Leergang: aan de slag met sociale innovatie!
De VVT-sector staat voor grote uitdagingen, zowel zorginhoudelijk als op het gebied van de productiviteit. We zullen de zaken anders moeten organiseren, bijvoorbeeld met sociale innovatie. - Wat kunt u doen om uw organisatie strategisch en klantgericht te innoveren? - Hoe slaat u de brug tussen efficiencyvraagstukken en professionele kwaliteit? - Hoe implementeert u nieuwe inzichten op het gebied van organiseren, veranderen en leidinggeven? Zijn dit vragen die u raken? Dan biedt deze praktische leergang u de juiste inspiratie en inzichten. Het programma bestaat uit vier dagdelen, steeds in de namiddag en avond. De leergang is speciaal ontwikkeld voor managers en (regio/locatie)directeuren in de VVT-sector.
Leergang: aan de slag met sociale innovatie! Doelgroep Hoger management in de VVT-sector: regio directeuren, locatiedirecteuren, zorgmanagers en managers ondersteunende diensten, die verantwoordelijkheid dragen voor (combinaties van) strategisch en tactisch beleid. De leergang is ontwikkeld voor managers die inhoudelijke verdieping zoeken op het gebied van organisatie vernieuwing en sociale dynamiek op de werkvloer, en die handvatten zoeken voor implementatie van sociale innovatie.
Doelstelling Het opdoen van inspiratie en het herkennen van argumentatie om sociale innovatie (verder) op te pakken. Het brede begrip sociale innovatie krijgt concreet invulling en betekenis, door de behandeling van een aantal essentiële thema’s en voorbeelden uit de praktijk. Deelnemers krijgen handvatten aangereikt om sociale innovatie vorm te geven en toe te passen op de eigen beroepspraktijk.
Werkwijze
Naast analyses door wetenschappelijke experts komen ervaringsdeskundigen uit de VVT-sector aan het woord. De bijeenkomsten kennen een hoog interactief gehalte, waarbij veel ruimte is voor het delen van praktijkkennis.
Sociale innovatie: kansen voor mensen, werk en zorg! Begeleiding De bijeenkomsten worden geleid door dr. Harm van Lieshout, lector Flexicurity bij het Kenniscentrum Arbeid van de Hanzehogeschool Groningen. Flexicurity is een samentrekking van de Engelse woorden ‘flexibility’ en ‘security’. Het staat als concept centraal in het actuele Europese debat over de sociaal-economische inrichting van de Europese arbeidsmarkt.
De leergang ‘Aan de slag met sociale innovatie!’ is opgezet als een reeks van vier verdiepende seminars met een mix van theorie en praktijk.
Wat is de definitie van sociale innovatie? Sociale innovatie betekent vernieuwing van de organisatie en het maximaal benutten van competenties, gericht op verbetering van de bedrijfsprestaties en ontplooiing van talent. Sociale innovatie leidt hierdoor tot een hogere productiviteit, gecombineerd met een grotere werknemerstevredenheid.
Leergang: aan de slag met sociale innovatie! De VVT-sector staat voor grote uitdagingen. De zorgvraag neemt toe en verandert bovendien sterk. De arbeidsmarkt ontgroent én vergrijst. De huidige medewerkers – die vaak een hoge werkdruk ervaren – stellen terecht nieuwe eisen aan hun werk en aan de invulling van de arbeidsrelatie. Intussen is er veel onzekerheid over aangekondigde bezuinigingen. De sector zal het werk anders moeten organiseren. Sociale innovatie is een manier om daaraan te werken. Betere bedrijfsprestaties én ontplooiing van talent binnen de organisatie. Dat zijn de twee belangrijkste opbrengsten van sociale innovatie, een brede aanpak waarmee u het evenwicht kunt vinden tussen zorg en zakelijkheid. Als manager moet u een brug zien te slaan tussen doelmatigheid en de inzet van professionele kwaliteit. Bij sociale innovatie blijft het zorgproces leidend, en de aanwezige competenties binnen de organisatie worden maximaal benut. Sociale innovatie leidt tot efficiëntere werkprocessen, betere kwaliteit en meer maatwerk. Het vergroot de arbeidsproductiviteit en verhoogt zowel de kwaliteit van zorg als de tevredenheid van uw medewerkers. Sociale innovatie vergt andere arbeidsrelaties. Medewerkers krijgen meer verantwoordelijkheid, en daarmee ook meer ruimte om zelf te bepalen hoe zij hun werk inrichten. Dat vraagt om een andere managementstijl, gericht op het bevorderen van zelfstandigheid en met een groter accent op leren van elkaar. Voor het optimaliseren van de inzetbaarheid van medewerkers is een goede balans nodig tussen individuele belangen en die
van een goede bedrijfsvoering. Zo’n evenwicht kunt u alleen samen vinden. Onderling vertrouwen en een open communicatie zijn daarbij cruciaal. Sociale innovatie biedt daarvoor alle ruimte: het maakt medewerkers tot ‘mededenkers’. Zij ervaren daardoor een grotere betrokkenheid bij de organisatie, presteren beter én kunnen groeien in hun vak. Deze leergang, onderdeel van het brede programma Sociale Innovatie van ActiZ, biedt u inzicht in de principes van sociale innovatie. In een intensieve uitwisseling met collega’s past u het geleerde concreet toe, onder meer op een eigen praktijkcasus. De leergang verdiept uw kennis over organisatievernieuwing en sociale dynamiek op de werkvloer, en biedt concrete handvatten voor de implementatie daarvan in uw eigen organisatie.
Bijeenkomst 1 Sociale innovatie werkt! In het debat over innovatie wordt in ons land veel aandacht besteed aan het stimuleren van technologische vernieuwing. Uit ‘De Erasmus Concurrentie en Innovatiemonitor’, die sinds 2005 jaarlijks wordt uitgezet onder tienduizend ondernemingen, blijkt dat innovatiesucces echter voor slechts 25 procent bepaald wordt door technologische innovatie. Sociale innovatie daarentegen bepaalt 75 procent van het innovatiesucces. In de eerste bijeenkomst wordt het belang van sociale innovatie voor de verbetering van productiviteit en het innovatievermogen onderstreept. Dat gebeurt onder leiding van prof. dr. Henk W. Volberda, hoogleraar
Strategisch Management en Ondernemingsbeleid aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, lid van de ActiZ Raad voor Sociale Innovatie en bestuurslid van het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie. Hij bespreekt de vraag hoe het staat met sociale innovatie in Nederland. Wat zijn de belangrijkste aangrijpingspunten voor verbetering? Innovatieve organisaties blijken vooral te excelleren in dynamische managementvaardigheden, innovatieve organisatieprincipes en hoogwaardige arbeidsvormen. Deze organisaties realiseren een beduidend hogere rentabiliteit (+27%), omzetgroei (+19%) en winstgroei (+10%). Door sociale innovatie kunnen de productiviteit en het innovatievermogen van organisaties zelfs nog aanzienlijk verbeterd worden. Het tweede deel van de bijeenkomst is gewijd aan een nadere kennismaking. Van de deelnemers wordt verwacht dat zij een week van tevoren een korte tekst (hooguit één A4) inleveren, waarin zij zichzelf en hun organisatie introduceren en hun belangrijkste uitdaging met betrekking tot sociale innovatie verwoorden. Deze teksten vormen de basis voor een nadere uitwisseling in groepjes en plenaire discussies onder leiding van dr. Harm van Lieshout.
Bijeenkomst 2 Slimmer organiseren Veel organisaties ontwikkelen zich in de richting van standaardisatie, toenemende arbeidsdeling en centralisatie. Ontwikkelingen in en rond de VVT-sector vragen echter juist om innovatieve en flexibele organisaties, die worden gekenmerkt door korte en open communicatielijnen. Daarbij zijn de kernbegrippen: betrokken medewerkers, samenwerking in teams, minder functionele aansturing. In deze tweede bijeenkomst komen de organisatorische voorwaarden aan bod die organisaties flexibel en innovatief kunnen maken. De deelnemers bespreken organisaties vanuit de samenhang tussen systeem, regels, structuur, arbeid en cultuur. Belangrijk thema voor deze bijeenkomst is de relatie tussen ‘slimmer organiseren’ en een hogere arbeidsproductiviteit. De veranderende en toenemende zorgvraag in relatie tot arbeidsmarkttekorten onderstrepen het belang van een hogere arbeidsproductiviteit in de VVT. De deelnemers bespreken de noodzakelijke vernieuwing van de arbeidsorganisatie, bijvoorbeeld door het vergroten van de zelfstandigheid via taakverrijking en het bevorderen van ‘ondernemerschap’ bij medewerkers. Dr. Jac Christis, lector Arbeidsorganisatie en -productiviteit aan de Hanzehogeschool Groningen, bespreekt de vraag wat dit alles betekent voor de inrichting van de organisatie. Hij legt uit welke
Wat levert de leergang sociale innovatie u op? - U ontdekt nieuwe perspectieven om uw organisatie strategisch en klantgericht te innoveren; - U leert een brug te slaan tussen efficiencyvraagstukken en professionele kwaliteit; - U krijgt principes aangereikt om een sociaal innovatieve organisatie te kunnen inrichten; - U verwerft nieuwe praktische en wetenschappelijk gefundeerde inzichten op het gebied van organiseren, veranderen en leidinggeven; - U leert van collega’s, verstevigt uw netwerk en ontwikkelt een gemeenschappelijke taal.
organisatie(ontwerp)principes passen bij slimmer organiseren. Het vervolgdeel van de tweede bijeenkomst is gewijd aan e-learning. Zeker gezien de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, zal e-learning in de nabije toekomst een belangrijke rol gaan spelen. ICTtoepassingen worden steeds geavanceerder en informatietechnologie is niet meer weg te denken uit het leven van (toekomstige generaties) medewerkers. Het rendement van investeringen in technologische innovaties ligt veel hoger als medewerkers bij de vernieuwing betrokken worden. Kirsten Godding, hoofd Opleidingen van De Zorgboog te Bakel, gaat in op de betekenis van e-learning voor de inrichting van de organisatie en de ontwikkeling van medewerkers. De Zorgboog is erin geslaagd een balans te vinden tussen het motiveren van medewerkers om zich te ontwikkelen en het op efficiënte wijze organiseren van opleidingen (tegen zo laag mogelijke kosten).
Bijeenkomst 3 Maatwerk, dialoog en verbindend werken In de derde bijeenkomst ligt de nadruk op maatwerk in arbeidsrelaties. Prof. dr. Aukje Nauta, bijzonder hoogleraar Prosociaal gedrag in organisaties bij de Programmagroep Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de Universiteit van Amsterdam, presenteert een visie op werk die uitgaat van volwassen arbeidsrelaties. Dergelijke relaties zijn gebaseerd op vertrouwen, waarbij zowel managers als medewerkers denken in mogelijkheden. In organisaties die vanuit deze visie werken, voelen medewerkers zich meer verantwoordelijk. Zij gaan onderhandelen over werkinhoud en dragen bij aan de verbetering van werkprocessen. In de discussie is ruimte voor vragen als: welke dilemma’s ondervind ik bij het slaan van een brug tussen commitment en control? Hoe bied ik maatwerk in een omgeving van standaardisering en protocollen?
Vraaggestuurd werken in de VVT-sector vergt het loslaten van strakke regels en oude zekerheden. De verbindingen tussen mensen binnen de organisatie moeten sterker worden, en daarvoor is dialoog een belangrijke voorwaarde. Drs. Monique van Doorn, directeur Casemanagement Groep en medeauteur van het boek ‘Nieuwerwets: verbindend werken’, laat zien welke mogelijkheden verbindend werken biedt en hoe organisaties er invulling aan kunnen geven. Samen nadenken over nieuwe manieren van werken vraagt om een cultuurverandering zonder het verleden af te schrijven.
Bijeenkomst 4 Leiderschap en duurzame inzetbaarheid Succesvolle vernieuwing van arbeidsorganisaties gaat samen met nieuwe leiderschapsstijlen en een ander HRM-beleid. Alleen al de toenemende diversiteit van de beroepsbevolking vraagt om een aanpak die medewerkers weet ‘te boeien en te binden’. Ook aan leidinggevenden in de VVT-sector worden hoge eisen gesteld. Zij moeten een brug kunnen slaan tussen motiverende maatwerkafspraken met medewerkers en de dienstverlening aan cliënten. Ze bewaken de continuïteit van de zorg, coachen hun medewerkers én moeten duidelijke targets halen. Welke randvoorwaarden maken het mogelijk om deze rollen te kunnen verenigen? Prof. dr. Peter Leisink, hoogleraar Bestuurs- en Organisatiewetenschap aan de Universiteit Utrecht, bespreekt het bevorderen van duurzame inzetbaarheid, HRM en leiderschap. Belangrijke aspecten zijn management op basis van vertrouwen en het bevorderen van ondernemerschap. We sluiten de bijeenkomst interactief af door de inhoud van de bijeenkomsten met elkaar te verbinden. Hoe geeft u sociale innovatie nu concreet invulling? Wat zijn de benodigde randvoorwaarden? De deelnemers gaan vanuit hun praktijkervaring aan de slag met de kennis en inzichten uit de leergang.
ActiZ, organisatie van zorgondernemers Oudlaan 4 3515 GA Utrecht Postbus 8258 3503 RG Utrecht Telefoon (030) 273 93 93 Fax (030) 273 97 87
[email protected] www.actiz.nl
Praktische informatie
Procedure inschrijving
De leergang bestaat uit vier bijeenkomsten op de woensdagen 16 februari, 23 maart, 20 april en 25 mei 2011. Alle bijeenkomsten beginnen om 16.00 uur (inloop met thee/koffie vanaf 15.30 uur) en duren tot 20.00 uur (inclusief dinerbuffet). De bijeenkomsten worden gehouden in het gebouw van ActiZ, Oudlaan 4 te Utrecht.
- Inschrijving vindt plaats via het digitale inschrijfformulier (zie ledensite van ActiZ). - Iedere deelnemer ontvangt een schriftelijke bevestiging en een factuur. - De kosten van deelname worden voor aanvang van de leergang aan ActiZ betaald. - Annuleren is niet mogelijk. Een plaatsvervanger sturen is mogelijk indien deze behoort tot de doelgroep van de leergang. - De kosten voor de leergang bedragen € 800,- (vrij van btw).
Het aantal deelnemers bedraagt maximaal 24 en minimaal 18.
Contactpersoon ActiZ Voor vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat van het Team Werkgeversbeleid: telefoon (030) 273 97 62 fax (030) 273 96 52
[email protected]
Publicatienummer: 10.026 © ActiZ, 2010 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ActiZ.
