SAMENWERKEN MET PERSPECTIEF Innovatie en transformatie van de sociale werkbedrijven in West-Brabant: !GO, ATEA-groep, WVS-groep
1. Gegevens aanvragers Beoogde startdatum: 1 januari 2015 Beoogde einddatum: 15 september 2016 Naam arbeidsmarktregio: West-Brabant Contactgegevens aanvragende centrumgemeente Gemeente Breda Tanja Willemsen
[email protected] 06-2241 8114
Deelnemende SW-bedrijven SW-bedrijf !GO ATEA-groep, onderdeel BSW Bedrijven WVS-groep Totaal arbeidsmarktregio
Aandeel SE 584 1.092 2.432 4.109
Kosten De totale kosten voor uitvoering van dit plan zijn € 3.710.596. Middels deze aanvraag doet de arbeidsmarktregio West-Brabant een beroep op de maximaal beschikbare cofinanciering van € 1.359.710. Er zijn 22 inwoners uit Baarle Nassau actief binnen de ATEA-groep. Voor deze medewerkers wordt een aanvraag gedaan in het sectorplan van de regio Midden-Brabant.
2
2. Inleiding De Participatiewet en Wet Banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten (wet BQA) vragen een nieuwe manier van werken van zowel publieke als private organisaties. Om gemeenten en hun SW-bedrijven te ondersteunen bij deze transitie, stelt het kabinet – naar aanleiding van de motie van de heer Kerstens cs – een bedrag van 30 miljoen beschikbaar. Gezien de keuze voor regionale uitvoering van de wetgeving, is ook voor deze regeling gekozen voor een regionale benadering waarbij elke arbeidsmarktregio een plan mag indienen. Het geld dient om de innovatie en transformatie van de sociale werkvoorziening een extra impuls te geven. De herstructurering middels innovatie en transformatie bevordert een doorontwikkeling van de SW-sector, die aangrijpt op drie niveaus: 1) op het niveau van SW-medewerkers die worden gesteund in hun arbeidsontwikkeling en de doelgroep voor de garantiebanen die zoveel mogelijk naar regulier werk moeten (via trajecten en projecten) 2) op het niveau van de stafmedewerkers en begeleiders uit de sector, die deze beweging mogelijk moeten maken (via professionalisering en instrumentontwikkeling) 3) op het niveau van de gezamenlijke SW-organisaties / infrastructuur waarbinnen deze mensen werken (via nieuwe structuren en dienstverleningsconcepten). Bron: Procedure aanvraag- en beoordeling 'transformatie en innovatieplannen SW-bedrijf' in het kader van de motie Kerstens cs. – Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
2.1 Arbeidsmarktregio WestBrabant West-Brabant is een regio met kansen vanwege zijn gunstige ligging tussen de mainports (Rotterdam en Antwerpen) en Brainport (regio Eindhoven). De regio Midden- en West-Brabant (Maintenance Valley) blijkt de vierde economie van Nederland. Indien we alleen kijken naar de sector industrie, dan bezet Maintenance Valley zelfs de tweede plaats.1 Desondanks wordt voor 2015 een negatieve werkgelegenheidsontwikkeling voorspeld.2 Regionaal platform Arbeidsmarkt Om de kansen uit de regio om te zetten naar kansen voor werkgelegenheid is het Regionaal platform Arbeidsmarkt West-Brabant (rpA) opgericht. Zijn missie is het gezamenlijk bevorderen van een goed functionerende arbeidsmarkt door het verbinden van lokaal en sectoraal arbeidsmarktbeleid. Het platform is een onafhankelijk orgaan waarin deelnemers worden gestimuleerd om discrepanties op de arbeidsmarkt gezamenlijk op te lossen. Het rpA functioneert daardoor als netwerk, niet als een bestuurlijk forum of een instituut waaraan bevoegdheden of taken worden overgedragen. In het rpA zijn gemeenten, UWV werkbedrijf, onderwijs en sociale partners vertegenwoordigd. 1
Economie en perspectieven van Midden- en West-Brabant: verdiepend onderzoek MIRT, 2014. http://www.west-brabant.eu/media/Eindversie_Verdiepend_Onderzoek_Maintenance_Valley.pdf 2
UWV Arbeidsmarktprognose 2014 - 2015 3
Regionaal Werkbedrijf West-Brabant Gezien de functie en rol van het rpA in West-Brabant is er voor gekozen het regionale Werkbedrijf klein te houden. Het rpA is adviserend richting het Werkbedrijf. De regiegroep regionaal Werkbedrijf (rRW) is besluitvormend en bestaat uit slechts vier personen: de wethouder Sociale Zaken van Breda namens de 16 gemeenten (voorzitter), één vertegenwoordiger namens de vakbonden, één vertegenwoordiger namens werkgevers en de UWV regiomanager.3 Werkgeversdienstverlening in subregio's In West-Brabant is ervoor gekozen de werkgeversdienstverlening voor de hele regio te faciliteren onder de vlag Werkgevers-servicepunt West-Brabant met één website en telefoonnummer, maar de uitvoering subregionaal in te richten. Dit maakt dat er vier werkgeversservicepunten actief zijn. Hiervan liggen er twee in gemeenten waarvoor WVSGroep werkt (werkplein Hart van West-Brabant en werkplein Brabantse Wal) en de anderen in werkgebied van !GO (Werklink) en ATEA (Breda). De samenwerking in deze werkgeversservicepunten wordt georganiseerd via multi disciplinaire teams (MDTs). In deze teams wordt samengewerkt tussen medewerkers van UWV, gemeenten en SW-bedrijven om werk en kandidaten optimaal te kunnen matchen. De Sociale Werkbedrijven in West-Brabant In West-Brabant zijn drie Sociale Werkbedrijven werkzaam: !GO, ATEA-groep en WVSgroep. !GO is werkzaam voor Aalburg, Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout, Werkendam en Woudrichem. ATEA werkt voor de gemeenten Breda en Baarle Nassau en is daarmee deels werkzaam in de arbeidsmarktregio Midden-Brabant (Hart van Brabant, regio Tilburg) alwaar men ook meedoet in het sectorplan. WVS-groep werkt voor de overige gemeenten in West-Brabant: Bergen op Zoom, Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Woensdrecht en Zundert. De kernactiviteiten van de Sociale Werkbedrijven zijn het verwerven van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, en de begeleiding van hen naar, en in, werk. Dit doen zij voornamelijk voor mensen met een SW-indicatie, maar ook voor mensen uit voorheen de bijstand en tegenwoordig de Participatiewet. De gemeenten zijn samen met hun Sociale Werkbedrijven nog zoekende naar de precieze rollen en taken van de uitvoeringsorganisaties. De toekomst van de bedrijven is daarmee nog niet helder vastgesteld. Wel is duidelijk dat de gemeenten de kennis, kunde en de expertise van hun Sociale Werkbedrijven ook in de toekomst willen benutten om mensen – die niet zelfstandig werk kunnen vinden en/of uitvoeren – te faciliteren zo regulier mogelijk te werken. Afhankelijk van de ontwikkelingen in de wetgeving en de reguliere arbeidsmarkt zouden die rollen van smal tot breed kunnen worden ingevuld. De West-Brabantse Sociale Werkbedrijven zoeken sinds een paar jaar elkaar actief op om intensiever samen te werken. Vanuit het landelijke gefinancierde Cedris project spoor II, optimalisering door samenwerking van SW bedrijven in de regio, zijn de drie bedrijven op drie thema's projecten gestart. Ze hebben onderzocht hoe zij efficiënter kunnen opereren door samenwerking op de thema's werkgeversdienstverlening, werknemersdienstverlening en bedrijfsvoering. Hierin was de opdracht om een gezamenlijk dienstverleningsconcept te ontwikkelen om werkgevers en gemeenten in de regio West-Brabant te ondersteunen bij de inschakeling van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit heeft onder andere 3
Oprichting en uitgangspunten Regionaal Werkbedrijf West-Brabant, december 2014. http://rpa.westbrabant.eu/media/rtf/Regionaal_Werkbedrijf_West-Brabant_20150105.pdf 4
geresulteerd in een gezamenlijke productcatalogus van de Sociale Werkbedrijven WestBrabant. De activiteiten in dit plan geven een extra impuls aan deze samenwerking en bieden de kans de extra stap te zetten. Dit zal nadrukkelijk - in zowel ideevorming als uitvoering - in nauwe samenwerking met de gemeenten gebeuren. Brede samenwerking voor kwetsbare burgers Met de diverse decentralisaties zijn gemeenten nu breed verantwoordelijk voor kwetsbare burgers. Via de inzet van sociale wijkteams organiseren gemeenten een samenhangende aanpak van welzijn, ondersteuning, jeugd- en gezondheidszorg. Veel SW-medewerkers krijgen te maken met de inzet van deze teams, wat maakt dat Sociale Werkbedrijven en hun professionals zoveel mogelijk aansluiting zullen zoeken. Immers, de component arbeidsintegratie, wordt in veel gevallen ingevuld door het Sociale Werkbedrijf.
2.2 Ambitie: innovatie en transformatie Dit plan ondersteunt de transformatie van de Sociale Werkbedrijven in West-Brabant naar een “regionaal expertisecentrum" ten behoeve van gemeenten en werkgevers die mensen die niet zelfstandig werk kunnen vinden en/of uitvoeren - faciliteren om zo regulier mogelijk te werken. De SW-bedrijven vormen een netwerkorganisatie om publieke opdrachtgevers en maatschappelijke partners (werkgevers en not-for-profit organisaties) te ondersteunen. Om deze rol te kunnen vervullen dienen de bedrijven zich voor te bereiden op een bredere doelgroep met andere vragen en oplossingen èn dient de uitvoering van de Wsw (ondanks de gefaseerde krimp) geborgd te worden. De beschikbare middelen zijn gerelateerd aan de transitie van de Sociale Werkbedrijven en daarmee ligt de lead in het ontwikkelen van voorliggend plan binnen de SW-sector. Dit biedt de regio een prachtige kans voor de ontwikkeling van nieuwe en innovatieve instrumenten, medegefinancierd door het rijk, gebruik makend van een bestaande infrastructuur binnen de Sociale Werkbedrijven, waarmee de basis voor een succesvolle uitvoering van de Participatiewet wordt versterkt. De Sociale Werkbedrijven sluiten aan bij bestaande en nieuwe publieke structuren en processen op het gebied van de Participatiewet. De projecten worden door de bedrijven uitgevoerd op een dusdanige manier dat de uitkomsten onafhankelijk van de toekomstige uitvoeringsstructuur toepasbaar zijn. Gemeenten worden ook betrokken bij de uitvoering van de diverse projecten om zo de samenwerking - breder dan alleen de Sociale Werkbedrijven onderling - te versterken.
3. Doelstellingen West-Brabant kiest ervoor om op alle drie de thema's activiteiten te ontplooien. De volgende doelstellingen worden hierbij nagestreefd. Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar hoofdstuk 4. Thema 1, Ontwikkeling en plaatsing van SW medewerkers en eventuele nieuwe werknemers vanuit de Participatiewet.
Werkzoekenden van de SW-wachtlijst worden in beeld gebracht en daarvan krijgen 48 werkzoekenden een traject aangeboden met als doel plaatsing op een garantiebaan. Middels een pilot worden 35 leerlingen van het speciaal- en praktijkonderwijs in beeld gebracht en geplaatst in een garantiebaan of beschut werk.
5
Er wordt een werkwijze ontworpen voor de integrale aanpak voor kwetsbare jongeren van school naar werk, in samenhang met de regionale afspraken tussen gemeenten, onderwijs (VMBO, PrO/VSO, MBO 1/2), UWV, bedrijfsleven en andere partners. 100 SW-medewerkers worden middels training en een carrousel voorbereid op de flexibele arbeidsmarkt.
Thema 2, Bevordering en ontwikkeling expertise medewerkers van de Sociale Werkbedrijven
19 professionals worden opgeleid en gecertificeerd jobcoach 6 reeds opgeleide professionals worden bijgeschoold en gecertificeerd registerjobcoach alle SW-bedrijven zullen een door het UWV erkende jobcoachorganisatie worden 16 professionals worden opgeleid in functiecreatie 240 professionals worden getraind en hebben de juiste middelen om om te gaan met agressie en conflictsituaties. 25 accountmanagers worden getraind zodat zij acquisitie kunnen plegen voor de brede doelgroep 36 accountmanagers en trajectbegeleiders worden getraind in onderlinge samenwerking Alle staf- en kadermedewerkers worden getraind en/of volgen workshops zodat zij flexibel mee kunnen gaan in de veranderingen die de bedrijven doormaken.
Thema 3, Bijdrage aan transformatie / innovatie van de regionale infrastructuur
Ontwikkelen van een regionaal expertisecentrum door: a. harmonisatie via de gezamenlijke productcatalogus, met onder andere: - een propositie voor een detacheringsfaciliteit, - een propositie voor nieuw beschut werk - implementatie loonwaardemethodiek. b. onderzoeken van een gezamenlijk dienstencentrum Plannen voor herbestemming infrastructuur, middels samenwerking met ketenpartners en faciliteren van start-ups Herpositioneren SW-bedrijven door middel van campagne "iedereen ontwikkelt mee" Organisatieontwikkeling ter voorbereiding op de toekomst
4. Activiteiten Om bovenstaande doelstellingen te realiseren, worden de volgende projecten uitgevoerd.
4.1. Maatregelen thema 1: Ontwikkeling en plaatsing van SW medewerkers en eventuele nieuwe werknemers vanuit de Participatiewet !GO, ATEA en WVS faciliteren mensen, met beperkingen, zo regulier mogelijk te werken. In het kader van dit plan worden trajecten gestart om mensen uit de Participatiewet te plaatsen op garantiebanen. Deze inzet bestaat uit trajecten voor mensen van de Wsw wachtlijst en schoolverlaters van het speciaal- en praktijkonderwijs. Daarnaast is er extra inzet voor SWmedewerkers die steeds vaker flexibel moeten zijn in hun werk. Ook daar geldt dat de detacheringscontracten steeds korter zijn, en men dus vaker van baan en werkomgeving moet veranderen. Dit vergt flexibiliteit van medewerkers die dat vaak van nature niet hebben.
6
4.1.1 Trajecten wachtlijst Wsw Vanaf 1 januari 2015 zijn geen mensen meer ingestroomd in de Wsw. Mensen die op de wachtlijst stonden of wiens tijdelijke contract niet verlengd werd, zijn aangewezen op andere ondersteuning naar werk. Mensen met een UWV uitkering (veelal Wajong), kunnen aankloppen bij UWV; de anderen (inclusief Nuggers) kunnen aankloppen bij hun gemeente voor ondersteuning. Het feit dat deze mensen wel een indicatie SW hebben gekregen, betekent dat zij zeer moeilijk zelfstandig werk kunnen vinden. Dit is de reden om deze doelgroep specifiek voorrang te geven bij het invullen van de garantiebanen. Met dit project wil de regio een bijdrage leveren aan de garantiebanen door de prioritaire groep 'wachtlijst SW' in beeld te brengen en naar werk te begeleiden. De SW-bedrijven hebben al ervaring met het plaatsen op garantiebanen door het uitvoeren van de pilot Wajong voor het UWV. Hierin organiseren de SW-bedrijven werkfit trajecten om Wajongers naar werk te begeleiden. UWV kiest hierbij nadrukkelijk de samenwerking met SW-bedrijven om gebruik te maken van bestaande publieke infrastructuren. Deze ervaring wordt benut om trajecten in te richten voor de werkzoekenden op de wachtlijst Wsw. De volgende activiteiten worden hiervoor ondernomen:
Screening van kandidaten op de wachtlijst: beschut werk of garantiebaan (i.s.m. gemeenten en UWV) Trajecten voor kandidaten van wie verwacht wordt dat ze geplaatst kunnen worden op garantiebanen: Trajectbegeleiding en werkfit trajecten 3 Kwartaalrapportages en 1 eindrapportage Praktijkbegeleiding leerwerken Jobcoaching bij plaatsing en nazorg Werkgeversbenadering Loonwaardebepaling
Ambitie Met de uitvoering van dit deelproject beoogt de regio 100 werkzoekenden met een beperking in beeld te hebben en 48 trajecten in te zetten voor garantiebanen. Daarnaast levert de screening nadere informatie op voor gemeenten over die inwoners die mogelijk in aanmerking zouden kunnen komen voor Beschut Werk. 4.1.2 Versterken kansen voor jongeren in een kwetsbare positie: Praktijkonderwijs, Voortgezet Speciaal Onderwijs, VMBO en MBO 1/2 Rond de toeleiding van kwetsbare jongeren naar een startkwalificatie of de arbeidsmarkt is de beleidsmatige dynamiek groot. Bij deze groep komen de drie transities van jeugdzorg, Wmo en de Participatiewet samen, terwijl deze groep ook de effecten gaat ondervinden van de invoering van Passend Onderwijs en van Entreeopleidingen. Binnen deze kaders wil de regio West-Brabant met elkaar de handen ineen slaan om te komen tot een integrale aanpak voor jongeren in een kwetsbare positie. Er zijn al diverse initiatieven gestart om deze integrale aanpak samen met bedrijfsleven, onderwijs, gemeenten, SW bedrijven, UWV, Regionaal Bureau Leerplicht en andere organisaties en ketenpartners te intensiveren en te verbeteren. Vanuit het verleden zijn er al duurzame relaties tussen de scholen en de Sociale Werkbedrijven in West-Brabant. Vanuit deze ervaring wordt samen met gemeenten in WestBrabant een nieuwe werkwijze voor een sluitende aanpak vormgegeven. . 7
De volgende activiteiten worden ondernomen: Deelname aan regionaal casusoverleg over jongeren in hun laatste schooljaar (optioneel) Stages bij de SW-bedrijven ten behoeve van diagnostiek en ontwikkeling werknemersvaardigheden Stages bij reguliere werkgevers Jobcoaching Loonwaardebepaling Gezamenlijke werkgeversbenadering in samenwerking met de multi-disicplinaire teams met als doel plaatsing op garantiebanen. Hierbij wordt samengewerkt met de MDTs Daar waar garantiebanen niet haalbaar zijn, zal in overleg met gemeenten bekeken worden of de leerling in aanmerking komt voor beschut werk Deelname bij de regionale werkconferentie Integrale aanpak onderwijs / arbeidsmarkt kwetsbare jongeren, met o.a. als doel een regionale werkagenda op te stellen op dit thema. Alle belangrijkste samenwerkingspartners worden uitgenodigd. Ambitie Alle jongeren die uitstromen uit het VSO, het Praktijkonderwijs, het VMBO en de Entree opleiding en uitvallers vanuit het MBO-2 en in de regio West-Brabant gaan naar het vervolgonderwijs, hebben een duurzame werkplek, een passende dagbesteding of zitten in een toeleidingtraject. Een sluitend vangnet. Concreet gaat we in dit project, gedurende 1 jaar, 35 leerlingen uit het onderwijs ondersteunen. De ervaringen met deze werkwijze delen we in het kader van de regionale sluitende aanpak van jongeren in een kwetsbare positie.
4.1.3 Training van-werk-naar-werk in verband met flexibilisering De continue veranderingen rondom de West-Brabantse Sociale Werkbedrijven vragen om flexibiliteit van alle medewerkers, van SW-medewerker tot MT-lid. SW-medewerkers krijgen te maken met de afbouw van bepaalde activiteiten, het vervreemden van bedrijfsactiviteiten of simpelweg een wisseling in detachering door veranderende vraag vanuit de arbeidsmarkt. Gemiddelde SW-medewerkers presteren het best in een omgeving die stabiel en voorspelbaar is. Om hen mee te nemen in de veranderende context, zullen zij getraind worden in flexibiliteit. Deze training wordt ingezet voor SW-medewerkers die hun (detachering) werkplek verliezen. De ontwikkelde werkwijze is een combinatie van werken op verschillende werkplekken en een training. De medewerkers maken kennis met verschillende beroepenvelden en doen brede praktijkervaring op. Naast het werken op de carrousel afdeling, gaan alle medewerkers van deze afdeling ook de bijbehorende carrousel training volgen. De basis van de training is dat de deelnemers problemen en uitdagingen kunnen identificeren en oplossingen voor deze uitdagingen kunnen aandragen. Het probleemoplossend vermogen wordt gevoed waarbij deelnemers een actieve rol hebben. Zij bedenken zelf oplossingen/manieren om met mogelijke obstakels om te gaan. Dit is een essentieel onderdeel van de training. Daarnaast komen verschillende thema’s aan bod, zoals zelfmotivatie, persoonlijke kwaliteiten, presentatie, communicatie, werkgevers en werk. In de training wordt gebruik gemaakt van diverse werkvormen zoals rollenspellen, groepsopdrachten, interviews en sport & spel. De volgende activiteit wordt ondernomen: 100 medewerkers volgen een mindset training/carrousel 8
4.2. Maatregelen thema 2: Bevordering en ontwikkeling expertise medewerkers van de sociale werkbedrijven Om de rol van regionaal expertisecentrum goed te vervullen, zal geïnvesteerd worden in het personeel via diverse trainingen. 4.2.1 Opleiding jobcoach en certificeren jobcoaches Essentieel onderdeel bij het zo regulier mogelijk werken van mensen uit de doelgroep is jobcoaching. Een jobcoach begeleidt mensen naar een betaalde baan en biedt hiertoe begeleiding. Bij gebrek aan adequate jobcoaching zullen veel werknemers niet duurzaam regulier werken. Het rpA heeft jobcoaching als speerpunt benoemd en geeft hier, bij voorkeur, invulling aan via de samenwerkende Sociale Werkbedrijven. Om de duurzaamheid te vergroten en teleurstellingen van zowel werknemers als werkgevers zoveel mogelijk te voorkomen, wordt ingezet op het professionaliseren van jobcoaching in West-Brabant. Om een professionaliseringsslag te maken worden de volgende activiteiten ondernomen: 19 begeleiders in West-Brabant worden opgeleid tot jobcoach. 6 professionals die al werkzaam zijn als jobcoach worden bijgeschoold en gecertificeerd als registerjobcoach bij de beroepsvereniging Jobcoaches Nederland. Alle SW-bedrijven behalen een UWV erkenning. 4.2.2 Opleiding functiecreatie Professionals werkzaam bij Sociale Werkbedrijven en gemeenten staan voor de taak mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te plaatsen bij reguliere werkgevers. Een belangrijk instrument hiervoor is functiecreatie. Bij functiecreatie worden bedrijfsprocessen efficiënter georganiseerd door werkzaamheden opnieuw te verdelen. Dit gebeurt door werkprocessen te analyseren, relatief eenvoudige taken af te splitsen en deze taken samen te voegen tot nieuwe duurzame banen. Zo doet gekwalificeerd personeel het werk waarvoor het is opgeleid en worden elementaire taken uitgevoerd door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. De volgende activiteit wordt hiervoor ondernomen: 20 professionals volgen de basistraining functiecreatie 4.2.3 Omgaan met agressie via interventieteams Het begeleiden van een bredere doelgroep naar werk, brengt helaas ook bredere problematiek met zich mee. SW-bedrijven dienen nog meer dan voorheen voorbereid te zijn op uitingen van agressie en conflictsituaties. De volgende activiteiten worden hiervoor ondernomen:
140 professionals volgen een training agressiebeheersing 20 professionals volgen een training mobbing en collegiale traumaopvang communicatiemiddelen worden aangeschaft (er wordt een pieperalarm aangelegd) opstellen van een protocol voor de receptie
4.2.4 Professionaliseren werkgeversdienstverlening De werkgeversdienstverlening in West-Brabant is georganiseerd middels vier sub-regionale multi-disciplinaire teams (MDT’s) waarin collega's van UWV, sociale diensten en SWbedrijven samenwerken om de werkgever zo goed mogelijk te bedienen. Om deze teams te versterken, worden de accountmanagers van de SW-bedrijven opgeleid zodat zij als breed
9
acquisitieteam kunnen opereren4. Deze trainingen zijn aanvullend op de rpA campagne 'iedereen ontwikkelt mee'.
25 professionals volgen de Masterclass Inbound Marketing 25 professionals volgen de training contentmarketing 48 professionals volgen een Disc training om samenwerking tussen accountmanagers en trajectbegeleiders te optimaliseren door elkaars rol te herkennen en te versterken
4.2.5 Begeleiders om- en bijscholen De continue veranderingen rondom de West-Brabantse Sociale Werkbedrijven vragen om flexibiliteit van alle medewerkers, van SW-medewerker tot MT-lid. Door de krimp van de Wsw-doelgroep zal de herschikking en clustering van werkzaamheden in de komende jaren een continu gegeven zijn. Uitgangspunten hierbij zijn dat:
De meest rendabele werkzaamheden in stand worden gehouden. De noodzakelijke flexibilisering en aanpassingen doorgang zullen moeten vinden, maar dat deze met respect voor de medewerkers en hun mogelijkheden vormgegeven worden. Waar nodig omscholing aan medewerkers zal worden aangeboden.
Ook voor medewerkers die in een overhead- of managementfunctie werkzaam zijn, zal er het nodige veranderen. De overhead c.q. het management zal moeten afnemen waardoor het op een bepaald moment nodig kan zijn om ook de overhead/managementwerkzaamheden anders in te delen. Dit onderdeel wordt in nauw overleg met gemeenten uitgewerkt, zodat het optimaal aansluit bij de toekomstkeuzes die zij maken. De volgende activiteiten worden hiervoor ondernomen: 267 medewerkers volgen thema cultuurbijeenkomsten. 21 professionals werken aan teambuilding 10 professionals volgen de training verzuim 10 professionals volgen trainingen t.b.v. detachering 80 professionals volgen een training normatief professionaliseren met als doel zelfreflectie en cultuurverandering
4.3. Maatregelen thema 3: Bijdrage aan transformatie / innovatie van de regionale infrastructuur Om de rol van regionaal expertisecentrum goed te vervullen, zal geïnvesteerd worden in de infrastructuur en samenwerking tussen !GO, ATEA en WVS-groep. 4.3.1 Expertisecentrum De West-Brabantse Sociale Werkbedrijven zoeken elkaar steeds vaker op en proberen kennis en expertise te bundelen. Dit wordt nu verbreed en geprofessionaliseerd door het opzetten van een expertisecentrum. Het expertisecentrum kent zowel een externe component (productcatalogus) als een interne component (gezamenlijk dienstencentrum). De externe kant van het expertisecentrum richt zich op gemeenten, werkgevers en overige maatschappelijke partners. Zij hebben bijvoorbeeld behoefte aan een eenduidige loonwaardemethodiek en een sociale detacheringsfaciliteit. Een aantal producten is al 4
Deze training wordt opengesteld voor andere ‘MDT-collega’s
10
opgenomen in een gezamenlijke productcatalogus welke verder uitgewerkt wordt. Daarnaast wordt een drietal producten ontwikkeld in het kader van dit plan: een propositie voor een detacheringsfaciliteit, een propositie nieuwe beschut werk en de implementatie van loonwaardemethodiek Talent6. De interne kant van het expertisecentrum richt zich op expertise die de bedrijven zelf nodig hebben zoals bijvoorbeeld kennis over de cao Wsw. Door de terugloop in SW-medewerkers is het op een gegeven moment de vraag of het nog gewenst is om als SW-bedrijf voor alle kennis en expertise zelf personeel in dienst te hebben. Niettemin, is de kennis en expertise onmisbaar om de SW-medewerkers die nog werkzaam zijn, goed van dienst te kunnen zijn. Hierin wordt winst behaald door kennis en expertise te bundelen in een gezamenlijk dienstencentrum. a) Gezamenlijke productcatalogus Vanuit het project "gezamenlijke werkzoekende dienstverlening" hebben !GO, ATEA en WVS een gezamenlijke productcatalogus opgesteld. De producten die hierin opgenomen zijn worden in het kader van dit plan verder doorontwikkeld, waarbij maatwerk mogelijk blijft op verzoek van opdrachtgevers. De volgende producten zijn in de eerste versie van de productcatalogus opgenomen: Diagnose Intake Loonwaardebepaling Talent6 Werkscan Arbeidsdeskundig advies Training, opleiding, ontwikkeling Trajectbegeleiding Jobcoaching Sollicitatietraining Sollicitatiebegeleiding Training voor werkgevers Training werknemersvaardigheden Werk Detachering Functiecreatie Leerwerken De volgende activiteiten worden ondernomen: Opstellen productcatalogus, met gedeelde definities van de producten. Projectgroepen om werkmethodes per product te harmoniseren. Gemeenten zullen deelnemen aan deze projectgroepen via duurzame overlegtafels. Een drietal projecten om detachering, beschut werk en loonwaardebepaling verder te onderzoeken of te implementeren; zie hieronder voor nadere specificatie. Een propositie voor een sociale detacheringsfaciliteit Er is sprake van een flexibele arbeidsmarkt: er is volop werk, maar dit resulteert lang niet altijd in vaste banen. Werkgevers hebben behoefte aan een flexibele schil om pieken en dalen op te kunnen vangen. Daarnaast geldt dat men werknemers met een grote afstand tot
11
de arbeidsmarkt wel een werkplek wil bieden, maar geen contract in verband met hoge werkgeversrisico's. Dit verklaart ook het hoge percentage detacheringen vanuit de SW. In het kader van de baanafspraak zal de regio nastreven zoveel mogelijk werknemers in dienst bij werkgevers te plaatsen. Niettemin kan als stap daarnaartoe detachering een brug vormen voor werkgevers die dit niet direct aandurven of voor werkzoekenden die flexibel werkervaring opdoen. Een dergelijke faciliteit kan ook voor gemeenten behulpzaam zijn om te voorkomen dat inwoners voortdurend meer of minder een beroep moeten doen op een uitkering met bureaucratische lasten tot gevolg. Landelijk wordt deze behoefte ook gezien en ondersteund. Eind 2015 zullen de partijen uit de Programmaraad een handreiking detacheren opleveren. Deze handreiking biedt een juridisch bestuurlijk afwegingskader. Gezien de doorlooptijd zullen de maanden september tot en met december gebruikt worden voor het verzamelen van de tot nu toe opgedane ervaringen. Deze worden samen met de handreiking gebruikt om begin 2016 een plan van aanpak op te leveren en uit te voeren. De West-Brabantse SW-bedrijven ontwikkelen gezamenlijk een werkwijze waarin kennis en expertise op het gebied van detacheringen gebundeld wordt. De uitkomst van landelijke ontwikkelingen worden hierin meegenomen en gemeenten worden nauw betrokken bij de uitwerking. Er wordt dan uiteraard ook rekening gehouden met gemaakte beleidskeuzes. De volgende activiteiten worden hiervoor ondernomen: Gezamenlijk haalbaarheidsonderzoek West-Brabant Plan van aanpak met daarin omschreven de kennisinfrastructuur Besluitvorming over mogelijke routes voor het opzetten van de faciliteit Opzetten van nodige juridische vehikels Pilot met kandidaten uit de Participatiewet voor individuele gemeenten Een propositie nieuw beschut werk Met de invoering van de Participatiewet heeft het kabinet erkend dat niet iedereen werkzaam kan zijn bij een reguliere werkgever. Hiervoor is de regeling beschut werk opgesteld welke op termijn landelijk werk biedt aan 30.000 personen. Kenmerken van beschut werk zijn dat er technische en organisatorische aanpassingen nodig zijn. Daarnaast is er permanent toezicht en begeleiding noodzakelijk. Iemands loonwaarde is hierbij geen criterium. In 2015 zal er een werkwijzer beschut werk vanuit de Programmaraad worden opgeleverd. Daarnaast is aannemelijk dat de VNG landelijk afspraken maakt over arbeidsvoorwaarden. De West-Brabantse SW-bedrijven ontwikkelen gezamenlijk een werkwijze waarin kennis en expertise op beschut werk gebundeld wordt. De uitkomst van landelijke ontwikkelingen worden hierin meegenomen en gemeenten worden nauw betrokken bij de uitwerking. Er wordt uiteraard rekening gehouden met gemaakte beleidskeuzes. Om de propositie uit te werken worden de volgende activiteiten ondernomen: Uitwerking dienstverleningsmodel in samenwerking met gemeenten. Pilot met deelnemers die uit de trajecten onder thema 1 een signalering beschut werk krijgen. Evaluatie en aanscherping dienstverleningsmodel in samenwerking met gemeenten.
12
Loonwaardesystematiek Talent6 implementatie Vanuit de Participatiewet, de vorming van een regionaal Werkbedrijf en de behoefte hierbij vanuit de gemeentes, is er vanuit de drie Sociale Werkbedrijven in deze regio versneld initiatief genomen om te komen tot een eenduidige en professionele bepaling van de loonwaarde van een medewerker, die in dat kader geplaatst gaat worden. De regio heeft gekozen voor twee loonwaardemethodieken, namelijk de UWV-methodiek en Talent6, welke inmiddels gecertificeerd is. De ambitie is om Talent6 in de arbeidsmarktregio op een gefaseerde wijze uniform toe te passen binnen de 3 SW-bedrijven voor de SW doelgroep en daarnaast voor doelgroepen van gemeenten en UWV. Middels onderstaande activiteiten wordt geborgd dat er voldoende professionals in de regio gecertificeerd zijn om loonwaardemeting volgens Talent6 uit te voeren. De volgende activiteiten worden hiervoor ondernomen: Training ontwikkelen Bijeenkomst ten behoeve van communicatie en certificering professionals Tweedaagse training medewerkers 25 tot 30 professionals voeren elk tien loonwaardebepalingen uit Digitale helpdeskfunctie ontwikkelen waar ook registratie in plaatsvindt Twee supervisie bijeenkomsten Collegiale toetsing Maandelijkse intervisie Praktijkondersteuning professionals Doorontwikkeling (met behulp van ICT-ondersteuning) en validatie Talent6 Afstemming met de professionals die de UWV-methodiek uitvoeren b) Gezamenlijk dienstencentrum Door de terugloop in SW-medewerkers is het op een gegeven de vraag of het gewenst is als SW-bedrijf voor alle kennis en expertise zelf personeel in dienst te hebben. Niettemin, is de kennis en expertise onmisbaar om de SW-medewerkers die nog werkzaam zijn, goed van dienst te kunnen zijn. Hierin wordt winst behaald door kennis en expertise te bundelen in een gezamenlijk dienstencentrum. Dit is de reden om breed te onderzoeken welke onderdelen in het gezamenlijk dienstverleningscentrum opgenomen kunnen worden. Belangrijk aspect in het onderzoek is de speciale positie van ATEA, die als onderdeel van de gemeente Breda een aantal zaken anders regelt. Mogelijke onderdelen in het gezamenlijk dienstverleningscentrum: salarisadministratie arbo subsidies opleidingscoördinatie ICT waaronder onderzoek cliëntvolgsysteem: wens om op persoonsniveau digitaal te rapporteren aan de opdrachtgever expertise: 'wel of geen dagbesteding' (voorkomen dat mensen met loonwaarde 'vast komen te zitten' in dagbesteding en ervoor zorgdragen dat mensen aan de ondergrens soepel doorstromen naar dagbesteding) arbeidsontwikkeling ziektebeelden 13
begeleiding voor specifieke doelgroepen
De volgende activiteiten worden ondernomen: Haalbaarheidsonderzoek Plan van aanpak met tijdpad Besluitvorming (go/no-go) 4.3.2 Herbestemmen infrastructuur De veranderingen door gewijzigd beleid hebben ook effect op de infrastructuur van de Sociale Werkbedrijven. In het verleden werkten SW-medewerkers op de sociale werkplaats in grote fabriekshallen. Inmiddels werken steeds meer mensen bij reguliere werkgevers: een trend die doorzet. Deze trend heeft leegstand tot gevolg. Gezien de grote leegstand van kantoren in het algemeen, is simpel verkoop of verhuur vaak geen rendabele optie. De WestBrabantse bedrijven kiezen voor innovatie die past bij hun missie: werkgelegenheid voor mensen voor die dat niet vanzelfsprekend is. Er worden twee lijnen uitgezet in het kader van dit sectorplan: I. Samenwerking met ketenpartners II. Faciliteren start-ups Samenwerking met ketenpartners Alle drie de bedrijven hebben pilots gedraaid om de samenwerking met GGZ en VG zorgaanbieders te onderzoeken. WVS-groep en BSW-bedrijven (als onderdeel van de ATEA-groep) zijn inmiddels ook zelf een AWBZ erkende organisatie. !GO is voor haar gemeenten contractpartner voor dagbesteding. Naast de samenwerking op arbeidsmatige dagbesteding gaan de SW-bedrijven onderzoeken met welke andere maatschappelijke partners kan worden samengewerkt ten behoeve van de herbestemming infrastructuur. Belangrijk onderwerp van gesprek met gemeentelijke opdrachtgevers is een betere benutting van het maatschappelijk vastgoed. De volgende activiteiten worden hiervoor ondernomen: gesprekken potentiële samenwerkingspartners over huisvestingsbehoeften naar de toekomst toe; gekoppeld aan mogelijke samenwerking op activiteiten Verkenning met gemeenten over betere benutting maatschappelijk vastgoed rapportage met kansen en belemmeringen uitwerken kansrijke samenwerkingen Faciliteren start-ups De generatie die nu afstudeert, start steeds vaker een eigen bedrijf. Deze start-ups hebben potentie om snel te groeien en bieden dan ook werkgelegenheid. De jonge ondernemers van nu zijn gedreven door duurzaamheid en een positieve bijdrage aan de maatschappij. Dit zijn dan ook bij uitstek ondernemers die het leuk vinden om samen te werken met de doelgroep. De West-Brabantse SW-bedrijven willen profiteren van deze trend door de startups te faciliteren in hun eigen infrastructuur om zo leegstand te voorkomen. Er wordt een verkenning uitgevoerd naar de haalbaarheid van een publiek privaat thematisch start-up platform dat zich richt op het faciliteren van start-ups en (indien mogelijk) gevestigde bedrijven. Het onderzoek is gericht op de inzet van de bestaande infrastructuur (kantoorruimte, bedrijfsruimte, werkplaatsen) in combinatie met dienstverlening, waar bijvoorbeeld in de vorm van een incubator een goede faciliteit kan worden geboden aan 14
(startende) ondernemers. Hierbij worden mogelijke experimenten in de contractvormen met huur en omzet als mogelijkheid ingezet. 4.3.3 Herpositioneren SW-bedrijven Het rpA zet een promotiecampagne op, genaamd 'iedereen ontwikkelt mee'. Doel van de campagne is om de Participatiewet levend te krijgen onder verschillende doelgroepen. De campagne is gericht op het delen van goede voorbeelden van zowel werkzoekenden, werknemers als werkgevers. Aanvullend op deze campagne zullen de Sociale Werkbedrijven communicatie activiteiten ontplooien om zichzelf anders te positioneren, passend bij een nieuwe Participatiewet. De volgende activiteiten worden ondernomen: een communicatiecampagne een event voor werkgevers 4.3.4 Organisatieontwikkeling De drie Sociale Werkbedrijven zien zich geconfronteerd met een gefaseerde krimp van de uitvoering van de SW-taakstelling. Tegelijkertijd zullen er in meer of mindere mate andere taken worden gevraagd. Dit vraagstuk leidt tot een aantal zaken die in het kader van organisatieontwikkeling gestalte zullen krijgen bij de drie organisaties. Deze projecten worden door de afzonderlijke Sociale Werkbedrijven uitgevoerd, maar kennis en opgedane ervaringen worden breed in de regio gedeeld. a) Verkenning en studie naar de verzelfstandiging van bedrijfsonderdelen In het land zijn er enkele voorbeelden bekend van het verzelfstandigen van bedrijfsonderdelen of het aangaan van joint ventures. Daarmee ontstaan ook sociale ondernemingen. Dit soort processen kent een eigen dynamiek, maar ook een eigen afwegingskader. Ook landelijk bestaat hier belangstelling voor. Vanuit WVS en !GO zal hier nader onderzoek naar gedaan worden, gericht op het verzamelen van kennis en expertise. b) Opstellen van een implementatieplan voor !GO in samenwerking met de gemeenten. De Dongemond-gemeenten hebben besloten om voor de toekomst van !GO in samenwerking met het bedrijf een implementatieplan op te stellen voor de toekomst. In dit plan zullen tal van vragen worden verkend en onderzocht die een antwoord moeten geven op de ontwikkeling van de uitvoeringsorganisatie op de middellange en langere termijn. Om tot dit implementatieplan te komen zullen verschillende activiteiten worden ontplooid. Begonnen wordt met een brede workshop in de vorm van een World café voor alle gemeenteraden, cliëntenraden en andere betrokkenen onder het motto “Samenwerken met Feedforward”. c) Herstructurering BSW Bedrijven De ATEA-groep heeft een herstructureringsplan opgesteld om het negatief exploitatieresultaat van BSW Bedrijven te minimaliseren. In het kader van dit plan wordt een projectgroep opgesteld om dit nader vorm te geven en de uitvoering hiervan te monitoren. d) Lean implementeren bij WVS Roosendaal De implementatie van de Participatiewet gaat gepaard met bezuinigingen. Deze komen naast de reeds voorgenomen bezuinigingen op de rijksbijdrage per SE. Dit vergroot nogmaals de noodzaak om zo efficiënt mogelijk te werken. Naast beoogde efficiency 15
voordelen door vergaande samenwerking, wil WVS-groep haar medewerkers laten werken volgens de principes van Lean. Lean is een filosofie en vooral een manier van werken waarbij alles en iedereen in de onderneming zich richt op het creëren van waarde in alle processen en het elimineren van verspillingen. Door de klant centraal te stellen creëer je maximale toegevoegde waarde voor de klant tegen minimale inspanning. Hierdoor verbetert de kwaliteit, dalen de kosten en daardoor stijgt de winst. Het resultaat is ook meetbaar op andere vlakken: hogere klanttevredenheid en meer betrokkenheid van de medewerkers. De volgende activiteiten worden hiervoor ondernomen: Trainingen lean voor 10 WVS professionals Implementatie van lean bij WVS e) Implementatie Matchcare bij WVS Roosendaal Eén werkplein in West-Brabant heeft gekozen om het programma Matchcare in te zetten voor de diagnose, screening en matching van kandidaten. Om de samenwerking verder te optimaliseren zal WVS Roosendaal waar nodig Matchcare aanschaffen en implementeren. In het kader van een lopende bestuursopdracht zal verdere verkenning voor twee werkpleinen en het SW-bedrijf leiden tot een integrale samenwerking.
16
5. Planning
Jan 15 Feb 15 Mrt 15 Apr 15 Mei 15 Jun 15 Jul 15 Aug 15 Sep 15 Okt 15 Nov 15 Dec 15 Jan 16 Feb 16 Mrt 16 Apr 16 Mei 16 Jun 16 Jul 16 Aug 16 Sep 16
17
Organisatieontwikkeling
Iedereen ontwikkelt mee
infrastructuur
Herbestemmen
dienstencentrum
Gezamenlijk
Talent 6
Nieuw beschut werk
Detacherings-faciliteit
catalogus
Gezamenlijke product-
kader
Flexibilisering staf en
Accountmanagers
Omgaan met agressie
Functiecreatie
Jobcoaching
Van werk naar werk
Pro/Vso
wachtlijst Wsw
Een aantal projecten is reeds gestart, anderen starten zodra dit plan geaccordeerd is. Een aantal thema's wordt projectmatig opgepakt met een begin, een doorloop en een afronding. Een aantal andere thema's wordt komend jaar aangeslingerd en zal na september 2016 stevig staan en doorgang vinden. Eén en ander is hieronder uitgebeeld, waarbij blauw de voorbereiding betreft, groen de uitvoering en/of monitoring en geel de afronding.
6. Begroting Totaal Maatregelen op het niveau van de SW-medewerker Trajecten wachtlijst WSW Trajecten leerlingen VSO/pro Training van werk-naar-werk Subtotaal thema 1
€ 89.184 € 211.600 € 127.200 € 427.984
Maatregelen op het niveau van de staf en begeleiders Opleiding jobcoach en certificeren Opleiding functiecreatie Omgaan met agressie Accountmanagement Flexibilisering staf en kader Subtotaal thema 2
€ 298.070 € 36.000 € 304.140 € 127.635 € 211.620 € 977.465
Maatregelen op het niveau van de SW-bedrijven Expertisecentrum a) gezamenlijke productcatalogus - sociale detacheringsfaciliteit - nieuw beschut werk - Talent6 b) gezamenlijk dienstencentrum Herbestemmen infrastructuur Iedereen ontwikkelt mee Event Organisatieontwikkeling Subtotaal thema 3
€ 144.450 € 167.000 € 48.960 € 215.400 € 557.187 € 340.960 € 209.100 € 97.250 € 380.600 € 2.160.907 € 144.240
Projectmanagement
€ 3.710.596
Totaal
De totale kosten voor uitvoering van dit plan zijn € 3.710.596. Middels deze aanvraag doet West-Brabant een beroep op de maximaal beschikbare subsidie van € 1.359.710. Naast de co-financiering vanuit de inzet van personeel van de Sociale Werkbedrijven, wordt door het rpA de ontwikkeling van Talent6 mede gefinancierd.
7. Uitvoeringsorganisatie Dit plan wordt zoveel mogelijk vanuit gezamenlijkheid met alle gemeenten in West-Brabant uitgevoerd. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering ligt bij de Sociale Werkbedrijven, waarbij het budgetbeheer gezamenlijk door de controllers van de drie bedrijven wordt uitgevoerd. De gemeente Breda zal hierbij aansluiten.
18
Voor de voortgangsbewaking en afstemming tussen de verschillende onderdelen wordt een projectgroep ingericht. Zo wordt voor de duur van het project een bescheiden projectorganisatie in het leven geroepen. Taken stuurgroep - inhoudelijke en financiële afstemming en voortgangsbewaking en verbinding met overige relevante programma's in West-Brabant Samenstelling stuurgroep - Managers werk en inkomen West-Brabant - Directeuren SW-bedrijven Taken projectgroep - voortgangsbewaking en verslaglegging - afstemming tussen de projecten - budgetbeheer in samenwerking met de werkgroep Budgetbeheer - terugkoppeling naar gemeenten en andere stakeholders Samenstelling projectgroep - Breda: Tanja Willemsen (eventueel aangevuld) - WVS-groep: Jos Koopman en Wilma Faijaars - ATEA-groep: Remko van der Sanden en Rob Dusée - !GO: Egbert Lichtenberg en Dianne Bekker - Projectmanagement door Jenny den Hertog, adviseur KplusV Samenstelling werkgroep Budgetbeheer Drie controllers van de drie bedrijven. Vergaderfrequentie en tijdsbesteding De projectgroep komt maandelijks bijeen om voortgang en knelpunten o.b.v. genoemde taken te bespreken.
8. Proces van afstemming De Sociale Werkbedrijven zijn het met elkaar eens over de koers en richting van de activiteiten in de regio. De activiteiten zijn in gezamenlijkheid bedacht en zullen ook samen worden uitgevoerd. De medezeggenschapsraden van de drie bedrijven zijn geïnformeerd over de ontwikkelingen zoals beschreven in dit sectorplan en het definitieve plan is ter informatie aan hen aangeboden. In de uitvoering zullen de ondernemingsraden voortdurend op de hoogte worden gehouden van de ontwikkelingen en waar nodig zullen de procedures conform de WOR voor wat betreft adviesaanvraag of instemmingsaanvraag gevolgd worden. Het opstellen van dit plan is in overleg met de gemeenten gebeurd. Beleidsadviseurs hebben input geleverd en meegelezen op dit plan. De adviezen zijn verwekt in de definitieve versie welke geagendeerd is in het regionaal managementoverleg (tussen gemeenten en Sociale Werkbedrijven) op 3 juli 2015. Vervolgens is het definitieve plan voorgelegd in de regiegroep Regionaal Werkbedrijf (rRW) op 8 juli 2015: wethouder B. Bergkamp, namens werkgevers J. de Lange en namens werknemers F. Szablewski.
19
