Schoolplan SBO ‘t Palet
Periode 2011-2015 ! Juni 2011
Inhoudsopgave: Voorwoord .........................................................................................................................3! Bijlage 1 Model schoolontwerp SBO ’t Palet .................................................................5! Schoolplan 01-08-2011 tot 31-07-2015 ............................................................................6! Hoofdstuk 1 ....................................................................................................................6! Hoofdstuk 2 ....................................................................................................................7! Domein 1: Missie, visie en identiteit van ‘t Palet. ...................................................7! Hoofdstuk 3 ..................................................................................................................12! Domein 2: Relatie SBO ’t Palet - SWV de Streek ..................................................12! Hoofdstuk 4 ..................................................................................................................14! Domein 3: Het (ortho) pedagogisch-didactisch handelen ...............................14! Domein 4: Het onderwijsaanbod.........................................................................16! Domein 5: Onderwijsorganisatie en onderwijstijd ................................................41! Domein 6: Handelingsplanning .............................................................................43! Domein 7: Opbrengsten ........................................................................................48! Domein 8: Kwaliteitszorg .........................................................................................52! Hoofdstuk 5: .................................................................................................................55! Domein 9: Condities ................................................................................................55! Hoofdstuk 6: Beleidsvoornemens, totaaloverzicht en planning. ...........................61!
!
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
"!
Voorwoord Voor u ligt het schoolplan 2011-2015 van speciale basisschool ’t Palet te Stede Broec. Dit schoolplan is het beleidsdocument, waarin we aangeven welke keuzes we voor de komende jaren hebben gemaakt ten aanzien van de ontwikkeling van het onderwijs op ‘t Palet. De algemene doelen van onze school (de missie) hebben we vertaald naar de dagelijkse praktijk. We beschrijven hoe we ons onderwijs nu vormgeven en hoe we dat in de toekomst verder in willen richten, welke bronnen we daarbij inzetten en hoe we dat organiseren. Richtinggevend hierbij zijn met name de kerndoelen en referentieniveau’s voor het (speciale) basisonderwijs. Met ingang van 1-8-2012 zal Passend Onderwijs worden ingevoerd. Dit betekent dat dit schoolplan tevens in het teken staat van het “borgen en verder ontwikkelen van een brede leerlingenzorg”. Dit schoolplan geeft aan ouders, team, bestuur en externe partijen (o.a. inspectie) duidelijkheid over wat we willen bereiken met het onderwijs op ’t Palet en hoe we dit dagelijks vorm geven. In de vorige schoolplanperiode 2007-2011 heeft de school een intensief traject gevolgd, ingezet door een noodzakelijke directiewisseling. ”Op weg naar een professionele organisatie” was het motto. Het team is in de afgelopen jaren nadrukkelijker betrokken bij de schoolontwikkeling. Alle teamleden zijn lid van een of meer werkgroepen waarin een deel van het onderwijskundig en pedagogisch beleid geïnitieerd, verbeterd dan wel bewaakt wordt. Diverse onderdelen van dit schoolplan zijn dan ook geschreven door deze werkgroepen. Het team als geheel draagt de totale schoolontwikkeling en wordt hierover op onderdelen bevraagd en geïnformeerd. Hierbij wordt vooral gebruik gemaakt van het overleg op team-, bouw- of sectieniveau. De teamstudiedagen zijn momenten waarop de gezamenlijke koers steeds weer wordt benoemd en zo nodig wordt bijgesteld. Het in dit schoolplan vastgelegde beleid voor de komende jaren kan worden getoetst aan de resultaten zoals deze jaarlijks worden beschreven in de schoolgids, de evaluatie van het jaarplan in het schooljaarverslag en het bestuursverslag. Bij het schrijven van dit schoolplan is gebruik gemaakt van de volgende documenten: inspectierapport september 2010 evaluaties schooljaren 2008 t/m 2010 kwaliteitsgegevens m.b.t. de leeropbrengsten opbrengsten van interne studiedagen concept Schoolprofiel de resultaten van de ouder-, leerling en medewerkerstevredenheidspeiling 2010 de resultaten en conclusies van het Zelf Evaluatie Instrument (Seminarium voor orthopedagogiek)
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#!
De rol van kritische meelezer is vervuld door de voorzitters van de werkgroepen, bouwcoördinatoren en MZR-leden. De huidige en voorgenomen bezuinigingen hebben grote impact op de mogelijkheden van de school. De realiteit van dit moment kan morgen anders zijn. Desondanks zetten wij in dit schoolplan een ideale koers uit, passend bij het Kleurrijk Maatwerk dat de school wil bieden. Het schoolteam stelt zich onder leiding van de directie verantwoordelijk voor de uitvoering van dit schoolplan in de komende vier jaar. Het bevoegd gezag stelt het schoolplan vast en bewaakt mede door het kwaliteitsbeleid hetgeen in dit schoolplan is beschreven. De directie stelt het schoolbestuur op de hoogte van de bereikte doelen door middel van een jaarverslag en periodieke managementrapportages. Tot slot is een woord van dank op zijn plaats aan allen die hebben bijgedragen aan het opstellen van dit plan. Vaststelling Het schoolplan is vastgesteld door het team, d.d. 21-06-2011
A.I. de Jong
directeur
Het schoolplan is vastgesteld door de MZR van de school, d.d. 21 juni 2011 A.Broertjes
voorzitter MZR
Het schoolplan is vastgesteld door het bestuur van de school, d.d. 22-06-2011
A.Renkema
voorzitter Federatieve Vereniging Samenwerkingsverband de Streek
! !
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$!
Bijlage 1 Model schoolontwerp SBO ’t Palet !
Domein 2: Relatie SBO 't Palet met SWV de Streek (o.a. ZAT en ambulante begeleiding) Ondersteuningsfunctie Onderwijsfunctie Domein 3: het orthopedagogisch - didactisch handelen Kenmerken orthopedagogisch handelen - klimaat - werkvormen en middelen Domein 4: Het onderwijsaanbod
Kenmerken orthodidactisch handelen - klimaat - werkvormen en middelen
Het orthopedagogisch het orthodidactisch aanbod aanbod Domein 5: Onderwijsorganisatie/onderwijstijd - schoolniveau - groepsniveau/individueel niveau Domein 6: Handelingsplanning Groepsniveau: groepsplan algemeen en vakspecifiek
Domein 8: Kwaliteitszorg
Domein 1: Algemeen beleid: Missie/Visie (Onderwijs concept)
Individueel niveau: handelingsgericht begeleidingsplan Domein 7: Opbrengsten - Schoolniveau - Groepsniveau/individueel niveau Domein 9: Condities - materiële en financiële randvoorwaarden - externe contacten - leerlingenvervoer - historie
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%!
Schoolplan 01-08-2011 tot 31-07-2015 Hoofdstuk 1 Doelen van dit schoolplan • als school (bestuur, directie, team en medezeggenschapsraad) vaststellen wat voor de periode van 1 augustus 2011 t/m 31 juli 2015 voor de school het onderwijskundig beleid, personeelsbeleid, financieel - en materieel beleid, relationeel beleid en beleid ten aanzien van de kwaliteitszorg is, en van deze beleidsterreinen een samenhangend geheel maken; • dit beleid zo vast te stellen dat het gebruikt kan worden voor planmatige schoolontwikkeling met formulering van eigen beleidsvoornemens; • voldoen aan de wettelijke verplichting te beschikken over een schoolplan; • het plan te baseren op een gemeenschappelijke visie vanuit een gedragen schoolconcept.
Functies van het plan Dit plan zal fungeren als: • Uitgangspunt voor de onderwijskundige planning per schooljaar; • Basis voor richtinggevende ontwikkeling van onze school; • Verantwoordingsdocument in de richting van de landelijke overheid.
Procedure voor het opstellen en vaststellen van het plan Dit schoolplan is opgesteld door de directie van de school met inbreng van teamleden. Hun inbreng was vooral van belang bij het formuleren van onderwijskundige beleidsvoornemens en als kritisch meelezer van de overige teksten.
Verwijzingen In dit schoolplan wordt verwezen naar: • de schoolgids; • het document m.b.t. schoolorganisatie; • het document zorgstructuur; • het personeelsbeleidsplan van het bevoegd gezag van de school; • het financieel beleidsplan van het bevoegd gezag van de school; • het zorgplan van Samenwerkingsverband de Streek
Status van het plan Het schoolplan is besproken met de oudergeleding van de medezeggenschapsraad. De medezeggenschapsraad heeft er mee ingestemd. Dit schoolplan is vastgesteld door het bestuur.
Evaluatie van het plan Bij het evalueren van de jaarplanning zal telkens het betreffende jaar uit hoofdstuk 6 (Beleidsvoornemens, totaaloverzicht en planning) bijgesteld worden met instemming van de MZR. Evaluatiegegevens die bij het opstellen van het volgende plan verwerkt zullen worden, zullen als aantekening bij de betreffende hoofdstukken en paragrafen worden genoteerd. Ook het bevoegd gezag van de school zal zich periodiek (2x per jaar) laten informeren over de ontwikkeling. Opmerkingen zullen in de jaarlijkse evaluatie van de jaarplanning worden meegenomen.
!
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
&!
Hoofdstuk 2 Domein 1: Missie, visie en identiteit van ‘t Palet. Vooraf De school is opgericht voor leerlingen waarvan de ontwikkeling (tijdelijk) problematisch verloopt of die anderszins in hun ontwikkeling bedreigd worden. De problemen zijn van dien aard dat begeleiding in het regulier basisonderwijs niet (meer) mogelijk is en een specifieke benadering noodzakelijk wordt geacht. De ontwikkeling kan om uiteenlopende redenen problematisch verlopen. De problemen van leerlingen zijn emotioneel, sociaal, motorisch, neurologisch of intellectueel van aard en vaak is er sprake van een combinatie van deze zaken. Concreet betekent dit dat het gaat om kinderen die weinig zelfvertrouwen hebben, overbeweeglijk of chaotisch in hun taakaanpak zijn, die worstelen met angst, verdriet of boosheid, teruggetrokken zijn of juist te nadrukkelijk aanwezig zijn. Het leren verloopt vaak anders dan bij “gemiddelde” kinderen, door concentratie- of geheugenproblemen, een specifieke leerstoornis zoals dyslexie, een taalstoornis, een specifieke ontwikkelingsstoornis (autisme bijvoorbeeld) of een algeheel vertraagde ontwikkeling. Deze zaken hebben hun invloed op het leerproces zelf, maar betreffen vaak ook de werkhouding van kinderen en hun omgangsgedrag met leeftijdsgenoten en volwassenen. De toelating gebeurt na advies van het ZAT (zorgadviesteam de Streek). Het ZAT baseert dit advies op onderzoek en gesprekken met en/of verslagen van de school en ouders. Uiteraard worden er duidelijke criteria gehanteerd bij de vraag of een leerling gebaat is bij speciaal basisonderwijs én of de noodzaak voldoende aangetoond kan worden. Er wordt een advies speciaal basisonderwijs gegeven voor: 1. Leerlingen met algehele ontwikkelingsachterstand, waarbij de uitslag van een intelligentieonderzoek doorslaggevend is. 2. Leerlingen met sociaal-emotionele problematiek, waarbij ernstige onderwijsachterstand geconstateerd wordt. 3. Leerlingen met een disharmonische intelligentie met als gevolg een onderwijsbeperking. 4. Leerlingen afkomstig uit speciaal onderwijs met een door een indicatiecommissie toegekend leerlinggebonden budget(rugzakje). Voor alle bovengenoemde criteria geldt dat de ontwikkeling van de betreffende leerling niet naar wens en verwachting verloopt, waarbij sprake is van sociaal-emotionele problematiek van de leerling én handelingsverlegenheid bij de basisschool. Het kind heeft er dus “last van” en de basisschool is onvoldoende bij machte om een goede oplossing te kunnen bieden, ook niet met beschikbare interne en externe ondersteuning. Vanaf 1-8-2011 zullen ook leerplichtige kinderen van het Centrum voor Dagbehandeling (voorheen MKD) les krijgen vanuit ‘t Palet in samenwerking met Parlan (Jeugdzorg NoordHolland Noord). Op basis van de Regeling Leerlinggebonden Financiering kan de school onderwijs bieden aan zogenaamde rugzakleerlingen. Deze leerlingen zijn geïndiceerd voor speciaal onderwijs met ambulante begeleiding. Deze leerling moet in aanmerking komen voor een beschikking afgegeven door het ZAT. Er moet dan uiteraard wel aan de toelatingscriteria zijn voldaan. De keuze ligt bij de ouders. Het bevoegd gezag heeft echter het recht een “rugzakleerling” niet toe te laten op grond van de volgende overwegingen:
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
'!
1. 3. 4. 5.
Ouders respecteren, dan wel onderschrijven de grondslag van de school niet. 2. Er is sprake van verstoring van rust en veiligheid van andere leerlingen. De interferentie verzorging/behandeling-onderwijs. Het leerproces voor andere leerlingen verstoord wordt. Indien er sprake is van een gebrek aan opnamecapaciteit.
Toelichting op punt 3: Met dit artikel wordt bedoeld dat de combinatie van het geven van onderwijs en verzorgen/ behandelen te problematisch is. Het besluit een “rugzakleerling” niet toe te laten, wordt door het bevoegd gezag voorzien van een schriftelijke onderbouwing, af te leiden uit het handelingsplan en het handelingscontract, dat is opgesteld door de onderwijsconsulent/ ambulant begeleider van het desbetreffende REC- cluster in samenspraak met ouders en de school. Met ingang van 1-8-2013 vervalt de huidige indicatiestelling voor LGF (rugzakje). Dit betekent dat kinderen met een “zwaardere hulpvraag” dan door het SWV West-Friesland zullen worden “geïndiceerd” en bekostigd. Hoe dit exact vorm gegeven zal worden is nu nog niet helder. Een en ander zal gezamenlijk met de drie huidige samenwerkingsverbanden voor primair onderwijs en het samenwerkingsverband voor voortgezet onderwijs worden uitgewerkt. Bestuur De school valt onder het bevoegd gezag: “Federatieve Vereniging Samenwerkingsverband De Streek“. Dit bestuur is tevens het bestuur van het SWV. Het bestuur van de vereniging wordt gevormd door een onafhankelijk voorzitter met verder een afgevaardigde van elk aangesloten bestuur en twee afgevaardigde ouders van de speciale basisschool. De verantwoordelijkheden van het bestuur zijn formeel in twee stromen gescheiden: die van het SWV en die van ’t Palet als zorgvoorziening van het SWV. Sinds 2009 gaat het ook financieel om twee verschillende instanties. Het bestuur van de federatie bestuurt op hoofdlijnen volgens de principes van Carver volgens het Policy Governance model. In 2009 zijn de statuten van de vereniging hiertoe ook aangepast en is de taakverdeling tussen bestuur en directie van ’t Palet / coördinator van het samenwerkingsverband opnieuw beschreven, met name de mandatering van beide functionarissen. Het bestuur heeft hiermee voldaan aan de eisen van scheiding van toezicht en bestuur. Identiteit De schoolpopulatie van ’t Palet bestaat uit leerlingen met alle achtergronden, dus zowel met een kerkelijke/gelovige achtergrond, als met een niet kerkelijke/gelovige achtergrond. De school probeert dit in zijn pedagogisch klimaat en bij het levensbeschouwelijk onderwijs tot uiting te laten komen. Daarbij gaat het m.n. om normen en waarden en respect voor ieders achtergrond en “zijn”. De interconfessionele identiteit van de school heeft voor ons daarom een bredere invulling: het christendom fungeert als basis, maar daarnaast is er veel ruimte voor kennis- en ervaringsoverdracht vanuit alle religies en wereldbeschouwingen. Ouders hebben immers maar beperkt de mogelijkheid om te kiezen voor een school, wanneer zij het advies “speciaal basisonderwijs” krijgen.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
(!
Missie van de school: ’t Palet biedt kleurrijk maatwerk ‘t Palet wil een school zijn die, in samenspraak met ouder(s), andere scholen en waar nodig met hulpverleners, leerlingen met specifieke problemen begeleidt, zowel in onderwijskundig- als pedagogisch opzicht. Hierbij willen wij waar mogelijk “maatwerk” bieden. Het doel is de leerlingen voor te bereiden op een plaats in de maatschappij. Om in onze maatschappij goed te kunnen functioneren, is een optimale ontplooiing van de persoonlijke kwaliteiten de belangrijkste voorwaarde. De uitgangspunten, doelstellingen en het pedagogisch en didactisch klimaat van de school staan dan ook volledig in dienst van die optimale kansen tot ontwikkeling. Visie: ‘t Palet is een school voor speciaal basisonderwijs die met haar visie op onderwijs en zorg aansluit op de wettelijke eisen vanuit de wet primair onderwijs (WPO) en bovendien op de volgende visie op onderwijs en zorg: • Onderwijs moet alle kinderen maximale ontplooiingskansen bieden en daarmee een bijdrage leveren aan de opvoeding van kinderen tot gelukkige en zelfstandige volwassenen die stevig en met zelfvertrouwen in de maatschappij staan; • Geen mens is gelijk, maar alle mensen zijn wel gelijkwaardig; • Het kind, zijn ouders en de school staan centraal in de realisatie van zorg; • De realisatie van een passend onderwijs - en ondersteuningsaanbod is gewenst; • Voor de meeste kinderen kan een passend onderwijs – en ondersteuningsaanbod gerealiseerd worden in het regulier basisonderwijs; voor een bepaalde groep kinderen is extra zorg en aandacht op maat nodig binnen het speciaal basisonderwijs; • Elk kind heeft het recht zich een plaats te verwerven in de samenleving; • Ieder kind, iedere ouder en iedere medewerker heeft het recht zijn eigen mening te uiten, met respect voor anderen. • Er worden permanent hoge eisen gesteld aan de kwaliteit van de medewerkers in een flexibele en lerende onderwijsorganisaties; • Onderwijs en zorg dienen principieel gericht te zijn op zelfstandigheid en mondigheid van de leerlingen. Passend onderwijs In het najaar van 2006 heeft de Tweede Kamer het groene licht gegeven voor de verdere ontwikkeling van het proces “Passend Onderwijs voor ieder kind”. Hieronder verstond men: • Geen kind tussen wal en schip; • Voor elk kind een passende plek in het onderwijs; • Een dekkend netwerk van samenwerkende besturen uit de sectoren PO, VO, WEC en BVE om dit te kunnen realiseren; • Betrokkenheid op basis van gelijkwaardigheid van alle betrokkenen (bestuur, management, personeel en ouders); • Alle kinderen moeten gebruik kunnen maken van optimale onderwijsleerarrangementen. Helder voor en gewenst door ouders, uitvoerbaar voor de onderwijsprofessionals en realiseerbaar in een goed samenwerkende onderwijs en ondersteuningsomgeving. Deze lijn sluit aan bij de lijn zoals het bevoegd gezag van ‘t Palet dit al eerder binnen het kader van WSNS (Weer Samen naar School) én de invoering van de Wet Primair Onderwijs per 1-8-1998 in algemene zin als haar doelstellingen heeft geformuleerd in een notitie:
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
)!
1. Het beantwoorden van de zorgvraag voor leerlingen van 4-12 jaar in Samenwerkingsverband “De Streek” . Deze zorg is gericht op het optimaal functioneren van de individuele leerling; 2. De onder één genoemde zorg ook actief naar buiten richten op basisscholen van het Samenwerkingsverband; 3. Het voorkomen van plaatsing op het SBO. Als dit niet mogelijk is de leerling zo kort mogelijk begeleiden in het SBO; 4. Een voortdurende ontwikkeling van ’t Palet nastreven als lerende schoolorganisatie. Schoolprofiel Vanaf 1 augustus 2012, met de ingang van Passend Onderwijs, moeten alle scholen een zogenaamd zorgprofiel hebben. In dit profiel maakt de school duidelijk hoe de leerlingenzorg is ingericht: waar sterke punten liggen, wat aandachtspunten zijn en waarvoor een concreet plan van aanpak aanwezig is. Consequenties voor de dagelijkse praktijk De manier waarop wij ons onderwijs organiseren en een deel van ons onderwijsaanbod, is anders dan op de reguliere basisschool het geval is. ‘t Palet is dus geen “gewone” basisschool met wat minder kinderen per groep. Dit blijkt uit de aanwezigheid van: • instructiegroepen voor rekenen, lezen en spelling zodat ieder kind zijn eigen leerlijn voor die vakken kan volgen • aangepaste leerlijnen voor taalontwikkeling, wereldoriëntatie, techniek en kunstzinnige vorming • praktisch leren, dus veel aandacht voor “leren door zien, horen en doen” • schoolbreed: Kanjertraining en Rots &Water • intensieve leerlingenzorg, waarbij we de totale ontwikkeling van onze leerlingen kritisch volgen • gespecialiseerde leerkrachten, intern begeleiders, therapeuten, logopediste en orthopedagogen • het zorgteam van de school • brede toelating, dus ook leerlingen met een intensievere hulpvraag zijn, onder voorwaarden, welkom. ’t Palet heeft nog geen specifiek aanbod met betrekking tot faalangstreductie. Deze training zal uiterlijk in het schooljaar 2012-2013 in het zorgaanbod van de school worden opgenomen. Bovendien zal de school in het voorjaar 2012 starten met een driejarige teamtraining in het kader van “School Wide Positive Behavior Support”.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
*+!
Consequenties voor de meerjarenplanning 2011-2012 De ingevoerde bezuinigingen op de LGF (leerlinggebonden financiering) binnen het SBO zijn van grote invloed op de mogelijkheden van de school om Passend Onderwijs inhoud te blijven geven. Vanaf 2003 is het team uitgebreid en extra geschoold om met name leerlingen met specifieke gedragshulpvragen onderwijs op maat te kunnen bieden. Directie en team beraden zich hoe “hetzelfde kan worden geboden met minder middelen”. In het schooljaar 2011-2012 zullen meerdere kinderen vanuit Parlan (kinderhuis de Schuilhoeve, gezinshuizen) geplaatst worden. Bovendien zal ’t Palet het onderwijs aan jonge kinderen van het Centrum voor Dagbehandeling gaan verzorgen. Beide doelgroepen vragen “extra maatwerk en dus een kleurrijker aanbod en appèl op het team”. Concreet betekent dit dat het team zich verder zal verdiepen in het onderwijs aan (zeer) jonge kinderen en haar methodieken m.b.t. specifieke gedragsproblemen (School Wide Positive Behavior Support, SWPBS). 2012-2013 Het trainings- en therapieaanbod van de school is uitgebreid met faalangstreductietraining en de ingezette teamtraining voor SWPBS wordt voortgezet. !
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
**!
Hoofdstuk 3 Domein 2: Relatie SBO ’t Palet - SWV de Streek SBO ’t Palet is de enige speciale basisschool binnen Samenwerkingsverband de Streek. Naast onze school nemen er nog 30 basisscholen deel aan dit verband. In totaal bedienen deze scholen 6.890 leerlingen (1-10-2010). Het deelnamepercentage van het SWV bedraagt tussen de 3,8 en 4,0 %. Op dit moment is een lichte daling van het aantal verwijzingen te zien, maar gezien de daling van het leerlingaantal in de Streek, is nog geen sprake van daling van het deelnamepercentage. Behalve de functie van speciale basisschool heeft ’t Palet ook een belangrijke ondersteuningsfunctie binnen het samenwerkingsverband. Diverse personeelsleden hebben een functie in de zorgstructuur van SWV de Streek. Het personeel dat hiertoe wordt ingezet is in dienst van het bestuur van ’t Palet en wordt voor een bepaalde omvang conform de afspraken in het Zorgplan vergoed uit de zorgmiddelen van het Samenwerkingsverband. Er is dus sprake van een grote wederzijdse afhankelijkheid. Niet alleen in personele zin, maar ook in financieel en beleidsmatig opzicht. Vanaf 1-8-2012 zal ’t Palet ressorteren onder een nieuw te vormen samenwerkingsverband PO. In dit samenwerkingsverband zullen alle basisscholen van West-Friesland Oost, de drie SBO-scholen en de SO-scholen vertegenwoordigd zijn. Stuurgroep De directeur van SBO ’t Palet is lid van de stuurgroep van het Samenwerkingsverband. Samen met de coördinator van het Samenwerkingsverband, een extern ondersteuner (vanuit de OBD) en vijf andere leden uit het basisonderwijs wordt beleid voorbereid ten behoeve van de zorgstructuur van het SWV en de kwaliteitsverbetering van de deelnemende scholen. In het totale beleid van het Samenwerkingsverband voert de Stuurgroep de regie. Afstemming van het zorgbeleid van de basisscholen en het zorgbeleid van SBO ’t Palet vindt plaats middels een 1-zorgroute gebaseerd op handelingsgerichte diagnostiek/- werken enerzijds en middels structurele aandacht voor en afspraken over basiszorg anderzijds. Dit beleid wordt met de directeuren verder ontwikkeld en na besluitvorming in het directieberaad en het bestuur van het SWV (Fed. Ver. SWV de Streek) geïmplementeerd op de scholen. ZAT (zorgadviesteam de Streek) De brede PCL van het SWV is sinds 01-08-2010 officieel een ZAT. Dit zorg- en adviesteam beoordeelt op basis van handelingsgerichte diagnostiek de hulpvragen ten behoeve van kinderen in het SWV, die door middel van onderwijskundige rapporten (OKR) en de door de ouders ingevulde gezinsvragenlijsten worden ingediend. Deze dossiers worden tijdens het casemanagersoverleg beoordeeld en, indien nodig, voorzien van onderzoeksvragen doorgegeven aan de onderzoekers. Deze onderzoeken leiden in een integratiebespreking tot handelingsgerichte adviezen. Bij deze besprekingen is ook de jeugdarts aanwezig en indien gewenst een vertegenwoordiger van Jeugdzorg. Een van de twee casemanagers is ook locatieleider van SBO ’t Palet. De tweede casemanager is werkzaam bij de onderwijsbegeleidingsdienst. Daarnaast levert de school medewerkers ten behoeve van het psychologisch onderzoek, incidenteel logopedisch onderzoek en het secretariaat van het ZAT. Ambulante begeleiding Er wordt door medewerkers van ’t Palet een breed aanbod van ambulante begeleiding verzorgd. Het ZAT bepaalt in samenspraak met de scholen en ouders welke hulp gevraagd en ingezet wordt.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
*"!
De volgende begeleiding is nu beschikbaar: • leerlingbegeleiding in groepsvorm voor rekenen (rekenklas) en lezen/spelling (leesklas) • ouder-kind Kanjertrainingen • gespecialiseerde Rots &Water trainingen • ondersteuning bij dyslexie (onderzoek in groep 8, afgifte verklaringen en inzet van hulpmiddelen) • overbruggingsbegeleiding voor leerlingen (en hun leerkrachten) die een SBO advies hebben, maar (nog) niet geplaatst kunnen worden • hulp bij het omgaan met gedragsmoeilijke groepen en leerlingen • kindertherapie (specifieke doelstelling) Zorgplan SWV de Streek Iedere vier jaar wordt door het SWV een Zorgplan opgesteld. Daarin wordt beschreven wat het zorgbeleid voor die periode in het SWV zal zijn en hoe dit wordt geregeld. Doelen en acties worden beschreven, ook die doelen en acties waarin ’t Palet een rol speelt. Jaarlijks wordt dit Zorgplan geëvalueerd in het directieberaad van de Streek en worden aanpassingen beschreven. In deze plannen worden ook de verplichtingen van het SWV aan SBO ’t Palet beschreven. Consequenties voor de meerjarenplanning 2011-2012 - De eerste stappen m.b.t. samenwerking tussen de ambulante dienst van SWV de Streek en SWV Hoorn 1 en SWV Hoorn 2 worden gezet. Diensten van alle samenwerkingsverbanden worden aan elkaar beschikbaar gesteld. Het ontwikkelen van een gezamenlijke nieuwe dienst t.b.v. het onderwijs aan meerbegaafde leerlingen staat als eerste mogelijke gezamenlijk actie gepland. - De besturen van de drie samenwerkingsverbanden ronden bestuurlijke samenwerking of – fusie af.
!
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
*#!
Hoofdstuk 4 Domein 3: Het (ortho) pedagogisch-didactisch handelen In algemene zin kan het onderwijsconcept van t Palet als volgt worden getypeerd: • Vanuit de gedachte “structuur geeft vrijheid” en het ideaal kinderen laten leren in een krachtige, uitdagende omgeving wordt het onderwijs ontwikkelingsgestuurd vorm gegeven. • Een belangrijke conditie is: Een team met leerkrachten, ondersteuners, behandelaars en managers die sensitief zijn voor de mogelijkheden en beperkingen van de kinderen en die met inzet en respect hun werk doen. • Bij de inrichting van onderwijs rekening houden met het orthopedagogische - en didactische karakter van het werk, en dat in samenhang te realiseren. • Zo wordt een onderwijsvorm gekozen waarbij de leerling enerzijds wordt aangesproken als groepslid in diverse samenstellingen (klas/‘stamgroep’, instructiegroep, praktijkgroep e.d.) en anderzijds de individuele ontwikkeling van de leerlingen centraal staat (individuele handelingsplanning e.d.) • Bij de samenstelling van “stam –“ en instructiegroepen wordt rekening gehouden met kindkenmerken, zodat de effectieve leertijd vergroot wordt. Kinderen leren profiteren van samenwerkend leren en daarbij te groeien in hun zelfstandigheid. • Het klassenmanagement van leerkrachten wordt grotendeels georganiseerd op basis van het G.I.P.-model. • Met als uitgangspunt de groepskenmerken wordt een groepsplan gemaakt, waarin pedagogische en didactische adviezen zijn verwoord. Deze handelingsadviezen worden verfijnd in individuele handelingsplannen, die iedere 8 weken worden bijgesteld als daartoe aanleiding bestaat. Een totaaloverzicht van de extra hulp die een leerling krijgt naast het groepsplan staat in zijn/haar handelingsgericht begeleidingsplan. Daarnaast zal er gebruik gemaakt worden van specifieke groepsplannen voor rekenen, technisch lezen, begrijpend lezen en spelling. (Ortho)pedagogisch handelen - klimaat - werkvormen Sleutelbegrip bij het pedagogisch klimaat op ’t Palet is: Respect voor de totale persoon van iedere leerling. Dit vraagt van leerkrachten en ondersteuners dat zij sensitief en responsief zijn: ze voelen aan wat leerlingen nodig hebben, durven een vertrouwensrelatie aan te gaan en zetten hun kennis en vaardigheden in, zodat de kinderen optimaal tot hun recht komen. Tegelijkertijd vraagt dit van leerkrachten een planmatige werkwijze op school-, groeps- en individueel niveau. De school heeft een herkenbare “stijl”, zodat de gang van zaken op school voor kinderen voorspelbaar is, iets waar alle leerlingen sterk behoefte aan hebben. Deze voorspelbaarheid is zichtbaar in de gehanteerde groepsregels, schoolregels, door iedere leerkracht gehanteerde communicatietechnieken (o.a. Kanjertraining en Rots en Water binnen alle groepen) en de organisatie van alle werkmomenten (G.I.P.-model). Wanneer deze basisveiligheid en voorspelbaarheid niet voldoende is voor kinderen biedt de school extra trainingen (Kanjertraining in kleine groepjes, weerbaarheidstraining “Rots en Water”, Sociale Vaardigheidstraining) , kindertherapie én kunnen leerlingen begeleid worden in de zogenaamde “speciale pauzes”. Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
*$!
(Ortho)didactisch handelen - klimaat - werkvormen Het didactisch ontwerp van de school rust op de volgende pijlers: • Van iedere leerling wordt na binnenkomst een (voorlopig) ontwikkelingsperspectief geformuleerd: de minimaal te verwachten leerresultaten voor rekenen, spelling, begrijpend lezen en technisch lezen. • Deze verwachtingen vormen een leidraad bij de halfjaarlijkse toetsen: gaat het goed genoeg met deze leerling of zijn de omstandigheden dusdanig verbeterd dat we meer mogen gaan verwachten (bijstellen ontwikkelingsperspectief). • Wanneer leerlingen 40 maanden leesonderwijs hebben gehad (DL 40), wordt het uitstroomperspectief bepaald, dus de verwachte school voor voortgezet onderwijs. Uiteraard wordt deze verwachting bijgesteld voor kinderen die later rijpen of later profiteren van de extra didactische ondersteuning. • Leerkrachten herkennen de instructie- en ondersteuningsbehoefte van de leerlingen en zijn in staat om hieraan tegemoet te komen. • Op het niveau van de dagelijkse praktijk waarborgen leerlijnen en programma’s de inhoud van het lesaanbod op zowel gedragsmatig als leergericht terrein (“wat doen we”). Het G.I.P. klassenmanagement, instructiegroepen en het direct instructiemodel vormen garanties voor een effectieve organisatie van het onderwijsaanbod (“ hoe doen we dat”). • “Structure gives you a lot of freedom”, dus vrijheid in gebondenheid, geldt niet alleen voor kinderen, maar ook voor volwassenen: de rode draad door de school is dan ook steeds onderwerp van studiedagen van het totale schoolteam. Bij domein 4 “het onderwijsaanbod” op orthopedagogisch gebied wordt dieper ingegaan op de didactische werkvormen en methodes die worden gehanteerd. Consequenties voor de meerjarenplanning 2011-2012 - In iedere instructiegroep en stamgroep wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde “directe instructiemodel”. Waar mogelijk en waar passend wordt gebruik gemaakt van coöperatieve werkvormen. - De groepsplannen voor rekenen zijn praktisch richtinggevend voor de organisatie van het rekenonderwijs. - Groepsplannen voor technisch lezen worden ingevoerd. 2012-2014 - Groepsplannen voor spelling en begrijpend lezen worden ingevoerd. - Werken met groepsplannen voor alle zaakvakken is een vast onderdeel van de handelingsplanning.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
*%!
Domein 4: Het onderwijsaanbod Vanaf 1 augustus 2009 gelden de nieuwe kerndoelen voor alle groepen. De indeling van lesstof, die in de kerndoelen is opgenomen, wordt hierna aangehouden. Met ingang van 1 augustus 2010 zijn voor het totale onderwijs (PO, VO en MBO) de zogenaamde referentieniveaus ingevoerd. Deze hebben betrekking op het te behalen eindresultaat van scholen. Streven is dat minimaal 75% van de leerlingen in groep 8 zullen uitstromen naar VMBO-T en hoger. Het uitstroomniveau in het speciaal basisonderwijs moet minimaal gelijk zijn aan wat verwacht kan worden van de leerlingen. De sbo-school bewaakt samen met de coördinator van het SWV dat er niet meer dan 5% van de groep 8 leerlingen uit de Streek uitstroomt naar het Praktijkonderwijs. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de uitstroomgegevens van alle basisscholen. Kerndoelen zijn streefdoelen, dat wil zeggen: ze geven aan wat er in ieder geval aangeboden moet zijn aan leerlingen. Dat wil niet zeggen dat deze lesstof ook beheerst moet worden. Daarom gebruikt ’t Palet naast reguliere basisschoolmethodes ook specifieke methodes en materialen. Hiermee kan het verplichte aanbod voor alle leerlingen zo vertaald en ingezet worden dat er ook sprake kan zijn van betekenisvol leren. De volgende doelen zijn voor alle leergebieden van belang: een goede werkhouding, gebruik van leerstrategieën, reflectie op eigen handelen, leren uitdrukken van gedachten en gevoelens, respectvol luisteren naar en kritiseren van anderen, verwerven van informatie, ontwikkelen van zelfvertrouwen, respectvol en verantwoordelijk omgaan met elkaar, zorg en waardering voor de leefomgeving. Hierna zal per leergebied worden beschreven hoe het onderwijs op ’t Palet wordt vormgegeven. Na iedere beschrijving volgt een overzicht van doelen die we de komende vier jaar willen realiseren.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
*&!
Nederlandse Taal 1. Leesonderwijs (technisch lezen, aanpak dyslexie, begrijpend lezen en leesbevordering). 2. Mondeling taalonderwijs (taalbeschouwing, waaronder strategieën) 3. Schriftelijk taalonderwijs (schrijven, stellen en spelling) Ad. 1. Leesonderwijs: technisch lezen Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: 1. Voorbereidend lezen: methode de Leesweg 2. Aanvankelijk lezen: methode: de Leesweg 3. Voortgezet lezen: methode: de Leesweg en Ralfi lezen De derde leerlijn (R.T., remedial teaching): Hierbij maken wij o.a. gebruik van Connect, Ralfi, Toch nog leren lezen en het computer programma; Sprint Plus. Verder nog met materialen die de individuele leerling nodig heeft. (o.a. uit de mappen van Luc Koning, Vooruit Lezen, Samen Lezen etc.)
De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Er wordt 2-3 keer per week gewerkt met homogene instructiegroepen. Daarnaast oefenen de leerlingen dagelijks in hun eigen stamgroep. Leerlingen die sterk uitvallen krijgen R.T. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: 2011-2012: Inventariseren van de methode: de Leesweg. Wat zijn de resultaten en hoe bevalt het werken met deze methode. Inventariseren van de derde leerlijn. Wanneer zetten we welke methode in. 2012-2013: Inventariseren welke eisen we aan een nieuwe leesmethode stellen. Bekijken van nieuwe leesmethoden (i.v.m. vervanging van de huidige methode) Vaststellen van de derde leerlijn. 2013-2014: Onderdelen van de nieuwe leesmethode uitproberen. 2014-2015: Invoeren van de nieuwe leesmethode.!
Ad. 1. Leesonderwijs: aanpak dyslexie Hierbij gebruiken wij de volgende materialen -
Connect & Ralfi
-
Cotan genormeerde dyslexie toetsen
De volgende werkwijze wordt gehanteerd Twee maal per jaar, naar aanleiding van de gemeenschappelijke school onderzoeken, zal bekeken worden van welke leerlingen de vorderingen op het gebied van lezen en spelling sterk achterblijven of stagneren. Hierbij wordt het ontwikkelingsperspectief van de leerling vergeleken met de resultaten op de verschillende vakgebieden. ’t Palet hanteert de richtlijnen uit het Dyslexieprotocol voor het SBO: Een leerling wordt dyslectisch genoemd , wanneer hij op ten minste 3 opeenvolgende meetmomenten een E score haalt op de DMT en een spellingstoets ondanks extra begeleiding door de leerkracht Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
*'!
of leerspecialist op school. Intensieve begeleiding betekent 3x per week gerichte instructie, aangevuld met zelfstandig en/of met een tutor boeken lezen. De instructie wordt gegeven in de vorm van Connect en Ralfi zoals beschreven is onder de titel leesonderwijs. Als er aanwijzingen zijn voor dyslexie zal er een dyslexieonderzoek worden afgenomen. Het streven is dit in de middenbouw te doen zoals geadviseerd in het Dyslexie protocol voor SBO. Door de leerling uitleg te geven over dyslexie (psycho-educatie), de leerling te betrekken bij het stellen van eigen leerdoelen en succeservaringen te laten opdoen wordt getracht de emotionele gevolgen van dyslexie te beperken. Wanneer de dyslexie de leerresultaten in de weg staat, wordt gekeken naar compenserende en dispenserende middelen (zie overzicht in bijlage schoolplan). Hiervan is sprake als de leerling meer dan 20% fouten maakt bij het lezen van een tekst (uit dyslexieprotocol voor SBO). In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaar 2011-2012 / 2012-2013: -
Dyslexieonderzoek vanaf de middenbouw
-
Uitbreiden van het werken met ICT hulpmiddelen (o.a. Sprint Plus)
-
Het geven van psycho-educatie aan alle leerlingen met dyslexie
Deze actiepunten zijn gebaseerd op adviezen in het protocol dyslexie voor SBO. Ad. 1. Leesonderwijs: leesbevordering en schoolbibliotheek Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: Bibliotheek - Prentenboeken - A, B en C boeken - Informatieve boeken - avi- boeken - v- boeken ( versjes, verhalen, voorlezen in de onderbouw en middenbouw ) Leesbevordering - Kinderboekenweek - Fantasia - Projecten openbare bibliotheek Stede Broec Extra - Kidsweek Junior (kranten) Werkwijze: Leerlingen lenen boeken uit de schoolbibliotheek onder leiding van ouders. In de onderbouw nemen de kinderen de gekozen boeken mee naar huis. Rond de kinderboekenweek worden tal van activiteiten georganiseerd in de groepen en tijdens de weekopeningen. De bezoeken aan de bibliotheek passen binnen thema’s en projecten.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
*(!
In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaar 2011-2012: Ten aanzien van de opzet, inrichting van de bibliotheek van beide locaties: - bibliotheekkasten bestellen - boekpromotie invoeren; posters, presentatie van boeken - boeken ordenen - nieuwe boeken invoeren - uitleen van boeken m.b.v. ouders Schooljaar 2012-2013: Het opfrissen, opnieuw inbrengen van het leesbevorderingsproject Fantasia. Alle groepen nemen actief deel aan de kinderboekenweek activiteiten. Het bijhouden van de bibliotheek: nieuwe boeken invoeren - boeken ordenen, vervangen - Het onderdeel “boekpromotie” herzien en aanpassen aan nieuwe inzichten en - wensen. Schooljaar 2013-2014: Teambreed overleg over het verloop van de bibliotheek en de leesbevordering. Invoeren van bibliotheekpasjes voor de schoolbibliotheek. Het bijhouden van de bibliotheek. - nieuwe boeken invoeren - boeken ordenen, vervangen - boekpromotie: voortzetten en zo nodig aanpassen (evaluaties 2012-2013) Schooljaar 2014-2015: We zien dat: - Alle groepen actief deel nemen aan de kinderboekenweek activiteiten. - Alle groepen zijn actief bezig met leesbevordering. - Een goed draaiende bibliotheek op beide locaties!!
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
*)!
Ad. 1. Leesonderwijs: begrijpend lezen
! Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: Onderbouw - We maken als taalmethode gebruik van “Taaltrapeze”, daarin wordt ook begrijpend lezen aangeboden. In deel 1 en deel 2 wordt gewerkt aan begrijpend luisteren. Vanaf thema 4 in deel 3 wordt gestart met begrijpend lezen; doeteksten en weetteksten. Hierbij worden de pictogrammen wie, wat, waar en wanneer gebruikt. De teksten worden herkenbaar gemaakt door respectievelijk een pictogram van een mier en een uil.
-
-
-
Middenbouw Er wordt gewerkt met de delen 4 en 5. De soorten teksten worden uitgebreid met verhaalteksten en opval (=overtuigende) teksten met een bijbehorende pictogram van een olifant en een pauw. De pictogrammen wie, wat, waar en wanneer worden gebruikt en de stappenplannen worden uitgebreid. Wanneer de leerlingen alle stappen doorlopen hebben kan de onderstaande stappenkaart ingezet worden. Werkwijze: In de middenbouw doen we 2x per week aan begrijpend lezen. Daarvoor gebruiken we: Teksten uit taaltrapeze www.nieuwsbegrip.nl Fabels uit een kopieermap Bovenbouw In de bovenbouw doen we 2x per week aan begrijpend lezen. Daarvoor gebruiken we: Teksten uit Taaltrapeze www.nieuwsbegrip.nl Eigen boekjes uit de ‘begrijpend leesmap”. Met deze keuze kunnen we waarborgen dat de kinderen alle soorten tekst aangeboden krijgen, en dat er op niveau en in tempo gedifferentieerd kan worden. Extra ondersteuning Onderbouw en middenbouw: Kinderen die ondanks dit aanbod niet of niet snel genoeg vorderen kunnen nog extra begrijpend lezen krijgen als RT. Dit loopt via de groepsbespreking en de IB-er. De RT gebeurt in 2- of 3-tallen. De strategie wordt dan herhaald of aangeleerd. Om deelvaardigheden te oefenen hebben we het “Remediërend Programma Voor Begrijpend Lezen”.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
"+!
-
-
-
Bovenbouw: De leerstof die gebruikt wordt voor de extra ondersteuning komt o.a uit de PIstrategie en uit de methode ABCDE. Vaak is deze RT voor maximaal een periode van 2x 8 weken en wordt de instructie ondersteund met huiswerk/klassentaken. Kinderen die naast de basis leerstof meer oefening of moeilijkere leerstof aankunnen, krijgen dit ingepast in hun weektaak. In sommige gevallen ook als huiswerk. Schoollijn begrijpend luisteren (= interactief voorlezen) Doel: stimuleren van begrijpend luisteren is het stimuleren van de luistervaardigheid en denkvaardigheden als basis voor het begrijpend lezen.
-
Fasen in het voorlezen 1) Introductie (de voorfase) De leerkracht introduceert de tekst kijken naar de kaft; waar denk je dat het verhaal over gaat? Luisteren naar de titel; wat denk je dat er gaat gebeuren? Kijken naar de plaatjes (voorkant en eerste bladzijde) Het verhaal in een keer voorlezen zonder vragen e.d. Reageren op het verhaal
-
Interactief voorlezen (de tijdens fase) Stimuleren van begrijpend luisteren door pauzes in te lassen Voorlezen en vragen stellen / voorspellen wat er gaat gebeuren Gebruik maken van wie / wat / waar / wanneer picto’s (van Taaltrapeze) Met de groep het verhaal navertellen (eenvoudige) concluderende vragen stellen Woordkaarten van het thema inzetten om vragen te stellen. Logische volgorde van het verhaal m.b.v. losse platen of active board. Gestructureerde samenvatting bieden Individueel het verhaal navertellen
-
-
-
Verwerking van het beluisterde verhaal (de na fase) Samenvattende vragen stellen: - Wat is de titel? De namen van de hoofdpersonen? Waar ging het verhaal over? Welke belangrijke gebeurtenissen vonden plaats? (hoofdzaken) Kritiek op het verhaal laten leveren. Wat vonden ze ervan? Verwerkingsactiviteiten: verteltafel, luisteren met boekje en cd, uitspelen voor de weekopening (dramatiseren) en creatieve activiteiten De betekenis van herhaald voorlezen: Inzicht krijgen in gebeurtenissen, problemen en verhaalopbouw De leerlingen leren een verhaal structureren Leren verbanden en relaties leggen Uitbreiding van de woordenschat Opnieuw ervaren van verrassingen Leren samenvatten Leren vragen stellen
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
"*!
-
Voor de onderbouw is er een prentenboeken serie aangeschaft die hiervoor zeer geschikt is: “Het prentenboek als invalshoek” is een serie van 7 prentenboeken. Abracadabra Noten Woeste Willem Het huisje dat verhuisde Kleine bever en de echo Ga je mee Bang mannetje
De volgende werkwijze wordt gehanteerd: In de middenbouw- en bovenbouwgroepen wordt 2 keer per week aan begrijpend lezen gewerkt. Kinderen die ondanks dit aanbod niet of niet snel genoeg vorderen kunnen voor RT in aanmerking komen. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaar 2011-2012: Zelfontwikkelde map met fabels wordt afgerond en ingezet in de stamgroepen. Strategieën uit het “Remediërend Programma Voor Begrijpend lezen” worden op papier gezet en door de groepsleerkrachten uit de middenbouw uitgeprobeerd. Schooljaar 2012-2013: Inzet fabelmap en de strategieën uit het “Remediërend Programma Voor begrijpend lezen” evalueren op uitvoering en haalbaarheid. Extra leesteksten voor de middenbouw en de bovenbouw verzamelen om te oefenen. Schooljaar 2013-2014: Evalueren van de fabelmap, het Remediërend Leesprogramma en extra leesteksten. Oriënteren op nieuwe methodes en oefenmaterialen. Schooljaar 2014-2015: Indien gewenst implementatie van de materialen en methodes genoemd bij het voorgaande schooljaar.
Ad. 2. Mondeling taalonderwijs en taalbeschouwing Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: Methode: - Taaltrapeze deel 1 t/m 7: de afspraak is om minimaal 4 thema’s per schooljaar te behandelen. - Door de groepsleerkracht gekozen thema’s; waarbij het viertaktmodel van Verhalen en Verhallen wordt toegepast om de woordenschat uit te breiden (voorbewerken, semantiseren, consolideren, controleren). - Onderbouw: de verteltafel, werken met prentenboeken, verhalend ontwerpen - Middenbouw: Verhalend ontwerpen, spreekbeurt - Bovenbouw: Project uit vakken vol verhalen, Verhalend ontwerpen. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Er wordt gemiddeld 5 keer per week aan mondelinge taal gewerkt bij de onder- en de middenbouw, in de bovenbouw 3 tot 4 keer; gedurende een half uur tot 45 minuten. Op basis van GSO resultaten of het functioneren in de groep wordt er gekozen om kinderen 1 of 2 keer in de week in een klein taalgroepje hulp te bieden.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
""!
Ad.3. Schriftelijk taalonderwijs: schrijven (motoriek) Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: Methode: Schrijfdans (onderbouw), ‘Schrijven in de basisschool’ (vanaf oudste onderbouw) , Blokschrift werkboeken ( gerelateerd aan Schrijven in de basisschool), motoriekkisten. De doelstelling van ons schrijfonderwijs is: een doelmatig handschrift ontwikkelen. Het kind kan in een vlot tempo schrijven, kan een tijd lang schrijven en het persoonlijk handschrift is leesbaar voor anderen. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Leerlijn schrijven door de hele school, “Schrijflijn op ’t Palet” : deze is klaar, maar de invoer nog niet volledig gerealiseerd. Leerlingen schrijven 3-5 keer per week, vanaf de middenbouw op hun eigen niveau in verband met de zeer diverse instroom Fijnmotorische training door oefeningen uit de motoriekkist. Remedial Teaching indien extra ondersteuning m.b.t. de fijne motoriek geboden is. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Werken volgens “Schrijflijn op ’t Palet”, met de zogenaamde instructiekaart als leidraad. Een goed leesbaar en gelijkmatig handschrift voor elk kind als hoofddoel. Screening d.m.v het observatieformulier van de methode ‘ Schrijven in de basisschool’. Screening vindt plaats door de (motorisch remedial teacher).
Ad.3. Schriftelijk taalonderwijs: schrijven (stellen) Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: Methode: de methode Taaltrapze deel 1 t/m 7
Door de groepsleerkrachten worden de stelopdrachten uit deze methode gebruikt. Incidenteel worden werkstukjes en een opstel gemaakt, o.a. voor de portfolio van de leerlingen of de schoolkrant. De volgende werkwijze wordt gehanteerd:
De stelopdrachten worden uitgevoerd in de stamgroepen tijdens de Taaltrapezelessen. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: 2011-2012: Inventariseren van de wensen van de leerkrachten op het gebied van stellen. Inventariseren van de stelopdrachten uit de Taaltrapeze voor de onder- en middenbouw ten behoeve van het opzetten van een rode lijn. 2012-2013: Realiseren van een rode lijn voor de onder en middenbouw. Opzet maken voor een rode lijn voor de bovenbouw. Oriënteren op extra oefenmaterialen voor stellen. 2013-2014: Verzamelen en uitwerken van extra oefenmaterialen voor stellen. 2014-2015: Evalueren van de resultaten. Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
"#!
Ad.3. Schriftelijk taalonderwijs: spelling
Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: -
Basismethode Zelfstandig Spellen Aanvullingen met spellingscategorieën uit Speciale Spellingsbegeleiding en Spelling in de Lift Voor kinderen met een DLE (didactisch leeftijdsequivalent) tussen de 35 en 40 gebruiken we Spelling in Beeld Voor kinderen die uitvallen bieden we RT aan en herhaalde instructie van Zelfstandig Spellen, Speciale Spellingbegeleiding en Spelling in de Lift
De volgende werkwijze wordt gehanteerd: We bieden spelling aan in instructiegroepen. Op basis van het GSO worden leerlingen ingedeeld in niveaugroepen. In de onderbouw krijgen de kinderen 3x per week instructie en in de middenbouw en bovenbouw 4x per week. De klassentaak wordt in de eigen groep gemaakt. Er wordt gewerkt met visuele dictees en de instructiestrategie van Marzano. Stappenplan van iedere les - Instructie over de spellingsmoeilijkheid - Visueel dictee (hieronder verder beschreven) - Auditieve oefeningen met de spellingsmoeilijkheid (zie handleiding) - 10 minuten inslijpen van de spellingsmoeilijkheid (oefeningen uit het werkboekje) - Korte terugkoppeling over de les - Afsluiting In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaar 2011-2012: Vorderingen bij spelling na ieder GSO analyseren en beoordelen of de huidige aanpak nog steeds voldoet. Aanvullend of nieuw materiaal zal worden uitgeprobeerd. Schooljaar 2012-2013 Indien mogelijk zal de te verschijnen Spellingsmethode van Taaltrapeze worden bekeken en in een pilot worden uitgeprobeerd. Wanneer sprake is van succes (GSO) zal een voorstel tot invoering in 2013-2014 worden gemaakt. Wanneer deze spellingsmethode nog niet op korte termijn zal worden uitgegeven of geen succes blijkt, zal gekeken worden of de methode “Spelling in beeld” voor alle kinderen een goed alternatief kan zijn. Schooljaar 2013-2014 Vorderingen bij spelling na ieder GSO analyseren en beoordelen of de gekozen aanpak nog steeds voldoet. Waar nodig bijstellen van de gekozen aanpak, op grond van evaluaties en resultaten 2013 - 2014. Schooljaar 2014-2015: zie 2013-2014
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
"$!
Samenvatting totaal te realiseren doelen voor Nederlandse taal: -
bezinning op de gehanteerde methode “Leeslijn” voortzetting ingezette aanpak voor dyslexie verder inrichten en uitbreiden functies schoolbibliotheek heroverwegen/beoordelen gehanteerde toetsen methode voor spelling goed volgen leerlijn voor stellen maken implementeren leerlijn schrijven
Notabene De Inspectie van het onderwijs had als vraag aan de school, bij het bezoek in september 2010, of ’t Palet voldoet aan het verplichte aanbod voor Nederlandse taal, zoals dit in de wet voor het primair onderwijs is opgenomen. Deze vraag kwam voort uit het feit dat de school een selectie maakt uit de Taaltrapeze en niet alle delen integraal behandelt. De inspectie was wel tevreden over de resultaten die de leerlingen van ’t Palet behalen voor alle onderdelen van Nederlandse taal. De werkgroep Ned. Taal, onder voorzitterschap van de taalcoördinatoren, heeft alle aangeboden lesstof geïnventariseerd en gerubriceerd per kerndoel. De conclusie van hun onderzoek is dat de school voldoet aan het verplichte aanbod, dus alle kerndoelen behandelt.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
"%!
Rekenen en Wiskunde Domein: a. Wiskundig inzicht en handelen. b. Getallen en bewerkingen. c. Meten en meetkunde. Inhoud: Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: Methode Alles telt. Materiaal Speciaal Rekenen (Freudenthal Instituut): - extra lessenseries - arrangementen / thema’s Schatkist. Met sprongen vooruit. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Werkwijze. We maken onderscheid in: A. rekenen in de niveaugroep, en B. aanvullend rekenonderwijs in de eigen groep. ad. A : Op basis van het GSO worden leerlingen ingedeeld in niveaugroepen. In de onder- en middenbouw krijgen de kinderen drie keer per week instructie in deze groepen, in de bovenbouw twee keer per week. De zelfstandige verwerking (klassentaak) wordt in de eigen groep gedaan. We gebruiken met name de methode Alles telt aangevuld met de extra lessenseries van het Freudenthal Instituut. In de aanvangsgroepen wordt ter voorbereiding op het werken met Alles telt gebruik gemaakt van Schatkist en het aanleren van de cijfers middels Remelka. ad B : In de eigen groep wordt, naast het zelfstandig verwerken van de klassentaak, aanvullend rekenonderwijs gegeven. We vinden het belangrijk dat alle leerlingen kennismaken met alle kerndoelen voor rekenen en wiskunde. Onder het aanvullend rekenonderwijs vallen: - De arrangementen zoals bijv. meten, wegen, tijd en tijdsbeleving, breuken, tabellen en grafieken. - De rekenspelletjes. - Ontwikkelingsmateriaal in de onderbouw. - Het werken in projecten in de onderbouw. - Schatkist. - Met sprongen vooruit. - Computerprogramma’s. In de onder- en middenbouw wordt drie keer per week aanvullend reken-onderwijs gegeven, in de bovenbouw 2 keer.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
"&!
In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: - In 2010/2011 is kennisgemaakt met de Arrangementen en zijn lessen uitgeprobeerd. Ook is extra materiaal aangeschaft voor herhaling en verrijking bij de methode Alles telt. De extra lessenseries worden structureel ingezet. - In 2011/2012 willen we: De Arrangementen structureel inzetten op groepsniveau. Aandacht voor het planmatig werken in de niveaugroepen: analyseren methode gebonden toetsen, wie/wat herhalen/ verrijken. Protocol opstellen m.b.t . sneller doorstromen naar een hoger niveau. Mogelijkheid van consultatie en in ieder geval evaluatie m.b.t. instructie en coöperatief leren én het opstellen van een groepsplan rekenen - In 2012//2013 oriëntatie nieuwe rekenmethode/nieuwe versie Alles Telt door de rekenwerkgroep. - In 2013/2014 oriëntatie nieuwe rekenmethode/ nieuwe versie Alles Telt door het team. - In 2014/2015 Implementatie nieuwe rekenmethode/nieuwe versie Alles Telt.
Samenvatting – totaal te realiseren doelen voor Rekenen en Wiskunde
-
Het opstellen van en werken met groepsplannen voor rekenen is “dagelijkse” praktijk Alle leerkrachten werken met de Arrangementen van Speciaal Rekenen Een nieuwe rekenmethode/nieuwe versie van Alles Telt is ingevoerd
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
"'!
Oriëntatie op jezelf en de wereld 1. 2. 3. 4.
Mens en samenleving (o.a. burgerschapskunde en cultuurbeleid) Natuur en techniek Ruimte Tijd
Ad. 1. Mens en samenleving A. Spel in de onderbouw B. Kanjertraining C. Rots en Watertraining D. Verkeer E. Levensbeschouwing Het vak burgerschapskunde wordt op ’t Palet niet als apart vak gegeven, maar is geïntegreerd in ons totale onderwijs: er wordt dagelijks aandacht besteed aan het leren omgaan met jezelf, de ander en onze leefomgeving. Middels vele kleine gesprekjes, maar ook door klassikale gesprekken en oefeningen wordt geoefend om te kijken naar: wat denk, voel en doe ik, wat denkt, voelt en doet de ander en hoe zorgen we er samen voor dat we zonder problemen samen kunnen werken en spelen. De leerlingen leren in toenemende mate om deze gesprekken ook zelf te voeren, zonder/ met beperkte hulp van een volwassene. In de onderstaand beschreven vakgebieden (A t/m E) wordt dit methodisch gedaan, maar daarnaast is er sprake van de volgende zaken: - Er wordt veel aandacht besteed aan de talentontwikkeling van kinderen. Dit gebeurt tijdens de gymlessen, sportactiviteiten in de pauzes, spreekbeurten, presentaties tijdens vieringen en weekopeningen, Praktijkuurlessen en lessen voor kunstzinnige vorming. Talenten van de kinderen krijgen volop aandacht en worden ook zichtbaar beloond. Ieder kind heeft ergens talent voor: dat talent te helpen ontdekken is een van de opdrachten van onze school; - Waar mogelijk en functioneel worden tijdens instructies (uitleg) coöperatieve werkvormen ingezet. Kinderen leren op deze wijze veel van elkaar en leren ook diverse rollen in te nemen. We zijn hiermee in het schooljaar 2010-2011 gestart en zullen dit in de komende jaren verder uitbouwen; - De school fungeert als stembureau en daarmee zien de kinderen letterlijk wat “stemmen” is en besteden leerkrachten praktisch aandacht aan de werking van onze democratie; - Er wordt veelvuldig aandacht besteed aan het feit dat we samen verantwoordelijk zijn voor een nette school met nette lesmaterialen; - Leerlingen in de bovenbouw nemen deel aan “prikacties” in de wijk - Het terrein rond de beide scholen wordt schoon gehouden door leerlingen; - In iedere groep verzorgen leerlingen dagelijks het klaslokaal; - Afval wordt naar praktische mogelijkheden gescheiden (pakjes, papier, glas en restafval) en leerlingen worden hier bewust van gemaakt; - Er wordt vanaf de middenbouw dagelijks gekeken naar het Jeugdjournaal, zodat kinderen op de hoogte zijn van ontwikkelingen in hun directe, maar ook verder af gelegen leefwereld; - Er wordt in de bovenbouw aandacht voorlichting gegeven t.a.v. alcohol en drugs en seksualiteit. Hierbij werkt de school samen met de GGD en de Brijder Stichting; - Vanuit bureau Halt worden lessen verzorgd m.b.t. vuurwerk en “goed gedrag”; - Leerlingen worden betrokken bij de inrichting van het schoolplein, de aanschaf van spelmateriaal en boeken voor de schoolbibliotheek; - Er is een leerlingenraad in oprichting: door halfjaarlijkse gesprekken te voeren met “klassenvertegenwoordigers” houdt de directie voeling met de wensen van leerlingen. Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
"(!
A. Spel in de onderbouw Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: Constructiespel, gezelschapsspelletjes, wereldspelmateriaal, zand/ water, materiaal voor rollenspel etc. Basis is de Spelbegeleiding Marlies Visser, P.I. Amsterdam 2005. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Schooljaar 2010 : In alle onderbouwgroepen wordt er gespeeld , maar iedere leerkracht geeft daar haar eigen invulling aan. Schooljaar 2010 - 2011: In alle onderbouwgroepen wordt er gespeeld , maar iedere leerkracht geeft daar haar eigen invulling aan. De beginstuatie in alle groepen is in kaart gebracht (verschillende spelniveau’s) m.b.v spelobservatielijst. Voor iedereen is nu duidelijk wat de verschillende spelniveau’s inhouden. Er is een start gemaakt met het werken met fotokaarten van constructiemateriaal. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaar 2011- 2012 - Begeleidingstechnieken behandelen en eigen maken. - Het spelniveau van de groep in kaart brengen. - In iedere groep wordt aan 2 leerlingen spelbegeleiding gegeven met als doel het spelniveau te verhogen. - Vervolg fotokaarten constructiemateiaal / rode lijn / uitproberen. Werkmiddag en/of studiemiddag en 5 werkgroepmomenten inplannen. - Start verkenning : Afstemming van de inhoud van het spelen in iedere groep. Schooljaar 2012-2013 - Evaluatie van spelbegeleiding en spelobservatielijst 2010-2011. - Begeleidingstechnieken behandelen en eigen maken. - Verdere invoering van spelbegeleiding. - Afspraken in alle onderbouwgroepen over spel. Schooljaar 2013-2014 - Evaluatie van de spelafspraken. - Begeleidingstechnieken behandelen en eigen maken. - Op ieder niveau wordt een keer spelbegeleiding gegeven binnen de groep. - Bespreekpunt is hoe en wanneer ? - Er is een overzicht van welke spelletjes/ materialen die op een bepaald niveau aangeboden worden. Schooljaar 2014-2015 - Er worden afspraken gemaakt over het aantal lessen spelbegeleiding die per jaar worden gegeven. - Begeleidingstechnieken behandelen en eigen maken. - Toevoegen van het onderdeel spel in het Handelingsgericht Begeleidingsplan. Einddoel: Een leerlijn met ontwikkelingsniveau’s aan de hand waarvan de kinderen Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
")!
en de groep ingedeeld kunnen worden, vergelijkbaar met niveaus voor lezen en rekenen. De vorderingen worden systematisch besproken 2 keer per jaar tijdens de groepsbespreking. Begeleidingstechnieken behandelen en eigen maken. Wanneer deze leerlijn succesvol is ingevoerd, kan gestart worden met een uitbreiding m.b.t. bijvoorbeeld spelen in vrije situaties op bv. het plein. Aandachtspunt: Welke mogelijkheden zijn er voor deze spelopzet in de middenbouw, op de nu al geplande lesmomenten?
B. Kanjertraining Inhoud: Op ‘t Palet hebben we een sociale vaardigheidstraining, de Kanjertraining, die schoolbreed wordt gedragen en ingezet. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd en worden jaarlijks geschoold om van actuele ontwikkelingen op de hoogte te blijven. Kanjertraining is een training waarbij bewustwording van gedrag centraal staat. Bewustwording van gedrag is een voorwaarde voor verandering. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: In iedere groep wordt Kanjertraining door de groeps- of taakleerkracht gegeven. Iedere groepsleerkracht heeft de benodigde materialen in de klas zoals boeken, regels en de petten. Dit zijn hulpmiddelen, om het gedrag bespreekbaar te maken met de kinderen. De Kanjertraining geeft de kinderen en leerkrachten een handvat om te praten over gedrag. Uitgangspunt van de Kanjertraining is dat kinderen goed leren denken over zichzelf en de ander. Belangrijke aandachtspunten in de Kanjertraining zijn: - Het ontwikkelen van zelfvertrouwen. - Elkaar respecteren en waarderen. - Kinderen leren zelfstandig conflicten op te lossen. - Bewustworden wie ze zijn en wat bij ze past. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaren 2011- 2015 Alle nieuwe collega ’s worden opgeleid tot kanjertrainer. Ieder jaar worden de groepsleerkrachten tijdens een bouwvergadering op de hoogte gehouden van nieuwe ontwikkelingen. Intervisie komt bij deze bijeenkomst uitgebreid aan de orde. Eens in de twee jaar krijgt het gehele team een herscholingscursus.
C. Rots en Watertraining Inhoud: Op school leren we kinderen sociale vaardigheden, hoe om te gaan met anderen, rekening te houden met elkaar en op te komen voor jezelf. Daarom wordt op ’t Palet in alle groepen, door de hele school heen Rots en Water gegeven. Rots en Water zien we als een uitstekende aanvulling op de Kanjertraining. Met name vanwege het fysieke karakter dat heel veel kinderen extra aanspreekt.. Het Rots- en Waterprogramma is een weerbaarheidsprogramma met een sterk fysiek karakter. De ontwikkeling van de fysieke weerbaarheid is niet alleen een doel op zich maar vooral ook middel om mentale en sociale vaardigheden te ontwikkelingen. Belangrijk is dat kinderen leren om stevig te staan en de verschillen in de Rots- en de Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#+!
Waterhouding gaan ontdekken; eerst bij zichzelf en dan bij de ander. Het programma is zeer fysiek (spelletjes, stoeivormen, conditie training e.d.), het vindt dus ook meestal plaats in de gymzaal. Het bestaat echter ook uit reflectie momenten. Deze zijn zowel tijdens de training, als ook in de dagelijkse gang van zaken. In de vorm van gesprekjes naar aanleiding van gebeurtenissen vanuit de eigen ervaringen van de kinderen. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: De training vindt elk jaar plaats in ± 10 weken in projectvorm door de hele school. Per week wordt 1 trainingsmoment gegeven tijdens één van de gymlessen of in de klas / speellokaal. De training wordt gegeven door de eigen groepsleerkracht, samen met een collega (alle leerkrachten op ’t Palet zijn gediplomeerd Rots en Water trainer). Alle kinderen uit de groep doen mee. In enkele individuele gevallen wordt er een andere vorm gekozen om de training te doorlopen. Het programma is uitgesplitst per bouw; onder-, midden- en bovenbouw. Per leeftijdsgroep zullen de accenten verschillen. Dit komt tot uiting in de oefeningen die de kinderen aangeboden krijgen. Aan het einde van de schoolloopbaan volgt een certificering. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Tot 2015 willen we onderzoeken of we Rots en Water nog sterker kunnen maken door aanvullingen en verbeteringen in te passen. Dit zullen we doen op de volgende manieren; - Verkennen, onderzoeken of aanvullingen/ verbeteringen uit de “methode Bertha” Rots en Water voor ons kunnen versterken. - (Dit naar aanleiding van een verkennend studie moment voor het hele team in 2010 en positieve ervaringen hiermee in hetzelfde schooljaar.) - Bewaken dat een ieder op SBO ‘t Palet die met kinderen werkt, gecertificeerd Rots en Water trainer is. - Door werkgroepleden opfrisdagen en studie dagen te laten volgen en waar nodig leerkrachten zelf die mogelijkheid te geven. Dat zal ons brengen naar een pedagogisch klimaat waarin kinderen en leerkrachten Rots en Water als een belangerijk, onmisbaar gegeven zullen zien waardoor we op een respectvolle, rechtvaardige manier met elkaar omgaan en waarin fouten gezien worden als leermomenten voor de volgende keer.
D. Verkeer Inhoud: Vanaf de jongste groep wordt gewerkt aan het veilig leren bewegen in het verkeer: als voetganger en fietser tussen andere voetgangers, fietsers, bromfietsen en automobilisten. Passend bij hun leeftijd leren kinderen de verkeersregels en verkeersborden. In de eindgroep nemen alle kinderen deel aan het theoretisch verkeersexamen. Aan het praktisch verkeersexamen nemen leerlingen deel die de route goed geoefend (kunnen) hebben. Er wordt gebruik gemaakt van de methode: Wijzer door het verkeer De volgende werkwijze wordt gehanteerd: In iedere groep wordt wekelijks verkeersles gegeven. In de bovenbouw wordt praktisch geoefend voor het verkeersexamen, maar vooral voor het theoretisch examen. Deelname aan het praktisch verkeersexamen kost erg veel tijd aan voorbereiding, organisatie voor en tijdens het examen. Deze methode is interactief dus er wordt veel digitale software bij geleverd en kinderen kunnen oefenen op de computer. ‘t Palet heeft een licentie voor alle groepen. Verder zitten er praktische lessen in die door iedere leerkracht zelf wordt beoordeeld op haalbaarheid. Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#*!
In de bovenbouw wordt toegewerkt naar het landelijk verkeersexamen als toetsmoment. Het theoretisch verkeersexamen wordt in groep 7 en 8 afgenomen. Het Praktisch verkeersexamen alleen als kinderen in dat jaar van school af gaan.
In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaar 2011-2012: Verder inwerken van de nieuwe methode “Wijzer door het verkeer” Verder inzetten van de digitale ondersteuning bij de verkeersmethode Uitbouwen van het praktisch verkeersexamen Schooljaar 2012-2013 Bewaken van de verkeerslijn. Op bouwvergaderingen regelmatig evalueren. Praktisch verkeersexamen zeer intensief blijven begeleiden. Schooljaar 2013-2014 Verkeerslijn waar nodig bijstellen vanuit evaluaties. Nieuwe uitgaven volgen en zo nodig up dates verkennen/toevoegen. Schooljaar 2014-2015 Hele verkeerslijn opnieuw kritisch langslopen. Aantal geslaagden voor het theoretisch! verkeersexamen afzetten tegen de methodiek. Aantal geslaagden moet op 99% blijven.! E. Levensbeschouwing Inhoud: Om recht te doen aan de diversiteit van de achtergrond van onze leerlingen wordt het vak levensbeschouwing ingevuld als: kennis maken met de achtergronden, verhalen en gebruiken van de grote wereldreligies. Maar vooral ook: leren samenleven en samenwerken vanuit respect voor de ideeën en gewoontes van anderen. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Er wordt gebruik gemaakt van lessen uit Trefwoord, Hemel en Aarde, Kleur, Wereldwijd geloven, Vieren kun je leren, Wat geloof jij? en Filosoferen met kinderen. Er wordt thematisch gewerkt, passend bij een religieus feest, seizoen of actualiteit. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaar 2011-2012: de resultaten van de teamstudiedag over identiteit en levensbeschouwing (maart 2011) worden vertaald in een leerlijn voor de hele school. Uitgangspunt is dat kinderen kennis maken met de verhalen en gebruiken van de grote wereldreligies. De leerkracht kan hierbij kiezen uit diverse materialen en methodieken, passend bij de identiteit van de leerlingen en de visie van de school. Schooljaar 2012-2013 IInvoering van de leerlijn, tussentijds evalueren en bijstellen waar nodig. Schooljaren 2013-2015: borgen van de leerlijn. Hierbij is het vooral belangrijk dat ouders, leerlingen en het team zich thuis voelen bij de wijze waarop ’t Palet inhoud geeft aan haar identiteit.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#"!
Ad. 2. Natuur en techniek A. Natuur We gebruiken hiervoor de volgende materialen: Methode Leefwereld, Nieuws uit de Natuur, Nieuwsbegrip, Vlinder Stichting, onderwerpen uit de Taaltrapeze, leskisten en excursies van het IVN en natuureducatiecentrum de Witte Schuur. Alle bouwen maken gebruik van leskisten van de GGD, passend bij het onderwerp “menselijk lichaam” (verzorging, kennis en sexuele voorlichting) De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Er wordt gewerkt met thema’s, wekelijkse lessen (Nieuws uit de Natuur) en een meerjarencyclus van lessen uit Leefwereld.
In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaar 2011- 2012: Schoolbreed: starten met “Ik , lekker fit”. Schoolbreed: Het uitvoeren van het project ‘Ik lekker fit” , uitvoeren van de 8 verplichte lessen van Leefwereld zo mogelijk in combinatie met elkaar met dit project. Schooljaar 2012-2013: voortzetten project “Ik , lekker fit” én “week van de lentekriebels” introduceren bij de middenbouw/ onderbouw. Bovenbouw: Elke klas maakt gebruik van de projecten/lessen/materialen van het IVN of de Witte Schuur. Schooljaar 2013-2014: Laatste jaar project “Ik, lekker fit” én week van de Lentekriebels schoolbreed ingev oerd. Schooljaar 2014-2015: Bekijken en bespreken of de methode Leefwereld nog voldoet aan de doelen en eisen binnen onze school. Bekijken of deze methode nog aansluit bij de beleving van de kinderen. Zo niet, dan op zoek naar een nieuwe methode die wel aansluit.
B. Techniek Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: de Techniektorens en aanvullende materialen waarmee de onderdelen “demontage”, constructie (Lego, Knexx’ )en praktische techniek (fietsen repareren) aan bod komen. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Onderbouw: (twee)wekelijkse techniek circuits. Midden- en bovenbouw: tijdens het Praktijkuur wordt gewerkt met de Techniektorens
In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: 2011: Het invoeren van de opgedane kennis van de nieuwe mappen door de collega’s hierover te informeren. We onderzoeken ook de mogelijkheden om deze lessen te combineren met andere vakken zoals ‘ rekenen anders’ . 2012: We gaan actief op zoek naar excursies techniek/natuur voor alle bouwen. We zoeken het dicht bij huis en we gaan deze ideeën uitdragen naar het team. 2013: Dit jaar volgt een evaluatie van de leerlijn techniek op ‘t Palet. In 2013 werken we 5 jaar met de Techniektorens. Evaluatiepunten zullen zijn: voldoet onze opzet dan nog aan de Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
##!
kerndoelen, zijn aanvullingen noodzakelijk en klopt onze leerlijn nog? 2014: We onderzoeken de mogelijkheid voor een studiedag over techniek in samenwerking met de OBD. Op deze manier willen we ervoor zorgen dat het team deskundig blijft m.b.t. de technieklessen en kansen benut om het vak te integreren in andere activiteiten.
Ad. 3. Ruimte Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: Rondje Nederland, Bosatlas NL, Wereld in Vogelvlucht, Project Wereldkinderen, diverse sites voor topografie, thema’s en projecten passend bij actuele onderwerpen.
De volgende werkwijze wordt gehanteerd: In de onderbouw en middenbouw wordt gewerkt met thema’s, in de bovenbouw met klassikale wekelijkse lessen. Daarnaast wordt er ook thematisch gewerkt (verhalend ontwerpen) en oefenen leerlingen topografie individueel op hun eigen niveau. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: 2011-2012: De middenbouw gaat starten met Rondje Nederland en oriënteert zich met de bovenbouw op een methode die geschikt is voor het speciaal basisonderwijs. Er moet sprake zijn van een leerlijn voor aardrijkskunde, dus een goede afstemming tussen de bouwen. 2012-2013: Wanneer het gelukt is om een geschikte methode te vinden: invoeren 2013-2014: per bouw werken met een 2-jarige cyclus 2014-2015: evalueren en borgen Ad. 4. Tijd Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: Vanaf schooljaar 2011-2012 met de methode Brandaan als basis. Daarnaast wordt er gewerkt met Vakken vol Verhalen, Schooltelevisie, de Geschiedenis van Nederland in vijftig voorleesverhalen, Overal en Nergens, School T.V. (Beeldbank, Vroeger&Zo). De canons van de Nederlandse Geschiedenis zijn uitgangspunt van de uitgezette leerlijn. In de middenbouw en bovenbouw wordt hiermee gewerkt. In de onderbouw wordt dagelijks gewerkt aan tijdsbesef (klokkijken, dagen van de week, maanden, seizoenen enz.) en historisch bewustzijn (“Ik ben onderdeel van een geschiedenis: voor mij en na mij waren en komen er ook mensen). Thema;s als “Leven in grootmoeders tijd” komen hier ook aan bod. Uiteraard wordt in de overige groepen ook gewerkt aan dit tijdsbesef en historisch bewustzijn, omdat de meeste leerlingen hiervoor langer de tijd nodig hebben. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Onderbouw: dagelijks oefenen met de klok en kalender, thema’s en projecten. Midden- en bovenbouw: 3 of 4 thema’s uit de methode Brandaan per schooljaar. Aangevuld met een verhalend ontwerp. Zo komen in 4 jaar midden en bovenbouw alle 10 de tijdvakken aan bod.
In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Schooljaar 2011-2012: Schooljaar 2011-2012 Start met de geschiedenismethode Brandaan. 3 thema’s uit de methode Brandaan per schooljaar. Aan het eind v/h jaar evalueren Schooljaar 2012-2013 Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#$!
4 thema’s uit de methode Brandaan per schooljaar. Aangevuld met een verhalend ontwerp. Schooljaar 2013-2014: herhalen cyclus 2011-2012 Schooljaar 2014-2015: herhalen cyclus 2012-2013 en evalueren van de ingezette koers.
Samenvatting: totaal te realiseren doelen voor Oriëntatie op jezelf en de wereld Mens en samenleving: leerlijn voor spel in de onderbouw, voortzetten Kanjertraining, Rots &Water, burgerschapskunde nadrukkelijker vorm geven (leerlingenraad instellen), leerlijn voor levensbeschouwing implementeren en borgen. Natuur en techniek: Starten met schoolbreed project “Ik, lekker fit” en zo mogelijk uitbreiden van “de week van de lentekriebels” naar de onder- en middenbouw. Ruimte: oriëntatie op methode voor de midden- en bovenbouw, goede doorgaande leerlijn (2 jaren cycli) voor deze bouwen ontwikkelen. Tijd: implementeren, evalueren en borgen methode Brandaan.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#%!
Kunstzinnige oriëntatie Hiervoor gebruiken wij de volgende materialen: De methode “Moet je doen” is de hoofdmethode die wordt gebruikt voor: muziek, beeldende vorming en drama. Daarnaast maken wij gebruik van projecten die ontwikkeld zijn door derden. Wij werken samen (tot 1 juli 2011) met de Kunstcompagnie. Vanaf 1 januari 2013 hopen wij dat de gemeente Stede Broec de subsidiëring van het kunst- en cultuuronderwijs voor de eigen scholen gaat overnemen. Hierover wordt overleg gevoerd met de scholen, gemeente en Kunstcompagnie. De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Iedere week worden weekopeningen door de leerlingen verzorgd. “Media” komt terug in zowel weekopeningen als schoolverlatersvoorstellingen. Cultureel erfgoed wordt verzorgd via museumbezoek (ZZM), schooltelevisie (Vroeger en zo) en informatieve Ralfiteksten. Er wordt wekelijks muziek-, teken- en/of handenarbeidles gegeven, al dan niet gekoppeld aan thema’s en projecten. In de midden- en bovenbouw wordt een deel van deze lessen ook verzorgd binnen het zogenaamde Praktijkuur. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: In het schooljaar 2010-2011 vond er een studiedag plaats met als onderwerp kunstzinnige vorming. De invulling van deze dag was vooral gericht op muziek, beeldende vorming en drama. Het is de bedoeling om deze studiedag voortaan eens in de 4 jaar te laten plaatsvinden, zodat de opgedane kennis geborgd wordt en de ontwikkeling op het gebied van kunstzinnige vorming doorgaat. - We worden in schooljaar 2010-2011 begeleid door een docent muziek. - Een aantal leerkrachten volgt in schooljaar 2010-2011 een cursus gitaar spelen. - In schooljaar 2011-2012 zullen we ons focussen op “beeldende vorming”. “Muziek” wordt verder uitgebouwd. - In schooljaar 2012-2013 willen we aan de slag gaan met drama (ontwikkelen leerlijn, methodekeus en implementatie). - We gaan ons in schooljaar 2013-2014 richten op media (ontwikkelen leerlijn, methodekeus en implementatie). In de komende jaren zal per aandachtsgebied gelegenheid worden gecreëerd voor collegiale consultatie. Samenvatting: totaal te realiseren doelen voor Kunstzinnige oriëntatie - 2011-2012: leerlijn muziek uitbouwen, ontwikkelen leerlijn beeldende vorming. - 2012-2013: ontwikkelen leerlijn voor drama. - 2013-2014: ontwikkelen leerlijn voor “media”. - 2014-2015: evalueren, bijstellen en borgen van ingevoerde leerlijnen.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#&!
Bewegingsonderwijs Hiervoor gebruiken wij de volgende methodiek: “Basislessen Bewegingsonderwijs” van Wim van Gelder.
De volgende werkwijze wordt gehanteerd: Op ‘t Palet bieden wij een breed scala van bewegingsvaardigheden en spelactiviteiten aan. Onze organisatie is erop gericht dat we intensief en gedifferentieerd de leerstof kunnen aanbieden. Wij houden ons aan de domeinen: Toestellen / gymnastiek, atletiek, spel, bewegen op muziek en stoeien. Iedere groep heeft twee keer in de week gym. Daarvan wordt een les gegeven door een vakleerkracht Lichamelijke Opvoeding en de andere les wordt gegeven door de groepsleerkracht, wanneer deze bevoegd is om bewegingsonderwijs te mogen geven. Indien dit niet het geval is, wordt een bevoegde collega ingezet, of de vakleerkracht. In de onderbouw wordt eenmaal gym gegeven door de vakleerkracht en eenmaal een spelles door de groepsleerkracht. Naast onze gymnastiek lessen besteden we ook aandacht aan: sportdag, een intern voetbaltoernooi (BB) en diverse buitenschoolse toernooien: peanutbal, volleybal (MB) en voetbal. Alle leerlingen van de onderbouw hebben wekelijks zwemles. We gaan hiermee door in de midden- en bovenbouw totdat het A-diploma is behaald. De zwemlessen worden verzorgd door instructeurs van het gemeentelijk zwembad “de Kloet”. Voor de leerlingen die extra hulp nodig hebben met bewegen en / of sociale vaardigheidstraining worden er extra lessen gegeven in een kleine groep. Belangrijke aandachtspunten tijdens de gymlessen zijn: - De leerlingen leren op een verantwoorde manier deel te nemen aan de bewegingscultuur en ervaren de belangrijkste bewegingsen spelvormen. - De leerlingen leren omgaan met de spelregels. - De leerlingen zelfstandig het spel op gang kunnen houden. - De leerlingen op een goede en veilige manier samenwerken met elkaar. - Kinderen stimuleren zich aan te melden bij een sportclub. In de komende schoolplanperiode willen wij de volgende zaken realiseren: Vanaf het schooljaar 2011-2012 zal de vernieuwde versie van “Basislessen Bewegingsonderwijs” integraal worden ingevoerd. Het bewegingsonderwijs in de onderbouw zal in het schooljaar 2011-2012 kritisch worden geëvalueerd en zo nodig worden herzien.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#'!
Domeinoverstijgende zaken: 1. ICT 2. Klassenmanagement met behulp van GIP 3. Werken met ontwikkelingsmaterialen in de onderbouw Ad. 1. ICT Op ’t Palet wordt ICT zeer breed ingezet. Alle groepslokalen en enkele instructielokalen hebben een digitaal bord. Leerkrachten maken hier intensief gebruik van, zeker nu er in toenemende mate ondersteunend materiaal voor het bord beschikbaar is (webbased). Voor de leerlingen zijn er goede computers in de lokalen aanwezig, waarop zij zelfstandig kunnen oefenen (rekenen, lezen, spelling, topografie), maar ook leren informatie op te zoeken en te verwerken (werkstukken, powerpoint presentaties en spreekbeurten). Leerlingen met dyslexie gebruiken het programma Sprint Plus als hulpmiddel. Hiervoor zijn aparte laptops beschikbaar. Er wordt regelmatig aandacht besteed aan het veilig omgaan met internet en communicatie (Hyves, Facebook o.a.). Op school wordt alleen gebruik gemaakt van het internet onder toezicht van de leerkracht. In de komende schooljaren (2011-2015) willen we m.b.t. het ICT gebruik en ICT beleid het volgende realiseren: - het huidige (hoge) peil van leerkrachtvaardigheden behouden en m.n. bij de parttime leerkrachten zorgen voor voldoende gelegenheid tot oefenen - systematische aandacht voor de inzet van ICT als leermiddel voor de leerlingen, waarbij m.b.v. een ICT- portfolio de aangeboden en beheerste vaardigheden een plaats krijgen.
Ad. 2. Klassenmanagement met behulp van GIP, de agenda en de time-out regels Inhoud: Klassenmanagement. Binnen de school gelden duidelijke afspraken en regels met betrekking tot gedrag en (werk) houding. Hierbij maken we gebruik van: - G.I.P. (Groepsgericht en Individueel gericht pedagogisch en didactisch handelen van de leerkracht) Hierbij krijgt de leerling ongevraagd aandacht doordat de leerkracht langskomt. Hierbij gelden de tien gouden GIP regels. - Gebruik van de agenda: Kinderen leren hiermee plannen, reflecteren en uitvoeren, passend bij het niveau en leeftijd van de kinderen. Het doel is de zelfstandigheid vergroten. - Gedragsbeïnvloeding , regels en routines: Gebaseerd op methodes van Rots &Water en Kanjertraining, werken met het sterrensysteem en communiceren met kinderen door benoemen van gewenst gedrag. - Time-out voorziening: Time-out in de klas en time-out buiten de klas. Gewenste situatie in het schooljaar 2014-2015 en de weg daar naar toe: - G.I.P.: Vasthouden van het G.I.P.-model, jaarlijks terugkerende ‘opfrismiddag’ , I.B.’ers observeren jaarlijks dit model met behulp van observatielijsten; aandachtspunten worden besproken met de leerkracht. Dit alles met als doel om zoveel mogelijk op de GIP manier te werken. Van GIP alleen tijdens zelfstandig werken naar ook werken op de GIP manier tijdens creatieve en wereldoriënterende vakken. - Gebruik van de agenda: De leerkrachten gebruiken een agenda passend bij de ontwikkeling van de kinderen. Van willekeurig gebruik naar een bewust en doelgericht gebruik van de agenda waarbij een duidelijke schoollijn zichtbaar moet zijn. - Gedragsbeïnvloeding, regels en routines: Werken naar een rode lijn in het gebruik Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#(!
-
van het zgn. drie kansen/sterrensysteem, passend bij de pedagogische hulpvraag van de kinderen. Time-out voorziening: We streven ernaar de time-out voorziening zo effectief mogelijk in te zetten. Handhaven van de afspraken rond de time-out. Streven naar: Elk kind hoort in de klas.
Ad. 3. Inzet van ontwikkelingsmaterialen in de onderbouw Leergebied: Voorbereidend lezen, rekenen en schrijven
Domein: Nederlandse taal en rekenen Inhoud: Het afgelopen schooljaar is al het aanwezige ontwikkelingsmateriaal ingedeeld per categorie. Het ontwikkelingsmateriaal is ingedeeld in verschillende groepen die aangeduid worden met kleuren: - Rekenen: rood - Ruimtelijke orientatie: wit - Lezen: geel - Taal denken: blauw - Motoriek: bruin Er zijn scoringslijsten gemaakt zodat elke leerkracht per kind kan aangeven welk ontwikkelingsmateriaal is aangeboden. Het is de bedoeling dat de leerlingen door deze scoringslijsten (bijna) alle groepen van het ontwikkelingsmateriaal aangeboden krijgen. In het ontwikkelingsperspectief van de leerlingen wordt nu beschreven aan welke ontwikkelingsmaterialen de leerling extra aandacht zal moeten besteden. Er is een schema gemaakt waarin de leerkracht bij kan houden welk kind welk ontwikkelingsmateriaal extra aangeboden moet krijgen. Ook staan in dat schema de laagste toetsuitslagen van de kinderen, zodat daar eventueel ook nog extra aandacht aan kan worden besteed. Het voorstel aan de groepsleerkrachten is om de éne week te zorgen dat al het ontwikkelingsmateriaal ingezet zal worden. De andere week kan het specifieke ontwikkelingsmateriaal ingezet worden dat vanuit het ontwikkelingsperspectief is geadviseerd. Elke groep zet het ontwikkelingsmateriaal minimaal twee keer per week in. Gewenste situatie in schooljaar 2014- 2015 en de weg daar naar toe: - Het ontwikkelingsmateriaal indelen op moeilijkheidsgraad. - Kijken welk ontwikkelingsmateriaal besteld moet worden. - Analyseren of het nuttig zal zijn om overdrachtslijsten in te voeren zodat de volgende leerkracht aan kan sluiten. - Zeker drie keer evalueren/controleren tijdens een bouwvergadering hoe het gaat met de nieuwe aanpak van het ontwikkelingsmateriaal.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
#)!
Doel schooljaar 2010-2011: - Extra ontwikkelingsmateriaal bestellen op het gebied van rekenen. - Het indelen van het nieuwe reken ontwikkelingsmateriaal. - Extra ontwikkelingsmateriaal bestellen op het gebied van ruimtelijke orientatie. - Het indelen van het nieuwe ruimtelijke orientatie ontwikkelingsmateriaal. - Evalueren met de groepsleerkrachten over de aanpak van het ontwikkelingsmateriaal. Doel schooljaar 2011-2012: - Extra ontwikkelingsmateriaal bestellen op het gebied van lezen. - Het indelen van het lees ontwikkelingsmateriaal. - Extra ontwikkelingsmateriaal bestellen op het gebied van taaldenken. - Het indelen van het taaldenken ontwikkelingsmateriaal. - Evalueren met de groepsleerkrachten over de aanpak van het ontwikkelingsmateriaal. Doel schooljaar 2012-2013: - Extra ontwikkelingsmateriaal bestellen op het gebied van motoriek. - Het indelen van het motoriek ontwikkelingsmateriaal. - Analyseren of het haalbaar is om al het ontwikkelingsmateriaal in te delen met een moeilijkheidsgraad. - Evalueren met de groepsleerkrachten over de aanpak van het ontwikkelingsmateriaal. Doel schooljaar 2013-2014 - Evalueren of het nuttig is om overdrachtslijsten in te voeren. - Eventueel verder gaan met het indelen van het ontwikkelingsmateriaal op moeilijkheidsgraad. - Analyseren of er nieuw ontwikkelingsmateriaal besteld moet worden. - Het indelen van de eventueel bestelde ontwikkelingsmaterialen. - Evalueren met de groepsleerkrachten over de aanpak van het ontwikkelingsmateriaal. Doel schooljaar 2014-2015 - Evalueren hoe alles is verlopen in de werkgroep ontwikkelingsmateriaal. - Evalueren met de groepsleerkrachten over de aanpak van het ontwikkelingsmateriaal. - Nieuwe doelen stellen voor de komende periode.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$+!
Domein 5: Onderwijsorganisatie en onderwijstijd Schoolniveau De school telde op 1-10-2010 273 leerlingen, verdeeld over 18 groepen. De school beschikt met ingang van 1-8-2011 over drie locaties. De allerjongste groep is onderdeel van het Dagcentrum voor Kinderen, de overige 10 onder- en middenbouwgroepen zijn gehuisvest in de locatie Princenhof, de 7 bovenbouwgroepen in de locatie Verlengde Raadhuislaan. Zeer globale doelstelling voor de bouwen is: Onderbouw Hierin worden voorbereidende en aanvankelijke lees- en rekenprocessen aangeleerd en kan een begin worden gemaakt met de voortgezette leerprocessen. Daarnaast is er aandacht voor de ontwikkeling van de motoriek, kunstzinnige vorming en sociale ontwikkeling. Middenbouw Lees- en rekenprocessen worden uitgebreid. Dit geldt ook voor de ontwikkeling van de fijne en grove motoriek, kunstzinnige vorming en sociaal-emotionele ontwikkeling. Bovenbouw Hier worden de leerlingen voorbereid op het voortgezet onderwijs. Uiteraard worden alle didactische vaardigheden en kennis uitgebreid en wordt meer van de zelfstandigheid van kinderen verwacht. Indelen van groepen: Bij de groepsindeling trachten wij zoveel mogelijk rekening te houden met o.a. de volgende zaken: - Intellectuele capaciteiten van het kind, - sociaal-emotionele ontwikkeling, - leeftijd, - “klikt” het tussen kind en leerkracht, - is er aansluiting met groepsgenoten mogelijk, - enkele meisjes bij elkaar (vanwege het relatief kleiner aantal meisjes op de - scholen voor speciaal basisonderwijs) Bij de groepssamenstelling wordt rekening gehouden met de hulpvraag van kinderen (niveau en sociaal-emotionele ontwikkeling) omdat er grenzen zijn aan de differentiatiemogelijkheden binnen iedere stamgroep. Voor de vakken rekenen, spelling en lezen wordt gewerkt met homogene groepsdoorbroken instructiegroepen. Bij uitzondering wordt er individuele instructie geboden, De aanvangsgroepen hebben 12-16 leerlingen, de andere groepen maximaal achttien. De leeftijd van de leerlingen is vergelijkbaar met die op een basisschool. In principe heeft elke groep zijn eigen vaste groepsleerkracht. Bij ziekte, verlof of compensatiedagen valt zoveel mogelijk steeds dezelfde leerkracht in. Een aantal groepsleerkrachten werkt vier dagen; de vijfde dag wordt ingevuld door een “vast maatje”. De Commissie Wijnen heeft in haar beschrijvingen van de onderwijstijd richtlijnen gegeven ten aanzien van de tijd die per leerstofgebied zou moeten worden ingezet. Voor SBO ’t Palet worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: Nederlandse taal Rekenen/wiskunde Oriëntatie op mens en maatschappij Oriëntatie op natuur en techniek Kunstzinnige oriëntatie Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
35% 20% 15% 10% 10%
$*!
Bewegingsonderwijs en spel
10%
In de bovenbouw wordt tijd vrij gemaakt om Engels te kunnen geven. De school heeft drie interne begeleiders, één voor iedere bouw. Zij observeren klassensituaties en coachen leerkrachten op de thema’s zelfstandig werken, instructie, omgang met hulpvragen en klassenorganisatie. In de jaarplanning van de school worden afspraken voor groepsbesprekingen met de leerkrachten opgenomen, waarin bovenstaande elementen, naast de bewaking van de voortgang van de leerlingen wordt meegenomen. In het tweewekelijks overleg tussen directie en IB-ers wordt de voortgang van het onderwijs bewaakt en worden knelpunten besproken. Binnen ’t Palet zijn er diverse taken en functies bij de medewerkers neergelegd om daadwerkelijk als speciale basisschool te kunnen functioneren. De diverse werkgroepen fungeren als een “groep specialisten”, onder leiding van een voorzitter met kennis en affiniteit met het betreffende deelgebied. Hierdoor is er sprake van specialismen met betrekking tot: - Nederlandse Taal (alle gebieden), - rekenen/wiskunde. – fijne motoriek, - ICT - kunstzinnige vorming, - bewegingsonderwijs, - Kanjertraining, - Rots en Water, - klassenmanagement (GIP), - techniek, - spel in de onderbouw, - levensbeschouwing. De volgende vakspecialisten worden ingezet ten behoeve van het onderwijs en de werkgroepen: logopediste, orthopedagogen, remedial teachers, vakleerkracht gymnastiek, speltherapeut, motorisch remedial teacher, trainers Kanjertraining en Rots en Water. Groepsniveau De klassenorganisatie is in toenemende mate zichtbaar ingericht om zelfstandig werken van kinderen mogelijk te maken. Het GIP-model wordt sinds jaren gehanteerd binnen de school en vanaf de allerjongste groep ingezet. In de weekroosters van de groepen is de globale verdeling van de onderwijstijd, zoals hierboven is beschreven, het uitgangspunt. De leerkrachten zetten dagelijks het rooster op het bord. Dit biedt leerlingen houvast en structuur gedurende hun schooldag. In de jongste groepen wordt het dagprogramma in pictogrammen weergegeven. In alle groepen wordt door de leerlingen gebruik gemaakt van een agenda. In de onderbouw en middenbouw heeft deze dagagenda tevens een duidelijke functie om het leergedrag te (laten) beoordelen. In de bovenbouw is het vaker een planningsinstrument in de vorm van een weekagenda. Individueel niveau Leerkrachten differentiëren bewust om tegemoet te kunnen komen aan verschillende instructie- en ondersteuningsbehoeften van kinderen. Dit wordt in toenemende mate ook vastgelegd in de groepsplannen.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$"!
Domein 6: Handelingsplanning De lijn van zorg De brede PCL van het SWV is sinds 01-08-2010 officieel een ZAT. Dit zorg- en adviesteam beoordeelt op basis van handelingsgerichte diagnostiek de hulpvragen ten behoeve van kinderen in het SWV, die door middel van onderwijskundige rapporten (OKR) en de door de ouders ingevulde gezinsvragenlijsten worden ingediend. Deze dossiers worden tijdens het casemanagersoverleg beoordeeld en indien nodig, voorzien van onderzoeksvragen doorgegeven aan, door de casemanager aangestuurde, onderzoekers. Deze onderzoeken leiden in een integratiebespreking, samen met de medewerkers van de basisschool en de jeugdarts, tot handelingsgerichte adviezen, om zodoende tegemoet te komen aan de hulpvragen van het besproken kind. Mocht de basisschool daartoe onvoldoende in staat zijn, dan wordt er gekeken welke school wel tegemoet kan komen aan deze onderwijsbehoeften. Dit kan een andere basisschool zijn binnen SWV de Streek, een voorziening op een Regionaal Expertise Centrum (REC) of op de speciale basisschool van het SWV: ’t Palet. Wanneer een kind het advies SBO heeft gekregen, vragen ouders een beschikking aan bij het ZAT. Wanneer dit advies is gegeven conform de afspraken die binnen het SWV gelden, wordt de beschikking afgegeven, nu nog door het ZAT, maar er zijn ontwikkelingen gaande m.b.t. het formeren van een bovenregionale commissie die voor het afgeven van indicaties verantwoordelijk zal zijn. Ouders maken vervolgens een afspraak met de directie van ’t Palet voor een kennismakingsgesprek en melden hun kind aan. Uiteraard vinden er ook in een eerder stadium, desgewenst, al gesprekken plaats, voordat ouders akkoord gaan met het gegeven advies. Formeel beslist het Bevoegd Gezag van SBO ’t Palet over toelating. Dit speelt met name rond de plaatsing van leerlingen met LGF. De school heeft het recht om een “rugzakleerling” niet toe te laten op grond van de volgende overwegingen: 1. Ouders respecteren, dan wel onderschrijven de grondslag van de school niet; 2. Er is sprake van verstoring van rust en veiligheid van overige leerlingen; 3. Er is sprake van te grote interferentie verzorging/ behandeling in het onderwijs, 4. De school denkt niet tegemoet te kunnen komen aan de hulpvraag van de leerling, qua benodigde inzet van uren. Het besluit een “rugzakleerling” niet toe te laten, wordt door het bevoegd gezag voorzien van een schriftelijke onderbouwing, af te leiden uit het handelingsplan en het handelingscontract, dat is opgesteld door de onderwijsconsulent/ambulant begeleider van het desbetreffende REC-cluster in samenspraak met ouders en de school. De regeling valt onder de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB). Het bevoegd gezag verwijst in een schriftelijke onderbouwing naar de aangewezen beroepscommissie. Vanaf het schooljaar 2008-2009 wordt er door de psychologen/orthopedagogen van het ZAT voor iedere onderzochte leerling een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Dit werd al gedaan voor “zittende leerlingen” van ’t Palet door de eigen orthopedagogen. Al met al hebben nu alle leerlingen van de school een zogenaamd OPP. Het ontwikkelingsperspectief dient als uitgangspunt en leidraad voor de handelingsplanning van de leerling, als instrument ten behoeve van de didactische ontwikkeling en de sociaalemotionele ontwikkeling. Het ontwikkelingsperspectief wordt iedere groepsbespreking “tegen het licht gehouden”, Indien vanuit toets- en ervaringsgegevens een andere, langdurige tendens zichtbaar wordt, kan dat aanleiding zijn om het ontwikkelingsperspectief bij te stellen. Wanneer de verwachte ontwikkeling uitblijft, zal na overleg met ouders en het zorgteam, nader onderzoek worden Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$#!
gedaan alvorens over te gaan op intensievere handelingsplanning en/of bijstellen van het perspectief. In ieder geval vindt tijdens elke groepsbespreking herijking van de protectieve en belemmerende factoren plaats en worden indien daar aanleiding toe is de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften opnieuw geformuleerd. Naast het ontwikkelingsperspectief worden belangrijke relevante gegevens, ook de meest recente didactische gegevens vanuit de basisschool, door de intern begeleiders verwerkt in een zogenaamd startplan. Plaatsing Wanneer de leerling toelaatbaar is tot de school, gaat men over tot plaatsing. De kinderen worden flexibel geplaatst in de periode van de zomervakantie tot begin april. Kinderen die na deze datum vanuit andere regio’s naar de Streek verhuizen, worden zo mogelijk nog geplaatst. In uitzonderingsgevallen wordt uitgeweken naar een tijdelijke plaatsing op een basisschool, met ondersteuning vanuit ’t Palet. Kinderen die zijn toegelaten, komen kennismaken met hun nieuwe leerkracht en groep. Alle kinderen die direct na de zomervakantie worden geplaatst (de meesten) doen dit tijdens de laatste woensdag van het schooljaar, de zogenaamde “nieuwe groepenochtend”. In de eerste weken na de plaatsing bespreken de leerkracht en de intern begeleider het startplan en worden zo nodig aanpassingen hierop gedaan. Plaatsing in de nieuwe groep 1. Van basisonderwijs naar ’t Palet 2. Op ’t Palet van de ene groep naar de volgende 3. Van de locatie Princenhof naar de locatie Raadhuislaan Ad. 1. Van basisschool naar ’t Palet Zie boven. - Aanvulling: de basisschool ontvangt in het eerste jaar na plaatsing een kopie van het ouderrapport van de leerling. Op dit rapport staan de didactische resultaten vermeld en de extra handelingsplanning. Om de betrokkenheid van de basisscholen bij hun oud-leerlingen te versterken wordt overwogen om dit jaarlijks te blijven doen. Ad. 2. Van groep naar groep - Bij de nieuwe groepssamenstelling zijn alle leerkrachten actief betrokken. - Er wordt een standaard intern overdrachtsformulier ingevuld, waarop bijzonderheden rond de leerling worden vermeld. Dit wordt door de leerkrachten onderling besproken. - Er vindt een overleg plaats tussen de intern begeleiders, waarbij alle zorgleerlingen worden besproken. - Tijdens bouwvergaderingen worden leerlingen besproken die extra aandacht vragen van alle collega’s. Ad. 3. Van de locatie Princenhof naar de locatie Raadhuislaan. - De intern begeleider van de bovenbouw komt meermalen observeren en kennismaken met leerlingen van de middenbouw. - Met kinderen van wie verwacht wordt dat zij de overstap lastig zullen vinden, worden meerdere bezoekjes afgelegd aan de bovenbouwlocatie. De overige leerlingen brengen eenmalig een bezoek tijdens de generale repetitie van de schoolverlatersavond die zij bijwonen (evenals de onderbouwleerlingen). - Zorgleerlingen worden zorgvuldig overgedragen in het zorgteam, dus in aanwezigheid van de directie, orthopedagogen en intern begeleiders. - Tussen de leerkrachten vindt mondelinge overdracht plaats.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$$!
Leerlingvolgsysteem 1. Op leerlingniveau 2. Op groepsniveau 3. Op schoolniveau Ad. 1. LVS op leerlingniveau In ons zelf ontworpen en voortdurend naar eigen inzicht en wensen aangepaste systeem worden alle relevante leerlingzaken geregistreerd: - persoonsgegevens - medische bijzonderheden - overdrachtrapport - rapport - didactische kaart - didactisch groepsoverzicht - handelingsgericht begeleidingsplan gekoppeld aan het ontwikkelingsperspectief - handelingsplan (RT, extra hulp buiten de klas) - logboek van de leerling - zorgteam bespreking - gespreksverslagen (ouders en instanties) - incidenten De school gebruikt de SCOL voor het volgen van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Het is nu nog niet mogelijk om de scores en grafieken te importeren in ons LVS. De scores worden wel bewaard en verwerkt in het leerlingen- en ouderrapport. Ad. 2. LVS op groepsniveau - didactisch groepsoverzicht - groepsplan rekenen - pedagogisch en didactisch groepsplan (routines en afspraken) - roosters - niveaugroepenoverzicht Ad. 3. LVS op schoolniveau Voor de leerlingadministratie wordt gebruik gemaakt van Dotcom. Hiermee kan de school communiceren met Bron, de financieringsinstellingen van het ministerie van OCW. Verder gebruik van ons eigen LVS ten behoeve van de planning van het onderwijs is in ontwikkeling. Consequenties voor de meerjarenplanning Er wordt handmatig uitgerekend hoe de opbrengsten per groep, per bouw en voor de gehele school zijn (zie bijlage bij dit schoolplan). Dit wordt vanaf 2011-2012 geautomatiseerd en gekoppeld aan de ontwikkelingsperspectieven van leerlingen. Op dit moment wordt ook handmatig geïnventariseerd hoe de leerlingpopulatie is samengesteld (% jongens – meisjes, % leerlingen met capaciteiten < IQ 80 enz.). Deze zaken zullen ook geautomatiseerd worden verzameld vanaf het schooljaar 2011-2012. Vóór 1-8-2015 zal ook een keus gemaakt worden voor een gestandaardiseerd leerlingvolgsysteem, wanneer dit dezelfde gebruikswaarde (of meer) heeft als het huidige eigen ontwerp. Indien mogelijk worden ook de resultaten van de SCOL geïmporteerd in dit nieuwe LVS. Ten behoeve van de jongste groepen in de onderbouw zal in het schooljaar 2011-2012 een definitieve keus worden gemaakt uit “Kijk”, het “Ontwikkelingsvolgmodel” of een derde COTAN gecertificeerd registratiesysteem.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$%!
Didactische groepsplannen zullen worden uitbreid vanaf 2011-2012 voor de vakken technisch lezen, begrijpend lezen en spelling. Handelingsplanning op groepsniveau Drie tot vier weken na aanvang van ieder schooljaar worden alle leerlingen uit een groep besproken met de intern begeleider en de leerkracht. De leerkracht zorgt van te voren voor aanpassing van de diverse groepsplannen. In het groepshandelingsplan worden zaken regelmatig bijgesteld, op grond van interventies en de effecten daarvan. Wanneer e.e.a. slechts voor een of enkele leerlingen geldt, wordt dit in hun eigen handelingsbegeleidingsplan vermeld. Twee maal per schooljaar maakt de leerkracht samen met de intern begeleider en orthopedagoog een nieuw handelingsbegeleidingsplan voor iedere leerling, met desgewenste nieuwe aandachtspunten en doelen. Uiteraard wordt ook het effect/resultaat van de interventies genoteerd. Na ongeveer 8 weken volgt een “nabespreking” tussen de intern begeleider en leerkracht, waarbij de afspraken worden nagelopen en gekeken wordt naar de praktische haalbaarheid. Het ontwikkelingsperspectief wordt iedere groepsbespreking “tegen het licht gehouden”, Indien vanuit toets- en ervaringsgegevens een andere, langdurige tendens zichtbaar wordt, kan dat aanleiding zijn om het ontwikkelingsperspectief bij te stellen. Wanneer de verwachte ontwikkeling uitblijft, zal na overleg met ouders en het zorgteam, nader onderzoek worden gedaan alvorens over te gaan op intensievere handelingsplanning en/of bijstellen van het perspectief. In ieder geval vindt tijdens elke groepsbespreking herijking van de protectieve en belemmerende factoren plaats en worden indien daar aanleiding toe is de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften opnieuw geformuleerd. Samenwerking met ouders. Wij vinden de contacten met ouders zeer belangrijk. Zij kennen hun kind immers het beste en bovendien is hun belangstelling voor het leren van hun kind van groot belang. De school kent de volgende geplande oudercontacten: - kennismakingsgesprek met de directie bij toelating - kennismakingsavond met de groepsleerkracht - informatieavond aan het begin van ieder schooljaar: de leerkracht ontvangt de ouders van de groep en vertelt iets over de wijze van werken, het dagritme, het jaarritme, de zorgstructuur en de klassenafspraken - inloopavond voor familie en vriendjes - thema-avond in samenspraak met de ouderraad: verdieping van een vak, training of algemeen onderwerp - ouderavonden naar aanleiding van de rapporten en het handelingsgerichtbegeleidingsplan (in totaal 4 avonden, in november, februari, april en juni) - met de ouders van leerlingen met LGF worden extra gesprekken gepland Hiernaast bestaat natuurlijk het veelvuldige mail- en telefonisch contact en incidenteel extra gesprekken. Een optimale opbrengst van de handelingsbegeleidingsplanning: toedeling van verantwoordelijkheden De groepsleerkracht is verantwoordelijk voor de uitvoering van pedagogische en didactische (groeps-) interventies. De intern begeleider zorgt voor de coördinatie daarvan, zodra het ook collega’s en zaken rondom de groep betreft. De intern begeleider draagt zorg voor de evaluatie van de interventies in de handelingsgerichtbegeleidingsplanning (H.G.B.P).
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$&!
Wanneer er zeer specifieke zorgen zijn wordt, met toestemming van de ouders, een leerling besproken in het zorgteam. Het antwoord op de hulpvraag van de leerkracht en ouders ligt dan op terreinen waar de leerkracht geen specifieke verantwoordelijkheid of kennis van heeft. In dit zorgteam hebben zitting: - voorzitter: directeur - jeugdarts - intern begeleiders - orthopedagogen - groepsleerkracht (indien gewenst bij de eerste bespreking) - op afroep beschikbare deskundigen binnen de school en incidenteel ook van buiten de school (o.a. de gespecialiseerde leerkracht LGF) De informatie over leerlingen die worden besproken komt op de volgende manieren bij het zorgteam binnen: - via de leerkracht - via de intern begeleider (n.a.v. actuele ontwikkelingen, na een leerlingbespreking, na het bespreken van het halfjaarlijkse G.S.O. en de SCOL) - na een gesprek met de ouders door de directie, orthopedagoog of intern begeleider - na contacten met externe hulpverleners - na een gesprek met een leerling (leerkracht, intern begeleider, orthopedagoog, directie) Indien een leerling wordt besproken in het zorgteam, worden de ouders vooraf en na afloop op de hoogte gesteld. Wanneer de bespreking leidt tot nader onderzoek of een verzoek tot verwijzing naar externe hulpverlening, zal de orthopedagoog dit verder met ouders bespreken. Overzicht van de aanwezige expertise op ’t Palet. Naast de aanwezigheid van groepsleerkracht en intern begeleiders kent het personeelsbestand van ’t Palet ook medewerkers met specifieke expertise. Deze medewerkers kunnen ten allen tijde worden geraadpleegd in formeel en informeel overleg. Het onderstaande overzicht is een actuele opsomming. Deze wordt steeds geactualiseerd, omdat de school zich voortdurend ontwikkelt (SOP, schoolontwikkelingsplan) en ook de medewerkers (POP, persoonlijk ontwikkelingsplan). - Orthopedagogen - Jeugdarts - Logopediste - Remedial teachers - Vakleerkrachten gymnastiek - Motorisch remedial teachers - Kindertherapeut / speltherapeut - Taalspecialist - Lees- en dyslexie experts - Rekenexperts - Sociale vaardigheidstrainers (Kanjertraining en Rots&Water) - ICC-er (coördinator voor kunst en cultuur) Indien gewenst kan de school een beroep doen op het schoolmaatschappelijk werk van de gemeente Stede Broec en omringende gemeenten én een kinderfysiotherapeut.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$'!
Domein 7: Opbrengsten De resultaten van de kinderen worden gevolgd via de halfjaarlijkse toetsen van het Groepsgewijs School Onderzoek (GSO). Deze resultaten worden afgezet tegen de verwachtingen die zijn geformuleerd in het ontwikkelingsperspectief van de leerling. Voor reguliere basisscholen kunnen de resultaten, van bijvoorbeeld CITO-toetsen, worden afgezet tegen een landelijk gemiddelde en daarmee kan het effect van het onderwijs worden gemeten. Voor kinderen binnen het speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs zijn die resultaten van het effect van het geboden onderwijs veel lastiger te bepalen. Deze kinderen ontwikkelen zich immers niet volgens een “gemiddelde”, door hun specifieke onderwijsbehoefte en ondersteuningsbehoefte. Wat lukt wél? Van iedere leerling wordt bij binnenkomst een ontwikkelingsperspectief geformuleerd en na vier leerjaren (DL 40) wordt het uitstroomperspectief vastgesteld. Aan het einde van de schoolperiode op ’t Palet kan per leerling worden vastgesteld of kinderen zich minimaal naar verwachting hebben ontwikkeld. En zo niet, wat daarvan dan de reden is. “Alle leerlingen samen” geeft een goed beeld van de schoolopbrengst. We werken aan verbetering van de cyclus opbrengstgericht werken op de volgende punten: 1. Het stellen van doelen 2. Het specifiek inrichten van het onderwijsprogramma en –proces 3. Het meten van de opbrengsten Ad. 1. Het stellen van doelen Naar aanleiding van het opgestelde ontwikkelingsperspectief worden in het handelingsgericht begeleidingsplan diverse doelen gesteld: didactisch, sociaal-emotioneel, motorisch, werkhouding en zelfredzaamheid. Deze doelen worden waar mogelijk vertaald in groepsplannen. Landelijke ontwikkelingen * Sinds 1-8-2010 is voor de vakken rekenen en taal een referentiekader opgesteld bestaande uit twee referentieniveaus, het fundamentele (minimale) niveau en het streefniveau. Het fundamentele niveau wordt gezien als een noodzakelijk minimaal niveau (VMBO BBL) voor het in algemeen opzicht goed maatschappelijk kunnen functioneren op het terrein van taal en rekenen. In gewoon Nederlands: wie zich zonder hulp van anderen goed wil kunnen redden met teksten en rekenopgaven moet dit niveau op enig moment voor de intrede van de volwassenheid beheersen. De invoering van de referentieniveau’s is ook gekoppeld aan streefpercentages bij de leerlingen die groep 8 van de basisschool verlaten. Met de coördinator van het SWV de Streek, zal worden bekeken wat de positie van ’t Palet hierin is ten opzichte van de overige reguliere basisscholen in het samenwerkingsverband. * Het landelijk SBO werkverband zal komen (2011?) met een voorstel hoe de referentieniveau’s gekoppeld kunnen worden aan het ontwikkelingsperspectief. Wij volgen deze ontwikkeling nauwlettend. Ad. 2. Het specifiek inrichten van het onderwijsprogramma en –proces. Voor rekenen gebruiken wij de reguliere methode Alles Telt. We hebben deze methode zo in het onderwijsprogramma ingepast dat zij ook bruikbaar is voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften. Daarnaast zijn we druk bezig met de invoer van de rekenarrangementen van Speciaal Rekenen, om er voor te zorgen dat inderdaad alle kerndoelen voor alle leerlingen aan bod komen. Voor taal gebruiken we de specifiek voor onze doelgroep ontworpen methode Taaltrapeze. Omdat we vinden dat hierin begrijpend lezen onvoldoende aan bod komt, wordt er vanaf de middenbouw ook gewerkt met de methode Nieuwsbegrip.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$(!
In het leesonderwijs is met name in de onderbouw de aanpak veranderd door hogere doelen te stellen en dus meer lesstof te behandelen. Dit heeft inderdaad geleid tot een verbetering van de leesprestaties van de leerlingen. We werken op ’t Palet volgens het model van handelingsgericht werken (vertaald in de zogenaamde 1-zorgroute). Dit is te zien aan het feit dat wij ons onderwijs systematisch inrichten op basis van onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van kinderen en dat wij werken met groepsplannen, handelingsbegeleidingsplannen, groepsbesprekingen en een zorgteam. Landelijke ontwikkelingen * In de methode Taaltrapeze ontbreekt het onderdeel spelling. Er wordt door de uitgevers gewerkt aan een leerlijn spelling die geïntegreerd kan worden in deze methode. Tot die tijd gebruikt de school de methode “Naar zelfstandig spellen”. Wanneer de nieuwe methode betere resultaten oplevert, zal de school deze invoeren. * Vanuit het SBO werkverband wordt ook geconstateerd dat om een optimaal onderwijsprogramma en –proces te realiseren, in de nabije toekomst specifieke leerroutes en arrangementen zullen moeten worden ontwikkeld. Door het uitwerken van deze leerroutes worden scholen ondersteund bij het verzorgen van een passend gespecificeerd onderwijsaanbod voor iedere leerling. Bovendien worden deze leerroutes gekoppeld aan het leerstofaanbod en, tot slot, aan complete onderwijsarrangementen, passend bij de diverse uitstroomperspectieven van leerlingen. * Tevens wordt er geconstateerd dat er bij de scholen ook meer behoefte is aan een leerstofaanbod dat specifiek is toegesneden op het speciaal basisonderwijs. Ad. 3. Het meten van opbrengsten De leeropbrengsten worden sinds 1-6-2008 per groep, bouw en voor de gehele school verzameld en geanalyseerd. Op individueel leerlingenniveau gebeurde dit al jaren. Het meten van opbrengsten op individueel niveau Gedurende het schooljaar worden de vorderingen van de leervakken systematisch getoetst met methode gebonden toetsen. Het registreren hiervan is een aandachtspunt. Daarnaast worden er twee maal per jaar methode onafhankelijke toetsen afgenomen tijdens de zogenaamde GSO weken in januari en juni. De resultaten van deze laatste toetsen worden verwerkt in de didactisch kaart. Hierdoor word een langdurig overzicht gekregen over de vorderingen van de leerlingen door de jaren heen. Gebruikte landelijk genormeerde toetsen Didactische vorderingen Lezen: - DMT - AVI - Klepel - Struiksma Spelling: - PI dictee - CITO SVS Spelling Rekenen: - CITO Rekenen en Wiskunde (2009) - CITO Ordenen en CITO Ruimte&Tijd - Teije de Vos: Niveau Test Rekenen - Tempo Test Rekenen Woordenschat: - CITO taal voor kleuters - Aarnoutse Begrijpend lezen: - 345678 Begrijpend Lezen Sociaal-emotionele ontwikkeling SCOL Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
$)!
12-jarigen procedure Capaciteiten: NDT, NIO en Wisc III Sociaal-emotioneel: NPV-J, Viseon Het meten van opbrengsten op groepsniveau De resultaten, die worden vermeld op de didactische kaarten van de leerlingen, worden ook verwerkt in groepsoverzichten. De taalopbrengsten (lezen, spelling, woordenschat en begrijpend lezen) worden ook verzameld in het kader van de “Taalpilot” (Scholen aan zet, PO-raad), waaraan ’t Palet deelneemt. Zo worden onze cijfers vergeleken met landelijke cijfers. De opbrengsten per groep worden besproken met de desbetreffende leerkrachten en geven richting aan eventuele aanpassingen in het onderwijs.
Het meten van opbrengsten op schoolniveau Ook voor iedere bouw en voor de gehele school worden de opbrengsten bepaald. Op grond hiervan wordt het onderwijskundig beleid bijgesteld en worden speerpunten geformuleerd, wanneer het om een duidelijke trend gaat. Sinds het schooljaar 2009-2010 maken wij een kwalitatieve analyse op basis van de uitstroomgegevens in relatie tot de instroomgegevens. Zo wordt duidelijk wat de leeropbrengst is ten aanzien van de verwachting en wat de meerwaarde van plaatsing op ’t Palet is geweest. Van de vorige jaren hebben wij alleen overzichten van de uiteindelijke uitstroom van leerlingen.
Uitstroom Verwijzingen naar de verschillende types voor voortgezet onderwijs en terugplaatsingen basisonderwijs
schooljaar
200420052005 2006
2006 2007-2007 2008
2008 2009 2010-2009 -2010 2011
Totaal aantal 12-jarige schoolverlaters
66
63
79
63
62
62
!"#
Praktijkschool
35
28
27
25
22
20
24
20
21
29
15
14
9
17
8
7
10
15
12
14
17
VMBO zonder LWO
1
-
5
3
7
5
5
Cluster II, Hendrik Molschool
1
5
4
1
1
VMBO LWO VMBO OPDC
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
0
%+!
Cluster III, de Stormvogel
-
1
Cluster IV, de Spinaker
1
1
Cluster IV, Molenweid (Santpoort)
4
1
4
2
2
0
14
1
17
0 0
Terugplaatsing BAO
1
2
-
1
Uitstroom juni 2010 afgezet tegen OP bij binnenkomst Aantal leerlingen Uitstroomperspectief bij binnenkomst (OPP) 15 PRO 11 PRO 5 VMBO 33 VMBO
1
2
1
Uitgestroomd naar: PRO VMBO PRO VMBO
Percentage leerlingen waarvan uitstroom gelijk is aan verwachting bij start: 75% Percentage leerlingen waarvan de uitstroom lager is dan de verwachting bij start: 8% Percentage leerlingen waarvan de uitstroom hoger is dan de verwachting bij start: 17% Landelijke ontwikkelingen - Het CITO brengt in het schooljaar 2011-2012 naar verwachting adaptieve toetsen uit die ontwikkeld zijn voor het speciaal basisonderwijs, om beter dan nu het geval is het niveau van de leerlingen vast te stellen. - Het SBO werkverband verzamelt de uitstroomgegevens van alle speciale basisscholen, zodat scholen zichzelf kunnen vergelijken met elkaar en landelijke gemiddelden. ’t Palet heeft een vergelijkbaar “uitstroomprofiel” als alle andere SBO scholen. Gezien het hoge aantal leerlingen met een LGF (Rugzakje) , is dit een keurige prestatie. Consequenties voor de meerjarenplanning In de komende schoolplanperiode willen wij ten aanzien van het domein “Opbrengsten” het volgende realiseren: - groepsresultaten een nadrukkelijke plaats geven in de gesprekkencyclus met leerkrachten om hiermee de handelingsbekwaamheid van leerkrachten te vergroten - het systematisch volgen van het leerrendement van leerlingen en de afstemming daarvan met het ontwikkelingsperspectief invoeren in het LVS - kengetallen m.b.t. onze leerlingenpopulatie systematisch verzamelen om zo nodig jaarlijks ons onderwijsaanbod bij te kunnen stellen en te kunnen verantwoorden - ons bezinnen op een mogelijk alternatief voor ons eigen LVS - specifiek ontwikkelingsregistratiesysteem onderbouw 2011-2012 afronden
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%*!
Domein 8: Kwaliteitszorg In dit deel van het schoolplan beschrijven we op welke wijze wij onze kwaliteit bewaken, borgen en verbeteren. Eerst geven we aan welke aspecten deel uitmaken van onze kwaliteitszorg. Vervolgens omschrijven we hoe deze onderdelen een samenhangend geheel vormen. Tenslotte geven we aan waar nog aan gewerkt moet worden in de komende schoolplanperiode. Interne kwaliteitszorg De kwaliteitsontwikkeling en kwaliteitsbewaking omvatten de onderstaande 8 elementen die onderling nauw samenhangen en die leiden tot een voortdurende aanpassing en verbetering van het onderwijs: plan, do , check and act! 1. de structurele (trend) analyse van opbrengsten van m.n. de niet-methode gebonden toetsen (GSO) en sociaal-emotionele volginstrumenten; 2. de procesevaluatie m.b.t. de voorgenomen activiteiten uit het schoolplan en jaarplan; 3. de oudertevredenheidspeiling (OTP), de leerlingtevredenheidspeiling (LTP) en de medewerkerstevredenheidspeiling (MTP); 4. de risico-inventarisatie en – evaluatie; 5. de resultaten van het inhoudelijk voortgangsoverleg tussen het bestuur (Fed.Ver. SWV de Streek) en de directie; 6. de resultaten van het schoolbezoek van de rijksinspectie; 7. de terugkoppeling op het jaarlijkse zorgplan van het samenwerkingsverband; 8. de kengetallen uit het jaarverslag van de school. Het systeem van kwaliteitsontwikkeling en kwaliteitsbewaking op de school kent een aanpak op basis van de zogenaamde “kwaliteitscyclus”: 1. Het formuleren en vastleggen van (meerjaren)beleid; 2. Het in kaart brengen van de actuele situatie; 3. Het formuleren en uitvoeren van activiteiten op korte en middellange termijn; 4. Het evalueren van de uitgevoerde activiteiten, waarbij centraal staat of één en ander ook daadwerkelijk heeft geleid tot een gewenst resultaat. Het eventueel bijstellen/herformuleren van (meerjaren)beleid; 5. Het in beeld brengen van de nieuwe actuele situatie; 6. Het formuleren en uitvoeren van activiteiten voor de volgende periode; 7. Het evalueren van de volgende periode. Bij onze kwaliteitszorg maken we onder andere gebruik van het zelfevaluatie-instrument van het Seminarium voor Orthopedagogiek. De kern van de kwaliteitszorg draait om de volgende 5 vragen: Doet de school de goede dingen? Doen we die dingen goed? Hoe weten we dat? Vinden anderen dat ook? Wat doen wij vervolgens met die wetenschap? In het zelfevaluatie instrument SBO zijn gestandaardiseerde vragenlijsten opgenomen en worden andere aanvullende vormen beschreven om bovenstaande vragen te beantwoorden. Aanvullend is: 1. observaties 2. interactieve werkvormen 3. LVS
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%"!
Ad. 1 Observaties in de groepen gebeuren als volgt: ten behoeve van coaching van leerkrachten door de IB-er en orthopedagoog ten behoeve van de leerlingbespreking en onderzoeken door de orthopedagoog ten behoeve van de borging en kwaliteit van het GIP, Rots en Water en de Kanjertraining door de IB-ers en specifieke trainers. Ten behoeve van de borging van de methode Taaltrapeze door de logopediste en taalspecialist Ad. 2. Interactieve werkvormen worden gebruikt tijdens: inhoudelijke studiedagen en incidenteel tijdens algemene teamvergaderingen. Het is de bedoeling deze werkvormen in iedere teamvergadering te gaan inzetten. Ad. 3 LVS Opbrengsten van het onderwijs worden als volgt in kaart gebracht: vaststellen van het ontwikkelingsperspectief en de leerrendementsverwachting voor iedere nieuwe leerling GSO (toetsen) en de groepsbespreking aan de hand van groepsoverzichten en didactische kaarten Uitstroom van leerlingen -
In het leerlingvolgsysteem wordt ook geregistreerd of er sprake is geweest van incidenten, schorsingen of een verwijdering. Ook deze gegevens worden jaarlijks meegenomen in de vaststelling van het onderwijskundig beleid.
De directeur is er verantwoordelijk voor dat het kwaliteitszorgsysteem wordt uitgevoerd. Tot de taken behoren onder andere: Het systematisch doorlopen van de kwaliteitscyclus bij de activiteiten met betrekking tot kwaliteitszorg Het vastleggen van taken en bewaken van de samenhang Het vastleggen en bewaken van teamafspraken Het creëren van draagvlak Het bevorderen van professionele kennis en vaardigheden bij de leerkrachten en behandelaars Het organiseren van een op kwaliteitsverbetering gerichte samenwerking Het verzamelen van informatie t.b.v. de eigen beeldvorming *) Bij de inrichting van de kwaliteitszorg is het schoolplan het richtinggevende document bij de kwaliteitsverbetering. Daarnaast gebruiken we het jaarlijks op te stellen actieplan (jaarplan)om vinger aan de pols te houden en het schoolontwikkelingsplan bij te stellen. Beide documenten hangen nauw met elkaar samen en zijn een belangrijk hulpmiddel bij het systematisch doorlopen van de kwaliteitscyclus. *) In te zetten instrumenten hierbij zijn: klassenbezoeken ten behoeve van functionerings- en beoordelingsgesprekken gesprekken met ouders (MZR en ouderraad) gesprekken met leerkrachten gesprekken met leerlingen (plan) De school kent een zogenaamde schoolplancyclus en een jaarplancyclus. Richtinggevende elementen bij de schoolplancyclus zijn onder andere: analyse van de leerlingpopulatie Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%#!
-
in- en uitstroomgegevens het bepalen van doelen voor de school
Elk jaar wordt op een studiemiddag het afgelopen schooljaar geëvalueerd. Daarbij worden de volgende zaken betrokken: Wat ging er goed en minder goed en welke oplossingen zijn er op korte, middellange en lange termijn te formuleren; elementen uit het zelfevaluatie instrument leeropbrengsten (GSO) opbrengsten van werkgroepen en studiedagen opbrengsten van het jaarlijks actieplan Onder andere op basis van deze evaluatie worden beleidsvoornemens geformuleerd voor het volgende schooljaar. Onderdeel hiervan zijn de te plannen inhoudelijke studiedagen, het scholingsbeleid en de invulling van persoonlijke ontwikkelingswensen van medewerkers (passend bij de schoolontwikkeling). Rapportage hiervan vindt plaats ten behoeve van het bestuur, de MZR en het team. Externe kwaliteitszorg (ambulante begeleiding, casemanagement ZAT, stuurgroep) Op basis van het zorgplan van het SWV de Streek, wordt vanuit SBO ’t Palet mede vorm en inhoud gegeven aan de kwaliteitszorg van het Samenwerkingsverband. In het zorgplan van SWV de Streek staat het volgende beschreven: “Missie en visie van Fed. Ver. SWV de Streek”: Elk kind is onze uitdaging. Voor passend onderwijs met zorg op maat. In het basisonderwijs zo het kan. In het speciaal basisonderwijs zo nodig. Kwaliteit van zorg in het sbo Het samenwerkingsverband de Streek draagt zorg voor het in stand houden van een speciale basisschool als belangrijke voorziening van het samenwerkingsverband. Binnen het samenwerkingsverband wordt actief beleid gevoerd om op een zorgvuldige wijze kinderen te plaatsen op een basisschool of de speciale basisschool om daarmee tegemoet te komen aan hun onderwijs- en ondersteuningsbehoeften. De speciale basisschool heeft eigen kernkwaliteiten en doelstellingen voor de aan haar toevertrouwde leerlingen en zij biedt o.a. via ambulante begeleiding ook hulp aan kinderen buiten de school.
Consequenties voor de meerjarenplanning In de komende schoolplanperiode willen wij ten aanzien van de kwaliteitszorg het volgende realiseren: - Delen van de vragenlijsten van het ZEK voor het SBO zullen jaarlijks worden afgenomen en besproken, zodat alle facetten in een vierjarencyclus aan de orde komen; - Gesprekken met leerlingen zullen planmatig worden georganiseerd; - De tevredenheidsonderzoeken onder ouders, leerlingen en medewerkers zullen in 2012 en 2014 worden herhaald; - De kwaliteitscyclus zoals deze is beschreven in de 1-zorgroute zal blijvend structureel worden ingezet.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%$!
Hoofdstuk 5: !
Domein 9: Condities Historie ’t Palet bestaat als speciale basisschool sinds 1996. Toen fuseerden LOM school de Ark en MLK school Don Bosco met elkaar na een zorgvuldig traject waarin tal van onderwijskundige en personeelszaken op elkaar zijn afgestemd. De school beschikt, zoals eerder beschreven over drie locaties. Per 1-10-2010 waren er 273 leerlingen ingeschreven (verwijzingspercentage 3.86%). Leerling- en ouderpopulatie De scheiding van kinderen op basis van cognitieve, psychiatrische of sociaal-emotionele eigenschappen bestaat in de huidige school niet meer. De groepen zijn wat dit betreft veel heterogener dan voorheen (LOM en MLK). Er wordt wel rekening gehouden met leerlingkenmerken bij de groepssamenstelling. Hierover is eerder gesproken in hoofdstuk 4. In toenemende mate wordt duidelijk dat de instroom van leerlingen zich vooral kenmerkt door een combinatie van problematiek. Dat wil zeggen dat de enkelvoudige leerproblemen, weliswaar op grond van diverse oorzaken, vrijwel niet meer voorkomen. De “verdichting” van de problematiek heeft in veel gevallen betrekking op de combinatie van cognitieve, didactische, motivatie- en werkhoudingsproblemen. Bovendien is er bij een groot aantal kinderen ook sprake van sociaal-emotionele of persoonlijkheidsproblematiek (zie tabel 5.1 en 5.2). Dit heeft consequenties voor de totale inrichting van ons onderwijs. Duidelijk is dat de meest kwetsbare kinderen van het Samenwerkingsverband een plek hebben op ’t Palet. Gezien de relatief geïsoleerde ligging van de Streek en de grote reisafstand die kinderen moeten afleggen naar REC-scholen (ZMLK, Mythyl-onderwijs, Cluster 4 onderwijs, Cluster 2 onderwijs enz.), heeft de school een traditie in de opvang van deze leerlingen, tenzij een REC-school een beter alternatief is. Dit brede toelatingsbeleid, geheel in de sfeer van Passend Onderwijs, staat onder druk, door de ingevoerde bezuinigingen op de LGF in het speciaal basisonderwijs. De school krijgt per 1-8-2010 75% minder LGF-middelen dan daarvoor. Bestuur en directie bezinnen zich op lange termijn oplossingen om de missie en visie van ’t Palet voort te kunnen zetten, namelijk “Kleurrijk Maatwerk” bieden aan een brede groep leerlingen.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%%!
Tabel 5.1 Overzicht van leerlingkenmerken, per 1-10-2010 Totaal aantal leerlingen: 273 Aantal jongens: 193 (68%) Aantal meisjes: 90 (32%) Spreiding van intelligentie: IQ < 70
IQ 70-85
IQ 85-100
IQ > 100
VIQ<<
PIQ<<
37 (13%) 129 (45%) 85 (30%) Specifieke ontwikkelingsproblematiek: ADHD ADD ASS
32 (11%)
37 (13%)
48 (17%)
ASS:MCDD
Ticstoornis
ODD
55 (19%)
7 (2,5%)
56 (20%)
4 (1,5%)
5 (1,7%)
6 (2%)
Angststoornis 2 (< 1%)
Mot.coörd. st. 2 (< 1%)
dysthyme st.
taalst.
aanpassingsst.
hechtingsst.
1 (< 1%)
2 (< 1%)
3 (1%)
2 (< 1%)
Aantal leerlingen met meerdere diagnoses volgens DSM IV 30 (10,6%) Aantal leerlingen met dyslexie (juni 2010) : 30
Aantal leerlingen met een diagnose volgens DSM IV 110 (39%)
LGF (leerlinggebonden financiering) per 1-10-2010 Cluster 1 Cluster 2 Cluster 3 ZMLK 3 Cluster 3 Mythyl 3 Cluster 3 langdurig ziek 1 Cluster 4 42 Ouders De kinderen van ’t Palet zijn afkomstig uit heel oostelijk West-Friesland, dus uit Bovenkarspel, Grootebroek, Lutjebroek, Enkhuizen, Andijk, Onderdijk, Wervershoof, Hem, Venhuizen, Hoogkarspel en Westwoud. Een enkele leerling komt uit Medemblik en omgeving. Zo’n 65% van de kinderen woont buiten de gemeente Stede Broec. Dit impliceert dat het contact tussen ouders en school meer georganiseerd moet worden, omdat “spontaan” contact minder vanzelfsprekend is. De rol van ouders is op iedere school belangrijk, maar zeker op een speciale basisschool. Uit herhaald onderzoek blijkt dat interesse van ouders in de schoolse ontwikkeling van hun kind een positief effect heeft op die ontwikkeling. Wij besteden daarom ook veel aandacht aan de kwaliteit van de oudergesprekken, mogelijkheden tot contact en de voorlichting in het algemeen. Leerlingenvervoer. Aangezien de school een streekfunctie heeft, zijn de meeste jonge kinderen aangewezen op het schoolbusvervoer. De verantwoordelijke Westfriese gemeenten hanteren criteria voor deelname van het leerlingenvervoer. Deze criteria zijn grotendeels overgenomen uit het Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%&!
advies over leerlingenvervoer van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). De gemeentelijke bezuinigingen dwingen tot strikt uitvoeren van deze criteria. Dit geldt voor de zogenaamde 4 km. grens, de hanteerde leeftijdsgrens (t/m 10 jaar) en het automatisme van wintervoer. Er is afgesproken dat verzoeken om noodzakelijke uitzonderingen op de regel altijd via het Zorgteam van de school zullen lopen. De dienst leerlingenvervoer in Hoorn is namens de Westfriese gemeenten verantwoordelijk voor de organisatie van het vervoer en de contacten en contracten met de vervoerders. Op schoolniveau is er regelmatig overleg en contact met de chauffeurs om te zorgen voor een optimaal verloop van het busvervoer. Problemen die zich voor kunnen doen in de bus worden snel opgepakt door de school en de chauffeurs, opdat er zo weinig mogelijk sprake is van “doorwerken van de busproblemen op school”. De inzet en ontwikkeling van personeel. Het team bestaat uit de volgende personen: - directeur, deze is verantwoordelijk voor het beleid (o.a. onderwijskundig, financieel, personeel, contact samenwerkingsverband, bestuur enz.) en de goede gang van zaken. - locatieleiders, zij zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken op iedere locatie. De locatieleider van de Raadhuislaan is tevens waarnemend directeur. - intern begeleiders, deze zijn binnen de school met name medeverantwoordelijk voor een ononderbroken ontwikkelingslijn van leerlingen. - groepsleerkrachten, zij zijn de eerst verantwoordelijken voor de groep. - taakleerkrachten, deze leerkrachten geven naast de instructiegroepen, extra les aan kleine groepjes kinderen met bepaalde (leer)problemen en zij vervangen groepsleerkrachten bij ziekte en vrije dagen. - leerkrachtondersteuner, zij geeft les aan kleine instructiegroepen en ondersteunt in klassen - onderwijsassistent, zij ondersteunt bij alle activiteiten in de jongste groep - orthopedagogen, zij begeleiden leerlingen, ouders en leerkrachten en verrichten onderzoek. - schoolarts, deze begeleidt leerlingen op het medisch vlak en doet naast het vaste onderzoek (groep 2-4-7 onderzoek), zo nodig aanvullend onderzoek. - logopediste, zij geeft na onderzoek, zo nodig extra hulp aan kinderen met problemen op het gebied van stem, spraak, taal en gehoor. Bovendien is zij actief betrokken bij het taalonderwijs binnen de school. - vakleerkrachten gymnastiek, zij geven na onderzoek zo nodig extra begeleiding aan kinderen met bewegingsproblemen, geven zelf een gymles aan elke groep en ondersteunen de gymlessen van de leerkrachten. - speltherapeuten, zij ondersteunen leerlingen individueel wanneer het groepsaanbod niet toereikend is en externe hulp niet kan worden geboden. - medewerkers van het secretariaat en administratie zijn o.a. verantwoordelijk voor de personeels- , leerlingen- en schooladministratie en ARBO zaken. - de conciërges zijn verantwoordelijk voor het praktisch beheer van de school en alle klein onderhoud. - de systeembeheerder is eindverantwoordelijk voor de totale ICT-inrichting van de school. Er zijn ook stagiaires (o.a. SPW en PABO) op onze school aanwezig. Scholing van het team De leerkrachten hebben naast hun wettelijke onderwijsbevoegdheid extra scholing gehad i.v.m. hun taken in de speciale school voor basisonderwijs. Door individuele cursussen en teamgerichte cursussen blijft het team op de hoogte van diverse ontwikkelingen in het onderwijs en wordt er aan de kwaliteit van het onderwijs gewerkt. De school is hiertoe Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%'!
wettelijk verplicht (wet BIO, Beroepen in het onderwijs). Het jaarplan van de school bevat om die reden het zgn. scholingsplan en in het jaarrooster zijn studiedagen van het team opgenomen. Op deze dagen zijn de kinderen vrij. Nieuwe leerkrachten worden ingewerkt en begeleid door de intern begeleiders. Binnen de ontwikkeling van het personeel staat centraal dat al het onderwijzend personeel en onderwijsondersteunend personeel deelneemt aan de schoolontwikkeling van ’t Palet door te participeren in onderwijskundige werkgroepen. Deze werkgroepen richten zich in de huidige schoolplanperiode op de volgende onderdelen van de schoolontwikkeling met de in hoofdstuk 4 vermelde doelstellingen: Onderstaande werkgroepen (en daaraan gekoppelde deelwerkgroepen) hebben een actieve, dan wel “wakende” functie, afhankelijk van de staat van hun opdracht: werkgroep Nederlandse Taal werkgroep Rekenen werkgroep Oriëntatie op jezelf en de wereld werkgroep Kunstzinnige vorming werkgroep Bewegingsonderwijs werkgroep Sociaal-emotionele ontwikkeling werkgroep Jonge kinderen werkgroep Klassenmanagement Personeelsbeleid Binnen ’t Palet is sprake van een specifiek deeltijdbeleid. Groepsleerkrachten en directie hebben bij voorkeur een fulltime dienstverband. Deeltijd werken als groepsleerkracht is beperkt mogelijk, namelijk in de verhouding 4:1. Dat wil zeggen dat de maandag, woensdag of vrijdag een collega lesgeeft. De overige leerkrachten en onderwijsondersteunend personeel (behandelaars en assistenten) werken bij voorkeur minimaal 50%. In de cyclus van functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken vormen de 7 leerkrachtcompetenties zoals beschreven in de wet BIO, leidraad voor deze gesprekken. Bij de functioneringsgesprekken zijn ook de locatieleiders aanwezig, indien relevant voor de functie. De overige gesprekken en alle beoordelingsgesprekken worden gevoerd door de directie. Overige externe contacten van ‘t Palet - Platform Po-VO-REC (Primair Onderwijs, Voortgezet Onderwijs en Regionale Expertise Centra). In dit platform wordt regionaal afstemming gezocht tussen de diverse schoolsoorten. Het Platform bespreekt alle onderwerpen die de overgang en raakvlakken tussen PO, VO en REC betreffen, dus o.a. de schoolkeuzeprocedure, dyslexieprotocollen en vakantieroosters. Daarnaast is het Platform ook de plaats om over de inrichting van de regio te spreken m.b.t. Passend Onderwijs. Diverse werkgroepen in het Platform komen met concrete voorstellen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de verstrekte “startsubsidie” Passend Onderwijs. - Landelijk werkverband SBO: regionaal netwerk SBO scholen. - De directeur van ’t Palet participeert in het netwerk van speciale basisscholen benoorden het Noordzeekanaal. Dit netwerk komt 3 tot 4 keer per jaar bij elkaar met als doelstelling “leren van en met elkaar”. - Overleg tussen de 3 SBO-scholen in West Friesland. - Er is regelmatig contact tussen de Piramide, Wissel en ’t Palet ten aanzien van positionering en beleid. - Overleg tussen de casemanagers van de drie samenwerkingsverbanden in de regio ten behoeve van afstemming van het gevoerde zorgbeleid. - OBD Noordwest. - De onderwijsbegeleidingsdienst is een historische partner in de leerlingenzorg van het samenwerkingsverband. Met name in de consultatie en scholing op de scholen én de onderzoeken voor ’t ZAT wordt samengewerkt en worden methodieken afgestemd. Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%(!
-
-
-
-
Intervisiegroep psychologen en orthopedagogen. De orthopedagogen van ’t Palet maken deel uit van de regionale intervisiegroep. Overige deelnemende scholen zijn: Praktijkschool West Friesland, OPDC, ZMLK de Eenhoorn en Stormvogel, SBO de Wissel en SBO de Piramide. REC 4.5. in het kader van Optimaal Speciaal. De school verzorgt zelf voor 75% de ambulante begeleidingstaken vanuit REC 4.5 t.b.v. ouders en leerkrachten. Een coach vanuit REC 4.5 overlegt eenmaal per drie weken met de betrokken medewerkers. Eenmaal per twee maanden vindt overleg met de directie plaats en halfjaarlijks ook met het hoofd van de Ambulante Dienst. Dan worden ook de resultaten van het ZEK Optimaal Speciaal besproken. Vanaf 1-8-2013 zal Optimaal Speciaal stoppen, omdat REC 4.5. dan wordt opgeheven. Fontys OSO, Hogeschool InHolland In de regio worden door Fontys OSO meerdere masteropleidingen Special Educational Needs aangeboden. InHolland biedt de leergang Vakleraar Bewegingsonderwijs aan op ’t Palet zelf. De coördinatoren van de drie samenwerkingsverbanden bespreken jaarlijks de inhoud van de opleiding. Gezien de verplichte inhoud van de nieuwe Masteropleidingen is er steeds minder ruimte voor specifieke invulling van de opleiding. Dit is een aandachtspunt, evenals de toegenomen zwaarte van de opleiding. Lokale Educatieve Agenda (LEA): gemeentelijk overleg tussen alle op jeugd en educatie betrokken partijen. Via de coördinator van het SWV de Streek is de school betrokken bij het Platform Jeugdbeleid Wet-Friesland. Gezien het grote aantal zaken waarbij het onderwijs betrokken wordt, hebben de coördinator en directie van ’t Palet de taken verdeeld. Regionale werkgroepen op het snijvlak van onderwijs en jeugdbeleid neemt de coördinator voor haar rekening. De directeur van ’t Palet is actief in lokale werkgroepen op deze terreinen. Onderwerpen zijn: - Centrum voor Jeugd en Gezin - Schoolmaatschappelijk werk in zorgteams - Verwijsindex Risico’s Jeugdigen - Triple P. - Regionale Aanpak Kindermishandeling
Huisvestingssituatie. Sinds de fusie van de toenmalige scholen voor kinderen met LOM en MLK in 1995 is de school gehuisvest op twee locaties. Deze situatie is verre van ideaal, omdat de natuurlijke overgang in de ontwikkeling van kinderen wordt doorbroken door een noodzakelijke verhuizing naar de andere locatie. Dit vraagt veel extra inzet en begeleiding. Bovendien vraagt deze situatie grote alertheid met betrekking tot de schoolontwikkeling: immers de rode draad en uitwerking van de visie moet op alle locaties volledig gelijk zijn (met inachtneming van natuurlijke verschillen, afgestemd op de leeftijd van de kinderen). Een en ander is meermalen met de gemeente Stede Broec besproken, maar huisvesting op één locatie is niet haalbaar gebleken. Wel heeft de gemeente haar volledige medewerking verleend aan een ingrijpende verbouwing en een stuk uitbreiding op beide locaties. Deze verbouwing is gestart in november 2010 en zal medio 2011 gereed zijn. Beide locaties krijgen een teamkamer, goed sanitair voor leerlingen en personeel en passende instructieruimtes. Op de locatie Princenhof komt bovendien een nieuw speellokaal vanwege het afgekeurde huidige lokaal en passende werkruimtes voor de logopediste, orthopedagoog, directie en het secretariaat van de school. Ook wordt op beide locaties de gemeenschapsruimte vergroot/aangepast, zodat de kinderen minder “opgepropt” zitten bij de wekelijkse vieringen. Materiële en financiële randvoorwaarden. SBO ’t Palet is een financieel gezonde organisatie, zoals ook blijkt uit het financieel jaarverslag van de school. De school is niet alleen afhankelijk van de Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
%)!
rijksvergoeding. Ook het samenwerkingsverband is verantwoordelijk voor een groot deel van de inkomsten van de school, immers op basis van de 2% regeling draagt het SWV bij voor alle leerlingen boven het deelnamepercentage > 2%. Daarnaast worden allerlei diensten van medewerkers van SBO ’t Palet afgenomen door het samenwerkingsverband. Deze worden vergoed op basis van reële loonkosten. Wijziging van het beleid van het SWV zou ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor het personeelsbeleid van de school. Tot op heden is dit echter niet volgens de verwachtingen en doelstellingen zoals beschreven in het Zorgplan van SWV de Streek. Toch heeft de school reden om actief bezig te zijn, met het behoud van haar financieel gezonde positie. Door de op 1-8-2010 ingezette bezuiniging op de LGF in het SBO heeft de school voor het eerst in haar historie een begrotingstekort (2011). Door te nemen maatregelen zal dit tekort in 2012 en volgende jaren afnemen en verdwijnen, maar dit heeft gevolgen voor de inrichting van het onderwijs op ’t Palet. Welke gevolgen is op dit moment nog onderwerp van studie en mede afhankelijk van regionale ontwikkelingen. Feit is dat het onderwijs aan kwetsbare leerlingen onder druk staat en voor de idealen van Passend Onderwijs alle zeilen bijgezet zullen moeten worden, zodat ’t Palet thuis nabij onderwijs kan blijven bieden aan een brede groep leerlingen. In de komende periode willen wij ten aanzien van het domein “Condities” de volgende veranderingen realiseren: In het kader van de functiemix zal de invoering van functieschaal LC voor 1-8-2014 moeten worden afgerond. In 2010 zijn de eerste twee medewerkers in deze schaal benoemd. In 2014 moet 14% van de leerkrachten een aanstelling hebben in deze schaal. De taakbelasting van alle leerkrachten moet goed bewaakt worden. De in dit schoolplan beschreven plannen, moeten in een passend tempo uitgevoerd worden, zodat een en ander niet leidt tot verhoging van de werkdruk.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
&+!
Hoofdstuk 6: Beleidsvoornemens, totaaloverzicht en planning. Domein 1: Missie en visie. Consequenties voor de meerjarenplanning 2011-2012 De ingevoerde bezuinigingen op de LGF (leerlinggebonden financiering) binnen het SBO zijn van grote invloed op de mogelijkheden van de school om Passend Onderwijs inhoud te blijven geven. Vanaf 2003 is het team uitgebreid en extra geschoold om met name leerlingen met specifieke gedragshulpvragen onderwijs op maat te kunnen bieden. Directie en team beraden zich hoe “hetzelfde kan worden geboden met minder middelen”. In het schooljaar 2011-2012 zullen meerdere kinderen vanuit Parlan (kinderhuis de Schuilhoeve, gezinshuizen) geplaatst worden. Bovendien zal ’t Palet het onderwijs aan jonge kinderen van het Dagcentrum voor Kinderen gaan verzorgen. Beide doelgroepen vragen “extra maatwerk en dus een kleurrijker aanbod en appèl op het team”. Concreet betekent dit dat het team zich verder zal verdiepen in het onderwijs aan (zeer) jonge kinderen en haar methodieken m.b.t. specifieke gedragsproblemen (School Wide Positive Behavior Support, SWPBS). 2012-2013 Het trainings- en therapieaanbod van de school is uitgebreid met faalangstreductietraining en de ingezette teamtraining voor SWPBS wordt voortgezet. Domein 2: Relatie SBO ’t Palet met het samenwerkingsverband. Consequenties voor de meerjarenplanning. 2011-2012 - De eerste stappen m.b.t. samenwerking tussen de ambulante dienst van SWV de Streek en SWV Hoorn 1 en SWV Hoorn 2 worden gezet. Diensten van alle samenwerkingsverbanden worden aan elkaar beschikbaar gesteld. Het ontwikkelen van een gezamenlijke nieuwe dienst t.b.v. het onderwijs aan meerbegaafde leerlingen staat als eerste mogelijke gezamenlijk actie gepland. - De besturen van de drie samenwerkingsverbanden ronden bestuurlijke samenwerking of – fusie af.
Domein 3: Het orthopedagogisch en -orthodidactisch handelen. Consequenties voor de meerjarenplanning.
-
2011-2012 In iedere instructiegroep en stamgroep wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde “directe instructiemodel”. Waar mogelijk en waar passend wordt gebruik gemaakt van coöperatieve werkvormen. De groepsplannen voor rekenen zijn praktisch richtinggevend voor de organisatie van het rekenonderwijs. Groepsplannen voor technisch lezen worden ingevoerd. 2012-2014 Groepsplannen voor spelling en begrijpend lezen worden ingevoerd. Werken met groepsplannen voor alle zaakvakken is een vast onderdeel van de handelingsplanning.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
&*!
Domein 4: Het onderwijsaanbod. Consequenties voor de meerjarenplanning. Samenvatting totaal te realiseren doelen voor Nederlandse taal: - bezinning op de gehanteerde methode “Leeslijn” - voortzetting ingezette aanpak voor dyslexie - verder inrichten en uitbreiden functies schoolbibliotheek - heroverwegen/beoordelen gehanteerde toetsen - methode voor spelling goed volgen - leerlijn voor stellen maken - implementeren leerlijn schrijven Samenvatting totaal te realiseren doelen voor Rekenen en Wiskunde: - Het opstellen van en werken met groepsplannen voor rekenen is “dagelijkse” praktijk - Alle leerkrachten werken met de Arrangementen van Speciaal Rekenen - Een nieuwe rekenmethode/nieuwe versie van Alles Telt is ingevoerd Samenvatting totaal te realiseren doelen voor Oriëntatie op jezelf en de wereld: - Mens en samenleving: leerlijn voor spel in de onderbouw, voortzetten Kanjertraining, Rots &Water, burgerschapskunde nadrukkelijker vorm geven (leerlingenraad instellen), leerlijn voor levensbeschouwing implementeren en borgen. - Natuur en techniek: Starten met schoolbreed project “Ik, lekker fit” en zo mogelijk uitbreiden van “de week van de lentekriebels” naar de onder- en middenbouw - Ruimte: oriëntatie op methode voor de midden- en bovenbouw, goede doorgaande leerlijn (2 jaren cycli) voor deze bouwen ontwikkelen. - Tijd: implementeren, evalueren en borgen methode Brandaan. Samenvatting totaal te realiseren doelen voor Kunstzinnige oriëntatie: - 2011-2012: leerlijn muziek uitbouwen, ontwikkelen leerlijn beeldende vorming. - 2012-2013: ontwikkelen leerlijn voor drama. - 2013-2014: ontwikkelen leerlijn voor “media”. - 2014-2015: evalueren, bijstellen en borgen van ingevoerde leerlijnen. Samenvatting totaal te realiseren doen voor het bewegingsonderwijs: Vanaf het schooljaar 2011-2012 zal de vernieuwde versie van “Basislessen Bewegingsonderwijs” integraal worden ingevoerd. Het bewegingsonderwijs in de onderbouw zal in het schooljaar 2011-2012 kritisch worden geëvalueerd en zo nodig worden herzien.
Domein 5: Onderwijsorganisatie en onderwijstijd.
Consequenties voor de meerjarenplanning. Er zijn geen specifieke nieuwe doelen geformuleerd voor dit domein. Dit zal wel het geval zijn zodra er sprake is van knelpunten dan wel aandachtspunten die om verbetering en actie vragen.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
&"!
Domein 6: Handelingsplanning. Consequenties voor de meerjarenplanning. Er wordt handmatig uitgerekend hoe de opbrengsten per groep, per bouw en voor de gehele school zijn (zie bijlage bij dit schoolplan). Dit wordt vanaf 2011-2012 geautomatiseerd en gekoppeld aan de ontwikkelingsperspectieven van leerlingen. Op dit moment wordt ook handmatig geïnventariseerd hoe de leerlingpopulatie is samengesteld (% jongens – meisjes, % leerlingen met capaciteiten < IQ 80 enz.). Deze zaken zullen ook geautomatiseerd worden verzameld vanaf het schooljaar 2011-2012. Vóór 1-8-2015 zal ook een keus gemaakt worden voor een gestandaardiseerd leerlingvolgsysteem, wanneer dit dezelfde gebruikswaarde (of meer) heeft als het huidige eigen ontwerp. Indien mogelijk worden ook de resultaten van de SCOL geïmporteerd in dit nieuwe LVS. Didactische groepsplannen zullen worden uitbreid vanaf 2011-2012 voor de vakken technisch lezen, begrijpend lezen en spelling.
Domein 7: Opbrengsten. Consequenties voor de meerjarenplanning. In de komende schoolplanperiode willen wij ten aanzien van het domein “Opbrengsten” het volgende realiseren: - groepsresultaten een nadrukkelijke plaats geven in de gesprekkencyclus met leerkrachten om hiermee de handelingsbekwaamheid van leerkrachten te vergroten - het systematisch volgen van het leerrendement van leerlingen en de afstemming daarvan met het ontwikkelingsperspectief invoeren in het LVS - kengetallen m.b.t. onze leerlingenpopulatie systematisch verzamelen om zo nodig jaarlijks ons onderwijsaanbod bij te kunnen stellen en te kunnen verantwoorden - ons bezinnen op een mogelijk alternatief voor ons eigen LVS
Domein 8: Kwaliteitszorg. Consequenties voor de meerjarenplanning. In de komende schoolplanperiode willen wij ten aanzien van de kwaliteitszorg het volgende realiseren: - Delen van de vragenlijsten van het ZEK voor het SBO zullen jaarlijks worden - afgenomen en besproken, zodat alle facetten in een vierjarencyclus aan de orde komen; - Gesprekken met leerlingen zullen planmatig worden georganiseerd; - De tevredenheidsonderzoeken onder ouders, leerlingen en medewerkers - zullen in 2012 en 2014 worden herhaald; - De kwaliteitscyclus zoals deze is beschreven in de 1-zorgroute zal blijvend structureel worden ingezet
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
!
Domein 9: Condities. Consequenties voor de meerjarenplanning. In het kader van de functiemix zal de invoering van functieschaal LC voor 1-8-2014 moeten worden afgerond. In 2010 zijn de eerste twee medewerkers in deze schaal benoemd. In 2014 moet 14% van de leerkrachten een aanstelling hebben in deze schaal. De taakbelasting van alle leerkrachten moet goed bewaakt worden. De in dit schoolplan beschreven plannen, moeten in een passend tempo uitgevoerd worden, zodat een en ander niet leidt tot verhoging van de werkdruk.
Schoolplan 2011-2015 sbo ‘t Palet
&$!