SCHOOLMEDIATHEEK André Fruithof voor directies, bibliothecarissen en leraren
De Vlaamse schrijver Stefan Brijs brak in 2005 bij het grote publiek door met De engelenmaker. Zijn nieuwe roman Post voor mevrouw Bromley legt de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog bloot. Twee vrienden groeien op in een troosteloze Londense volkswijk. Als Engeland in 1914 bij de Eerste Wereldoorlog betrokken raakt, moet het tweetal een keuze maken: wel of niet naar het westfront. Hoe vergaat het een dienstweigeraar als het patriottisme hoogtij viert? (VPRO-Boeken, 05.11.2011) Van Stefan Hertmans verscheen ook een nieuwe essaybundel: De mobilisatie van Arcadia. In de literatuur is Arcadië een idyllisch, ongerept geluksland en Venetiaanse schilders als Giorgione en Titiaan schilderden lieflijke arcadische landschappen.
Op 22 april 2012 zal, ter gelegenheid van Erfgoeddag, op de Grote Markt van Aalst het proces en de terechtstelling van de bandiet Jan De Lichte worden overgedaan. De bekende strafpleiters Jef Vermassen en Piet Van Eeckhaut zullen hieraan meewerken. De aanleiding is dat Louis Paul Boon precies dan honderd jaar geleden is geboren.
The first collected edition of William Shakespeare’s plays is a celebrated volume known as the "First Folio." The First Folio earned its iconic status in part because it contains the plays of an author widely regarded as the world’s greatest playwright and because it is the first edition and sole source for half of those plays. Without the First Folio, we might not have such plays as Julius Caesar, Macbeth, and The Tempest. The Folio has been prized by both scholars and collectors. Over a third of the world’s copies reside within the walls of the Folger Shakespeare Library, having been collected by Henry Clay Folger between 1893 and 1928. (Nieuwsbrief van Folger Shakespeare Library, op Capitol Hill in Washington).
300 jaar geleden werd Jean-Jacques Rousseau geboren, de auteur van o.a. Emile of over de opvoeding. Daarom werd 2012 uitgeroepen tot Rousseaujaar. Bij die gelegenheid schreef Leo Damrosh de uitgebreide biografie Jean-Jacques Rousseau: een rusteloos genie. Ze verscheen bij uitgeverij Ten Have.
De wereldberoemde dichter Paul Celan en oud-verzetsstrijdster en oratoriumzangeres Diet Kloos beleefden na de oorlog een korte romance. Celan droeg aan de Nederlandse vrouw zijn wereldberoemde gedicht Todesfuge op, dat wereldwijd wordt beschouwd als het belangrijkste gedicht over de Holocaust.
DM januari 2012
Schoolmediatheek www.vicog.be
pagina 1
Over de liefde tussen deze twee mensen gaat de nieuwe tentoonstelling Mijn stem overleefde in het Bevrijdingsmuseum in Groesbeek bij Nijmegen. Paul Celan, Duits-joodse dichter, en Diet Kloos, Nederlandse zangeres, beiden overlevenden van de Holocaust, ontmoetten elkaar toevallig op een terras in Parijs. Ze beleefden een korte romance waaruit het gedicht Todesfuge ontstond. De Duitse tekst van dit gedicht, samen met de vertaling in het Nederlands, kan men lezen op www.youtube.com . Op het web kan men ook Paul Celan zelf zijn gedicht horen lezen.
De Ier Paul Murray debuteerde dit jaar met de vuistdikke roman Skippy tussen de sterren, over de dood door een overdosis donuts en de impact daarvan op een school. Deze tweede roman van Paul Murray werd genomineerd voor de Man Booker Prize 2010 en stond op heel veel eindejaarslijstjes van recensenten wereldwijd. Skippy tussen de sterren wordt momenteel verfilmd. “Skippy tussen de sterren is een boek als een achtbaan. Een combinatie tussen Back To The Future, Dead Poet Society, de jonge onderzoekers, drugs, rock & roll en al dan niet beantwoorde liefde. Een (school)reünie waar iedereen naartoe moet. Grappig, ontroerend en soms pijnlijk herkenbaar. Drama en komedie tegelijk. Als je al lang niet meer badend in het zweet wakker bent geworden omdat je over je eindexamen hebt gedroomd, pas dan op: Niet in dit boek lezen vlak voor het slapengaan. “ (Nu.nl/ Guus Bauer).
Een originele oprisping van ongenoegen i.v.m. de dt-regels: “De dt-fout bezorgt mij jeuk zoals de vlo het fokschaap. Altijd en overal. En hoe kan het ook anders? De dt-regel wordt ons diets gemaakt door een armada van kofschepen, er vervolgens in gedrild door een bataljon schaapachtigen van het meest obscure soort.” (Leen De Wispelaere, De Standaard, 21.11.2011).
Recent verscheen bij De Bezige Bij Het geheugenpaleis. De vergeten kunst van het onthouden van Joshua Foer. De auteur onderzoekt de kunst van het onthouden en besteedt ook aandacht aan werken van klassieke filosofen over de verbetering van het geheugen.
“De tafel brengt [volgens ‘de metafoor van de tafel’ van de filosofe Annah Arendt] mensen bij elkaar; ze zitten ook nog eens naast elkaar of tegenover elkaar. De tafel schikt en verdeelt het gezelschap, zonder dat het helemaal verbrokkelt. Sterker nog: de ruimtelijke werking maakt de interactie tussen tafelgenoten pas mogelijk. Op dezelfde manier geeft het publieke domein vorm aan onze interacties en onze confrontaties, en dat maakt ons weerbaar. […] We zouden opnieuw moeten nadenken over wat publieke ruimte voor ons kan betekenen en wat we daarin realistisch kunnen verwachten. Alleen zo kunnen verschillende bedreigingen een plaats en een maat krijgen. Want die plaats en de maat maken de kern uit van publieke veiligheid.” (Ivana Ivkovic in een interessant artikel in Filosofie Magazine (november 2011): ‘Leven in de comfortbroeikas).
Het echtpaar Georges de Corte en Marleen Moermans stelden een toeristisch gids samen over zowat honderd grote en kleine kerkgebouwen of ander religieus erfgoed in België, net over de grens in Nederland en Duitsland en in Frankrijk en Italië: ‘Kerken, heiligen en toerisme’, uitgegeven bij Halewijn.
DM januari 2012
Schoolmediatheek www.vicog.be
pagina 2
Alexis Jenni, leraar biologie uit Lyon, heeft met zijn debuutroman L’art français de la guerre de Prix Goncourt 2011 gewonnen.
De Engelse romanschrijver Charles Dickens werd geboren in 1812: tweehonderd jaar geleden. 2012 is dan ook een Dickensjaar. De auteur hekelde de schijnheiligheid en verdedigde de zwakken en misdeelden. Bekende werken van hem zijn: Oliver Twist; Nicholas Nickleby; A Christmas Carol; David Copperfield; The Pickwick Papers. Dickens werd 58 jaar oud, maar leeft voort in zijn werken. Wie schrijft die blijft! Nu reeds verschenen twee nieuwe biografieën: Becoming Dickens: The Invention of a Novelist (Robert Douglas-Fairhurst); en Charles Dickens: A Life (Claire Tomalin; Penguin Press).
The Economist van 17 september 2011 boog zich over “ the great schools revolution” in de wereld en stelde de vraag welke factoren van belang zijn voor het succes van een schoolsysteem in een land. Het antwoord: “Though there is no template, four important themes emerge: decentralisation (handing power back to schools); a focus on underachieving pupils; a choice of different sorts of schools; and high standards for teachers. […] An emphasis on better teacher quality is common feature of all reforms.”
In de categorie non-fictie [van de National Book Awards in de V.S.) ging de prijs naar Stephen Greenblatt. Greenblatt bereikte een groot publiek met de ook hier in vertaling verschenen Shakespearebiografie. De Renaissance-kenner Greenblatt staat bekend om zijn historische benadering van literatuur. Hij kreeg een Book Award voor “The Swerve: How the World became modern”. Dat is het verhaal van de Florentijnse humanist Poggio Bracciolini die een verloren manuscript van de Romeinse dichter Lucretius op het spoor kwam. Het essay schetst de invloed van deze kapitale vondst en dit gevaarlijke boek (‘De nature rerum’) op denkers en kunstenaars van vroeger en nu. Het is ook een lofzang op het doorzettingsvermogen van Middeleeuwse monniken en de taaiheid van het schrift. (www.cobra.be, 18.11.2011).
Joost de Vries, Clausewitz. Historische roman uitgegeven bij Prometheus. Inhoud: Eind jaren zeventig verdwijnt cultschrijver Ferdynand LeFebvre uit zijn zelfverkozen kluizenaarschap, om nooit meer teruggezien te worden. Dertig jaar later werkt een jonge onderzoeker aan zijn dissertatie over de literaire nalatenschap van LeFebvre. Zijn poging orde te scheppen in de wolk van tegenstrijdige getuigenissen, geruchten en complotten zet hem op een intense speurtocht langs afgedankte dichters, ontspoorde feministen en paranoïde academici, langs stoffige archieven in de vergeten uithoeken van Europa en de verse slagvelden van de war on terror. Clausewitz is een wervelende roman over de spanning tussen idealisme en onverschilligheid, feiten en mythes, vaders en zonen en over wakker worden in de eenentwintigste eeuw. (Bron: www.lezenvoordelijst.nl).
Nova Zembla, de eerste Nederlandse speelfilm in 3D. De film is gebaseerd op het avontuur van ontdekkingsreiziger Willem Barenstz, die in 1596 overwinterde op de Russische eilandengroep Nova Zembla.
DM januari 2012
Schoolmediatheek www.vicog.be
pagina 3
De overwintering op Nova Zembla is een van de meest tot de verbeelding sprekende episodes uit de Nederlandse geschiedenis. Willem Barentsz, [zeeman en cartograaf], probeert in 1596 via het noorden een korte route naar Indië te vinden. Maar zijn schip komt bij Nova Zembla vast te zitten in het kruiende ijs. Zes maanden zitten ze met z’n zestienen in een zelfgebouwd onderkomen, Het Behouden Huys. Het vriest meer dan twintig graden, er is weinig vers voedsel, de spanningen lopen op en ze krijgen ijsberen op hun dak. In de lente van 1597 krijgen ze het schip los en keert de uitgedunde expeditie (niet alle leden halen het einde van de winter) terug naar Holland. Willem Barentsz overlijdt op de terugreis. Scheepstimmerman Gerrit de Veer houdt een journaal bij dat in 1598 in Amsterdam wordt uitgegeven. Er komen vertalingen in het Latijn, Frans, Italiaans, Engels en Duits, en het wordt het een Europese bestseller. (Wereldkrant, 25 november 2011) In een atlas zie je de Barendtszzee ( 2 x z !) ten noorden van de noordpoolcirkel, ten westen van het eiland Nova Zembla. De in zijn tijd bekende volksdichter Hendrik Tollens (1780-1856) baseerde zich op de avonturen van Willem Barenstz voor zijn epos Overwintering op Nova Zembla waarvoor hij in 1819 van de Hollandse Maatschappij van Fraaije Kunsten de gouden. erepenning kreeg. Tollens heeft het verhalend gedicht zelf herhaaldelijk voorgedragen.
De classicus en filosoof Christophe B. Krebs schreef het interessante werk Het gevaarlijke boek: De Germania en de opkomst van het nazisme. Het werpt een boeiend licht op het ontstaan van de nazi-ideologie. Ook een prachtig voorbeeld hoe men de waarheid kan verdraaien.
Vakoverschrijdend onderwijs. Gezelles onderwijs was inhoudelijk altijd uitermate synthetisch en van didactisch standpunt uit gezien bijzonder confluent: in een geslaagd mengsel van uiteenlopende doelstellingen wist hij zijn leerlingen in de meest diverse facetten van hun persoonlijkheid aan te spreken. Het biologische vak vervlocht hij inderdaad met onderricht in de literatuur en met de hoge ambities van een gelovig opvoedingsproject. Maar intussen combineerde hij dat alles nog maar eens met andere prioriteiten die hem bijzonder na aan het hart lagen: een verregaande verkenning van de expressieve mogelijkheden van het Nederlands, en - daarmee samenhangend - de ontwikkeling van het taalbewustzijn en het creatief schrijven van de klas. Bij Gezelle was alles met alles verbonden.” (Johan van Iseghem c.s. Guido Gezelle: Tien reken en een toovertik. Oostkamp: Stichting Kunstboek, 1999).
Nog steeds actueel blijft de “lesse” van Gezelle in zijn gedicht Bonte Kraaie: Bonte kraaie, uw schamel wezen leert een’ schoone lesse aan dezen die verkwisten ‘t daaglijksch brood, etend, zonder etensnood. Ach, verdeelden ze, alle dagen, ’t brood, dat ze onzen Vader vragen, met zoo menig armen bloed, die ’t lijk gij, gaan zoeken moet?
DM januari 2012
Schoolmediatheek www.vicog.be
pagina 4
Het standaardwerk van Loe de Jong over de Tweede Wereldoorlog is te downloaden via de site van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie(NIOD). Het gaat om de wetenschappelijke versie van 26 delen inclusief alle wetenschappelijke voetnoten die online zijn gezet. In totaal gaat het om 18.000 pagina’s. Via de inhoudsopgave kan de geïnteresseerde lezer het hoofdstuk uitkiezen dat hij wil lezen. Foto’s staan er niet bij. Dat heeft te maken met rechten op de foto’s. Over een tijdje kan in het werk van De Jong via zoekopdrachten heel gericht gezocht worden. De boekenserie heet officieel Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Loe de Jong overleed in 2005 op 90-jarige leeftijd. De historicus was van 1945 tot 1979 directeur van de voorganger van het NIOD, het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie. Wereldkrant, nieuwsbrief van Radio Nederland Wereldomroep d.d. 12.12.2011).
Sterk aanbevolen: de rubrieken godsdienst en schoolpastoraal i.v.m. de gegevens over boeken en gedichten.
Voor wie wil reageren:
[email protected]
DM januari 2012
Schoolmediatheek www.vicog.be
pagina 5
