SCMT Jaarverslag 2012-2013
1
JAARVERSLAG VAN DE STICHTING COLLECTIE MILITAIRE TRADITIE VERSLAGJAAR 2012 - 2013 DRIEBERGEN-RIJSENBURG, AUGUSTUS 2013 INHOUD Pagina: 2. Inhoudsopgave Contactgegevens 3. Voorwoord 4. Overzicht medewerkenden 5 Jaaroverzicht - Donateurs 7. - Gouden vrienden - Zilveren vrienden - Bronzen vrienden - Donateurs waar we extra trots op zijn - Nieuwe donateurs 8. - Bezoekers 8. - Publiciteit en De Schildwacht 9. - Collectiebeheer 10. - Schenkers 10. - Financiën 10. –Staat van baten en lasten 11. - Balans 11. – Iets over enkele forten in de Molukken 16. - Doelstellingen verslagjaar 2012-2013 _________________________________________________________________________________________________________________________ De Stichting Collectie Militaire Traditie (SCMT) werd opgericht op 2 augustus 1979. De SCMT exposeert haar collectie en gastcollecties in het MUSEUM MILITAIRE TRADITIE ‘t Schilderhuis. van Rijckevorselstraat 2 3972 ER Driebergen-Rijsenburg Tel.: 0343 - 517588 Website: www.schilderhuis.COM E-mail:
[email protected] Bankrekeningnr.: ING 3888960
De SCMT beschikt over depotfaciliteiten in Ede, die inmiddels een onmisbaar element zijn geworden in de activiteiten van de SCMT.
Openingstijden van MUSEUM MILITAIRE TRADITIE ‘t Schilderhuis zijn: woensdag van 14.00 - 17.00 uur zaterdag, zondag en feestdagen van 13.00 - 17.00 uur 2e Paasdag, 2e Pinksterdag, 2e Kerstdag is het museum geopend. Nieuwjaarsdag, 1e Paasdag, 1e Pinksterdag en 1e Kerstdag gesloten.
2
De SCMT publiceert periodiek het nieuwsbulletin ‘de Schildwacht’. Dit bulletin wordt gratis beschikbaar gesteld voor de vrijwillige medewerkers en donateurs. Er wordt gestreefd naar toezending per e-mal in pdf formaat.
De SCMT stelt ruimte beschikbaar voor gastexposities en biedt, tegen geringe vergoeding, faciliteiten voor bijeenkomsten van beperkte omvang. De SCMT houdt zich daarbij wel het recht voor, aanvragen hiertoe, zonder opgave van redenen af te wijzen.
SCMT Jaarverslag 2012-2013]
En dan heb je net weer wat wind in de zeilen en dan kom je een ijsberg tegen.
VOORWOORD Hierbij bieden we u het jaarverslag aan van de Stichting Collectie Militaire Traditie over het verslagjaar 21122013. Het goede nieuws over het afgelopen verslagjaar is, dat we, ondanks de krappe financiële middelen van de Stichting en tegen de aanvankelijke verwachting in, er toch in geslaagd zijn alsnog één van onze renovatiedoelstellingen te verwezenlijken. Er is daarbij gekozen voor het renoveren van de ontvangstruimte, niet alleen omdat dat toch ook fungeert als “visitekaartje”, maar met name ook, omdat deze ruimte een bijdrage levert aan het genereren van inkomsten. Al jarenlang verhuren we deze ruimte aan de locale sociëteit en de plaatselijke automobielclub, maar sinds kort fungeert de ruimte periodiek ook als veteranencafé. We hopen op deze wijze niet alleen meer inkomsten, maar ook meer donateurs en/of medewerkers voor onze Stichting te genereren. Het feit, dat de ruimte nu ook geschikt gemaakt is voor het geven van presentaties verhoogt de aantrekkelijkheid voor potentiële huurders. Dat we voor deze renovatie onze onvolprezen “klusploeg” weer veel dank verschuldigd zijn. moge duidelijk zijn. In de voorafgaande alinea is al gerefereerd aan de reeds langer bestaande behoefte om het medewerkersbestand uit te breiden. Zowel om de bestuurlijke capaciteit te vergroten, alswel om de openingstijden te kunnen handhaven, is dit dringend noodzakelijk. Het penningmeesterschap is het afgelopen jaar ad interim waargenomen door de heer Stan Klijnhout , maar we zijn nog op zoek naar een definitieve kandidaat. En hoewel we met een potentiële kandidaat in gesprek zijn, heeft dit nog niet geresulteerd in een feitelijke benoeming. Voor het openhouden van het museum is het bij herhaling nodig geweest, dat de museummanager als “invaller” fungeerde, hetgeen toch echt niet de bedoeling kan zijn. Het feit, dat de overige jaardoelstellingen niet gehaald zijn, is direct terug te voeren op de renovatiewerkzaamheden, de beschikbare financiën en onze beperkte beschikbare personele vrijwilligerscapaciteit. Al met al houden we ons nog steeds drijvende en is er, zoals u in de eerste alinea heeft kunnen lezen, ook weer enige voortgang geboekt. Maar dan is er nog geen melding gemaakt van de in de tekst linksboven genoemde “ijsberg”. In december van het afgelopen verslagjaar heeft Defensie ons met een nota van de Directeur Materieel & Diensten van het Commando Landstrijdkrachten laten weten, dat zij ons, als gevolg van de reorganisatie, niet langer depotruimte kunnen verschaffen en dat wij per 1 juni 2013 de huidige depotruimte moeten hebben verlaten. Onderhandelingen tussen de Voorzitter en betreffende Directeur hebben geresulteerd in uitstel tot 1 september, maar dan is het afgelopen. Een tegenslag van groot formaat!!! Op het moment van schrijven van dit voorwoord is het bestuur nog steeds van alles aan het proberen om deze “ijsberg” te omzeilen, maar bestaat er nog geen zekerheid over een werkbare oplossing. En ook, indien we er in slagen om tijdig een geschikt en betaalbaar alternatief te vinden, dan rest ons nog de niet geringe uitdaging om binnen de beperkte resterende tijd ook nog de verhuizing van onze niet onaanzienlijke hoeveelheid in het depot opgeslagen museumstukken te realiseren. Defensie betaalt dit deze keer niet en ons budget laat geen ruimte om een verhuizer in te huren.Hoewel het bestuur er nog steeds vertrouwen in heeft, dat we dit tot een goed einde gaan brengen, bezorgt het onze collectiebeheerder en zijn depotmedewerkers nachtmerries, staat het bestuur “het zweet in de handen” en begint uw voorzitter plotsklaps wat grijze haren te vertonen. Hoewel er op dit moment geen positiever nieuws valt te melden, moet de afloop van dit alles bekend zijn op de dag van onze jaarlijkse donateursbijeenkomst (die van 2012 hebben we, vanwege medische problemen van de voorzitter helaas moeten cancellen), die inmiddels (mede op advies van de zijde van de donateurs) is vastgesteld op woensdag 4 september 2013 . Een reden temeer om daar dit jaar aan deel te nemen en het bestuur ziet ernaar uit u daar te ontmoeten en bij te praten. (De geplande locaties omgeving Amersfoort mogen daarbij geen belemmering vormen.) Tot slot danken wij uiteraard onze sponsoren, donateurs en alle medewerkers, zonder wie wij deze Stichting niet draaiende zouden kunnen houden.Uw bijdrage(n), inzet en niet aflatend vertrouwen zorgen voor een voortdurende stimulans voor het bestuur om oplossingen te bedenken voor de steeds weer opduikende nieuwe uitdagingen. Het Bestuur SCMT Jaarverslag 2012-2013
3
Heer Van Ek, let op ! Hoe deze pagina er tussen is gekomen, weet ik niet. De volgende pagina wordt dus pagina 4. Ik weet niet hoe ik dat moet veranderen. Alle andere pagina´s verspringen dus ook. Pagina 6 wordt 5 enz. Enz.
4
SCMT Jaarverslag 2012-2013]
VRIJWILLIGE MEDEWERKENDEN Bestuur:
Bestuursadviseur:
C.H. Nicolai, Genm bd F. van Schaik A. Wijnand J. Marchal S.M. Klijnhout, Kol KMAR bd H.A. Bresser J. de Vries H.C. de Bruijn, Genm bd
Financieel advies:
J. van der Linden W.J.M.M. van Est
Plv. collectiebeheerder: Ass. collectiebeheerder:
vacature H. van Bruggen H. van Wingerden Drs R.R.V. van Duist F.J.P. Kiesel, Ltz1 bd vacature R. Geluk J. Schuuring, KaptMARNS bd J.J. Kroes
Ass. wisselexpositie: Documentatie: Archiefmedewerker: Specialisten/adviseurs:
Redactie De Schildwacht: F. van Schaik Renovatieploeg: J. Marchal P.S. Muetstege, Sbn bd M. Tollenaar A. Wijnand W. Nonhof
voorzitter museummanager/perszaken collectiebeheerder technische zaken penningmeester a.i. namens Mars et Historia adj ibd van H.M. de Koningin (oud-voorzitter)
muziek onderscheidingen IMMS
leiding
Groenverzorging:
A. Moen
Gidsen:
W.A.A. Bosch, kap bd MGD G.H. van den Brink, LtKolMARNS bd H. Bronsgeest
Gastvrouwen/-heren:
W.A.A. Bosch, kap bd MGD Mevr. J.H. Bosch-Posse J.J. Kroes G. van Manen W. Nonhof SCMT Jaarverslag 2012-2013
5
LIJST VAN DONATEURS De Heer en Mevrouw van Aarnhem-Mulder DRIEBERGEN-RSB De Heer D.B.W. van Ardenne Lgen bd DEN HAAG Mevrouw Jkvr H.J. van Asch van Wijck DRIEBERGEN-RSB De Heer ir C.C. Bakker kol.vl.ir bd KLu MONTFORT De Heer G. Ballast LtZ2 bd DOORN De Heer W. van Barneveld LOPIK De Heer J.S. Baumann STAD AAN ‘T HARINGVLIET Mevrouw L. van Beek – Westerbeke RIDDERKERK De Heer Th.J. van Bennekom HOUTEN De Heer H.H. Berendsen HAREN De Heer P.A. van den Berg DOORN De Heer J. Berhitoe ZEIST De Heer J.H.M. Berlemon LEIDEN De Heer R.B. Bierman BOSCH EN DUIN De Heer E.G. de Bies oud aoo Marns DOORN De Heer ir J.B. Blindenbach ODIJK De Heer J.D. de Boer BILTHOVEN Mevrouw I.D. de Boer – de Boer LEIDEN De Heer C. Boersma DRIEBERGEN-RSB De Heer H.G.J. Bosch WIJK BIJ DUURSTEDE De Heer drs H. Braak DRIEBERGEN-RSB De Heer L.H.A.M. Braam AMERSFOORT De Heer H.A. Bresser RIJSSEN De Heer F. Brettschneider DRIEBERGEN-RSB † Mevrouw G. Breukelman – Prenger DRIEBERGEN-RSB Mevrouw dra C.C.E. Brodie - Meijer AMSTELVEEN De Heer en Mevrouw J.P.J.M. Broekman DRIEBERGEN-RSB De Heer H.M.G.M. Bronsgeest DRIEBERGEN-RSB De Heer H.L. van Bruggen DE BILT De Heer H.C. de Bruijn Genm bd KMar, Adj.HM
6
ibd VOORBURG De Heer C. van der Burg ALPHEN A/D RIJN Mevrouw T. van der Burg - Horstmanshoff DRIEBERGEN-RSB De Heer A.E.J. Buss HEEMSTEDE De Heer G. Buwalda DEN DOLDER Mevrouw T.M.T. Carlier - van der Laan WIJK BIJ DUURSTEDE De Heer R. Casparie Ktz bd DRIEBERGEN-RSB De Heer J.C. Constandse Kol bd ROOSENDAAL De Heer M.J. Coumou UTRECHT De Heer C. Cramer VEENENDAAL Mevrouw H.J.M. van Dam BALK Redactie De Nieuwe Wandkrant BEEK EN DONK Mevrouw A.H. van der Deijl DRIEBERGEN-RSB De Heer F.W. van Dijk HOOFDDORP Mevrouw B. van Dijk-Zondag NIJKERK De Heer W.B. Donker Curtius maj bd Marns DRIEBERGEN-RSB De Heer J.M.D. Doorman RHENEN Mevrouw P.M. Doorman - van Zonneveld DEN HAAG Mevrouw L.L. Doude van Troostwijk – DOORN mevrouw dra R.M.T.A. Drukker DRIEBERGENRSB De Heer drs R.R.V. van Duist WERKHOVEN Mevrouw P.M. Duivenvoorden-Hageman PURMEREND Mevrouw P.H.Th. Dumon maj bd Milva DELFT De Heer J. Elstak – v.d.Vaart EINDHOVEN De Heer K.W.A. Engelbrecht DRIEBERGEN-RSB De Heer drs H. Flamman DRIEBERGEN-RSB De Heer drs W.H.M. Fries HOUTEN De Heer A.W.L. Fritzsche OTERLEEK Mevrouw M.C. van Garderen-Diesel AMERSFOORT De Heer R.A. Gart LISSE De Heer R. Geluk VEENENDAAL
SCMT Jaarverslag 2012-2013]
De Heer A.C. Gijsbertsen DOORN De Heer drs J.C. Gmelich Meijling LtZ1 bd DEN HAAG † De Heer A. Gouka AMERONGEN De Heer drs R.G. Greve VOORSCHOTEN De Heer C.W. Groeneveld WASSENAAR De Heer G.V. Haag RHENEN Mevrouw B.. Hasselaar – de Gaaij ZEIST De Heer W.S. Havinga WERKHOVEN De Heer G. van Heek VELP De Heer dr W. de Heer DRIEBERGEN-RSB De Heer A.R.R. van Hek WIJK BIJ DUURSTEDE De Heer A. Hemeltjen DRIEBERGEN-RSB Mevrouw H.B. Hengstmengel – Boeijinga DRIEBERGEN-RSB De Heer B.B.P. Hesseling DRIEBERGEN-RSB De Heer H. van den Heuvel LAREN De Heer J.G. van Heuveln ALMERE De Heer H.J.K. Hissink ZEIST De Heer J.H. Hofstee DRIEBERGEN-RSB Mevrouw A. Hofstee - Ruivenkamp GIETEN De Heer G. Honig WORMERVEER De Heer mr A.H. Hoogendijk DRIEBERGEN-RSB Mevrouw C.J.M. van der Hoop VELP De Heer ir H.H. van der Horst DRIEBERGEN-RSB De Heer drs T. Hubregtse ELLECOM De Heer R.A.W. Hufen Hzn. UTRECHT De Heer B.C. van Hulst NIEUWEGEIN Mevrouw M.C. van Yperen - Hartogsveld WIJK BIJ DUURSTEDE Directie van Jansen Schoenen VOF DRIEBERGEN-RSB De Heer W. Jongeneel DRIEBERGEN-RSB De Heer C.G. Kamerling maj bd Marns DOORN De Heer L. Kaptein REEUWIJK De Heer R.D.M. Kelder ZOELMOND De Heer F.J.P. Kiesel ltz1 bd WOERDEN De Heer S.M. Klijnhout Kol KMar bd DRIEBERGEN-RSB De Heer L. van Klinken Lkol bd Marns DRIEBERGEN-RSB De Heer P.R. Klop res.maj. TD DEN HAAG De Heer L. Koekman BEEK EN DONK De Heer W. Köhler VLEUTEN De Heer H. Kok ZEIST De Heer K. Kolmas DRIEBERGEN-RSB De Heer J. Kraaijeveld maj bd
Regt.Stoottroepen VOORBURG De Heer P.E. Kraaimaat DRIEBERGEN-RSB De Heer R.J. Krale maj bd art ZUNDERT De Heer F.M. Krijnen ZEIST De Heer J.J. Kroes HOEVELAKEN Mevrouw M.H. Kroes – Dirks APELDOORN De Heer L.A.M. Kruse DRIEBERGEN-RSB De Heer E.D. Kruyswijk PATERSWOLDE De Heer G.L.J. de Kuijer kap bd MA AMERSFOORT Mevrouw J.M. Kuipers – van den Berg SPIJKENISSE De Heer mr H.J.M. Kuypers DRIEBERGEN-RSB Mevrouw M.M. van der Laan - Dekker EDE De Heer F.H. Lampen BUSSUM De Heer H.J. van ‘t Land EENS De Heer K.P.G. Losekoot DRIEBERGEN-RSB De Heer G.F.M. Marlet DRIEBERGEN-RSB De Heer A.A. Marlet DRIEBERGEN-RSB De Heer G.J.P. Maurits kap bd art SOEST De Heer C. van der Meer DRIEBERGEN-RSB De Heer F.D. Meijer KtZ bd MEPPEL De Heer drs M. van der Meulen DRIEBERGENRSB De Heer drs J. van der Molen AMERONGEN De Heer ds J. Mooij VLOP/KLTZ DRIEBERGENRSB De Heer H.J. Morren OTTERLO De Heer P.S. Muetstege Sbn bd WASSENAAR De Heer H.J.M. Mühlheim LtZ2 Bd DOORN De Heer ing. H.J. Mulder ZEIST De Heer P. Neervoort DRIEBERGEN-RSB De Heer J.P. Noordam DOORN De Heer drs A.N.H. Ockhuijsen BILTHOVEN Mevrouw A. Oosters - Bongers SCHARENDIJKE De Heer M. Overbeeke Lkol bd KLu AMERSFOORT Mevrouw H.G.J. Overgaauw - Rouwenhorst LEIDSCHENDAM Mevrouw T. Pel - Duursma DOORN De Heer ing. R.E. Peters van Neijenhof GAANDEREN De Heer G. van Piggelen BUNNIK De Heer P.H. Pillekers DELFT De Heer J. Plasmans DRIEBERGEN-RSB De Heer W.L. Plink maj bd EPE mevrouw A. van der Pol - Gouderjaan BREDA
SCMT Jaarverslag 2012-2013
7
Mevrouw C. Pril-de Haan RIJSENHOUT De Heer M.T. van de Vendel DRIEBERGEN-RSB Mevrouw H. Prins - Marrink APELDOORN De Heer C. van de Vendel DRIEBERGEN-RSB De Heer ir R.J.M. de Quay VUGHT Mevrouw J.C. Vennik-v.d. Struys SOEST De Heer drs R.A. Ridder van Rappard Mevrouw C.A. Verdugt-Vink DRIEBERGEN-RSB † DRIEBERGEN-RSB De Heer mr J.B.A. Verhoek DIEREN De Heer H.J. Reems AMERSFOORT mevrouw A. Vermeer maj bd KL ZOETERMEER De Heer J.P. Reitsma DRIEBERGEN-RSB De Heer H.A. Verweij RIJSWIJK De Heer R.H. Rijntalder EDE De Heer ing. I. Verwoert OPHEUSDEN De Heer A.P. de Rooder DRIEBERGEN-RSB De Heer R. Visser, BITGUM De Heer drs R.W.A.L. de Ruysscher BUNNIK De Heer J.D.C. de Vogel, DOORN De Heer W.J.M. Schaatsenberg HOUTEN † De Heer mr drs R.J. Vogels, DOORN De Heer J.G.A. Schampers kap bd Marns De Heer H. Voorhaar, HILVERSUM HELMOND (Stiphout) De Heer A.J.M. de Vries Lkol bd KLu, De Heer H. Scheele DRIEBERGEN-RSB DRIEBERGEN-RSB De Heer mr R.A. Schimmel DEN HAAG De Heer J.E. de Vries, LISSE De Heer H.J. Schut HAARLEM Mevrouw T.M.A. de Vries – Oltmans, UGCHELEN De Heer G.W.Th. van Slageren LOSSER Mevrouw B.J. van der Waag Lkol bd KLu, DEN De Heer M. Slootweg ZEIST HAAG Mevrouw M.M. Sluis MAARN De Heer J.F. Wakker, AMSTELVEEN Mevrouw Th. Snieder Kamlag HILVERSUM De Heer mr F. van der Walle, DORDRECHT De Heer J.A. Soetens ROTTERDAM De Heer D.J.H. Wechgelaar, DRIEBERGEN-RSB Mevrouw E. Staf ltkol KL bd LEIDSCHENDAM De Heer H.J. van Welsen, BUSSUM De Heer J.A.M. Stenger kol bd Genie De Heer A.N. van der Wiel KtZ bd, BILTHOVEN VOORSCHOTEN De Heer drs R. Wientjes, DRIEBERGEN-RSB Bestuur van Stichting Thurkowfonds DEN HAAG De Heer G. Wiersma, ZEIST De Heer mr A.M. Stroebel DRIEBERGEN-RSB De Heer H. Van Wingerden, BILTHOVEN Mevrouw J.P.M. Tack - Vroemen BREDA De Heer D. Winkelman, OEGSTGEEST De Heer L.S. Theeboom maj bd KLu De Heer W.H. Wiss, LELYSTAD NIEUWEGEIN De Heer H.E.J. Witte, ZEIST De Heer A. Tolman WERKHOVEN De Heer A.H. Woolthuis sgt. tit., ZUTPHEN De Heer C. van der Veen HOUTEN De Heer C. de Zeeuw, BENTHUIZEN De Heer W.L.E. van der Velden DRIEBERGENDe Heer J.R. Zijlstra kol bd KLu, MIDDELBURG RSB ________________________________________________________________________________________
GOUDEN VRIENDEN Mevr. W.N. Bor-Lageweg Dhr. R.P. Kroes Dhr. P. van der Burg ? Dhr. J.L. van de Voren Jhr. W.F. Clifford Kocq van Breugel Dhr. J.P. van de Voren Dhr. P.J. Dierx Dhr. M.H.J. van de Voren ________________________________________________________________________________________
ZILVEREN VRIENDEN
BRONZEN VRIENDEN
Rotary afd. Driebergen De Heer H. Braak, DRIERBERGEN-RSB ________________________________________________________________________________________
DONATEUR WAAR WE EXTRA TROTS OP ZIJN De Heer W.B. Donker Curtius , DRIEBERGEN-RSB
8
Donateur sinds 4 oktober 1983
SCMT Jaarverslag 2012-2013]
Wij danken u hartelijk voor uw steurn gedurende de afgelopen 30 jaren ________________________________________________________________________________________
NIEUWE DONATEURS De heer John de Vries, Driebergen-Rijsenburg ________________________________________________________________________________________ _
Bezoekers In het vorige jaarverslag spraken we de verwachting uit dat het aantalbezoekers zou toenemen. De reguliere museumbezoekers zijn echter quaaantal niet spectaculair toegenomen doch het aantal contactmomentenvan bezoekers aan de bezoekersruimte/receptie is wel toegenomen. De cijfers van het museumbezoek 173 betalende bezoekers ( tot 1 juli)en 100 ( inbegrepen 11 mei bijeenkomst) donateurs. De Soos 89 zorgt op jaarbasis voor 48 x gemiddeld 25 ( 1200) aanwezigen en de DAC leden hebben zo'n 60 contactmomenten. Een grote nieuwe vaste bezoeker van de receptie is het opgestarte veteranencafe onder leiding van het veteranencomite Gemeente Utrechtse Heuvelrug. Voorzitter mevrouw N.Bies en de heer P.Gerrits zijn hiervan de grote trekkers. Vanaf september 2012 maandelijks veteranenbijeenkomsten met een totaal aantal van 350 veteranenbezoeken ( tot 1 juli). Publicitair heeft dit een goed artikel in de locale media opfgeleverd. Plezierige bijkomende effecten van veteranenactiviteiten; een vaste klusser en meerdere tijdelijke klussers en een vaste ondersteuner met transportmogelijkheden. Deze laatste heeft diverse transporten (Delft-Driebergen en Ede-Driebergen)met vitrines reeds verzorgd. De monumentendagen 14 en 15 september in de Gemeente Utrechtse Heuvelrug hopen we publicitair samen met het lokale comite optimaal te benutten om inwoners/bezoekers op het Schilderhuis te attenderen. ____________________________________________________________________________________________
Publiciteit en de Schildwacht In het afgelopen boekjaar is door het vertrek van de secretaris-penningmeester maar een keer het informatiebulletin, De Schildwacht, verschenen. Te weinig, maar het kon niet anders. Daarnaast hebben wel diverse publikaties plaatsgehad over de renovatieontwikkelingen van het museum in lokale en regionale media. Ook de lokale omroep, Radio 90 FM, heeft in een uitzending hier aandacht aan besteed. Vermeldenswaard is vervolgens de feestelijke ingebruikneming van de sterk gerenoveerde ontvangsruimte van het museum op 11 mei jongstleden. Daarbij waren de nodige donateurs aanwezig. De voorzitter van de Stichting Collectie Militaire Traditie, generaal-majoor der infanterie b.d., C.N. Nicolaï, toonde zich zeer verheugd over deze enorme verbetering. Naar zijn oordeel, zo merkte hij op, wordt het museum toegankelijker voor groepen voor bijvoorbeeld symposia. De bijeenkomst werd luister bijgezet door het optreden van het Muziek en Tamboerkorps van de Verbindingsdienst (MTKV) (Zie foto).
SCMT Jaarverslag 2012-2013
9
Voorzitter Kees Nicolaï spreekt de aanwezigen toe ter gelegenheid van de ontvangst voor donateurs in de vernieuwde ruimte van het museum. ________________________________________________________________________________________
10
SCMT Jaarverslag 2012-2013]
COLLECTIEBEHEER Ondanks de renovatieperikelen hebben wij toch weer van diverse schenkers de nodige collectiestukken geschonken gekregen. Buiten de gebruikelijke zaken, als kleding, boeken, schildjes en tijdschriften hebben wij ook een compleet adjudanten Pisa pak (jammer genoeg zonder helm) mogen ontvangen en een super oude legerkist van Jan Jellis van Kuiken geboren in 1876 in Nes en overleden in 1951 te Wierum. Deze kist zal een leuke plek gaan krijgen in het museum, nl op de Fourchonwagen uit ca 1800, die wij sinds kort als bruikleen in ons museum hebben staan. Om alle schenkingen te noemen is teveel, maar de Stichting Collecte Militaire Traditie wil zeker alle schenkers hartelijk dank zeggen voor alle fraaie en zeker bruikbare voorwerpen. Al deze nieuwe bijzondere museumstukken zijn een meerwaarde voor ons museum. Alleen al het inventariseren en beheren van de zeer omvangrijke collectie is een enorm karwei. Het (her)inrichten van de expositieruimten, het leveren van bijdragen aan activiteiten van andere instanties, laat staan het voorbereiden van een mogelijke verhuizing vergt een geweldige inspanning, waaraan de collectiebeheerder met de hulp van Henk van Wingerden, Henk Verbruggen, Wil Broekhuizen en Ruud Geluk hun handen meer dan vol hebben. Voor het op orde brengen van diverse zaken binnen de expositieruimte zou de Stichting dan ook wel wat hulpkrachten kunnen gebruiken, al zou het alleen maar zijn om de binnenkant van de diverse vitrinekasten stofvrij te houden en het raamwerk te onderhouden. Onverlet de regelmatige schoonmaakwerkzaamheden van Joke Bosch, kunnen we nog zeker enige mensen gebruiken, die het leuk en interessant vinden om 1 middag in de week dergelijke dingen te doen. Vooruitlopende op de Monumentendagen op 14 en 15 september wordt, met behulp van René van Duist en adviseur Joop Zijdeveld, de oude zogenaamde Napoleonhoek heringericht met diverse nieuwe vitrines. De bedoeling is, om het tijdsbeeld op een juiste manier te tonen met de daarbij behorende reproducties, uitleg en teksten. Op die manier wordt in ons museum weer een nieuw pronkstuk gecreëerd. Ook wordt eraan gewerkt om nog voor 14 en 15 september een wisseltentoonstelling te kunnen tonen. Nadere info over het onderwerp volgt in augustus,maar dat het een heel bijzondere wisselexpositie met militaire items gaat worden is zeker. Voorts zijn we veel dank verschuldigd aan de dinsdagavondklusploeg, omdat we zonder de handjes van Marco Tollenaar, Jan Marchal, Stan Klijnhout en Arie Bertelink (veteranen platform), nooit zover waren gekomen. Toen wij dit jaar bericht kregen van het overlijden van onze voormalige meestertimmerman Arie Tollenaar, was dit voor de klusploeg een behoorlijke klap, omdat Arie hen nog regelmatig van goed advies wist te voorzien. Over het beheer kan vermeld worden, dat de Adlib database ook dit jaar een belangrijke bron van informatie is geweest.. Zoals ook de afgelopen periode is gebleken, is Adlib ook belangrijk als hulpmiddel bij het identificeren en terugverkrijgen van geschonken museumstukken, die op enig moment ooit uit onze collectie ontvreemd zijn. Tot slot spreekt de Stichting haar dank uit aan alle schenkers, die het afgelopen jaar een bijdrage hebben geleverd.
SCHENKERS: SCMT Jaarverslag 2012-2013
1 1
Dhr. v.d.Helm ,Woudenberg. Dhr. P. v.d.Vloed, Zeist. Dhr. J v.d. Broek, Driebergen-Rijsenburg. Dhr. J v.d.Kooi, Harich. Dhr. A.G.Gijsbertsen, Doorn. Dhr. H. Kuin, Den Haag. Dhr. A.Bertelink, Leersum. Dhr .P.R. Klop, Den Haag. Dhr. J.Peeters, Arnhem-Ede. Dhr. P.Gerrits, Doorn.
Dhr. S.Westmaas, Ede. Dhr. J. Soetens, Rotterdam. Mevr.M.Peeters, Utrecht. Dhr. de Jong, Zeist. Dhr. R.D.P.deWijs, Scherpenzeel. Dhr. E.G.deBies, Doorn. Dhr. R. van Arkel, Den Bosch. Dhr.G. Nieuwenhuis, Ede. Dhr.R. van Duist, Werkhoven Dhr.W.v.d Helm, Woudenberg.
______________________________________________________________________________________________________
Financien De ingezette lijn naar het zoeken van besparingen is doorgezet. Zo is het aantal bankrekeningen verder teruggebracht en ook het aantal bankpasjes gedecimeerd. Zoals in het vorig verslagjaar gemeld loopt onze hypotheek af in 2014. Iets meer financiele ruimte komt daardoor ter beschikking. In het verslagjaar is naast diverse geldschenkingen weer een bijdrage ontvangen van het Thurkowfonds. De voordelen van de isolatie van het gebouw , de aanpassingen van de verzekering en de beveiliging werken ook door in dit boekjaar. Kantoorkosten werden verlaagd en het aantal uitgegeven Schildwachten verminderde. Al met al eindigt dit boekjaar opnieuw met een positief saldo.
STAAT VAN BATEN EN LASTEN Periode 01-08-2012 tot en met 31-07-2013 UITGAVEN 2012/2013 Dotatie res. Groot onderhoud € 4.000,00 Directe kosten museum Huisvestingskosten € 7.508,83 Activiteiten/winkel/horeca € 55,53 Verkoopkosten n € 263,25 Kantoorkosten € 1.540,15 Algemene kosten € 1.002,21 rente hypotheek € 401,68 Afschrijving 200,== Batig saldo € 199,35
€ 370,30 € 12.877,47 € 284,60 € 441,33 € 2.499,53 € 647,97 € 599,12 200,== € 690,89
€ 15.171,00
€ 18.611,21
Vaste activa Gebouwen Beveiliging Afschrijving Vlottende activa Voorraden Voorraad winkel Voorraad horeca
12
ONTVANGSTEN 2012/2013
2011/2012
Opbrengsten museum Opbrengst huur Activiteiten/winkel/horeca
€ 15.171,00 € 18.611,21
Voorzieningen Reserve groot onderhoud € 100,00 € 25,00
€ 6.760,38 € 10.349,42 € 7.735,02 € 7.988,07 € 675,60 € 273,72
Schenking KF Heinfonds Nadelig saldo
BALANS per 31 juli 2013 2012/2013 2011/2012 Eigen vermogen € 40.337,00 € 40.337,00 Exploitatie reserve € 525,00 € 725,00 Exploitatie overschot
€ 100,00
2011/2012
Langlopende schulden
SCMT Jaarverslag 2012-2013]
2012/2012
2011/2013
€ 19.394,52 € 18.703,63 € 199,35 € 690,89
€ 14.000,00 € 10.000,00
Lening onr. Goed B Restschuld hypotheek
Vorderingen Belastingdienst btw
€ 285,00
Huur
€ 720,00
€ 274,92
Liquide middelen Kas ING bank Rabobank v. Lanschot
€ 8.600,00 € 2.958,60
€ 8.600,00 € 5.917,26
Aflossing
Kortlopende schulden € 241,58 € 2.923,65 € 20,24 € 45.152,47
€ 388,83 € 1.975,09 € 50,87 € 35,07 € 43.911,78
€ 45.152,47 € 43.911,78
________________________________________________________________________________________
Iets over enkele forten in de Molukken 1. Belgica Op Neira, één van de eilanden van de groep Banda-eilanden in de Molukken werd in de jaren 1672/73 het fort Belgica gebouwd. Dit geschiedde op advies van Cornelis Speelman, die van 1681-1684 optrad als gouverneur-generaal van de Verenigde Oost Indische Compagnie (VOC) en voordien in fuctie was als raadslid van de regering in Batavia. Het fort Belgica, hier afgebeeld, is het derde van die naam en gebouwd door de ingenieur Adriaan de Leeuw. Deze heeft het fort op Europese wijze gebouwd, zulks in tegenstelling met de meeste compagniesforten. Belgica III werd gebouwd als een dubbel bolwerk, bestaande uit een vijfhoek met vijf ronde bastions gelegen binnen een lager liggende vijfhoek met vijf puntige bastions, zodat de zijden van die vijfhoeken evenwijdig aan elkaar liepen. De vijf ronde bastions droegen indertijd elk een hoge ronde kruittoren, welke vijf torens niet weinig bijdroegen aan de imposante indruk van het geheel. De allereerste opgang naar de sterkte Belgica, d.w.z. de overgang van de begane grond naar het eerste platform, was vrij primitief: een houten trap, die in tijden van nood eenvoudig werd opgehaald. Een slotgracht en ophaalbrug ontbraken. Een poort door het binnenste bolwerk, met een breed tonvormig gewelf, voerde naar het binnenplein, waarop 23 kazematten uitkwamen. Het kasteel werd met 58 stukken geschut bewapend, de bezetting bestond uit 400 krijgslieden. Ten tijde van de Russisch-Japanse oorlog (1904-1905) die ook in de Nederlandse koloniën enige beroering wekte, werden bepaalde maatregelen genomen. Zo werd door het hoofd-kwartier van het Indische leger opdracht gegeven om de rondelen van Belgica op te blazen. In de tweede helft van de 19e eeuw kwam meer en meer het verdragend achterlaadgeschut met getrokken loop in gebruik, waardoor torens kwetsbaarder werden. Zo zal de opdracht tot het opblazen van de torens van Belgica moeten worden uitgelegd. Ook in Nederland werden soortgelijke maatregelen genomen. Gezien het feit dat in 1910 het fort werd verlaten, valt het bevel tot “modernisering” of “aanpassing” wel te betreuren! Later heeft een stichting de vernielde torens zo goed mogelijk hersteld.
SCMT Jaarverslag 2012-2013
1 3
2. Forten op Kisar Op het eilandje Kisar, iets ten noorden van het eiland Timor gelegen, had de VOC in 1668 een klein Europees garnizoen gevestigd. Deze wachtpost was ingesteld om in dit afgelegen deel van de archipel een oogje in het zeil te houden op de naleving van haar handelsmonopolie. Men treft er de ruïnes aan van twee kleine fortwerken: aan het strand het fort Vollenhove, meer in het binnenland het fort Delfshaven. Deze ruïnes vormen niet de enige merkwaardigheden op het kleine eiland. Men zegt dat op een gegeven moment de militaire bezetting aan haar lot werd overgelaten. De soldaten zich met de bevolking hebben vermengd, zodat men er nu blanke Indonesiërs met Nederlandse namen, sommige met blauwe ogen of met kastanjebruin haar kan ontmoeten. Dit zou gebeurd zijn, toen Nederland ten tijde van Napoleon bij het Franse rijk werd ingelijfd en de koloniën door Engeland, dat toen met Frankrijk in oorlog was, werden bezet. Maar het ligt meer voor de hand te geloven dat de europese soldaten die met Kisarese vrouwen getrouwd waren, na hun diensttijd op het eiland bleven wonen en dat er zo een stam van Mestiezensoldaten- families ontstond, die zich onderscheidde van de inheemse bevolking door hun europese namen en militaire positie. Hoewel ze met de oorspronkelijke bevolking op goede voet stonden, leefden zij lange tijd in afzondering en trouwden veel onder elkaar. Voor degenen die er het fijne van willen weten, heeft een Duitse onderzoeker twee dikke boekdelen over deze bevolkingsgroep geschreven onder de titel ‘De mestiezen van Kisar’ 3. Fort Oranje op Ternate Het kleine vulkaaneiland Ternate in de Noord-Molukken was een monument van drie eeuwen Nederlandse historie. Dit eiland was één van de oudste bolwerken van het VOC-gezag en bovendien het centrum van een machtig sultanaat. Wie Ternate beheerste, beheerste het gehele eilandengebied in de omtrek, waarom Nederlanders, Portugezen, Spanjaarden en Engelsen de handelsstrijd hebben gevoerd met alle middelen die pasten bij die tijd. Want wie Ternate beheerste, beheerste het gehele eilandengebied in de omtrek. Het bewijs van Ternate’s belang in het verleden wordt geleverd door de aanwezigheid van restanten van forten die hier werden gebouwd door Portugezen, Spanjaarden en Nederlanders. In 1512 verschenen de Portugezen onder Francesco Serrao in de Molukken en op 24 juni 1522 legde de 14
SCMT Jaarverslag 2012-2013]
eerste Portgese landvoogd Antonio de Brito de eerste steen voor het fort “Nostra Senhora do Rosario” (Onze lieve vrouw van de Rozenkrans), door de Ternatanen “Gamma Lamo” (grote stad) genoemd; vanuit deze vestiging dreven de Portugezen tot ca 1570 hun handel in specerijen. Het fort werd gebouwd op een plaats bij het tegenwoordige dorp Kastella aan de zuidwestkust van Ternate. In de Portugese tijd woonde de sultan van Ternate in zijn hofstad ten noordwsten van het fort. Het fort werd in 1540 voltooid en groeide later uit tot een grote vesting. De historicus Van de Wall vermeld er het navolgende van (blz. 258): “De Portugeesche landvoogden verzorgden met toewijding hun groote vesting, die haars gelijke niet had, want zij was niet allen het bolwerk van hun gezag, maar ook van hun geloof; binnen hare muren bevonden zich niet alleen kerken en kapellen, maar ook kloosters en scholen; het is niet te veel gezegd, dat het een stad op zichzelf was. Bijzondere vermelding verdienden de Domkerk St Paulus en het fraaie klooster der “Predikheeren.” Van dit bolwerk treft men tegenwoordig nog maar enkele muren en steenhopen aan. Staande bij deze door plantengroei overwoekerende puinhopen kan men zich moeilijk voorstellen dat hier eens een vesting van zodanige omvang lag. Maar er heeft zich dan ook wel het een en ander afgespeeld.
Er ontstonden spanningen tussen de verbreiders van het Rooms-Katholieke geloof en de beleiders van de Islam. Op 28 februari 1570 werd de Ternataanse sultan Hairun verraderlijk door toedoen van de Portugezen vermoord. Dit was bepaald niet bevorderlijk voor een betere verstandhouding. De nieuwe sultan Babullah Datu Shah sloeg het beleg op voor de vesting en in 1557 werden de Portugezen van Ternate verdreven en trokken zij naar het nabijgelegen eiland Tidore; de sultan van Tidore, concurrent van die van Ternate, stond de Portugezen toe zich daar met een fort te handhaven. De Ternatanen zijn trots op dit geheel op eigen kracht verrichte wapenfeit. De gebeurtenis wordt met een monument bij de ruines gememoreerd. Het jaartal 1575 wordt onder het wapen van Ternate vermeld, tezamen met het onderschrift “Marimoi ngone futuru” hetgeen wil zeggen “Eendracht maakt macht”. En het vliegveld op het eiland is naar sultan Babullah vernoemd. Nadat de Portugezen van Ternate waren verdreven, maakten de Ternatanen zich meester van de vesting die zij Gamma Lamo noemden. Toen de Nederlanders zich in 1599 voor het eerst omder Wijbrand van Waerwijk in de Ternataanse wateren vertoonden, resideerde de toen regerende sultan Saifudin, zoon van Babullah, in Gamma Lamo. Gesteund door strijdkrachten van deze sultan verdreven de Nederlanders in 1605 de Portugezen van Tidore. De Portugezen gaven zich over toen hun kruithuis in de lucht vloog en kregen vrije aftocht naar de Philippijnen waar de Spanjaarden heersten. Deze gebeurtenissen vonden plaats tijdens de 80-jarige oorlog (1568-1648), Portugal stond toen onder de Spaanse troon en was daarmee een vijand van de republiek der zeven verenigde Nederlanden. In 1606 verscheen een machtige Spaanse vloot onder de gouverneur van de Philippijnen, Don Pedro d’Ancuna, bestaande uit 36 zeilschepen bemand met 1300 Spanjaarden en 400 Philippino’s op Ternates rede. Het door de Nederlanders bezette fort op Tidore werd heroverd en de vesting Gamma Lamo ging vrijwel zonder slag of stoot over in de handen van de Spanjaarden. De Spanjaarden droegen Gamma Lamo niet over aan de Portugezen. Sultan Saifudin moest gebied op zijn eiland afstaan aan de sultan van Tidore en werd met zijn zoon Hamza meegenomen naar Manilla, waar hij later stierf. De Spaanse gouverneur liet in Nostra Senhora do Rosario een bezetting van 600 Spanjaarden achter. De vesting werd versterkt en ruim voorzien van verdedigingsmiddelen. Op het niet door de Spanjaarden bezette deel van Ternate werd een nieuwe sultan gekozen en de hulp van de Nederlanders werd ingeroepen. Dit verzoek om hulp werd gericht tot Cornelis Matelief de Jonge, die in 1605 met een vloot van 11 schepen uit Nederland was vertrokken en zonder veel succes een poging aan het doen was om de Portugezen uit Malaka te verdrijven. Cornelis Matelief de Jonge zette onmiddelijk koers naar Ternate. Daar aangekomen (eerste helft van 1607) trad hij in overleg met de nieuw gekozen sultan en kwam overeen dat de Nederlanders op Ternate een fort zouden bouwen en dat de sultan in de nabijheid van dit fort een nieuwe hoofdstad zou stichten. Zo stichtte Cornelis Matelief de Jonge in 1607, aan de westkust van het eiland, het fort Malayo, dat later werd herdoopt in Fort Oranje. De sultan stichtte zijn nieuwe hofstad niet ver ten noorden van het fort, waar ook nu nog de “kedaton”, de sultanswoning staat. Matelief de Jonge sloot een verdrag dat SCMT Jaarverslag 2012-2013
1 5
wederzijdse hulp tegen de Spanjaarden en de alleenhandel in kruidnagelen behelste. Later werd dit gevolgd door een minzame brief van Prins Maurits aan de sultan, waarin een en ander werd bevestigd. De in 1602 opgerichte VOC begon hiermee langzaam maar zeker veld te winnen. Pieter Both en Gerard Reynst, respectievelijk de eerste en de tweede gouverneur-generaal verbleven afwisselend op Ambon en Ternate. Laurens Reael, in 1616 benoemd tot gouverneur-generaal hield zijn vast verblijf op Ternate; het was in het fort Oranje waar toen enige tijd de Raad van Indië samenkwam. Tot aan de stichting van Batavia in 1619 door Jan Pieterszoon Coen, kan Ternate beschouwd worden als het centrum van het VOC-gezag in Azië! Al met al een interessant voorbeeld hoe in het verleden conflicten tussen Europese mogend-heden, mede werden uitgevochten ver buiten de eigen grenzen en hoe oorlogen in Europa zo hun weerslag hadden op strategische en economisch belangrijke gebieden buiten Europa. Ternate, dat toentertijd zeker als zo’n gebied beschouwd moet worden, kwam hiermee met een bezetting van twee elkaar vijandige machten te zitten. Het gelukte de Nederlanders niet om de Spanjaarden te verdrijven. Laatstgenoemden vertrokken in 1663, vijftien jaren na het einde van de 80-jarige oorlog, in opdracht van de koning van Spanje naar de Philippijnen, omdat de Spaanse handel in de Molukken weinig meer opleverde. Daarbij vernielden zij hun eigen bolwerken op Ternate. In fort Oranje was tot de Japanse bezetting een afdeling van het Indische Leger gehuisvest. Ook na de Japanse bezetting, werd het fort in gebruik genomen door een afdeling van het Nederlandse leger. De muren van het fort met alle gebouwen daarbinnen werden in de Nederlandse tijd goed onderhouden maar zijn nu vervallen tot een ruïne. 4. Forten Willemstad en Kalamatta op Ternate Het eiland Ternate wordt gevormd door een 1721 meter hoge, werkende vulkaan, door een strook grond omgeven. Het eiland is slechts 45 km in omtrek. Het Nederlandse fort Oranje aan de oostkust en het Spaanse fort Nostra Senhora do Rosario aan de zuidwestkust, waren langs de kust gemeten slechts ca 15 km van elkaar verwijderd. Vanaf 1607 was het eiland in twee delen verdeeld. De Spanjaarden met de Tidorezen aan hun zijde beheersten het zuid-westelijk deel van het eiland, de Nederlanders met de Ternatanen aan hun zijde het noordoostelijk deel. Op de bouw van het fort Oranje volgde in 1609 de bouw van een Nederlands fort te Takomé op noordwest Ternate. Dit fort kreeg de naam Willemstad. Oorspronkelijk was dit een versterkte plaats in handen van de Ternatanen. Een groot aantal Ternataanse gezinnen, die als gevolg van de strijd in 1606 naar Halmahera en elders waren gevlucht, vestigden zich bij dit fort. De Nederlanders legden er een garnizoen van 100 man. Met enige moeite kan men wellicht nog enige resten van dit fort aantreffen. De grenzen tussen het door de Spanjaarden en het door de Nederlanders gecontroleerde deel van Ternate werden bepaald door de ligging van hun verschansingen. Op noordwest Ternate werd de grens blijvend bepaald door de vesting Willemstad te Takomé. Op de zuidoosthoek van het eiland hadden de Nederlanders tot 1625 een vesting te Kalamata, die voor de Spanjaarden de toegang tot de oostkust afsloot. Daarmee waren de oost- en de noordkust hecht in handen van Nederlanders en Ternatanen. 5. Fort Toloko Een ander Nederlands fort, gebouwd in 1623, lag bij Toloko, benoorden het fort Oranje. In de tegenwoordige reisgidsen wordt dit fort toegeschreven aan de Portugezen, waarvan ik heb vermeld, dat zij in 1575 door de Ternatanen uit hun vestinging aan de zuidwestkust werden verdreven. Dat zij toen ook een fort hadden te Toloko is aanvechtbaar. In een tweetal Portugese bronnen wordt Toloko wel genoemd als een haven maar niet meer dan dat. In maart 1612 schreef Pieter Both, de eerste gouverneur-generaal van de VOC, dat goed gevonden was, ter bescherming van de Ternatanen in de omtrek van Malayu (fort Oranje) en de omtrek van Takomé (Willemstad), een reduit te maken te Toloko, ‘op een bergchen, wesende van nabuyren inprennable”. Het 16
SCMT Jaarverslag 2012-2013]
fort kwam gereed en kreeg de naam Hollandia, maar werd ook zonder meer Toloko genoemd. Het is gebouwd aan de oostkust, op het einde van een bergrib die tot in zee doorloopt. De latere gouverneur-generaal ,Jan Pieterszoon Coen, met zijn zetel in Batavia, meende dat de bezetting van Toloko meer in het voordeel van de Ternatanen dan van de Nederlanders was. Hij bepleitte de opheffing van het fort maar heeft dat niet kunnen bewerkstelligen. In 1656, acht jaren na de vrede met Spanje, werd het VOC-garnizoen van ca 25 man opgeheven en sinds 1661 werd het fort aan de sultan als “landhuis” ter beschikking gesteld. Op het einde van de 18eeeuw (Napoleon, Franse tijd) kreeg het fort in verband met een Engelse en Tidorese dreiging, weer een Nederlandse militaire bezetting en in 1798 en 1801 werden Tidorese en Engelse aanvallen op het fort afgeslagen. In 1843 werd het fort definitief ontwapend en verviel het. Hier zijn slechts enkele gebeurtenissen aangehaald. Het fort was gebouwd in de vorm van een manlijk geslachtsdeel. Ofschoon het fort juist hierdoor uitstekend te verdedigen was, werd Pieter Both erom bespot. Volgens een ANWB-gids werd het fort gebouwd “door een zekere Pieter Boot”. 6. Fort Santossa Schuin achter de woning van de sultan ligt de ruïne van het fort Santossa. Het kreeg een klein garnizoen van de VOC “om de sultan te beschermen” maar wellicht “om een oogje in het zeil te houden”. 7. Des Konings Zeehoofd Aan zee, recht voor de woning van de sultan, treft men tegenwoordig een in zee uitstekende krib aan met daarop enige woningen. Op het worteleinde hiervan, dat is op de plaats waar men vanaf de wal de krib betreedt, treft men een rond gemetseld bolwerkje aan. In Nederlandse bronnen wordt het vermeld als “des konings zeehoofd”. Dit zeehoofd dateert van de 17e eeuw en heeft deel uitgemaakt van een versterkte en verdedigbare zeewering, die de zeezijde van de hofstad van de sultan afsloot. Omdat men de grond rondom het bolwerkje heeft opgehoogd, steken de muren minder boven het maaiveld uit dan oorspronkelijk het geval was. In de 19e eeuw stond op het zeehoofd een wachthuisje, van waaruit prauwen, komende van Halmahera met producten voor de Ternataanse markt, in de gaten werden gehouden. Deze moesten hier aanleggen en schatting opbrengen. In 1881 bedroeg deze, ongeacht de lading van de prauw, 2 pakken sago of 80 centen. Van dit wachthuisje, dat in de 30er jaren van de vorige nog overeind stond, is niets meer over. F.J.P. Kiesel _____________________________________________________________________________________
DOELSTELLINGEN SCMT VERSLAGJAAR 2013-2014 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Creëren van een ruimte voor wisseltentoonstellingen. Minimaal 1 wisseltentoonstelling organiseren. Een bijdrage leveren aan de “Open Monumentendag” in september 2013. Het maken van een plan voor een definitieve depotruimte in eigen beheer. Het starten van de voorbereidingen voor zo’n depotruimte. Het verwerven van inkomstenbronnen t.b.v. het creëren van een nieuwe depotruimte en het inrichten van een ruimte voor wisseltentoonstellingen. 7. Het maken van een begin met de invoering van audio-visuele hulpmiddelen 8. Uitbreiding van het bestuur en de vrijwilligersorganisatie
SCMT Jaarverslag 2012-2013
1 7
18
SCMT Jaarverslag 2012-2013]