Save Internet?

Safe Internet / Save Internet? Fernand MESDOM – HUBrussel De spreker is pedagoog-informaticus.

Kort verslag van de voordrachtavond van 27/10/2010 op het STK in Kappelle-Op-Den-Bos Site om een uitgebreide brochure te downloaden: http://www.ond.vlaanderen.be/publicaties/?nr=306 Verslaggever voor de ouderraad: Patrick Vermeren

Zowel positief als negatief We mogen ons niet laten verblinden door de negatieve berichten rond internet. We staan inderdaad wat te weinig stil bij de vele positieve dingen van internet. Bvb google maps, foto’s, weerbericht bekijken, wikipedia info opzoeken over de gemeenten… Voor Amerikanen is het internet nu al de belangrijkste bron van informatie. Ook in België vinden de kinderen het internet belangrijker dan TV als informatiebron.

Maar er zijn ook veel slechte, schokkerende dingen te zien. Schokkerende beelden, pesten van kinderen, pesten van leraars, folteren van dieren… medische dossiers die publiek worden gemaakt, hacken van websites, vliegtuigsoftware van Boeing bleek bereikbaar en dus manipuleerbaar via internet. Buren die een onbeveiligd netwerk hebben en waar anderen toegang toe hebben… deze zijn een droom voor mensen met slechte bedoelingen en die onder verkeerde naam de foute dingen doen. Er staat ook informatie op het internet om inbrekers te helpen, bvb hulp om sloten te kraken.

1

We zijn zelf een deel van het probleem Enkele voorbeelden: We hebben veel slechte wachtwoorden (geboortedatum, naam partner, lievelingsdier, w8woord, n1etkr@@kbaar). Je wachtwoord moet geheim zijn en je mag het niet op papier zetten. De meest gekke dingen gebeuren wanneer je je paswoord bekend maakt. Zorg ook dat je altijd uitlogt op je werk, zodat een volgende persoon geen inzage kan krijgen in je gegevens of te misbruiken. Voorbeelden van problematische zaken waarmee we te maken kunnen hebben:       

Phishing: proberen je code te achterhalen Datingsites Handel in menselijke cellen (bv zaadcellen van gezonde heteroman, ook model…) Uw lichaamsvet kan levens redden in Afrika (koekjes…) Recepten om drugs te brouwen, bommen, vuurwerk te fabriceren… Verhuren van onbestaande appartementen: villaspanjehuren.nl… Valse documenten (facturen, passen…)

We moeten ALTIJD op onze hoede zijn! 

Hacking gebeurt overal: NASA, Antwerpen.be, secundaire school gehackt en afgeleid naar pornosite…  Opgelet voor botnet: een computer die alle home-pc’s tegelijk instrueert om een belangrijke site aan te vallen (gebeurd bij sites voetbalclub, nationale bank Estland…)  Virussen  E-commerce voor geneesmiddelen is zeer gevaarlijk wegens gevaarlijke stoffen waarop je geen controle hebt!  Datamining door Colruyt, Knack, Carrefour… persoonsgegevens worden ook doorverkocht aan anderen. Dit is de reden waardoor we soms privacyproblemen en veiligheidsproblemen krijgen.

www.digibewust.nl (site in NL om advies te geven over veilig internetgebruik)

KINDEREN en INTERNET  

97% van de jongeren zit meer dan 2u per dag op internet Vb. 2u40 gamen

We staan als ouder echter niet machteloos. We kunnen zelf regels in acht nemen en onze kinderen hierover informeren.

2

PRIVACY 

Zorg dat je zelf geen compromitterende foto’s over jezelf publiceert o Ook indirect: Google streetview kan u ongevraagd filmen o Je wordt door iemand anders gefotografeerd en gefilmd: men kan uw gezicht traceren op het internet via speciale software en u zo ook herkennen op foto's door anderen genomen…



Facebook o Mensen hebben in België gemiddeld 133 contacten op facebook. Het plaatsen van foto’s en privé-gegevens of uitwisselen van gegevens is niet zonder gevaren. Facebook houdt bovendien ook gewiste gegevens bij!! o Kinderen van school gestuurd wegens haatcampagne tegen leerkracht o Mensen verliezen hun werk doordat men iets indiscreets terugvindt o Opgelet met het geven van uw contactgegevens, telefoon en gsm. Ook opgelet voor profielgegevens (wat eet je graag, welke boeken lees je graag…) Experiment van de onderzoeksgroep Overheid & Recht van de Universiteit Antwerpen: SantaMatic: in de gebruiksvoorwaarden stond dat men je foto’s ook op een sekswebsite mag gebruiken. Toch deden de mensen vlot mee en aanvaarden ze de voorwaarden! 90% van de mensen lezen immers nooit de gebruiksvoorwaarden… Er bestaat ook spyware: familyaware/schoolaware: software om iemand te traceren via gsm… www.beveiligingnieuws.nl/nieuws/10462/ Opgelet met leugens in uw cv, over andere zaken, bvb zeggen dat uw trein te laat is: railtime afficheert de werkelijke tijden (zo kan u ontmaskerd worden dat u loog…) Weet dat foto’s automatisch (!) auteursrechterlijk beschermd zijn. Als je zelf foto’s “plukt”, moet je soms boetes van 150 euro betalen (sommige organisaties waken actief en rekenen deze boetes aan: Atomium, Eiffeltoren, Horta-huis…). Sabam bewaakt dit ook en speurt dit vaak op!



  

Internet ontmaskert werkelijk alles! Internet houdt ook alles bij: niets wordt werkelijk gewist (WayBack machines). Je typt in Google om een wayback machine te zoeken, zo kan je oude sites raadplegen.

PESTEN       

Trukeren van foto’s Virussen opsturen Dreigmails, bedreigingen Bestellingen plaatsen (op naam van iemand anders) Uitsluiten uit MSN Kwetsende boodschappen Foto opsturen naar “uglypeople.nl” 3

 

Anonymous e-mail: speciale machines highvip.com  politie kan traceren …

Het vervelende voor het slachtoffer is dat men minder goed kan reageren omdat men vaak niet weet wie de pester is, dat je op elk moment van de dag worden bestookt. Het slachtoffer is vaak erg bang, eenzaam, vinden zich dom omdat ze niet weten hoe te stoppen, beschaamd ten aanzien van ouders, en ze vrezen dat het alleen maar erger zal worden… De pester langs zijn kant durft veel meer, wordt niet onmiddellijk geconfronteerd met de reactie/emotie van de gepeste persoon, heeft een grotere verspreiding en een groter publiek… 

Men pest uit verveling, minimaliseren dat het om een grap ging, doen dit om een machtsgevoel te hebben, voelen zich misschien minder goed in hun vel; hebben weinig empathie, worden gesteund door groepen…

Nochtans is er een zware gevangenisstraf aan verbonden: 15 dagen tot 2 jaar… en bij elektronisch misbruik zelfs tot 4 jaar en/of een boete van 500 tot 50.000 euro…

PLAGIAAT en PIRATERIJ 



 





Illegaal downloaden van muziek, foto’s, films… >< wet op auteursrechten 1994 o Boetes: 474000 euro student (verkoop van gekopieerde muziek) o 29000 euro boete voor een echtpaar … o Voor eigen gebruik wordt gedoogd… behalve als het om downloaden van illegale muzieksites gaat (zie uitgebreide brochure) Plagiaat op school o 75% van de werkjes is geknipt en geplakt… Dat is niet nieuw maar wel gemakkelijker geworden. o Maar alleen al door uit Google een zin in te tikken kan je dit zien, zachte enters… o Er bestaat ook een machine voor: ephorus (7,5 euro) o … Kettingbrieven gebeuren nu via mails Mailpraatjes waarin je zaken zogezegd gratis zou krijgen (gsm, portable…): leg kinderen uit dat ze niet zo onnozel of naïef mogen zijn. Hoaxen zoals het feit dat Bill Gates zijn fortuin verdeelt en dat je er snel moet bij zijn. o Kenmerken: schreeuwerig, massaal doorsturen, vage autoriteit, zonder datum… Phishing: altijd een bekende organisatie die u ongerust maakt en u aanbiedt om het probleem op te lossen. Maar ze proberen uw login en paswoord te weten te komen. Een bank zal nooit zoiets via mail doen!! Leren aan onze kinderen! Opgelet voor mails: o “police” o Mails van mensen die je niet kent met een attachment o “FBI” 4

PORNO EN SEX    

63% chat 25% met onbekenden! 52% zonder ouderlijke controle … (zie cijfers in brochure)

Daardoor trapt men in gevaarlijke situaties: vb. wurgspel met sjaal, vragen om te ontbloten voor de webcam… Voor seks moet je geen moeite doen, soms via speciale woorden: kabouter plop, missionaris, Harry Potter… Ook dit is van alle tijden: Louis Paul Boon, Playboy, papierslag, … Echter nu is het aanbod massaal, ongecensureerd, ongevraagd karakter en afbeeldingen met mensen die zeer jong zijn. Het motief van de aanbieders is vooral geld. Daarom smokkelen ze veelgezochte woorden in hun tags, SEO-woorden in hun website… ze rekenen ook op vergissingen (vb. whitehouse.com i.p.v. whitehouse.gov, sstarbucks) en leiden je dan af naar een sekssite. Ook pooiers en loverboys zoeken naar vaak kwetsbare meisjes. Ze consulteren daarvoor jongerennetwerksites en leggen dan contact. Verleiden met cadeaus, aandacht, isoleren de kinderen, verzekeren geheimhouding… (deze aanpak wordt grooming genoemd). Waarschuw je kinderen tegen gevaarlijk gebruik van facebook en netlog. Ze mogen alleen vrienden aanvaarden die ze fysiek kennen.

Verbieden van facebook en netlog werkt niet echt. Ze in een “zandbak” (bvb. netwijs) zetten werkt voor oudere kinderen niet. Je hebt wel een aantal oplossingen:  

“Ouderlijk toezicht” werkt deels. Het plaatsen van een ‘filter’ is geen oplossing , geven geen garantie én een pak bonafide sites worden geblokkeerd. Wel fysiek toezicht is beste: o In de woonkamer laten op pc werken o De knop “vorige” gebruiken o Zien welke vorige sites werden gebruikt o Kijken in de geschiedenis o Kijken in de tijdelijke internetbestanden (ook als ze leeg zijn is dit een indicatie dat ze misschien iets te verbergen hebben…) o …

5

We kunnen onze kinderen helpen! Mails: mooie manieren aanleren: nettiquette   

Niet iedereen in “to” zetten, want zo verdeel je de e-mailadressen aan anderen Geen schreeuwerige mails, geen grote foto’s… Gedragscode op ketnet (www.ketnet.be, gezinsbond…)

Trucage: heel veel informatie op het internet klopt niet, foto’s zijn vaak vals (photoshop), of valse verwijzingen (vb. dove-evolution op Youtube toont hoe men foto’s manipuleert)… Op internet liegt “iedereen”: men doet zich voor als vrouw (terwijl men man is), jonger, slanker, eerlijker… Je moet als ouder zelf betrokken blijven, uw kennis op punt stellen, er over spreken met je kinderen, hen uitleggen hoe ze weerbaar kunnen blijven…

Kortom: WAK en WOK! Kinderen: Wakker: weerbaar, alert, kritisch Ouders: Wok: warm hart, open geest, koel hoofd…

6