Schadevergoeding in de Waterwet Seminar VVOR17 januari 2013 Dr.mr. Frank Groothuijse
Plan van behandeling 1. 2. 3. 4. 5.
Hoofdlijnen Waterwet Schadevergoedingsregeling: 7.14 Wtw Gedoogplicht aanleg/wijziging waterstaatswerk Nadeelcompensatie of volledige schadeloosstelling? Schadevergoeding en bergingsgebieden
Typ hier de footer
2
1. Hoofdlijnen Waterwet Achtergrond Waterwet: integratie verbrokkelde waterregelgeving met als doel geïntegreerd juridisch instrumentarium voor integraal watersysteembeheer Doelstellingen: a) Voorkoming en beperking wateroverlast en overstromingen alsmede waterschaarste, in samenhang met b) bescherming en verbetering v/d chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen; en c) vervulling van maatschappelijke functies Typ hier de footer
3
Belangrijke definities Wtw Watersysteem = samenhangend geheel van oppervlakteen grondwaterlichamen, bergingsgebieden, waterkeringen en ondersteunende kunstwerken Waterbeheer: overheidszorg gericht op doelstellingen Wtw Beheer: overheidszorg m.b.t. watersystemen gericht op doelstellingen Wtw Beheerder: bevoegd orgaan v/h overheidslichaam belast met beheer Waterstaatswerk: bovengenoemde onderdelen v/h watersysteem, m.u.v. grondwaterlichamen Typ hier de footer
4
Hoofdstukindeling Waterwet 1. 2. 3. 4. 5.
Algemene bepalingen Doelstellingen en normen Organisatie van het waterbeheer Plannen Aanleg + beheer waterstaatswerken (projectplan + duldplichten) 6. Handelingen in watersystemen (o.a. watervergunning) 7. Financiële bepalingen (o.a. schadevergoeding) 8. Slotbepalingen Typ hier de footer
5
2. Schadevergoedingsregeling: 7.14 Wtw 1. Aan degene die als gevolg van de rechtmatige uitoefening van een taak of bevoegdheid in het kader van het waterbeheer schade lijdt of zal lijden, wordt op zijn verzoek door het betrokken bestuursorgaan een vergoeding toegekend, voor zover de schade redelijkerwijze niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven en voor zover de vergoeding niet of niet voldoende anderszins is verzekerd.
Schadevergoeding in de Waterwet
6
Reikwijdte schadevergoedingsregeling Rechtmatig overheidshandelen i.h.k.v. waterbeheer:
Rechtmatige besluiten en feitelijke handelingen t.b.v. overheidszorg gericht op doelstellingen 2.1 Wtw
Geen limitatieve opsomming schadeoorzaken
Geen procedurele connexiteit vereist
Causaal verband tussen schade en overheidshandeling
Voorrang op planschaderegeling Wro (7.16 Wtw)
Typ hier de footer
7
Grondslag, uitgangspunten en doel
Égalitébeginsel: voortzetting Regeling nadeelcompensatie V&W 1999
Buiten normaal maatschappelijk risico (abnormale last)
Beperkte groep burgers (specifieke last)
Actieve en passieve risicoaanvaarding
Voordeelverrekening
Schadebeperkingsplicht
Doel: Procedureel loskoppelen schadeaspect van besluitvorming, maar bezien of doorschuiven naar later moment niet onevenredig is? (art. 3:4 lid 2 Awb) Typ hier de footer
8
Procedurele aspecten
Gemotiveerd verzoek met onderbouwing hoogte Verjaring: 5 jaar na openbaring schade, maar in ieder geval 20 jaar na schadeveroorzakende gebeurtenis Toekenning bij afzonderlijke beschikking: appellabel bij bestuursrechter Uitputtend bedoeld: geen andere (buiten)wettelijke grondslagen, maar wel nadere regels t.a.v. inrichting, indiending en motivering verzoek
Typ hier de footer
9
Schadeveroorzakende besluiten Wtw/Wsw Aanscherpen normen in Amvb’s en prov. verordening (H2) Aanleg en beheer van waterstaatswerken (H5)
Legger en peilbesluiten (§1), projectplan aanleg of wijziging waterstaatswerk (§2) en gedoog/-duldplichten (§4)
Regulering handelingen in watersystemen (H6 Wtw + Wsw)
Opnemen vergunningenstelsels/algemene regels in keur (+ Wab)
Verlenen, intrekken en aanscherpen watervergunning
Typ hier de footer
10
3. Gedoogplicht aanleg/wijziging waterstaatswerk
Bij beschikking: appellabel bij bestuursrechter
Redelijkerwijs noodzakelijk ter vervulling van taken:
Oplegging t.b.v. doelstellingen Wtw (2.1 Wtw)
Onderhandelingsplicht met rechthebbende
Belangen rechthebbende vorderen geen onteigening :
Beoordelingsruimte beheerder: marginale rechterlijke toetsing
Verhouding benodigde gronden t.o.v. aan rechthebbende toebehorende gronden + invloed op bruikbaarheid gronden (zie o.a. Rb. Rotterdam 2-11-2011 [LJN: BU3686] en ABRvS 31-72002, AB 2002/331) Typ hier de footer
11
4. Nadeelcompensatie of volledige schadeloosstelling?
14 Gw en 1 EP:
Ontneming eigendom: volledige schadeloosstelling
Regulering eigendom: geen volledige schadeloosstelling vereist (fair balance)
Gedoog/duldplicht m.i. volledige schadeloosstelling:
Partiële ontneming exclusieve gebruiksrecht eigendom
Vgl. andere wettelijke gedoogplichten (1 BP, 12b Wsw)
Alternatief voor onteigening
Wetgever: regeling sluit volledige schadevergoeding niet uit Typ hier de footer
12
5. Schadevergoeding en bergingsgebieden Bergingsgebied: aanwijzing o.g.v. Wro + legger + geen oppervlaktewaterlichaam Rechtsgevolg: duldplicht tijdelijke waterberging (5.26 Wtw) Schadeoorzaken: 1. Aanwijzing legger + bestemmingsplan 2. Projectplan voor inrichting bergingsgebied 3. Feitelijke ingebruikname (duldplicht) 4. Regulering gebruiksmogelijkheden t.b.v. doelmatige werking
Verzekeren volledige schadeloosstelling heeft dempende werking op schadevergoeding bij aanwijzing? Voorrangsregeling 7.16 Wtw Typ hier de footer
13
