Schatkist pesten
Rotterdam-Rijnmond
2 RADAR RADAR is het bureau voor gelijke behandeling en tegen discriminatie, werkzaam in de regio’s Midden-en West-Brabant, Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland-Zuid. RADAR toetst en bewaakt de handhaving van artikel 1 van de Grondwet. In dit wetsartikel wordt het gelijkheidsbeginsel verwoord en discriminatie verboden. De meest voorkomende vormen zijn discriminatie op grond van afkomst, geslacht, seksuele gerichtheid, geloofs/levensovertuiging, leeftijd en handicap. RADAR ontplooit een breed scala aan activiteiten die gelijke behandeling bevorderen en discriminatie tegengaan: • Hulp en advies bij klachten en meldingen van discriminatie • Registratie en montering van klachten en meldingen • Onderzoek, analyse en rapportage • Beleidsbeïnvloeding en advisering van instellingen en organisaties • Deskundigheidsbevordering en training • Voorlichting en publieksbeïnvloeding Schatkisten Regelmatig wordt gezegd dat het onderwijs de oplossing is voor vele problemen van kinderen is. Dit is soms zeer frustrerend omdat de school hierdoor een enorme verantwoordelijkheid krijgt opgelegd, waarvan niet helemaal zeker is of ze deze ook hoort te nemen. Ook wordt er vaak geconstateerd dat jongeren op school veel liever en leuker zijn dan hierbuiten. Is het dan wel de oplossing om problemen als discriminatie en uitsluiting op school te behandelen? Wij denken van wel. Deze dingen gebeuren namelijk ook binnen de school of klas. Met deze schatkist wordt het bespreken van discriminatie en uitsluiting heel wat makkelijker. Want wij hebben al een grote hoeveelheid materiaal bij elkaar gezocht, vaak ook met een handleiding erbij. De onderwerpen zijn serieus en soms best zwaar, maar de nadruk ligt bij het behandelen van deze thema’s op plezier. Want spelend leren is vaak met dit soort onderwerpen het effectiefst. Het materiaal heeft als doel om de jongeren bewuster te laten worden van vooroordelen, racisme en discriminatie. De schatkist bevat onder meer lespakketten, videofilms, voorleesverhalen, computerprogramma’s, tentoonstellingen, interactieve cd’s en informatieve spelen.
Begripsvorming Termen als vooroordelen, discriminatie en racisme worden te pas en te onpas door elkaar gebruikt. Daarom worden de belangrijke begrippen hieronder uitgelegd. Vooroordelen zijn oordelen over groepen mensen, die vooraf gaan aan feitelijke waarnemingen. Met andere woorden: uitspraken over groepen mensen die niet helemaal of helemaal niet kloppen. Meestal zijn ze negatief. Discriminatie is letterlijk het maken van onderscheid. In de praktijk wordt bedoeld: het maken van onderscheid op onterechte gronden. Dus iemand anders behandelen om iets dat er helemaal niet toe doet. Je kunt gediscrimineerd worden op grond van je huidskleur of
3 afkomst, maar ook vanwege je leeftijd, je handicap, kortom: noem maar op. Het gaat hierbij om gedrag en handelingen. Geen onderscheid maken leidt soms ook tot discriminatie. Men behandelt mensen hetzelfde, terwijl de verschillende groepen niet hetzelfde zijn. Racisme heeft betrekking op een stelsel van denkbeelden. Globaal is het te omschrijven als een ideologie, waarbij wordt uitgegaan van de superioriteit van de ene groep ten opzichte van andere groepen.
Materiaallijst Op de volgende pagina’s vind je de inhoud van de schatkist jongeren voor het voortgezet onderwijs zoals deze er in Rotterdam-Rijnmond uitziet. In de regio’s Midden-en WestBrabant en Zuid-Holland-Zuid zijn ook schatkisten die grotendeels overeen komen. Uitwisseling van bepaald materiaal tussen de drie regio’s is mogelijk.
Contact Wil je een schatkist lenen of de mogelijkheden ervan bespreken? Of ben je misschien geïnteresseerd in iets anders? We bieden naast de schatkisten ook voorlichtingen, trainingen of grootschalige projecten aan. Ga voor meer informatie naar onze website of neem contact met ons op.
RADAR Rotterdam-Rijnmond Grotekerkplein 5 3011 GC Rotterdam t. 010-4113911 e
[email protected]
4
Pesten Basisschool onderbouw en bovenbouw
Er zit een schat verborgen in jezelf Vorm Uitgever Doelgroep
lespakket Jeugd en Vrede 3 tot en met 12 jaar We weten allemaal wat waarden zijn. Maar dit begrip duidelijk uitleggen aan kinderen is nog lang niet zo makkelijk! De zeven figuurtjes die in 'Er zit een Schat verborgen in jezelf' tot leven komen, kunnen hierbij helpen. Elk personifiëren zij op kleurrijke wijze een bepaalde waarde. Blind vertrouwen bijvoorbeeld symboliseert de vriendschap. Hou Vast spreekt over verbondenheid. Alsjeblieft Dankuwel moedigt aan en geeft opbouwende kritiek. Maar er is een gemene deler in het spel: Mispunt probeert haar plaats in de groep op te eisen door te pesten en onenigheid te zaaien. Het verhaal toont hoe een pestsituatie omgetoverd wordt tot een goede en positieve sfeer.
Het pakket 'Er zit een schat verborgen in jezelf' bestaat uit een prentenboek, een handleiding en een muziekcd. Het prentenboek brengt een boeiend verhaal over waarden, de handleiding vult aan met talloze afgewerkte methodieken en de cd zorgt voor de muzikale omkadering.
Basisschool bovenbouw en voortgezet onderwijs onderbouw
Horen, zien en niet meer zwijgen Vorm Uitgever Doelgroep
Lespakket Uitgeverij Zorn 10 tot en met 14 jaar Pesten is een gevoelig onderwerp. Met dit boekje maakt u pesten in de klas bespreekbaar. Ook spoort het de zwijgende meerderheid aan om over pesten te praten en niet te blijven zwijgen. In het leerlingenboekje staan interviews met kinderen en er zijn vragen en opdrachten om leerlingen over het onderwerp te laten nadenken en een mening te laten vormen. De docentenhandleiding geeft nadere informatie, lessuggesties en extra opdrachten en casus. Het pakket bestaat uit 35 leerlingenboekjes en 1 handleiding
5
Klaas en 3 pestkoppen Vorm Uitgever Doelgroep
Stripboek + handleiding Jeugd en Vrede Vanaf 9 jaar Klaas Janssens, een jongen van bijna 12 jaar, verhuist naar een ander dorp. Dat betekent een nieuw huis, een nieuwe buurt en een nieuwe school. Alleen met die nieuwe vrienden wil het maar niet lukken. In de klas krijgt Klaas het vanaf de eerste dag aan de stok met drie pestkoppen: Jorre, Tim en Kevin. Die schijnen er hopen plezier in te vinden om Klaas het leven zo zuur mogelijk te maken. Klaas staat er helemaal alleen voor. De hulp van het grote, roze oor, een geheimzinnige die hem via allerlei kanalen op de hoogte houdt van de snode plannen van de drie pestkoppen, even buiten beschouwing gelaten. Maar wie zich achter dit personage verschuilt, is Klaas een raadsel. En hoe zit het eigenlijk met dat geheim dat Rosa, Klaas' moeder, al jarenlang voor haar gezin verborgen houdt? En juffrouw Rozenwater, zal zij uiteindelijk ingrijpen? Je komt het allemaal te weten in Klaas en de 3 pestkoppen. Achteraan in de strip is een katern opgenomen met een woordje uitleg voor slachtoffers, pestkoppen, middengroep, begeleiders en ouders, kortom voor iedereen die met pesten te maken kan krijgen.
De Polykroon van Idem Dito Vorm Uitgever Jaar Doelgroep
Musicalpakket Stichting Vredeseducatie 1994 Vanaf 10 jaar De musical gaat over gelijkheid. Het lijkt een groot ideaal als iedereen gelijk zou zijn. Iedereen Idem Dito. Niemand meer buitenlander, niemand meer gehandicapt, iedereen rijk. In de musical worden alle spelers gelijk maar dan is niemand meer zichzelf. Iedereen verliest zijn identiteit. Een ramp. Na een spannende ontknoping is blijkt dat iedereen uniek is. Leve de verschillen! Het musicalpakket wordt geleverd in fraaie bewaardoos met een muziekcassette met 7 liedjes (A-kant koor en orkest, B-kant alleen muziek en geluidseffecten), 30 tekstboekjes en een uitvoerige handleiding.
6
Voortgezet onderwijs onderbouw en bovenbouw
Traditioneel pesten Vorm Uitgever Auteur Jaar Doelgroep
Kaartspel Pestweb Alice Vlottes 2007 Vanaf 12 jaar Pesten heeft vele vormen: roddelen, buitensluiten, negeren, bedreigen, uitschelden, spullen kapot maken, slaan, schoppen etc. In elke klas komen deze en andere vormen van pesten voor. Wat vinden uw leerlingen van deze vormen? Is roddelen erger dan buitensluiten? Is bedreigen erger dan spullen kapot maken? Al deze vormen van pesten staan beschreven op kaartjes die recent ontworpen zijn door Pestweb. Door het inzetten van deze kaartjes leren uw leerlingen nadenken over de verschillende vormen van pesten en bespreken zij met elkaar wat ze vinden van deze vormen van pesten. Het inzetten van deze kaartjes is een van de manieren om te voorkomen dat er minder gepest wordt in de klas. De kaartjes zijn op een eenvoudige wijze in te zetten. Een korte handleiding is bijgesloten. Een set kaarten bestaat uit 10 series in diverse kleuren van elk 20 verschillende kaartjes. Dat is voldoende voor een klas van 20 / 30 leerlingen. De set kaartjes wordt geleverd met handig opbergdoosje.
7
Cyberpesten
Basisschool bovenbouw en voortgezet onderwijs onderbouw
Cyberpesten, who cares? Vorm Uitgever Doelgroep
Lespakket GGD Zuid Limburg 10 tot en met 14 jaar
Pesten onder (school)kinderen is van alle tijden. De uitingsvormen van pesten veranderen de laatste jaren snel. Dit hangt samen met de opkomst van de moderne communicatiemiddelen. Vrijwel alle kinderen gebruiken internet om te communiceren. Hoewel internet een medium is met vele mogelijkheden, zijn er ook gevaren. Pesten via internet is doorgaans nog harder dan pesten in het gewone leven, omdat daders makkelijker anoniem kunnen blijven en er geen rechtstreeks contact is tussen slachtoffer en dader. Het nieuwe lespakket ‘Cyberpesten, who cares?’ – ontwikkeld door GGD Zuid Limburg, HALT Zuid Limburg, Politie Limburg Zuid en scholengemeenschap Groenewald – richt zich op het voorkómen van cyberpesten. Er bestaan twee versies van het lespakket: één voor groep 7 & 8 van het basisonderwijs en één voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Het lespakket bestaat uit een film, docentenhandleiding en leerlingenboekje. Via www.ggdzl.nl kunt u binnenkort zelf extra leerlingenboekjes downloaden.
8
Voortgezet onderwijs onderbouw en bovenbouw
Digitaal pesten Vorm Uitgever Auteur Jaar Doelgroep
Kaartspel Pestweb Alice Vlottes 2007 Vanaf 12 jaar Een wachtwoord hacken, anonieme sms’jes sturen, klasgenoten virussen sturen, roddelen via MSN, blootfoto’s op Internet zetten etc. Welke school heeft er niet mee te maken? Wat doet uw school ertegen en hoe maakt u digitaal pesten bespreekbaar in uw klas? Deze kaartjes kunnen een hulpmiddel zijn om digitaal pesten in de klas aan de orde te stellen. Door middel van deze kaartjes leert u uw leerlingen nadenken over de verschillende vormen van digitaal pesten en bespreken uw leerlingen met elkaar wat ze vinden van deze vormen van cyberpesten. De kaartjes zijn op een eenvoudige wijze in te zetten. Een korte handleiding is bijgesloten.
