Secretarieel verslag 2009 S.I.F.M.A.
SIFMA Sentro di Informashon i Formashon na Bienestar di Mucha Training and resource centre for early childhood care and education Informatie en vormingcentrum ter behoeve van het kind P.O. Box 4655, Mgr. Nieuwindstraat 21, Curaçao, Neth. Ant. TEL.: (599-9) 462-8300 FAX: (599-9) 462-8302 E-mail:
[email protected] Bank: MCB 39671007
Suckergarden Rd #13 Upper Princess Quarter Sint Maarten, Neth. Ant. TEL.: (054) 37298 / 37299 FAX: (054) 23903 E-mail:
[email protected] Bank ABN-AMRO 1795244
INHOUDSOPGAVE I.
Inleiding 1.1 Algemeen 1.2 Financiën 1.3 Gebouw S.I.F.M.A. 1.4 Toekomstperspectief van S.I.F.M.A.
2 2 3 3 3
II.
Bestuur
4
III.
Programmatische Activiteiten 3.1 Algemene Informatie 3.2 Curaçao a. Opvoedingsondersteuning • Bon Kria b. Informatiemarkt - trainingen c. Deskundigheidsbevordering d. Opleidingen • Vormingsplicht • Zorghulp niveau-1 • SPW-2 e. Innovatie in het onderwijs f. Highscope/Kaleidoscoop g. OPSTAP Opnieuw h. Rechten van het kind i. Sterke vrouwen j. Werkbezoek en conferentie Nederland k. UNESCO l. Onderzoeken en stages
5 5 5 5
Jaarverslag SIFMA 2009
1
6 6 6
8 8 8 10 10 10 10 10
I.
Inleiding
1.1
Algemeen
S.I.F.M.A.:
Sentro di Informashon i Formashon na Bienestar di Mucha Training and resource centre for early childhood care and education Informatie en vormingcentrum ten behoeve van het kind
S.I.F.M.A. is op 3 oktober 1991 opgericht met als doelstelling: het bevorderen van de opvoeding in het algemeen en meer specifiek de opvoeding in kindercentra en de opvoeding aan bedreigde kinderen in achterstandsituaties. Hierbij richt de organisatie zich op de opvoeders van het jonge kind: ouders, groepsleidsters in de kinderdagopvang, jeugdleiders en andere opvoeders. De jonge ouder, de tienermoeder, krijgt specifieke aandacht en wordt derhalve met aparte programma’s benaderd. Dit doel tracht SIFMA te bereiken, in samenwerking met lokale en buitenlandse organisaties door: - Het verzorgen en organiseren van cursussen, workshops en informatieve bijeenkomsten, alsmede het organiseren van educatieve activiteiten; - Het geven van adviezen aan- en de begeleiding van individuen, groepen en instanties werkzaam op het gebied van de opvoeding; - Het maken en via de media verspreiden van educatief materiaal. Meer specifiek worden jaarlijks workshops en lezingen georganiseerd die bestemd zijn voor diverse doelgroepen zoals ouders, leerkrachten, personeel van kinderdagverblijven, jeugdleiders en andere professionals. Opvoedingsvoorlichting wordt via krantenartikelen, radio- en televisie- programma’s gerealiseerd en tevens wordt voorlichtingsmateriaal gemaakt zoals opvoedkundige boekjes en folders. In samenwerking met diverse Hogescholen en Universiteiten in Nederland worden onderzoeken verricht die gericht zijn op onderwerpen als opvoedingsstijlen, tienermoeders, bruikbaarheid van testmateriaal, evaluatie van de aangeboden programma’s, stimuleringsprogramma’s. Er worden conferenties georganiseerd, en opleidingen tot crècheleidsters en jeugdleiders gegeven waarvan het diploma door de Minister van Onderwijs erkend is. S.I.F.M.A. werkt tevens samen met diverse organisaties en instanties die zich direct dan wel indirect inzetten voor het welzijn van het jonge kind. Deze samenwerking is essentieel om het voornoemde doel te bereiken. In het kader van S.I.F.M.A.’s Nederlands-Antilliaans overstijgende activiteiten heeft de organisatie contacten met instellingen en personen die dezelfde doelen nastreven in de Caraïbische regio. S.I.F.M.A. maakt onder andere deel uit van het CSI (Caribbean Support Initiative).
Jaarverslag SIFMA 2009
2
1.2 Financiën Uitvoering van het werk van SIFMA is financieel mogelijk door: - Dienst Kultuur en Educatie financiert jaarlijks één groep die de Zorghulp niveau1 opleidingen volgt en tevens één groep die de SPW-2 differentiatie kinderopvang volgen; - A.M.F.O. (Antilliaanse Medefinancierings Organisatie) die het Opstap Opnieuw stimuleringsprogramma op Curaçao financiert; 1.3 Gebouw S.I.F.M.A. SIFMA is gevestigd in het voormalige St. Willibrord college te Mgr. Nieuwindstraat 21. 1.4 Toekomstperspectief van S.I.F.M.A. S.I.F.M.A. heeft voor de komende jaren diverse plannen. Zij zal de cursussen, workshops en opleidingen voor de crècheleidsters en directeuren blijven organiseren, het stimulerings programma OPSTAP OPNIEUW/Headstart draaien, opvoedingsondersteuning zoals televisie, radio, en de ouderscursussen organiseren, en als laatse onderzoeken uitvoeren, zolang financiën beschikbaar gesteld wordt. Voor financiëring van specifieke programma’s en aktiviteiten zal een beroep gedaan worden op fondsen van o.a. AMFO (Antilliaanse Medefinancierings Organisatie), Reda Sosial, Oranje Fonds en USONA.
Jaarverslag SIFMA 2009
3
II.
Bestuur
S.I.F.M.A. heeft twee kantoren, één op Curacao en één op St. Maarten. Vanuit het St. Maartense kantoor worden ook de programma’s van St. Eustatius gecöordineerd. Deze werkwijze heeft in de afgelopen jaren tot positieve resultaten geleid. Er worden eilandspecifieke programma’s ontwikkeld en tegelijkertijd wordt er optimaal gebruik gemaakt van de ervaringen binnen Antilliaans verband en waar mogelijk ook vanuit de Caraïbische regio. •
Het bestuur van S.I.F.M.A. bestaat uit 5 bestuursleden: - Voorzitter Dhr. drs R. Wallé - Secretaris Mevr. A. Nicolina - Penningmeester Mevr. N. Faneite - Lid 1 Dhr. drs. C. Minguel - Lid 2 Dhr. drs. R. Stewart
•
Directeur
De directie telt één directeur, mevr. drs. Angela Juliana- Dekker, tevens woonachtig te Sint Maarten. •
Team S.I.F.M.A.
Het team van S.I.F.M.A. te Curaçao bestaat uit 4 personeelsleden: - 3 Pedagogische medewerkers. - 1 Financiëel/secretariëel medewerker. Het team van S.I.F.M.A. te Sint Maarten bestaat uit 2 personeelsleden: - 2 Pedagogische medewerkers S.I.F.M.A. heeft 1 contactpersoon te Sint Eustatius die de coördinatie van cursussen en het Opstap Opnieuw / Headstart programma onder zich heeft. Vaste facilitators Naast de reeds genoemde medewerkers heeft SIFMA de beschikking over een groep van in totaal 70 vaste facilitators op alle eilanden tezamen, die de lessen, workshops, en cursussen verzorgen.
Jaarverslag SIFMA 2009
4
III. Programmatische activiteiten 2009 3.1 Algemene informatie De praktische uitwerking van de producten die S.I.F.M.A. aanbiedt krijgen vorm door middel van workshops, lezingen, conferenties, informatie via de media, cursussen en opleidingen, brochures en dit gekombineerd met groepsbijeenkomsten en individuele gesprekken met ouders. 3.2 Curaçao a. Opvoedingsondersteuning In 2009 werd opvoedingondersteuning aangeboden door middel van een oudercursus aan ouders die in aanmerking kwamen voor subject subisie van de overheid. Deze ouders dienden te participeren aan een oudercursus die zes weken duurde. De onderwerpen die behandeld werden tijdens de cursus waren: 1. Betrokkenheid van ouders aan de schoolcarriere van hun kind, 2. Persoonlijke hygiëne, 3. Het effectief konfronteren, 4. Hoe met konflikt om te gaan, 5. Hoe als alleenstaande ouder richting te geven, 6. Evaluatie van de in het praktijk gebrachte opvoedingsadviezen. Een totaal van 29 ouders hadden een certificaat gekregen aan het einde van de cursus. •
Bon kria De Amerikaanse psycholoog dr. Thomas Gordon ontwikkelde een methode om aan ouders een aantal belangrijke communicatieve vaardigheden te leren. De oudercursus “Bon kria” gaat voor een gedeelte uit van deze methode. Aangezien de cursus ontwikkeld is voor het gebruik met Antilliaanse en Arubaanse ouders, is het materiaal van Gordon uitgediept op onderwerpen die in het Antilliaanse opvoedingscultuur zeer bepalend zijn voor de houding van ouders ten aanzien van hun kinderen. Dit zijn items die uitgebreid aan de orde komen in het onderzoek “muchanan kontentu” (Gijze en Evers, 1994). Het gaat hierbij met name om onderwerpen als discipline, macht, en respect. Naast het theorie van Gordon en “muchanan kontentu” is ook geput uit de oudercursus “Opvoeden zo”, het materiaal van balans , de oudercursus "Sabi diri” en voorlichtingsmateriaal van de stichting Spel en opvoedingsondersteuning. Deze cursus bestaat uit 10 bijeenkomsten, bestaande uit de volgende thema’s: 1. Ouderbetrokkenheid en zelfbeeld, 2. Anders kijken naar kinderen, 3. Boosheid, agressie en macht, 4. Omgaan met negatief gedrag, 5. Luisteren en structuur bieden, 6. Herhalingsbijeenkomst, 7. Omgaan met conflicten, 8. Waarden en normen, 9. Leiding geven en ouderschap, 10. Ouders en school. In 2009 zijn er geen Bon Kria cursussen georganiseerd aangezien er geen financiële middelen hiervoor beschikbaar waren.
Jaarverslag SIFMA 2009
5
-
S.G.E. (Sentro di Guia Edukashonal): Om zoveel mogelijk ouders te bereiken heeft S.I.F.M.A. S.G.E. benaderd om de cursus Bon Kria op de basis- en kleuterscholen aan te bieden. Coördinatie van de cursussen op de basis- en kleuterscholen werd door de S.G.E. verzorgd. In onderstaand schema wordt aangegeven waar deze cursussen gegeven werden en hoeveel ouders hebben deelgenomen. Een totaal van 21 ouders hebben een certificaat ontvangen aan het einde van de cursus.
Groep 1. 2. 3.
Naam school St. Jorisschool Margaretha school Rigoberto school
Trainer Merlin Bernabela Merlin Bernabela Yolanda Alberto
Totaal
Aantal ouders 22 38 11 71
b. Informatiemarkt - Tainingen - Studenten van de Ancilla Domini VSBO en AGO Montaña Abou, hebben tijdens hun beroepenmarkt informatie gekregen over ontwikkeling en opvoeding van kinderen. Daarnaast hebben deze studenten informatie gekregen over de rol van een leidster in de kinderopvang. - Aan ouders van kinderen die naar de speelschool ‘Ora pa Mucha’ gaan is informatie gegeven over straffen en belonen. - Aan oppassers die werken bij de ‘baby & Childsitting Club’ is een eendaagse training gegeven over het functioneren als een oppas, de verschillende fases dat een kind doorloopt en de verschillende kinderziektes. Comunicatie en opvoeding van kinderen was tevens behandeld. Een totaal van 21 oppassers hebben een certificaat ontvangen. c. Deskundigheidsbevordering Een deskundigheidsbevording workshop was georganiseerd samen met Dienst Kultuur en Educatie om kwaliteit in de kinderopvang te verbeteren. Een totaal van 200 leidsters en direkteuren hebben hieraan geparticipeerd. Onderwerpen die behandeld werden waren professionele houding en kommunikatie. Daarnaast heeft deze groep intervisie gekregen waarbij de leidsters ondersteuning en tips kregen over het werken in de kinderopvang. d. Opleidingen • Vormingsplicht In het kader van vormingsplicht heeft SIFMA informatie gegeven aan een groep jongeren over het werken als leidster in een kinderopvang.
Jaarverslag SIFMA 2009
6
•
Zorghulp niveau-1 De zorghulp verricht huishoudelijk werkzaamheden in een organisatie of bij een klant thuis. Dit houdt niet alleen het schoonmaken van het interieur, de kleding en textiel in, maar ook het creëren van een sfeervolle (leef) omgeving. Vaak serveert de zorghulp ook zelfgemaakte koffie of andere drankjes en kleine gerechten. De zorghulp werkt systematisch en samen met anderen in organisaties in een aantal bedrijfstakken, zoals in de zorg, welzijn, facilitaire dienstverlening en de kapperszaken. De zorghulp communiceert effectief met de klant en gaat een functionele relatie aan. In de zorg en welzijn is het takenpakket uitgebreid met het dagelijks begeleiden van de klant. Onder klant verstaan we dan een cliënt, bewoner, kind, volwassene of oudere. De zorghulp heeft aandacht voor de specifieke situatie van de zorgvrager. Hij/ zij signaleert en meldt veranderingen bij de zorgvrager en in de omgeving. De zorghulp geeft een bijdrage in de persoonlijke leefsfeer van de zorgvrager, waarbij sprake is van beperkte zorgmogelijkheden. Dit kan zowel de eigen woonomgeving zijn als de woonomgeving in instellingen. De zorghulp helpt bij het organiseren en uitvoeren van activiteiten voor vrijetijdsbesteding van klanten en bij de opvang en verzorging van kinderen Binnen de S.I.F.M.A. wordt bij de opleiding voor zorghulp extra / alleen maar aandacht besteed aan de werkzaamheden in de kinderopvang. Dit met inachtneming van de wettelijke deelkwalificaties en eindtermen. De zorghulp werkzaam in de kinderopvang zal de beginnend leidster assisteren in haar werkzaamheden in de kinderopvang. Dit betekent dat naast het verrichten van huishoudelijke werkzaamheden zoals het schoon maken van het interieur, de kleding het textiel, en creëren van een sfeervolle (leef) omgeving, de zorghulp ook assistentie moet kunnen verlenen in het sociaal-pedagogisch werk van de beginnend leidster. Dit houdt in dat de zorghulp in staat dient te zijn assistentie te verlenen bij het verzorgen, het begeleiden en het ontplooien van de doelgerichte activiteiten met betrekking tot de kinderen van geboorte tot 4 jaar. Een totaal van 13 studenten hebben een diploma aan het einde van de opleiding ontvangen. Door gebrek aan financiële middelen is in het schooljaar 2009-2010 niet met een nieuwe groep gestart.
•
Sociaal Pedagogisch Werker niveau-2 Beginnend leidster kindercentrum voert hoofdzakelijk begeleidende, verzorgende, en huishoudelijke taken uit. Zij assisteert de beroepskracht in het sociaalpedagogisch werk, dit houdt in dat haar taken in een kindercentrum het verzorgen, het begeleiden en het ontplooien van de doelgerichte activiteiten met betrekking tot de kinderen van geboorte tot 4 jaar inhoudt. Als beroepsvarianten van de sociaal pedagogisch werker 2 zijn te onderscheiden: - Sociaal pedagogisch werker binnen de kinderopvang. Hierbij ligt de nadruk van de uitvoerende werkzaamheden op de pedagogische aspecten van het beroep;
Jaarverslag SIFMA 2009
7
- Sociaal pedagogisch werker binnen de kind- en jeugdverzorging. Hierbij ligt de nadruk op de verzorgende en huishoudelijke taken. (Uit: Eindtermendocument Welzijn augustus 2003) Binnen de S.I.F.M.A. wordt bij de opleiding voor beginnend leidster kindercentrum extra/alleen maar aandacht besteed aan de werkzaamheden binnen de kinderopvang. Dit met inachtneming van de wettelijke deelkwalificaties en eindtermen. Een totaal van 12 studenten hebben alle deelkwalificaties van het eerste jaar behaald waardoor zij aan het tweede jaar van de opleiding konden beginnen. Een groep van 7 studenten dient bepaalde onderdelen van het eerste jaar opnieuw te doen eer zij van start kunnen gaan met het tweede jaar. In 2010 wordt aan deze groep de mogelijkheid gegeven de deelkwalificaties opnieuw te doen. e. Innovatie in het onderwijs - Op 12, 13 en 16 maart hebben 6 docenten van de SIFMA geparticipeerd aan een training ‘Toetsconstrcutie’ georganiseerd door de ETE. - SIFMA werd door de SBO service Center Sint Maarten benaderd om de opleiding tot Sociaal Pedagogisch Werker te organiseren voor een bredere doelgroep dan alleen de crècheleidsters. Dit om tevens aan de opleidingsbehoefte tegemoet tekomen onder o.a. de naschoolse opvanginstituten, stichtingen, en kindertehuizen op Sint Maarten. Deze organisaties willen de mogelijkheid bieden aan hun personeel scholing te krijgen. De SPW-niveau 2 werd herschreven om deze een bredere draagvlak te geven, waarbij niet alleen leidsters werkzaam in een kinderopvang gevormd worden maar tevens anderen werkzaam in andere sectoren zoals naschoolse opvanginstituten, stichtingen, en kindertehuizen. Dat betekent dat de Sociaal Pedagogisch Werker in staat dient te zijn te kunnen werken met kinderen van de leeftijd variërend van 0 tot 18 jaar. Na het herschrijven van de OER, opleidingsplan en de stageboeken voor zowel de docenten als de studenten is tevens aan de docenten te Sint Maarten steun gegeven voor het zelf ontwikkelen van vakleerplannen. Een totaal van 15 docenten hebben aan de training geparticipeerd. f. Highscope/Kaleidoscoop In samenwerking met BPO en Dienst Kultuur en Educatie heeft twee medewerkers in 2008 geparticipeerd aan de Highscope training. Beide medewerkers zijn gecertificeerde kaleidoscoop trainer. In 2009 hebben alle trainers, een totaal van 9, nazorg gegeven aan 9 kinderopvang die in 2008 als ‘pilotgroep’ hebben gefungeerd. g. OPSTAP OPNIEUW Augustus 2008 begon S.I.F.M.A. met de uitvoering van het project “Opstap Opnieuw” in de buurten Rooi Santu, Seru Fortuna, Kanga-Dein, en Soto. In samenwerking met de scholen aldaar werd een groep in de wijken gevormd. Een totaal van 80 families werden uitgekozen die van start konden gaan met het programma. Gedurende het jaar 2009 werden trainingen voor zowel de buurtmoeders
Jaarverslag SIFMA 2009
8
als de coördinatoren georganiseerd. Daarnaast werden oudercursussen gegeven en vieringen met de kinderen gehouden. Vieringen: • Paasviering Op 5 april werd pasen gevierd te ‘Hofi Hooi’ samen met de kinderen en hun ouders. Doelstelling van de bijeenkomst was het stimuleren van de pedagogische omgang tussen ouder en kind door deze activiteiten samen te laten uitvoeren. Ouders werden hierbij gedwongen om op een positief responsieve manier te communiceren met hun kinderen. • Afsluiting van het eerste jaar van het Opstap Opnieuw programma heeft plaatsgevonden door middel van spelletjes en sport. • Sinterklaasviering werd gevierd in ‘Kunuku Toliban’. Doelstelling van de viering was vooral het stimuleren van de interactie tussen ouder en kind door middel van spel. • Kerstviering vond plaats bij de UTS centrum waarbij het stimuleren van eenheid en vrede centraal stond. Ze dienden tevens te reflecteren op de betekenis van kerstmis. Daarbij werd gewerkt aan het bevorderen van de verbale en non-verbale communicatie waarbij talenten ontplooid werden tijdens het zingen van liederen en toneel. Buurtmoedertraining: Er vond 1 training plaats. Deze training behandelde naast de ontwikkelingsgebieden bij kinderen ook het thema beroepshouding. Coördinatorentraining: Tijdens de coördinatorentraining werd aandacht besteed aan de buurten Rooi Santu, Seru Fortuna, Kanga-Dein, en Soto. Mevr. J. Pablo gaf specifieke achtergrondinformatie over deze buurten. Daarnaast heeft dhr. R. Stewart de coördinatoren tips gegeven hoe om te gaan met gedrag van ouders. Het ging hier vooral om ouders die niet gemotiveerd zijn en weerstand bieden. Tevens werd aandacht besteed aan de manier hoe om te gaan met de gevoelens van de ouders en hoe deze ouders te benaderen. Buurtmoeder en coördinatoren overleg: Op 17 oktober 2009 werd een buurtmoeder en coördinatoren overleg georganiseerd tussen Curaçao en Bonaire. Het doel hiervan was om ervaring uit te wisselen en toekomstplannen te bespreken. Onderzoek Een behoefte ontstond tijdens het uitvoeren van het programma om met concrete cijfers de voortgang van elk kind te bepalen. Door middel van bestaande vragenlijsten werd voortgang bepaald van de actieve leerhouding van het kind, respect ten aanzien van autonomie en aanwezigheid van ondersteuning door de ouder, struktuur, achter je kind staan, en mate van beheersing van de ontwikkelingsgebieden bij het uitvoeren van de dagelijkse opdrachten.
Jaarverslag SIFMA 2009
9
h. Rechten van het kind Implementatie van het verdrag inzake de rechten van het kind op de Nederlandse Antillen werd middels twee rapportages in 2008 aangeboden aan het Comité rechten van het kind. In 2009 maakte SIFMA deel uit van de Antilliaanse delegatie als waarnemer bij de presentatie van de overheid bij het Comité rechten van het kind. i. Sterke Vrouwen Twee onderzoeken zijn uitgevoerd rond het thema ‘versterking van de positie van de alleenstaande moeder’. SIFMA heeft hierbij een bijdrage geleverd aan zowel het sociaal en empirisch onderzoek “Vrouwen van de Nederlandse Antillen, naar een betere toekomst” en een onderzoek naar beleid en praktijk “Aan de slag met sterke vrouwen in het Koninkrijk”. j. Werkbezoek en conferentie Nederland SKCN (Sociaal kennisnetwerk Curaçao-Nederland) heeft in Nederland een conferentie georganiseerd met als thema ‘Achter een Antilliaanse voordeur’. SIFMA werd uitgenodigd om deel uit te maken van de delegatie die naar Nederland ging om de conferentie bij te wonen. Daarnaast werd een werkbezoek georganiseerd, waarbij de steden Dordrecht, Rotterdam, Amsterdam, Tilburg, en Den Haag werden bezocht. k. UNESCO Nadat SIFMA in 2008 een bijdrage had geleverd door te enquêteren in het onderzoek ‘Boys problem’ van UNESCO. Werd bij het presenteren van de cijfers in 2009 SIFMA gevraagd een werkgroep te leiden samen met Openbare bibliotheek Curaçao over leesstimulering van jongens. l. Onderzoeken en stages S.I.F.M.A. heeft 2 stageplaatsen beschikbaar voor studenten die stage willen lopen of onderzoek willen doen bij de S.I.F.M.A. 2 studenten die in Nederland of elders studeren worden per keer toegelaten bij de S.I.F.M.A. Curaçao. Daarnaast krijgt SIFMA tevens opdrachten om onderzoeken uit te voeren op alle soorten gebieden. In het hiernavolgende wordt een overzicht gegeven van de stagiaires, de periode die deze studenten stage hebben gelopen en tevens de scholen waar zij lessen volgen. Daarnaast is een overzicht gegeven van de verschillende onderzoeken die uitgevoerd zijn in 2009. Stage:
Naam
Periode
School
Vienna Faassen Februari - juni 2009 en Inger Thor
Jaarverslag SIFMA 2009
10
Fontys Hogeschool
Onderzoek * Vienna Faassen en Inger Thor Onderwerp:
Jaarverslag SIFMA 2009
Pedagogisch beleid: Het verbeteren van het pedagogisch beleid bij kinderdagverblijven ‘Kuido i desaroyo pa mucha’ en ‘Ora pa mucha’ te Curaçao.
11