Co lo fo n Tit e l
Beveiligingssystemen
Au t e u r
Erik Scholten
Vorm ge vin g
Save - Scholten Advies Veiligheidsbewustzijn Educatie
U it g e ve r
Save - Scholten Advies Veiligheidsbewustzijn Educatie
D a t u m 1 e dru k
4 augustus 2009
Dit document is bedoeld als naslagwerk voor functionarissen en personen werkzaam aan de railinfra. Ondanks grote zorg kunnen fouten en / of onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Save - Scholten Advies Veiligheidsbewustzijn Educatie aanvaard geen aansprakelijkheid voor (in)directe schade, ontstaan door of verband houdende met de toepassing van dit document. Dit werk is auteursrechtelijk beschermd. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen worden in een geautomatiseerd bestand in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de schrijver.
© 2009: Sav e
© 2009 Save
w w w .rails ave .n l
2
Vo o rw o o rd
Het uitvoeren van werken in (grotere) buitendienststellingen vraagt de nodige kennis en ervaring van de hedendaagse veiligheidsorganisatie. Het is dan ook niet vreemd dat de behoefte naar een brede kennis van de bestaande beveiligingssystemen toeneemt. In dit document wordt aan de hand van voorbeelden kennis gemaakt met een aantal veel voorkomende beveiligingssystemen, en de daarbij behorende specifieke eigenschappen. Daarnaast worden wordt het gebruik van deze specifieke eigenschappen in relatie tot de werkplekbeveiliging verder toegelicht.
Suggesties ter verbetering zijn altijd welkom. Ik wens u veel lees- en leerplezier.
Erik Scholten.
© 2009 Save
3
In h o u d s op g av e Colofon
2
Voorwoord
3
Inhoudsopgave
4
Stationsbeveiliging
6
Inleiding
6
Rijweginstelling
6
controles en sturingen
7
Controle op strijdige rijwegen
7
Restrijweg
9
Het herroepen van een rijweg
9
Beveiligingssystemen op het station
10
Entrance – Exit beveiliging (NX)
10
Elektronische Bedien Post (EBP)
10
Elektronische Beveiliging SIMIS (EBS)
10
Vital Processor Interlocking (VPI)
11
Ter Plaatse bedienbaar Relais Beveiliging (TPRB)
11
Ebi-Lock of Bombardier beveiliging (bev. 21)
12
Centraal Telecom Blokstelsel (CTB)
13
De Cascade schakeling
14
Vrije ruimte lassen
15
Overwegen op het station
17
De vrije baan
19
Inleiding
19
Dubbelspoorbeveiliging / verkeerd spoor
20
Overwegen bij verkeerd spoor
20
Aanrijden en activeren
21
Automatisch blokstelsel met rijrichtingkering (linkerspoorbeveiliging)
23
Voorsein
23
Blokseinen
25
Logische seinopvolging bij een automatisch blokstelsel met rijrichtingkering
26
Logische seinopvolging bij rechterspoor rijden.
26
Seinopvolging bij linkerspoor rijden.
28
Overwegen bij een automatisch blokstelsel met rijrichtingkering
29
© 2009 Save
4
Aankondiging van de overweg bij rechterspoor rijden
29
Aankondiging van de overweg bij linkerspoor rijden
29
Overwegbeveiliging met middensectie bij een automatisch blokstelsel met rijrichtingkering.
30
Werkplekbeveiliging bij een automatisch blokstelsel met rijrichtingkering
30
(Dubbel-) enkelspoorbeveiliging
31
Gelijkwaardig in beide richtingen
31
Enkelsporig baanvak
31
Dubbelsporig baanvak
31
Logische seinopvolging bij (Dubbel-) enkelspoor beveiliging
32
Spontane spoorbezetting
34
Overwegen bij een (Dubbel-)enkelspoorbeveiliging
34
Werkplekbeveiliging bij (Dubbel-) enkelspoorbeveiliging
35
Alternatieve methoden van buitendienststelling
36
Het Afsluitbord (sein 513)
36
De Stopping
36
De overwegsleutel
36
Grendels
37
Het stop-ontspoorblok
37
De vrijgave rangeren
38
Seintechnische maatregelen
38
Het sleutelen van overwegen
39
Overwegsleutels
39
Procedure voor het sleutelen van overwegen.
40
Het overstroppen van overwegen Documenten voor het overstroppen van de middensectie of overweg
41 41
Verantwoording
46
© 2009 Save
5
S t at io n s be v e ilig i n g In l ei d i n g
U zult begrijpen dat het een beetje te ver gaat om de complete geschiedenis van de verschillende beveiligingssystemen te behandelen. Wat volstaat is dat als we het over arm sein en en bed ien in gsblok k en hebben, het gaat over wat we de k lassiek e beveiligin g noemen. Aan dit onderwerp zijn overigens verschillende interessante boekwerken en websites gewijd. Op enkele locaties komen we de klassieke beveiliging nog wel eens tegen. Het gaat hier dan met name om museum lijnen.
R i j w eg i n s t el l i n g Deze klassieke beveiliging werd tot rond de jaren dertig in Nederland gebruikt om de stations te beveiligen. Op het Amerikaanse continent was men toen al bezig met een beveiliging op basis van relaistechniek.
Begin jaren dertig werd deze techniek ook in Nederland geïntroduceerd. Er werd bij deze techniek gebruik gemaakt van geïsoleerd spoor, waarbij het spoor in verschillende secties werd verdeeld.
Hierdoor kon een treindienstleider op een tableau zien waar de treinen zich bevonden. Om een trein te laten rijden moest de treindienstleider gebruik maken van een rijweginstelling.
Een bijkomend voordeel van dit systeem is dat een trein niet onbedoeld naar een spoor kan gaan waar al een trein op staat. Alleen door het verrichten van een extra handeling kan de treindienstleider een trein naar het “bezette”spoor sturen. Doordat het systeem “failsafe” is uitgevoerd wordt het voor de treindienstleider bijna onmogelijk om door een bedieningsfout een gevaarlijke situatie te veroorzaken.
© 2009 Save
6
