Scripts voor vitaliteit 16 februari 2011 Tinka van Vuuren
Inhoud • • • • •
Wat is vitaliteit? Welke scripts gericht op vitaliteit zijn het beste? Wat is de rol van werknemer en werkgever hierbij? Wat is vitaliteitmanagement? Hoe houdt u voor uw organisatie regie op vitaliteitmanagement?
Wat is vitaliteit? • • • • • • • •
Productief zijn Duurzaam inzetbaar zijn Fit zijn Eeuwig jong zijn Gezond zijn Gelukkig zijn Bevlogen zijn Bereid zijn tot veranderingen
Wat is vitaliteit? • Veel beschrijvingen van vitaliteit bevatten de woordstam "vita", dat "leven" betekent, zoals "levenskracht", "levendigheid", "levenslust", "levensenergie", etcetera. • Vitaliteit staat voor energiek, veerkrachtig, gemotiveerd en met doorzettingsvermogen • Gemotiveerd en energiek zijn waardoor men gezond en productief aan het werk kan zijn en het plezier in het werk behoudt
Duurzame inzetbaarheid volgens de SER Duurzame inzetbaarheid kent volgens de SER drie aspecten • Workability (werkvermogen: fysieke, psychische en sociale arbeidsvermogen) • Employability (vermogen om productief en belonend werk te vinden) • Vitaliteit (energie en motivatie)
Werkvermogen • Mate waarin men fysiek, psychisch en sociaal in staat is om te werken
Employability • Samentrekking van de Engelse begrippen employment (werk) en ability (bekwaamheid, vermogen), capability (vermogen, capaciteit) of adaptability (aanpassingsvermogen) • Vermogen van mensen om productief en belonend werk te krijgen en te houden • Vermogen om nu en in de toekomst verschillende werkzaamheden en functies adequaat en blijvend te vervullen, zowel in eigen bedrijf als in een ander bedrijf of sector
Wat is het verband tussen vitaliteit, gezondheid, employability en leeftijd? • Vitaliteit hoeft niet af te nemen met de leeftijd • In vitaliteit (en niet in leeftijd) zit het geheim van 'nietoud oud worden'. Zo zijn er jonge ouderen en oude jongeren; vitale tachtigers en bejaarde dertigers
Vitaliteit Werkvermogen
Employability
Duurzame inzetbaarheid: In staat zijn om huidig en toekomstig werk uit te kunnen en willen blijven voeren
Ziekteverzuim naar leeftijd in 2005 (Bron: CBS StatLine, Nationale Verzuim Statistiek, 2007) 7 6 5
< 25 25-34 35-44 45-54 55-59 60+
4 3 2 1 0 zvz%
mf
Ziekteverzuim naar leeftijd in 2005 (Bron: CBS StatLine, Nationale Verzuim Statistiek, 2007) 40 35 30
< 25 25-34 35-44 45-54 55-59 60+
25 20 15 10 5 0 zvzduur
Wat maakt en houdt u vitaal?
Huis van Werkvermogen van Ilmarinen Familie Vrienden
Kennissen Werkvermogen
Werk Omgeving Inhoud en eisen Bedrijf en organisatie Management en (situationeel) leiderschap Waarden Attitude
Motivatie Competenties
Kennis
Vaardigheden Gezondheid Functionele capaciteiten
Vitaliteit en inzetbaarheid medewerkers
draaglast
inhoud, omstandigheden, verhoudingen, voorwaarden van arbeid organisatie
draagkracht
motivatie, attitude, waarden, normen, competenties, leeftijd, gezondheid, privé-situatie
werknemer
14
Welke scripts gericht op vitaliteit zijn het beste? Wat is de rol van werknemer en werkgever hierbij?
Scripts voor vitaliteit: curatie, preventie en amplitie • Curatie gericht op ‘zieke’ medewerkers: verzachten en verminderen van gevolgen van verminderde vitaliteit, gezondheid en employability • Preventie gericht op risicogroepen: voorkomen van verminderde vitaliteit, gezondheid en employability • Amplitie gericht op alle medewerkers: versterken van vitaliteit, gezondheid en employability
Voor iedereen ….
Wat is vitaliteitmanagement? • Activiteiten die werkgevers ontplooien om hun werknemers te stimuleren tot gezond en productief langer doorwerken en het behouden van plezier in het werk • Positieve invalshoek: dus niet alleen verminderen en voorkomen van ziekteverzuim, werkstress en arbeidsongeschiktheid, uitval, klachten, etc, maar ook bevorderen van gezondheid, welbevinden, motivatie en bevlogenheid
Je hoeft niet ziek te zijn, om beter te worden!
Human Resources Management
Werving en Arbo- verzuim- en selectie re-integratiebeleid /gezondheidsmanagement
Active Aging en HRM
Leidinggeven, feedback en beoordeling Loopbaan- en mobiliteitbeleid
Vitaliteitmanagement Personeel en planning
Opleiding en ontwikkeling Arbeidsvoorwaarden en beloning
-model als hulpmiddel om de scripts uit te voeren • Verkennen (inventariseren: wat is er aan de hand?) • Voorlichten (bereik werknemers en betrek ze erbij) • Vitaliseren (met plezier en nuttig blijven werken) • Verlichten (beperken taakbelasting) • Vertrekken (ander werk of stoppen met werken)
wat verlangt de organisatie?
organisatie inspanning
kerntaken en missie arbeidsverhoudingen • arbeidsinhoud • arbeidsvoorwaarden • arbeidsomstandigheden •
Balans Disbalans
Verkennen onderzoek, reflectie, betekenisgeving
Vitaliseren
Voorlichten
scholing loopbaantraject therapeutisch traject persoonlijke ontwikkeling minder/anders/elders werken gezondheid verbeteren
dialoog en communicatie
wat biedt de werknemer? persoonlijk vermogen en ambitie • motivatie, attitude • waarden en normen • competentie, talent • gezondheid (fysiek, psychosociaal) • privé omstandigheden • leeftijd
Verlichten taak/functiebeleid cultuur en leiderschap loopbaan en mobiliteit opleiding en ontwikkeling functioneren en beoordeling arbeidsvoorwaarden en beloning werving en selectie werktijdenflexibiliteit arbo, verzuim en re-integratie organisatiestructuur
Vertrekken werknemer inspanning
vertrekregeling interne/externe mobiliteit
V E R B E T E R P L A N
Vitaliseren: draaglast vergroten • Scholing en opleiding: functiegerichte of ontwikkelingsgerichte scholing • Persoonlijk budget voor ontwikkeling • Taakverbreding en taakverdieping • Horizontale en verticale mobiliteit • Studiedagen met workshops op het gebied van leefstijl: gezonde voeding, fitness, stoppen met roken • Werkdrukinterventies
Verlichtende maatregelen: draaglast verminderen • • • • • • •
Meer functiedifferentiatie Efficiënter vergaderen/minder vergaderingen Deeltijd werken Flexibele werktijden Seniorenverlof Demotie Vertrek
Hoe houdt u voor uw organisatie regie op vitaliteitmanagement? • Welke activiteiten doet uw organisatie al? Denk aan activiteiten ter vergroting van het werkvermogen, employability en vitaliteit. Hoe houdt u regie op de zaak? • • • •
Welke activiteiten ontbreken? Welke activiteiten kunnen beter? Welke activiteiten zijn overbodig? Wie is verantwoordelijk voor welke activiteiten?
