift officieel live gegaan. Bewust een rustige lancering, nog zonder al te veel media aandacht. De dames kiezen er voor om een paar maanden de praktijkervaringen van de eerste gebruikers voor zich te laten spreken en het platform verder bij te stellen waar nodig. Daarna kan er altijd nog gekozen worden voor promoties en advertenties. Tot die tijd wordt wel social media en het eigen netwerk in gezet. “De marketing van de stichtingen die zich aan ons verbinden is ook onze marketing en vice-versa”, aldus Ann. “Inmiddels is het eerste event al aangemeld” vertelt Jetty lachend. “We hopen dat de lezers van het Hulphond Magazine ons idee ook willen delen in hun eigen netwerk en bij het plannen van hun persoonlijke gelegenheid denken aan Split-A-Gift.”

Rudolph Strickwold met de dames van Split a Gift. Ann Sieradzki en Jetty Leons.

|5

MILITAIRE HELDEN EN DE HULPHONDEN DIE HEN STEUNEN Toen Cor Louwerse en Jos Brouwer van Hulp voor Helden – stichting KPPR in 2011 een item op de NOS zagen over hulphonden die werden ingezet bij Post Traumatische Stress Stoornissen (PTSS), wisten ze het meteen: dit is een ideaal project voor ons om in te participeren. Cor nam contact op met Hulphond Nederland en de rest… is spreekwoordelijke geschiedenis. Alweer een aantal jaren werken Hulp voor Helden – stichting KPPR en Hulphond Nederland samen. Cor en Jos blikken terug op deze samenwerking en kijken ook vooruit naar hun evenement in september: Walk4veterans.

6|

Hulp voor Helden – stichting KPPR Cor Louwerse, directeur: “Hulp voor Helden – stichting KPPR staat voor het welzijn van mensen die militair of veteraan zijn en we bestaan al 140 jaar. Het begon als stichting KPPR en sinds vorig jaar onder de nieuwe naam Hulp voor Helden. In Nederland zijn veel veteranen. Veel meer dan er militairen in actieve dienst in het leger zijn. In totaal gaat het om ruim 115.000 mensen, van jong tot oud. Als het gaat om het welzijn van deze groep, zijn er veel problemen. Net als in het burgerleven kan de werkgever maar tot op bepaalde hoogte iets doen. Als militair (of veteraan) ben je echter niet zomaar een burger. Je kiest er bijvoorbeeld voor om militair te worden, maar vervolgens bepaalt de regering en het parlement waar, wanneer en onder welke omstandigheden je uitgezonden wordt. Dit schept voor ons als ‘normale’ burgers de verplichting om deze groep te erkennen, waarderen, steunen en aandacht te geven. Daar draait ons werk om. Wij zijn de brug tussen militairen en veteranen, en de samenleving. We vragen om erkenning via onder andere voorlichting, en halen geld op voor steun. Bijvoorbeeld voor veteranen met PTSS en een hulphond, de zogenaamde Veteranenhond.”

Samenwerking met Hulphond Nederland “Het begon allemaal met een veteraan die op TV een item zag over PTSS honden in Amerika”, vertelt Jos, projectmanager bij Hulp voor Helden. “Samen met zijn therapeute ging hij op onderzoek uit en bracht de opgedane kennis uit Amerika terug naar Nederland. Hier kwamen ze uit bij Hulphond Nederland, die daarna de eerste PTSS hulphond ging trainen. Dat item werd vervolgens uitgezonden op de NOS. Cor en ik zagen dat en waren meteen razend enthousiast. Dit was precies het soort project dat we graag wilden steunen. Cor heeft direct contact gelegd met Eric Bouwer van Hulphond Nederland. Het klikte tussen onze organisaties. We zijn toen een samenwerking gestart met als gezamenlijke missie: veteranen met PTSS letterlijk ‘op weg te helpen’ met een getrainde veteranenhond. Hulphond Nederland heeft expertise in het opleiden van hulphonden en fondsenwerving en Hulp voor Helden heeft naast kennis van fondsenwerving ook kennis van Defensie en het zorgnetwerk voor veteranen. Op die manier vullen we elkaar prima aan. Bij sommige evenementen trekken

we samen op, zoals tijdens de Nationale Veteranendag. Daar doen we sinds twee jaar samen aan promotie en geven we voorlichting over het project Veteranenhond.” Cor vervolgt: “We hebben ons netwerk ingezet om het project Veteranenhond van de grond te krijgen. Het begon met het werven van de ambassadeur voor de Veteranenhond, generaal bd Peter van Uhm. Al gauw kwamen er bijdragen vanuit de gemeenschap van Defensie voor de Veteranenhond. Samen met Hulphond Nederland maken wij ons hier hard voor. Sinds 2012 zijn er 12 koppels (veteraan en hond) actief en dat geeft bijzondere resultaten. We kennen de veteranen met een hulphond bijna allemaal, hun verhalen en die van hun partners. Voordat de hulphond er was hadden ze vaak een teruggetrokken leven en waren ze te gekwetst om in de samenleving mee te doen. Ze vereenzaamden en raakten uit het arbeidsproces. De inzet van de hond heeft goede effecten. Het regelmatig uitlaten geeft structuur. Maar ook de signalering door de hond is belangrijk. Die kan aangeven: ‘let op, je bent gestrest, doe het nu even rustig aan’”, besluit Cor. “Het intrigeert me mateloos dat dier en mens op die manier kunnen samenwerken. Ik vind het heel bijzonder”, vult Jos aan. “Op een mens kun je kwaad worden maar op een hond word je niet zomaar boos. De hond signaleert iets en als dat kwartje valt bij de veteraan dan werkt het gewoon. Ook de ontwikkeling van het project Veteranenhond en het trainingstraject bij Hulphond Nederland is bijzonder. Ik zie hoe Hulphond Nederland zich bekwaamt in een nieuw type hulphond en hoe ze hierin groeien. Ze hebben heel veel ervaring opgedaan, waarbij ook wordt gekeken naar het gezin en hoe dat functioneert. Mooi om hier steun aan te mogen geven en mede verantwoordelijk voor te zijn. Financieel maar ook door interactie en samenwerking.”

en tot een jaarlijks terugkerend evenement gemaakt: een wandelvierdaagse voor het goede doel. Deze militair heeft in 2014 het Pieterpad gedaan en is op de looptrajecten vergezeld door 120 deelnemers.” Cor vervolgt: “Dit jaar volgen we in 8 etappes en vier dagen het LAW Waterliniepad. Dat gaat langs tientallen eeuwenoude forten en verdedigingswerken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Van Weesp naar Gorinchem. Deze achtergrond past natuurlijk goed bij militairen en veteranen. We organiseren het vanaf nu elk jaar in de derde week van september. Alle informatie is te vinden op www. walk4veterans.nl. Deelnemers kunnen zich inschrijven per etappe, per dag of voor de gehele wandeltocht en als individu, groep of estafetteteam. Als sponsordoel kunnen de deelnemers kiezen uit twee projecten: de Veteranenhond en/of de Veteranenontmoetingscentra. Dit zijn centra waar veteranen met elkaar in contact kunnen komen en hun verhaal kwijt kunnen. De begeleidende veteranen worden hiervoor speciaal getraind. Bij deze willen we natuurlijk graag een oproep doen aan de lezers van Hulphond Magazine om, met of zonder (hulp)hond, mee te lopen!” Inge Buitink

Meer informatie Voor meer informatie over Hulp voor Helden: www. hulpvoorhelden.nl, www.veteranenhond.nl en natuurlijk www.walk4veterans.nl

Op een mens kun je kwaad worden maar op een hond word je niet zomaar boos. De hond signaleert iets en als dat kwartje valt bij de veteraan dan werkt het gewoon. Walk4veterans Om geld op te halen voor onder andere het project Veteranenhond, zijn Jos en Cor altijd aan het kijken naar nieuwe mogelijkheden. Een evenement helpt bij fondsenwerving. “Mensen willen graag betrokken zijn en actief iets doen om te steunen”, vertelt Jos. “Uiteindelijk zijn we uitgekomen op een wandeltocht. Het initiatief is gestart door een militair die aan zijn conditie wilde werken en een stok achter de deur wilde hebben. Uiteindelijk besloot hij een wandeltocht te doen om zo het geld voor een hulphond bij elkaar te lopen. Dit was voor ons een gouden kans om zijn initiatief breder te maken en groter op te pakken, want mensen die ervoor gáán: dat is essentieel bij fondsenwerving. We hebben zijn initiatief geadopteerd

|7

8|

RENNEN IS ZO’N GEVOEL VAN VRIJHEID DAT HET DE PIJN OVERWINT Een triatlete, zonder onderbeen en met een hulphond. Het lijkt een onwaarschijnlijke combinatie, maar de 42-jarige Saskia van den Ouden sport, ondanks haar beperking, al een aantal jaar op hoog niveau. Haar ultieme doel? De Paralympische Spelen in Rio de Janeiro in 2016.

Toen Dobbe jaren geleden als jonge hond bij Saskia in het gezin opgenomen werd, had Saskia nog beide benen. Vanwege een tumor in het bot van haar linker onderbeen zat ze aan een rolstoel gekluisterd. “In het begin voelde ik me best schuldig, ik had natuurlijk nog twee benen, waarom moest ik dan een hulphond?” Na jaren met vele operaties, besloten de artsen uiteindelijk om haar been te amputeren. Een beslissing die Saskia niet moeilijk viel: ”Ik was er echt klaar mee. Ik zei al vanaf operatie zeven: ‘haal hem er eens vanaf’.” Uiteindelijk gebeurde dit pas bij operatie nummer dertien. Saskia was vanaf dat moment vastbesloten: “Ik ga weer hardlopen.” Hoewel haar artsen betwijfelden of ze ooit in staat zou zijn om weer hard te lopen, was Saskia volhardend. “Als ik iets in mijn hoofd heb, dan gebeurt het ook.” Een klein probleem had de goedlachse Brabantse wel; de financiering. Een beenprothese om te kunnen rennen, een zogeheten blade, is erg kostbaar. Saskia trekt de stoute schoenen aan en schrijft een briefje om mee te kunnen doen aan een spelletje op de radio, met daarop de simpele tekst: ‘Hallo ik ben Saskia en ik mis een poot. Ik wil heel graag een blade, want ik ren alleen nog maar in mijn dromen.’ Het radiostation trekt haar briefje uit de vele inzendingen en vergoedt de renprothese van bijna 6000 euro. “Dat geklets van mij op de radio hadden heel veel mensen teruggeluisterd en ook mensen van de Nederlandse Triathlon Bond (NTB) hoorden het. Dus nog voordat ik mijn blade had, kreeg ik via via een uitnodiging om mee te doen aan een talentendag in Sittard.” Vanaf dat moment gaat het hard met de topsportcarrière van Saskia. Tijdens het zwemmen op de talenten dag valt ze op. “Omdat ik ballet heb gedaan was mijn waterligging heel goed.” Ze begint in maart 2013 met trainen en krijgt drie keer in de week zwemles. Ondertussen krijgt ze haar blade en mist dan alleen nog een prothese om te kunnen fietsen. “Die heb ik toen ook nog kunnen regelen, en zo ben ik het triatlonwedstrijdseizoen ingerold.” Het lopen ging niet meteen van een leien dakje. “Omdat ik een te korte stomp heb, loop ik hem kapot.” Het trainen ging op en af. “Ik heb veel wonden aan mijn been gehad en lopen doet eigenlijk altijd zeer vanwege die korte stomp. Maar ik vond het wel meteen heel gaaf. Ik kon weer rennen! Het is zo’n gevoel van vrijheid dat het de pijn overwint.” Inmiddels is het lopen haar sterkste onderdeel van de triatlon. Na 750 meter zwemmen en 20 kilometer fietsen, kan ze haar concurrentie tijdens de 5 kilometer hardlopen inhalen.

|9

Haar allereerste wedstrijd was meteen het WK in Londen in september 2013. “Ik kreeg een wildcard van de bond en had amper nog gefietst. Zij vonden dat ik maar eens mee moest doen met een grote wedstrijd. En toen werd ik, heel verrassend, derde.” Nadat ze daarna in 2014 bij het WK in Edmonton tweede wordt, maakt ze deel uit van de paraselectie van de NTB. Topsport is daarmee haar beroep. “Mijn kinderen weten dat ook. Ik sport zes dagen in de week en op dinsdag ga ik naar mijn werk in Doorn, dan train ik met de rest van de selectie.” En dat het menens is bewijst een horloge om haar pols. Daarin registreert Saskia alles, haar voeding, slaap, humeur, maar ook hoeveel uur ze traint. “Ik moet per dag 100 procent van een schema halen. Mijn trainer kan de gegevens uit dit horloge bekijken, als ik het upload naar de computer. Topsport is niet vrijblijvend.” Om aan te geven hoe bloedfanatiek Saskia is: tijdens dit interview staat het trainingspercentage van die dag op 336 procent.

“Ik heb altijd een smile op mijn gezicht als ik aan het sporten ben. Omdat ik het zo gaaf vind! “Ik heb altijd een smile op mijn gezicht als ik aan het sporten ben. Omdat ik het zo gaaf vind! Daar sta ik dan, Manke Nelis. De verwachtingen waren zo slecht en ik doe het maar wel.” Die drive brengt Saskia in 2016 misschien wel naar Rio. Afgelopen juli werd ze eerste op het EK en daarmee stelde ze een startbewijs op het WK in Londen in september veilig. Eindigt ze daar bij de eerste drie, dan lonkt Brazilië. Maar intussen is Saskia is nog hard op zoek naar een sponsor, want met haar loon van de NOC-NSF komt ze daar niet. De wedstrijden waar de triatleet punten kan halen, om zich te kwalificeren voor internationale kampioenschappen, vinden allemaal plaats in het buitenland. De kosten voor vliegtickets lopen dus flink in de papieren. “Ik geef honderd procent. Ik heb echt een droom, maar die wordt beperkt door de financiën. Een sponsor hoeft maar 3000 tot 5000 euro te investeren en ik kan een heel jaar meedoen aan wedstrijden.”

en je handen functioneren niet goed. Dobbe helpt me daarom als ik aan het koken ben en dingen laat vallen. Hij raapt het op, maakt kasjes open. En als ik ergens naar toe ga, een dagje weg of naar de stad, zit ik altijd in de rolstoel en gaat Dobbe mee. Maar als ik ga sporten niet. Hij kan me dan niet helpen.”

Behalve haar financiën is er niets dat deze sportieve dame tegenhoudt. Zo scheurde ze tijdens een EK de pees van haar duim af. “Ik werd tijdens het fietsen verkeerd ingehaald en heb me opgevangen met mijn handen. Alles lag open, mijn duim klapte constant naar achteren, maar het was het EK, dan kan je niet stoppen. Ik ben nog eerste geworden ook!”

“Het is voor veel mensen misschien raar dat ik topsport doe en een hulphond heb. Maar voor mij is die lijn zo dun. Mijn lichaam is een soort batterij. Ik heb maar een paar loop uren per dag. Die maak ik op met sporten, dat is mijn keus. De rest van de tijd zit ik in een rolstoel en dan heb ik Dobbe nodig. Hij is thuis en buitenhuis echt mijn vriend. Ik doe topsport, ben mank en heb een hulphond. En toch gaat het.”

Door haar slechte hand, mist Saskia nu grip op voorwerpen. “Je hebt een probleem als je én een been mist

10 |

Uitzondering daarop zijn de trainingsweekenden in eigen land, dan mag Dobbe gewoon mee. “We zijn een echt team. Ik kan hem inmiddels sturen met mijn ogen. Als ik aan het zwemmen ben, ligt Dobbe lekker in het gras. Dan denkt ie ‘acht dat mens gaat weer een uur zwemmen’. Maar als ik naar de kant kom, hoort hij dat meteen en komt hij naar me toe. Dan hoef ik hem niet eens te roepen. We zijn zo op elkaar ingesteld. Omdat ik mijn knie met prothese niet kan buigen sta ik echt als een giraffe om dingen op te pakken. Dobbe geeft dan bijvoorbeeld mijn zwembrilletje aan.”

Esther de Kloe

HONDENVERHALEN Hulphond: Peet Gastgezin: Jonna Dertien Op het moment dat ik dit zit te typen rent Peet enthousiast door de tuin. Hij heeft vanmorgen al een lekkere wandeling op de hei gemaakt, vanmiddag een geslaagde trainingswandeling door het dorp en vanavond 2,5km meegelopen naast de step. Vandaag heeft hij kennelijk zin in wat meer uitdaging. Hij doet zijn best om mijn aandacht te trekken. Loopt ineens met mijn agenda in de tuin. Verzekerd van wat aandacht, want ja... die agenda wil ik toch wel graag terug hebben. Helaas voor Peet levert het hem maar heel kort en nauwelijks aandacht op. Straks zal ik hem nog even uitdagen door wat leuke oefeningen met hem te doen. Want oefenen met een hond die graag werkt is gewoon erg leuk. De aandacht die hij dan voor je heeft, het plezier waarmee hij voor je werkt... het is eigenlijk gewoon een feestje. En als Peet weer iets nieuws heeft geleerd, of een oefeningetje weer net iets beter kan is dat natuurlijk super. Helaas zit de tijd met Peet er voor ons al bijna op. Hij is maar een week of 7 bij ons geweest. Nu is het tijd om naar Herpen te verhuizen. Het is elke keer weer moeilijk om afscheid te nemen van een hond. Of hij nu 6 weken bij ons is geweest of een jaar, of hij nu slaagt of niet, als het klikt (dat is eigenlijk bij alle opleidingshonden het geval geweest) heb je al snel een hechte band. En die moet je dan weer loslaten. Maar als je dan later ziet dat ‘jouw’ hond aan het werk is geeft dat heel veel voldoening. Daar heb ik die paar tranen wel voor over.

Verstaat jouw hond Engels?

Hulphond: Patrick Gastgezin: Marianne Hassink

Warm weer in Nederland en er moet nog een bikini voor dochter Janne gescoord worden, dus Patrick gaat mee shoppen in Roermond. Bij de paskamers staan twee meiden van ongeveer 8 jaar geduldig op hun moeder te wachten. “Patrick, down” en Patrick gaat keurig liggen, waarop het meisje me verbaasd aankijkt en vraagt: “Verstaat jouw hond Engels?” “Deze hond, Patrick, wordt een hulphond en wij hebben met hulphond Nederland afgesproken dat we de hulphonden Engelse commando’s aanleren.” Nu twee verbaasde blikken en een volgende vraag. “Wat doet een hulphond dan?” Ik laat de meiden filmpjes zien van Patrick die sokken en handschoenen uittrekt, lades en kastdeurtjes open en weer dicht maakt, spulletjes opraapt, mijn vest uitdoet en weer aan me geeft. De verbaasde blikken worden niet minder en het meisje zegt: “Dat zou ik een hond nooit kunnen leren!”. Haar moeder is al lang klaar met passen maar moet toch echt nog even wachten totdat alle vragen

| 11

Monica van Ee samen met pup in opleiding Hannah.

HULPHOND HANNAH PAST BIJ DE FILOSOFIE VAN HANNAH Op slag verliefd was Monica van Ee op hulphond in opleiding Hannah. De zwarte labrador pup van 13 weken oud bracht een bezoek aan de directeur van het bedrijf hannah Skin Improvement Research Company en met een bijzondere reden. Het bedrijf gaat de pup financieel adopteren én volgen tijdens haar opleiding en daarna. Vandaar dat de pup heel toepasselijk Hannah gedoopt is.

12 |

Voor Monica is het de normaalste zaak van de wereld dat hannah zich inzet voor een goed doel. ”Je kunt alleen maar vermenigvuldigen als je kunt delen.” Dat het bedrijf haar naam nu verbindt aan Hulphond Nederland is vrij spontaan tot stand gekomen. Na een gesprek met Rudolph Strickwold, directeur van de stichting was Monica meteen verkocht. ”Sowieso zijn we heel erg gek op dieren hier, dus de connectie was er al heel snel.” Maar Monica ziet ook een hoop overlap in het gedachtengoed van haar bedrijf en het goede werk dat de hulphonden doen. “Onze huidcoaches zijn er om mensen echt te helpen en ook om dat op de lange termijn te doen. Als je ons werk doet, moet je empathie hebben, moet je mensen willen helpen. En dat is de link die wij zien tussen hannah en Hulphond Nederland. Dat je mensen structureel kan helpen als je ook de individu kent, de filosofie klopt helemaal.” Vierhonderd huidcoaches werken met hannah en al die coaches gaan zich inzetten voor Hulphond Nederland. De specialistes kunnen bijvoorbeeld de opbrengst van één bepaald product dat ze verkopen, schenken aan de stichting. ”In het najaar starten we met de verkoop van een heel zacht, bijna aaibaar, product voor op de huid. Daar zouden we bijvoorbeeld een mooie actie mee kunnen doen,” legt Monica uit. ”De coaches kunnen ook een inzamelpot op hun balie zetten en knuffelmascotte Flip verkopen.” Maar Monica denkt ook aan de lange termijn. “We zijn een plan aan het bedenken voor de toekomst, zodat dat het niet alleen een eenmalige actie wordt via een product, maar dat we daarnaast ook een structurele

| 12

verbintenis met elkaar aangaan. Als je elkaar kunt steunen, dan vind ik dat je minimaal voor drie jaar aan elkaar moet klitten. Dan kan je ook wat bereiken samen.” De topvrouw heeft een uitgebreid netwerk dat ze in wil zetten om de bekendheid van Hulphond Nederland te vergroten. ”Ik kan geen grote kapitalen storten in de stichting, maar ik kan wel onze bekendheid gebruiken om de bekendheid van Hulphond Nederland te vergroten. Ik zie een samenwerking op lange termijn. Dat ik andere mensen en andere bedrijven aansteek om zich ook in te zetten voor Hulphond Nederland.”

Miss Nederland

de oprichtster van het bedrijf waar het naar vernoemd is, begon ooit als schoonheidsspecialiste, maar wilde uitbreiden. In de loop der jaren had ze een eigen visie ontwikkeld op de huid en ook haar eigen producten en methode in de markt gezet. Die kennis gaf Hannah door aan andere schoonheidsspecialisten. Toen Monica aangetrokken werd, was Hannah al ziek. Twee jaar later overleed ze. “Dit bedrijf zetten we als een soort van erfenis voort. Hannah is echt instituut geworden”, aldus Monica die acht jaar geleden behalve een collega ook een goede vriendin verloor.

Klik

Zo organiseert Monica van Ee samen met Kim Kötter de Miss Nederland verkiezing, een evenement waar een deel van de opbrengst ten goede komt aan Hulphond. “De verkiezing gaat om het mooiste meisje van Nederland te vinden. Een meisje dat er ook goed uitziet in haar jeans, the girl next door.” En deze meisjes zetten zich dankzij Monica ook in voor de stichting. De Missen hebben een kalender gemaakt, waarvan de opbrengst naar Hulphond gaat. Ook na de finale op 7 september komt er een grote donatie de kant op van Hulphond Nederland. Monica: “Er staan tijdens de finale VIP-tafels in de zaal. Die kosten 1500 euro per stuk. 1000 daarvan gaat direct naar Hulphond Nederland.” Ook de winst van gewone tafels, 500 euro per stuk, komt ten goede aan de stichting.” De kosten van de organisatie van de verkiezing moeten betaald worden, maar de rest van het geld gaat allemaal naar Hulphond. Ik hoef daar niet aan te verdienen. Wij willen gewoon een mooie finale houden. Miss Nederland is straks een soort ambassadrice van Hulphond Nederland.”

De klik met pup Hannah was er ook meteen. “Het is echt een scheet. We gaan haar ook volgen. Wat is bijvoorbeeld volgend jaar haar specialiteit? Waar wordt ze voor opgeleid en wat wordt ze voor een coach? Waar komt ze terecht? We hebben van de week al contact gehad met het gastgezin waar ze verblijft.” De volgers van pup Hannah worden geïnformeerd via de sociale media over de vorderingen van de nu nog kleine labrador. En op die manier leren ze ook weer een beetje bij over Hulphond Nederland. “We gaan natuurlijk gissen naar wat Hannah gaat doen, misschien wordt ze wel een hulphond voor een veteraan met PTSS. Ik hoop dat als onze volgers dat lezen, dat ze dan denken: ‘O! Dat doen die honden dus ook.’ Als uiteindelijk het specialisme van hulphond Hannah bekend is, heb ik al zoveel verteld, dat het eigenlijk niet meer uitmaakt wat ze gaat doen.” Monica gelooft in een goede toekomst voor de pup. “Hannah is een hele pittige tante, dat was Hannah Hakze zelf ook. Ze is actief, brutaal en slim. Een hele pientere, levendige tante, precies waar onze oprichtster voor stond. Ik geloof wel in karma, dit hondje gaat ook iets bijzonders doen. Daar ben ik van overtuigd.”

Tien jaar geleden werd de huidige directrice Monica van Ee aangetrokken door hannah Skin Improvement om het bedrijf commercieel op de kaart te zetten. Hannah Hakze,

Esther de Kloe

Het team van Hannah

| 13

MEDISCHE KOSTEN VAN DE HOND IN DE “HONDENWERELD” ZIJN ALTIJD BEPAALDE TOPICS “HOT” EN ALS JE LANG GENOEG MEELOOPT ZIE JE DAT SOMMIGE TOPICS WEER TERUGKOMEN.

Zo is er nu bijvoorbeeld enorm veel te doen over illegale hondenimport en de risico’s van het importeren van honden uit gebieden waar nog enge ziekten aanwezig zijn. Dit probleem zal ondanks verscherpte regelgeving blijven bestaan. De commerciële winst voor de handelaren is dermate interessant en de pakkans dermate klein dat de keus door bepaalde mensen snel is gemaakt. De overheid heeft onvoldoende (financiële) slagkracht dus van effectieve handhaving is geen sprake. Toeristen nemen ook goed bedoeld dieren mee, maar hebben letterlijk en figuurlijk geen idee wat ze in huis halen. Vaak met hoge medische kosten tot gevolg om nog maar niet te spreken van gedragsproblemen die kunnen ontstaan indien zo’n hond een mislukte jeugd heeft gehad. Een ander ‘hot topic’ is altijd de medische kosten van een hond. De hoogte van deze kosten staat mijn inzien niet ter discussie. Diereigenaren verwachten tenslotte een hoog zorgniveau, in vele gevallen al vergelijkbaar met het zorgniveau voor de mens, echter voor een fractie van de prijs. Een uitgebreide orthopedische knieoperatie bij een hond van 60 kilo kost € 1500,00 en bij de mens kan je daar gemakkelijk een “0” achter plaatsen. Meer vraagtekens rijzen er over het verschil in prijzen. Ten eerste is het een vrije markt. De overheid wil dat er concurrentie is onder gezelschapsdierenartsen zodat de diereigenaar een keus heeft en die is er volop tegenwoordig. De prijsstelling van dierenartsen is net zoals bij andere branches: de kosten worden geraamd, de marge wordt vastgesteld en dat leidt tot verkoopprijzen van producten en diensten. Omdat met name de kosten enorm kunnen verschillen van kliniek tot kliniek zijn er ook grote prijsverschillen. Zo zijn bijvoorbeeld de kosten van goede nascholing torenhoog en ook de kosten van deskundig personeel zijn in Nederland niet mals. Ook wordt wel eens gedacht dat volumekorting mogelijk is, zoiets van; 3 sterilisaties halen, twee betalen. Als je hier even over nadenkt zie je vanzelf dat dat natuurlijk niet kan. Wel zie je bij grote klinieken structurele kortingen voor “grootafnemers”. Gelukkig leven we in Nederland in een vrije markt die in het algemeen meer voordelen heeft voor consumenten dan voor producenten en dienstverleners. Veel diereigenaren kunnen de kwaliteit van de geleverde dienst niet beoordelen en gaan af op hun gevoel en gelukkig kan iedereen daar zelf de waarde van bepalen, zeker in een vrije markt! Bob Carrière, Lid bestuur Groep Geneeskunde Gezelschapsdieren Directeur Sterkliniek Dierenartsen BV

14 |

Hilde van der Plaat en Rob van Oosten

DUO GASTGEZIN EEN WIN-WIN-WIN-WINSITUATIE

De eerste ‘win’ is voor de jonge hulphond

parttime een aandeel leveren in de opvoeding

Hilde van der Plaat en Rob van Oosten vormen zo’n duogastgezin. Het parttime gastgezinschap – waarbij de hond een paar dagen per week bij de ene, en een paar dagen bij de andere gastouder verblijft – is voor Hulphond Nederland relatief nieuw, maar het bevalt prima. “Er zitten veel voordelen aan deze manier van opleiden”, zegt Hilde, die momenteel samen met Rob hun tweede gezamenlijke pup opvoedt. “Ten eerste hebben beide gastgezinnen enkele dagen per week de handen vrij. Daarnaast komt de hond in contact met een grotere variëteit aan mensen, wandelomgevingen en winkels. Hij leert om in verschillende huizen te wonen, van mand te wisselen en door een ander gevoerd te worden. Bovendien zien twee paar ogen meer dan één. Het gebeurt heel vaak dat Rob en ik tegen elkaar zeggen: ‘Heb/zie jij dat ook...?’”

van een hulphond. Daar varen vier partijen –

Hoe het zo kwam

en de tweede voor Hulphond Nederland. De derde gaat naar het eerste parttime gastgezin en de vierde komt op het conto van gastgezin nummer twee. Voor degene die zich afvraagt waar we het hier over hebben: dit artikel gaat over een duo gastgezin. Twee gezinnen die

en uiteindelijk ook degene die het geluk heeft zo’n hulphond te krijgen – wel bij.

“Het idee om een duo gastgezin te gaan vormen kwam van Hilde”, vertelt Rob. “Hilde en ik wonen allebei in Velp. Een paar jaar geleden hadden wij in ons gezin een fulltime hulphond, Bruce. Dat beviel prima. Ik ben beeldend kunstenaar, werk aan huis, dus dat is best te combineren met het opvoeden van een hond. Maar ik vond wel dat er veel tijd ging zitten in Bruce en hetgeen hij nodig had. Het lukte mij niet altijd om hem de tijd en aandacht te geven die hij verdiende. Daarom is Bruce de laatste twee

| 15

maanden naar een ander gastgezin verhuisd. Zo kwam ik tot de conclusie dat ik het geweldig vond – en vind – om een hulphond in huis te hebben, maar liever niet zeven dagen per week.” Hilde: “Ik had Palle in huis; hij was de zevende hond die tijdelijk bij ons kwam wonen. Palle kwam met vijf maanden bij ons, vanuit een ander gastgezin en je mag hem best omschrijven als ‘pittig’. Palle had veel tijd en aandacht nodig en toen het een periode erg druk werd op mijn werk, merkte ik dat ik hem dat niet voldoende kon geven. Ik sprak erover met Ingrid, ‘mijn’ pupinstructeur. ‘Ik doe Palle tekort’, zei ik tegen haar. ‘Óf we moeten op zoek naar een ander gastgezin voor hem – dat zou dan de tweede keer zijn dat Palle moest verhuizen – óf we zoeken een andere oplossing’.”

Een andere oplossing Hilde en Rob zijn allebei al jaren betrokken bij Hulphond Nederland. Hilde is samen met haar gezin acht jaar gastgezin en samen met Rob leidt ze momenteel Eddy op, haar achtste hondje op rij. Voor Rob is Ed zijn derde hulphond. “Bruce was de eerste”, vertelt hij. “Daarna kwam Palle en nu dus Ed; een scheet van een hondje.” “Rob en ik kenden elkaar van de cursussen van Hulphond Nederland”, vertelt Hilde. “Ik wist dat hij al een hulphond had opgevoed. Toen ik het idee voor een duo gastgezin opperde bij Hulphond Nederland, waren ze direct enthousiast. Natuurlijk neem je als gastgezin soms elkaars honden over tijdens vakanties of als het even nodig is. Honden zijn er vaak wel aan gewend om af en toe tijdelijk te verhuizen en met name Palle was een hondje wat dat prima aankon. Hij was – is – zo’n type dat er geen enkel probleem mee heeft om een nieuwe situatie het hoofd te bieden. Toen ik er met Rob over begon, was hij direct minstens zo enthousiast als Linda van de Kolk, onze pup instructeur van Hulphond Nederland.” “Voor mij was het echt een oplossing”, vertelt Rob. “Ik vind het geweldig om hulphonden in huis te hebben. Steeds een andere uitdaging, een hond met een ander karaktertje. Toen Hilde voorstelde om samen met haar een hond op te voeden: twee dagen per week bij mij en de rest bij Hilde, betekende dat voor ons gezin dat er weer een hulphond in huis kon komen. Dat is iets waar ook mijn vrouw en zoon heel blij mee zijn.”

Ervaren Iemand die acht jaar hulphonden opvoedt, mag je best ervaren noemen. Hilde: “Toen wij onze eerste hulphond in huis kregen waren de kinderen negen en zeven. Nu zijn we acht jaar verder en kun je wel zeggen dat ze zijn opgegroeid met hulphonden in huis. Na een jaar afscheid nemen is lastig. Zeker de eerste keer was dat een drama hier in huis, maar ook de kinderen weten waar ze het voor doen. Die vinden het moeilijk als een hond weggaat, maar aan de andere kant ook vreselijk leuk als er weer een nieuwe hondje komt; of dat nu een pup is of een iets ouder hondje. Ook mijn werkgever is wat dat betreft geweldig. Ik werk bij BKC, een specialist in boomverzorging, groen en milieu in Zevenaar, op kantoor. Ik vind echt dat mijn baas een topper is. Al acht jaar lang is het geen enkel probleem dat er een hondje onder

16 |

mijn bureau ligt, of als ik met een pup naar de dierenarts moet. Mijn collega’s weten precies hoe ze moeten omgaan met hulphonden in opleiding en ik vind het geweldig dat iedereen zo betrokken is.”

Mooi of moeilijk? In het geval van Rob was het zijn echtgenote die ervoor zorgde dat het gezin Van Oosten betrokken raakte bij Hulphond Nederland. “Zo’n dertien jaar geleden las ze een artikel over hulphonden”, vertelt hij. “Mijn vrouw werkt in de medische wereld. Ze weet hoe moeilijk het leven kan zijn voor mensen met een beperking. Wij waren altijd al hondenliefhebbers, en toen zij mij dat artikel liet lezen, werd ik ook enthousiast. We zijn naar een open dag gegaan en lieten ons inschrijven als gastgezin. Toen mijn vrouw zwanger werd besloten we even te wachten met het in huis nemen van een pup, maar zodra ons kind groot genoeg was, kwam hulphond Bruce in huis.” Afscheid nemen van een pup is moeilijk, hoe gaan de Van Oostens daarmee om? “Ik zeg niet dat een afscheid zonder emotie plaatsvindt”, zegt Rob, “maar we weten waar we het voor doen. De emotie van een succesvolle match weegt ruimschoots op tegen het verdriet van het afscheid. Bruce ging naar een jongen van 32 met een dwarslaesie. Bruce en hij zagen elkaar en je kon de spreekwoordelijke ‘klik’ bijna horen. Dat is ook emotie, en een veel mooiere dan treuren om het afscheid. Dat is een van de mooie kanten van hulphonden opleiden: na het afscheid komt er – in ons geval en dankzij de samenwerking met Hilde – weer een prachtige ontmoeting met een nieuwe pup, waar we weer een avontuur mee aan mogen gaan.” Janine Verschure

WIJ FELICITEREN DE VOLGENDE NIEUWE TEAMS

Tanita van Woerdekom met Keeper

Anouska Ramaker met Izaak

Alyda Griffioen met Zippo

Joep van Deursen met Zinga

Charlotte Marissing met Elroy

Ine Geerdink met Guuz

Danoesja Koziol met Olga

| 17

STICHTING FIETSEN VOOR LEVENS MAAKT MOOIE DINGEN MOGELIJK Het zal zo’n dertien jaar geleden zijn, dat John Kuik tijdens een huisdierenevenement in ’s Hertogenbosch, toevallig binnenliep bij de stand van een stichting die vandaag de dag Hulphond Nederland heet. “Degene die mij toen aansprak vertelde over de hulphonden en wat die allemaal voor een mens konden doen”, herinnert John zich. “Ik vond dat machtig mooi, was onder de indruk. ‘Als ik ooit iets voor jullie kan doen’, zei ik toen, ‘dan doe ik dat’.” Om te voorkomen dat ik zwaarder werd toen ik stopte met roken ging ik fietsen, wielrennen en aan spinningmarathons doen”, vertelt John,. Met een groepje sporters wilden we met onze sportieve inspanningen ‘iets goeds doen’ en zo ontstond het idee voor Stichting Fietsen voor Levens.”

Hulphond Nederland als goed doel ‘Hét’ goede doel waarvoor Stichting Fietsen voor Levens – waarvan John Kuik voorzitter is –geld ophaalt, is Hulphond Nederland. Het spreekt voor zich dat Hulphond Nederland verguld is met dat feit. Onlangs ontstond een nieuwe afdeling binnen Stichting Fietsen voor Levens: Sporten voor Levens. Dat wil zeggen dat er nu niet alleen gefietst wordt, maar dat ook door middel van onder andere triatlons, wandel- en zwemmarathons, geld wordt ingezameld voor Hulphond Nederland. “We zijn met een klein clubje”, vertelt John. “Zeven man maar. Een aantal daarvan zijn sporters, anderen doen de ondersteuning. Die zweten wellicht minder, maar hun werk is minstens zo belangrijk. Onze stichting organiseert elk jaar een spinningmarathon – dit jaar op 7 november in Dinteloord – en andere sportieve evenementen waarmee we geld ophalen. Zo hebben we de Tour du Hollande, een fietstocht door Nederland en hopen we dit jaar nog een ‘run-swim-run’ op poten te zetten. Daarnaast staan we op

Spinningmarathon 7 november, inschrijven is nog mogelijk.

18 |

braderieën en evenementen om uit te leggen wat we doen en om geld in te zamelen. Al het geld dat we op die manier ophalen, gaat naar Hulphond Nederland.”

Afzien John: “Hulphond Nederland is een prachtige club, ik heb er echt een band mee opgebouwd. De meeste mensen binnen Fietsen voor Levens zijn dierenliefhebbers. Ze houden praktisch allemaal van honden. Een van onze sponsoren heeft helemaal niks met honden, maar toch sponsort hij. Belangrijker nog dan het houden van honden, is immers het houden van mensen.” Op de vraag waar de motivatie vandaan komt om dit te doen voor Hulphond, antwoordt John: “Degenen die sporten voor onze stichting, wij noemen ze weleens de weight watchers, hebben het soms best zwaar. De Tour du Hollande duurt een week, en geloof maar dat je dan ’s avonds doodmoe in je bed stapt. Maar daar kiezen wij zelf voor. Wij kunnen sporten en vinden het fijn om te zweten, om af te zien. Er zijn mensen die hun hele leven moeten afzien, die elke dag doodmoe in bed stappen. Niet omdat ze daar zelf voor gekozen hebben maar omdat hun lichaam hen daartoe dwingt. Dáár komt onze motivatie vandaan.” Janine Verschure

Het sportieve team van Fietsen voor Levens.

INGE VERBIEZEN 25 JAAR IN DIENST BIJ HULPHOND NEDERLAND | 19

‘HET IS EEN ORGANISATIE DIE JE PAKT EN NIET MEER LOSLAAT’ Haar baan op het secretariaat van Hulphond Nederland is haar eerste betaalde baan. En wat Inge Verbiezen betreft wordt het ook haar laatste. “Ik krijg nog steeds kippenvel van cliëntenverhalen. Voor wat een hulphond kan betekenen in het leven van mensen met een beperking of aandoening zal ik nooit immuun raken.” Op 1 juni jongstleden was ze 25 jaar in dienst. Na haar afstuderen aan de universiteit van Nijmegen passeren allerlei banen de revue. Inge Verbiezen, nu 57 jaar, verzorgde alfabetiseringsprojecten voor buitenlandse vrouwen, onderzocht de inzet van audiovisuele middelen voor vrouwen en kinderen en werkte als regisseuse en cameravrouw. Allemaal vrijwilligerswerk, want ook aan het begin van de jaren tachtig lagen de banen niet voor het oprapen. “Toen ik kinderen kreeg, kreeg ik meer en meer behoefte aan vastigheid en regelmaat. Ik heb daarom een tweejarige MBO-opleiding op commercieel en secretarieel gebied opgepakt en na mijn diploma kon ik meteen aan de slag.”

Perfectionist Inge klimt zelf op tot Hoofd Secretariaat, een functie die ze tot in 2014 met veel plezier vervult. Dan komt ze echter met een stevige burn-out thuis te zitten. “Dat had niets met de organisatie te maken, maar alles met bepaalde persoonlijkheidskenmerken. Ik ben een perfectionist en wil alles goed doen. Juíst omdat het werk bij Hulphond me zo aanspreekt en helemaal niet als een baan voelt, ga je soms over je grenzen. Echter ook in die periode merkte ik: Hulphond is goed voor mij. Ik heb alle tijd en ruimte gekregen om te herstellen en daar ben ik zeer dankbaar voor.” Nu ze terug is, heeft ze gekozen voor een beleidsondersteunende functie en werkt nog drie dagen per week. “Ik regel alles voor de cliëntenzorg en heb bijvoorbeeld veel contact met verzekeraars om aanvragen te verzorgen. Ook werk ik regelmatig met collega’s aan projecten, bijvoorbeeld op het gebied van automatisering.”

Dezelfde werkgever? Ze krijgt een baan aangeboden bij Stichting SoHo, de voorloper van Hulphond Nederland. Dat was een organisatie vol vrijwilligers, die op dat moment net is verhuisd naar Herpen maar daarvoor opereerde vanuit een bouwkeet in Nijmegen. “Ik ondersteunde de vier of vijf medewerkers in hun taken en deed van alles wat. Ook toen al leidden we ADL-honden op voor mensen met een beperking.” Een kwart eeuw later heeft Inge veel verandering gezien. “Mensen vragen me weleens hoe ik het 25 jaar bij dezelfde werkgever volhoud. Dan zeg ik altijd dat ik voor mijn gevoel wel acht keer van werkgever of organisatie veranderd ben. Hulphond Nederland heeft zo’n enorme ontwikkeling doorgemaakt!” “In het begin was het echt aan kneuteren met kleinschalige financiering van projecten. In 2008 zijn we verhuisd naar het huidige pand in Herpen, waarmee er ruimte kwam voor veel meer honden. De grootste verandering heb ik echter gezien in 2009 met het aantreden van de huidige directie. Voorheen veranderde er in de basis namelijk niet veel: we leidden honden op voor aan de rolstoel. Onder het bewind van Eric Bouwer en Rudolph Strickwold zijn enorme sprongen gemaakt. We hebben meer soorten honden in huis en ook meer soorten personeel, zoals psychologen en marketingmedewerkers. Daarmee is ook de mobiliteit binnen de organisatie toegenomen. Er zijn diverse kansen om door te groeien.”

20 |

Inge is een echte dierenvriend

Inge is vroeger thuis met honden opgegroeid en had graag zelf een hond gehad, ware het niet dat de oudste van haar twee zonen, allergisch bleek te zijn. “Nu hij de deur uit is, vang ik continu hulphonden op van cliënten die tijdelijk niet voor hun hond kunnen zorgen, bijvoorbeeld omdat ze in een revalidatiecentrum verblijven. Voor het opvoeden van een pup heb ik onvoldoende geduld, maar de opvang van deze hulphonden bezorgt me veel voldoening. En als ik moet werken, gaat de hond natuurlijk gewoon mee naar kantoor!”

Verbonden in rampspoed Het aantreden van de huidige directie heeft een kantelpunt voor Hulphond Nederland betekent, vindt Inge. “Ik herinner me nog heel goed dat we er in 2008 en 2009 zeer slecht voor stonden. Een faillissement dreigde. De angst dat dat zou gebeuren, kan ik nóg voelen. Toen merkte ik ook hoezeer Hulphond Nederland een pijler in mijn leven is geworden. De sfeer onderling was als altijd heel goed, we voelden ons verbonden in rampspoed. Gelukkig wist de directie het tij te keren. De enórme vreugde toen Eric en Rudolph vertelden dat we dóór konden, zal ik nooit vergeten.” Hulphond Nederland groeit. De organisatie biedt steeds meer honden aan en heeft het vizier verbreed. Naast ADLhonden voor mensen in een rolstoel spelen hulphonden nu ook een rol bij therapie met kinderen, voor mensen

met epilepsie of voor mensen met een Post Traumatische Stress Stoornis. “We gaan verder werken aan ons expertisecentrum en er zal steeds meer onderzoek gaan plaatsvinden. Ik zie nog veel leuke werkzaamheden in het verschiet, waaraan ik een waardevolle bijdrage kan leveren. Vanuit mijn academische achtergrond, maar ook vanuit 25 jaar ervaring binnen de organisatie.”

Unieke organisatie Inge heeft nooit het gevoel gehad dat ze als doctorandus in de pedagogiek onder haar niveau is gaan werken. “Ik vind het bovenal belangrijk dat ik met plezier naar mijn werk kan gaan en ik ben razend trots op mijn werk voor Hulphond Nederland. Ik beschouw het echt als een voorrecht om hier te mogen werken. Nog iedere keer hoor ik verhalen van cliënten en hulphonden die een vorig verhaal overtreffen. Bijvoorbeeld over de arts in het ziekenhuis die de hulphond van een zwangere vrouw met epilepsie in de kraamkamer haalde, om ervoor te zorgen dat ze niet tijdens de bevalling onverhoopt een aanval zou krijgen. Ik blijf me verbazen over wat hulphonden kunnen betekenen en ben zó trots dat ik daarvan onderdeel mag uitmaken. Hulphond Nederland is echt een unieke organisatie: ze pakt je vast en laat je niet meer los. En wat mij betreft is dat volkomen wederzijds!” Linda van ‘t Land

“Voor wat een hulphond kan betekenen in het leven van mensen met een beperking of aandoening zal ik nooit immuun raken.”

| 21

WIJ FELICITEREN DE VOLGENDE NIEUWE TEAMS 22 |

Ilona Aukje Rademaker Hendrix met metVroukje Wibbe

Hans Ilona van Rademaker Ballegooien met Venna Wibbe

Ilona Noelle Rademaker Nefs-Arts met Kaatje Wibbe

Ilona Nanda Rademaker Kruijne metWibbe Eddy met

Ilona Bianca Rademaker leise met Archie Wibbe

Helma Ilona Rademaker van Haalen met Barrie Wibbe

Suzanne Ilona Rademaker Dorrestein met metWammes Wibbe

DE ZOMER VERGT EXTRA ATTENTIE VOOR UW (HULP)HOND! Wat geeft u het ultieme zomergevoel? Zonnebaden, een verfrissende duik, een stukje fietsen, een terrasje pikken of gezellig met familie en vrienden barbecueën? Dat klinkt allemaal erg aantrekkelijk voor ons, maar is de zomer ook even aantrekkelijk voor onze honden? Hierbij wat tips wat u wél, of juist niet moet doen. Zonnebaden

Kan mijn hond mee eten met de barbecue?

Mocht u een dagje naar het water gaan en uw hond gaat gezellig met u mee, zorg er dan voor dat u voldoende vers drinkwater meeneemt en dat er een plek in de schaduw is. Zeker als u naar de zee gaat is vers drinkwater van belang, aangezien uw hond van zout water een zoutvergiftiging kan krijgen, kan gaan braken, diarree kan krijgen en nog ergere symptomen kan vertonen. De schaduw beschermt uw hond tegen de directe straling van de zon. De vacht beschermt de huid wel tegen verbranding maar bemoeilijkt ook de warmteafgifte. Een hond kan niet zweten zoals wij dat kunnen en zal de meeste warmte kwijt moeten raken door middel van hijgen en deels via de voetzolen. Let er bij dun behaarde honden op dat je bij hun de huid wel insmeert met zonnebrandcrème specifiek afgestemd op honden.

De geur van de barbecue is niet alleen voor ons aantrekkelijk. Menig hond zal staan te likkebaarden bij de geur van het garende vlees. Niet alleen loopt uw hond het risico om zich te verbranden aan de barbecue, ook het geven van een stukje vlees kan vervelende gevolgen hebben. Het gekruide eten kan voor maag/darmproblemen zorgen omdat deze hier niet tegen bestand zijn. Ook het geven van botten en satéstokjes kunnen nare gevolgen hebben. Het lekkere tussendoortje heeft dan opeens een vervelende nasmaak.

Zwemmen De meeste honden zijn echte waterratten. Zeker in de zomerperiode is het heerlijk om in het water te plonsen. Let wel op in welk water u uw hond laat zwemmen. Zeker tijdens warme dagen kan in het water blauwalg ontstaan. Deze blauwalg kan giftig zijn. De verschijnselen zijn wisselend en openbaren zich binnen 12 uur na het zwemmen of drinken van dit water. Die verschijnselen kunnen variëren van braken, diarree, irritatie van de slijmvliezen van de ogen, neus en mond tot verlammingsverschijnselen en ademhalingsproblemen. Er zijn gevallen bekend van honden die helaas overleden zijn na een vergiftiging met blauwalg.

Fietsen/wandelen Ga in de zomer niet op het heetst van de dag met uw hond een lange wandeling maken of met hem fietsen. Uw hond kan hierdoor snel oververhit raken omdat hij de warmte niet goed kwijt kan. Houd er tevens rekening mee dat het asfalt heet is en dat dit brandt aan de voetzolen. Mocht uw hond er toch met u op uit moeten, dan zijn er schoenen verkrijgbaar die de tere voetzolen beschermen.

Auto Tegenwoordig hebben de meeste auto’s een airco. Hierdoor is het tijdens het rijden op een zomerse dag vaak aangenaam koel. Maar zodra de auto in de volle zon geparkeerd staat verandert deze al snel in een hete oven. Laat uw hond nooit achter in de auto, ook niet met het raam op een kiertje. Oververhitting gaat enorm snel met hele nare gevolgen van dien.

Corina Ardonne

| 23

Een hulphond zorgt voor meer kwaliteit van leven en een verhoogde kans weer actief deel te nemen aan onze maatschappij.

Help ons, organiseer een actie!

Steek een poot uit en doneer op GIRO 3831 Of help ons mee nog meer mensen te helpen door ook in actie te komen voor degene die het nodig hebben in onze maatschappij. Dit kunt u doen door een evenement of actie te organiseren. Voor informatie neem dan contact op met Patricia Reijkers. U kunt ons bellen via 0486-411 878 of mailen naar [email protected]

HulphondNederland 24 |

Barbara Trimbos en haar hulphond Djack

KUN JE OP VAKANTIE MET EEN HULPHOND? Het is zomer in Nederland. Vakantieplannen en –ervaringen worden uitvoerig besproken. Maar hoe gaat dat als je minder valide en alleenstaand bent en een hulphond hebt? Kun je dan ook op vakantie? Barbara Trimbos en haar hond Djack wel! Naar Frankrijk, Portugal, naar een eigen huisje in Nederland. Maar ook gaan ze samen naar feesten, naar het theater en naar etentjes. “Ik doe eigenlijk niets zonder Djack” aldus Barbara. “Het is met Djack of niet.”

Een fantastische match Barbara werkte jarenlang als logopedist toen ze plotsklaps ziek werd. “Ik heb een energiestofwisselingsziekte. Mijn lichaam maakt te weinig energie om de organen te voeden waardoor mijn organen steeds minder functioneren. Toen mijn man nog leefde ging hij thuiswerken en deed hij heel veel voor mij. We maakten er grappen over dat hij eigenlijk mijn hulphond was. Echter, toen hij plotseling overleed, was er de noodzaak voor een echte hulphond. Ik kreeg een akkoord van de zorgverzekering en ook Hulphond Nederland vond dat ik voldoende indicatie had. Toen ging het opeens heel snel en was daar Djack, een kruising tussen een labrador en een Australian shepherd. Djack en ik vormen een fantastische match. Ik ben van mezelf druk, heb ADHD, en Djack is de rust zelve. Hij gaat letterlijk op mijn voeten liggen of voor mijn rolstoel zitten zodat ik mijn aandacht wel op hem moet richten in plaats van chaotisch mijn dingen te doen. Hij geeft me structuur. Vooral als hij even niet bij mij is, realiseer ik me wat hij ongemerkt en automatisch voor me doet. Djack is het mooiste dat me is overkomen. Hij kwam als ADL hond, maar is ook nog therapiehond en signaalhond gebleken.”

Djack gaat altijd mee “Ik doe eigenlijk niets zonder Djack. We gaan samen op reis, al is dat met hem soms wat onhandiger. Ik ga alleen maar naar bestemmingen waar hij ook mee naartoe kan. Gelukkig heb ik veel vrienden in het buitenland en kunnen

| 25

we eigenlijk altijd bij hen in huis. Zo zijn we samen al veel naar Portugal en Frankrijk geweest. Ondertussen kent hij die vrienden natuurlijk ook, evenals hun huizen, de tuinen er om heen en hun honden waarmee gewandeld en gespeeld wordt. Dus voor hem is het ook vakantie. De eerste keer vliegen was even spannend. Hij moest zijn plekje zien te vinden en was wat onrustig, maar al snel was hij gewend. Hij merkt alleen iets van het stijgen en dalen en voor de rest ligt hij aan mijn voeten. Dat een hulphond in het vliegtuig bij je mag blijven is wereldwijd geregeld bij alle vliegmaatschappijen. In het buitenland wordt in de wet- en regelgeving meestal de naam Assistance Dogs gebuikt. Dat is een wat breder begrip waar alle soorten hulphonden onder geschaard kunnen worden. De ADEu (Assistance Dogs Europe / Assistance Dogs International (ADi) zijn de overkoepelende organisaties. Zij kunnen je alle informatie geven over je hulphond in het buitenland. Hulphond Nederland is geaccrediteerd en aangesloten bij de ADEu en draagt tegenwoordig ook het logo. Wil je vliegen met je hulphond, dan moet hij de benodigde papieren hebben (denk vooral ook aan het zeer bijtijds inenten) en van tevoren zijn aangemeld bij de luchtvaartmaatschappij. Ze mogen dan met je mee in de cabine, want ze moeten je immers ook onderweg kunnen assisteren (hetgeen in de praktijk door de geringe ruimte en je eigen mobiliteit natuurlijk wat lastiger is dan thuis). Met het baliewerk en het afgeven van tickets kan Djack optimaal helpen. Hij heeft een tas op zijn rug waar de paspoorten en zijn eigen papieren inzitten, inclusief een brief van de vliegmaatschappij waarin staat dat we op de eerste rij zitten en dat hij altijd mee mag. Het is verstandig om een legitimatiepasje voor je hond te hebben met het logo van ADEu er op. Dat wordt overal herkend. Daardoor mag Djack in het buitenland bijvoorbeeld ook met me mee naar restaurants of naar het strand. Het logo van ADEu heb ik op zijn tuigje staan, Dat wordt in het buitenland beter herkend dan het logo van Hulphond. Ooit had ik grote problemen in Portugal omdat ik een oud legitimatiepasje had met alleen het logo van Hulphond Nederland er op. Zonder Djack zou ik me een stuk onveiliger voelen. Dankzij hem durf ik weer in mijn eentje te reizen.”

Op vakantie in Nederland Barbara en Djack gaan niet alleen samen naar het buitenland. Ze gaan ook op vakantie naar de Hertenhoeve. Dat is een boerderij in Brabant, die door Barbara en haar familie verhuurd wordt. “Het is het huis van mijn ouders dat wij als kinderen hebben geërfd. Er zijn paardenboxen en weilanden. Om het huis te kunnen onderhouden, verhuren we het. Het is geschikt voor 12 personen en 2 baby’s en wordt veel gebruikt voor familiereünies, maar ook door families die met hun paarden en honden willen komen. De boerderij is erg diervriendelijk. Het hele terrein is namelijk afgerasterd zodat honden en kinderen lekker vrij kunnen spelen maar niet weg kunnen lopen. Omdat mijn familie de meerwaarde van Djack ziet en we Hulphond Nederland graag willen steunen, hebben we ingesteld dat er voor de honden per nacht 5 euro betaald moet worden (hulphonden mogen gratis mee). Dat geld doneren we aan Hulphond Nederland. In het huis hebben we folders liggen van Hulphond Nederland en er staan foto’s van Djack om te laten zien wat er met het geld gebeurt. Daar wordt erg

26 |

Boerderij Hertenhoeve

leuk op gereageerd. Djack en ik gaan er zelf ook vaak naar toe. Het huis heeft aangepaste voorzieningen voor mij. Ik doe dan wat kleine klusjes voor zover dat kan. Djack vindt het er geweldig. Hij gaat lekker spelen of meehelpen in de tuin, wandelt eindeloos los of gaat op ontdekkingstocht in het bos, over de zandpaden en maisvelden. ‘s Nachts slapen we na een hele dag buitenlucht, alle twee als een roos.”

Altijd buiten Tot slot zegt Barbara: “Door Djack ben ik veel mobieler geworden. Ik ga er veel meer op uit. We zijn altijd buiten en op pad. Ik voel me zoveel veiliger met hem. Dat komt mijn gezondheid ten goede. Het belangrijkste is misschien nog wel, dat ik met Djack bij me altijd en overal hulp kan hebben. Ook op ongebruikelijke en ongeplande tijdstippen of plaatsen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld bij de thuiszorg. Daardoor ben ik veel onafhankelijker en hou ik de regie over mijn eigen leven. Ik kan mezelf overal redden, zowel in het buitenland als in mijn vakantiehuis of thuis, als ik Djack bij me heb. Ik voel me nooit meer alleen want ik heb Djack, a match made in Heaven!” Inge Buitink

Djack in Portugal, uitwaaien aan het strand.

WIJ FELICITEREN DE VOLGENDE NIEUWE TEAMS

Yvonne Ilona Rademaker van GelderenGoethals met Eva met Wibbe

Ilona Hendri Rademaker Zeilstra met Wibbe Melle met

Edward Ilona van Rademaker den Tweel met met Jeroen Wibbe

Ilona Gelske Rademaker Tilma met Wibbe Fleur met

Ilona Henny Rademaker van Daal met met Maicko Wibbe

Ilona Marion Rademaker Roos metWibbe Zeni met

Ilona JosjeRademaker Hillenaar met met Claudy Wibbe

| 27

LAURENS HODES BEREIDT ZICH VOOR OP DE KOMST VAN HULPHOND ALICE

Tijdens het fundraising dinner van Hulphond Nederland op 26 maart jongstleden hoort de 21-jarige Laurens Hodes uit Rotterdam dat hij dankzij financiële steun van een gulle donateur, een hulphond krijgt toegewezen. Wat gebeurde er in de maanden daarna? 28 maart Laurens kan het goede nieuws maar amper bevatten. Zijn verzekeraar heeft in het verleden het verzoek om een hulphond meermalen afgewezen, maar nu wordt het dan toch werkelijkheid. “Mijn omgeving reageert enorm enthousiast en stelt veel vragen, waar ik zelf ook nog helemaal geen antwoord op heb. Welke hond wordt het, wanneer komt ‘ie en hoe zal dat zijn? Ik ben nog steeds compleet overdonderd.”

21 april Een trainer van Hulphond Nederland reist naar Rotterdam af met twee hulphonden in zijn kielzog: bruine labrador Ike en zwarte labrador Alice. Tijdens het matchbezoek wordt de situatie bij Laurens thuis bekeken en ze maken een rondje door de omgeving. Laurens geniet met volle teugen. “Het is natuurlijk een momentopname, maar ik ben nu al benieuwd welke het gaat worden!”

8 mei Laurens reist naar Herpen voor een prematch-dag. Bij het trainingscentrum van Hulphond Nederland ontmoet hij de labradors Ike en Alice opnieuw. “Ik ontwikkel een lichte voorkeur voor Alice”, bekent hij. “Het is een heel vrolijk beest, dat veel aandacht wil. Een risico met haar is echter dat ze ontzettend gek is op water en daarvan is er nogal

28 |

veel in mijn thuisomgeving.” Laurens leert de nodige theorie over de omgang met een hulphond en gaat daarna ook zelf met drie honden aan de slag.

28 mei Opnieuw een trainingsdag in Herpen, waar Laurens wederom met Ike en Alice traint. “Ike is een heel mooie en zelfverzekerde hond, die goed van vertrouwen is. Hij is echter ook veel met zijn omgeving bezig. Mijn voorkeur voor Alice stijgt en we hebben afgesproken dat zij in principe mijn hulphond zal worden.” Laurens krijgt vandaag theorie over het gedrag van honden en leert wat zij nodig hebben van hun baas. “Omdat we vroeger thuis altijd honden hebben gehad, ben ik me bewust van de zorg en aandacht die het met zich meebrengt. Bij een hulphond is het extra belangrijk dat je zorgt voor een goede band tussen jou en de hond. Hij moet echt voor jou willen werken en het leuk vinden om steeds weer bij je terug te komen.” Laurens woont in Rotterdam samen met zijn broer. “Omdat ik ’s ochtends vrij lang met mijn verzorging bezig ben, moet hij de hond waarschijnlijk als eerste uitlaten”, denkt Laurens. “Omdat de hond zich echter juist aan mij moet binden, mag hij haar nooit loslaten of voeren en niet teveel aandacht geven.”

16 juni Hulphond Alice is twintig maanden oud en kent al een aantal basisvaardigheden. Ze helpt bij het aan- of uittrekken van een jas, pakt een flesje drinken uit de koelkast, doet de gordijnen open en dicht en brengt de was vanuit de machine naar de droger. Nu bekend is dat Alice de hulphond van Laurens wordt, krijgt zij naast haar basisvaardigheden een aantal commando’s aangeleerd die specifiek op Laurens’ situatie van toepassing zijn. “Ze leert spullen uit mijn rugzak pakken die achter de rolstoel hangt en kan zo bijvoorbeeld mijn portemonnee aangeven. Ook leert ze voorwerpen af te geven op het blad van de rolstoel en niet in de hand. Bovendien gaat ze een alarm leren bedienen door aan een touwtje te trekken, zodat ik altijd iemand kan inschakelen als er iets niet goed met me is.”

Laurens duikt in de zomer van 2013 vanaf een zeilboot in ondiep water en kan sindsdien niet meer lopen of zijn handen goed bedienen. Hij zit met een dwarslaesie in een rolstoel. Alice wordt voor een belangrijk deel de vervanging van zijn handen.

9 juli De plaatsing van Alice komt dichterbij. De verwachting vanuit Hulphond Nederland is dat Alice vanaf eind juli regelmatiger bij Laurens zal blijven. Als hij haar zelfstandig kan uitlaten en voeren, mag ze blijven slapen. Eerst eens een nachtje en als dat goed gaat steeds langer. Laurens kan bijna niet meer wachten. “Ik heb ontzettend veel zin in de komst van Alice. Het is zo’n leuk en energiek beest! Ik verheug me er enorm op om straks gemakkelijker een boodschap te kunnen doen en niet steeds aan anderen dingen te hoeven vragen. Als Alice er eenmaal is, heb ik een vaste buddy en kan ik mijn eigen gang gaan.”

Bij een hulphond is het extra belangrijk dat je zorgt voor een goede band tussen jou en de hond. Hij moet echt voor jou willen werken en het leuk vinden om steeds weer bij je terug te keren.

Laurens Hodes & hulphond Alice

‘Perfecte match’ Saskia de Waal is verantwoordelijk voor de training van Alice binnen Hulphond Nederland. Ook zij kijkt er ondanks maandenlang intensief samenwerken naar uit om Alice bij Laurens te kunnen laten wonen. “Alle honden die ik train zijn me lief, maar plaatsen is zo’n dankbare taak. De glimlach van een cliënt die naar zijn hond kijkt, is de grootste beloning die er is.” In de afgelopen maanden is er hard aan gewerkt om Alice te leren wat voor Laurens van belang is. “We bekijken samen met de cliënt wat prioriteiten zijn om een hond zo snel mogelijk te kunnen plaatsen. Hoe eerder ze bij elkaar worden gebracht, hoe beter dat is voor de band.” Saskia vindt Alice een perfecte match voor Laurens. “Het is een beweeglijke, sportieve hond met veel energie. Een guitig dier dat je goed moet aansturen en dat best een beetje ondeugend kan zijn, maar dat vindt Laurens juist leuk. Die klik over en weer is heel belangrijk. Er moet een chemie bestaan tussen de baas en zijn hulphond, ze moeten allebei bereid zijn om vol voor elkaar te gaan. Pas dan wordt er optimaal gewerkt. Hoe beter de band tussen de hond en zijn baas, des te meer je kunt bereiken samen.” Ze geeft toe dat het hard werken wordt voor Laurens in deze periode. “De eerste maanden samen zijn pittig. Oók als cliënt moet je flink investeren. Vanuit Hulphond helpen we Laurens om Alice verder te trainen. Eerst in en rondom het huis, later steeds verder weg. De begeleiding is in het begin heel intensief. Daarna bouwen we af tot minimaal tweemaal per jaar. Alice is een harde werker en gooit zich vol in de strijd. Als Laurens haar goed leert aansturen en een band met haar opbouwt, zal ze alles voor hem willen doen én laten. Niet meer in het water springen bijvoorbeeld!” Linda van ’t Land

| 29

Ik zou het leuk vinden als jij ook op onze Open Dag bent

Open dag bij Hulphond in Herpen 3 oktober 2015 van 12:00 uur tot 16:00 uur Postadres: Postbus 24 5373 ZG Herpen Bezoekadres: Broekstraat 31 5373 KD Herpen

30 |

Veteraan Trevor Veira en PTSS-hulphond Mister en ambassadeur mevrouw Heijn.

Mevrouw Heijn samen met Sabine Rensen en haar hulphond Yuno.

AMBASSADEUR MONIQUE HEIJN IN GESPREK MET TWEE CLIËNTEN

‘WIE MOED HEEFT, WINT ALTIJD’ Monique Heijn wordt zes jaar geleden benaderd om ambassadeur van Hulphond Nederland te worden. Het is net in de tijd dat haar echtgenoot Albert Heijn ernstig ziek is. “In die periode zag ik hoeveel een hond kan betekenen, als je veel op bed ligt en vaak alleen moet zijn. Een van onze zeven hondjes week nooit van zijn zijde. Daarom heb ik niet lang hoeven nadenken over de vraag van Rudolph Strickwold. Ja, ik wil ambassadeur zijn! Nu help ik de stichting waar ik kan.”

Als weduwe van Albert Heijn is Monique nog altijd nauw betrokken bij het wel en wee van de diverse winkels van de grootste supermarktketen van Nederland. Wanneer haar ter ore komt dat Trevor Veira, een oorlogsveteraan met PTSS (Post Traumatische Stress Stoornis), meermalen met zijn hulphond Mister wordt geweigerd in zijn vaste Albert Heijn in Amsterdam, aarzelt ze geen seconde. “Op zo’n moment heb ik twee petten op. Ik wil dat de winkels van Albert Heijn goed functioneren en zich aan de regels houden. Hulphonden zijn officieel geaccrediteerd om toegang tot supermarkten te verkrijgen. Dat moeten de medewerkers van Albert Heijn weten en accepteren. Ik ben echter ook toegewijd ambassadeur van Hulphond Nederland. Daarom wil ik het verhaal over hulphonden en cliënten vertellen, zodat anderen hiervoor ook echt begrip krijgen.”

| 31

Samen naar de supermarkt In juli komt ze vanuit haar woonplaats in Engeland over naar Nederland om samen met Trevor een bezoek te brengen aan zijn Albert Heijn. Ze zijn nog niet binnen of een medewerkster roept op meters afstand: “Meneer! U mag hier niet met een hond naar binnen, hoor!”. Monique is verbijsterd. “Trevor vertelde me al dat hij een keer eerder door een bewaker is vastgepakt bij zijn schouder. Dat moet je natuurlijk nooit doen bij een militair met PTSS. Ik heb al meermalen binnen de organisatie aangekaart dat hulphonden moeten worden toegelaten in de winkels, maar er komen steeds weer nieuwe medewerkers bij die niet of onvoldoende op de hoogte zijn.” Samen met Trevor, zijn vrouw Patricia en hulphond Mister vertelt Monique in het Amsterdamse supermarktfiliaal aan de medewerkers wat er met Trevor aan de hand is en waarom hij een hulphond bij zich heeft. “Als hij in een rolstoel zou zitten of een verband om zijn hoofd had, was wellicht sneller duidelijk waarom Trevor een hulphond nodig heeft. PTSS is onzichtbaar aan de buitenkant. Dat wil niet zeggen dat Trevor aan iedereen moet hoeven uitleggen wat hem mankeert. Een hulphond heb je niet zomaar. Medewerkers van winkels moeten accepteren dat hulphonden overal mee naar binnen mogen.”

Machteloos Het verhaal van Trevor en de rol van hulphond Mister maakt diepe indruk op de medewerkers in Amsterdam. Trevor vertelt: “Ik ben zó blij dat ik destijds verhaal ben gaan halen in de Albert Heijn waar ik door een bewaker buiten werd gezet. Juist omdat ik PTSS heb, is het niet gemakkelijk om zo’n discussie aan te gaan. Ik deelde mijn ervaring op de sociale media en allerlei mensen reageerden. Ze wilden om mij te steunen óók met hun hulphond naar dat supermarktfiliaal gaan. Maar ik wilde er bovenal iets positiefs uithalen. Ik wil het vangnet zijn voor anderen die hiermee ook te maken krijgen. Het gevoel van onrecht en machteloosheid is sowieso groot als je PTSS hebt. Daarom is het ontzettend fijn dat ik mij weet gesteund door Monique Heijn zelf. Ik sta sterker in mijn schoenen.” Monique glimlacht: “Who dares, wins!”

dagelijkse dingen. Ik laat bijvoorbeeld veel uit mijn handen vallen, wat hij weer kan aangeven.” Haar zorgverzekeraar gaat uiteindelijk in een TV-programma van Paul de Leeuw overstag en vergoedt de hulphond. “Terecht”, vindt Monique. “Iemand als Sabine heeft aantoonbaar zoveel minder zorg nodig nu zij Yuno heeft. Dat scheelt enorm in kosten van onder andere ziekenhuisopnames, ambulanceritten en medicatie. Sabine heeft zelf hard moeten strijden om dit voor elkaar te krijgen. Ik zie dat haar dat veel gebracht heeft. Van een meisje is ze een volwassen vrouw geworden, die weet wat ze wil. Ze heeft moed gekregen. Prachtig om te zien.”

Ontroering Sabine erkent dat haar leven aanzienlijk is verbeterd sinds de komst van Yuno. “Ik weet nog dat ik voor het eerst weer alleen naar het bos ging. Samen met Yuno. Het leek alsof ik gevangen had gezeten en weer vrij was gelaten. Ik durf tegenwoordig zelfs paard te rijden. Het spasme in mijn rug is in dit geval een voordeel: het zorgt ervoor dat ik rechtop kan blijven zitten.” Yuno ligt tijdens de paardrijlessen in de kantine van de manege. Het personeel daar houdt in de gaten of hij waarschuwt voor een epileptische aanval bij Sabine. “Daarvoor hoeft hij niet vlakbij me te zijn. Ik voel me veilig met Yuno in mijn buurt en kan me gewoonweg geen leven zonder Yuno meer voorstellen.” Monique luistert vol ontzag naar de verhalen van Sabine. Ze ontroeren haar zichtbaar. Maar de echte tranen komen bij het nieuws dat Sabine nog dit jaar hoopt te trouwen met haar vriend Tim. “Wat?! Wat een gewéldig nieuws! Ik wens jullie alle geluk van de wereld!” Monique springt op en knuffelt het aanstaande bruidspaar. “Als ik één stel geluk wens, dan zijn zij het!” De hartelijkheid van de ambassadeur is hartverwarmend. “Ik word enorm geraakt door het werk van Hulphond Nederland en de verhalen van al die moedige cliënten. Het zijn stuk voor stuk doorzetters, die niet alleen maar dingen van een hulphond vragen of verwachten. Ze zijn ook zelf bereid om te investeren om sámen een team te worden. Ik vind Hulphond Nederland een enorm goede instelling en ben er trots op hun ambassadeur te zijn.”

Moed tonen Monique Heijn kent nog zo’n verhaal van een cliënt met een hulphond die door zelf moed te tonen haar leven enorm heeft verbeterd. In Herpen ontmoet ze haar opnieuw: Sabine Rensen, die in 2010 haar hulphond Yuno door Monique kreeg uitgereikt. “Dat gelukzalige gezicht van Sabine zal ik echt nooit vergeten”, vertelt Monique. “Het was voor mij de eerste keer dat ik een hulphond mocht overhandigen en ik raak nóg ontroerd als ik denk aan wat dat moment voor Sabine betekende. Ze heeft keihard gevochten om een hulphond te mogen krijgen en het uiteindelijk zelf via de media voor elkaar gekregen.” “Zo assertief zijn is eigenlijk niets voor mij”, bekent de nu 27-jarige Sabine. “Maar toen ik zes jaar geleden in een rolstoel belandde door verkeerde medicatie tijdens een coma, zat ik gevangen in mijn huis. Ik had dertig tot veertig epileptische aanvallen per dag. Sinds Yuno bij me is, heb ik nog maar eens in de vijf of zes dagen een aanval. Bovendien helpt de hond me bij allerlei praktische,

32 |

Mevrouw Heijn op bezoek bij een Albert Heijn filiaal in Amsterdam.

In het beleid van Albert Heijn over het toelaten van honden in de winkels staat dat hulp- en geleidehonden welkom zijn in Albert Heijn winkels. Albert Heijn raadt ook aan om als klant met een hulphond bij een eerste bezoek aan een winkel even naar de manager/ondernemer te vragen en zich voor te stellen aan deze gastheer/ gastvrouw. Naar aanleiding van het verhaal van Trevor heeft Albert Heijn een intern nieuwsbericht verspreidt waarin zij nogmaals wijzen op het beleid rondom hulp- en geleidehonden. Hulphonden zijn onmisbaar voor mensen met een beperking. Daarom zijn ze ook bij Albert Heijn van harte welkom om klanten met een handicap te helpen om het boodschappen doen zo prettig mogelijk te maken. In de praktijk blijkt nog vaak dat er onduidelijkheid is over het toelaten van hulphonden. Het is daarom belangrijk dat je goed op de hoogte bent van de beleidsregels. Volgens het geldende Albert Heijn-beleid mogen er géén honden en andere dieren in de winkels aanwezig zijn of worden toegelaten, met uitzondering van hulp- en geleidehonden. Lees voor meer informatie over de beleidsregels rond toelaten van hulphonden goed de handboeken op AH Plaza:

Hulphonden en Albert Heijn Hulphonden worden ingezet voor mensen met zware fysieke beperkingen, epilepsie, trauma’s als ook kinderen en jongeren met ernstige gedragsstoornissen, een geestelijke beperking of het syndroom van down. Dankzij hulphonden kunnen mensen met een beperking zelfstandig hun boodschappen blijven doen, waarmee deze honden een sociale functie vervullen. Bij Albert Heijn staat de klant centraal en willen we het graag beter doen voor onze buur. Hierbij nemen we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus en dus zijn deze honden in alle gevallen welkom in onze winkels. Monique Heijn, weduwe van Albert Heijn en ambassadeur van Hulphond Nederland zet zich in voor de uitdaging van mensen met een handicap om winkels en supermarkten te bezoeken met hun hulphond. Albert Heijn is een van de supermarkten in Nederland die toegankelijkheid voor mensen met een hulphond ondersteunt en mogelijk maakt. Monique Heijn: “Het lijkt zo vanzelfsprekend dat we een Albert Heijn kunnen bezoeken voor onze dagelijkse boodschappen. Voor mensen met een hulphond moet dit net zo vanzelfsprekend zijn. Hier zal ik mij voor blijven inzetten”. Afzender: Albert Heijn Communicatie

Monique Heijn op bezoek bij de Albert Heijn Lambertus Zijlplein in Amsterdam, in het bijzijn van veteraan Trevor Veira en zijn hulphond Mister.

| 33

?

VRAAG EN ANTWOORD RUBRIEK 1

Wat voor eisen worden er gesteld aan een gastgezin?

Een gastgezin moet vooral veel tijd en aandacht kunnen geven aan een hond/pup. Daarnaast dienen ze bereid te zijn om de hond volgens de ‘regels’ van hulphond Nederland op te voeden en dat kan anders zijn dan dat je met een eigen hond zou doen. Een hulphond in opleiding bijvoorbeeld neem je mee naar plaatsen waar je je eigen hond niet mee zou nemen (winkel, bioscoop, concert, diner etc). Een gastgezin moet ook consequent kunnen zijn, want dat is een belangrijk aspect in de opvoeding van een pup.

2

Wat voor begeleiding krijgt de client in de opvoeding & training van de hond?

De client krijgt in het begin heel veel begeleiding. We noemen dat de thuistraining; een intensief, persoonlijk traject waarbij een instructeur veelvuldig bij de client thuis komt om samen met de hond in alle voorkomende

situaties te trainen. Als die thuistraining er op zit, wordt de client nog begeleid in een nazorgtraject. Daarbij krijgt de client huisbezoeken. Bovendien kan een client altijd vragen om extra begeleiding, mocht dit noodzakelijk zijn. Zo lang als een client een hulphond van ons heeft, zo lang begeleiden we deze client ook.

3

Kan iemand zijn eigen hond trainen tot hulphond?

Ja, onder bepaalde voorwaarden kan dat. We hebben een methode “Teamwork” en daar gaan mensen aan de slag om met onze instructeurs hun eigen hond op te leiden tot een, door ons, erkende hulphond. Die hond wordt uitgebreid getest want niet iedere hond is geschikt om hulphond te worden. Daarnaast zijn er ook bepaalde rassen die we niet tot hulphond opleiden.

4

Moet ik mijn hond verzekeren?

5

Mag ik een hulphond aanvragen als ik andere dieren thuis heb?

Ja, als iemand een hulphond krijgt, dan is die persoon contractueel verplicht om een huisdierenverzekering af te sluiten. Bij welke maatschappij hij of zij dat doet, is verder aan de persoon zelf.

Ja, hoor. In principe is een hulphond zo getraind dat hij goed met andere dieren overweg kan. Natuurlijk moeten die andere dieren dan ook wel sociaal zijn en geen probleemgedrag vertonen, anders wordt het heel lastig om ze naast elkaar in een huis te laten leven.

34 |

| 34

MEDEWERKERS VAN HET SECRETARIAAT,

EDITH HOFT EN ELLIS FICKER, VOEREN HUN TAKEN MET LIEFDE UIT

35 |

Ellis Ficker (zittend) & Edith Hoft

| 35

"Het is mooi om hier te werken." En: "Een droom kwam uit." Edith Hoft en Ellis Ficker zijn op het secretariaat van Hulphond Nederland helemaal op hun plek. Voor de volle honderd procent zetten ze zich in voor collega's, cliënten, donateurs en andere mensen die de stichting een warm hart toedragen.

Edith Hoft (44) Getrouwd met Fred Moeder van Daniël (17), Marith (14) en Robée (4) Woonplaats: Groessen Werkzaam bij Hulphond Nederland sinds: 2007 Werkt op: dinsdag, woensdag en donderdag Taken: algemene secretariële werkzaamheden en secretariële werkzaamheden Unit Signaleringshonden. Vrijwilligerswerk: gastgezin voor therapiehulphond Qira

Een goede overstap Edith Hoft: "Acht jaar geleden ging ik bij Hulphond Nederland werken. Ik woonde toen nog redelijk dichtbij, in Wageningen. Nu ben ik een stuk langer onderweg. Ik rijd in veertig minuten van ons dorpje in de buurt van Arnhem naar Herpen. Toch stap ik nooit met tegenzin in de auto. Ik heb die reistijd er graag voor over. Het is mooi om hier te werken. Het contact met collega's, cliënten en andere bezoekers is leuk, de sfeer is gemoedelijk en open. Ik ben blij dat ik destijds de overstap heb gemaakt." Edith werkte tien jaar lang in de financiële sector, als commercieel medewerker in de binnendienst. "Een snelle en zakelijke wereld. Ik wilde wat anders. Via een recruitmentbureau kwam ik bij Hulphond Nederland terecht. Het is wel grappig, want ik had aanvankelijk niks met honden. Ik was er zelfs een beetje vies van... Maar als je hier werkt, word je vanzelf besmet door het hondenvirus. Dat gebeurde ook met mij, toen we met het kantoor van Ravenstein naar Herpen verhuisden. Op deze werkplek naast het trainingscentrum zag ik opeens veel honden en cliënten, ik kreeg er op die manier een beeld bij. Ik dacht: wat een leuke dieren zijn het eigenlijk. Een Cavalier King Charles-spaniël stal echt mijn hart. Dat signaalhondje had zo'n guitige uitstraling. En zo groeide

36 |

Ellis Ficker (47) Sinds 1994 getrouwd met John Moeder van Bram (18) en Evelien (15) Woonplaats: Oss Werkzaam bij Hulphond Nederland sinds: 2010 Werkt op: maandagochtend, dinsdag en vrijdag Taken: algemene secretariële werkzaamheden, verzorgen donateurs-administratie, administratie cliëntenzorg, cliënten benaderen die op lezingen van verenigingen over hun leven met een hulphond willen vertellen Vrijwilligerswerk: collecte-coördinator Brabant Hond en Hokje

steeds meer mijn liefde voor honden. Ik heb er nu twee in huis: onze eigen hond en trainingshond Qira. Qira, die er uitziet als een mini-labrador, is een kruising van een Hollandse smous, Labrador en Golden Retriever. Qira kwam bij toeval bij ons terecht. We gingen niet met vakantie. Voor Qira was tijdens de vakantie nog geen gastgezin gevonden. Ze zou tijdelijk bij ons blijven. Ze bleek een ideale hond: gehoorzaam en superaanhankelijk. We raakten enorm gehecht aan haar en wilden haar na die vakantie niet meer kwijt... Dat hoefde gelukkig ook niet. Ik bracht haar eerst op de woensdag, toen nog mijn vrije dag, naar het trainingscentrum in Hoenderloo. Nu werk ik op woensdag. Ze doet daarom die dag de therapiesessies in Oss, met kinderen en volwassenen die bijvoorbeeld autistisch zijn. Ze moeten de hond bijvoorbeeld zover krijgen, langs pionnen te lopen. Ik geniet enorm van Qira. Wonderbaarlijk hè, hoe het toch kan gaan..

Een hond voor altijd Ellis Ficker is altijd een hondenliefhebber geweest. "Op mijn twaalfde kreeg ik, na lang zeuren, een Drentse Patrijs van mijn ouders. Natuurlijk was mijn vader er het drukst mee. Maar ik nam de verzorging ook heel serieus. Die hond en ik hadden een bijzondere band. Hij was zo

speciaal voor me! Als oud baasje is hij nog op onze bruiloft geweest." Nu maakt een jonge hond deel uit van Ellis' gezin: Odie, een Golden Retriever van twee jaar oud. "Via Joyce van Leuken, Hoofd Inkoop bij Hulphond Nederland kwam Odie bij ons. We zijn zelf jarenlang gastgezin geweest. Vier honden werden succesvol bij cliënten geplaatst. Onze kinderen vonden het altijd best moeilijk om afscheid te nemen. Op het werk gaf ik aan dat we graag zelf een hond wilden. Ik zei tegen Joyce: 'Als je een leuk beestje tegenkomt...' Op een gegeven moment was ze in België. Daar testte ze drie pups. Ze waren alle drie geschikt als hulphond, maar ze kon er maar twee aankopen. Die derde vond ze wel wat voor ons. Het was een goede keuze, we zijn stapelgek op hem. De kinderen zijn erg blij dat hij voor altijd bij ons blijft."

Edith: "De trainers doen het werk met de honden. Maar wij op het secretariaat dragen ook indirect ons steentje bij aan het welzijn van de cliënten en hun omgeving. Dat geeft voldoening."

Stoute schoenen aan Over haar eerste kennismaking met het fenomeen hulphond vertelt Ellis. "Een van mijn collega's bij mijn tweede werkgever maakte me enthousiast. Samen met zijn vrouw was hij gastgezin. Daar kon hij in geuren en kleuren over vertellen. Ik dacht: dat zou ik ooit ook wel wat vinden. Toen de kinderen allebei op school zaten, kreeg ik meer tijd. Dat was in 2005. Ik trok de stoute schoenen aan en belde Hulphond Nederland. We voldeden aan alle eisen. In mei 2006 was het zover, we kregen onze eerste pup. Zapp, een bruine Labrador. Na de training bleek hij helaas niet geschikt. De overgang van huissituatie naar de kennel bleek te groot. Zijn vaste basis was weg en hij begon gedrag te vertonen dat niet gewenst was. De moed zonk ons niet in de schoenen. Hondje twee deed het prima, net als drie, vier en vijf. Ze werden allemaal bij cliënten geplaatst. Bij de laatste hond kwam ik hier op kantoor werken. Hij lag overdag naast mijn bureau. En 's avonds ging ik thuis trainingsmatig met hem aan de slag.

Nog steeds kippenvel Ellis prijst zich zeer gelukkig met haar baan. "Ik ben in 2009 begonnen als vrijwilliger op het kantoor, op de vrijdagochtend. Het jaar erop ging collega Edith, die in vaste dienst werkt, met zwangerschapsverlof. Of ik haar wilde vervangen. Graag! In september kwam ze terug. En ik mocht blijven. Een droom kwam uit. Ik vind het geweldig om iedere dag weer te merken dat mensen de stichting zo ontzettend waarderen. Telefoontjes te krijgen van bijvoorbeeld jubilarissen die het cadeaugeld aan ons willen doneren. Daar krijg ik een warm gevoel van. Het wordt nooit gewoon of saai. Ik krijg nog steeds kippenvel van verhalen. Bijvoorbeeld over de vrouw die met haar tweede hond, die ze nog maar net had, ging winkelen. Haar eerste hond, die al heel oud was, bleef thuis. Op een gegeven moment belde haar man. Hij zei: 'Ga maar even ergens zitten, je krijgt zo een epilepsieaanval.' Dat had die eerste hond op afstand aangevoeld. Zó bijzonder!" Edith: "De trainers doen het werk met de honden. Maar wij op het secretariaat dragen ook indirect ons steentje bij aan het welzijn van de cliënten en hun omgeving. Fijn en mooi, dat geeft voldoening. We voeren onze taken met liefde uit."

Edith Hoft

Ellis: "Ik vind het geweldig om iedere dag weer te merken dat mensen de stichting zo ontzettend waarderen. Daar krijg ik een warm gevoel van. Het wordt nooit gewoon of saai."

Iris Stam

| 37

Het Hulphond Magazine komt geheel tot stand zonder kosten voor de stichting. Wij danken hiervoor onze vrijwilligers en hoofdsponsor Sandd voor de gratis verzending. Wie zijn de gezichten hierbij:

Redactie:

Freelance Tekstschrijvers:

Maarten van IJzer Schrijver en redactie professional

Linda van ’t Land Eigenaar en freelance tekstschrijver Bureau LiLa www.bureaulila.nl

Carola Smits Eigenaar Windkracht-11, management consulting, HR management www.windkracht-11.nl

Janine Verschure Auteur, fotograaf, hoofdredacteur Dibevo-Vakblad, hoofdredacteur Kattenmanieren www.janineverschure.nl

Bob Carrière Dierenarts www.sterkliniek.nl

Inge Buitink Communicatieadviseur en tekstschrijver www.ingebuitink.nl

Misha van Hamersveld Interim corporate communicatie manager via Yacht www.vanhamersveld.com/misha

Bianca Foppes Strategisch adviseur voor merkvraagstukken

Fotografie:

Ferry de Wet Fotograaf en eigenaar FDW Projectmanagement www.ferrydewet.nl

Erica Honingh Pupinstructeur en Fotograaf

38 |

Esther de Kloe Online journalist WegenerMedia

Wij danken onze hoofdsponsors

Hulphond Nederland Postbus 24 5373 ZG Herpen T 0486 - 41 18 78 F 0486 – 41 26 80 [email protected] www.hulphond.nl IBAN Rabobank: NL53RABO0121623424 IBAN ING: NL20INGB0000003831

HulphondNL Hulphond Nederland Deze uitgave van het Hulphond Magazine is volledig gesponsord Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

| 39