Seminarie Duurzaam bouwen Hernieuwbare energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Leefmilieu Brussel De nieuwe politieke context voor hernieuwbare energie Ir. Ismaël Daoud Politiek adviseur, Duurzaam bouwen en Energie Kabinet d'Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
De nieuwe politieke context voor hernieuwbare energie
Ir. Ismaël Daoud Politiek adviseur, Duurzaam bouwen en Energie Kabinet d'Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
1
Aandeel hernieuwbare energie Gering: 1.7% in 2011
Bron : Bilan énergie 2011 - ICEDD
Doelstelling voor hernieuwbare energie Moeilijk in stedelijke context •
Waterkracht, getijdengenerator, golfslag, … : uitgesloten
•
Biomassa : uitstoot fijne deeltjes problematisch, transport en opslag van biomassa
•
Wind: beperkt tot enkele plekken verwijderd van bewoning en vliegveld, terugverdientijd voor kleine stedelijke windmolens vrij hoog
•
Zon: beperkt in gebouwde omgeving (beschaduwing, wirwar van kleine daken, dichtheid, …)
•
Geothermie : ondergrond bij bestaande gebouwen moeilijk bereikbaar
•
Warmtenet: buitensporige kostprijs (ong. 1 000 €/m in stad tegenover 200 €/m op platteland) , moeilijk af te schrijven met gegenereerde besparingen, maar desalniettemin interessant bij de bouw van nieuwe wijken (kostenbesparing)
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
2
Doelstelling voor hernieuwbare energie 4% tegen 2020 in Brussel: ambitieus
Doelstelling voor hernieuwbare energie Prioriteiten voor Brussel Elektriciteit •
PV-panelen: 8.3 MWp in 2011 naar 80 MWp in 2025
•
Warmtekrachtkoppeling op biomassa : 1 MWe in 2011 naar 20 MWe in 2025
•
Biomethanisatie : 1 realisatie in 2011 naar 3 (?) projecten in 2025
•
Wind : 0 MWe in 2011 naar 24 MWe in 2025
•
(Warmtekrachtkoppeling op aardgas: 29 MWe in 2011 naar 173 MWe in 2025)
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
3
Groenestroomcertificatenmarkt Grote stabiliteit in Brussel !
Bron : BRUGEL 20 september 2013
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
Groenestroomcertificatenmarkt Evenwicht onder spanning… Nombre de CV en RBC 300 000 Quotas (29 novembre 2012) 250 000 200 000
CV wallons importés CV bruxellois octroyés
150 000 100 000
Import 772 000 Waalse GSC 50 000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
4
Groenestroomcertificatenmarkt Voorrang aan Brusselse producenten Art 18, §2 van het besluit van 19 juli 2007 verplicht de leveranciers om eerst alle Brusselse groenestroomcertificaten, tot ze zijn uitgeput, op te kopen alvorens bij andere nationale of buitenlandse autoriteiten aan te kloppen (momenteel worden enkel de GSC van Wallonië beoogd).
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
Groenestroomcertificatenmarkt “Controletools” van de overheid 1. Aan de leveranciers opgelegde groenstroomcertificatenquota: 12% tegen 2025 (besluit 29 nov 2012 – Art 1.)
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
5
Groenestroomcertificatenmarkt Controletools” van de overheid 2.
Automatische verhoging van groenestroomcertificaten
(besluit van 29 nov 2012)
Art. 2. Wanneer op 30 november van het lopende jaar Brugel vaststelt dat het aantal toegekende groenestroomcertificaten 5 % hoger is dan het aantal groenestroomcertificaten dat van de leveranciers wordt geëist voor de vier laatste trimesters, licht Brugel de minister hierover in, die het quotum, ten laatste op 20 december van het lopende jaar verhoogt voor de jaren volgend op het betrokken jaar, met een aantal groenestroomcertificaten dat gelijk is aan het vastgestelde boventalige aantal groenestroomcertificaten.
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
Groenestroomcertificatenmarkt Controletools” van de overheid 3. Verhoging van de quota voor « grote » projecten (besluit van 29 nov 2012)
Art. 3. Wanneer een project voor de oprichting van een productie-eenheid van groene stroom aanspraak kan maken op de toekenning van meer dan 25 000 groenestroomcertificaten op één jaar, licht Brugel de minister hierover in, die het quotum voor het jaar van de geplande indienststelling van het project en voor de volgende jaren, ten laatste op 30 november van het jaar vorafgaand aan het betrokken jaar, verhoogt met een aantal groenestroomcertificaten dat gelijk is aan het geraande aantal groenestroomcertificaten dat voor dit project is toegekend.
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
6
Groenestroomcertificatenmarkt Controletools” van de overheid 4. Zelfaanpassende toekenning van GSC voor PV (besluit van 26 mei 2011)
Coût production photovoltaïque VS aide à la production 1000
Ondersteuning bij « constante » productie
Coût Coût production production PV (sur (sur 10 ans) ans)
900
Aide CV bruxellois (1ère partie) Série2
bleek niet aangepast mbt PV
800
waarbij de kostprijs (zeer) « degressief » is
700
Aide CV bruxellois (2ème partie) Série3
618 €/MWh 425 €/MWh
600 500
2 oplossingen :
400
Daling opleggen= Vlaams model en
300
voorstel CWaPE 2011
200
Evolutie volgen (zowel bij stijging als daling ) = Brussels model
340 €/MWh 204 €/MWh
100 0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
26 mei 2011 : aanpassing voor PV in Brussel
Zelfaanpassende groenestroomcertificaten Doel: een terugverdientijd van 7 jaar garanderen wat er ook gebeurt! Coefficient =
(invest PV − primes PV ) (7 × 0.8 ) − prixélec ( prixCV 0.55 )
Toekennen GSC volgens evolutie van 4 parameters: •
investPV = investeringsbedrag (€/kWp)
•
premiesPV = eventueel premiebedrag (€/kWp)
•
prijselek = gemiddelde elektriciteitsprijs eigen verbruik (€/MWh)
•
prijsGSC = gemiddelde verkoopprijs van een GSC (€/MWh) Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
7
26 mei 2011 : aanpassing voor PV in Brussel
Zelfaanpassende groenestroomcertificaten Principe •
Eén regel voor alle PV installaties
•
Gegarandeerde toekenning gedurende 10 jaar (zelfs bij evolutie parameters)
•
De waarde van de 4 parameters in de vgl aangeleverd door Brugel
•
Aanpassing op 1ste januari X (publicatie BS voor 1ste oktober X-1)
•
Aanpassing in lopend jaar bij afwijking ≤ OF ≥ 20% (in voege 3 maand na publicatie in BS)
•
Datum inbedrijfsstelling als bewijs (AREI)
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
26 mei 2011 : aanpassing voor PV in Brussel
Zelfaanpassende groenestroomcertificaten Voordelen •
Garantie op redelijke terugverdientijd (7 jaar)
•
Zich aanpassende toekenning van GSC (in + of in -)
•
Langetermijnvisie (bv: beslissing in 2012 voor uitvoering in 2015)
•
Transparante vergelijking (gebruik in business plan)
• 3 maand tijd tussen aankondiging en invoegetreding (voor installaties in uitvoering) •
Vermijdt dat het systeem slachtoffer van eigen succes wordt
Nadelen •
Vereist aanpassing gewoonten van PV-spelers (terugverdientijd promoten en niet aantal GSC) Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
8
Fotovoltaïsch Groei in Brussel onder controle
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
Marché aux fleurs – 700 kWp (2011)
Cora – 1 500 kWp (2012)
Trade Mart – 2 200 kWp (sept 2013) Aquiris – 3 200 kWp (maart 2013)
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
9
Fotovoltaïsch
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
Fotovoltaïsch
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
10
Fotovoltaïsch
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
Fotovoltaïsch Vergeet uw investeringspremie niet! Energiepremies (regime 2013 gelijk sinds 2010) : Fotovoltaïsch bij passiefnieuwbouw of bij lage energierenovaties •
Basiscategorie (alle gezinnen of tertiair/industrieel gebouw) : 0.25 €/Wp
•
Gezinnen met beperkte inkomsten: 0.5 €/Wp
•
Gezinnen met lage inkomsten: 1 €/Wp
•
+ 10% indien gebouw in Brussel in een prioritaire renovatiezone ligt (RVOHS)
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
11
Nieuw besluit Groenestroomcertificaten (GSC) Op tafel bij de Brusselse regering… •
Administratieve vereenvoudigingen: afname van bijlagen voor de aanvraag van de certificatie van de installatie, vereenvoudigde « goede dimensionering » van WKK bij collectieve huisvesting…
•
Versnelde procedures : aanstelling certificatie-organisme voor installaties (dankzij de certificatie kunnen er GSC worden toegekend)
•
Verduidelijkingen: de bovengrens van 1 MW niet van toepassing op fotovoltaïsch, invoer GSC volgens evenredigheidsregels per leverancier…
•
Versoepeling: voor de verlengde toekenning van GSC
•
Aankoopgarantie van 65 € per GSC
•
Zelfaanpassende GSC voor warmtekrachtkoppeling in collectieve huisvesting (zoals bij fotovoltaïsch)
•
Faciliteren derde investeerder : betere definiëring van titularis van de installatie
•
Gedifferentieerde ondersteuning bij BIPV (geïntegreerde PV) en voor de kleine PVinstallaties (< 5 kWp) Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar Fotovoltaïsche zonne-energie realiseert een afname van het primair energiegebruik, door de geproduceerde elektriciteit te vermenigvuldigen met de primaire energieconversiefactor 2,5.
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
12
EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar Zonthermische energie komt in mindering van de berekening van de maandelijkse nettoenergiebehoefte aan SWW/verwarming. Daling behoefte => vermindering primair energieverbruik
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar BIomassa vermindert het primair energiegebruik door het maandelijks finaal energiegebruik van het productieapparaat te vermenigvuldigen met de primaire energieconversiefactor 0.32
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
13
EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar De warmtepomp vermindert het maandelijks finaal energieverbruik door de seizoensperformantiefactor toe te passen op de verwarmings/SWW-behoefte
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
EPB-regelgeving Houdt rekening met hernieuwbaar Een biomassawarmtekrachtkoppeling heeft impact op meerdere niveaus
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
14
Financiële ondersteuning in BHG Hernieuwbaar wordt flink ondersteund BATEX-Voorbeeldgebouwen (2013) : 100 €/m2 Energiepremies (2014) : •
PV: tot 1 €/Wp (enkel voor nieuwbouw passief of lage energierenovatie)
•
Warmtepomp : tot 4 750 €/wooneenheid
•
Zonthermische panelen: tot 3 500 €/4m2
•
Warmtekrachtkoppeling: tot 4 500 € x √vermogen
•
Biomassa, wind… : 25% van de investering (enkel voor tertiair)
Groenestroomcertificaten : 84 €/groenestroomcertificaat in Brussel (terugverdientijd van max 7 jaar voor PV)
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
New : certificatie voor installateurs van HE-systemen Operationeel vanaf 2014 Europees systeem overgezet en geharmoniseerd in de 3 gewesten Enige operator aangesteld via overheidsopdracht: (www.rescert.be) Principe : •
Fysieke personen
•
Verplichte opleiding en slagen voor examen
•
Twee types : boven de 3 jaar ervaring, en de andere (« kandidaten » genoemd)
•
Reeks verplichtingen naleven: •
« Kwalitatieve » installaties plaatsen (volgens voorschriften bepaald door de minister)
•
Beschikken over de juiste kennis/technische middelen/ IT-middelen
•
Een kwalitatieve dienst naverkoop
•
In orde met verzekeringen BA, fiscale en sociale wetgeving
•
Aanvaarden dat zijn prestaties gecontroleerd worden door een Kwaliteits Contrôle Orgaan
•
In voorkomend geval ook de opleiding « recyclage » volgen
15
New : certificatie voor installateurs van HE-systemen Operationeel vanaf 2014 Betrokken installaties: 1. PV-installaties; 2. Zonthermische installaties voor sanitair warm water; 3. Zonthermische installaties voor ondersteuning ruimteverwarmingen en voor SWW; 4. Decentrale biomassa-installaties (kachels) ; 5. Centrale biomassa-installaties (CV ketels met of zonder SWW); 6. Warmtepompinstallaties (verwarming met of zonder SWW) met uitzondering van de horizontale geothermische systemen; 7. Horizontale geothermische installaties.
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
Horizon 2020… “Nulenergie”-verbruik COBRACE (2 mei 2013) Art 2.2.3. §3. Vanaf 1/1/2021 moeten nieuwbouw EPB-eenheden beantwoorden aan de « nulenergie » EPB-eis. Art 2.1.1. 8° « Zero energie verbruik » : geen of zeer laag energieverbruik, verkregen dankzij een hoge energie-efficiëntie en die in zeer aanzienlijke mate dient te worden geleverd uit hernieuwbare bronnen, met name de energie die ter plaatse of dichtbij uit hernieuwbare bronnen wordt geproduceerd; Art 2.4.2 § 3. Als de persoon voor wiens rekening de werken worden uitgevoerd, een publieke instantie is, moeten nieuwbouw EPB-eenheden beantwoorden aan de « nulenergie » EPB-eis vanaf 1/1/2019.
Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
16
Conclusies Gunstige en stabiele context in Brussel (Zeer) beperkt potentieel gezien « dicht » stedelijke karakter»: doelstelling van 4% tegen 2020 Ambitie : 10 keer meer groene elektriciteit tegen 2025 (vs 2011) Ondersteuningsmechanisme onder controle (groenestroomcertificaten, premies) in Brussel (cf. controletools Brusselse regering) Nieuw besluit GSC: vereenvoudigingen en garanties Langetermijnvisie (2025 voor groenestroom, 2020 voor nulenergie) Vooruitziende toekenning voor fotovoltaïsch, zelfaanpassend (7 jaar) en transparant Brussel klaar voor grid parity bij PV (geïntegreerd in de formule) De EPB houdt rekening met bijdrage hernieuwbare energie Kwaliteit nog beter door certificatie installateurs SHE Evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing
Samen op weg om van Brussel een duurzame stad te maken
Ir. Ismaël Daoud Beleidsadviseur Duurzaam bouwen en Energie Cel Energie, Lucht, Klimaat, Duurzaam bouwen en Groene economie @ :
[email protected] Tel: +32 (0)2 517 14 34 Fax: +32 (0)2 517 14 90 www.evelyne.huytebroeck.be Evelyne Huytebroeck, Ministre bruxelloise de l'Environn ement, de l'Energie et de la Rénovation urbaine
17