Secretariaat: Zevensprong 8, 5683 KR BEST. R.dutie adr.s: Roodkapje 25, 5629 KW EINDHOVEN. Gironummer:

LUTERATUUR BlItuur

Marc Verdiesen Tom van der Waals Rolf lamerichs Eric Oerksen Freek Adam Jeroen Blonvnaart

Voorzitter Secretaris Penningmeester Coördinator Opleidingen EvenemenlencoomiSS8ris MaterialenCOrMlÎ$saris

040 . 2489975 0499- 391126 0499· 392497 0499· 392915 040 - 2842098 0499·391515

Secretariaat: Zevensprong 8, 5683 KR BEST RId,cti. Piet Groenendijk M.ty Linlll!lTléWls Bas van Loockhuyzen Marjolijn van Osch Wendy van der Waals

0499-475922 040·2483125 0499· 472053 040 . 2446684 0499-391126

R.dutie·adr.s: Roodkapje 25, 5629 KW EINDHOVEN Gironummer: 1 5 4 2 649 Lidmaatschap In contributie lulll kent aspirant ledlMl, volle leden, gezinsleden en buitenleden, alle leden zijn jaarleden. Als gezins- of buitenlid betaal je de �1l1 van de voor HO vol ol aspirant lid verschuldigde contributie. Beeindiging wan het li&naatschap kan slechts door middel van een schrifleJijke ITI!dedtling aan net bestuur.litinaalSchappen worden alleen per 31 december beeindigd.let op; je betaalt dus tot en met 31 december contributie. Oe contributie voor een vol o l npirant lid bedraagt FI. 275·· per ja.,. Dil dien je aan het begin van het kalenderjaar ta betalen. Oe �elij.heid beslaat om via een automatische OveUClvi'ving malllÓelijks HII. 25," Ie betaler!. Zie 'lOOf ITlm informatie de statuien en hel huishoude ijk reglement.

\

Compreslor Iedere dinsdag van 20.1511 0 21.15 kun je je persluchtfles gratis vullen bij de Lutla compressor. Van 1 oktober lot 1 april kun je wan 20.4510121.151erechl. Materialenverhuur Materiaalsoort Persluchtfles Ademautomaat Stabilizing Jacket COI11Ilete set Feesttent Boot + Trailer

Weekhuur 20 20 40 60

Weekendhuur 10 10 20 30

'''D 150 150 150 300

200

100

500

5j)

LUTERATUUR HET BLAD WAAR "DlEPTE" ,. 21T SEPTEMBER 1996

INHOUD VAN DE REDACTIE Pagina 3 4 5 6 9 10 12 13 14

19 19 21 26

28 30 37 33 35 41 42 56

Van de voorzitter

Fijne vakantie gehad? Wij weil Je hebt nu de eerste luteratuur in je handen vol met vakantiHerhalen. Oe redactie heelt er nog veel meer, maar die komen in de volgende LutenHuur. Hel is voor de redactie fijn om te constateren dat we veel kopij krijgen, zo

Nieuws van BORE

veel zelfs dat we moeten kiezen.

Van de redactie

Voor jou gelezen Shirts met het Lutra·Logo •••..

Opleidingen Verzekering NOB Notulen Bestuursvergadering Is Singapore veilig? Oe Evenementencommissie PAO! Opleidingen Wat heeft Malta te bieden? Van de Materialencommissie De pen van Hoe win ik de Oriëntatieduik van Lutra. Shirts met het lutra-logo Restue Weekend 1996 PADI opleidingen (21 Duiken in God's Broekzak

We snappen wel dal dil komlomdat de schrijvers lo'n fel begeerde Otterpootjes· schrijfblok willen hebben. Dit maakt het voor de redactie des te moeilijker om aan het eind van dit jaar de gelukkige te kiezen. Heel leuk vinden we dal�Oe pen van

...

.. door iedereen zo sportief aangepakt wordt. �

Dil zorgt samen mei de andere vaste rubrieken voor een goede basis voor ons clubblad . lalen we er met zijn allen een lijn duikjaar van maken, meI veel mooie onderwater· belevenissen en dito omschrijvingen voor hel clubblad. Oe Redactie

..••

Duiken met behulp van de computer Noordzeeduik. 25 augustus 1996

2

3

_____

VAN DE VOORZITTER

-----

Genoeglijke duikjes waren het, op die juli-dag op die boot op de Grevelingen. Niet . spectaculair, maar érg plezierig. 's Ochtends vroeg vertrekken. dat wel. maar er viel prima te dutten in de bus. Zeker omdat er voor iedere deelnemer wel twee anken beschikbaar waren. En op de boot? Niets te klagen. lekker veel pla�ts Dm e te . sate bij J . kleden, niemand die je voor de voeten liep. Op tijd het eten klaar e fntes , hoe of liever een frikadel). Drankjes aan de bar. geen tekort aan tafeltjes, snapt met ze het kunnen doen voor die prijs.

(�d J� Je

� ! �.�

En het weer? Keurig verzorgd natuurlijkl lekker zonnetje. bruin worden tussen de . duiken in. je spullen weer droog bij het inpakken. Riant breed uit liggen op het dek, met hoeven in te schikken voor anderen. wow! wat is dat dek groot.

NIEUWS VAN BORE Van BaRE is er geen nieuws te melden. omdat we elkaar lang niet gezien hebben. BaRE is nog steeds in gesprek met de S.R.E. over Aqua Best. Bovendien is BORE op loek naar een nieuwe voorzitter omdat ik na 3 jaar voorzitter te zijn geweest besloten heb af te treden. Dit is voor de organisatie ook beter (nieuw bestuur. nieuwe ideeën).

UITNODIGING· 5 JAAR BORE op 1 2 oktober 1996 is het eerste lustrum van BORE. Oie dag houden we om 14.00 uur een onderwateneceptie. De locatie is het 5 meter platform op NAqua Best. De duikers tekenen het receptieboek op de wal en worden vervolgens uitgenodigd om het bestuur te feliciteren op het platform. Onder water knutselen we dan iets in elkaar dat aan het eind van de receptie boven water komt.

Moeten we vaker doen! En dan met wat minder ruimte op het dek!

Onder de deelnemers houden we aan het eind van de middag een verloting met leuke duikprijzen. Marc Verdiesen

BaRE en ik nodigen iedereen uit voor deze receptie. zodat het de grootste onderwater­ receptie van Nederland wordt. We krijgen zeker een eervolle vermelding in Duiken. Ik zie jullie 1 2 oktober a.s. onder de waterspiegel. Namens het Bestuur.

Wendy van der Waals

4

5

_____

VOOR JOU GELEZEN

.••.

-----

Oe buizen van Eustachius zijn kleine lucht·

Zoals beloofd zal ik in de komende uitgaven van de luteratuur proberen wat stukken Ie verlalen uit Engelstalige tijdschriften (voornamelijk van DAN of PAOI) die betrekking hebben op duiken. Oe vOlige keer ging het over verstandig duiken met computers. deze

buisjes die het middenoor ver·

keer een wat bekender onderwerp, ol. het klaren van de oren. Het artikel is geschreven door Renee Westerfield en Joho Aarem en verscheen in -Alert Diva,· van Septem­

binden met de keel, waardoor het mogelijk

ber/Oktober 1993. het tweemaandelijks blad van DAN (Divers Alert Networkl. lk denk dat ik ook maar eens over DAN zal schrijven. Er is namelijk nu ook een Europese

wordt om de

vestiging en eigenlijk zouden alle duikers lid moetan zijn van DAN, maar daarover een andere keer. Hier is het artikel.

druk tussen beide ruimtes met elkaar in evenwicht te brengen. Als deze buizen zijn verstopt met slijm of een

Rob Vader

TECHNIEKEN OM OREN TE KLAREN

ontsteking, wordt het klaren moeilijk

Als je duikt verplaillSt het water de lucht În je bultenaor. Als je afdaalt neemt de dluk . van het water, dat tegen je trommelvlies aanduwt. toe met de diepte. Om verwonding te voorkomen moet je je oren klaren iedere meter die je daalt. maar in het bijzonder de eerste 1 0 meter. Barotrauma (verwonding ten gevolge van druk) tijdens de afdaling is hel gevolg van een onderdruk in het middenoor. veroorzaakt door het niet in staat zijn om meer lucht op te nemen om het drukverschil te neutraliseren. Bijna alle gevallen van bar�lrauma . treden op tijdens de afdaling en de meeste technieken om de oren te klaren zIJn zo ontworpen dat ze deze complicatie te lijf gaan. Barotrauma tijdens de opstijging treedt op als lucht in het middenoor uitzet en geblok· kaerd raakt, waardoor weefsalbeschadiging optreedt die overeenkomst met aen barotrauma tijdens een afdaling. Dit ziektebeeld komt minder vaak voor, omdat waarschijnlijk een blokkade al wordt gevoeld tijdens de afdaling door het blokkeren van de Buis van Eustachius.

6

of zelfs onmogelijk. Daarom wordt door deskundigen in de duikwereld erop gewezen dat duikers die pas verkouden zijn geweest of last hebben gehad van een verstopping van de sinussen, niet zouden moeten duiken totdat ze weer gezond zijn.

I I

I

I

Je moet je oren beginnen te klaren zodra je het water ingaat. Als je je oren niet voldoende klaart kun je pijn krijgen, een vol gevoel of een gedempt gehoor ervaren. Als dit gebeurt, stop dan met je afdaling en probeer je oren te klaren. Als dit niet helpt, stijg dan een meter totdat de pijn weggaat en probeer opnieuw te klaren. Als je je oren niet geklaard krijgt · zelfs na een paar meter stijgen niet · stop dan die dag met duiken en neem eventueel contact op met een medicus. Als je toch doorduikl, ondanks een steeds sterker wordende pijn in je oren, kan dit aanleiding geven tot het scheuren van het trommelvlies, wat op lijn beurt weer kan leiden tot een serieuze infectie of zelfs een permanente beschadiging van het middenoor. Ook kan duizeligheid optreden meI misselijkheid en overgeven (mogelijk verdrinking), tinnitus (oorsuizingen) of zelfs permanent verlies van het gehoor. Alle duikers kunnen last hebben van barotrauma, onafhankelijk van ervaring of opleiding. Hier zijn een paar technieken die je kunnen helpen om dit vaak voorkomende probleem te lijf te gaan. 7

VB/sa/va mBno,UII"

SHIRTS MET LUTRA·LOGO

Waarschijnlijk de meest gebruikte techniek voor het klaren van de oren staat bekend als de Yalsalva manoeuvre. Om deze methode toe te passen moet je eenvoudigweg je

Veel leden zijn al in het bezit van een mooi T·shirt, sweater ol bodywarmer met het

neus dicht knijpen en IJtllig lucht in je oren persen. Alhoewel dit een effectieve manier kan zijn om je oren te klaren, moet je het wel voorzichtig toepassen want de druk in het middenoor kan zover toenemen dat het moment van beschadiging van het tere oorweefsel kan worden bereikt. Vanwege dit gevaar bevelen de meeste duikarlsen deze methode niet aan als je niel in staat bent geweest je oren te klaren op diepte.

clublogo. lk heb nu goed nieuws voor degenen die nog niet in het bezit zijn van een T· shirt, sweater of bodywarmer:

JE KAN ZE WEER BESTElLEN!!! maat

Fr.nl'/ mBno.uv,.

Een minder bekende, maar veiligere techniek is de Frenzel manoeuvre. Deze wordt

T·shirt Sweater Bodywarmer

uitgevoerd door bewust je neus, mond en keel te sluilen terwijl je je long tegen je verhemelte aanduwt. Hierna moet je slikken. Oe verhoogde tong werkt als een soort zuiger die de lucht samenperst in de neusruimtes en door de buizen van Eustachius, zonder dat het middenoor een te hoge druk te verwerken krijgt.

prijs

XL M, L, XL, XXL L. Xl en XXL

HII. 22,.· HII. 32,50 HII.57,50

Het T·shirt is in het grijs met blauwe opdruk. De sweater en bodywarmer zijn in het donkerblauw met lichtblauwe opdruk. Vul onderstaande bon in en lever deze met gepast geld (geen cheques !) bij mij in.

"alluw·,n·slirm,thod.

De gemakkelijkste manoeuvre wordt uitgevoerd door een speciale vorm van geeuwen en slikken. Deze actie wordt uitgevoerd door eenvoudig de onderkaak naar voren te duwen, waarbij de kaak iets wordt geopend, terwijl de lippen rond de automaat worden gehouden. Hierna moet er worden geslikt. Een andere methode bestaat uit het bewegen van de spieren zodat het zwakke gedeelte van het verhemelte omhoog gaat. Deze methode kan gemakkelijk onder de

Tom van der Waals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ik wil graag een

knie worden gekregen zonder de noodzaak om te slikken of de kaak te bewegen. Een andere effectieve methode combineert een zwakke Valsalva met een beweging van de kaak. TDrnb.. manD'UV"

De Toynhee manoeuvre wordt uitgevoerd door te slikken terwijl zowel de neus als de mond zijn gesloten. Deze manoeuvre is het omgekeerde van de Valsalva manoeuvre en heelt soms succes gehad bij het verminderen van de overdruk in het middenoor die optreedt bij een barotrauma tijdens de opstijging.

o T·shirt

M."

o Sweater o Bodywarmer Naam:

8

.

. . .

Prijs:

HII. 22,.·

Maat

_ _ __ _

Prijs:

HII. 32,50

Maat

_ __ _ _

Prijs:

HII. 57,50

_ _ _ _ __ _______ _ _ __ __ _

Betaald: . .

__ _ _

.

"

___ ___ ___

.

.

. . . .

.

. . . . . .

..

. .

.

. . . . . .

.

(niet invullen)

. . .

9

I

,

. . . . .

.

. ... .

. . . . . . . . . .

..

. . . . . . .

.

OPLEIDINGEN

Oe specialty wordt gegeven door Emie! Dtten en start bij minimaal 4 inschrijvingen !thans pas 1 inschrijving), Je kunt deelnemen met minimaal een Advanced Open Water brevet en de cursus omvat 2 theorielessen en 3 buiten·duiken. Oe eerste theorieles is op 8 oktober.

Oe /costen: f 145,00

MulliLeyel Diyer

BINNENKORT STARTEN IO.A.1 OE VOLGENDE 2 SPECIALTlES:

Het doel' Het bekend maken van de duiker d.m.v. theorie en oefeningen met de kennis, planning, organisatie, procedures, problemen, voordelen en plezier van het Multi level

Duiken met behulp van 'het wiel' en/of de huidige moderne duikcomputer.

SearchandRecoyery

Het doel' De duiker bekend maken met de kennis. planning, organisatie, technieken en evt. problemen van een 'search and recovery'. En natuurlijk het plezier beleven van S & R duiken.

Oe inho/Jd: de theorie achter de (diverse) duiktabeUen de theorie met betrekking tot duikcomputers en Multi level Duiken planning en organisatie

Oe inhoud: wat houdt S & R in speciale en niet speciale objecten soorten zoekpatronen onderwater bergings technieken

Dit alles resulteert in het kunnen maken, plannen en organiseren van veilige niet· decompressie Multi level duiken met behulp van 'het wiel' of je eigen duikcomputer.

mogelijke problemen planning en organisatie omgevingsfactoren 10

11

Deze specially, welke gegeven zal worden door Rob Vader, start op 29 oktober. Hij bestaat uit 3 theorielessen en 2 buitenduiken en je hebt minimaal een Ad....anced Open Water brevet nodig. Ook deze cursus start bij minimaal 4 inschrij....ingen (thans 2 inschrij....ingen). maar met meer mensen is het natuurlijk altijd gezelliger.

De leosten: f 125,00 Voor alle opleidingen geldt dat de theorielessen gegeven worden op het Stedelijk College (vroegere Floor Eversl aan de Avignonlaan 1 1 te Eindhoven. Tenzij anders vermeld, beginnen de lessen om 20.00 uur.

___

NOTULEN BESTUURSVERGADERING

2 september 1996 Rolf lamerichs (penningmeester) heeft voor elke opleiding een eigen grootboekrekening gemaakt. Voordeel is dat de inkomsten en uitgaven per cursus bekeken kan worden. Verder is er begin gemaakt van het versturen van acceptgiro's naar iedere cursist. PRo Lutra zal met een stand vertegenwoordigd zijn op de �barrierfeesten� op zondag 7 september in de Achtse Barrier. Hier wordt zowel hel duiken alsook het snorkelen voor kinderen en volwassen gepromoot.

Wij wensen iedereen veel (opleidingslplezier.

VERZEKERING N.O.B. In het vorige clubblad stond vermeld dat ik een artikel zou wijden aan de aansprakelijk· heidsverzekering van de N.a.a. Echter, bij het bestuderen van deze polis kwam ik een paar punten tegen die ik eerst wilde bespreken met de N.O.B.....oordat ik hierover ga berichten.

Jeroen Blommaart (materialencommissie) heeft nog twee dealers bezocht voor de aanschaf van de nieuwe boot. Voor de oude boot werd bij een leverancier nog , 500,00 terug gegeven. Besloten is om bij deze leverancier de nieuwe boot aan te schaffen. Jeroen zal verder een gebruiksaanwijzing maken hoe om te gaan met de boot. Deze zal geplastificeerd worden en in de boot gelegd worden. Het bestuur van de N.O.B. zal uitgenodigd worden voor een bespreking met het bestuur van lutra en instructeurs om de "perikelen" van de laatste tijd te bespreken.

Tom van der Waals Secretaris

12

__ _ _

Tom van der Waals Secretar is

13

_____

IS SINGAPORE VEllIG?

-----

Mijn baas vroeg me om in de maand April in Singapore een klus op te knappen. Als duiker zeg je dan ja, want dat is juist de goede duik kant op. Het werk WilS geen probleem daarom vertel ik verder alleen maar over duiken. Een collega van mij die wist dat ik naar Singapore zou gaan, gaf mij een bericht dat hij viii f.mail had ontvangen. Oaarin stond dat er een ·Save Ihe oeean- actie zou zijn. Zoiets als. duik Nederland

schoon. Direct vanuit Nederland schreef ik me in. Deze duik zou tijdens mijn tweede

week daar zijn. Na aankomst ben ik naar een duikschool gegaan. Daar hadden ze een mogelijkheid om dicht bij Singapore te duiken ol op MGhost Island- . We doken daar met een groep die in opleiding was. Mijn eerste duik viel tegen. Het zicht was minimaal. ongeveer 2 meter. We doken rond een koraalrif, de watertemperatuur was 25 en de lucht was 31 graden. De tweede duik was met een Nieuw Zeelandse. We raakten in een stroom duik en samen zweelden we met ons gezicht over het koraal. Een prachtige duik van ongeveer 70 minuten op twaalf meter diepte. Er is niet veel vis in de directe omgeving van Sinllapore maar het koraal is wel erg mooi. Ook de sfeer op zo'n boot is erg leuk. Je zit er met een stel uit een totaal andere cultuur maar door hel duiken heb je toch een speciale band. Het tweede weekend was de "duik Singapore schoon� duik. We moesten om 8 uur bij het World Trade Centre zijn. dat is dicht bij de havenplaats. Daar lagen de bolen die ons naar het eiland zouden brengen. Er waren 270 duikers die over 21 boten verspreid werden. Ik zat in boot 18. Een TV ploeg was aanwezig en een belangrijk persoon uit de regering opende de duikdag. Een van de sponsors was het -Hard Rock Cafe�. Zij . . zorgden voor eten en drinken tijdens de duik en s'avonds gaven ze een diner en gratis drinken met de mogelijkheid tot dansen. Ook kregen we een T·shirt en een pet met opschrift. Oe duik was rondom st' Johns Island, een eiland dicht onder Singapore. Op de boot kregen we eerst een briefing en een buddy toegewezen. Mijn buddy was een Engels jongen met duikervaring. Oe bedoeling was zoveel mogelijk vuil naar boven te halen. Tijdens de duik bleek dat een probleem. het zicht was ook hier maar 2 meter en daar waar wij doken lag niets. Gelukkig zagen we wat aan de kant liggen en zo verzamelden 14

we toch nog 3 vuilniszakken. Anderen die dichter bij de pier lagen haalden veel meer vuil op zoals een motor, rijstkookpan, hout. kokosnoten en meer van dat spul. Die dag maakten we twee duiken, aten er goed van en hadden een hoop lol op de boot. S'avonds om 7 uur zou er op het nieuws een verslag van de trip zijn en jawel ik zag mezelf op de TV. Later op de avond bleek dat ik de enige was die mezelf gezien had, gelukkig heb ik het op de video dus bewijzen zal. Tot in de kleine uurtjes in het Hard Rock Cafe gezeten. Het was een prachtige dag. Voor het derde weekend had ik me bij diezelfde duikschool van het eerste weekend opgegeven voor een weekend duik plus maandag. We hadden maandag nl vrij van werken. De duik zou in Malaysia op het eiland Pulau Aur zijn. Op vrijdag vertrokken we naar de oostkust van Malaysia met een busje. Een reis van ongeveer 3 uur en vandaar met de boot naar het eiland een reis van ongeveer 6 uur . Ik moest mijn spullen, een tas met duikspullen een tas met kleding en een deken in het eerste busje leggen en zeil door ruimte gebrek in het tweede busje plaatsnemen. Tijdens de reis naar de boot raakte onze chauffeur de weg kwijt. Toen we 40 minuten na het eerste busje aan· kwamen was het eerste busje al weg. Onze dive master vroeg ons om alles te controleren. En jawel ik miste mijn tas met duikspullen. Gruwelijk balen dus. Er waren twee mogelijkheden. Oe eerste dat de spullen nog in het busje lagen ol dat de spullen op de boot lagen die iets eerder met dezelfde bestemming vertrokken was. Nog steeds hoop dus. Na aankomst direct gecontroleerd of mijn tas op de andere boot lag, maar mooi niets. Mijn regulator. diepte meter. kompas, BCO. masker, snorkel. vinnen, tas. 2 zwembroeken, handdoek, logboek, 100 pas, Zeeland vergunning en wat medicijnen aUes weg. Gelukkig had ik wal kleding en een deken. Op de plaats waar we doken kon ik van de organisatie duikspuUen lenen. Ik dacht bij mezelf maak er het beste van, in het ergste geval moet ik alles nieuw kopen. Het duikplan was om de eerste en tweede dag drie keer te duiken en de laatste dag twee duiken waarna we om 1 2 uur zouden vertrekken en om 23.00 uur thuis. De eerste duik viel wat tegen je moest wat aan je buddy wennen maar het zicht was er prachtig ongeveer 25 meter. We zaten op 35 meter diepte en doken langs het koraal langzaam omhoog.

15

De watertemperatuur was 26 graden en de lucht temperatuur was zo rond de 30 graden i n de schaduw. We brachten de dagen door op een eiland van 3 Km doorsnede

met ten noorden en ten westen een klein eiland. Op verschillende plaatsen lagen riffen met koraal. Onze duikgroep bestond uit 3 Amerikanen, 2 Duitsers, 1 Canadees, 1 Engelsman, t Indiase dame, 1 Fransman, 1 Singaporiaan, 1 Malayen 1 Nederlander allemaal mensen die in Singapore werken en duiken i n die omgeving gewend zijn, behalve ik dus. Oe slaapplaatsen was anders dan in een hotel. We sliepen op een zaal met 3 stapel· bedden en een normaal bed. De matrassen waren zeer dun en in sommige zalen was er airconditioning. In onle laaI was gelukkig geen aircondition. Oe Europeanen die in een airconditioneerde laai sliepen hebben echt kou geleden en lijn de volgende dag naar andere lalen verhuist De twee andere duiken van die dag waren prachtig de duik· meester varieerde de duikplaatsen erg goed. Alle duiken waren vanaf onze boot waar alle spullen behalve de flessen op bleven. De flessen moesten nl iedere keer gevuld worden. Oe organisatie had ook wat zwakke punten. Je wist nl niet precies waar je dook zoals diepte stroming en richting werden niet aangegeven. Ook werd er op de tweede dag eerst een duik van 35 meter een tweede van 25 meter en een derde duik van weer 35 meter gegeven. Oe motivatie voor die laatste te diepe duik was, dat de duikmaster daar grote vissen wist te vinden. We kwamen toen ook nog i n een neerwaartse stroming terecht en hebben zeker 10 minuten op 4 meter gehangen op advies van duikers met computers. Wat het duiken betreft moet je echt voor jezelf zorgen en je goed voorbereiden. Wij die normaal in Nederland duiken zijn geen drie duiken gewend op een dag. Ook is het wenselijk om kleding of 1 mm duikpak ter bescherming aan te hebben tegen kwallen en dergelijke. Ook de laatste twee duiken waren geweldig. Als je in de stroming over die koralen zweeft met die prachtig gekleurde vissen. Prachtig gekleurde planten, i k hoop deze duiken nooit meer te vergeten.

16

Na de lunch vertrokken we om 3 uur richting Singapore. Rond 8 uur kwamen we in Mersing aan, een kustplaats waar we in een hawker centrum voor 2 gulden aten met drinken erbij. Om Singapore in te komen moet je over een brug en daar stonde we 2 uur in een file, en zodoende kwamen we Dm 01.30 bij de winkel aan. Ook hier waren mijn duikspullen niet. Vlug naar het hotel want hier is geen koninginnen·dag dus gewoon werken. Nu volgt er voor Nederlanders een verbazingwekkend verhaal. Ik ging nl de volgende dag naar de politie Dm de vermissing van mijn duikspullen aan te geven. Daar gaven ze mij het advies Dm ook naar het Toeristen bureau gaan. Dat is een advies bureau met veel macht. Dat deed ik op donderdag. Ook hier werd een rapport opgemaakt met het advies om naar het snelrecht bureau te gaan waar ik om 10.30 diezelfde dag was. Ik vloog nl vrijdag Dm 23 uur naar huis dus ik moest alles zo snel mogelijk regelen. Bij dat snelrecht bureau mocht ik mijn verhaal tegen de rechter vertellen die alles noteerde. Oaarna moest ik mee naar de gedaagde die gelijk met mij uitgenodigd werd Dm 14.30 in de rechtszaal aanwezig te zijn. Oe rechter was een Chinese vrouw. Zowel de gedaagde als ik waren aanwezig. We moesten ieder ons verhaal vertellen. Zijn verdediging was dat er tweemaal verteld was dat we zelf op onle spullen moesten letten en dat we er lelf verantwoordelijk voor waren. Oe rechter vond dat op het moment dat ik in een ander busje moest plaatsnemen ik niet meer op mijn spullen kon passen. In mijn verklaring had ik geschreven dat de waarde ongeveer 2000 Singapore dollar was, dat is iets meer dan 2200 gulden. Oe rechter vroeg aan hem of hij het daar mee eens was. Hij zij nee en schatte de waarde op 1600 Singapore dollar. De rechter vroeg of we akkoord gingen mei 1 800 dollar. Ja dat waren we. Toen zij ze tegen de gedaagde, nu moet jij 1800 dollar aan hem geven. Daar verschoot ik zelfs van. De gedaagde vroeg of hij kon protesteren, dat kon hij wel maar hij moest eerst betalen. Hij had geen geld bij maar kon mij in de winkel. die dicht bij was, een check geven. Na nog enkele kleine interne problemen had ik 1800 Singapore dollar. Oe tegenwaarde hier i n Nederland bleek 2088 gulden, waarvan ik gelukkig nieuwe spullen kon kopen.

17

In dit verhaal zie ik enkele wijze lessen, zeker voor mezelf: 1 . Zorg dat je je spullen in het oog houdt. 2. 3. 4. 5.

Neem geen spullen mee die je niet nodig hebt. Neem geen dingen mee die een emotionele waarde hebben lIogboek). Zorg voor een goede verzekering. Ieder land heeft weer een andere regeling die jij je niet voor kan stellen, informeer. 6. Plan je duik en duik je plan.

----

DE EVENEMENTENCOMMISSIE

_ _

Duikreis I'Estartit, herfstvakantie 1996

Vanwege te weinig inschrijvingen hebben we de duikreis naar I 'Estartit helaas moeten afblazen. We hopen dat er volgend jaar, mei een andere bestemming, weer meer animo zal zijn binnen de club. Jas en Marty zijn aan het bekijken of een bestemming zoals het eiland Elba bij Italië of Istrië in Kroatië een goed alternatief is voor onze clubreis.

Frans van Dooren Tarwelaan 23 5632 KB Eindhoven

Weekend·duiken (verder weg)

Oe opkomst voor deze duiken is, om nog maar in normale bewoordingen te blijven, -atlerbelabberst". En dat terwijl diegenen die de duiken hebben meegemaakt, enkele leer plezierige duikjes konden noteren. We geven jullie nog een laatste kans, en wel op 29 SEPTEMBER.." Wat gaan we doen? Deze dag trekken we er op uil naar de Vinkeveense enlof Maarsseveense Plassen, om aldaar een tweetal duiken te maken. Er ligt hier o.a. een onderwaterhuis Ide Subpub) en een afgezonken stadsbus. Verder is er een rijke visstand en uitbundige vegetatie. Verzamelen wederom om 08.00 uur op het parkeerterrein bij het Ir. Ottenbad. ls deze tijd voor sommigen nu echt véééélie vroeg, laat het ons dan weten. We kunnen dan in onderling overleg een wat latere vertrektijd afspreken. Mosselavond

Dinsdag 1 oktober is er weer een -traditionele- mosselavond. In de kantine van het zwembad zullen weer de nodige kilo's mosselen verorberd kunnen gaan worden met natuurlijk de verzorging er omheen. Noteer met een vette stift in je agenda.

18

19

WAT HEEFT MALTA TE BIEDEN? DE EVENEMENTEN KALENDER VOOR 1996

We. loes en ik. waren drie keer een weekje op Malta. Voorjaar 94. najaar 94 en

INDEMAANDSEPTEMBER

Buitenduik verder weg

29 september

voorjaar 95. Niet georganiseerd dus. Dat betekent geen hotel. maar een eigen app'lIle· ment. Het betekent ook redelijk op afstand van het massatoerisme. Voor de duikende deelnemer soms wat sjouwen maar dat hoort erbij.

Oe njetduiker.

INDEMAANDOKTOBER 1 oktober

Mosselavond Duikreis naar rEstartit· geannuleerd

INDEMAANDNOVEMBER Datum nog onbekend

Sinterklaasmiddag

DECEMBER

Datum nog onbekend

Uitreiking lUTRA cadeau's

Indien je graag wat meer informatie over een bepaald evenement wilt, klamp dan gewoon een EC lid aan op de clubavond. De Evenementencommissie: Carolien Kortbeek 1040 · 2512952) Corina Muijderman (040 . 246 596 51 Freek Adam 1040 . 284 209BI Jos Bruijninckl (040 . 2414592) Margriet Vader (040 · 241 0934) Marty Unnemans (040 · 248 3125)

20

De niet duikende deelnemer komt ook aan zijn/haar trekken. Malta is net een uit zee stekende dorre gatenkaas. Veel grollen, ook onder water. Er is veel historie en veel te bezoeken. Op malta kun je overal heel goed met engels terecht. Er zijn veel goed­ lopende en betaalbare busverbindingen. Oe koers van het Maltese pond is vijf gulden. Maar het blijft leuk als je, bij het instappen, voor twaalf cent een buskaartje koopt. Wel oppassen, soms wordt een stuiver teveel gerekend. Geen vergelijk met ons gelazer met strippenkaarten. Veel te duur op de bus gekocht die daarna in een vergelen hoek liggen te verlopen. Vergelijken is natuurlijk onzin maar het draagt wel bij aan een ontspannen vakantie gevoel. Je kunt, maar hoeft er geen auto voor te huren. Er wordt links gereden, de wegen zijn smal slingerend met gaten en de bewegwijzering is om te huilen. Gelukkig i s men zo slim geweest de huurauto's van gele nummerborden te voorzien. Op vele kruisingen staan die dus stil met verlwijfeld de kaart bestuderende inzittenden. En dat in die hitte!. Omdal ik te veel gedoken heb weet ik over de beziens· waardigheden eigenlijk niet zo veel. loes wel. Oie gebruikte het boekje Reisinformatie van a tolz, van uitgeverij Allerl de lange, damrak 62, Amsterdam. ISBN 90·5336 · 076 ·0.

Oeduiker,

Voor de duiker lijn er best veel mogelijkheden. Weinig visleven wordt wel beweerd. Maar dat valt mee. De vissen worden daar bejaagd en niet gevoerd. Dan lijkt het visleven minder uitbundig. Sinds de vissen bij Hurghada niet meer worden gevoerd lijkt het ook daar wat minder uitbundig. Ik bedoel maar.

21

Hetappartement

Als je kiest vpor een ge·organiseerde reis kom je geheid bij St Paul's Bay terecht. Rondom Bugibba. Een afrader. Via kennissen van kennissen kregen we het adres van

een uitbundig IUJe appartement in Mellieha. Het stadje ligt hoog, halfweg St Paul's Bay en Mellieha Bay. Dat is een baai verder naar het westen. Het appartement "Virginia Water�, ligt aan de oostkant van het dorp. Het heeft een woonkamer met keuken, een lange gang met daaraan gelegen drie dubbele slaap· kamers en de badkamer. Begane grond. Voor mij de luxe van de badkamer met de badkuip om te spoelen en een grote privé binnenplaats om de uitrusting te drogen.

Veilig, zo'n drie meter hoog ommuurd. Het kaartje suggereert wel meer dan een appartement, maar ze hebben er maar een. Het is ook niet te splitsen. Je huurt alles of niets. Hun zwarte bijverdienste? Niet naar vragen. Connie en Charlie wonen 50 meter verder in dezelfde straat. Ze halen en brengen je van en naar het vliegveld. Een uitkomst met duikbagage. Hun hulp bij eventuele niet·officieel autohuur is ook handig. Wij betaalden vorig jaar nog steeds 75 Maltese ponden. Het is nu natuurlijk meer.

Maar toch, met zes of zeven man? Dh ja er is ook TV. De Maltese zenders kon ik niet volgen. Spreek je redelijk Italiaans? Deduikwjnkel. De duikwinkel, �AQua Venture", ligt in het centrum van Mellieha. Op loopafstand van ·Virginia Water·. Inmiddels is er een nauwe samenwerking ontstaan tussen de duikshop, Paul en Dolores, en Connie en Charlie. De tegenwoordige duikers hebben het een stuk makkelijker. Je wordt gehaald en gebracht.

OedujkshpD.

De duikshop is eigenlijk een watersport centrum. Het ligt beneden aan de westkant van de baai onder het Mellieha Bay hotel. Het is daar voor niet duikers goed toeven. Ideaal zonnen en zwemmen met allerlei oppervlakte water dingen te huur.

Deduikstekken. In 95 is er een boekje mei duikstekbeschrijvingen verschenen. G020 wordl daar nog

niet in beschreven. Bij dit stukje kan ik alleen de namen van de beschreven duikplaat· sen noemen. Voor diegenen die er in willen bladeren zal ik het op de leestafel van onze sociëteit leggen. 22

Zelf heb ik blijkbaar nogal wat gemist. Dat boekje had ik wat eerder moeten hebben. Maar ook omdat ik als solitair afhankelijk ben van de shop heb ik niet alle duikplaatsen kunnen bezoeken. 1 . D e Maori i s een wrak. ligt i n Valella. lk was daar. Wel aardig maar niet voor twee 2

keer. De Carolita is een wrak. Het ligt ook in Valetta, in lazzarelto Creek. Ben daar niet geweest. Ik citeer: KPas op voor scuba dieven. Zes meier diep, steen en zand, slecht zicht. Octopus groler dan 1,5 meter."

3. De Odilia ook een wrak. ligt in Kalkara Creek oostelijk in Valetta. Citaat: �Zwem· men naar het midden van de kreek, afdalen 21 meIer met kompas vanwege de donkerte, zicht drie meter, veel lonijn. Zonder kompas niet mogelijk." 4. Delimara point. Een schiereiland oostelijk van VaIelIa. 5. Wied iz·Zurec. Het is de haven waar de booljes in· en uitvaren naar de Blue Grollo. Net buiten de haven rechtsaf lijn twee grotten. In de grootste zijn we geweest. Ik heb daar gedoken met een beroepsduiker. Een vriend van JOIl. (Joe is weer een vriend die loes opduikelde terwijl ik onder water was. Ik hoor je denken.) Een Maltese reus die mij van een lB liter cilinder voorzag. Zie je Pietje al strompelen? Deze reus gaf me wel een compliment voor mijn versleten pak. Hij had het niet zo op de felgekleurde duikers die voorzichtig een krabbetje terug leggen i n zee. Ik durfde niel i n te gaan op zijn uitnodiging te gaan stropen bij Fifla. Hij was ook een van de initiatiefnemers die daar een vliegtuig omhoog gebracht hebben. leuke ervaring. Hoofdschuddende reacties op de duikshop. Maar die Engelsen zijn ook zo voorzichtig. 6. Ghar lapsi. Hardstikke leuke duikstek. Was daar twee keer en wil dat nog best herhalen. Het is een eindje lopen vanaf een scheepshelling. In het haventje ga je onder en wurmt jezelf door een grOllensysteem naar open zee. Onverwachte kleur· en lichteffecten, maar wel een lamp nodig om achter elkaar te blijven. Terug is de ingang moeilijk te vinden. De stroming gooit je soms tegen de wand.

7. Anchor Bay is een ondiepe, 6 tot 10 meter, baai bij Popey Vitrage. Een speciaal voor de filmopname als decor gebouwd dorpje. Voor die film is een kloof naar de

baai gehakt, en in de baai is een lange steiger. Er is een zes meier wijde grot van dertig meter diep. Daar kun je omhoog naar een luchtbel.

23

8. Cirkewwa. De meest populaire duikplaats van Malta. Daar waar de ferry naar Gozo vertrekt. Er is elk jaar een loto wedstrijd. Onze John Neuschwander is daar kind aan huis. Een goede plek voor nachtduiken. Op 34 meter ligt de Rosie. Een door Captain Morgan gedumpt wrakje toen hij die plek nog bezocht met zo'n toeristen onderzee·er. Ben daar vaak geweest.

9. Arax Point. Geloof dat ik daar al eens was. Zou mijn logboek eens na moeten pluizen. Niets bijzonders te melden. Het boekje noemt totaal 15 duikplaatsen maar i k laat het hierbij. Door het jaar heen schommelt de watertemperatuur tussen 1 3 en 27 graden. Voor duiken is een vergunning nodig. Als je niet bij een duikshop duikt moet je met twee pasfoto's, je doktersverklaring, je logboek en een Maltees pond naar het "Department of Health. Pas op ze zijn daar nogal strikt. In een aantal baaien (onder andere Mellieha Bay) mag niet gedoken worden. Zuidelijk van Ghar lapsi is Filla, een rotseilandje dat uit zee omhoog steekt. Het is jaren door schepen en vliegtuigen als doel gebruikt. Daarna is het tot natuur reservaat verklaard. Er mag niet gedoken worden. Een erkende duikshop echter kan een dagvergunning aanvragen. Kunnen we niet eens met een groep wat druk

"SERVICE"

uitoefenen bij Aqua Venture??

heeft bij ons nog een betekenis!

Piet Groenendijk

HERMAN LIEVEN bv

24

�

watersport

Oostwal6 Tel. 073 Fax. 073

-

-

5211 RC 's-Hertogenbosch 25

131763 130768

--- VAN DE MATERIALEN COMMISSIE

---

Tijdens de laatste bestuursvergadering is de knoop doorgehakt wat beueft de aankoop van een nieuwe clubboot. Oe keus is gevallen op een ZODJAC PRO 11. De totale lengte van de boot is 4.20 meter en de passagierscapaciteit is 6 personen. Het geadviseerde motorvermogen ligt tussen de 20 en 40 pk. De keuze is onder andere bepaald dor de grote inhoud van het polyester anderwater· schip, zodat er maximale ruimte is voor de duikuitrusting. Een ander groot voordeel is dat we de romp en de blaas (opblaasbare rand) door een soort railsysteem eenvoudig van elkaar los kunnen maken. Dit kiln gemakkelijk zijn bij reparatie van de blaas of. indien de blaas versleten is. voor vervanging zonder dat het onderwaterschip moet

Oe boot gaat ons Htl. 7.500,' kosten, hierbij lal ook de trailer worden aangepast aan de nieuwe bootvorm. ln de prijs zil inbegrepen een nieuwe kunststof tank en een vervanging van de brandblusser. Voor onle oude boot zit in dit aankoopbedrag een inruilwaarde van HII. 500... Als de nieuwe boot vaarklaar is zal ik eventuele geïnteresseerden. die in het bezit zijn van een vaarbewijs. uitnodigen om met de boot kennis Ie maken. Jeroen Blommaart

worden vervangen. Het polyester onderwaterschip garandeert een prima vaareigen· schap en de blaas geeft de boot de stabiliteit die we gewend zijn van een rubber boot.

WANTED

••

Tijdens de introductie·avonden voor onze aspirant·Jeden komt het regelmatig voordat er een loodblok aan te pas moel komen om de cursist Ie laten afdalen. Momenteel Jossen we dit op door in de zakken van het jacket lood te proppen. Dit is natuurlijk een allesbehalve ideale oplossing. Vandaar deze oproep:

Wie heeft er thuis nog een ongebruikte loodgordel met eventueel wat laadblokken liggen? Wil je deze doneren aan de club. dan neem ik ze graag van je in ontvangst.

Jeroen Blommaart

Trailer aangepast ..... 26

27

DE PEN VAN

•••

Van de les duiken (we willen ol. ook andere dingen doen buiten duikenl springen er Was dat even schrikken, toen Piet mij de pen gaf. Waar moet ik over schrijven, Piel. maar loch bedankt ....1 Gelukkig heb ik een geslaagde vakantie in Griekenland achter de rug.

twee duiken uit. De één is een nachtduik, wal altijd iets aparts blijft. maar om op 20 m. diepte nog de sterrenhemel Ie kunnen zien ..... Buiten dat zjjn er nog het lichtgevend

Dus: terug naar het begin. Maandagochtend om 1 .00 uur vertrekken we met z'n vieren

Mimi). Aan de oppervlakte roept Mimi: "Shit, where is my speargun when I need ir",

in onze gehuurde lantra's richting Schiphol. Daar ruim op tijd aangekomen, dit ondanks wegwerkzaamheden, kunnen we inchecken waarna we twee uur kunnen wachten Idat is één van de nadelen als je met een charter gaat) voor het richting Zakynthos gaat. Na de aankomst in het hotel meteen Dimi maar opzoeken. Dimi is de hoteleigenaar en verslaafd aan duiken en harpoenvissen. Verleden jaar hebben Arthur en ik vijf specta· culaire duiken met hem gemaakt. Dat moet dit jaar ook weer lukken. Oimi is snel gevonden, nog altijd met zijn "hoog show gehalte outfit� in de vorm van een dure zonnebril en dito zwembroek, dit alles (zo blijkt tijdens onze vakantie) gecompleteerd door zijn Porsche, Nissan Patrol (Cabriolet) of Kawasaki 1 1 00cc. Als hij mij liet zegt· ie: "Hey, how are you, where is the tall guy?", doelend op Tuur. Nadat ik hem uitge· legd heb dat Tuur zijn tuin en huis een opknapbeurt aan het geven is, stel ik hem voor aan Hans. Om te duiken moeten we echter bij zijn vriend Mimi zijn. Hij (Oimi) heeft het te druk met het holel en zijn nieuwe boot is nog niet klaar. Zoals in de tweede week bleek dat deze boot ook het bekende Oimi showgehalIe: 11 meter lang, knalgeel en 450 pk. "Ze moeten bij Baywatch en Miami Vice jaloers op O;mi worden", legt Mimi uit.

plankton, de zeesterren, de baarzen, e.d. Voor de insiders hier zitten er redelijk wat zeeslakken en veel vis. waaronder een aantal baarzen (tussen de 2 en 8 kilo. volgens

In de boot volgt een discussie over de voors en tegens van harpoenvissen. Mimi heeft een paar goede argumenten. Hij zegt dat met harpoenvissen de vissen nog een kans hebben look al is·ie kleinl. Bij dynamietvissen (iets wat ze, zoals we tijdens onze eerste duik konden horen, in Griekenland ook nog doen) slopen ze hele gebieden. Bij het vissen met een net lit je vaak meI (ongewenstel bijvangst. Hij gaat gemakshalve voorbij aan het feit dat sportduikers (zijn broodwinning) voor grole vissen komen. Als ik hem hierop wijs antwoordt hij dat hel naar de Keri Caves brengen van mensen veel lucratiever is dan mensen meenemen om te duiken. Maar zoals het altijd gaat met leuke vakanties vliegen de twee weken voorbij. Het gaat allemaal zo snel dat ik alweer in Zeeland heb gedoken, de eerste keer bij de Zeeland· brug en de twee daaropvolgende keren vanal een boot. Door het slechte weer konden de bootduiken niet op de Noordzee plaatsvinden. Maar hierover lal Bas de Visser meer vertellen die, om dat te kunnen doen. van mij de pen krijgt.

Maar waar was ik? 0 ja, op weg naar Mimi hebben Hans en ik besloten dat we ergens tussen de GrO 4.000 en 6.000 uit willen komen (- NLG 30·40). Na wat onderhandelen

Arno Janssen

komen we op GrD 5.000 (- NLG 37,501 uit. ïhe best price in Greece", zegt Mimi, en dat kan wel kloppen omdat je meestal GrD 8.000,'(- NLG 60,') moet betalen. Duiken met Mimi blijkt bijna net zo simpel als verleden jaar met Oimi. Veel is mogelijk en een brevet vindt hij niet interessant. Hij redeneert: Als je zegt dat je kan duiken, dan bewijs het maar. Oat vindt ik op zich geen verkeerd standpunt. Hij kleedt de eerste duik zo in dat hij onze verrichtingen goed kan volgen. 28

29

HOE WIN IK "

DE ORIËNTATIEDUIK VAN LUTRA Voorwoord

Gezien het aantal inschrijvingen verwacht ik dat dit evenement tot één van de grootste van Europa zat gaan behoren en dat we ons kunnen gaan vergelijken met Pinkpop en

I I

Dynamo. Om behalve het genot van een frisse duik ook degenen die van zichzelf minder alert lijn een leuke dag te laten beleven, heb ik dit verhaaltje geschreven. Hel is een hulpmiddel om als eerste Ie eindigen.

•

" " "

Iedereen :

"

Echt gemeen type

"

"

trouwen en die je alles vertelt. Gaat zelf voor korte tijd in de Evenementencommissie. Wisselt de letters onderaan de boei om. leest de notulen van de Evenementencommissie.

• •

Verplaatst de boeien nadat iedereen ze gemeten heeft.

" " "

Koopt dit verhaaltje voor veel geld. Koopt een zender/ontvanger waarvan de antenne boven water uitkomt. Koopt een periscoop. Koopt de trofee van de winnaar.

laat zijn vriend hem geleiden met een vislijn. laat zijn vriend voor varen met een onderzeeër. laat zijn vriend met behulp van een 200 Watt versterker boven water de richting aangeven. Aan iedere hand wordt een vislijn vastgemaakt. laat zijn vriend hem sturen.

Vraagt aan Mark of hij zijn berekeningen mag gebruiken. Volgt Jeroen in het groen. Koopt dit verhaaltje niet. Koopt kort van tevoren een nieuwe uitrusting. Probeert tijdens het evenement een nieuwe beenslag uit. Is wel op tijd maar op de verkeerde plaats. Heeft geen complete uitrusting bij zich.

Winnail($type

Hobbytype

"

Heeft een 250 Watt zelfgemaakte lamp bij zich.

Domme typen

Probeert in te schatten wie van de Evenementencommissie om te kopen is. en koop deze dan om. Probeert een familielid in de Evenementencommissie te krijycn die je kan ver·

•

Maakt knopen in touw voor extra meting.

Type met vrienden

Schrijf je in. Zorg dat je op tijd op de juiste plaats bent.

•

" "

Hoe dit verhaaltje te gebruiken

Is touw aan het meten om als vergelijkingsmateriaal te gebruiken.

Rijk type

"

Je moel eerst uitvinden wat voor soort persoon je bent. Hiervoor kan je hulp inroepen bij geestelijken of politie. maar je kan dit ook aan ieder willekeurig lulra lid vragen.

•

" "

" "

Maakt een zender/ontvanger waarvan de antenne boven water uit komt. Maakt een periscoop. Maakt een plankje waarop hij zijn kompas vilstmaakt. Is dagen van tevoren bezig met de plas in kaart te brengen.

30

\

" " " "

Doet navraag bij de winnaar van vorig jaar. Komt regelmatig en relatief snel boven om Ie zien waar de boei is. Heeft iets bij zich om boven én onder water te schrijven.

Doet de metingen vanaf de kant in het verlengde van de boeien. Weet hoeveel meter een beenslag is. Noteert de hoeken waaronder de boeien zich bevinden.

31

-----

Wetenschappelijk type • •

Gaat met behulp van satellieten de posities van de boeien meten. Gaat met behulp van wegenbouwinstrumenten de posities van de boeien meten. Heeft een afstandszwem·sonar.

Slimme type:

..

• •

Staat aan de kant en lacht.

RESCUE WEEKEND 1996

OFWEL: SNEEUWWITJE EN DE ZEVEN REDDERTJES

Er waren eens acht duikers, die geen genoegen namen met alleen een Advanced Open Water brevet. Zij besloten dan ook om een vervolgcursus te volgen. Dit bleek bij �toeval" de Rescue Diver cursus te zijn. De groep bestond uit zeven heren (Anton Das, John Driedonks, Gert·Jan Heijmans, Rob de Jong, Marty linnemans, Bas Lonkhuyzen en ondergetekende, Erik van Hest! en een dame (Caroline Kortbeek) en zou worden

Zit in de Evenementencommissie. Komt veel te laat en drinkt wel mee.

geleid door Wendy van der Waals, bijgestaan door Jan Vet. Vol goede moet kwamen zij op 1 2 maart bijeen op het ELE voor de eerste theorieles (voorkomen en stress situaties). gevolgd door een eerste zwembadles (de vermoeide duiker). Na deze lessen zouden nog komen Eerste Hulp, Materialen en Management. Het examen was op 1 1 juni, waarna we het weekend van 15/16 juni in Zeeland lauden doorbrengen om de scenario's uit te voeren. Oe echte bikkels lauden al op vrijdag naar Zeeland vertrekken. Het begon die vrijdag warm, maar veranderde in Zeeland al snel in zeer fris. Op vrijdag arriveerden op de camping de eerste deelnemers voor de uitputtingsslag die op zaterdag en zondag laU volgen. Na een verfrissende nacht arriveerden op zaterdagochtend de laatste deel· nemers. Op naar de plaats waar het allemaal zou gaan gebeuren, het in Lutra kringen alom bekende Aquadame. Oe ochtend 10U worden doorgebracht met het oefenen in het varen met de boot en het redden van een duiker in paniek en een bewusteloze duiker. 's Middags arriveerden de slachtoffers en kon een begin worden gemaakt aan de scenario's. Deze zaterdagmiddag zouden er vier scenario's gespeeld worden. Door het matige briesje wat er die dag stond waren de slachtoffers bijna èchte slachtoffers geworden door de golven die over hen heen sloegen. Dankzij onze inspanningen hebben ze hel allemaal overleefd, deze dag. Na deze zware dag hebben we op de camping alvast een voorproefje genomen op wat er twee weken later zou gaan gebeuren: barbecuen.

Het ruige type· weel een lid van de Evenementencommissie te overtuigen van het belang de posti ie van de boeien te verraden 32

33

Na een welverdiende nachtrust begonnen wij op zondag met de laatste scenario's. Dankzij de uitstekende acteerprestaties van Wessel. Tom en Freek leek het allemaal zeer realistisch. Een aantal van deze scenario's staan bekend onder namen als ude vermiste duiker8 en ude duiker met koolmonoxydevergihiging8• Na het voltooien van onze scenario's moest er nog één gespeeld worden. Freek namelijk moest als duikleider nog een scenario spelen voor zijn Divemaster·opleiding. Na deze toch zeer vermoeiende dagen overleefd te hebben konden de PIC enveloppen worden ingevuld. Als laatste wil ik de slachtoffers bedanken, die veel vertrouwen in ons hadden en Jan Vet die toch niet zo onzichtbaar was en Wendy van der Waals die het geduld toch weer heeft moeten opbrengen om ons weer wat wijsheid bij te brengen. Erik van Hest

-----

PAOI OPLEIDINGEN

(2)

Dit is het tweede deel van een serie artikelen over de PAOI opleidingen. In het vorige stukje ben ik ingegaan op de stJuctuur van de PAOI opleidingen. In de volgende stukjes wil ik jullie wat meer vertellen over de vervolgopleidingen die je kunt volgen. Deze keer zullen we stilstaan bij de Divemaster opleiding. Deze cursus wordt binnen lutra meestal gestart op het moment dat een nieuwe Openwater opleiding van start gaat. zodat je wat je leert ook direct kan toepassen. DE DlVEMASTER CURSUS

Oe Oivemaster cursus is binnen het PAOI systeem de eerste opleiding die de duiker voorbereidt op mogelijk een professionele toekomst. Oe aanvang van het instructeurs· niveau begint natuurlijk al bij de Open Water Diver cursus. Hier leer je naast de beginnerstheorie natuurlijk alle vaardigheden die je nodig hebt om veilig te kunnen

duiken. Het Advanced programma in combinatie met het Specialty programma richt de blik van de persoon meer naar buiten: naar je omgeving. Bij de Rescue·cursus leer je een verantwoordelijkheidsgevoel te ontwikkelen voor ie collega·duikers. Tijdens de Divemaster cursus worden de al bekende onderdelen opnieuw onder de loep genomen. Zo zullen al je duikvaardigheden opnieuw geëvalueerd worden. maar nu op demonstratieniveau. Dit omdat een Oivemaster als instructie·assistent tijdens de Openwater cursus ingezet kan worden. Ook de Rescue vaardigheden komen weer aan de orde, omdat van een Oivemaster verwacht wordt dat hij assistentie verleent wanneer dit nodig blijkt te zijn. Daarnaast wordt bij de Oivemaster zijn probleemoplos· singsgevoel geëvalueerd om te zien hoe vrij hij onder water is met zijn persoonlijke uitrusting. Ook komt natuurlijk de lichamelijke conditie aan de orde. Verder is het opbouwen van de theorie· kennis naar het instructeursniveau een onderdeel van de cursus. Zo zal er gesproken worden over de duikplanning, duikmanagement en de controle en supervisie op studenten in training, duiknatuurkunde, duikfysiologie, de ROP, duikvaardigheden en de omgeving en het materiaal. Deze kennis lal geëvalueerd worden tijdens een uitgebreid theorie·examen. Het laatste onderdeel is de praktijk. Inhoud van de cursus

Nééé (och ...... niet weer zo'n rescue·scenario!

34

Binnen onze vereniging bestaat de cursus uit een aantal onderdelen: 35

.. •

Theorielessen Stage lopen bij twee volledige (theorie·, zwembad· en buitenduiklessen) cursussen: een Open Water Diver cursus en een Advanced Open Water Diver cursus.

Buitenduiken organiseren bij de (Advanced) Open Water Diver cursus. .. Een gedeelte van een theorieles presenteren in de Open Water Diver cursus : • . Beoordeling van de zwemcapaciteiten en beheersing van de elementaire dUik· technieken op demonstratieniveau. • Het uitvoeren van een aantal ongevalsscenario's. .. Het maken van een onderwater·plattegrond van een duikstek. Ik zal de verschillende onderdelen wat meer toelichten.

Theorielessen

Tijdens het theoriegedeelte van de cursus komen een flink aantal on�erdelen aan �od, . die vaak te maken hebben met het begeleiden van cursisten, zowel tll. dens de opleldlflg alsook bij "gewone" duiken. Zo komen de organisatie (zowel voor, tijdens als na een duik) aan de orde. Eigenlijk vormt dit het belangrijkste deel van de cursus. Beoordeling van de capaciteiten van de duikers onder je hoede en het voorkomen van mogelijke ongevallen is daarin essentieel. Verder proberen we je theoretische achtergrond van een aantal taken te vergroten, zoals bijvoorbeeld je kennis van decompressietheorie. Ook wordt aandacht besteed aan het optreden als een duikbegeleider tijdens boot· duiken. Voor de theorie wordt gebruik gemaakt van het Instructeursmanucil (je zult er één nodig hebben). het Divemaster Manual en de Encyclopedia of Recreational Diving. Het lnstructeursmanual is het enige dat in het Nederlands beschikbaar is, maar van het Divemaster Manual hebben we zelf een vertaling gemaakt. Enige kennis van het Engels is dus wel gewenst. In het Oivemaster Manual komen de volgende hoofdstukken voor: Overzicht van de cursus en de rol van de Divemaster. Duikplanning. leiding geven en controle tijdens het duiken. Toezicht houden op duikers in opleiding. Toezicht houden en controle tijdens bootduiken. Toezicht houden bij diep duiken. Toezicht houden bij bijzondere duikactiviteiten. 36

Slm

Je zult twee cursussen volledig meemaken, zodat je precies weet wat de cursisten wordt verteld. Je lult helpen bij de zwembadlessen en op die manier de instructeur helpen bij het ontwikkelen en beoordelen van de geleerde vaardigheden. Je mag ook de vaardigheden die onder leiding van de instructeur zijn geleerd met de cursisten opnieuw doornemen. Bij de Advanced opleiding wordt je verantwoordelijk gesteld voor de (weliswaar niet verplichte, maar sterk aanbevolen) vaardigheidsoefeningen in het zwembad. Hier worden de cursisten meer veruouwd gemaakt met hun eigen materiaal en krijgen ze een groter vertrouwen in hun eigen capaciteiten.

Buitenduiken Natuurlijk vormen de buitenduiken bij de opleidingen een belangrijk onderdeel. Hierbij is de inbreng van de Divemaster essentieel. Je zult de cursisten van tevoren een briefing geven over de duikstek en het verloop van de duik. Ook lul je de cursisten begeleiden bij het tonen van hun vaardigheden en het doen van de "onderwatertour voor plezier" na afloop van het "bezoek aan de instructeur". Er wordt van je verwacht dat je de gehele logistiek op je neemt: uitnodigen van de cursisten, materialen meenemen, boeien uitleggen, .... Theorieles Als voorbereiding op een mogelijk instructeurschap zul je een gedeelte van een theorie· les presenteren in de Open Water cursus. Dat betekent dat je een bepaald onderdeel van een les Imeestal l è 2 overhead sheets) moet voorbereiden en op de door PADI aanbevolen manier presenteert.

ZwemcaDaciteitenlduiktechnieken Als Divemaster heb je een bepaalde voorbeeldlunclie. Daarbij spelen je zwemcapaci· teiten en beheersing van elementaire duiktechnieken een belangrijke rol. Naast het uitvoeren van een aantal zwemoefeningen binnen een bepaalde tijd ('laU voor sommigen toch wel tegen...) moet je ook in staat zijn om de vaardigheden die de cursisten moeten aanleren zo te lalen zien dat de cursisten de verschillende onderdelen van een vaardigheid goed kunnen zien. Dat betekent dat je ze langzaam en in kleine stapjes moet kunnen voordoen. Het idee is dat de cursisten hierdoor het gevoel krijgen dat het allemaal niet zo moeilijk is als ze in eerste instantie denken •..

37

Ongevalsscenarjo's

In de Rescue cursus heb je al geleerd hoe je moet omgaan met een aantal mogelijke ongevalssituaties. Je zult begrijpen dat dit voor een Divemaster nog belangrijker wordt. Daarom zullen we een aantal technieken (zoals de beademing in het water) maar ook een aantal scenario's opnieuw doornemen.

Voor velen van jullie kan het Oivemasterniveau een leuke hobby blijven, die het duiken toch een belangrijke zin blijft geven. Voor anderen kan het de eerste stap binnen de duikindustrie zijn. Hoe je het ook bekijkt, de Divemaster cursus is een nuttige opleiding die de kennis van het duiken naar een veel hoger niveau brengt en daardoor de eigen veiligheid en die van je collega·duikers aandienlijk vergroot.

Onderwater·plalteorondvandedujkstek Een Divemaster zal tijdens een briefing ook een beschrijving geven van de duikstek. Om

Rob Vader

dat goed te kunnen doen moet je ook goed bekend zijn met de duikstek. Daarom is het maken van een onderwater·plattegrond van een duikstek een onderdeel van de cursus. Vereisten om deel te kunnen nemen Om mee te kunnen doen aan een Divemaster cursus moet je bij aanvang tenminste 20 duiken hebben gemaakt en bij brevettering 60. Verder moet je in het bezit zijn van het Open Water, Advanced Open Water en Rescue brevet. Ook moet je een Medic First Aid cursus hebben gevolgd in de afgelopen twee jaar. Tenslotte

Zoals jullie nu wel begrijpen komt er aardig wat bij kijken om de Divemasterstatus te verkrijgen. logisch natuurlijk, want je krijgt de verantwoordelijkheid over duikers in training en groepen andere duikers. Deze verantwoordelijkheid is niet mis en daarom worden er zulke hoge eisen gesteld aan het Divemaster niveau. Het moet je echt aantrekken om anderen te leren hoe ze veilig kunnen duiken en ze daarbij begeleiden. Een waarschuwing is op zijn plaats: als je denkt dat de Oivemaster opleiding te diep ingaat op de theoretische aspecten van het duiken, dan is het Specialty programma dat opleidt tot Master Diver een meer voor de hand liggende keuze. Nogmaals, de nadruk ligt op het begeleiden en opleiden, niet op het uitdiepen van je eigen kennis (alhoewel daar wel redelijk veel aandacht aan wordt besteed). Voor instructeurs zijn Divemasters absoluut noodzakelijk, omdat ze veel onderdelen van de les kunnen overnemen. Oe instructeurs hebben daardoor meer ruimte om voor de studenten een prettige lesomgeving te creeren.

38

Als Divemasfer heb je de verantwoordelijkheid over de óuikers onóer water

39

____

OUIKEN IN GOO's BROEKZAK

---_

Er zijn plaatsen in de wereld waar je bij de naam alleen al kunt wegdromen. Onze reisbestemming is er zo één: God's Pocket. Het woord suggereert de knusheid van Anton Pieck, maar heeft ook een mystieke klank. Het is een intrigerende naam die bij een duiker vragen oproept: waar is die broekzak dan. hoe ziet het er uit. kan je er duiken?

OVER SERVICE WORDT MAAR AL TE VAAK TE LUCHTIG GEDACHT! Daarom introduceert Emiel otten Onderwatersport de 'BINNEN 6 WERKDAGEN GEGARANDEERD KLAAR GARANTIE' VOOR SERVICE AAN ADEMAUTOMATEN! 15 de automaat niet binnen 6 werkdagen klaar" dan is de service-beurt aan uw automaat geheel GRAns'-! '!linnen 6 da&en Idw '''iIltie I�ldt rOrl WMlf\ftfer ondtfdelen b6tt1d mottenworden.·'bdw.t mot�_

Na een koude winter vol spanning en voorpret is het dan eindelijk zo ver. We staan zondagochtend 23 juni gepakt en gezakt op Schiphol. Johan loopt wat krom van de rugpijn overgehouden aan een tripje Zeeland, maar dat mag de pret niet drukken. Via Frankfurt vliegen we door naar Vancouver. Canada. Het is een prachtige vlucht. we bewonderen de enorme ijsvlakten van Groenland, de uitgestrekte leegten van de North Territories en de imposante pieken van de Rockies. Op Vancouver Airport aangekomen zoeken we onze weg naar een Cour· tesy Phone ergens op een witte pilaar in één van de immense hallen. Van daaruit kunnen we Coastal Pacific Airlines bereiken, de maatschap· pij waarmee we naar Port Hardv vliegen. Na flink wat gesjouw brengt een busje ons naar de South Terminal, een bouwkeet aan de andere kant van het vliegveld. We moeten even wennen aan de omschakeling van luxe naar primitief. tenminste, zo voelt het

Molens!raat 140, Helmond. Telefoon 0492-538545 40

als je vanuit een Boeing

overstapt op een Beachcraft 99, een propeUorkistje waarin je niet rechtop kan staan. Na anderhalf uur vliegen komen we aan op het vliegveld van Port Hardy, een uil de kluiten gewassen houthakkersdorpje mèt haven. Harry, de duikkaptein, wacht ons op en brengt ons naar de boot. Nu nog eens een slordig uurtje varen en dan zijn we na een reisdag van een kleine 1B uur op de plaats van bestemming: God's Pocket! God's Pocket is alles wat de verwende toerist zich zou wensen: een huffeltje bouw· keten op palen "in the middle of nowhere". Oe waakhond weet dat je sjoel moet zijn om hier je vakantie te vieren, en kwispelt de nieuwkomers meewarig tegemoet. Molly, Harry's vrouw en manager van de tent, begroet ons uitbundig. Ze laat ons onze verblijfplaats voor de rest van de week zien en legt kort uit dat aUe elektriciteit opgewekt wordt door een dieselgenerator. Om half tien 's avonds schakelt dat ding uit, en is de elektriciteit basta. Wel kan je dan nog gebruik maken van een gezellig peertje op accu, indien strikt noodzakelijk.

Harry geeft diezelfde avond nog een briefing, waarbij de brevetten worden gecontro· leerd en de onvermijdelijke "damage waiver" moet worden ondertekend. Oe volgende dag om 08.00 uur staan we gepakt en gezakt op de boot. Oe flessen zijn al aan boord, we hebben de avond tevoren nog gecontroleerd of alle apparatuur in orde was. Na een flink eindje valen maken we onze eerste duik in Browning passage. We zijn best wel een beetje benieuwd, zou het zoiets zijn als Ierland? Na een OK van Harry springen we overboord. Een eerste conclusie is dat het minstens zo koud is. Navraag leert ons dat de water· temperatuur zo rond de 5°C ligt. Maar wat we onder water zien overtreft alle ver· wachtingen. Hoewel we van de reclame weten dat alles in Amerika �muuuuch bigger" is, kijken we onze ogen uit naar anjelieren van een halve meter hoog en een �spanwijd· te� van 25 cm. Zeedahlia's hebben de afmeting van een koekepan, en hetzelfde geldt voor de zeesterren die uitgerust lijn met 1 2 in plaats van vijf armen. De zee· komkommers doen onze komkommers op augurkjes lijken, de zeeëgels kunnen het formaal van een voelbal bereiken. En geiooI me, dit is ècht niet overdreven. We zien een basket starfish, een soorl zeester met kronkelige witte dunne armpjes/tentakels die zich als een mandje oprolt. De Canadezen verklaren ons voor gek als we zeggen dat het een levend, bewegend dier is, zij geloven dat het een soort koraal is. Oe volgende duik rapen ze er voor het eerst in hun leven zèlf eentje op, ze komen helemaal enthousiast boven: �Oh my God! h's alive!�.

Gods Pochet Resort Wat de watervoorziening betreft, dat komt allemaal van het eiland zelf. Omdat het water eerst door een dikke laag dennenaaiden is gesijpeld, heeft het wel een wat bruine kleur. Dit doet niets af aan de kwaliteit, het water is goed te drinken. Het is alleen wat raar om te douchen in theewater. Verder is er nog een eetkeet, waar drie maal per dag een fikse maaltijd wordt geserveerd. En als ik zeg fiks, dan bedoel ik fiks! Nee, met de catering is helemaal niks mis.

Een andere spectaculaire duik is een duik op het wrak van de �Themis", een kolen· schuit die het grote rif nèt wist te omzeilen, maar te pletter voer op het kleine onder· waterrotsje ernaast. We zwemmen door het polsdikke kelp heen en zien de uiteen· geslagen spanten al liggen. Overal staan die intens witte, enorme anjelieren te wuiven. Rocklish schieten heen en weer, hun rugvin met stekels opgezet. Deze vissen zie je overal in de meest uiteenlopende kleuren, soms helemaal zwart, soms meI rode, blauwe of gele tekening. Naast de Alaska zalm is de Aockfish bij hengelaars een geliefde vangst. We zoeken naar de reuzeoctopus, die schijnt hier Ie zitten.

43 42

In plaats daarvan komen we oog in oog te staan met een wolf eel. Over een lelijk smoelwerk gesproken, hiermee vergeleken is een murene Miss World. Het is niet verwonderlijk dat we ons wild schrikken. Direct naast die wolf eelzit nog een giga ling in een gat. Later valt ons oog op een bewegende rots, de Pugent Sound King Crab, ook groot èn lelijk. Eenmaal boven vertellen we ons wolf eel·avontuur aan Harry, die ons verzekert dat we morgen naar een duikstek gaan waar die engerds in je armen komen liggen. Ik kan haast niet wachten

Een nieuwe poging wordt ondernomen. Alweer liggen wij als eersten in het water en duiken direct onder. Raar maar waar, Hunter ligt al op ons te wachten. AI kriebelend en krioelend brengt hij ons naar zijn gezellin, -Huntress·, een forse matrone die gezapig in een holletje ligt. Wetende dat wolf eels gek zijn op zeeëgels besluiten we geheel tegen onze principes in er toch eentje op te offeren. De bodem ligt bezaaid met stukken zeeëgel, uiteindelijk vinden we ergens in een spleet nog een exemplaar. Blijkbaar gaan wolf eels en zeeëgels niet samen.

..•..

De volgende dag op naar Hunt Rock. Oe Pacific White·Sided Oolphins springen lustig in de baai rond. Het is een flink eind varen, Hunt Rock ligt vrij noordelijk. We moeten daar een tijdje wachten op het tij, dat wil zeggen totdat het kelp zijn kopje boven water steekt. Dat is de locale manier om de kentering te herkennen. Dit keer lukt het echter niet: hoe lang we ook wachten, er verschijnt geen kelp. Harry besluit zijn duikers toch maar overboord te gooien. Johan en ik verliezen geen seconde en steken direct onze hoofden onder water. Het stroomt behoorlijk maar dat mag de pret niet drukken. Weldra zitten we op twintig meter diepte op het rif, en daar·issie·dan: �Hunter-, de knuffel·eel van Hunt Rock. Hij laat zich onder zijn kin kriebelen en over zijn ruggetje (van 1 % meter) aaien. Hij lacht ons met zijn wolfachtig gebit vriendelijk toe (hopen wel en krioelt om ons heen.

Johan trekt zijn mes en Hunter wordt nu helemaal gek. Hij wringt zich in allerlei bochten om maar dicht bij het mes te komen en raakt buiten zinnen als Johan de laatste der mohikanen uit de spleet wrikt. Johan hoelt alleen maar een beginnetje te maken, en dan kan Hunter het alleen wel af. Hij smikkelt de zeeëgel met naalden en al tot het laatste graatje op. De tijd vliegt voorbij, en we moeten omhoog. Begeleid door een om ons heen wrieme· lende HunIer stijgen we op. Iedereen is al aan boord, onze mededuikers hebben ook bij de tweede poging het ril gemist. Na de duik vaart Harry nog een sight seeing tour. We komen voorbij een zwart kiezelstrand: één van de drie "knuffelstranden" waar de orca's hun lijven over de bodem schuren om zo parasieten kwijt te raken. Een strandje verder loopt een mamma·beer met twee baby·beertjes te flaneren. Dan gooit Harry plotseling het roer om, hij heelt een walvis gezien. Inderdaad, we zien de karakteris·

Dan plotseling een droge knal: Harry roept ons naar boven. Dit kan twee dingen betekenen: 1 ) Er zijn orca's in de buurt. Orca's zijn verzot op zeehonden en een duiker lijkt

tieke fontein water omhoog spuilen. Even later ruiken we het ook: een muite rotte·vis· lucht vult de baai. Mike, een gepensioneerde Mountie, weet ons te vertellen dat dat

verdraaid veel op zijn lievelingsmaal. 2) Duikers op drilt. Dit laatste blijkt het geval te zijn. Wij zijn de enige twee duikers die het rif vonden, de overigen zijn gegrepen door de stroom en weggezet.

overvliegen keren we terug naar God's Pocket.

44

karakteristiek is voor baleinwalvissen. Het apparaat wal hier zwemt is de Mink Whale. een baleinwalvis van een slordige 1 2 meIer lang. Terwijl om de haverklap visarenden

Inmiddels begint Johan's rugpijn toch wel wat serieuzer vormen aan te nemen, zodanig dat we ons lichtelijk zorgen beginnen te maken. Tenslolle zit je hier echt in de bush· bush, de dichtstbijzijnde �nederlelling� is een uur varen met een boot.

45

DUIKEN MET BEHULP VAN Gelukkig is er Doctor Bob. Doctor Bob is een duiker, woont in de keet naast ons, . je zal het niet geloven · is Canada's toonaangevende autoriteit op het gebied van de orthopedie, en Ndoet- voornamelijk in hernia's en heupen. Na een vakkundige blik weet hij ons dan ook te vertellen dat hier sprake is van een hernia in de lage rug. Wat nu? Het oorspronkelijke plan was om na een weekje duiken nog twee weken door Canada te trekken en daarna een uitstapje te maken naar San Francisco om de Redwoods te bekijken. Doctor Bob kijkt bedenkelijk. Als de pijn erger en erger wordt en zelfs ongevoeligheid in het rechter been optreedt, besluiten we met fikse tegenzin de terugreis te aanvaarden. Doctor Bob mompelt instemmend. Enige telefoontjes later is het reisschema omgegooid. Van Doctor Bob krijgt Johan een paardemiddel mee en na een tocht met bOOI, auto en veerpont staan we twee dagen later in Vancouver te wachten op het vliegtuig naar Nederland. Eenmaal thuis · snik · duiken we het medisch circuit in, met als gevolg dat Johan vier weken later onder het mes ligt teneinde een flinke hernia te laten verwijderen. We hadden ons het einde van de vakantie toch iets anders voorgesteld. Niettemin hebben we ons duikparadijs ontdekt. Nog nooit hebben we zo mooi, zo spectaculair, zo puur, zo rustgevend, zo .... etc. etc. gedoken. We smeden inmiddels weer plannen om zo snel mogelijk terug te gaan en meer te zien van de prachtige onderwaterwereld van British Columbia. Johan 't Hart & Marjolijn van Osch

DE COMPUTER Drew Richardson Wie heeft hel in de hand, jij of de computer? Elektronische duikcomputers hebben in de duiksportwereld een revolutie teweeggebracht. Het gebruik van duikcomputers is enorm toegenomen ten opzichte van 10 jaar geleden, toen je er nog nauwelijks een zag. Vandaag zijn er meer dan 1 6 modellen en tenminste 8 verschillende typen duiktabellen. Voor het eerst is het gebruik van de U.S. Navy tables aan het dalen en neemt het gebruik van tabellen voor speciale toepassingen, alsmede ook het gebruik van duik· computers toe. Duikcomputers zijn nu populair bij duikers van alierleiverschiUende niveaus. Het tijdperk van duikreizen en bootduiken met behulp van duikcomputers heeft een trend gezet naar meerdere duiken per dag, voor meerdere dagen achtereen. Duik· computers zijn waardevolle hulpmiddelen die veel voordelen bieden boven de standaard tabellen · Ze ontlasten de duikers van de complexiteit van tabelberekeningen en stellen hen in staat om op een veilige manier multilevel duiken te maken. DuikcompUlers kunnen zowel het standaard duikhorloge als de dieptemeter vervangen. Omdat de meeste duikcomputers duiktijd en oppervlakte·intervaltijd automatisch berekenen nemen ze hiermee de zorg van het gebruik van traditionele tijdprocedures weg. Vergeleken met standaard analoge dieptemeters zijn duikcomputers in het algemeen nauwkeuriger en betrouwbaarder; veel duikcomputers bevallen informatie over de stijgsnelheid. Multilevel duiken met een computer maakt een grotere bodemtijd mogelijk dan wanneer de standaard tabellen worden gebruikt. Computers voorzien in continue berekening van het duikprofiel onderwater en, nog belangrijker, berekenen de resterende niel· decompressietijd. Als ze met zorg worden gebruikt kunnen deze hulpmiddelen bijdragen tot de veiligheid; als ze te voortvarend worden gebruikt, kunnen ze risico·verhogend werken. Er bestaat zorg of duikers hun computers wel correcl gebruiken, of dal ze blindelings vertrouwen in het vermogen van hun instrumenl om decompressieziekte te voorkomen. Sommigen geloven dat cam· puters onfeilbaar zijn en gebruiken ze herhaaldelijk tot de absolute grenzen. Anderen gebruiken computers zonder hun grenzen te begrijpen.

46

47

Gelukkig begrijpen verstandige duikers deze limieten wel en duiken er dan ook naar. Om verantwoord te duiken met hulp van de computer is het nuttig te begrijpen hoe duikcomputers getallen genereren en wat de grenzen zijn. Beslissingen over decom· pressie moeten nog altijd deel uitmaken van de duikplanning en ·evaluatie, De term -duiken met behulp van computers" heeft betrekking op planning voor de duik, goede duik.gewoontes en follow·up na de duik. Een duikcomputer helpt om decompressie­ beslissingen onder water te kunnen nemen; de duiker moet echter zelf een duikplan maken die diepte en tijd bevat. Hieronder worden een paar punten behandeld die een duiker helpen hun duiken onder controle te houden.

flmU

Tabellen en computers, hoe goed ontworpen en getest ook, zijn eenvoudigweg wis­ kundige modellen die benaderen hoe het lichaam overmatig stikstof opneemt en weer kwijtraakt. Het voorkomen van decompressieziekte is een statistisch fenomeen. Het is onmogelijk een apparaat te ontwerpen dat 100% veilig is voor 100% van de duikers, in 100% van de tijd. Omdat mensen verschillen in vatbaarheid voor decompressieziekte (individuele variaties, dus) kan geen enkele tabel of duikcomputer garanderen dat decompressieziekte nooit zal optreden, zelfs al wordt binnen de grenzen van de tabel of computer gedoken. Duikers die dit onacceptabel vinden en iedere vorm van risico op decompressieziekte willen vermijden hebben in principe drie mogelijkheden: 1 . Nooit boven water komen 2. Nooit duiken 3. Nooit naar grotere hoogte gaan

fwlI.l

Er bestaat een kloof tussen computermodellen en de fysiologie van het menselijk lichaam. Terwijl computers en tabellen uit rechtlijnige wiskundige berekeningen voortkomen, is het gedrag van stikstof in het mense1ijk lichaam minder voorspelbaar. Er zijn veel variabelen binnen de menselijke fysiologie die bepalen hoe snel weefsel stikstof opneemt om zo een evenwichtstoestand te bereiken:

48

•

De doorbloeding van het weefsel.

•

De snelheid waarmee het weefsel een gas opneemt vergeleken met die in bloed. Diffusie, de snelheid waarmee het gas zich door het weefsel verspreidt.

•

Weefseltemperatuur (die de opneembaarheid van gas beïnvloedt, alsmede diffusie· snelheid en plaatselijke ophoping).

•

Plaatselijke energieopname, gerelateerd aan inspanning. Dit beïnvloedt de relatieve druk van C02 en plaatselijke ophoping van partiele C02 druk. De partiele druk van C02 in het weefsel die plaatselijke ophoping beïnvloedt. Onbekende factoren (die fysiologisch gezien nog steeds moeten worden ontdekt).

• •

Oe samenhang van deze zes processen maken het moeilijk om een tabel en een computer effectief te modelleren. Daar lijn vele redenen voor, waaronder het feit dat de ophoping in hel lichaam varieert. Terwijl gasopnamesnelheid door deze zes proces· sen wordt beïnvloed, kan afgifte langzamer vorlopen dan de opname. De meeste decompressieschema's en ·modellen gaan er echter van uit dat gasopname en ·afgifte met dezelfde snelheden verlopen. De meeste decompressietabellen en computers op de markt zjjn gebaseerd op weefselophoping en de oplosbaarheid van gas in weefsel. (Uitzonderingen zijn de Royal Navy, Royal Navy Physiology laboratorium (RNPU and BSAC decompressieschema's die veronderstellen dat diffusie het snelheidsbeperkende proces is). De meeste tabellen gaan uit van een ophopingsmodel omdat dit het gemakkelijkst te berekenen en modelleren is en omdat het · binnen een beperkt gebied · nauwkeurig overeenkomt met de uitkomst van testen op menselijke proefpersonen. Wiskundige berekeningen worden verder bemoeilijkt door bellen of gasfasescheiding. Het vormen van belletjes werkt het uitwassen van gas tegen. Hoewel we dit complexe proces grotendeels begrijpen kan het toch niet effjciënt in een praktisch werkbaar, wiskundig model worden verwerkt. Dit laat een gat tussen wat begrepen wordt en wat in werkelijkheid ook gemodelleerd wordt.

49

fwl11 Computers zijn niet �fool·proof�. Omgevingssiluaties en hel willekeurige karakter van recreatief duiken kan resulteren in onvoorspelbaar gebruik waarvoor het model en ontwerp misschien niet bedoeld waren. Duikers maken de laak nog ingewikkelder door verwaarlozing van training, tabel of computer. veiligheidsregels. of geschikte duik­ patronen. AI deze variabelen veroorzaken problemen bij het ontwerpen testen van decompresiemodellen.

l'IIlll..4

Multilevel duiktheorie is niet meer dan dal: een theorie. Totdat de Powell/Rogers OSAT test een proefondervindelijke basis vaststelde bestond weinig test data. Om de praktische grenzen en veiligheidsgrenzen van multilevel en herhalingsduiken te be­ grijpen is het nuttig om een leker basisbegrip te hebben van de wiskundige decom· pressietheorie. Er bestaan verschillende uitstekende artikelen op dit gebied. Multilevel duiken in de praktijk is een techniek om de bodemtijd te verlengen tot voorbij de niet· decompressielimiet van de grootste diepte van het duikprofiel door naar kleinere dieptes te gaan. De decompressietheorie volgt de decompressiestatus tijdens de duik door de stikstof absorptie en ·afgifte in theoretische wiskundige weefsels te bereke· nen. Deze weefsels worden ingesteld op specifieke stikstof· opnamegrenzen die worden bepaald door de tabel ol het computerontwerp. John Scott Haldane ging in lijn werk in eerste instantie uit van vijf verschillende weefsels. U.S. Navy gebruikte later zes weefsel in de populaire versie van de U.S. Navy tables. Sommige duikcomputers en tabellen van vandaag gebruiken 14 of meer weelselgebieden. Weefsels verschillen op twee manieren van elkaar. De stikstofopname en ·afgifte van de verschillende weef· seis gaat met verschillende snelheden die worden uitgedrukt in MhalfwaardetijdenM, door de ontwerper vastgesteld, en ze kunnen een verschillende maximale hoeveelheid stikstof bevatten, die MverladigingM wordt genoemd. De ontwerper van de tabel stelt dan de niet·decompressielimieten vast via experimentele testduiken. Een aanzienlijke beperking van de decompressietheorie is dat het geen rekening kan houden met individuele variaties in de fysiologie van de duiker, loals leeftijd, gewicht, geslacht, of variaties in voorspelde duikpatronen.

50

fwIl..5

Een d �ikcomputer is in principe een elektronische rekenmachine. Alle computers gebruiken een elektronisch wiskundig model om te vertellen wat met tijd· en diepte·informatie dient te gebeuren. Dit model of algoritme verschilt tussen apparaten. Hel hoofddoel van een computer is de duiker te vertellen wanneer hij zijn niel·decom. pressielimiet heeft bereikt lodat hij kan lorgen er binnen te blijven. Ze geven allemaal de die�te. resterende ni et. decompressietijd en verstreken bodemtijd aan. Alle compu. . . . ters liJn nauwkeUrige dieptemeters en duikhorloges. Sommigen zijn gekalibreerd voor loet water en geven ongeveer 3% meer diepte aan dan werkelijkheid wanneer ze in leewater worden gebruikt. De duikcomputers van vandaag bieden een variëteit aan extra informatie in verschillen. de vormen aan. Hoewel duikcompulers in verschillende groottes en vormen voorkomen' zijn ze in principe allemaal hetzelfde.

l'lInJ.j De variatie in hel risico bij decompressieziekte hangl af van het gebruikte duikprofiel. Hel DAN rapport uit 1992 over duikongevallen slelt dat in 1992 iets minder dan 50% van de duikers met decompressieziekte computers hadden gebruikt tijdens de duik. Daarvan had meer dan 77% multilevel, herhalingsduiken gemaakt naar dieples meer dan 24 meter. De grootste ongevallen kwamen voor bij diepe duiken, herhalingsduiken, . meerdere dUiken op een dag, multilevel duiken en decompressieduiken.

l'IInIl Tabellen en computers geven vaak verschillende uitkomsten, wat tol verwarring kan leiden o � boten �aar verschillende gebruikersgroepen voorkomen. De toegestane . bodemtlid verschIlt soms aanzienlijk bij gelijke prolielen. Veel duikers vragen zich af waarom deze getallen verschillen. Een eenvoudige verklaring ligt in hel feit dat de verschillende getallen het gevolg zijn in verschillen van uitgangspunten en ontwerp van tabel en computer, en in hel feit dat een computer een exacte interpolatie maakt terwt"!l een tabel afron 1. Het ingebouwde conservatisme in tabellen en computers en . ze gebruiken zijn niel hetzelfde. . van de dUikers die . de veiligheId

�

51

Veiligheid is een fenomeen in de werkelijke wereld; het wordt geobserveerd en gemeten. Veiligheid wordt niet simpelweg bepaald door een compu �r ol een getal op een tabel. Als dat zo zou zijn zouden de conservatievere getallen velhger - en dus beter ·

�

zijn. Als deze gedachtengang tot in het uiterste zou worden doorgetrokken zou de zogenaamde "beste" tabel duiken eenvoudigweg verbieden. Tabellen en computers zijn niet de bron van decompressiekennis, maar de toepassing ervan. Bi het vaststellen wat het besle is, is het belangrijk om ervaring uil de medische en prakllSche wereld te evalueren, en het feit te accepteren dat verschillen in decompressiesystemen niet noodzakelijk de ene onveilig maken en de andere veilig.

!

Bijvoorbeeld: de duikcomputer lal je wiskundige informatie geven over de niet. decompressielimiet voor een diepe duik na een lange ondiepe duik. ook al is dit in strijd met de standaard duikgewoonlen. Omdat er niet zoiets bestaat als volkomen veilig duiken wordt de vraag: "Welk gedrag beperkt de kans op decompressieziekte lot een acceptabel niveau?"

Gpedecpmgulergewoonles Hieronder zijn tien eenvoudige procedures vermeld om te onthouden bij het opbouwen van goed, door computer ondersteund. duiken.

1. O e afkorting DATA wordt aanbevolen om de fout van het niet op de instrumenten

fwU..a

Er lijn zorgen over het gebruik van computers en het gebrek aan teslen. Oe U.S. Navy tables werden geleend door de recreatieve duikwereld en voldeden erg goed, gege en hel feit dat ze nooit waren ontworpen voor recreatief duiken. Oe moderne recreatieve duikpatronen zijn in de loop van de jaren behoorlijk veranderd. Ouikreizen naar . .. Uit h n geld exotische gebieden leiden ertoe dat duikers er naar streven zoveel mogelijk Ie halen door zoveel mogelijk Ie duiken tijdens hun vakantie. Dil heeft ertoe geleld dal multilevel duiken over verschillende dagen standaard is geworden op deze plaatsen. Hel wordt dan legitiem om te vragen: "Hoeveel duiken is teveel?". Vanuit wetenschap· pelijk standpunt is erg weinig bekend over deze vorm van duiken at betreft risico's op . . decompressieziekte. Computers zijn getallenkrakers, geen fYSiologische momtors. Ze passen zich niet aan voor leeftijd, conditie, uitdroging, alcoholpercentage , water temperatuur, spanning tijdens de duik, vermoeidheid, enz. Dat moet de dUiker zelf allemaal doen.

letten tijdens de duik te voorkomen en je verantwoordelijk voor jezelf te voelen.

�

�

v.:

�

De zorg is opgekomen over duikers die zich Ie afhankelijk maken van hun computer (waarbij er geen planning vooraf en evaluatie achteraf plaatsvindt). Dit soort duiken . geeft desinteresse in detail, luiheid en slordigheid aan. Oe wonderen van de elektrOnica doen sommigen wegdromen in een vals gevoel van veiligheid. Compulers verhogen de verleiding om duikplanning te verwaarlozen ondanks het feit dat computer voorziet in informatie · een zeer logisch formaat dat gespeend is van iedere vorm van gezond verstand en veilig duikgedrag.

52

•

D staat voor diepte · een duiker dient altijd te weten hoe diep hij nu is en wat totnogtoe de maximale diepte is geweest. A slaat voor air (lucht) · een duiker dient altijd te weten hoeveel lucht hij nog beschikbaar heeft. T staat lIoor tijd · een duiker dient te weten hoe lang hij al beneden is en wat de geplande resterende bodemtijd nog is. A staat lIoor area (omgeving) . waar de duiker zich ten opzichte van het

punt van uitgang bevindt. Deze eenlloudige afkorting · DATA · kan een duiker goed helpen te onthouden wat de noodzakelijke parameters zijn bij computer·ondersteund duiken. 2. Duikers moeten naar de briefing luisteren en lIragen stellen over de duik, de duikstek en de omgevingsvariabelen.

3. Duikers dienen te weten hoe duikcomputers werken · onthoudl dat het slechts een hulpmiddel is. Als er een tekort aan kennis is over de begrippen van tabellen en computers dienen duikers te beginnen met de handleiding te lezen en professionele begeleiding te zoeken. Als een duiker tabellen niet begrijpt. zal hij ook het belang van computer- aflezingen niet begrijpen. Sommigen lezen de handleiding niet en dit gebeurt nog vaker bij het huren lIan apparatuur.

53

4. Duikers dienen de computer als een niet· decompressiehulpmiddel te gebruiken. Als de bodemtijd van een duiker niet door lucht wordt beperkt moet hij voorkomen dat hij de computer in de niet· decompressie· limieten voert. Het voeren van een duikcomputer naar een niet· decompressietijd van nul bij iedere stap van een multilevel duik of bij herhalingsduiken omzeilt alle veiligheidsfactoren die in de duiktabellen zijn ingecalculeerd. Duikers dienen verplichte decompressie te voor· komen, langzaam omhoog te gaan en een veiligheidsstop te maken. 5. Een duiker dient te begrijpen dat er niel zoiets bestaat als volkomen veilig duiken en dat duikgedrag het risico van decompressieziekte beïnvloedt. Er zijn nog steeds veel te veel gevallen waarbij een duiker plotseling zonder lucht komt te zitten door het niet bijhouden van diepte tijd en lucht tijdens de duik. Er zijn negen computer· modellen met ingebouwde manometer waarbij, naast de decompressiestatus, ook de resterende tijd met de luchtvoorraad wordt voorspeld. Ze hebben de mogelijk· heid om de duiker de kortste toegestane tijd te laten zien. gebaseerd op lucht· of

Conclusie

Computers zijn waardevolle hulpmiddelen en bieden veel voordelen boven het gebruik van tabellen. Ze kunnen de standaar dieptemeter en het duikhorloge vervangen en beperken de moeite bij traditionele tijdsapparaten en ·procedures. Ze kunnen informatie geven over de stijgsnelheid en als zodanig de snelheid van de duiker bij de opstijging beperken. Ze voorkomen menselijke fouten bij berekeningen. Ze staan multilevel duiken toe waarbij een langere bodemtijd wordt verkregen dan via standaard tabellen voor een blokprofiel. Multilevel duiken kunnen vanuit een fYSiOlogisch standpunt onder minder

�

stres� �orden uitgevoerd dan bij he gebruik van tabellen. Computers voorzien tijdens de dUIk �n voortdurende ge�omputerlseerde informatie over het duikprofiel en, nog . belangriJker, geven de maXimaal resterende niet· decompressietijd aan. Niettemin zijn de hersenen van de duiker wellicht de belangrijkste computer tijdens de duik. De he ��ene n, gesteund door een portie gezond verstand en een houding waarbij je je van je . veiligheid bewust bent, doen meer dan duikcomputers bij het voorkomen van decom. pressieziekte.

niet· decompressielimieten. 6. Buddy's dienen de meest conservatieve duikcomputer aan Ie houden en nooit een computer te delen. 7. Duikers moeten de uitlezing van een computer begrijpen, maar er nooit blindelings op vertrouwen. Ze dienen te worden gebruikt als extra hulpmiddel voor de fysio· logie van de duiker. 8. Duikers moeten hun duik plannen en hun voortgang bijhouden lijdens de duik. Richtlijnen voor veilig duiken zoals GEEN zaagtandprofiel. het plannen van de diepe duik voor de ondiepere duik, het voorkomen van duiken dieper dan 30 meter, enz.

Fotografie

TON KLAASSENS FOTOGRAAF

moeten worden gevolgd. 9. Verantwoordelijke duikers blijven fit, drinken veel water, slapen voldoende, drinken geen alcohol voor of direct na de duik, duiken niel als ze zich niet goed voelen of ziek zijn en voorkomen grote inspanningen voor, tijdens en na de duik.

Koopcentrum Achtse barrier Biarritzplein 37 5627 LE Eindhoven Te l . 040 - 42 42 62

10. Duikers dienen een terugvalplan te hebben voor het geval dat hun computer uitvalt. 54

55

NOORDZEEDUIK

-

25

08-1 996

Dat dachten we tenminste. Hel tijdstip was op zich veelbelovend, gelet op het weer dal we de voorgaande week hadden. Ook nu liet het weer ons in de steek en moesten we het doen mei windkracht 6 à 7 op de Oostersehelde. Dit was een prima alternatiel omdat er ook op een echt wrak werd gedoken. Arno Janssen had. loals beloofd in de algemene ledenvergadeirng, de Irip georgani­ seerd. Hiervoor had hij aangeklopt bij Marvin Advenlure te Made. waar Rien van Zuilen en zijn vrouw Gerda regelmatig duikers meenemen op hun stalen tweemaster "Marvin�. Rien en Gerda waren net terug van een zeilvakantie met de Marvin naar Zweden en Denemarken en schroomden niet om de laatste dag van hun vakantie met ons op pad te gaan. Even iets over de boot: De Marvin is zoals gezegd een stalen tweemaster, leU ge· bouwd in 1993, met een lengte van 1 2 meter, een gewicht van 1 7 ton en een zeil· oppervlakte van 82 mlo Ondanks dit gigantische zeiloppervlak was er ook een motor aan boord, goed voor een snelheid van 14 km/uur. De accommodatie is gebaseerd op ongeveer 6 mensen maar tijdens hun vakantie bleek 8 Iniet duikend) ook haalbaar. De kajuit was grotendeels onderdeks en voorzien van een flinke stormvaste kombuis en middels waterdichte schotten gescheiden van de machinekamer en slaapkajuit. Naast de machinekamer was de ouderlijke slaapkajuit en het toilet/douche. Het schot was uiteraard geluidswerend len het is een zeilschip). Voor het duiken is er op de Manin een 140 liter/min. compressor aanwezig die niet lekte en redelijk snel onze flessen weer vol had. Oaarnaast is een goede demontabele duiktrap, een fishfinder (echolood) , een global positioning system (GPSI. een marlloon en een zuurstofset aan boord. Tijdens het duiken houdt Rien zijn dubbel·7 set bij de hand Ir duiker) en kan een volgbootje met roeispanen (?) worden ingezet indien nodig. AI met al een goede uitrusting. Ter completering is een joekel van een duikvlag aan boord die passerende schepen informeert. Aan boord is het NOB veiligheidsreglement van toepassing. Zeelandvergunning verplicht.

56

(reuze handig, zo'n boot met roeispanen) Het duikprogramma is standaard en ziet er als volgt uit. Afhankelijk van de weers· omstandigheden wordt er in onderling overleg bepaald waar gedoken gaat worden. Dit

kan zijn op diverse wrakken in de Noordzee (tot windkracht 41. op de Oosterschelde ' wrak indien gewenst (tot windkracht 6), of in de Grevelingen. Het gekozen

duiklzeilgebied is bepalend voor de vertrekhaven. Dit kan zijn de Roompotsluis, St. Annalan tThol n) ol Bruinisse). De kosten zijn Hf!. 80 per persoon per dag. Bier, wijn . en maal IJd en zIJn tegen bijbetaling mogelijk. Fris en koffie zijn gratis. De vertrektijd van . de Marvm IS 08.00 uur 's morgens, dus dien je bij voorkeur om ca. 07.30 uur aanwezig

� �

�

..

te zijn. Vroeg op dus!

57

Voor Piet was de Marvin een goede motivatie om eens goed na te denken over de renovatie van zijn motorkruÎserUje). Paul heelt al aangeboden Dm mee te helpen, dus er zal op zijn minst een telefoon in zitten als het ooit gereed komt.

De tijd w.as te kort om het goed en geheel te kunnen bekijken. Mijn Suunto gaf een No Dec time aan van 3 minuten en het werd dus tijd om ons haspeltje op te rollen. Piet moet met z'n Scubapro op z'n minst in deco hebben gezeten, maar we hadden ruim voldoende lucht om dat bij de safety stopis) te compenseren. De opstijging verliep dan

De Duik

ook zonder problemen, en in totaal waren we zo'n 30 minuten weggeweest.

Na het kennismaken en een kop koffie vertrokken we naar een locatie ter hoogte van Kats alwaar we het wrak van een veerpontje (dat daar 30 jaar terug ooit gevaren heeft) zouden gaan bekijken. Oe tocht er naar toe werd gedeeltelijk zeilend afgelegd doch door de harde wind bijna recht op kop grotendeels op de motor. Af en toe werden

Terug aan boord hebben we on s in de gierende regen van ons pak ontdaan, en vielen

we geteisterd door een keiharde regenbui maar echte zeemannen kunnen daar tegen. Ter plekke aangekomen werd het wrak door de GPS en plotter (echolood) gelokaliseerd. Nu nog de ankerlijn vast proberen te maken. Piet was benoemd tol dreganker·sleper terwijl Rien er diverse malen overheen voer. Na de achtste maal

(keten 30, ZW van Zijpe). Het compressortje in de machinekamer vulde onze flessen weer aan tot 200 bar. Rien zou ons tijdens de stromingsduik blijven volgen, waarbij hij geleid zou worden door de met het buddypaar verbonden boeitjes aan de oppervlakte.

hadden we succes en konden we nog mooi op tijd voor de kentering op ons gemak de duikpakken aantrekken. Omdat er een zeer stevige bries stond werd het volgbootje en ankerboei aan de ankerlijn bevestigd, zodat we niet tegen de Marvin aangegooid zouden worden bij het in het water liggen. Het moment brak aan dat we te water zouden gaan. Oe briefing was simpel: buddy· indeling, en buddyparen volgen elkaar via ankerlijn en aan de ankerlijn bevestigde volglijn naar het wrak. Hiervoor stelde Rien een handige haspel ter beschikking (wat voor dergelijke duiken onmisbaar isl. Oe afdaling verliep redelijk langzaam en na ca. 5 minuten kamen we op 30 meter diepte direct bij het anker. Paul merkte dat zijn vest jammer genoeg een beetje lekte en moest retour ankerlijn. Hij werd door de oplettende Rien opgepikt. Met zijn drieën gingen we vervolgens met het haspeltje op pad om het wrak aan een nauwkeurig onderzoek te onderwerpen. Het wrak was relatief klein, voor wat we althans zagen in het aarde·donker. Het zicht was goed te noemen en er waren flinke anemonen en noordzeekrabben aanwezig. Ook waren er grote kreeften van de partij. Persoonlijk heb ik weinig vorm in het wrak gezien en alleen een half losgelaten stootrand van de romp gaf een klein beetje aan dat het hier een schip betrof.

we aan op de broodjes en soep door Gerda klaargemaakt. Na de lunch voeren we terug richting St. Annaland, waar we in de buurt nog een stromingsduik zouden gaan maken

De buddyparen zouden niet gelijktijdig duiken. Aangekomen bij keten 30 zagen we dat het een piertje betrof met op het einde een rode boei met nummer 30 erop. Het diepste punt tussen pier en boei was 20 meter volgens de plotter. De plek leek onbereikbaar vanaf de kant, maar dat is nog eens te onderzoeken. De stroming was minimaal en vormde geen probleem. Piet en Paul gingen als eerste paar, maar door de zwakke stroming gingen Arno en ik al voordat ze het water uit waren. Paul's vest gaf dit keer geen problemen. Onder water kwamen we een standaard Oosterschelde Onderwaterpier tegen van 3 tot 1 2 meter diepte, met mooie en grote kreeften. Heeft er iemand Dok wel eens een gigantische zwarte kreeft gezien? Classificatie ·Opa­ kreeWwas van toepassing. Na de zig·zag·vorm stromingsduik gingen we na ca. 45 minuten weer aan boord van de Marvin, alwaar een frietrijk feestmaal op ons wachtte. Na de maaltijd voeren we terug naar St. Annaland. Het weer lat nog steeds niet mee. In e stortende regen hebben we met onderbrekingen onze duikspullen op de hoge kade gekregen. Na de toezegging dat we beslist nog een keer terug komen, hebben we afscheid genomen van Rien en Gerda. We hebben ondanks het niet doorgaan van de Noordzeeduik, en ondanks het slechte weer, een tevreden gevoel van deze duikdag. Deze duik valt zeker onder de categorie �voor herhaling vatbaar", echter dan met goede documentatie van het wrak. Bas de Visser

58

59

IN GEVAL VAN NOOD RECOMPRESSIE·TANKS Ams!erdam:

Amsterdams Medisch Centrum, Meibergdrecf9, 1 1 0 5 AZ; Tel. 020-566 9 1 1 1 (centrale vragen naar dienstdoende chirurg). Bij­ zonderheden: Reçotank voor 30 per.;onen, max. druk 3 bar

Den!leider:

Duik Medisch Centrum Koninklijke Marine, Bassingrachl 106, 1181 JC; Tel. 0223-653000 (centrale); 0223-653076 (tijdens kantooruren); 0223-658220 (na kantooruren)

ZIEKENHUIZEN

�:

Spijkenisse: Vlissingen:

Oostcrscheldcziekenhuis,

's

Gravcnpolderseweg

1 14,

4462

RA;

Postbus 106, 4460 BB, Tel. O I B - 234000 Ruwaard van Putten-Ziekenhuis, Ruwaard van Putten-weg 500; 3201 OZ, Postbus 777, 3200 GA; Tel. 0 1 8 1 -658888 Streekziekenhuis Walcheren, Koudekerkseweg 88, 4381 TZ; Postbus 3200, 4380 DO; Tel. 0 1 18-430000 Zweedse Rode Kruis Ziekenhuis, Kon. Guslaafweg 2, 4300 NL; Postbus 6001, 4300 LA; Tel. 0 1 1 1-430000

WEERBERICHTEN KNMI Vlissingen, Tel. 06-91 12 2353 KNMI Wemeldinge, Tel. 06-8003 algemeen Waterweergebied Dehagebied, Tel. 06-977 5023 Algemeen Info Weerbericht, Tel. 06-9715

ASSISTENTIE Kustwacht Noordzee Kanaal 16, Tel. 0255-534344 Politie te Water voor alle wateren, Tel. 0343-5 14934 Zeelallll Algemeen, Tel. 0 1 18_414444

BELGIt Ilyperbare Geneeskundig Centrum Belgiê, TeL 00-32-5956 3399 (ook fa�nummer; in kantooruren). Tel. 00-32-5054 6060 ('S avonds en in hel weekend). Duikmedisch Centrum Oostende België, Tel. 00-32-5980 1402.